Oppervlaktetechnieken september 2020

Rapid paint removal Rapid paint removal

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Algemeen

Vereniging ION

Integrated paint removal technology

Toeleveranciers en Geassocieerden

Master Remover ESPRIT ® Master Remover®® ESPRIT Master Remover ESPRIT Integrated paint removal technology ® Integrated paint removal Integrated paint removal technology technology Master Remover ESPRIT

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR,

Rapid paint Safe and removal sustainable Safe and sustainable

DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

Rapid paint Safe and Cost effective sustainable removal and short ROI

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

Cost effective and short ROI Cost effective and short ROI

Safe and sustainable Master Remover ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal Integrated ®

Technology) is a skid mounted plug and play system comprising the ® Master ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal processRemover and the rinse tank, the pump and heating system, theIntegrated agitation Technology) is a skid mounted plug andcontrol, play system comprising the and the filter system, the temperature the electrical hoisting process and the rinse tank, the pump and heating system, the agitation and rail system. The turn key tank system has been designed to support ® ® Integrated and theRemover filterperformance system, the(Efficient, temperature control, the electrical hoisting Master ESPRIT Sustainable Paint Removal the optimal of the versatile Master Remover 7000 and and railsystems. system. key tank system hassystem been designed to support Technology) is aThe skidturn mounted plug and play comprising the 2000S ® the optimal the versatile Mastersystem, Remover and process and performance the rinse tank,of the pump and heating the 7000 agitation 2000S and thesystems. filter system, the temperature control, the electrical hoisting and rail system. The turn key tank system has been designed to support the optimal performance of the versatile Master Remover ® 7000 and 2000S systems.

Cost effective and short ROI

Atotech Group 1750 Overview Drive Atotech Rock Hill,Group SC 29730 1750 Overview Drive +1 803 817 3500 Rock Hill,Group SC 29730 1-800-PLATING Atotech B.V. +1 803 817 35-2 3500 Strijkviertel 1-800-PLATING 3454 PJ De Meern

Features and benefits • paint removal equipment for fixtures • Optimal Turnkey system for in-house installation and rejects Features • Optimaland paintbenefits removal equipment for fixtures • Modular system closely fitting any paint applicator and rejects • Turnkey needs system for in-house installation • Modular system closely fitting any paint applicator • Optimal paint removal equipment for fixtures • Adapted needs to the type of paint removed and rejects • ensuring Master • Optimally Adapted ®toadjusted the typeequipment of paint removed • Remover Modular system closely fitting any paint applicator sustainability • Optimally adjusted equipment ensuring Master needs • Minimizing energy consumption and waste Remover® sustainability • generation Adapted to the type of paint removed • Minimizing energy consumption and waste • Optimally adjusted equipment ensuring Master generation Remover® sustainability • Minimizing energy consumption and waste generation

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

atotech.com

The Netherlands +31 30 240 90office 10 americas Regional head sales.nl@atotech.com

Master Remover® ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal Integrated Technology) is a skid mounted plug and play system comprising the Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1 process and the rinse tank, the pump and heating system, the agitation and the filter system, the temperature control, the electrical hoisting Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1 omslag sept 2020.indd 1

Zie ook pagina 35

Features benefits • Turnkey and system for in-house installation

Regional head office americas

Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

atotech.com

Features and benefits

atotech.com 07.09.2020 13:56:06

• Turnkey system for in-house installation • Optimal paint removal equipment for fixtures

07.09.2020 13:56:06

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2 07.09.2020 13:56:06

05/07/2019 09:12:49

22-09-20 17:12

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Master your process Wij helpen u met een goedlopende chemische implementatie

Laat ons GAQ introduceren – GA maskering sneller toegepast. Het geheim zijn ribben. Deze reduceren wrijving en laten opgesloten lucht ontsnappen, wat ze zowel makkelijker en sneller laat aanbrengen als verwijderen. Twee keer zo snel, feitelijk!

Mavom Chemie produceert chemische oplossingen voor industriële toepassingen van OEM’s, coatingbedrijven en industriële dienstverleners. Steeds vaker treden wij hierbij op als Total Solution Provider, waarbij we klanten volledig ontzorgen bij het opzetten en controleren van een goedlopend en veilig proces. In ons eigen R&D lab ontwikkelen we (maat) producten voor de voorbehandeling van metalen, industriële reiniging en chemisch loonmengen. Deze leveren we direct uit voorraad in Nederland, België en via partners ook in andere EU-landen. Daarnaast vormen kennisdeling, preventieve advisering en veiligheids- en laboratoriumtrainingen een belangrijke toegevoegde waarde bij ons productportfolio.

Vraag een gratis monster aan www.hangon.nl/nl/worksmarter

Mavom Chemie. De Som der Elementen.

E-MAIL info@hangon.nl www.hangon.nl

omslag sept 2020.indd 2

www.mavom.nl

Master your process

22-09-20 17:12

jaargang 64 nummer 6 oktober 2020 HĂŠt vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuuren staalconstructies

OT september 2020.indd 1

22-09-20 13:38

Protection upgraded

Speciaalchemie voor de industriële reiniging van onderdelen en voor de galvanotechniek 

Verwijderen van lasrestanten, oliën, vetten en pigmentstoffen voor het galvaniseren



Reinigen voor het opbrengen van een multi-metaal-conversielaag met de beste corrosieweerstand



Driewaardig decoratief verchromen van heel wit tot heel donker



Passiveringen en dikke laag passiveringen voor alle applicaties en kleuren, met en zonder kobalt

SurTec Benelux B.V. Molenweg 17 A Tel. +31 77 308 - 1590 5953 JR Reuver Fax. +31 77 476 - 2033 www.surtec.com heh@surtecbenelux.com

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 2

22-09-20 13:38

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

Betere kwaliteit, makkelijker werken, een lagere druk op het milieu, minder verspilling, slimmere methoden en een langere levensduur van conserveringssystemen. Dit zijn enkele kernwoorden die naar voren komen uit een globale bestudering van de artikelen in dit nummer. Een branche die zich serieus neemt, hoort zich ook te onderscheiden met dit soort begrippen.

Wat wel opvallend is, is dat sommige branchegerichte vernieuwingen, zoals in deze editie beschreven, van buiten de branche komen. Als het om wetenschappelijke studies gaat, is dat wel begrijpelijk want de meeste bedrijven in onze kring zijn van MKB-signatuur die in hun praktijkoriëntatie niet toekomen aan het bedrijven van wetenschap. Toch zou een meer proactieve houding richting wetenschap vanuit onze bedrijven en de brancheorganisatie de branche als geheel sneller vooruit kunnen helpen op het gebied van de genoemde kernwoorden. De wetenschap komt in het algemeen niet snel met stevig onderbouwde conclusies, maar betrokkenheid daarbij biedt wel de mogelijkheid onderzoek een bepaalde richting op te sturen. De wetenschappelijke uitdagingen voor de branche zijn groot, zoals maar weer eens blijkt uit de inhoud op pagina 7. Wetenschappelijke resultaten leggen een fundament voor discussies met andere partijen.

maar ook tegenhoudt al naar gelang de omgevingstemperatuur en de ontwikkeling van zelfhelende coatings die in staat zijn zichzelf bij een kras of andere beschadiging te herstellen. Verder kijken we naar een nieuwe efficiënte robot die wanden van grote opslagtanks coat en naar pilots die binnenkort starten waarbij drones met sensoren gevels gaan inspecteren.

Ook belichten we een nieuwe coatingtechniek die zich onderscheidt door een stroomloze toepassing, een verbeterde kantendekking en een laagdikte die aan de binnenkant van holle producten over de hele lengte gelijk is aan die op de buitenkant en daarnaast een nieuw ontwikkeld primer voor staalconstructies om veelvoorkomende problemen in de applicatiepraktijk tegen te gaan.

En we belichten de Pilotstudie ‘Veilig omgaan met… Chromaten’ die onlangs is gestart en waarbij ION en in het bijzonder Innovat.

ION zijn betrokken. Tot slot blikken nog eens terug op de themabijeenkomst ‘Afval in de oppervlaktebehandelende industrie’ met specifieke aandacht voor zeer zorgwekkende stoffen, PFAS en de Omgevingswet.

Natuurlijk hebben we weer vier pagina’s met actueel en relevant nieuws voor de branche en wens ik u weer veel leesplezier. ●

In deze editie beschrijven we uitgebreid een onzichtbare glascoating die de warmtestraling van de zon doorlaat, OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 3

OT september 2020.indd 3

22-09-20 13:39

Column Mailtjes die irriteren Normaal ga ik net buiten ons dorp tanken bij een Tango. Dat is dicht bij huis en lekker goedkoop. Dat betekent dat als ik op reis ben, ik zo min mogelijk (langs de snelweg) tank.

Hierbij moet je dan wel rekening houden met het feit dat er voldoende benzine in de tank zit als je een langere reis moet maken.

FOR INDUSTRIAL COATING

HANGON TIJDENS CORONA PERIODE Ook nu in deze moeilijke tijd vanwege corona staan wij voor u klaar.

Weliswaar van een wat grotere afstand dan u van ons gewend bent maar wel met dezelfde service en kwaliteit. In plaats van bezoek nu met behulp van bellen, e-mailen of MS Teams / Skype / FaceTime, bel voor de mogelijkheden! Onze voorraad standaardartikelen is op hetzelfde peil als anders!

Leveren is dus absoluut geen probleem. Wel geven transporteurs aan dat de leveringen vertraging kunnen oplopen. Dit hebben wij helaas niet in de hand.

We wensen u heel veel sterkte en blijf gezond! www.hangon.nl

077 – 39 99 630

info@hangon.nl

Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Airblast Straalketels CE, TÜV en ATEX gecertificeerde ketels leverbaar Capaciteit variërend tussen 18 en 300 liter Enkel- en dubbel kamer uitvoeringen Geschikt voor alle straalmiddelen

Ook tijdens onze vakantie in Nederland tankte ik bij een merkloos pompstation ver van de snelweg af. Prompt kreeg ik een mail van de leasemaatschappij dat ik goedkoper kon tanken bij de Tango in mijn dorp. Ongeveer honderd kilometer verderop. Dat ze niet weten dat ik op vakantie ben is logisch, maar dat ze me voor een paar cent per liter ongeveer tweehonderd kilometer willen laten omrijden, is raar.

Met een schouderophalen liet ik het voor wat het was.

Vorige week werd bij ons de provinciale weg geasfalteerd, en was mijn vaste pompstation onbereikbaar door een wegafsluiting. Gelukkig is in het dorp nog een merkloos pompstation dat wel bereikbaar was, dus daar werd de tank deze keer gevuld. Prompt kwam er weer een mailtje dat mijn vaste pompstation goedkoper is. Eigenlijk irriteerde dit mailtje. Immers door externe factoren werd ik gedwongen tot deze keuze, niet door gemakzucht of het niet-prijsbewust zijn.

Toch hebben deze mailtjes wel zin. Immers mensen zoeken ook gemak, en als de service bij het alternatieve pompstation goed is, zou je er ook zomaar kunnen blijven hangen en dan begint de glijdende schaal. Met de alarmering via de mail werd er toch weer gevraagd om een weloverwogen keuze.

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

SMART SOLUTIONS

Voor ION is dat eigenlijk ook niet anders. De afgelopen tijd is ION onder andere voor u bezig geweest met de Europese chemicaliën-strategie, de positie van de intermediates in REACH, de autorisatie van chroomtrioxide, de Europese afvalstoffen-aanpak, de beschikbaarheid van nikkel, zilver en kobalt, de Omgevingswet, de ontwikkeling van kwaliteitslabels en opleidingsprogramma’s en met procedures om veilig te kunnen werken met SVHC-stoffen. Misschien is niet alles relevant voor u, maar door u steeds te melden waar ION mee bezig is, blijft u wel op de hoogte van de ontwikkelingen die elke OT-ondernemer raakt en u vraagt steeds een weloverwogen beslissing te nemen. ●

Tevens leverbaar als gebruiksklaar pakket inclusief PBM en verdere benodigdheden +31 72 571 80 02 | www.airblast.com | info@airblast.com

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 4

22-09-20 13:39

Inhoud Vereniging ION

36 Pilotstudie ‘Veilig omgaan

met… Chromaten’ van start Een galvanobedrijf dat valt onder BRZO moet natuurlijk aan strenge regelgeving voldoen. Maar dan is het eigenlijk wel gek dat de uitstoot van het bedrijf en de blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen, maar eens in de twee jaar gemeten hoeft te worden. Een pilotstudie, waarbij sensoren worden geplaatst voor constante monitoring, is wellicht de eerste grote stap naar verandering.

32 Nieuwe coatingtechniek

met veel marktpotentie BASF heeft onder de vlag van Chemetall een nieuwe coatingtechniek ontwikkeld en heeft de Kamp Coating Groep voor Nederland uitgekozen om die nieuwe techniek tegen corrosiewering te mogen testen en te introduceren. Het product onderscheidt zich door een stroomloze toepassing, een verbeterde kantendekking en een laagdikte die aan de binnenkant van holle producten over de hele lengte gelijk is aan die op de buitenkant.

Organische deklagen Algemeen

22

Veranderingen in regelgeving voor diverse emissies en zeer zorgwekkende stoffen Op de themabijeenkomst ‘Afval in de oppervlaktebehandelende industrie’ was ook een presentatie over ontwikkelingen omtrent de nieuwe Omgevingswet, over het beleid rondom zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) en over PFAS. Belangrijke onderwerpen voor onze branche!

30 HaTwee gooit hoge ogen

met uitgekiende primer HaTwee omschrijft zichzelf als een onafhankelijke distributeur die ook actief is op het gebied van het ontwikkelen van coatings. De afgelopen tien jaar is het bedrijf actief geweest in het ontwikkelen van nieuwe primers om veelvoorkomende problemen in de applicatiepraktijk tegen te gaan. Tijd om daar eens dieper in te duiken.

12

18 Efficiënte robot om wanden van

grote opslagtanks te coaten Met een robot de wanden van grote opslagtanks semiautomatisch coaten maakt een einde aan het huidige handwerk en resulteert in een constante kwaliteit en laagdikte – en een flinke besparing in de hoeveelheid verf. Het bedrijf Qlayers heeft hiervoor een applicatietechniek bedacht, waarbij een robot over de tankwanden rijdt en met behulp van een speciale constructie overspray naar de omgeving voorkomt. Hoe werkt dat in de praktijk?

38 Buitenlandse Media 39 Mijn Mening 40 Grenzeloos

Slimme glascoating kan energiegebruik drastisch beperken Er is een onzichtbare coating voor vensterglas ontwikkeld waarvan de kristalstructuur verandert bij een bepaalde temperatuur. Daardoor kan de coating in de winter warmtestraling van de zon doorlaten en in de zomer tegenhouden. Hiermee kan veel energie worden bespaard. Hoe werkt die glascoating precies?

De zelfhelende coatings komen eraan Al geruime tijd wordt er onderzoek gedaan naar zelfhelende coatings.

De voordelen zijn duidelijk: als een coating zichzelf herstelt bij een beschadiging, hoeft dat niet handmatig te gebeuren, wat veel tijd en geld scheelt, maar ook de levensduur van het conserveringssysteem verlengt.

Maar de succesvolle toepassing ervan is in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Hoe dicht zit het onderzoek nu op praktijktoepassing?

43 Brancheregister

Bij de voorpagina: Er wordt al tamelijk lang onderzoek gedaan naar zelfhelende coatings en dat is logisch: als een coating zichzelf herstelt bij beschadiging scheelt dat veel tijd en geld, maar verlengt het ook de levensduur van het conserveringssysteem. Vooral bij moeilijk bereikbare plaatsen, zoals windmolens (op zee), zijn zelfhelende coatings een uitkomst. Toch is een succesvolle toepassing ervan nog niet zo eenvoudig: het is een constante zoektocht naar het verenigen van het ‘onverenigbare’. In deze editie tonen we veelbelovende praktijkgerichte resultaten uit de wetenschap.

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 5

OT september 2020.indd 5

22-09-20 13:39

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

ION Dag voor de Ondernemer Bij het ter perse gaan van deze editie werd er nog hard gewerkt aan de invulling van het programma. Deze dag zal geen fysieke bijeenkomst zijn, het programma kan dus online in de eigen werkomgeving gevolgd worden. Zodra hier meer informatie over bekend is, zal dit op de website geplaatst worden. De ION Dag voor de Ondernemer zal gecombineerd worden met de verplichte updatemiddag van de kwaliteitslabels Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod.

OKTOBER

● Workshop Applied Optics for Manufacturing Workshop 5 oktober, Veldhoven www.mikrocentrum.nl/nl/opticafotonica-lasers/fotonica/photonics-event/ ● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 6 oktober, Utrecht www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Spuiter 7 oktober, Utrecht www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 2 8 oktober www.vereniging-ion.nl ● Nationale Staalbouwdag digitaal 13 oktober www.staalbouwdag.nl

● Start klassikale cursus In-house Control Medewerker 14 oktober,Utrecht www.vereniging-ion.nl

NOVEMBER ● SGA-Vakdagen, schilder-, glas- en afbouwbranche 3 – 5 november, Gorinchem www.sga-gorinchem.nl ● Start klassikale cursus Constructieschilder 4 november www.vereniging-ion.nl ● Cursus Toegepaste Kleurtechniek 4 en 11 november, Nieuwegein Zie ook pagina 10 www.nederlandsekleurenschool.nl ● ION Dag voor de Ondernemer Verplichte updatemiddag Qualicoat, Qualisteelcoat en Qualanod 11 november www.vereniging-ion.nl

● Start klassikale cursus Poedercoaten niveau 1 12 november www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Chemisch Voorbehandelen niveau 2 17 november www.vereniging-ion.nl ● Start klassikale cursus Metalliseerder 18 november www.vereniging-ion.nl ● Precisiebeurs 18 - 19 november, ‘s-Hertogenbosch www.precisiebeurs.nl ● Lijmen 26 november, Veldhoven https://mikrocentrum.nl/ evenementen/themabijeenkomsten/ lijm-event/#programma

Precisiebeurs De locatie van de Precisiebeurs is ivm corona (meer ruimte nodig) verplaatst van Koningshof in Veldhoven naar de Brabanthallen in Den Bosch. Dit jaar viert de Precisiebeurs haar 20-jarig jubileum! De vele voorbeelden en toepassingen die tijdens al die jaren op de beurs zijn getoond, bewijzen dat precisietechnologie een stabiele basis biedt voor de ontwikkeling van vele apparaten en technologieën om ons heen.

