AURO

AURO

Soldier’s Heart:

“Ik zou eens een hypnotiserende vogel willen zijn”

neil young & Pono music

de vierde muziekdimensie is in aantocht

hansa studio berlijn depeche mode zingt hier poedelnaakt

reportage opleidingen

Klankacademie vs sae brussel vs pxl Hasselt

2 | RUBRIEK

RUBRIEK | 3

AURO

Door Yannick Fleerackers, Stef Poortmans & Sebastiaan Roodhooft

4 | RUBRIEK

EDITO | 5

AURO is afkomstig van het gelijknamige AURO 3D ®, de audiobeleving van onze toekomst. Dit revolutionaire surround systeem garandeert een levensechte luisterervaring met 3D geluid. De parallel met dit magazine is duidelijk: wij bieden onze lezers een driedimensionale visie op geluid. AURO is in zekere zin een huis met vele ramen waardoor we het audiothema bekijken.

We nemen onze lezer mee langsheen technische geluidsstudio’s, experimenteel jong talent, de allernieuwste trends en verrassende storytelling. Wij schenken onze lezers een professionele, verruimende en nieuwswaardige blik. Kortom, een nooit eerder vertoonde, vernieuwende kijk op audio.

EDITO

14

Soldier’s Heart

58 60 24

INHOUDSOPGAVE | 7

36 En verder

Kort nieuws 10

70 44

Lang nieuws 12 Subsidies voor muzikanten

Voxpop 20 Lelijkste en mooiste geluid

infografiek 31 Killer sound

Interview 72 Slechthorende Lenz Borgenon doet zijn verhaal

Weetjes 78 Verrassende audiofacts

8 | IN BEELD

IN BEELD  | 9

Wie zegt dat geluid niet kunstzinnig kan zijn? De figuur op deze foto is een simpele waveform, maar dan bewerkt in een videobewerkingsprogramma. Een waveform is een grafische voorstelling van hoe een bepaald geluid eruitziet. Je moet de golfvorm als een grafiek zien, waarbij de x-as of horizontale as tijd voorstelt en de y-as of verticale as de amplitude/geluidssterkte. Op deze foto is dat moeilijk te zien, omdat deze waveform bedoeld is om Youtube-filmpjes van beeld te voorzien.

FOTO: Waysh - Deviantart

10 | KORT NIEUWS

Catawiki-veiling gouden platen levert 120.000 euro op

Het Deense merk Clint Digital biedt binnenkort haar gamma audio- en videoproducten aan in de Belgische elektronicazaken. Clint hanteert een simpele maar krachtige bedrijfsfilosofie: gebruiksvriendelijkheid voor iedereen en hoge kwaliteit in een strak Scandinavisch design. Volgens deze Denen is de audiomarkt van vandaag te moeilijk. Het bedrijf streeft dan ook naar ongecompliceerde toestellen. Al hun producten zijn draadloos, uitgerust met Bluetooth of Wi-Fi/DLNA. Ze krijgen klinkende namen mee uit de Noorse Mythologie zoals Odin en Asgard. We zijn benieuwd of dondergod Thor zich al een geluidssysteem van het merk heeft aangeschaft. (SR)

© Catawiki

Legendarische gitaarbouwer Gibson is de nieuwe eigenaar van Woox Innovations, het dochterbedrijf en audioafdeling van Philips. De verkoop zat er al een tijdje aan te komen, de vraag restte alleen nog wie de koper zou zijn. Daarop krijgen we nu dus eindelijk antwoord. Eerst zag het er naar uit dat het Japanse Funai de deal rond zou maken voor een slordige 150 miljoen euro. Deze verkoop werd in laatste instantie afgeblazen. Gibson kocht Woox Innovations uiteindelijk voor 98 miljoen euro. De producten van Woox zullen op de markt niet veranderen van naam, ze blijven verschijnen onder het label van Philips.

Gibson krijgt dankzij deze koop een mooie lijn audioproducten onder de vleugels waaronder hoofdtelefoons, draagbare multimedia, home cinema sound en submerk Philips Fidelio dat al jaren garant staat voor de allerhoogste kwaliteit. Het is geen verrassing dat net Gibson de nieuwe koper is. Met deze deal zetten de Amerikanen een volgende stap in hun stijgende trend om mee te spelen op de audiomarkt. Het bedrijf is immers al aandeelhouder van Onkyo en voor een groot deel eigenaar van Teac, beide Japanse bedrijven werkzaam in de audiosector. (SR)

Clint Digital komt naar Belgische markt

© Clint Digital

Gibson koopt audio-afdeling Philips

Gouden platen zijn gouden zaken zo lijkt het wel. Veilingwebsite Catawiki bood recent een 200-tal platina en gouden platen van wereldsterren aan. Deze veiling bracht maar liefst 120.000 euro in het laadje. Het pronkstuk uit de collectie was een platina exemplaar van Bohemian Rapsody van Queen uit 1976 (foto). De plaat werd in dat jaar uitgereikt aan John Reid, de toenmalige manager van Queen, voor de verkoop van 1 miljoen exemplaren. De trotse nieuwe eigenaar hoestte er 4.600 euro voor op.

Toppers onder de gouden platen waren The Rolling Stones met 40 Licks en The Beatles met The Ballad of John and Yoko. Deze gingen voor respectievelijk 3.200 euro en 2.800 euro onder de hamer. Opmerkelijk detail: een groot deel van de geveilde platen was afkomstig van het failliet gegane Free Record Shop. Bij ‘de grote kuis’ van hun resterende stock doken deze collectors items plots op. (SR)

KORT NIEUWS | 11

Apple is van plan Beats Electronics te kopen, het bedrijf van Dr. Dre en Jimmy Iovine. Hardnekkige geruchten doen vermoeden dat eind mei de deal volledig rond zou zijn.

Apple zou maar liefst 2,3 miljard euro overhebben voor het bedrijf dat onder andere de immens populaire hoofdtelefoons van Beats by Dr. Dre verkoopt.

Technologiefanaten zijn enigzins verbaasd. De hippe hoofdtelefoons van Beats scoren goed qua design, maar de geluidskwaliteit daarentegen laat volgens critici vaak te wensen over.

Apple draagt design én superieure kwaliteit hoog in het vaandel. De koop zou in zekere zin dus niet stroken met de bedrijfsfilosofie. Wellicht is de grote interesse te wijten aan de zopas gelanceerde streamingsdienst van Beats. Deze had slechts vier maanden nodig om een dikke 200.000 gebruikers binnen te slepen en kan wel eens uitgroeien tot de grote concurrent van Spotify. Apple ziet hierin groot potentieel, en het klantenbestand zou dankzij deze koop drastisch de hoogte kunnen inschieten. Daarnaast zou ook Jimmy Iovine een belangrijke rol gaan spelen binnen Apple. Hij zou uitgroeien tot het hoofd van het muziekdepartement van Apple. De grootste deal in de geschiedenis van Apple staat duidelijk voor de deur. (SR)

© Vulfpeck

De funkband Vulfpeck kwam in maart met een geniaal idee. Omdat zij graag een tour zouden maken met hun band en daarvoor geen inkom wilden vragen, besloten zij om een album uit te brengen op Spotify, genaamd Sleepify. Op zich niet echt speciaal, maar wel als je weet dat het album bestond uit tien nummers van telkens 31 of 32 seconden pure stilte.

Het idee hierachter was om de fans het album ’s nachts te laten streamen en zo inkomsten te genereren voor de band. Spotify betaalt aan de groepen ongeveer 0,005 euro per stream. Als iemand het album heel de nacht laat streamen, verdient Vulfpeck daar al snel vier euro per fan op. Maar eind april 2014 moest de band het album van Spotify verwijderen, omdat het volgens de medewerkers van Spotify een schending van de voorwaarden is. Mooie liedjes duren meestal niet lang, of in dit geval stille liedjes. (YF)

© Forbes

Extreem zeldzame Wu-Tang Clan release

Vulfpeck verdient geld met geluidsloze muziek

© Flickr - Ivan Sheng

Beats by Dr. Dre: straks eigendom van Apple?

Is het nog mogelijk om iets uniek te doen in de muziekwereld? De WuTang Clan bewijst dat het nog wel degelijk kan. De laatste zes jaar waren ze bezig met de productie van een nieuw album, een 31 nummers tellende LP (foto). Die zou de naam The Wu – Once Upon a Time in Shaolin krijgen en zou een kunstwerk moeten worden.

Hoe ze dat doen? Maar één exemplaar laten maken en die de wereld laten rondgaan, zoals een kunsttentoonstelling. Fans kunnen dan in musea, galerijen en op festivals gaan luisteren naar het album. Om piraterij tegen te gaan, is dat enkel mogelijk met een hoofdtelefoon. Volgens de groep is de muzieksector in crisis en zorgt massaproductie en verzadiging van inhoud voor een verslechtering van de manier waarop we muziek ervaren.

Na de tour is er de mogelijkheid voor één persoon om het album ook echt te kopen. Maar je voelt waarschijnlijk de donderwolk al aankomen: de hoogste bieder krijgt het album, compleet in zilveren doos gemaakt door artiest Yahya. Er is al vijf miljoen dollar geboden, dus het is alleen voor de allerrijksten weggelegd. Maar er is ook goed nieuws voor de echte fans: het album zal de typische oudere sound van de Wu-Tang Clan weer terugbrengen en is geproduceerd in hun typische jaren 90 stijl. (YF)

12 | LANG NIEUWS

onbekende muzikanten krijgen ook subsidies Meerjarige subsidies

De Vlaamse regering geeft meerjarige werkingssubsidies aan muziekprojecten voor een periode van 3 tot 4 jaar. Dit bedrag was tot nu toe in totaal iets meer dan 20 miljoen euro per jaar. Uiteindelijk kregen er twee jaar geleden 78 muziekorganisaties een meerjarige subsidie voor een totaal van twintig miljoen euro.

Hulp en begeleiding

Tekst & beeld: Stef Poortmans

O

ok onbekende muzikanten en bands met grote dromen kunnen een subsidie krijgen van de Vlaamse Regering. Velen zijn zich hier niet van bewust en betalen vaak alles uit hun eigen zak.

De regering heeft vorig jaar een totaalbedrag vrijgemaakt van bijna 91,5 miljoen euro om creatievelingen en kunstorganisaties te helpen. Bijna één kwart hiervan gaat naar de muzieksector, meldt het Muziekcentrum Vlaanderen. Er werden in totaal maar liefst 261 muziekorganisaties gesubsidieerd. Grote muziekbands en muzikale projecten gaan meestal wel met het geld lopen.

STN

Stijn Roelandts (19) is zo iemand die niets afwist van deze subsidies, maar wel met zijn eigen muziek van STN de top wil bereiken. “Ik probeer het nu song per song zelf te financieren, en te zien of ik het volgende nummer haal. Ik werk hiervoor veel in het weekend, want muziek maken is superduur.” Doordat het zo duur is, haalt Stijn het beste uit zijn budget door samen te werken met ‘Gil’. ”Ik was buiten op straat aan het zingen toen Gil me aansprak. Hij maakt muziekbeats. Ik heb hem betaald om er een paar voor mij te maken. Het is minder duur en bovendien doe ik er dan mee wat ik wil.” Sinds vier jaar kregen er veel meer artiesten een projectsubsidie, maar je kan nog slechts twee keer per jaar een aanvraag indienen. Hiervoor was dit driemaal.

Muziekclubs verspreid over heel Vlaanderen bieden aan jonge muzikanten professionele podia aan waardoor zij beter worden. Managementbureaus begeleiden ook muziekgroepen bij hun ontwikkeling. Ook de tussenkomsten in internationale reis- en verblijfskosten zijn uitstekend. Hierdoor stijgen de kansen in het buitenland.

Beurzen

Zowel de ontwikkelingsgerichte beurzen als de projectsubsidies aan kunstenaars worden weinig gebruikt binnen de muzieksector.

Creatieopdrachten zijn wel populair. Creatieopdrachten bestaan enkel uit compositieopdrachten. Dit wil zeggen dat ze gebruikt worden voor het componeren van muziekstukken van theater- of operamuziek. Zij kunnen deze muzieksubsidie dus aanvragen. Het bedrag van de subsidie hangt af van de lengte van het muziekstuk en de omvang van het publiek. Twee jaar geleden werden er 74 subsidieaanvragen voor compositieopdrachten ingediend, waarvan er 56 werden goedgekeurd voor een totaal van bijna 110 000 euro.

Voor meer informatie, surf naar www.muziekcentrum.be

LANG NIEUWS | 13

€25 000 000

Subsidies kunstdisciplines

Overzicht van subsidies (in euro) van het jaar 2012 tot nu. Hier zie je dat de muzieksector een groot deel van het budget krijgt, op een totaalbedrag van € 91 298 069,36 €20 000 000

€15 000 000

€10 000 000

€5 000 000

39 4, r te 0 4 ea 27 Th 5 6 2 € 6 ,4 86 k a ie 6 8 tr uz 6 en M 19 9 tc € ns ku 7 s & 6,0 a l 80 iv st 69 Fe 9 3 1 € 3 ,0 90 ns 4 9 Da 55 6 er € at he 41 kt 8, ie 62 uz 3 M 6 33 st € un ek 6 nd 5,7 de 37 el 3 Be 4 59 e € ti ca 7 du ,8 t e 9 99 ns 0 k Ku 13 3 ie € ist r t 88 l-A 9, a a 08 ci 4 So 98 2 l € ng ee 2 vi i su ,6 ge ov 617 rm di 9 vo Au 18 & 2 r € uu ct 7 ite 0,8 ch 63 Ar 547 €

meerjarige werksubsidies in de muzieksector Verdeling van 79 muziekorganisaties

MonodIsciplinaire kunstcentra (3) MonodIsciplinaire werkplaatsen (6) Concertorganisaties (11) Muziekfestivals (15) Muziekclubs (16) Muziekensembles (28)

14 | INTERVIEW | RUBRIEK

interview RUBRIEK | 15

Soldier’s Heart

Ik zou gewoon eens een hypnotiserende vogel willen zijn Sylvie of liever gezegd ‘Billie’ Kreusch is tweeëntwintig en ziet er niet enkel extreem fashionable en uniek uit, ze heeft ook een stem als engelengezang. ‘Billie’ Kreusch wordt steeds bekender met haar hypnotiserende popgroep Soldier’s Heart. Speciale en vooral unieke klanken is wat Soldier’s Heart onderscheidt van alle andere. Het groeiende succes heeft een boost gekregen nadat ze in maart 2013 de muziekwedstrijd De nieuwe Lichting won bij Studio Brussel.

tekst: Stef Poortmans Beeld: Marie Wynants, stef Van looveren & stef poortmans

16 | INTERVIEW

“

Ik ben al op zeer jonge leeftijd begonnen met zingen.

