17e jaargang ✽ januari 2013 ✽ nr 1 ✽ losse nummers € 4,95 www.jmouders.nl
VOOR OUDERS ✽ 17e jaargang ✽ NUMMER 1 — januari 2013 ✽ losse nummers € 4,95 www.jmouders.nl
Van peuter tot puber
DO’S EN DON’TS BIJ DRIFTBUIEN
2013 = MEER TIJD VOOR JEZELF WAAROM MOEDERS EGOÏSTISCH MOETEN ZIJN
AP
‘IK SCHAAM ME DOOD BIJ DE VOEDSELBANK’
OVERLEVEN MET WW EN 3 KINDEREN
REISSPECIAL:
VERRASSENDE GEZINSVAKANTIES PROFITEER VAN J/M-KORTING
jm1 cover.indd 1
06-12-12 11:02
22 — Chazia Mourali over opvoeden
36 — Overleven met 3 kinderen en WW
12 — Meer tijd voor jezelf Zó doe je dat
20 —‘Jullie hebben meer humor’
Wereldouder Sabine uit Duitsland
MAATSCHAPPIJ
PSYCHOLOGIE
JIJ EN IK
2013 = MEER TIJD VOOR JEZELF — waarom moeders egoïstischer moeten zijn
KORT LONTJE? — do’s en don’ts bij driftbuien Van peuters tot pubers
DE OPVOEDREGELS — ‘Je mag best met enig gezag opvoeden’ Presentatrice Chazia Mourali over dochter Jasmijn (6) 22
Met 18 tips om beter voor jezelf te zorgen 12
J/M REISSPECIAL
72 Test: welke vakantie past bij jouw gezin? 4
28
12+ MUZIKANT, MANAGER OF GYMLERAAR? — studiekeuzestress bij pubers Hoe je als ouder kunt helpen
42
SAMEN KIEZEN — handige sites en artikelen Voor ouder en kind
46
‘IK SCHAAM ME DOOD BIJ DE VOEDSELBANK’ — overleven met ww en 3 kinderen Het persoonlijke verhaal van Sascha Meyer 36
GEZONDHEID ZO ZORG JE VOOR EEN STRALEND BEKKIE — zelf napoetsen, altijd fluoride en uitkijken met vruchtensap Acht tips van de tandarts 34
JANUARI 2013
jm1 inhoud.indd 4
06-12-12 13:29
in ho ud Januari
92 — Familierapport: ‘Bij ons wordt er niet plat gepraat’ J/M Reisspecial Verrassende vakanties voor je hele gezin — Aruba: one happy island 74 — Kroatië: twee weken gestrekt 78 — hoppen door Zuid-Engeland 82 — 5 sterren genieten op Kreta 86 — citytrip naar LEGOLAND 90 Nu boeken met J/M-korting!
op de cover Femke Swinkels (podotherapeut), Rufus von der Fuhr (bankmanager) en hun kinderen Marli (7), Renate (5) en Esmée (3). ‘Drie meiden opvoeden is natuurlijk erg hectisch, het is hier soms een kippenhok. Maar het is fantastisch om ze te zien opgroeien. Nog eventjes en de jongste is 4, dat geeft rust. Dan hebben we ze allemaal op dezelfde school.’
iedere maand 6 Familievragen
– 5 gezinnen, 5 vragen 8 Nieuws 20 Wereldouders – Sabine uit Duitsland Columns 27 Rocco Mooij 41 Steven Pont 49 Mijn puber en ik – Janet en Esmee 51 Samen uit, samen thuis – boeken, uitjes, op de site, hebben, recept 63 Vet / moddervet – koekjes 65 Zelfgemaakt – wintermobile 68 Vraag het Tischa 92 Familierapport – Ewald en Karin 97 Geintje 98 Volgende maand / colofon
januari 2013 5
jm1 inhoud.indd 5
06-12-12 13:29
Judith (31) ‘Ik denk vaak ’s avonds: ik heb het allemaal toch maar weer mooi voor elkaar gekregen vandaag: werk, boodschappen, school, vriendjes, voetbal, ballet. Dan ben ik trots. En vind ik dat ik
met recht tijd voor mezelf verdiend heb.’