De ontwikkelingen in de precisietechnologie gaan nog altijd razendsnel. Op de Precisiebeurs treft u efficiënt alle facetten bij elkaar die nodig zijn om op het allerhoogste niveau en volgens de hoogste kwaliteitseisen te blijven opereren.

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 6

22-09-20 13:39

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

ZVO BENADRUKT WETENSCHAPPELIJKE TEKORTKOMINGEN MEEST RECENTE STUDIE VAN ECHA OVER VERVANGING SVHC-STOFFEN In juli heeft ECHA een studie gepresenteerd waarop de ZVO (net als Vereniging ION ook lid van CETS) middels een open brief aan ECHA heeft gereageerd. De ZVO is het eens met enkele bevindingen en conclusies op basis van praktijkervaringen van bedrijven, maar wil met klem benadrukken dat het onderzoek tal van wetenschappelijke tekortkomingen vertoont.

De ZVO is verheugd dat ECHA in de studie probeert grip te krijgen op de werkelijke impact van restricties en autorisaties als het gaat om de inzet van alternatieven voor het gebruik van SVHC’s (Substances of Very High Concern). De ZVO kan enkele van de aanbevelingen op basis van het onderzoek echter niet ondersteunen, omdat het onderzoek niet volgens wetenschappelijke criteria is uitgevoerd.

De ZVO wil met klem benadrukken dat het onderzoek tal van wetenschappelijke tekortkomingen vertoont die de waarde van de conclusies sterk verminderen en de objectiviteit in twijfel trekken: • De reproduceerbaarheid van de bevindingen van het onderzoek is niet geverifieerd. Aangezien dit onderzoek tot op heden op zichzelf staat en niet wordt bevestigd door vergelijkbare onafhankelijke onderzoeken, vindt de ZVO het ongeschikt om maatregelen te rechtvaardigen.

• De informatie uit het onderzoek moet in sommige opzichten in twijfel worden getrokken. De beoordelingscriteria zijn niet helder gedefinieerd en overlappen elkaar. Als gevolg hiervan suggereert de evaluatie dat criteria een directe impact hebben, ondanks het feit dat het gevolgen zijn en geen oorzaken.

• De studie is niet representatief. Door het aantal en de selectie van deelnemers

zijn geen algemene uitspraken of conclusies mogelijk. De nauwkeurigheid van het onderzoek en die van de uitspraken moeten in twijfel worden getrokken.

• Het onderzoek maakt willekeurige beoordelingen. Ook worden de belangrijkste bevindingen niet geëvalueerd en zijn ze niet opgenomen in de conclusies/ aanbevelingen.

De ZVO verzoekt dringend om de volgende conclusies uit het onderhavige document te trekken: • Het onderzoek moet worden uitgebreid tot een representatief aantal getroffen bedrijven. De onderzoeken moeten onafhankelijk en objectief worden uitgevoerd.

• De conclusies moeten worden uitgebreid met negatieve voorbeelden. Veel pogingen tot vervanging mislukken.

Het is belangrijk om ook deze gevallen te analyseren. Bedrijven hebben informatie nodig over de benaderingen en methoden die niet tot succes leiden, of die hebben geleid tot economisch, technisch of ecologisch ongewenste substituties.

Het is absoluut noodzakelijk dat de inhoud van het onderzoek wordt uitgebreid met langdurige ervaring met vervangingsoplossingen, zoals marktacceptatie, productveiligheid. Evenzo moeten de veranderingen in het risico als gevolg van vervanging worden meegenomen.

De economische gevolgen mogen niet worden verwaarloosd en de impact van vervangingen moet realistisch worden beoordeeld.

Het mag duidelijk zijn dat Vereniging ION inmiddels deze brief ook in Den Haag heeft bezorgd. Ook staan wij klaar om actief te assisteren in het ontwikkelen en implementeren van relevante, proportionele en begrijpelijke wetgeving. ● MEER INFORMATIE Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 7

OT september 2020.indd 7

22-09-20 13:39

Kort nieuws Circulaire baksteenstrip wint twee Iconic awards De duurzame upcycling-aanpak en het unieke uiterlijk van de klinker, die industrieel niet op dezelfde manier geproduceerd kan worden, overtuigde de jury van de Iconic Awards. Het gevelisolatiesysteem afgewerkt met circulaire baksteenstrips is winnaar in de categorie Innovative Architecture en Innovative Material. Als internationaal gevestigde wedstrijd richten de Iconic Award zicht op toekomstgerichte producten en architectuur. Daarbij speelt het idee om ontwerp, architectuur, bouw en industrie bij elkaar te brengen een essentiële rol.

Circulaire baksteenstrips zijn steenstrips voor gevelbekleding die zijn verkregen

uit honderd jaar oude bakstenen. De bakstenen worden met de hand verwijderd uit oude kolenmijnen en verlaten fabriekspanden in het Duitse Ruhrgebied, gezaagd en vervolgens verwerkt in nieuwe gevelsystemen. Ze kunnen zowel bij nieuwbouw- als renovatieprojecten worden toegepast, als afwerking op gevelisolatie, ook in combinatie met andere gevelafwerkingen. Het resultaat: unieke stenen die een honderd jaar oud verhaal vertellen. Door de karakteristieke uitstraling van de stenen, die niet bereikt kan worden met industrieel vervaardigde producten, kunnen bijzondere, unieke gevels worden gerealiseerd.

In vergelijking met andere bouwmaterialen is het verbruik van energie voor het

bakken van de stenen zeer hoog, vanwege de hoge temperatuur van het bakproces.

En dit is dus het grote voordeel van de historische bakstenen: ze zijn al geproduceerd.

Circulaire baksteenstrips: • Robuuste en historische baksteenuitstraling • Bijdrage aan een circulaire economie • Unieke en authentieke ontwerpmogelijkheden • Weersbestendig • Getest voor gevelisolatiesystemen In Zwitserland en Oostenrijk worden sloopstenen en mortelresten al verwerkt tot recyclebare bakstenen. Er zijn uitgebreide tests uitgevoerd om het gebruik van deze steenstrips op gevelisolatiesystemen te garanderen. Zowel waterabsorptie als vorstbestendigheid voldoen aan de huidige vereiste criteria: waterabsorptie getest volgens DIN EN 10545-3 en vorstbestendig volgens DIN EN 10545-12. ● MEER INFORMATIE www.alsecco.nl

ReFace vereenvoudigt hergebruik in de gevelbouw Afgelopen zomer is het project ReFace van start gegaan in de vorm van pilotprojecten die moeten helpen om het proces van hoogwaardig hergebruik van gevelproducten en reststromen te vereenvoudigen. De gevelindustrie wil hiermee een positieve bijdrage leveren aan de wereld van morgen.

ReFace draagt bij aan een vermindering van de CO2-impact van de gevelindustrie en aan meer hergebruik van gevelelementen, -producten en -materialen. Doel is een circulaire geveleconomie waarin producten en materialen worden hergebruikt.

Voor hoogwaardig hergebruik moet bekend zijn wat er precies aan gevelelementen, -producten en -materialen vrijkomt en waar en wanneer. De kwaliteit moet voldoende zijn en bepaald moet worden

of en hoe dit hergebruikt kan worden. In de praktijk is de juiste kennis en informatie hierover lastig te vinden. De pilotprojecten in ReFace moeten inzicht geven hoe dit beter kan. Ook de toegepaste oppervlaktebehandeling op gevelelementen spelen een rol.

ReFace maakt de financiële en ecologische waarde van producten en materialen uit gevels inzichtelijk met behulp van product- en materialenpaspoorten. Daarbij wordt de juiste match gezocht tussen vragers en aanbieders van producten en materialen die hergebruikt kunnen worden. Ook wordt er gekeken naar nieuwe toepassingen voor bestaande gevelproducten en reststromen uit de fabrieken.

ReFace is een samenwerking tussen Cirlinq en Excess Materials Exchange. Deze samenwerking is gebaseerd op vier pijlers:

1. Registreren van bestaande en nieuwe gevelproducten alsmede reststromen in een product- en grondstoffenpaspoort; 2. Identificeren en volgen met behulp van identifiers (QR, NFC & RFID); 3. Waarderen door inzicht te bieden in de financiële, ecologische en sociale impact van het hergebruikpotentieel; 4. Verbinden door het zoeken en realiseren van een hoogwaardige match.

De pilots hebben een looptijd van vijf maanden en geven inzicht in de haalbaarheid en schaalbaarheid van de verschillende recyclings- en hergebruikopties in de praktijk. ●

MEER INFORMATIE www.vmrg.nl

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 8

22-09-20 13:39

Protech-group neemt coatingdivisie van ACG Industry over De Protech-group, één van de toonaangevende producenten van (poeder) coatings, natte lakken en speciale toepassingen, heeft recentelijk de coatingsdivisie van ACG Industry in Frankrijk overgenomen. Alle bestaande productiemiddelen van ACG Industrie zullen herverdeeld worden over de reeds bestaande productielocaties van de Protech-group binnen Europa.

ACG Industry is een Franse onderneming, opgericht in 1874 en gespecialiseerd in de productie van industriële coatings. Sinds 2012 maakt ACG Industry onderdeel uit van de holding EUROFLIP en verkoopt

haar producten in Europa en Noord-Afrika onder de naam ETICOAT. “We breiden onze product- en merkportfolio continu uit”, zegt David Ades, president-directeur van de Protech-group.

“Deze acquisitie stelt ons in staat om ons klantenbestand verder uit te bouwen en nog beter op de klantbehoeften in te spelen. Acquisities zullen altijd onderdeel zijn van onze groeistrategie.” Vincent Roy, commercieel directeur van ACG Industry, voegt eraan toe: “Het is een grote uitdaging om onderdeel te zijn van een wereldspeler als de Protech-group. “Het stelt ons in staat om verder te groeien in de coating business.”

De Protech-Group ontwikkelt en produceert al meer dan 40 jaar (poeder)coatings, natte lakken en speciale materialen. Met haar hoofdkantoor in Montreal, Canada, bedient de groep via twintig productielocaties over de hele wereld haar klanten, uit onder meer de industrie, bouw, infrastructuur, transport en consumentenmarkt. ●

MEER INFORMATIE www.protechpowder.com

Leering Hengelo biedt post-processing nu ook als dienst aan Leering Hengelo, specialist in nabewerken van 3D-geprinte producten, biedt post-processing nu ook als dienst aan.

Het is een van de resultaten van een samenwerking tussen Leering Hengelo en AMT (Additive Manufacturing Technologies Ltd.). De volledig geautomatiseerde Normfinish® de-powdering machines van Leering Hengelo gecombineerd met de PostPro3D-machines van AMT bieden iedere ondernemer de kans om 3D-geprinte delen te verdichten en te vergladden.

Volgens het jaarlijkse additive manufacturing-rapport van AMFG verschuift de aandacht rond 3D-printen steeds meer naar post-processing. Dat komt vooral door de vele handmatige bewerkingen die de doorlooptijd en kosten van 3D-printen kunnen verhogen. Bij batchmatige productie kan nabewerking tussen de 17 en 100 procent aan de totale 3D-productietijd toevoegen. Bovendien maakt nabewerking van 3D-geprinte onderdelen een aanzienlijk deel uit van de totale kosten per onderdeel. Dit kan oplopen tot 60 procent van de totale kosten, afhankelijk van de toepassing. Automatisering van de

verdere doorontwikkeling van 3D-printnabewerkingstechnologie. De PostPro3D werkt met een chemisch proces waarbij de oppervlakte van 3D-geprinte producten op basis van thermoplastische polymeren geautomatiseerd kan worden verdicht en gladder gemaakt. De oppervlaktekwaliteit die hiermee kan worden bereikt, is te vergelijken met die van moderne spuitgiettechnieken.

nabewerking is dus cruciaal, meent Jan Panhuis, senior technisch commercieel adviseur bij Leering Hengelo. “3D-printen is een groeiende markt, maar met alleen een printer ben je er nog lang niet”, vertelt hij.

“3D-printen is fantastisch. Je kunt efficiënt producten maken die met de gebruikelijke productiemachines extreem duur worden of zelfs onmogelijk te produceren. Ook komt 3D-print nu in de fase waarin het steeds vaker interessant wordt ten opzichte van conventionele productie. Maar de finishing touch is de post-processing.”

De samenwerking tussen Leering Hengelo en AMT is gericht op de verkoop en

Straalcabine Panhuis ziet dat post-processing steeds belangrijker wordt bij printen in een poederbed-omgeving. Op een ‘build’ die uit een printer komt zit namelijk nog veel poeder. Het overtollige poeder kan worden hergebruikt, maar op het product zelf zit dan nog restpoeder. Dit wil je graag verwijderen. Een straalcabine, al dan niet met draaikorf (voor kunststof geprinte delen), kan een oplossing zijn. De Normfinish® 3D-serie wordt gepresenteerd als een oplossing voor het industrieel automatisch stralen. ●

MEER INFORMATIE www.leering.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 9

OT september 2020.indd 9

22-09-20 13:39

Kort nieuws Cursus Toegepaste kleurtechniek op 4 en 11 november Kleur wordt een steeds belangrijker thema. Niet alleen heeft kleur een directe invloed op ons welbevinden, ook bij garantie-issues en schadezaken gaat het steeds vaker om de juiste kleur.

Kennis van kleur, kleur beoordelen en kleurverschilmeting wordt daarom steeds belangrijker. Op 4 en 11 november 2020 organiseert de Nederlandse Kleurenschool de tweedaagse cursus Toegepaste Kleurtechniek.

De Nederlandse Kleurenschool verzorgt sinds 1980 de cursus Toegepaste Kleurtechniek, de enige onafhankelijke cursus in Nederland over kleurmeting en kleurkwaliteitsbeoordeling. De cursus is speciaal ontwikkeld voor coloristen, kleurenlaboratoria, kleurkwaliteitscontroleurs

en anderen die zich aan de technische kant van kleur en kleurbeoordeling bevinden. De cursus geeft inzichten in de aspecten van kleur. Er worden verschillende kleurordeningssystemen behandeld die het communiceren over kleur en het beoordelen van kleurverschillen vergemakkelijken.

Tijdens de tweedaagse cursus wordt ingegaan op: · Wat is kleur, licht, verschijning van het voorwerp, de waarnemer · Hoe de waargenomen kleur kan veranderen · Het ordenen van kleuren · Het specificeren van kleuren, CIE 1931, XYZ etc. · Kleurverschillen en kleurverschilformules

· Kleurtoleranties en kleurmeetinstrumenten · Kleurindexen en -effecten · Kleurstandaarden · Glans, Haze, DOI · Het namaken van kleuren Tijdens de cursus gaat de cursist zelf verschillende kleuroefeningen doen die het waarnemen van kleuren trainen. Ook is er gelegenheid om metingen te doen op uw eigen materiaal, zowel visueel als instrumenteel. Tijdens de cursus zijn een meetapparaat en een kleurbeoordelingskast beschikbaar. U krijgt inzicht welke kleurformule aansluit bij de visuele evaluatie. Contactpersoon is Mark Kotterink (06-51346688). De kosten voor deze tweedaagse cursus in Nieuwegein bedragen €850,00 per persoon (excl, BTW en € 17.50 inschrijfkosten per aanmelding). Een uitgebreide syllabus is inclusief. Aanmelden o.v.v. factuurgegevens en namen van de deelnemers via info@nederlandsekleurenschool.nl of via www.kleurenschool.nl/ toegepaste-kleurtechniek ●

MEER INFORMATIE Stichting Nederlands Kleur Instituut Nederlandse Kleurenschool info@nederlandsekleurenschool.nl www.nederlandsekleurenschool.nl

Hoogselectief neutraal glas met lage reflectie Met een selectiviteit van 2.0 overtreffen het nieuwe zonwerende glas Stopray Vision-70 van AGC en de hardbare variant Stopray Vision-70T alle traditionele producten met een dubbele zilvercoating. Hoogselectieve coatings worden gebruikt voor gebouwen waar doeltreffende zonwering en een maximum aan natuurlijk daglicht vereist is.

Deze nieuwe glasproducten zijn zeer kleurneutraal (Ra,D = 97) en laten het daglicht maximaal binnen (TL = 70%).

Bovendien hoeven in gebouwen met gevels die volledig in dit glas zijn uitgevoerd koelsystemen minder hard te werken,

dankzij de zontoetreding van slechts 35%. De lichtreflectie aan de binnenkant bedraagt 15% en aan de buitenkant 14%.

Ook houdt de lage Ug-waarde van 1,0 W (m2K) het glas warmer als het buiten koud is. Daarmee wordt op stookkosten bespaard. De genoemde waarden gelden voor dubbel glas en de producten zijn ook leverbaar als drievoudig glas. Aan alle basisglasproducten uit de ipasol- en Stopray-serie is het Cradle to Cradle zilvercertificaat toegekend. ● MEER INFORMATIE www.agc-yourglass.com

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 10

22-09-20 13:39

Accessories

FOR THE PLATING INDUSTRY PRODUCT PORTFOLIO The main products consist of filter pumps, racks, rectifiers and ultrasonic devices All products are produced with regard to sustainability, high quality and innovation Short delivery times and an excellent service

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: 0221-65080-4114 • Mobil: 0163-7150038

24/7

ONZE EXPERTISE

BESCHIKBAAR

IS UW VOORDEEL!!