Toen ik ongeveer acht jaar was, stond ik voor het eerst op het podium om een solo te zingen bij een schooloptreden. Sinds die periode wist ik dat ik nooit iets anders wilde doen met mijn leven. Ik ben dus ook nooit gestopt met zingen. In het secundair onderwijs ging ik naar de kunsthumaniora waar ik woordkunst-drama volgde, maar daar kreeg ik amper één uur per week zangles. Ik vond dit absoluut te weinig want hier haalde ik helemaal niets uit en ik leerde ook niets bij.

Een jaar voor we met Soldier’s Heart startten, zong ik nog bij een andere groep, Fell Floor Fiction. Soldier’s Heart bestaat nu 2 jaar en is ontstaan op school. Laurens, Benjamin, Ferre en ik zaten al samen in de klas op de kunsthumaniora sinds het derde middelbaar. We kennen elkaar dus al zeer lang. We konden het goed vinden met elkaar en hadden ongeveer dezelfde visie over muziek maken. Daardoor besloten we om samen een band te starten, die nu uitgroeit tot iets moois.

Soldier’s Heart De naam Soldier’s Heart is ontstaan uit een stressziekte die Laurens heeft. Hij dacht altijd dat hij een hartaanval ging krijgen ’s nachts als hij in stresssituaties zat. Dit blijkt enkel een gedachte te zijn want er is niets mis met hem. Dit heet het Da-Costa syndroom. Soldaten in de oorlog hadden deze symptomen ook. Vandaar in het Engels ‘Soldier’s Heart’. Hierdoor hebben we ook superveel Filipijnse fans, omdat zij denken dat we hun soldaten steunen.

Zelfgeschreven songteksten De songteksten van Soldier’s Heart schrijf ik zelf, al komen de jongens soms ook met enkele ideetjes. Ik haal mijn inspiratie overal vandaan. Meestal uit films, muziek, liefde, vrienden, kennissen, het leven in de stad en mijn idolen.

Het is een moeilijk proces. Soms zit ik er dagenlang aan om een paar zinnen op papier te zetten die ik achteraf toch weer weggooi. Andere momenten gaat het dan weer ineens heel snel. Als ik bijvoorbeeld dronken thuiskom, als ik een supergoede film gezien heb, als ik mij euforisch, verliefd of gebroken voel. Ik sluit mezelf dan letterlijk op in mijn kamer, anders lukt het gewoon niet. Soms droom ik er wel van om gewoon eens wakker te worden als een vogel. Ik zou heel graag kunnen vliegen, rondreizen en gewoon het gevoel te hebben vrij te zijn. Bovendien zingt elk vogeltje zoals het gebekt is.

Ik kijk op naar bands die al verder staan als ons. Lana Del Rey is ook een grote inspiratiebron voor me. Met enkele

woorden weet zij in haar liedjes een waanzinnig verhaal te vertellen. Ik hoop dat ik het ooit ook zo ver ga schoppen als zij, al denk ik dat alles mogelijk is als je er maar honderd procent voor gaat.

De nieuwe lichting van Studio Brussel Toen we vorig jaar in maart meededen met De Nieuwe Lichting op Studio Brussel wist ik in eerste instantie eigenlijk niets af van de wedstrijd. Na de eerste ronde had ik zelf pas door dat we in een wedstrijd zaten. Ik dacht dat het gewoon de bedoeling was dat we eens live mochten spelen op de radio.

Ik had dus ook nooit enige verwachting om te winnen. Pas in de laatste ronde werd ik super zenuwachtig. Dit vooral omdat alle camera’s op mij gericht waren tijdens de prijsuitreiking.

Ik had zo’n schrik om af te gaan als een gieter. Gelukkig is dit niet gebeurd en hebben we de grote prijs gewonnen. Hierna ging het allemaal snel. De eerste release van onze single werd direct gedraaid op Studio Brussel. Vervolgens werden we de hotshot en kwamen we op nummer twee te staan in De Afrekening. We kregen veel aanbiedingen van verschillende labels en bookers. We kregen topmanager Christian Pierre te pakken, die al sinds het begin samenwerkt met onder andere dEUS en Balthazar. Dit was een hele eer voor ons, omdat hij manager is van alle groepen waarvan wij zelf ook allemaal grote fan zijn. We kregen ook veel meer optredens en supports voor internationale bands in grote zalen en momenteel zijn we op tour met Balthazar. Hierdoor zijn we zelf ook harder beginnen werken aan nieuwe songs.

Sylvie backstage tijdens haar tour. © Stef Poortmans

INTERVIEW | 17

The Voice van Vlaanderen maakt van artiesten eendagsvliegen Momenteel is de wedstrijd The Voice van Vlaanderen volop bezig. Aan zulke wedstrijden zou ik zelf nooit meedoen. Ik vind zo’n programma’s zeer gevaarlijk en ik ben van mening dat je gewoon van nul af aan moet beginnen en zoveel mogelijk optredens doet. Doordat ik als kind al op een podium stond, weet ik dat je vooral veel podiumervaring nodig hebt. Als je direct op een gigantisch podium wordt geplaatst met live camera’s op je gericht, is het gewoon niet mogelijk om al meteen goed te presteren.

Bovendien is voor mij de inhoud, het zelf creëren van je eigen muziek en alles wat daar rond hangt wat telt. Als je zulke wedstrijden wint, ben je gewoon een marionet, een ééndagsvlieg. Ik zou echt nooit het zangeresje willen zijn dat gewoon geen inhoud heeft. Daarmee bedoel ik, dat anderen alles voor je maken en beslissen hoe je er uitziet.

© Foto: Marie Wynants

©Stef Van Looveren

Ons eigen bedrijfje Doordat we enorm aan het groeien zijn als muziekband heb ik dit jaar al veel lessen moeten missen. Zeker deze maand ben ik nog nooit naar school kunnen gaan omdat we op tour zijn met Balthazar. Ik zit op jazz studio en mijn docenten houden er wel rekening mee. Het gebeurt daar vaker dat leerlingen het druk hebben met hun band. De lessen die ik gemist heb, kan ik moeilijk inhalen. Ik probeer gewoon zoveel mogelijk bij te leren als ik wel in de les kan zijn. Momenteel halen we nog niet zoveel winst uit Soldier’s Heart.

Doordat ik ook nog studeer, steken we al het geld letterlijk in één pot. Dat geld investeren we in opnames, hotels, benzine, videoclips enzoverder. Het is ons eigen bedrijfje dat we nu aan het opstarten zijn. Nu we als student nog hulp krijgen van onze ouders, zou het stom zijn om het geld nu al in onze eigen spaarpot te steken.”

18 | RUBRIEK

INTERVIEW | 19

Topmanager van Deus Wat onze muziek zo speciaal en uniek maakt is de sound.

Er is geen klassieke drummer en we hebben een aparte formatie. Er worden geen computers gebruikt maar toch klinkt het elektronisch. Er is enorm veel dynamiek en energie wanneer we live spelen. Dat zei onze manager me net nog.

We kregen al meer dan 5110 likes op Facebook en er keken al 76.160 mensen naar onze eerste videoclip. Onze tweede single komt er binnenkort aan. Al kan ik hier nog geen exacte datum op plakken omdat we deze nog moeten kiezen. We hebben drie opties, dus die kan ik nog niet vrijgeven. Ik kan wel zeggen dat ze al opgenomen zijn. Ik kan eveneens nog geen datum geven voor het album omdat we er nog volop aan aan het werken zijn. We zullen dus ook pas een datum vastleggen als we honderd procent tevreden zijn. We willen ons ook zeker niet overhaasten, het debuutalbum is nu eenmaal enorm belangrijk!

© Foto: Marie Wynants

African Fire Onze eerste videoclip African Fire werd gemaakt door Stef Van Looveren , een heel goede vriend van me. Ik vind het belangrijk en vooral veel leuker om te kunnen samenwerken met mensen die je ook persoonlijk kent. Het beeld dat bij onze muziek hoort is voor mij heel belangrijk. Onze eerste single werd geproduceerd door Compact Disc Dummies, die we persoonlijk kennen. Het is leuk om zo samen te werken omdat je dan sneller eerlijk bent tegen elkaar. Als we dit kunnen blijven doen, ben ik ervan overtuigd dat we steeds beter gaan worden.”

Welk geluid geeft je kippenvel?

20  | RUBRIEK

Nagels die over een schoolbord gaan, het extreem hoog gepiep van een micro, of een vork die in een bord krast. Allemaal geluiden die mensen rillingen geven.

Er zijn namelijk ook veel andere, originelere geluiden die mensen echt onuitstaanbaar vinden. AURO vroeg aan volgende personen welk geluid ze absoluut verafschuwen.

Ook vroegen we van welk geluid ze net het meest houden.

Dit kan het geluid zijn van een favoriet instrument, de natuur of zelfs het geluid van een dier.

Tekst & Beeld: Stef Poortmans

VOXPOP | 21

Iris Luyckx (21) Studente Journalistiek

Daisy Van Thielen (45) Verkoopster kledingwinkel

Yannick Brouwers (19) Student bouwkunde

Lelijkste “Ik word er echt chagrijnig van als mijn buren hun televisie te luid hebben staan. Er is een enorm gezoem en geluid dat doorheen de muren komt.

Ik krijg er écht kippenvel van. Ik kan het programma dat ze bekijken niet volgen, maar hoor wel alles wat er gebeurt, onuitstaanbaar!”

Lelijkste “De haren over heel mijn lichaam komen recht te staan bij het passeren van de hulpdiensten. Toen ik klein was heeft mijn oudere broer een zwaar ongeval gehad. Al de hulpdiensten die hier aan te pas kwamen hebben een impact gehad op de rest van mijn leven. De loeiende sirènes brengen enorm slechte herinneringen terug.”

Lelijkste “Wanneer ik bij de tandarts ben en hij haalt zijn tandboor boven, krijg ik echt de kriebels. Ik zou dan het liefst van al gewoon gaan lopen. Omdat ik het verschrikkelijk gevoel als hij hiermee in mijn mond komt associeer met het geluid, maakt dit het nog honderd keer erger en scheller.”

mooiste “Ik ben op vakantie geweest naar Toscane. Om tien uur ’s avonds hoor je nog altijd de krekels tjirpen. Dat geluid geeft me een echt vakantiegevoel, heerlijk. Ik heb in Toscane ook een doosje gekocht waarin telkens als je het open deed, een krekeltje begon te tjirpen. Maar het is toch niet hetzelfde.”

Mooiste “Als ik een boek lees naast het zwembad, hoor ik de vogeltjes fluiten. Dit geeft me altijd een blij gevoel en brengt me ook tot rust. Maar het allermooiste geluid dat ik ooit gehoord heb, is het allereerste geluid dat mijn baby’tje maakte toen ik net bevallen was. Dit magische moment weet je dat je kindje gezond is.”

Mooiste “Ik hou enorm van de natuur. In de bossen van de ardennen vind ik het superleuk om een prachtige wandeling te maken. Als je dan een stromend beekje of riviertje hoort, dat geluid is echt mooi. Ik kan niet uitleggen waarom, maar ik vind het echt prachtig.”

22 | VOXPOP

Guy Deswert (54) Technisch assistent Stadsdienst

Kenzo van laeken (21) student interieurvormgeving

Mary-ann Van Bost (44) Verpleegkundige

Lelijkste “Ik was aan het fietsen op het industrieterrein in Oevel. Ik herinner het me nog heel goed. Ik zag twee vrachtwagens tegen hoge snelheid op elkaar inrijden. Die enorme ‘knal’ die ik hoorde ging door merg en been. Het was zo’n verschrikkelijk geluid dat ik er toch even slecht van geweest ben.”

Lelijkste “Als ik de verpakking van een breekbaar voorwerp openmaak, zit er altijd piepschuim bij in de doos. Als dit tegen elkaar schuurt, ga ik lopen.

Er bestaat gewoon geen erger geluid!

Zeker bij mijn studies moet ik regelmatig piepschuim gebruiken. Echt degoutant! Jammer genoeg kan het soms niet anders.”

Lelijkste “Een kreet van pijn is iets wat ik niet aankan. Bij mensen, maar vooral bij dieren. Dieren zijn onschuldig en kunnen niets doen aan menselijk geweld. Zoals bijvoorbeeld de honden die ze ophangen in Spanje. Die dieren kunnen zich niet verdedigen en janken voor hun leven. Dat gekrijs van onmacht en lijden raakt me echt.”

mooiste “Als je stress hebt is het altijd leuk om eens uit te waaien aan het strand.

Het geluid van de ruisende wind, het golvende water en de krijsende meeuwen is het prachtigste geluid dat je kan ervaren. Natuurlijk is dit het mooiste op een koude winterdag!”

mooiste “Ik ben iemand die erg graag op reis gaat. Liefst zo ver mogelijk en naar de warmste bestemmingen. Eender wanneer ik het geluid van een vliegtuig hoor dat overvliegt, brengt het me in vakantiestemming. Ik begin dan weg te dromen over warme landen en de leuke vakanties die ik nog ga doen.”

mooiste “Het mooiste geluid dat er bestaat is de lach van mijn dochtertje Emma.

Sinds zij geboren is, heeft mijn leven meer zin en ben ik in zekere zin een ‘rijkere’ vrouw geworden. Iedere moeder wilt toch dat haar kind gelukkig is. Een lach is hier natuurlijk het perfecte bewijs van.”

VOXPOP | 23

Kirstie Eelen (23) verkoopster

Lelijkste “Ik woon in de stad en moet hierdoor dikwijls de bus of de tram nemen.

Hier zitten vaak krijsende of wenende baby’s en kleine kindjes op. Ik kan geen geluid bedenken waar ik me meer aan kan ergeren of storen. Ik vind het echt zo irritant en onuitstaanbaar dat ik zelfs durf uitstappen om de volgende te nemen.”

mooiste “Het is misschien wat raar of gênant, maar het allermooiste geluid vind ik een kreunende man. Ik durf tenminste zeggen wat ik echt denk. Ik vind het opwindend als een man kreunt in bed. Ik denk dat meerdere vrouwen dit wel leuk vinden, maar niet openbaar durven zeggen.”