12
januari 2013
jm1 Tijd voor jezelf.indd 12
06-12-12 13:59
Maatschappij
Tijd voor jezelf
Waarom egoïsme gezond is Op stap met vriendinnen, met een boek op de bank: daar knap je van op. Dus waarom doen we zo moeilijk over tijd voor onszelf? ‘De wereld vergaat niet als je eens nee zegt.’ Tekst Manja Gruson Fotografie duco de vries
H
et hoort niet, dacht Bianca (36), moeder van Luuk (3) en Krijn (5), toen ze overwoog om voor het eerst in haar leven iets helemaal alleen te ondernemen: een week lang een stuk van de pelgrimstocht naar Santiago de Compostella lopen. Zelfs op de dag van vertrek dacht ze nog: dit kan ik eigenlijk niet maken, ze zomaar achterlaten. Haar man werkt vijf dagen, zij twintig uur, vaak thuis uitlopend naar 24 of 28 uur, want het zit nu eenmaal in haar aard om alles goed te doen. ‘Als mijn man iets regelt voor de jongens, oppas bijvoorbeeld, vind ik dat hij dat veel te last minute en nonchalant doet. Daar word ik onrustig van. Alles moet goed.’
I
k kan pas genieten als alles af is. Als ik het niet doe, doet niemand het. Het is egocentrisch als ik iets voor mezelf doe. Het zijn een paar van de vele belemmerende
edachten die het ons moeilijk maken om tijd g voor onszelf te nemen, volgens Mamas-coach Renske Tjoelker. Zelf raakte ze ooit flink burnout toen haar dochtertje (3) ziek bleek en ze niet van het moederschap kon genieten. Nu coacht ze moeders die in balans willen komen. Ze geeft mindfulnesstrainingen en schreef het boek Hoezo roze wolk? over de vraag waarom moeders zo vaak vastlopen. ‘Die stemmen in ons hoofd, die van alles vinden over wat wel en niet hoort of mag, stammen vaak uit onze jeugd,’ zegt ze. ‘Van je vader die altijd riep: “kom eens van je luie kont af” als je midden op de dag lekker onderuit op de bank tv lag te kijken. Of van je moeder, die jou egocentrisch vond omdat je niet mee naar opa en oma wilde en zei dat je “niet zo boos moest doen”. De conclusies die je als kind daaruit trekt zijn: luieren is slecht, je
januari 2013 13
jm1 Tijd voor jezelf.indd 13
06-12-12 13:59
CHAZIA MOURALI (49)
was redacteur, verslaggever en presentator bij RTL 4 nieuws, IKON Kenmerk, Netwerk en AT5. Ze presenteerde amusementsprogramma’s als De Zwakste Schakel, Char en de Achmea Kennisquiz. Nu werkt ze als presentator en programmamaker bij Radio 4. Binnenkort komt een CD uit van haar NTR programmaserie over de geschiedenis van de opera. Daarnaast schrijft ze columns, is ze dagvoorzitter en presentatiecoach. Ze heeft één dochter, Jasmijn (6).
jm1 opvoedregels.indd 22
05-12-12 10:25
de Opvoed regels van Chazia Mourali
‘ Je mag best met enig gezag opvoeden’ Er is niks mis met een strenge opvoeding, vindt presentatrice Chazia Mourali, moeder van Jasmijn (6). Zolang die ook maar liefdevol is. Aan de andere kant: ‘Nooit uit je slof schieten, alsmaar beheerst en positief blijven. Mij lukt dat niet altijd.’ Tekst Gijs Groenteman Fotografie duco de vries
schilderwerk van Caspar Friedrich in Essen, daar zijn we naartoe gegaan. Ik moest dat zien: van die kleine mensen in de grote, overweldigende natuur... Dat negentiende-eeuwse, romantische Duitse geweld was op dat moment heel erg aan mij besteed. Meer dan: welke kleur Maxi-Cosi zullen we eens uitkiezen?’
