Kunstgras

1ste jaargang 31 mei 2013 nr 1

Onderwerp

Pieter Marien (Club Brugge) 16 uur tussen boek en bal

‘Zo’n hels tempo vreet aan je sociale leven’

Erwin Vandenbergh hanteert de hakbijl Bom onder spelerslonen

Europa viseert 80%-regel

Victor Schorreels

91

jaar en nog geen wedstrijd gemist

kunstgras 1

BMw z4

onderwerp www.bmw.be

echt rijplezier

opwinding verzekerd. de nieUwe BMw z4 roAdSTer.

Ziet u een wagen als een puur praktisch object of als de bron van opwindend plezier? Achter het stuur van de nieuwe BMW Z4 Roadster zal uw hart moeiteloos winnen van uw verstand. Bewonder zijn klassieke roadsterkaraktertrekken, geniet van de recentste technologische innovaties.

Laat u verbazen door zijn nieuwe motorisatie, de BMW Z4 sDrive18i, met 156 pk onder de langgerekte motorkap en een opmerkelijk verbruik van slechts 6,8 l/100 km. Meer weten over deze verbluffende tweezitter? Surf snel naar www.bmw.be/z4.

BMW EfficientDynamics

Minder uitstoot. Meer rijplezier.

Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

2  kunstgras

6,8-9,4 L/100 KM • 159-219 G/KM CO2

Edito Colofon

In het voetbal zijn cliché-uitspraken nooit ver weg. Of het nu gaat over WAG’s, grof geldgewin of agressie. Te pas en te onpas wordt een stereotype manier van denken gevoed.

Hoofdredacteur Mats Fosté | Bart Segers

Eindredacteur Bart Segers | Mats Fosté

Vormgeving

Vingerwijzende woorden drukken vaak op de gapende wonde die het voetbal soms nalaat. Daarom willen wij zeker nergens druk op uitoefenen, maar soms is een hertekening van de feiten wenselijk. Of het nu gaat over jeugdopleiding of loonbriefje, er zijn steeds positieve alsook negatieve zaken over te vertellen. Wij trachten beide kanten van de medaille te tonen.

Mats Fosté | Bart Segers

Werkten mee Annick De Pauw | Erik Roosens Jozef Verhoogen | Luuk Sengers Renaat Bogaert | Werner Goossens

Foto’s Mats Fosté | Bart Segers Bert Vanstiphout [Mad Man] | Jade Vranken [edito]

Terwijl sommige verhalen de voetbalwereld slechts gedurende 24 uur beroeren, proberen wij iets te vertellen dat uw grijze massa hopelijk nog een poosje zal laten werken. Graag leggen wij de nadruk op een bepaald stuk: het financieel fiasco van de fiscus. U wil toch ook weten wat een voetballer meer verdient dan u?

Bart & Mats

Coverbeeld Pieter Marien [© Mats Fosté]

op het web www.journo.be/wordpress23/

Ook in dit nummer:

6

Reportage Een dag in het spoor van Pieter Marien. Een Club Brugge-jeugdspeler die erin slaagt om topsport te combineren met zijn middelbare studies.

‘Om te voetballen heb ik altijd zin.’

13

Interview

Ex-Rode Duivel Erwin Vandenbergh ziet de toekomst van het Belgische voetbal somber in omdat de jeugd te weinig kansen krijgt.

‘We halen geen tweederangs-, maar derderangs-buitenlanders naar hier.’

18

De Catacomben

De Belgische clubleiders knijpen stilaan de billen dicht.

Het fiscaal gunstregime waarvan ze genieten wordt door de Europese Commissie kritisch onder de loep genomen. De hamvraag: gaat het om verdoken staatssteun?

4

Uit en Thuis Markante feiten uit de binnenlandse en buitenlandse voetballerij.

5

Tribune Een kritische blik op en rond de Belgische velden.

10

De Grenzen Voorbij

24

Panorama Een impressie van het mythische Olympiastadion in de Duitse hoofdstad.

26

Rustsignaal Een moment om stil te staan bij een recente ontwikkeling in de voetbalwereld.

27

Pionier

Berlijnse kroeguitbater over de ups en downs van Hertha BSC.

Victor Schorreels (91) tekent al 80 jaar tweewekelijks present Achter de Kazerne.

kunstgras 3

uit en thuis Alsnog ‘redding’ voor Beerschot?

