Automatiseringsoplossing RoboTrex van Lang Technik voor Vedos

Bij Vedos draait alles om fijnmechanische producten voor de hoogwaardige machinebouw. Het Venlose bedrijf heeft onlangs een automatiseringsoplossing van Lang Technik in gebruik genomen. Dat deed het samen met Leering Hengelo, exclusief distributeur voor de Benelux van Lang Technik Is de ideale configuratie samengesteld. “Spanningsvrij klemmen is voor ons cruciaal.”

Frank Siepel pakt een ringetje uit een plastic bakje. “Kijk, minder dan een millimeter in doorsnee”, zegt hij. “Er zijn niet veel bedrijven die dit kunnen maken.” Siepel is directeur/eigenaar bij Vedos in Venlo. Zijn bedrijf is gespecialiseerd in het draaien, frezen en reinigen van zeer fijnmechanische producten van metaal en kunststoffen. Klanten zitten in de medische industrie, halfgeleiders, voedingsmiddelen en apparatenbouw.

“We lassen niet, we slijpen niet. We doen twee vaktechnische zaken omdat we daar goed in zijn: draaien en frezen. En omdat reinheid wordt gevraagd door onze klanten, hebben we ons ook toegelegd op reinigen. Daarbij gaat het altijd om fijnmechanische producten. Ik zeg altijd: we maken geen producten die groter zijn dan een theekopje. Waarom? Om je te kunnen onderscheiden kun je kiezen of je hele kleine of hele grote producten maakt. Alles wat in de middenmoot zit, kunnen veel andere bedrijven ook maken.”

Het productieproces van Vedos verandert. De takttijden - een indicatie van de tijd die beschikbaar is om een product te draaien - worden korter. Automatisering is een van de mogelijke oplossingen. Leering Hengelo leverde een RoboTrex-automatiseringsoplossing van Lang Technik. Naar tevredenheid, want een tweede opstelling is inmiddels ook in gebruik genomen.

Siepel: “We zijn van huis uit draaier. Frezen deden we erbij. Maar de vraag naar frezen neemt toe; we zijn van twee freesbanken naar zes gegroeid, en van drie- naar vier-assig. En nu zijn we aan de slag met vijfassers. Dat is een groot verschil, als het gaat om het productieproces. Het is namelijk een andere benadering van een product. Het vereist juist automatisering, omdat handling bij het kleine formaat producten dat we frezen erg lastig is. Als we de producten in een opspansysteem kunnen plaatsen, valt het dus goed te automatiseren.”

GEHEIM

Vedos bestaat onder de huidige naam 26 jaar. Wat Philips was voor Eindhoven, was Oce voor de regio Venlo. Het was de motor van de regio, en alle frezerijen leverden rechtstreeks aan de printerfabrikant. Vandaag de dag is Vedos de enige die nog rechtstreeks aan Oce levert. “Ons geheim? We zijn specialisten die onze vakmensen koesteren. En we hebben eenheid in ons machinepark”, zegt Siepel. Die eenheid is duidelijk te zien. Bij binnenkomst in de productiehal lijkt het wel een cleanroom. Zo staat er een twintigtal CNC-draaibanken van (DMG) Mori en ongeveer vijftien bewerkingscentra van Fanuc. Uniformiteit betekent niet alleen dat de klant hetzelfde niveau van frezen krijgt, maar ook dat medewerkers elkaar kunnen helpen op de machines. Het allerbelangrijkste is echter dat Siepel de vakmensen koestert die met hem werken. Een van de manieren waarop hij dat doet, is door vooral geen scheiding te maken tussen de medewerkers op kantoor en in de werkplaats. Dat bevordert de betrokkenheid van iedereen bij het bedrijf. “Iedereen wil leuk werk. Dus laat je repeterende taken door een robot doen en laat je mensen de meer uitdagende of interessantere klussen uitvoeren. Anders hou je het werk niet interessant. Een voorbeeld? Vier mensen volgen de basiscursus Fanuc-besturing. Zo hou je elkaar betrokken. Want ook zij kunnen straks meepraten over een technische tekening van ASML.”

