1
zomer 2017 de schoonheidsidealen editie
inhoud: hoe zit het met eetstoornissen in belgiÍ? interview: steven getuigt over eetstoornis tattoo’s en hun betekenis in my opinion diversiteit in de modewereld
2
CONTRIBUTORS
Lorenzo Veppi Lorenzo is 21 jaar oud en studeert Journalistiek aan de Thomas More Hogeschool in Mechelen. In zijn vrije tijd werkt hij voor het online magazine ENFNTS TERRIBLES, waarvoor hij over zijn grootste passie schrijft: muziek.
Gio Vetters De 22-jarige Heistenaar Gio brengt zijn dagen door aan de Thomas More Hogeschool in Mechelen voor zijn opleiding Journalistiek. In zijn vrije tijd kijkt hij naar zijn favoriete series op Netflix of gaat hij graag iets drinken met vrienden.
COLOFON Redactie: Lorenzo Veppi en Gio Vetters Vormgeving: Lorenzo Veppi Fotografie coverbeeld: Lorentia Veppi Met dank aan: Annick De Pauw, Werner Goossens, Luuk Sengers en Renaat Bogaert Drukkerij: Hellinx, Hasseltweg 157, 3600 Genk
3
We kennen ze al een tijdje, de schrijnende Vlaamse cijfers rond zelfmoord. Met maarliefst 3 slachtoffers per dag staat Vlaanderen helemaal aan de top. Sinds dat deze cijfers gekend zijn, werd er al veel onderzoek gedaan naar de oorzaken. De grootste is mentale ziekte, waarmee velen er vanuit gaan dat het dan om een depressie draait. Niets is minder waar. Zo zou gemiddeld 5 tot 10 % van de anorexiapatienten zichzelf van het leven ontnemen. Dat is het hoogste sterftecijfer voor een psychische aandoening. Is er een groot probleem met eetstoornissen in België?
EATING DISORDER noun any of a range of psychological disorders characterized by abnormal or disturbed eating habits.
TEKST & FOTOGRAFIE LORENZO VEPPI
4
Met succesvolle en grote initiatieven zoals Rode Neu-
Anorexia Nervosa
zen Dag wordt er steeds meer aandacht gevraagd voor
Bij het woord eetstoornis moeten veel mensen voorna-
psychische aandoeningen, specifiek onder jongeren.
melijk denken aan Anorexia Nervosa. Daarbij moet er
Toch blijven de cijfers schrijnend; met 3 zelfdodingen
een onderscheid gemaakt worden tussen het beper-
per dag is België de slechtste leerling van de klas in
kende en purgerende type. Het beperkende type eet
Europa. Eén aspect van die psychische aandoeningen
heel streng en probeert zijn gewicht zo laag mogelijk
lijkt dan ook straal genegeerd te worden; eetstoor-
te houden. Het purgerende type heeft in de meeste
nissen. Volgens de cijfers is het een stille sluipmoor-
gevallen soms last van overmatige eetbuien die ze
denaar en de wereld lijkt zich er al bewust van te zijn.
goed probeert te maken door hun eten nadien uit te
Maar in Vlaanderen lijken we het probleem te ontken-
braken. Maar ook door extreem te gaan sporten of het
nen.
gebruiken van laxeermiddelen. Die symptomen leunen vooral tegen boulimie aan. Er is in beide gevallen ook sprake van een vervormde realiteit; er wordt bijvoor-
Ongeveer 10 procent van de Vlaamse jongeren ontwik-
beeld gestreefd naar een gewicht van 60 kg, maar tegen dat het doel bereikt is, vind de patiënt zichzelf nog
kelt een eetstoornis en slechts de helft daarvan geneest.
te dik. Zo wordt er een nieuw doel opgesteld tot 40 kg.
Boulimia Nervosa Met alle initiatieven die worden opgezet vraag je je af
Bij Boulimia Nervosa ligt de nadruk op eetbuien. Pa-
of we het al beter doen. Het antwoord op die vraag is
tiënten voelen vaak een oncontroleerbare dwang om
moeilijk, want er zijn helemaal geen cijfers om die evo-
te eten. Ze verliezen hierbij alle controle en de inname
lutie vast te stellen. Pas in 2016 begon de Vlaamse re-
van voedsel is overmatig. In extreme gevallen blijft
gering cijfers bij te houden rond eetstoornissen, terwijl
de patiënt zelfs eten tot dat de maag het niet meer
het dat voor andere psychische aandoeningen al jaren
aan kan en ziek wordt. Ook bij boulimie wordt er ge-
deed. De Federale Overheidsdienst van Volksgezond-
probeerd om die vreetbuien te compenseren zodat
heid houdt wel langer cijfers bij, maar spitst daarbij
het gewicht niet in de hoogte gaat. Dat gebeurt op
specifiek toe op anorexia. In die cijfers van de Vlaamse
dezelfde manieren als bij anorexia, zoals braken, medi-
overheid wordt trouwens pas vanaf de leeftijd van 15
cijnen....
jaar geteld, alhoewel in het buitenland al aangetoond
Eetbuistoornis
is dat er onder die leeftijd ook een groot probleem is.
