Toraks Bülteni - Aralık 2009 by LookUs Scientific

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Muzaffer Metintaċ TTD Genel Baċkan×

Genel Başkan’dan Mektup Türk Toraks DerneĊi’nin DeĊerli Üyeleri, Bültenimizin Aral×k 2009 say×s× ile yeniden merhaba! Türk Toraks DerneĊi (TTD), 2.800 civar×ndaki üyesi, ċubeleri, il temsilcileri, çal×ċma gruplar×, yay×nlar×, iċlevsel komiteleri, stratejik plan× ile büyük ölçekli bir sivil toplum kuruluċudur. Çok say×daki üye ve iċ gruplar×na karċ×n, s×k toplanabilen ve h×zl× üreten örgütü ile de son derece dinamik bir yap×ya sahiptir. Nitekim, çal×ċma gruplar× son iki y×l içinde toplam 5 kitap, 5 rehber yay×nlayabilmiċtir ki, bu say×lar önceki y×llarda yay×nlanan toplam kitap ve rehber say×s×na eċittir. Böylesine organize ve dinamik bir sivil toplum kuruluċu iç iletiċimini de web sayfas×, mesaj sistemi ve bülteni ile saĊlamaktad×r. Ama zannediyorum bas×l× bültenin verdiĊi keyif, diĊerlerinden çok farkl×d×r. Umar×m siz de bülteni elinize al×nca ayn× keyÀ hissedersiniz. Bir önceki say×da derneĊimizdeki geliċmeleri konu etmiċ ve yeni projelerin tart×ċ×ld×Ċ×n× belirtmiċtim. Konu edilen projelerin neredeyse tamam×n×n iċlevsel hale gelmekte olduĊunu yazmaktan mutluyum. Araċt×rma fonumuz iċliyor, projeler geliyor ve deĊerlendiriliyor. EĊitim ve araċt×rma burslar×m×za ciddi bir ilgi var. Beyaz kitap yay×nland×. Ĉnsan gücü plan çal×ċmas× yoĊunlaċt×. Türkiye GöĊüs Hastal×klar× ve GöĊüs Cerrahisi Tarihi Kitab× projelendirildi. TTD Kurumsal Geliċim Okulu müfredat× belirlendi. TTD Okulu ilk kez göĊüs cerrahlar×na aç×ld×. ATS ile ortak MECOR Kursu, neredeyse iki misli kat×l×mc× ile tamamland×. Yeni kitaplar ile yetinil-

medi, derneĊimiz yeni bir yay×n daha kazand×: TTD GöĊüs Cerrahisi Bülteni. Kongremiz de bu y×l farkl× bir yap×lanma ile karċ×n×zda olacak. Ama hemen ċunu söyleyebilirim: TTD Kongreleri Türkiye’de akciĊer saĊl×Ċ× ile ilgili bilginin üretildiĊi zeminlerdir. Son iki y×lda sahada çal×ċan uzman hekim arkadaċlar×m×z×n kat×l×mc×l×Ċ×n× artt×rmak için çok gayret sarf ettik. Uzman Hekim Konseyi kuruldu ve son toplant×larda gördük ki arkadaċlar×m×z rahatl×kla organize olabilecekler. Nitekim kongre ve okul komitelerine hemen dahil oldular. Belki de en güzel haberlerden biri, gelecekteki genel merkezimiz için oldukça iyi bir yerde olduĊunu düċündüĊümüz arsa al×nd×. Elbette s×rada yeni projeler var. “2010 Dünya AkciĊer Y×l×” için büyük bir kampanyaya kat×lmaya haz×rlan×n lütfen. Ĉlk say×da da vurgulad×Ċ×m gibi daha fazlas×n× baċaracaĊ×z; hep birlikte… Bir meslek ve bilim örgütü olarak, her türlü ön yarg× ve baĊnazl×ktan uzak, daha iyi mesleki özlük haklar×, ülkemizin akciĊer saĊl×Ċ× ile ilgili politikalar×n doĊruya yönlendirilebilmesi, daha çok bilgi üretimi ve paylaċ×m×, uluslararas× camiada daha fazla sayg×nl×k… Bütün bunlar× hiç kuċkusuz baċaracaĊ×z. Ama baċar×n×n ön ċart× ċu k×sa cümlede: Ancak hep birlikte baċarabiliriz! Bir sonraki bültende yeni hedeÁeri konuċmak dileĊiyle, Sevgi ve sayg×yla esen kal×n.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Tam Gün Yasası İle İlgili Olarak TTB Tarafından Yazılan Gazete İlanına Derneğimiz de İmza Koydu Türk Toraks Derneğinin de imza koyduğu çok sayıda uzmanlık derneği ve illerdeki tabip odalarının desteklediği Türk Tabipleri Birliği tarafından yazılan Tam Gün Yasası ile ilgili gazete ilanı aşağıdaki gibi medyada yer aldı.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Uz. Dr. Ĉpek Çoċkunol TTD Uzman Temsilcisi

Uzman Gözüyle Türk Toraks Derneği Merhaba sessiz kalmakla yetinen, ülkemizin ümit ışığı, saygıdeğer uzman hekim arkadaşlarım…

yeni kurulan özlük hakları ve sağlık politikaları komitelerine zamanında katılım ve hak ettikleri desteği göstermek önemli…

Belki de bu başlık ile birçoğunuzun itirazları ve içten içten sorgulamalarınız hemen başladı. Ancak, inanın bugün ya da yakın gelecekte, beni haksız çıkarmanızı belki de sizlerden daha çok istiyorum.

Uygulanmaya başlanan performans ve sağlıkta dönüşüm politikasıyla hekimler belki geçici olarak maddi sıkıntılarını çözseler de gelecek kaygıları da aynı oranda artmıştır. Maaşlarımızın iyileştirilmesi, iyileştirmenin emekliliğimize yansıması ve maaşı öne çıkaracak şekilde “ödül’’ olarak kabul görecek performans ödemelerin eklenmesi öncelikli amaç olmalıdır. Bu tempoyla çalışmaya devam etmemiz halinde, acil tıp hekimleri, psikiyatrlar ve genel cerrahlarda olduğu gibi göğüs hastalıkları uzmanlarında da tükenmişlik sendromu görülmesinden endişe duyuyorum.

Türk Toraks Derneği ile ilk tanışmam 1998 yılında gerçekleşti. İzmir Eşrefpaşa Verem Savaş Dispanseri’nde çalışırken, Antalya da düzenlenen II. Yıllık kongrede... Önce katılımcı olarak gittim kongreye ve açıkçası bir dispanser hekimi olarak çok fazla beklentim yoktu, biraz da şaşkındım. 2000 yılında Şeref Özkara hocam’dan gelen bir telefon üzerine ve hocamın gönderdiği formatta dispanser verilerimi hazırladım. 2001 yılında bu verileri açık oturumda sundum. Bundan sonra kongrede tebliğler sunmaya başladım ve her defasında umut vadeden derecede destek gördüm. 2003 yılında Türk Toraks Derneği’nin eğitim yönlendirmeleri, DSÖ’nün denetimi ve bakanlık desteği ile dispanserimde pilot metropol dispanseri olarak Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT)’ye başladım. Yine aynı yıl İsviçre’de ERS kongresinde gümüş sponsor kazanarak hastalarımdaki ilaç direncini sundum. 2006 yılında bakanlıktan ayrılarak İstanbul Taksim Verem Savaş dispanserine geçtim. Bu görevime ek olarak 2004 yılından beri uzman temsilcisi olarak genişletilmiş yönetim kurulunda bulunuyorum. Ve gelecekte Toraks Okulundan donanımlı mezun olmuş bir öğrenci olarak sağlık politikalarındaki etkin isimlerden biri olmayı hedeﬂiyorum. Türk Toraks Derneği kongre, kış okulu, mesleki gelişim kursları, merkezi kurslar derken beklentilerimizi o kadar aştı ki arkadaşlardan arada “Bilimselliğin dozunu biraz azaltsak…” yorumları gelmeye bile başladı. Açıkçası performansdan dolayı yıllık izin veya hastalık izni almaya çekinen arkadaşlarımız tütün kontrol kursuna katılmak hususunda yarışıyorlar. Aynı şekilde kuşkusuz yakında başlayacak olan uyku bozuklukları merkezi kursuna katılım için şanslarını zorlayacaklar. Aramıza yeni katılan, Dr Cemal Asım Kutlu ve arkadaşlarının kurulmasında önemli rol oynadığı Akciğer Nakli Çalışma Grubundan da merkezi kurs istiyoruz. Bu yeni çalışma grubuna sözde değil özde destek olmak gerektiğini düşünüyorum. Ayrıca bizleri bilgilendirmek üzere

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde belirtildiği gibi, “Sağlık herkes için doğuştan kazanılmış temel bir insan hakkıdır”. Uçak yolculuğunda ki anne örneği misali önce hekimin sağlığı, daha sonra halkın sağlığı, mesleki dinamizm ve bilimsel aktivitelerimiz gelir. Bütün bunlardan dolayıdır ki ülkemizin en çok üyeye sahip, en katılımcı, en demokratik, en bilimsel, aidiyet duygusunu en iyi sağlamış, her zaman ilkleri yapmaya çalışan uzmanlık derneklerin en önde geleni olan Türk Toraks Derneği için biz neler yapabiliriz bunu da sorgulamak gerektiğini düşünüyorum. Nasıl ki son dönemlerde Türk Tabipler Birliğini artık suçlamayı bırakıp katılımcı olmayı tercih etme eğiliminde bir artış varsa, Türk Toraks Derneği’nde de hep birlikte el birliği ile daha fazla yol alabileceğimize inanıyorum. “Kürek çekmek değil, dümene geçmek” ilkesi ile demokratik ortamın sağlandığı Türk Toraks Derneği’nde ben daha fazla meslektaşımın uzman temsilcisi olmaya gönüllü olmasını arzu ediyorum. Aynı zamanda birlikte yol alabilmemiz için kamuoyuna kendimizi daha iyi anlatmamız gerekiyor. Sivil toplum kuruluşlarının bize bu doğrultuda katkı sağlayabilecek olan çok önemli bir öğe olduğunu unutmayalım. Öncelikle her zaman dengeleri korumak için çaba harcayan bu nedenle bizlere yeri geldiğinde muhalefet yeri geldiğinde de destek olan kurucu üyelerden Ali Kocabaş hocamıza, dernek başkanı Muzaffer Metintaş’a, bir dispanser hekimi olarak tüberkülozda ve diğer çalışmalarımda bana destek olan Zeki Kılıçaslan, Eyüp Sabri Uçan ve Şeref Özkara hocalarım başta olmak üzere dernekte emeği geçen, bizleri ulusal ve uluslar arası alanda temsil eden tüm hocalarıma, katılımcı uzman temsilcisi arkadaşlarıma ve meslektaşlarıma teşekkürü bir borç bilirim.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ TÜRK TORAKS DERNEĞİ’NİN GÜNCEL KONU DOMUZ GRİBİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞÜ 18 Ekim 2009 Domuz gribi H1N1 tipi influenza (grip) virusu ile oluşan bir enfeksiyondur. İlk kez Nisan 2009’da ABD’de saptanmış; ardından mevsimsel özellik nedeniyle, başta güney yarıküre olmak üzere dünyanın pek çok ülkesine yayılmıstır. İlk saptanmasından bu yana, Dünya Sağlık Örgütü’ne bildirilen influenza olgularının yarısından fazlası H1N1 tipindedir. Bununla ilişkili olarak, hastalığın görüldüğü ülkelerde, grip nedeniyle sağlık kuruluşlarına yapılan başvuru, hastaneye yatış sayıları ve ölüm oranları, bu mevsimde beklenenlerin üstündedir. Şimdiye dek H1N1 enfeksiyonuna bağlı ölüm oranının %0.1 düzeyinde olduğu bildirilmektedir. Domuz gribi konusunda dünyadaki deneyim 14-16 Ekim 2009 arasında DSÖ tarafından düzenlenen bir toplantıda değerlendirilmiştir. Veriler, H1N1 enfeksiyonu gelişen hastaların çok büyük bölümünde, hastalığın grip benzeri hafif bir tabloyla seyrettiğini, tedavi gerekmeksizin, bir hafta içinde tümüyle iyileşme sağlandığını göstermektedir. Diğer yandan, temel kaygı giderek hastalıgın hızlı ve ağır bir seyir gösterdiği bazı alt gruplarda yoğunlaşmaktadır. Bu hasta gruplarında organ yetmezlikleriyle seyreden ciddi pnömoni (zatürre) veya astım, kronik bronsit, KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) gibi hastalıkların kötülesmesi izlenebilmekte; bu ciddi klinik tablolar, daha sık hastane ve yoğun bakım birimlerine yatış gerektirmektedir. Hastalığın ciddi seyrettiği olgularda en sık sorun virusun doğrudan yol açtığı pnömonilerdir. Ayrıca, hastaların %30 kadarında bu virus enfeksiyonuna eklenen başka bir bakterinin (en sıklıkla Streptococcus pneumoniae ve Staphylococcus aureus) de pnömoniye yol açtığı gözlenmiştir. Pnömoni zemininde gelişen solunum yetmezliği ve şok tablosu ölüme neden olmaktadır. Dünya deneyimi, ağır H1N1 enfeksiyonunun yol açtığı klinik tablonun mevsimsel gripte gözlenenden belirgin şekilde farklı olduğunu göstermektedir. Ciddi hastalık için üç temel risk grubu belirlenmiştir: altta yatan önemli sağlık sorunu (KOAH, astım gibi kronik solunum sistemi hastalıkları, diyabet, kronik kalp-damar hastalıkları, bağığıklığın baskılanması) olanlar, özellikle son üç ay içindeki ha-

Aral×k 2009

mileler, iki yaş altı çocuklar. Bu üç grubun dışında, obes hastalarda da ciddi klinik tablolara rastlanmıştır. Son olarak, daha düşük oranda, sağlıklı gençlerde de ciddi hastalık tablosu gelişebilmektedir, ancak bu kişilerde, halen herhangi bir risk faktörü tanımlanamamıştır. Ağır hastalarda, genel olarak yakınmaların ilk başlamasından itibaren 3-5. günlerde, hızla solunum yetmezligine ilerleyen bir kötüleşme gözlenmiştir. Halen H1N1 virüsü antijenik yapısında bir değişiklik göstermedigi için, hem geliştirilen aşılar, hem de eldeki antiviral ilaçlar (oseltamivir, zanamivir) etkindir. İlaçlarla, klinik tablonun daha haﬁf seyretmesi ve ölüm riskinin azaltılması mümkün olmustur. Bir bakteriyel enfeksiyonun eklendiğinin düşünüldüğü olgularda uygun antibiyotikler de kullanılmalıdır. Advisory Comittee for Immunization Practices (ACIP: Center for Disease Control-CDC’ün aşılamadan sorumlu komitesi) Eylül 2009’da yayınladığı duyurusunda aşağıdaki grupların öncelikli olarak aşılanmasını önermistir: Hamileler, 6 ay-24 yaş arası çocuklar, 6 aydan daha küçük bebeklere bakım veren ya da birlikte yaşayan kişiler, 24-64 yas arasındaki astım, diyabet gibi kronik hastalığı olan ya da bağışıklık sistemi zayıﬂamış olan kişiler, sağlık personeli. Hamilelerin aşılanması bebeklerde bir sağlık sorununa yol açmamakta, aksine annede oluşan antikorların bebeğe de geçerek koruyucu olabileceği bildirilmektedir. Mevsimsel grip aşısı, domuz gribine karşı koruyucu degildir; bu nedenle iki aşının ayrı ayrı uygulanması gereklidir. Mevsimsel grip için risk grubu olduğu bilinen 60 yaş üstü popülasyonda şimdiye dek domuz gribi nedeniyle hastane başvurularının görece düşük olduğu gözlenmiştir. Bunun, bu yaş grubunun önceden geçirdiği enfeksiyonlardan kazandığı bağışıklıkla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, domuz gribi aşılamasında öncelikli gruplar arasında yer almamaktadır. H1N1 aşıları halen A.B.D., Avustralya, Çin ve pek çok Avrupa ülkesinde ruhsat almış ve uygulanmaya başlanmıstır. Diger birçok ülkede de kısa sürede uygulanması beklenmektedir. Ancak, toplam üretim kapasitesi ihtiyacı karşılamada yetersiz kalabilmektedir; bu nedenle, ülkemizde de aşı ihtiyacı zaman içinde karşılanacaktır ve risk gruplarının sırayla aşılanması planlanmaktadır. Tüm ülkeler ruhsatlama sürecinde, aşıların etkinlik ve güvenliliğini dikkatle incele-

TORAKS BÜLTENİ mektedir; ancak, pandemik virusun yeni bir virus olması nedeniyle, halen klinik ve laboratuar izlem çalışmaları sürmektedir. Bugüne dek tamamlanan çalısmalarda, üretilen aşıların mevsimsel grip asıları kadar güvenli olduğu gözlenmiştir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), aşının uygulandığı tüm ülkelere, uygulanan popülasyonun etkinlik ve güvenlilik açısından izlenmesini sağlayacak bir sistem oluşturmalarını önermektedir. DSÖ ve AB sağlık örgütleri ülke verilerini izlemekte ve önerilerini düzenli olarak güncellemektedir.

Aşıların üretim sürecinde değişik katkı maddelerinin kullanılması gerekmektedir. Bunlardan biri, adjuvan olarak tanımlanan, aşının etkinliğini arttıran ve şimdiye dek pek çok aşıda kullanılan maddelerdir. Yapılmıs olan 70 klinik çalışmada, insan sağlığı açısından anlamlı bir soruna yol açmadıkları gözlenmistir. Diger bir katkı maddesi, civa içeren tiyomersal tiyosalisilattır ve aşının steril kalmasını sağlayan bir koruyucudur. Civa içeriği, besin maddelerinde izin verilen düzeyin altındadır ve DSÖ uzmanlar kurulu, sağlık için bir tehdit oluşturmayacağını bildirmistir. Aşının güvenliliği kapsamında, Guillain-Barre Sendromu (GBS) olarak tanımlanan, sinir sistemini tutan ve milyonda 1-2 oranında görülen bir hastalığa yol açabileceğine ilişkin söylemler vardır. Ancak, mevsimsel grip aşıları ile elde edilen deneyim, aşıların bu hastalıkla kesin kanıtlanmış bir ilişkisi olmadığını; buna karşılık, inﬂuenza enfeksiyonunun kendisisinin GBS’ ye yol açabileceğini göstermektedir.

Abdullah Sayıner TTD Solunum Sistemi İnfeksiyonlar Çalışma Grubu Başkanı

Ülkemizde domuz gribinin durumuna ilişkin olarak T.C. Sağlık Bakanlığı düzenli olarak bilgileri güncellemektedir (www.saglik.gov.tr). Bu kapsamda, korunma önerileri olarak, sık sık su ve sabunla ellerin yıkanması, sabun olmayan ortamlarda, varsa, alkol bazlı dezenfektanların kullanılması, gözler, burun ve ağıza elle temastan kaçınılması, öksürük ve

hapşırık esnasında ağız ve burnun tek kullanımlık kağıt mendillerle kapatılması ve mendilin çöp kutusuna atılması, mendil yoksa, kolun iç yüzüne hapşırılması, içinde bulunulan mekanların havalandırılması, sık dokunulan eşyaların ve yüzeylerin temiz tutulması, grip belirtileri olan çocukların kres ya da okula gönderilmeyip evde tutulması ve mümkün olduğunca diğer kişilerle temaslarının sınırlandırılması önerilmektedir. Daha ayrıntılı ve güncellenen bilgiler için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: • T.C. Sağlık Bakanlığı web sitesi. www.saglik.gov.tr • Dünya Sağlık Örgütü web sitesi. www.who.int • A.B.D. Center for Disease Control (Hastalık Kontrol Merkezi) web sitesi. www.cdc.gov • Eurosurveillance – European Center for Disease Control and Prevention (ECDC) yayın organı web sitesi. www.eurosurveillance.org Saygı ile bilgiye sunulur.