24 | ACHTERGROND

PonoMusic

Neil Young en de vierde muziekdimensie Wees voorbereid, beste muziekfanaat.

De nieuwste generatie audio staat voor de deur. De ‘wauw’-reacties bij dit project zijn niet meer te tellen en komen uit alle uithoeken van de wereld: van muziekliefhebbers tot producers en wereldberoemde artiesten. Een man met een duidelijke missie staat aan de basis van dit briljante idee: Neil Young. Hij wil de allerbeste luisterervaring tot bij muziekfans brengen. De god van de singer-songwriters vindt met PonoMusic onze muziekbeleving opnieuw uit.

TEKST SEBASTIAAN ROODHOOFT BEELD: Pono music

ACHTERGROND | 25

26 | RUBRIEK

Neil Young: “Pono wants to preserve the history of music, in all of its beauty and expression, for all time. Forever.

Our listeners should hear what we heard”

© Flickr - sten

Neil Young Voor de onwetende lezer schotelen we nog een minibiografie van Neil Young voor. De 68-jarige Canadees is een levende muzieklegende. Hij is een van de meest gerenommeerde singer-songwriters ooit en oefende grote invloeden uit op bands als Nirvana en Pearl Jam. Hij wordt daardoor niet voor niets The Godfather of Grunge genoemd. Young nam talloze nummers en albums op. Zijn bekendste hits zijn Heart of Gold, Cinnamon Girl, Old Man & het wereldberoemde Rockin’ in the Free World.

ACHTERGROND | 27

Technisch Een cd heeft een standaard van 16 bit/44.1 kHz. Hoge resolutie audiobestanden kennen deze standaarden niet.

Een specificatie hiervan kan bijvoorbeeld 24 bit/96 kHz zijn. Simpel uitgelegd: bij de tweede en bovendien hogere resolutie is er minder verlies aan geluid. Op de cd hoort u met andere woorden je favoriete nummer niet zoals het is opgenomen in de studio. Bovendien laat een cd ook geen bestand met hoge resolutie toe.

V

erbaasd, maar vooral met de glimlach. Zo slaan mensen het portier van de wagen dicht waarin ze net naar PonoMusic luisterden. Mensen als jij en ik, maar ook wereldsterren en topproducers. Red Hot Chili Peppers, Pearl Jam, Beastie Boys, Foo Fighters, etc. Allen zijn ze diep onder de indruk van de sound die ze net hoorden. Deze mensen zijn het stuk voor stuk met elkaar eens: ze hoorden net muziek zoals muziek wordt verondersteld te klinken, dynamisch, warm, vol, met karakter en gevoel.

Het leven van een muzikant kan zwaar zijn. Er moeten moeilijke keuzes gemaakt worden bij de laatste, zware loodjes van een muziekalbum. Hoe zal een artiest zijn opgenomen materiaal laten verschijnen? Die keuze heeft rechtstreeks invloed op ons, de fans. De muziek verschijnt uiteindelijk op cd en uiteraard sta je te springen om het nieuwste werk van je idolen in huis te halen. Onthoud dan het volgende: de cd in je verzameling is in wezen slechts een zwakke kopie van het origineel opgenomen materiaal.

Kwaliteitsverlies Wij willen geen afbreuk doen aan onze eigen cd-collectie, maar uiteindelijk is dit wel de waarheid. Op de weg van de studio naar het schijfje wordt er voortdurend gesleuteld aan alle opgenomen nummers om de luisteraar aan het einde van de rit een mooi geheel voor te schotelen. Helaas, want je luistert op dat moment als het ware naar een ‘samengeperst’ muzieknummer. Dat is ongeveer hetzelfde als kijken naar een beeldscherm met weinig pixels, terwijl er hd voorhanden is. Wat is logischerwijs het resultaat? Kwa-

Wij durven al eens te zeggen dat een bitrate van 256 kbps een kwalitatief goed audiobestand oplevert. Hoe hoger het cijfer van de bitrate, hoe meer informatie er kan verzonden en ontvangen worden per tijdseenheid. Bij een ultra hoge resolutieopname is er een bitrate van wel 9216 kbps voorhanden. Er is in zo’n Pono bestand tot wel 30 keer meer data aanwezig om een nummer uit te reconstrueren. Je zal niet weten wat je hoort.

Vergelijk PonoMusic gerust met de beeldschermen van vandaag. Op een oude beeldbuis-tv kan je alle programma’s probleemloos volgen. Op een ultra hd-scherm zijn dezelfde beelden echter nog tien keer mooier.

28 | ACHTERGROND

liteit- en geluidsverlies. Waarom is dat in godsnaam zo? Op een cd is het niet mogelijk om bestanden van de allerhoogste kwaliteit die er voorhanden is af te spelen. Het klopt dat een cd inderdaad al zeer goed klinkt, maar het kan dus nog beter, véél beter. PonoMusic laat de luisteraar zijn favoriete nummers beleven zoals de artiest het nummer in kwestie ooit opnam, zonder verlies aan kwaliteit.

Live-sound Dit gezegd zijnde, wat is PonoMusic nu concreet? Eerst en vooral spreken we hier niet van een nieuw formaat van audiofile. Daarnaast heeft Pono ook niets te maken met een superieure klankinstallatie. Dat blijkt al uit de demonstratie van het product met de boxen van een simpele auto.

Klanten bij PonoMusic hebben een systeem voorhanden dat hen toegang biedt tot hun favoriete muziek zoals hij werd gemaakt, aan de hoogst mogelijke digitale resolutie die er voorhanden is. Pono laat dus digitale muziek zo dicht mogelijk grenzen aan analoge sound, alsof u vinyl beluistert.

Of nog beter: alsof u live meeluistert. Bij het project hoort de Pono-Player, een speciaal ontworpen device voor het afspelen van hoge resolutie audiobestanden. Een selectie van muziek zal beschikbaar zijn in de PonoMusic Store. Deze online winkel is afhankelijk van artiesten en labels die willen meewerken aan het project. Als zij in hun archieven op zoek gaan naar de masters, ofwel de origineel opgenomen bestanden, worden deze te koop gezet in de PonoMusic Store. De webwinkel zal dus steeds groeien.

The real thing Zullen al onze favoriete nummers verschijnen in de beste kwaliteit? Die kans zit er dik in. Artiesten en platenlabels springen massaal op de trein van de revolutionaire muziekbeleving. Ze zijn vaak laaiend enthousiast. Volgens Pono is de reden hiervoor simpel: “Do you think Leonardo da Vinci

would be happy if we could only see photocopies of the Mona Lisa?” Dat zegt genoeg. Wij zijn opzoek naar het échte, the real thing. Artiesten besteden de grootste zorg en toewijding aan hun product, aan hun kunst. Het zou dan ook erg jammer zijn als de toeschouwer nooit toegang heeft tot het échte werk en het in wezen moet doen met een fotokopie. De lijst van artiesten die hun appreciatie laten blijken is enorm en bevat niet de eerste de beste namen. Onder andere Elton John, ZZ Top, Kings of Leon, The Eagles, Red Hot Chili Peppers, Foo Fighters, Metallica & Pearl Jam laten hun waardering blijken. De lijst van meewerkende artiesten is bovendien nog langer en breidt alsmaar verder uit.

Megasucces Dit muziekproject zag voor het eerst het daglicht in 2012.

Toen lanceerde Neil Young reeds een prototype van de Pono-Player op fundraising website Kickstarter. En met succes. Het bracht hem een dik half miljoen dollar op. In maart 2014 worden de first editions van de Pono-Player voorgesteld bij een nieuw Kickstarter project. Heel het project krijgt hier concreet gestalte. Het wordt de wereld al vlug duidelijk wat voor een evolutie van digitale muziek er zit aan te komen. De PonoMusic onderneming is een hit.

De horde fans is massaal en de eindbalans is niet te overzien. Het einddoel om 800.000 dollar in te zamelen haalt Neil Young op 1 dag. Het project gaat door zijn dak en blijft opbrengen, maar liefst tot 6.225.354 dollar op enkele weken tijd. Pono was goed voor 700 dollar per minuut en daarmee het derde succesvolste Kickstarter project ooit.

Subtiel Bij Neil Young gaat het erom dat de luisteraar hoort en voelt wat de artiest maakt op exact dezelfde wijze als de artiest dat zelf doet. Pono is immers een Hawaïaans woord dat eerlijk en puur betekent. Neil Young wil de magie van

RUBRIEK | 29

30 | ACHTERGROND

muziek tot bij jou brengen. Hij wil denkbeeldig de deuren van de opnamestudio’s openzetten. Het dynamische en pure geluid dat bij de opnames alleen hier te horen valt moet toegankelijk zijn voor iedereen. Zo zal het met PonoMusic mogelijk zijn om al de subtiele nuances, toevoegingen, echo’s, textuur en emoties te ervaren waar de artiest zo hard aan werkt. Om het met de woorden van Neil Young zelf te zeggen: “Pono wants to preserve the history of music, in all of its beauty and expression, for all time. Forever.

Our listeners should hear what we heard”. Duidelijker kunnen we niet zijn.

Revolutie De evoluties op het gebied van audiotechnologie zitten duidelijk in de lift. Na het baanbrekende driedimensionaal geluid, ontketent PonoMusic nu een nieuwe muzikale revolutie. Beleef muziek voortaan alsof je er live naar staat te luisteren. Neil Young voegt aan onze muziekbeleving in feite nog een vierde dimensie toe waar iedere muzikant en muziekliefhebber naar opzoek is: de ziel van muziek.

pono-player De Pono-Player komt uit in verschillende signature-series van de meewerkende artiesten. Ook speciale edities, zoals bijvoorbeeld met een doorschijnend frame, zullen te koop zijn. In november 2014 zouden de eerste apparaatjes stilaan op de markt verschijnen. Een toestel kost 399 dollar (290 euro). Wie er snel bij was op Kickstarter had kunnen profiteren van de 100 dollar korting en maakte nog kans om een van de limited edition signature series te bemachtigen.

Digitale albums met hoge resolutie worden verkocht in de PonoMusic Store op ponomusic.com. Prijzen zullen schommelen tussen de 15 en de 25 dollar (tussen de 10 en de 20 euro). De Pono-Player beschikt over 128 gigabyte, waarvan 64 op het toestel zelf en 64 op een microSD kaart. Met een SDXC microSD kaart valt dat geheugen uit te breiden. Met genoeg kaartjes is de opslagruimte in principe dus oneindig. De 128 gigabyte biedt plaats voor ruim 3200 nummers met hoge resolutie. Bij ultra hoge resolutie opnames, het neusje van de zalm qua kwaliteit, passen er slechts 800 nummers op het apparaat. 128 gigabyte biedt in normale omstandigheden plaats aan een 15.000-tal nummers van cd-kwaliteit. De bestanden van Pono zijn zeer groot. Op één gigabyte kan u slechts 6 à 7 nummers kwijt van de allerbeste kwaliteit. Een paar extra microSD kaartjes zijn zeker welkom.

INFOGRAFIEK | 31

Neen, dit is niet de titel van een nieuwe horrorfilm of je gevoel bij het luisteren naar een Justin Bieber album. Killer sound zou een synoniem kunnen zijn voor ‘té luid’ of ‘luider dan luid’. Nieuwsgierig?

Wij zetten op een rijtje hoe geluid niet alleen je gehoor kan aantasten, maar simpelweg alles op zijn pad genadeloos kan verwoesten.

En daar is lawaai voor nodig, gigantisch veel oorverdovend lawaai.

TEKST & Artwork SEBASTIAAN ROODHOOFT

32 | INFOGRAFIEK

Z

elfs de stofzuiger kan al wel eens té luid zijn, en deze produceert ‘ocharme’ 70 decibel (dB). Om een geluid te vinden dat luider is dan luid moeten we het grootser zien. Vuurwerk misschien? Met een 150-tal decibel loop je er ongetwijfeld gehoorschade van op, maar we zijn op zoek naar een geluid dat nog harder is. De lancering van een space shuttle (180 dB), de luidste speaker ooit (182 dB) of de blauwe vinvis (188 dB) komen al aardig in de buurt. Deze geluidsbronnen bezorgen onmiddellijk gehoorverlies.

Kan het nog luider? Jazeker, nog een 6-tal decibel méér dan de blauwe vinvis om precies te zijn. Op 194 dB ligt inderdaad de grens van het luidst mogelijke lawaai. Waarom stel je jezelf de vraag? Bij elk geluid is er een geluidsgolf die zich verplaatst. Geluidsgolven hebben voor die voorbeweging lucht nodig. De lucht waardoorheen de golven zweven wordt samengeperst. Hoe luider iets is, hoe sterker lucht wordt geplet. Deze raakt bij zeer heftig lawaai op, net zoals een glas water leeg raakt bij grote dorst. Als àlle luchtmoleculen worden weggeduwd ontstaat er een vacuüm. De golven hebben op dat moment klaarblijkelijk geen medium meer om zich in voor te bewegen. Met andere woorden: een geluidsdruk van 194 dB veroorzaakt het geschetste vacuüm. De druk is hier zo hoog dat alle lucht wordt weggeduwd.

Met geluid en het begrip ‘decibel’ is bovendien iets vreemds aan de hand. De decibel vindt zijn verhoudingen op een logaritmische schaal. Simpelweg komt dat er op neer dat

Vanaf 194 db kan je beter van een schokgolf spreken dan van een geluidsgolf.

Een dodelijke schokgolf weliswaar.

wat maakt drie decibel nu uit?

103 dB is dubbel zo luid als 100 dB. een geluid van bijvoorbeeld 40 dB niet twee keer zo luid is als 20 dB, maar wel 20 keer zo luid! Voor de festivalgangers onder ons hebben we nog een kleine nuance. Het maximum toegelaten aantal decibel op een festival ligt niet langer op 103, maar op 100 dB. Wat maakt die 3 dB nu uit? 103 dB is dubbel zo luid als 100 dB...

Berekening We willen je graag het complete verhaal vertellen en daarom maken we deze toevoeging: méér dan 194 dB is mogelijk. Onze redactie spreekt zichzelf hier niet tegen.

