JM November 2013

17e jaargang ✽ november 2013 ✽ nr 11 ✽ losse nummers € 4,95

www.jmouders.nl VOOR OUDERS ✽ 17e jaargang ✽ NUMMER 11 — november 2013 ✽ losse nummers € 4,95 www.jmouders.nl

WEL Een patatje mèt NIET Extra vitamines

HIER BLOEIT JE KIND VAN OP WEL Een etiket en Ritalin NIET Blijven doortobben

✽

WEL Opkomen voor je gezin NIET Wachten op de overheid

✽

MOGEN ZIJN WIE JE BENT

Louise wordt Louis

jm 11cover.indd 1

10-10-13 11:08

16 — HIER BLOEIT JE KIND VAN OP

54 — Transgenderkind:

‘Wij zijn apetrots op Louis’

84 Zelf gemaakt: pizza

38 — Wereldmoeder Ana ‘Opvang is hier duur’

40 — Op de bres voor je kind

GEZONDHEID

MAATSCHAPPIJ

WEL: EEN PATATJE MÈT NIET: EXTRA VITAMINES - Gewoon gezond is goed genoeg

OPKOMEN VOOR JE GEZIN - ‘Dan regelen we het zelf wel’

De nuchtere visie van voedingswetenschapper Frans Kok. ‘Er is niks mis met de schijf van vijf.’

16

Voedings- en healthcoach Julia Kang bespaart niet op eten 32 TRAKTEREN ZONDER STRESS - Het moet leuk, lekker, origineel en óók nog gezond zijn!

4

EEN ETIKETJE HÉLPT OOK - Plakken we te makkelijk labels?

Maria Leurs, moeder van een kind met ADD, nuanceert de discussie 66

NATUURLIJK EN GEZOND (OP)VOEDEN - ‘Dan kost het maar wat meer’

Eerste hulp bij traktaties

Er is altijd wel iemand die bedenkt hoe je samen verder komt 40

90

JASPER GAAT AAN DE RITALIN - Jongens zijn jongens en dus druk.

Dat is geen reden voor een pilletje

De vader van Jasper vertelt waarom hij zijn weerstand toch opzijzette 70

NOVEMBER 2013

jm 11inhoud.indd 4

10-10-13 13:43

IN HO UD

92 — Familierapport

‘We beginnen nu aan au pair nummer 8’

november

IEDERE MAAND HIER BLOEIT JE KIND VAN OP

PSYCHOLOGIE

JIJ EN IK

HIER BLOEIT JE KIND VAN OP - Of het nou wel of niet mag: het zijn allemaal opkikkers

DE OPVOEDREGELS - ‘Opgroeien in twee gezinnen is voor niemand ideaal’

Fotoreportage: van fikkie stoken tot mediteren

Zanger/acteur/schrijver Bastiaan Ragas over zijn vaderschap

26

MOGEN ZIJN WIE JE BENT - Louise wordt Louis

Huibert en Lucienne staan vierkant achter het transgendertraject van hun zoon 54

DOE MEE EN WIN Maak kans op een Nintendo 3DS XL mét game 46

6 Familievragen 10 Nieuws Columns 23 Rocco Mooij 63 Steven Pont 38 Wereldouders – Ana uit Costa Rica

48

STIEFGEZIN - ‘Het is gewoon vaak veel gedoe’

J/M-blogger Daniëlle geeft een eerlijk beeld van het stiefmoederschap 87

47 Mijn puber en ik – Natascha en Amy

77 Samen uit, samen thuis – boeken, uitjes, op de site, hebben, recept 88 Vraag het Tischa 92 Familierapport – Annelies 97 Geintje 98 Volgende maand / colofon

NOVEMBER 2013 5

jm 11inhoud.indd 5

10-10-13 13:44

‘Gewoon’

Frans Kok, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de ­Wageningen Universiteit, heeft alle mogelijke voedingshypes voorbij zien komen. En hij is ze meer dan zat.

‘Geef je kind gewóón te eten. Dan krijgt-ie alles wat hij nodig heeft.’ En nee, er is niks mis met een patatje.