Muzaffer Metintaş TTD Başkanı

Şule Akçay TTD Genel Sekreteri

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Dünya KOAH Günü Ülke Genelinde Yapılan Etkinliklerle Gerçekleştirildi Her Kasım ayında yapılan ve tüm dünyada kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) karşı uyanıklığı artırmayı hedefleyen 8. Dünya KOAH Günü, bu yıl 19 Kasım 2009 günü yapılan etkinlikler çerçevesinde gerçekleştirildi. Her yıl olduğu gibi Dünya KOAH Gününde yine Türkiye’nin birçok ilinde Dünya KOAH Günü etkinlikleri kapsamında gün ile ilgili aﬁşler asılarak, radyo-TV söyleşileri yapılarak,

basın toplantıları düzenlenerek, kamuoyu ve hastalara yönelik toplantılar aracılığıyla KOAH konusunda bilgiler verildi. Ayrıca hekim eğitim toplantıları ile ücretsiz spirometri etkinlikleri yapıldı. Prof. Dr. Mehmet Polatlı KOAH Çalışma Grubu Sekreteri

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Tuncay Göksel Proje Sorumlusu, APMÇG Baċkan×

Türkiye’nin Akciğer Kanseri Haritası Projesinde Son Durum Türk Toraks Derneği (TTD) Akciğer ve Plevra Maligniteleri Çalışma Grubunun (APMÇG) 2004 yılında planladığı “Türkiye’nin akciğer kanseri haritası” projesinin 2. aşaması da tamamlandı. Toplum tabanlı bu insidans çalışmasına, 01.01.2005-31.12.2005 arasında tanı alan tüm akciğer kanserli hastalar alınmıştır. 2006 ve 2007 yıllarında iç ve dış kontroller yapılmış ilk sonuçlar 2007 yılındaki Uluslararası Akciğer ve Plevra Maligniteleri Sempozyumu sırasında sunulmuştur. Bulunan olgu sayısının tahmin edilenin altında olması nedeniyle mevcut verilerin, aynı tarihlerde T.C. Sağlık Bakanlığı-Kanserle Savaş Dairesine bağlı Kanser İzlem Denetim Merkezleri (KIDEM) tarafından yürütülen kanser insidans çalışmanın verileriyle birleştirilmesine karar verildi. Türkiye’yi en iyi yansıtacak akciğer kanseri insidans hızına ulaşılacağı düşünülen bu işbirliği için TTD Merkez Yönetim Kurulunun ve Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığının onayı alınmıştır.

Aral×k 2009

Hem APMÇG hem de KIDEM kayıtları, insidans çalışmaları için özel bir program olan Canreg programına girilmiştir. Bilgisayar ortamında “Capture and Recapture” programı ile iki veri birleştirilmiş, kaçak olguların kayıtları ilgili merkezlerde tekrar değerlendirilerek, doğruluğu teyit edilmiştir. Ayrıca bu ikinci aşama sırasında tüm olguların sağkalım bilgileri de araştırılmıştır. Uzmanlık Derneği, Bakanlık Kurumları, Üniversite, Devlet ve Özel Hastane işbirliği ve 100’den fazla araştırmacıyla gerçekleştirilen bu büyük proje, sadece sonuçları ile değil aynı zamanda bu örnek işbirliği ülkemizin bilim dünyasında yeni bir sayfa açacaktır. Sonuçlar 5-9 Mayıs 2010 tarihleri arasında İstanbul’da yapılacak Türk Toraks Derneğinin 13.Yıllık Kongresinde açıklanacaktır.

TORAKS BÜLTENİ Tütün Kontrolu Çalışma Grubu’ndan Mektup

Tütün Kontrolü Çal×ċma Grubu, 4207 say×l× yasan×n hekim örgütlerine ve hekimlere yüklediĊi sorumluluklar×n bilinciyle çal×ċmalar×n× tüm h×z×yla sürdürmektedir. Bu bilinçten hareketle aċaĊ×daki çal×ċmalar ön plana ç×kar×lm×ċt×r. Bu çal×ċmalar×n bir k×sm× hali haz×rda yürütülürken bir k×sm×n×n da önümüzdeki dönem hayata geçirilmesi kararlaċt×r×lm×ċt×r. 1) Ĉl Tütün Kontrol Kurullar×n×n (ĈTKK) eĊitiminde aktif rol alma ve gereĊinde dan×ċmanl×k hizmeti verilmesi. Tütün Kontrol Program×n×n en önemli bileċenleri, tütün ürünlerine eriċilebilirliĊin engellenmesi, pasif dumandan toplumun korunmas× ve etkin medya faaliyetleridir. ĈTKK’n×n kurulma amac×n×n temelini de bu bileċenler oluċturmaktad×r. Bu kurullar×n eĊitimi, Aral×k 2008’de SaĊl×k Bakanl×Ċ×’n×n düzenlediĊi ve TTD’nin eĊitimci desteĊi verdiĊi 3 günlük bir toplant× ile gerçekleċmiċtir. Ayr×ca illerde TTD temsilcileri taraf×ndan ĈTKK üyelerine dan×ċmanl×k hizmeti verilmektedir. Tütün kontrolü faaliyetlerinde kritik olan bu kurulun gerek eĊitim gerekse dan×ċmanl×k faaliyetleri aç×s×ndan TTD taraf×ndan desteklenmesi önümüzdeki dönem için de hayati önem taċ×maktad×r. TTD, SaĊl×k Bakanl×Ċ×’n×n tütün kontrolü konusunda akademik ve bilimsel destek ald×Ċ× en güçlü sivil toplum örgütüdür. 2) Yasan×n yürürlüĊü aċamas×nda takipçi rol alma ve gereĊinde ilgili kurumlara görüċ raporu sunulmas×. Ulusal Tütün Kontrol Program×m×z×n bir parças× olan 4207 say×l× yasan×n deĊiċtirilerek daha uygulanabilir hale gelmesinde TTD Tütün Kontrolü ÇG ile Sigara ve SaĊl×k Ulusal Komitesi (SSUK) bilimsel destek ve lobi faaliyetlerinde bulunulmuċtur. Bundan dolay× da yasan×n uygulanmas×nda yasan×n yürütücü kurumlar× kadar TTD ve SSUK’un da yak×n takipçi olma zorunluluĊu vard×r. 3) Yaz×l× ve görsel medyan×n sigara mücadelesi karċ×t× giriċimlerinin yak×n takipçisi olma ve bilimsel verilerle düzenlenmiċ yaz×larla bas×n bildirisi yay×nlanmas×. TTD’nin önümüzdeki dönem etkinliklerini art×rmas× gereken bir baċka alan da yaz×l× ve görsel medyan×n Tütün Kontrolü aç×s×ndan

yak×n takibidir. Medyadan ç×kan olumlu haberlerin desteklenmesi, olumsuz haberlerin nötralize edilmesi için zaman geçirilmeden müdahil olmas× baċar×n×n sürekliliĊine katk×da bulunmak için gereklidir. Bu faaliyet, SSUK ile eċgüdüm içinde yürütülmelidir. 4) Ulusal Tütün Kontrol Program× takviminin sürekli izlenmesi, aksakl×klar×n saptanmas× ve bu aksamalar×n düzeltilmesi için çaba harcanmas× 5) T×p fakülteleri müfredat programlar×na tütün kontrolünün yerleċtirilmesi için gerekli çal×ċmalar×n baċlat×lmas×. Ülkemizde mezuniyet öncesi t×p eĊitiminde tütün kontrolü ve bu baċl×k alt×nda sigara b×rakma tedavileri gerektiĊi kadar yer almamaktad×r. Bu nedenle TTD, YÖK ile etkin bir iletiċime geçerek konu hakk×nda etkin ve kan×ta dayal× bilimsel müfredat× mezuniyet öncesi t×p eĊitimine dahil edilmesi konusunda çaba sarf etmelidir. T×p Fakültesi müfredat çal×ċmalar× için çal×ċtay haz×rl×k plan×m×z vard×r, bunun ön çal×ċmalar× yap×lm×ċt×r. Dönem 1’den dönem 6’ya kadar gerek amÀ dersleri gerekse küçük grup çal×ċmalar× ċeklinde amaç ve öĊrenim hedeÁeri içeren bir taslak müfredat plan× oluċturulmuċtur. HedeÀmiz oluċturulan bu program× öncelikle Toraks- yahoo grupta tart×ċmaya açmak ve gelecek öneriler ×ċ×Ċ×nda t×p eĊitimcilerinin de dahil olduĊu bir çal×ċtayda son ċeklini vermek ve Merkez Yönetim Kurulu onay× al×nd×ktan sonra TTD olarak doĊrudan YÖK ve Tütün kontrol program×n×n sorumlusu olmas× nedeniyle SaĊl×k Bakanl×Ċ× üzerinden YÖK’e sunulmas× planlanmaktad×r. Çal×ċtay için önerdiĊimiz tarih ise Mart 2010’dur. 6) Etkin bir tütün kontrol politikas×n×n vazgeçilmez temel direĊi olan saĊl×k çal×ċanlar×n×n tütün kullan×m oranlar×n×n minimalize edilmesi. SaĊl×k çal×ċanlar× gerek rol model olmalar× gerek hasta ile birebir temas etmesi nedeni ile tütün kontrolünde kritik öneme sahiptir. Ancak üzülerek ifade etmek gerekir ki ülkemizde saĊl×k çal×ċanlar×n×n sigara içme s×kl×Ċ× toplumun sigara içme s×kl×Ċ× ile benzerdir. Bu durum taraf×m×zca kabul edilemezdir. Çünkü tütün kontrol progra-

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ m×n×n baċar×s×n× gösteren en önemli ölçütlerden biri saĊl×k çal×ċanlar×n×n sigara içme prevalans×ndaki azalmad×r. Bu azalmay× saĊlamak için dün gösterdiĊimiz kararl×l×k ve efordan çok daha büyük bir eforun TTD’nin SaĊl×k Bakanl×Ċ×, diĊer meslek örgütleri, uzmanl×k dernekleri ile eċgüdüm dahilinde göstermesi gerekmektedir. Bu düċünceden hareketle “SaĊl×k Çal×ċanlar× Sigaraya Hay×r Kampanyas×” ad× alt×nda bir projenin haz×rlanmas× ve hayata geçirilmesi için çal×ċmalar×m×z baċlam×ċt×r. Proje, saĊl×k çal×ċanlar×n×n tütün kontrolü konusunda duyarl×l×klar×n× art×rmay× ve saĊl×k çal×ċanlar× aras×nda sigara içme oranlar×n× azaltmay× hedeÁemektedir. 7) Ĉlaç geri ödemeleri konusunda SaĊl×k Bakanl×Ċ× ve Sosyal Güvenlik Kurumuna görüċ raporu sunulmas× ve ilaç geri ödeme uygulamas×n× destekleyici politika izlemesi. TTD, bir yandan etkin tütün kontrol politikalar×n×n hayata geçirilmesi konusunda ald×Ċ× insiyatiÀ önümüzdeki dönemde de devam ettirirken, diĊer yandan hastalar×n kan×ta dayal× bilimsel tedavi yöntemlerine ulaċabilmelerini kolaylaċt×rmak için çaba sarf etmelidir. 8) TTD Tütün kontrolü ÇG’nun, tütün kontrolü mücadelesinde SaĊl×k Bakanl×Ċ×’nda sürdürülen çal×ċmalar×n bizzat içinde yer almas×, projelerin planlanmas×nda ve yürürlüĊünde aktif rol oynamas×. SaĊl×k Bakanl×Ċ× Tütün ve BaĊ×ml×l×k Yap×c× Maddeler Daire Baċkanl×Ċ× taraf×ndan tütün kontrolü eylem plan×na uygun olarak toplant×lar düzenli bir ċekilde devam etmektedir. Bu toplant×larda aċaĊ×daki komitelerde çal×ċma kurulumuz yürütme ve dan×ċma kurulu üyeleri görev almaktad×r. I) Ulusal tütün kontrol komitesinde 6 yürütme kurulu üyemiz ve birçok çal×ċma grubu üyemiz bulunmaktad×r. Bu üyelerimizle TTD güçlü bir ċekilde temsil edilmektedir. II) Hekimlere yönelik tan× tedavi rehberi haz×rlama komisyonu. Bu komisyonda 3 yürütme ve dan×ċma kurulu üyemiz görevlidir. III) Sigara b×rakma poliklinikleri mevzuat çal×ċmas× komisyonu. Bilimsel ve bilimsel olmayan yöntemleri ay×rt etme ve bilimsel yöntemlerin uygulan×ċ ċekillerini standardize etmeye yönelik bir yönetmelik haz×rlanmaktad×r. Bu komisyonda 2 yürütme kurulu üyemiz görevlidir. IV) Sigara b×rakma tedavileri geri ödeme komisyonu. Bu komisyonda TTD TK ÇG yürütme kurulu ve dan×ċma kurulundan 3 kiċi aktif çal×ċmaktad×r 9) SaĊl×k Bakanl×Ċ×n×n ĈTKK için rehber haz×rlanmas×. TTD temsilen ÇG yürütme kurulu, ilgili komisyonda yer alm×ċ ve derneĊimiz katk×lar×yla rehber haz×rlanm×ċt×r SaĊl×k Bakan-

Aral×k 2009

l×Ċ×, yürütme kurulumuzun haz×rlad×Ċ× tütün kontrolü hekim el kitab×ndan da yararlanmay× planlamaktad×r. 10) Merkezi kurs ve kongre kurslar×n×n 2009-2010 döneminde de tekrarlanmas×. Bu y×l 18-20/Aral×k/2009 tarihinde merkezi kursumuz tekrarlanm×ċt×r. 2010’da 13. Y×ll×k kongremizde ayr×ca bir günlük kongre kursu yap×lacakt×r. Ayn× kurslar×n 2011 y×l×nda da yap×lmas×n×n gerekli olduĊu düċünülmektedir. 11) Uzlaċ× raporu haz×rl×Ċ×. Önümüzdeki dönem en önemli planlar×m×zdan biri uzlaċ× raporu haz×rl×Ċ×d×r. 12) Ulusal Tütün Kontrol Program×n×n TTD’nin diĊer çal×ċma gruplar× ve ċubeleri taraf×ndan içselleċtirilmesi. Önemli hedeflerimizden biri derneĊimizin tüm birimleri taraf×ndan ulusal tütün kontrol program×n×n bileċenlerinin, hedeÁerinin ve sonuçlar×n×n daha çok içselleċtirilmesi için strateji belirlenmesidir. 13) DiĊer uzmanl×k alanlar×nda yürütülen tütün kontrolü faaliyetlerini etkinleċtirilmesi ve diĊer uzmanl×k dernekleri ile birlikte stratejik ortakl×klar kurulmas×. Bunun için TTB UDEK (Uzmanl×k dernekleri eċgüdüm kurulu) bünyesinde konunun gündeme getirilmesi ve bu sayede diĊer uzmanl×k derneklerinin eĊitim etkinliklerinde TTD’nin temsiliyetinin saĊlanmas× gerekmektedir. 14) DiĊer aktiviteler: Tütün kontrolü yürütme kurulu, Sosyal Güvenlik Kurumunun sigara b×rakma tedavileri konusunda dan×ċmanl×k görevini TTD’ni temsilen sürdürmektedir. Yine SaĊl×k Bakanl×Ċ×’n×n hekimlere uygulad×Ċ× performans sistemi konusundaki çal×ċmalar×nda görev almaktad×r. 15) Hekim eĊitim programlar×na baċlanmas×. SaĊl×k Bakanl×Ċ× ile ortak olarak yap×lmas× düċünülen hekim eĊitimi program× SaĊl×k Bakanl×Ċ×’ndaki h×zl× bürokrat deĊiċimi nedeniyle etkin ċekilde sürdürülememektedir. Bu hekim eĊitimi program×n×n TTD önderliĊinde ilk planda 6 büyük ilde (Ĉstanbul, Ankara, Ĉzmir, Adana, Bursa, Konya) derneĊin ċubeleri ile ortak planlanarak baċlat×lmas× hedeÁenmektedir. Yasan×n yürürlüĊe girmesi biz hekimlerin yükünü azaltm×ċ görünmekle birlikte sorumluluklar×m×z× ciddi boyutta art×rm×ċt×r. Bu yasan×n yürürlükte kalmas×nda stratejik öneme sahip olduĊumuzu düċünerek yolumuza devam edeceĊiz. DerneĊimizin tüm üyelerinin desteĊine ihtiyac×m×z olduĊunu vurgulamak istiyoruz. Ĉnanmak baċarman×n en önemli ad×m×d×r. Biz de inand×Ċ×m×z yolda baċar×ya ulaċacaĊ×m×zdan emin olarak yürümeye devam ediyoruz. Sayg×lar×m×zla Tütün Kontrolü Çal×ċma Grubu Yürütme Kurulu Üyeleri

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Elif DaĊl× Sigara ve SaĊl×k Ulusal Komitesi (SSUK) Baċkan×

Dumansız Türkiye ve Bloomberg Projesinin Katkısı New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg, günde 14 bin kişiyi, yılda beş milyon kişiyi öldüren tütün salgınının, küresel halk sağlığı krizine dönmesini engellemek amacıyla, dünya tütününün üçte ikisini kullanan orta ve düşük gelirli ülkelere yardım etmek için bir insiyatif başlatmıştır. Bloomberg Vakfı, 2006 yılından itibaren tütün kontrolu konusunda yüksek etki gücüne sahip olabilecek girişimleri, geliştiren ve uygulayan projelere, teknik ve mali yardım yapmaktadır. Bloomberg Insiyatiﬁ kırk ülkede, hükümetlere, devlet ajanslarına, sivil toplum örgütlerine, üniversitelere fon sağlamaktadır. Ülkemizde Sağlık Bakanlığı ve Yeşilay bu fonlardan proje desteği almıştır. Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) dönem başkanlığı 2007 Aralık ayında daha önce beş yılı aşkın süredir başkanlığı yürüten Türk Tabipleri Birliği’nden Türk Toraks Derneği’ne geçmiştir. Aynı günlerde 4207 sayılı kanun genişletilerek, uzun tartışmalardan sonra Adalet Komisyonundan geçmiş ve meclis genel kuruluna ulaşmıştı. Kanun metni sigara endüstrisinin bütün isteklerini içeriyor, kapalı alanlarda sigara içilen alanlara, “havalandırma” cihazları taktırmak suretiyle izin veriyordu. 12 Aralık 2007’de Ankara Sheraton Oteli’nde Sayın Başbakan, Sağlık Bakanı, Dünya Sağlık Örgütü temsilcileri, TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı ve Türk Toraks Derneği Genel Başkanı’nın katıldığı bir panel ile Ulusal Tütün Kontrol Programı lansmanı yapılıyordu. Toplantıda Sayın Başbakan kapalı alanlarda sigarayı yasaklayan kanunun çok kapsamlı ve sağlığı koruyacak şekilde çıktığını müjdeliyordu. Konuşmasını bitirdikten sonra kendisini kutlayarak kanunun maalesef amacına yönelik bir metin içermediğini söylediğimizde ise derhal düzeltilmesi talimatını veriyordu. Aralık 2007’de bayramla birleşen yılbaşı tatilinde konuyla ilgili bütün arkadaşlar ile kanun metnini çalışıyorduk. 3 Ocak 2008 tarihinde TBMM, Sağlık Bakanı’nın hiç ayrılmadan her aşamasını kontrol ettiği, Başbakanın, endüstri güdümlü araya sokulmaya çalışılan başka kanun tartışmalarını durdurduğu bir süreçten sonra, % 100 dumansız bir Türkiye için yasayı onaylıyordu. Sayın Cumhurbaşkanın 19 Ocak 2008’de imzaladığı yasa ile 19 Mayıs

