Apart

De liefde en het syndroom van Down Borderline: een leven vol hindernissen Emetofobie, wanneer overgeven de hel is

Apartmagazine.indd 1

Nulnummer | maandblad | juni 2012 | €3,50

magazine

24/05/2012 18:14:21

8

12

18

Column: horen, zien & zwijgen

4

Column: Doof 6 Chris Willemsen over acteren met een beperking 8 Borderline: een leven vol hindernissen 12

Down dossier 17

INHOUD

Alice. Klein, klein beesteke 18

Het Syndroom van Down en de liefde 26 Wall of Fame 32 Wanneer overgeven de hel is: een verhaal over emetofobie 34

Blind dossier 39 Column: Blind 40 Noir dans le noir 42

Kijken in het donker: Nocti Vagus 44 Infographic: gemiddeld aantal amputaties per jaar in België 47 Homoseksualiteit: “Ieder mens is uniek, ongeacht zijn geaardheid” 48 Migratieverhaal: Mohammed heeft Achondroplasie 50 Leuven Bears-on-Wheels: fotoreportage 52 Column: Stom 56 Agenda en colofon 58

2 Apartmagazine.indd 2

24/05/2012 18:14:57

26

34

48

Beste lezer, Wie zijn wij? Wij zijn Isabelle, Jessica en Marlijne. We zijn allemaal anders, maar hadden de afgelopen maanden maar ĂŠĂŠn doel voor ogen: A-part magazine.

We hebben onze koppigheid meer dan eens opzij moeten zetten, maar uiteindelijk hebben we onze krachten gebundeld en u heeft het resultaat in uw handen.

Wat is A-part? A-part is ons magazine en gaat over mensen die apart zijn.

Logisch toch? Maar ook wij zijn anders.

Iedereen is anders. Elk mens is uniek en apart. Het zou anders maar een saaie wereld zijn.

Apartmagazine.indd 3

Wij hebben geprobeerd om de mensen die door de samenleving als anders worden gezien een plaatsje te geven in ons magazine. U zal zien dat ze eigenlijk hetzelfde zijn als u en ik. Ze hebben dezelfde gevoelens en dezelfde emoties. Maar doordat ze er soms net iets anders uitzien, worden ze maar al te vaak, onterecht, in hokjes geduwd en tellen ze niet meer mee in onze enge maatschappij.

Of je nu dik of dun, groot of klein, hetero of homo bent. Voor ons maakt het niet uit. Iedereen verdient een plaatsje in ons magazine.

Geniet ervan!

24/05/2012 18:15:59

4 Apartmagazine.indd 4

24/05/2012 18:16:03

Horen, zien & zwijgen Hoe ziet het leven van een persoon met een beperking er nu eigenlijk uit? Deze vraag stelde het team van a-part zich af. Er wordt te weinig stil gestaan bij het zware leven dat mensen met een beperking soms hebben. De normale dagdagelijkse activiteiten van de gewone mens zijn voor hen een hele uitdaging. Hoe voelt het om plots niet meer te kunnen wat eerst zo normaal leek? De drie redactrices kropen ieder gedurende 24 uur in de huid van een dove, een blinde en een stomme. Lees hun ervaringen doorheen dit magazine.

FOTO: Glenn Vermeylen

5 Apartmagazine.indd 5

24/05/2012 18:16:05

D O O F ‘Wat een rust’, denk ik wanneer ik wakker word. Ik heb gisteren een gigantisch grote koptelefoon gekocht om die tijdens mijn slaap al op te doen, zodat ik wakker zou worden zonder ook maar één ding te hebben gehoord. Want dat is mijn opdracht.

Een dag doof zijn. Niets kunnen horen, niemand die je lastig valt en niemand naar wie je moet luisteren.

maken. Hij mompelt iets, dat zie ik.

Ik duw hem nog iets harder en hij doet zijn ogen open. Hij kijkt mij aan, en dan weet hij het weer. Ik moet een dag doof zijn. Met een lachend gezicht kijkt hij me aan en begint te praten. Ik versta er niks van. De gemenerik. Dus geef ik hem een speelse stomp en loop naar beneden.

Ik wil de tv aan zetten, maar dan

Ik heb mijn wekker om 10:00 uur gezet, omdat ik optimaal van mijn dag als dove wil genieten. Ik word vanzelf wakker, maar tot mijn schrik zie ik dat ik het al 13:00 uur. Ik heb mij verslapen! Dat was natuurlijk heel dom van mij. Wie denkt er nu ook aan dat dove mensen niet gewekt kunnen worden door een wekker. Ik dus. Ach, het kan geen kwaad. Gelukkig ben ik met het goede been uit bed gestapt, dus vol goede moed sta ik op.

Nadat ik heb gedoucht, kleed ik mij aan en poets ik mijn tanden. Geen rare geluidjes om mij heen, maar ook geen stromend water dat uit de douchekop op mij valt. Het is iets raars, je beleeft dingen maar er is helemaal geen geluid om je heen. Uiteraard gaat dit van een leien dakje. Ik mis niets dat essentieel zou zijn voor mijn ochtendritueel.

Het vriendje ligt nog heerlijk te knorren in zijn bed. Ik geef hem zacht een kusje en probeer hem wakker te

6

Apartmagazine.indd 6

“Ik sta daar, met een halve harstilstand, verstijfd naar hem te kijken” bedenk ik mij dat dat niet gaat. Ik ga naar de keuken, laat de hond uit en eindelijk hoor ik zijn geblaf niet.

Maar dan krijg ik de schrik van mijn leven. Het vriendje was blijkbaar al beneden. Hij heeft zich verstopt achter de bank. Plotseling laat hij zichzelf zien met een eng masker op. AAAAAAAAAH!! Hij kan niet stoppen met lachen. En ik sta daar, met een halve harstilstand, verstijfd naar hem te kijken. Hij vindt zichzelf ook zo grappig.

De grote test komt in de supermarkt.

Ik ben iemand zonder structuur, dus in de winkel loop ik zigzaggend langs de schappen heen en pak ik wat ik lekker vind. Helaas, het vriendje gaat natuurlijk ook mee.

Hij heeft zo ongeveer structuur uitgevonden. Wat onze relatie eigenlijk

ook wel weer levend houdt. Want je hoort soms dat twee totaal verschillende mensen, op sommige gebieden dan, helemaal niet bij elkaar passen.

Maar bij ons past het perfect. Maar goed, ik dwaal af.

In de supermarkt heeft het vriendje mij honderd keer moeten roepen, want ik was ergens anders bezig. Ik heb hem alleen nooit gehoord. Als hij weer met een boos gezicht op mij af kwam lopen, wist ik al genoeg.

Lekker voor hem, had hij mij maar niet moeten laten schrikken deze ochtend.

De rest van de dag houd ik mij bezig met school, de artikels vliegen in het rond. Ik heb mij nog nooit zo goed kunnen concentreren. Misschien een tip voor de examens?

In de avond koken het vriendje en ik voor onze vrienden. We lachen met mijn doofheid en proberen de gebarentaal onder de knie te krijgen, maar dat valt niet mee. Een andere oplossing is om alles op te schrijven.

Dit werkt veel beter. Het nadeel is wel dat ik altijd op het papiertje moet letten als ik wil weten wat er aan de hand is.

Stipt om twaalf uur ‘s nachts, doe ik mijn koptelefoon af. Maar ik sla mijn handen voor mijn oren. Wat een lawaai! Het vriendje en ik overlopen de dag. Hij moet enkel lachen om mij.

24/05/2012 18:16:05

Horen, zien & zwijgen Hij zegt dat het niet zoveel verschil is met de echte ik.

Misschien lijk ik dan toch zo veel op mijn oma, ze luistert niet naar wat ze niet wil horen maar spitst haar oren als er interessante verhalen de revue passeren. Ja, dat heb ik ook. Ze noemen dat ook wel: Oost-Indisch doof.

Niet geheel toevallig, want oma heeft haar eerste tien jaar in IndonesiĂŤ gewoond. Daar is Oost-Indisch doof de meest voorkomende vorm van doof zijn. Toch ben ik blij dat ik niet volledig doof ben. Daarvoor dank ik mijn ouders, dat ze de goede zaadcel bij het eitje lieten komen.

TEKST: Marlijne Hodes

Apartmagazine.indd 7

7 24/05/2012 18:16:09

8 Apartmagazine.indd 8

24/05/2012 18:16:14

Chris Willemsen over acteren met een beperking Met zijn 1m20 is hij toch een groots acteur. Sinds zijn rol in De Ronde zit de carrière van dwergacteur Chris Willemsen in de lift. Dat hij voornamelijk gevraagd wordt om zijn kleine gestalte, vindt Chris helemaal niet erg. Het is zijn handelsmerk en daar maakt hij maar al te graag gebruik van.

TEKST EN FOTO: Jessica Willekens

Het is een zonnige dag wanneer Chris de deur opent van zijn appartement in Arendonk. Met zijn gestalte komt hij niet hoger dan de klink, maar dat stoort hem duidelijk niet. Na een vriendelijke begroeting en stevige handdruk begeleidt hij ons naar de woonkamer. Daar schittert de bekende foto van Jimmy op zijn pocketbike aan de muur. Hij heft zichzelf op een stoel en begint ronduit te vertellen.

Is acteren altijd een droom van jou geweest?

Chris: “Nee. Als kind is dat nooit in me opgekomen. Ik ben er tien jaar terug helemaal ingerold. Ik kreeg een telefoontje van iemand met de vraag of ik geïnterresseerd was om te figureren. Zo is de bal stilletjes gaan rollen. Ik heb er eventjes over nagedacht, maar het leek mij wel leuk. Na dat telefoontje heb ik

Apartmagazine.indd 9

een aantal keer gefigureerd en op evenementen gestaan. Maar na een tijdje wilde ik me verder ontwikkelen Daarom heb ik een mediatraining en nog een aantal andere workshops gevolgd.”

Heeft je kleine gestalte je ooit tegengehouden in het leven?

Chris: “Helemaal niet. Maar vroeger als zestienjarige wilde ik graag een brommer. Er bestaan zo van die kleine crossmotors waar ik met mijn gestalte op mocht rijden.

Wettelijk mocht het, mits ze werden omgebouwd voor de openbare weg.

Maar toen beloofde mijn vader mij dat ik op mijn achttiende een wagen zou krijgen, waardoor ik de droom van die brommer meteen heb laten vallen.

Samen met mijn schoonbroer heb ik mijn eerste wagen omgebouwd, zodat ik er mee kon rijden. Door simpelweg een verhoogje te plaatsen aan mijn voeten en wat te prutsen met de pedalen, kan ik makkelijk met een auto rijden.”

Je hebt eens gezegd dat je rol in De Ronde één van de beste rollen was die je ooit hebt mogen spelen. Is dit nog steeds van toepassing?

Chris: “Goh, zo zou ik het niet zeggen.

Het is de speciaalste en grootste rol die ik ooit heb mogen spelen. Het is mijn echte doorbraak geworden. Ik heb al veel kleine gastrolletjes mogen doen, waar ik ook heel goeie herinneringen aan heb. Maar in De Ronde hebben ze Chris Willemsen echt leren kennen,

“In Arendonk kennen ze mij als klein Chrisje”

9

24/05/2012 18:16:16

met alle gevolgen van dien. De Ronde was het keerpunt in mijn carriere en zal altijd iets speciaal voor mij zijn.”

Je bent binnenkort in een nieuwe serie, de Crimi Clowns, te zien.

Chris: “Ja. De opnames van de Crimi Clowns zijn sinds kort achter de rug en hebben zes maanden geduurd.

Daarvoor hebben ze mij persoonlijk gevraagd. De rol is als het ware voor mij geschreven. Niet per se omdat ik een dwerg ben, maar ook omdat ze vinden dat ik goed kan acteren. In

de Crimi Clowns speel ik één van de clowns wiens glorie is vergaan en die in het dagelijks leven nog de klassieke clowns spelen die op feestjes verschijnen. ’s Nachts veranderen ze in criminelen die inbraken, overvallen en moorden plegen en crimineel zijn tot en met.”

Zie je jouw gestalte soms wel eens als een beperking?

Chris: “Vroeger wel. Ik mocht op twaalfjarige leeftijd niet meer voetballen, omdat ik er gewoon te

klein voor was. Als jongetje van twaalf snapte ik zoiets natuurlijk niet en was dat enorm hartverscheurend, maar ondertussen begrijp ik het wel.

Vroeger had ik het vooral moeilijk op momenten dat ik nergens aan kon, zoals geldautomaten. Maar ik heb er geen problemen mee om hulp aan anderen te vragen. Voor hetzelfde geld sta je er nog een uur, dus vraag ik liever meteen om hulp. Als ik met de auto ergens naartoe moet, voorzie ik soms wel een klein stoeltje, zodat ik aan het parkeerautomaat kan.

10 Apartmagazine.indd 10

24/05/2012 18:16:25

En hier in Arendonk kennen ze mij als ‘klein Chrisje’. Zelfs in de bank hebben ze een opstapje voorzien voor mij. Nu zie ik het al helemaal niet meer als een beperking. Door het acteren is mijn dwerggroei mijn zogezegde handelsmerk geworden.”

Door je dwerggroei heb je al enkele rugoperaties achter de rug. Kunnen er in de toekomst nog volgen?