Tekst Diana de Velde

16

november 2013

jm 11 raw food.indd 16

09-10-13 12:41

Hier bloeit je kind van op

’

Gezondheid

is gezond ­genoeg november 2013 17

jm 11 raw food.indd 17

09-10-13 12:41

BEELDBEWERKING RON DE GRUIJL

NEE HÈ? ZIT ZE WEER BOVEN IN EEN BOOM. ALS ZE MAAR NIET...

KIJK DIE BLIK IN HAAR OGEN! ZIE DIE TROTS OP HAAR KRACHT, OP HAAR LEF EN HAAR LENIGHEID.

28

FOTO ART SIBERIA ▲ DEE M.

▲

HIER BLOEIT JE KIND VAN OP

NOVEMBER 2013

jm11 Bloeit je kind van op.indd 28

10-10-13 12:56

Hier bloeit je kind van op

Ogen dicht. Duim en wijsvinger tegen elkaar. en luisteren maar. naar de ruisende boomtoppen, de vallende herfstblaadjes of Je eigen ademhaling. Als dat lukt, komt zelfs de grootste stuiterbal tot rust.

jm11 Bloeit je kind van op.indd 29

10-10-13 12:56

HIER BLOEIT JE KIND VAN OP

LEKKER NATUURLIJK (OP)VOEDEN

Hoe krijg je een tomaat of banaan erin bij verstokte groente- en fruithaters? Voedings- en healthcoach Julia Kang weet het. In haar nieuwe boek ‘Natuurlijk en gezond (op)voeden’ geeft ze tips en trucs. Plus informatie. ‘Veel mensen denken: als een product écht schadelijk is, zou het niet te koop zijn in de supermarkt. Een misvatting.’

TEKST EVA SCHUURMANS

J

ulia Kang (39) geeft het eerlijk toe: ze is elke dag behoorlijk wat tijd kwijt aan het bereiden van voedsel. Van de smoothies vol groente en vers fruit die zij en haar dochter Minha (5) drinken als ontbijt tot het koken van de kimchie (gefermenteerde kool en groenten) voor het avondeten. En echt voordelig is haar manier van eten ook al niet. Maar ze heeft de tijd en het geld er graag voor over. Want waarom zou je niet investeren in je gezondheid, het kostbaarste wat je bezit? ‘Ik koop weinig kleding, ga niet vaak op vakantie en heb geen dure mobiele telefoon. Maar ik vind het wel heel belangrijk dat mijn doch-

32

ter en ik goed eten. Zoveel mogelijk biologisch, geen loze calorieën en chemische toevoegingen en zo min mogelijk slechte vetten, suikers en zout.’

Dat is wel eens anders geweest. Als twintiger ontwikkelde Julia de eetstoornis Binge Eating Disorder, waarbij ze grote hoeveelheden voedsel achter elkaar verorberde. Om haar ziekte te boven te komen, las ze alles over voeding wat ze maar kon vinden. Bovendien liet ze zich inspireren door de eetgewoonten in haar moederland Korea, waar ze een aantal jaren woonde. ‘Ik ontdekte er bijvoorbeeld dat Koreanen ontzettend slank zijn, terwijl ze toch vrij veel eten.

Maar wát ze eten, is heel gezond. Veel fruit, ingemaakte en gefermenteerde groenten en met mate vlees, en bijvoorbeeld gekookte maïskolven als tussendoortje.’

Terug in Nederland nam ze een deel van de Koreaanse eetgewoonten over, mixte die tot

NOVEMBER 2013

jm 11 julia kang.indd 32

09-10-13 12:38

Gezondheid

GEZOND LUNCHTIP VAN JULIA (4 pers.)

Bananenroerei

NODIG 4 grote bananen 15 el mais uit pot 8 eieren 4 tl biologische koudgeperste kokosolie zout

✽ ✽

✽

✽ ✽

1. Prak de bananen, mais, eieren en een snufje zout door elkaar. Maak van de banaan geen puree, maar laat er grote stukken in zitten. 2. Verhit de kokosolie in een pan en roer het mengsel als een roerei gaar. haar eigen gezonde levensstijl en vestigde zich als voedings- en healthcoach om de opgedane inzichten uit te dragen. Haar belangrijkste boodschap? ‘Laat je niet bedotten als het om voeding gaat. Veel mensen dénken dat ze gezond leven, maar dat doen ze helemaal niet.

