JM Oktober 2011

Het enige opvoedblad voor 4-16 jaar, www.jmouders.nl

voor ouders GROEIPIJN

IN W een

Echt of psychisch?

PEUGEOT 207!

OUDE VADER MARTIN ŠIMEK 62 en twee zoontjes (5 en 7)

EEN HEFTIG JAAR J/M volgde 4 brugklassers

HET GEDONDER BEGINT NU AL

Citostress IN GROEP 7

Moeder

valkuilen TEST JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN 15e jaargang - nummer 10 - oktober 2011 - losse nummers € 4,35 J-M_Oktober_2011_DEF_1.indd 1 jm10 omslag 1

08-09-11 11:06 08 09 11 13:42:11

Inhoud OKTOBER 2011

14

10

36

22

42

84

54

74

Iedere maand in J/M

14 Moedervalkuilen

Nieuws voor ouders 6

TEST JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN

26 CITOSTRESS IN GROEP 7 BEGINT HET GEDONDER NU AL? 32 'JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR' STAATSSECRETARIS MARLIES

De kamer van Sterre 10 Straatvraag 54 EEN HEFTIG JAAR J/M VOLGDE 4 BRUGKLASSERS 76 GROEIPIJN

MARTIN ŠIMEK OVER OPVOEDEN

Hilla uit Israël 22

Columns Rocco Mooij 35 Fleur Jurgens 53 Rob van Vuure 81

WIN EEN PEUGEOT 207

Zappen 61 Mijn puber en ik Yvonne en

DE WEEK VAN DE OPVOEDING

LUISTEREN'

Wereldouders

ECHT OF PSYCHISCH?

VELDHUIJZEN VAN ZANTEN OVER

36 'KINDEREN HOEVEN NIET ALTIJD TE

Wat is jouw opvoedvalkuil? 13

KIJK SNEL OP PAGINA 30!

Nick 83

Aan tafel in IJmuiden 84

42 AARDRIJKSKUNDE IN HET ENGELS TWEETALIG ONDERWIJS NEEMT TOE

Geintje 89 Volgende maand / colofon 90

J/M OKTOBER 2011

9:39 AM

jm10 inhoud 5

5

08 09 11 12:24:20

PUBER

Nieuws

12+

Taboe: praten over schuld

Online controle

Jongeren weten niet goed hoe ze

werksites om hun kind in de gaten

met schulden moeten omgaan.

te houden. Uit een enquête onder

na als ze schulden hebben en bijna de helft van de 13- tot 18-jarigen zou dit niet aan anderen vertellen.

stock.xhng

33 Procent denkt er liever niet over

Veel ouders bezoeken sociale net-

Britse ouders blijkt dat 55 procent zijn kind op een site als Facebook checkt. 39 Procent gebruikt Facebook om te zien welke boodschap-

rekening niet kunnen betalen. Dit

Inkomstenbronnen 15- tot 18-jarigen

blijkt uit representatief onderzoek

1. Zakgeld (60%)

Maar het werkt niet altijd; zeker 30

van creditmanagement organisatie

2. Bijbaantje (42%)

procent van de ouders meldt dat

GGN naar het betaalgedrag in

3. Kleedgeld (34%)

hun kind hun verzoek om vriend-

Nederland.

4. Studiefinanciering (33%)

schap heeft genegeerd.

Jongeren vinden schulden hebben

Bron: GGN

Bron: www.huftingtonpost.com

26 Procent van de tieners weet niet bij wie ze terecht kunnen als ze een

pen hun zoon of dochter ontvangt.

11 Procent geeft toe om die reden op Facebook te zitten.

niet normaal. 28 procent (vooral 1518-jarigen) ligt er wakker van als ze schulden hebben, 62 procent voelt

Seks uit lust is het leukst

laat betalen. Eén op de vier had

Hun allerleukste sekservaring? Dan noemen jongeren vaak de seksuele

het afgelopen jaar wel eens

ervaringen die gebaseerd zijn op ‘sensatie en lust’. Meestal gaat het om

schulden of leende geld.

seks met de vaste partner, maar soms ook om losse contacten. Seks speelt zich vaak af op een spannende plek: het strand, het weiland, pas-

50% VAN DE JONGEREN IN NEDERLAND HEEFT WEL EENS ONVEILIGE SEKS GEHAD

Bron: Stichting Anticonceptie Nederland

hokjes, toiletten en in treinen. Dat blijkt uit onderzoek van Rutgers WPF en de Universiteit Utrecht. De

ILLUSTRATIE: SUE DOEKSEN

zich schuldig als ze rekeningen te

onderzoekers wilden nu eens niet de negatieve kanten van seks belichten. In totaal verzamelden ze 481 verhalen van jongeren. Ook de seksuele ervaringen met liefde en intimiteit scoorden hoog. Welke seks het leukste was, maakte niet uit: de een noemt een zoen, de ander orale seks. Vooral de context, hun partner en hun gevoelens maken seks zo leuk, aldus de onderzoekers.