Chris: “Normaal gezien niet. Ze hebben de vernauwing in mijn ruggenwervel een aantal keer vrijgemaakt en er iets tussengezet.

Normaal gezien zou ik er nooit meer last van mogen ondervinden. Alleen het gedeelte in mijn nek hebben ze nog niet geopereerd, omdat dat niet nodig was. Drie jaar geleden hebben ze toevallig een onderzoek gedaan en zagen ze dat er in mijn nek een vernauwing zat, maar zolang ik er geen last van heb, doen ze er niets aan. Tot nu toe heb ik er nog geen last van gehad, dus ik houd mijn hart vast dat dit zo blijft. Met mijn carrière die de hoogte in gaat, zou het echt een slechte timing zijn.”

op maat maken bij een kleermaker.

En ook mijn schoenen haal ik in een gewone winkel. Maar het is moeilijk om deftige schoenen te vinden in mijn maat. Ik heb een tijdje geleden iemand gevonden die schoenen op maat maakt, en daar heb ik binnenkort een afspraak mee. Dus dat probleem is ook alweer van de baan.”

operaties waren ze er net op tijd bij.

Een paar weken later had ik in een rolstoel kunnen zitten. Maar gelukkig was dat niet het geval.”

Waar komt je kledij vandaan?

Chris: “Mijn kledij koop ik meestal in gewone winkels, mits enkele a a np a s s i n g e n .

Broeken moeten ingekort worden. T-shirts en truien koop ik meestal in de grootste kindermaten, en heel soms in de kleinste herenmaten. De mouwen van truien moeten altijd ingekort worden. Hemden en kostuums laat ik

“In De Ronde hebben ze Chris Willemsen echt leren kennen”

Bestaat de kans dat je in een rolstoel terecht komt?

Chris: “Ja, die kans is heel groot. Het had weinig gescheeld. Bij de eerste

Apartmagazine.indd 11

Astrid Bryan heeft eens gezegd dat ze graag dwergjes wilde op haar trouw, omdat ze dat schattig vindt.

Op die uitspraak is toen enorm veel kritiek gekomen. Wat vind je daar zelf van?

Chris: “Ik heb daar absoluut geen probleem mee en vind het zelfs grappig. Als ze mij daarvoor had uitgenodigd, dan was ik meteen naar LA gevlogen. Ik zie het eerder als een groot compliment. Mij mogen ze altijd schattig noemen. Ik heb niet liever!” (lacht) En tot slot. Wat is volgens jou het grootste voordeel aan klein zijn?

Chris: “Als kind werd ik altijd voorgetrokken, al vond ik dat niet altijd even leuk. Vooral tijdens mijn pubertijd werd ik betutteld alsof ik nog een kind was. Nu gebruik mijn gestalte in positieve zin. Er is toch niets aan te doen, dus ik haal er het beste uit.”

11 24/05/2012 18:16:29

e g i n e e d s i a p “Pa die ik nog man rtrouw” ve De namen van Elize, Gilles en Dennis zijn fictief wegens hun privéleven

E 12

lize is 22 jaar. In haar korte leventje heeft ze toch al heel wat te verduren gekregen. Ze had een ernstige eetstoornis en heeft haar mama verloren. Tot overmaat van ramp heeft ze enkele maanden geleden gehoord dat ze aan borderline lijdt. Ze vertelt hoe het allemaal zo ver is kunnen komen.

Apartmagazine.indd 12

Het begon allemaal toen ze een jaar of 15 was. “Eigenlijk ben ik altijd al een zorgenkindje geweest. Mijn ouders hebben acht jaar geprobeerd om nog een tweede kindje te krijgen. Achteraf gezien denk ik dat mijn ouders zich soms hebben beklaagd dat ze zo lang hebben geprobeerd.

Maar toen ik vijftien jaar was, is de miserie allemaal begonnen. Ik had een relatie met een jongen, Gilles. Iedereen vond echt dat wij een super team waren en het leek of

24/05/2012 18:16:31

Borderline: een leven vol hindernissen

TEKST EN FOTO: Isabelle Ruytjens

het allemaal was voorbestemd. Het ging geweldig tussen ons, op alle vlakken. Maar dan kwam ik erachter dat Gilles niet zo trouw was. Hij had me al meerdere malen bedrogen, telkens met iemand anders en hij deinsde er zelfs niet voor terug om mij te bedriegen met mijn eigen ‘vriendinnen’.

eigenlijk was ik me al gaan hechten aan mijn nieuwe omgeving. Het werd zo erg dat ik de psychiatrische afdeling vroegtijdig moest verlaten en mijn behandeling dus moest worden stopgezet. Ik was liever daar dan thuis.

Ik was helemaal nog niet genezen, verre van, het lijkt of mijn hersenen nog altijd zijn ingesteld op ‘niet-eten’.

Door het bedrog begon ik me enorm onzeker te voelen. Ik spiegelde me aan alles en iedereen. Bovendien zat ik ook in mijn puberteit waardoor de onzekerheid nog toenam.

Op een gegeven moment vond ik mezelf te dik, dus besloot ik om niet meer te eten. Mijn ouders en vrienden hadden al snel door dat er iets mis was, maar ik ontweek

De draad terug oppikken

“Ik kon het verlies van mama niet verwerken” zulke gesprekken altijd. Gilles daarentegen was zich van geen kwaad bewust. Want hoewel hij mij bedrogen had, probeerde ik onze liefde nog een kans te geven. Ondertussen bleef ik volharden om te vermageren. Ik vond dat ik toen goed bezig was. Ik kreeg aandacht, weliswaar van ongeruste mensen, maar eindelijk stond ik ook eens in de spotlights. Ik maakte mijn bezorgde ouders wijs dat ik bij Gilles bleef eten maar ze zagen ook dat ik te snel vermagerde.

Opname Na 7 maanden hebben ze mij laten opnemen in een psychiatrische kliniek. Toen ze me kwamen vertellen wat ze van plan waren heb ik moord en brand geschreeuwd. Ik heb mijn ouders hier lang voor vervloekt. Ik was helemaal niet gek! De eerste weken was ik zeer koppig. Ik weigerde te luisteren naar het verplegend personeel. Bovendien was ik daar in de hel beland. Eten op vaste tijdstippen en dan moest je na het eten nog een uur wachten voor je naar het toilet mocht, zodat je het zeker niet zou gaan uitbraken.

Na een tijdje mocht ik in het weekend naar huis. Maar

Apartmagazine.indd 13

Terug thuis heb ik me toch een hele tijd moeten aanpassen. Plots viel alle aandacht weer weg en tegelijkertijd waren de bemoeienissen van mijn ouders enorm frustrerend. Nu besef ik maar al te goed dat ze het beste met me voorhadden, maar destijds was ik verblind voor alle goede raad. Ondertussen ging mijn leven rustig verder.

Mijn relatie met Gilles werd er een met ups en downs, maar ik hield zielsveel van hem. Hij was mijn prinsje!

Door mijn opname was ik wel gaan beseffen dat ik zelf ook iets in de verpleegkunde wilde doen.

Na mijn middelbare studies ben ik dan verpleegkunde gaan studeren. Maar toen ik in het tweede jaar zat, sloeg het noodlot weeral toe. Mijn mama haar twee longen moesten zo snel mogelijk getransplanteerd worden. Het was echt een kwestie van maanden. Dit was voor mij en voor heel ons gezin een donderslag bij heldere hemel.

Mijn mama was mijn alles voor mij, ik was haar lievelingetje. Maar dan komt de keiharde realiteit dat ze zonder een transplantatie binnen enkele maanden dood is.

Ons huis werd helemaal verbouwd en aangepast zodat mama niet te veel inspanningen meer moest doen. Ik zag nauwelijks nog het verschil tussen de woonkamer en een ziekenhuiskamer. Ondanks haar ziekte bleef mijn mama altijd moedig en ze was er altijd voor mij. Want ik dacht dikwijls dat ik het moeilijk had, maar nu besef ik dat ik er te weinig ben geweest voor haar.

Doodzieke mama In april 2011 is mijn leven compleet ingestort. Mijn mama stierf door een hartstilstand. Vanaf toen is mijn leven pas

13

24/05/2012 18:16:32

snijden, ik begon abnormaal veel te drinken en ik stopte met eten. Dit alles bij elkaar zorgde ervoor dat ik dikwijls het mikpunt van de spot was. Ik vond het wel erg, maar had de energie niet om iets aan de situatie te veranderen.

Maar toen kwam Dennis in mijn leven.

Nieuwe liefde Ik kende Dennis al een geruime tijd. Eigenlijk heeft hij me steeds opgevangen toen het slecht ging met mij. Hij was bezorgd en toch had ik niet het gevoel dat hij van me echt op een dwaalspoor geraakt. Gilles was er wel voor mij als ik het moeilijk had, maar hij was even snel weer verdwenen om mij te bedriegen. Ik kon het verlies van mama echt geen plaats geven, laat staan verwerken.

Papa had me eens gevraagd of het niet beter was om naar een psycholoog te gaan, maar sinds mijn eetstoornis had ik een grondige hekel aan psychologen. Als ik toen naar papa had geluisterd was het misschien allemaal niet zo ver gekomen.

Verminking Ik begon mezelf te snijden. Ik wou de mentale pijn verzachten. Ik dacht dat ik dit zou kunnen als de fysieke pijn overheerste. Ik wou helemaal niet dood, integendeel maar op een dag ben ik echt te ver gegaan. Papa was op vakantie met vrienden en ik had net ruzie gemaakt met Gilles. Ik was helemaal alleen thuis en voelde me echt eenzaam. Ik was me aan het snijden ter hoogte van mijn polsen toen ik plots mijn slagader raakte. Het bloed gutste eruit. In paniek heb ik dan naar Gilles gebeld die me naar spoed heeft gebracht. Mijn zus is me daar komen ophalen en ben een week bij haar gebleven.

14

Tegen beter weten in bleef ik mezelf snijden. Kort na mijn spoedopname heeft Gilles me gedumpt. Omdat het allemaal precies nog niet erg genoeg was, kwam hij me nog eens vertellen met wie hij me allemaal bedrogen had.

Kortom, ik was volledig de kluts kwijt. Ik bleef mezelf

Apartmagazine.indd 14

“Ik bleef mezelf snijden, begon abnormaal veel te drinken en ik stopte met eten� wilde profiteren. Maar ik voelde me absoluut niet aangetrokken tot hem. Het belangrijkste was dat ik aandacht kreeg. Ik deed alles voor aandacht. Zo ben ik in de periode dat het gedaan was met Gilles vaak in bed beland met verschillende mannen. Ze gaven me drank en aandacht. Meer moest ik op dat moment niet hebben. Dennis was zo niet. Maar toch kon ik het niet laten om te flirten met andere mannen als hij me niet genoeg aandacht gaf.

Dit leidde meer dan eens tot ruzie en dan vertrok ik teleurgesteld naar huis. Maar daar kwam ik dan weer in de verleiding om mezelf te snijden. Ik was in een vicieuze cirkel beland.

Nieuwe liefde, zware beproeving Stilaan begon ik een relatie met Dennis, maar ik kon het niet laten om aandacht te vragen aan Gilles. Alsof dat nog niet erg genoeg was, sprak ik geregeld af met hem ook. Ik had gewoon aandacht nodig en liefst van iemand die ik doodgraag zag. Op een avond ben ik met Gilles uit eten gegaan. We aten, dronken wat, kortom het was echt gezellig. Het deed me terugdenken aan de tijd dat we nog samen waren. Ik was in een roes en ben met Gilles naar bed gegaan. Het leek wel of Dennis een vermoeden

24/05/2012 18:16:34

had want hij heeft ons betrapt. Ik dacht dat Dennis in alle staten ging zijn maar hij bleef uiterst kalm. Hij gaf me zelfs een herkansing. Ik snap nog altijd niet hoe hij dat over zijn hart heeft gekregen. Maar de tweede kans was niet zonder gevolgen.

Ik mocht absoluut geen contact meer hebben met Gilles.

Sms’en, bellen, afspreken was allemaal ten strengste verboden. Af en toe vroeg hij zelfs om mijn gsm te controleren, maar dat heb ik altijd halsstarrig geweigerd. Maar het was echt sterker dan mezelf, ik moest gewoon kunnen afspreken met Gilles. Dennis had het vrij snel door dat ik het niet kon laten. Al zijn vrienden waren boos op mij en hielden me constant in het oog. Achteraf gingen ze alles tegen Dennis vertellen. Op die manier hadden we bijna elke dag ruzie.

heel veel mensen in mijn omgeving verdriet berokkend.

Het was logisch dat ik zo niet verder kon leven.

Nu de diagnose was gesteld, moest er dringend naar een oplossing gezocht worden. Een opname zag ik absoluut niet zitten. Ik was net gestart met mijn loopbaan carrière en wou dit echt niet opgeven. Bovendien had de opname ten tijde van mijn eetstoornis serieus diepe wonden achtergelaten. Samen met de dokter zijn we tot het besluit gekomen dat we het eerst met medicijnen gingen proberen.

Ik neem nu kalmeringsmiddelen en antipsychotica. Als blijkt dat deze niet helpen, zal ik opgenomen moeten worden. Gelukkig hebben we beslist dat enkel mijn papa me gaat kunnen laten registreren voor een gedwongen opname. Papa is de enige man die ik nog vertrouw..”

Het verdict Ik had tegen Dennis ook alles verteld over mijn verleden.