Een eetbuistoornis, of Binge Eating Disorder in het EnWat zijn nu de 3 grootste vormen van een eetstoornis?
gels, komt steeds vaker voor. Net zoals bij boulimie zijn er veel eetbuien die tot het extreme toe gaan. Maar in dit geval worden de eetbuien niet gecompenseerd en leidt dit dus tot overgewicht. 5
Oorzaak Maar hoe ontwikkel je nu eigenlijk zo’n eetstoornis? In sommige gevallen begint het onschuldig. Door een toevallige verandering in het eetpatroon of als gevolg van de puberteit verliest een jongere gewicht. In de onmiddellijke omgeving wordt er goed gereageerd. Er volgen complimentjes die dit aanmoedigen. Zo kan iets onschuldig uit de hand lopen waarbij een jongere aan het beeld wil blijven voldoen en gewicht wil blijven verliezen. Maar het kan ook een gevolg zijn van de druk in onze hedendaagse maatschappij. De (sociale) media wordt daarbij vaak als boosdoener aangeduid. Zo worden in reclamespots meestal modellen met een maatje 0 gebruikt en zijn supersterren ook allemaal in topvorm. Maar zeker onder jongeren wordt er ook al eens gepest. Al deze factoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een eetstoornis. Bij een eetstoornis waarbij het gewicht vooral de hoogte in gaat, moeten we de aanleiding ergens anders gaan zoeken. In de meeste gevallen zit die persoon al in een moeilijke mentale situatie. Eten wordt daarbij vooral als een troost gebruikt om zich beter te voelen. Dit bevordert dan ook alleen maar psychische aandoeningen zoals een depressie. Het is dus een web dat aaneenhangt.
Meer dan 36.000 jongeren met een leeftijd tussen 15 en 24 jaar gebruiken antidepressiva.
Gevolgen Op psychologisch vlak leiden eetstoornissen vooral vaak tot een depressie. De twee hangen meestal dan ook aan elkaar vast. Maar ook paniekaanvallen horen daarbij. Iemand met een eetstoornis zal zich vaak ook afzonderen van de wereld rondom zich en vermijd sociale contacten, vooral als die gelinkt zijn aan eten. Schommelingen van de stemming, prikkelbaarheid en concentratieproblemen zijn ook vaak een gevolg. 6
Op lichamelijk vlak zijn er afhankelijk van de vorm de
laten, want het is enorm beangstigend om terug in die
eetstoornis enorm veel gevolgen aan verbonden. Zo
put te vallen.
ziet iemand met een eetstoornis er meestal ook gewoon echt ongezond uit; bleke en droge huid, broze
Zo’n 20 procent van de patiënten geneest helemaal niet,
nagels, haaruitval… De lijst van zichtbare signalen is eindeloos. Maar het kan een nog veel diepere impact
met als gevolg ziekte of zelfs de dood.
hebben op het lichaam, want een eetstoornis kan leiden tot hart, lever- en nierproblemen, bloedarmoede of botontkalking. Maar enorm veel mensen lijken niet te beseffen hoe gevaarlijk een eetstoornis kan zijn. In
De cijfers zijn dan ook erg duidelijk. Slechts 45 % van
het ergste geval leidt het zelfs tot de dood, al dan niet
de patiënten geraakt volledig van de ziekte af. Maar
door zelfdoding of door lichamelijke gevolgen.
daarna blijft het een aandachtspunt, want op momenten van zwakte is er een kans op terugval. Zo’n 35 %
Behandeling
geneest voor een gedeelte. Hun gewicht is terug op
Het proces van genezing van iemand met een eet-
een gezond niveau, maar blijven heel bewust eten.
stoornis is vaak een lange weg die bewandelt moet
Uiteindelijk geneest 20 % helemaal niet, met als gevolg
worden. In de meeste gevallen is het de directe omge-
ziekte of zelfs de dood. Dat hoeft niet altijd een direct
ving van familie of vrienden die aan de alarmbel trekt.
gevolg van de eetstoornis te zijn, aangezien een der-
Zij proberen de persoon duidelijk te maken dat er een
de van de overlijdens aan eetstoornissen zelfmoord
probleem is en dat er hulp moet worden ingeschakeld.
pleegt.