J/M OKTOBER 2011

jm10 nieuws 9

9

08 09 11 12:05:05

WELK TYPE MOEDER BEN JIJ?

14

J/M OKTOBER JUNI 20112011

jm 10 Type moeder 14

08 09 11 12:01:36

WELK TYPE MOEDER BEN JIJ? MET TEST

SPEELS, STRENG, STRESSKIP TEKST: MANJA GRUSON ILLUSTRATIES SUE DOEKSEN

LIEFST ACHT MOEDERTYPES ZIJN ER TE ONDERSCHEIDEN. HET FIJNE NIEUWS: ELKE MOEDER DOET HET GOED! MAAR ELK TYPE HEEFT OOK HAAR EIGEN VALKUIL. DOE DE TEST (ZIE PAGINA 20) EN CHECK JE STERKE EN JE ZWAKKE KANTEN.

1. DE CONSEQUENTE MOEDER

zelf hebt geleerd hoe je eten kookt of informatie vergaart.

Democratisch rond de tafel met het hele gezin om vakantie-

om zelf zijn problemen op te lossen.

Probeer wat vaker en geduldiger naar je kind te luisteren, neem zijn standpunten mee in je beslissingen en geef je kind ruimte

bestemming, bedtijd of zakgeld te bespreken? Niet bij jou thuis.

Je luistert heus naar je kinderen en ze mogen best hun mening geven, maar als het erop aankomt moeten ze naar jou luisteren.

Je bent een kei in beslissingen nemen en problemen oplossen.

Regels en discipline zijn belangrijk. Met straffen heb je geen probleem, daar worden ze echt niet ongelukkig van. Bij jou thuis zijn zelden confl icten.

JOUW KRACHT Kinderen houden van duidelijkheid. De wereld is al onoverzichtelijk en overweldigend genoeg. Het is dus prettig voor jouw kinderen dat jij het heft in handen hebt. Dat geeft ze een veilige thuishaven waarin in ieder geval niet te veel verantwoordelijkheid van ze gevraagd wordt.

JOUW VALKUIL

2. DE HARTELIJKE MOEDER Jij bent een enthousiaste coach en grote fan van je kind. Van een

Omdat jij zonder overleg of aarzelen knopen doorhakt voor je

strenge, harde opvoeding houd je helemaal niet. Je gelooft meer

kind, leert hij niet hoe je een besluit neemt; welke afwegingen

in prijzen dan in straffen. Je bent geduldig en kunt veel

je daarbij maakt. Vooral in de puberteit kan dat problemen op-

verdragen. Confl icten ga je uit de weg of probeer je zo snel

leveren. Om je ouders van hun heldensokkel te kunnen duwen,

mogelijk om te buigen naar iets positiefs. Je geeft je kind vaak

moet je natuurlijk niet (te) afhankelijk van ze zijn omdat je nooit

gelijk en moedigt hem veel aan.

J/M OKTOBER 2011

jm 10 Type moeder 15

15

08 09 11 12:01:48

26

J/M OKTOBER 2011

jm 10 stress groep 7 26

08 09 11 11:30:22

ENTREETOETS

Stressen in groep 7 TEKST ROBIN UITHAM FOTOGRAFIE GETTY IMAGES

DE CITOSTRESS BARST IN GROEP 7 AL LOS BIJ DE ENTREETOETS. TERWIJL DIE TOETS VOORAL BEDOELD IS OM TE CHECKEN IN WELKE VAKKEN JE KIND NOG BIJGESPIJKERD MOET WORDEN. ‘ALS DE DRUK TE HOOG IS, GAAN KINDEREN MINDER PRESTEREN.’

‘Wat is jouw percentiel? Lola had een percentiel van 97!’

degelijk: als ik die opleiding doe, kan ik dát gaan doen. En

zegt een meisje op het schoolplein tegen haar vriendinne-

als een kind een percentiel haalt dat neerkomt op een voor-

tje. ‘Ja, maar Lola is ook heel slim,’ luidt het antwoord.

lopig vmbo-advies, heerst er nu al een soort teleurstelling.

