Türkiye Acil Tıp Derneği
Asistan Oryantasyon Eğitimi
i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı ERİŞKİN TEMEL YAŞAM DESTEĞİ n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h
i ğ e i n m r i Marmara Ü Acil Tıp AD t e i ğ D E p ı n T o l i y Uz. Dr. Şebnem BOZKURT c s a A t r n e t Fatih Sultan Mehmet EAH . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. Uzm Dr Onur sYeşil ww i s AAcil Tıp:Kliniği Ümraniye EAH w / / p t t h Doç. Dr. Özlem GÜNEYSEL
Son Güncellenme Tarihi: 14.12.2010 A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Olgu 1
Yerde bilinci kapalı yatan bir kişi ile sokakta i ğ karşılaştınız. e i n m r i t e i ğ D Bu hastaya nasıl yaklaşmalısınız? E p
ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Olgu 2
Sahilde sudan bilinci kapalı bir şahıs çıkardılar i ğ 112 yolda sizden yardım istedilerrne i m i t e i ğ D Hastanın havayolunu nasıl açarsınız? E ıp
n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Olgu 3
45 yaşında bayan i ğ Göğüs ağrısı olduğunu söyledi rne i m i t e i ğ D Hemen sonrasında yere düştü E p ı n T o l i y c s Değerlendirmede ilk yapılacak? A ta
r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Kaynaklar i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Kardiyopulmoner resusitasyon (KPR)
i ğ e Kardiyak arrestte altta yatan neden geri i n m r i t e i ğ D döndürülünceye kadar, etkili dolaşımın ve solunumun E p ı n T o l sürdürülmesi amacıyla; i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o . ü O d T t n Hastanın ilk değerlendirilmesinin yanı sıra, göğüs a a t t . s i w s w kompresyonları, hava yolu açıklığının ve A ://w p ventilasyonun sağlanmasını kapsayan uygulamadır. t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erişkin Temel Yaşam Desteği
Erişkin yaşam zinciri etkili olarak uygulandığında i ğ e i VF’ye bağlı hastane dışı şahitli kardiyak arrestte sağ n m r i t e i ğ D E kalım oranı %50’ye ulaşabilmektedir. ıp n
T o l i y c s a A t Erken KPR VF’ye bağlı ani kardiyak ölümde VF r n e t . y a i g y r k r r o süresini uzatır, sağ kalımı 2‐3 kat arttırır. Tü tan O .tatd. s i w s Erken defibrilasyon ile sağ kalım %49‐75 artar w A ://w p t t Müdahale edilmeyen her dakika sağ kalım şansı %7‐ h 10 azalır. A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erişkin Temel Yaşam Desteği
Temel yaşam desteğini eğitim almış herkes i ğ uygulayabilir. e
i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y 2010 rehberlerinde TYD oldukça basitleştirilmiştir ve c s a A t r n e t . y a sağlık personeli olanlar ve olmayanlar için farklı i g y r k r r o Tü tan O .tatd. yaklaşımlar önerilmektedir. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Temel Yaşam Desteği 2010 rehberlerindeki temel değişiklikler;
i ğ e i n m r i t e i ğ D Göğüs kompresyonunun önemi artarak devam ediyor E p ı n T o l i y TYD özellikle eğitimsiz kurtarıcılar için daha basit hale c s a A t r n e t . y a getirildi ki g y r r r o . ü O d T t n 112’nin erken aktivasyonu vurgulandı a a t t . s i w s w A ://w CAB TYD’nin ABC’si p t t h “Bak‐dinle‐hisset” kaldırıldı A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erişkin yaşam zinciri Kardiyak arrestin erken tanınması ve acil sağlık i ğ hizmetlerinin (112/mavi kod) erken aktivasyonu e i n m r i t e i ğ Erken kardiyak kompresyonD E p ı n T o l i y Erken defibrilasyon c s a A t r n e t . y a i g Etkili Erişkin İleri Yaşam Desteğinin başlanması y r k r r o ü O atd. T n Kardiyak arrest sonrası bakım .t ista
w s w A ://w p t t h
Travers, A. H. et al. Circulation 2010;122:S676-S684
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erişkin Temel Yaşam Desteği Basamakları
i ğ e i n m r i t e i Dolaşım ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t Havayolu . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i Solunum w s w A ://w p t t h
C A B
