J/M VOOR OUDERS ✽ 17e jaargang ✽ NUMMER 10 — oktober 2013 ✽ losse nummers € 4,95
J/M
17e jaargang ✽ oktober 2013 ✽ nr 10 ✽ losse nummers € 4,95
www.jmouders.nl
VOOR OUDERS
INTERNET VERPEST HET KINDERBREIN ...OF NIET
POWERKIDS ELK KIND KAN WEERBAAR WORDEN
www.jmouders.nl
STRIP
VERLIEFDE PUBERHERSENS EXCLUSIEVE VOORPUBLICATIE
LAURA DEKKER
VAN BANGE KLEUTER TOT JONGSTE SOLOZEILSTER ‘Mijn ouders stonden altijd achter mij’
OPGEKROPTE EMOTIES? Knutsel ze weg
jm10 cover.indd 1
05-09-13 11:14
24 — WERELDOUDERS GOSIA UIT POLEN
26
— Wég met dat rotgevoel
32
— Stimulerend opgevoed: Laura Dekker
84 — Weekend van de Wetenschap PSYCHOLOGIE POWERKIDS - Ze kunnen meer aan dan je denkt
COVERIFOTO: RICH VINTAGE PHOTOGRAPHY
Zó maak je ze weerbaar
92
GEZONDHEID
OPGEKROPTE EMOTIES? - Knutsel ze weg
14
Een troostboom of vlieger vertelt wat je kind dwarszit 26
MOEILIJKE SLAPER - Slaapproblemen worden vaak veroorzaakt door angst
VERLIEFDE PUBERS - Wat gebeurt er in hun hersens?
Mindfulness oefeningen hielpen Julia (8)
Exclusieve voorpublicatie uit het nieuwe boek van Mark Mieras: Heftige Hersens! 50
JIJ EN IK
MAATSCHAPPIJ INTERNET VERPEST HET KINDERBREIN - ...Of niet?
Hoe handel je thuis als alle onderzoeken elkaar tegenspreken?
4
62
DE OPVOEDREGELS - ‘Mijn vader pushte me om over mijn grenzen heen te gaan als ik iets niet durfde’
‘Zeilmeisje’ Laura Dekker over haar opvoeding 32 40
OKTOBER 2013
jm10 inhoud.indd 4
05-09-13 13:22
KAREL HEIJNEN
IN HO UD
88 — Familierapport
‘Altijd het goede voorbeeld geven is best lastig’
oktober
IEDERE MAAND 6 8
VRIJE TIJD 5-6 OKTOBER: WEEKEND VAN DE WETENSCHAP - Bezoek gratis musea, universiteiten en bedrijven
Speciaal voor J/M-lezers: neem een kijkje bij NIZO Food Research 84 KINDERBOEKENAMBASSADEUR JACQUES VRIENS - ‘Een kind dat leest ontwikkelt empathie en fantasie’
NU IN DE WEBSHOP: DE J/M FAMILIEPLANNER 2014 - Superhandige agenda voor je hele gezin. Kies uit vier vrolijke kleuren
Bestel ‘m met korting!
Even geen Facebook en WhatsApp: lezen geeft rust 92
48
Familievragen Nieuws Columns 39 Rocco Mooij 59 Steven Pont 24 Wereldouders – Gosia uit Polen 49 Mijn puber en ik – Leonie en Sophia 69 Samen uit, samen thuis – boeken, uitjes, op de site, hebben, recept 80 Vraag het Tischa 88 Familierapport – Annemiek en Pieter 97 Geintje 98 Volgende maand / colofon
40
OKTOBER 2013 5
jm10 inhoud.indd 5
05-09-13 13:22
Rich Vintage Photography 14
oktober 2013
jm10 overlevingskracht.indd 14
04-09-13 14:37
Psychologie
Ze kunnen meer aan dan je denkt
in elk kind zit een 足powerkid Een zelfredzaam kind, dat de wereld aan kan. Dat is wat de meeste ouders willen bereiken met hun opvoeding. Nou is niet ieder kind van nature een Superkid. Maar je kunt veel doen om hem weerbaar en zelfstandig te maken. Tekst Anne Elzinga
oktober 2013 15
jm10 overlevingskracht.indd 15
04-09-13 14:37
WĂŠg
met dat rotgevoel
26
oktober 2013
jm10 emotherapeut.indd 26
04-09-13 14:40
Psychologie
Zeult je kind rond met gevoelens waar hij geen woorden aan kan geven? Ga samen eens creatief aan de slag. Dat helpt om verstopte emoties te luchten ĂŠn versterkt jullie contact. Tekst Manja Gruson
oktober 2013 27
jm10 emotherapeut.indd 27
04-09-13 14:40
LAURA DEKKER (18) was
HARMEN DE JONG/HH
wereldnieuws toen ze als jongste zeiler een solotocht maakte rond de wereld. Ze werd geboren in Nieuw-Zeeland, verhuisde naar Nederland en woonde sinds de scheiding van haar ouders, Dick Dekker en Babs M端ller, bij haar vader.