Eind groep 7 zitten ze, en ze hebben net de uitslag van de

Dan kan zo’n toets toch demotiverend werken, terwijl er

Entreetoets gekregen. ‘Dat leeft enorm onder de kinderen,’

nog veel kan gebeuren tussen de Entreetoets en het uitstro-

vertelt José, die ook een dochter (Lisa, 11) in groep 7 heeft.

men in groep 8.’

De Entreetoets maakt samen met de Cito-eindtoets deel uit

Haar dochter was ook wat sip, omdat ze een voorlopig havo-

van het leerling- en onderwijsvolgsysteem. Er is een

advies scoorde en naar het vwo wil. ‘Zelf hoorde ik van een

Entreetoets voor groep 5, 6 en 7. De toets in groep 7 laat

vriendin dat haar dochter 99 had gescoord. Dan merk ik

zien hoe een kind ervoor staat op het gebied van taal,

idioot genoeg dat ik me toch ook wat bedrukt voel, met een

rekenen en studievaardigheden en op welke punten er nog

dochter die 75 heeft,’ zegt ze ironisch. ‘Vooral hoogopgelei-

extra oefening nodig is. Ook heeft hij een voorspellende

de ouders willen toch vaak het hoogste voor hun kind.

waarde voor de Cito-eindtoets in groep 8.

Ouders oefenen dan ook meer druk op de kinderen uit dan

Van iedere leerling wordt een profiel opgesteld. Sommige

de leerkrachten. Die zeggen: wat erin zit komt er toch wel

scholen geven op basis hiervan een voorlopig schooladvies

uit. Laat dat kind toch havo doen, dan kan hij daarna door-

voor het vervolgonderwijs, hoewel het Cito nog een slag om

stromen.’

de arm houdt en geen advies op het leerlingenprofiel aangeeft. De uitslag van de Entreetoets geldt immers als een

TRAINEN IS ZINLOOS

globale indicatie.

Of er veel stress is rond de Entreetoets, hangt erg af van hoeveel nadruk school en ouders erop leggen, is de

TE VEEL DRUK

ervaring van Annemarie Vink en Heleen Bouwmans van

Toch ervaren de kinderen zelf de Entreetoets als belang-

ABC onderwijsadviseurs in Amsterdam. Heleen Bouwmans

rijk, vertelt José, de moeder van Lisa. ‘Ze bestormen elkaar

is directeur van ABC-Praktijk dat kinderen en jongeren

in de klas: wat is jouw percentiel? Ze krijgen al iets van de

met leerproblemen helpt in opdracht van ouders. Trainen

keuzestress in groep 8 mee, speculeren erover naar welke

voor de toets, daar schiet een kind niet veel mee op, vinden

middelbare school ze straks kunnen. Ook al doe je daar als ouder en leerkracht terughoudend over. Ze beseffen wel

J/M OKTOBER 2011

jm 10 stress groep 7 27

27

08 09 11 11:30:27

jm10 opvoedregels.indd 36

08 09 11 11:05:24

DE OPVOEDREGELS VAN MARTIN ŠIMEK

INTERVIEW

‘Ze hoeven niet altijd te luisteren’ TEKST ROSE MARY DE BOER FOTOGRAFIE DUCO DE VRIES

RADIO- EN TV-PRESENTATOR MARTIN ŠIMEK (62) IS EEN 'OUDE' VADER: HIJ HEEFT TWEE ZOONTJES VAN 5 EN 7.

EERDER WAS HIJ NIET AAN HET OUDERSCHAP TOE, NU ZET HIJ ER ALLES VOOR OPZIJ. 'ALS IK LANG GENOEG BLIJF LEVEN, DAN HEBBEN CHACHA EN NURU HET MET MIJ GOED GETROFFEN.’

Op 56-jarige leeftijd werd Martin Šimek voor het eerst vader.

WAT GAF UITEINDELIJK DE DOORSLAG?

‘Eerder was ik er gewoon nog niet aan toe,’ zegt de boomlange

‘Ik heb 25 jaar gezocht naar een plek, waar ik me thuis zou

radio- en tv-presentator met zijn charmante Oost-Europese

voelen en in 1994 vond ik die plek in het woeste Calabrië, in

accent. In zijn boek De vuurvliegjes achterna beschrijft hij hoe

Italië. Een klein bergdorpje in de schoot van wilde

zijn neef Jirka schuldig was aan de mislukte vluchtpoging en

landschappen, van een onbeschrijflijke schoonheid. Als je zo’n

arrestatie van zijn moeder door als baby te gaan huilen. En hoe

plek gevonden hebt, dan denk je onmiddellijk: voor wie? Voor

zijn ouders ervoor kozen om niet te vluchten voor de

ons? Ligt het dan niet voor de hand zoiets door te geven aan je

communisten toen hij in de buik van zijn moeder zat.

kinderen, die hier de kans krijgen om midden in de natuur op te

‘Onbewust heb ik het mijn vader onmogelijk gemaakt te

groeien? Met die gedachte zijn we “aan de slag” gegaan en dat

vluchten, omdat hij zijn gezin niet onverzorgd achter wilde

resulteerde onmiddellijk in een zwangerschap.’

laten.' Als straf werd hij in een cementfabriek tewerkgesteld.