UW TOTAALLEVERANCIER VOOR DE OPPERVLAKTETECHNIEK MARKTLEIDER * DESKUNDIG ADVIES * KOSTENBESPAREND * EERLIJKE PRIJZEN * OP MAAT GEMAAKT * EIGEN FABRICAGE * ONDERHOUDSVRIENDELIJK * SNELLE SERVICE * OPLEIDINGEN WWW.AMITECH.NL * INFO@AMITECH.NL * HARDERWIJK * NEEM DIRECT CONTACT OP +31 (0)341-429059 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 11

OT september 2020.indd 11

22-09-20 13:39

Algemeen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

Slimme glascoating kan energiegebruik drastisch beperken Er is een onzichtbare coating voor vensterglas ontwikkeld waarvan de kristalstructuur verandert bij een bepaalde temperatuur. Daardoor veranderen ook de elektrische en optische eigenschappen van de coating zodat de coating in de winter warmtestraling van de zon doorlaat, maar die straling in de zomer tegenhoudt. Vergeleken met onbehandeld vensterglas kan het gebruik van energiezuinige slimme ramen veel energie besparen.

Dit blijkt uit onderzoek door TNO, uitgevoerd in het Brightlands Materials Center, het innovatiecentrum van TNO en de provincie Limburg. Het gaat hier om een simulatiestudie waarbij de energieconsumptie van een doorsnee vrijstaande woning met zes soorten ramen is gesimuleerd op tien verschillende locaties in diverse klimaatzones.

De gebouwde omgeving is goed voor ongeveer een derde van het totale energieverbruik en de CO2-emissie wereldwijd. Een groot deel van deze energie die wordt gebruikt voor het verwarmen en koelen van gebouwen kan drastisch worden verminderd door de toepassing van energiezuinige beglazing. Tot nu toe wordt er, ook in Nederland, vaak HR++ glas toegepast dat zich voornamelijk richt op het beperken van het verlies van radiatorwarmte in de winter. Deze lage emissiviteitcoating (low e-coating) op het glas verhoogt dus de isolatie van het glas, maar is in de zomer van weinig betekenis gelet op de zonnewarmte die binnenkomt.

Er bestaan wel reflectieve glassystemen die de warmte van de zon tegenhouden zodat er in de zomer minder koeling via energiegebruik nodig is. Een dergelijk glassysteem is voornamelijk geoptimaliseerd voor hete klimaten om energie voor koeling te besparen.

en hete zomers is geoptimaliseerd. Er is een beter isolatiesysteem nodig waarmee je ‘s winters de radiatorwarmte binnenhoudt en de zonnewarmte kunt gebruiken voor verwarming van je huis. Tegelijkertijd moet dat systeem in de zomer de zonnewarmte kunnen blokkeren zodat je geen hoge temperatuur in de woning hebt waartegen een koelsysteem wordt ingezet.

De onderzoekers van het Brightlands Materials Center willen juist dĂĄt bereiken via een glassysteem. Zij gaan ervan uit dat hun glascoating samen met de lage

Maar voor Nederland is er niet echt iets beschikbaar dat voor onze koude winters

Thermochromic Window

emissiviteitcoating kan leiden tot een energiebesparing van 22% ten opzichte van onbehandeld dubbelglas. Dat is een verbetering van tien procent ten opzichte van dubbel glas met alleen een lage emissiviteitscoating.

VERANDERING KRISTALSTRUCTUUR Ongeveer de helft van het wereldwijde energieverbruik voor gebouwen wordt gebruikt voor verwarming en koeling. Energiezuinige ramen kunnen dit

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 12

22-09-20 13:39

Een in het laboratorium ontwikkeld thermochrome raampje van dubbel glas.

trisch geschakelde systemen. Die zijn over het algemeen complexer en duurder en moeten door de gebruiker zelf geschakeld worden.

Daniel Mann drastisch verminderen. Er zijn slimme thermochrome ramen ontwikkeld die door een aangebrachte onzichtbare coating kunnen schakelen tussen het doorlaten van warmtestraling van de zon bij lage temperaturen (in de winter) en het tegenhouden ervan bij hoge temperaturen (in de zomer). Door temperatuurverandering van het glas verandert de kristalstructuur van de coating. Zodoende blijft de warmte in de zomer buiten en in de winter binnen en dat verlaagt de behoefte aan verwarming en koeling. Men spreekt van een unieke coating die niet te vergelijken is met andere schakelbare ramen met elek-

Daniel Mann, wetenschapper bij TNO, legt de achtergrond van het onderzoek uit. “Bij het Brightlands Materials Center richten we ons op het ontwikkelen van nieuwe materialen en systemen om de energieefficiency van gebouwen te verhogen.

Daarbij richten we ons voornamelijk op de transparante delen van gebouwgevels zoals energie-efficiënte ramen. We zijn uitgekomen bij thermochrome ramen die reageren op temperatuurschommelingen.” (noot van de redactie: Er zijn ook thermochromische inkten die van kleur veranderen om temperatuurschommelingen aan te geven.) “Op die ramen zit een heel dunne coating waarin het metaaloxide vanadiumdioxide is aangebracht dat zijn kristalstructuur kan veranderen bij een bepaalde temperatuur. Die verandering leidt ertoe dat het vensterglas ’s winters de zonnestraling in z’n geheel doorlaat, zowel het zichtbare als het infrarood deel. Dat laatste draagt vooral bij aan de warmteontwikkeling. Maar in de zomer wordt het zichtbare deel van de zonnestraling nog

steeds doorgelaten, terwijl het infrarode deel grotendeels wordt geblokkeerd.”

COATINGMATRIX Voor Nederland wordt de combinatie van thermochrome ramen met lage emissiviteitcoating (HR++ glas) als het meest geschikte systeem gezien voor energiebesparing bij verwarmen en koelen. De lage emissiviteitcoating verlaagt ‘s winters de verwarmingskosten door de isolatie van het glas te verhogen zodat de radiatorwarmte langer binnenblijft.

De coating van de thermochrome ramen heeft daar geen impact op. Maar een lage emissiviteitcoating speelt eigenlijk geen rol om ‘s zomers de zonnewarmte buiten te houden. Dat lukt wel met thermochrome ramen waarbij je tevens ’s winters de zonnewarmte kunt gebruiken voor verwarming van de woning. Een combinatie met een infrarood reflectiecoating is niet handig, want die houdt ook ’s winters de zonnewarmte tegen. De in de studie toegepaste thermochrome coating is de best presterende enkellaagse coating die ooit is gerapporteerd.

Bij de thermochrome coating draait het om verandering van de kristalstructuur.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 13

OT september 2020.indd 13

22-09-20 13:39

Bij een lage temperatuur is die monoklien, terwijl die bij een hoge temperatuur rutiel is. De omslagtemperatuur kan in het laboratorium bij de samenstelling van de coating worden bepaald. De functionele component daarin is vanadiumdioxide, dat als onderdeel van de coatingmatrix de structuurverandering in gang zet. Bij een lage temperatuur is de kristalstructuur transparant en wordt de zonnestraling in zijn geheel doorgelaten, dus zowel het licht als de warmte. Bij een hoge temperatuur verandert de kristalstructuur zodanig dat het licht wordt doorgelaten, maar de warmte wordt gereflecteerd. De omslagtemperatuur kan eigenlijk iedere waarde zijn tussen 0 en 68 graden, maar uit simulaties is gebleken dat die temperatuur het best kan worden afgestemd op een waarde tussen de 15 en 20 graden Celsius.

De specifieke omslagtemperatuur wordt per situatie van het gebouw bepaald om zo een optimum in het energiegebruik te bereiken. Meestal zal die temperatuur rond de 19 graden zijn.

HOOGSTE RENDEMENT Daniel Mann: “De combinatie van lage emissiviteitcoating met thermochrome ramen kun je het best bij een dubbelglas systeem uitvoeren. Dan heb je dus in totaal vier oppervlakken. De thermochrome

coating komt dan aan de binnenzijde van het glas aan de buitenkant. De lage emissiviteitcoating wordt opgebracht op het derde oppervlak, dus op de buitenkant van het binnenste glas. Zodoende komen beide coatings niet in contact met de buitenwereld en heb je het hoogste rendement in het Noordwest-Europese klimaatsysteem. In hete klimaten kun je het best infrarood-reflectieve glascoatings toepassen. Onze thermochrome glascoating is tot nu toe alleen in ons laboratorium aangebracht als een vloeibare dipcoating, maar we zijn hier een coatinglijn aan het installeren die een industriële schaal benadert. De aangebrachte laagdikte is van invloed op de doorlaatbaarheid van het zichtbare licht, maar ook op het verschil in infraroodtransmissie tussen de twee

kristalstructuren. In het algemeen is de laagdikte een paar honderd nanometers.”

Na het aanbrengen van de coating volgt een belangrijke stap, namelijk het uitharden daarvan in een oven. Daartoe wordt de coating verhit tot een temperatuur tussen de 400 tot 500 graden Celsius zodat de coating kristalliseert in de gewenste structuur en tegelijk een goede hechting realiseert. Tot nu toe is thermochrome glascoating vooral in zeer hoge kwaliteit aangebracht op glasoppervlakken van tien bij tien centimeter. Momenteel wordt er wel opgeschaald naar vlakken van vijftig bij vijftig centimeter, maar de doorgaande coatinglijn die nu wordt geïnstalleerd, maakt het mogelijk glas te coaten op een breedte van 1 meter 20. Besloten is om in het vervolgonderzoek de focus op

ENERGIEBESPARINGSPOTENTIEEL Het totale energieverbruik kan worden onderverdeeld in drie grote economische sectoren: gebouwen, transport en industrie. De bouwsector draagt ongeveer een derde bij aan het totale energieverbruik en de CO2uitstoot, waarbij meer dan 50% van deze energie wordt gebruikt voor verwarming, ventilatie en airconditioning (HVAC). Dit betekent dat ongeveer een vijfde van het totale energieverbruik wereldwijd het gevolg is van het gebruik van HVAC-systemen in gebouwen, en verwacht wordt dat dit percentage in de toekomst nog verder zal groeien. Een groot deel van dit energieverbruik is het gevolg van warmteverlies door ramen in koude omstandigheden of van afkoeling wegens binnenkomende zonnewarmte via ramen. Daarom zijn ramen goed voor meer dan 30% van het totale energieverbruik in gebouwen. Berekend is dat wanneer alle gebouwen in Europa uitgerust zijn met energiezuinige beglazing, het totale energieverbruik van de bouwsector met meer dan 30% kan dalen in de meeste Europese landen. Dit levert een jaarlijkse energiebesparing op van 75,5 Mt olie-equivalenten en een jaarlijkse emissiereductie van 94,5 Mt CO2. Uit de simulatiestudie bleek overigens dat het grootste energiebesparingspotentieel voor alle systemen zich in de warme klimaten bevindt, waar hoge koelkosten kunnen worden verminderd door de zonnewarmte van een raam te verlagen.

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 14

22-09-20 13:39

Dipcoater.

Nederland te richten voor wat betreft ons klimaat en onze woningvoorraad. Allereerst is dit ook nog een simulatiestudie met gesimuleerde woningen die zijn ontworpen op basis van veel voorkomende woningtypes in Nederland in verschillende windrichtingen.

ROL APPLICATEURS Het gebruik van dit nieuwe beglazingssysteem in Nederland kan leiden tot een jaarlijkse kostenbesparing van 638 euro per woning (172 vierkante meter, 25%

raamgevel) en tot een jaarlijkse landelijke CO2-besparing van 4,5 Mt. Uit het onderzoek blijkt ook dat de verdere ontwikkeling van thermochrome slimme ramen tot marktklare producten een enorme economische, ecologische en maatschappelijke impact kan hebben op alle gematigde klimaatregio’s op het noordelijk halfrond.

De onderzoekers gaan uit van een enorm potentieel voor het verder verbeteren van de toch al zeer goede zonne-eigenschappen van hun thermochrome coating.

Momenteel begint de opschaling van la-

boratorium naar pilotschaal en vervolgens de doorontwikkeling naar een marktrijp product. De verwachting is dat de ramen over drie à vier jaar op de markt gebracht kunnen worden. De kosten van het product zijn laag in vergelijking met andere (schakelende) glascoatings. De onderzoekers verwachten een terugverdientijd van zeven jaar, wat vergelijkbaar is met die van zonnepanelen. Oppervlaktebehandelaars doen er goed aan de ontwikkelingen op dit gebied te volgen, zegt Daniel Mann.

“Wij zijn een onderzoeksinstituut: we ontwikkelen een product maar gaan het niet verkopen. Op een bepaald moment moet een bedrijf het overnemen. Gezien het enorme potentieel aan energiebesparing en de hoeveelheid ramen in woningen in de Benelux en daarbuiten, kun je gerust spreken van een commercieel interessante toepassing.” ●

MEER INFORMATIE www.brightlandsmaterialscenter.com https://www.mdpi.com/19961073/13/11/2842/htm Lees verder of reageer Het oorspronkelijke artikel in pdf

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 15

OT september 2020.indd 15

22-09-20 13:39

Algemeen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

Gevelinspectie met drones en sensoren: pilots gestart De VMRG is al langere tijd betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe inspectiemethodes om de degradatie van gevels op een slimme manier nauwkeurig en tijdig in beeld te brengen.

Dit najaar worden er drie pilots uitgevoerd, waarbij hiervoor drones met verschillende sensoren worden ingezet. Het bedrijf dat het vliegen met drones uitvoert, is Aeroscan.

De VMRG, de vereniging van gevelbouwers en haar partners in de branche, heeft samen met Octo en Aeroscan enkele jaren geleden het initiatief genomen voor het project Facade Service Applicatie (FaSA).

FaSA moet het mogelijk maken om onderhoudsinspecties te digitaliseren door de inzet van drones, sensoren en kunstmatige intelligentie. Het doel is het beschikbaar krijgen van (beeld)materiaal van gevels en analysesoftware om op relevante momenten een objectief inzicht te hebben in de prestaties van gevels. De drie pilots met drones en verschillende sensoren moeten informatie opleveren over welke sensoren het meest geschikt zijn voor het opsporen en monitoren van de degradatie van gevels of het vaststellen van warmtelekken in gebouwen.

TESTEN MET DRONES Stefan Quak, één van de twee directeuren van Aeroscan, licht de pilots toe: “Deze pilots zijn een onderdeel van een groter project, waarin zowel voor de woningbouw als voor de utiliteitsbouw diverse methodes met drones worden getest.

Voor de woningbouw zijn we zo goed als klaar. In de pilots voor de utiliteitsbouw is het principe van vliegen met de drone en data-inwinning hetzelfde, maar er moet nog meer onderzoek worden gedaan om te bepalen met welke sensoren je het beste resultaat behaalt om de verschil-

Drone met fotocamera lende vormen van degradatie van gevels goed in kaart te brengen. Waar wij verantwoordelijk voor zijn, is het inwinnen van de juiste data en de eerste stappen van de verwerking daarvan tot digitale basisinformatie waarop analyses gedaan kunnen worden. Wij vliegen met een drone met sensoren, zoals de traditionele fotocamera met 100MP (megapixels), langs een gebouw en brengen dan alle delen van de gevel vanuit verschillende hoeken in kaart. Op basis daarvan kunnen we een 3D-model reconstrueren, waarbij je exact weet waar de foto is genomen. De foto moet uiteraard gedetailleerd en in zeer hoge resolutie zijn, zodat je de gebreken kunt detecteren.”

3D-MODEL Naast de fotocamera zullen ook andere sensoren getest worden, zoals de laserscan, de thermische camera en mogelijk een infraroodcamera. Het testen met een thermische camera kan voor een duurzaamheidsprogramma interessant zijn om warmtelekken te ontdekken. Gelet op de degradatie van gevels worden er allereerst testen met fotocamera’s gedaan om met de beelden daarvan een 3D-model te reconstrueren dat bouwkundig accuraat is en tot op de centimeter nauwkeurig.

Een kenmerk van utiliteitsbouwpanden is dat ze vaak veel homogene delen hebben (gevelwanden), die veel op elkaar lijken.

Met een drone en toegepaste software is het mogelijk om herhaaldelijk op precies

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 16

22-09-20 13:39

dezelfde punten een foto te nemen, waarna je de verschillen in de tijd kunt gaan vergelijken.

Stefan Quak: “Het uiteindelijke doel is dat het dronevliegen een betrouwbare methode oplevert, als aanvulling op de huidige inspectiemethodes. De drone met sensor levert adequate data die completer en gedetailleerder zijn dan je met de huidige inspectiemethodes kunt krijgen. Hoe gedetailleerder de data zijn uit bijvoorbeeld foto’s, hoe sneller je een afwijking kunt zien ten opzichte van de vorige keer. Daarmee is degradatie sneller te ontdekken, zeker wanneer je de fotografische data combineert met data uit andere bronnen, zoals een thermische scan of infrarood sensoren. Met drones heb je als het ware een gestandaardiseerde inwinningsmethode voor herhaalinspecties, waarbij je iedere keer vanaf dezelfde plek data vastlegt. Coatingexperts kunnen de eventuele verschillen dan gaan classificeren. Ik denk dat op dit moment met drones 80 tot 90 procent van alle informatie over de schil van een gebouw te verkrijgen is die nodig is voor een meer betrouwbare besluitvorming over waar en wanneer onderhoud nodig is. Daarnaast wordt deze methode goedkoper en sneller, en krijg je een completer beeld van de gevel.”