TROLLEY

Vedos werkt samen met Leering Hengelo, als het gaat om spantechniek. Leering is een betrouwbare partner met veel kennis van zaken. Volgens Siepel is de kracht van Lang Technik de mogelijkheid om materiaal met hoge treksterkte te spannen, zonder slijtage aan het spanmiddel. Vooral klemsituaties waarbij hoge vasthoudkrachten benodigd zijn, vormen een risico op vervorming op het werkstuk. “Spanningsvrij klemmen is voor ons cruciaal, vooral omdat we met fijnmechanische producten werken. Hierdoor kunnen we een grote mate van repeteerbaarheid halen. Dat is echt een van de grote voordelen van de klemmen van Lang.” Lang is niet alleen bekend van de klemmen, maar tegenwoordig ook van automatiseringsoplossingen. Zo heeft het bedrijf de zogenoemde RoboTrex ontwikkeld. De focus bij deze ontwikkeling lag vooral op het opslaan van zoveel mogelijk klemmen, hoge bedrijfszekerheid en eenvoud. Lang kwam uit op twee versies, gebaseerd op de grootte en het gewicht van de houder. De RoboTrex 52 heeft een payload van 20 kilogram en kan werkstukken tot 12,5 kilogram aan. De RoboTrex 96 kan werkstukgewichten aan van 25 kilogram. Het principe is simpel: je vult offline een trolley. Die rol je in het systeem en de robot plaatst het werkstuk met klem en al in de freesbank.

Siepel: “Als je wilt werken vanaf een pallet, moet je alles goed leggen. Als er iets scheef ligt, komt er een storing. Met dit systeem heb je daar geen last van. De positie van de trolley is zuiver, de posities van de klemmen op de trolley zijn zuiver. Er is geen risico. In de nacht draait de robot daarom de grootste freesbewerkingen. Overdag frezen we het grondstuk eraf. Dat is het gedeelte dat in de spanklem zit. Een belangrijk verschil tussen de Lang-klemmen en andere systemen, zijn de nokjes die erin zitten. De contour wordt vooraf ingedrukt en overgenomen door de klem. Daar draagt het product op en de klemmen van Lang kunnen heel goed spanningsvrij het metaal vasthouden, juist dankzij die nokjes.”

Prijsvraag

Soms kan een balletje raar rollen. Aanvankelijk had Vedos niet eerder gedacht aan een RoboTrex-automatisering van Lang Technik. Op een dag kreeg Peter van Dijk een telefoontje van Leering Hengelo. Leering Hengelo is exclusief distributeur van Lang Technik in de de Benelux. Wat bleek? Van Dijk had de RoboTrex gewonnen. Op een beurs in Duitsland had hij zijn visitekaartje in een bol gedeponeerd. Uit de honderden kaartjes werd zijn naam getrokken. Zelf was Van Dijk het al vergeten. Klein addertje: om het systeem goed werkend te krijgen, moeten er nog wel trolleys en koppeling aan de machine bij komen. En natuurlijk een 5-assige machine. De trolleys en configuratie werden door Leering Hengelo snel geregeld. Ook de aankoop van een Fanuc 5-asser was snel geregeld. De insteek was: we zetten het geheel op en misschien is het over een jaar wel gereed. Van Dijk - liefhebber pur sang - was echter getriggerd. Dezelfde avond nog draaide de RoboTrex-oplossing, en na drie weken draaide de Lang-automatisering 24/7 volledig mee in de productie.

Boers & Co zet automatiseringsoplossing met Cellro op

“Eigenlijk gaat het om vertrouwen. Vertrouwen in mensen”. Ronald Koot is directeur van Boers & Co, een Rotterdamse producent van fijnmechanische onderdelen tot complete plaatwerkbehuizingen en mechatronische assemblages. Hij vertelt honderduit over de metaal (“de cultuur, de mentaliteit, dat is gewoon mooi”), over onderwijs (“continu blijven leren is cruciaal”) en over samenwerken met anderen. Zoals met Cellro. Bij de internationale automatiseerder heeft zijn bedrijf een Xcelerate X35 besteld.

Vergelijk een fabriek eens met een voetbalteam. Zet je Frenkie de Jong op doel, dan is er een goede kans dat hij er niets van bakt. Het publiek zal morren dat het Nederlands elftal een slechte keeper heeft en de carrière van De Jong is voorbij. Maar zet je De Jong op zijn normale plek op het middenveld, dan is hij een topspeler. Moraal van het verhaal? Als je iemand in zijn kracht zet, functioneert hij het beste. Een artikel met een voetbalanalogie beginnen is in een technisch vakblad niet gewoon. Maar misschien wel bij een verhaal over Koot van Boers & Co. De directeur van de Schiedamse producent is niet alleen groot voetbalfan, hij is per definitie een man die ervoor kiest om mensen op de juiste plek te zetten, zodat ze kunnen groeien. “Je kan het alleen samen doen, door elkaar op de goede manier te coachen.”