HOE IS HET OM HET STOKJE DOOR TE GEVEN?

‘Terwijl mijn vader twee keer zo talentvol was als ik. Een dichter,

‘Een bevrijding. Ik heb mijn hele leven verlangd naar een coach.

een filosoof, een genie! Van het holst van de nacht tot het eind

Ik ben zelf coach en als je een goeie vindt, is dat een luxe. Je

van de middag sleepte hij met loodzware zakken cement, om

kunt het vergelijken met interviewen. Interviewen is heerlijk,

vervolgens thuis bij de radio in diepe slaap te vallen. Ik wilde

maar goed geïnterviewd worden is nog heerlijker. De ander

nooit zo chantabel zijn als m’n vader. Dat heeft mij altijd

helpt jou om je gedachten en emoties te rangschikken.

weerhouden om aan kinderen te beginnen. En natuurlijk angst.

Kijk, je wordt geacht kinderen op te voeden, ze veel te leren,

Ik ben in mijn leven nooit bang geweest. Voor niets! Voor

maar ik heb gemerkt dat het bij mij andersom is. Ik leer juist

niemand! Maar sinds ik kinderen heb, word ik mijlenver

veel van hen! Kinderen confronteren je met de wijze waarop je

teruggeworpen op mijn oerangsten.’

Martin Šimek

(Praag, 1948) leeft samen met Iris (43), de moeder van zijn twee zoontjes Nuru (5) en Chacha (7). Hij woont deels in Nederland en deels in het zuiden van Italië.

Hij groeide op in Praag, maar vluchtte na de Russische inval in 1968 naar het Westen. Šimek ging economie studeren en gaf tennisles en werd vervolgens tenniscoach. In 1993 ontdekte hij de radio- en tv-wereld: sindsdien werkt hij als schrijver, interviewer en cartoonist.

J/M OKTOBER 2011

jm10 opvoedregels.indd 37

37

08 09 11 11:05:28

Quinty, Sanne, Marinus en Ivar: het eerste jaar op de middelbare school zit erop.

Foto rechts: aan het eind van groep 8

54

J/M OKTOBER 2011

jm 10 repro brugklas 54

08 09 11 13:12:00

NAAR DE BRUGKLAS

Een heftig jaar TEKST: KEES VERSLUIS FOTOGRAFIE: PATRICIA NAUTA

VAN GEMOEDELIJK DORPSSCHOOLTJE NAAR DE BRUGKLAS WAAR ALLES OM PRESTATIES DRAAIT. J/M VOLGDE EEN JAAR LANG VIER GEZWOREN VRIENDEN IN HUN TRANSFORMATIE NAAR MIDDELBARE SCHOLIER. ‘WE WILLEN NIET UIT ELKAAR GROEIEN.’

De twee zijn onafscheidelijk. ‘We gaan elkaar verschrikkelijk missen,’ zeggen de meiden.

Quinty en Sanne zitten op een dorpsschooltje waar de tijd een beetje heeft stilgestaan: openbare basisschool De Vos in Voorschoten. Groep 8 heeft maar twintig leerlingen: zeven jongens, dertien meisjes. Een soort grote familie. Ruzie is er vrijwel nooit. ‘Alle jongens zijn elkaars vrienden,’ zeggen de jongens.

IVAR DOUMA (12) is de beste van de klas. Hij woont om de hoek van het schooltje. Boven zijn bed hangt een grote wereldkaart. Daar kon hij tot voor kort uren naar turen, net als in atlassen. Ivar had 550 punten voor de Cito-toets, de hoogst haalbare score. Hij wil daarom naar het Stedelijk Gymnasium Leiden. Van zijn ouders hoeft dat niet, die zijn er namelijk niet helemaal gerust op. Ivar is weliswaar slim - zijn ouders kwamen er op zijn 5e achter dat hij kon lezen, had hij zichzelf geleerd - maar hij is ook lui, zegt zijn vader. En hij zit altijd maar achter die computer.