Zo is hij samen met mijn beste vriendin op zoek gegaan naar een verklaring voor mijn gedrag. Niet veel later viel het verdict: borderline. Toen we een weekend aan zee waren, zei hij tegen mij dat hij dacht dat ik borderline had. Ik was uitzinnig, in alle staten, kon niet meer helder nadenken. Ik heb de meest onvriendelijke verwijten naar Dennis zijn kop gesmeten. Hoe kon iemand die nog nooit een dokter van dichtbij had gezien ineens concluderen dat ik een psychische stoornis had. Het weekend was om zeep, maar op een of andere manier overtuigde hij mij om me toch te laten controleren.

Enkele weken later ging ik naar de dokter met Dennis, want hij wou er per se bij zijn. Toen ook de dokter na enkele tests bevestigde dat ik aan borderline leed, stortte mijn wereld compleet in. Nu realiseer ik mij dat ik me veel te laat heb laten nakijken. Zowel mijn mama als mijn zus hebben al in de psychiatrie gezeten. Ik kon er niet aan doen, het was genetisch bepaald. Maar door zo lang te wachten om een specialist te raadplegen, heb ik

Apartmagazine.indd 15

15 24/05/2012 18:16:37

Wat is borderline?

Jana De Beul van de Familievereniging voor Geestelijke Gezondheid legt uit wat borderline juist is. Want elk geval is verschillend.

Jana De Beul: “Borderline kenmerkt zich door instabiliteit en veel en abrupte veranderingen in gevoelens, stemmingen, relaties, zelfbeeld en gedrag. Mensen die last hebben van meerdere van de onderstaande verschijnselen, kunnen een borderline stoornis hebben.”

Symptomen die kunnen wijzen op borderline: Impulsiviteit.

Stemmingswisselingen.

Zwart-wit denken.

Extreme verlatingsangst Zelfverminking.

Identiteitsproblemen.

Dissociatieve verschijnselen.

Psychotische verschijnselen.

Maar het vertonen een of meerdere symptomen wijst niet meteen op borderline. Het is belangrijk om een arts te raadplegen als je meerdere symptomen vertoont.

Handige tips - Zoek een vertrouwenspersoon om erover te praten - Wees niet bang om hulp te zoeken - Zorg voor een duidelijke structuur in je dagelijks leven - Het kan handig zijn om gevoelens neer te schrijven in een dagboek - Mensen met borderline denken nogal in extremen, probeer dit onder controle te houden - Probeer extreem gedrag in te perken zodat emoties onder controle kunnen gehouden worden - Als er een crisis aankomt, probeer dan een pauze in te lassen. Ga iets helemaal anders doen om je gedachten te verzetten

Tips voor de omgeving - Maak afspraken waarbij de grenzen duidelijk moeten worden aangegeven - Maak de persoon met borderline duidelijk dat je er bent voor hem/haar maar dat dit ook grenzen heeft - Zorg ervoor dat je een vertrouwenspersoon bent en blijft Toon vooral steun en begrip - Laat u niet isoleren van uw eigen omgeving - Zoek zelf hulp om al de problematiek te kunnen blijven verdragen Voor meer informatie over borderline: Centrum voor borderline: http://www.centrumvoorborderline.be

16 Apartmagazine.indd 16

24/05/2012 18:16:37

DOWN DOSSIER Het syndroom van Down, veel mensen denken er vaak dat het niet al te slimme mensen zijn. Wij wisten wel beter.

Spelen in een toneelstuk is niet makkelijk. Teksten uit je hoofd leren, anticiperen op je medespeelsters. Maar op p.18 zie je drie jonge vrouwen met het syndroom van Down die spelen in het toneelstuk Alice. Klein, klein beesteke.

Hoe werkt het in de liefde? Greet Conix legt uit hoe het is om verliefd te zijn en het syndroom van Down te hebben. Sam Jelsma heeft het Downsyndroom en vertelt over zijn ervaringen in de liefde. Op p.26 is het hele verhaal te lezen

17 Apartmagazine.indd 17

24/05/2012 18:16:37

Alice. Klein, klein beesteke Drie hoofdrolspeelster, drie jonge vrouwen. Alle drie spelen ze dezelfde rol, in hetzelfde stuk. Wat er nog meer overeenkomt? Ze hebben het syndroom van Down.

Theater Stap in Turnhout is opgericht vanuit het idee dat mensen met een mentale handicap ook theater kunnen maken. Hun laatste toneelstuk is een variatie op Alice in Wonderland. Hierbij spelen de drie jonge vrouwen tegelijk een blije, boze en bange Alice.

Het toneelstuk speelt zich af in het hoofd van Alice. Alles is donker, Alice wordt wakker. Om de beurt stappen ze uit bed. Hun tocht naar de koningin begint. Alles zit er in, maar dan net even iets anders. Alice is gulzig, het konijn flirt met de traagheid van de tijd, de hoedenmaker getuigt, de gekke tweeling is afgunstig en de onkuise koningin.

TEKST EN FOTO: Marlijne Hodes

18 Apartmagazine.indd 18

24/05/2012 18:16:53

Apartmagazine.indd 19

24/05/2012 18:17:23

Bange Alice, gespeeld door Els Laenen Bange Alice is voor alles bang. De andere twee moeten haar steeds over de drempel trekken. Ze durft ook niet met de konijn mee te gaan, ze is bang voor wat er komen gaat.

Apartmagazine.indd 20

24/05/2012 18:18:12

Blije Alice, gespeeld door Leen Teunkens Blije Alice huppelt vrolijk tijdens de hele voorstelling. Ze wil dat iedereen blij is en van het leven geniet. Ook is zij de meest na誰eve van het stel, maar de andere twee leren haar relativeren.

Apartmagazine.indd 21

24/05/2012 18:18:52

Boze Alice, gespeeld door Liesbeth De Hertogh Boze Alice is op iedereen boos. Ze wil dat niemand tegendraads of niks doet. Ze moet voortdurend de anderen erop wijzen dat er gevaar is in de wereld.

Apartmagazine.indd 22

24/05/2012 18:19:36

Apartmagazine.indd 23

24/05/2012 18:20:23

Apartmagazine.indd 24

24/05/2012 18:21:09

Regisseur Bart Van Gyseghem en zijn drie hoofdrolspeelsters

Apartmagazine.indd 25

24/05/2012 18:21:42

“Ik wil zou zo graag met iemand 26 samen willen zijn” Apartmagazine.indd 26

24/05/2012 18:22:32

Sam heeft het syndroom van Down.

Hij is zelden down en altijd verliefd.

Greet vertelt waarom.

V

erliefd zijn, het overkomt ons allemaal wel eens. Met vlinders in je buik niet meer weten wat je moet doen, een rood hoofd krijgen als hij langsloopt. Of gewoon naar buiten staren met je gedachten bij je grote liefde. Maar wat als je nu het syndroom van Down hebt. Werkt dit dan hetzelfde?

Om hier een beter van beeld over te krijgen, zijn er al heel wat films, boeken en televisieseries over gemaakt. Enkele voorbeelden zijn de Spaanse Yo, También en de Nederlandse Downistie. Hierin wordt de mens geconfronteerd met de enige echte oprechte liefde die er bestaat. Mensen met het syndroom van Down uiten hun gevoelens anders.

Als ze blij zijn, zie je ze met een grote lach over straat lopen en knuffelen ze iedereen die ze tegenkomen. Boos zal je ze zelden zien. Ze hebben een gave die weinig mensen hebben. Het zijn pure emoties. Wat gebeurt er als ze verliefd worden?

De Nederlandse Sam Jelsma(19) heeft het syndroom van Down. Hij is al heel vaak verliefd geweest. Op dit moment heeft hij iemand op het oog. Het is Sara. Zij is niet verliefd op hem. Terwijl hij dit vertelt, kijkt hij verdrietig naar de grond. Hij wil graag een echte relatie beginnen, maar hij vindt het erg moeilijk om het meisje van zijn dromen te vinden. Voor Sam maakt het niet uit of het meisje kort of lang, dik of dun, blank of bruin is. Als het maar een meisje is, want hij vindt meisjes mooi en lief.

“Ik weet dat ik een handicap heb, maar dat maakt mij niets uit. Ik ben nu zelfs bezig met het behalen van mijn rijbewijs. Ik probeer zo normaal mogelijk te leven. Mijn papa en mama helpen hier wel bij, hoor. Ik ga niet meer naar school, ik heb al echt werk. In Amsterdam Zuidoost heb ik een baantje in de horeca.”

TEKST EN FOTO: Marlijne Hodes

Greet: “Tijdens de pauzes gaan ze snel naar de wc en gaan ze zoenen, of hebben zelfs seks” Greet Conix (60) is medewerkster van het VMG (Vormingsorganisatie voor verstandelijk beperkten, nvdr.). 25 jaar geleden is deze organisatie ontstaan met het idee dat er voor verstandelijk beperkten vorming gegeven zou worden. Op dat moment kwamen er namelijk vanuit de overheid subsidies vrij die speciaal voor dit soort organisa-

27 Apartmagazine.indd 27

24/05/2012 18:23:28

Dezelfde gevoelens Sam: “Verliefd zijn is leuk. Af en toe is het echt heel stom.

Als het uitgaat dan ben ik eventjes verdrietig.”

Greet: “Ik wil eerst even zeggen dat mensen met het Downsyndroom en mensen zonder, eigenlijk hetzelfde zijn in gevoelens en seksualiteit. Zowel in de seksuele appetijt als in een relatie ontwikkelen beide partijen hetzelfde.

Het grote verschil is dat jongeren met het syndroom van Down veel meer begeleiding van hun ouders en eventuele hulpverleners. Doordat ze continue worden gecontroleerd, kunnen deze jongeren niet stiekem om de hoek met een meisje gaan zoenen.”

Relatie

Sam: “Ik zou graag met een meisje naar bed willen gaan” ties bedoeld waren. Want verstandelijk beperkten hebben bijscholing nodig, vindt Greet Conix. “Maar”, zegt ze “onze organisatie is niet arbeidsgericht. We hebben VMG puur opgestart vanuit het beeld om mensen met een beperking, vaak verstandelijk, wat extra’s te geven. Want voor deze mensen wordt er bijna niets georganiseerd.”

28

Conix heeft met behulp van de organisatie enkele boeken geschreven over relatie, liefde en een handicap. Volgens een onderzoek van het VMG zelf was de liefde iets wat deze verstandelijk beperkten bezighield. Via de Amerikaan James Stanfield werden ze geïnspireerd om hierover cursussen te geven voor bijvoorbeeld mensen met het syndroom van Down. De organisatie James Stanfield Publishing Company heeft in de jaren 80 visueel materiaal gemaakt rond het thema van seksualiteit bij mensen met een verstandelijke beperking.

Apartmagazine.indd 28

Sam: “Als ik verliefd ben, wil ik graag naar liedjes luisteren waar de liefde in zit. Bijvoorbeeld Alles is liefde van Bløf. Als ik dit liedje hoor, ben ik altijd blij. Dan maakt het voor mij niet meer uit of ik alleen ben of samen.”

Greet: “Liefde is bij iemand horen, iemand graag zien. De gevoelens zijn er zeker bij jongeren met het syndroom van Down. Ze kunnen gewoon minder goed verwoorden, wat ze diep vanbinnen voelen. Soms is het voor hen moeilijk om wederkerig te zijn. Niet alleen Wat wil ik?, maar ook Wat wil de ander in een relatie? Dat is een moeilijk proces. Ze zijn ook niet altijd even trouw. In dat opzicht is iedereen hetzelfde. Sommigen willen heel hun leven bij iemand blijven, anderen willen blijven fladderen en experimenteren.”

Seks op school Sam: “Ik heb eigenlijk alleen nog maar met een meisje gekust. Dat was met onze lippen tegen elkaar, echt heel spannend.”

Greet: “De kans om te experimenteren zit er vaak niet in. De enige kans om dingen uit te proberen is op school, vaak een BUSO school (Bijzonder Onderwijs, nvdr.). Hier

24/05/2012 18:24:01

zitten veel jongeren met het syndroom van Down. Tijdens de pauzes gaan ze dan naar de wc en gaan ze zoenen, of hebben ze zelfs seks. Maar dat is niet gemakkelijk. Het is niet leuk voor beide partijen. De seks is vaak staand en totaal niet comfortabel. Hierdoor krijgen ze een grote angst voor seks en willen ze alles onder controle houden.”

Puberteit Greet: “De puberteit bij de jongeren van tegenwoordig is in de afgelopen dertig jaar met een jaar vervroegd. De meisjes krijgen eerder hun regels en de jongens gaan nog eerder aan seks denken. Als je het syndroom van Down hebt, dan kom je nog eerder in de puberteit terecht. Dat wil zeggen, als je als normaal meisje dertig jaar geleden op je 13e ongesteld werd, dan word je dat nu gemiddeld op je 12e levensjaar. Wat ik nu ga zeggen, zal iedereen verbazen denk ik. Als meisje met het Downsyndroom ben je gemiddeld op je 11e ongesteld. Heel jong dus.”

Seks is niet zo simpel Sam: “Ik zou graag nog met een meisje naar bed willen gaan. Dat zal nog wel even duren, helaas. Maar ik wil het best wel graag.”