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Temel Yaşam Desteği Basamakları 1. BASAMAK
i ğ i Olay yerinin ve sizin güvende rne m i t e İYİ MİSİNİZ? i ğ olduğunuzdan emin olunıp D E n T o l i y c s Yanıtsızlığın değerlendirin a A t r n e t . y a i g y Bilinç açık mı r k r r o ü O atd. T n a Solunumu var mı? t t . s i w s w A ://w Agonal solunum, gasping varsa p t t arrest olarak değerlendir. h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Temel Yaşam Desteği Basamakları 2. BASAMAK: Bilinç açık, Cevap veriyorsa,
i ğ e i Güvenli bir pozisyon verin veya bir tehlike söz konusu n m r i t e i ğ D değilse olduğu pozisyonda bırakın E p ı n T o l i y Sorunun ne olduğunu anlamaya çalışın c s a A t r n e t . y a Gerekirse yardım çağırın i g y r k r r o . ü O d T t n Yardım gelene kadar sık sık tekrar değerlendirin a a t t . s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Derlenme (koma) pozisyonu Dolaşımı ve solunumu etkili ancak bilinci kapalı i bireylerde ğ e i n m r i t e i Havayolunu açık tutmak ve aspirasyon riskini azaltmak ğ D E p ı n için T o li y
c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h Hastayı supin pozisyona getirin, kendi tarafınızdaki kolunu abdüksyona, dirseği 90 derece fleksiyona getirin
Diğer elini el sırtı hastanın yanağına gelecek şekilde dayayın
Derlenme Karşı taraftaki dizi fleksiyona getirin, hastayı pozisyonunun önden görünüşü, hastayı omuz ve dizinden tekrar tekrar kavrayarak kendinize değerlendirin doğru çevirin
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
2. BASAMAK Bilinç açık solunum sıkıntılı:
i ğ Yabancı cisim aspirasyonu?? e i n m r i t e i ğ Hastaya sorun: “Boğuluyor D E p ı n T musunuz?” o l i y c s a A t Ses çıkaramıyorsa: r n e t . y a i g y r k r r o Heimlich manevrası uygulayın, ü O atd. T n t veya ista . w s w A ://w Her iki skapula arasına sertçe el p t ayasıyla birkaç kez vurun t h
Bilinç kapanırsa KPR’ye başlayın
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Heimlich Manevrası i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
2. BASAMAK: Cevap vermiyorsa,
112’yi arayin Defibrilatör getirin
Yardım çağırın, 112’yi arayın i ğ e i n m r i Kimse yoksa 112’yi siz arayın t e i ğ D
E p ı n Ani kardiyak arrest ise 112’yi T o l i y c s a A t arayın, defibrilatör bulun, r n e t . y a i g y r k r r o kardiyak masaj için geri dönün Tü tan O .tatd. s Boğulma, travma, intoksikasyon i w s w A w / / veya herhangi bir yaşta asfiksi : p t ht olgusunda 5 tur (2 dakika) KPR uygulayın sonra 112’yi arayın
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
3. BASAMAK Nabız Kontrolü
i ğ e i Hastayı supin pozisyona getirerek nabız kontrolü n m r i t e i ğ D yapın E p ı n T o l i y c s Sağlık personeli olmayan kurtarıcılara önerilmez. Bu a A t r n e t . y a i kurtarıcılar solunumun yokluğu veya yüzeyelliğine g y r k r r o . ü O d T t n göre göğüs kompresyonuna başlar a a t t . s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Nabız kontrolü Karotis arterden i ğ İşaret ve orta parmaklarınızla e i n m r i t e i ğ Maksimum 10 sn sürmeli D E p ı n T o l i 10 sn içinde nabız alamadıysanız y c s a A t r n e t veya emin olamadıysanız . y a i g y r k r r o hastayı kardiyak arrest kabul Tü tan O .tatd. edin sis w
w A w / / Hemen göğüs kompresyonlarına : p t t başlayınh
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
4. BASAMAK Göğüs kompresyonlarına başlayın Efektif göğüs kompresyonu için,
i ğ e i n m r i t Hastayı sert bir zemin üzerine yatırın e i ğ D E p ı Sternumun alt yarısına el ayanızı koyun n T o l i y c s Diğer elinizi de üzerine yerleştirin ve a A t r n e t . y a i parmaklarınızı kenetleyin g y r k r r o Tü tan O .tatd. Göğüs duvarını en az 5 cm çökecek s i şekilde w s w A w / / Hızlı ve güçlü basın : p t t h Göğüs kafesinin geri gevşemesine izin
verin Dakikada en az 100 bası