NAUWKEURIGHEID Hij wijst erop dat deze vorm van inspectie het overbodig maakt om het gehele

Drone wordt in gereedheid gebracht voor bouwkundige inspectie van Rijksmuseum. pand aan de buitenzijde te onderzoeken.

Dankzij de inzet van drones kun je daarna heel selectief op een aantal plekken een hoogwerker inzetten. Of misschien constateren dat zelfs dát niet nodig is. “Je kunt hiermee hoe dan ook de inspectiekosten verlagen en toch betrouwbare uitspraken doen over de kwaliteit van de gevel en de noodzaak van onderhoud. Hierdoor kun je ook besluiten om deze vorm van inspectie frequenter in te zetten. Met verschillende GPS-technieken worden nauwkeurige data verkregen, doordat de foto steeds vanaf een bepaalde afstand tot het gebouw genomen wordt. Op de 2D-data en het 3D-model dat wij daaruit reconstrueren, kunnen andere partijen hun analysetools loslaten en daar de maatvoering uithalen en gebreken ontdekken. Verder willen we met nieuwe typen sensoren ook proberen veel meer de degradatie achter de beschermlagen te ontdekken door bij-

voorbeeld heel vroegtijdig kleurverschillen in een coatinglaag te ontdekken. Maar dat moet nog verder uitontwikkeld worden.”

GOOGLE MAPS OP DETAILNIVEAU In de wereld van gebouwbeheer ontstaat steeds meer interesse om met behulp van drones de bouwkundige toestand van een gebouw gedetailleerd in kaart te brengen. Zo heeft Aeroscan onlangs in Amsterdam zowel het Rijksmuseum als het Centraal Station ingescand met drones.

Bij dergelijke objecten duurt zo’n klus één of twee dagen. Volgens Stefan Quak kun je deze methode vergelijken met Google Maps, alleen dan op een veel verfijnder detailniveau. “In de vastgoedwereld gaat het steeds meer toe naar een virtuele wereld waarin steeds meer werk op afstand kan worden uitgevoerd door inspecteurs, eigenaren en beheerders. Het vliegen met onbemande luchtvaart is relatief nieuw, maar ik verwacht dat de technische en praktische mogelijkheden de komende tijd alleen maar zullen toenemen.” ● Foto’s: Aeroscan MEER INFORMATIE www.vmrg.nl www.aeroscan.nl www.facadeserviceapplicatie.nl Lees verder of reageer

Detailniveau gevel OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 17

OT september 2020.indd 17

22-09-20 13:39

Organische deklagen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

Van haaienhuid naar geautomatiseerd aanbrengsysteem

Efficiënte robot om wanden van grote opslagtanks te coaten Met een robot de wanden van grote opslagtanks semiautomatisch coaten maakt een einde aan het huidige handwerk en resulteert in een constante kwaliteit en laagdikte – en een flinke besparing in de hoeveelheid verf. Het bedrijf Qlayers heeft hiervoor een applicatietechniek bedacht, waarbij een robot over de tankwanden rijdt en met behulp van een speciale constructie overspray naar de omgeving voorkomt. Hoe werkt dat in de praktijk?

Qlayers is de afgelopen tijd regelmatig in het nieuws gekomen, vanwege hun uitvinding van een printtechniek om schepen en vliegtuigen te voorzien van een coating met speciale microstructuren (haaienhuid).

De microstructuren zorgen voor minder weerstand van water en lucht. Dat scheelt brandstof en slijtage, maar door de printtechnologie is het aanbrengen van de laag ook nog eens efficiënter. Maar aangezien toegang tot de luchtvaartmarkt een lange adem vergt en er vragen uit de markt kwamen voor mogelijke toepassingen, heeft Qlayers de focus nu vooral op een andere toepassing gericht: het coaten van wanden van grote tanks. Grote stalen tanks voor de opslag van olie, gas en water worden momenteel vooral handmatig gecoat. Het bedrijf werkt daarom aan de ontwikkeling van een techniek om het handmatig aanbrengen van coatings op wanden van grote industriële opslagtanks volledig te vervangen door een gerobotiseerd, veel efficiënter systeem.

Ruben Geutjens, CTO van Qlayers en één van de grondleggers van het bedrijf, legt

uit dat het onderzoek naar de ontwikkeling van microstructuren (haaienhuid) op grote objecten zeker wel doorgaat. Maar de vraag uit de markt raakte ook een ander aspect van de haaienhuidontwikkeling, namelijk: zorgen dat je het aanbrengsysteem kunt automatiseren. “De vraag uit de markt heeft ermee te maken dat we met de printtechniek van microstructuren kunnen zorgen voor een applicatie die vrij is van vervuiling. Maar de nieuwe vraag had juist te maken met een andere vervuiling: namelijk vervuiling van de omgeving van opslagtanks door overspray. De coatingdeeltjes in de lucht kunnen door de wind zelfs een grote afstand afleggen voordat ze ergens terechtkomen. We zagen die vraag als een uitdaging waar we ook met de microstructuren mee te maken krijgen, namelijk zorgen dat we de coatings gecontroleerd automatisch kunnen aanbrengen in een lokaal beschermde omgeving.”

GEEN OVERSPRAY In de automobielindustrie wordt al geruime tijd met spuitrobots gewerkt.

Daarbij gaat het om kleine oppervlakken

Ruben Geutjes in een geconditioneerde omgeving. Maar de behandeling van grote oppervlakken in de scheepsbouw, in de luchtvaart en van grote windmolens, vindt vaak plaats op plekken waar de omgeving niet of nauwelijks geconditioneerd is. Veranderingen in de temperatuur en luchtvochtigheid hebben dan grote invloed op de kwaliteit van de coating. Ruben Geutjens: “De vraag is dus: hoe kunnen we voor die markten zorgen voor een meer gestandaardiseerd productieproces waarin de condities zo constant mogelijk worden gehouden met

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 18

22-09-20 13:39

Crawler die een grijze coating spuit op een tankwand.

bepaalde instellingen, zodat we die steeds kunnen blijven herhalen? Veranderingen in de temperatuur en luchtvochtigheid zouden dan niets mogen uitmaken. Tegelijk wilden we voor de oppervlaktebehandeling van tankwanden geen overspray meer hebben. De oplossing die wij hebben gerealiseerd, is een kap om de spuitkop heen waarin zorgvuldig uitgedachte luchtstromen plaatsvinden die overspray voorkomen.”

ZIJWIND Bij het hanteren van een spuitpistool in de open lucht is er vaak zijwind. In ons deel van Europa schijnt het aantal winderige dagen zelfs langzaam maar zeker toe te nemen. Door de wind kunnen de lakdeeltjes alle kanten opvliegen. Verspilling en milieuvervuiling zijn het gevolg.

De kap om de spuitkop die Qlayers ontwikkelde beïnvloedt niet de spray zelf, maar zorgt er wel voor dat zijwind daar geen invloed meer op heeft. Het geheim zit niet alleen in de kap zelf, maar vooral in de specifieke luchtstromen die daarin worden gecreëerd, waardoor de coating zo

efficiënt mogelijk op het oppervlak komt.

Voor het ontwikkelen en produceren van de kap is 3D-printen toegepast, omdat er complexe berekeningen nodig waren om de luchtstromen te optimaliseren. Dat gaat makkelijker met 3D-printing dan met conventionele technieken. De afmetingen van de kap hangen af van de concrete toepassing, maar de grootte is in de regel tussen de 30 tot 50 centimeter. Hiermee kan dus buiten gespoten worden zonder overspray naar de omgeving. Maar nu dit probleem is opgelost, komt bijna automatisch een volgend probleem in beeld.

EFFICIËNTER “Eigenlijk willen we niet dat de coating tijdens het uithardingsproces wordt beïnvloed door de omgeving. Vocht kan dat proces verstoren en dus een negatief effect hebben op de kwaliteit van de coating. En het doel is natuurlijk een constante kwaliteit. Er zijn nu trends van UV-uithardende coatings, maar ook trends naar honderd procent solids. Voor ons is dat laatste ook interessant, want we kunnen met de kap nu weliswaar overspray

voorkomen, maar tijdens de uitharding komen er nog oplosmiddelen vrij en dat hebben we nog niet onder controle. Als je coatings zou kunnen gebruiken met 100 procent vaste stof heb je dat probleem ook uitgeschakeld en heb je een veel milieuvriendelijker proces. Wij willen met dergelijke coatings dan ook graag ervaring opdoen.”

Qlayers sluit niet uit dat hun kap in de toepassing van conserveringssystemen op meerdere plekken van betekenis kan zijn.

Er is bijvoorbeeld ook een kleinere kap ontwikkeld voor het coaten van kleinere hoeken. Ook is het niet uitgesloten dat de kap toegepast kan worden in een gewone spuitcabine, want daar is altijd een bepaalde afzuiging nodig die ook beïnvloedt hoe de coating op het oppervlak terechtkomt.

De kap zou dat efficiënter kunnen maken en tegelijk een betere oppervlaktekwaliteit garanderen. Maar eerst wil het bedrijf het product perfect krijgen voor de toepassing op grote tanks en een paar vaste grote klanten aan zich binden, die denken in grote oppervlaktes.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 19

OT september 2020.indd 19

22-09-20 13:39

REGULAR SPRAYING

SPRAYING WITH PRINT NOZZLE Sucked up particles be filtered from the air after the print head

Shielding air steers particles towards the surface

Particles released to outside air

CRAWLER Ruben Geutjens: “Ons product kun je zien als een robot – voor de opslagtanks noemen wij het een crawler – die over het oppervlak rijdt en een coating aanbrengt.

De crawler hangt aan magneten en heeft een arm die de kap vasthoudt. Er wordt zijdelings, van de robot af, gespoten om te voorkomen dat we zelf door de natte verf gaan rijden. De crawler begint onderaan en bovenaan gaat de spuitkop even uit, waarna de crawler een baan opschuift.

Dan gaat hij spuitend naar beneden, enzovoorts. De crawler kan maar in één richting in de tank rondrijden. De voorbehandeling, het stralen, blijft bij dit proces ongewijzigd. Met de crawler brengen we een primer en toplaag aan met coatings van AkzoNobel. De aangebrachte baan is tussen de 30 tot 50 centimeter breed. De totaal aangebrachte laagdikte varieert per tank, maar bedraagt doorgaans tussen de 50 tot 250 micrometer.”

In samenwerking met AkzoNobel worden nu testen gedaan om een zo hoog mogelijke kwaliteit te garanderen. Het proces is semigeautomatiseerd. De robot heeft sensoren om botsingen te voorkomen, maar momenteel vindt de aansturing hoofdzakelijk plaats door een operator, die op de grond het apparaat met een kastje bestuurt. Ook de constante verfaanvoer vergt nog menselijk ingrijpen. Momenteel kan de crawler zo’n tweehonderd vierkante

meter per uur doen, maar die snelheid zal waarschijnlijk in de toekomst toenemen.

Qlayers hoopt dat de coronacrisis snel voorbij is, want tot nu toe heeft het bedrijf slechts één proefproject kunnen draaien.

PRAKTISCHE TOEPASSING “Voor aankomende zomer staan enkele tanks gepland, maar door corona is er nog geen specifieke datum vastgesteld. Met de praktijkervaring die wordt opgedaan tijdens het coaten van deze tanks in samenwerking met onze eerste klant in Nederland, beginnen we volgend jaar met het leasen van ons product aan nieuwe klanten. We kijken nu naar diverse mogelijke leaseconstructies. Want ons doel is het ontwikkelen van apparaten, niet de toepassing van applicaties. Wij willen applicateurs voorzien van ons apparaat via leasen en daarbij ook de training aanbieden. Wij willen continu borgen dat de coating binnen de overeengekomen specificaties wordt aangebracht. Als de condities daaraan niet voldoen, gaat de robot niet van start. Op die manier kunnen wij ook garantie geven op de aangebrachte conservering.”

printtechniek ontwikkeld waarmee we een microstructuur kunnen aanbrengen die de oppervlaktefrictie reduceert, wat een grote besparing kan opleveren bij schepen, vliegtuigen en windturbines.

Daarnaast dienen zich met de microstructuren ook andere mogelijkheden aan voor oppervlaktebehandeling, zoals de-icing en zelfreinigende oppervlakken. Voorlopig richten we ons op de haaienhuid, waarvan we de praktische toepassing allereerst willen opschalen, verder automatiseren en finetunen. We verwachten dat we het over ongeveer twee jaar dusdanig onder controle hebben dat het op industriële schaal uitgerold zou kunnen worden. Dan willen we met een eindklant een samenwerking opzetten om in een pilotproject de verder ontwikkelde printtechniek toe te passen op grote oppervlakken en in de praktijk beproeven onder wisselende omstandigheden.” ●

MEER INFORMATIE www.qlayers.com Lees verder of reageer

Toch even terug naar de haaienhuid. Want eigenaren van schepen en vliegtuigen zouden wel blij zijn als die vinding geautomatiseerd kan worden toegepast. Ruben Geutjens licht toe: “In ons micro-laboratorium hebben we dus een

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 20

22-09-20 13:39

JAAR

familiebedrijf

Digitaal kleurbeheer voor alle materiaal oppervlakken

Echte staalmannen kiezen voor The Coatinc Company

Onze staalmannen en -vrouwen denken met je mee. Kies voor dé one-stop-shop die dromen duurzaam en in kleur veredelt. Van advies tot logistieke perfectie. Ieder project, groot of klein, krijgt altijd de beste bescherming en precies die uitstraling die nodig is. Gegarandeerd.

The Coatinc Company: al meer dan 500 jaar gespecialiseerd in staal.

Zeer hoge precisie draagbare spectrofotometer Beste onderlinge instrument overeenkomst ooit Op afstand beheer functies Ingebouwde afbeelding gestuurde gebruiksinstructies Ingebouwde ISO-compatibele 60 graden glans sensor (CM-26dG)

www5.konicaminolta.eu/nl/measuring-instruments

LA MAIRE TECHNOLOGY, UW CONTACT IN DE BENELUX VOOR DE COMPLETE SERIE MUNK GELIJKRICHTERSYSTEMEN EN BESTURINGEN.

TOEPASSINGEN: • Anodiseren • Verzinken, Verchromen, Nikkel en vele andere galvanische toepassingen • Waterzuivering • Waterstof generatie • Electro Chemical Machining, Pulse en gelijkstroom • Kathodische bescherming

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

www.hollandmineraal.nl

De Scheper 314a • 5688 HP, Oirschot • +31 (0)499 219 900 • la-maire-technology.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 21

OT september 2020.indd 21

22-09-20 13:39

Algemeen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

Veranderingen in regelgeving voor diverse emissies en zeer zorgwekkende stoffen Op de themabijeenkomst ‘Afval in de oppervlaktebehandelende industrie’ op 16 september gaf Klaas de Jong van KWA Bedrijfsadviseurs een presentatie over ontwikkelingen omtrent de nieuwe Omgevingswet en over het beleid rondom zeer zorgwekkende stoffen (ZZS).

Deze onderwerpen spelen al geruime tijd binnen de branche. Ook stond hij stil bij het onderwerp PFAS. Gelet op het belang van deze onderwerpen voor de branche geeft Klaas de Jong desgevraagd een toelichting aan OT. De nieuwe Omgevingswet zal in januari 2022 in werking treden en is van betekenis voor praktisch alle bedrijven in Nederland. De Omgevingswet staat voor een goed evenwicht tussen het benutten en beschermen van de leefomgeving. Doel van die wet is om de huidige wetgeving en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur, water en gezondheid te bundelen in één wet, zodat de regels voor ruimtelijke ontwikkelingen worden vereenvoudigd. Voor bedrijven betekent het onder meer dat ze niet meer worden gezien als ‘inrichting’, maar dat vooral zal worden gekeken naar de milieubelastende activiteit(en) van het bedrijf. Dit betekent dat veel meer activiteiten onder de Algemene Regels zullen vallen en niet meer altijd vergunningplichtig zijn of andersom.

“Uitgangspunt van de Omgevingswet is dat alles zoveel mogelijk decentraal wordt geregeld”, zegt Klaas de Jong. “In veel gevallen zal de gemeente het bevoegd gezag zijn voor bedrijven. Gemeenten krijgen ook meer ruimte voor een flexibele en samenhangende beleidsontwikkeling voor bijvoorbeeld recreatie, woningen en bedrijvigheid. Gemeenten krijgen tot 2030 de tijd om hun bestemmingsplannen om

te schrijven naar een omgevingsplan voor de hele gemeente. Bedrijven doen er goed aan het proces van het opstellen van het omgevingsplan (samenvoeging van de bestemmingsplannen) van hun gemeente nauwlettend te volgen om na te gaan of de huidige milieuruimte beschikbaar blijft en zo niet, ervoor te zorgen dat ze inspraak krijgen.”

In eerste instantie zal er voor de meeste bedrijven qua bedrijfsvoering niet veel veranderen door de Omgevingswet.

Behalve dat in het omgevingsplan via de bruidsschat (de regels van het Rijk die naar de gemeenten en de waterschappen gaan) nu ook milieuregels worden opgenomen.

Bij een herziening van een vergunning of een nieuwe vergunningaanvraag wordt men geconfronteerd met andere spelregels. Bij bijvoorbeeld afvalwaterlozingen zal er dan niet alleen worden gekeken naar het concentratieniveau van stoffen in de lozing, maar ook naar de hoeveelheid afvalwater. Een soort vrachtbenadering dus.

Bedrijven worden door deze bepalingen gedwongen om breder en beter te kijken naar hun waterhuishouding.

