J/M November 2012

16 e jaargang ✽ november 2012 ✽ nr 11 ✽ losse nummers € 4,95

www.jmouders.nl

Van Hollandse pot tot ayurvedisch 4 moeders vertellen + reactie van de diëtiste

KNUFFELEN

is nóg belangrijker dan je denkt WANT DAN BARST-IE VAN DE TALENTEN

Vaker offline is goed voor pubers

775.03.154 Kaartjes_210x275_JM_06.indd 1 jm11 omslag.indd 1

8/21/12 10:53 AM

jm11 cover.indd 1

UITBLINKEN MOET WEER Scholen worden steeds strenger

01112

NIET TWITTEREN TIJDENS HET ETEN

AP

HOERA, HIJ HEEFT ADHD

8 710857 251204

Waar je ook bent, met de KaartWereld app van PostNL verstuur je eenvoudig een kaartje per post vanaf je smartphone. Gebruik een eigen foto of kies een kaart uit onze collectie en verras collega’s, vrienden of oom Marcel.

Download de gratis app of kijk op kaartwereld.nl

VOOR OUDERS ✽ 16 e jaargang ✽ NUMMER 11 — November 2012 ✽ losse nummers € 4,95 www.jmouders.nl

even een kaartje zo verstuurd

HOE GEZOND ETEN WE?

04-10-12 11:32 11:41 04-10-12

83

— Maak zelf een kabelbaan

14 — J/M

jubileumfeest

28 — Hoe gezond eten zij?

92 — Familierapport Het gezin van Hanneke en Lex

PSYCHOLOGIE HOERA, HIJ HEEFT ADHD — De gouden kanten Wrijf in je handen als je kind ADHD heeft; die barst van het talent. 20 KNUFFELEN — Nog belangrijker dan je denkt Een goede hechting is gebaseerd op liefde en vertrouwen. En daar kun je als ouder gelukkig heel wat aan doen.

32

VET / MODDERVET

81 Snoepgoed voor Sint Maarten

6

JIJ & IK ZELFVERTROUWEN STIMULEREN — Nieuwe online cursus J/M’s opvoedcoach Tischa Neve ontwikkelde een praktische cursus.

Twee weken online oefenen! 66

MAATSCHAPPIJ UITBLINKEN MOET WEER — Een zesje is niet meer goed genoeg De eisen op de basisschool en in het middelbaar onderwijs worden steeds strenger. Wat betekent dat voor jouw kind?

56 NIET TWITTEREN AAN TAFEL — Vaker offline is goed voor pubers Alles ‘uit’ tijdens het huiswerk. scheelt bijvoorbeeld al de helft van de tijd. Maak je puber mediawijs.

88

DE OPVOEDREGELS — ‘Alleen maar moederen vind ik niet genoeg’ Schrijfster Eva Posthuma de Boer over de opvoeding van Melle (12) en Isa (7).

44

GEZONDHEID HOE GEZOND ETEN WE? — Vier moeders hielden een eetdagboek bij. Met commentaar van de diëtiste Het gezin van Mariel eet geen vlees 28 Alena’s gezin volgt een eeuwenoud ayurvedisch dieet 40 Bij Heleen komen gluten en suiker er niet in 50 De Hollandse pot van Gerda 62

NOVEMBER 2012

jm11 inhoud.indd 6

04-10-12 12:51

44 — De opvoedregels van Eva Posthuma de Boer

IN HO UD November

IEDERE MAAND 8

VRIJE TIJD 15 JAAR J/M — Terugblik op ons jubileumfeest Meer dan 2000 lezers feestten mee in Science Scenter NEMO. Dolle pret in het fotohokje.

14

EXTRA MET J/M NAAR SHREK, DE MUSICAL — Genieten met het hele gezin Inclusief hotelovernachting in Amsterdam.

68 STUREN OF VRIJLATEN? — Hoe begeleid je je puber?

Bijeenkomst voor ouders, georganiseerd door Youngworks. 77

NATIONALE OUDERAVOND JONGEREN & SOCIALE MEDIA — Profiteer van J/M-korting Leer je kinderen slim en creatief met media om te gaan.

80

Familievragen – 5 gezinnen, 5 vragen 10 Nieuws Columns 18 Rocco Mooij 55 Steven Pont 38 Wereldouders – Sophie uit Frankrijk 69 Samen uit, samen thuis – boeken, uitjes, op de site, hebben, recept 83 Zelfgemaakt – een kabelbaan 86 Vraag het Tischa 92 Familierapport – Hanneke en Lex 97 Geintje 98 Volgende maand / colofon

NOVEMBER 2012 7

jm11 inhoud.indd 7

04-10-12 12:51

Adriaan van Dis ✽ schrijver ✽ ‘Ik was het enige jongetje dat niet naar de middelbare school mocht omdat ik te jong en te speels was. Nu heet dat ADHD, vroeger heette dat druk.’