Cultuur

Misschien is het solidariteitsgevoel wel begonnen in 1940. Bij het verschrikkelijke bombardement van de Maasstad werd Boers & Co hard getroffen door de Duitse bommen. Er bleef niets over van het bedrijf. Door de hitte van de brand waren zelfs de muntjes in de geldkist aan elkaar gesmolten. De toenmalige werknemers hebben hieruit een briefopener gemaakt en aan de directeur, de heer Boers, geschonken met de boodschap: we gaan het bedrijf met z’n allen opnieuw opbouwen en hier is het eerste gereedschap. De briefopener is sindsdien van directeur op directeur doorgegeven. Hij staat symbool voor de toekomstgerichtheid van Boers & Co en de gezamenlijke wil om te groeien. Vandaag de dag worden er geen graveerwerk en stempels meer gemaakt door Boers & Co. In 1985 kwam de eerste CNC-machine binnen en groeide het bedrijf naar een mechatronica- en metaalbewerkingsbedrijf. Op dertigjarige leeftijd werd Koot directeur. Het liep niet helemaal goed bij de afdeling plaatwerk en hij mocht proberen als plaatwerkbedrijfsleider de boel te redden. “Ik vond de metaal prachtig. De cultuur, de mensen, dat is gewoon mooi.”

Het lukte Koot, en Boers & Co is nu weer een florerend metaalbedrijf. Het grote verschil is de vooruitstrevende aanpak van Koot. Natuurlijk is hij in zijn hart een liefhebber van metaal; zijn vakantiewerk als dertienjarige vond plaats op de werkvloer. Maar bovenal is hij van origine geschoold als bedrijfseconoom en kijkt hij met een meer procesmatige en organisatorische blik naar zijn bedrijf.

Open

Een van de speerpunten van Boers & Co is onderwijs. Ook uit noodzaak; Koot merkte dat het steeds moeilijker werd om mensen te vinden. Niet alleen bij zijn bedrijf, maar ook bij ‘concullega’s’ uit Zuid-Holland. “De sleutel blijkt een betere onderlinge samenwerking. Bij bijeenkom- sten van de Nevat had ik gezien dat iedereen samenwerkte en elkaar wat gunde. Waarom zou dat bij ons in de regio niet kunnen?”

Het resulteerde in het ECP. Dit Expertise Centrum Precisietechniek is een vereniging van en voor maakbedrijven in Zuid-Holland met kennis van en een passie voor precisietechniek en verspanen. Op 29 maart 2019 is de vereniging opgericht met steun van OOM en de Koninklijke Metaalunie.

Belangrijk aan het ECP is dat het open is. “We zijn er voor iedereen, zowel voor het gehele onderwijsveld als voor alle relevante bedrijven in de regio. We vertrouwen elkaar. Dat brengt ook een risico met zich mee. Het kan gebeuren dat je veel energie in de opleiding van een jongere stopt en dat hij of zij er vervolgens voor kiest om niet voor jou te gaan werken. Dat kan. Maar dan moet je jezelf afvragen waarom zo’n jongere niet bij jou komt. Stel in dat geval als vraag: ‘waarom is mijn bedrijf blijkbaar niet aantrekkelijk genoeg voor deze werknemer?’. Daar zit dus ook een les in voor jezelf: steeds beter worden.”

GELUKT

Hoe past de samenwerking met Cellro hierin? Bij automatiseerder Cellro heeft Boers & Co een Xcelerate X35-robotautomatisering geïmplementeerd. De robot is gekoppeld aan twee Robodrills van Fanuc. Het is de eerste robot bij Boers & Co die materiaal, klemmen én gereedschappen kan wisselen. Hierdoor kan hij een grote range aan producten geautomatiseerd maken.

Koot: “Wat Cellro voor ons heeft gemaakt, is uniek. Je ziet vaker dat productwissel werkt, maar èn een product, èn mallen en gereedschap over twee machines wisselen, is wel een dingetje.” Het zit in de combinatie met de Robodrills. Deze zijn normaal niet uitgerust met een groot toolmagazijn en ook niet voorbereid op high mix low volume, zoals Boers & Co dat wenste. Cellro heeft hierin het verschil gemaakt door op machinebestuuringsniveau tool handling mogelijk te maken. “Daar zit intelligente software achter. En eerlijk gezegd werkte dit systeem ook niet meteen feilloos. Maar Cellro heeft het opgelost. Dat is het vertrouwen dat je in elkaar moet hebben. Als fabrikant en als leverancier moet je bereid zijn om te struikelen. Als je daar maar van leert, zodat je beter wordt.” Niet voor niets is de implementatie van de Xcelerate X35 het sluitstuk van een proces. “Destijds zagen we robottechnologie komen en wilden we ‘in het donker’ klemmen, materiaal en gereedschappen wisselen, zodat we 24/7 een maximale benutting van onze kapitaalgoederen zouden hebben. Doel was om op compacte machines een zo groot mogelijk diversiteit van producten te kunnen maken.”

Het is gelukt, weet Koot. De robot zorgt dat de twee Fanuc-machines het maximaal aantal spindel-uren levert. “Het is een multifunctionele oplossing. Dit is echt next level, wat mij betreft. En een voorbeeld voor de mensen bij ons bedrijf. Met innovaties kunnen we jonge techneuten boeien en binden.”