Chazia Mourali zit in Amsterdam-Zuid achter een dampende café latte met sojamelk. Ze praat over de geboorte van Jasmijn, nu bijna zes jaar geleden. ‘Het mysterie van de geboorte is oneindig veel groter dan het mysterie van de dood. Wat je overkomt als je een kind krijgt, is zo intens, dat er allerlei dingen in je veranderen waar je op geen enkele manier op bent voorbereid. Je doet ontdekkingen, over vrouwen bijvoorbeeld. Er is een groot zwijgend complot onder vrouwen over wat moederschap nou wérkelijk is.’
Je bent pas op je 43e moeder geworden. is dat ideaal?
‘Simpel voorbeeld: de pijn van de geboorte. Er wordt gezegd dat het pijn doet, maar dat je die vergeten bent zodra dat kind op je buik ligt. Maar dán begint de kraamtijd, woh, die doet pas écht pijn. Wat ook verzwegen wordt, is de kant van het leven die er eerst níet was en daarna wél. Die overgang vind ik echt even groot en spannend als die andere, die van leven naar dood. Al het poezelige dat er om de kraamtijd zou moeten hangen, ervoer ik niet. Ik vind juist dat je te maken hebt met enorm heftige oerkrachten die loskomen. In de tijd dat Jasmijn geboren werd, was er ook een overzicht van het
‘Ja, een heel groot geluk. Mijn moeder heeft altijd gezegd dat ik moeder zou worden, ook al zou het laat zijn. Ik was daar ook van overtuigd. En ook dat ik een goede zwangerschap zou krijgen, die heb ik ook gehad.’
Wat wordt er dan verzwegen?
‘Ach, daar zijn zoveel verschillende meningen over. Toen ik zwanger was heb ik me daar nogal in verdiept. Er zijn mensen die zeggen dat je niet te jong moeder moet worden, want dan ben je er nog niet klaar voor. Rond je 30e is ook niet goed, want dan zit je in de drukste fase van je leven. En vanaf je 40e ben je te oud. Kortom: wanneer mag het dan wel?’
Vind je het een groot geluk dat je nog moeder werd?
Ben je een ander mens geworden sinds je moeder bent? ‘Dat niet, maar ik heb wel nieuwe inzichten over het leven gekregen. Hoe sterk je door de natuur gedreven wordt, bijvoorbeeld. Als je zwanger bent, heb je een onstuitbare nesteldrang. En zo
januari 2013 23
jm1 opvoedregels.indd 23
05-12-12 10:25
28
januari 2013
jm1 Driftbuien.indd 28
05-12-12 10:42
zo
psychologie
kalmeer je driftkikkers en dwarsliggers Schreeuwen, krijsen, gillen, schoppen. Slaan met de deuren. En dan zo’n dodelijke blik... Driftbuien horen er op elke leeftijd bij. Gezellig is anders natuurlijk. Dus wat doe je als je de bui al ziet hangen? En wat als-ie tot uitbarsting komt? Tekst eva Schuurmans illustratie Marc Weikamp
Kleuters OORZAAK: Driftbuien bij kleuters vloeien voort uit de peuterpuberteit. De woede heeft vaak eenzelfde, duidelijk aanwijsbare oorzaak: een kleuter heeft iets in zijn hoofd maar het lukt hem niet om het voor elkaar te krijgen, hij wordt niet begrepen en heeft de woorden nog niet om zichzelf verstaanbaar te maken. Voor veel kleuters is dat lastig schakelen in hun nog egocentrische leefwereldje. Zijn ze al wat taalvaardiger, dan helpt dat behoorlijk: kinderen die duidelijk kunnen maken wat ze willen en bedoelen, hebben aantoonbaar minder last van uitbarstingen.