Greet: “Seks hebben is niet zo simpel. Mannen die genieten er veel sneller van dan vrouwen. Dit verschilt natuurlijk niet zoveel met anderen. Want wij, vrouwen, willen in een relatie groeien. Ook op het gebied van seks.

Daarom proberen wij vrouwen te zoeken die totaal niets weten van seks. Uiteraard gaan we de mensen die al wel geëxperimenteerd hebben hun gang laten gaan. Bij de rest merken we gewoon dat er nood is aan persoonlijke begeleiding.”

Eenzaamheid Sam: “Ik zou het liefste met iemand samen willen zijn natuurlijk.”

Apartmagazine.indd 29

Greet: “Eenzaamheid speelt een grote rol bij de liefde.

Want de kans op een soulmate is veel kleiner. De visvijver van verstandelijk beperkten is klein. Een combinatie, zoals in de film Yo, también, waarin een normaal meisje seks heeft met een jongen met het syndroom van Down, is niet of nauwelijks te vinden in de realiteit. Dat is zeker frustrerend voor hen, ze worden geconfronteerd met heel veel eenzaamheid. Familie is heel belangrijk, maar als je ouders niet heel lang meer zullen leven, heb je toch iemand nodig die om je geeft. Die is er bijna nooit. Bij

29

24/05/2012 18:24:33

lesbiennes, homo’s en biseksuelen is er een nog groter probleem. Dit bestaat bijna niet bij mensen met het syndroom van Down.

Meisjes hebben grote angst Greet: “Vooral bij de meisjes is er een grote angst. Doordat er geen ontspannen ervaring is geweest bij eerste keren tijdens de relatie of de seks. Vrouwen met een verstandelijke beperking zijn zeer beschermend opgevoed. Meisjes hebben hierdoor veel meer schrik om met een jongen die ze leuk vinden iets te doen. Ze kunnen dan wel verliefd zijn, maar als een jongen hen betast denken ze oei, wat gebeurt er nu? Dat komt door de hele omgeving, de begeleiders of hun ouders. Dat niet alleen, seksuele voorlichting komt nauwelijks van pas in de wereld van de verstandelijk beperkten. Ze krijgen flarden te zien. Porno daarentegen is er in overvloed. Door de komst van het internet kan iedereen op dat soort sites klikken.”

Yo, También De Spaanse film Yo, También van Antonio Naharro en Alvaro Pastor wordt een jongen met het syndroom van down verliefd op een normale vrouw. Het probleem ligt al voor de hand. De omgeving vindt dit een hele rare combinatie. De vrouw wordt verliefd op de jongen en ze hebben zelfs seks. Deze jongen is een redelijk slimme mongool, al heeft een groot probleem. Hij is slimmer dan de meeste mongolen en hij hoort niet bij de gewone mensen.

Die accepteren hem enkel als vriend, niet als partner.

Downistie In Nederland is er bij De Wereld Draait Door een idee geweest om een mini soap te maken waarin alleen mensen met het syndroom van Down de hoofdrol hebben.

Het werd Downisitie genoemd. Een soap zoals Thuis en Familie. Er waren twaalf afleveringen en het was een groot succes. Nog nooit was er een soap gemaakt met mensen met het syndroom van Down in de hoofdrol. De hoofdpersonages gingen vreemd, hadden seks en waren dronken. De programmamakers (Marco Versluis en Jack Valkering, nvdr) hadden een zo reëel mogelijk beeld proberen neer te zetten van de echte wereld, maar dan met mensen met het syndroom van Down.

30 Apartmagazine.indd 30

24/05/2012 18:24:54

Betalen voor een beetje affectie Begeleidster Lara vertelt over Karel zijn eerste keer.

‘Ik werk als begeleidster voor mensen met een mentale handicap. Onze voorziening is vrij ruimdenkend op het vlak van seksualiteit. Wij zijn ervan overtuigd dat onze gasten, net als ieder ander mens, nood hebben aan seksualiteit. Jammer genoeg is niet iedereen daarvan overtuigd en is de mogelijkheid om seksueel actief te zijn voor sommigen van onze gasten niet vanzelfsprekend. Sommige ouders zijn hier niet voor te vinden, maar ook de overheid heeft er via allerlei wetten voor gezorgd dat mensen met een mentale handicap geen seks mogen hebben met een prostituee. Mijn verhaal gaat over Karel, hij is 40 jaar, heeft het Downsyndroom, is redelijk klein en stevig gebouwd, maar een schat van een man.

Dan begint het. Karel wordt geholpen door een aardige oude dame die hem een kamer laat kiezen. De kamer waar alles, maar echt alles, groen is, wordt zijn kamer voor een uur. Plotseling komt ze eraan. De vrouw heeft ongeveer dezelfde leeftijd als Karel. Ze heeft een alternatieve uitstraling en draagt een wijde losse broek met heel veel laagjes. Totaal niet het beeld van een prostituee, dacht ik. Karel probeert zichzelf voor te stellen. Hij vertelt haar zijn naam en wat hij graag doet. Meer als dit kan hij niet zeggen, want Karel is communicatief niet zo sterk.

Hij begrijpt heel veel, maar zijn spraak en woordenschat zijn erg beperkt. Dan is het tijd om Karel alleen te laten met de vrouw. Ze gaan naar de groene kamer.

Karel verlangt naar een vriendinnetje, een meisje, zoals hij dat zo mooi kan zeggen. Samen met de hulp van een orthopedagoge zoeken we naar een organisatie die Karel de dag van zijn leven wil bezorgen. Maar zijn ouders hebben hier toch wat twijfels over. Zijn vader moet van het hele idee niets weten. Gelukkig stond Karels moeder open voor zijn nood aan seksueel contact. Financieel stond Karel er alleen voor. Hij spaarde elke maand wat geld om zelf alles te kunnen betalen. We hebben voor Karel een vrouw gecontacteerd die al ervaring had met gehandicapte mensen. We vonden het geen goed idee om hem een snelle wip te bezorgen, maar een fijne, eerste ervaring met een vrouw. Want daar verlangde Karel naar, hij had het immers nog nooit meegemaakt.

Een uur later zit ik te wachten op Karel. Nerveus tel ik het geld dat in de enveloppe steekt. De kamer was 35 euro en de vrouw was welgeteld 95 euro. Beide voor een uur.

Dan komt er een gelukkig gezicht mijn kant opgewandeld. Het is Karel, fris gewassen en met een rode blos op zijn wangen. De vrouw komt even later ook naar ons toe.

Ze vertelt dat alles goed is gegaan, ze hebben samen in bad gezeten en wat gefriemeld. Meer wou ik niet weten, dit was voldoende. Snel, maar ongemakkelijk geef ik haar de enveloppe met het geld.

Na enkele maanden sparen, was het zover. Karel stond op mij te wachten en was aan het glunderen, maar tegelijkertijd was hij ook erg zenuwachtig. Samen met hem ging ik nog even naar zijn kamer om hem piekfijn uit te dossen. Nog een vleugje parfum hier en een kam door zijn haren daar. Hij was een nette man die van plan was om er een unieke ervaring van te maken. We lopen naar de afgesproken plaats. Karel loopt een stukje achter mij en hij wrijft met zijn handen stevig door zijn gezicht.

Dat doet hij altijd als hij blij en opgewonden is. Het is een raar gebouw met een aparte sfeer. De plafonds zijn hoog, er zijn donkere meubels en lange rode fluwelen gordijnen.

Apartmagazine.indd 31

Mijn gedachten lopen over. Ik heb gewoon iemand betaald voor seks. Ik moet er niet aan denken om in dezelfde positie te zitten als deze vrouw. Maar ik ben blij dat ze er is, voor Karel. Hij heeft nu eindelijk de kans gekregen om seksualiteit te beleven zoals bijna iedereen dat beleeft.

Want hij heeft genoten. Een dag later heeft hij mij alles verteld, wat hij allemaal heeft mogen doen en wat zij bij hem heeft gedaan. De main activity is maar bij strelen en kussen gebleven. Karel zou deze middag graag nog een keer beleven. En zo beginnen we onze procedure weer opnieuw.’

De namen van Lara en Karel zijn fictief wegens beroepsgeheim en het privéleven van Karel.

31 24/05/2012 18:24:55

wall of fame TEKST: Jessica Willekens

Ray Charles was een blinde Amerikaanse zanger en pianist. Hij was een vertolker van blues en rhythmand-blues. Ray stierf in 2004, op 73-jarige leeftijd, aan leverkanker. Zijn leven werd in datzelfde jaar verfilmd met als titel ‘Ray’.

We kennen hem van zijn liedjes ‘Hit the road Jack’ en ‘I can’t stop loving you’.

Stevie Wonder is een blinde Amerikaanse zanger, componist en multi-instrumentalist. Stevie werd twee uur na zijn geboorte blind doordat hij als prematuurtje teveel zuurstof kreeg toegediend. Hij werd op twaaljarige leeftijd meteen gezien als de nieuwe Ray Charles.

Hij is onder andere bekend van het liedje ‘I just call to say I love you’.

32 Apartmagazine.indd 32

24/05/2012 18:24:56

beroemde muzikanten en hun fysieke handicap Andrea Bocelli is een blinde operazanger en producer.

Hij zingt zowel klassieke als moderne muziek. Bocelli lijdt sinds zijn geboorte aan de oogziekte glaucoom, maar is pas op zijn twaalfde volledig blind geworden na een ongeluk met een voetbal.

o o: g Fot

Rinus Dijkstra is een Nederlandse zanger. Hij werd bekend via Youtube met de hits ‘Hey Marlous’ en ‘Met Romana op de scooter’. Rinus heeft een geestelijke beperking en werkt doorgaans in een sociale werkplaats.

i essk apr

Lies Lefever is een belgische stand-upcomédienne/cabaretière. Ze is geboren in Rwanda, waar haar ogen als baby werden verbrand met ammoniak. Drie weken na haar geboorte werd ze geadopteerd en kwam ze in België terecht, waar ze een operatie kreeg. Dankzij die operatie is Lies niet volledig blind.

33 Apartmagazine.indd 33

24/05/2012 18:24:58

TEKST EN FOTO: Jessica Willekens MODEL: Sigrid Lambrecht

Wanneer overgeven de hel is Een verhaal over emetofobie

Voor sommige mensen is overgeven geen gewone zaak, maar een ware nachtmerrie.

Emetofobie of angst om over te geven bestaat, maar is nog erg onbekend in de wereld. Veronique is 30 en lijdt al negen jaar aan de overgeeffobie. Na het bezoeken van verschillende therapeuten, vond ze eindelijk iemand die bereid was haar onbekende ‘ziekte’ te behandelen. Ondertussen is ze zo goed als volledig verlost van haar angst, maar de jonge mama heeft een lange lijdensweg achter de rug.

34 Apartmagazine.indd 34

24/05/2012 18:25:08

1 JULI 2003

“Gisteren heb ik mijn eerste echte paniekaanval gehad. Ik zat bij Johan en voelde me een beetje misselijk (al weet ik nog altijd niet zeker of het in het begin echt misselijkheid was). Om één of andere reden kon ik niet kalm blijven en begon ik weer verkeerd te ademen waardoor het erger werd. Ik kon niet meer helder denken. Al wat ik wilde, was naar huis gaan. Ik was als de dood voor de kans dat ik zou overgeven bij Johan. Toen ik thuis was, ging het onmiddelijk wat beter en wist ik dat ik ook deze keer niet moest overgeven.”

Controle verliezen “Ik heb geen angst om anderen te zien overgeven, tenzij ik het kan overkrijgen. Ik ben vooral bang om over te geven waar anderen bij zijn. Dan verlies je de controle over jezelf. Ik weet dat je jezelf meestal beter voelt als je overgeeft, maar ik durf mezelf niet zo los te laten. De laatste keer dat ik heb overgegeven was in het 5e leerjaar. Dat was toen eigenlijk helemaal niet vies, integendeel, het luchtte op. Het was totaal geen traumatische ervaring, maar ik hoop wel dat dat de laatste keer blijft.”

“Op mijn dieptepunt woog ik nog maar 39 kilo” “Ik herinner mij nog, toen ik klein was, dat ik tegen mijn moeder zei dat ik buikpijn had en dat m’n zus daarop reageerde dat ik misschien moest overgeven. Ik ben toen helemaal in paniek beginnen huilen. Het was geen normale reactie voor een kind, maar daar bleef het wel bij.

Tot op die beruchte dag in mei.” 11 mei 2003 is een datum die voorgoed in Véronique haar geheugen is gegrift. “Ik ging slapen als een normaal persoon zonder zorgen en werd wakker met een fobie. Ik durfde niet meer uit mijn bed te komen en eten durfde ik al helemaal niet meer.

Ik had geen vertrouwen meer in mijn lichaam.” Hoewel overgeven altijd wel iets speciaal was in haar leven, is het pas op die dag dat haar fobie echt tevoorschijn kwam.

Apartmagazine.indd 35

Vermijden “Een maand nadat de fobie plots opdook, ben ik in een dagboek beginnen schrijven. Ik wilde mijn vriend Johan er niet mee opzadelen. Af en toe schreef hij ook eens een tekstje in mijn dagboek, om mij te steunen. Ik werd heel ongelukkig en wist dat er iets moest gebeuren. Leg maar eens uit aan je ouders dat hun normale dochter van de ene dag op de andere een fobie krijgt die haar volledig in haar macht heeft. Ik zat in m’n laatste jaar journalistiek en was bezig met m’n eindwerk. Dit hield in: heel veel uren op school doorbrengen, met groepsleden in de auto ergens naartoe rijden, op school eten,… Allemaal dingen die ik dus niet meer durfde. En toen heb ik een grote fout gemaakt: ik ben beginnen vermijden!”