De geluidsdruk van 194 dB is voor ons mensen het luidst mogelijke geluid. Een hoger aantal decibels kan, maar dan kunnen wij het extreme lawaai gewoonweg niet meer horen. In normale omstandigheden is geluid sinusvormig (de periodieke golfbeweging, de vloeiende geluidsgolf zoals je die kent). Bij meer dan 194 dB wordt het geluid in die mate verstoord dat de sinusvorm verandert. Er treden schokken op. Op dit punt mogen we niet meer spreken van een geluidsgolf. Een schokgolf daarentegen is correcter. Bovendien zullen wij zo’n luid lawaai ook niet kunnen opnemen.

Het is dus fout om te stellen dat er geluiden van meer dan 194 dB ‘geregistreerd’ zijn, want dat is niet mogelijk. Deze geluiden zijn geschat of, in het beste geval, heel accuraat berekend.

Vulkaan Je bent gefascineerd en wil kosten wat het kost een geluid van meer dan 194 dB meemaken. Onze redactie is bezorgd om je dierbare gehoor en raadt dat dan ook ten zeerste af.

Maar het leven is nu eenmaal aan de durvers. In eerste instantie moet je op zoek gaan naar een geluidsbron die meer dan 194 dB kan produceren. Geen gemakkelijke opdracht als je het ons vraagt. Wat komt er zoal in aanmerking?

INFOGRAFIEK | 33

Aardbevingen, vulkaanuitbarstingen, de explosie van een kernbom of de impact van een meteoriet.

Een tweede belangrijk punt is dat je zo dicht mogelijk bij het centrum van de bron gaat staan. Daar is het geluid immers het sterkst. Toevallig bent je de enige echte Steven Seagal en weet je uit de meest benarde situaties te ontsnappen zonder te sterven. Laat in naam van de wetenschap dan maar een kernbom voor je voeten vallen, je draait er je hand toch niet voor om. We twijfelen niet aan je superkrachten om de explosie te overleven, maar een geluid van méér dan 194 dB is onze befaamde killer sound. Bij het ‘horen’ van dit geluid is de dood tot gevolg haast een feit. Hier heeft zelfs Steven Seagal een probleem.

De perfecte moord?

Iemand vermoorden met geluid is dus perfect mogelijk.

Onze redactie moedigt echter geen criminaliteit aan en de misdadige AURO-lezer moeten we daarom teleurstellen.

Zelfs als je als crimineel een pistool zou hebben dat om een of andere bizarre reden meer dan 194 dB kan produceren, zou het slachtoffer de schutter zelf zijn. Hij staat immers vlak bij de bron. Uitstekende gehoorbescherming kan hier niet helpen. De perfecte moord met behulp van geluid is dus uitgesloten. De schokgolf die ontstaat bij zo’n aantal decibels boort zich onmiddellijk een weg door de botten en de hersenen. Deze eerste zullen ongetwijfeld in stukken barsten. Ook voor de mensen met botten van staal hebben we slecht nieuws: de hersenen kunnen niet ontsnappen aan de trillingsniveaus en zullen onherroepelijk exploderen in de schedel (moest deze onverwoestbaar zijn).

Wetenschappers zeggen wel eens dat bij een geluid van 200 dB elk menselijk leven onherroepelijk stopt, zonder overlevingskans. (SR)

Decibels voor gevorderden De die-hards schotelen we nog een kleine nuance ‘rekenen met decibels’ voor. Het zit namelijk zo dat je twee afzonderlijke geluidsbronnen niet bij elkaar mag optellen.

Voorbeeld: bron 1 produceert 60 dB en bron 2 is goed voor 40 dB. Het is fout te veronderstellen dat beide bronnen samen 100 dB produceren, zo werkt het nu eenmaal niet met geluidsdruk.

Het geluidsdrukniveau bepaalt hoe sterk een geluid is. Dit begrip is essentieel om te ‘rekenen met geluid’. Wanneer we twee geluidsbronnen bij elkaar optellen, kan het totale aantal decibel niet hoger liggen dan 3 dB boven de luidste bron van de twee. Dit is dan weer niet het geval wanneer de twee geluidsbronnen met elkaar gecorreleerd zijn zoals dat bijvoorbeeld bij speakers is. Deze bronnen zenden immers identiek hetzelfde signaal uit. In dit geval kan het totale aantal decibel niet hoger zijn dan 6 dB luider dan de luidste bron.

De draad nog niet verloren? Dan maken we nog één kleine opmerking. Als geluidsbron A een 20-tal dB meer produceert dan geluidsbron B, dan zal het totale aantal decibels bijna gelijk zijn aan datgene van de luidste bron (in dit geval dus geluidsbron A). Bij een verschil van 20 dB is er haast geen verhoging van de geluidsdrukniveaus. Hopelijk hebben we hier het misverstand van 10 stofzuigers van 70 dB = 700 dB volledig de wereld uitgeholpen!

In feite produceren deze 10 stofzuigers samen slechts 80 dB. Er komt dus ook geen 3 dB bij per toegevoegd toestel. Per extra apparaat wordt die toegevoegde waarde steeds kleiner. Met andere woorden: 100 bulderende stofzuigers zijn alles behalve aangenaam, maar u wordt er bijlange niet doof van.

36 | RUBRIEK 36 | FOTOREPORTAGE

FOTOREPORTAGE | 37 RUBRIEK | 37

Percussionist Bert Bert is zeventien maar heeft al de gekste instrumenten waarvan velen onder ons het bestaan niet eens afweten. Zo heb je de Cajon, 1 de Kalimba 2 of een zelfgemaakt ‘ding’ met een ballon. 3 Bert maakt met eender welk voorwerp de gekste

beats en meest excentrieke muziek. Zelfs met doodgewone lepels flanst hij iets in elkaar. 4 Hij heeft zoveel instrumenten dat hij de tel ondertussen kwijt is geraakt.

Hij speelt al sinds zijn zevende percussie waardoor zijn passie voor het

experimenteren met geluid en voorwerpen enkel groter is geworden. Hoewel hij niet

van het commerciële houdt, heeft hij toch deelgenomen aan Belgium’s Got Talent om

het publiek te overtuigen van zijn ‘alternatieve’ stijl. Met zijn huidige band ‘Soaring Flight’ 5 heeft hij de eerste prijs gewonnen van de Kunstbende 2014.

Beeld & tekst: Stef Poortmans

38 | Fotoreportage | RUBRIEK

4

2

5

3

FOTOREPORTAGE| 39 RUBRIEK | 39

1

40 | RUBRIEK 40 | FOTOREPORTAGE

Thiesietuber Mathijs Mathijs maakt muziek op pvc-buizen. Hij heeft met zijn papa en oma het gekste instrument gemaakt dat je ooit al gezien hebt. Zijn ‘thiesietube’ is een spinnenweb

van plastiek buizen waar een uniek geluid uitkomt. Hoewel hij nog maar twaalf is,

werd hij tweede in de grote finale van Belgium’s Got Talent. Hij speelt ook piano en

drum, maar dit vindt hij veel te gewoon. Hij vindt het net leuk dat mensen naar hem opkijken als hij op zijn ‘thiesietube’ speelt. Zijn droom is om een bekende muzikant te worden. Hij is zeker niet van plan om die op te geven.

Beeld & tekst: Stef Poortmans

FOTOREPORTAGE | 41 RUBRIEK | 41

42 | RUBRIEK

FOTOREPORTAGE | 43 RUBRIEK | 43

44 | RUBRIEK 44 | REPORTAGE

opleidingen tot audio engineer in belgië

Klankacademie vs SAE Brussel vs PXL

REPORTAGE | 45 RUBRIEK | 45

Technologie staat niet stil. Dat is niet alleen het geval voor het internet, ook de audiovisuele sector evolueert constant. Het is gemakkelijker dan ooit om zelf aan de slag te gaan in je eigen home studio. Maar wie toch een stapje verder wil gaan en zichzelf wil ontplooien tot topproducer, volgt best les in een school of academie. Maar met het steeds groter wordende aanbod is het heel moeilijk om de juiste school te kiezen. Je hele toekomst hangt af van dat moment, dus is het belangrijk dat je de juiste keuze maakt en de opleidingen vergelijkt.

Hieronder volgen drie soortgelijke opleidingen in Vlaanderen met verschillende afstudeermogelijkheden, maar die toch hun eigen unieke aanpak hebben.

TEKST & BEELD YANNICK FLEERACKERS

46 | REPORTAGE

De Klankacademie

P

al in het centrum van Mechelen ligt de Klankacademie. Deze is twaalf jaar geleden opgericht door Jan Volckaert en is ondertussen uitgegroeid tot een begrip in Mechelen. Er zijn vier aparte studio’s aanwezig die allemaal zijn uitgerust met professionele apparatuur.

Wie kan er terecht?

Iedereen kan zich inschrijven om les te volgen bij de Klankacademie. Er is geen voorkennis nodig en er wordt ook geen toelatingsproef afgenomen. De meeste hebben wel al voorkennis of zijn al met muziek bezig in hun vrije tijd. Het zijn zowel hobbyisten als professionals die aan de Klankacademie gaan studeren. Vaak zijn het ook mensen die er al wel enkele jaren mee bezig zijn, maar de technische achtergrond nooit hebben geleerd. Een andere groep van studenten volgt de opleiding als voorbereidend jaar. Zij kiezen er dan voor om later naar een andere school te gaan met een soortgelijke focus. Volgens Volckaert zitten er studenten bij die na een opleiding te volgen bij de Klankacademie opeens wel door de toelatingsproef geraken van een hoge school of conservatorium, terwijl dat daarvoor niet lukte.

Opleiding zelf

De opleiding zelf bestaat uit zes modules, of ‘levels’. Een normaal traject start midden september en loopt tot half mei. Daarna zijn deze 6 levels afgerond en kan de student zelf aan de slag gaan. Hieronder volgt een korte uitleg van de verschillende levels.

Level 1/1+: Tijdens level 1 wordt de basis gelegd voor geluidstechniek in een studio. Level 1 bestaat uit 25 uur les waarin verschillende thema’s behandeld worden. Zo worden akoestiek, EQ & Dynamics, digitale audio & software, mixing en mastering uitgelegd. Voor zij die het willen is er nog de mogelijkheid om vijf extra sessies te volgen van telkens drie uur. Daar worden zaken zoals sequencing, Reason en klanksynthese & MIDI behandeld.

Level 2: Een producer moet natuurlijk ook kunnen werken met een DAW (digital audio workstation). In de Klankacademie is er gekozen om Pro Tools van Avid te gebruiken.

Tijdens dit level worden op twee dagen tijd de belangrijkste functionaliteiten aangeleerd.

Level 3: Hier wordt voor het eerst praktijkervaring opgedaan. Het is natuurlijk belangrijk dat voordien eerst een brede theoretische basis aangeleerd werd. De academie zorgt hier voor singer-songwriters en de student zorgt dan voor de opname en afwerking in de studio.

Level 4: Van een klein groepje in level 3 wordt er nu overgestapt naar een echte band. Dit bestaat uit de opname van meerdere instrumenten en de afwerking achteraf. Het hele proces wordt van A tot Z overlopen en bestaat uit 50 uur studiopraktijk.

Level 5: Van examens is geen sprake in de Klankacademie.

In plaats daarvan wordt er per duo een eigen muziekproject volledig uitgewerkt. Dit wil zeggen: opnemen, mixen en masteren. Dit project neemt ongeveer 40 uur in beslag.

Level 6: Hier hebben de studenten de mogelijkheid om te mixen op een SSL 9000J. Hier zijn er maar twee van in België en 300 in de hele wereld, dus dat is een vrij unieke kans.

3D & 2D onderwijs

Jan Volckaert volgt de mening van Jef Staes, een auteur en keynote speaker. Hij noemt het traditionele onderwijs het 2D onderwijs, waar weinig kans is op persoonlijke feedback. Studenten willen gewoon hun diploma halen na drie jaar en telkens door hun examens geraken. Volckaert probeert het met de Klankacademie op de 3D manier aan te pakken. Daar heb je drie dingen voor nodig: passie, talent en toegang tot informatie. Dat laatste is niet alleen meer de hogeschool of universiteit, maar meer dan ooit ook het internet, je netwerk en werkervaring.

Bij de Klankacademie werken ze met kleine groepjes en kunnen er maximum achttien studenten les volgen per schooljaar. Daardoor wordt les geven veel persoonlijker en is het gemakkelijker om direct feedback en hulp te krijgen.

Verschil met andere soortgelijke opleidingen?

Eerst en vooral is de Klankacademie een vzw en vallen zij dus niet onder het Ministerie van Onderwijs. Daardoor is er heel veel ruimte voor een flexibele aanpak. Een ander voordeel van een vzw is dat het geld dat binnenkomt meteen kan geïnvesteerd worden in nieuw materiaal. Studenten kunnen ook feedback geven waardoor de opleiding constant evolueert. Er worden geen examens afgenomen, maar er is wel een praktische proef. Volgens Jan Volckaert wordt

© De Klankacademie

REPORTAGE | 47

48 | REPORTAGE

er weinig gevraagd naar een diploma in de audiovisuele sector. Er wordt vooral gekeken naar welke competenties een bepaalde student bezit. Als je stipt bent, deadlines haalt, je goed in groep kan werken en er op je gerekend kan worden, is dat meteen een groot pluspunt.

Waarom de Klankacademie?

Uniek aan de Klankacademie is het systeem van een lidmaatschap. Per jaar betaal je een bepaald bedrag waardoor je lid kan worden en credits krijgt. Het is dan nog mogelijk om na de afronding van de opleiding toch nog de studio’s te blijven gebruiken, mits betaling. Dit krediet vervalt niet dus je kunt blijven gebruik maken van de hele infrastructuur.

Er worden vaak workshops gegeven waardoor de student constant nieuwe informatie aangereikt krijgt. Onlangs was er de mogelijkheid om een workshop ‘mastering’ te volgen voor 200 euro. Er kunnen dan maximum acht mensen deelnemen, zodat de groep niet te groot wordt en persoonlijke begeleiding gegarandeerd is. Deze workshops worden naar iedereen gecommuniceerd zodat ook nog mensen die de opleiding al een tijdje verlaten hebben, toch nog de workshop kunnen volgen. Er wordt om de twee maanden een nieuwsbrief verstuurd met informatie over de workshops of de aanschaf van nieuw materiaal.

© De Klankacademie

Op de Klankacademie wordt er ook vaak gevraagd naar studenten die met een externe firma willen samenwerken aan een bepaald project. Die firma wordt dan in contact

gebracht met de student die daar geschikt voor is. Zo krijgt de student al meteen de kans om ervaring op te doen bij een firma of studio. Die follow-up wordt volgens Volckaert niet vaak gedaan in andere scholen.