STRENGER OF MINDER STRENG Bedrijven doen er goed aan na te gaan of hun voorschriften op orde zijn voor het in werking treden van de Omgevingswet en afgestemd zijn met hun bedrijfsactiviteiten. Klaas de Jong: “Maak vanuit het Besluit Activiteiten Leefomgeving (BAL) inzichtelijk welke mba’s (milieubelastende activiteiten) van toepassing zijn en stel vast of deze vergunningplichtig zijn of onder de algemene regels gaan vallen. Ga ook na of de algemene regels strenger of minder streng zijn en vraag maatwerk aan indien gewenst. Het BAL is een richtingaanwijzer die aangeeft welke vervolgartikelen van toepassing zijn voor de milieubelastende activiteiten. Namens het bevoegd gezag (vooral gemeente) fungeert in de meeste gevallen een Omgevingsdienst. Dat is een

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 22

22-09-20 13:39

Industriële reinigingsinstallatie. regionale uitvoeringsdienst waarin gemeenten en provincies in een regio de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving hebben ondergebracht.”

Welke stappen moeten bedrijven nemen als het gaat om een lozing? “Bedrijven moeten eerst nagaan of en welke algemene regels er voor hen gelden voor het lozen van afvalwater. Ze moeten dan vaststellen wie op dat punt het bevoegd gezag is en aan kunnen geven welke stoffen in het afvalwater zitten.”

ZEER ZORGWEKKENDE STOFFEN Hij vervolgt: “Bedrijven moeten de waterbezwaarlijkheid toetsen van stoffen die in het proces worden gebruikt en mogelijk in het afvalwater komen. Het gaat hierbij om een ABM-toets: de Algemene Beoordelingsmethodiek waarin de waterbezwaarlijkheid wordt getoetst en welke saneringsinspanningen moeten worden verricht om de stoffen uit het proces te weren. Dit betekent dat er wordt gekeken hoe vervuilend de stof is als deze in het milieu terecht komt. Hierin zijn verschillende gradaties. Het kunnen stoffen zijn die van nature al in het milieu aanwezig zijn en niet milieubelastend zijn tot en met zeer milieubelastende stoffen. Deze laatste stoffen zijn de zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Deze stoffen moeten uit het milieu worden geweerd. Als deze stoffen worden gebruikt, moet de gebruiker op zoek naar een alternatief. Bedrijven moeten elke vijf jaar aan het bevoegd gezag rapporteren wat zij gedaan hebben om ZZS uit het productieproces te halen. De ABM-toets is

ook verplicht als een bedrijf nieuwe stoffen gaat toepassen.”

Als de betreffende ZZS niet vervangen kunnen worden, dan moet het gebruik worden geminimaliseerd en vervolgens zoveel als mogelijk met behandelingstechnieken uit het afvalwater worden gehaald. Hiervoor dienen technieken te worden gebruikt die worden beschouwd als Best Beschikbare Technieken. Zowel bij afvalwater als bij luchtbehandeling geldt volgens Klaas de Jong dat een bronaanpak als het meest efficiënt wordt gezien. Voor de afvoer en zuivering van lucht kun je je het best richten op die punten waar hoge concentraties vrijkomen in plaats van een hele ruimte afzuigen met lage concentraties. Welke techniek het meest efficiënt is, moet ter plekke worden bepaald. Een slimme combinatie van technieken kan de efficiëntie verder verhogen.

Indien er alsnog stoffen in het afvalwater kunnen komen, de zogenaamde restlozing na behandeling, moet een immissietoets worden uitgevoerd. Via deze toets ga je kijken wat de invloed is van de lozing op het ontvangende oppervlaktewater. Als de invloed binnen de kwaliteitsdoelstellingen van het ontvangende oppervlaktewater valt, zijn er minder bezwaren tegen de restlozing. Indien de kwaliteitsdoelstellingen worden overschreden, is overleg met de waterbeheerder en/of zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk. Daarnaast staat vaak in de vergunning hoe met stoffen moet worden omgegaan die in het milieu terecht kunnen komen.

PFAS Vorig jaar werd Nederland opgeschrikt door nieuws over PFAS. Daarmee wordt een groep van ongeveer 6.000 stoffen bedoeld die bepaalde eigenschappen hebben: • Ze breken niet of nauwelijks af in het milieu (ze zijn persistent) • Ze kunnen schadelijke effecten hebben op mensen en het milieu (ze zijn toxisch) • Ze kunnen zich gemakkelijk en snel verspreiden in het milieu (ze zijn mobiel) en/of • Ze hopen zich op in het menselijk lichaam, in dieren en planten (ze zijn bioaccumulerend).

Niemand kan precies zeggen hoeveel stoffen nu onder PFAS vallen en ook niet precies om welke stoffen het gaat.

Momenteel is er nog veel onduidelijkheid voor bedrijven die met een PFAS-stof werken en is er ook nog geen duidelijke wetgeving. Alleen voor de samenstelling en verplaatsing van de bodem is er een bepaalde duidelijkheid gecreëerd. Maar ongetwijfeld wordt er wel gewerkt aan wet- en regelgeving. Voor zover bekend, wordt er binnen onze branche maar één stof toegepast die onder de PFAS-groep valt: het dampspanningsverlagingsmiddel 6:2 FTS voor galvanobaden. Hoewel dit niet als zeer zorgwekkende stof wordt gecategoriseerd, zal het mogelijk in de toekomst wel meer aandacht gaan krijgen.

Vanwege de specifieke eigenschappen van de stof is deze stof zeer lastig te zuiveren.

Diverse bedrijven zijn momenteel bezig om efficiëntere zuiveringstechnieken te ontwikkelen. ●

MEER INFORMATIE www.infomil.nl/onderwerpen/luchtwater/zeer-zorgwekkende/ www.kwa.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 23

OT september 2020.indd 23

22-09-20 13:39

Trots op het werk De buitenkant oogt als een kluis, met bijna geen zichtbare openingen, en de gouden kleur wekt de associatie met een goudstaaf. In de nieuwbouw van Koninklijke Nederlandse Munt in Houten vroegen de strenge veiligheidsprocedures voor circulatiemunten om een future-proof pand van hoogwaardige kwaliteit. De nieuwe, iconische huisvesting kreeg de naam The Dutch Vault oftewel De Kluis van Nederland. Langs drie zijden is het omgeven door water. De industriĂŤle architectuur realiseert een bijzonder goed afgesloten volume, maar via de gefacetteerde gevel ook een unieke uitstraling. De zilvergouden platen zijn geprofileerde, in verschillende richtingen geplaatste, staalplaten waarop door ArcelorMittal een tweelaags conserveringssysteem met een totale laagdikte van ruim 55 micrometer is aangebracht, waaronder polyamidekorrels en een polyurethaan toplaag in de kleur GraniteÂŽ, Silky Shine Gold. Op het metallisch substraat Z225-Z275 voorzien van een backcoat van tien micrometer, kwam een grondlaag van 25 micrometer voor de corrosiewering.

Daaronder verschuilt zich een betonnen binnenwerk.

Foto: Chris de Gier.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 24

22-09-20 13:39

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 25

OT september 2020.indd 25

22-09-20 13:39

Organische deklagen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

De zelfhelende coatings komen eraan Al geruime tijd wordt er onderzoek gedaan naar zelfhelende coatings. De voordelen zijn duidelijk: als een coating bij een kras of andere beschadiging zichzelf herstelt, hoeft dat niet handmatig te gebeuren, wat veel tijd en geld scheelt, maar ook de levensduur van het conserveringssysteem verlengt. Zelfhelende coatings stellen (groot) onderhoud uit. Maar de succesvolle toepassing ervan is in de praktijk nog niet zo eenvoudig. Het is een constante zoektocht naar de optimale samenstelling van de coating waarin je het ‘onverenigbare’ probeert te verenigen. Hoever is men nu met het onderzoek richting praktijktoepassingen?

Om op die vraag een antwoord te krijgen, gingen we te rade bij de TU Delft en bij een multinational die additieven voor polymeren, zoals coatings en lijmen, inbouwt. Dit bedrijf werkt ook aan zelfhelende coatings die hun klanten dan verder zelf op maat kunnen maken. Allereerst spraken we met Santiago Garcia, associate professor aan de TU Delft, gespecialiseerd

op het gebied van corrosie en (zelfhelende) coatings. Zijn onderzoeksgroep Novel Aerospace Materials doet daar al sinds 2009 onderzoek naar. “Onze groep heeft een heel breed spectrum op het gebied van zelfhelende polymeren en coatings. We willen begrijpen hoe helingsprocessen zich afspelen en kijken hierbij met name naar twee opties: organische

polymeermatrices die de barrièrewerking van de coating kunnen herstellen en naar actieve corrosie-inhibitoren. Enerzijds kijken we naar de mechanische kant van coatings en naar mogelijkheden om vanuit zichzelf een beschadiging te repareren. De vraag is dan: hoe kunnen wij nieuwe materialen maken die bij defecten zichzelf kunnen repareren? Anderzijds

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 26

22-09-20 13:39

kijken we naar mogelijkheden om vanuit de polymeerarchitectuur in de coating een helingsproces op gang te brengen.

Het gaat dan om de interactie tussen de polymeerlaag, het oppervlak en de praktijkomstandigheden waaraan de coating wordt blootgesteld. Bijvoorbeeld: hoe kun je corrosie-inhibitoren beter in de coating brengen, zodat die bij een beschadiging door de coating heen naar buiten komen, op het metaaloppervlak reageren en daar stabiel blijven.”

OPTIMUM BEREIKEN De onderzoeksgroep wil systemen ontwikkelen en verbeteren om meer controle te krijgen over de zelfhelende werking bij zowel de organische polymeermatrix (het organische bindmiddel van de coating) als organische en anorganische inhibitoren.

Uit proefnemingen komen positieve resultaten. Santiago Garcia vervolgt: “Daarnaast onderzoeken we andere concepten, zoals netwerken van inhibitoren in corrosiewerende coatings die op beschadigde plekken toch voor lange tijd bescherming kunnen bieden. Het hele concept van zelfhelende coatings draait om drie kernbegrippen: lokaal, tijdelijkheid en mobiliteit.

Daartussen moet je het optimum zien te bereiken, afgestemd op de praktijksituatie waarin het conserveringssysteem moet functioneren.”

Een coating wordt vaak aangebracht om een barrière te hebben tussen het substraat en de omgeving. Hoe harder de coating, hoe steviger de barrièrewerking en hoe meer bestand tegen krassen, is de gedachte. Maar volgens Santiago Garcia moeten we bij zelfhelende coatings in enige mate een concessie doen aan de mechanische eigenschappen, bijvoorbeeld aan de slijtageweerstand. Want zelfheling vergt enige mate van mobiliteit in de coating. In het algemeen zijn er twee methodes voor: Bij de ene methode breng je bijvoorbeeld balletjes met vloeibare chemicaliën in de coating aan. Bij een kras komt deze vloeistof naar buiten en reageert dan met een andere vloeistof of met de omgeving. Het resultaat van die reactie is dat de vloeistoffen hard worden en de kras dichtmaken,

Santiago Garcia Espallargas zodat de barrière wordt hersteld.

Bij de andere methode ga je spelen met de polymeerarchitectuur van de coating.

Bijvoorbeeld door chemische groepen toe te voegen die zich op een bepaalde temperatuur openen, zodat een lokale mobiliteit in de coating ontstaat. Een soort tijdelijk ‘smelten’ van het polymeer, maar zonder de mechanische integriteit te verliezen. Daardoor gaan de polymeerketens diffunderen en weer opnieuw een netwerk vormen, waardoor de barrière zich herstelt.

VOORUITGANG GEBOEKT Santiago Garcia: “Wat wij doen, is het min of meer gecontroleerd spelen met de polymeerarchitectuur, onder meer omdat we zien dat dezelfde bond tot een ander

gedrag qua zelfheling leidt als gevolg van een andere positie in de polymeerketen.

Tegelijkertijd kunnen interacties tussen ketens ook invloed hebben op de heling.

Je kunt bijvoorbeeld de temperatuur zo verhogen dat je een soort polymeerflow krijgt die de kras dichtmaakt. Een andere methode is het shape memory effect dat in werking treedt bij een deformatie van het polymeer. Op een bepaalde temperatuur krijg je dan beweging vanuit beide kanten naar het centrum van de kras. Dit leidt tot de eerste fase van de heling, die we ‘crack closure’ of afsluiting noemen. De fase daarna is sealing met de restauratie van de barrière. Om de kras helemaal dicht te krijgen, moet de interface weg en daartoe moeten de ketens van de ene kant naar de andere bewegen. Dit soort interacties proberen wij beter te begrijpen.

Het in werking treden van zelfheling is ook afhankelijk van hoe de schade wordt veroorzaakt. Wij willen de relatie tussen de schade en de zelfheling van coatings beter onder controle krijgen.” (Zie de afbeelding Stored entropy during damage, red.)

Onderzoeksvragen genoeg, maar er wordt natuurlijk wel vooruitgang geboekt. Vroeger was het nog een hele uitdaging om een kleine kras van een paar micrometer dicht te krijgen; nu is dat een routineklusje.

Momenteel richt de aandacht zich op het

Stored entropy during damage OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 27

OT september 2020.indd 27

22-09-20 13:39

Coating op hout waarin een diepe kras is gemaakt en vervolgens blootgesteld aan water. Zelfhelende coating (links) is volledig hersteld en het hout beschermd. Bij de niet-zelfhelende coating (referentie, rechts) wordt het hout blootgesteld aan water en laat de coating deels los. dichtmaken van krassen van tussen de honderd micrometer tot één millimeter breed. Belangrijk aandachtspunt hierbij is de temperatuur waarbij je de heling kunt bereiken. Het makkelijkst zou natuurlijk zijn bij kamertemperatuur, maar dat is in de meeste gevallen niet realistisch. Voor een goed gelukte heling is veelal een temperatuur nodig van tussen de 70 en 90 graden, zodat de bonds zich openen waardoor een flow op gang komt die de kras gaat dichten. Momenteel wordt gewerkt aan systemen waarbij dit lukt op 40 graden. Gelet op het onderhoud van conserveringssystemen is daarbij het uitgangspunt dat je lokaal de temperatuur verhoogt, zodat de coating zich herstelt zonder dat je andere materialen hoeft toe te voegen. Want het uiteindelijke doel is natuurlijk het verlengen van de levensduur van het conserveringssysteem – en niet alleen om de kras te herstellen. Krasherstel zonder vervanging van het conserveringssysteem betekent winst op het gebied van economie en milieu.

CONCESSIES DOEN “Iedere zelfhelende coating moet zijn afgestemd op de operationele condities waarin hij z’n werk moet doen. Daarom is het uitvoeren van verschillende testen erg belangrijk. Daarvoor kun je bijvoorbeeld elektrochemische impedantiespectroscopie inzetten, maar daarmee kan het heel lang duren voordat je bruikbare informatie krijgt. Daarom passen wij liever versnelde elektrochemische destructieve testen toe om iets te kunnen zeggen over helingsmechanismen. En ook veldtesten zijn belangrijk. Maar voor welk coatingsysteem je ook kiest: voor praktisch ieder zelfhelend

systeem moet je een concessie doen aan de mechanische eigenschappen van de coating. Dit betekent vaak dat dat de helende polymeren zachter zijn, waardoor ze gemakkelijker beschadigd kunnen raken, maar door het zelfherstellend vermogen is dat dan geen probleem. Anders gezegd, we kunnen een concessie doen aan de mechanische eigenschappen als de heling uiteindelijk resulteert in een verlengde levensduur van het systeem. Maar de uitdaging is groot: het vinden van een balans tussen de mechanische eigenschappen en de zelfheling is moeilijk. Gelukkig is er in de wetenschappelijke wereld veel interesse in die uitdaging.”

SAMENWERKING De vakgroep van Santiago Garcia werkt samen met multinational Croda, die ook in Nederland een vestiging heeft. Angela

Smits, technology development manager van Croda Smart Materials, legt uit hoe die samenwerking is ontstaan. “Wij maken additieven en grondstoffen die worden ingebouwd in polymeren, dus in coatings, lijmen en in kunststoffen. Het bijzondere is dat wij zelf in ons laboratorium een aantal jaren geleden een materiaal hadden ontwikkeld dat zelfhelende eigenschappen had. Dat is verder niet onze expertise, maar ik had vanuit de congreswereld wel contacten met de TU Delft. Daarom heb ik contact opgenomen met Sybrand van der Zwaag, onder meer wetenschappelijk directeur van het Delft Centre for Materials en nauw betrokken bij het Innovatiegerichte Onderzoek Programma Self Healing Materials. Daar werd erg enthousiast gereageerd en van daaruit hebben we met Santiago Garcia gezamenlijk een project gestart met een promovendus om

Meten van zelfhelend vermogen aan de hand van de afname van het krasoppervlak met behulp van microscoop imaging (hier de verse kras en gemeten na 1 uur).

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 28

22-09-20 13:39

Angela Smits specifieke vraagstukken uit te zoeken. Een vraagstuk is bijvoorbeeld: hoe kunnen we de formuleringen zó aanpassen dat we goede zelfhelende eigenschappen krijgen in combinatie met andere gewenste eigenschappen van een coating.”

SPAGHETTISLIERTEN Die andere eigenschappen zijn bijvoorbeeld hardheid, krasvastheid, corrosiewering en chemische resistentie. Daarnaast is een tweede project gestart dat zich richt op hoe je na de heling de mechanische eigenschappen weer terugkrijgt. Hierbij wordt een coating tot op het metaal doorgekrast waarna de zelfheling in gang wordt gezet en vervolgens via corrosietesten wordt gemeten of de volledige coatingbescherming weer terug is. Angela Smits: “Polymeren worden regelmatig afgebeeld als spaghetti en een deel van

de sterkte van de polymeren bestaat doordat de spaghettislierten door elkaar heen verknoopt zitten. Bij zelfheling gaat het er niet om dat de kras alleen maar een beetje dichtvloeit. Als je de spaghetti doormidden snijdt, moeten de polymeermoleculen weer door elkaar gaan mengen, weer helemaal vernet raken, waardoor de mechanische eigenschappen weer terugkomen voor de bescherming van het oppervlak. Dit wordt vooral moeilijk als de kras breed is.”

