Gewoon Straf

Dit dossier is een gratis bijlage bij Charlie bookzine

DE GEVAREN VAN PROSTITUTIE

Julie (21) overwon anorexia

TIENERMOEDER GETUIGT: “VOOR DE VADER WAS HET EEN ALIEN, EEN KLEIN MORMEL IN MIJN BUIK”

Edito Een mens maakt heel wat mee in zijn leven. Soms zijn die dingen het waard om over te schrijven. In dit dossier laten we mensen aan het woord die hun moed bijeen rapen en met hun verhaal naar buiten komen.

Gewoon Straf laat u kennis maken met gewone mensen die een straf verhaal te vertellen hebben. Het gaat hier van seksueel misbruik tot een meisje die erop gebrand is om de wereld te ontdekken. Het hoeven niet altijd beroemde mensen te zijn die staan te pronken.

De redacteurs van Gewoon Straf kozen ervoor om de gewone mens in the picture te zetten, omdat we ervan overtuigd zijn dat een straf verhaal van een ‘gewoon’ mens iemand meer kan raken. We ontmoeten mensen met elk hun eigen verhaal, die over heel verschillende zaken gaan. Toch hebben we deze verhalen naast elkaar kunnen leggen en samengebundeld in één dossier.

Karel Nijs, Martyna Sklodowska en Shauny Verheulpen

gewoon straf

In dit nummer Interview Slachtoffer van seksueel misbruikt getuigt

4

Amal El Amrani: “De Islam is mijn houvast“

6

Emilie verhuist naar Canada

8

Julie Christoffels: “Ik woog nog maar 31 kilogram“

10

Ellen werd het slachtoffer van stalking

25

“Op een dag zal ik een pruik moeten dragen“

27

Onderzoeksreportage Euthanasie is nog steeds een taboe

13

Achtergrondverhaal: Tienerzwangerschap

16

De gevaren van prostitutie

20

3

gewoon straf

Slachtoffer van seksueel misbruik getuigt

Amelie M. (29) is sinds haar twaalfde slachtoffer van seksueel misbruik. Niet door een persoon, maar door meerdere personen. Ze schreef zelfs een boek waarin ze alle gebeurtenissen vertelt. “Het is een manier om de gebeurtenissen te verwerken, maar volledig verwerken, dat kan ik niet.“ TEKST EN FOTO: SHAUNY VERHEULPEN

Aan het station van Geel komt een opvallende verschijning naar me toe gestapt. Zwaaiend begroet ze me. Ze heeft appelblauwzeegroen haar en is zeer enthousiast. Amelie neemt me mee naar een Irish Pub. Daar begint ze haar verhaal.

Zwembadincident De eerste keer dat ik bewust seksueel misbruik ervoer was toen ik twaalf was. Ik ging met mijn enige vriend naar het stedelijk zwembad. Nadat we hadden gezwommen, ging ik me omkleden. Toen ik in het paskamertje stond en omhoog keek, zag ik vier starende hoofden boven me. Ik voelde me heel ongemakkelijk, dus deed ik snel mijn handdoek rond me.

Ik ging op het bankje staan en een van hen greep naar mijn borst. Om mezelf te verdedigen, beet ik in zijn arm. Maar dat haalde niets uit. Hij zei me dat hij graag meisjes had die ‚wat heviger‘ zijn en dat hij daar wel van hield. Opeens verdwenen ze, maar vijf minuten later stonden ze in het paskamertje. Ze zeiden dat ze me geen pijn zouden doen en dat ik hen kon vertrouwen want ze waren bereid hun identiteitskaart te tonen. Ook zeiden ze dat ze condooms bij zich hadden, dus dat ik me geen zorgen hoefde te maken.“ “Op dat ogenblik hoorde ik een stem zeggen: „Stop daarmee, of ik ga het zeggen aan die mevrouw die vooraan zit.“ Het was een meisje van ongeveer acht jaar oud, en het was duidelijk dat ze de jongens kende want ze noemde hen bij naam. Toen verdwenen de jongens en ik stond daar. Ik was helemaal in shock en trilde.

4

Toen ik naar buiten liep, stonden de jongens me uit te lachen. Snel stapte ik in mijn moeder‘s auto en we reden weg. Mijn moeder vroeg me wat er aan de hand was, maar ik zei haar dat er niets was.“

Leugen “Een jaar later vertelde ik het incident toch aan mijn moeder“, gaat Amelie verder. „Maar ik kreeg niet het antwoord dat ik verwachtte. Ze zei: ‚Waarom kom je daar nu pas mee af? Nu kan ik er niet veel meer aan doen, hé!‘ En daar stond ik dan.

Ik voelde dat niemand me begreep, en uit wanhoop verzon ik dan dat ik verkracht werd. Op die manier kreeg ik het gevoel dat ik gesteund werd en zo voelde ik me niet meer alleen.

Maar op een dag is het dan uitgekomen dat ik de verkrachting had verzonnen. Een begeleidster op mijn school vond dat er teveel niet aan mijn verhaal klopte.

Ze nodigde mijn ouders en mij uit voor een gesprek en vertelde hen vlakaf dat ik gelogen had en dat ik problemen had. Mijn moeder was razend.“

“Het was alsof ze me filleerden“ Enkele jaren later woonde Amelie samen met haar vriend. Ze woonden op een appartement in Leuven. Ze had het er na al die jaren nog steeds moeilijk mee dat ze de verkrachting had verzonnen. Maar zelf had ze nooit kunnen denken dat die leugen zou transformeren in een waarheid. „Op een avond stond ik op een parking te wachten in Leuven“, vertelt Amelie. „Ik stond naast mijn wagen een sigaret te roken. Het was heel rustig die avond. Plots stonden er twee mannen voor me. Ze sloegen me op de grond en een van hen scheurde de kleren van mijn lijf. Om ervoor te zorgen dat ik niet meer zou

gewoon straf

bewegen, stak een van hen een schaar in mijn been.

Met de schaar begon hij sneden te maken in mijn benen. Het was alsof ze me aan het filleren waren. Daarna verkrachtte de andere man mij, terwijl de tweede erop stond te loeren en op de uitkijk stond. Toen de eerste man klaar met me was, wou de andere man me verkrachtten. Uit angst ben ik onder mijn auto gerold. Op die moment zijn de twee mannen gaan lopen. Waarschijnlijk omdat ze iets of iemand gezien hadden.“

Nog erger De dag nadien ben ik toch naar school gegaan. Ik wou niet naar de politie gaan, maar toen een leerkracht me met bebloede benen zag staan, wou ze toch met mij naar de politie. Daar hebben ze me een tijd lang ondervraagd, maar ik had niet het gevoel dat ik begrepen werd. Het was ook alsof ze het niet serieus namen.

Daarna ben ik naar het ziekenhuis gegaan met een vriendin voor verder onderzoek. De politie zou deze resultaten dan krijgen. Ik moest me uitkleden en ze onderzochten me. Daarna moest ik een tijdlang wachten zonder kleren. Ik begon me echt heel slecht te voelen.

Ik voelde me net als een beest. Uren heb ik daar naakt moeten wachten, en hoe meer de tijd verstreek, hoe meer ik wou dat alles achter de rug was. Op de duur kon het me zelfs niets meer schelen. Het kon me niet meer schelen dat ze de daders zouden pakken of niet.

Daarna ben ik terug naar de politie gegaan en heb gezegd dat ik mijn verklaring intrek omdat ze gelogen was.

Maar natuurlijk geloofde de politie dat niet. Ze zagen natuurlijk dat er wel iets met mij gebeurd was. Ze zeiden tegen mij dat dat niet zomaar gaat en dat dit moet onderzocht worden, maar ik wou het niet meer. Ik wou er gewoon zo snel mogelijk vanaf zijn. Ik vond dit zelfs nog erger dan de verkrachting zelf.“

Flashbacks Een tijdje nadien brak Amelie met haar vriend. Tijdens een avondje stappen, leerde ze een andere man kennen. „Hij leek zo perfect. Hij was groot, knap en had humor. Het was de man waar ik zo lang naar op zoek was. Enkele uren later gingen een vriend en ik met hem mee naar huis. We zaten samen aan tafel, dronken nog een glaasje wijn en rookten een sigaret. Het leek een scène uit een film met een bepaalde ‚Jazz-sfeer‘. We hadden diepgaande gesprekken en amuseerden ons.

Na enkele uren vertrok mijn vriend, maar ik bleef bij

de man thuis. Hij kwam naast me zitten en zei: ‚Ik heb al de hele avond zin om je te kussen.‘ Ik was dronken en verliefd, dus ik liet het op me afkomen. We kusten elkaar en van het een kwam het ander.“ „Maar op een gegeven moment dacht ik terug aan wat ik in het verleden had meegemaakt: de verkrachting, het zwembadincident en ook een incident waarbij een vriend van me me seksueel had misbruikt“, gaat Amelie verder. „Ik zei hem dat ik wou stoppen, maar hij stopte niet. Integendeel. Ik schreeuwde het uit en begon te huilen, maar hij bond mijn armen achter mijn rug vast met zijn handen en legde mijn hoofd op de tafel voor ons. Hij was me aan het verkrachten. Nadien ben ik naar beneden gelopen en begon weer te huilen. Ik

voelde me zo vies. Hij kwam bij me en zei me dat het hem speet. Huilend vertelde ik hem waarom ik wou stoppen, maar toen zag ik in mijn ooghoek dat hij zichzelf aan het masturberen was. Het kon hem dus niets schelen. Ik heb toen meteen mijn spullen gepakt en ben gaan lopen.“

Youtube Amelie probeert de gebeurtenissen te verwerken door erover te schrijven. Maar ze zoekt ook troost via andere kanalen. „Ik heb op Youtube mijn eigen kanaal. Ik post er video‘s waarin ik liedjes cover. Naast de liedjes maak ik ook video‘s waarin ik mijn gevoelens uit. Op die manier heb ik het gevoel dat er naar mij geluisterd wordt. Het zijn ook vooral melancholische liedjes met een ‚donkere‘ clip. Ze representeren mijn leven op dit moment.“

Klopje Al de gebeurtenissen hebben een sterke invloed op Amelies huidige leven. “Ik dacht dat ik nu sterker in mijn schoenen stond, maar dat is niet zo. Ook ken ik mijn grenzen niet meer. Ik weet soms niet meer wat misbruik is en wat niet. Het voelt soms alsof ik altijd maar ‚ja‘ moet zeggen op seksuele ‚verzoekjes‘ omdat ik het gevoel heb dat dat het enige is waar ik goed voor ben. Zelf zit ik bij de groep ‚Wij overdrijven niet‘.