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Göğüs basısı
Göğüs kompresyonları sırasında,
i Dirseklerinizin bükülmemesine özen gösterin ğ e i n m r i t e i Kompresyonlara minimal ara verin ğ D E p ı n T Kompresyon/ventilasyon oranı: 30:2, 5 tur = 2 dakika o l i y c s a A t Sağlık personeli olmayan kurtarıcılarda sadece göğüs r n e t . y a i g y r k r kompresyonu önerilmekte r o . ü O
d T t n a a Efektif ve sürekli göğüs kompresyonu ile sağlanabilecek t t . s i w s sistolik kan basıncı 60‐80 mmHg’ye çıkabilmektedir, diastolik w A ://w basınç ise çok daha düşüktür. p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Uygun göğüs basısı i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Hava yolu açıklığı 30 kompresyon sonrası 2 soluk verin
i ğ Hava yolu açıklığını sağlayın e i n m r i t e i ğ D Baş geri‐çene yukarı manevrası E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w Çene itme manevrası p t t h
(sağlık personeli olmayana önerilmez)
A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Kurtarıcı soluklar
Normal bir nefes alarak ağızdan ağıza/ağızdan buruna/maskeyle 2 kez soluk verin eği i n m r i t e i ğ D Her bir soluğu 1 sn’de verin E p ı n T o l i y Göğüs kafesinin soluk verme esnasında kalkması c s a A t r n e t . y a etkili soluk verildiğini gösterir i g y r k r r o . ü O d T t n Soluk vermek için göğüs kompresyonlarına minimum a a t t . s i w s w ara verin (tek kurtarıcı varsa ilk 2 dakika sadece göğüs A ://w p kompresyonu uygulanabilir) t t h Sık ve aşırı ventilasyondan kaçının A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Kurtarıcı soluk i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
5. BASAMAK
Defibrilasyon
i ğ e i Defibrilatör/OED gelince ritmi kontrol edin, n m r i t e i ğ D E p ı Şoklanabilir ritim ise 1 kez defibrile edin n T o l i y c s a A t Defibrilasyon sonrası ritmi kontrol etmeden hemen r n e t . y a i g y r k r r o KPR’ye devam edin, 2 dakika/ 5 tur uygulayın Tü tan O .tatd. s i w s Şoklanabilir ritim değilse KPR’ye devam edin w A ://w p t Her 2 dakika/5 turda bir ritim ve nabız kontrolü yapın t h
Yardımcı sağlık ekibi gelene kadar devam edin A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Defibrilasyon i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Defibrilasyon i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Erişkin temel yaşam desteği algoritması Etkili KPR için, • Dakikada 100 bası • Kompresyon derinliği en az 5 cm • Her kompresyon sonrası göğsün geri gevşemesine izin ver • Göğüs kompresyonlarına minimum ara ver • Aşırı ventilasyondan kaçın
Yanıtsız hasta Solunum yok ya da anormal (gasping)
i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h 112’yi ara Defibrilatör getir
İkinci bir kurtarıcı varsa arama ve getirme işini yapabilir
Nabız kontrolü yap (10 sn)
Nabız var
5‐6 sn’de bir 1 soluk ver Her 2 dakikada bir nabız kontrolü yap
Nabız yok
30 KOMPRESYON: 2 SOLUK olacak şekilde KPR’ye başla
OED/Defibrilatör gelince: Ritmi kontrol et Şoklanabilir ritim mi?
Şoklanabilir ritim
1 şok ver Hemen KPR’ye başla, 5 tur/2 dakikada bir ritmi ve nabzı kontrol et
Şoklanabilir ritim değil
KPR’ye devam et, 5 tur/2 dakika da bir ritmi ve nabzı kontrol et
Erişkin temel yaşam desteği algoritması Sağlık personeli olmayanlar için
i ğ e i n m r i t e i ğ D E p ı n T o l i y c s a A t r n e t . y a i g y r k r r o Tü tan O .tatd. s i w s w A ://w p t t h A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2012
Sonuçlar
i ABC CAB ğ e i n m r i t e i Derlenme pozisyonu ğ D E p ı n T o 112 l i y c s a A t r n e t . Kompresyon/ventilasyon oranı: 30:2, 5 tur = 2 dakika y a i g y r k r r o . ü O d T t n Dakikada en az 100 bası (Kaliteli KPR) a a t t . s i w s w A ://w Göğüs duvarı en az 5 cm çöktürülmeli (Kaliteli KPR) p t t Sık ve aşırı ventilasyondan kaçın h Defibrilatör/OED A s i s t a n O r y a n t a s y o n E ğ i t i m i ‐ 2011 2012