2008’den itibaren ikram sektörü dışında kapalı alanlarda sigara içilmeyecekti. Meclis Adalet Komisyonuna davet edilen sigara firmalarının tavrından, uygulaması 18 ay ertelenmiş ikram sektörünün beklentilerinden, işimizin kolay olmayacağını anlamıştık. Karşımızda devasa bir endüstri, kolay lokma sandığı Türkiye ve bağlantılı olarak Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya’dan hiç elini çekmeyi düşünmüyordu. Literatürde yazılanlar gibi bizde de ikram endüstrisinden muhalifler ve dostlar edindikleri görülmekteydi. Savaşa hazırlanıyorduk. O sırada Bloomberg Proje başvuruları için Ankara’da bir toplantı yapılıyor ve başvurular isteniyordu. Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi 30 Sivil Toplum Örgütü ağıydı ve Devlet kurumları temsilcilikleri de bileşenleri arasındaydı. Bloomberg fonu görev ağlarına daha kolay destek veriyordu. Başvurmanın tam zamanıydı. Endüstri diğer ülkelerde benzeri kanunları nasıl engellemiş, nasıl davalar açmış, nasıl ihlalleri kolaylaştırmış inceledik. Biz de en azından literatürde olanların cereyan edeceğini hesaplayarak, nasıl karşı koyarız planladık. Savaşın medya ve hukuk sahalarında kızışacağını öngörerek, “Sigarasız kapalı alanlar kanununa medya ve hukuk desteği sağlamak” amacıyla proje başvurusunda bulunduk. Sağlık Bakanlığı konuyla ilgili halk eğitimi kampanyası ve filmler, Yeşilay, radyo ve TV spotları hazırlıyordu. Bizim konumuz diğer projelerle örtüşmüyor ve sivil toplumun ön saflarda düşmanla yüzyüze kalacağı alanı içeriyordu. Projemiz kabul edildiğinde çok heyecanlanmıştık ama henüz başımıza geleceklerden haberdar değildik. Fala bakar gibi olacakları öngörerek projeyi yazarken, bu kadar iyi falcı olduğumuzu, endüstrinin bizden önceki ülkelerde çok daha insaflı ve saygılı olduğunu, uyanık ve uyku halindeki yaşamımızın önemli bir kısmının proje ile geçeceğini bilmiyorduk. Aralık 2008’de projemiz resmen başladı. İkram endüstrisinde karşı ayaklanmaların çıkacağı aşikardı. Bunların büyük bir kısmı endüstri aracılığıyla yayılan iflas senaryolarına dayanmaktaydı. Endüstrinin Amerika Birleşik Devletleri’nde bile olmayan restoran dernekleri adına gaze-

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ te ilanı vererek yasayı protesto ettiğini biliyorduk. New York Belediye Başkanı Bloomberg 2002 yılında sigarasız kapalı alanları ilan ettiğinde o da az çekmemişti endüstri dostu restoran sahiplerinden, hatta Berlin 2008 ERS kongresinde de olanları anlatmıştı. Kendisi ile konuştuğumuzda “çok saldıracaklar, korkmayın” demişti. İlk olarak lokantacılar, pastacılar, kebapçılar federasyonu ile toplantı yapmaya karar verdik. İllerden gelen şube başkanlarını iki ayrı toplantıda Ankara’da ağırlayacaktık. Proje asistanımız Efza Evrengil günlece çalıştıktan sonra bazısı yufkacı, bazısı leblebici olan oda başkanlarını Ankara’ya topladı. Sigara üzerine çatal – bıçak ile çarpı yapılmış bir logomuz vardı. Dumansız ikram sloganları ile salonu donattık. Yaka rozetleri ve tabak altlıkları hazırladık.

Değişik ikram sektör temsilcileri, denetim ekipleri, emniyet güçleri ile toplantılar devam ediyordu. İzmir’de başarılar kazanmış Oğuz Kılınç, Füsun Yıldız, Pınar Pazarlı ve ekiplerini diğer illerde yardıma çağırıyorduk. Denizli, Aydın, İzmir, Sakarya, Edirne, Gaziantep, Elazığ, Erzurum, Eskişehir illerinde Vali, Rektör, İl Sağlık, Emniyet ve Milli Eğitim müdürleri ile toplantılar ve basın çalışmaları yapıyorduk.

Denizli Ĉli Toplant×s×

Proje koordinatörümüz Özen Aşut, Nazmi Bilir, Dilek Aslan, Hilal Özecebe, Turgut Kazan, Osman Örsel, Sema Canabakan, Şule Akçay, Birol Kılkış, Murat Tuncer ‘in konuşmacı olarak katıldığı bu iki toplantı oldukça olaylı geçti. Mart 2008’de kanunun asla işlemeyeceği, geri çekileceği, yemeğin sigarasız olamıyacağı inancı çok yaygındı. Lokantacılar “hoşgeldiniz” diyen bir kadına “ne diye bizi çağırdınız” diye ayaklanarak bağırmayı adeta mesleki onurları olarak görüyorlardı. Toplantılarda arbede çok ilerleyince “vazgeçelim mi” şeklinde düşündüğümüz bile oldu. Ancak akşama doğru yavaş yavaş sakinleşiliyor, çözüm üretmeye, uyumu nasıl sağlıyacaklarını düşünmeye başlıyorlardı. Bu toplantılar bize sarfedilen enerjinin asla boşa gitmediğini öğretiyordu, kahvehaneciler ayaklanmayı birlikte sürdürmek istediklerinde lokantacılar reddediyorlardı.

Lokantac×lar Federasyon Toplant×s×

Aral×k 2009

Ĉstanbul Emniyet ve SaĊl×k Ekipleri EĊitimi

Basına, endüstrinin ulaştırdığı yanlış bilgileri engellemek için daha önce, daha çok ve değişik kaynaklardan bilimsel veri ve görüş ulaştırıyorduk. Haftada bir basın bülteni, dış kaynaklı haber çalışması yapıyorduk. Projenin ilk yılı dolmadan, 12 basın toplantısı, 28 köşe yazarı görüşmesi, 32 TV programı, 3 sağlık ve eğitim muhabirleri toplantısı yapılmış oluyordu. Mayıs 2009‘da restoran, kahvehanelerin sigarasız olmasına iki ay kala Sağlık Bakanı ikram endüstrisi temsilcileri ile Ankara’da bir toplantı yapıyor ve bizleri de davet ediyordu. İkram sektörü temsilcileri sigara endüstrisinin bütün argümanlarını sıralıyor ve yasaya uymayacaklarını dile getiri-

TORAKS BÜLTENİ yorlardı. Projemizin hazırladığı kitapçığı dağıtarak onların yanlış savlarının hepsine cevap vermiş oluyorduk. Haziran 2009 son derece sessiz geçiyor, Bakanlığın tv de başlaması gereken spotları bir türlü başlamıyordu. Yasadan geri adım atılacağı izlenimleri doğmaya başlamıştı. Bizim projemiz TV spotlarını kapsamıyordu. O sırada THY uçaklarına reklam vererek kanun 19 Temmuz’da yürürlüğe girecek mesajını vermek istedik. 19 Temmuz’dan sonra uyum sağlama çalışmaları , sigara içme vergisi, havalandırma satılacağı haberleri yayan endüstri kaynaklarına karşı mücadele devam etti. Hukuk zemininde mağdur duruma düşen denetim ekiplerine destek sağlandı. Taraf olarak endüstrinin yasayı durdurma çabalarına müdahil olundu. İhlaller ile ilgili başvurularda bulunuldu.Endüstri Türkiye’den kolay vazgemeyecek gibi görünüyor, savaşımız daha epey uzun süreceğe benziyor.

Uçaklara Verilen Reklam

Projemizin başından itibaren desteğini esirgemeyen Türk Toraks Derneği Yönetim Kurulu’na ve çalışanlarına yürekten teşekkürlerimizi sunuyor ve devam edecek mücadelemizde yanımızda yer almalarını rica ediyoruz.

www.yearofthelung.org Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Demet Karnak

Göğüs Hastalıkları’nda 60 Yılın Öyküsü: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı 1930’lu yıllarda hekim sayısı yetersizdi ve yeni hekimlerin yetiştirilmesi öncelik taşımaktaydı. Bu nedenle, İstanbul’da bulunan tek tıp fakültesinin yanı sıra yenisi kurulacaksa bunun yeri Ankara olmalıydı. Sağlık Bakanı Dr Reﬁk Saydam döneminde “Ankara’da bir tıp fakültesi tesisi hakkında kanun” 9 Haziran 1937 yılında kabul edildi. Fakülte binası eski Ankara Erkek Lisesi arazisi üzerinde inşa edilmesi de kanun maddelerinde yer aldı. Fakülte ve hastane projesi Fransız mimar Jean Walter’a verildi. II. Dünya savaşının çıkmasıyla yaşanan mali sıkıntılar yüzünden proje çizimi 1942’de tamamlandı. Fakülte binasının temel atma töreni 28 Eylül 1945’de yapıldı. Ancak 22 yıl sonra 1967’de tamamlandı. Bugün morfoloji binası olarak bilinen yapı budur. Planlanan hastane kısmına o dönemde ise hiç başlanamadı. 1944’de tümgeneral Abdülkadir Noyan, Cumhurbaşkanı İnönü tarafından Ankara tıp Fakültesini kurmakla görevlendirildi ve dekanlığa atandı. İlk aşamada geçici olarak Gülhane Askeri Tıp Akademisi ile Ankara Numune Hastanesinin bina ve olanaklarından yararlanması düşünüldü. Gülhane ve Numune Hastanesi bağlı bulundukları bakanlıkların yönetimi altında kalacaklar bu hastanelerden seçilecek klinikler Tıp Fakültesi dekanlığına bağlı çalışacaklardı. 19 Ekim 1945’de Cebeci Hastanesin’de büyük dershanede yapılan görkemli bir törenle eğitime başlandı. Dönemin milli eğitim bakanı Hasan Ali Yücel’dir ve açılış konuşmasında “Türk tıp öğretiminin duraklarından birini şu saatte ve Cumhuriyetin başkentinde açıyoruz” diyerek bu kurumun Cumhuriyet’in de bir parçası olduğunu ifade etmiştir. Anabilim Dalımızın kurucusu Prof. Dr. Nusret Karasu GATA’nın İç Hastalıkları Polikliniği Başkanlığından 1949’da FİTİZYOLOJİ kürsüsünü kurmuştur. 1960’da bu isim “Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz” olarak fakülte Genel Kurulu tarafından değiştirilecektir. Nusret Karasu sağlık bakanlığı yap-

Aral×k 2009

mış, ülkemize hizmet etmiş, Kızılay başkanlığı yapmış çok önemli tıp ve devlet adamlarından biridir. Dekanlık yaptığı dönemde, öğrenci olaylarında fakülteye giren askeri birliklerin başındaki yüzbaşıya “Sizin rütbeniz benimle konuşmaya müsait değil komutanınızla geliniz”, diyebilen, komutan geldiğinde de “burası ilim mabedididir buraya silahlarla girilmez” diyebilen bir bilim insanıdır. Fakültemizi ziyareti sırasında Fransız bilim adamı Pastör “Siz bize hayran olduğumuz tarihinizi verin biz size teknolojimizi verelim” tekliﬁnde bulunduğunda; “Tarihimiz bize atalarımızdan mirastır istesek de veremeyiz. Teknoloji ise şu gördüğünüz gençlerle şekil bulacaktır” diyebilen bir devlet adamıdır. Aynı zamanda “Devletler ordularıyla savunur, fakat kurumlarıyla yaşar” sözüyle ünlenen bir ﬁlozofdur. Türkiye’de o dönem de verem tanı ve tedavisi oldukça zordu. Henüz Tüberküloz ilaçları yeni ve pahalıydı. 1946 da

Dekan×m×z Say×n Prof Dr Ĉlker Ökten Emekli öĊretim üyelerimizden Prof Dr Hilmi Gürses’e plaketini verirken

TORAKS BÜLTENİ Ankara’ da kurulan Ankara Veremle Savaş Derneği veremlilere ancak sadece gıda ve giyecek verebiliyordu. Bu derneğin Ankara Kalesi Hisar’ da Vilayet yardımı ile yaptırdığı bir binası vardı ve dernek başkanı Prof.Dr. Nusret Karasu idi. Karasu’nun 2. Dahiliye Poliklinik profesörü olarak Cebeci’de U şeklindeki binanın batı kanadındaki birkaç odada hasta yatakları da vardı. 1949 da Hisar Parkında açılan 1 nolu Verem Savaş Dispanseri, Dernekle Fakülte arasında düzenlenen protokol gereğince Fitizyoloji kliniğinin çalışma yeri oldu. 1950 de üst katlar ve ameliyathane yapılarak 1951 de ilk kez Dr. Galip Urak tarafından akciğer rezeksiyon ameliyatı yapıldı. Bu ameliyat hem tüberkülozda radikal girişimin etkinliğinin, hem de entübasyonla anestezinin bir örneği olmuştu”. 1950’lerde Gülhane’nin asker hastaları ile fakülte hastaları, personel ve malzeme ayrıldığında sıkıntılı durum yaratmaya başladı. Bu sıkıntılı durum her iki kuruluşun öğretim üye ve yardımcılarını da etkisi altında bulundurdu. Ankara’da hastane hizmetlerini görecek genişlikte hazır bina olmadığından ve Tıp Fakültesinin de Ankara’dan ayrılması söz konusu olmadığından çözüm Gülhane askeri Tıp Akademisinin

kadar numune hastanesi arkasında 200 yataklı tüberküloz pavyonu olarak adlandırılan binada da faaliyet göstermiştir. İlkin şu anki Gastroenteroloji binasında, daha sonra 1971’de taşınarak şu anki kliniğimiz binasında faaliyet göstermiştir.

Dekan yard×mc×s× Prof.Dr. Murat Prof.Dr. Nusret Karasu’nun oĊlu Tanju Özsan, kliniĊimizin kurucu öĊretim üyesi, merhum Karasu’ya plaketini takdim ederken

O dönemde ilk kurulucu kadrodaki öğretim üyeleri Selahattin AKKAYNAK, Celal ERTUĞ, Ragıp ÜNER, Necdet MENEMENLİ, Orhan ÖGER, Sami SOLU olarak sıralanabilir. Kliniğimiz dört sağlık bakanı çıkarmıştır. Nusret KARASU, Ragıp ÜNER, Türkan AKYOL ve Celal ERTUĞ değişik dönemlerde sağlık bakanlığı yapmışlardır. Türkan Akyol aynı zamanda, ilk kadın bakan ve rektör olma başarısıyla kliniğimizi ve tüm Türk kadınlarını onurlandırmıştır. Daha sonra bu kadroya Nezihe ENACAR, Hilmi Gürses, Türkan AKYOL, Lütfü GÜRBÜZ, Belma ÇOBANLI ve Doğanay ALPER katılmıştır. Yeni öğretim üyelerinin eklenmesiyle şu anki kadromuz zaman içinde şekillenmiştir.

Prof.Dr. Sumru Beder plaketini Dz. TuĊgeneral Prof.Dr. Hayati Bilgiç’den al×rken

Cebeci’deki şimdiki hastaneden ayrılması olarak görüldü. 20.06.1952 tarihinde çıkan kanunla GATA ile Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinin birbirlerinden ayrıldı. Dönemin dekanı Prof. Dr. Nusret Karasu’ydu. Bu kanunla Cebeci’ deki şimdiki hastanenin bulunduğu tüm arazi, 750 yataklı GATA bina ve tesisleri, alet ve malzemeleriyle Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesine devredildi. Ulus Hisar Verem savaş Hastanesinde çalışmakta bulunan Fitizyoloji de (Göğüs Hastalıkları ve Tüberküloz) kürsüsüne taşındı. Fitizyoloji kürsüsü 8 yıl

Bu kadro içerisinden emekli olan ya da ayrılan öğretim üyelerini Türkan Akyol, Nezihe Enacar, Hilmi Gürses, Lütfü Gürbüz, Doğanay Alper, Efşin Pınar, Nezihe Saygun, Sumru Beder’i sevgi ve saygı ile anıyoruz. Zaman içerisinde bu büyük klinik kendi bünyesinde bir meyve vermiş ve Yükseköğretim Kurulunun 20.01.1993 tarihli toplantısında Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalına bağlı olarak Alerjik Hastalıklar Bilim Dalı kurulmuştur ve Prof. Dr. Lütfü Gürbüz Bilim Dalı başkanlığına seçilmiştir. Girişimsel bronkoloji, yoğun bakım, sağ kalp kateterizasyonu, uyku bilimi, pulmoner hipertansiyon, sigara bırakma bilim ve teknolojisi, KOAH, kan gazları, solunum fonksiyonları, kardiyopulmoner egzersiz testleri ve alerji alanında anabilim dalımız önder niteliktedir. Bundan sonra da daha ileriye hep ileriye demeyi sürdürecektir.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Göğüs Hastalıklarında Koca Bir Çınar: Tuğrul Çavdar

Değerli üyelerimiz hepiniz onu tanıyorsunuz. Göğüs Hastalıkları alanında koca bir çınar olan hocamız Prof. Dr. Tuğrul Çavdar… Türk Toraks Derneği’nin kurucu üyelerinden ve 1998 – 2000 yılları arasında dernek başkanlığını yapmış olan hocaların hocası… Her zaman çalışkanlığın, dürüstlüğün, ilkeli olmanın timsali… Her toplantıda deneyimlerine dayanarak yaptığı konuşmalardan dersler çıkardığımız bir duayen… Aşağıda Toraks Bülteni (TB) olarak hocamızla yaptığımız röportajı sunuyoruz.

