middenoorchirurgie
Nieuwe techniek middenoorchirurgie biedt tal van voordelen
Dr. Janssens de Varebeke, neus-keel-oorarts in het Jessa Ziekenhuis, past sinds enkele jaren een nieuwe, eerder revolutionaire techniek voor middenoorchirurgie toe. Deze techniek laat toe om bepaalde gehoorstoornissen en middenoorproblemen beter en vlotter op te los-
“Het gaat om een nieuwe vorm van gehoorbeenreconstructie met gebruik van hydroxyapatiet cement,” legt dr. Janssens de Varebeke uit. “Hydroxyapatiet is zeker geen nieuw materiaal en het heeft zijn nut al grondig bewezen, onder meer in de orthopedie en de
sen en ingrepen te doen waarvoor voorheen geen goede oplossing
tandheelkunde. Ook in de middenoorchirurgie
was. De techniek wordt tot nu toe enkel toegepast in enkele, voor-
er geheel nieuwe, revolutionaire toepassin-
kenden we het, maar de afgelopen jaren zijn
namelijk universitaire centra in België en het buitenland, maar heeft
gen in de middenoorchirurgie ontdekt waarbij
zijn nut al duidelijk bewezen.
van cement. Dit type cement heeft niets te
we hydroxyapatiet gebruiken onder de vorm maken met oudere generaties van glasionomeren of andere soorten cement die vroeger
casus 1: onderbreking aambeeld
ingreep
een week na ingreep
luchtgeleiding voor ingreep
luchtgeleiding een week na ingreep
beengeleiding voor ingreep
beengeleiding een week na ingreep
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
250
left 125
dB HL
dB HL
125
Right Hz 500 1000 2000 4000 8000
250
Hz 500 1000 2000 4000 8000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 ©Audioqueen
16 JESSALINEA
gebruikt werden. Het is een superveilig, niet-
ter heel wat situaties waarbij we als chirurg
kleinere defecten met kleinere gehoorverlie-
neurotoxisch materiaal dat niet vergaat.”
op problemen botsen die met de klassieke
zen, de gehoorbeentjesketen tijdelijk moeten
middelen niet altijd even goed oplosbaar zijn
onderbreken om een correcte verbinding te
of alleszins geen optimale oplossing bieden,”
maken. Soms zijn de originele gehoorbeentjes
aldus dr. Janssens de Varebeke.
ook te zwaar geërodeerd zodat het heel moei-
Kunststof- of donormateriaal Klassieke middelen die bij onderbrekingen in
lijk wordt om de resten te hergebruiken of te
de gehoorbeentjesketen doorgaans gebruikt
integreren in de constructie van de keten. In
worden, zijn kunststofmaterialen zoals hard-
Beperkingen klassieke methodes
bepaalde gevallen zien we ook pas tijdens de
hydroxyapatiet, titanium of ceramiek. Soms
“Bij kunstmateriaal als vervanging van ge-
operatie problemen die ons voor een dilemma
worden gehoorbeentjesketens ook hersteld
hoorbeentjes is er bijvoorbeeld een welis-
stellen. Dat kan bijvoorbeeld een erosie zijn
met gebruik van volledige gehoorbeentjes of
waar zeldzaam, maar reëel risico van extrusie
van het incudostapediale gewricht waarbij er
bot- of kraakbeentjesstukjes van de patiënt
doorheen het trommelvlies, zeker in geval van
nog contact is tussen beide elementen, maar
zelf of van donormateriaal, de zogenaamde
verluchtingsproblemen postoperatief en op
waarbij we merken dat de overdracht van ge-
tympano-ossiculaire allogreffen. “Er zijn ech-
langere termijn. Een ander nadeel is dat we bij
luidsgolven van trommelvlies via hamer en
casus 2: reconstructie van gehoorbeentjesketen na eradicatie van cholesteatoma in een rechter oor 1 stijgbeugel met titanium middenoorprothese gemonteerd tussen mobiele stijgbeugel en trommelvlies (aambeeld en hamer ontbreken) 2 hoe we met HAcement deze montage nog kunnen stabiliseren voor ingreep
een week na ingreep
luchtgeleiding voor ingreep
twee weken na ingreep
beengeleiding voor ingreep
dB HL
1
2
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
250
left 125
dB HL
125
Right Hz 500 1000 2000 4000 8000
250
Hz 500 1000 2000 4000 8000
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 ©Audioqueen
JESSALINEA 17
middenoorchirurgie
aambeeld naar de stijgbeugel onvoldoende goed is. Dit zijn maar een paar voorbeelden. Er zijn er nog heel wat andere.”