32
OKTOBER 2013
jm10 opvoedregels.indd 32
05-09-13 12:51
LAURA DEKKER OVER OPVOEDREGELS
‘Het geeft je een enorme kick als je iets zelf voor elkaar krijgt’ Als schuchtere kleuter durfde ze niet op mensen af te stappen. Tien jaar later zeilde Laura Dekker in haar eentje de hele wereld rond. ‘Dat mijn vader mij toen aanspoorde mijn angst te overwinnen, heeft me heel erg geholpen.’ Toch is er geen enkel ouderpaar in Nederland dat publiekelijk zo bekritiseerd en beschimpt is als dat van Laura. TEKST ANNE ELZINGA
haar geboorteland Nieuw-Zeeland. Alleen. Op haar jacht Guppy. Voor de presentatie van haar nieuwe boek Een meisje, een droom is ze even in Nederland en logeert ze achtereenvolgens bij haar vader Dick in Zeeland en haar moeder Babs in Friesland.
ZEILMEISJE Laura Dekker (18) is niet dol op mediaaandacht. De Wereld Draait Door klopte ooit vergeefs bij haar aan. Maar over de manier waarop haar ouders haar hebben opgevoed en hun rol bij haar zeereis, wil ze wel graag met J/M praten, omdat ‘ik heel anders ben opgegroeid en mijn ouders andere dingen met mij hebben gedaan dan je normaal in Nederland ziet’. Even dreigt het nog mis te gaan, als de verslaggever midden op de Afsluitdijk op weg naar het opgegeven adres opeens een sms’je krijgt dat Laura toch ergens anders zit. ‘Ik ben echt heel sorry!’ Laura’s taalgebruik verraadt dat ze tegenwoordig vaker Engels dan Nederlands spreekt. Sinds anderhalf jaar woont ze in
Laura wil geen ‘zeilmeisje’ meer worden genoemd. Zo ongeveer de hele wereld weet direct wie je bedoelt als je die term laat vallen: het meisje dat op haar dertiende alleen over de wereldzeeën wilde varen, door de Nederlandse overheid flink werd tegengewerkt, in een tehuis dreigde te worden geplaatst, naar Sint Maarten vluchtte omdat ze alle commotie en negatieve berichtgeving even niet meer aankon, en uiteindelijk na vier rechtszaken toch toestemming kreeg om te vertrekken. ‘Daar ga ik...,’ schrijft ze op 21 augustus 2010 in haar logboek, ‘14 jaar oud. Bestemming? Eenmaal de hele wereld
OKTOBER 2013 33
jm10 opvoedregels.indd 33
05-09-13 12:51
Maatschappij
Computeren & kinderbrein
digitaal
dilemma Peuters zijn verzot op de iPad, kinderen van 7 surfen al op internet en pubers zitten vijfenhalf uur per dag achter een beeldscherm. Welke invloed heeft dat op hun hersen- ontwikkeling? Wetenschappers rollen over elkaar heen met tegenstrijdige onderzoeksresultaten. Wat moet je nu als ouder?
‘W
Tekst Ditty Eimers illustraties marc weikamp
ilt u op uw geweten hebben dat de hersenen van uw zoon verschrompelen?’ In een telefonisch gesprek wrijft de Duitse psychiater en hersenonderzoeker Manfred Spitzer het er lekker in. Spitzer wil weten hoeveel uur per dag mijn puberzoon achter een scherm doorbrengt. Al gauw vier, vijf uur. Ik vertel er maar niet bij dat zijn smartphone bijna altijd aan staat. ‘U moet zich ernstig zorgen maken,’ zegt Spitzer. In rap tempo somt hij op aan welke risico’s ik mijn zoon blootstel: verschrompelde hersenen, geheugenproblemen, agressief gedrag, aandachtsstoornissen, gameverslaving, emotionele afstomping. Ja, mijn zoon zit wel eens vloekend te gamen. En hij wordt pissig als ik de Wifi uitzet omdat het wel even genoeg geweest is. Maar verslaafd, agressief en dom? Voetballen doet hij net zo lief als computeren. Zijn schoolcijfers zijn
40
oktober 2013
jm10 digitale media.indd 40
04-09-13 14:38
oktober 2013 41
jm10 digitale media.indd 41
04-09-13 14:38
62 J/M oktober 2013
jm10 slapen.indd 62
05-09-13 13:01
Gezondheid
Moeilijke slaper?