Bij het aanbrengen van de kras wordt zoveel mogelijk geprobeerd de praktijk te benaderen; met een kras die rafelig is, ongelijk, breed, enzovoorts. Ook bij de keuze van Croda voor het polymeertype is zoveel mogelijk geprobeerd aan te sluiten bij de bruikbaarheid in de praktijk, en de geschiktheid voor speciale toepassingen.

Na veldonderzoek is men bij polyurethaan uitgekomen. Croda verwacht voorlopig niet dat zelfheling een standaardonderdeel wordt van de eerste de beste coating.

“Wij denken vooralsnog aan toepassingen waar de zelfheling echt tot zijn recht kan komen, bijvoorbeeld bij windmolens of op andere metalen objecten waar onderhoud erg lastig is en de onderhoudskosten hoog zijn. Maar we denken ook aan elektronicatoepassingen, zoals de mobiele telefoon. Dat apparaat genereert uit zichzelf een beetje warmte die je zou kunnen

gebruiken om de zelfheling te versnellen.

Ook hout is een mogelijk substraat voor toepassing, evenals kunststoffen waar een goede chemische resistentie van coatings gewenst is. Ons uitgangspunt is dat de beschermende coatings ook visueel mooi blijven na de zelfheling.”

CREATIEF MET POLYMEREN De samenwerking met de TU Delft richt zich op het op moleculair niveau ‘knutselen’ met polymeren en het in samenhang uitvoeren van allerlei testen, gericht op corrosie- en UV-bestendigheid, mechanische sterkte, chemische resistentie, hechting enzovoorts. De prestaties van zelfhelende coatings worden vergeleken met standaard coatings. Ook wordt gekeken naar de effecten van toegevoegde hechtingspromotors (om de hechting nog sterker te maken) en in hoeverre je de crosslinking kunt verbeteren, zonder de gewenste mobiliteit in gevaar te brengen.

Een andere vraag is wat bij dit alles de gewenste en praktisch haalbare temperatuur is om de zelfheling te verkrijgen. Angela Smits: “We hebben regelmatig overleg over de voortgang van het onderzoek en de vertaalslag naar de praktijk. Wij maken formuleringen en onze klanten gaan die zelf met hun eigen expertise aanscherpen, gelet op wensen uit de markt. Zij doen ook de veldtesten. We verwachten de komende maanden een flinke stap te kunnen zetten richting toepasbaarheid in de praktijk.” ●

MEER INFORMATIE www.tudelft.nl/en/ae/organisation/ departments/aerospace-structures-andmaterials/novel-aerospace-materials/ www.crodacoatingsandpolymers.com/ en-gb/discovery-zone/about-crodasmart-materials www.croda.com Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 29

OT september 2020.indd 29

22-09-20 13:39

Algemeen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

HaTwee gooit hoge ogen met uitgekiende primer HaTwee omschrijft zichzelf als een onafhankelijke distributeur die ook actief is op het gebied van het ontwikkelen van coatings. Ze geven aan hun werk te baseren op de vraag van de klant, met andere woorden: op problemen in de applicatiepraktijk. Ze willen niet een doos poeder verkopen, maar bereiken dat de klant goed werk aflevert en let op rationeel gebruik van grondstoffen en energie. De afgelopen tien jaar is het bedrijf actief geweest in het ontwikkelen van nieuwe primers om veelvoorkomende problemen in de applicatiepraktijk tegen te gaan. Tijd om daar eens dieper in te duiken.

“Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat de applicatie goed verloopt?”, zegt Hans Hooyberg, manager bij HaTwee. “Doordat wij die vertaalslag willen maken, kijken we ook naar de ontwikkeling, productie en toepassing van coatings. We willen weten of de eindklant tevreden is. Op basis hiervan zijn we ons gaan verdiepen in primers: in de belangrijkste eigenschappen daarvan, de eisen en hoe daaraan wordt voldaan in de praktijk, zowel tijdens de applicatie als in zwaar belaste milieus.

Daarbij geldt dat de applicateur zo weinig mogelijk risico moet lopen en dat de eindklant tevreden moet zijn. Kantendekking

Hans Hooyberg en Eric Roeland

en corrosiewering bijvoorbeeld zijn superbelangrijk, maar bij een primer ook de ontgassingsvriendelijkheid. Als je verzinkt materiaal gaat poederlakken, ga je het materiaal opwarmen waardoor het gaat ontgassen. Bij thermisch verzinkt materiaal komt meestal waterstof vrij: een heel fijn gas dat heel lang doorgaat met ontgassen, waardoor de organische afdeklaag niet meer gesloten is. Een coating met gaatjes is het gevolg.”

TEGENGESTELDE EIGENSCHAPPEN De uitdaging is dan om een primer te hebben die zowel de ontgassing toelaat, als

ook weer afsluit. “Als je het oppervlak kunt neutraliseren wat betreft ontgassen, kun je er elke topcoat op zetten. Dus we willen een systeem dat zowel ontgassingsvriendelijk is, een goede kantendekking heeft, als ook een goede hechting garandeert, corrosiewerend is en makkelijk aan te brengen is door de applicateur. Maar al die eigenschappen tegelijk realiseren, is nogal een uitdaging. Een goede kantendekking en ontgassingsvriendelijkheid zijn bijvoorbeeld twee tegengestelde eigenschappen: het vraagt een coating met een hoge én lage viscositeit tijdens de smeltfase. Ook een goede hechting ligt niet voor de hand.

Pure epoxyprimers staan erom bekend dat ze zeer goede chemische wering hebben, maar ze zijn zo vernet, zo gesloten, dat ze geen armpjes meer vrij hebben om de topcoat vast te houden. Dus als je niet oplet, ligt de topcoat erop als een los vel.

Weliswaar waren die epoxyprimers makkelijk in het gebruik, maar menig applicateur heeft er hechtingsproblemen mee gehad.

Daarom worden er vaker epoxy-polyesters toegepast als primer, waarmee vooral aan barrièreopbouw wordt gewerkt voor binnen.”

BREED APPLICATIEVENSTER Hans Hooyberg vervolgt: “Op de markt

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 30

22-09-20 13:39

Gare du Luxembourg. verschijnen vaker primers met één specifiek toepassingsveld, zoals kantendekking, ontgassingsvriendelijkheid of zinkrijke primers. Maar wij kiezen voor een universeel toepasbare primer voor alle substraten: aluminium, chemisch of gestraald staal, thermisch verzinkt staal of gemetalliseerd staal. Deze multifunctionele primer, de SuperPrim, neutraliseert de ondergrond en effent het pad voor de topcoat. SuperPrim bevat anti-corrosiebindmiddelen en -pigmenten. Deze bindmiddelen zijn volledig gestabiliseerd, ook voor gasgestookte ovens. Voor een goede intercoatadhesie kan deze primer volledig worden uitgemoffeld vanaf 170 tot 220 graden Celsius.

Deze primer heeft dus een zeer breed applicatievenster en kan tegelijk met de andere stukken in de oven.”

HaTwee wilde een primer ontwikkelen die zonder chemische conversielaag op verzinkt staal kan worden toegepast en toch goed scoort in versnelde corrosietesten. In samenspraak met fabrikant CIN Govesan in Spanje is het bedrijf de SuperPrim gaan verfijnen om aan alle genoemde uitdagingen tegemoet te komen. Ook de praktijkervaringen van applicateurs die de primer gingen gebruiken, werden daarbij meegenomen. Momenteel is SuperPrim al

ruim zeven jaar op de markt, hoofdzakelijk bedoeld voor verzinkt materiaal. De primer is Qualisteelcoat gecertificeerd voor toepassing op gemetalliseerd of thermisch verzinkt staal. De allereerste toepassing vond plaats in 2012 op het station van Luxemburg. Zware metalen buizen en warmgewalst constructiestaal tot vijf centimeter dik, gebogen en thermisch verzinkt, zouden aanvankelijk in Zwitserland een tweelaags laksysteem krijgen.

Maar dit lukte niet, waarna het werk in België terechtkwam bij een Qualisteelcoat gecertificeerd bedrijf. Samen met HaTwee werd het applicatieproces gedefinieerd en de poeders gefinetuned. Als primer werd voor SuperPrim gekozen. Inspectie van het werk in 2018, zes jaar na dato, toonden zero defect. Volgens HaTwee was er helemaal niets ingeleverd op kleur- en glansbehoud en ook waren er geen sporen van corrosie. “Uit de praktijk blijkt dat chroomvrije voorbehandelingen goede resultaten kunnen opleveren.”

voor 25 jaar gegarandeerd. Eric Roeland, verkoopleider bij HaTwee: “Wij garanderen dat er gedurende die periode geen uitval van de elektriciteitsproductie komt door corrosie. De laagdikte van de primer op de zonnepanelen is ongeveer honderd micrometer. Dat is niet veel, maar het remt de corrosiesnelheid voldoende af. Het is best mogelijk dat na verloop van tijd op de hoeken en randen een beetje corrosie ontstaat, maar het gaat erom dat we de corrosiesnelheid onder controle hebben.

Hoe, dat is het geheim van de smid. In de laars van Italië staat zo’n zonnepaneeldorp en dat leverde een goed resultaat op.

We weten dat de primer soms zelfs wordt toegepast als dust-on-dust primer, en dat sommige klanten de primer succesvol aanbrengen in een laagdikte van 50 micrometer en vervolgens stoken tot 220 graden.

Andere klanten, die geen ontgassing van zuurstof hebben bij staal, stoken maar tot 150 graden, geleren een beetje aan, en zetten er een topcoat op. De primer is heel breed toepasbaar: hij kan op aluminium, staal, verzinkt staal en anderszins gemetalliseerd staal.”

Hij sluit af met: “Als klein bedrijfje met zeven personeelsleden zijn wij zowel distributeur als ontwikkelaar. We leveren producten van meerdere leveranciers.

Samen vertegenwoordigen we drie onafhankelijke onderzoekslaboratoria en een productiecapaciteit van meer dan 30.000 ton poedercoating op jaarbasis. We hebben de sterkte en slagkracht van een groot bedrijf en de wendbaarheid van een familieonderneming. Over een jaar of tien willen we de bol.com van de poederlak zijn.” ● MEER INFORMATIE www.hatwee.be www.performance-coatings.cin.com/ govesan/es/ Lees verder of reageer

CORROSIESNELHEID AFREMMEN Sinds enkele jaren is deze primer ook in gebruik bij velden met zonnepanelen, waar hij als éénlaagssysteem is toegepast op thermisch verzinkt staal. Daarmee wordt de stabiliteit van de pv-installaties OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 31

OT september 2020.indd 31

22-09-20 13:39

Algemeen

Thema Applicatie van bouw-, infrastructuur- en staalconstructies

Nieuwe coatingtechniek met veel marktpotentie De internationale afdeling voor oppervlaktebehandelingen van BASF heeft onder de vlag van Chemetall een nieuwe coatingtechniek ontwikkeld. Als innovatieve marktleider is Kamp Coating Groep voor Nederland uitgekozen om die nieuwe techniek tegen corrosiewering te mogen testen en te introduceren. Het product onderscheidt zich door een stroomloze toepassing, een verbeterde kantendekking en een laagdikte die aan de binnenkant van holle producten over de hele lengte gelijk is aan die op de buitenkant.

Kamp Coating Groep met vestigingen door heel Nederland presenteert zich als marktleider in het (voor)behandelen van metalen oppervlakten en bedient klanten in de automotive, de mechanische en agrarische sector en de meubelindustrie met coatprocessen van hoge kwaliteit. Het bedrijf wil zich onderscheiden door open te staan voor innovaties, verbetering van de totale processen en het voldoen aan hoge kwaliteitsnormen. Ruud Nijenkamp, verkoopleider bij Kamp Coating Groep, vertelt over de veelbelovende testresultaten die inmiddels zijn geboekt met de nieuwe techniek. “In januari 2019 zijn wij begonnen aan de eerste testen in eigen huis. Daarvoor hebben we de badenreeks in onze vestiging in Eindhoven aangepast.

We wilden met Chemetall gaan kijken of we in de productielijn dezelfde resultaten konden halen als Chemetall in het laboratorium. Vanaf de zomer van 2019 zijn we ook uitgebreid gaan testen voor klanten.

We merken dat er in de markt steeds meer testen aangevraagd worden. Mede omdat we al jaren met Chemetall samenwerken en op dezelfde manier naar de markt

kijken, is ervoor gekozen om het product verder de markt op te brengen. Op dit moment zijn we de enige applicateur in de Benelux die praktijktesten van dit product mogen uitvoeren.”

Eind februari van dit jaar is Chemetall’s nieuwe coatingtechniek gepresenteerd op het Pulversymposium Dresden. Ruud Nijenkamp was uitgenodigd als spreker en heeft de testresultaten en ervaringen van deze techniek gepresenteerd. Op een visuele manier werd aan 500 aanwezigen een prototype gepresenteerd. Nijenkamp legt uit: ‘De nieuwe coatingtechniek is geschikt voor stalen producten met moeilijk bereikbare plekken, zoals deze buis. Een verschil met andere coatingtechnieken is dat deze techniek het mogelijk maakt om de gehele binnenzijde met dezelfde laagdikte als de buitenzijde te coaten. Op deze manier is het mogelijk de buis zonder het Kooi van Faradayeffect te coaten. Nu hoef je geen andere oplossing te zoeken voor een volledige oppervlaktebehandeling van de binnenzijde. Chemetall’ s nieuwe coatingtechniek zorgt voor een hoge

kwaliteit corrosiewering met optimale kantendekking en laagdikte op binnen- en buitenoppervlakten.”

DE APPLICATIE Vergeleken met andere conventionele coatings is dit proces milieuvriendelijker doordat het geen zware metalen bevat. De laagdikte is afhankelijk van de specifieke toepassing tussen de 20 tot 30 micrometer en wordt in één keer aangebracht. Wel geldt dat de UV-bescherming gering is, dus voor buitentoepassingen zijn één of twee laklagen wel nodig. Ruud Nijenkamp: “Deze nieuwe technologie maakt het portfolio in de verfbranche compleet en kan voor hoge kwaliteitseisen worden ingezet. Het kan gezien worden als een soort primerlaag met een zwarte kleur.”

R&D-engineer Nico Feima legt uit hoe de applicatie gaat: “Het gaat om een dompelcoating waarbij geen stroom vereist is om het op staal aan te brengen. Omdat er geen stroom aan te pas komt, heb je geen geleiding nodig en dus ook geen ophangpunten die goed geleidend zijn.

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 32

22-09-20 13:39

Ruud Nijenkamp en Nico Feima met een demonstratiebuis die halverwege opengesneden is.

De temperatuur van het coatingbad is niet belangrijk, zolang het product maar boven de tien graden Celsius opgeslagen wordt.

Het bad hoef je ook niet te verwarmen, je kunt het gewoon bij kamertemperatuur gebruiken. De maximaal toelaatbare werktemperatuur is ongeveer 40 graden.

Afhankelijk van het product breng je in een dompeltijd van enkele minuten de genoemde laagdikte aan waarbij je het product nog wel een minuut moet laten uitdruipen boven het bad. Die minuut is belangrijk, want dan bouwt de laag zich verder op. De maximaal toepasbare laagdikte is 50 micrometer. Vervolgens zijn er spoelstappen om het uiterlijk te verbeteren en dan gaat het de moffeloven in om het te laten uitharden bij een temperatuur van 200 graden.”

PRAKTIJKTESTEN Kamp Coating Groep en Chemetall geven aan dat praktijktesten bij mogelijke klanten worden uitgevoerd aan de hand van de genoemde parameters, maar dat bij enkele daarvan nog wordt gewerkt aan verbetering. Ook onderzoekt Chemetall de mogelijkheid om de oventemperatuur te verlagen naar 180 graden, wat dus scheelt

in de energiekosten, maar ook meer in buurt komt van de temperaturen in de voorbehandeling en eventuele poedercoating daarna in één of meerdere lagen. De huidige praktijktesten vinden dus plaats in Eindhoven in een badenreeks die in totaal uit zo’n tien baden bestaat.

Nico Feima: “In de badenreeks wordt gestart met een standaard voorbehandeling: dus ontvetten en beitsen. Daarmee bereik je de één van de beste beschermingsklasse. Zonder zinkfosfaat wordt de eindkwaliteit lager, maar je hebt dan nog steeds een goede kwaliteit. Na de voorbehandeling volgt de dompelcoating met daarna enkele spoelbaden gevolgd door de ovenbehandeling. In de hele badenreeks praat je over een stabiel en semiautomatisch proces; alleen de kraan wordt handmatig bediend.”

VERBETERDE KANTENDEKKING Een duidelijk pluspunt is de verbeterde kantendekking. Microscopische opnames laten zien dat de laagopbouw heel mooi om de hoeken heen gaat, ook bij een scherpe hoek. De laagdikteopbouw is gelijk aan die op de rest van het paneel.

Dit betekent onder meer dat er bij het maken van producten niet zoveel aandacht besteed hoeft te worden aan afronden.

Dit wordt door de uitgevoerde testen bevestigd.