Toepassingen hydroxyapatiet
hoorbeentjesketens.
Zeer kneedbaar
• Voor revisie van otosclerose: de lange arm
Hydroxyapatiet cement is zeer kneedbaar en
van het aambeeld verlengen waarop de
gemakkelijk in gebruik. “Het is verkrijgbaar
prothese kan gemonteerd worden. Met de
als droge poeder en een oplosmiddel. Zodra
klassieke methode levert dit vaak insta-
het oor geprepareerd is voor de reconstructie,
biele prothesen op.”
worden poeder en oplosmiddel gemengd en
De nieuwe techniek leent zich volgens dr.
krijg je het ideale cementmengsel." Zoals voor
Janssens de Varebeke uitstekend om in ver-
elke techniek in de chirurgie dient de chirurg
vanging van of aanvullend aan de klassieke
ook voor deze toepassing over de nodige op-
methodes te gebruiken. “De toepassingsmo-
leiding en kennis te beschikken.
gelijkheden zijn echt enorm breed,” zegt hij. “Zo kunnen we hydroxyapatiet cement bijvoorbeeld in volgende gevallen gebruiken: • Bij gehoorstoornissen van transmissief of gemengd type waarbij een belangrijk deel van het gehoorverlies wordt veroorzaakt door de onderbreking van het aambeeld en
Belangrijkste voordelen nieuwe techniek
de stijgbeugel, het ontbreken van het aam-
De belangrijkste voordelen van de nieuwe techniek samengevat:
beeld of een breuk in aambeeld of stijgbeu-
• De toepassingen met hydroxyapatiet cement zijn heel breed.
gel. Dit is de meest courante toepassing. • Bij minieme erosies aan het incudostapediale gewricht met beperkt gehoorverlies. Bij de klassieke ossiculoplastie worden dergelijke ingrepen niet overwogen omwille van het risico op meer gehoorverlies. Nu kunnen we dit dus wel. • Voor het beter en vlotter oplossen van luxatie of dislocatie van gehoorbeentjes bij trauma op het oor (bv. rotsbeenbreuk). • Voor het volledig reconstrueren van de hamersteel waar deze afgeknot is. • Na verwijdering van de cholesteatomata
Ook complexe toepassingen, waarbij met andere technieken gevaar is voor gehoorverlies, zijn mogelijk. • De nieuwe techniek levert een snellere en betere gehoorwinst op (zie audiogrammen pag 16 - 17). • De fixatie met hydroxyapatiet cement biedt een veel grotere stabiliteit. • De tijdsduur van bepaalde ingrepen kan in bepaalde omstandigheden ingekort worden. • Hydroxyapatiet is een veilig, niet-neurotoxisch materiaal dat zijn nut bewezen heeft. Het kan gebruikt worden in vervanging van of samen met andere technieken. • Het materiaal is heel kneedbaar waardoor in de toekomst wellicht nog andere toepassingen mogelijk zijn.
kunnen we defecten van de achterwand
• Hydroxyapatiet maakt het mogelijk om een gehoorbeentjeske-
met cement opvullen en het scutum terug
ten volledig opnieuw te herstellen zodat geluidstrillingen op
tot de juiste dimensie reconstrueren.
natuurlijke wijze naar het slakkenhuis doorgestuurd kunnen
• Voor het fixeren van klassieke middenoorimplantaten wanneer die moeten gebruikt worden, bv. bij totale afwezigheid van ge-
18 JESSALINEA
worden.