J/M Puberspecial: Verleiding en Verslaving

PUBER

Special voor ouders

seks shotje sigaret snacks social media snoep smartphone ●

44

●

●

●

puberlokkers & ANTITIPS

●

●

......

DOLLY DOT SJEEL KRAMERS:

+ Quiz

‘Ik blowde om het leven te omzeilen’

VAN

verleiding TOT VERSLAVING TEST

Zo voorkom je dat

7

VALKUILEN VAN SMARTPHONES

Nummer 8 ● najaar 2011 ● Losse nummers € 3,95 Cropped by pdfscissors.com

ONLINE PORNO

DE MEESTE TIENERS KIJKEN

BP

Zelfs een fles wodka (37%) krijgen ze mee

J/M Puberspecial najaar 2011

Inhoud

Van verleiding tot verslaving Tips om dat te voorkomen

12 28 Zuipschuit & Co 3 pubers en 3 ouders over drank en opvoeding

40 56 Zelfs een fles wodka krijgen ze mee Het puberpanel shopt

4 J/M puberspecial

24

Vreetkicks

Als ‘t maar zoet, zout of vet is

Pornogeneratie Ze kijken (bijna) allemaal

20 ‘Ik kan er zo mee stoppen’ 6 drogredenen en 6 ijzersterke tegenargumenten

2011 najaar

Hebben!

11

Ze kúnnen niet zonder: Chocolade 11 Make-up 23 Computer 27 Shoppen 51 Koffie 59 Pingen 73

60 De 7 valkuilen van smartphones

70

Puberlokkers De ultieme verleiders

En verder

66 Mocktails...

Peanut Colada 19 The Baby Boom 39 Zure Bom 45 Flower Power 55 Message from Heaven 65 najaar 2011

Nieuws 6 Pubercolumn: 35 Quiz: ken hun zwaktes 36 Shit happens 52 Volgende keer / colofon 74

2 Unlimited Ray en Dolly Dot Angèla ‘Onze pubers moeten het beter doen dan wij’

46 puberspecial J/M 5

2011 najaar

Alle pubers raken verslaafd - behalve de mijne Vraag een willekeurige groep van honderd puberouders waar zij het meest bang voor zijn en turf het aantal keren dat het woord ‘verslaving’ valt. Grote kans dat de teller pas bij 99 stopt. Die ene ouder is wél goed geïnformeerd.

TEKST ANNE ELZINGA ILLUSTRATIES: GROOTZUS

‘Om tien uur werden we al gebeld. Lisa was net een uur daarvoor naar haar schoolfeest vertrokken. Opgedoft, opgetogen en opgewonden. Of we haar zo snel mogelijk wilden halen. Ze was ladderzat.’ Aan het woord is Martha en het gaat over haar 14-jarige dochter. Maar het had net zo goed Marcel kunnen zijn over zijn 15-jarige zoon Tibor. Of Nicole over Janneke van 17. Praktisch alle ouders krijgen vroeg of laat met tieners te maken in meer of minder kennelijke staat. Is het niet hun eigen kind, dan kennen ze de verhalen wel van horen zeggen. Of van zien kotsen. Op hun 15e heeft 84 procent van de pubers zichzelf wel eens op een glaasje of een flesje alcohol getrakteerd. Bijna de helft heeft dan ook al

puberspecial J/M 13

24 J/M

2011 najaar

paard gaat met het overslaan van maaltijden, zullen ze eerder vreetkicks hebben. Een reep of zak patat is dan een gewildere ‘maaltijdvervanger’ dan een stengel bleekselderij, ook om zo snel mogelijk hun trek te stillen.

ATEN WIJ VROEGER TIJDENS DE LUNCH BRAAF ONZE BRUINE BOTERHAMMEN MET KAAS; PUBERS VAN NU GOOIEN HUN GEZONDE LUNCHPAKKETJE WEG EN KOPEN SAUCIJZENBROODJES, KOEK EN SNOEP. 10 URGENTE VRAGEN OVER HUN SLECHTE EETGEWOONTES. TEKST: ANJA GELDERMANS FOTOGRAFIE: RONALD HOEBEN

1. IS HET VOEDINGSPATROON VAN JONGEREN ECHT ZO VERANDERD? Ja. Zo’n dertig jaar geleden aten de meeste jongeren drie maaltijden per dag en geen of weinig tussendoortjes.

Snoep was echt een traktatie. Nu slaan pubers regelmatig maaltijden over en snaaien ze de hele dag door. Tegenwoordig is voedsel ook overal te koop.