Daar kan ik mijn verhaal kwijt. Ook heb ik een boek geschreven over de gebeurtenissen. Ik hoop soms dat ik een normaal leven kan beginnen en dat ik in een normale relatie terechtkom waarbij mijn partner mijn seksuele ‚issues‘ begrijpt, maar soms denk ik dat ik voor de rest van mijn leven alleen zal blijven.“ 5

gewoon straf

“Ik koos voor de Islam, maar ook voor een verboden relatie” Amal El Amrani (23) is een masterstudente biomedische wetenschappen aan de universiteit van Antwerpen. Buiten haar studies houdt ze zich ook bezig met haar geloof, de Islam. “Als moslima heb ik mijn eigen leren appreciëren en gewoonweg aanvaarden, de Islam is mijn houvast.”

TEKST EN FOTO : MARTYNA SKLODOWSKA

Ondanks haar Marokkaanse roots heeft Amal als kind nooit veel te maken gehad met het geloof van haar ouders. “Mijn ouders zijn gelovige mensen, maar ze wilden ons nooit verplichten om een hoofddoek te dragen of zelfs te bidden. Het moet volgens hen uw eigen keuze zijn, anders heeft dat weinig of geen zin.

Geloven doe je voor jezelf, niet voor anderen.”

Van Westers naar moslima Pas op haar 19-jarige leeftijd wekte het geloof, namelijk de Islam, enige interesse op. Ervoor kende iedereen Amal als een losbol. “Ik was niet anders dan de Westerse meisjes op mijn school. Ik verschilde enkel op één gebied, namelijk het hebben van een vriendje. Ik droeg nooit een hoofddoek, integendeel, ik droeg altijd 6

kleedjes, rokjes... net zoals al mijn andere vriendinnen,” zegt ze.

Na haar middelbaar begon ze aan haar studies en kwam ze voor het eerst in contact met de Islam. “Ik zat toen in mijn eerste jaar op de universiteit van Antwerpen.

Daar werden er lessen aangeboden om meer te weten te komen over de Islam en dus besloot ik om mij in te schrijven”, lacht Amal. Niemand had echter verwacht dat na acht lessen haar kijk op de godsdienst zou veranderen. “Door die lessen wou ik meer weten, daarom heb ik een Koran gekocht en begon ik gewoon veel op te zoeken. Het gebeurde allemaal in kleine stapjes. Eerst begon ik vijf keer per dag te bidden, maar dacht toen nog zeker niet over het dragen van een hoofddoek. De Islam beantwoordde al mijn vragen waarmee ik heel lang mee zat. Ik kon mij gewoon in alles terugvinden wat er in de Koran stond.”

Twee jaar later besloot Amal op haar 21ste een stapje verder te zetten, wat het dragen van een hoofddoek betekende. “Toen ik 19 jaar oud was, veranderde er al veel, maar mijn kleerkast bleef hetzelfde. Op een bepaald moment wou ik ook daar verandering in brengen. Ik begon mezelf meer te waarderen en wou

gewoon straf

niet zomaar een snoepje zijn voor iedereen. Dat is het moment waarop ik besloot mezelf te bedekken.“ Het zetten van dat stapje was niet zo gemakkelijk als het leek. “Ik wou heel graag een hoofddoek dragen, dat is ook iets dat ik zelf beslist had. Toch was dat niet zo gemakkelijk. Ik dacht heel de tijd over wat anderen van mij zouden denken en het dragen ervan leek opeens raar. Op een dag begon ik mezelf moed in te spreken en besloot toen ook om dat gewoon te doen. Ik merkte heel snel verschil. Mannen keken mij zo goed als niet aan en ik werd ook met veel meer respect behandeld door hun”, zegt ze.

Haar ouders hadden verschillende meningen over het feit dat ze een hoofddeksel droeg. “Mijn ouders hebben mij, of mijn zussen nooit verplicht om een hoofddoek te dragen. Het was dus ook voor hen een aanpassing.

Mijn moeder werd daar zelfs emotioneel van en vond mij veel te jong om zo’n beslissing te maken. Mijn vader was eerder trots en gelukkig.

Gevoelens versus godsdienst Tijdens haar studies aan de universiteit leerde Amal een jongen kennen. Ze kwamen heel goed overeen en werden heel snel vrienden. “Ik leerde Yassine tijdens het eerste jaar van mijn studies kennen. Hij studeerde ook aan de universiteit van Antwerpen en ik kende ook zijn vrienden. We vertelden alles tegen elkaar, zo wist hij dat ik met mijn geloof bezig was en ik dat hij eerder geïnteresserd was in meisjes dan in de Islam”, lacht Amal.

Eén jaar later veranderde de onschuldige vriendschap in verliefdheid. “Ik ben ook maar een mens en ben dus verliefd geworden op hem. Wat ik verschrikkelijk vond is het feit dat het wederzijds was. Ik heb nog nooit een vriendje gehad en wou daar ook niet direct verandering in brengen”, aldus de moslima. Door haar geloof voelde ze zich schuldig en probeerde ze dat gevoel te negeren.

“Als moslima moet je maagd blijven tot je huwelijk en contact met jongens proberen te vermijden. Daarom wou ik mijn gevoelens voor Yassine negeren of gewoon vergeten, maar dat kon ik gewoon niet. Hij voelde zich ook schuldig, omdat ik ‘anders’ ben dan de andere meisjes waar hij vroeger op viel. Ik wou hem even niet meer zien of spreken. Ik moest heel dat gebeuren een plaatsje kunnen geven. Het hebben van een vriendje

wordt niet enkel door het geloof verboden, maar ook onze cultuur.“ Als een Marokkaans meisje kan ik niet zomaar thuis komen met een jongen, Yassine zou dan mijn hand moeten komen vragen. Toch bleef hij moeite doen en belde mij elke dag, hem negeren leek toen de enige oplossing te zijn. Het leek alsof ik moest kiezen tussen liefde en mijn geloof”, zegt ze. Ze vond troost bij haar zussen.“Ik ben de oudste thuis en ook de eerste dus met een vriendje. Mijn zussen kende Yassine ook en steunden mij in mijn beslissing. Dat zijn ook de enige personen waar ik dat tegen kon zeggen. Door hun steun besloot ik hem een kans te geven. Moesten zij mij niet overtuigen, zouden we nu niet samen zijn”, lacht ze.

Geheim Buiten de zussen van Amal wist niemand dat ze een vriendje had. “Het is niet ‘normaal’ om een relatie te hebben, daarom moest ik het geheim houden. Niet alleen omdat het verboden is om als moslima een relatie te hebben voor het huwelijk, maar ook gewoon uit respect voor mijn ouders.”

Afspreken in het hartje van Antwerpen is geen optie.

“We kunnen het ons niet permitteren om op de Meir te gaan shoppen of in het centrum te gaan eten. Het zou geen zonde zijn moest iemand ons zien, maar toch willen wij dat biede liever niet. Daarom gaan wij in andere steden eten en winkelen”, zegt Amal.

Eerste kus Zowel kussen als fysiek contact is verboden. “Ik volg alle regeltjes van de Islam. Het is echter moeilijk om helemaal niets te doen als je een relatie hebt. Ik ben ook maar een mens, net zoals Yassine. Wij hebben dus ook nood aan affectie”, lacht ze.

Zij moest de eerste stap zetten. “Yassine had schrik om mij te kussen of zelfs aan te raken. Hij dacht mij daarmee te kwetsen. Ik moest de eerste stap zetten anders gebeurde dat nooit. Het was mijn eerste keer, in mijn achterhoofd bleef dat verbod van kussen zitten. Langs de andere kant ben ik ook maar een mens en maak ook fouten. Kussen maakt niet dat ik een slechte moslim ben. Ik heb hem gekust, maar meer dan dat zal er niet gebeuren.“ 7

gewoon straf

Emilie Tondeur (25) trekt de wereld rond Reizen is een vorm van zelfontplooiing Voel je ook al eens de behoefte om de wijde wereld te verkennen? Er solo op uittrekken is de beste manier om tot jezelf te komen. Sommigen gaan nog een stapje verder en verhuizen naar het buitenland. Dat is Emilie Tondeur (24) van plan: zij verhuist naar Canada.

TEKST EN FOTO : KAREL NIJS

Emilie Tondeur (24) heeft de afgelopen jaren niet stil gezeten. In 2013 studeerde ze af aan de Thomas More hogeschool in Mechelen. Ze werkte toen al aan haar eigen blog ‘Meet The Sound’, waar ze artikels en video’s post over artiesten die ze interviewt. Emilie inter- viewde onder andere Lights, Imagine Drag- ons en MØ.

Emilies interesse om te reizen is ontstaan door de zangeres Lights. “Ik ben beginnen reizen dankzij de muziekwereld en dankzij Lights. Ik ben een enorme fan van de zan- geres Lights en ik wou haar zoveel mogelijk live zien. Ik heb haar aan het werk gezien in verschillende Europese steden: Antwerpen, Amsterdam, Berlijn, ... maar ook in Engeland en Toronto.” Haar interesse om te reizen groeide steeds meer en zo volgde ze, in haar eentje, ook andere artiesten doorheen Europa.

Connecties “In het begin was ik alleen maar als je een- maal staat aan te schuiven aan een con- certzaal leer je mensen kennen. Tijdens elk concert, in welke stad dan ook, kom ik bekenden tegen.

8

De mensen die ik heb leren kennen reizen ook vaak rond om artiesten aan het werk te zien. Dankzij al dat reizen heb ik mensen leren kennen over de hele wereld, ook in de muziekwereld.” Emilie heeft dankzij haar contacten in de muziekwereld al mogen werken voor zangeres Lucy Rose. “Lang geleden heb ik Lucy Rose geïnterviewd voor mijn blog ‘Meet The Sound’ en ik ben haar altijd blijven volgen op sociale media. Op een dag postte ze op Facebook dat ze een nieuwe plaat ging opnemen en dat fans daarbij mochten zijn. Ik moest en zou erbij zijn. Dat was dan ook het geval. Na die opnames heb ik haar aangesproken en gevraagd of ze iemand nodig had om voor haar te werken. Voor ik het besefte ging ik mee met haar op tour om merchandise te verkopen.”

Plantrekker Ondanks dat Emilie alleen reist heeft ze nooit echt schrik gehad. Ze kent de grootste steden al op haar duimpje. “Ik ben heel zelfstandig en een echte plantrekker. Schrik heb ik nog nooit gehad. Doordat ik zo vaak naar dezelfde steden terugkeer, ken ik mijn weg er ook

gewoon straf

al een beetje. Als je naar een grote stad gaat, moet je gewoon op voorhand een beetje weten wat je wil zien en waar je precies naartoe gaat.”

Dromen In Canada wil ze haar grootste droom in vervulling brengen. “Ik wil heel graag tourmanager worden. Dat hoeft niet van een supergrote internationale artiest te zijn - touren met kleine bands is soms veel leuker. Ik heb al wel wat connecties in Canada en ik wil die nu verder uitbreiden. De manager en het team van Lights ken ik al een beetje dus wie weet kunnen zij mij nog verder helpen. Ik ga gewoon alle kansen grijpen die mijn pad kruisen.”