Katja Schuurman ✽ actrice ✽ Stelde in Vrij Nederland haar eigen diagnose: ‘Alles waar een vast patroon in zit, kan ik niet handelen. Het lijkt soms wel of ik een zwaar ADHD-kind ben.’

20

Michael Phelps ✽ zwemmer ✽ ‘Ik voelde me als kind lekker in het water. Daar was ik in mijn eigen wereld, gefocust. Ik hou van sport en ik ben enorm doelgericht.’

Elvis Presley ✽ zanger ✽ Kon als kind geen moment stilzitten, was altijd hyper en op zoek naar prikkels.

Beschikte over een wonderbaarlijk geheugen waardoor hij honderden songteksten kon onthouden.

november 2012

jm11 ADHD.indd 20

03-10-12 14:13

psychologie

Hoera! het is een ADHD-er

Wrijf in je handen als je kind ADHD heeft. Want dat betekent dat hij over bijzondere eigenschappen beschikt, die hem ver kunnen brengen. De gouden kanten van ADHD. Tekst Anne Elzinga Fotografie hollandse hoogte

‘H

ij denkt veel te gestructureerd,’ klaagt zijn juf. Daan zit altijd maar stil, praat nooit eens voor zijn beurt, heeft alles op tijd af en komt zelden met creatieve oplossingen. De juf raadt zijn moeder dringend aan eens naar een kinderpsychiater te gaan.

In een wereld waarin het AD(H)D-brein de norm is, zou rustige Daan gezien worden als een probleemgeval. Psychiaters zouden zich op hem storten. Zijn syndroom zou beschreven worden in wetenschappelijke handboeken. De farmaceutische industrie zou pro ADHD-medicijnen ontwikkelen. Zodat Daan net zo energiek, beweeglijk, chaotisch en creatief wordt als pakweg 85 procent van zijn klasgenoten.

Creatieve chaoten Dat de werkelijkheid er zo niet uitziet, weet ­pedagogiek-studente Peggy Schut (27) maar al te goed. Maar liefst vier keer werd ze naar een hulpverlener gestuurd voor een testje omdat ze

zo ‘anders’ was. De buit aan etiketten: één keer dyslexie, één keer ADD, één keer ADHD, één keer PDD-NOS (en tussendoor nog een vermoeden van hoogbegaafdheid). De laatste twee diagnoses werden op basis van een en dezelfde test door twee verschillende deskundigen gesteld. Toen was Peggy haar geloof in labels wel kwijt. Zelf had ze helemaal niet zoveel last van wat de buitenwereld haar ‘stoornis’ noemde.

Sterker nog: ze ontdekte dat het haar een heleboel voordelen bood. ‘Dat zag ik ook bij mensen om mij heen die bestempeld waren als probleem­geval. Wij hebben allerlei positieve ­eigenschappen gemeen waar je nooit wat over hoort. Wij zijn creatieve chaoten.’ Peggy en haar vrienden bevinden zich in goed gezelschap: ook Beethoven, Churchill, Einstein en Nostradamus zijn creatieve ADHD-chaoten (net als de beroemde mensen op de foto’s op deze pagina’s). ‘Dat zij zulke revolutionaire ideeën hadden, is niet ondanks maar dankzij hun gekte,’ zegt Peggy.

november 2012 21

jm11 ADHD.indd 21

03-10-12 14:13

Mariel en David Lodowica-Dijkstra en hun kinderen Yuna (2) en Xavi (4) eten geen vlees

‘DE GEUR VAN GEHAKT: walgelijk’ Mariel: ‘Toen ik las hoeveel hongerige mensen je kunt voeden van al het veevoer - graan, soja, mais - dat nodig is voor de vleesconsumptie, ging ik drastisch minder vlees eten. Dat beviel zo goed, dat we honderd procent vleesloos werden. Mijn man vond het eerst niks. Een echte Antilliaan eet vlees, vinden ze in zijn cultuur. Maar omdat hij begaan is met de wereld, was hij snel om. Nu serveren we zelfs geen traditionele Caribische kip met rijstschotels meer op feestjes.’

TEKST MANJA GRUSON FOTOGRAFIE DUCO DE VRIES

28

NOVEMBER 2012

jm11 eetgezin Mariel.indd 28

03-10-12 12:49

Hoe gezond eten zij?