35

24/05/2012 18:25:15

“Alle situaties en voedingsmiddelen waarbij ik misselijk zou kunnen worden, ging ik uit de weg.

Doordat ik zoveel vermeed, ben ik enorm veel afgevallen. Op mijn dieptepunt woog ik nog maar 39 kilo. Ik durfde gewoon niets meer te eten.”

“Het moment waarop ik wist dat er iets moest gebeuren was ongeveer een week later. Ik was een paar dagen thuisgebleven omdat ik misselijk was en besloot terug naar school te gaan. Ik was er nog maar vijf minuten en werd erg misselijk, lijkbleek en begon te beven. Ik ben toen naar de wc gelopen, er van overtuigd dat hét ging gebeuren. Ik heb onmiddellijk een motilium genomen en heb er nog een half uur zitten beven. Mijn vriend is me uiteindelijk met de fiets komen halen. Toen mijn moeder die middag thuis kwam, ben ik beginnen huilen en heeft ze eindelijk ingezien dat er iets moest gebeuren. Het gevecht tegen de fobie kon beginnen.”

“Ik heb overwogen om een abortus te plegen” De strijd “Ik heb zelf de diagnose bij mezelf gesteld. Ik begon op internet te zoeken wat er met mij aan de hand was. Toen kwam ik op het forum van de Stichting Emetofobie terecht. Ik las verhalen van de leden en kon mezelf er helemaal in vinden.”

36

“Met lood in m’n schoenen ben ik samen met m’n ouders naar de dokter gegaan. Ik was er al op voorbereid dat ook hij me niet zou geloven. Maar ondanks dat hij nog nooit van deze angst had gehoord nam hij het heel serieus waardoor m’n ouders nog meer inzagen dat ik het niet verzon. Hij heeft me toen naar een psychologe gestuurd en pillen gegeven die de angst zouden remmen. Omdat

Apartmagazine.indd 36

ik niet helemaal overtuigd was dat het allemaal in m’n hoofd zat, heb ik een maagonderzoek laten doen, dat natuurlijk uitwees dat ik zo gezond was als een vis. Ik ben een half jaar naar die psychologe gegaan. Ondanks dat deze therapie niet helemaal hielp, heb ik er toch veel aan gehad. Ik heb er meer inzicht door gekregen, kon vrij praten en het belangrijkste, m’n vriend, die vaak meeging, leerde me ook beter begrijpen. Hij werd mijn houvast.

Het was geen gezonde situatie voor een relatie, maar op dat moment kon ik niet anders: ik had hem nodig.”

“Ik ben, toen bleek dat er niet veel veranderde, naar een klinische psycholoog doorverwezen. Vanaf toen kreeg ik cognitieve gedragtherapie. Ik moest een lijst maken van wat ik allemaal vermeed, moest deze zaken rangschikken volgens de hoeveelheid angst die ik voelde. Ik moest beginnen met de minst angstige dingen opnieuw te doen tot de angst volledig weg was.

En zo verder de lijst afwerken. Zo sliep ik altijd met een emmer naast mijn bed. Ik moest die emmer elke nacht een beetje verder weg zetten. Ik moest, met andere woorden, de controle loslaten. Op lange termijn heeft dit echt geholpen. Na een jaar was ik al bijna genezen.”

“Het was met momenten heel zwaar en ik heb heel veel slechte dagen gehad. Ik kon gelukkig steeds terugvallen op de steun van mijn ouders, mijn vriend en mijn beste vriendin. Anders had ik het nog veel moeilijker gehad. Dat is het beste wat ik heb gedaan, ik verzweeg het niet voor mijn omgeving. Ik heb m’n vriend zo vaak willen smeken om me te helpen, maar ik wist dat dit niet kon. Ik heb het mijn vriend in die periode niet makkelijk gemaakt. Dat is het lastige aan de fobie: niemand kan het in jouw plaats doen.”

“Vrij snel nadat ik met de cognitieve gedragstherapie was begonnen, voelde ik dat het beter en beter met me ging. Ik leerde hoe ik mezelf ertegen moest verzetten. Meer en meer voelde ik me opleven. En hoe meer ik dit voelde, hoe meer moed ik kreeg om

24/05/2012 18:25:15

door te zetten. De terugvallen werden minder en de angstgedachten ook. Tot ik er helemaal geen meer had.”

De genezing “Nu zie ik mezelf als helemaal genezen. Tenzij ik zelf ziek word of iemand in mijn gezin besmettelijk ziek is. Dan kan de angst nog wel eens de kop opsteken. Gelukkig gebeurt dat niet zo vaak meer.”

“Ik let wel nog steeds op de houdbaarheidsdatum van voedingsmiddelen en was mijn handen vaker dan gemiddeld, maar dat belemmerd me niet in het leven. Vliegen daarentegen durf ik écht nog steeds niet.”

“Ondertussen ben ik getrouwd met Johan en ben ik bevallen van een zoontje. Hij is nu ongeveer 17 maanden oud. De zwangerschap was niet gepland. Het was een ongelukje. Ik had het er toen heel erg moeilijk mee. Ik heb zelfs eventjes overwogen om een abortus te plegen, gewoon omdat ik niet durfde, wegens mijn fobie. Ik ben vijf weken thuis gebleven van het werk. Toen was ik al genezen van mijn fobie, maar plots kreeg ik een terugval.

Ik heb tijdens mijn zwangerschap één keer boven de wc gehangen, maar het ging niet. Ik kan gewoon niet meer

Apartmagazine.indd 37

overgeven. Ik heb die eerste vijf weken erg diep gezeten.

Ik moest om het half uur eten, anders werd ik misselijk.

Maar dat wilde ik niet. Ik zat weer in een dieptepunt, in die vicieuze cirkel. Uiteindelijk heb ik doorgezet en nu is mijn zoontje er. Na mijn bevalling was ik ook weer helemaal verlost van mijn angsten. Ik schaamde me zelfs eventjes dat ik me zo druk had gemaakt om niets.”

“Tot nu toe is mijn zoontje nog niet erg ziek geweest.

Twee weken geleden heeft hij enkele nachten achter elkaar overgegeven door de windpokken en dat was wel vies. Maar het feit dat het je kind is zorgt ervoor dat je meer aankunt dan je zelf denkt. Ik heb het overleefd.

Moest hij nu de buikgriep hebben of iets anders dat besmettelijk is, dan zou het wel een andere situatie zijn. Zolang ik het niet kan overkrijgen, is het niet erg.”

“Nu zijn we aan het twijfelen over eventueel een tweede kindje. Maar er bewust voor kiezen durf ik niet. Ik ben blij dat ik per ongeluk zwanger ben geraakt. Ik vind het echt jammer dat die fobie nu nog steeds mijn leven bepaald. Dat zou van mij toch anders mogen, maar het lukt niet. Het belangrijkste is dat ik ben genezen. Mijn man, Johan, en mijn zoontje. Meer heb ik niet nodig.”

37

24/05/2012 18:25:21

Symptomen van emetofobie Volgens Stichting Emetofobie

Mogelijke lichamelijke symptomen: - misselijkheid - maag- en/of darmklachten - gewichtsverlies en/of ondergewicht

Wat is emetofobie?

Emetofobie is een extreme angst voor overgeven.

Mensen met emetofobie zijn bang om zelf over te geven, vooral in situaties waar ze niet meteen weg kunnen. Vaak zijn ze ook bang om andere te zien overgeven. Emetofobie is één van de zeven meest voorkomende fobiën, ondanks het feit dat het onbekend is. Mensen die lijden aan emetofobie voelen zich vaak misselijk, waardoor ze bang worden om over te geven. Door hun angst om over te geven of mensen te zien overgeven, vermijden emetofoben diverse situaties en bepaalde voedingsmiddelen. Hierdoor geraken ze in een vicieuze cirkel terecht en bakenen ze zich sociaal volledig af. Emetofoben hebben heel vaak last van ondergewicht en worden depressief. Minstens zeven procent van de Belgen lijdt aan emetofobie.

Dat getal is afgeleid van het aantal mensen dat hulp zoeken, waardoor het percentage eigenlijk veel hoger ligt. Het Angstcentrum in Lanaken is al meer dan 20 jaar gespecialiseerd in emetofobie en zoeken voor iedere persoon de gepaste therapie.

Mogelijke psychische en gedragssymptomen: - angst voor en/of vermijden van bepaalde situaties en/of locaties - angst voor en/of vermijden van voedsel, drank en/of medicijnen, met als gevolg bijvoorbeeld het overmatig controleren van houdbaarheidsdata - angst voor en/of vermijden van virussen en bacteriën, met als gevolg dwanghandelingen op het gebied van hygiëne - angst voor en/of vermijden van zwangerschap en/of het zorgen voor zieke kinderen - angst voor en/of vermijden van plaatsen waar men niet weg kan, mocht men ziek worden - veelvuldig en onnodig gebruik van anti-emetica, geneesmiddelen tegen braken en/of misselijkheid

Voor meer informatie rond emetofobie: Stichting Emetofobie: http://www.stichtingemetofobie.nl/

Titel: Misselijk van angst - Leven met een overgeeffobie Auteur: Margaret Massop Uitgeverij: Houtekiet ISBN: 90-5240-818-1 Prijs: 12,50

38 Apartmagazine.indd 38

24/05/2012 18:25:27

BLIND DOSSIER Blind zijn is geen pretje, net zoals alle andere handicaps. Maar hoe is het nou echt om een dag blind te zijn? Jessica vertelt over haar ervaring op p.40. Aziz, een schilder met prachtige schilderijen.

Maar hij ziet niets. Op p.42 kun je meer over zijn leven en zijn passie over schilderen lezen. Een avondje uit eten, maar dan op een heel bijzondere manier. In Nocti Vagus eet je namelijk in het donker.

Wij gingen erop uit om te kijken hoe dit in zijn werk gaat. De reportage is te vinden op p.44.

39 Apartmagazine.indd 39

24/05/2012 18:25:27

B L I N D Zwart, dat is alles wat ik zag de laatste 24 uur. Of mag ik het woord ‘zien’ daar wel voor gebruiken? Doordat ik een hele dag met een blinddoek moest rondlopen, leek het voor mij wel nacht. Alsof de maan is verdwenen en electriciteit nog niet is uitgevonden. Maar ziet een echte blinde wel een zwart gat? Dat is de vraag die door mijn hoofd blijft spoken. Na wat research krijg ik hier geen duidelijk antwoord op. “Een blinde ziet niets”, lees ik op een wetenschapsforum. Het blijft een groot vraagteken.

Ik besluit mijn dag te beginnen in het donker en ga daarom alvast slapen met een oogmasker. Mijn vriend is het grootste slachtoffer van mijn 24uurse blindheid geworden.

Al bij het opstaan voelde ik dat ik zijn hulp doorheen de dag constant nodig ging hebben. Ik voelde paniek opborrelen. Het was donker en toch was het gewoon dag. Ik hoorde de regen vallen op het dak, maar kon er niet naar staren door het raam. Ik stapte uit bed en probeerde mij zelfstandig een weg te banen doorheen mijn studio.

40 Apartmagazine.indd 40

TEKST: Jessica Willekens

Gelukkig had ik mijn kot gisteren goed opgeruimd, zodat ik alles gemakkelijk kon terugvinden. Alles ging traag. Ik moest steeds kunnen voelen waar ik me bevond. Mijn tastzin ging die dag enorm op de proef worden gesteld, merkte ik.

24/05/2012 18:25:32

Horen, zien & zwijgen Wanneer ik in de badkamer eindelijk voor mijn spiegel stond, moest ik op zoek naar al mijn spullen. Mijn gezicht wassen en tanden poetsen, dat lukte nog zelfstandig. Mijn haren wassen ging, na een klein beetje hulp van mijn vriend, redelijk vlot.

Maar dan moest ik het drogen en in model brengen.

Mijn tastzin ging die dag enorm op de proef worden gesteld, merkte ik Het is moeilijk te vertrouwen op een vreemde als het op mijn haar en kledij aankomt. Ik zei stap voor stap wat er moest gebeuren met mijn kapsel en ik hoopte dat ik er niet als een clown uitzag. Gelukkig had ik mijn kledij al klaargelegd, zodat ik me daar alvast geen zorgen om moest maken. Voor het aankleden ging ik wel eventjes zitten, want evenwicht houden in het donker lukte niet al te best.

Bovenaan op mijn lijstje van uit te voeren taken stond ‘boodschappen doen’. Zo gezegd zo gedaan. Al kan je dat niet helemaal zeggen. Mijn vriend moest me de hele weg stevig bij de arm nemen, zodat ik niet zou struikelen over obstakels. Bij elke trede, putje of slalom moest hij me ruim op voorhand waarschuwen.

Om nog maar te zwijgen over het tergend trage tempo waarop we ons

Apartmagazine.indd 41

verplaatsten. Ik durfde amper vooruit en had weinig zelfvertrouwen.

Het feit dat ik bewoog maar niet zag waar ik me naartoe begaf, maakte me paniekerig. Ik bleef mezelf moed in praten dat het slechts voor één dag was. Het zou zo weer voorbij zijn.