Ze worden misleid door de voedingsindustrie, de media en de medische wereld. Veel ouders hebben geen idee hoeveel schadelijke stoffen zij en hun kinderen binnenkrijgen, en ze zijn te druk om het uit te zoeken.’

I

n haar nieuwste boek Natuurlijk en gezond (op)voeden laat ze simpel maar doeltreffend zien wat de voedingswaarden zijn van wat het gemiddelde Nederlandse kind op een dag binnenkrijgt. Weinig. Het ontbijt en de lunch bestaan meestal uit brood met beleg. Nu is volkoren brood volgens Julia nog niet zo slecht, al

doet het niets extra voor je gezondheid. Het zijn vooral de hagelslag vol suiker, de fabrieksleverworst met chemische toevoegingen en de vette kaas die het probleem zijn. Want daar zitten nauwelijks vitaminen en mineralen in.

Helemaal als er ook nog het predikaat mager of light op staat, want dat betekent alleen maar dat er aan de ene kant ingrediënten zijn uitgehaald (suiker of vet) maar er met dezelfde vaart weer andere aan zijn toegevoegd om het gebrek aan smaak te verhullen.

Dubbel fout dus. Hoe het beter kan?

Julia geeft in haar boek veel bruikbare

NOVEMBER 2013 33

jm 11 julia kang.indd 33

09-10-13 12:38

Hier bloeit je kind van op

Dan doen we het zelf wel 40

Negen op de tien gezinnen levert vanaf 2014 ­opnieuw geld in. Toch zijn kinderen de laatste post waarop we bezuinigen.

We zoeken liever naar slimme alternatieven en oplossingen. Maar ouders gaan óók op de bres ­omdat zaken slecht - of niet - geregeld zijn. ‘Er is altijd wel iemand die ­bedenkt hoe je samen verder komt.’

Tekst Anne Elzinga Illustraties grootzus

2014 wordt (wederom) níet het Jaar van de ­Ouders. Misschien ben jij ook al aan het rekenen hoe je in vredesnaam dat weekendje met de hockeycub (‘Iederéén gaat!’) op Terschelling, het schoolreisje met de vijfde klas naar Barcelona, die must have laptop en de allernieuwste Uggs voor je nageslacht moet bekostigen. ­Kinderen zijn een kostbaar bezit. Letterlijk.

De Consumentenbond merkte het vorig jaar al op, maar de kabinetsplannen voor het komende jaar betekenen opnieuw een flinke aanslag op het kinderbudget van gezinnen. Ga maar na: kinderopvang duurder, geen gratis school-­ boeken meer, allerlei voorzieningen als eerstelijns psychologische hulpverlening uit de basispolis, minder geld voor zorgkinderen en zorgleerlingen en steeds meer werklozen.

november 2013

jm 11 Voor je kind opkomen.indd 40

09-10-13 13:06

Maatschappij

‘ Niet wachten op de overheid maar zelf de h ­ anden uit de mouwen steken’

november 2013 41

jm 11 Voor je kind opkomen.indd 41

09-10-13 13:06

✽

fijne ­cadeaus

Écht samen spelen

J/M speelt voor Sint

Zo doe je dat

samen Delen =

samen sprankelen ✽ Als je denkt dat je kind homoseksueel is

Tips om de kast open te zetten

Colofon Chef redactie / waarnemend hoofdredacteur Monique Montanus

De redactie behoudt zich het recht voor om niet te reageren op ongevraagd ­ingezonden artikelen.

Artdirector Ingeborg Rosenberg

J/M VOOR OUDERS © 2013 J/M Weekbladpers Media, ISSN 1875 - 1865

Redactie Anne Elzinga, Jadrieke Boels (stagiaire) Manja Gruson en Stella Reydon (eind­redacteur)

Marketing Dominique Aleman 020-5518 520 Susanne de Koning, 020-5518 628

Webredactie www.jmouders.nl Donato Ranzato

Advertenties www.weekbladpers.nl, media@weekbladpers.nl

secretariaat Jeannine Loman

Accountmanagers Jos Hijmans, Astrid Lauw, Kokkie Rieffie, Arlette Schraa, Anne Sepers, Danny ­Tjaardstra, Judith Vis en Petra ­Wentholt