‘ Denk aan blije dingen’ Julia (8) slaapt al jaren slecht. Buikpijn, hoofdpijn, groeipijn, jeuk; er is altijd wat. Mindfulness oefeningen bieden onverwacht de oplossing. Want Julia blijkt vooral bang te zijn. ‘Gevoelens kun je niet veranderen, maar de gedachten die negatieve gevoelens veroorzaken, wel.’ Tekst Roos Wouters
J/M oktober 2013 63
jm10 slapen.indd 63
05-09-13 13:01
40% KORTING
5x
voor € 15,-
Het abonnement stopt automatisch
5 redenen om nu een abonnement te nemen 1 J/M is eerlijk over opvoeden 2 J/M geeft betrouwbare informatie 3 J/M laat ouders zelf aan het woord 4 J/M geeft altijd praktische tips 5 Je krijgt korting op J/M cursussen, specials, in de webshop, gratis iPad app!
ZIN IN EEN J/M ABONNEMENT? GA NAAR WWW.JMOUDERS.NL/ABONNEMENT OF BEL GRATIS 0800 - 02 20 660. JE ONTVANGT 5X J/M VOOR SLECHTS € 15,WWW.JMOUDERS.NL/ABONNEMENTSVOORWAARDEN
jm10 ep proef.indd 5860 JM_5v15_basis.indd
14:06 04-09-13 12:18
NIEUW
Maak je kind weerbaar tegen pesten Één op de zes kinderen wordt regelmatig gepest. Helaas durven weinig kinderen dit thuis te bespreken. Kinderen voelen zich niet veilig, de machtsverschillen zijn groot en zelfs pesters doen zoals ze doen uit angst om zelf gepest te worden. J/M heeft een aantal producten geselecteerd om je kind weerbaarder te maken tegen pesten.
J/M dossier: Alles over Pesten
J/M stelde een handig en compact online minimagazine (60 pagina’s) samen, waarin je alle informatie over pesten bij elkaar vindt. Bijvoorbeeld: Een wetenschappelijk onderzoek naar pesten; leiders, meelopers en helpers in de klas; online pesten; meidenvenijn (subtiel pesten); Persoonlijke verhalen; Wat kun je doen om je kind weerbaarder te maken? Prijs: € 1,99
Tweeweekse online cursus Zelfvertrouwen stimuleren
Een kind met veel zelfvertrouwen durft uitdagingen aan te gaan, kan tegenslagen goed opvangen en legt makkelijk sociale contacten. Belangrijk dus om opgroeiende kinderen er zoveel mogelijk van mee te geven. Hoe je er als ouder een goede basis voor legt, leer je in deze J/M-cursus. Prijs: € 14,95, abonnees betalen € 9,95
Het Coole Kikkerboek + Kwartet
Wat doe je als een kind je uitscheldt? En als je ziet dat een ander kind gepest wordt? Hoe pak je het aan als je vrienden wilt maken? Lang niet ieder kind is zo’n coole kikker die gemakkelijk met zulke situaties kan omgaan. Dit boek behandelt de belangrijkste onderwerpen en geeft kinderen tips en adviezen voor een goede aanpak. Het kwartetspel sluit aan op de onderwerpen uit dit boek. Prijs: € 25,–
Slaapklets!