Emilie is al verschillende keren naar Canada geweest.

Canada bleef haar intrigeren en uiteindelijk heeft ze de knoop doorgehakt om te verhuizen. Nu, een week voor vertrek, beseft ze pas waar ze aan be- gonnen is. “Ik wou zo graag in Canada gaan wonen dat ik uiteindelijk gewoon beslist heb om alles te regelen. Nu zit ik hier in de zetel en volgende week zit ik in Canada, zonder job en zonder slaapplaats. Ik moet nog zoveel regelen, maar het meeste regel ik ter plaatse.”

Haar verblijf in Canada is maar van korte duur. Na een jaar vervalt haar visum al, maar ze is niet van plan om daarna terug in België te komen wonen. “Ik denk dat ik België te klein ga vinden. Ik ben hier graag maar ik denk niet dat ik hier nog ga kunnen wonen. Ik ben graag weg, er even tussen uit, ik zit niet graag thuis. Hierna zie ik mezelf nog wel in Londen wonen, ook daar heb ik connecties in de muziekwereld.”

Voor mensen die alleen willen reizen of willen verhuizen naar het buitenland heeft ze maar één tip. “Je moet het gewoon doen! Je moet het gewoon eens proberen.

Wees ook niet te trots om toe te geven als het uiteindelijk echt niets voor jou is. Je kan altijd terugkomen. Om jezelf te overtuigen kan je de voor- en nadelen eens op een rijtje zetten en dan op die manier de knoop doorhakken. Dat heb ik ook gedaan.”

“Je moet het gewoon doen!”

Na aankomst Emilie was van plan met haar beste vriendin samen te wonen maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan. Nu woont ze in een huis samen met twee Canadese jongens en twee katten in haar favoriete buurt van Toronto. “De buurt heet Little Italy en heeft een beetje een Europese vibe wat mij dan wat extra doet thuis voelen”, zegt ze.

Net zoals in België werkt ze nu parttime in een koffiezaakje en daarnaast verzorgt ze de social media accounts van een theaterproject. “Ik maak ook foto- en videomateriaal om te posten. Nu doe ik eindelijk ook nog eens iets met mijn journalistiek!”

“Ik heb een aantal vrienden die mij in contact gebracht hebben met mensen die werken in de muziekwereld.

Het zal dus wel niet lang meer duren voordat ik ergens binnen geraak. Ik zal nog even moeten afwachten en vooral aandachtig blijven. Het begint hier eindelijk wat warmer te worden en dan leeft Toronto helemaal op. Ik kijk er echt enorm naar uit!”

“Ik denk dat ik België te klein ga vinden.

Hierna zie ik mezelf nog wel in Londen wonen.”

9

gewoon straf

“Ik woog nog maar 31 kilogram”

Julie Christoffels overwon anorexia Julie Christoffels is 21 jaar en studeert momenteel Verpleegkunde aan de PXL hogeschool in Hasselt. Vandaag gaat het goed met haar, maar enkele jaren geleden was ze er bijna niet meer. Julie woog uiteindelijk nog maar 31 kilogram.

TEKST EN FOTO : KAREL NIJS

“Ongeveer zeven jaar geleden is het allemaal begonnen.” Julie begon vol goede moed aan haar studies op de middelbare school. In het eerste middelbaar ging het al helemaal fout. Haar vriendinnen gingen allemaal naar een andere school en nieuwe vrienden maken ging moeilijk. Ze kon zich maar niet aanpassen aan de nieuwe school. “Ik voelde mij niet thuis op school en niet goed in mijn vel. Op den duur vond ik mezelf te dik en niet goed genoeg”, vertelt Julie.

Julie begon te diëten om zich beter in haar vel te voelen. In het begin merkte niemand dat er iets aan de hand was, totdat haar mama aan de alarmbel trok. Op den duur at ze alleen nog maar fruit en droge koeken.

10

“Mama zag dat er iets mis was en dat ik meer en meer maaltijden begon over te slaan. Ik ben met haar naar de dokter geweest en zo is alles in gang geschoten. We holden van de ene naar de andere dokter. Op een gegeven moment werd ik ook opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Ik woog toen nog maar 31 kilogram. Dat is veel te weinig voor een 14-jarig meisje.”

Medische hulp Het was zeer moeilijk om de juiste medische hulp te krijgen, er was altijd een reden waarom ze niet werd opgenomen. “Ofwel zeiden ze dat ik te jong was, ofwel was er gewoon geen plaats. Ik merk wel dat ik niet de juiste hulp gekregen heb, mentaal ben ik helemaal nog niet

gewoon straf

genezen.” Julie gaat nog wekelijks naar de psychiater om over haar toestand te praten. Ze vindt zelf ook dat nodig is. “Ik weeg nu 51 kilogram en zelfs dat vind ik al te veel”, vertelt ze.

Julie stond erop dat ze zo snel mogelijk weer genezen was. “Ik wou zelf ook heel graag genezen, ik wou naar school gaan en mijn kleine maar hechte vriendengroep onderhouden. Door deze ziekte heb ik een groot deel van mijn jeugd gemist.” Doordat ze zolang in verschillende ziekenhuizen verbleef, heeft ze het gevoel dat ze haar vriendengroep verwaarloosd heeft. “Ik heb enkele goede vrienden maar soms voel ik toch dat er iets niet klopt. Het lijkt alsof ik dingen niet heb meegemaakt, samen met hen, zoals dat zou moeten gaan in een vriendschap.”

Invloed Op dit moment gaat het stukken beter met Julie. Ze gaat nog steeds naar de psychiater maar staat wel weer positief in het leven. “Ik heb veel geleerd door die periode, ik kan de dingen nu relativeren. Vroeger zou ik mij meteen weerspiegelen aan een mooi meisje op Instagram, maar nu weet ik beter. Het heeft nog steeds een invloed op me maar ik ben niet van plan om het weer zo ver te laten komen.”

“Tegenwoordig worden jongeren meer en meer geprikkeld door sociale media in vergelijking met enkele jaren geleden.” Psycholoog Iris Stouten duidt één van de oorzaken van anorexia nervosa en andere eetstoornissen. “We zien dat jongeren zich gaan vergelijken met mooie modellen op Instagram en andere sociale media kanalen en daardoor een eetstoornis kunnen ontwikkelen.”

Niet alleen sociale media heeft effect op jongeren, ook hun thuissituatie en genetische aanleg. “Er zijn verschillende hypotheses maar wij spreken vooral over het

bio-psycho-sociale model. Je ontwikkelt een eetstoornis of eender welke stoornis door drie soorten invloeden: het kan genetisch bepaald zijn (bio), liggen aan je zelfbeeld (psycho) of bijvoorbeeld door moeilijkheden thuis of op het werk (sociale factoren).”

De schoonheidsidealen Het sociale vlak is enorm veranderd, zeker voor jongeren. De schoonheidsidealen zijn anders dan vroeger en dit heeft een enorme impact op de jeugd. “In de puberteit past je lichaam zich aan en je moet dat leren aanvaarden. Dit is niet voor elke puber even gemakkelijk.”

Een ander voorbeeld wat zeker een invloed kan hebben op jongeren zijn pro-anasites.

“Pro-anasites zijn websites die opgericht zijn door mensen die zichzelf zien als een voorstander van anorexia nervosa. Vooral jonge meisjes zijn erg actief op websites. Ze proberen elkaar te motiveren om af te vallen en delen onder andere tips. Deze sites zijn heel gevaarlijk voor meisjes én jongens met een laag zelfbeeld”, vertelt Stouten.

Genezen van anorexia nervosa of andere eetstoornissen is heel moeilijk. “Men spreekt tegenwoordig niet meer van genezen maar van herstellen. Je wordt eigenlijk een nieuwe versie van jezelf”, legt Stouten uit. Een perfecte behandeling is er niet, want die is voor iedereen anders.

Sommigen worden op latere leeftijd zelfs opnieuw opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. “Na een eventuele opname wordt je heel lang opgevolgd door een arts of psychiater. Dit kan soms jaren duren. Sommige mensen kunnen gemakkelijk hervallen. Daarom is een goede opvolging cruciaal.”

Ook Julie zal nog lang opgevolgd worden. “Ik ben er nog lang niet”, zegt ze. “Het betekent niet omdat ik nu weer op gewicht ben, dat ik ook daadwerkelijk hersteld ben.

De gesprekken met mijn psychiater zijn voor mij heel belangrijk, ik haal daar nog heel veel steun uit.”

Julie: “De gesprekken met mijn psychiater zijn voor mij heel belangrijk.”

11

gewoon straf

In onderstaande infografiek vindt u recente cijfers over de psychische toestand bij jongeren. De cijfers zijn verzameld door Geestelijk Gezond Vlaanderen.

Bij 31,4 % van de jongeren tussen 15 en 24 jaar oud is sprake van psychische problemen

De gemiddelde levenstevredenheid bij jongeren bedraagt:

90 %

Het aantal jongeren dat al twee keer of meer gedacht heeft om een einde aan zijn leven te maken

Š Pictrogrammen: Flaticon.com

12

13-14 jaar

15-16 jaar

17-18 jaar

14 %

15 %

16 %

19 %

21 %

22 %

gewoon straf

Euthanasie is nog steeds een taboe Euthanasie is tot op de dag van vandaag een taboe. In verschillende landen over de hele wereld is het zelfs nog illegaal. Euthanasie is sinds september 2002 legaal in België en sinds 2014 mogen ook kinderen een aanvraag doen.

Toch is het nog steeds ongewoon om erover te praten of om het als arts toe te dienen.

TEKST EN FOTO‘S : KAREL NIJS

Euthanasie moet kunnen Euthanasie mag dan wel legaal zijn sinds 2002, de discussie en het taboe errond is nog altijd niet gaan liggen.

Volgens het geloof gaat het in tegen de wil van God en bij artsen tegen hun ethische waarden en verantwoordelijkheid om mensen zo lang mogelijk in leven te houden. Alles heeft natuurlijk zijn voor- en tegenstanders, euthanasie dus ook. Ik ben meer dan ooit tevoren een voorstander, omdat ik het zelf van dichtbij heb meegemaakt.

In maart 2012 kregen mijn mama, mijn papa, mijn zus en ik het verschrikkelijke nieuws te horen. Mijn mama had longkanker, uitgezaaid naar de lever en de lymfeklieren. Ze zou nooit meer genezen maar door middel van chemo kon men haar levensduur wel rekken. Mama bleef zeer kalm bij de situatie en probeerde gewoon verder te gaan met haar leven. Boodschappen doen, haar dagelijkse poetsroutine, op bezoek bij haar zussen, ...

Zelfs toen we te horen kregen dat de chemo niet werkte, bleef ze zo lang mogelijk volhouden. In ons gezin werd er altijd open gepraat over de ziekte en de dood, rond de pot draaien was niets voor ons.

