Twee nieuwe state-of-the-art CT-scanners op campus
Laagst mogelijke stralingsdosis In februari en maart heeft de dienst radiologie twee gloednieuwe low dose CT-scanners in gebruik genomen. Dit type scanner zorgt voor een optimale beeldkwaliteit in combinatie met een zeer lage stralingsdosis. “De stralingsdosis bij deze CT-scans is drastisch gereduceerd,” zegt dr. Geert Souverijns.
deze scanner uniek: het volume dat in één
der achtergrondruis en minder straling.”
keer gescand kan worden, een extreem lage stralingsdosis en de snelheid waarmee het toestel werkt en kwaliteitsvolle beelden af-
Dit toestel is een low dose CT-scanner.
levert. Dankzij het systeem van iteratieve
Maar is dat geen trend voor alle scanners?
reconstructies daalt de stralingsdosis tot 75%
“De stralingsdosissen beperken is inderdaad
zonder verlies van beeldkwaliteit in vergelij-
de evolutie. Er bestaan andere technieken om
king met een klassieke CT-scan.”
een lage dosis te geven. Maar de timing maakt veel verschil. Bij andere toestellen met zulke lage dosissen zit er soms een verwerkingstijd
dr. Geert Souverijns
Hoe groot is het volume dat in één keer ge-
van één tot vier uur op de beelden. Met dit
scand kan worden?
toestel hebben wij onmiddellijk beelden.”
“Dit toestel heeft een detector van 16 centimeter. Die detector is het onderdeel van het Voorlopig is Jessa het enige ziekenhuis in
toestel dat de X-stralen opvangt. Waar andere
Wat zijn de richtlijnen voor stralingsdosissen?
Vlaanderen dat de Aquilion One Vision ge-
toestellen meerdere, aparte beelden moeten
“Het FANC, het Federaal Agentschap voor
bruikt. Wat maakt dit toestel zo bijzonder?
maken omdat de detector maar 4 centimeter
Nucleaire Controle, maakt de gemiddeldes
Dr. Geert Souverijns (diensthoofd radiolo-
meet, kan deze scanner bijvoorbeeld een hart
voor België en adviseert een dosis tussen het
gie): “De combinatie van drie factoren maakt
in een halve rotatie scannen. Dat geeft min-
25ste en het 75ste percentiel voor elk onderzoek afzonderlijk. Neem nu een CT-scan van de thorax. Het 25ste percentiel is 185 mGy.cm en het 75ste 375 mGy.cm. Dat wil zeggen dat een kwart van de onderzoeken in België
Stralingsdosis
een stralingsdosis van 185 mGy.cm of min-
1200
der hebben (zie grafiek). Ter vergelijking: met beide nieuwe toestellen zitten wij ruim onder
1025
1000
die 185 DLP. Jessa is trouwens klaar om met alle toestellen, zowel op campus Virga Jesse
DLP (mGy.cm)
800 630
600 375
400
295
255
255 185
200
als op campus Salvator, te voldoen aan dat
620
25ste percentiel.”
293
181
150
Zijn die identiek?
78
“Niet helemaal. Ze combineren allebei wel die
0
ct hart
Jullie hebben twee toestellen aangekocht.
thorax
cwz
abdomen
snelheid met de lage stralingsdosis, maar het ene toestel, de Aquilion RXL, kan gebruikt worden voor het leeuwendeel van het werk
Het dosis-lengte-product (DLP) geeft op eenvoudige manier een betrouwbare indicatie voor de effectieve dosis voor de patiënt.
12 JESSALINEA
25ste percentiel 75ste percentiel nieuwe CT-scan Jessa Ziekenhuis
terwijl het andere, de Aquillion One Vision, nog een aantal heel specifieke opties heeft. Die scanner met extra opties gebruiken we sinds februari, de andere vanaf half maart.”
radiologie
Virga Jesse
plus hoge beeldkwaliteit voor élke patiënt "Longtumorscreening heeft zelfde straling als een trans-Atlantische vlucht" de foto van het hart " Vergelijk met een panoramische foto waarbij je vier stukken aan Een extreem lage dosis ioniserende straling in combinatie met een snelle, kwalitatieve beeldvorming. Zo vatten kenners de kwa-
elkaar moet plakken of eentje die je in één keer kan nemen.
liteiten van de nieuwe CT-scanner samen.