T.B.: Göğüs Hastalıkları dalını seçtiğinizden memnun musunuz? Bu dalın geleceğini nasıl görüyorsunuz? T.Ç.: Mezuniyet sonrası bir çok klinikte uzmanlık eğitimi alabilme imkanı varken göğüs hastalıklarını daha talebe iken seçmiştim. Çünkü bu disiplin dâhiliye branşları içinde en iyi gelişebilecek biri olarak görülüyordu. Bu kanaatimin doğruluğunu bugün daha iyi görüyorum. Uzmanlık Eğitimine başladığım zaman akciğer tüberkülozu ve KOAH’dan ibaret olan bu branş, bugün büyük bir hasta potansiyeli, çok geniş bir bilgi birikimi ihtiva eden, birçok girişim ve manipulasyon gerektiren ve gittikçe genişleyen çalışma alanları olan bir dal haline gelmiştir. Önümüzdeki senelerde uyku hastalıkları ve yoğun bakımdaki gelişmeleri göreceğiz. Birçok memlekette başlamış olan evde göğüs hastalıkları takip ve tedavisi Türkiye’de de başlayacaktır. Toplum sağlığı çalışmalarında en önemli branşa mensup olduğumuzu da unutmamalıyız. T.B.: Türk Toraks Derneği’nin bugün bulunduğu yeri ve geleceğini nasıl görüyorsunuz?

T.B.: Bize kısaca özgeçmişinizi anlatır mısınız? T.Ç.: 1957 de tıp fakültesinden mezun oldum. Çok kısa bir süre S.S.Y.B.’de çalıştım. 1958 yılı başında uzmanlık eğitimine başladım. Temmuz 1962 Göğüs Hastalıkları Uzmanı oldum. Uzmanlıktan sonra 18 ay Paris’te yabancı asistan olarak çalıştım. İstanbul Göğüs Cerrahisi Merkezinde 9 yıl ağırlıklı olarak Solunum Fonksiyon Laboratuarında görev yaptım. 1972’de Üniversite Doçenti oldum. 1976’da İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’ne kadrolu doçent olarak atandım. Daha sonra burada profesör ve Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yaptım. 1997 de emekli oldum.

Aral×k 2009

T.Ç.: Kurucuları arasında bulunmakla övündüğüm Türk Toraks Derneği gelişmiş ülkelerdeki uzmanlık dernekleri gibi çalışmaktadır. Önümüzdeki yıllarda uzmanlık dalımızın gelişmesi için yapılması gerekli çok iş mevcut. Bunların gerçekleşmesinde derneğimizin büyük faydası olacağını umuyorum. Bu işlerin en başta gelenlerini sıralamak isterim: - Gelecekte uzmanlık veren kuruluşların gerekli laboratuar, ekipman ve elemanlara sahip olması - Uzmanlık eğitiminin gereken seviyede olması için gerekli denetlemenin ve desteğin sağlanması - Yalnız mensuplarına değil ülkenin akciğer sağlığına sahip çıkması Son söz olarak güzel bir gelecek bizi ve derneğimizi bekliyor demek isterim.

TORAKS BÜLTENİ Prof. Dr. Müzeyyen Erk Hocamızın Emekliliğinin Ardından Hocamız ile tanışmam 1985 yılında Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalında staj döneminde başladı. İyi ders anlatan ve öğrencileri seven, güzel ve zarif Hocamız tüm fakültemiz öğrencileri gibi sınıfımızın en sevdiği Hocalardandı. Yıllar içinde öğrencilere ve ders anlatmaya olan sevgisinin hiç eksilmeden, emeklilik gününe kadar sürebildiğini de görebildim. Bu süreci bizlere olduğu gibi sizlere de örnek olması amacı ile çok kısa aktarmaya çalışacağım. Hocamız 1971 yılında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. Aynı yıllarda mezun olmuş Fakültemizde ve dışında pek çok doktor ve öğretim üyesi arkadaşı ile her zaman tüm sevgisini vererek görüşmüş onların dertleri, hastalıkları, yakınları ile uğraşmayı da hiç bitirememiştir. Arkadaş sevgisi yanında, belki hiç fakülteden kopmadan Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde Göğüs Hastalıkları Kliniğinde asistanlık yapması da bunda etken olabilir. Klinikte Hocaları tarafından da sevilen, çalışkanlığı ile örnek gösterilen Hocamız 1976’da Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. Bu yıllarda solunum fonksiyonları laboratuarımızda uzman olarak bizzat çalışan Hocamızın, daha genç Hocalarımıza solunum fonksiyonlarının ilk ve pratik bilgilerini aktardığını pek çok kez dinlemişizdir. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalında çalışmakta iken, 1981’de Göğüs Hastalıkları Doçenti olan Hocamız, eşi ile birlikte gittiği Fransa’da 1982 – 1983’te bir yıl süreyle Fransa – Grenoble’da Tıp Fakültesi Pnömonoloji Kliniği’nde (CHU de Grenoble) çalışmıştır. Burada kazandığı farklı bakış açıları yanında, oksijen tedavisi ve solunum rehabilitasyonuna olan ilgisinin ilk adımlarını da atmıştır. 1988’de Anabilim Dalımızın ilk hanım Göğüs Hastalıkları Profesörü olmuştur. İki yıl asistanı ve bir yıl uzmanı olarak birlikte çalışırken öğrendiklerimi saymak çok zor olsa da, birkaçını sıralamak isterim. Hastaların nasıl ayrıntıları ile ama aradaki mesafeyi bozmadan sorgulanacağını, hasta defterine nelerin yazılması gerektiğini, tetkiklerin ancak nedenini belirterek lüzum varsa istenebileceğini, hasta konsültasyonlarının nasıl yapılacağını, konunun uzmanı ile konuşup tartışmanın gerekliliğini, bir yazı veya bir sunum veya bir poster hazırlamanın en ince ayrıntıları ile bir hocanın asistanı ile birlikte uğraşarak ancak o asistanın yetiştirebileceğini ve unuttuğum pek çok kazanımı onunla görerek ve yaşarak yanında yetişmiş olma mutluğunu yaşadım.

Demokratik ve sevilen bir yönetici olarak pek çok özverili görevi üstlenmiş ve başarıyla yerine getirmiştir. Şubat 1996 ve Şubat 2002 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanlığını yapmıştır. 1997-2006 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Akciğer Hastalıkları ve Tüberküloz Enstitüsü Müdürlüğü‘nü yürütmüştür. Şubat 2004’den itibaren bir yıl süreyle Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekan yardımcılığı görevinde bulunmuştur. 1988-1994 yılları arasında, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneğinin dernek genel sekreterliğini, 1994-2000 yılları arasında aynı derneğin başkanlığı yapmıştır. 1992’den beri Türk Toraks Derneği aktif üyesidir. 1995-1999 tarihleri arasında Türk Toraks Derneği KOAH Çalışma Grubunun kurulması için çalışmış ve iki dönem Başkanlığı’nı yapmıştır. 2006 yılında Türk Toraks Derneğinin “Pulmoner Rehabilitasyon ve Kronik Hasta Bakımı” çalışma grubunun kurulması için çalışmış ve ilk dönem başkanlığını yapmıştır. Tüm bu dönemler sürecinde sevgili ailesinden verdiği acı kayıplara rağmen, bizlere örnek olup öğrenci pratiklerinden asistan eğitimine, araştırmalardan, konuşmalara koşarak hiç birinden ödün vermeden yöneticilik, hekimlik, hocalık yapmıştır. Emeklilik ile yeni bir yaşam sürecine başlayan Sevgili Hocama, saygı ve sevgiyle onu hatırlayacak tüm yetiştirdikleri adına sonsuz teşekkür ediyor, sağlık ve mutluluk dolu bir yaşam diliyorum. Prof. Dr. Bilun Gemicioğlu

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Metin Görgüner TTD Bülten ve Ĉnternet Sorumlusu

Toraks Bülteni’nin Bu Sayısında Neler Var? Türk Toraks DerneĊi’nin DeĊerli Üyeleri, Sizlerle yeni bir Toraks Bülteni ile daha buluċmaktan dolay× mutluyum. Uzun bir aradan sonra Haziran 2009’da yeni yüzüyle yeniden yay×n hayat×na dönen bülten ile ilgili olarak ald×Ċ×m×z olumlu geribildirimler, verilen emeklerin boċa gitmediĊini göstermesi bak×m×ndan oldukça anlaml× idi. Hepimizin ortak çabalar×n×n topland×Ċ× bir ürün olarak ortaya ç×kan bültenimizi destekledikleri için bütün üyelerimize içtenlikle teċekkür ediyorum. Bu say×da da aradan k×sa bir süre geçmesine raĊmen, yine pek çok yaz×n×n, haberin yer ald×Ċ× bir bülten göreceksiniz. Gerek son aylarda h×zla deĊiċen gündem, gerekse derneĊin tüm ċubeleri, çal×ċma gruplar×, okulu, komiteleri, üyeleri, k×saca bütün örgütsel alt yap×s× ile birlikte gösterdiĊi olaĊanüstü performans, kuċkusuz bunda önemli rol oynamaktad×r. Kiċisel ve kurumsal temel deĊerlerin çok önemli olduĊunu biliyoruz. Gelecek baċkan×m×z×n Türk Toraks DerneĊi’nin temel deĊerleri ile ilgili olarak yazd×Ċ× yaz×n×n, bu baĊlamda gerçekten yol gösterici olduĊunu düċünüyorum. Hemen ard×ndan gelen yaz× ise, derneĊimizin y×llardan beri süregelen ve giderek artan baċar×s×n×n arkas×ndaki gücün örgüt çal×ċmas×ndan kaynakland×Ċ×n× göstermesi bak×m×ndan oldukça önemlidir. Türk Toraks DerneĊi’nin, Amerikan Toraks DerneĊi ve Avrupa Solunum DerneĊi ile ortaklaċa gerçekleċtirdiĊi etkinlikler de tüm h×z× ile devam etmektedir. Bununla ilgili kurslar ve web tabanl× canl× konferans haberlerini bültende görebilirsiniz. DerneĊimiz yine yurt d×ċ× eĊitim burslar×na büyük önem vermekte ve sürekli olarak üyelerine bilimsel destek vermektedir. Her y×l yap×lan Güz Sempozyumu, Toraks Okulu’nun düzenlediĊi K×ċ Okulu, Mesleki Geliċim Kursu ve bu y×l ilk defa gerçekleċtirilen GöĊüs Cerrahisi EĊitim Program×, Performans Çal×ċtay×, Dünya KOAH Günü etkinlikleri, ĉubelerimizin etkinlikleri derneĊin k×sa sürede ortaya koyduĊu baċar×l× çal×ċmalardan yaln×zca birkaç tanesidir. Bu say×da bir GöĊüs Cerrah× gözü ile derneĊimizi anlatan bir yaz×n×n yer almas× son zamanlarda güçlenen iliċkiler aç×s×ndan önem taċ×maktad×r. Yine uzman temsilcimizin gözünden derneĊi-

Aral×k 2009

mizi anlatan belki biraz özeleċtiri içeren ama oldukça içten yaz×lm×ċ yaz×y× da okuyabilirsiniz. Son aylarda gündeme gelen tam gün yasas× tart×ċmalar×, H1N1v salg×n×, sigara ile mücadelede tütün kontrolü çal×ċma grubunun gayretli çal×ċmalar×, Dumans×z bir Türkiye’nin saĊlanmas×n×n öyküsü ve devam ettirilmesi için yap×lan büyük savaċ, sonucu merakla beklenen Türkiye’nin AkciĊer Kanseri Haritas×’nda son durumla ilgili haberleri de bu say×da bulabilirsiniz. Altm×ċ×nc× kuruluċ y×l×n× kutlamas× nedeni ile ülkemizde GöĊüs Hastal×klar× alan×na büyük hizmetler vermiċ olan Ankara Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal× ile ilgili bir yaz× bizi geçmiċe götürmesi bak×m×ndan anlaml×d×r. Yine Türk Toraks DerneĊi’nin kurulmas×nda büyük emeĊi olan, bir dönem baċkanl×Ċ×n× yapm×ċ hocam×z TuĊrul Çavdar ile yap×lm×ċ röportaj ile uzun y×llar derneĊimize de önemli hizmetler vermiċ hocam×z Müzeyyen Erk’in emekliliĊinin ard×ndan eski bir öĊrencisi (Bilun GemicioĊlu) taraf×ndan yaz×lm×ċ yaz×, özellikle yolun baċ×nda bulunan genç meslektaċlar×m×z taraf×ndan mutlaka okunmal×d×r. Onlar× çoĊu kere kongrelerde, sempozyumlarda, toplant×larda dernek stand×n×n arkas×nda sizlere hizmet ederken görüyorsunuz. Onlar gerçekte toraks mutfaĊ×nda çal×ċan gizli kahramanlard×r. Dernek çal×ċanlar× ile ilgili olarak genel sekreterimizin yazd×Ċ× yaz×n×n ayn× zamanda mutfakta olup bitenleri anlatmas× bak×m×ndan da güzel olduĊunu düċünüyorum. Bu arada özellikle dernek mali sekreterimizin gayretli ve titiz çal×ċmalar× sonucu elde edilen gelirin en iyi ċekilde deĊerlendirilerek ve GYK onay× da al×narak gelecekte kavuċmay× hayal ettiĊimiz genel merkez binas× için Ankara’da bir arsa sat×n al×nd×Ċ× müjdesini de sizlerle paylaċmak istiyorum. Art×k hepimiz heyecanla yeni mutfaĊ×m×za taċ×nmay× bekliyoruz. Kaçkar daĊlar×nda solunum zirvesi haberi, fotoĊraf köċesinde Arif Ç×mr×n hocam×z×n objektiÀnden harika görüntüler ve yine ald×klar× ödüllerle, terÀlerle bizleri gururland×ranlar, emekliye ayr×lanlar, maalesef kaybettiklerimiz… Hepsini bu bültende bulabilirsiniz. Bir sonraki Toraks Bülten’inde yeniden karċ×laċmak dileĊi ile sevgi ve sayg×lar×m× sunuyorum.

TORAKS BÜLTENİ Türk Tabipleri Birliği Nusret Fişek Halk Sağlığı Ödülü Prof. Dr. Zeki Kılıçarslan’a Verildi Türk Toraks Derneği Sağlık Politikaları Komitesi Başkanı Sayın Prof. Dr. Zeki Kılıçarslan 03.11.2009 tarihinde Türk Tabipler Birliği Nusret Fişek Halk Sağlığı Ödülü’nü almıştır. Sayın hocamız ulusal tüberküloz kontrol programlarına katkısı ve kot kumlamacılığı işçiliği - silikozis konusunda yaptığı çalışmalarla bu ödüle layık görülmüştür. Başarılarından dolayı kendisini tebrik eder, saygılar sunarız.

2009 Global Smokefree Partnership Ödülü Prof. Dr. Elif Dağlı’ya Verildi Türk Toraks Derneği adına dönem başkanlığını Sayın Prof. Dr. Elif Dağlı’nın yürüttüğü Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK), Türkiye’de yürütülen sigarasız kapalı ortamlar konusundaki çalışmaları nedeniyle “2009 Global Smokefree Partnership Ödülü” ne layık bulunan kuruluşlar arasında yer almıştır. Ödül, 3-7 Aralık 2009 tarihleri arasında UNION Kongresi’nde yapılacak ödül töreni ile ilgili kuruluşlara verilmiştir. Bu onur verici ödül nedeniyle başta SSUK Başkanı sayın Prof. Dr. Elif Dağlı ve çalışmalara emeği geçen tüm meslektaşlarımızı ve arkadaşlarımızı kutluyoruz.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Şubelerimizin Etkinlikleri Türk Toraks Derneği Merkez Yürütme Kurulu Son Bölgesel Toplantısını Orta Karadeniz Şubesi’nde Yaptı

Bildiğiniz gibi Türk Toraks Derneği (TTD) son yıllarda şubeleri ve üyeleri ile daha yakın bir iletişim sağlamak, sorunları yerinde saptamak amacıyla Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantılarından bir bölümünü bölgesel olarak yapma kararı almıştı. Bu kararın ardından son dönemde yapılan 21 MYK toplantısının sadece10 tanesi Ankara’da genel merkezde gerçekleştirilir iken, 2008 Kasım ayında Güneydoğu Anado-

lu Şubesi’nde, 2009 Şubat ayında İzmir Şubesi’nde ve Mayıs ayında da İstanbul Şubesi’nde şube yönetim kurulları ve üyelerin geniş katılımı ile son derece verimli geçen bölgesel toplantılar yapılmıştır. Son olarak, 26 Aralık 2009 günü TTD Bölgesel MYK Toplantısı Orta Karadeniz Şubesi bünyesinde yapıldı. Toplantıya TTD MYK, TTD Batı Karadeniz Şube YK üyeleri, Samsun, Tokat, Amasya, Zonguldak, Rize, Çorum, Bolu illerinden gelen TTD temsilcileri katıldılar. Toplantı boyunca TTD’nin aktivitelerini daha etkin hale getirecek konular üzerinde tartışıldı, iletişim sorunlarını aşmak ve uzman üyelerimizin katılımcılıklarını arttırmak için öneriler geliştirildi. Toplantı bitiminde tüm katılımcılar bu şekilde MYK katılımı ile yapılan bölgesel toplantıların Genel Merkez- Şube- İl temsilcileri- Üyeler zincirinin güçlenmesinde katkısı olduğu görüşündeydi. Gönülden ev sahipliği nedeniyle Orta Karadeniz Şube Başkanı Doç. Dr. Oğuz Uzun’un şahsında, bölgeden katılarak görüş ve önerileriyle TTD aktivitelerine önemli ve yönlendirici katkılar sunan tüm üyelerimize teşekkür eder, saygılar sunarız. TTD Merkez Yürütme Kurulu

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Çukurova Şubesi Çukurova Şubesi 2009-2010 bilimsel etkinlik dönemine 10 Ekim’de Antakya Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesinde gerçekleştirilen Bölgesel Yoğun Bakım Kursu ile başladı. Oldukça verimli geçen kursun ardından Kasım ayında ilk aylık toplantımızı düzenledik. Enfeksiyon çalışma grubundan Doç.