Het woord ‘euthanasie’ viel ook meer dan eens aan tafel. Mama en papa hadden samen de euthanasieaanvraag geregeld voor als het ooit zo ver moest komen. Die dag was er sneller dan gedacht. Amper zes maanden na de diagnose is mijn mama overleden. Op zaterdag 8 september vroeg ze om ‘het dodelijke spuitje’. Het afscheid was heel zwaar maar ook heel mooi. Haar laatste woorden zinderen nog altijd na: “Doe de groeten aan iedereen, bye bye.” Euthanasie heeft mijn mama en nabestaanden de kans gegeven om toch op een mooie manier afscheid te kunnen nemen.

Toch zijn er nog altijd mensen tegen euthanasie, om verschillende redenen. Het gebeurt dat familieleden niet willen dat een persoon, die er zelf om vraagt, euthanasie krijgt. Waarom niet? Wie zijn wij om iemands wens niet te respecteren? Het is zeker niet mijn bedoeling om hiermee mensen te overtuigen dat euthanasie het van het is. Ik heb respect voor de mening en overtuiging van anderen. Ik vind wel dat mensen, die tegen zijn, moeten beseffen dat euthanasie in bepaalde situaties een oplossing en troost kan zijn voor zieken en nabestaanden. Ook kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om waardig te kunnen sterven. Waarom zou je iemand onnodig laten lijden? Daar heeft toch niemand baat bij. Euthanasie komt eigenlijk niet zo vaak voor maar diegenen die het nodig hebben, kunnen hierdoor toch op een mooie manier hun leven beëindigen.

De euthanasiewet is sinds september 2002 van kracht in België. Euthanasie wordt omschreven als het “op13

gewoon straf

zettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene, op diens verzoek”. Wettelijk is euthanasie slechts toegestaan wanneer het door een arts gebeurt, op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt. De wet schrijft volgende voorwaarden voor: de patiënt moet meerderjarig zijn of een ontvoogde minderjarige en hij of zij moet handelingsbekwaam en bewust zijn op het ogenblik dat euthanasie wordt gevraagd.

Je kan nu al euthanasie aanvragen door een wilsverklaring op te stellen. Een wilsverklaring is maximaal 5 jaar geldig. Ze moet dus tijdig vernieuwd worden. Alleen comateuze patiënten vallen onder deze wet. Het gaat dus niet om personen die wilsonbekwaam geworden zijn, zoals bijvoorbeeld bij dementie. “Bij dementie vervalt je aanvraag meteen omdat je niet meer bekwaam bent om hierover te beslissen”, zegt referentieverpleegkundige Ethiek Marie-Rose Welkenhuyzen van Ziekenhuis Oost-Limburg Genk.

Het dodelijke spuitje In de volksmond spreekt men wel eens over twee soorten euthanasie. “Deze uitspraak is niet correct,” benadrukt Marie-Rose Welkenhuyzen. “Er bestaat maar één vorm van euthanasie en dat is het euthanasiespuitje.

Deze spuit bevat een combinatie van medicatie dat je slaperig maakt en een middel dat het hart stillegt. Men spreekt ook wel eens over het dodelijke spuitje.”

De andere vorm van euthanasie waar men het wel eens over heeft, noemt men sedatie. “Sederen is het medisch verlagen van de staat van bewustzijn van een patiënt om een medische procedure of ziekte aangenamer te maken”, legt Welkenhuyzen uit. Als referentieverpleegkundige bespreekt zij in overleg met andere verpleegkundigen en artsen regelmatig ethische kwesties, ook euthanasie.

“Voor verschillende artsen en verpleegkundigen is euthanasie nog steeds een taboe. Een arts mag weigeren om euthanasie toe te dienen. In ziekenhuizen is euthanasie not done. In ziekenhuizen krijg je dan als arts een bijnaam, bijvoorbeeld de dodendokter. Een arts moet een patiënt zo lang mogelijk in leven houden en euthanasie toedienen is dan wel zeer tegenstrijdig.”

Een arts kan een euthanasieaanvraag van een patiënt weigeren om een patiënt te helpen op basis van zijn of 14

haar geloof of gewoon omdat hij of zij er niet achter staat.

Euthanasie in cijfers De Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie maakt tweejaarlijks een verslag op. Dit verslag heeft betrekking op de door de Commissie onderzochte registratiedocumenten die ingediend zijn voor patiënten bij wie euthanasie werd uitgevoerd in de periode tussen 1 januari 2014 en 31 december 2015.

In 2014 werden er 1.928 aangiftes ontvangen, in 2015 waren dat er al 2.022. In de periode 2014-2015 werd er geen enkele euthanasieaangifte voor niet-ontvoogde minderjarigen geregistreerd.

In 44% van de gevallen werd euthanasie bij de patiënt thuis uitgevoerd, in 42% van de gevallen in het ziekenhuis en in 13% van de gevallen in het rusthuis. Er wordt een lichte stijging vastgesteld van het aantal gevallen van euthanasie in rusthuizen.

Het aantal verzoeken om euthanasie op basis van mentale en gedragsproblemen is nog steeds gering, namelijk maar 3,1%. Deze verzoeken worden, net zoals alle euthanasiedossiers, zorgvuldig onderzocht om na te gaan of aan alle wettelijke voorwaarden is voldaan. De belangrijkste aandoening die aan de basis lag van een aanvraag tot euthanasie was kanker.

Kinderen en jongeren Op 13 februari 2014 werd de wet aangepast met de uitbreiding van euthanasie naar alle leeftijden. België is het eerste land ter wereld dat deze stap zet. Het is een ethische kwestie die de rest van de wereld niet onbewogen laat. “Sinds 2014 mag in België iedereen euthanasie aanvragen. Men heeft de wet destijds aangepast omdat er meer en meer discussie ontstond over euthanasie voor kinderen. Meer en meer mensen wilden dat dit ook voor hen kon”, zegt advocaat Johan Christoffels.

Wat zegt deze wet nu eigenlijk precies? De minderjarige moet oordeelsbekwaam en bewust zijn, zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en ondraaglijk fysiek lijden bevinden en terminaal zijn. Psychisch lijden kan, in tegenstelling tot bij volwassenen, geen aanleiding geven tot een euthanasieaanvraag bij

gewoon straf

minderjarigen. Naast een tweede arts moet ook een kinder- en jeugdpsychiater geraadpleegd worden. De ouders van de minderjarige moeten ook akkoord gaan.

Zo een 2,5 jaar na de uitbreiding van de euthanasiewet overleed voor het eerst een minderjarige in ons land na het krijgen van euthanasie. “Het zal wel zeer zeldzaam blijven dat een minderjarige overlijdt na euthanasie in ons land,” zegt Welkenhuyzen. In Nederland kan het al langer en daar waren in tien jaar tijd maar vijf gevallen.

In februari 2017 overleed voor de tweede keer een Belgische minderjarige na euthanasie. Dat bevestigt de Controle en Evaluatiecommissie Euthanasie. “Deze wetsuitbreiding kan euthanasie bij kinderen bespreekbaar maken. De patiënt moet wel oordeelsbekwaam zijn en daar wringt bij kinderen en jongeren soms nog het schoentje”, zegt Marie-Rose Welkenhuyzen. “Vanaf wanneer is een kind namelijk oordeelsbekwaam? Vanaf wanneer kan je de aanvraag goedkeuren?”

In Nederland kan je pas vanaf 12 jaar euthanasie aanvragen. Is deze wetsuitbreiding dan beter dan die van ons en is het een goed idee om er een leeftijdslimiet

op te plakken? “Het gaat er niet meteen om of de ene wetsuitbreiding nu beter is dan de andere. Nederland heeft er gewoon een leeftijdslimiet op geplakt. Die leeftijdslimiet heeft zo zijn redenen,” zegt Welkenhuyzen.

“Het is namelijk zo dat kinderen en jongeren die terminaal ziek zijn, soms zo snel achteruit gaan dat ze de kans om euthanasie aan te vragen niet eens meer hebben. Het aantal kinderen en jongeren die euthanasie krijgen, zal onder andere hierdoor dan ook zeer beperkt blijven.” Dat zou dus een van de redenen kunnen zijn van deze leeftijdslimiet, stelt Welkenhuyzen vast.

Jongeren van 16 en 17 jaar in Nederland nemen de beslissing zelf. Artsen moeten de ouders wel altijd bij het besluit betrekken maar in principe kiezen de jongeren zelf. In België kan dit pas vanaf 18 jaar. “In België zijn we wel wat strenger op dat vlak. Hier moeten ook de ouders akkoord gaan met de beslissing, tot de jongeren 18 jaar oud zijn. Die wet zal niet snel veranderen”, benadrukt advocaat Christoffels.

Euthanasie voor psychisch lijden Bijna elke week krijgt een Belg euthanasie voor louter ondraaglijk psychisch lijden. Dat staat in het rapport van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie. Euthanasie voor ondraaglijk psychisch lijden zorgt al langer voor discussie in ons land. De aanvragen blijven wel gering.

“Het blijft zeer moeilijk om te beslissen wanneer psychisch lijden voor iemand ondraaglijk wordt,” vertelt Welkenhuyzen. “Waar trekt men de grens? Er is nog steeds enorm veel discussie over, zowel in ziekenhuizen als tussen mensen onderling. Ik persoonlijk vind dat iemand die psychisch zeer lang lijdt evenzeer recht heeft op euthanasie.”

Uit de tweejaarlijkse verslagen van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie blijkt dat het aantal euthanasieaanvragen duidelijk stijgt, zowel voor lichamelijk als voor psychisch lijden. Voor 2014-2015 gaat het om 88 gevallen voor psychisch lijden. De belangrijkste aanleiding is depressie (41 gevallen), gevolgd door borderlinestoornis (14) en een bipolaire stoornis (9).

Marie-Rose Welkenhuyzen in de verpleegzaal 15

gewoon straf

Achtergrondverhaal: Tienerzwangerschap Tienerzwangerschap is niet alleen in België, maar ook in vele andere landen een taboe. Het is een thematiek dat vaak liever vermeden en vergeten wordt. Toch is het een onderwerp dat ons niet vreemd is. De gemiddelde leeftijd waarop tieners seksueel actief worden is twaalf, zowel bij jongens als meisjes. Wat dus maakt dat zes meisjes op tienerleeftijd dagelijks zwanger geraken in Vlaanderen.

TEKST EN FOTO’S: MARTYNA SKLODOWSKA Men kan spreken over een tienerzwangerschap als deze onstaat bij een vrouw jonger dan twintig jaar.

“Ik ben zwanger, wat nu?” is een veelvoorkomende vraag van zwangere tieners.

Niet alleen Een tienerzwangerschap gaat gepaard met het maken van belangrijke en vaak moeilijke keuzes. Steun is dan een heel belangrijke factor en kan verworven worden op een informele of eerder formele manier.