DOEN EN NIET DOEN: Soms zie je een zwart humeur al bij het krieken van de dag aankomen. Je kind is met zijn verkeerde been uit bed gestapt, is bloednerveus voor een belangrijke gebeurtenis of gewoon razend moe. Om te voorkomen dat hij om het minste of geringste op de kast zal zitten, kun je als ouder maatregelen nemen. Benaderen met humor helpt, rust bieden ook. Neem de tijd - haast werkt averechts. Wees duidelijk, consequent, stel grenzen en geef een extra compliment. Iets ondernemen, al is het buitenspelen, is ook een goede remedie om
januari 2013 29
jm1 Driftbuien.indd 29
05-12-12 10:42
36
januari 2013
jm1 voedselbank moeder.indd 36
05-12-12 11:34
Jij en ik
DE NIEUWE ARME
VAN BIJENKORF TOT VOEDSELBANK
Omdat zijzelf werkloos is en haar ex de kinderalimentatie niet meer kan betalen, belandt Sascha Meyer (47), moeder van drie pubers (20, 17 en 13), bij de Voedselbank. Ze doet zelf haar verhaal. ‘De tranen prikken achter mijn ogen. Thuis knap ik op. Het voedselpakket is net een kerstpakket.’ TEKST SASCHA MEYER FOTOGRAFIE JOSS DE GROOT
Als twintiger zag ik mijn nog te stichten gezin als volgt: in merkkleding en voorzien van alles wat ik zelf ooit ‘tekort’ gekomen was: Uit eten met het hele gezin, wintersportvakanties, een vrijstaand huis ingericht met mooie spullen. Het ideale plaatje. Ik ben een eind in die richting gekomen. Ik was de eerste binnen mijn vriendengroep met een koelkast, een hypotheek en een kind. Maar ook met een scheiding, werkloosheid en geldproblemen. Het begon zo mooi; we leefden zuinig
en waren gelukkig. Trouwen deden we gratis, een feest was zonde van het geld. We potten alles op totdat we een doorzonwoning kochten en een kind kregen, beiden 26 jaar oud. Meubels kwamen van de straat en knapte ik op. Ons vermogen zat in het huis. Inkomsten gingen op aan hypotheek, kinderopvang en nog een extra studie voor mij en mijn toen-nog-man. Hij werkte fulltime in loondienst, ik freelancete als styliste voor tijdschriften.
JANUARI 2013 37
jm1 voedselbank moeder.indd 37
05-12-12 11:34
Test: welke vakantie past bij jouw gezin? 72 Duik in de tropische sferen van Aruba 74
SightseeĂŤn & strand in KroatiĂŤ 78
J/M reisspecial Avontuurlijk hoppen door Zuid-Engeland 82 Zorgeloos genieten op
Kreta 86
Citytrip naar LEGOLAND 90
JANUARI 2013 71
jm1 cover vakantie special.indd 71
06-12-12 14:21
J/M reisspecial
Welke vakantie past bij jouw gezin? Een heerlijke all inclusive? Of cultuur in de stad, zweetdruppels in de bergen? Vakantie voor de kinderen, of juist ook voor de ouders? Doe de J/M test en ontdek welke vakantie het best bij jouw gezin past. TEKST EVERT DE VOS
Omcirkel in de tabel het antwoord dat bij jouw gezin past: 1. Hoe oud is je jongste kind? 2. Waar hebben je kinderen het naar hun zin? 3. Waar hebben jullie het naar je zin? 4. Hoe vaak sporten je kinderen per week? 5. Hoe vaak sporten jullie per week? 6. Hoeveel boeken lezen jullie in de vakantie? 7. Hoe vaak per jaar gaan jullie naar een museum?
0-4 4-8 8-12 zee heuvels+meren steden zee heuvels+meren steden 0-1 2-3 4-5 0-1 2-3 4-5 >6 5-4 3-2 0-1 2-3 4-5
12+ bergen bergen >5 >5 <1 >5
GETTY IMAGES
Beantwoord vervolgens deze vragen: 8. Welke factor zonnebrand gebruiken jullie op het strand in Nederland? Factor:....... 9. Mijn vakantie is voor honderd procent geslaagd als mijn kinderen het naar hun zin hebben: eens/oneens 10. Mijn kinderen hoeven op vakantie niet mee naar dingen die ze niet leuk vinden: eens/oneens
DE PUNTENTELLING
100 – 250 punten
Bij de eerste 7 vragen: tel je antwoorden in de eerste kolom op en vermenigvuldig die met 10. Vermenigvuldig je antwoorden in de tweede kolom met 20, in de derde met 30 en in de vierde met 40. Vraag 8: hoe hoger je factor, hoe beter je een noordelijke bestemming kunt kiezen. Bijvoorbeeld: Scandinavië. Vraag 9 en 10: eens 0 punten, oneens 15 punten.