Ruud Nijenkamp: “Alle stappen die we doorlopen, gaan sneller dan we hadden verwacht; we hebben uiteindelijk ook minder R&D-tijd nodig. We zien dit als vernieuwing in de markt met heel veel potentie. Om te beginnen is dit proces vooral interessant voor onderdelen van machines, maar ook voor buitentoepassingen als grote veranda’s en draaibare verandadaken. Maar ik hoef alleen maar te zeggen wat de applicatie kan; de klant zelf bedenkt er een praktische toepassing voor. De mogelijkheid om hiermee de binnenkant van producten in z’n geheel te behandelen en van een corrosiewerende laag te voorzien, is heel interessant. Ook zien we het als een heel geschikt alternatief voor thermisch verzinken, dat enkele nadelen heeft op het gebied van milieu en arboveiligheid. Met enkele laklagen is de kwaliteit gelijk aan de verwachtingen van thermisch verzinken en is het mogelijk de applicatie in allerlei kleuren aan te bieden.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 33

OT september 2020.indd 33

22-09-20 13:39

Met enkele mogelijke klanten die nu hun producten verzinken, voeren we testen uit om te kijken of ze de zinklaag kunnen weglaten door de toepassing van deze nieuwe coatingtechniek.”

QUALISTEELCOAT Nico Feima concludeert: “Een voordeel is ook dat je stalen producten met enkele rvs-onderdelen er gewoon mee kunt behandelen zonder dat maskeren nodig is.

Het gaat gewoon niet op rvs zitten; voor de automobielindustrie is dat interessant.

Samen met Chemetall streven wij ernaar om de vinding op korte termijn getoetst te krijgen onder de normen van Qualisteelcoat en onder dat kwaliteitslabel geaccepteerd te krijgen. Ook met andere grote normeringsinstituten zijn wij in gesprek.

Daarnaast hebben veel grote potentiële eindklanten hun eigen normen waaraan we het ook getoetst willen krijgen. Ik verwacht dat dit opgenomen gaat worden in hun normen. Een term in die normen is de verwachte levensduur en daaraan willen we tegemoetkomen. We kijken hierbij breder dan alleen Nederland. Chemetall ziet de hele wereld als potentiële afzetmarkt.”

Meting ODC laagdiktemeter.

Hij vervolgt: “We willen ervoor zorgen dat het in de markt op gang komt. Daarom moeten we ook niet het enige bedrijf zijn die dit doet. Als andere bedrijven geïnteresseerd zijn en dit ook willen gaan oppakken, mogen ze bij ons aankloppen voor ondersteuning bij het lakken. We hebben immers hiermee al veel kennis en ervaring opgedaan en de testresultaten en feedback van klanten zijn constant positief.” ●

MEER INFORMATIE www.kampcoatinggroep.nl

Lees verder of reageer

ODC kantendekking buis rond.

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 34

22-09-20 13:39

Voor het zwaarste werk kies je de

No.1 onder de laksystemen!

Sinds 1932

786 Zinc 786

- ZWAAR TRANSPORT - BOUWMACHINES - TRAILERBOUW T +31 (0)161 24 42 50 | www.kinpompentechniek.nl

Point Reyes, USA

Tel. +31(0)318-472020 - info@mol-coatings.com - mol-coatings.com

IGP Benelux BV / Rietveld 18 / 8013 RW Zwolle / Tel: +31 38 4600695 / info.benelux@igp-powder.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 35

OT september 2020.indd 35

22-09-20 13:40

Vereniging ION

Pilotstudie ‘Veilig omgaan met… Chromaten’ van start Een galvanobedrijf dat valt onder het Besluit risico’s zware ongevallen (BRZO) moet natuurlijk aan strenge regelgeving voldoen. Maar dan is het eigenlijk wel gek dat de uitstoot van het bedrijf en de blootstelling van medewerkers aan gevaarlijke stoffen, maar eens in de twee jaar gemeten hoeft te worden. Wat in de tussenliggende periode de uitstoot is, is nattevingerwerk. Een pilotstudie, waarbij sensoren worden geplaatst voor constante monitoring, is wellicht de eerste grote stap naar verandering. Wat houdt het project in?

Het gaat om de pilotstudie Veilig omgaan met… Chromaten, met als volledige titel: pilotstudie voor online monitoring van stoffen die gevaarlijk zijn voor de gezondheid in Duitse en Nederlandse oppervlaktetechnologie. Doel is een betrouwbare detectie van aerosolen in de afvoerlucht van de procesinstallaties te verkrijgen, en dan in eerste instantie een betrouwbare detectie van chromaathoudende aerosolen. Het project heeft een grensoverschrijdend karakter, want het wordt in het kader van het INTERREG-programma Duitsland-Nederland uitgevoerd en financieel ondersteund met 25.000 euro vanuit de Europese Unie, het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het MWEIMH NRW en de Niedersächsische Staatskanzlei. Om de

pilotstudie in deze grensoverschrijdende samenwerking uit te voeren, is de keuze gevallen op het bedrijf Technoplating in Nijkerk. Geheel toevallig is dat niet, want ION en in het bijzonder Innovat.ION hebben hierbij een rol gespeeld.

VOOROPLOPEN EN MEEBESLISSEN “We hebben een goede relatie met ION en Egbert Stremmelaar is hier enkele keren geweest. Ik denk dat het grote belang dat wij hechten aan de gezondheid van onze medewerkers is opgevallen en dat er daarom aan ons is gedacht toen er concreet naar een bedrijf werd gezocht waar deze studie kon worden uitgevoerd”, zegt Reyer van den Bosch, directeur van Technoplating in Nijkerk. “Wij hebben

Reyer van den Bosch en Arjan de Bruin voor een bad met direct daarboven de afzuiging.

enthousiast ‘ja’ gezegd, omdat alles wat bijdraagt aan de gezondheid van onze medewerkers – met name onderzoek naar het vrijkomen van stoffen – onze interesse heeft. In het kader van het BRZO moeten wij ieder jaar metingen doen. Het ene jaar stationaire metingen en metingen op de mensen zelf, het andere jaar metingen van de emissies naar buiten. Die metingen zijn een momentopname; wat tussentijds de mogelijke blootstelling is en de emissies naar buiten zijn, is gewoon onbekend. Wij willen het vrijkomen van stoffen zoveel mogelijk voorkomen door een bronaanpak. Dan helpt het als je altijd precies weet wat er vrijkomt. Nu is dat nog niet zo en daarom besteden wij veel aandacht aan het dragen van persoonlijke bescher-

Het beleid voor het dragen van PBM's wordt binnen het bedrijf stringent doorgevoerd.

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 36

22-09-20 13:40

Een overzicht van een van de productiehallen van Technoplating. mingsmiddelen. Dat beleid hebben we hier heel stringent doorgevoerd.”

Weliswaar worden er vanuit het BRZO ook regelmatige metingen voorgeschreven, maar die hebben betrekking op mogelijk onveilige arbeidssituaties die een risico voor de medewerkers en directe omgeving kunnen betekenen. Ook brengt het BRZO met zich mee dat een omvangrijke afvalstoffenboekhouding moet worden bijgehouden. Reyer van den Bosch: “Boven de baden, zo kort mogelijk boven het proces, hebben we altijd de afzuiging aanstaan. Als de afzuiging uitvalt, stopt het proces automatisch. De afgevoerde lucht gaat door de waterwassers en de gezuiverde chroommoleculen worden teruggevoerd naar de procesbaden. Als hardchroombedrijf proberen wij op allerlei manieren de toekomst van dit bedrijf veilig te stellen. We doen testen met driewaardig chroom. Ik verwacht niet dat Chroom-6 in 2024 verboden gaat worden, maar wel dat het gebruik onder steeds strengere restricties zal vallen. In die ontwikkeling moet je mee en dan kun je beter vooroplopen, want dan kun je meebeslissen over hoe dingen zouden moeten. Dat is makkelijker dan achteraanlopen en volgen.”

PROFIJT VOOR DE HELE BRANCHE Technoplating is het enige bedrijf waar vanuit de Duits-Nederlandse samenwerking de pilotstudie wordt uitgevoerd. Het project heeft een looptijd van een jaar.

Arjan de Bruin, manager innovatie van In-

novat.ION: “Als Innovat.ION doen wij mee om ervoor te zorgen dat de hele branche hiervan gaat profiteren. Het gaat vooral om meer kennis en ervaring opdoen over het meten van emissies via sensoren.

Welke sensoren zijn daarvoor het meest geschikt en waar moet je die plaatsen?

Hoeveel sensoren moet je plaatsen en hoe eenduidig zijn de cijfers daaruit te interpreteren? De pilot moet op dit soort vragen antwoord geven. Het grote voordeel van goed functionerende sensoren is dat je meteen kunt handelen als die een bepaalde waarde aangeven. Het moet uiteindelijk leiden tot een proces van continue verbetering. Tegelijk ontstaat er meer ruimte in de bedrijfsvoering als je maar onder de alarmwaarde van de sensoren blijft. We willen dit project ook graag hier doen, omdat hier al een cultuur is van alles meten en vastleggen. De kennis die hieruit komt, zal verspreid worden via de Duitse en Nederlandse organisaties die hieraan verbonden zijn. Vanuit Duitsland is ook het Institut für Energie- und Umwelttechnik (IUTA) bij dit project betrokken.”

Het uiteindelijke doel is een innovatieve, kostenbesparende sensortechnologie voor galvanobaden, gecombineerd met intelligente dataverwerkingsmethoden te verkrijgen. Het IUTA in Duisburg doet hier al enkele jaren onderzoek naar. Reyer van den Bosch verwacht nog een ander resultaat: “Met het onderzoeksresultaat kunnen we als één blok naar de overheid optreden. Wij kunnen dan aangeven dat we dit een goede methode vinden. Als de overheid het daarmee niet eens is, moeten ze maar aangeven waarom niet en waarom een ander systeem beter zou zijn. Sowieso is het een groot voordeel als overal op dezelfde manier wordt gemeten.

Wij hebben bijvoorbeeld ook een vestiging in Lelystad en we hebben meermaals meegemaakt dat resultaten uit metingen daar anders worden geïnterpreteerd dan de auditors hier doen. Dat is heel vervelend. Maar uiteindelijk gaat het om onze medewerkers waar we heel zuinig op zijn.

Zij zijn met hun kennis onze belangrijkste productiefactor.” ●

ONDERZOEKSRESULTATEN Hij benadrukt dat het uniek is wat bij Technoplating gebeurt, omdat het – voor zover bekend –het enige bedrijf in heel Europa is waar een dergelijke studie wordt uitgevoerd. De kennis hieruit zal, op verzoek van de subsidiegevers, minimaal aan 50 bedrijven in Duitsland en Nederland worden verstrekt. En aan het netwerk van ION en de Duitse projectdeelnemers.

MEER INFORMATIE www.technoplatingnijkerk.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 37

OT september 2020.indd 37

22-09-20 13:40

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer het septembernummer van het Jounal für Oberflächentechnik:

NATLAKKEN De kosten voor lastige nabehandelingen kunnen voor bedrijven in de auto-, luchtvaart- en toeleveringsindustrie flink oplopen. Het probleem ligt vaak in de te droge lucht in de binnenruimte die in de oppervlaktetechniek leidt tot stof en elektrostatische ladingen. Dit werk erg negatief uit op de gelakte delen en vermindert de kwaliteit. Daarnaast kan de productiviteit van de medewerkers leiden onder het binnenklimaat. De luchtvochtigheid is een wezenlijke succesfactor voor kwaliteit, productiviteit en energie-efficiency. Ze moet constant binnen bepaalde grenzen liggen.

Praktijkervaring leert dat als er in de winter problemen opduiken die men in de zomer niet heeft, dan ligt dat aan de luchtvochtigheid. Liebherr-Aerospace koos voor de hoge druk kanaalbevochtiging Orbit Wing van Merlin Technology, die tot 99% elektrische energie bespaart ten opzichte van conventionele installaties en een verdampingsefficiency tot 98% bereikt.

Een stofreductie tot 80% is haalbaar en dit verbetert het binnenklimaat aanzienlijk.

Hogere productiviteit, hogere kwaliteit en een lager ziekteverzuim zijn het logische gevolg. ● www.merlin-technology.com METEN EN CONTROLEREN In de auto-industrie vereisen processtabiliteit en kwaliteit een hoge herhaalbaarheid en naspeurbaarheid van de laagdikteme-

ting. Voor de kwalificatie van passende meetgereedschappen zijn methoden als Measurement Systems Analysis (MSA).

Deze methode wees uit dat klassieke meetmiddelen niet meer voldeden. In de plaats daarvan traden meetmiddelen op basis van ATO-technologie (Advanced Thermal Optics). Bij klassieke meetmiddelen kunnen een wisselende materiaalsamenstelling en kromming tot aanzienlijke afwijkingen leiden. Ruwheid en rimpeling hebben een negatieve impact op de herhaalbaarheid. Ze zijn ook alleen toepasbaar op volledig uitgeharde coatings en zijn daarmee ongeschikt voor vroegtijdige laagdiktemeting, en leveren daardoor geen bijdrage aan een verhoogde processtabiliteit. De contactloze ATO-technologie is gebaseerd op een lichtimpuls die de coating kortstondig verwarmt en het verloop van de warmte per infraroodsensor bepaalt. Aansluitend wordt de gemeten looptijd in een laagdikte omgerekend. ● www.coatmaster.com www.wagner-group.com GALVANO In de special over galvanotechniek aandacht voor de ontwikkelingen in de branche. Binnen “Industrie 4.0” wordt productie gekoppeld aan informatie- en communicatietechnologie. Na de stoommachine, de lopende band en de computer gaat het nu om producten op maat

naar individuele klantenwensen. Software is daarbij één van de belangrijkste drijvers van innovatie. Het heeft volgens Dr. Siegfrid Kahlich, directeur van Ditec, geen zin om te wachten tot alle tools zijn uitgerijpt, omdat de vierde industriële revolutie een evolutionair proces is. Veel belangrijker is het om goede partners te vinden met wie in onderlinge uitruil technisch kan worden meegegroeid. Individualisering van klantenwensen betekent steeds kleinere seriegroottes, en daarmee steeds hogere eisen die aan flexibiliteit worden gesteld.

Flexibiliteit wordt steeds meer een concurrentiefactor. Hoe uitgebreider het industriele netwerk, hoe meer raakvlakken en hoe meer gegevens worden uitgewisseld. Dat geldt zowel verticaal (binnen de onderneming) als horizontaal (tussen ondernemingen). Voorschriften, onderhoudstaken, elektrolytcorrecties, laboratoriumanalyses en kwaliteitsdata zullen geïntegreerd moeten worden. Mogelijkheden tot kostenbesparing komen van productie- en onderhoudsdata, kwaliteitsinformatie en badonderhoudsdata. Met ProGal heeft Ditec betrouwbare en flexibele software ontwikkeld. ● www.ditec-gmbh.de

Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 38

22-09-20 13:40

Mijn mening De rubriek Mijn Mening is bedoeld voor lezers die willen reageren op gepubliceerde artikelen of op actuele ontwikkelingen in de branche om daarmee bij te dragen aan vakinhoudelijke verdieping.

Wilt u ook reageren? Mail de redactie via Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Conserveren voor circulair construeren Om de milieubelasting vanuit de bouw te reduceren, is er de ambitie om de gehele gebouwde omgeving voor 2050 circulair te maken. Wat betekent dit voor de conservering van staalconstructies?

Staalbouw biedt perspectief bij circulair bouwen, want al het staal wordt gerecycled. Daarbij krijgt het “nieuwe” staal zelfs een hogere kwaliteit door warmtebehandeling en walstechnieken. Bij deze recycling zit conservering niet of nauwelijks in de weg. Coatings worden op hoge temperatuur gekraakt naar rookgassen en slakken die beiden zijn af te vangen. Zink wordt zelfs grotendeels teruggewonnen en gebruikt bij de productie van nieuw zink.

Omdat deze eerste ‘recycling’-cirkel van constructiestaal al volledig gesloten is, is de ambitie gericht op ‘hogere’ niveaus van hergebruik waarbij -vergeleken met de fabricage van nieuw constructiestaal uit erts- flink op de CO2-uitstoot kan worden bespaard. De hoogste vorm van circulariteit, Preventie, is in de bouw te realiseren

door het casco te strippen en te hergebruiken. De CO2-emissie is dan bijna nihil, een grote stap naar een volledig circulaire gebouwde omgeving.

Op dit hogere niveau van circulariteit worden nieuwe eisen gesteld. Variërend van uiterst duurzame (en soms dure) metallisering (RandstadRail, Den Haag) of meerlaagse verfsystemen bij bruggen die honderd jaar of langer moeten meegaan.

Of helemaal geen conservering bij gebouwconstructies die gedurende 15 tot 40 jaar slechts worden blootgesteld aan een niet-agressief binnenklimaat.

In een gebouw met een constante temperatuur en lage luchtvochtigheid duurt het oneindig lang voordat corrosie de staalconstructie onbruikbaar maakt. Staalconstructies in gebouwen kunnen met het oog op de materiaalafname zonder beschermlaag. Vanwege transport en opslag in de buitenlucht vóór de bouw en na de sloop wordt meestal een eenvoudige coating toegepast. Recente bouwprojecten waar circulariteit hoog in het vaandel

staat, (zoals Sportcomplex Het Binnenveld in Wageningen en het circulaire bedrijfsverzamelgebouw Nexteria – Unit C in Deventer), zijn volledig demontabel en remontabel. De staalconstructie is zonder gelaste componenten, met uitsluitend boutbare verbindingen uitgevoerd. De hele constructie van Nexteria is gecoat met lijnzaadolie die voldoende bescherming biedt tegen vliegroest en makkelijk te verwijderen is.

Rijkswaterstaat gooit het over een heel andere boeg: geen minimalisering, maar juist maximalisering van conservering. Punt 1 in het factsheet Circulaire bruggen en viaducten dat in januari 2020 verscheen: ‘1. Waardebehoud: verleng de levensduur.