"
4
40% minder contrastvloeistof bij CT-angiografieën “Bij CT-angiografieën werken
we nu met 40% minder contrastvloeistof
Dr. Geert Souverijns geeft enkele voorbeel-
dan bij de klassieke CT-scanners. Vooral
den waarbij een lage dosis en deze vorm elkaar geplakt worden. Dat levert niet alleen
nierpatiënten zijn daarmee gediend. De re-
artefacten op maar ook een veel hogere do-
den hiervoor is opnieuw dezelfde: er kun-
sis straling. Wij hebben nu in één keer én
nen grote gebieden snel gescand worden
supersnel het volledige hart afgebeeld. Het
aan een lage dosis. Een bijkomend voordeel
lijkt wel alsof het hart stilstaat. Vergelijk het
is dat we bijvoorbeeld fistels dynamisch
met een panoramische foto waarbij je vier
kunnen scannen om te kijken hoe de aan-
stukken aan elkaar moet plakken of eentje
voer en de afvoer van arterioveneuze mal-
“Een CT-scanner maakt gebruik
die je in één keer kan nemen. Bovendien ge-
formaties loopt.”
van een röntgenbuis en detector die rond
beurt dit met een extreem lage stralingsdo-
een patiënt draaien. Het grote verschil met
sis voor de patiënt (gemiddeld 1 mSv).”
van beeldvorming van toepassing zijn.
1
Het hart in één keer en supersnel visualiseren.
andere CT-toestellen is dat de detector van dit toestel 16 cm breed is. Ter vergelijking, de CT-klasse hieronder heeft gebruikelijk een detectorbreedte van 3,2 tot 4 cm. De brede detector is dus groot genoeg om het hart in één keer te visualiseren en dat bij
2
Dringende hersenperfusiescans
5
Longtumorscreening “Het is verbluffend om vast te stellen dat een CT-screening van de longen aan bijna de-
zelfde dosis kan als een RX van de longen
“Met deze volumescanner kun-
of een trans-Atlantische vlucht (ongeveer
nen we bij CVA-patiënten een
0,06 mSv). Zowel deze volumescanner als
perfusiescan van de volledige schedel
de RXL-scanner hebben - dankzij de laatste
Je kan een patiënt vragen om niet meer te
maken. Zo kunnen we onmiddellijk zien
dosis verlagende technieken - de mogelijk-
ademen, maar niet om zijn hart te laten
welk hersengebied bedreigd wordt en hoe
heid om longnoduli op te sporen via het
stoppen. De scanner bevat zeer perfor-
uitgebreid die bedreiging is. Met een klas-
screeningsprotocol.”
mante software die het ECG van de patiënt
sieke CT is dit niet verantwoord omdat de
analyseert. Wanneer de contraststof in de
stralingsdosis veel te hoog zou liggen.”
een uitzonderlijk hoge snelheid (0,1375 s). Zeker bij een hart is die snelheid belangrijk.
coronaire slagaders zit, kiest de scanner het ideale moment in het R-R interval van het ECG om het hart te visualiseren. Dit is een geautomatiseerde en robuuste techniek, die bijvoorbeeld rekening houdt met extrasystoles of ritmevariaties secundair aan bijvoorbeeld de contrasttoediening. Hier-
3
Geen sedatie meer voor kinderen “Kinderen die een scan onder-
6
Mensen met heup- of knieprotheses “De nieuwe technologie in deze scanner gebruikt een geavanceerd
reconstructie-algoritme
gaan zijn vaak angstig en heb-
om de artefacten veroorzaakt door metaal
ben moeite om stil te blijven liggen. Deze
te elimineren. Hierbij wordt de visualisatie
blokkers meer te geven om het hartritme
scanner heeft maar een fractie van een se-
van het implantaat sterk verbeterd zodat
te stabiliseren of te verlagen. De periode
conde nodig om 16 cm af te beelden. Door
een accurate diagnose van het bot en het
waarin het beeld gevormd wordt, is zo kort
die snelheid hoeven we het kind niet meer
omliggende weefsel gemaakt kan worden.
dat andere CT-scanners dat meestal in klei-
te sederen. Ook de lage stralingsdosis is
Deze versie van de software SEMAR, is nog
nere stukjes doen waarna de beelden aan
uiteraard zeer belangrijk bij kinderen.”
nergens anders in België te vinden.”
door hoeven we patiënten ook geen bèta-
JESSALINEA 13