Jullie kunnen het beste voor een gemengde vakantie kiezen. Strand, bergen en ook een mooie stad in de buurt. Zoals in de oostelijke Pyreneeën vlakbij de kust, of Barcelona. Of denk eens aan de avontuurlijke heuvels van de Cevennen.
UITSLAG < 100 punten Lekker luieren, dat is ideaal voor jullie gezin. All inclusive aan de Turkse kust bijvoorbeeld. Of een ingerichte tent in Frankrijk. Water, strandstoelen en een stapel boeken. Met genoeg activiteiten voor de kinderen, zodat ook jullie rust krijgen. KIJK VOOR REPORTAGES OVER DIT SOORT VAKANTIES OP WWW. GEZINOPVAKANTIE/LUIEREN
KIJK VOOR REPORTAGES OVER DIT SOORT VAKANTIES OP WWW. GEZINOPVAKANTIE/GEMENGD
> 250 punten Jullie houden van actief, geen berg is te hoog. Met kleine kinderen kun je een ezeltrektocht door de bergen maken. Vanaf 8 jaar is bijvoorbeeld de Mare e Monti in Corsica heel geschikt. Voor iets oudere kinderen is er de Höheweg 1 in de Dolomieten. Een actieve vakantie is natuurlijk ook heel goed te combineren met een paar dagen strand en een grote stad. KIJK VOOR REPORTAGES OVER DIT SOORT VAKANTIES OP WWW. GEZINOPVAKANTIE/ACTIEF
72
JANUARI 2013
jm1 Reis test.indd 72
06-12-12 14:33
Bespaar honderden euro’s
EXTRA: GELDSPECIAL
Van geldbelust naar geldbewust ALLES OVER DE FINANCIËLE OPVOEDING
Nog altijd de ware Nu middelbaar, al vanaf hun 14e bij elkaar
Colofon HOOFDREDACTEUR Evert de Vos ARTDIRECTOR Céline van Gennep CHEF REDACTIE Monique Montanus REDACTIE Anne Elzinga, Manja Gruson en Stella Reydon (eindredacteur) WEBREDACTIE www.jmouders.nl Donato Ranzato SECRETARIAAT Jeannine Loman AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE René van Achteren, Steven van Drie, Marilse Eerkens, Getty Images, Gijs Groenteman, Irene de Groot, Joss de Groot, Marcel Hulspas, Sasja Jansen, Sascha Meyer, Mark Mieras, Moker Ontwerp, Rocco Mooij, Tischa Neve, Daphne van Paassen, Wendy Panders, Steven Pont, Jinke Obbema, Deborah van der Schaaf, Eva Schuurmans, Hapé Smeele, Studio 100% Laren, Rogier Veldman, Erik Vink, Eveline Vink, Duco de Vries, Huib van Wersch en Marc Weikamp. COVERFOTO Huib van Wersch MODELLEN Femke Swinkels, Rufus von der Fuhr, Marli, Renate en Esmée VISAGIE Patricia Snoek voor Youngblood en label.m REDACTIEADRES Raamgracht 4, 1011 KK Amsterdam, tel. 020-551 84 06 Postbus 2813, 1000 CV, Amsterdam E-mail: redactie@jmouders.nl SERVICE Een index van alle artikelen uit J/M
staat op onze website. Voor vragen over het abonnement kun je terecht bij WPG Klantenservice, tel. 020-551 87 12, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam, jm.abonnement@weekbladpers.nl. Alle in artikelen vermelde prijzen zijn richtprijzen. De redactie behoudt zich het recht voor om niet te reageren op ongevraagd ingezonden artikelen. J/M VOOR OUDERS © 2013 J/M Weekbladpers Media ISSN 1875 - 1865 MARKETING Dominique Aleman en Susanne de Koning, tel. 020-55 18 520/628 ADVERTENTIES www.weekbladpers.nl, media@weekbladpers.nl COMMERICEEL DIRECTEUR Ger Welbers MANAGER SALES Eva Donckers ACCOUNTMANAGERS Fleur Gianotten, Jos Heijmans, Astrid Lauw, Kokkie Rieffie, Arlette Schraa, Danny Tjaardstra, Judith Vis en Petra Wentholt MEDIA-ORDER Nel Visscher, 020-551 85 42 AFDELINGSCOÖRDINATOR Gerda de Graaf, 020-551 85 38 fax 020-421 24 76 UITGAVE Weekbladpers Media postbus 1050, 1000 BB Amsterdam. Tel. 020-551 87 11 DIRECTIE Hylke van der Meer DRUK Corelio Printing BEZORGING TNT Post DISTRIBUTEUR Aldipress