Meestal zullen ze hierbij dan ook op verzet stuiten. Omdat iemand met een eetstoornis vaak niet beseft
Meisjes én jongens
dat er een probleem is, is het ook moeilijk om ze dit
Wat meteen opvalt als het gaat over eetstoornissen,
duidelijk te maken.
is dat veel mensen alleen denken aan meisjes. De Vlamingen lijken het vooroordeel te hebben dat jongens
Voor iemand die zelf beseft dat hij of zij een probleem
niet aan een eetstoornis kunnen lijden. Toch is dat
heeft, is het vaak te moeilijk om hulp in te roepen. De
niet waar. Volgens de cijfers krijgt 6 % van de jongens
hoofdgedachte is steeds dezelfde; eten. Patiënten
vanaf 15 jaar te maken met een eetstoornis, tegenover
denken de hele dag door alleen maar na over hun eten
10 % van de meisjes. Dat is een pak minder, maar niet
en hun gewicht, want daar zijn ze op geconcentreerd.
verwaarloosbaar. Het is nog steeds een grote groep,
Als ze hulp zoeken moeten ze de controle loslaten en
en de vooroordelen maken het voor jongens die aan
gewicht bijkomen of verliezen. Daarbij zullen ze ook de
een eetstoornis lijden nog moeilijker om hiervoor uit te
achterliggende problemen onder ogen moeten zien.
komen.
Dat maakt het nog moeilijker om een eetstoornis los te
7
Het is wel interessant om te kijken naar de verschillen
Wat nu?
in de cijfers. Buiten het feit dat meisjes vatbaarder
De problematiek van eetstoornissen lijkt aan te dikken,
zijn voor eetstoornissen, kunnen we vaststellen dat
ook al kunnen we dat niet bewijzen met cijfers door
jongens minder vaak worden opgenomen in klinieken
een gebrek eraan. Toch zullen er nog veel inspannin-
omdat ze naar alle waarschijnlijkheid minder snel hulp
gen gedaan moeten worden om het probleem aan te
zoeken. Toch geneest het grootste aandeel bijna volle-
pakken. In België is er vooral nood aan een goed vang-
dig van de ziekte. Wil dat dan zeggen dat het mogelijk
net, en moeten patiënten beter en langer begeleid
is om te genezen van een eetstoornis zonder medische
worden. Tenslotte is voor veel mensen een eetstoornis
hulp? Het verschilt van geval tot geval, en valt zeker
iets voor het leven, het blijft je achtervolgen. Nog heel
niet aan te raden. Tenslotte moet er in de zijlijn toch
wat werk aan de winkel dus.
worden genoteerd dat er veel patiënten zijn die ontglippen aan de mazen van het net en daardoor dieper in de problemen geraken.
DON’T DO THIS: Ultimatum opleggen Tenzij het gaat om een jong kind, kun je iemand niet dwingen om in behandeling te gaan voor een eetstoornis. Door een ultimatum op te leggen, zet je iemand alleen maar onder druk wat leidt tot meer geheimen en ontkenning. De beslissing om in behandeling te gaan moet van de persoon zelf komen.
Reactie op lichaam of gewicht Geef geen reacties op iemand zijn of haar lichaam zoals “Je bent nu toch mager genoeg om ermee te stoppen?” om hem of haar gerust te stellen. Probeer een gesprek meer te richten op de gevoelens van een persoon.
Simpele oplossingen Ga er niet van uit dat het makkelijk is om van een eetstoornis af te geraken. Reacties zoals “Eet gewoon!” of “Je moet gewoon met jezelf leren leven” zijn kwetsend. Eetstoornissen zijn complex, en als het echt zo makkelijk was, zouden er niet zo veel mensen problemen mee hebben. Denk dus na voor je iets zegt.
8
9
BATTLEFIELD AT THE
DINNER TABLE Hoe zit het met eetstoornissen in België?
Ongeveer 3,54 % van de Belgen ontwikkelt ooit een eetstoornis, dat zijn 400.000 mensen, of bijna even veel als het aantal inwoners van de stad Antwerpen. Vrouwen vanaf 15 jaar 10 % Mannen vanaf 15 jaar 6%
Tussen de 5 en 10 % van de Belgen met een eetstoornis sterft aan de gevolgen.