Vaak wordt er beroep gemaakt op de eerste optie, namelijk informele steun dus gewoonweg uw familie, vrienden,.. Toch ervaren veel meisjes onvoldoende steun uit hun persoonlijk netwerk en hebben nood aan formele steun om hun vragen of dilemma’s op te lossen. Het houden van het kind of eerder abortus is een dilemma van veel ongewenst zwangere tieners. Die keuze moet echter niet alleen gemaakt worden.

Allerlei onlineplatformen bieden hulp aan tienermoeders. Fara, Awel, en vele andere organisaties zijn dat soort onlineplatformen en helpen jonge moeders in het oplossen van dit soort dilemma.

Net zoals bij Fara en Awel kunnen tienermoeders bij JIL terecht. JIL staat voor ‘Jongeren Info Life’ 16

en biedt via het internet of per telefoon hulpverlening bij tienerzwangerschap aan. “JIL bestaat uit allerlei verschillende hulpverleners, zoals psychologen, sociale medewerkers,.. om zo concrete en juiste informatie over de verschillende aspecten die met zwangerschap te makenhebben aan te bieden”, aldus Yannick Fonteyne, woordvoerster van JIL. De hulpverlening JIL vindt het belangrijk om zwangere tieners zo goed mogelijk te begeleiden zodat de juiste en beste keuzes gemaakt kunnen worden. “We gaan nooit zeggen wat de jonge moeders moeten doen. We gaan tienermoeders nooit aanmoedigen om het kind te houden, of anderzijds te kiezen voor abortus. Het is hun eigen beslissing en die wordt dan ook zeker gerespecteerd. Wij zorgen enkel voor genoeg informatie en begeleiding zodat de jonge moeder in kwestie genoeg bagage heeft om de juiste beslissing te nemen.”

Naast telefonische hulpverlening zorgt JIL ook voor workshops op scholen in verband met seks en zwangerschap. “We geven workshops aan middelbare scholen om zo zwangerschap te vermijden en jongeren beter voor te lichten

over de voorbehoedsmiddelen en gewoonweg de gevolgen van seks”, zegt de woordvoerster van JIL.

Keuze Sinds 1990 is abortus legaal in België. Men kan abortus binnen een termijn van twaalf weken effectieve zwangerschap of veertien weken na de laatste menstruatie onder een aantal bij wet vastgelegde voorwaarde laten uitvoeren. Deze termijn is in Nederland langer dan in België. Het resultaat hiervan is dat veel Belgische tienermoeders daarheen trekken om deze stap te zetten als deze niet meer mogelijk is in België. ”Eén van de meest voorkomende redenen om abortus in het buiteland te laten uitvoeren is het feit dat de zwangerschap te laat, volgens de Belgische wet, ontdekt is”, zegt Yannick Fonteyne.

Een zwanger tienermeisje kan echter zelf beslissen of ze een abortus wil laten uitvoeren of niet. Ze heeft geen toestemming nodig van de ouders, maar kan dus ook niet tot een abortus gedwongen worden.

De keuze tussen het beëindigen van de zwangerschap of eerder het houden van het kind is niet altijd even evident en de keuze wordt vaak door meerdere aspecten beïnvloed.

“Het zwangere tienermeisje is de

gewoon straf

enige persoon die volgens de Belgische wetgeving kan beslissen over de zwangerschap.

disch onderzoek te weten dat een tienermeisje zwanger is.

Dat kan blijken uit een vragenToch merken we dat allerlei andere aspecten, zoals druk vanuit de familie of de lijst waarop gevraagd wordt vader van het kind, die keuze vaak beïnvloeden en soms ook tot een ander resulwanneer ze de laatste keer taat leiden dan wat de tienermoeder besloten heeft. Dat proberen hulpverleners te seks hebben gehad, maar vaak vermijden door ook te polsen naar de situatie thuis of haar relatie en ons dus niet komen de meisjes tijdens dat enkel baseren op de jonge vrouw in kwestie. Zo kunnen we de juiste begeleiding onderzoek ook zelf naar ons aanbieden of doorverwijzen naar andere organisaties, zoals Fara, die daar meer ge- toe. Een medisch onderzoek schikt voor zijn’, aldus Yannick Fonteyne. lijkt voor velen een geschikt moment te zijn om zulke vraTienermoeders kiezen vaak in eerste instantie voor abortus. Naargelang de begele- gen te stellen ”, zegt Kerstin ding door één van de hulpverleners kan deze keuze veranderen. “Abortus lijkt voor Pössel. velen een ‘gemakkelijke’ en ‘snelle’ oplossing te zijn. Het is ook een oplossing waar ze recht op hebben. Toch proberen wij tienermoeders zo goed mogelijk voor te lich- Scholen die geconfronteerd ten en zo ook alle nadelen van abortus, die ze vaak vergeten, even aan te kaarten. worden met een zwangerschap Soms leiden deze nadelen tot het veranderen van de keuze en het overwegen van door eigen initiatief van het andere mogelijkheden.” tienermesje, vragen onmiddelijk toestemming aan het meisje Het is opvallend dat bijna de helft van de tienermoeders met ongewenste zwanger- of het CLB al dan niet betrokschappen in Vlaanderen in 2011 kiezen voor het beëindigen van de zwangerschap. ken kan worden. Na de toesRecente cijfers zijn niet verkrijgbaar, maar volgens de luister- en informatiepunt temming kijken de CLB-artsen rond zwangerschapskeuzes Fara zal deze naar slechts 10 % gezakt zijn. naar verschillende aspecten om ervoor te zorgen dat de zwangerschap op de beste manier kan verlopen. “Eerst en vooral zullen we nakijken of iets medsich op punt gesteld 1249 995 moet worden. Dan denken we 55,6 % 44,3 % aan al dan niet gemaakte afspraken met de gynaecoloog. © Pictrogrammen: Flaticon.com Vervolgens polsen we naar het sociale gegeven, namelijk Zwangerschap op school familie, omdat het belangrijk is Ook scholen komen in contact met tienerzwangerschappen en bieden op hun om beroep te kunnen doen op manier hulp aan, namelijk door beroep te doen op het CLB. Het CLB, Centra voor iemand uit uw eigen netwerk.” leerlingenbegeleiding, wordt jaarlijks geconfronteerd met enkele tienerzwanger2011 2012 2013 2014 2015 schappen. De hoeveelheid verschilt van school tot school.

Hierdoor kan het aantal Schrik om het aan de ouders te moeilijk in cijfer gebracht worden. “ Eén jaar heb je te maken met een paar meisjes vertellen is iets waar veel tiendie zwanger zijn op school, het andere jaar niet. Het is moeilijk om te zeggen hoe ers mee zitten. De CLB-artsen vaak zoiets voorkomt. Het kan zeker niet als een soort van ‘probleem’ gezien worbegeleiden ook daar tieners in, den aangezien het aantal niet hoog ligt”, zegt Kerstin Pössel, sociaal verpleegkundi- op voorwaarde dat ze dat zelf ge van het CLB. wensen. “Vaak speelt angst 1249 1089 945 882 814 een grote rol, waardoor ze Het opsporen van een zwangerschap kan op verschillende manieren op scholen vaak niet willen dat de ouders © Pictrogrammen: Flaticon.com gebeuren. Vaak gebeurt dit op eigen initiatief van het zwangere tienermeisje, maar op de hoogte gebracht wordat is niet altijd het geval. “Dikwijls komen CLB-artsen aan de hand van een meden. Toch proberen we ernaar 17

gewoon straf

toe te werken, dat ze op een punt komen te staan om de ouders toch in de situatie te betrekken. Ondanks de schrik die de meisjes hebben, reageren de ouders vaak op een vrij positieve manier.”

Het volgen van lessen is niet altijd even evident tijdens een zwangerschap of na de bevalling. “Een kind hebben in België is geen reden om niet meer onder de leerplicht te vallen, je blijft tot je achttien leerplichtig. Sommigen 1249 zien zwangerschap als een excuus, maar daar zijn wij995 ook op voorbereid.

Onze rol is dan om mee de scholen te begeleiden en te zien wat wij in zo’n 55,6 % 44,3 % situatie kunnen doen. Meestal worden er dan trajecten op maat opgesteld © Pictrogrammen: zodat het behalen van datFlaticon.com jaar mogelijk wordt.”

Tienermoeders in cijfers Vlaanderen kent een sterke daling van tienermoeders. Het cijfer van 2011 is in vergelijking met 2015 met 435 gedaald, wat een record betekent.

Tienermoeder getuigt: “Je kind als tiener alleen opvoeden is moeilijk, maar zeker haalbaar” Kapinga Waelkens (25) is sinds haar zeventien alleenstaande moeder van Elijah. Al snel besefte ze dat ze haar tienerjaren anders moest beleven dan haar leeftijdsgenoten.

“Je leven verandert helemaal. Je ben niet zomaar een tiener, je bent ook moeder. Dat is niet altijd even makkelijk en ik stond daar dan ook helemaal alleen voor.”

Kind of relatie 2011

2012

2013

2014

2015

1249

1089

945

882

814

© Pictrogrammen: Flaticon.com

Gelijke kansen Op 26 maart 2014 werd in het Vlaams Parlement het decreet goedgekeurd dat tienermoeders vanaf 1 sep september 2014 recht zullen hebben op tien weken moederschapsrust en tijdelijk onderwijs aan huis (TOAH). Het is een recht van de tienermoeder, maar geen plicht. Met de invoering van de moederschapsrust voor tienermoeders en tijdelijk onderwijs aan huis, wil men gelijke kansen aanbieden aan de jonge moeders om hun diploma secundair onderwijs te kunnen behalen.

Na één schooljaar blijkt dat 124 leerlingen gebruik maakten van deze regeling, waarvan 60 leerplichtige (minderjarigen) en 64 niet-leerplichtige jonge moeders. Zij waren minstens tien halve dagen afwezig omwille van moederschapsverlof.

18

De term ‘tienermoeder’ is haar niet vreemd. “Mijn mama is ook een tienermoeder, ze was zwanger op haar zestiende, net zoals ik”. Toch hoopte Kapinga’s mama op een andere toekomst voor haar dochter.

“Mijn mama was niet echt gelukkig toen ik het haar verteld had. Ze had zelfs abortus voorgesteld”, zegt ze. Nadat ze een abortuskliniek in Oostende bezocht had, besloot de tienermoeder het kind te houden.

“Abortus zou misschien gemakkelijk geweest zijn, maar dat kon ik gewoon niet. Ik ben zwanger met de man van mijn leven, dat dacht ik toen toch. We hielden echt van elkaar, het was echte liefde, waarom zou ik het dan wegdoen?” Snel bleek dat de vader van het kind daar anders over dacht. “Hij stond zeker en vast achter abortus. Hij had me dat elke dag voorgesteld.