Slaapklets! is een dagboek om voor het slapen gaan op een leuke manier terug te kijken op de dag. Voor kinderen is het prettig om de dag rustig af te bouwen met een vast ritueel. Op iedere pagina maak je korte notities over de dag. Wat was leuk, wat was stom? Heb je zin in morgen? Het leert kinderen kletsen over vandaag, vooruitkijken naar morgen, ontspannen en lekker slapen. Prijs: € 12,95
MEER INFORMATIE EN BESTELLEN: WWW.JMOUDERS.NL/WEERBAARHEID
jm10 ep weerbaar.indd 30 66 JM_weerbaarheid.indd
12:31 05-09-13 12:17
✽
Strijdbare ouders Op de bres voor je gezin
Hier bloeit je kind van op
✽ ✽
Natuurlijke & gezonde voeding Mogen zijn wie je bent
Transgenderkinderen
Colofon Chef redactie / waarnemend hoofdredacteur Monique Montanus Artdirector Ingeborg Rosenberg Redactie Anne Elzinga, Manja Gruson, Stella Reydon (eindredacteur)en Florrie Walraven Webredactie www.jmouders.nl Donato Ranzato secretariaat Jeannine Loman Aan dit nummer werkten mee René van Achteren, S teven van Drie, Marilse Eerkens, Ditty Eimers, Sasja Jansen, Hollandse Hoogte / Karel Heijnen, Marcel Hulspas, iStock, Danielle van der Leest, Mark Mieras, Moker Ontwerp, Rocco Mooij, Tischa Neve, Wendy Panders, Steven Pont, Jinke Obbema, Ilse Savenije, Hapé Smeele, Studio 100% Laren, Eveline Vink, Evert de Vos, Duco de Vries, Marc Weikamp en Roos Wouters Redactieadres Raamgracht 4, 1011 KK Amsterdam, tel. 020-551 84 06 Postbus 2813, 1000 CV, Amsterdam E-mail: redactie@jmouders.nl
Alle in artikelen vermelde prijzen zijn richtprijzen. De redactie behoudt zich het recht voor om niet te reageren op ongevraagd ingezonden artikelen. J/M VOOR OUDERS © 2013 J/M Weekbladpers Media, ISSN 1875 - 1865 Marketing Dominique Aleman 020-55 18 520 Susanne de Koning, 020-55 18 628 Advertenties www.weekbladpers.nl, media@weekbladpers.nl Accountmanagers Jos Hijmans, Astrid Lauw, Kokkie Rieffie, Arlette Schraa, Danny Tjaardstra, Judith Vis en Petra Wentholt Media-order Nel Visscher, 020-551 85 42 Marketing services Viola Rudelsheim, 020-551 85 47 Uitgave Weekbladpers Media postbus 1050, 1000 BB Amsterdam. Tel. 020-551 87 11, www.wptonline.nl Directie Hylke van der Meer
Druk Corelio Printing Service Bezorging TNT Post Een index van alle artikelen uit J/M Distributeur Aldipress staat op onze website. Voor vragen over het abonnement kun je terecht bij WPG Klantenservice, tel. 020-551 87 12, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam, jm.abonnement@weekbladpers.nl.
Abonnementen
Abonnementsprijs € 48,50 (jaar, 11 nrs.), € 26,50 (half jaar). Europa (priority): € 85,90-, overig (priority): € 114,70. Bij betaling per acceptgiro geldt een toeslag van € 2,-. Voor het beëindigen van een abonnement geldt een opzegtermijn van één maand vóór afloop van de abonnementsperiode. Zonder wederopzegging worden abonnementen na de eerste abonnementsperiode omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd. Inning van het abonnementsgeld blijft gelijk aan de periode waarvoor het abonnement is aangegaan. Na omzetting van het abonnement naar onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van drie maanden vanaf de dag dat de opzegging J/M heeft bereikt. Eventueel te veel vooruitbetaald abonnementsgeld wordt automatisch teruggestort. Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Opzeggingen worden onzerzijds schriftelijk of per e-mail bevestigd. Vermeld bij opzegging altijd het adres waarop J/M bezorgd wordt. Zie ook www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden. Onze gegevens: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of jm.abonnement@weekbladpers.nl of tel. 020-551 87 12.
Selfservice: voor adreswijzigingen of klachten ga naar: www.jmouders.nl/selfservice (vooraf eenmalig registreren). J/M op iPad: € 3,99 per editie, gratis voor abonnees. Ga naar de app store of naar www.jmouders.nl/ ipad. J/M is er ook op cd-rom en in elektronische vorm voor mensen met een leeshandicap. Inlichtingen: Dedicom, postbus 24, 5360 AA Grave, tel. 0486-486 486. Wij maken je erop attent dat aan ons verstrekte persoonsgegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van WPG Uitgevers BV. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG Uitgevers BV, de verantwoordelijke voor deze gegevens. Persoonsgegevens worden gebruikt voor onze abonnementen administratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om je op de hoogte te houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende WPGuitgeverijen, eventueel ook na beëindiging van je abonnement. Je kunt je gegevens opvragen en laten corrigeren of verwijderen door een kaartje te sturen naar: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of een e-mail aan jm.abonnement@weekbladpers.nl. Alle auteursrechten en databankrechten t.a.v. de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Weekbladpers Media c.q. de desbetreffende makers. Voor het overnemen, opslaan en verspreiden van (delen van) de inhoud en gebruik van de vormgeving, op welke wijze dan ook, dient vooraf schriftelijke toestemming te zijn verkregen van de uitgever. Aangesloten bij de groep Publiekstijdschriften van het Nederlands uitgeversverbond.
Het novembernummer van J/M ligt vanaf 24 oktober in de winkel
jm10 volgende maand.indd 98
05-09-13 13:03