Plaats 3 willekeurige Belgen rond een tafel, één van hen zal geconfronteerd worden met een psychische stoornis. Bronnen: Geestelijk Gezond Vlaanderen, UZ Gent, Eetstoornis.be 10
“IK VERLOOR
DE CONTROLE” Hij was nog maar 14 jaar oud, maar toch kreeg Steven (21) toen al te maken met een eetstoornis. Ondertussen kan hij terugkijken op de zware periode “Maar het laat toch heel erg diepe wonden na. Het is een zwart hoofdstuk in mijn pril leven.” Voor veel mensen lijkt het ondenkbaar, maar het is har-
zelf in de spiegel en besefte dat ik me had laten gaan.
de realiteit. Steeds meer jongeren krijgen al op jonge
Maar geen enkel haar op mijn hoofd dat eraan dacht
leeftijd te maken met een eetstoornis. Het probleem
dat ik een eetstoornis had. Ik moest zelfs lachen als
lijkt groot te zijn, maar een concreet cijfer valt er niet
mijn mama erover begon.”
op te plakken. De Belgische statistieken beginnen dan ook pas vanaf de leeftijd van vijftien te tellen. Maar toen Steven nog maar veertien jaar was, kreeg hij te maken met een eetstoornis. “Als ik nadenk over wat de aanleiding moet zijn geweest, dan zijn het de problemen in mijn familie. Vanaf mijn eerste middelbaar ging mijn gezin door een helse periode. Ik sukkelde in een depressie, en vanaf toen ging het alleen maar bergaf.” “Ik was me er niet erg bewust van, maar omdat ik in een depressie zat, begon ik terug te grijpen naar eten als een troost. Al snel begonnen de kilo’s er bij te vliegen. Maar ook mijn gezondheid ging snel achteruit, want ik at alleen maar rotzooi.” Uiteindelijk trok Ste-
Zo kwam Steven in een heel ander probleem terecht.
vens mama aan de alarmbel. Ze vond zijn relatie met
“Ik begon steeds minder en minder te eten. Overdag
eten ongezond en nam hem mee naar de dokter. Dat
op school nam ik geen snacks meer mee en tijdens de
was voor hem een wake-upcall, maar niet op de juiste
middag at ik maar één boterham. Als ik dan ’s avonds
manier. “Het enige dat mij bijbleef van die interventie
thuis moest eten, had ik wel altijd een smoesje. Vaak
van mijn mama en de dokter was: ik ben dik. Ik zag me-
zorgde ik er ook voor dat ik later thuis was en dan zei ik 11
dat mama een bord voor mij aan de kant mocht zetten.
leven. Ik was begonnen aan een nieuw schooljaar, maar
Maar dat eten gooide ik dan gewoon weg.” Voor de
ik kon maar niet accepteren dat ik mijn jaar opnieuw
ouders van Steven was er dan ook geen vuiltje aan de
deed. Zo was ik bijna elke week afwezig. Als ik wel naar
lucht, integendeel zelfs. “Ze waren heel blij. Ik had ze
school ging, kwam ik gewoon minstens een uur te laat
gevraagd om geen koekjes enzovoort meer te kopen
opdagen. Tegen de kerstvakantie was het helemaal uit
zodat ik daar niet meer naar kon teruggrijpen in mijn
de hand gelopen. Dat is ook wanneer ik op het punt
eetbuien. Ze dachten dat ik mijn eetstoornis aan het
heb gestaan om een einde te maken aan mijn leven.”
overwinnen was, maar jammer genoeg werd het enkel erger. Van te veel eten naar geen eten.”
“Omdat ik al 25 kilogram kwijt was, werd ik alleen maar
“Natuurlijk was het veel meer dan dat. Mijn depressie
aangemoedigd door al de complimentjes die ik kreeg.”
nam ook een steeds grotere vorm aan. De echte slag kwam pas toen ik gebuisd was op school en mijn jaar moest overdoen. Ik voelde me een mislukkeling op alle vlakken en heb die zomervakantie gewoon door-
Maar Steven kon wel steeds rekenen op twee belang-
gebracht in mijn slaapkamer. Ik wil ze absoluut niets
rijke personen in zijn leven. “Mijn beste vriendin heeft
verwijten, maar mijn ouders hadden er maar weinig
me gered, zonder twijfel. Vanaf dat punt ging het bee
aandacht voor. Ze stonden op het punt te scheiden en
tje per beetje wel beter met me. Maar die eetstoornis
hadden nog wel andere dingen aan hun hoofd. Maar
bleef wel verder knagen, want daar had nog niemand
ondertussen zat ik op een absoluut dieptepunt in mijn
weet van. Gelukkig heeft het ook nooit erg grote pro12
TEKST & FOTOGRAFIE LORENZO VEPPI
WAKE UP CALL