Voor hem was dit een keuze tussen onze relatie en ons kind en ik koos voor mijn zoon”, aldus Kapinga.

gewoon straf

“Voor de vader was het een alien, een klein mormel in mijn buik” Toen ze voor haar zoon koos, verliet haar toenmalig vriendje haar. “Hij liet opeens niets meer weten. Ik probeerde hem bij mijn zwangerschap te betrekken, maar hij wou dat gewoon niet. Zo werden ons contact en onze relatie verbroken.” Toen Elijah 2,5 jaar oud was, nam de vader contact op. “Hij stond opeens voor mijn deur, na 2,5 jaar wou hij de rol van vader op zich nemen. Best wel laat, maar ik heb dat natuurlijk toegelaten zodat mijn zoon mij niks kwalijk kan nemen”, zegt Kapinga.

Tienermoeder Kapinga Waelkens

Kapinga’s zoontje Elijah

“Op je zestiende zwanger zijn is niet makkelijk, je kan veel kritiek verwachten, maar daar had ik geen schrik voor. Wat ik erger vond is dat de vader van mijn kind niets te maken wou hebben met het feit dat ik zwanger was.”

19

gewoon straf

De gevaren van prostitutie TEKST EN FOTO: SHAUNY VERHEULPEN

Studenten die wat meer willen verdienen, kiezen meestal voor een job in de supermarkt, kledingketen of in de horeca. Jobs die door de maatschappij als 'normaal' worden gezien. Sommige studenten kiezen ervoor om in de prostitutie te stappen en alle mogelijke gevaren en risico's erbij te nemen. Wat een student op 1 dag verdient in een kledingwinkel, verdient een studentprostitue(e) op een half uur. En dat is vaak de motivatie voor vele meisjes en jongens om in de prostitutie te stappen. En ookal hebben ze al enkele slechte ervaringen achter de rug, toch blijven ze ermee doorgaan.

tuee op straat een klant zoekt), thuisprostitutie, escortservice etc. Escorte brengt men dus onder onder de term prostitutie. Ze zijn niet evenredig. Bij een escorte is er een soort van bemiddelaar die al de zaakjes van de prostituee regelt. Alle afspraken en tijdstippen worden tussen het bureau en de klant geregeld.

In dit stuk richtte ik mezelf specifiek op de gevaren van de branche, zowel voor de prostituees zelf als voor de escorte bureau's die meisjes aanbieden. Gevaren zoals de ziekten die de meisjes en jongens kunnen oplopen, waar ze daarvoor terecht kunnen, welke gevaren er zijn als je op eigen houtje werkt of voor een bureau, wat de gevaren zijn voor het bureau inzake strafbaarheid en celstraf. Daarom laat ik in dit stuk zowel enkele prostituees aan het woord, advocaat Elfri De Neve (Koppen, VT4), twee uitbaters van een escorte bureau en een seksuologe.

Ik vroeg het aan Sonia. Sonia werkt in een escorte bureau te Diegem en runt als het ware het bureau. Zij regelt de afspraken met de klanten.

Eerst wil ik het verschil aantonen tussen een escorte en een prostituee om mogelijke misverstanden in dit stuk te vermijden. Onder de term prostitutie kunnen er nog een aantal andere termen worden ondergebracht. Je hebt verschillende soorten prostitutie: raamprostitutie, bordeelprostitutie (panden die speciaal voor prostitutie worden ingericht), tippelprostitutie (waarbij de prosti20

Maar, is escorte zijn dan minder gevaarlijk dan een prostituee die zich op eigen houtje aanbied? Of is het juist wel gevaarlijker?

Getuigenissen Sonia

"Ik heb zelf jarenlang als prostituee gewerkt. Op eigen houtje wel te verstaan. Het is waar dat er achter prostitutie enkele gevaren schuilgaan, maar je hoeft er je geen 'Hollywood-scenario's' bij voor te stellen. Althans dat heb ik toch nog nooit meegemaakt. Je hebt bijvoorbeeld mannen die absoluut zonder condoom willen werken, maar met zulke mannen heb ik nooit afgesproken.

Ik vind dat ook geen vorm van respect. En uiteraard weet je nooit wie op het uur van de afspraak voor je zal staan, maar dat is een kwestie van gevoel. Je hoort het aan hun stem, maar ook aan hun woordenschat. Mannen die geen deftige Nederlandse zinnen kunnen vormen, heb ik altijd afgewezen. Ik kan dus zeggen dat ik nooit een negatieve ervaring heb gehad. Als je verhalen

gewoon straf

wil horen met negatieve ervaringen, dan moet je dat vragen aan de jonge escorte dames."

Toen ik Sonia vertelde dat het heel moeilijk was om zo'n dame te pakken te krijgen (na enkele mislukte pogingen), zei ze me: "Ik ken veel van die meisjes. Het zijn een speciaal soort meisjes. Met hen kan je geen afspraken maken, je kan niet op hen rekenen. Ik merk dat hier in mijn eigen bureau ook. Ze zijn nooit op tijd en er is altijd miserie. Ofwel zijn ze stomdronken, ofwel komen ze niet opdagen. Ongelooflijk."

Karen Ik zette mijn zoektocht verder op de site Redlights.com waar ik verschillende studenten tegenkwam. Ik kwam er Karen en Galena tegen. Ik besloot eerst Karen te contacteren, maar toen ik het nummer indrukte, kwam ik terecht bij escorte bureau Privé Deluxe in Wijnegem.

Snel kwam ik te weten dat escorte bureau Privé Deluxe vooral studenten aanbied. Dit kwam ik te weten door de vraag "En zou het mogelijk zijn de andere studenten even aan het woord te laten?" te stellen. De vrouw antwoordde dat dat absoluut niet mogelijk was. Uiteindelijk maakte ik een afspraak met Karen, maar ze liet het afweten. Na nog ettelijke malen proberen, kwam het uit op niets.

“Hij kwam er niet voor het seksuele, maar om haar af te ranselen.”

Verona Vervolgens kwam ik bij Verona terecht. Verona is een jonge vrouw van 20 die thuis ontvangt. Meteen gingen er bij mij al wat belletjes rinkelen. Thuis ontvangen?

Is dat niet super gevaarlijk? Wat als er een psychopaat voor je deur staat? Of iemand die je nooit meer zal gerust laten? Ik stond voor een grote, ijzeren poort en belde aan. Het was niet Verona zelf die openmaakte, maar een vriendin. Zij regelt alle afspraakjes voor Verona. Dat is een bewuste keuze, specifiek ook voor de veiligheid.

Wat later nam ze me mee naar de kamer waar de klanten worden ontvangen. De muren waren paars en een muur was behangen in zebramotief. Er stond een massagetafel, kaarsjes en de lichten gaven een gedimde, warme kleur voor de sfeer.

Vriendin : "Ik heb jarenlang gewerkt als prostituee en heb al wat meer ervaring dan Verona. Zelf heb ik twee kindjes van 2 en 4. Dat is ook de reden waarom ik ermee ben gestopt. Mijn vriend wist uiteraard waar ik mee bezig was, maar hij had daar geen problemen mee.

Ook leefde hij niet in angst. Meestal als er een klant langskwam, zei ik dat hij hier aanwezig was. Op die manier voelde ik me veiliger en was er ook minder risico dat ze me iets zouden aandoen. Zelf heb ik dus, buiten een aantal bedreigingen, geen traumatische ervaringen.

Verona daarentegen wel. Zij werkte eerst als escorte en had op een dag afgesproken met een man in een hotel.

Hij kwam er niet voor het seksuele, maar om haar af te ranselen. Het duurde uren.

Toch is Verona als prostituee blijven werken. Stoppen was niet nodig omdat ze altijd op andere plaatsen ging werken. Ze werkte bijvoorbeeld een maand aan zee, dan in Antwerpen enz. Verandering van omgeving doet veel. Daarna besloot ze toch te stoppen als escorte en enkel nog klanten thuis te ontvangen. Klanten thuis ontvangen houdt volgens mij minder risico in dan wanneer je als escorte werkt. Simpelweg omdat escorte bureau's sneller iemand zullen aannemen omdat zij een in hun ogen een echt bedrijf runnen en het geld moet rollen. Escortes verdienen ook dubbel zoveel dan prostituees die thuis klanten ontvangen. Wel hebben we al enkele bedreigingen gehad. Het is zo dat ik enkel het adres vrijgeef wanneer er een afspraak gemaakt is met de klant. Maar vorige week was er een klant die wat moeilijk deed. Hij wou meteen het adres, terwijl we nog geen afspraak hadden gemaakt. Ik zei hem vriendelijk dat ik alleen het adres geef wanneer de afpsraak gemaakt is, maar hij reageerde zeer brut en zei me dat hij ons wel zou vinden en dat we dan wat zouden meemaken. Gelukkig hebben we wel een grote poort voor het huis zodat niet iedereen meteen binnen kan."

Volgens advocaat Elfri De Neve is het niet strafbaar om jezelf op eigen houtje te prostitueren, maar wel wanneer je een advertentie plaatst. Op die manier was ik ook terecht gekomen bij Verona. Ik vroeg aan Verona's vriendin wat haar mening over de strafbaarheid van advertenties is. "We weten dat het strafbaar is, maar we weten ook dat het niet zo fel gecontroleerd wordt. Ook zijn we niet echt bang, dus we zijn ook niet van plan de advertentie weg te halen van de site. Er zijn 21

gewoon straf

zoveel mensen die het doen. We trekken ons er niets van aan."

Escorte bureau Zele Enkele dagen later begon ik terug wat rond te neuzen op Redlights.be.

Ik kwam terecht op het profiel van Lisa, een 19-jarig meisje uit Zele.

Ik drukte haar telefoonnummer in en weer kwam ik uit bij een escorte bureau. Het viel me na enkele weken al op dat escorte bureau's bijna nooit vermeld staan op dergelijke sites om zo de klant de indruk te geven dat ze meteen bij het meisje zullen terecht komen. Het was Hans, een man van middelbare leeftijd, die opnam.

"Neen, het is niet mogelijk Lisa zelf te spreken op dit moment. Lisa heeft een klant." Toch zat ik met enkele vragen die in mijn ogen zo snel mogelijk moesten beantwoord worden, puur uit nieuwsgierigheid.

Sensatie zou ik het zeker niet noemen. De man begon zijn verhaal.

"Ik zit al dertig jaar in deze business. Negentig procent van de klanten die hier over de vloer komen, kan ik vertrouwen. Maar dan is er inderdaad nog die andere tien procent. Ik moet zeggen zoals het is: wanneer we problemen hebben, zijn het meestal problemen die afkomstig zijn van buitenlanders.

Vooral Bulgaren. Enkele weken geleden heb ik een Bulgaar moeten buitengooien. Hij zat bij een van onze meisjes en 'deed zijn ding', toen hij plots telefoon kreeg van een vriend.

Ondertussen weet ik al dat dat een truc is, maar soit. Hij stopte ermee, kleedde zich aan en vroeg zijn geld terug aan het meisje. Het meisje antwoordde dat dat onmogelijk was 22

omdat er al vanalles gebeurd was en ook omdat de tijd toch bijna om was. Toen begon hij haar te verwijten en heeft hij haar zelfs geslagen.