Goede conservering is noodzakelijk voor het behoud van bruggen. Aluminiseren is een manier om staal te conserveren die minder milieu-impact heeft en langer meegaat. Dit kan bijvoorbeeld bij stalen boogbruggen. De onderbouw van de brug moet wel op de conservatieve manier worden geconserveerd om inspecties mogelijk te maken, want dat is met aluminiseren niet mogelijk.’

Foto Steven Lek

Circulair bouwen stelt dus andere eisen aan staalconstructies. Bij binnentoepassingen zal de conservering geminimaliseerd worden, zo mogelijk biobased en makkelijk verwijderbaar of juist robuust om het gooi- en smijtwerk van bouw en sloop te weerstaan. Bij buitentoepassingen in bruggen zal de conservering gemaximaliseerd worden, met zo min mogelijk milieuimpact, maar wel een levensduur van minimaal honderd jaar moeten garanderen, het liefst voor de eeuwigheid… ● Mic Barendsz Bouwen met Staal

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 39

OT september 2020.indd 39

22-09-20 13:40

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

TECHNOLOGISCHE OPLOSSING VOOR HET PRINTEN VAN GELEIDENDE PATRONEN OP GEBOGEN OPPERVLAKKEN; AANBOD VOOR DE INDUSTRIËLE SECTOR Een Duits instituut voor toegepast luchten ruimtevaartonderzoek heeft een technologie ontwikkeld voor het printen van geleidende patronen op gebogen oppervlakken. Dankzij de geavanceerde interactie tussen substraatbeweging en canulebesturing wordt de geleidende laag in een patroon aangebracht met behulp van een doseer-printmachinekop. De technologie kan worden toegepast voor het printen van alle patronen met een resolutie tot 50 micrometer.

Het instituut houdt zich bezig met de optimalisatie van onderdelen voor de lucht- en ruimtevaart. Onlangs hebben ze een technologie ontwikkeld voor het printen van geleidende patronen op gebogen oppervlakken. Bijvoorbeeld, titanium buisjes met een diameter van slechts zes millimeter worden geïsoleerd met een dunne keramische laag. Vervolgens gebruiken ze een dispersiedrukmachine om het flinterdunne meanderpatroon van de verwarmingselementen exact op de gebogen oppervlakken aan te brengen.

Om dit verwarmingspatroon te maken, wordt een cartridge gevuld met een speciale pasta die kleine zilverdeeltjes bevat. Ook kunnen pasta’s met koper- of nikkeldeeltjes of andere geleidende metalen worden gebruikt. Vervolgens wordt met perslucht het viskeuze materiaal door de cartridge naar een fijne canule geperst.

Deze holle naald print uiteindelijk het verwarmingspatroon, dat ongeveer tien micrometer dun is, op de keramisch geïsoleerde buizen die roteren op een as. De printkop moet voortdurend een constante afstand tot de keramische laag bewaren

– en dus niet tot een tweedimensionaal oppervlak, maar tot een gebogen pijp. Dit is een bijzondere uitdaging, die is opgelost met de geavanceerde interactie tussen substraatbeweging en canulebesturing.

De printafmetingen zijn onbeperkt, omdat de printerkop op een robotsysteem gemonteerd kan worden. De afmetingen liggen daarom veelal tussen de 100 tot 500 mm, maar kunnen in principe oplopen tot een schaal van een meter. De printresolutie kan worden verlaagd tot ~ 50 micrometer, maar ligt veelal tussen de 200 – 1000 micrometer. Elk patroon is te programmeren en te printen. Alle vaste materialen kunnen als substraat dienen, denk aan metalen, keramiek, glas of polymeren.

Voordelen en Innovaties • In tegenstelling tot klassieke technieken zoals zeefdrukken, kan het patroon worden aangebracht op driedimensionale gebogen oppervlakken, bol- of holrond.

• In vergelijking met het plakken van verwarmingsfolies en dergelijk op

gebogen oppervlakken, wordt onnodig handwerk uitgebannen en fouten zoals blaasjes of vouwen voorkomen, wat resulteert in een betere kwaliteit en reproduceerbaarheid. Bovendien kunnen hogere verwarmingsdichtheden worden gerealiseerd en het temperatuurbereik tot wel 800 °C uitgebreid.

• De technologie is zeer dynamisch in termen van het aantal stuks, en kan worden gebruikt voor productie van individuele stukken tot serieproductie.

• De te printen patronen kunnen vrij worden gekozen en worden gevarieerd zonder het systeem te veranderen.

Het instituut zoekt partners in de industrie voor technische samenwerking, inclusief de precieze probleemformulering, analyse/ beoordeling en indien van toepassing een vergelijking met bestaande en gebruikte methodes. ● Aanbieding uit Duitsland Referentie: TODE20200722001

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 40

22-09-20 13:40

ONTWERP, SYNTHESE EN GEBRUIK VAN LINKERS/KOPPELINGSMIDDELEN VOOR OPPERVLAKTEFUNCTIONALISATIE Een Frans bedrijf, gespecialiseerd in organische chemie en materiaalchemie, werkt mee aan nationale of Europese projecten als partner of onderaannemer. Het bedrijf produceert linkers die op oppervlakken worden geënt of die als additieven worden gebruikt om nieuwe eigenschappen aan materialen te geven.

Het bedrijf biedt ondersteuning bij het modificatieproces van het oppervlak.

Het houdt zich bezig met oppervlaktebehandeling voor bestaande materialen, gebaseerd op zijn uitgebreide kennis van op maat gemaakt ontwerp, synthese en opschaling (tot kg-schaal) van linkers, koppelingsmiddelen, liganden en additieven.

Deze moleculen zijn bedoeld om te worden geënt (covalente binding) op oppervlakken of grensvlakken om organische nanocoatings te vormen of om te worden gebruikt als additieven in organische matrices (bijvoorbeeld polymeren) om nieuwe eigenschappen aan materialen te geven: anti-icing, easy-to-clean, passivering, hechting van coatings, bio-immobilisatie, compatibiliteit van vulstoffen, smering, enzovoort.

De oppervlaktefunctionalisatie door het enten van linkers is geschikt voor verschillende soorten materialen (metalen, oxiden, glas, enzovoort), ongeacht hun vorm: plat, poreus, nano-gestructureerd, poeders, (nano)deeltjes in dispersie of gedroogd. Met hun zelf-geassembleerde monolagen zorgen de linkers voor een transparante coating met een dikte van enkele nanometers.

De linkers kunnen worden ingezet voor veel verschillende vormen van oppervlaktefunctionalisatie - van bio-immobilisatie en anticorrosie tot easy-to-clean - waardoor ze in allerlei sectoren kunnen worden toegepast: gezondheidszorg, automotive, katalyse, lucht- en ruimtevaart, verf en nog veel meer.

Vanwege zijn ruime ervaring met oppervlaktemodificatie biedt het bedrijf ook ondersteuning en advies op dat gebied.

Voordelen en innovaties De voordelen van samenwerking met dit Franse bedrijf: • Ontwerp, synthese en productie van linkers • Advies voor en implementatie van oppervlaktefunctionalisatie op basis van de specificaties.

Het bedrijf is op zoek naar samenwerking met industriële eindgebruikers of R&Dinstellingen en is bereid om deel te nemen aan Europese onderzoeksprojecten op het gebied van chemie of materiaalkunde. ● Aanbieding uit Frankrijk Referentie: TOFR20200407001 OP ZOEK NAAR TECHNOLOGIE EN EXPERTS VOOR DE ONTWIKKELING VAN EPOXYSOLDEERPASTA Een bedrijf in Singapore werkt aan formuleringen van epoxysoldeerpasta als alternatief hechtmateriaal. Het nieuwe hechtmateriaal kan worden toegepast op soldeercomponenten zoals flexibele schakelingen en weergavepanelen en bij de fabricage van andere elektronische componenten. Het bedrijf zoekt technologiepartners met relevante technologie en expertise.

Met de groeiende vraag naar flexibele gedrukte schakelingen en rigid-flex schakelingen, komen er nieuwe generaties soldeer- en lijmmaterialen op de markt.

Nieuwe productvereisten vragen ook om

een andere manier van solderen en lijmen.

Nieuwe vormen van epoxysoldeerpasta bieden een alternatieve hechtingsoplossing die kan worden toegepast op soldeercomponenten als flexibele schakelingen en weergavepanelen.

Voordelen en innovaties De gewenste technische specificaties van de epoxysoldeerpasta zijn als volgt: • De flux- en epoxychemie moeten bestand zijn tegen het reflow-proces van 250⁰C. • Het epoxyresidu moet voldoen aan de minimale SIR-waarde (Surface Insulation Resistance) zoals uiteengezet in de IPC J-STD 004-vereiste.

• De hechtsterkte van de epoxy-inkapseling moet minstens tien procent hoger zijn dan het bestaande product van het bedrijf.

Het bedrijf zoekt samenwerking met bedrijven van verschillende grootte waarbij diverse samenwerkingsovereenkomsten mogelijk zijn. ● Aanbieding uit Singapore Referentie: TRSG20200814001

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op www.een.ec.europa.eu

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 41

OT september 2020.indd 41

22-09-20 13:40

Nieuwe leden

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

AERONAMIC BV Planthofsweg 79 7601 PJ Almelo Tel.: 0546 - 54 55 70 info@aeronamic.com www.aeronamic.com Aeronamic richt zich volledig op high-speed roterende systemen en precisie-onderdelen voor de luchtvaartindustrie. Ze ontwikkelen, produceren, assembleren en testen die onderdelen. Maar ook zijn ze er voor het grondige onderhoud. Alle onderdelen worden vervaardigd volgens gekwalificeerde routes, bijbehorende processen en oppervlaktebehandelingen die in-huis worden uitgevoerd, zoals shot-peening, (hard) anodiseren (aluminium en magnesium), chromateren, fosfateren en lakken. ● Wij heten dit lid van harte welkom binnen de vereniging!

Glasbeek ad 4.pdf 1 7-11-2013 11:36:19

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

COMMUNICATIERAAD Hans Bosveld (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.) en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl

C

DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl

M

Y

CM

UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl

MY

CY

CMY

K

COPYRIGHT 2020 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 42

22-09-20 13:40

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

AFVALVERWERKING

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

WSB Wagner Finishing Equipment b.v.

T. 030-241 41 55 verkoop@wsb-benelux.nl / www.wsb-benelux.nl

ANODEMANDEN (TITAAN)

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

ANODEN (TITAAN)

BTEQ b.v.

T. 0570-671737 info@bteq.nl / www.bteq.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

BEITSEN/PASSIVEREN

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

AFZUIGINSTALLATIES MEPACO b.v.

T. 071-5892863

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 43

OT september 2020.indd 43

22-09-20 13:40

Brancheregister CHEMISCH NIKKEL

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN

FILTERPERS DOEKEN Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD

Ermalo Technical Supply b.v.

T. 06-51784443 info@deveerps.nl / www.deveerps.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP) Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

DROOGAPPARATUUR

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

HANGBAANSYSTEMEN

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

FILTERS & POMPEN

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF) GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

INDUSTRIËLE REINIGING

GLASPARELSTRAALCABINES

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 www.rasco-clemco.nl

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 44

22-09-20 13:40

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl / www.infraroodtechniek.nl

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MOFFELOVENS Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

LAAGDIKTEMETERS

Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

METALLISEREN/SCHOOPEREN

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

NATLAKKEN (AFDEKMATERIALEN) Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

NATLAKSPUITAPPARATUUR

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Belco P.A.S. B.V.

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Muilwijk Finishing Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 45

OT september 2020.indd 45

22-09-20 13:40

Brancheregister ONTLAKKEN (IN LOON)

OPHANGREKKEN VOOR GALVANO

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

POEDERSPUITCABINES

EN LAKTECHNIEK

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

ONTVETTINGSMIDDELEN

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

OVENS

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERCOATINSTALLATIES

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems

IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl T. +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.nl

PROTECTIVE COATINGS TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

POEDERSPUITAPPARATUUR

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

SPUITCABINES

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 46

22-09-20 13:40

STRAALMIDDELEN Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALINSTALLATIES

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

STRAALKASTEN

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Muilwijk Finishing

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

W Abrasives Nederland T. 0341-563831 / 06-53788457 info@wabrasives.nl www.wabrasives.com

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020 47

OT september 2020.indd 47

22-09-20 13:40

Brancheregister TRANSPORTSYSTEMEN

VERFSPUITAPPARATUUR

WATERBEHANDELING M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

WERPSTRALERS

Belco P.A.S. B.V. Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863

VERWERKING AFVALSTROMEN

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Muilwijk Finishing

VERDUURZAMEN VAN METAAL

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be / www.protechpowder.com

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 www.rasco-clemco.nl

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl www.elacoatings.com

Vecom Group b.v.

T. +31 (0)10 59 30 299 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OKTOBER 2020

OT september 2020.indd 48

22-09-20 13:40

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Master your process Wij helpen u met een goedlopende chemische implementatie

Laat ons GAQ introduceren – GA maskering sneller toegepast. Het geheim zijn ribben. Deze reduceren wrijving en laten opgesloten lucht ontsnappen, wat ze zowel makkelijker en sneller laat aanbrengen als verwijderen. Twee keer zo snel, feitelijk!

Mavom Chemie produceert chemische oplossingen voor industriële toepassingen van OEM’s, coatingbedrijven en industriële dienstverleners. Steeds vaker treden wij hierbij op als Total Solution Provider, waarbij we klanten volledig ontzorgen bij het opzetten en controleren van een goedlopend en veilig proces. In ons eigen R&D lab ontwikkelen we (maat) producten voor de voorbehandeling van metalen, industriële reiniging en chemisch loonmengen. Deze leveren we direct uit voorraad in Nederland, België en via partners ook in andere EU-landen. Daarnaast vormen kennisdeling, preventieve advisering en veiligheids- en laboratoriumtrainingen een belangrijke toegevoegde waarde bij ons productportfolio.

Vraag een gratis monster aan www.hangon.nl/nl/worksmarter

Mavom Chemie. De Som der Elementen.

E-MAIL info@hangon.nl www.hangon.nl

omslag sept 2020.indd 2

www.mavom.nl

Master your process

22-09-20 17:12

Rapid paint removal Rapid paint removal

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Algemeen

Vereniging ION

Integrated paint removal technology

Toeleveranciers en Geassocieerden

Master Remover ESPRIT ® Master Remover®® ESPRIT Master Remover ESPRIT Integrated paint removal technology ® Integrated paint removal Integrated paint removal technology technology Master Remover ESPRIT

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR,

Rapid paint Safe and removal sustainable Safe and sustainable

DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

Rapid paint Safe and Cost effective sustainable removal and short ROI

T: F: E: I:

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

Cost effective and short ROI Cost effective and short ROI

Safe and sustainable Master Remover ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal Integrated ®

Technology) is a skid mounted plug and play system comprising the ® Master ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal processRemover and the rinse tank, the pump and heating system, theIntegrated agitation Technology) is a skid mounted plug andcontrol, play system comprising the and the filter system, the temperature the electrical hoisting process and the rinse tank, the pump and heating system, the agitation and rail system. The turn key tank system has been designed to support ® ® Integrated and theRemover filterperformance system, the(Efficient, temperature control, the electrical hoisting Master ESPRIT Sustainable Paint Removal the optimal of the versatile Master Remover 7000 and and railsystems. system. key tank system hassystem been designed to support Technology) is aThe skidturn mounted plug and play comprising the 2000S ® the optimal the versatile Mastersystem, Remover and process and performance the rinse tank,of the pump and heating the 7000 agitation 2000S and thesystems. filter system, the temperature control, the electrical hoisting and rail system. The turn key tank system has been designed to support the optimal performance of the versatile Master Remover ® 7000 and 2000S systems.

Cost effective and short ROI

Atotech Group 1750 Overview Drive Atotech Rock Hill,Group SC 29730 1750 Overview Drive +1 803 817 3500 Rock Hill,Group SC 29730 1-800-PLATING Atotech B.V. +1 803 817 35-2 3500 Strijkviertel 1-800-PLATING 3454 PJ De Meern

Features and benefits • paint removal equipment for fixtures • Optimal Turnkey system for in-house installation and rejects Features • Optimaland paintbenefits removal equipment for fixtures • Modular system closely fitting any paint applicator and rejects • Turnkey needs system for in-house installation • Modular system closely fitting any paint applicator • Optimal paint removal equipment for fixtures • Adapted needs to the type of paint removed and rejects • ensuring Master • Optimally Adapted ®toadjusted the typeequipment of paint removed • Remover Modular system closely fitting any paint applicator sustainability • Optimally adjusted equipment ensuring Master needs • Minimizing energy consumption and waste Remover® sustainability • generation Adapted to the type of paint removed • Minimizing energy consumption and waste • Optimally adjusted equipment ensuring Master generation Remover® sustainability • Minimizing energy consumption and waste generation

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

atotech.com

The Netherlands +31 30 240 90office 10 americas Regional head sales.nl@atotech.com

Master Remover® ESPRIT (Efficient, Sustainable Paint Removal Integrated Technology) is a skid mounted plug and play system comprising the Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1 process and the rinse tank, the pump and heating system, the agitation and the filter system, the temperature control, the electrical hoisting Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1 omslag sept 2020.indd 1

Zie ook pagina 35

Features benefits • Turnkey and system for in-house installation

Regional head office americas

Ad20_09_PST_ESPRIT_230x280.indd 1

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

atotech.com

Features and benefits

atotech.com 07.09.2020 13:56:06

• Turnkey system for in-house installation • Optimal paint removal equipment for fixtures

07.09.2020 13:56:06

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2 07.09.2020 13:56:06

05/07/2019 09:12:49

22-09-20 17:12