porties aangenomen. Ik at weinig tot niets, maar daar bleef het bij. Andere dingen hebben zeker door mijn hoofd gespookt, en ik heb een tijdje ook intensief gesport. Maar het was relatief onschuldig. Niet dat ik het goed wil praten, want het was gewoon heel ongezond. Maar ik ben er me wel bewust van dat er veel ergere gevallen bestaan.” Stevens eetstoornis bleef vier jaar lang aanslepen tot zijn 18de, toen hij begon te studeren aan de hogeschool. En dat verhaal kende bijna een dramatische afloop. “Naar de hogeschool gaan was een grote stap voor mij, maar ik zag het positief in. Ik ging op kot en kon eindelijk helemaal op mijn eigen benen staan. Maar hoogmoed komt voor de val. Ik had af en toe wel nog wat moeilijke periodes, maar dacht af te zijn van mijn depressie. Dat was dus niet zo. Mijn eetstoornis bleef me ook maar gewoon achtervolgen. En omdat ik op dat punt al 25 kilogram kwijt was, werd ik alleen maar aangemoedigd door al de complimentjes die ik kreeg. Ik wou nog magerder zijn, en nog meer complimentjes krijgen. Maar door dat ik op geen enkele manier nog gecontroleerd werd op kot, verloor ik de controle. Ik at nog zo weinig, dat ik vlak voor de herfstvakantie op de spoeddienst ben beland. Mijn lichaam was zo verzwakt dat ik niet meer verder kon.” Gelukkig werd dit een keerpunt voor Steven. “Ik zag mezelf in de spiegel en schrok. Ik zag een zombie, er zat gewoon geen leven meer in mij. Toen is het beginnen door te dringen dat ik fout bezig was. Daar op de spoed had ik ook een heel emotioneel gesprek met mijn mama, waar veel traantjes gevloeid zijn. Vanaf dat moment zat ik op het pad naar herstel. Ik moet eerlijk zijn, het was niet makkelijk. Dat is het nog steeds niet. Ik blijf kritisch tegenover mijn eigen lichaam, maar het verschil is dat ik er nu ook van durf te houden. Die imperfecties horen erbij, en zolang mijn gewicht niet bedreigend is voor mijn gezondheid, is het goed. Ik geniet weer van mijn eten en doe dat met volle teugen. Ondertussen zijn er ook weer enkele kilootjes bijgekomen, maar ik geniet van het leven. Dat is het belangrijkste.” Anonieme getuigenis onder de fictieve naam Steven.
13
14
“HAVING TATTOOS... IT’S A WAY OF SUFFERING FOR THE THINGS THAT MEAN A LOT TO YOU” AMY WINEHOUSE 15
TATTOO’S
EN HUN BETEKENIS De 19-jarige Ivan koos voor een pijl op zijn onderarm. “Mijn gevoel zat meteen goed toen ik hem zag. Het gaat erom dat de pijl vooruit wordt geschoten, niet achteruit. Zo moet je ook door het leven gaan, en deze tattoo herinnert me hieraan.” Ivan krijgt regelmatig opmerkingen over zijn tattoo. “Mensen weten vaak niet wat de betekenis is, dus die heb ik al vaak uitgelegd. Maar die opmerkingen houden me niet tegen, er komen zeker weten nog tattoo’s.”
ivan 16
michiel
Michiel is 20 jaar en studeert voor leerkracht secundair onderwijs. Op zijn pols heeft hij een kruis met data in Romeinse cijfers staan, een herinnering aan zijn overleden broer. “Het is iets voor mezelf, heel persoonlijk. Mijn ouders waren tegen een tattoo, maar door de betekenis ervan zijn ze toch akkoord gegaan.” “Ik kreeg op school de opmerking om hem af te dekken. Dus met mijn toekomstige job in gedachten, wacht ik nog wel even met meer tattoo’s te zetten. Maar ze komen er zeker.”
TEKST & FOTOGRAFIE LORENZO VEPPI 17
(Onbestaande) carrière highlight tot nu toe? Een interview met Noah Cyrus.
IN MY OPINION... De jeugd wordt te hard onder druk gezet. Het is iets
relatief korte opleiding van 3 jaar, wordt er alleen maar
dat de oudere generatie niet graag hoort. Zo las ik pas
aangemoedigd om tijdens de opleiding al aan je loop-
nog onder een Facebookartikel over oplopende stress
baan te beginnen bouwen. Geen simpele opdracht
bij schoolgaande jeugd de reactie van pakweg de ste-
zonder diploma in handen, maar het is wel degelijk
reotype 35-jarige moeder met 2 kindjes: “Ze zijn niets
mogelijk, en ik zie het nut er wel van in. Zo begon ik
meer gewoon, de jeugd van tegenwoordig.” Het zijn
een half jaar geleden te werken voor het online maga-
maar reacties denk ik dan, maar toch jeukt het om erop
zine ENFNTS TERRIBLES. Voor mij was dat zalig; schrij-
te reageren.
ven over muziek, whatever ik zelf wil. Volledige vrijheid. Tegelijk doe ik ervaring op en schaaf ik ook nog eens
Die frustratie had ik zelfs bij mijn ouders, die ik niet
mijn Engels bij aangezien het magazine Engelstalig is.