Na de lange tocht naar de winkel, die eigenlijk slechts een straat verwijderd is van mijn kot, was het tijd om aan de boodschappen te beginnen. Ik wist perfect wat ik nodig had, maar kon zelf niet zien of ik al dan niet het juiste product had gekozen. Het was kwestie van goed uitleggen wat ik exact nodig had en vertrouwen op mijn vriend. Zelfs aan de kassa kon ik mijn centen niet tellen, aangezien ik niets zag. Ook hierbij had ik weeral hulp nodig van een derde.

Het gevoel van machteloosheid bleef op mijn schouders drukken.

was voorbij, ik kon weer zien. Ik heb nog enkele uren genoten van mijn wedergeboren zicht, voordat ik het zwart van de nacht weer moest omarmen.

Ik kan me nu voorstellen hoe het is om blind te worden. Je ziet je vertrouwde omgeving plots niet meer en moet afgaan op je tastzin.

Je wordt afhankelijk van anderen, wat voor iemand als ik erg moeilijk is. Ik leef graag zelfstandig en doe graag mijn eigen ding. Plots kon ik al die simpele dagdagelijkse dingen niet meer alleen. De dankbaarheid die ik voel dat ik kan zien valt niet te beschrijven. Het moet vreselijk zijn om ooit te hebben kunnen zien en dan letterlijk plots in een zwart gat te vallen. Leven in het donker, ‘t is maar somber.

De rest van mijn dag verliep wat gek.

Mijn dagdagelijkse activiteiten kon ik plotseling niet meer uitvoeren. Ik had er overal mijn zicht voor nodig.

Mijn vriend wilde me wat op mijn gemak stellen door wat muziek op te zetten. Zo kon ik me toch wat bezighouden. Veel praten en luisteren naar de geluiden in de omgeving maakte me rustig, maar verder kroop de dag voorbij als een slak.

Toen ik om middernacht mijn oogmasker kon afzetten, moest ik eventjes knipperen met mijn ogen. Het

41 24/05/2012 18:25:34

Noir dans le noir

TEKST EN FOTO: Isabelle Ruytjens

Aziz werd in Marokko geboren als Markoum Abdelaziz.

Op school was hij niet echt de primus van de klas. Hij zat vaak met zijn gedachten ergens anders en hij droomde telkens weg.

Angst Rond zijn vijftien jaar begon Aziz te merken dat hij steeds slechter zag. Hij durfde dit niet tegen zijn ouders zeggen en zo kwam er niet meteen een oplossing voor zijn verminderd zicht. Uiteindelijk kwamen zijn leerkrachten erachter dat hij serieuze problemen met zijn ogen had.

Op hun aanraden consulteerde hij een specialist. Maar toen was het kwaad al geschied. Door degeneratie van het netvlies ging zijn zicht pijlsnel achteruit. Hij verhuisde naar het platteland waar hij het leven en de natuur kon voelen. Het enige wat hij er nodig had, was een stuk papier waar hij op kon tekenen.

Op zijn achttien jaar beslist Aziz om naar Frankrijk te gaan. Hij wil zich er laten opereren. Maar na drie operaties en een verhuis naar België is Aziz volledig blind geworden. Niet dat de dokters niets meer voor hem konden doen, maar de laatste twee operatie mislukten door medische fouten.

N 42

oir dans le noir of zwart in het donker, zo omschrijft Aziz (38) het gevoel toen hij blind werd.

Maar hij bleef niet bij de pakken zitten. Tegenwoordig is Aziz actief als schilder, acteur en zo veel meer. Voor A-part vertelt hij over zijn blindheid, maar vooral over de passies die hij door de blindheid begon te ontwikkelen.

Apartmagazine.indd 42

Nu breekt er een zware tijd aan voor Aziz. Hij moet leren omgaan met zijn blindheid. Dit is niet eenvoudig omdat hij vroeger altijd heeft kunnen zien. Het leren van braille was absoluut geen huzarenstuk. “Op een gegeven moment ga je beseffen dat je niet anders kunt dan braille leren. Vanaf het moment dat je het nut ervan inziet, is het gemakkelijker om te leren”, vertelt Aziz. Het is pas nadat hij volledig blind was dat hij een passie ontwikkelde voor kunst en theater. “Voor ik blind was, hield ik absoluut niet van schilderkunst, maar door de Brailleliga heb ik ontdekt hoeveel gevoel je in een schilderij kan leggen”, aldus Aziz.

24/05/2012 18:25:36

“Ik zou graag mijn vrouw en zoon eens zien, al was het maar voor een dag” Schilderkunst Mijn monitrice op de Liga heeft er voor gezorgd dat ik me echt ben gaan toeleggen op de schilderkunst. Zij legde de verschillende kleuren klaar en ik heb mijn verbeelding veruitwendigt op het doek”, vertelt Aziz over zijn eerste stappen als schilder. “Tijdens het schilderen heb ik meestal een assistent in mijn buurt. Hij verdeelt mijn doek in vier delen en vertelt me waar het middelste punt ligt. Ik heb in de loop der jaren op al mijn tubes in braille geschreven welke kleur verf er in de tube zit. Vervolgens creëer ik een beeld van iets in mijn hoofd en dat schilder ik dan op het doek.”

Hoe kan een schilder zijn werk beoordelen als hij het niet kan zien? Aziz heeft hier een oplossing voor gevonden. “Ik werk meestal met een assistent. Als ik denk dat het schilderij af is, dan legt hij tot in detail uit wat ik heb geschilderd. Ik ben zelfs een keer helemaal opnieuw begonnen, omdat ik helemaal niet tevreden was met het resultaat”, zegt Aziz. Hij heeft ook al meerdere exposities gedaan: “Op zo’n moment voel ik de reacties van het publiek en dat stemt me tevreden.”

Positief zijn helpt Aziz staat ondanks zijn visuele handicap positief in het leven. Maar toch heeft hij al heel wat negatieve reacties gehad. “Toen ik geleidelijk aan blind werd, zag ik ook mijn vriendenkring slinken”, vertelt Aziz. “Dat is spijtig, maar tegelijk de harde realiteit. Ik weet nu wie mijn echte vrienden zijn en dat is het belangrijkste”, aldus Aziz.

Een paar jaar geleden besloot Aziz zich toe te leggen op massagetechnieken. “Dit is de zuiverste vorm van kunst, je voelt aan het lichaam hoe iemand zich voelt. Het lichaam verraadt alles”, verklaart Aziz zijn keuze voor massagetherapie. Toch werd hij niet meteen aanvaard in deze

Apartmagazine.indd 43

groep: “Ik kwam in een groep terecht met enkel vrouwen, zij wilden zich in eerste instantie niet laten masseren door mij. Dan heb ik ze een keer uitgenodigd voor een etentje bij mij thuis zodat ze konden zien dat ik even normaal ben als wie dan ook.”

Geleide honden zorgen ervoor dat blinde mensen zich kunnen mobiliseren en zeker niet geïsoleerd geraken van de buitenwereld. Voorlopig heeft Aziz hier geen nood aan. “Vooraleer ik een hond aanschaf, wil ik eerst op een groter appartement zitten. Bovendien brengt een hond veel beperkingen met zich mee”, verklaart Aziz. Als kind had hij wel huisdieren en zij hebben hem volgens hem veel bijgeleerd: “Mijn huisdieren hebben mij als kind opgevoed. Zorgen voor een dier brengt verantwoordelijkheid met zich mee en door mijn katten en honden heb ik een groot verantwoordelijkheidsgevoel gekregen.”

Tevreden en gelukkig Ondanks zijn visuele handicap is Aziz een tevreden en gelukkig man. “Ik heb dagen dat het goed gaat en ik heb mindere dagen”, legt hij uit. “Ik heb geleerd naar de toekomst te kijken en niet te treuren om het verleden. Ik heb me volledig aangepast aan mijn blindheid.” Zijn geluk bestaat uit kleine elementen: de zon, vrienden en familie.

Toch geeft hij toe dat hij graag eens terug wilt zien: “Ik zou graag mijn vrouw en zoon eens zien, al was het maar voor een dag.”

Aziz heeft al enorm veel bereikt ondanks zijn blindheid, maar hij durft te dromen. “Ik zou graag een vereniging oprichten voor mensen met een beperking zodat ook zij hun dromen kunnen realiseren”, verklaart hij. “Bovendien ben ik bezig aan een scenario voor een documentaire over mensen met een handicap.”

43 24/05/2012 18:25:36

Kijken in het donker

W

e denken er niet bij na, we doen het gewoon.

Voor veel mensen is dit niet het geval. Blinden bijvoorbeeld. Zij kunnen niets van de wereld zien. Maar tegelijk ontwikkelen ze andere capaciteiten. Ze kunnen beter ruiken, horen en proeven dan de meeste mensen die wel kunnen zien. Om een kijkje te kunnen nemen in de wereld van de blinde mensen en hoe zij hun capaciteiten hebben kunnen ontwikkelen is er een concept ontwikkeld dat mensen blind laat zijn. Het is een concept waarbij het restaurant pikdonker is en je dus op de tast moet eten. Over heel de wereld is het een hype. Je moet minstens een maand op voorhand reserveren om er een plaatsje te kunnen machtigen. Zo ook in Berlijn, hier is het enige restaurant waarbij er een ruimte is waar je daadwerkelijk niets voor ogen ziet. Maar dan ook echt helemaal niets.

Een voorbijgaande nacht Gelegen in het voormalige Oost-Berlijn is het restaurant te vinden in één van de vele hofjes, ook wel Höfe genoemd. Het uithangbord is duidelijk te zien en wijst de weg naar binnen. Nocti Vagus, een voorbijgaande nacht.

De slogan verraadt het concept al. Feine Sinnlichkeit und Gaumenfreuden im Dunkeln (fijne sensualiteit en smaaksensatie in het donker, nvdr.). Langs buiten lijkt het een doodgewoon restaurant, met veel ramen en licht. Maar eenmaal binnen zie je overal om je heen schilderijen met braillegeschrift, blinde obers en een simpele menukaart.

44 Apartmagazine.indd 44

Maja Kunzelmann, de persvoorlichter van Nocti Vagus, geeft een rondleiding in het gebouw. “Boven in de lounge kunnen onze gasten eerst een drankje nuttigen en on-

24/05/2012 18:25:40

“Zelfs iets simpels als eten is voor blinden niet vanzelfsprekend. Dat zul je hier ontdekken”

dertussen moeten ze kiezen uit drie verschillende menu’s.

We hebben een vegetarisch menu, een vleesmenu en een verrassingsmenu. Soms hebben we ook nog een vismenu.

Over het algemeen kiezen de gasten voor het verrassingsmenu. Want nu ze er toch zijn, willen ze optimaal van hun blindheid kunnen genieten. Maar uiteraard kunnen ze wel zeggen of ze allergisch zijn voor iets of wat ze absoluut niet lusten. De koks luisteren daar naar en zorgen er zorgvuldig voor dat het juiste eten wordt klaargemaakt.”

rassingsmenu gekozen. Nadat ze hun keuze aan Astrid hebben voorgelegd mogen ze naar beneden. Ze moeten alle telefoons en andere lichtgevende apparaten uitzetten zodat er geen licht is in het restaurant. De jongens komen in een soort tussenkamer waar ze elkaar vast moeten pakken, zodat ze elkaar niet verliezen. Het licht gaat uit en de jongens gaan het donker in.

“We hebben een geheim”

Een groep Denen komt binnen. Ze zijn hier op schoolexcursie. Luidruchtig vullen ze de lounge. Gelukkig is manager Astrid Gonzsak er om alles te regelen. Ze zegt tegen de jongens en meisjes dat ze zich moeten opdelen in verschillende groepen. Als snel zijn ze wat stiller, want Astrid is er om de huisregels uit te leggen. Ook vertelt ze het verhaal over wat er zo bijzonder is aan dit restaurant.

Een groep van acht jongens hebben allemaal het ver-

Blinde obers Ober Thomas Giese legt ons uit hoe de obers te werk gaan. “We moeten ervoor zorgen dat we weten waar de gasten zitten. Wij krijgen een paar tafels toegewezen en de gasten moeten mijn naam dan roepen als er iets is.

Hoe wij door het restaurant kunnen lopen? Ik ben al jaren blind, dus ik zie sowieso niets. Maar door middel van veel training en doordat we continue geluidjes maken, komen we al een heel eind. We hebben ook een geheim. Op de vloer liggen namelijk stroken tapijt die van stof zijn.

TEKST: Marlijne Hodes FOTO: Marlijne Hodes & Anike van de Boom

Astrid Gonszak heeft alles op een rijtje

Apartmagazine.indd 45

45 24/05/2012 18:26:06

Daar moeten wij lopen. Aan de zijkant van die stroken liggen kleine overloopjes van rubber. Hierdoor weten wij dat we bij een tafel zijn aangekomen of dat we van het pad afraken.”

De Deense jongens zitten giechelend te wachten op hun eten. Ze vinden het allemaal erg spannend. Het voorgerechtje is net aangekomen. Brood met soep. Ze proberen met hun vorken ergens in te prikken, maar 4 van de 5 keer prikken ze mis. Het is een hilarisch zicht. Maar als ze het in hun mond hebben, weten ze eerst niet wat het is. Maar hun smaakpapillen werken in het donker extra goed. Dit is ook het doel van de bedenkers van het restaurant. Ze willen de gasten een andere beleving geven aan het eten.