Ik heb hem meteen aangepakt en buitengesmeten."

Zelf schrok ik ervan dat er echt bureau's bestaan die jonge meisjes, studentes, 'uitleveren'. Er rijsden enkele vragen bij me, waardoor ik contact opnam met advocaat Elfri De Neve.

Rond de Belgische wet in zake prostitutie en escorte bestaan er veel vragen. Is prostitutie in BelgiĂŤ strafbaar? Wat mag wel en wat niet? Advocaat Elfri De Neve, bemiddelaar in burgerzaken en handelszaken, geeft een kijk op deze vragen. "Wat niet in de strafwet staat, is niet verboden. Ik zal enkele duidelijke voorbeelden geven: Een organisatie betreffende prositutie is bij wet wel verboden. Dit betekent dat een escortebureau uitbaten ook strafbaar kan zijn. Maar prostitutie zelf is niet verboden. Wanneer een student(e) beslist om door middel van prostitutie op eigen houtje geld te gaan verdienen, kan hij of zij hier niet voor gestraft worden.

Maar het is wel de manier waarop de student(e) aan zijn of haar cliĂŤnteel geraakt. Doet de persoon dat door bijvoorbeeld een advertentie te plaatsen en op die manier reclame te maken voor zichzelf, dan kan die persoon wel gestraft worden.

Maar, ik moet hier wel duidelijker in zijn: rond het maken van advertenties bestaat eigenlijk vooral een richtlijn, een soort gedoogbeleid en staat niet in de strafwet."

"Hetzelfde geld voor escorte bureaus. Zolang er geen drugs bij gemoeid is, of er zijn geen illegalen die in de escorte bureaus werken, is het wel toegestaan. Maar dit wil niet zeggen dat een escorte bureau nooit kan opgerold worden.

Wanneer er een vermoeden is en de onderzoeksrechter wil alles gaan noteren, en beslist naar de Raadkamer te gaan en naar de Correctionele rechtbank, dan kan het bureau wel opgerold worden. Ook wanneer de procureus des konings besluit een onderzoek te verrichten, kunnen de uitbaters van het escorte bureau vervolgd worden. De gevolgen voor de uitbaters kunnen dan, laat ik het zelf zeggen, dramatisch zijn. Als ze de eerste keer worden 'gepakt' met dergelijke praktijken, kan hun verdediging pleiten voor 1 jaar voorwaardelijke celstraf. Als advocaat krijg je dit meestal. Maar de uitbaters mogen dan ook nooit meer een escorte bureau oprichten.

Ook hun bruto inkomsten van de laatste 5 jaar worden verbeurd. De eisers kunnen dus onbeperkt beslag leggen op hun inkomsten, wat voor veel miserie zorgt voor de uitbaters.

Wat er dan vaak gebeurt is dat de uitbaters zelf in de prostitutie gaan, of gaan aankloppen bij het OCMW."

Gezondheidskwestie In 1996 somde Gail Pheterson in zijn boek de meest voorkomende gezondheidsproblemen van vrouwen in de prostitutie op. Insomnia, rugklachten, depressie, vermoeidheid, hoofdpijn en eetstoornissen zijn een van de zovele klachten van prostituees. De factoren die daartoe 'bijdragen' zijn ten eerste: seks hebben op jonge leeftijd. Ten tweede is het aantal mannen waar-

gewoon straf

mee het meisje naar bed is gegaan ook een belangrijke factor. Je zou dus kunnen stellen dat de vrouwen die ik in dit stuk interviewde een hogere kans hebben op baarmOok is het zo dat prostituees vaak een hogere kans hebben op allerhande ziektes. Tegenwoordig wordt er meer gelet op de hygiëne en is het verplicht om met condoom te werken, want zonder condoom werken is strafbaar. De meeste prostituees zijn zich tegenwoordig wel bewust van de risico's die er zijn wanneer je seks hebt zonder condoom. Maar dat is niet bij alle prostituees zo.

Denk maar aan de straatprostituees die zo snel mogelijk geld willen verdienen om zichzelf daarna een pakjes heroïne of cocaïne aan te schaffen. Enkele jaren geleden was er nog prostituee Nicky in het VTM programma Jambers die vertelde dat er veel straatprostituees werken zonder condoom. De politie had er weet van, maar deed hier niets aan.

Het is dus niet enkel gevaarlijk voor de meisjes, maar ook voor de klanten. Veel klanten worden besmet zonder het zelf te weten.

Een uitgebreid onderzoek heeft aangetoond dat er zeer weinig prostituees in ons land zijn die besmet zijn met het HIV-virus. Maar het aantal seropositieve prostituees in Azië en Afrika neemt steeds meer toe. Het gevolg is dan dat prostituees uit die regio's ook hier aan het werk gaan, waardoor de kans in ons land dan weer stijgt.

"Het is nog altijd een hele uitdaging om condoomgebruik ingeburgerd te krijgen"

Volgens Barbara Vancampenhout, seksuologe te Vilvoorde, is de bewustmaking van de prostituees van condoomgebruik een zeer belangrijk punt. "Eerst en vooral moet je zoveel mogelijk prostituees kunnen bereiken. Je moet dus nadenken over manieren zoals bijeenkomsten of zelfs messenger. De volgende stap is de boodschap zo duidelijk mogelijk laten overkomen. Het mag niet te ingewikkeld zijn en moet in verschillende talen gebeuren.

Belangrijk is ook om het volledige netwerk omtrent prostitutie in te lichten en mee te hebben omtrent condoomgebruik. Dit kan onder andere door hen bijvoorbeeld een zicht te geven op de financiële nadelen van soa's."

"Zo zouden pooiers ook meer geneigd moeten zijn condooms aan te raden bij hun prostituees. Het is zeer belangrijk om condooms van verschillende maten bij te hebben, maar ook condooms met minder latex voor mannen die een latexallergie hebben. Toch is het nog altijd zo dat een prostituee zonder condoom vrijt wanneer ze 15 of 20 euro meer krijgt van de klant. Het is dus nog steeds een hele uitdaging om dat ingeburgerd te krijgen."

"Ook is het belangrijk de klant te overtuigen van het condoomgebruik. Dit kan door bijvoorbeeld in elke kamer een poster te hangen.

Wat ook nog kan toegevoegd worden, zijn de gedragsregels voor de klanten, bijvoorbeeld na het anale vrijen niet terug vaginaal of oraal vrijen. Dit geeft bacterieën van de darmflora die in de mond of vagina komen en daar voor ziekten kunnen zorgen. Een alarmsysteem zou ook

aangeraden zijn. "

Geweld Wanneer seksueel geweld bij prostituees wordt vergeleken met seksueel geweld bij vrouwen die niet in de prostitutie zitten, zien we dat er vaker wapens gebruikt worden bij prostituees dan bij niet-prostituees (Efendov & Stermac, 2003). In het essay "Violence against women" wordt er ook gesproken van TBI (traumatic brain injury). TBI is een gevolg van geslagen worden, met je hoofd ergens tegen gebotst worden, een vuistslag in het gezicht etc.

Denk hierbij aan het verhaal van Verona.

Tienerpooiers Laatst las ik een artikel over een school die een voorlichting gaf betreffende tienerpooiers. In het artikel stond dat het belangrijk is de ouders goed te inormeren, maar waar moet het slachtoffer dan zelf op letten?

Het probleem hierbij is dat tienerpooiers in Vlaanderen zeer moeilijk te registreren vallen. Zaken hierrond worden bij de politie ook op algemene wijze geklasseerd. Ook is het zo dat tienerpooierschap de laatste twee jaar enorm gestegen is.

Daarnaast vindt er ook een verjonging van de slachtoffers plaats.

Het probleem zou te wijten zijn aan sociale media. Ze maken overal verschillende profielen aan, beginnen te praten met jonge meisjes en proberen hen in te palmen op hun zwakke momenten, bijvoorbeeld wanneer ze ruzie hebben met hun ouders. Ze verhullen zich in het figuur van het luisterend oor en op 23

gewoon straf

die manier proberen ze een emotionele band aan te gaan met het meisje. Ze spreken met elkaar af, gaan soms een relatie aan met elkaar en de pooier wacht af.

Hij wacht op het moment dat het meisje gek wordt op hem, waardoor ze dingen gaat doen voor hem, zoals bijvoorbeeld zichzelf prostitueren. Tienerpooiers zijn zeker en vast niet te onderschatten.

Ook probeert de tienerpooier het meisje uit haar sociale context te halen. Hij probeert haar bijvoorbeeld weg te trekken uit haar gezin. Vaak is hij ook zeer bezitterig.

Hij wacht haar overal op en belt haar continu.

Profiel tienerpooiers Tienerpooiers zijn meestal jonge mannen tussen de 20 en 30 jaar oud en van vreemde origine. Ze worden vaak gevonden in de Antwerpse criminaliteit. Ook hebben ze een bepaalde methode. Child focus beschreef het zo:

© Sensoa 24

"De tienerpooier-methode is veelvuldig, weerbarstig en continu aan verandering onderhevig. Hoewel er waarschijnlijk evenveel variaties als tienerpooiers zijn, kunnen in het algemeen vier fases onderscheiden worden in hoe ze te werk gaan: ronselen, inpalmen, isoleren en uitbuiten. Deze worden verschillend ingevuld en met variërende snelheden, volgorde en klemtonen doorlopen. De uiteenzetting hieronder is dan ook een bijzonder gesimplificeerde weergave van de werkelijkheid en dient enkel om beter inzicht te krijgen in de diverse dynamieken. " De slachtoffers zelf zijn vaak meisjes van Belgische afkomst. De meisjes zijn tussen de 14 en 20 jaar oud, maar de laatste twee jaar zijn het vaak meisjes tussen de 11 en 13 jaar oud. Dat komt ook omdat de puberteit zich langzaam aan begint te verschuiven. Op deze leeftijd zijn de meisjes het meest beïnvloedbaar.

gewoon straf

"Ik leefde in een droom, nu in een nachtmerrie" Ellen D. voelt zich naar eigen zeggen niet meer veilig.

Ellen (20) is sinds enkele maanden het slachtoffer geworden van stalking. De stalker, A., is voor haar geen onbekende. Meer nog: de stalker is de man waarmee ze een jaar lang een relatie had. "Ik werd er paranoĂŻde van."

TEKST EN FOTO: SHAUNY VERHEULPEN

Drugsverslaafd

Tweehonderd maal

Ellen leerde A. kennen via Tinder. Hun eerste date verliep van een leien dakje, en de eerste maanden daarna waren als een droom voor Ellen. Maar achteraf bleek dat hij niet vies was van een leugen. "Hij vertelde me dat hij in een immobilienkantoor werkte en dat hij geadopteerd was door rijke mensen. Daarna bleek dat hij nooit in een immobilienkantoor heeft gewerkt en dat hij dus had gelogen. En dat is niet de enige leugen die hij me ooit vertelde. Achteraf bleek ook dat hij drugsverslaafde was. Hij beweerde afgekickt te zijn, maar toch vond ik nog steeds bankkaarten met restjes cocaĂŻne in de WC. Na tien maanden vol leugens en verdriet, besloot ik een punt achter onze relatie te zetten.

