10 RUBRIEK
Kleuren op vernieuwde helpen mensen met
O
p maandag 23 juni 2014 opende het Jessa Ziekenhuis
op campus Salvator de vernieuw-
de afdeling psychogeriatrie. Deze dienst is gespecialiseerd in de behandeling van patiënten ouder dan 65 jaar met cognitieve stoornissen zoals dementie. Om de dementerende patiënten zo weinig mogelijk te verwarren, werd – op basis van wetenschappelijke studies – gekozen voor een ongewone inrichting: een fel kleurenpallet met contrasten, gekleurde WC-brillen, de als boekenkast bestickerde uitgang en een hoog ‘huiskamergehalte’ zodat de patiënten zich er veilig en thuis voelen. “Het concept werkt”, vertelt hoofdverpleegkundige Nathalie Nelles. “Onze patiënten waren vanaf de eerste dag rustiger.”
ALS PERSONEN MET DEMENTIE EEN DEUR ZIEN, WORDEN ZE ERDOOR AANGETROKKEN. ONZE UITGANG ZIET ER DAAROM UIT ALS EEN BOEKENKAST.
11 VERNIEUWDE AFDELING PSYCHOGERIATRIE
afdeling psychogeriatrie dementie beter functioneren Door de veroudering van de bevolking neemt de dementieproblematiek en het aantal oudere mensen met ernstige geheugen- en gedragsproblemen toe. Op een acute afdeling worden deze patiënten door anderen vaak als storend ervaren en is het moeilijk om een gerichte diagnose en behandeling te voorzien. Op de aparte afdeling psychogeriatrie is dat wel mogelijk en is de aanpak volledig afgestemd op deze specifieke problematiek. De afdeling telt 20 bedden.
Verwarring beperken Nu de afdeling psychogeriatrie naar een vernieuwde locatie verhuisd is, is deze meteen ook ‘dementievriendelijk’ ingericht. “Personen met dementie hebben behoefte aan een omgeving die de verwarring beperkt en die hen helpt in hun zelfredzaamheid en correct functioneren. Een aangepaste omgeving kan henzelf, mantelzorgers en hulpverleners helpen om de communicatie en interactie te verbeteren”, vertelt Nathalie Nelles.
Observaties in ‘huiskamer’ Voor de inrichting baseerde het ziekenhuis zich op wetenschappelijke studies. “De patiëntenkamers – het slaapgedeelte – hebben we bewust klinisch wit gehouden met weinig meubilair, terwijl het gemeenschappelijke leefgedeelte een huiselijk gevoel
12
geeft met hout, gekleurde zetels en dimbaar licht. Door het
dimmen, krijgen ze het gevoel dat het avond is.”
contrast met de neutrale slaapgang verblijven onze patiënten nu spontaan veel meer in het leefgedeelte. En dat is net de bedoeling. Door elkaars gezelschap voelen ze zich veiliger - wat voor
Boekenkast
hen heel belangrijk is - en wij als zorgverstrekker kunnen beter
De patiënten op psychogeriatrie kunnen vrij op de afdeling
gedragsobservaties doen. Die gedragsobservaties spelen een
rondwandelen. Zonder assistentie geraken ze niet van de gesloten
sleutelrol bij het stellen van de diagnose en bij de behandeling.”
afdeling. “Maar als mensen met dementie een deur zien, worden ze daardoor aangetrokken”, vertelt Nathalie. “Om te vermijden dat ze hulpeloos aan de klink gaan morrelen, hebben we de uitgang
Gekleurde WC-bril
het uitzicht gegeven van een grote, ordelijke boekenkast. Nu pas-
Het kleurengebruik is niet alleen atypisch voor een ziekenhuis, het
seren ze daar ettelijke keren per dag zonder zich ervan bewust te
is ook functioneel. Zo kreeg bijvoorbeeld de WC-bril een kleurtje
zijn dat de uitgang erachter schuilt. Dit alles zorgt ervoor dat onze
mee. “Door de gekleurde WC-bril herkennen onze patiënten het
patiënten rustiger zijn.”
toilet, terwijl dat bij een witte bril op een wit toilet vaak niet het geval is. En als iemand op de gang dringend naar het toilet moet, weet hij nu meteen waar hij moet zijn als we zeggen: de grote
Beren
groene deur.” Ook de deuren, ramen en plinten zijn in een andere
Personen met dementie hebben de gewoonte om overal dingen
kleur dan de muur om verwarring zoveel mogelijk te beperken.
mee te nemen. “Dat betekent ook dat ze spullen van andere
“Het dimbare licht is dan weer belangrijk omdat personen met
patiënten meenemen als die niet achter slot en grendel zitten.
dementie vaak geen tijdsbesef meer hebben. Door de lichten te
Daarom zijn de kasten op de kamers afgesloten. Daarnaast zijn we
13
nu net gestart met een klein testprojectje”, aldus Nathalie. “We heb-
Klanttevredenheid
ben op de afdeling een grote mand met beren gezet en dat blijkt
De afdeling psychogeriatrie in Jessa bestaat intussen twee jaar.
prima te werken. Je vindt nu overal beren, maar de patiënten blijven
Tijd voor een doorlichting, vond hoofdverpleegkundige Nathalie.
veel meer van elkaars spullen af.”
“We hebben vooral gekeken op welke vlakken we nog kunnen verbeteren en hoe we ons nog beter kunnen organiseren. Deze ‘ideale werkwijze’ is intussen in een zorgpad gegoten. Onze doel-
Omgaan met problematiek
stellingen hierbij zijn onder meer dat patiënten en hun familie van
Nathalie Nelles: “Op psychogeriatrie organiseren we de zorg vol-
opname tot ontslag weten wat ze op de afdeling psychogeriatrie
ledig vanuit de patiënt in plaats van te vertrekken vanuit een vaste
kunnen verwachten en dat ze het verblijf op onze afdeling als
structuur. Nu we een aparte afdeling zijn, kunnen we nog veel meer
veilig ervaren. Familieleden mogen ook gerust eens op voorhand
‘out of the box’ denken om de patiënt zoveel mogelijk op maat van
op onze afdeling komen kijken. Op dit ogenblik werken we nog
zijn noden en behoeften te behandelen. Onze behandeling gaat uit
aan een kleine brochure voor verwijzers. Die kunnen ze later dan
van de beleving van de patiënt: wat wordt met dit gedrag zonder
bij een doorverwijzing hanteren om te weten welke informatie
woorden gezegd, hoe voelt de patiënt zich, wat heeft hij in het ver-
ons kan helpen bij de behandeling van de patiënt. Een goede
leden meegemaakt, hoe is de gezinssituatie, enz. De betrokkenheid
informatie is voor ons de eerste stap in het proces van diagnose
van de familie hierbij is erg belangrijk. Ze krijgen van ons begelei-
en behandeling.”
ding en tips over hoe om te gaan met de ziekte en met het gedrag van hun familielid. Patiënten verblijven hier gemiddeld een maand: twee weken voor diagnose en twee weken om de juiste behande-
ONZE PATIËNTEN VERBLIJVEN NU SPONTAAN VEEL
ling op te starten. Daarna gaan ze terug naar huis of het rusthuis.”
MEER IN HET GEMEENSCHAPPELIJKE LEEFGEDEELTE.
HOOFDVERPLEEGKUNDIGE NATHALIE NELLES