duidelijk kreeg gemaakt dat het in deze geglobaliseer-
Alleen maar pluspunten dus. En de kansen die ik on-
de en gedigitaliseerde wereld het niet makkelijk is om
dertussen al kreeg, zijn niet de minste. Zo interviewde
in op te groeien. Zo ging ik tijdens mijn middelbare
ik bijvoorbeeld Noah Cyrus, ja dé zus van Miley Cyrus,
schoolloopbaan ook gebukt onder heel wat stress. De
die haar eigen muzikale carrière opstart. Of mocht ik
druk blijft maar stijgen, en er wordt ook steeds meer
naar de exclusieve Belgische filmpremière van Beauty
verwacht van ons. Dat kan ik zelfs ervaren in mijn stu-
And The Beast om erover te schrijven. Super toch?
dies journalistiek. Als toekomstig journalist met een 18
Maar in een opleiding die heel praktijkgericht is, zorgt dit blijkbaar voor problemen. Zo word er bij zo goed als alle vakken je aanwezigheid verwacht. Als je dan ondertussen TV-reportages moet filmen, interviews moet afnemen, artikels moet schrijven, presentaties moet voorbereiden… Ik kan zo nog wel even opnoemen. Om dat allemaal te doen in een schoolweek waar je één vrije dag hebt, you feel my drift, het is onmogelijk. Beeld je in dat ik dit ook nog eens combineer met mijn werk bij het online magazine en een studentenjob om een centje bij te verdienen: onvermijdelijk ga je lessen moeten missen om je werk rond te krijgen. Natuurlijk zijn er docenten die dat niet leuk vinden, elke docent vindt zijn eigen vak natuurlijk het meest fantastische ter wereld. Wat ze helemaal niet leuk vinden is als er vakken zijn waar je meer prioriteit aan geeft. Stoom afblazen met klasgenoten in Berlijn
Ik hoorde al vaak de opmerking; je hebt ook nog 2 dagen in het weekend. Dat is waar, maar dat is ook meteen waar dat stressprobleem vandaan komt. We pakken allemaal elkaars rustmomenten af tot er niets meer van overblijft. Daar ben ik dan ook koppig in geworden. Na de donkere gevolgen van hoogoplopende stress aan den lijve te ondervonden hebben, heb ik beslist om die rustmomenten heilig te verklaren. Natuurlijk werk ik nog wel voor school in het weekend, maar ik laat het nooit zo ver komen
Première Beauty And The Beast
dat het mijn heel weekend consumeert. Vrije tijd en ontspanning zijn een must. Zeker als je door de week laat je bed inkruipt door al dat werk, om er ’s morgens vroeg weer uit te kruipen om een drukke dag tegemoet te gaan. Dit hou je niet vol als je niet even uitblaast in het weekend. Is het allemaal onmogelijk? Uiteindelijk niet, nee. Het vraagt wel een enorme passie voor je studies en een groot organisatievermogen. En begrip van je onderwijzers, dat vooral. Daar is wel nog wat werk aan de winkel…
UITGELICHTE FOTO ELIEN JANSEN Maar ook in Berlijn moeten er reportages gefilmd worden.
TEKST & FOTOGRAFIE LORENZO VEPPI 19
20
TEKST GIO VETTERS
Of hoe diversiteit in de modewereld een illusie blijft.
JONG, BLANK EN SLANK
© Christian Soriano
Vogue. Gucci. Marc Jacobs. Ze zijn niet op één hand te tellen, de modehuizen die dit jaar de kaart trekken van volslanke, gekleurde of transgendermodellen. Het lijkt de goede kant op te gaan in de modewereld, niet? Schijn bedriegt. Anno 2017 blijft het internationale modecircuit gedomineerd door het typische beeld van jonge, blonde modellen die vaak vel over been zijn. Vastgeroeste schoonheidsidealen waar bijna iedere modeontwerper bij zweert. Tijdens de modeweken in Milaan, Parijs, Londen en New York werden in de herfstcollecties nochtans meer dan ooit gekleurde topmodellen op de catwalk gespot. Toch moeten we dat beeld nuanceren. Dat blijkt uit het meest recente diversiteitsrapport van modewebsite ‘The Fashion Spot’. Het modecollectief onderzocht de afgelopen maand
bent, stelt lifestylejournaliste en fashionactiviste Jani-
241 shows en 7.035 castings tijdens de voorstellingen
ce Deul: “Het is zoeken naar gekleurde modellen die
van de herfstcollecties. Nog nooit trippelden zoveel
het relatief snel voor de wind ging in het wereldje. Een
vrouwen met een donkere huidskleur over de catwalk. De modeshows van de 4 meest toonaangevende ste-
“Afrikaanse vrouwen zijn vaak gezegend met een stevig
den – Milaan, Parijs, Londen en New York – in rekening genomen, had gemiddeld 27,9% van de modellen een
achterwerk, iets waar velen zeer fier op zijn. Helaas is
donkere huidskleur, tegenover 72,1% blanke modellen. Dat is een stijging van 2,5% in vergelijking met de
het vaak een struikelblok voor wie het wil maken in de
lentecollectie van dit jaar. Ondanks die hoopgevende cijfers plaatst fashionstyliste Jossie Van Osselt de cij-
modewereld.”