Er is mogelijk toch nog licht aan het einde van de tunnel voor de Beerschot-fans. Zowel Lokeren als Westerlo zijn geïnteresseerd om te fuseren met de Antwerpse club. Lokeren-voorzitter Roger Lambrecht (81) toonde eerder al interesse omdat hij niet weet wat er met zijn club zal gebeuren na hem. Sportief manager Willy Reynders ontkent de geruchten. Bij Westerlo reageert niemand. Lokeren zou geïnteresseerd zijn om zijn supportersschare uit te breiden, maar de club zou wachten tot de Antwerpenaren in vereffening gaan. Op die manier moeten ze geen schulden meezeulen. ‘Een fusie komt veel voor, vooral in de bedrijfswereld. Een bedrijf groeit namelijk sneller door de fusie met een ander bedrijf dan door het opdrijven van de activiteiten. Zo gaat dat ook bij voetbalclubs’, zegt sportjurist Steven Hoeilaart. Het zou de tweede keer zijn dat Beerschot fuseert. In 1999 gebeurde dit al, toen met Germinal Ekeren. Vanaf dan ging de club door het leven als Germinal Beerschot. Toen sterke man Patrick Vanoppen in 2011 de touwtjes in handen nam, veranderde hij de naam terug naar Beerschot.  (mf)

Palestijnen protesteren tegen EK in Israël

De Palestijnse voetbalbond dringt erop aan dat het Europees kampioenschap voetbal voor -21–jarigen in Israël wordt afgelast. Volgens de organisatie Palestina Solidariteit zijn de stadions waarin het toernooi zal worden gespeeld verwoeste Palestijnse dorpen. Het EK vindt plaats tussen 5 en 18 juni.

In november 2012 werden drie Palestijnse voetbalstadions in de Gazastrook gebombardeerd. Enkele voetballers kwamen daarbij om. Duizend andere spelers worden sindsdien gevangen gehouden. De solidariteitsgroepen in Palestina willen dat de voetbalbond bij de UEFA probeert te verhinderen dat het EK kan doorgaan. Palestina Solidariteit organiseert op 23 mei een protestactie tegen het aankomende voetbalcircus. ‘Die betoging kadert in de Boycott, Divestment and Sanctions-campagne, die werd opgestart in 2005’, duidt Mathias Van Hove van de organisatie Palestina Solidariteit. De datum is alvast strategisch geprikt, want de UEFA-bonzen houden die dag hun jaarlijks congres.  (bs)

4 kunstgras

Fin de carrière voor Zanetti?

Javier Zanetti, een 39-jarige speler van het Italiaanse Internazionale, heeft tijdens de wedstrijd tegen Palermo een ernstige blessure opgelopen. De routinier, sinds 1995 actief voor de club uit Milaan, heeft te kampen met een afgescheurde achillespees. ‘Zo’n blessure is al erg voor een jonge speler, laat staan voor iemand van 39’, zegt kinesist Bart Vermeulen. Wegens zijn staat van dienst zal de Argentijn misschien nog een nieuw contract krijgen, maar nu al wordt er gespeculeerd over het opnemen van een functie binnen de technische staf van de club. ‘Het zal voor Zanetti erg moeilijk zijn om terug de oude te worden, dus volgens mij zit zijn carrière er spijtig genoeg op’, gaat Vermeulen verder. Met Inter Milaan won Zanetti één keer de UEFA Cup (huidige Europa League), één keer de Italiaanse beker, hij werd drie keer kampioen van Italië. Het orgelpunt in zijn rijk gevulde carrière was 2010. Toen won de kapitein de titel, de beker, de Super Cup, de Champions League en de Wereldbeker voor Clubs. Zanetti speelde meer dan 750 officiële wedstrijden in een Inter-shirt, een record in de clubgeschiedenis.  (mf)

Meer doelpunten? Verf je doelpalen rood!

Werkt rood ook op het voetbalveld als een lap op een stier? Daar is Gilles Goetghebuer, hoofdredacteur van het Waalse magazine Sport et Vie, sterk van overtuigd. Een experiment dat hij uitvoerde in samenwerking met de Franse arts Michel Cymes wees uit dat voetballers het snelst kunnen reageren als het doelhout rood geverfd is. Ook andere kleuren werden uitgetest, telkens met een tragere reactiesnelheid als resultaat.