Ik weende mezelf elke nacht in slaap, dus ik wist dat het zo niet verder kon. Toen is de miserie begonnen. Een echte nachtmerrie."

Even later kreeg Ellen verschillende keren per dag telefoontjes. "Eerst vond ik dat normaal omdat ik wist dat hij niet wou dat er een einde kwam aan onze relatie.

Maar daarna begon het de spuigaten uit te lopen. Hij belde me welgeteld 150 keer op twee uur tijd. Enkele dagen later steeg dat aantal al naar zo'n 200 keer. Dit dag en nacht. Hij begon me niet enkel te bellen, maar ook mailtjes te sturen. Hij begon ook mijn moeder en familie lastig te vallen met allerhande telefoontjes. Ik besloot zijn gsm nummer te blokkeren, maar dat haalde helemaal niets uit. Ik kreeg daarna weer constant telefoontjes van een nummer die ik niet kende, maar ergens vermoedde ik wel dat hij het was. Na wat opzoekingswerk op het internet, kwam ik tot de conclusie dat de nummer afkomstig was van een telefoonkaart. Ook deze keer zat hij er achter."

25

gewoon straf

Andere gedaantes A. besloot dan om zich voor te doen als iemand anders.

"Op een dag kreeg ik telefoon van een zekere Abdul.

Het was heel vreemd, want hij kon noch Frans, noch Nederlands, noch Engels. Ik haakte de telefoon in en enkele minuten later kreeg ik telefoon van de zogenaamde vader van Abdul. Mijn vader nam de telefoon van me over en de zogenaamde vader van Abdul beweerde me te kennen en vertelde mijn vader dat ik Abdul had leren kennen ergens in een cafeetje, waar niets van klopt. Ik ken geen Abdul. De volgende ochtend omstreeks zeven uur kreeg ik een mailtje van A. waarin hij vroeg wat er de dag voordien gebeurd was. Toen wist ik met zekerheid dat hij hier achter zat."

Hij deed zich niet enkel voor als 'Abdul', maar ook als zijn moeder. "Opeens kreeg ik via Facebook berichten van zijn moeder. Ze zei me dat ze A. al vier dagen niet meer had gehoord en dat ze zich zorgen begon te maken. Ik twijfelde aan het feit dat het echt zijn moeder was die tot me sprak, maar ging er toch op in. Na enkele berichten werd het me duidelijk dat A. hier weer achter zat. Ik zag het aan zijn schrijfwijze. Hij schreef bijvoorbeeld 'moeten' als 'moetten', en ik weet dat enkel hij dat op die manier doet. Ik begon paranoïde te worden. Wanneer vriendinnen tegen me begonnen te praten via Facebook, begon ik me elke keer af te vragen of het werkelijk zij waren. Ik vertrouwde niets of niemand meer."

Zelfmoord "Hij dreigde ook met zelfmoord. Hij postte foto's op pinterest waar een glas bier op te zien was en een berg pillen. Hij schreef erbij dat hij de berg pillen zou innemen zodat hij zou sterven. Dat deed hij uiteindelijk niet, maar hij bleef ermee dreigen. Hij zei me dat hij zelfmoord zou plegen en dat het mijn schuld zou zijn. Ik zou zijn dood op mijn geweten hebben. Ook dreigde hij ermee bij mij thuis langs te komen, en hij stuurde smsjes waarin stond dat hij wist waar ik zat."

26

"Op een dag kwam ik thuis aan en zag ik aan de voordeur een bosje rozen staan. Ik keek meteen rond me om te zien of hij niet meer in de buurt was. Ik voelde me niet meer veilig. De volgende dagen ben ik op mijn moeder haar werk gaan studeren omdat ik niet meer alleen thuis wou zijn. "

“Ik vertrouwde niemand meer!”

Facebook account Wat later ging A. nog een stapje verder. "Toen ik me wou aanmelden op mijn Facebook account, zag ik dat mijn account geblokkeerd was. Ik geraakte niet meer op mijn eigen account. Daarna ben ik te weten gekomen dat er twee valse profielen op mijn naam waren aangemaakt. Het ene profiel had een profielfoto die A. had genomen, dus ik was zeker dat hij het was, want hij was de enige die deze foto in bezit had. Het andere profiel was exact nagemaakt zoals mijn echte profiel. Dit natuurlijk zodat iedereen zou beginnen twijfelen welk account het echte was en welk account het valse was.

Ik vond het zo eng. Toen heeft hij op de twee accounts verschillende vrienden van me en familieleden geblokkeert, zodat niemand ervan op de hoogte zou kunnen zijn."

Geen onbekende Ellen vond dat het een brug te ver ging, en besloot aangifte te doen bij de politie. "Ik kon het niet meer aan.

De dagelijkse telefoontjes, de mails, mijn Facebook account, de bedreigingen... Ik besloot ermee naar de politie te gaan en klacht in te dienen. Tot mijn verbazing was hij al gekend bij de politie. Blijkbaar zou hij zijn vorige vriendin ook gestalkt hebben. Ze beloofden me bij hem langs te gaan en een proces op te starten, maar daar is nog steeds niets van in huis gekomen. Ik heb hem nu sinds twee dagen niet meer gehoord, dus ik veronderstel dat hij doet alsof hij dood is zodat ik uit angst contact zou opnemen met hem."

gewoon straf

“Op een dag zal ik een pruik moeten dragen” Hélène Schelfhout is 23 jaar en studeert fotografie aan Karel de Grote hogeschool in Antwerpen. Stress was altijd een onmisbaar factor in haar leven, daar zorgden vooral haar werk en school voor. Toch dacht ze nooit dat stress haar leven zo zou kunnen beïnvloeden en haar leven gewoonweg zou kunnen veranderen. “Stress heeft mij mijn haar gekost, letterlijk dan.”

TEKST EN FOTO’S: MARTYNA SKLODOWSKA

Op een dag werd Hélène wakker met een kale plek op haar hoofd. “Mijn haar lag letterlijk op mijn kussen.

Door de stress die ik ervaren heb door dat gezien te hebben, verloor ik nog meer haar waardoor ik niet met één plek, maar met drie kale plekken naar de dokter moest”, vertelt Hélène. Toen bleek heel snel dat er iets meer aan de hand is dan gewoonweg stress. “Ik kan mij dat nog perfect herinneren, 13 december vorig jaar was de dag toen de dokter mij verteld had dat ik Alopecia areata, wat pleksgewijze kaalheid betekent, heb.”

‘geluk’ omdat ik voorrang had gekregen. Ik heb vroeger ook te maken gehad met depressie en om daar geen terugval te krijgen, kon ik heel snel aan mijn therapie beginnen”, zegt Hélène.

Eén therapie per jaar

Zo’n therapie is niet alleen pijnlijk, maar zorgt ook niet voor de vaak verwachte resultaten. “Voor je aan de therapie begint, krijg je een zalfje. Dat zalfje stimuleert de haargroei, maar laat uw haar eigenlijk niet volledig teruggroeien. Eens je stopt met dat zalfje te gebruiken, valt uw ‘nieuw’ haar ook meteen weer uit. “De echte therapie zorgt voor het pijnlijke van heel dat gebeuren.

“Het houdt in dat je per halve centimeter een spuit met cortisone op je plek geïnjecteerd krijgt, om zo de haargroei te stimuleren. Na zo’n zes therapieën zijn er al enkele kleine en heel lichte haartjes op te merken. De hoeveelheid spuiten die je krijgt, hangt van de grootte van je plek af.” De behandeling neemt één keer per jaar plaats en duurt zes maanden.

De dokter wist meteen waar hij mee te maken had, toch was het starten van een therapie niet zo gemakkelijk. “Er bestaan therapieën voor patiënten met Alopecia, maar daar zijn heel lange wachttijden aan verbonden, namelijk tussen vijf en negen maanden. Ik had

Het resultaat kan echter vaak teleurstellend zijn. “Ik heb mijn therapie dit jaar al gehad en heb de helft van de verwachting gehaald. Er is zeker een verschil op te merken. Ik heb nog steeds een kale plek, maar kan niet

“Het was een schok, het is maatschappelijk niet aanvaardbaar voor een vrouw om kaal te zijn”

27

gewoon straf

klagen. Nu moet ik een jaar wachten en gelukkig zijn met die ‘vijf’ nieuwe haartjes die dankzij de therapie gegroeid zijn”, lacht ze. Ook deze nieuwe haartjes, die verkregen zijn dankzij de therapie kunnen, uitvallen. Er is dus geen sprake van zekerheid. “Het enige dat mijn haar echt gaat redden, is niet meer stressen, wat onmogelijk is. Ik moet zeker en vast niet rekenen op die spuitjes.”

Toekomst “De dokters bereiden u voor dat je 1/3 of bijna de helft van je haar kan verliezen. Ik ben blij dat ze daar eerlijk over zijn geweest, zo verwacht je het ergste en kan je u daar ook op voorbereiden, vertelt Hélène. Bij Hélène is daar nog geen sprake van, maar ze denkt al wel aan eventuele oplossingen moest die dag ooit komen.

“Moest het ooit zo ver zijn, zou ik mezelf zeker een pruik aanschaffen. Wie weet zal ik dan niet meer blond zijn, maar eerder bruin”, lacht ze.

“Het is een geluk bij een ongeluk. Ook al had ik liever geen Alopecia gekregen, ben ik er wel iets sterker uit gekomen.”

Stress is de oorzaak van heel dat gebeuren, het is zeker belangrijk om dat onder controle te houden. Als ze veel last heeft van stress, gaat ze zich ontspannen in de fitness. “Ik kan mij volledig ontstressen in de fitness.

Ik concentreer mij op mijn spiermassa en zo vergeet ik, al is het maar voor eventjes, al mijn problemen. Vaak vergeet ik dan zelfs waarover ik aan het stressen was als ik buiten kom.”

28

gewoon straf

Colofon Gewoon Straf Thomas More Campus De Ham Raghenoplein 21, 2800 Mechelen Ontwerp Karel Nijs Martyna Sklodowska Shauny Verheulpen

Redactie Karel Nijs Martyna Sklodowska Shauny Verheulpen

Fotografie Karel Nijs Martyna Sklodowska Shauny Verheulpen

Eindredactie Karel Nijs Martyna Sklodowska Shauny Verheulpen

Vormgeving Karel Nijs

Drukkerij Drukkerij Hellinx Eikaart 4 3740 Bilzen

Met dank aan Werner Goossens, Luuk Sengers, Renaat Bogaert en Annick de Pauw

29

gewoon straf

30

gewoon straf

© Sensoa

31

gewoon straf

32