Aan dit nummer werkten mee René van Achteren, R ­ oger Cremers, Steven van Drie, Marilse Eerkens, Gijs Groenteman, Grootzus, Ron de Gruijl, Hollandse Hoogte, iStock, ­Sasja Jansen, Bernice ­Nikijuluw, Marcel Hulspas, Mark Mieras, Moker ­Ontwerp, Rocco Mooij, Tischa Neve, Wendy Panders, Steven Pont, Eva Schuurmans, Hapé ­Smeele, Studio 100% Laren, Diana de Veld, Erik Vink, Eveline Vink, Rob ­Voorwinden, Duco de Vries en Florrie Walraven Redactieadres Raamgracht 4, 1011 KK Amsterdam, tel. 020-551 84 06 Postbus 2813, 1000 CV, Amsterdam E-mail: redactie@jmouders.nl

Media-order Nel Visscher, 020-551 85 42 Marketing services Viola Rudelsheim, 020-551 85 47 Uitgave Weekbladpers Media postbus 1050, 1000 BB Amsterdam.

Tel. 020-551 87 11 www.wptonline.nl Directie / uitgever Hylke van der Meer Druk Corelio Printing Bezorging TNT Post Distributeur Aldipress

Service Een index van alle artikelen uit J/M staat op onze website. Voor vragen over het abonnement kun je terecht bij WPG Klantenservice, tel. 020-551 87 12, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam, jm.abonnement@weekbladpers.nl.

Alle in artikelen vermelde prijzen zijn richtprijzen.

Abonnementen

Abonnementsprijs € 48,50 (jaar, 11 nrs.), € 26,50 (half jaar). Europa (priority): € 85,90-, overig (priority): € 114,70. Bij betaling per acceptgiro geldt een toeslag van € 2,-.

Voor het beëindigen van een abonnement geldt een opzegtermijn van één maand vóór afloop van de abonnementsperiode. Zonder wederopzegging worden abonnementen na de eerste abonnementsperiode omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd. Inning van het abonnementsgeld blijft gelijk aan de periode waarvoor het abonnement is aangegaan. Na omzetting van het abonnement naar onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van drie maanden vanaf de dag dat de opzegging J/M heeft bereikt. Eventueel te veel vooruitbetaald abonnementsgeld wordt automatisch teruggestort.

Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Opzeggingen worden onzerzijds schriftelijk of per e-mail bevestigd. Vermeld bij opzegging altijd het adres waarop J/M bezorgd wordt.

Zie ook www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden.

Onze gegevens: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of jm.abonnement@weekbladpers.nl of tel. 020-551 87 12.

Selfservice: voor adreswijzigingen of klachten ga naar: www.jmouders.nl/selfservice (vooraf eenmalig registreren).

J/M op iPad: € 3,99 per editie, gratis voor abonnees. Ga naar de app store of naar www.jmouders.nl/ ipad.

J/M is er ook op cd-rom en in elektronische vorm voor mensen met een leeshandicap.

Inlichtingen: Dedicom, postbus 24, 5360 AA Grave, tel. 0486-486 486.

Wij maken je erop attent dat aan ons verstrekte persoonsgegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van WPG Uitgevers BV. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG Uitgevers BV, de verantwoordelijke voor deze gegevens. Persoonsgegevens worden gebruikt voor onze abonnementen administratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om je op de hoogte te houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende WPGuitgeverijen, eventueel ook na beëindiging van je abonnement. Je kunt je gegevens opvragen en laten corrigeren of verwijderen door een kaartje te sturen naar: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of een e-mail aan jm.abonnement@weekbladpers.nl.

Alle auteursrechten en databankrechten t.a.v. de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij Weekbladpers Media c.q. de desbetreffende makers.

Voor het overnemen, opslaan en verspreiden van (delen van) de inhoud en gebruik van de vormgeving, op welke wijze dan ook, dient vooraf schriftelijke toestemming te zijn verkregen van de uitgever.

Aangesloten bij de groep Publiekstijdschriften van het Nederlands uitgeversverbond.

Het decembernummer van J/M ligt vanaf 21 november in de winkel

jm 11volgende maand.indd 98

10-10-13 13:42