Een vierde aspect is de server op copy.com. Op die server is 70 Gigabyte aan oefenbestanden te vinden, waar de student zelf mee aan de slag kan. Die zijn ook na de opleiding nog steeds beschikbaar, zodat de student er tijdens een vrij moment altijd aan kan. Dit is niet verplicht, maar er wordt een beetje in de goedheid van de mens geloofd. Iemand die een dergelijke opleiding volgt is vanuit een zekere interesse vertrokken en zal meestal wel iets doen met die oefeningen.

Toekomst?

Na de opleiding heb je verschillende opties om aan de slag te gaan. Studenten van de Klankacademie komen bijvoorbeeld terecht in de broadcast-sector. Dat is wel een minderheid, omdat zij meestal kiezen om naar het RITS in Brussel of naar het Narafi in Brussel te gaan. Maar voor mensen rond de 30 jaar oud is het al moeilijker om nog een opleiding van drie jaar te gaan volgen aan een dergelijke school.

Zij gaan dan naar de Klankacademie. Andere jobmogelijkheden houden in: werken bij culturele centra, theaters of PA bedrijven. Natuurlijk zijn er ook enkele die achteraf hun eigen homestudio of volwaardige studio openen. Voor diegene die niet willen vastgebonden zijn aan een vaste werkplaats, is er natuurlijk ook nog de kans om als freelance audio engineer te werken.

© De Klankacademie

REPORTAGE | 49

Prijzen

Misschien wel het belangrijkste dat studenten vaak tegenhoudt om een dergelijke richting te kiezen. Een school waar zoveel professioneel materiaal aanwezig is, daar moet je natuurlijk iets meer voor betalen. Voor een traditionele school betaal je inschrijvingsgeld en boeken en daar valt de prijs in verhouding nog mee. Maar daar heb je natuurlijk geen materiaal ter beschikking zoals in de Klankacademie.

Een student die alle zes levels wil doorlopen, moet daar ongeveer 5000 euro voor neertellen. In ruil daarvoor krijg je wel 250 uur studiotijd, wat voor 20 euro per uur niet zo heel veel is. Wat je voor dat geld nog krijgt is constant professionele begeleiding van een docent of expert. Per drie studenten is er minstens één docent aanwezig die kan helpen.

Qua infrastructuur zijn er weinig scholen die iets beter aanbieden als de Klankacademie. Er zijn bijvoorbeeld 150 microfoons ter beschikking en er wordt ook constant gewerkt met de laatste softwareversies. Het programma Pro Tools van Avid wordt op alle vijf computers gebruikt en wordt bijna elk jaar vernieuwd. Daar hangt al snel een

prijskaartje aan vast van 2500 euro voor de vijf computers.

Uniek voor de Klankacademie is de aanwezigheid van een SSL 9000J, een analoge 64-kanaals mixing console waar er maar twee van in België zijn. Dit is de mixing console die sterren als Jay-Z en Timbaland in hun homestudio hebben.

Deze kostte vijftien jaar geleden 16 miljoen frank, dus omgerekend ongeveer 400 000 euro.

Meer informatie

Meer informatie vind je op www.klankacademie.be

50 | REPORTAGE

SAE Brussel

H

et SAE Instituut in Brussel is ongeveer twaalf jaar geleden opgericht, maar het oorspronkelijke idee komt uit Australië. Daar werd het eerste SAE Instituut gebouwd in 1976. Dat is dan later overgekomen naar Europa, zoals Engeland, België en Duitsland. Alexander Vyverman is sinds september 2012 hoofd van de afdeling audio en studeerde in 2005 en 2006 ook aan deze school.

Hij kan dus als geen ander vertellen hoe het er daar aan toegaat.

Sinds 2011-2012 is het mogelijk voor Nederlandstalige studenten om les te volgen aan het SAE Instituut in hun moedertaal. Daarvoor werd uitsluitend in het Frans les gegeven, wat dus niet zo ideaal was voor de Nederlandstalige leerlingen. Op dit moment is het grootste deel van de studenten Franstalig, omdat die al tien jaar terecht konden in de school.

Er volgen ongeveer 350 studenten les aan de school. Er zijn twee audio-opleidingen: een opleiding tot audio engineer en tot electronic music producer. De opleiding die hier wordt besproken is die van audio engineer, wat zoveel wil zeggen als geluidsingenieur.

Wie kan er terecht?

Iedereen kan terecht in SAE Brussel. Er zijn leerlingen van 17 en 65 jaar oud dus er is geen sprake van een leeftijdslimiet. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 22-23 jaar, omdat een grote groep van leerlingen direct na het middelbaar kiest voor SAE Brussel. Een andere grote groep van leerlingen heeft vaak al iets anders gedaan voor zij kiezen voor deze school. Zij hebben bijvoorbeeld al gewerkt in de geluid– en muzieksector en nemen dan later het besluit om daar iets mee te gaan doen en het professioneler aan te pakken. En kleine groep van studenten is iets ouder en beslist om na jarenlang sterk geïnteresseerd te zijn in geluid en muziekproductie toch te kiezen voor een professionele opleiding.

Toelatingsproef?

Er is geen sprake van een toelatingsproef, maar wel van een soort ingangsexamen. Alle potentiële leerlingen moeten individueel, voor de opleiding begint, een uurtje met enkele mensen van SAE Brussel samen zitten. De leerling moet dan een motivatiebrief, een CV en een audiogram (gehoortest) afgeven. Er wordt ook besproken of deze richting wel de richting is die de student zoekt. Veel mensen onderschatten het, het is niet de bedoeling dat zij twee jaar lang aan knopjes gaan draaien. Het is wel degelijk een opleiding tot geluidsingenieur, dus er is ook een gedeelte met wiskunde

REPORTAGE | 51

en elektronica. Tijdens dat ingangsexamen wordt de potentiële student op die zaken getest, en achteraf wordt dan een score gezet op dat examen. Het is niet bindend, maar aan de hand daarvan wordt advies gegeven of de richting wel past bij die persoon. Enkel in extreme gevallen raden ze het aan de student af om naar SAE Brussel te gaan. Zowel de school als de leerling zelf heeft er niets aan als hij een richting begint waar hij achteraf spijt van heeft.

Net als De Klankacademie, is SAE Brussel een instelling die niet onder het Ministerie van Onderwijs valt. Daardoor is het ook hier weer mogelijk om de opleiding aan te passen aan de noden van de studenten en is er heel veel plaats voor flexibiliteit. Een student kan bij SAE kiezen voor twee niveaus. Niveau één is het technische niveau en dat is ook het populairste. Daar leren de studenten hoe ze moeten omgaan met materiaal, mengtafels, software en wordt dus vooral gefocust op praktijk. Dit niveau kan op twee ‘ritmes’ gedaan worden. Ofwel kiest de student ervoor om het op 12 maanden af te werken, ofwel op 24. Goed om te weten: er is geen zomervakantie. Die twee ritmes verschillen niet, buiten het feit dat er bij de opleiding van 24 maanden meer tijd is. Niveau twee is het ‘degree’ jaar, zoals Alexander

© SAE Brussel

Opleiding zelf

52  | REPORTAGE

Foto boven: Een studio uitgerust met een Yamaha O2R digitale mixer.

Foto onder: Studenten aan het werk in de studio die ingericht is voor de opleiding tot electronic music producer.

REPORTAGE | 53

Vyverman het noemt. Daar wordt breder gekeken en leren de studenten minder techniek. Daar gaat men vooral kijken naar de juridische kant van muziek. Zo wordt er bijvoorbeeld naar contracten gekeken voor iemand die producer of labeleigenaar wil worden. Ook de boekhouding om als zelfstandige of bedrijfsleider aan de slag te kunnen gaan wordt daarbij onder de loep genomen. Marketing is tegenwoordig belangrijk, dus ook dat wordt in niveau twee uitgelegd aan de studenten.

Niet alle leerlingen doen niveau twee. De meeste stoppen na niveau één, dit is immers de opleiding tot geluidsingenieur. Die is het populairste en het is niet verplicht om niveau twee te voltooien. Een voordeel bij dat tweede niveau is het feit dat je hier wel een bachelor diploma van krijgt, terwijl dat bij het eerste niveau niet zo is. Daar krijgt de student een SAE diploma. Er wordt voor dat bachelor diploma samengewerkt met de Engelse Middlesex University, die de studenten het bachelor diploma kan aanbieden van ‘Audio Production’.

Verschil met andere soortgelijke opleidingen?

Volgens Alexander Vyverman onderscheidt SAE Brussel zich van andere soortgelijke opleidingen door het grote aanbod aan faciliteiten. Materiaal kopen kan iedere school, maar dat materiaal twaalf uur per dag, zes dagen per week ter beschikking stellen is vrij uniek. Leerlingen kunnen vrij kiezen wanneer ze naar school komen en les volgen, en ook studiotijd is vast te leggen wanneer ze zelf willen. Een tweede punt is de aanpak van de school. Heel belangrijk is

‘learning by doing’, waarbij het klassieke lesgeven wegvalt.

De leerlingen worden vanaf het begin al in de praktijk gestuurd, zodat zij hun volledige leertijd kunnen gebruiken en praktische ervaring kunnen opdoen.

Netwerk

Zoals al werd aangehaald, is SAE Brussel niet de enige SAE school in de wereld. De SAE instituten zijn ingedeeld volgens continent. Zo is er SAE Azië, SAE Oceanië, SAE Europa en SAE Noord-Amerika. Ook in Zuid-Amerika zijn er al twee SAE instituten. Al die scholen vallen onder Navitas, een grote scholengemeenschap. De laatste jaren is SAE Brussel nauwer beginnen samenwerken met de andere SAE instituten in Europa. Daardoor is het voor de leerlingen ook mogelijk om te wisselen van school en er een soort buitenlandse stage van te maken. Een student kan bijvoorbeeld twaalf maanden in Brussel studeren, en dan de andere twaalf maanden ervoor kiezen om naar SAE Finland te trekken en daar de opleiding af te maken. Veel leerlingen maken hiervan gebruik, omdat dit een unieke ervaring is die weinig of geen andere soortgelijke scholen aanbiedt.

Waarom SAE Brussel?

De school is uitgerust met vijf professionele studio’s waar telkens verschillend materiaal aanwezig is. Zo kan de student zich vertrouwd maken met de vele soorten apparatuur die een goede geluidsingenieur moet kennen. Er is een studio waar een SSL 4000 mixer gebruikt kan worden, dezelfde console die ze gebruikten om het nummer ‘Thriller’ van Michael Jackson op te mixen. Daarnaast is er nog een

54 | REPORTAGE

studio met een Yamaha O2R digital mixer, een mastering studio, een studio voor de opleiding tot electronic music producer en de Auro 3D® studio. Die laatste is vrij uniek in België. Die 3D studio laat toe om geluid op een geheel nieuwe manier te ervaren. Tot nu toe waren we gewoon om geluid te horen op 2D niveau, maar met 3D geluid kunnen we geluid nu ook veel intenser ervaren. Omdat er naast vooraan en achteraan ook speakers geplaatst worden aan het plafond, komt dit veel natuurlijker over dan het klassieke 2D geluid. Dit principe wordt al vroeg in de opleiding aangeleerd, waardoor de studenten van SAE een streepje voorhebben op andere studenten in hun latere carrière.

Meer informatie

Wie meer informatie wil kan terecht op https://bruxelles. sae.edu/nl/home/

TOEKOMST?

Studenten die afstuderen kunnen in principe alle kanten op. Een goede basis hebben is één ding, maar die kennis omzetten in de praktijk is natuurlijk nog iets anders. Daarom is het belangrijk dat ervaring wordt opgedaan in een professionele studio. Alleen dan kan een geluidsingenieur behoren tot de wereldklasse. Omdat het tegenwoordig zo moeilijk is om een eigen muziekstudio op te richten, worden de studenten in de richting van freelance audio engineer geleid. En omdat SAE Brussel nog een tweede niveau heeft waar vooral de juridische kant van muziek wordt aangeleerd, kunnen studenten nog heel wat andere beroepen kiezen. Typische profielen die daar uit komen zijn: een labeleigenaar, iemand die werkt bij een label of een marketingassistent binnen de audio –en muziekindustrie.

Prijzen

© PXL Hogeschool

Een opleiding tot geluidsingenieur is nooit goedkoop, dat staat vast. Zoals eerder vermeld, bestaat deze opleiding uit twee niveaus. Aangezien niveau één de grootste en populairste is, kost deze ook het meeste. Iemand die deze wil volgen, zal al snel rond de 12 000 euro moeten neertellen.

Dat is veel geld, omdat SAE Brussel geen steun krijgt van de Vlaamse Overheid. Traditionele scholen kosten veel minder, maar daar komt de overheid natuurlijk voor het grootste deel tussen. Studenten die na niveau één nog zin hebben om niveau twee te doen, moeten nog eens ongeveer 5 000 euro betalen. Ondanks het hoge bedrag blijft het aantal leerlingen toch elk jaar stijgen. Volgens Alexander Vyverman speelt het grote aantal faciliteiten daarin de grootste rol. Ook inbegrepen in de prijs is een Macbook, die elke student aan het begin van de opleiding krijgt. Zo kan er constant geoefend worden, zowel op school als thuis.

© PXL Hogeschool

REPORTAGE | 55

PXL-Music

I

n Hasselt is de PXL hogeschool gelegen, die in 2013 ontstond uit de fusie van de Limburgse hogescholen PHL en Xios. De school biedt heel wat verschillende opleidingen aan, maar de opleiding waar hier op gefocust wordt is de Bachelor Pop- en rockmuziek met de afstudeerrichting muziektechniek. Naast muziektechniek is er nog de mogelijkheid om de afstudeerrichtingen muzikant of muziekmanagement te kiezen. Jorg Sacré, coördinator van de afstudeerrichting muziektechniek, legde uit hoe het er daar aan toe gaat en wat nu eigenlijk het verschil is met andere soortgelijke opleidingen.

Wie kan er terecht?

Net als bij de Klankacademie of SAE Brussel, kan ook iedereen terecht bij deze opleiding. De mensen die hier willen studeren moeten volgens de website geboeid zijn door de wereld van de pop- en rockmuziek en een teamplayer zijn die gebeten is door techniek in functie van muziek. Volgens Sacré komen de studenten uit een groot aantal vooropleidingen en kunnen dat zowel technische richtingen als kunstrichtingen zijn. Niet alleen schoolverlaters zijn er welkom, ook mensen die al een opleiding volgden of werkervaring achter de rug hebben gaan naar PXL.