Doordat pubers relatief impulsief zijn, is het voor hen moeilijk om deze verleidingen te weerstaan. Ook hebben ze meer te besteden. Een groot deel van hun geld gaat op aan vette happen, koek en snoep.

2. WAAROM GRIJPEN ZE NIET NAAR EEN WORTEL OF EEN RIJSTWAFEL ALS ZE TREK HEBBEN? Vanuit de evolutie is de voorkeur voor zoet, zout of vet goed te verklaren. Mensen hadden ten tijde van voedselschaarste de meeste kans te overleven

najaar 2011

als hun dieet energierijk was. Baby’s neigen al direct naar vet en zoet, later komt daar zout bij. Andere smaken moet je leren waarderen. Zo moet een kind iets bitters vaak tien keer proeven voordat hij dit lust. Als je in je jeugd niet geleerd hebt alles te eten, is het moeilijk dat later nog te veranderen. Veel jongeren associëren gezond met vies. De concurrentie tussen gezond en ongezond voedsel is ook oneerlijk: ongezond voedsel is goedkoper, makkelijker te krijgen en te bereiden en lekkerder (want vetter, zoeter of zouter).

3. HEBBEN PUBERS EERDER LAST VAN VREETKICKS? De energiebehoefte neemt tijdens de groeispurt in de puberteit snel toe. Dit komt door de lengtegroei en, vooral bij jongens, de toename van spierweefsel. Jongeren moeten in deze periode dus meer eten en zijn daardoor hongeriger. Als dat ge-

4. IN HOEVERRE SPEELT GROEPSGEDRAG EEN ROL BIJ EEN VERKEERD VOEDINGSPATROON? Pubers worden sterk door elkaar beïnvloed. Als iedereen in de pauze naar de pizzeria loopt, ben je echt een sukkel als jij je bruine boterhammen met kaas opeet. Ze hebben toch genoeg geld op zak? Het is normaal geworden om tijdens de pauze met z’n allen naar Albert Heijn te gaan om zichzelf of elkaar op koek en snoep te trakteren.

Maar ook op scholen staan snoep- en frisdrankautomaten. In de kantine worden weliswaar ook gezonde broodjes of fruit verkocht, maar toch vooral kroketten en gevulde koeken. Scholen verdienen daar goed aan, maar dragen daarmee bij aan het overgewicht van jongeren. Gelukkig doet tegenwoordig ongeveer een derde van alle scholen voor voortgezet en middelbaar (beroeps-)onderwijs mee aan het project de Gezonde Schoolkantine van het Voedingscentrum, waarbij leerlingen gezonde en lekkere snacks krijgen aangeboden.

5. ZIJN DE JONGEREN VAN NU ZWAARDER DAN VROEGER? Overgewicht onder jongeren is de laatste jaren fl ink toegenomen. In de jaren 1970-1980 was er gemiddeld één kind op school met obesitas (ernstig overgewicht), nu gaat het om één kind per klas (één op de 25). Het aantal kinderen met gewoon overgewicht is inmiddels

J/M 25

40 J/M

2011 najaar

pornoVROEGER HAALDEN PUBERS HUN HEIMELIJKE PLEZIERTJES UIT BEDUIMELDE VIEZE BLAADJES. NU BELANDEN ZE MET EEN PAAR MUISKLIKKEN IN DE KAALGESCHOREN VAGINA VAN EEN OPGEPIMPTE PORNOPOES.

generatie

TEKST: DITTY EIMERS ILLUSTRATIES: HET WONDERLAB

Nicolien was er vast van overtuigd: haar zoon Bas (12) was nog helemaal niet met seks bezig.

Tot ze op een avond even in de internetgeschiedenis van de huislaptop keek, om een zoekgeraakte website terug te vinden. Ze kwam een hele rits pornosites tegen met titels als Schoolgirl anal en Teacher fuck. Toen ze er eentje bekeek, schrok ze zich kapot. ‘Ik zag hoe een vrouw, die duidelijk geen zin had, door een man aan haar haren werd getrokken en gedwongen werd om hem te pijpen. Bas, die nog nooit een meisje heeft gezoend! Wat pikt hij op van die filmpjes?’