Dr. Ayşın Şakar ve Doç. Dr. Sebahat Akoğlu’nun katılımıyla yeni pnömoni rehberleri ile H1N1 konuları tartışıldı. Aralık ayında düzenlenen toplantıda üyelerin Şubeden beklentileri ve düzenlenen etkinlikler ile ilgili geri bildirimlerden oluşan anket sonuçları değerlendirildi. Sonuçta, etkinliklerin planlanan şekilde devam etmesi ve toplantıların daha etkin duyurulması adına SMS mesajlarının kullanılması önerildi. Toplantının bilimsel kısmında, 2009’da çıkan TTD Pulmoner Tromboemboli uzlaşı raporu, söz konusu belgenin hazırlanmasında görev alan Prof. Dr. Numan Ekim ve Prof. Dr. Can Sevinç tarafından sunuldu. İki toplantı da üyelerden olumlu geri bildirimler aldı. 2010 yılın ilk toplantısı 23 Ocak’ta düzenlenecek ve öncelikle asistan ve sahada çalışan uzmanların katılımına açık olarak non-invazif mekanik ventilasyon kursu düzenlenecektir. Bu arada, şubemiz üyeleri ile ilgili güzel haberler de hepimizi sevindirdi. Mersin Üniversitesinden Dr. Sibel Atış evlendi ve Profesör oldu. Şube Başkanımız Prof. Dr. Hasan Bayram’ın ikinci bebeği dünyaya geldi. Doç. Dr. Sebahat Akoğlu TTD Çukurova Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi

Şubemizin 2010 yılında düzenleyeceği etkinlik programı aşağıda verilmektedir. 23 OCAK 2010 Yer: Antakya KURS: Non-invazif mekanik ventilasyon kursu 20 ŞUBAT 2010 YER: Adana KURS: Solunum fonksiyon testleri kursu 27 Mart 2010 Yer: Adana Sosyal Konu: Şube Olağan Genel Kurulu Bilimsel Konu: Pulmoner Hipertansiyonda Güncel Tedavi Yaklaşımları ve İzlem 17 Nisan 2010 Yer: Gaziantep Sosyal Konu: Sigara ve sağlık mücadele programları Bilimsel konu: Yeni TTD Astım tanı ve tedavi rehberinin sunumu ve tartışılması 12 Haziran 2010 Yer: K. Maraş Sosyal Konu: Göğüs Hastalıkları uzmanlarının uygulamada karşılaştıkları sorunlar (BUT, rapor yazımı v.s) Bilimsel Konu: İnterstisyel akciğer hastalıkları (Klinisyen ve patologların katılımı ile) 23 EKİM 2010 Yer: Adana Program: 2010’nun 2. yarısında belirlenecektir 11 Aralık 2010 Yer: Antakya Program: 2010’nun 2. yarısında belirlenecektir

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

İzmir Şubesi Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Dr. Oğuz Kılınç ve Dr. Can Sevinç profesörlük, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Dr. Tuncay Göksel profesörlük, Dr. Alev Gürgün doçentlik, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Dr. Mehmet Polatlı profesörlük, Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Dr. Ayşın Şakar Coşkun doçentlik, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Sevin Başer Öncel doçenlik kadrosuna atandı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Tülin Aysan emekli oldu, yeni Anabilim Dalı başkanlığına Prof. Dr. Abdullah Sayıner seçildi. TTD 14. Yıllık Kongre Başkanı Dr. Oya İtil, Bilimsel Komite Başkanı Dr. Abdullah Sayıner oldu, İGHH’den Dr. Dursun Tatar ve Celal Bayar Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Ayşın Şakar Coşkun da kongre komitesinde görev aldılar. Uzun süre Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları kliniğinde çalıştıktan sonra emekliye ayrılan Dr. Esma Eranıl traﬁk kazasında yaşamını yitirdi. 18 Kasım 2009 Dünya KOAH gününde pek çok hastanede hasta eğitim toplantıları gerçekleştirildi. Ayrıca Dr. Alev Gürgün, Dr. Özen Kaçmaz Başoğlu ve Dr. Can Sevinç yerel televizyon kanallarında KOAH ile ilgili programlara katıldılar.

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. Tuncay Göksel’in, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi öğretim üyesi Dr. Sevin Başer Öncel ve Dr. Neşe Dursunoğlu’nun oğlu oldu. Yrd. Doç. Dr. Osman Elbek Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’na atandı. TTD İzmir Şubesi etkinlikleri(Aralık 2009 tarihine kadar gerçekleştirilen şube etkinlikleri): 1.Domuz gribi toplantısı (27 Ekim 2009 tarihinde Prof. Dr. Abdullah Sayıner moderatörlüğünde Prof. Dr. Arzu Sayıner ve Prof. Dr. Eyüp Sabri Uçan’ın konuşmacı oldukları toplantı 230 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi) 2. Dünya KOAH günüyle ilgili olarak KOAH Çalışma grubu ve TTD İzmir Şubesinin ortaklaşa 17 Kasım 2009 tarihinde düzenledikleri Prof. Dr. Sonia Buist ve Prof. Dr. Mehmet Polatlı’nın moderatör oldukları toplantıda konuşmacılar Prof. Dr. Sonia Buist ve Prof. Dr. Ali Kocabaş idi. 3. Akciğer kanseri evrelemesinde yenilikler ve Akciğer Kanseri Cerrahi Tedavisinde İzmir Deneyimi konulu aylık toplantı 24 Kasım 2009 tarihinde Prof. Dr. Nezih Özdemir ve Uzm. Dr. Salih Güçlü moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Bu toplantıda konuşmacı olarak Dr. Ahmet Erbaycu, Dr. Şeyda Örs Kaya, Doç. Dr. Aydın Şanlı ve Y. Doç. Dr. Ahmet Önen görev aldılar. Prof. Dr. Pınar Çelik TTD İzmir Şubesi Başkanı

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Orta Anadolu Şubesi Orta Anadolu şubesi ilk toplantısını 15 Ekim 2009’da yaptı. İlk toplantımızda göğüs hastalıklarında duayen bir isim Prof. Dr. Mustafa Özemsi hocamız bize tıp alanında son elli yıl içinde olan gelişmeleri akıcı bir dille anlattı. Toplantı boyunca hiç slayt göstermeden zaman zaman duygusal zaman zamanda heyecanın yaşandığı anlar yaşandı. Toplantının en önemli tarafı dinleyicilerin içinde hocamızın öğrencileri ve bunların arasında bulunan Özesmi hocanın öğrencisi şimdiki Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fahrettin Keleştimur idi. Toplantının sonunda Sayın Rektör Özesmi hocamıza bir kez daha minnet ve teşekkürlerini sundu. Toplantının ana konusu hekim olmaktı. Günümüzde sadece makinalarla ve bunlardan alınan sonuçlarla hekimlik yapılmak istendiği oysa hekimlik hastayı dinleme ve muayene etme sanatı olduğunun bir kez daha üstünde duruldu. Hastaya zaman ayrılmasını ve hastanın şikayeti olduğu bölgenin mutlaka muayene edilmesi gerekliliği defalarca vurgulandı.

Erciyes dağında 14 Kasım günü gerçekleştirilen ikinci toplantımızın konusu Hemoptiziler idi. Bu toplantı öncesinde göğüs cerrahisi çalışma grubu ile birlikte göğüs cerrahlarının beklentileri tartışıldı. TTD Orta Anadolu Şube Başkanımız Dr. Mehmet Bilgin Mayıs ayının son haftasında Erciyes üniversitesi Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalına Profesör olarak atanmıştır kendisine başarılar diliyoruz. Şubemiz yönetim kurulu üyesi Op. Dr. Mithat Fazlıoğlu ikinci kez baba olmuştur. Tabii üyelerimizden olan eşi Nevin Fazlıoğlu’nu da ikinci kez anne olmasından dolayı kutluyoruz.

Hocamıza yaşamı boyunca sağlık ve mutluluk diliyoruz.

Prof. Dr. Mehmet Bilgin TTD Orta Anadolu Şubesi Başkanı

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Derneğimiz Gelecekteki Genel Merkez Binası için Arsasını Aldı Hepinizin bildiği gibi Türk Toraks Derneği Genel Merkezi, Ankara’nın Oran semti Turan Güneş Bulvarındaki dairesinde yer almaktadır. Bu ofis tarzındaki sevimli apartman dairesinde sayısı 3000’e yaklaşan üyelere yıllardan beri başarıyla hizmet verilmekte, merkez yönetim kurulu toplantıları başta olmak üzere pek çok küçük çaplı toplantı gerçekleştirilmektedir. Derneğimizin yıllar içerisinde giderek büyümesi ve gelişen şartlar ile birlikte daha büyük bir genel merkeze taşınma ihtiyacı doğdu. Bu öyle bir genel merkez olmalıydı ki kendi arsası içinde müstakil bir bina şeklinde olmalı, içinde deposu, ofisleri, bekleme salonu, büyük çaplı toplantı ve eğitim salonları, sosyal alanları olmalı idi. Bu fikir önce merkez yönetim kurulunda tartışıldı ve benimsendi, sonra genişletilmiş yönetim kurulunun onayına sunularak kabul edildi. Nihayet sıra gelecekteki genel merkez binası için bir arsa aramaya gelmişti. Uzun ve titiz araştırmalardan sonra, mer-

kezi ve ulaşımı kolay bir yerde, Ankara Gazi Mahallesinin en can alıcı noktasında, cadde üzeri ve köşe yanı parselli, toplamda projeye göre 750-800 m2 kullanımlı, 5 kat inşaat yapılabilir bir arsa bulundu ve ciddi pazarlık sonrasında tüm masraﬂar dahil 680.000 TL ödenerek tapusu alındı. Bu dernek açısından aynı zamanda önemli bir yatırım olarak da değerlendirilmelidir. Şimdi sıra hepimizin hayal ettiği bir genel merkeze kavuşmakta…

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Doç. Dr. ĉule Akçay TTD Genel Sekreteri

Toraks Mutfağında Çalışan İsimsiz Kahramanlar Türk Toraks DerneĊi’ne üye olan veya üye olmasa da derneĊin aktivitelerini yak×ndan izleyen arkadaċlar×m×z TTD’nin dinamik ve üretken çizgisini iyi bilirler. DerneĊimizin üretkenliĊinde yönetim organlar×nda görev alan üyelerin düzenli yenilenmesi, 2 y×ll×k görev sürelerinde yeni yöneticilerin derneĊin ivmesini artt×rmak için çaba göstermeleri elbette ki önemlidir. Ancak baċar×l× dernek aktivitelerinin arkas×nda çok fedakarca çal×ċan ve isimleri çok da telaffuz edilmeyen çal×ċanlar×m×z×n olduĊunu da belirtmeden geçemeyeceĊiz. Ĉsimsiz kahramanlar×m×z olarak tan×mlayabileceĊimiz Necmettin, Serap ve Aysel, kiċiliklerinde özveri, yetenek ve tevazuyu birlikte bulunduran köċe taċlar×m×zd×r. Gerek kendi aralar×ndaki iletiċimlerinde, gerekse dernek yönetimine ve üyelere karċ× tav×rlar×nda sevgi ve sayg×da hiç eksilme olmadan iċlerini en iyi ċekilde yaparlar ve asla bunun reklam×n× yapmazlar. Türk Toraks DerneĊi’nin idari yükü konusunda bir tablo çizebilmek kolay deĊildir. Genel Merkez’de haftada en az bir kez iċ toplant×s× gerçekleċir. Bu toplant×lar; MYK, çal×ċma grubu toplant×lar×, yeterlik kurulu toplant×lar×, uzlaċ× raporlar×n×n, sempozyumlar×n, k×ċ okulu veya diĊer kurslar×n ön haz×rl×klar×, GARD, Toraks kampanya haz×rl×klar×, komite, kurumlar aras× iċbirliĊi toplant×lar× gibi TTD imzas×n×n bulunduĊu tüm etkinliklerdir. Toplant×lar öncesi tüm davet mektuplar×, Genel Merkez oÀsinin toplant×ya haz×rlanmas×, toplant×larda kullan×lan dökümanlar×n çoĊalt×l×p gündem dosyalar×n×n haz×rlanmas× gibi tüm detaylar oÀs çal×ċanlar×m×z×n günlük mesailerinin önemli bir k×sm×n× oluċturur. Kongre, okul, sempozyum gibi çok say×da ulusal/uluslararas× kat×l×mc×n×n olduĊu organizasyonlar× da, tüm altyap×n×n koordinasyonunu yine yoĊun gayretlerle oÀs çal×ċanlar×m×z üstlenirler. Üstlendikleri derneĊin mali yönden traÀĊi ise gerçekten ayr× bir takdir konusudur, derneĊin paras×n×n s×k× tutulmas× konusunda en az MYK üyeleri kadar titizlik göstermektedirler.

Aral×k 2009

Bas×l× materyallerin üyelerimize ulaċt×r×lmas× görevi de kesintisiz bir çal×ċma gerektirir. Y×lda dört say× Türk Toraks Dergisi, y×lda iki say× Toraks Bülteni, son 2 y×lda 5 adet Toraks Kitaplar×, yine son iki y×lda 3 farkl× konuda tamamlanan uzlaċ× raporlar×, dünya günlerinde ülkenin her köċesine daĊ×t×lan aÀċ ve posterler, hasta ve hekim eĊitim kitapç×klar×n×n daĊ×t×m× yine yoĊun dikkat ve efor gerektirir. Yaz×ċmalar× da dahil edersek kargo ċirketlerinin elemanlar× hemen her gün Genel Merkez oÀsine uĊray×p, materyal almaktad×r. Eksik veya tükenmiċ materyalin telaÀsi, adrese ulaċmayan bas×l× materyallerin yeniden ulaċt×r×lmas×, her y×l adres güncellemeleri ile oluċan yeni listeler ayr× ayr× ilgi isteyen konulard×r. Tüm bu iletiċimi de oÀs çal×ċanlar×m×z üstlenmiċtir. Her gün Genel Merkez e-posta adresine yaklaċ×k 100 kadar e-posta gönderilmektedir. Bunlardan yaklaċ×k yar×s× acil olarak cevap verilmesi gereken konulardad×r. Genel Baċkan ve Genel Sekretere yönlendirmeden çözümlenebilen sorun-

TORAKS BÜLTENİ

lar olduĊu gibi, dernek d×ċ× kurum yaz×ċmalar× baċta olmak üzere, üyelerimizden gelen talepler ve baċvurular mutlaka yönlendirilmektedir. Bu özellikte yönlendirilen mesaj say×s× günlük yaklaċ×k 20-25 olup, birlikte çözümlenerek sonuçta cevaplar yine Genel Merkez üzerinden ilgililere iletilmektedir. Dernek yönetim organlar×n×n yönetim kurullar×, çal×ċ×lan Àrmalar, hasta ve yak×nlar×ndan oluċan telefon traÀĊi de, günde yaklaċ×k 50 telefona cevap verme zorunluluĊunu getirmektedir. Üyelik güncelleme, kongre dönemlerinde cevaplanmas× gereken telefonlar×n say×s× daha da artmaktad×r. Ocak 2009’da yenilenen web sayfam×zda neredeyse her gün bir haber yay×nlanmaktad×r. Baz× günler iki haber duyurulmaktad×r, üyelerimizle paylaċmak zorunda olduĊumuz ertelenemeyen haberlerde bu durum s×kça yaċanmaktad×r.

Özel günlerde üyelerimize sadece e-posta mesajlar× ile deĊil, ayn× zamanda SMS mesajlar× ile de ileti gönderebiliyoruz. Genel Merkez çal×ċanlar×m×z baċar× ile bu yoĊun traÀĊi de yönetmektedirler. Tüm bu iċ yüküne karċ×n her görüċmemizde yorgunluktan eser olmayan güler yüzleriyle, telefonda ilettiĊimiz iċleri en k×sa sürede ve en düzgün ċeklide çözmeleriyle dernek yönetiminde gönüllü görev alanlar×n hayatlar×n× kolaylaċt×rmaktad×rlar. Ĉki y×l süreyle bizlerin de bu anlamda hayatlar×n× kolaylaċt×rd×klar× için her üç çal×ċan×m×za da tüm üyelerimizin huzurunda MYK üyeleri ad×na teċekkürü bir borç bilirim. Sayg×lar×mla

Türk Toraks Derneği Kaçkar Dağlarında Solunum Zirvesi Yaptı 5-9 AĊustos 2009 tarihleri aras×nda Kaçkar DaĊlar×n×n zirvesinde gerçekleċtirilen SOLUNUM ZĈRVESĈ, Kulak Burun BoĊaz ile GöĊüs hastal×klar× bilim dallar×ndan hekimleri, yerli ve yabanc× konuċmac×lar× bir araya getirdi. Avrupa Rinoloji DerneĊi ve Avrupa Fasiyal Plastik Cerrahi DerneĊi taraf×ndan desteklenen bu bilimsel ve sosyal organizasyonda arkadaċlar×m×z hem yapt×klar× sunumlarla hem de 3000 metreyi bulan t×rman×ċlar×yla camiam×z× baċar×yla temsil ettiler.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Fotoğraf Köşesi

Prof. Dr. Arif Ç×mr×n 1958 Sivas-Y×ld×zeli’ de doĊdu. Dokuz Eylül Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× öĊretim üyesi olarak meslek yaċam×n× sürdürüyor. Ĉnsana deĊer vermek temel yaċam felsefesidir. Hayata insan× önceleyen bir pencereden bak×ċ× fotoĊraÁar×na yans×r. Yaċam×n iċyerinin ötesinde de var olduĊunu unutmaz. Oralarda yaċam×n her yönüyle sürdüĊünü bilir, oray× merak eder. Bitkiler, hayvanlar, daĊ ve deniz; oralarda yaċayan insanlarla iletiċim kurmak onlar× tan×mak ister. Biraz da kendisiyle mücadele etmek, zoru baċarmak güdüsü, onu doĊaya yönlendirmiċtir. DaĊlarda, yaylalarda, patikalarda yürümektedir.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Hayati Bilgiç

Prof. Dr. Hayati Bilgiç Hocamız Tuğamiral Rütbesine Terﬁ Etti Türk GöĊüs Hastal×klar× Yeterlilik Kurulu Baċkan Yard×mc×s× ve

sine atanmas×yla gururland×k. KiċiliĊi ve bilim insan× yönleri

Gülhane Askeri T×p Akademisi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim

ile her zaman örnek ald×Ċ×m×z Say×n Hocam×z× içtenlikle teb-

Dal× Baċkan× Say×n Prof. Dr. Hayati Bilgiç’in TuĊamiral rütbe-

rik eder, sayg×lar sunar×z.

Emekliye Ayrılanlar… Prof. Dr. Müzeyyen Erk Türk Toraks DerneĊi’nin 1992’den bu yana aktif üyelerinden olan Prof. Dr. Müzeyyen Erk, Ĉstanbul Üniversitesi Cerrahpaċa T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal×’ndan emekliliĊe ayr×lm×ċt×r. 1995-1999 tarihleri aras×nda Türk Toraks DerneĊi KOAH Çal×ċma Grubunun kurulmas× için çal×ċm×ċ ve iki dönem Baċkanl×Ċ×’n× yapm×ċt×r. 2006 y×l×nda Türk Toraks DerneĊinin “Pulmoner Rehabilitasyon ve Kronik Hasta Bak×m×” çal×ċma grubunun kurulmas× için çal×ċm×ċ ve ilk dönem baċkanl×Ċ×n× yapm×ċt×r. Çanakkale iline yerleċtiĊini öĊrendiĊimiz hocam×za gönlünce bir emeklilik yaċam× dileriz. Prof. Dr. Tülin Aysan Prof. Dr. Tülin Aysan 17 Aral×k 1943’de BozdoĊan’da doĊmuċtur. ĈlköĊrenimini BozdoĊan’da tamamlad×ktan sonra 1959’da girdiĊi Ĉzmir K×z Lisesi’ni 1961’de bitirmiċtir. 1961 – 1967 y×llar× aras×nda Ege Üniversitesi T×p Fakültesi’nde t×p eĊitimini tamamlam×ċt×r. 1967 y×l×nda asistan olarak girdiĊi Ege Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal×’nda 1971’de uzmanl×k eĊitimini bitirmiċ ve 1976’ya kadar uzman doktor olarak çal×ċm×ċt×r. 1976’da Doçent ünvan×, 1982’de Profesör ünvan× almaya hak kazanm×ċt×r. Türk Toraks DerneĊi, Türkiye Solunum Araċt×rmalar× DerneĊi, Türkiye AkciĊer Kanseri DerneĊi üyesi olan hocam×z ayn× klinikte en son anabilim dal× baċkanl×Ċ× görevini yürütmüċ ve emekli olmuċtur. Kendisine bundan sonraki yaċam×nda saĊl×kl× ve mutlu günler geçirmesini dileriz.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Prof. Dr. Türkan Tatl×c×oĊlu Prof. Dr. Türkan Tatl×c×oĊlu, 1969 y×l×nda Ankara Üniversitesi T×p Fakültesi’nden mezun olmuċtur. 1974 y×l×nda Ankara Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× ve Tüberküloz Anabilim Dal×ndan uzmanl×Ċ×n× alm×ċt×r. 1974-1983 y×llar× aras×nda ayn× kurumda uzman olarak görev yapm×ċ, 1983 y×l×nda doçent ünvan×n× alm×ċt×r. Ayn× y×l Akdeniz Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal×nda göreve baċlam×ċt×r. 1988 y×l×nda Profesör ünvan×n× alan hocam×z, 1989 y×l×nda Gazi Üniversitesi T×p Fakültesinde göreve baċlam×ċt×r. Yapt×Ċ× idari görevler aras×nda, Akdeniz Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal× Baċkanl×Ċ× (1983-1989), Akdeniz Üniversitesi T×p Fakültesi Dahili T×p Bilimleri Bölüm Baċkanl×Ċ× (1983-1984), Akdeniz Üniversitesi T×p Fakültesi Dekan Yard×mc×l×Ċ× (1983-1985) ve Gazi Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim Dal× Baċkanl×Ċ× (1990-1994) say×labilir. Aktif meslek hayat× boyunca baċl×ca ilgi alanlar× Kronik Obstruktif AkciĊer Hastal×Ċ× ve Solunum Fonksiyon Testleri idi. Türk Toraks DerneĊi’nde KOAH Çal×ċma Grubu’nda önemli hizmetleri de olan Prof. Dr. Türkan Tatl×c×oĊlu, hekimlik hayat×n×n 40. y×l×nda Kas×m 2009’da emekli olmuċtur. Hocam×za saĊl×kl× güzel günler diliyoruz.