Toelatingsproef?

Omdat deze opleiding zo verschillend is van de doorsnee hogeschoolopleidingen, laten ze slechts een beperkt aantal studenten toe tot de opleiding. Er geldt een maximum van vijftien personen per academiejaar voor de opleiding muziektechniek. Studenten die geïnteresseerd zijn kunnen zich dit jaar vóór 1 juli 2014 inschrijven via de website van PXL. Die inschrijving behoort tot één van de vier fasen van de selectieprocedure. Na kandidaatstelling wordt een eerste selectie gemaakt op basis van je aanmeldingsformulier en je portfolio. Die worden beoordeeld door een jury bestaande uit lectoren van PXL-Music. Als de student een positieve beoordeling ontvangt, mag hij meedoen aan het toelatingsexamen. Dit jaar is dat in de week van 25 augustus, waarna een motivatiegesprek plaatsvindt in de week van 1 september. Uiterlijk de week daarna krijgt de student per e-mail het resultaat van het toelatingsexamen. Indien je toch bent afgewezen, kan je op aanvraag meer informatie krijgen waarom dat zo is.

De slaagkansen zijn ongeveer gelijk aan die van de meeste andere hogescholen, maar deze toelatingsproef zorgt ervoor dat die niet lager liggen. De proef fungeert als een extra controle bij het begin van de opleiding. Daarbij worden al een aantal dingen getest vóór de studenten aan de opleiding kunnen starten. Een student heeft er niets aan als

56 | REPORTAGE

Opleiding zelf

Het grote verschil met de twee andere opleidingen, is het feit dat deze opleiding wel een drie jaar durende professionele bachelor in voltijds onderwijs betreft. De student krijgt na het afronden dus in ieder geval een bachelor diploma waar hij mee aan de slag kan in verschillende vakgebieden. De opleiding muziektechniek is een afstudeerrichting van de driejarige Bachelor in de Pop –en rockmuziek die sinds 2008 bestaat. In deze richting kan de student kiezen voor een van de twee specialisatieprofielen, namelijk live PA-technicus of studiotechnicus.

In het eerste bachelorjaar worden beide disciplines uitgelegd en wordt er een breed beeld geschetst zodat de student kan kiezen wat hem het meeste interesseert. Tijdens het tweede semester van het eerste jaar moet de student dan kiezen voor welke specialisatie hij zich wil inzetten.

Door projecten uit te voeren en veel praktisch bezig te zijn, verwerft de student veel kennis rond zijn gekozen specialisatie. Aan het eind van het tweede jaar zou je als student dan in staat moeten zijn om zelfstandig te werken.

Het derde bachelorjaar staat dan volledig in het teken van die specialisatie. Net als de traditionele hogescholen is er ook een stage voorzien in het derde jaar, die twaalf weken duurt en waar de student zich verder kan ontplooien in een professionele omgeving. Naast die stage maakt de student ook nog een afstudeerproject, wat het visitekaartje naar de sector wordt.

Naast het technische aspect moet de student ook in staat zijn om te kunnen samenwerken. De drie afstudeerrichtingen werken vaak samen omdat het ook in een latere carrière zo zal zijn. De muziektechnicus probeert om een technische vertaling te maken van de behoeftes van een muzikant, maar daarvoor komt hij ook met andere mensen in aanraking. Men verwacht dat de muziektechnicus over een groot aantal vaardigheden beschikt om een totaalproductie tot een goed einde te brengen. Daarom wordt er van in het begin veel aandacht besteed aan de nodige managementskills die daartoe kunnen bijdragen.

Verschil met andere soortgelijke opleidingen?

PXL is een sui generis school, wat Latijns is voor ‘enig in zijn soort’. Dat zorgt ervoor dat het geen Vlaamse autonome hogeschool is, maar wel een zelfstandige hogeschool. Zo is er een grote openheid en veel autonomie in het bestuur waardoor ze sneller beslissingen kunnen nemen. Volgens Jorg Sacré is deze opleiding op bachelorniveau met de specifieke uitstroomprofielen nergens in België te vinden en maakt dat de opleiding zo uniek. Daarnaast bestaat de opleiding uit een team van beroepsmensen. Die komen dagelijks in contact met hoe het er in de praktijk aan toegaat, waardoor de opleiding altijd mee is met de evoluties binnen de sector.

Waarom PXL?

Voor de opleiding muziektechniek beschikt de school over splinternieuwe infrastructuur, zoals leslokalen en bijhorende ruimtes. De afdeling studio beschikt over twee nieuwe opnamestudio’s, vergezeld van opnameruimtes en projectruimtes. In de eerste studio staat een Neve VRP mengtafel, terwijl de tweede studio een SSL Duality mengtafel heeft. Naast deze twee studio’s is er nog een projectstudio met een Toft ATB24 analoge mengtafel. De projectruimtes beschikken over Pro Tools workstations en de opnameruimtes over een uitgebreid assortiment microfoons en instrumenten. De afdeling PA heeft een eigen mini concertzaal met daarin een volwaardig systeem om een live PA situatie na te bootsen. Daarnaast heeft ook deze afdeling ook zijn eigen materiaal, zoals twee Soundcraft MH3 mengtafels en een Meyer Sound PA systeem.

© PXL Hogeschool

hij aan de opleiding begint en na enkele maanden al moet afhaken omdat het niets voor hem is. Per jaar studeren er ongeveer tussen de zeven en de vijftien studenten af voor de richting muziektechniek. Dat aantal hangt uiteraard nog af van de individuele trajecten van de studenten.

© PXL Hogeschool

REPORTAGE | 57

Toekomst?

Afhankelijk van je profiel kan je als afgestudeerde van de opleiding muziektechniek bij verschillende bedrijven of organisaties terecht komen. Bij PXL zien ze de meeste studenten na de specialisatie PA technicus kiezen voor een job als systeemtechnicus, freelance audio engineer of monitortechnicus. Studenten die afstuderen als studiotechnicus kiezen dan weer voor jobs als assistent studiotechnicus of freelance audio engineer. Dit zijn natuurlijk niet de enige mogelijkheden. Er is nood aan technici op plaatsen zoals clubs, culturele centra en evenementhallen. Dit zijn vooral PA-firma’s die steeds op zoek zijn naar bekwame engineers om hun team te versterken. Andere mogelijkheden zijn: opname –en mixingtechnicus, mastering engineer, monitortechnicus of geluidstechnicus voor de broadcastsector.

Een groot voordeel bij de nieuwe lichting audio engineers is flexibiliteit. Studenten worden tegenwoordig opgeleid tot technici in een wereld waar vernieuwing belangrijk is. Om die evoluties te kunnen volgen wordt deze opleiding constant aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen. Daardoor kunnen de studenten nu bij een groter aantal bedrijven beginnen dan vroeger. De huidige generatie kiest dan ook vaak voor een job als freelancer, omdat daar die flexibiliteit weer terugkomt.

Prijzen

Een groot verschil met de twee andere opleidingen is de prijs. In vergelijking ligt die veel lager en maakt dat de opleiding muziektechniek aan de PXL Hasselt ook zo interessant. Een student zal ongeveer 600 euro moeten betalen als hij deze opleiding wil volgen, wat in lijn ligt met de gemiddelde prijs van een hogeschoolopleiding. De reden voor deze lage prijs is het feit dat PXL Hasselt een grote hogeschool is met een groot aantal studenten. Er volgen ongeveer 7 000 studenten de basisopleidingen aan de school.

Dit is in tegenstelling tot de twee andere scholen, waar het uitsluitend mogelijk is om een audiovisuele opleiding te volgen.

Meer informatie

Voor meer informatie kan je terecht op http://www.pxl.be/ Pub/Opleidingen/Muziektechniek.html

58 | GADGETS

Gadgets TEKST SEBASTIAAN ROODHOOFT

© Logitech

© Soundmagic

© Focusrite

Klein maar dapper UE Mini Boom, zo heet deze kleine maar krachtige speaker van Logitech. De gemiddelde wekkerradio is zelfs groter dan deze kleine krachtpatser. De Mini Boom is gemaakt om hard te spelen en ziet er bovendien erg trendy uit.

Afgeronde hoeken, rubberen huls en verkrijgbaar in vijf verschillende hippe kleuren (waaronder gifgroen en knaloranje). De batterij van het kleine doosje houdt het tot wel tien uur vol. Jammer dat de Mini Boom pas volledig tot zijn recht komt als je vlak voor de speaker zit. Hoe schuiner de speaker staat, hoe minder je de klank ervaart. Voor 99 euro haal je eentje in huis.

In-ear topper Deze Soundmagic E-10 in-ears komen bijzonder goed uit alle tests. De geluidskwaliteit is uitstekend: van de volle bas tot de hoogste tonen, deze oortjes kunnen ze allemaal aan.

Bovendien zijn de verschillende tonen perfect in balans met elkaar. Daarnaast gebruikt Soundmagic stevig materiaal waardoor je met deze oortjes zeker een aantal jaar verder kan. Ook qua design scoren deze in-ears hoog. Voor een kleine 40 euro zijn deze van jou. Klinkt als muziek in de oren, niet?

GADGETS | 59

nieuw op de audiomarkt Britse klasse Deze hoofdtelefoon van het Britse Bowers & Wilkins is van absolute topklasse. De P7, zoals hij werd gedoopd, komt in een leren uitvoering en ziet er strak en luxueus uit. Hij scoort hoog wat het draagcomfort betreft en is speciaal ontwikkeld voor thuisgebruik en voor onderweg. Superieure audiokwaliteit is het minste wat je kan verwachten. Aan de P7 hangt echter wel een prijskaartje vast. Met zijn 400 euro is al deze Britse klasse weggelegd voor echte hifi-liefhebbers met hoge eisen.

Unieke audio interface Het nieuwste pareltje van Focusrite verschijnt binnen enkele weken op de markt. Het merk staat al jaar en dag garant voor kwaliteit. Volgens Focusrite is deze Saffire PRO 26 uniek in zijn soort: zes analoge ingangen, 8 ADAT ingangen, een stereo S-PDIF ingang, 4 microfooningangen, 6 line-uitgangen en 2 hoofdtelefoon uitgangen is wat je krijgt. Een interface met een rustige en gedetailleerde klank voor de haast professionele audioliefhebber. © Bowers & Wilkins

60 | REPORTAGE

Hansa Studio Berlijn

Depeche Mode zingt hier poedelnaakt Na enkele glazen alcohol staat Dave Gahan van Depeche Mode hier naakt te zingen. Sommige voorvallen blijven best binnen de vier muren van de Hansa Studio. Deze plek is een thuis voor verschillende wereldsterren en een droom van nog veel meer muzikanten. AURO nam een kijkje in een van de uniekste opnamestudio’s ter wereld...

Beeld & tekst: Sebastiaan rooDHOOFT & Stef Poortmans

REPORTAGE | 61

62 | REPORTAGE

T

he Big Hall is hoog en doet denken aan een klassiek theater. Bloedrode fluwelen gordijnen, de opgestelde antieke tafels en stoelen en het grote podium katapulteren je terug naar een gracieus en karaktervol verleden. Niets doet vermoeden dat hier stevige rock ’n roll wordt gemaakt. Deze ruimte is een toneelzaal met een sterke persoonlijkheid, een ruimte waar karaktervolle nummers worden gemaakt. De artiest laat er zijn creativiteit de vrije loop. De Meistersaal, in wezen een opnamestudio, spreekt tot de verbeelding. Zeker als je weet wie hier ooit op dit podium stond…

torenhoge zuilen Het impressionante Hansa Studio gebouw, bekleed met torenhoge zuilen op de gevel, ziet er professioneel, bombastisch en stijlvol uit. Dit pand in de Köthener Straße in Berlijn lijkt op een schouwburg maar is nochtans een studio.

Deze is het kind van de gebroeders Peter en Thomas Meisel.

De twee heren startten in het hartje van de hoofdstad een kleine opnamestudio aan het begin van 1960. Al snel krijgt Hansa een bijzonder karakter.

REPORTAGE | 63

De meistersaal De producties vinden immers plaats in de gigantische Meistersaal of The Big Hall (by the Wall). Deze zaal is dé reden waarom muzikanten willen afzakken naar Berlijn. Ze maakt de studio uniek en immens populair. Het idee van de oprichters achter de studio is het stimuleren van artistieke ontwikkeling. De artiesten moeten de mogelijkheid hebben om ongestoord en op eender welk moment gebruik te maken van de vier beschikbare studio’s en het materiaal. het ijzeren gordijn De weg naar het gigantische succes verloopt niet zonder tegenwind. De voornaamste reden hiervoor is de locatie van de oude Sonopress Studio, de huidige Hansa Studio, die de Meisels in 1975 overnamen. Op nog geen 300 meter van dit gebouw wordt in 1961 de Berlijnse Muur opgetrokken.

Gelukkig hield het Ijzeren Gordijn wereldsterren als David Bowie, Iggy Pop, U2 en Depeche Mode niet tegen om naar Berlijn af te zakken. Mede dankzij hen bleef de studio overeind en kon het succes beginnen.

Kurkdroog geluid Onze rondleiding krijgen we van Thilo. Negen jaar geleden startte hij de Music Tours Berlin die muziekliefhebbers de kans geeft een blik achter de schermen te werpen van de Hansa Studio. Thilo kent de studio vanbinnen en vanbuiten. Een betere gids kunnen we ons niet wensen.

Al meteen wordt duidelijk waarom de Hansa Studio kwalitatief zo goed is. We wandelen de eerste opnameruimte op het gelijkvloers binnen. Thilo klapt er luid in de handen. Geen spatje galm te bespeuren. Kurkdroog klinkt het geluid. Het voelt raar aan om na handengeklap niet eens een béétje galm te horen. De akoestiek is geweldig. Het bijzondere is dat elk van de vier aanwezige studio’s zo zijn eigen akoestiek heeft. The Big Hall is enorm groot maar beschikt over een niet storende, haast perfecte echo. In de studio op de 4de verdieping is het geluid opnieuw droger dan de moppen van Phillipe Geubels. De kamer ernaast die bedoeld is om de drums op te nemen heeft dan weer een opvallend scherper geluid. Handengeklap klinkt er snijdender, brutaler dan in de studio’s met de droge akoestiek.