Maar ach, aan die computer is iedereen in Ivars klas verslaafd. De meesten kruipen direct als ze uit school MEI 2010

komen achter MSN of Hyves, of ze kopen virtuele meu-

Quinty van der Blom (12) baalt van haar Cito-toets. Ze

bels voor hun virtuele huis op Habbo Hotel. Ivar speelt

komt met haar 531 punten net één punt tekort om

liever urenlang computergames. Niet op zijn eigen

naar het Adelbert College in Wassenaar te kunnen.

kamertje, daar zit hij nooit; gewoon beneden in de

Het ergste hiervan: ze kan niet met hartsvriendin

huiskamer. Zijn andere passie (samen met zijn broertje):

Sanne de Groot (12) mee naar de middelbare school.

J/M OKTOBER 2011

jm 10 repro brugklas 55

55

08 09 11 13:12:20

J/M WORKSHOP GRATIS WORKSHOP

TOOLKIT VOOR DE BRUGKLAS Help je kind met huiswerk

DE OVERGANG NAAR DE BRUGKLAS IS EEN ENORME STAP. DE WERKDRUK NEEMT TOE, DE STOF WORDT MOEILIJKER EN ER MOET ZELFSTANDIGER GEWERKT WORDEN. HOE HELP JE ALS OUDER JE KIND HIERBIJ? DEZE VRAAG STAAT CENTRAAL BIJ DE VERNIEUWDE WORKSHOP TOOLKIT VOOR DE BRUGKLAS, DIE J/M SAMEN MET STUDIEKRING ORGANISEERT.

VUL JE PERSOONLIJKE TOOLKIT met informatie over leermanieren, planning, structuur en motivatie. Maak een eigen plan van aanpak - gericht op de kracht van je kind onder begeleiding van onderwijsdeskundigen en in gesprek met andere ouders.

OOK SLIM HUISWERK MAKEN IS TE LEREN. Met de beste aanpak geef je een kind alle kansen op een succesvolle schoolcarrière.

GOEDE GEWOONTES AANLEREN kan al vanaf groep 7.

INFORMATIE EN INSCHRIJVEN www.jmouders.nl/actie

Zit je kind al enige tijd op het voortgezet onderwijs?

De workshop helpt je ook dan om alles goed op de rails te krijgen!

TIJDENS DE WEEK VAN HET HUISWERK - 14 tot 18 november - ben je van harte welkom op meer dan 50 plaatsen in Nederland. Schrijf je gratis in via www.jmouders.nl/actie. Op de site staat vermeld waar en wanneer de workshops plaatsvinden.

80

J/M OKTOBER 2011

jm 10 werf workshop 80

08 09 11 13:24:47

NU IN DE WEBSHOP

NIEUW

VINTAGE CANVAS PRODUCTEN Dit product is van oude, vintage tentstof gemaakt.

Ieder artikel is uniek en heeft een specifieke, verweerde look. De hele wereld op deze stoere poef! Diameter 60 cm, 100% vintage canvas.

Prijs: € 125,Andere vintage producten: opbergmand vanaf € 14,50 en rugzak € 29,95

FAIR TRADE PRODUCTEN IN J/M WEBSHOP

SIERADEN VOOR MOEDER & DOCHTER

Deze producten worden

verschillende bedeltjes en de kleurrijke kralen.

op een eerlijke manier

Een deel van de opbrengst gaat naar STOP Kindermisbruik!

De armbanden en kettingen zijn er in drie verschillende collecties; Rosalie, Ingrid en Avantika. De sieraden zijn gemaakt door atelier Masala Beads in Nepal.

Masala Beads brengt je een mix van exotische materialen, eeuwenoude handwerk technieken, gemaakt door kleurrijke personen. Collectie ‘Rosalie’ is bijzonder door de

gemaakt en verhandeld.

De producenten en arbeiders krijgen wat zij verdienen en werken in correcte sociale omstandigheden op een milieuvriendelijke manier.

J/M heeft nu deze fair trade producten in de webshop!

Armband voor dochters: € 11,95

Armband voor moeders: € 29,95

Ketting voor dochters: € 17,95

Ketting voor moeders: € 39,95

BESTELLEN Ervaar het nieuwe online shoppen bij J/M; ook op zoek naar mooie, educatieve producten voor je kind of praktische, informatieve producten voor jezelf!

GA NAAR: WWW.JMOUDERS.NL/WEBSHOP, KIJK BIJ FAIR TRADE

88

J/M OKTOBER 2011

jm10 werf webwinkel 88 JM_webshop_FairTrade_2011 88

08 09 11 16:21:24 08-09-2011 14:31:38