Kaybettiklerimiz… Uz. Dr. Esma Eran×l Uzun süre Ege Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Hastal×klar× kliniĊinde çal×ċt×ktan sonra emekliye ayr×lan meslektaċ×m×z Uz. Dr. Esma Eran×l, eċi Uz. Dr. Serdar Eran×l ile birlikte Ĉzmir’in Bergama ilçesinde geçirdikleri traÀk kazas×nda hayatlar×n× kaybetmiċlerdir. Kendilerini sayg× ile an×yor ve yak×nlar×na baċsaĊl×Ċ× diliyoruz.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Hayati Bilgiç

Prof. Dr. Hayati Bilgiç Hocamız Tuğamiral Rütbesine Terﬁ Etti Türk GöĊüs Hastal×klar× Yeterlilik Kurulu Baċkan Yard×mc×s× ve

sine atanmas×yla gururland×k. KiċiliĊi ve bilim insan× yönleri

Gülhane Askeri T×p Akademisi GöĊüs Hastal×klar× Anabilim

ile her zaman örnek ald×Ċ×m×z Say×n Hocam×z× içtenlikle teb-

Dal× Baċkan× Say×n Prof. Dr. Hayati Bilgiç’in TuĊamiral rütbe-

rik eder, sayg×lar sunar×z.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Feyza Erkan TTD 2. Baċkan Yard×mc×s×

Türk Toraks Derneği’nin Temel Değerleri

KİŞİSEL VE KURUMSAL TEMEL DEĞER KAVRAMI Değerler, bizim düşüncelerimizin ve davranışlarımızın temelinde yatan prensipler ve standartlardır. Öyle ki; iyi-kötü, doğru-yanlış arasındaki tüm yargılamalarda, kendi değerlerimize göre karar veririz. Diğer insanlarla kuracağımız ilişkileri, yaşamda atacağımız adımları, zorluklar karşısında göstereceğimiz tutumları, benimsediğimiz içsel değerler belirlemektedir. Bir insanı veya toplumu en iyi tanımlayan kriter onun değer yargılarıdır. Çağlar boyunca, zamandan ve mekandan bağımsız olarak tüm insanlığın benimsediği ortak evrensel değerler vardır. Dürüstlük, adalet, eşitlik, özgürlük, sevgi, saygı gibi değerler, bir kişi tarafından temel değer olarak benimsendiğinde ve davranışlarında sürekli yansıtıldığında o kişinin erdemi olarak adlandırılır. Sadece zaman zaman bu değerlere göre karar verdiğimizde ise “temel değer” kavramından söz edemeyiz. İnsanlar arasında kurulan beraberliklerin sağlamlığını ve sürekliliğini ortak temel değerler belirler. Bu nedenle bir sivil toplum örgütünün, temel değerlerini netleştirmesi son derece önemlidir. Çalışma programlarının, önceliklerin oluşmasında, hem üyeler arası hem de diğer paydaşlar ve toplumla olan ilişkilerde bu temel değerler belirleyici rol oynar. En üst yöneticiden en genç üyeye kadar tüm kurum mensuplarından bu değerleri savunması, uygulaması ve ortak çalışma felsefesi haline getirmesi beklenir. Tüzükte belirtilmiş olan amaçlara giden yolda tüm faaliyetler bu ilkeler temelinde yürütülür.

Türk Toraks Derneği’nin (TTD) kurumsal değerleri dört başlık altında toplanmıştır: 1. İnsana, hasta haklarına, emeğe ve çevreye saygı 2. Katılımcılık, dayanışma, saydamlık, hesap verebilirlik 3. Bilimsel ve kanıta dayalı tıp 4. Etik kurallara uyum 1. Temel Değer: İnsana, Hasta Haklarına, Emeğe ve Çevreye Saygı Birinci ilke olarak benimsediğimiz bu temel değer, TTD’nin tüm amaç, hedef ve etkinliklerinde yol gösteren pusuladır. Sağlık Politikaları Komitemizin savunduğu temel değerler de büyük oranda bu ilkelerin üzerine inşa edilmiştir. Dil, din, ırk, cinsiyet, milliyet ve ekonomik gücü ne olursa olsun tüm bireylerin sağlık hizmetine ulaşma hakkı vardır. TTD, ülke düzeyinde sağlık hizmetlerini aynı üstün standartlara ulaştırmak amacıyla yoğun eğitim etkinlikleri yürütmekte, rehberler, hekim ve hastalara yönelik kitaplar yayınlamaktadır. Web sitemizde toplum ve hastalar için aydınlatılmış onam formları, bilgilendirme yazıları yer almakta, ayrıca bilinçlendirici kampanyalar planlanmaktadır. Temel değerler, sadece o kuruluşun öncelikli amaçlarında değil, kurum içi ilişkilerinde de yansımaktadır. Kurumsal düzeyde insana saygı ilkesi; organizasyon şemasında yer alan tüm grup ve komitelerin farklı görev tanımlarına saygıyı gerektirmektedir. Karşılıklı saygı, birbirini ön yargısız bir şekilde dinlemeyi, anlamayı ve iki yönlü aktif iletişimi gerektirir. Hiç bir grup, hiyerarşiden doğan gücüne

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ başvurmaksızın kendini ifade ve karşısındakini ikna etmeye çalışır. TTD’nin öncelikli amaçları ve temel değerleri zemininde açık tartışma ile ortak bir uzlaşma noktası aranır. TTD üyeleri mecburiyetten değil, gönülden hizmet vermektedir. En küçük bir katkının dahi minnet ve şükranla dile getirilmesi “emeğe saygı” ilkesinin gereğidir. İnsana saygı ilkemiz doğal olarak çevreye saygı ile bütünleşmektedir. Hava kirliliğinin önlenmesi, sigarayla mücadele, iç ortamların havasının temizlenmesi bizim çevreye saygı temelinde yürüttüğümüz etkinliklerdir. 2. Temel Değer: Katılımcılık, Dayanışma, Saydamlık, Hesap Verebilirlik Birinci ilkemiz olan insana ve emeğe saygı temelinde yükselen değerler olan, katılımcılık ve dayanışma, TTD’ni diğer kurumlardan üstün kılan en güçlü yanıdır. 2-6 yıllık süre kısıtlamasıyla yürütülen görevler, ülkemizde değişmeyen yıllanmış kadrolarla yönetilen sivil toplum örgütlerine örnek olmuştur. Birkaç veya bir kişinin merkezden yönettiği mesleki derneklere karşın; TTD şubelerle ve çalışma gruplarıyla yarattığı katılımcı örgütlenme biçimiyle, kendi alanında öncü bir rol oynamıştır. Katılımcılık ve dayanışma kuruluş içinde, bilginin ve sevginin paylaşıldığı hem çok verimli hem de çok zevkli bir çalışma ortamı yaratır. Bu ortamda herkes kendi yeteneği, birikimi ve deneyimi ölçüsünde ortak amaca katkıda bulunur. Ortak akıl, işbirliği ve sinerjiyle çok kısa zamanda doğru kararlar almak ve büyük eserler yaratmak olasıdır. Saydamlık ve hesap verebilirlik, insana saygı değerinin üzerinde yükselen güven binasını inşa eder. Güven duygusu ise en geniş katılımcılığın, üyelerin ve toplumun desteğinin sağlanması için esastır. İnsana saygı, katılımcılık, dayanışma, saydamlık ve hesap verebilirlik birbirini karşılıklı olarak besleyen ve güçlendiren değerlerdir. 3. Temel Değer: Bilimsel ve Kanıta Dayalı Tıp Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit, ilimdir.” sözünde ifade edildiği gibi, bilimsellik bizim alacağımız tüm kararlarda ve atacağımız tüm adımlarda yolumuzu aydınlatan ışık olacaktır.

Aral×k 2009

Derneğimizin başlıca amacı, bilimin bugün ulaştığı tüm verileri ve olanakları üyelerimiz ve toplumun hizmetine sunmaktır. Ayrıca bizler eğitim ve hizmet misyonumuzun yanında, insanlığın ve ülkemizin önünü açacak bilimsel araştırmalar yapmak ve kendi verilerimizi yaratmak zorundayız. Önyargılardan, siyasi çatışmalardan ve bölünmelerden uzak kalarak, ülkemizde izlenen sağlık politikalarına tam anlamıyla bilimsel olarak yaklaşıyoruz. Akciğer sağlığını, koruyucu hekimliği geliştirecek her olumlu adımın yanında ve arkasındayız. Üyelerimizi ve toplumu mağdur edecek politikalara ise karşı çıkıyoruz. Bu yargılamalarımızda sosyal bilimcilerden, ekonomistlerden ve diğer ilgili bilimsel birikimden destek alıyoruz. 4. Temel Değer: Etik Kurallara Uyum Etik, felsefenin dört ana dalından birisi olup, ahlaki değerleri ifade eder. Felsefe terimi, etimolojik açıdan Yunanca sevgi anlamına gelen Philia ile bilgi-bilgelik anlamına gelen Sophia kelimelerinden meydana gelmiştir. Etik ise Ethikos kelimesinden türetilmiş olup doğru ve yanlış teoriler dizisi olarak tarif edilmektedir. Bunların pratik hayatta uygulanış şekli ise ahlak olarak tanımlanmaktadır. Bu bağlamda “Etik kurallar” moral değerleri ifade etmektedir. Günümüzde moral değerlerde yaşanan erozyon, dünyada ve ülkemizde birçok soruna ve güven bunalımına yol açmaktadır. TTD olarak; bugün etik kuralları savunmanın, her şeyden çok daha önemli ve öncelikli olduğuna inanıyoruz. Değerleri teorik olarak savunmaktan daha da ileriye giderek, onların yaşayan somut örneği olacağız. Soyut sözler ve vaatler, artık inandırıcılığını kaybetmiştir. Bugün tüm insanlar etik değerleri bizzat yaşamak ve yaşatmanın özlemini duymaktadır. “Karanlıktan şikâyet edeceğine bir mum yak !” diye çok sevilen bir özdeyiş vardır. Türk Toraks Derneği olarak her şeyin tükenmiş gibi göründüğü bu karanlık dönemde, etik değerlerimizle bir ışık yakmak, insanların umudu olmak istiyoruz. Birbirimizle, paydaşlarla ve toplumla olan tüm ilişkilerimizde “Etik Kurallara Uyum” belirleyici değerimiz olacaktır. Akciğer sağlığını geliştirmek yolunda gerçekleştirdiğimiz tüm etkinliklerde, her zaman arka zeminde “etik değerler” yansıyacaktır.

Türk Toraks Derneği benimsediği ve yaşattığı temel değerlerle bugüne kadar olduğu gibi gelecekte de örnek ve öncü olacaktır.

TORAKS BÜLTENİ

Türk Toraks Derneği Gücünü Örgüt Çalışmasından Alıyor Türk Toraks Derneği (TTD) bu gün 3000’e yaklaşan üye sayısı ile ülkemizin önde gelen uzmanlık derneklerinden biridir. Yıllar içinde sürekli devam eden bir ivme ile çalışmakta ve “Akciğer Sağlığı” alanında çok önemli işler başarmaktadır. Derneğimiz bu gücünü tamamen örgüt çalışmasından almaktadır. 28 Ekim 2009 günü TTD’nin 17 çalışma grubunun yürütme kurulu üyeleri İstanbul’da “Uykuda Solunum Bozuklukları Sempozyumu” öncesinde yoğun bir gündemle toplandı. Türkiye’nin dört köşesinden katılan bilim insanları kendi çalışma alanları için bir yıllık eylem planlarını oluşturdular, beyaz kitap hazırlıklarını sürdürdüler. Aralıksız süren toplantının sonunda çalışmacıların motivasyonunda hiç eksil-

ĉube ve Çal×ċma Grubu Baċkanlar× Eċgüdüm Toplant×s×

Çal×ċma Gruplar× Yürütme Kurullar× Toplant×s× Uzman Konseyi

me olmadığı göze çarpıyordu. Yürütme kurulu üyelerinin çoğu aynı gün gelip dönmek zorunda kalmalarına rağmen, toplantının tama yakın üye sayısı ile gerçekleşmesi, derneğimiz için ne denli karşılıksız özveride bulunulduğunun en önemli kanıtıdır. Türk Toraks Derneği şemsiyesi altında düşünmenin, paylaşmanın ve üretmenin mutluluğu bir kez daha yaşandı. Aynı günün akşamı saat 23.00’e kadar süren diğer komite toplantıları da görevli üyelerin tam katılımı ile sürdü.

Cumhuriyet Bayram×nda Geniċletilmiċ Yönetim Kurulu Toplant×s×

Ertesi gün 29 Ekim 2009 Genişletilmiş Yönetim Kurulu (GYK) toplantısı, Cumhuriyet Bayramımızı birlikte kutlayabilme şansını da sağladı. Bayram coşkusu ile başlayan

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ toplantı yine aynı güzellikte devam etti ve sonlandı. GYK toplantısında, bir önceki gün oluşturulan çalışma grupları raporları grup başkanları tarafından sunuldu. Her çalışma grubunun hazırladığı ayrıntılı çalışma takvimleri, TTD’nin ilerleyen dönemde de bilimsel çalışmalar konusunda yüksek standardını koruyacağına işaret ediyordu. Aynı günün

Merkez Yönetim Kurulu Toplant×s×

akşamı da komite toplantıları geç saatlere kadar sürdü. Toplantı bitiminde tüm üyeler ulusal akciğer sağlığına önemli katkılar sağlamanın haklı gururunu yaşamaktaydı. 13-16 Ocak 2010 tarihleri arasında ise Kış Okulu, Mesleki Gelişim Kursu ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Programı vardı. Bir yandan yoğun bir eğitim verilirken, öte yandan TTD’nin Çalışma Grubu Yürütme Kurulları, Bilim ve Destek Komitesi, 2010 ve 2011 Kongre Komiteleri, Kurumsal Gelişim Okulu Yönetim Kurulu, İnsan Gücü Planlaması Raporu için oluşturulan bir komisyon ve Merkez Yönetim Kurulu toplantıları yapıldı. Burada aynı zamanda dernek tarihinde ilk defa bir Şube Başkanları - Çalışma Grubu Başkanları Eşgüdüm Toplantısı ile bir Uzman Konseyi yapıldı. Çok verimli geçen bütün bu toplantılara yüzden fazla yöneticimiz katıldı. Büyük bir özveri ile toplantılara katılarak TTD çalışmalarını belirleyen, herhangi bir karşılık beklemeksizin daima emek ve güçlerini vererek TTD’ni bu günlere getiren değerli arkadaşlarımıza içtenlikle teşekkür ediyoruz. Bu arkadaşlarımız hem bilim ve meslek camiamıza hem de ülkemize örnektir. İşte Türk Toraks Derneği gerçek gücünü buradan almaktadır.

Derneğimiz Yurt Dışı Eğitim Bursları Vermeye Devam Ediyor Derneğimiz Bilim Destek İzleme Komitesi tarafından yapılan değerlendirmede; yaklaşık 20 burs başvurusu arasından aşağıda adı ve çalıştıkları merkezler yazılı olan 7 üyemiz, 2010 Yılı Yurt Dışı Eğitim Bursu almaya hak kazanmıştır. Eğitim alınacak konu başlıkları TTD çalışma gruplarının önerileri doğrultusunda belirlenmiş ve üyelerimize önceden ilan edilmiştir. Burs kazanan üyelerimizi tebrik eder, edinecekleri bilgi ve deneyimle ülkemiz solunum hastalıkları alanında önemli hizmetler vereceklerine inancımızı belirtiriz. 2010 Türk Toraks Derneği Yurt Dışı Eğitim Bursu Kazanan Üyelerimiz: Kronik Solunum Yetmezliği Olan Hastaya Evde Bakım Uygulama Modelleri: 1. Uzm. Dr. Dicle Kaymaz-Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Akciğer Rehabilitasyonu ve Evde Bakım Merkezi, Keçiören/Ankara

Aral×k 2009

Girişimsel Bronkoskopi: 1. Doç. Dr. Gündeniz Altıay-Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Edirne 2. Y. Doç. Dr. Nazan Şen-Başkent Üniversitesi, Adana Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Yüreğir/Adana Akciğer Transplantasyonu: 1. Uzm. Dr. Gül Dabak-Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Maltepe/İstanbul 2. Uzm. Dr. Kutsal Turhan-Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İzmir 3. Uzm. Dr. Merih Kalamanoğlu Balcı-Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Maltepe/İstanbul Tütün Kontrolü Uzmanlığı: 1. Y. Doç. Dr. Pınar Pazarlı-Sakarya Üniversitesi, Esentepe Kampüsü, Sağlık Yüksekokulu, Sakarya Prof. Dr. Toros Selçuk TTD Bilimsel Komite Baċkan×

TORAKS BÜLTENİ

MECOR 2009 Kursu Yapıldı Türk Toraks Derneği Okulu ve Amerikan Toraks Derneği (ATS) ortak bilimsel etkinliği olan MECOR 2009 Kursu, Düzey 1 ve Düzey 2 katılımcılardan alınan ortak geri bildirimlerde belirtildiği gibi başarıyla tamamlandı. Edinilen bu bilgi ve deneyimler ilerleyen dönemdeki bilimsel çalışmalara ışık tutacaktır. TTD Okulu Başkan ve sekreterine, kurs başkanları Prof. Dr. Arzu Yorgancıoğlu ve Prof. Dr. Oya İtil başta olmak üzere deneyimlerini paylaşan konuşmacılara ve katılımcılara teşekkür ederiz.