Goetghebuer hoopt dat de UEFA zijn systeem wil uitproberen. Als dat het geval is, zullen die testen allicht plaatsvinden in lagere klassen. Wim Mennes, middenvelder bij derdeklasser Bocholter VV, loopt niet bepaald warm voor het idee. ‘Als je in de baklijn aangespeeld wordt, ben je enkel geconcentreerd op de bal. Je weet instinctief wel waar het doel staat.’ Of de rode verf ooit zal bovengehaald worden, is maar zeer de vraag. Het FIFA-reglement bepaalt immers uitdrukkelijk dat de doelpalen en de lat wit moeten zijn.  (bs)

tribune Piraten in het voetbal

A

ls een club dezer dagen in financiële problemen komt, is er maar één oplossing: buitenlandse investeerders. Liefst van zo ver mogelijk en er mag niet te veel over geweten zijn. Althans, zo lijkt het toch. Neem nu Beerschot AC. Een voetbalclub met naam en faam in de geschiedenis van het Belgische voetbal. Maar nu zakken de Antwerpenaren in één klap naar de kelder van derde klasse. Wat hoor je meteen? Er zijn mogelijke investeerders op komst uit Duitsland, dan weer zijn het Joodse moneymakers… De ratten zijn niet alleen in dit verhaal. In Eupen zwemmen er ook enkele rijke vissen rond: Qatarese. FC Brussels haalt zijn geld dan weer uit Dubai.

Het is als een pest die neerdaalt over het Belgische voetbal, omdat die investeerders hun speeltje loslaten als ze het beu zijn. Een club wordt volkomen afhankelijk van een mecenas en valt in de put der vergetelheid eens deze vertrokken is. Ook in het buitenland kennen ze er iets van. Er zijn piraten bij topclubs als Manchester City, Paris Saint-Germain,

De playlist van …

Voetballers die zich in de aanloop naar een wedstrijd afzonderen met een knoert van een hoofdtelefoon op hun oren. Het is een vertrouwd beeld. Maar naar wat voor muziek luisteren de spelers op de Vlaamse velden dan?

Brecht Dejaegere (KV Kortrijk, middenvelder): ‘Mijn favoriete nummer is Te Fuiste van Jose De Rico en Henry Mendez.

Dat is een soort van Spaans nummer. Er zit veel ritme in en het brengt iedereen meteen aan het dansen. Het tovert op slag een glimlach op je gezicht.’

Frédéric Dupré (Ex -AA Gent, Zulte Waregem, Standard en Lokeren, verdediger): ‘Ik krijg een enorme boost van Lena van Twee Belgen. Het is mijn lievelingsliedje aller tijden.’

Bernt Evens (Cercle Brugge, verdediger): ‘Voor elke wedstrijd luister ik naar Shed my skin van D*Note. Dat nummer is opgenomen op Ibiza, een eiland waar ik vaak op vakantie ga. Dancemuziek is gewoon ook echt mijn ding.’

Kenny Thompson (Oud-Heverlee Leuven, verdediger): ‘De muziek van Swedish House Mafia pompt mij enorm op. Hun beats zijn gewoon super!’  (bs)

Wat is er mis met gestaag naar de top groeien?

Chelsea,… Ook mindere goden bestormen nu de top van het voetbal: Vitesse Arnhem draait mee aan de top in Nederland dankzij een Georgische goeroe en ook Malaga CF haalt zijn centen van een rekening uit Dubai. Wat is er mis met gestaag naar de top groeien zoals AA Gent, Zulte Waregem of andere Racing Genks? Het duurt jaren vooraleer zij aansluiting vinden, maar zoals mijn grootmoeder altijd zei: ‘Iets wat je traag opbouwt, blijft langer staan’. Genk heeft ondertussen die aansluiting gevonden, maar is ook niet over één nacht ijs gegaan. Het is een solide vereniging, waarin iedereen zich kwijt van zijn taak. Het geld komt binnen, maar gaat niet even snel naar buiten. Dankzij goede scouting slaan de Limburgers de bal bijna nooit mis. Dat loont wanneer de jaarrekening neergelegd wordt. Onder de Zimmertoren kunnen de Lierenaars wel meespreken over kapitaalsvernietiging. Dure, ronkende namen oprakelen loont niet. Gericht je budget spenderen is de boodschap. En geduld, maar dat is waar het menig investeerder aan ontbreekt.  (mf)

kunstgras 5

onderwerp

Trainingen zijn mijn ontspanning

Pieter Marien (Club Brugge) vult zijn dagen met voetballen en studeren Door Bart Segers & Mats Fosté Foto’s: Mats Fosté & Bart Segers

6 kunstgras

reportage

D

e jeugdacademie van Club Brugge staat erg hoog aangeschreven in België en het buitenland. Onlangs tekende een speler van hen een contract bij Ajax Amsterdam. Om zover te geraken zijn echter veel inspanningen en opofferingen nodig. Eén dag in het spoor van zo’n jongeling leert ons dat het niet voor iedereen weggelegd is. Pieter Marien (17) volgt al twee jaar een opleiding bij Blauw-zwart. Pieters dag begint om 5u en eindigt niet minder dan zestien uur later, omstreeks 21u.