1

NOVEMBER 2012 29

jm11 eetgezin Mariel.indd 29

03-10-12 12:49

Psychologie

Waarom knuffelen

zo

belangrijk is Durft jouw kind ongeremd verdrietig, boos of bang te zijn? Mooi! Want dat betekent dat hij weet dat jij al zijn gevoelens acepteert. Hij mag er zijn.

Twijfel je een beetje? Geen paniek: je kunt er iets aan doen.

Tekst Marilse Eerkens illustraties deborah van der schaaf

november 2012 33

jm11 Hechting.indd 33

02-10-12 12:41

‘Wie als kind geen veilige basis kreeg, zal er z’n hele leven naar zoeken’

mensen al snel aan geadopteerde weeskinderen uit China.

Dat is terecht, maar dat wil niet zegen dat hechtingsproblemen alleen te maken hebben met adoptie. Sterker nog; ongeveer een derde van de bevolking is ‘onveilig gehecht’, zoals dat heet. Best veel mensen dus.

WAT IS GOED GEHECHT?

Z

e zijn net 17 en vreselijk verliefd. Hij wil die avond all the way, maar zij heeft haar twijfels. Ze wil eerst honderd procent zeker zijn dat hij echt van haar houdt: ‘Do you love me forever, do you need me, will you never leave me, will you make me so happy for the rest of my life? (...)’ Hij aarzelt: ‘Let me sleep on it...’ Uiteindelijk geeft hij toe; hij zal tot het einde der tijden van haar blijven houden. Iedereen gelukkig? Nee, hij krijgt vreselijke spijt. Dagelijks bidt hij dat het einde der tijden spoedig komt: ‘So I can end my time with you.’

Het is een heerlijk extreem verhaal, deze hit van Meatloaf. Heel romantisch ergens, maar dat dit niet goed afloopt voel je wel aankomen. Zo kun je gerust stellen dat het meisje behoorlijk veeleisend is in ál die zekerheden die de jongen haar moet bieden. Dat ze niet ‘gebruikt’ wil worden is nog te begrijpen. Maar moet daar eeuwige trouw tegenover staan? Móet hij haar voor altijd gelukkig maken? Aan de andere kant: misschien houdt die jongen haar al tijden aan het lijntje en wordt zij er gek van dat hij zich niet durft te binden.

W

aarom dit verhaal in een blad over opvoeding? Omdat extreme bindingsangst en een overdreven hang naar zekerheid of erkenning voorbeelden zijn van gedrag dat vaak goed te verklaren is vanuit ervaringen die mensen hebben opgedaan in hun vroege jeugd. Zo is er veel terug te voeren op het fenomeen ‘hechting’, ofwel de band die kinderen in hun eerste levensfase hebben opgebouwd met hun ouders.

Bij hechtingsproblemen denken de meeste

34

Maar laat ik eerst met de positieve kant van het verhaal beginnen. Ongeveer tweederde van de bevolking is dus wél veilig gehecht. Dat betekent dat ze in hun vroege jeugd, tussen 0 en 4 jaar, ervaren hebben dat ze echt de moeite waard zijn om van te houden. Zij hebben door de dagelijkse omgang met hun ouders geleerd dat ze niet alleen lief worden gevonden als ze vrolijk en blij zijn, maar dat er ook begrip voor hen is als ze boos of verdrietig zijn. Het feit dat al deze gevoelens geaccepteerd worden is gunstig. Niet alleen omdat het je als kind zelfvertrouwen geeft - ik mag er zijn, ook de minder vrolijke kant van mij - maar ook omdat het je meer inzicht geeft in die gevoelens. Want wanneer je als kind geleerd hebt goed onderscheid te maken tussen de wat lastiger te duiden negatieve emoties als vermoeidheid, angst, boosheid en onzekerheid, dan ben je uiteindelijk ook meer in staat om jezelf hier weer uit te trekken. Je weet immers beter waar je aanknopingspunten moet zoeken voor de oplossing. Ben je moe en daardoor chagrijnig? Dan moet je gewoon vroeg naar bed. Ben je bang?

Dan ga je rationeel bekijken hoe reëel die angst nou is.

Los van een wat beter ontwikkeld probleemoplossend vermogen, heb je als veilig gehecht kind ervaren dat er altijd wel mensen zijn die je kunnen helpen. Je hebt gemerkt dat je ouders je gevoelens niet alleen accepteren, maar die ook vaak in goede banen weten te leiden. Ze kunnen je bijvoorbeeld troosten: met woorden, door je stevig vast te houden of door je een aai te geven.