Akademik lider /Öğretim üyesi: Eğitim programları geliştirmesine yardımcı olma amacını taşır. Bu kursta öğrenciler: • Spesiﬁk bir araştırma sorusu bulurlar • Uygun bir çalışma yöntemi seçerler • Çalışma popülasyonunu tanımlarlar • Metodları ve veri toplamayı spesiﬁye ederler • Örneklemi tanımlarlar • Potansiyel bias noktalarını belirlerler • Analiz yaklaşımını belirlerler. Kurs boyunca 6 çok yoğun gün (gece) yaşanır, protokol çalışmaları geliştirilir ve son gün protokoller sunulur ve tartışılır. Kaynak kitaplar kullanıma açılır, her küçük çalışma grubunun başında yönlendirici bir eğitici bulunur. Kurslar, Düzey I, II ve III olmak üzere üç düzeyde yapılmaktadır:

MECOR (Methods in Epidemiologic, Clinical and Operations Research) Kursu nedir? MECOR kursu, hekimlere solunum hastalıkları alanında epidemiyolojik yaklaşımı tanıtmak, temel epidemiyolojik ve klinik araştırmaları yürütmek için gereken becerileri geliştirmek için planlanmış, son derece sistematik ve kapsamlı bir etkinliktir. Hedef kitle, primer olarak göğüs hastalıkları ile ilgilenen ve araştırma becerilerini arttırmak isteyen hekimler ve akademisyenlerdir. Sabah saatlerinde temel istatistik konularında sunumlar, öğleden sonra ise küçük grup çalışmaları yapılmaktadır. İnteraktif katılım ve tartışma ortamı, etkin bir öğrenme ortamı yaratmaktadır. Bu kurslarla epidemiyoloji /klinik epidemiyolojiye ilgiyi arttırmak, basit çalışmaların (Ör: Arjantin Sigara Araştırması) gücünü göstermek, insanlara soru sormaları için araç olmak hedeﬂenmiştir.

Düzey l Klinik araştırmaya giriş: Göğüs hastalıkları, halk sağlığı, alerji ve yoğun bakım hekimlerinin klinik araştırma becerilerini arttırır. Önceden araştırma deneyimi gerektirmez.

Klinisyen için: Klinik pratiğini geliştirmek için literatürdeki verileri kullanabilmesini sağlama.

Düzey lll Klinik araştırma metodlarının kullanımı: Klinik araştırma veya akademik kariyer yapmak isteyenler içindir. Sunumlardan çok eğitici ile yapılan birebir çalışmalar.

Araştırmacı için: Bölgesel, ulusal ve uluslar arası sorunların çalışılmasında, gerekli girişimlerin yapılmasında öncelikli olan becerileri geliştirmesini ve değerlendirmesini sağlama.

Düzey ll İleri Klinik Araştırma Metodları: Düzey l’in devamıdır.Klinik araştırma becerilerini geliştirmek isteyen tüm göğüs hastalıkları hekimlerine önerilir. Bilimsel makale okuma, Temel araştırma metodlarının bilinmesi gerekir.

Düzey lllA Protokol Geliştirme: Araştırma projesini oluşturarak, eğitici gözetiminde geliştirmek.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Düzey lllB Veri Analizi & Bilimsel yazım: Araştırma verilerini toplamış olan ve bunu analiz edip makale yazacak kişiler içindir.

Bu yıl ki kursun her açıdan faydalı olduğunu, Arzu ve Oya Hocalarıni eğiticiler ile birlikte özveri ile ve amaca hizmet eden bir MECOR programını tamamladıklarını düşünüyorum.

Düzey lllC İstatistik ve veri analizi: Öğrenciler veri analizini eğiticilerle beraber yaparlar.

Göksel Kiter: Evet, MECOR kursunun ikincisi yapıldı ve ben de bu kursta “level 1” kursiyerleri arasında yer aldım. Düşüncelerimi sıcağı sıcağına sizlerle paylaşmak istiyorum. Epidemiyoloji ve istatistik alanlarında temel bilgileri vermeyi amaçlayan bu kursun gerçekten de bir açığı kapatmak üzere tasarlandığını ve başarı ile uygulandığını düşünüyorum. Yirmi kadar kursiyer hedeﬂenmişti bildiğim kadarıyla ancak biz 8 kişi olarak kursu gerçekleştirebildik. Gerçi bizim için iyiydi; kursiyer başına bir eğitmen düşüyordu neredeyse... Ama gelmeyi isteyip de koşullarını ayarlayamayan arkadaşlarım için gerçekten çok üzüldüm.

Kurs sunumları: lineer regresyon, lojistic regresyon, Poisson regression, and sağkalım analizi. Haftanın sonunda çalışmalarını sunarlar. Sonuç olarak, bu kurslar sonunda, araştırmalara ilgi arttırılırken, epidemiyoloji bilgisi de geliştirilmektedir. Kurs Değerlendirmeleri Atilla Uysal: Açıkçası Level I’e başvurduğumda bu kursun amacı ve neler beklendiğini çok iyi anlayamamıştım. Ancak oldukça ağır ve hatta Sonia ve Fran’ in despot tutumlarının ne kadar doğru olduğunu, bilimsel çalışma disiplinin nasıl olması gerektiğini, bakış açısını, çalışma nasıl planlanır, örneklem büyüklüğü hesaplanmadan hiç bir şey yapılamayacağını orada öğrendim. Biyoistatistik masterı yapmama rağmen bunların hiçbirini ben İstanbul’ da yeteri kadar öğrenememiş, bütünü görememiştim. Level I den çıktığımızda da açıkçası yapılabilir projelerin beklenti olduğunu da ancak daha sonra öğrendim. Level II’ ye herkes büyük bir heves ve beklenti ile geldi. Artık kursiyerler bir beklenti olduğunu öğrenmiş ama nasıl bir beklenti olduğunu tam da bilmiyordu. Ama bildikleri bir konu vardı ki, o da artık yapılabilir, örnek sayısına göre tabiri caizse “uçmamaları” gerektiğini biliyordu. Kaynak olmadan hiç bir şeyin yapılamayacağını da biliyordu. Herkes çok çalıştı ve mümkün olduğu kadar yapılabilir projeler üretmeye çalıştı. Artık kursiyerlerin de dernekten, TÜBİTAK’ tan, hastanelerinden beklentileri var. Çünkü ellerinde bir proje var. Ve bu projeler onaylanmış, irdelenmiş, hatta acımasızca eleştirilmiş projeler. Kurs, gerçekten araştırmalara ve geleceğe son derece faydalı ve öğretim üyelerinden asistanlara kadar akademik alanda çalışan hereksin ihtiyacı. Sayı bence her level için 15 kişi civarında olması ideal. Ancak kursiyerler kursa gelmeden önce hazırlıklı olmalı.

Kursta zaten yıllardır yaptığım bir takım uygulamalarda, özünde yatanı, gerekçelendirmesini ve dahası kulaktan dolma, kitaptan okuma, bir büyüğümü izleyerek öğrenme şeklinde yaşama geçirdiğim çalışma tasarlama ve yapma, analizlerini planlama ve gerçekleştirme aşamalarında kendimi daha güvende hissettim. Bunun da ötesinde artık asistanlarıma, öğrencilerime aktarma aşamasında daha net mesajlarla bir çerçeve çizebileceğimi hissediyorum. Bu benim kurstan en önemli kazanımım oldu. Başarılı eğitmenleri, bu anlamda da izlemek ve rol modellik anlamında çıkarımlar sağlamak ikincil kazanımım oldu kurstan. Çok özel arkadaşlar edindim kursiyerler ve eğitmenler arasından. Kamp yaşamı gibiydi ve yoğundu. Yorulduğumu hissettim ama doyum da öylesine yüksekti ki sonuna dek enerjimi koruyabilmeme yardımı oldu (Pazar günü savaştan çıkmış halde dinlensem de kurs sırasında sağ kalabildim). Bir çalışma tasarladık, şimdi onu gerçekleştirmek kalıyor geriye. Sonra da arkadaşlarımla birlikte yeni çalışmalar planlamak ve bu işi en iyi yapmak için uğraş vermeyi sürdürmek... İki arkadaşımız ihtisaslarının son yılındaydılar. Onları yürekten kutluyorum hem bu karaları ve hem de kurs sırasındaki etkin katılımları, başarılı çalışmaları için. O aşamada böylesi bir kursa katılma olanağı bulabilmeyi çok isterdim. Şimdi kendi asistanlarımı da bu yönde destekleyeceğim. Sonuçta bilgiye ulaşıyor insan istedikten ve emek verdikten sonra ama bir rehberin yolu kısaltması bence ölçülemeyecek denli değerli.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ Sonuçta görüşlerimi paylaşmayı isteme nedenimi de belirterek sonlandırayım yazmayı. Bir sonraki yıl “level 2”ye katılmaya kesinlikle istekliyim. Bu sırada yeniden “level 1” kursu açılacak. Güney Afrika ülkeleri, Hindistan vs.de 50-100’lü rakamlara ulaşmış talepler. Bizde yeterli talep olmaması nedeniyle kurslar sekteye uğrarsa gerçekten çok yazık olacak. İnanılmaz derecede özveriyle, her saniyesinde yanımızda olarak destek veren eğitmenlerimizden yararlanmaya devam edebilmeliyiz. Hatta zamanla bu ailedeki yerimizi deneyimlerimizi, paylaşımlarımızı paylaşacak konumlara gelerek de sürdürmeliyiz. Belki en sonunda kursu kendimiz verebilecek düzeye gelmeli, kendi yağımızla kavrulmalıyız. Bunun için zaman var daha ama bu zamanı ancak hevesle katılan, sürdüren kalabalık bir ekiple geçirirsek sonuca ulaşabiliriz. “Level 5”e dek uzayan bir yapılandırılmış program; üst düzeyler bizlere çok daha fazla yarayacak. Hedeﬁmizi o düzeylerin de her yıl yapılabileceği geri beslemeli bir katılım sağlayabilmek olmalı. Kurs boyunca yararlandığımız, yanımızda hissettiğimiz ve çok sevdiğimiz eğitmenlerimiz başta olmak üzere kursun düzenlenmesinde katkısı ve emeği olan Türk Toraks Derneği yürütme kurulu üyelerine içten teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Yasemin Saygıdeğer: MECOR kursunu Türkiye’ye getiren ve devamını da sağlayan herkese binlerce teşekkürler... Bütün bilim insanlarının katılmasının gerektiğini düşündüğüm bu kursta sadece epidemiyoloji ve istatistik değil, eğitim teknikleri, hayat tarzı, bakış açısı, herşey hakkında ufukların açıldığını düşünüyorum. Tüm kursiyerler de benimle ayni ﬁkirde hatta dönerken MECOR kursiyerleri Yahoogroups veya Facebook sayfası kurulması konuşuluyordu. Kursiyer sayısı için biz çok olumluyuz. Gelecek yıl, bu yıl Level 2’ye gelemeyen 7 kişi Level ikiye devam etse, Level 3: 12 kişi, Level 2: 17 kişi, Level 1: 20 kişi olur. Normalde bir sınıfta 12 kişi olması oldukça ideal bir sayı ki arada konuştuğumuz bir MECOR faculty de böyle bir yorum yapmıştı.

liştiren eleştiri ve önerilerde bulunmayı da öğreten MECOR kursuna tekrar teşekkür ederiz. Benim hayatımda düzey I MECOR sonrası anlamlı birçok gelişme oldu. Bu gelişmeleri sizlerle paylaşmak istedim. Sağlam hipotez geliştirmeyi ve basit istatistik yöntemler ile hipotezi gerçekleştirmeyi öğrendim. Üç asistan arkadaşımla 3 tez hipotezi geliştirip tamamladık. MECOR düzey I deki hipotezimizi de başarı ile tamamlayıp çok merkezli yoğun bakım çalışması olarak ATS 2009 da MECOR Travel Bursu kazanarak başarı ile sunduk, konunun çok ünlü ismi Prof. Dr Martin Tobin’den övgü aldık. Projeyi makale haline getirdik bitirme aşamasındayız. Bu projemin bir üst aşamasını geliştirerek TTD’nin yurt dışı bursu ile İtalya’da “diyafram mekanikleri” öğrenirken tamamladım. Çalışmamın hipotez ve istatistiğini yaptım. Çalıştığım ünitede beş proje hazırlayıp istatistiğini tamamlayarak sunum yaptım. Hipotez geliştirme, proje hazırlama konusunda İtalya’daki ünitede Ülkemi ve TTD’yi başarı ile temsil ettiğimi bunu da MECOR’da öğrendiklerime borçlu olduğumu söylemek istiyorum. Hazırladığım bir projemi sözlü sunum olarak Konya 6. Dahili-Cerrahi YBU kongresinde sundum (25 Kasım 2009) ve 2. En iyi bildiri ödülü kazandım. Tamamladığım beş projenin 3’ünü tam makale olarak yazdım ve İtalya’da çalıştığım hocama değerlendirmek üzere verdim. MECOR sonrası Türkiye’de hazırlayıp sunduğumuz bir çalışmamız Tüberküloz Toraks Dergisi’nde yayınlanmak üzere kabul edildi. MECOR I’deki ekibimizdeki bir arkadaşımız (Uz.Dr. Özlem Yazıcıoğlu Moçin) Türk Eğitim Vakfına MECOR’dan öğrendikleri ile bir proje hazırladı, sundu ve TEV Bursunu kazandı, USA da Martin Tobin’in yanında bir yıl çalışmak üzere 20.11.2009’da görevine başladı. MECOR sonrası 10’un üzerinde proje hazırladık. İki büyük ödül aldık. Üç tez tamamladık. Bir makalemiz kabul edildi. Birçok asistan arkadaşımıza mantıklı düşünme ve proje geliştirmeyi anlattık. MECOR kursu düzey VI ya kadar katılmak istiyoruz, hevesimiz ve hedeﬂerimiz büyük. Bize bu imkanları verdiğiniz için tekrar teşekkür ediyor ve sizden MECOR 6 ya kadar destek istiyoruz.

Esas sorunun yazılan projelerin yapılmaması olduğunu düşünüyorum. Bu yıl Level-1 de yapılan projelerin hepsi TTD’den bütçe desteği almayı hayal ediyor. Zuhal Karakurt: MECOR kursiyeri olarak düzey II’yi 21.11.09 günü tamamladım. Birincisinden daha verimli ve başarılı bir kursu tamamlamamıza yardımcı olan ATS ve TTD ekibine yürekten teşekkür etmek istiyorum. Tüm katılan arkadaşlarım da böyle düşündüğünü biliyorum. Sunumlarımızı yaparken bir arkadaşımız “ Düzey I MECOR’ da arkadaş, düzey II MECOR’da kardeş-aile olduk” dedi. Evet, gerçekten istatistik bilgi dışında yeni, sağlam, bilime ve mantıklı düşünmeye dayalı, kırıcı değil yapıcı, kişiyi ge-

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Oya Ĉtil Sempozyum Baċkan×

Uykuda Solunum Bozuklukları Sempozyumu İstanbul’da Yapıldı Bugün Türk Toraks Derneği Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu üye sayısı 250’yi aşmıştır. Kurslarımızda eğitim alan üye sayımız 200’e ulaşmıştır. Düzenlediğimiz kurslardan aldıkları sertiﬁkalar ile tüm göğüs hastalıkları eğitim hastanelerinde ve hemen tüm anabilim dallarında uyku laboratuarı kuran ve işleten üyelerimiz yaptıkları günlük çalışmalarla halkımıza, bilimsel çalışmalarla ise dünya bilimine katkı sağlamaktadır. Uykuda Solunum Bozuklukları Sempozyumu, 30-31 Ekim 2009 tarihinde İstanbul’da WoW Hotel’de yapılmıştır. Toplam 135 katılımcının katıldığı sempozyuma uluslararası alanda uyku bozuklukları konusunda ün yapmış olan JF Muir, Yüksel Peker ve Patrick Levy’nin yanı sıra, ülkemizde uyku tıbbı konusunda deneyimli 30 hocamız konuşmacı ve oturum başkanı olarak katılmışlardır. İki gün boyunca iki konferans, 5 panel ve bir yuvarlak masa oturumu yapılmış, KOAH, metabolik sendrom, kalp yetmezliği gibi hastalıkların uyku bozuklukları ile ilişkisi, uykuda solunum bozuklukları tedavisindeki sorunlar, PAP tedavisi, tanı ve tedavide medikolegal sorunlar gibi birçok güncel konu ayrıntılı bir şekilde tartışılmış ve oturumlar son derece verimli geçmiş, medyada da yankı bulmuştur.

Aral×k 2009

Türk Toraks Derneği, alanındaki en büyük ve etkin mesleki örgütü olarak kurulduğu andan buyana göğüs hastalıklarının her gün gelişen bu alanında öncülük yapmıştır. Organizasyonda emeği geçen başta organizasyon komitesi olmak üzere tüm hocalarımıza ve katılımcılara, sempozyumun hazırlık sürecinden sonuna kadar desteklerini esirgemeyen TTD Merkez Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerine teşekkür ederiz.

TORAKS BÜLTENİ Türk Toraks Derneği Okulunun Düzenlediği IX. Kış Okulu, VII. Mesleki Gelişim Kursu ve I. Göğüs Cerrahisi Eğitim Programı 13 – 16 Ocak 2010 Tarihinde Antalya’da Yapıldı IX. Kış okuluna 123 asistan katılmış ve 39 konuşmacı görev almıştır. Kursun oturum başkanlıklarını asistanlar yürütmüş ve kurs çok faydalı geçmiştir. Kursiyerler sosyal aktivitelere de katılmış olup hep birlikte başarılı bir kurs gerçekleştirilmiştir. Tüm konuşmacılarımıza katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Tüm toplantılarda programın hazırlanmasına katkıda bulunan çalışma grupları ve şube yönetim kurullarına, asistan ve uzman temsilcilerine, kongre organizasyon ﬁrması Flap Tur yetkililerine ve koşulsuz eğitim desteği nedeniyle Chiesi İlaç şirketine teşekkür ederiz.

VII. Mesleki gelişim kursuna 76 Göğüs Hastalıkları uzmanı katılmıştır. Geçen sene olduğu gibi bu senede her oturumda 3 modül olmak üzere toplam 15 modül açılmış ve konular küçük gruplarla interaktif olarak yürütülmüştür. Ayrıca 3 sosyal konuda konferanslar düzenlenmiştir. Toplantı sırasında uzman konseyi toplantısı da gerçekleştirilerek öneri ve sorunlar tartışılmıştır. Modüler eğitime 33 konuşmacı katılmıştır. Kursa katkılarından dolayı tüm konuşmacılarımıza teşekkür ederiz.

Kurulduğu 2002 yılından bu yana amaçları doğrultusunda çok önemli işler gerçekleştiren Türk Toraks Derneği Okulu 2009 – 2010 döneminde de etkinliklerine hızla devam edecektir.