Het idee “Eigenares Simone Glosh is zelf blind. Ze had lang geleden het idee gekregen om iets voor blinde mensen te organiseren. Ze besloot een restaurant op te starten. Het was het eerste blindenrestaurant in Berlijn.” Maja Kunzelmann is zelf niet blind, maar ze vindt deze uitvinding een gat in

de markt. “Veel meer mensen moeten hier naartoe komen.

Zo kunnen ze eens echt ervaren hoe het is om blind te zijn en dat zelfs iets als op restaurant gaan niet vanzelfsprekend is. We bestaan in juli 10 jaar. We gaan dan een groot feest houden met veel theater en lekker eten.”Dat ze theater in het donker maken, maakt Nocti Vagus een one of a kind restaurant. Ze hebben zowel erotische voorstellingen als thrillers. Gasten van over heel de wereld komen speciaal naar Berlijn voor deze voorstellingen. Het is een hele organisatie op zich, theater maken in het donker is vaak niet zo evident. Het resultaat is wel dat Nocti Vagus hierdoor erg populair is.

De Denen zitten met een volle buik te genieten van deze speciale ervaring. Ze willen graag nog een keer naar hier komen. Of ze nu echt wisten wat ze aten, dat was niet altijd even duidelijk. Maar het eten was volgens hen erg goed. Met een lachend gezicht vertrekken ze naar buiten.

Maja, Astrid en Thomas kijken hen voldaan na. Ze hopen dat ze nog jaren mee mogen gaan in het restaurant.

Otto Weidt Berlijn heeft een lange geschiedenis van oorlogen. Tijdens deze oorlogen ging het vaak over bevolkingsgroepen die niet goed genoeg waren voor de samenleving. Ook de blinden hadden een moeilijke tijd. Dankzij Otto Weidt hebben ze, in Berlijn, een beter leven kunnen krijgen.

Otto Weidt heeft voor de blinden, doven en gedumpte Joden een workshop georganiseerd waardoor het leven dragelijker werd. In Berlijn Mitte is het kleine fabriekje te vinden in een hofje dat nog volledig in originele staat is. De kogelschoten hebben duidelijk sporen achtergelaten.

Weidt werkte als behanger, maar moest gedwongen stoppen omdat hij blind werd. Door zijn frustraties begon

hij een fabriek waar ze borstels en bezems produceerden.

Naarmate de oorlog begon toe te nemen, bracht hij ook sommige Joden naar zijn fabriek. Maar de Gestapo officieren van het Duitse leger arresteerden velen van hen.

Otto Weidt ging hier tegen in. Hij ging persoonlijk naar de kampen om hier zijn medewerkers terug te krijgen.

Vaak met succes, maar Weidt wist dat hij illegaal bezig was. De door de Nazi gezochte Joden die bij hem werkten, kregen een schuilplaats. Weidt zorgde voor hen alsof het zijn eigen familie was.

In 1971 bekroonde Yad Vashem (organisatie m.b.t. de holocaust) hem tot The Righteous Among The Nations.

46 Apartmagazine.indd 46

Gege

24/05/2012 18:26:07

amputaties

gemiddeld aantal amputaties per jaar in BelgiĂŤ

8 2

8 5 7

10

13

20

614

627

68 630 73 316

1086

aantal geamputeerde tenen per jaar 2500 2000 1500 1000 500 Gegevens: RIZIV

Apartmagazine.indd 47

Illustraties: Kathy Willekens - Marlijne Hodes

0

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

24/05/2012 18:26:07

“Ieder mens is uniek, ongeacht zijn geaardheid”

H

TEKST EN FOTO: Isabelle Ruytjens

48 Apartmagazine.indd 48

omoseksualiteit. Voor de een al meer taboe dan voor de ander. De geaardheid van iemand is echter niet bepalend voor een persoonlijkheid.

Meer zelfs, eigenlijk verschillen ze niet van u en ik. Toch is de verdraagzaamheid soms nog ver te zoeken. Omdat heteroseksualiteit nog altijd als de norm wordt gezien, worden holebi’s vaak geconfronteerd met zinloos geweld omwille van hun geaardheid.

Tuur Van Hove: “Heteroseksualiteit is de norm.

Alles daarbuiten wordt raar bekeken” 24/05/2012 18:26:10

orm. aar

Carl: “Een paar maanden geleden kreeg ik een vuistslag in mijn gezicht” Carl Anthonissen (22) uit Mechelen kan hier in ieder geval over meespreken. Hij is al meer dan eens geconfronteerd met zowel verbaal als fysiek geweld omwille van zijn geaardheid. “Een paar maanden geleden was ik iets aan het eten in een eetgelegenheid aan het station van Mechelen toen ik werd nageroepen. Toen ik mij verbaal verdedigde, kreeg ik meteen een vuistslag in mijn gezicht”, vertelt hij. “Ik werk in een café aan het station en daar word ik regelmatig uitgescholden. Ik heb het gevoel dat vooral moslims het moeilijk hebben met homoseksualiteit. Zij zijn de enigen die mij hierover aanspreken en zelfs slagen. Gelukkig word ik door de rest wel aanvaard.”

krijgen alle politieagenten een opleiding in Het Roze Huis”, vertelt Tuur. “Zo weten ze hoe ze moeten omgaan met geweld tegen holebi’s en transgenders. Het is belangrijk dat slachtoffers melding doen van homofoob geweld. Alleen op die manier kunnen er sancties getroffen worden.” Het Roze Huis start in november met verdedigingscursussen.

De bedoeling is om holebi’s weerbaarder te maken tegen alle vormen van geweld. “De eerste fase is de verbale fase, daar leren holebi’s hoe ze moeten reageren op ruziestokers.

De tweede fase bestaat uit enkele technieken om zichzelf te verdedigen tegen fysieke aanvallen.”

Tuur Van Hove, coördinator in Het Roze Huis in Antwerpen, is zelf homoseksueel maar hij is gelukkig nog niet geconfronteerd met fysiek geweld. Hij is wel al eens nageroepen, maar daar bleef het dan bij. Toch kent hij velen die al wel het slachtoffer waren van zo’n zinloos geweld.

Tuur heeft een verklaring voor het toenemend homofoob geweld: “Heteroseksualiteit wordt als de norm gezien. Alles wat daarbuiten valt, wordt raar bekeken. Het is hoog tijd dat deze norm doorbroken wordt.”

Vanwaar de agressie tegen holebi’s komt, is voor iedereen een raadsel. De media doen er volgens Tuur ook geen goed aan. “Als ze in het nieuws een reportage tonen van de Gay Pride, dan zie je enkel de extreme gevallen,”, aldus Tuur, “terwijl wij, de modale holebi’s zelden aan bod komen.” Toch ziet Tuur een positieve evolutie. “Steeds meer reclames zijn gericht op holebi’s. De recentste commercial van Gini liet bijvoorbeeld twee vrouwen zien. Dit toont aan dat de maatschappij wel degelijk klaar is voor verandering”, zegt Tuur. “Ook in soaps zoals Thuis zie je dat holebi’s niet langer een taboe zijn. Het doet deugd om dit te zien, want zulke programma’s bepalen voor een groot deel het denken van de mensen thuis.”

Onbegrip Homofoob geweld is er altijd al geweest, juist doordat er niet van de norm wordt afgeweken. Maar door de opkomst van de sociale media durven meer mensen hun verhaal te doen. “Vroeger was er ook al geweld tegen holebi’s en transgenders, maar dit kwam helemaal niet aan de oppervlakte. Mensen hadden schrik om hier voor uit te komen. Ze waren bang dat niemand hen ging geloven, maar door de sociale media is heel het landschap veranderd. Mensen durven eindelijk hun verhaal doen”, verklaart Tuur. “Vroeger waren er ook geen cijfers beschikbaar. Er werd wel aangifte gedaan, maar homoseksualiteit werd nooit als reden opgegeven. Daarom leek het alsof er geen homofoob geweld plaatsvond.”

Toch wordt er vanuit Het Roze Huis hard gewerkt aan een verdraagzame samenleving. “In de stad Antwerpen

Apartmagazine.indd 49

Vertekend beeld door de media

Politieke maatregelen Toch laten de holebi’s en transgenders zich niet afschrikken door het geweld. Naar aanleiding van de gaybashing zijn ze aan tafel gaan zitten met Elio Di Rupo en Joelle Milquet. Er werd gesproken over politieke maatregelen die moeten getroffen worden om holebi’s te beschermen tegen het homofoob geweld. Hieruit is geconcludeerd dat de recessie harder moet worden aangepakt, er moet dringend gesensibiliseerd worden. Bovendien moet de wetgeving op elkaar afgestemd worden. Het is de bedoeling dat elke vorm van discriminatie wordt uitgesloten.

49 24/05/2012 18:26:11

Mohammed is 18 jaar, van Marokkaanse afkomst en heeft Achondroplasie

“Mijn vrienden zien mij gewoon als Mohammed” TEKST: Marlijne Hodes De naam van Mohammed is fictief, wegens zijn privéleven

K 50

lein maar fijn hebben ze altijd tegen mij gezegd. Maar wat als je nu nog kleiner bent dan ik? Dat was mijn grote vraag voor Mohammed, een Marokkaanse jongen van 18 jaar. Tijdens mijn jaren op de middelbare school zag ik deze jongen opgroeien in de flatgebouwen van mijn stad. Maar ik fietste altijd met een grote boog om hem heen. Hij zit al heel zijn leven in een rolstoel. Gelukkig kan hij kleine afstanden met zijn benen afleggen, maar dat is altijd van korte duur. Mohammed heeft namelijk sinds zijn geboorte Achondroplasie vanaf zijn geboorte, ook wel een groeistoornis genoemd.

Apartmagazine.indd 50

Bij aankomst aan zijn woning kom ik een groepje jongens tegen. Mijn grote angst werd werkelijkheid, ik moest met hen gaan praten. Dit heb ik jaren vermeden. Het was nu of nooit.

Ik vraag hen naar Mohammed, de jongen in de rolstoel. Even kijken ze mij raar aan. Maar vriendelijk beginnen ze tegen mij te praten. “Die zal wel weer achter de Playstation zitten!,” zegt de grootste met een lach op zijn gezicht. “Mohammed is een heel goede vriend van ons, hij maakt ons altijd aan het lachen. Want het is fijn als er toch nog wat gelachen wordt in ons leven. We hebben het niet gemakkelijk. Binnenkort moeten we zelfs ons huis uit. Door een stom idee van de burgemeester. Maar we krijgen gelukkig wel iets mooiers in de plaats. Dat dan weer wel.”

Verbazing Verbaasd over de vriendelijkheid van de jongens, loop ik richting de flat van Mohammed. Ik druk op de bel, maar er gebeurt niets. Wat als hij toch niet meer wil, wat als hij mij iets gaat aandoen. Deze vragen spoken door mijn hoofd. Plotseling kijkt er iemand door de brievenbus.

Vriendelijk zeg ik dag. Dan gaat de deur open. Een Marokkaanse vrouw van 50 jaar staat voor mijn neus.

Ze ziet er mooi uit in haar typische Marokkaanse gewaad. Ze kijkt mij verbaasd aan. Na wat uitleg snapt ze er nog niet veel van, maar toch laat ze mij naar binnen komen. Het

24/05/2012 18:26:11

is een kleine flat, met overal kleine details vanuit Marokko.

een normaal lichaam. Erfelijk kon het dus niet zijn geweest.”

Klein Marokkaantje

Liever op de Playstion

Mohammed komt aangewandeld.

Klein, dat is zeker een woord dat bij hem past. Het ziet er grappig uit, zo’n klein Marokkaantje. Maar hij is niet alleen klein, ook de verhouding van zijn lichaam is niet zoals het moet zijn. “Kijk, mijn benen zijn

“Vroeger toen ik jong was, want klein kan ik natuurlijk niet zeggen dat ben ik nu ook al (lacht), ben ik veel naar de fysiotherapeut geweest.

Maar nu ga ik al lang niet meer. We kunnen dat ook niet betalen.” Met een onverschillig gezicht kijkt hij mij aan, net alsof het hem niet uitmaakt dat hij niet geholpen wordt. “Ik houd ook helemaal niet van sporten, dus in dat opzicht is het helemaal geen probleem dat ik geen fysiotherapie krijg. Nee echt, sporten is totaal niets voor mij. Ik ben meer van de Playstation en een beetje rondhangen met mijn vrienden. Ook ben ik graag vaak thuis, bij mijn moeder. Ik hou echt heel erg veel van haar, ze is alles voor mij. Dankzij haar leef ik nu een goed leven, zonder al te veel zorgen.”

“Ik vind het heel belang1rijk om zo normaal mogelijk te leven” niet meegegroeid. Maar ik heb wel het bovenlichaam van een normale 18-jarige.” De spanning is direct weg.

Want groter dan 1.50 m zal hij niet zijn. Hij blijkt inderdaad maar 1.48 te zijn. Volgens de normen van BVKM (Belangenvereniging van Kleine Mensen, nvdr.) behoort hij tot de kleine mensen. Voor de mannen rekent het BVKM onder de 1.51 m en voor de vrouwen 1.45 m voor de benoeming van klein mens. “Toen ik geboren werd, moesten mijn ouders eerst goed kijken of ik wel in orde was.