Porno is alomtegenwoordig op internet. Ook wie niet op zoek is, kan er nauwelijks omheen.

najaar 2011

Typ ‘poes’ in en je kijkt binnen een paar klikken recht in het strakgetrokken, kale kruis van een pornoactrice. Toch zijn ouders opvallend naïef als het gaat om het kijkgedrag van hun eigen puber. Veertig procent van de ouders van pubers die porno op internet kijken, denkt dat ze dat niet doen, blijkt uit recent Europees onderzoek onder jongeren en ouders. ‘Vooral ouders van jongens moeten ervan uitgaan dat hun kind op 12-, 13-jarige leeftijd al van alles heeft gezien,’ zegt onderzoekster Hanneke de Graaf van kenniscentrum over seksualiteit Rutgers Nisso Groep. ‘Zodra jongens belangstelling krijgen voor seks, raken ze ook geïnteresseerd in porno.’ En het is echt niet zo dat ze per ongeluk op pornosites belanden: ze zoeken het meestal zelf op. De Graaf: ‘Vaak gebeurt dat

J/M 41

52 J/M puberspecial

2011 najaar

...ook in Nederland?

WAT BEZIELT JONGEREN OM INEENS EN MASSE MET STENEN TE GAAN GOOIEN EN WINKELRUITEN IN TE KEGELEN, ZOALS DEZE ZOMER IN ENGELAND GEBEURDE? KUNNEN BIJ ONZE BRAVE PUBERS DE STOPPEN OOK ZOMAAR DOORSLAAN? TEKST: ANNE ELZINGA BEELD: GETTY IMAGES

‘ZULLEN WE NU NAAR DE H&M GAAN?’ vraagt

een pubermeisje aan haar vriendin. ‘Nee, eerst de Body Shop.’ Dit zou een heel normaal shopoverleg kunnen zijn tussen twee jonge meiden, ware het niet dat het gesprek plaatsvindt om half vier ‘s ochtends in een leeggeplunderde straat in Londen. Hele hordes storten zich op winkels met schoenen, kleren, parfummetjes, dvd’s, telefoons en computers. Ze rennen naar binnen en komen met stapels dozen naar buiten. Proletarisch winkelen, zoals we dat vroeger noemden - maar dan agressief en in flink tempo. Er zijn ook rustiger shoppers: mensen die zichzelf in hun nieuwe kleding bewonderen via kapotte winkelruiten; een vrouw die op haar dooie akkertje verschillende sneakers uitprobeert; een groepje dat - hoe Brits! netjes staat te wachten op zijn plunderbeurt. Bijna allemaal gekleed in reltenue: hoodie, spijkerbroek en sportschoenen.

VIA AMATEURBEELDEN OP YOUTUBE is de Britse

muiterij van deze zomer te volgen alsof je er zelf bij was. Wat begon met een dodelijke politiekogel in het lichaam van de 29-jarige Mark Duggan in de Londense wijk Tottenham, eindigt in brandende straten en leeggeroofde winkels in verschillende

najaar 2011

andere steden. Al snel wordt het oproer als een jeugdopstand bestempeld, hoewel volgens premier David Cameron zeker driekwart boven de 18 is.

Vriend en vijand ach en wee’en over de rellende en rovende jongeren. De verklaringen hoe het zover heeft kunnen komen, buitelen over elkaar heen. De hoge jeugdwerkloosheid, de forse bezuinigingen op het jongerenwerk, slecht onderwijs, weinig toekomstperspectief, sociale uitsluiting en de commercialisering van de jeugdcultuur worden als belangrijkste oorzaken aangewezen. Maar voor Cameron is het gewoon puur crimineel gedrag. ‘Er is absoluut geen enkel excuus voor.’ Arts-psychiater Theodore Dalrymple, niet wars van een controversiële uitspraak, heeft al helemaal geen goed woord over voor de jonge relschoppers. Ze zijn lelijk, agressief, gemeen, slecht opgevoed, onbeschoft en stikken van de misdadige neigingen.

De Nederlandse vertaling hiervan laat niet lang op zich wachten. In Wakker Nederland heeft presentator Joost Eerdmans het over de Generatie Plundra - en die heeft niks met Ikea te maken. Brandende vraag is natuurlijk: kan onder de Hollandse jeugd ook zomaar de pleuris uitbreken? Zouden zij de verleiding van agentje pesten en gratis iPhones ook niet kunnen weerstaan?

J/M 53

VOOR DIGIBETEN Een smartphone is een mini-laptop: een telefoon die de functies van een mobieltje (bellen, sms’en/pingen) combineert met die van een computer (internetten, filmpjes kijken, muziek downloaden et cetera). Op een smartphone kunnen verschillende applicaties (app’s) geïnstalleerd worden.