fers in enige context: “We zetten zeker en vast stappen in de goede richting, maar we bevinden ons nog lang niet aan de eindhalte. Zo gaan we erop vooruit wat diversiteit in huidskleur betreft, maar in andere facetten
mooi voorbeeld is de Egyptisch-Marokkaanse Imaan
van de modewereld blijven we unaniem achterophin-
Hammam, nu een gerenommeerd model voor het
ken.”
merk Givenchy. Zij is een voorbeeld voor veel vrouwen, maar ze heeft er keihard voor moeten werken. Het be-
Afrika boven
kendste zwarte model is uiteraard Naomi Campbell.
Dat klopt inderdaad. Nooit eerder werden zoveel ge-
Dankzij haar is de opmars van gekleurde modellen in
kleurde modellen op de catwalk gespot. Vooral New
werking getreden. Maar dan kijken we vooral naar de
York en Londen zijn koplopers op vlak van een diver-
niche van de Afrikaanse modellen.” En ook dat is een
se modellencast. Daar liepen respectievelijk 31,5%
belangrijke kanttekening bij de cijfers. Want binnen de
en 28,4% gekleurde vrouwen shows. Toch is het veel
categorie ‘modellen met een andere huidskleur’, viert
moeilijker om aan de top te geraken als je niet blank
vooral Afrika – en dan bij uitstek Noord-Afrika – hoog21
Janice Deul over Naomi Campbell: “Zij was de basis van de opmars van zwarte modellen.” © Renan Katyama
tij. Zo blijven Aziatische en vooral Latijns-Amerikaanse
eens het fenomeen: “Wij Afrikaanse vrouwen zijn vaak
modellen diep onder de radar van de topmerken. Van
gezegend met een stevig achterwerk. Het is iets waar
Osselt bevestigt dat: “Van die 27,9% zijn slechts 3,79%
velen onder ons zeer fier op zijn. Helaas is dat vaak een
van de vrouwen gerepresenteerd door vrouwen uit
struikelblok voor vrouwen die het willen maken in de
Midden- of Latijns-Amerika. Dat lijkt misschien vreemd,
modesector. En als het dan toch eens gebeurd, zijn
aangezien zij vaak als heel knap worden aanzien. Maar
het vaak meisjes die inderdaad de vormen bezitten die
het zijn de feiten, en die zijn schrijnend.”
passen binnen het stereotiepe beeld van een model.”
Size matters
“De gemiddelde Nederlandse vrouw heeft een maatje
Waarom die categorie zo weinig representatief is, lijkt dan ook een mysterie. Tijdens missverkiezingen komen
40. Is het dan niet logisch dat het gemiddeld model ook
Latijns-Amerikaanse vrouwen immers vaak als winnares uit de bus. Toch is daar volgens Van Osselt een logi-
maatje 40 heeft?”
sche verklaring voor: “Het is heel simpel, hoewel ik het niet graag uitspreek: ‘vrouwelijke rondingen’. Modehuizen en fashionshows werken steevast met graatmagere modellen, liefst met een zo plat mogelijke boe-
Maatje meer mag
zem en zonder uitpuilende kont. En dat is de sterkte
En hoewel het er op vlak van huidskleur op vooruit
van de Latijns-Amerikaanse en Afrikaanse vrouw. Zij
gaat, zien we toch dat enkele andere trends die zich
hebben vaak mooie, natuurlijke rondingen. Maar dat
nauwelijks of helemaal niet doorzetten. Zo worden
staat haaks op de uitgemergelde lijven die als norm
plussize modellen nog te vaak vergeten. Jackelien
aanzien worden op de catwalk.” Deul betreurt even-
Struik is lingerieontwerpster en zaakvoerster van ‘Disis22
mi’, een lingeriemerk voor vrouwen met een grote cupmaat. Zij pleit voor meer volslanke modellen op de catwalk: “Ik vind het niet meer dan logisch dat plussizemodellen op zulke shows thuishoren. Een maatje meer mag. Ik huiver zelfs van het woord ‘plussize’. Alsof die vrouwen meteen als dik bestempeld horen te worden! De gemiddelde Nederlandse vrouw heeft een maatje 40. Is het dan niet logisch dat het gemiddeld model ook maatje 40 heeft?” Blijkbaar niet, want in tegenstelling tot huidskleur, spelen modehuizen amper in op plussizemodellen. Slechts 0,43% van de modellen uit het rapport van ‘The Fashion Spot’ hadden een maatje meer. Struik noemt dat cijfer verontrustend laag: “Soms begrijp ik modehuizen niet. Het is voor hen toch ook de bedoeling dat zoveel mogelijk mensen hun producten kopen? Er is echt niets mis met vrouwen te tonen zoals ze in de realiteit ook rondlopen, hoor. Nog geen half procent, daar word ik gewoonweg kwaad van.”