Die wetenschap en ervaringen geven een heel veilig gevoel.

Je weet dat er niet alleen fysiek voor je gezorgd wordt, maar ook emotioneel. En dat laatste is - in tegenstelling tot wat in de jaren vijftig, zestig nog vaak werd gedacht - minstens zo belangrijk voor een gezonde ontwikkeling. Het zorgt er namelijk voor dat je in een positieve spiraal terechtkomt: als mijn ouders mij zo de moeite waard vinden om van te houden, zullen anderen dat vast ook vinden. Onderzoek toont aan dat dit inderdaad zo werkt. Kinderen die veilig gehecht zijn, ontwikkelen zich beter dan kinderen die een onveilige band met hun ouders of verzorgers hebben. De eersten zijn

NOVEMBER 2012

jm11 Hechting.indd 34

02-10-12 12:41

Een zesje is niet meer goed genoeg.

Zowel voor basis- als middelbaar onderwijs zijn de eisen fors verhoogd.

Wat betekent dat voor jouw kind? tekst anne elzinga fotografie getty images

Uitblinken moet weer V

oor 79 cent koop je een app waarmee je je eigen secre­ taresse in je telefoon kunt downloaden. Zij vertelt je per uur wat het weer doet, laat je met een simpele klik foto’s retoucheren en herinnert je eraan dat je melk moet kopen. De app heet iOS6 en de maker Midas Kwant. Hij werkt nu aan zijn vierde applicatie voor de iPhone. Midas Kwant is 14.

De regering wil meer excellente jongeren van het type Midas. Veel ouders realiseren zich niet dat hun kinderen het daardoor veel zwaar­ der gaan krijgen op school. Een mager zesje volstaat niet meer. Uit­ blinken mag, nee: móet weer. Vier onderwijsdeskundigen vertellen

56

wat het betekent voor de school­ carrière van leerlingen en hoe je als ouder je kind daarop kunt voor­ bereiden.

Buiten de boot ‘Ik word er emotioneel van.’ Dat zegt Luc Hilkens, teamleider havo bovenbouw op het Herbert Vissers College in Nieuw Vennep. Hij ziet kinderen buiten de boot vallen door het excellentiestreven van de over­ heid. Nu al moet hij 3-havo­leer­ lingen adviseren naar het mbo te gaan omdat ze het havo-diploma nieuwe stijl gewoon niet gaan halen.

Om de lat hoger te krijgen wordt er meer gefocust op de kernvakken

november 2012

JM Uitblinken.indd 56

03-10-12 13:55

Maatschappij en onderwijs

november 2012 57

JM Uitblinken.indd 57

03-10-12 13:55

5x

voor € 15,-

40% korting

Het abonnement stopt automatisch

5 redenen om nu een abonnement te nemen 1 J/M is eerlijk over opvoeden 2 J/M geeft betrouwbare informatie 3 J/M laat ouders zelf aan het woord 4 J/M geeft altijd praktische tips 5 Je krijgt korting op J/M cursussen, specials, in de webshop, gratis iPad app!

Zin in een J/M AbonneMent?

GA nAAr www.jmouders.nl/abonnement of bel gratis 0800 - 02 20 660 www.JMouders.nl/AbonneMentsvoorwAArden

JM_proefwerf_5nrs_halvepag.indd 60

04-10-12 12:14

Albert Verlinde Entertainment presenteert i.s.m. RTL Entertainment

2-daags arrangement vanaf € 109,- p.p.

SHREK DE MUSICAL Shrek de Musical vertelt het verhaal over een reusachtig groen

Arrangement inclusief

wezen, dat van de ene op de andere dag alle bekende sprookjes­

●

1x overnachting inclusief ontbijt in Novotel Amsterdam City

figuren, ongewild en permanent, op bezoek krijgt in zijn moeras

●

Standaard entreeticket voor Shrek de Musical

door toedoen van de kleine grote heerser Heer Farquaad.

●

Shrek welkomstdrankje

●

Gratis parkeren bij hotel (o.b.v beschikbaarheid)

Overnachten in Amsterdam

●

Programmaboekje Shrek de Musical

Wat is er leuker dan een nachtje te blijven logeren in de hoofd­

●

DVD Puss in boots t.w.v. € 21,99

stad? Voor kinderen valt hier genoeg te beleven. Ontmoet bekende Nederlandse en internationale beroemdheden in Madame Tussauds, ga waterfietsen door de grachten, wandel door dierentuin Artis of bezoek NEMO, het centrum voor wetenschap en technologie, met als motto: verboden af te blijven.