60 J/M

2011 najaar

BELLEN MET JE MOBIELTJE? DAT IS ZO PASSÉ. PUBERS GEBRUIKEN HUN SMARTPHONE VOOR VEEL MEER: ZE TWITTEREN, KIJKEN (VIEZE) FILMPJES EN PINGEN DAT HET EEN LIEVE LUST IS. EN DAT ALLEMAAL BUITEN HET BLIKVELD VAN OUDERS, DIE VAAK GEEN IDEE HEBBEN WAT DE MOGELIJKHEDEN VAN ZO’N BLACKBERRY OF IPHONE ZIJN. TEKST: EVA SCHUURMANS ILLUSTRATIES: HEIN DE KORT

Het lijkt een eeuwigheid geleden dat de eerste ouders overstag gingen. Een mobiel voor kinderen - wat moesten die daar nou mee?

Critici vonden het maar overdreven. Was het echt nodig dat onze zoons en dochters overal bereikbaar zouden zijn? Voor de komst van de gsm wisten we toch ook (ongeveer) wat ze uitspookten?

Maar veiligheid werd het codewoord: het gaf ons een goed gevoel om in nood te kunnen communiceren. En was er geen nood, dan was het gewoon praktisch. En gezellig. Een telefoontje als ze thuis moesten komen voor het eten. En een sms’je om ze moed in te spreken voor dat lastige proefwerk.

Het zag er rooskleurig uit. Meer contact, meer grip op hun leven en daardoor misschien wel minder risico’s. Maar sinds de komst van de nieuwe generatie mobieltjes ligt er - hoe wrang - een heel nieuw, onveilig universum

najaar 2011

aan hun voeten: de wereld van het mobiele internet. Want de gevaren op het internet thuis hebben zich verplaatst naar die minicomputer. Digitaal pesten, chatten met onbekende mannen: hield je dankzij de huispc nog enigszins toezicht op het internetgebruik van je kinderen, met hun geavanceerde mobiel zijn ze volledig vogelvrij. Geen schuin oog dat meekijkt wat ze in de pauzes op school of op straat uitvreten, geen internetfilter dat ze van al te veel akeligheden weerhoudt. Zaak dus om je als ouder te verdiepen in de materie. Want opvoeden in een mobiele maatschappij vraagt aandacht en scherpzinnigheid. Alleen zo help je ze de zeven grootste valkuilen te omzeilen.

VAN DE 12-17-JARIGEN HEEFT EEN MOBIELE TELEFOON Bron: ‘Jongeren 2011’, onderzoeksbureau Qrius

Eén op de drie jongeren is actief op Twitter, bleek onlangs uit onderzoek van bureau Qrius.

J/M 61

WORD ABONNEE!

t.w.v. ¤ 17,95

Neem nu een J/M abonnement en ontvang GRATIS Pubers opvoeden, kan dat?

OUDERS EN HUN MENING zijn heel

belangrijk voor pubers, zelfs als ze de meeste tijd met hun leeftijdsgenoten doorbrengen. Tijdens de puberteit verandert de verhouding tussen jou en je kind: in plaats van opvoeding gaat een meer gelijkwaardige relatie centraal staan.

MET VEEL PRAKTIJKVOORBEELDEN laat Jesper Juul zien hoe het stapsgewijze veranderingsproces van opvoeding tot relatie eruit kan zien. Thema’s als problemen met school, verantwoordelijkheid nemen, omgaan met alcohol, communicatie en vertrouwen komen in dit boek aan bod.

J/M IS HÉT MAGAZINE VOOR OUDERS met

kinderen van 4 tot 16 jaar. J/M is eerlijk over opvoeden, herkenbaar en altijd helder en praktisch. Als abonnee krijg je korting op J/M cursussen en specials in de webshop én je ontvangt de gratis app!

ZIN IN EEN J/M ABONNEMENT? Ga naar www.jmouders.nl/abonnement of bel gratis 0800-02 20 660 Je ontvangt 11 x J/M en Pubers opvoeden, kan dat? (t.w.v. € 17,95) voor slechts € 45,-

BEN JE AL ABONNEE? Bestel dit boek op www.jmouders.nl/webshop

72 J/M puberspecial

VOLGENDE KEER

DE J/M PUBERSPECIAL VOORJAAR 2012 LIGT VANAF 8 MAART IN DE WINKEL

Jongen/meisje DE VERSCHILLEN, DE OVEREENKOMSTEN, DE UITDAGING

MET ONDER MEER: Hebben ouders van dochters het makkelijker dan ouders van zoons? ● De rol van vaders en moeders Pleidooi voor gescheiden onderwijs ● Meidenvenijn & haantjesgedrag ● Seksuele voorlichting: zo praat je met je zoon/dochter ● Onzekere meiden, bange knullen en wat ouders daaraan kunnen doen ● ●

74 J/M puberspecial

Cropped by pdfscissors.com

2011 najaar