ABONNEMENTEN
Abonnementsprijs € 48,50 (jaar, 11 nrs.), € 26,50 (half jaar). Europa (priority): € 85,90-, overig (priority): € 114,70. Bij betaling per acceptgiro geldt een toeslag van € 2,-. Voor het beëindigen van een abonnement geldt een opzegtermijn van één maand vóór afloop van de abonnementsperiode. Zonder wederopzegging worden abonnementen na de eerste abonnementsperiode omgezet in een abonnement voor onbepaalde tijd. Inning van het abonnementsgeld blijft gelijk aan de periode waarvoor het abonnement is aangegaan. Na omzetting van het abonnement naar onbepaalde tijd geldt een opzegtermijn van drie maanden vanaf de dag dat de opzegging J/M heeft bereikt. Eventueel te veel vooruitbetaald abonnementsgeld wordt automatisch teruggestort. Opzeggen kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Opzeggingen worden onzerzijds schriftelijk of per e-mail bevestigd. Vermeld bij opzegging altijd het adres waarop J/M bezorgd wordt. Zie ook www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden. ONZE GEGEVENS: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of jm.abonnement@weekbladpers.nl of tel. 020-551 87 12.
NOOIT OP ÉÉN LIJN hoe erg is dat eigenlijk?
SELFSERVICE: voor adreswijzigingen of klachten ga naar: www.jmouders.nl/selfservice (vooraf eenmalig registreren). J/M OP IPAD: € 3,99 per editie, gratis voor abonnees. Ga naar de app store of naar www.jmouders.nl/ ipad. J/M IS ER OOK OP CD-ROM en in elektronische vorm voor mensen met een leeshandicap. INLICHTINGEN: Dedicom, postbus 24, 5360 AA Grave, tel. 0486-486 486. Wij maken je erop attent dat aan ons verstrekte persoonsgegevens zoals naam, (e-mail)adres en telefoonnummers worden opgenomen in het gegevensbestand van WPG Uitgevers BV. Dit bestand is aangemeld bij het College bescherming persoonsgegevens door WPG Uitgevers BV, de verantwoordelijke voor deze gegevens. Persoonsgegevens worden gebruikt voor onze abonnementen administratie, voor de uitvoering van met ons gesloten overeenkomsten en om je op de hoogte te houden van interessante informatie en aanbiedingen van producten en diensten van de verschillende WPGuitgeverijen, eventueel ook na beëindiging van je abonnement. Je kunt je gegevens opvragen en laten corrigeren of verwijderen door een kaartje te sturen naar: WPG Klantenservice, postbus 960, 1000 AZ Amsterdam of een e-mail aan jm.abonnement@weekbladpers.nl. Alle auteursrechten en databank-rechten t.a.v. de inhoud van deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten berusten bij WeekbladpersTijdschriften c.q. de desbetreffende makers. Voor het overnemen, opslaan en verspreiden van (delen van) de inhoud en gebruik van de vormgeving, op welke wijze dan ook, dient vooraf schriftelijke toestemming te zijn verkregen van de uitgever. Aangesloten bij de groep Publiekstijdschriften van het Nederlands uitgeversverbond.
HET FEBRUARINUMMER VAN J/M LIGT VANAF 24 JANUARI IN DE WINKEL
jm1 volgende maand.indd 98
06-12-12 13:55