64 | REPORTAGE

REPORTAGE | 65

Depeche Mode-kamer De leden van Depeche Mode zijn hier als het ware kind aan huis. Vlak naast de studio op de bovenste verdieping ligt de zogenaamde Depeche Mode-kamer. De band heeft de Hansa Studio zo vaak bezocht dat er een volledige ruimte is ingericht met hun gouden platen en foto’s. Thilo noemt het hun ontspanningsplaats. Dave Gahan, de frontman, heeft blijkbaar een exhibitionistisch kantje. Na een aanzienlijke hoeveelheid alcohol dwaalt hij hier vaak naakt door de studio’s en gangen. Pittig detail voor de fans: sommige nummers nam hij naakt op in de Meistersaal.

U2 Ook over U2 valt het één en ander te vertellen. In oktober 1990 neemt Bono en co het vliegtuig richting Berlijn. Het materiaal dat hier wordt opgenomen verloopt instrumentaal haast perfect: bas, gitaar en drum zitten er van de eerste keren pal op. De vocalen blijven echter voor problemen zorgen. Bono slaagt er maar niet in de juiste tonen neer te zetten. Vooral het nummer One, volgens sommige de beste song van U2 ooit, kwam tot stand met veel gesukkel. Instrumentaal direct in orde, vocaal een ramp. In april 1991 moet de band opnieuw naar de Hansa Studio afzakken om alles nog eens te overdoen. Een groot deel van de productie van het album Achtung Baby vond in deze studio plaats.

Glashelder & puur Misschien wel hét hoogtepunt tijdens deze rondleiding is het beluisteren van hier opgenomen nummers. In de studio op de 4de verdieping laat Thilo ons onder andere One van U2, The Passenger van Iggy Pop en Black Celebration van Depeche Mode horen. Hij beschikt over een niet-gecomprimeerde versie van deze songs en laat ze weergalmen door de geluidsboxen. Neem het van ons aan: nog nooit heb je zo’n heldere, pure, simpelweg uitstekende versie van één van bovenstaande nummers gehoord. In al die keren dat The Passenger (1977) de revue passeerde op de cd-speler thuis, de iPod of de tv, wandelde hij nooit zo zuiver voorbij als op dit moment. Van alle nummers maakte Black Celebration (1986) de diepste indruk. In deze opnamestudio hoor je de song zoals nooit tevoren. De meeslepende, donkere, haast spookachtige intro overspoelde de gehele kamer met een wall of sound. Depeche Mode experimenteerde en voegde vuurwerkexplosies toe aan de intro. Hier lijkt het alsof het vuurwerk afgeschoten wordt vlak boven het hoofd. De uitzonderlijke versie van de nummers in combinatie met de sublieme akoestiek en het neusje van de

66 | REPORTAGE

zalm qua geluidssystemen, bezorgde ons een moment van muzikale perfectie. Haren recht overeind. Kippenvel. sekszetels?

In deze kamer staan ook twee verouderde, afgeleefde leren zetels. Verschillende goden uit de muziekwereld zaten hier neer om voor de eerste keer ooit te luisteren naar de classics van vandaag. Volgens Thilo willen we niet weten wat er zoal in deze zetels is gebeurd, anders zouden we er niet gaan inzitten. Al laat een echte fan zich hierdoor niet tegenhouden.

Succesfactoren Vandaag de dag kan je de Hansa Studio niet echt hypermodern noemen. Wat maakt haar dan toch zo geliefd bij de huidige populaire artiesten? Thilo ziet een aantal factoren die het succes bepalen. In eerste instantie zijn dit de grote namen en de indrukwekkende historie die deze studio kan

voorschotelen. Volgens Thilo heeft David Bowie nog steeds een van de grootste aandelen in de huidige waardering. In zekere zin teert Hansa als het ware op het succes van haar eigen geschiedenis. Daarnaast zit de kracht in de combinatie van oude en nieuwe technieken die je hier kan vinden.

Weinig studio’s bieden dat aan. Hansa beschikt naast technologie uit de jaren ’70 – ‘80, die nog steeds geliefd is bij vele artiesten, ook over moderne apparatuur. Bovendien vinden er steeds technologische updates plaats. Thilo ziet The Big Hall uiteraard als een derde belangrijke factor. Zowel in de beginjaren als vandaag is deze een van de meest doorslaggevende redenen voor een artiest om af te zakken naar deze plek. The Big Hall beschikt gewoonweg over tonnen karakter. De Hansa Studio is wellicht de enige plaats ter wereld waar al deze voordelen en unieke mogelijkheden onder één dak te vinden zijn.

REPORTAGE | 67

Illegaal downloaden De successen van Hansa kenden ups en downs. Van 1970 tot 1990 was de studio enorm populair. Een terugval kwam er begin jaren 90. Naar de mening van Thilo speelt het illegaal downloaden daar een grote rol in. Bovendien hebben vele elektronische artiesten helemaal geen studio nodig. Het is perfect mogelijk om thuis achter de computer een nummer van uitstekende kwaliteit te maken. In combinatie met de economische crisis kende men dan ook een moeilijke periode. De Hansa Studio kreeg rake klappen. Toch overleeft ze de crisis en maakt de studio dit jaar voor het eerst in bijna 20 jaar tijd opnieuw een mooie winst. Door bovengenoemde voordelen wist de Hansa Studio niet ten onder te gaan.

Thilo haalt zelfs aan dat de studio populairder is dan ooit.

De agenda zit immers propvol. droomstudio voor iedereen Niet alleen de supersterren hebben toegang tot al dit moois. Ook jij kan de studio boeken en er een nummer of album opnemen. Voor de prijs van 1000 euro beschik je een dag over het gehele complex. In vergelijking met andere studio’s is dat erg goedkoop, zeker als je kijkt naar wat je allemaal krijgt: de artiest mag gebruik maken van al het materiaal dat voorhanden is in héél het huis, je kan al de verschillende studio’s in verbinding laten staan tot elkaar en je hebt een technicus ter beschikking (750 euro zonder technicus). Daarnaast is er de mogelijkheid om opgenomen materiaal te laten mixen door professionals voor 350 euro per nummer. Deze bedragen worden met plezier neergeteld, boeken moet ver op voorhand gebeuren. Voor vele artiesten is deze studio een droom. Het spreekt haast tot de verbeelding dat ook jij een deel van de legende kan worden.

68 | REPORTAGE

REPORTAGE | 69

deze wereldsterren hebben albums en singles opgenomen in de Hansa Studio. De lijst is indrukwekkend!

U2, Depeche Mode, David Bowie, R.E.M., Snow Patrol, Iggy Pop, Anna Clark, Antiflag, Bon Jovi, Greenday, LL Cool J, Nick Cave, Einstürzende Neubauten.

Depeche Mode - Black Celebration, The Singles 81→85, Construction Time Again, A Question of Time, People are People.

Iggy Pop - Lust for Life, TV Eye, The Idiot.

U2 - Achtung Baby.

R.E.M. - Collapse Into Now. David Bowie - Heroes, Low, In Bertolt Brecht’s BAAL. Snow Patrol - A Hundred Million Suns.

Nick Cave - From Here To Eternity, Kicking Against The Prick, The Six Strings, The Firstborn is Dead, Your Funeral, Tender Pray.

Einstürzende Neubauten - Halber Mensch.

70  | UITGELICHT

Er bestaat nogal wat onenigheid bij de begrippen mixen, masteren en remasteren.

Deze worden vaak door elkaar gehaald en in een foute context gebruikt. Masteren is kort gezegd het finale proces bij het maken van een nummer, terwijl mixen daar nog voor gebeurt. Om de misverstanden uit de wereld te helpen, legde specialist Jan Volckaert simpel uit wat de drie begrippen nu juist zijn en waar het verschil zit. Volckaert is eigenaar van de Klankacademie en Hype Studios in Mechelen.

Tekst & BEELD Yannick Fleerackers

Foto: Masteringstudio SAE Brussel

UITGELICHT | 71

Mixen Bij mixing wordt ervoor gezorgd dat het nummer tot zijn recht komt. Hiermee bedoelen we dat alle instrumenten in verhouding tot elkaar staan en dat er een mooie balans in zit. Als een nummer bijvoorbeeld gemaakt wordt voor een compilatie CD, is het belangrijk dat het zo goed mogelijk klinkt. De persoon die het nummer mixt weet vaak niet

tussen welke andere nummers het terecht zal komen of wat de klant ermee gaat doen. Is het voor iTunes, vinyl of CD? De persoon die mixt gaat proberen om de song zo goed mogelijk te laten klinken, onafhankelijk van het formaat waarin het geleverd moet worden en de andere songs die erbij komen.

MASTEREN Bij de mastering gaat men proberen om een eenheid of continuïteit te krijgen. Daardoor moeten bijvoorbeeld mensen in hun auto het ene nummer niet luider of zachter zetten dan het andere. Er wordt ook voor gezorgd dat het bestand geoptimaliseerd is voor het formaat waarin het afgeleverd moet worden. De data moeten daarvoor op voorhand technisch klaargemaakt worden. Bijvoorbeeld bij een nummer bedoeld voor een CD, moet eerst nog een master CD aangemaakt worden volgens bepaalde specificaties.

Waar zit het verschil nu juist? Heel veel mensen denken dat tijdens de mastering ook nog bijvoorbeeld de gitaar of drum harder kan gezet worden. Dat is niet waar. Bij mastering spreek je niet meer over balansen afregelen tussen de instrumenten of foutjes eruit knippen. De volledige file zou eigenlijk al klaar moeten zijn voor de mastering. Die wordt dan toegepast op het hele bestand, en niet op een bepaald deel van het nummer.

REMASTEREN Een derde aspect dat vaak onduidelijk is, is remasteren.

Omdat de masteringtechnieken die ze nu hebben vroeger niet bestonden, wordt er soms gekozen voor de remastering van een CD of bepaalde nummers. Dat kan nu gewoon veel beter gedaan worden dan vroeger. Omdat mastering helemaal op het einde van het proces wordt gedaan, kan

het soms zijn dat er gewoon geen budget meer was voor nog een professionele mastering.

Nog belangrijk om te weten is dat bij remastering de oude mixbestanden terug gebruikt worden. Er wordt met andere woorden from scratch terug gemastered.

72 | RUBRIEK 72 | PORTRET

JA, wij feesten ook met muziek Lenz Borgenon

Hoe is het leven als je bijna of helemaal niets hoort? Hoe ga je als jongeman, die zoals alle jongeren gek is op muziek en feesten, om met een gehoorprobleem? Lenz Borgenon is twintig en is al zeer slechthorend sinds hij amper twee maanden oud was. Hij heeft 85% gehoorverlies en heeft het zeer moeilijk gehad om hiermee te leren leven. Maar nu kan hij met opgeheven hoofd zeggen dat hij fier en trots is om ‘anders’ te zijn. Hij ziet zijn beperking als iets uniek en zou zich geen ander leven meer kunnen voorstellen. Hij studeert dit jaar af aan de hotelschool in Hasselt en gaat hierna nog orthopedagogie studeren. Hij beseft dat hij veel meer kan bereiken in het leven dan hij ooit had kunnen dromen. Hij wil dan ook aan andere doven zeggen: “Geef niet op, wees altijd jezelf want je kan meer dan je denkt!” Dit is zijn verhaal...

tekst & beeld: Stef Poortmans

PORTRET | 73 RUBRIEK | 73

74 | PORTRET

“

Mocht ik de kans hebben om een operatie te ondergaan, dan… zou ik dat niet doen, denk ik. Omdat dit me net maakt wie ik ben. Ik heb altijd zo geleefd. Bovendien heb ik leuke vrienden en heb ik geen problemen in mijn omgeving. Akkoord, mijn leven zou sowieso al anders geweest zijn. Net zoals alle doven zou het anders zijn op het vlak van studies. Als ik bijvoorbeeld politieman of brandweerman wil worden, kan ik dit niet studeren. Dat vind ik wel erg. Ik kan begrijpen dat als een jong iemand plots doof wordt van het uitgaansleven, zij een operatie zouden laten uitvoeren. Maar als je van kleins af aan doof bent zoals ik, dan niet.

Antibiotica Ik ben niet doof geboren, wat velen wel denken bij jongeren. Ik ben namelijk twee maanden te vroeg geboren, ik moest eruit (lacht). Enkele weken later hebben ze vastgesteld dat ik een ziekte had die baby’s konden krijgen.

Slechts tachtig procent van de baby’s overleeft dit. Ik moest heel zware antibiotica krijgen via een infuus. Hierdoor is mijn gehoor beschadigd. Ze wisten wel op voorhand dat er

iets ging gebeuren met één van mijn zintuigen, maar ze wisten niet wat. Ik kon evengoed slechtziend of blind geworden zijn. Mijn gehoorprobleem hebben ze uiteindelijk pas 1,5 jaar later geconstateerd. Vanaf toen hebben mijn ouders begeleiding gekregen. Ik zat eerst in een gewone kleuterschool, maar daarna ben ik verhuisd naar een dovenschool in Antwerpen. Pas op mijn 5de heb ik mijn eerste hoorapparaatjes gekregen.

Starende mensen Ik heb momenteel aan beide oren een totaal van 85% gehoorverlies van de 140 decibels. Als ik mijn hoorapparaat uitdoe, hoor ik een heel klein beetje. Ik hoor wel het verkeer, maar ik kan met niemand een gesprek voeren. Ik zou er dan helemaal niets van horen. Dat mensen naar me staren op straat met mijn hoorapparaten is iets wat me echt opvalt. Wij doven, zijn dat ondertussen al gewoon. Daarom denk ik dat sommigen zich schamen voor zichzelf omdat ze een apparaatje moeten dragen. Al is dit volgens mij niet altijd de echte reden. Ik heb vrienden die ook slechthorend zijn en die ook geen hoorapparaat dragen, simpelweg omdat het gewoon niet helpt bij hen. Wanneer ik mijn hoor-

PORTRET | 75

apparaat uitdoe, voel ik me vrij. Het is echt een opluchting.

Een beetje zoals een vrouw die haar BH uitdoet.

Mr Deaf Europe and World Ik, of laat ons zeggen ‘wij’, de dovengemeenschap, vinden onszelf uniek omdat we doof zijn. We zijn speciaal. Er zullen altijd mensen zijn die ons aanstaren. Zo is dat nu eenmaal. Drie jaar geleden was er in België voor de eerste keer een ‘Miss Deaf Belgium’ verkiezing, georganiseerd door een doof meisje dat mee had gedaan in de internationale verkiezingen voor ‘normale’ mensen. Daarom vroeg ze zich af waarom België geen dovenverkiezingen had. Twee jaar geleden zijn er ook mannenverkiezingen bijgekomen.