Je komt alles te weten over de dagelijkse wereld om je heen.

Meer info en boekingen Ga naar www.gezinopvakantie.nl/shrek, bel met Arke 09008847 (0,15 ecpm) of ga langs bij een Arke winkel bij jou in de buurt, o.v.v. JM - Shrek aanbieding.

Op deze reis zijn SGR- en ANVR-voorwaarden van toepassing.

Eén kind tot 16 verblijft gratis op de kamer van de ouders en betaalt alleen voor het (standaard) musicalticket € 33,- p.p. Weekendtoeslag € 10,- voor voorstellingen op vrijdag, zaterdag of zondag. Meer kinderen? Dan kun je voor de helft van de prijs 1 kamer bijboeken.

jm11 shrek.indd 68

04-10-12 12:21

Vanaf slechts € 5,- p.p.

Lezersaanbieding

Mediawijzer.net presenteert bij Beeld en Geluid in Hilversum

Nationale Ouderavond Jongeren & social media Iedereen is ‘verbonden’: via internet, via de mobiele telefoon. Ook kinderen. Een kwart van de 10-jarigen beschikt over een mobiele telefoon, van de 12-jarigen is dat al bijna honderd procent, waaronder steeds meer met een smartphone. Welke invloed heeft dit gedrag op de leefstijl van jongeren en op die van het hele gezin?

Hoe kun je kinderen leren om slim en creatief met media om te gaan en hoe kun je dit als ouder stimuleren? Daar gaat de Nationale Ouderavond over.

De Nationale Ouderavond is hét evenement voor ouders tijdens de Week van de Mediawijsheid, 23 t/m 30 november.

WAT: De Nationale Ouderavond Tijdens deze interactieve en gezellige avond word je meegenomen in herkenbare situaties en krijg je bruikbare tips en handvatten over social media en jouw kind.

WANNEER: dinsdag 27 november, 19.30 uur (tot 22.00 uur) WAAR: Beeld & Geluid* in Hilversum PRIJS: abonnees € 5,-, niet abonnees € 7,50 p.p.

NTR / WIM BOS

*Station Hilversum Noord ligt naast het gebouw van Beeld en Geluid. Ook is er voldoende parkeergelegenheid. Kijk voor de route op www.beeldengeluid.nl/ bezoekersinformatie

Avondvoorzitter: Sipke Jan Bousema Met een inleiding door Justine Pardoen van Ouders Online, een paneldiscussie, interactief theater en nog veel meer.

Ouders Online

De Eerste Nationale Ouderavond is een initiatief van Mediawijzer.net (het mediawijsheid expertisecentrum) ism Mijn Kind Online, Ouders Online, Vodafone en J/M voor Ouders.

MEER INFO EN AANMELDEN: OP WWW.JMOUDERS.NL/OUDERAVOND

jm11 werf media wijsheid.indd 80

04-10-12 12:24

online cursus

NIEUWE ONLINE CURSUS VAN J/M

Nieuwe 2-weekse training van Tischa Neve

Zelfvertrouwen stimuleren ROGIER VELDMAN

Van zelfvertrouwen kan je kind nooit te veel hebben. Dan zit hij lekker in zijn vel, gaat graag nieuwe uitdagingen aan en weet tegenslagen goed op te vangen. Belangrijk dus om je kind zoveel mogelijk zelfvertrouwen mee te geven. Hoe je er als ouder een goede basis voor legt, leer je in deze nieuwe J/M-cursus van Tischa Neve.

Wat houdt de cursus in?

Twee weken lang krijg je dagelijks nieuwe achtergrondinformatie, filmpjes en opdrachten op de cursussite. Tussendoor geven we je per sms korte, handige tips. De cursus is ontwikkeld door kinderpsycholoog en J/M opvoedcoach Tischa Neve in samenwerking met J/M.

Voor wie?

Voor ouders van kinderen van 4 tot 15 jaar, die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.

Wat kost het?

De cursus kost € 9,95. Als J/M abonnee ontvang je korting en betaal je € 8,75.

Liever een GRATIS cursus?

Neem nu een halfjaar abonnement op J/M (6 nrs) en ontvang deze cursus gratis! Het abonnement kost € 26,50 en geldt tot wederopzegging.

Ga naar www.jmouders.nl/abonnement.

Of bel gratis 0800-02 20 660 www.jmouders.nl/abonnementsvoorwaarden

MELD JE AAN OP: WWW.JMOUDERS.NL/CURSUSZELFVERTROUWEN

jm11 werf cursus zelfvertrouwen.indd 91

04-10-12 12:28