“Vrouwen op leeftijd willen zich ook nog aantrekkelijk kleden. Als je de vijftig passeert, ben je niet gedoemd tot ‘wollen truien en Birkenstocks’.”
‘No age limit’ Wie het al helemaal kan vergeten, zijn de oudere modellen. Verspreid over de 4 modesteden liepen er welgeteld 21 modellen ouder dan vijftig een show. Dat stemt overeen met een schamele 0,29% van het totaal, en een daling in vergelijking met de lentecollecties van dit jaar. Een vreemde trend in onze vergrijzende wereld, vindt Van Osselt: “Natuurlijk begrijp ik dat er meer op de jeugd en jongvolwassenen gefocust wordt, zij zijn de hoofddoelgroep van de grootste merken. Maar laten we niet vergeten dat vrouwen op leeftijd zich ook vaak aantrekkelijk willen kleden. Als je de vijftig passeert, ben je niet gedoemd tot wollen truien en Birkenstocks’.” Toch willen de modesteden zich wel profileren als leeftijdsvriendelijk. Zo startte Londen voor de modeweek een campagne tegen leeftijdsdiscriminatie met als statement: ‘Fashion has no age limit!’ Een schril contrast met de cijfers die voor zich spreken. Struik bevestigt: “De jeugd is de toekomst. 23
© Paolo Villanueva 24
Sowieso. Maar er is een verschil tussen focussen op de jeugd, en het volledig wegwerken van modellen boven de vijftig uit de modewereld. Dat is een foute gedachtegang. Iedereen verdient een mooie outfit, ongeacht je leeftijd.”
“Er moet meer diversiteit in het modelandschap komen. Ik droom van een wereld waarin alle soorten en maten thuishoren.”
Blank blijft best Ondanks de verwoede pogingen om zo inclusief mogelijk te zijn, hebben de modesteden en –huizen nog bergen werk voor de boeg. En hoewel, lijken ze het rustig aan te willen doen Behoorlijk frustrerend volgen Struik: ‘Wat mij het meest irriteert, is de manier waarop modehuizen zich voordoen naar de buitenwereld toe. Alsof ze er alles aan doen, maar het gewoon niet lukt. Onzin volgens mij. Blank blijft gewoon ‘best’. Alsof het echt onmogelijk is om meer diversiteit in hun castings te brengen. Er moet echt meer gepleit worden voor een verandering. Ik zou het zelfs een revolutie durven noemen. Anders blijft het probleem aanslepen, en wordt het slechts mondjesmaat aangepakt.” Mondjesmaat, zo kunnen we de evolutie van diversiteit dus bekijken. Maar kunnen we in de nabije toekomst van een écht succes spreken? Van Osselt blijft voorzichtig: “Voor mij zal het zal pas een succes zijn als we ons niet langer met zulke cijfers hoeven bezig te houden, en het vanzelfsprekend is dat er een evenredig aandeel is van elke categorie van modellen.” Deul deelt die mening: “Er moet meer diversiteit in het modelandschap komen. Ik droom van een wereld waarin alle soorten en maten thuishoren.”
25
26
23,5 % 20 % 20,9 % 19,9 %
Londen
28,5 % Lente 2015
19,7 % 20,9 % 15,7% 15,8 % 17,2 % Herfst 201 5
23,8 % Lente 201 6
Milaan
15,6 % 17,3 % 19 % Herfst 2016
24,1 % 25,9 % 21,9% Lente 201 7
Parijs
New Yor k
24,4 % Herfst 2017
20,9%
17,2 %
Evolutie aantal niet-blanke modellen tijdens de modeweken 2015-2017 28,4 % 31,9% 30,3 % 31,5 %
27
plussize modellen tekenden present: Dat is een nieuw record.
30
modellen boven de leeftijd van 50 jaar
21
transgendervrouwen liepen over de catwalks in de 4 steden
12
Herfstcollectie 2017 in cijfers
DO NOT BECOME A SLAVE TO SOCIETY