Bu sene ilk kez düzenlene Kış Okulu Göğüs Cerrahisi eğitim programına 28 Göğüs Cerrahisi asistanı katılmış ve kurs çok ilgi görmüştür. Akşam pratik eğim videoları da gösterilmiştir. Bu kursa da 15 konuşmacı katılmış olup, katkılarından dolayı tüm konuşmacılarımıza teşekkür ederiz. Türk Toraks Derneği’nin bu önemli bilimsel aktivitelerinin yanı sıra merkezi yönetim kurulu, kurumsal gelişim okulu, kongre komitesi, çalışma grupları ile şube yönetim kurulu ortak toplantıları da gerçekleştirilmiştir. TÜRK TORAKS DERNEĞİ OKULU 2009-2010 YILI ETKİNLİKLERİ TARİH

ETKİNLİK

YER

13 – 16 Ocak 2010

IX. Kış Okulu

Antalya

14 – 16 Ocak 2010

VII. Mesleki Gelişim Kursu

Antalya

18 – 20 Aralık 2009

Tütün Kontrolü

Ankara

4 – 6 Şubat 2010

Pulmoner Rehabilitasyon Temelleri ve Yeni Açılımlar-1 ay pratik uygulama ile birlikte

İzmir

1 – 2 Nisan 2010

Temel Mekanik Ventilasyon-1 ay pratik uygulama

İstanbul

26 – 27 Mart 2010

Uykuda Solunum Bozuklukları Tanı ve Tedavi-1 ay pratik uygulama ile birlikte

Ankara

2 – 3 Nisan 2010

Bronkoskopi Hemşireliği Kursu

İstanbul

10 Nisan 2010

Üçüncü Basamakta KOAH Tanısı ve İzlemde SFT

Ankara

TTD Okulu Merkezi Kurslar

Haziran 2010

Torakoskopi

Eskişehir

Ekim 2010

Pulmoner Hipertansiyon

İstanbul

Kasım 2010

Akciğer Transplantasyonu

İstanbul

Ĉsmail Savaċ TTD Okulu Baċkan×

Ak×n Kaya TTD Okulu Sekreteri

Muzaffer Metintaċ TTD Baċkan×

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Salih Topçu TTD Cerrahi Çal×ċma Grubu Baċkan×

Toraks Okulu’nda İlk Defa “Göğüs Cerrahisi Eğitim Programı” Yapıldı Sayın Hocalarım,

Göğüs Cerrahisi ve altısı Göğüs Hastalıkları öğretim üyelerince anlatıldı. Geri kalan 20 ders, 15 Göğüs cerrahisi öğretim üyesi, Şef ve Şef muavinlerince anlatıldı.

Değerli Meslektaşlarım, Türk Toraks Derneğinin (TTD) IX. Kış okulu bu sene 13-16 Ocak 2010 tarihleri arasında Antalya, Belek, Maritim otelde yapıldı. 14 Ocak 2010 tarihinde de, aynı yerde üç gün sürecek olan VII. Mesleki Gelişim Kursu başladı. Bu sene Kış okulu müfredatında ciddi bir değişiklik yapıldı. TTD Okulunda, üyelerinden gelen istekle “IX. Kış Okulu Göğüs Cerrahisi Eğitim Proğramı” oluşturma kararı alındı. Böylelikle asistanlara yönelik olan Kış Okulunda ülkemizde ilk kez Göğüs Cerrahisi asistanlarını temel alan kış okulu organize edildi. İstanbul Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi öğretim üyesi Prof. Dr. Alper TOKER başkanlığında bir ekip tarafından çalışmalar başlatıldı. Göğüs Cerrahisinin temel konularında asistanların bilgilerini artırmak, uzmanlık eğitimini standardize etmek ve kalitesini yükseltmek amaçlandı. Böylelikle I. Göğüs Cerrahisi Kış Okulu yukarıda anılan tarih ve yerde diğer okul ve kurslara paralel olarak yapıldı.

Prof. Dr. Alper TOKER TTD GöĊüs Cerrahisi K×ċ Okul Sorumlusu

Okula ülkemizde Göğüs Cerrahisi Eğitimi veren merkezlerden 60’a yakın başvuru yapıldı. 29 asistan kabul edildi. I.Göğüs Cerrahisi Kış Okulunda dört günde 32 saat ders anlatıldı. Paralel yapılan her iki okulda (Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi) 12 ders ortak yapıldı. Üçü Radyoloji, üçü

Derslere asistan arkadaşların devamlılığı okul süresince yaklaşık % 95 idi. Görevli Göğüs Cerrahisi hocaları okul süresince anlatılan dersleri izlediler. Tartışmaları açtılar, yönlendirdiler. Böylelikle asistan arkadaşları soru sorma ve katkıda bulunmada cesaretlendirdiler. Oturum başkanlık görevi okul süresince katılımcı asistanlar tarafından yapıldı. İlk saatlerdeki tedirginliklerinden erken kurtuldular. Oturumları zamanında bitirmek ve bitmek bilmeyen tartışmaları kırgınlık olmadan kesmede oldukca başarılıydılar. Ders süresinde konuşmacının sözünün kesilerek, anında açıklama ve yorum yapılmasını sağlayarak konunun anlaşılmasına katkı yaptılar. “Hocam süreniz doldu” cümlesini sık sık kullansalarda, kendileri ve arkadaşlarının bilgilerini artırmak için kahve arasını hep kısa tuttular. Günün son derslerinde yorgunluk ve bitkinlik yerine, “bu dersin ucu açık” diyerek tartışmayı ateşlendirdiler. Derslere diğer hocaların aktif katılımından cesaret alan asistan arkadaşlar, bitmeyen, açıklığa kavuşmayan ve bilgi eksikliğini hissettikleri konuları konuşmak, tartışmak için

Kurs oturum baċkanl×Ċ×, kat×l×mc× asistanlar taraf×ndan yap×ld×.

Dersler kat×l×mc×lar taraf×ndan ilgi ile izlendi

Aral×k 2009

Gece oturumlar×ndan birinde, tüm grup ilgi ile olguyu izliyor.

TORAKS BÜLTENİ

Okul hocalar× ve kat×l×mc×lardan bir grup an× karesinde

akşam yemeğinden sonra (saat 20:30) yeniden grupca bir araya gelme önerisi getirdiler. Sosyal proğramın güçlü ve eğlendirici olmasına karşın tüm asistan ve eğitim görevlileri tekliﬁ oy birliği ile kabul ettiler. Proğramda olmayan bu aktivite tamamen “doğaçlama” olacaktı. İçerik anında ortaya çıkacak ve süresi belli olmayacaktı. Toplantı formatı hemen belirlendi. TTD Okul yönetimi, organizasyon ﬁrmasına verdiği talimatla toplantı salonunu, teknik ekip ve donanımla hazırladı. “Cafemat” salona alındı ve kaç saat süreceği belli olmayan “Gece oturumları” başladı. Her akşam bir “oturum abisi” belirlendi. Sayın Prof. Dr. Mustafa Yüksel, Sayın Doç. Dr. Hakan Kutay ve Sayın Op. Dr. Ermen Gülhan bu gecelerde oturum ağabeyliği yaptılar. Gece oturumlarında, derslerde yarım kalmış tartışmalar sonlandırıldı. Öğretim üyeleri ellerinde olan ilginç, öğreti-

Mesleki Geliċim Kursunun içeriĊinin ve kapsam×n×n yenilenmesi konusunda TTD Okul yöneticileri ile görüċüldü.

Okul süresince TTD’nin deĊiċik komiteleri ile toplant×lar yap×ld×

ci dökümanlarla deneyimlerini anlattılar. Olgu ağırlıklı olan sunular slaytlarla, radyolojik görüntüler ve ameliyat filmleri ile zenginleştirildi. Hazırda dökümanı olmayan öğretim üyeleri kliniklerini arayarak, ertesi gün için, internet aracılığı ile hazırlıklarını yaptılar. Doç. Dr. Ayten K. Cangır ve Op. Dr. Erdal Okur’un bu gayretleri yararlanım açısından övgüye değerdi. Tartışılan konularda fikir ayrılığına düşen öğretim üyelerinin, tarışma olgunluğu ve yaklaşımları asistanlara “Göğüs Cerrahisi yaşantımızda hiçbir toplantı ve kongreden bu denli yararlanmamıştık.” yorumunu yaptırdı. Kurs süresince diğer salonlarda TTD’nin kurumsal ve bilimsel çalışmaları yapılıyordu. Göğüs Cerrahisi uzmanları bu çalışmaların çoğunluğunda görev almışlardı. 13. Toraks kongresinin hazırlığı bitmek üzereydi. Planlanan 100’e yakın oturumun 20 kadarı Göğüs Cerrahisi ile ilgili. Kongreye Göğüs Cerrahisi uzman ve asistanlarının ilgisinin ve temsiliyetinin artması nedeni ile, kongre organizasyon komitesi “Göğüs Cerrahisi alanında” yapılan çalışmaları ayrı bir ödül kategorisine aldı. Araştırmacı arkadaşlarımızın emekleri böylelikle değerlendirilecek ve ödüllendirilecek. Bu teşvikle de kongrenin bilimsel niteliğine başarılı çalışmalarımızla katkıda bulunacağız. Bildiri göndermenin son tarihinin 31 Ocak 2010 olduğunu tekrar hatırlatayım. TTD Okul yönetimi ile yapılan görüşmelerde, “Mesleki Gelişim Kursunun” içeriğinin, Göğüs Cerrahisi uzmanlarının ilgi alanlarını içine alacak şekilde yenilenmesi ve bu kurslarda kontenjan ayrılması konusunda mutabık kalındı. Çalışmalar şimdiden başladı. 5-9 Mayıs 2010 tarihlerinde İstanbul, Lütfi Kırdar Uluslar arası Kongre Sarayında yapılacak, TTD 13.Yıllık Kongresinde buluşmak dileğimle… Saygılarımla.

Aral×k 2009

TORAKS BÜLTENİ

Prof. Dr. Mustafa Yüksel Marmara Üniversitesi T×p Fakültesi GöĊüs Cerrahisi Anabilim Dal× Baċkan× Türk Toraks DerneĊi Yönetim Kurulu GöĊüs Cerrahisi Temsilcisi

Göğüs Cerrahı Gözüyle Türk Toraks Derneği

Dernekler çeşitli amaçlar için kurulur. Bunlar yasal zorunluluk, hobi, baskı unsuru oluşturmak ve taraftar desteği temini gibi nedenlerdir. Türk Toraks Derneği de Türkiye’deki akciğer hastalıkları sorunlarını çözmek, bu alanda gelişmeler elde etmek, koruyucu hekimliği öne çıkartmak ve bu alanda çalışan hekimlerin derinlemesine bilgi üretmelerini sağlamak amacıyla 1992 yılında kurulmuştur. Derneğin kuruluşu Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi alanında yeni anlayışlar, yaklaşımlar geliştirmek, ulusal ve uluslararası mesleki dayanışma yaratmak, bilim üretme yollarının açılması amaçlanarak, ikisi Göğüs Cerrahisi uzmanı olmak üzere 13 bilim adamından oluşan kurucu üyeler tarafından gerçekleştirilmiştir. Süreç içerisinde “bir uzmanlık derneğine” dönüşmüş, ilgili diğer uzmanlık dalları ile iç içeliğini sürdürerek multidisipliner bilim üretme özelliğini geliştirmiştir. Genel kurullarında, temsil etmeyi amaçladığı uzmanlık alanında, üyelerinin mesleki, bilimsel ve sosyal ilişkilerini geliştirmek, haklarını korumak ve tüm etkinliklerinde en yüksek etik standartları dikkate almak için, tüzük değişikliklerine giderek, bir nevi kabuk değişikliğine gitmiştir. Bu değişim sürecinde kurucu üyeler arasında olan ve üyeleri arasında ikinci büyük uzmanlık grubunu oluşturan Göğüs Cerrahları, Merkez Yönetim Kuruluna seçilemez hale gelmiştir. Türk Göğüs Cerrahisi Derneğinin kuruluşunun o döneme rastlaması rastlantı değildir. Avrupa’nın en büyük göğüs hastalıkları derneği olan European Respiratory Society’nin (ERS) yapılanma ve çalışmalarını örnek alarak kurulan Türk Toraks Derneği’nin kurum ve kurullarının oluşturulma kuralları, seçimi ve işleyişi Türkiye’de pek çok derneğin örnek alabileceği yapılanmadır. Üye sayısı fazlalığını bu örgütlenme yapısı ile avantaja dönüştürebilmişlerdir. Derneğin Genel Merkez Yönetim kurulunun (MYK) altında görev yapan, çalışma grupları, görev grupları ve özel komitelerin, öz denetim ve sorumlulukla çalışması, dernek amaçlarını içeren tüm alanları doldurması ve başarılı olmasını sağlamaktadır. Bu yönden derneğin işleyişini zemberekli saate benzetebiliriz. Dişlilerden birinin aksaması, çalışma ritmini bozacaktır. Burada devreye aksayan

Aral×k 2009

dişliyi onarmak için destek çarklar (kurulların aylık, yıllık iş toplantıları, özerk çalışmasının sağlanması gibi…) devreye girerek sistemin düzenli çalışması sağlanmaktadır. Kurum ve kurallar, yeni çalışma alanlarının oluşması veya büyümeye olanak sağlayacak şekilde gelişmeye uygun olması da diğer bir örnek yapılanmadır. Akciğer transplantasyon çalışma grubu kurulması, çalışma gruplarının multi-disipliner yapıdan uzaklaşma riskine karşı “kontenjan üyeliklerin” oluşturulması, MYK’ya diğer disiplinlerden “yetkili danışman üye” atanması bu alanda olumlu örneklerden sadece birkaçıdır. Dernek, üniversiteler, sağlık bakanlığı, endüstri, diğer dernek ve örgütlenmelerle kurduğu ilişkilerle, kuruluş amacında vurgu yapılan “solunum hastalıklarında en etkin korumayı ve tedaviyi sağlamak ve ulusal akciğer sağlığını geliştirmek” hedeﬁni gerçekleştirmektedir. Türk Toraks Derneği’nde sade üye, kurul üyesi, çalışma grubu yürütme kurulu üyesi, sekreteri ve başkanı olarak uzun yıllar çalışma olanağı buldum. Göğüs Cerrahisi Çalışma Grubunun varlığı, pek çok meslektaşımız tarafından haklı haksız eleştiri ve tartışmalara neden oldu. Klinik pratiğinde yakın çalışma zorunluluğu olan bu iki disiplinin (Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi) dernek içinde ortak, etkin aktivite yapma olanağını, bu çalışma grubu bugüne dek sağladı. Solunum hastalıklarında korunma ve tedavi konularında araştırma, panel, sempozyum, kurs, uzlaşı raporu, dergi, kitap, eğitim ve kongre yapılmasını planlamak, bilimselliğin gereği olarak görüldü. Göğüs Cerrahisi Çalışma Grubu, diğer disiplinler gibi (Patoloji, Çocuk hastalıkları, Radyoloji, Epidemiyoloji v.b.) ilgi alanlarında tüm aktivitelere katkıda bulundu. Dernek üyesi meslektaşlarının bilimsel çalışmaları ve eğitimlerine sorumlulukları kapsamında aktiviteler düzenledi. Akciğer, mediasten, toraks duvarı ve özofagus hastalıklarında cerrahi tedavi seçeneğinin ağırlıklı olarak tartışıldığı grup, multidisipliner yapılanma için Cerrahi Çalışma Grubuna dönüştürüldü. Bu grup halen derneğin Göğüs Cerrahisi üyelerinin büyük çoğunluğunun çalışmak istediği çalışma grubu olma özelliğini korumaktadır.

TORAKS BÜLTENİ Cerrahi Çalışma Grubu, başta derneğin şubeleri olmak üzere tüm kurulları ile eşgüdümlü, aktif bir çalışma programı oluşturdu. Ortak şube ve çalışma grubu toplantıları, merkezi kurslar, Toraks Cerrahisi Bülteni, Göğüs Cerrahisi Stajyer

kitabı, Kış okulu Göğüs Cerrahisi Sınıfı, uzlaşı raporları gibi aktiviteler yapılmakta, hazırlanmakta veya planlanmaktadır. Türk Toraks Derneği hem bilimsel hem de sosyal alandaki çalışmaları ile benzer derneklere örnek olmakta, yaptığı tüm aktiviteler hemen kopya edilmektedir. Türk Toraks Derneği akademik alandaki araştırmalara ve mezuniyet sonrası eğitime verdiği desteğin yanında, kongrelerde düzenlediği sosyal aktivitelerle bu alanda çalışan hekimlerin kaynaşmasını sağlayan bir sivil toplum kuruluşudur. Bu dernek biz göğüs cerrahları için de, doğru bir örgütlenme ile bir sivil toplum kuruluşunun ülke için neler yapabileceğini gösteren örnek bir yapılanmadır. Türk Toraks Derneği hepimiz için tıp fakültesinden sonra ikinci bir okuldur. Hepinize nice güzel çalışmalarda birlikte olma dileğiyle başarılar diliyorum. Saygılarımla.

Türk Toraks Derneği Performans Çalıştayı Gerçekleştirildi Türk Toraks Derneği (TTD) Sağlık Politikaları ve Özlük Hakları Komiteleri’nin işbirliğiyle 12 Aralık 2009 tarihinde Performans Çalıştayı düzenlenmiştir. Çalıştayın gerekçesi, halen uygulamada var olan performans sisteminin tartışılması gereğinin her geçen gün artmasıdır. Türk Toraks Derneği, temel işlevleri arasında uygulamadaki sorunları aşabilecek öneriler geliştirmek, ulusal sağlık politikalarına katkı ve görüş sunmak olduğu bilinci ile bu çalıştayı organize etmiştir. Ankara’da gerçekleştirilen çalıştayın esas amacı, Türkiye’nin sağlık ortamıyla uyumlu, kamusal kaynakların gereksiz yere harcanmasını önleyen ve toplumsal sağlık çıktılarında nitelik artışına yol açacak etik bir performans sisteminin göğüs hastalıkları alanındaki karşılığını tanımlamaktır. Bu amaca ulaşabilmek için konunun profesyonellerinden gönüllü destek alınmıştır. Çalıştay katılımcıları öncelikle performansın felsefesini, insan kaynakları açısından performans değerlendirme ölçütlerini tartışmışlardır. Genelinde hekimlerin, özelinde ise göğüs hastalıkları uzmanlarının performans ölçütleri ilkeleri, konunun yetkin isimleriyle birlikte belirlenmeye çalışılmıştır.

Çalıştayın Bilimsel Danışmanlığı’nı Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Kurumları Yönetimi Anabilim Dalı’ndan Dr. Afsun Ezel Esatoğlu yürütmüştür. Ayrıca konu hakkında Gazi Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalından Dr. Selçuk Candansayar, Hacettepe Üniversitesi İ.İ.B.F. İşletme Bölümünden Dr. Mustafa Kılıç, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinden Dr. İsmail Ağırbaş, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesinden Dr. Gülbiye Yenimahalleli Yaşar ve Sağlık ve Sosyal Politika Merkezi Derneği Genel Sekreteri Dr. Ümit Erkol deneyimlerini ve birikimlerini paylaşarak gönüllü destek sunmuştur. Çalıştay sonunda oluşturulan eylem planı ile bu konudaki çalışmalar devam edecektir. Çalıştayın kurgusu ve gerçekleşmesindeki emekleri nedeniyle TTD Sağlık Politikaları Komitesi ve Özlük Hakları Komitesi Üyeleri’ne, bir hafta sonunu TTD çalıştayı için gönüllü olarak harcayan konunun uzmanı konuşmacılara, performans sistemini tartışan ve görüşleri ile eylem planlarını şekillendiren tüm katılımcılara içtenlikle teşekkür eder, saygılar sunarız.

Aral×k 2009