Ik heb toen in oktober direct meegedaan. Velen uit mijn vriendenkring, zowel uit de dovengemeenschap als de ‘gewone’ gemeenschap, zeiden, “Lenz doe eens mee, voor één keertje, gewoon voor de lol”. Maar de grootste reden waarom ik meegedaan heb is om te laten zien dat doven meer kunnen dan ze denken. Dit wil ik niet enkel de doven zelf meegeven, maar zeker ook in het algemeen. Doven mensen kunnen ook mooi zijn! Vele denken van “die is doof, die is gehandicapt en mentaal beperkt.” Daarom heb ik mij ingeschreven als tegenreactie! Wat denken zij allemaal wel! Het was een hele leuke ervaring en ben hierbij vierde geworden. Vorig jaar heb ik ook meegedaan aan de Internationale verkiezingen in het Bulgaarse Sofia. Nu heb ik me weer ingeschreven voor de ‘Mr Deaf Europe’ en ‘Mr Deaf World’.

Dit maal doe ik mee omdat ik via de verkiezingen al veel vrienden leren kennen heb. Niet enkel uit Europa, maar ook uit Australië.

Praten helpt Ik heb het zelf natuurlijk ook een tijdje moeilijk gehad enkele jaren terug met het feit dat ik de rest van mijn leven anders zou zijn. Maar je kan niets anders doen dan hier gewoon mee leren omgaan. Dit kan je doen door veel te praten met mensen die ook doof zijn of door regelmatig samen te komen. Er is bijvoorbeeld een pagina op Facebook ‘Doven en Co’ waar je met al je verhalen en vragen terecht kan.

Ik zou als raad willen geven aan andere doven die het nog steeds moeilijk hebben: Schaam je er niet voor, wij zijn ook maar normale mensen. Wij horen enkel een beetje minder.

Gent, de dovenstad De gemeenschap is heel klein, al heb ik wel vrienden over heel Vlaanderen. Gent, Brugge, Antwerpen, Hasselt, Leuven, etc. Ik noem al deze steden op omdat ik duidelijk wil

maken dat de meeste doven echt in grootsteden wonen. Ik ga in het weekend vaak weg, vooral in Gent. Simpelweg omdat de meeste doven hiervan afkomstig zijn. Dit wordt de ‘dovenstad’ van Vlaanderen genoemd, ook omdat de ‘Federale Vlaamse Dovengemeenschap’ hier gevestigd is.

Ik ben sinds september bestuurslid van een dovenorganisatie van Hasselt-Leuven, ‘Kajon’. Dat is een afkorting van kameleon en jongeren. Een kameleon kan zijn kleur veranderen naar gelang zijn omgeving. Wij kunnen dat ook, wij moeten ons ook altijd aanpassen aan verschillende situaties. We zijn ongeveer met twintig leden, allemaal jongeren en hebben één keer per maand een activiteit. ‘Gewone’ mensen mogen natuurlijk ook mee. Wij hebben ook jaarlijks een fuif. Ja, ook met muziek (lacht). Wij zetten gewoon de boxen op de grond zodat de muziek luider klinkt. We hebben ook om de twee jaar een buitenlandse reis. Hierdoor heb ik ook veel mensen in het buitenland leren kennen.

Deze reizen worden georganiseerd door onszelf.

Onbeschoft en onrespectvol Ik herinner me nog goed dat ik in Hasselt met een vriendin aan het wandelen was, toen iemand van het WWF me aansprak. Toen hij al een deel van zijn uitleg gedaan had, heb ik hem onderbroken om me te excuseren dat ik hem niet goed verstond, omdat ik slechthorend ben en hoorapparaten draag. Waarop die jongen zich vol afschuw omdraaide en gewoon wegliep. Ik wist totaal niet wat er gebeurde.

Telkens ik zoiets meemaak, schrik ik en kwetst het me echt enorm.

76 | PORTRET

Doventolk Ik ben nog niet echt uitgelachen. Ik heb tot mijn vijftiende op een dovenschool gezeten. Eerst zat ik in het Jonghelinckshof in Antwerpen en in het secundair ging ik tot het derde jaar naar het KIDS in Hasselt. Hierna ging ik gewoon naar de hotelschool. Ik had op zich een hele goede klas, maar ze maakten er soms toch grapjes over. Ik kan er ook wel mee lachen. Maar sommigen gaan echt te ver. Als dit één, twee of drie maal gebeurt, kan ik er nog mee omgaan.

Maar het blijft niet grappig. Ik heb me eens goed boos gemaakt en toen zijn ze ermee gestopt. We gaan natuurlijk op school niet enkel om met studenten maar ook met leerkrachten. Zo hebben we ook vaak last wanneer we les volgen of naar een organisatie gaan. We hebben een doventolk en deze wordt vaak geweigerd door leerkrachten of gidsen in scholen en musea. Vorige week heb ik op de facebookpagina nog gelezen dat er een dove aanwezig moest zijn op een begrafenis. Hij kon niet gaan omdat de priester geen tolk in zijn buurt wou. De aandacht zou enkel naar de tolk gaan en niet naar hem. Ik vind dit ronduit schandalig, onverantwoordelijk en respectloos!

Inkt van trots Ik heb een tattoo op mijn pols van een luidspreker met een streep erdoor. Hieronder staat een Japans woord dat ‘trots’ betekent. Zoals ik eerder al zei heb ik het vroeger moeilijk gehad met mijn beperking. Na een proces van jaren ben ik ermee leren omgaan en heb ik besloten dat ik erover ben.

Ik kan ermee leven en ik wil iets hebben om te laten zien dat ik er trots op ben. Hierdoor heb ik het dus meer dan een jaar geleden met inkt op mijn lichaam laten vereeuwigen.

Muziek luisteren Dat jongeren hun muziek zo extreem luid zetten is hun eigen verantwoordelijkheid. Al zou ik wel zeggen: ‘stop, dit is echt onverantwoordelijk.’ Ik luister ook naar muziek met gewone oortjes, met maximumvolume natuurlijk. Ik mag dat (lacht). Wij hebben hiervoor speciale oortjes. Het is hetzelfde als gewone oortjes, maar dan heb je een haakje dat je op je oor moet zetten. Hierbij kan je je hoorapparaat op de T-stand zetten. Je sluit je oortjes dus eigenlijk aan op je hoorapparaat. Wij hebben ook een FM systeem. Wanneer je les volgt, heeft de leerkracht een soort van zendertje bij zich, waarvan ik het andere deel aan mijn hoorapparaat kan aansluiten. Zo kan ik instellen of ik enkel de leerkracht kan horen, de leerkracht en de leerlingen of geen achtergrondgeruis. Heel handig, want als het te saai wordt, kan ik het ook gewoon uitzetten!

Een eigen dovennaam Elk doof persoon krijgt een unieke gebarennaam. Deze is gebaseerd op je persoonlijkheid en je gedrag. Ook kan het iets zijn dat met je uiterlijk te maken heeft. Ik heb bijvoorbeeld een kleine moedervlek op mijn wang. Mijn naam is dus ‘het wijzen naar mijn moedervlek.’ Mocht ik mijn moedervlek nu laten weghalen, zou dit niet veranderen. Eens je deze naam gekregen hebt, kan die nooit meer veranderd worden. Iemand met een bril heeft het gebaar van een bril.

Het is best leuk om te zien eigenlijk.”

PORTRET | 77

prijskaartje De hoorapparaten van Lenz kosten in totaal 1750 euro.

Dit wil zeggen 875 euro per stuk. Dit verschilt van persoon tot persoon en hangt van het merk af. Voor een CI, een hoorapparaat met een plaatje op het hoofd, is dat ongeveer 25 000 euro. Als je een nieuw hoorapparaat krijgt, moet je vooraf testen doen met geluiden en achteraf wordt dit met kabels aangesloten op een computer om het af te stemmen.

Bij een normaal hoorapparaat gaat een batterij ongeveer een week mee en kost het één euro per stuk. Bij een CI zitten er 3 batterijtjes die je dagelijks moet opladen.

78 | NICE TO KNOW

Iedereen kent ze wel: weetjes die eigenlijk weinig informatief zijn maar waar je toch mee kan uitpakken bij je vrienden. Klassiekers zoals ‘het gemiddelde toetsenbord bevat meer bacteriën dan een wc-bril’ of ‘de meest gebruikte voornaam ter wereld is Mohammed’ doen het altijd goed op café en je lijkt meteen ook een pak slimmer dan je vrienden. Hieronder volgen enkele weetjes over geluid die weinig mensen kennen maar die je vrienden of familie toch met verstomming zullen slaan.

geluid en materie Geluid kan niet door een vacuüm reizen. Een vacuüm is een plaats zonder materie (moleculen) en zonder druk, net zoals de ruimte een soort vacuüm is. Geluid heeft materie nodig om door te reizen en aangezien de ruimte slechts bestaat uit een klein aantal moleculen, is het bijna onmogelijk om geluid te horen in de ruimte. Een klassiek experiment is de vacuümklok (foto boven) met een wekker in. Als alle materie in de vacuümklok wordt verwijderd, hoort men de klok niet meer tikken. Als de klok daarna weer volgepompt wordt met lucht, is het tikken van de wekker weer hoorbaar. menselijk gehoor Het menselijk gehoor kan geluiden waarnemen tussen de 20 Hz en de 20 000 Hz, ofwel 20 kHz. De Hz staat hier voor Hertz en betekent het aantal trillingen per seconde. Hoe hoger het getal, hoe hoger de tonen. Bij een mens begint de maximale limiet van 20 kHz te verlagen als we ouder worden en horen we de hoge tonen minder goed.

Eerste geluidsopname De eerste keer dat een herkenbare menselijke stem is opgenomen, is met het Franse folknummer ‘Au clair de la Lune’ in 1860. Eerst werd gedacht dat ‘Mary had a Little Lamb’,

opgenomen door Thomas Edison in 1877, het eerst was dat ooit opgenomen was. Edison deed dat op zijn eigen uitvinding, de fonograaf, wat een voorloper was van de grammofoon. Au clair de la Lune werd opgenomen door de Fransman Édouard-Léon Scott de Martinville op zijn uitvinding, de fonautograaf (foto onder). Dat was dan weer een voorloper van Edison’s uitvinding.

© Franz Josef Pisko

© Flickr - Attila Fozo

TEKST YANNICK FLEERACKERS

Men dacht toen niet dat men ooit de technologie ging hebben om het nummer af te spelen, maar wetenschappers zijn er in geslaagd om voor het eerst in meer dan 150 jaar het elf seconden durende stukje muziek te beluisteren.

Stilste ruimte ter wereld Er wordt vaak gespeculeerd over het hardste geluid op deze planeet, maar er bestaat ook zoiets als het zachtste geluid.

In Minneapolis in de Verenigde Staten is Orfield Labs gelegen. Daar hebben ze een kamer die bekend staat als de ‘stilste kamer ter wereld’. Het geluidsniveau, dat vastligt in het Guinness World Record boek als laagste geluidsniveau, ligt rond de -9 decibel. Een normale kamer waar het heel stil is ligt al snel rond de 30 decibel. De kamer wordt

gebruikt om het lage geluidsniveau van dingen zoals een LED-lamp te meten. De kamer (foto boven) is zo stil omdat de muren, vloer en plafond het geluid absorberen, in plaats van het terug te kaatsen zoals de meeste oppervlakken. Op zich niet zo heel vreemd, maar het is absoluut geen leuke ervaring om tijd door te brengen in de kamer. Het is er zo stil dat de mens zijn eigen organen zoals het hart en de maag kan horen werken. Het is zelfs mogelijk om je eigen oren waar te nemen, omdat die zelf geluid produceren als die geen extern geluid binnenkrijgen. De langste tijd dat iemand doorbracht in de ruimte is 45 minuten. Na een tijdje beginnen hallucinaties op te treden en is het zelfs mogelijk dat een persoon schizofreen wordt.

© Flickr - rikdom

© Renee Jones Schneider

NICE TO KNOW | 79

Geluidsoverlast in het oude rome Geluidsoverlast is tegenwoordig een groot probleem. Maar ook in het oude Rome had men hier al last van. Het ging zelfs zo ver dat de wagens met paarden ’s nachts niet op straat mochten, om zo slaapverstoring van de inwoners te voorkomen. Ook in het Europa tijdens de middeleeuwen werd dit gedaan. De ergernis was zo groot overdag dat ze de straatkasseien zelfs moesten vervangen door aarde.

© Paramount Pictures

robotgeluiden: hoe doen ze dat?

Een Amerikaanse truck die transformeert in een tien meter hoge robot en daarna een gevecht aangaat met zijn vijand: dat moet gegarandeerd veel lawaai maken. Voor de derde Transformers film ‘Dark of the Moon’ koos regisseur Michael Bay om het anders aan te pakken. Het vertraagde gepiep van een opengedraaid autoraam werd een diepe robot-brul en het getoeter van een olifant het geluid van een aankomend ruimteschip. Gooi daar wat effecten op en vertraag het geluid en je krijgt de buitenaardse geluiden waar Michael Bay zo van houdt. Fans die de geluiden zelf eens willen horen, kunnen dat vanaf 16 juli doen. De vierde film in de reeks is vanaf dan in de Belgische bioscoopzalen te zien en te horen. Zeker de moeite om die spacey geluiden in de cinema eens te ervaren.

80 | COLOFON 80 | COLOFON

COLOFON Nummer Editie juni 2 juni 2014 Verschijnt maandelijks Prijs €6,95 Redactie Yannick Fleerackers Stef Poortmans Sebastiaan Roodhooft Lay-out Yannick Fleerackers Stef Poortmans Sebastiaan Roodhooft Coverbeeld Waysh (Deviantart) Fotografie & Artwork Stef Poortmans Yannick Fleerackers Editoriaal Sebastiaan Roodhooft Drukker Drukkerij Michiels Eindeke 1b 2221 Booischot Tel. 015/22 21 71 Contact Yannick92_7@hotmail.com Stef.poortmans@hotmail.com Seppe_roodhooft@hotmail.com

COLOFON | 81 COLOFON | 81

AURO

AURO

Prijs: €6,95