Dat bleek dus niet zo te zijn. Ik was te klein. Doordat er tijdens de zwangerschap een foutje was gebeurd.” Dit komt ook wel door het samensmelten van ei- en zaadcel, wat weer een spontane mutatie veroorzaakte. “Ik heb ook nog een zusje, maar zij heeft

Apartmagazine.indd 51

Speciaal onderwijs Tot mijn grote verbazing gaat Mohammed naar school. Je hoort veel verhalen om je heen dat ‘buitenlanders’ niet naar school gaan, alleen maar rondhangen bij het winkelcentrum en onrust stoken. Maar ik krijg de indruk dat hier het tegenovergestelde gebeurt. Mohammed doet het VSO (Voortgezet Speciaal Onderwijs, nvdr.) aan de Mytylschool in Utrecht. Deze school is speciaal opgericht voor jongeren zoals Moham-

med, jongeren met een beperking. Hij heeft de richting ICT gekozen, want zijn handen werken nog zoals het moet. “Mijn droom is om in de toekomst een baan te vinden die bij mij past. Daarom heb ik voor ICT gekozen. Hier kan ik mij in specialiseren zodat ik later een echte baan kan hebben, want mijn lichaam heb ik hier niet voor nodig.”

Gewoon Mohammed Wat er zo bijzonder is aan Mohammed, is dat hij gewoon doorgaat met zijn leven. Hij vindt het niet erg om te leven zoals hij dat nu doet, met een handicap dus. Hij geniet ervan, probeert zoveel mogelijk dingen te doen die hij kan doen en heeft veel vrienden om zich heen. “Ik vind het heel belangrijk om zo normaal mogelijk te leven. Want anders ga je jezelf alleen maar zielig vinden, dat is nu ook weer niet de bedoeling. Ik ben blij dat ik zoveel vrienden heb die mij steunen maar ook die met en om mij kunnen lachen. Een van de vooroordelen over Marokkanen klopt wel eigenlijk. Ik hang vaak wat rond met vrienden. Dan praten we over van alles en nog wat. Maar ik ben echt geen herrieschopper. Ik kan niet eens fatsoenlijk stappen laat staan schoppen.” Lachend kijkt Mohammed mij aan. Hij vertelt dat zijn vrienden echt de beste zijn. “Ze zien mij niet alleen maar als die jongen met de rolstoel.

Nee, ze zien mij gewoon als Mohammed.”

51

24/05/2012 18:26:11

LEUVEN BEARS-ON-WHEELS

Geen alledaagse basket

TEKST EN FOTO: Jessica Willekens

Leuven Bears-On-Wheels (LBOW) is de dochterploeg van Stella Artois Leuven Bears. Het enige verschil met de twee ploegen is dat alle spelers van LBOW in een rolstoel zitten. Het team bestaat uit 20 spelers, waaronder zowel ervaren spelers als beginnelingen, alsook twee dames.

Harry Knooren coacht de spelers telkens weer vol goede moed. LBOW werd in 2002 onder de oorspronkelijke naam “Meander Moves” opgericht en bestaat op het einde van dit seizoen tien jaar.

Het is niet zo dat alle spelers van het team rolstoelpatiënten moeten zijn.

Velen zijn door een letsel of ziekte niet meer in staat om normale basket te spelen, waardoor ze in aanmerking komen voor rolstoelbasket.

Tijdens het spel moeten ze natuurlijk wel in een rolstoel zitten.

52 Apartmagazine.indd 52

Deepack De Ridder legt de regels even uit. “Elke speler krijgt een classificatie. Iemand met een zware handicap krijgt een laag cijfer, terwijl iemand die nog heel flexibel is een hoog cijfer krijgt. Ze worden ‘laagpunters’ en ‘hoogpunters’ genoemd.

Ik ben een hoogpunter. Door polio (kinderverlamming, nvdr.) loop ik op krukken. Hierdoor ben ik wel nog erg beweeglijk in mijn rolstoel, waardoor ik meer punten krijg. Er mogen per wedstrijd maar 14 punten op het veld staan. Dus er moet strategisch worden bepaald welke punters het best samen op het veld staan. Voor de rest is rolstoelbasket op hetzelfde principe gebaseerd als bij de ‘valide’ basket.”

Ik volgde een wedstrijd van LBOW en zag ze van jetje geven. De Leuven Bears wonnen uiteindelijk het spel met 72-36.

De regels voor rolstoelbasket verschillen een beetje van de ‘valide’ basket, zoals de spelers van LBOW ze noemen. De ring staat nog steeds even hoog en het veld is hetzelfde.

24/05/2012 18:26:17

Rolstoelbasketter en hoogpunter Deepack De Ridder

53 Apartmagazine.indd 53

24/05/2012 18:26:35

Rolstoelbasket met ĂŠĂŠn been, het kan.

54 Apartmagazine.indd 54

24/05/2012 18:26:46

55 Apartmagazine.indd 55

24/05/2012 18:26:58

S T O M Stom stom stom. Een dag zwijgen!

Hoe heb ik het me in godsnaam in mijn hoofd gehaald dat ik voor ons magazine een dag niet ging praten.

Ik hou op een doodgewone dag geen vijf minuten mijn babbel. Mijn schoolrapporten waren van het eerste leerjaar tot het laatste middelbaar uitstekend. Maar telkens kreeg ik de opmerking dat ik de klas stoorde met mijn gebabbel. Twaalf jaar aan een stuk heb ik dit moeten aanhoren.

Maar zelfs op de hogeschool ben ik al meerdere malen op mijn vingers getikt voor mijn gebabbel. Voor wie dacht dat ik het wel ging leren, goed mis dus. De tandarts heeft me ooit aangeraden om ettelijke uren te zwijgen nadat hij vier tanden had getrokken. Toch slaagde ik er in om de hele tijd mijn zeg te doen. Met andere woorden ik kan gewoon heel moeilijk mijn mond houden. Ik zeg wat ik denk en heb over alles mijn uitgesproken mening die ik tegen beter weten in maar al te graag met mijn omgeving deel. Niets aan te doen, dacht ik altijd, ze moeten mij maar aanvaarden zoals ik ben en als ze dat niet doen, pech voor hen!

56

Maar nu kon ik er niet meer tussenuit muizen. Ik moest voor educatieve doeleinden een dag lang zwijgen. Voor ik hieraan begon wist ik dat het moeilijk, aartsmoeilijk ging worden. Maar met goede moed begon ik eraan. Ik had besloten mijn stomme dag op een maandag

Apartmagazine.indd 56

te houden. Dan heb ik geen les en moet ik over het algemeen ook niet werken. De kans dat ik zo iemand enerveer is al veel kleiner. Kort nadat ik was opgestaan, begon ik me af te vragen of ik tegen de hond mocht babbelen. Dat is nu eenmaal mijn ritueel ‘s morgens, tijdens het ontbijt uitgebreid mijn hond begroeten. Er was niemand thuis en de hond zal me niet snel verklikken. Ik was nog maar net bezig en wou al valsspelen.

Daarom besloot ik om gewoon door

“De hond begon me ook al raar aan te kijken omdat ik niets tegen hem had gezegd” te zetten. Wat zijn vierentwintig uur nu op een heel mensenleven.

Dan maar boodschappen gaan doen.

In de supermarkt besloot ik om de selfscan te nemen, de kassierster zou me nogal een boertig wicht gevonden hebben als ik niet had gepraat. Om problemen te vermijden, kocht ik enkel producten waarvan ik wist in welk rek ze stonden. Maar ik mag er niet aan denken hoe ik moet gaan uitbeelden dat ik keukenrol zoek.

Als ik echt nooit kon praten, zou ik waarschijnlijk een zeer gedetailleerd plan van de supermarkt uitwerken zodat ik nooit een winkelbediende moet aanspreken.

Terug thuis begon ik me al snel te vervelen. Ik kon niemand bellen. Al een geluk dat ik wat op het internet kon surfen, maar echt lang heb ik me toch niet kunnen bezighouden.

De hond begon me ook al raar aan te kijken omdat ik niets tegen hem had gezegd. Opeens krijg ik telefoon van mijn beste vriendin. Pas als ik heb opgenomen, realiseer ik me dat ik helemaal niet mag praten vandaag. In paniek leg ik af, maar ik heb niet gefaald want ik ik heb niets gezegd. Ondertussen stuur ik haar een berichtje dat ik niet kan praten vandaag. Ik kan me al inbeelden wat voor een kop ze trok toen ze het las, maar niets aan te doen. Ze antwoordt dat ze vanavond iets gaat drinken en vroeg zich af of ik mee wilde gaan. Ik heb enorm veel zin om iets te gaan drinken, want ik begin hoe langer hoe meer gefrustreerd te geraken van mijn eigen stomheid.

Ik zeg haar dat ik meega, maar probeer haar kort mijn opdracht uit te leggen. Ze snapt het want er komen nog andere vrienden.

Eenmaal op café staat er nog een moeilijkere opdracht te wachten. Mij niet moeien als er gepraat wordt. Ik neem mezelf voor om een andere bezigheid te zoeken zodat ik niet in de verleiding kom om mij in de gesprekken te mengen. Dit blijkt echter moeilijker dan verwacht. Bovendien word ik uitgedaagd, er wordt constant naar mijn mening gevraagd.

24/05/2012 18:26:59

Horen, zien & zwijgen Alsof het nog niet erger kon, komt de barbediende vragen wat ik wil drinken. Ik ben absoluut geen bierdrinker dus kan het ook niet uitbeelden. Omdat ik stilaan uitgedroogd begin te geraken, gebaar ik dat ik graag de drankkaart wil zien. Ik weet perfect wat ik wil drinken, maar heb totaal geen idee hoe ik het moet uitbeelden.

Als ik de kaart krijg, wijs ik direct aan wat ik wil drinken. Ze bekijkt me raar omdat ik niet spreek, maar de boodschap is aangekomen, want niet veel later krijg ik mijn drank en kan ik eindelijk mijn dorst lessen.

Opgelucht ben ik pas als het middernacht is, dan mag ik eindelijk terug praten. De nacht is jong en het leven lacht me toe. Ik had nooit gedacht dat ik het een dag zou volhouden, maar het is me gelukt.

Moe maar voldaan laat ik me leiden door de nachtelijke geneugten en praat ik onderuit over mijn dag als stomme. Maar over een ding ben ik zeker: stom is stom.

TEKST: Isabelle Ruytjens

57 Apartmagazine.indd 57

24/05/2012 18:27:07

A G EN DA

COLOFON A-part is een uitgave van Lessius Mechelen

4 juni tot en met 8 juni Sportweek voor personen met een beperking in Hasselt.

Adres: Zandpoortvest 18, 2800 Mechelen

Zaterdag 1 september Oldtimerrit voor mensen met een handicap in Passendale. Meer info op www.oldtimerweb.be

Email: apartmag@gmail.com

6 tot en met 15 september Week van de multiple sclerose

Website: www.a-partmag.be

24 september Werelddovendag

Eindredacties Eindredactie Marlijne Hodes: Isabelle Ruytjens Eindredactie Isabelle Ruytjens: Jessica Willekens Eindredactie Jessica Willekens: Marlijne Hodes Volledige eindredactie: Isabelle Ruytjens

15 oktober Internationale dag van de witte stok. De witte stok is het symbool van blindheid en slechtziendheid. Hij biedt blinden en slechtzienden de mogelijkheid om zich op straat te verplaatsen, en zo de automobilisten en voetgangers te wijzen op hun handicap.

Dinsdag 20 november Internationale dag van de rechten van het kind, waaronder ook het recht op zorg bij een handicap wordt besproken.

Maandag 3 december Internationale dag van mensen met een beperking.

Theater Stap Productie: Zondige Zondagen

Lay-out: Marlijne Hodes en Jessica Willekens Editoriaal en colofon: Isabelle Ruytjens Illustraties: Marlijne Hodes Isabelle Ruytjens Anike van den Boom Glenn Vermeylen Jessica Willekens Met dank aan de docenten van Lessius Mechelen: Renaat Bogaert, Sandra Busselot, Annick De Pauw, Werner Goossens, Erik Roossens, Luuk Sengers, Peter Van Edom, Kris Van Hemelryck en Pieter Van Herreweghen

Zondag 1, 8, 15, 22 en 29 juli en 5, 12 en 29 augustus Voor info en tickets: www.theaterstap.be

58 Apartmagazine.indd 58

24/05/2012 18:27:08

We staan sterker dan We denken!

Alle mensen hebben evenveel rechten. Dat staat ook zo in het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap. Toch worden de rechten van mensen met een handicap niet altijd nageleefd. Heb jij daar ervaringen mee? Deel ze op www.gelijkerechten.be. Alle verhalen worden verzameld en aan de bevoegde minister gegeven. Kom op voor je rechten en doe mee!

geLijKeRecHTeN.be

Apartmagazine.indd 59

59

VU: Patrick Vandelanotte – Koningsstraat 136 – 1000 Brussel

Lieze Van Aelst, 31 Toen ik me wilde inschrijven voor de opleiding maatschappelijk werk, kreeg ik heel wat tegenkanting. Hoewel ik recht heb op onderwijs naar keuze, wilde de school me niet toelaten.

Ik heb doorgezet en nu zit ik al in m’n derde jaar.

24/05/2012 18:27:08

Apartmagazine.indd 60

24/05/2012 18:27:42