5u30 Het is koud, donker, en er staat een ijzige wind. Maar het weerbericht voorspelde een mooie zonnige dag, dus we blijven hopen. Wachtend op de trein naar Brugge ontmoeten we Pieter op het perron in Lier.

Zijn vader, Serge Marien, is er ook bij. ‘Elke maandagochtend maak ik deze rit vanuit Lier naar Brugge, vrijdagavond keer ik telkens terug’, aldus Pieter.

Voor de zeventienjarige jongeman volgt dan een erg zwaar patroon, waarbij discipline van goudwaarde is. ‘Vooral dat vroeg opstaan is zwaar om de week te beginnen. Je bent altijd moe de dag erna. Dat moet je compenseren door vroeg te gaan slapen de volgende avond. Anders is het te moeilijk om op niveau te kunnen trainen tijdens de rest van de week.’

Zo’n hels tempo vreet wel aan je sociale leven natuurlijk. ‘Zeer zeker’, zegt Pieter. ‘Ik heb natuurlijk wel vrienden op school en bij Club Brugge, maar het is toch niet hetzelfde… Bij mijn transfer van Lierse naar Brugge heb ik ook al mijn vrienden moeten achterlaten, maar ik zit hier nu twee jaar en ik ben eigenlijk snel aangepast. Het hielp ook dat ik al jongens kende van bij de nationale ploeg.’ Maar de grootste aanpassing was het Brugse dialect. ‘Inderdaad, dat is een taaltje waar je wel aan moet wennen. In het begin verstond ik er niets van’, lacht de jonge speler. ‘Ik probeer het ondertussen ook zelf wat te spreken, maar dat vlot nog niet echt.’ Van een jeugdspeler van Club Brugge wordt verwacht dat hij zelfstandig is en zich volwassen gedraagt. De trainers vragen te allen tijde een professionele instel-

ling van hun spelers. ‘Naast het voetbal ga ik amper uit met vrienden. Er is wel tijd voor, maar je moet je lichaam echt rust gunnen. Dat hoort bij de professionaliteit die de club vraagt’, zegt Pieter heel matuur.

Als topsporter ben je verplicht op je voeding te letten, dus eet ik gewoon een broodje ‘s middags.

7u30 De tijd tikt even traag weg als het tempo waaraan de stations passeren, maar eindelijk komen we aan in Brugge en wandelen we naar het Koninklijk Technisch Atheneum (KTA), waar Pieter school loopt.

Zo’n treinrit word je na verloop van tijd toch beu?

‘Neen, eigenlijk niet. Ik zet dan gewoon wat muziek op. Ik doe de rit nu toch al twee jaar elke week en ze lijkt steeds korter te worden. Brugge komt, bij wijze van spreken, steeds een beetje dichterbij’, lacht hij.

Stage in Qatar Op zondag 28 april vertrok een delegatie van beloftevolle spelers van de -17 en -19 van Club Brugge naar Qatar. Na bijna acht uur vliegen zouden ze arriveren in Doha. In een loden hitte stonden er vier wedstrijden op de planning. Maar dat is niet het enige. ‘Alle spelers moeten iets meenemen van schoolwerk. Wij beseffen dat de examens in aantocht zijn en daar moeten we op inspelen. Er zullen ook taken worden meegegeven door de leerkrachten van het KTA zelf’, weet Christophe De Nolf, assistent-jeugdcoördinator, ons te vertellen. ‘Die studietijd krijgen ze dagelijks tussen 10u30 en 12u.’

Omwille van de warmte gaan de trainingen telkens om 8u ’s morgens door. En er zijn nog andere maatregelen. ‘Iedere speler krijgt zeven zakjes mee met een substantie die ervoor zorgt dat je lichaam meer vocht ophoudt. Anders droog je uit. Elke speler is daar zelf verantwoordelijk voor.’ Daarnaast eist de club dat de spelers een perfecte attitude tonen en enkel Club Brugge-kledij dragen. De Nolf: ‘We moeten er telkens opnieuw voor zorgen dat we Club op een waardige manier vertegenwoordigen.’

kunstgras 7

reportage Pieter zet z’n bagage af aan het onthaal van de school en dropt zijn sportzak op een schap van de overdekte speelplaats. Hij vertrouwt op zijn medestudenten. ‘Stelen gebeurt hier niet, en als het al zou gebeuren is het niet zo erg, ik heb namelijk geen dure schoenen. Mijn manager, Nico Vaesen (exdoelman van o.a. Birmingham City en SK Lierse), regelt die voor mij.’

8u30 De bel luidt voor de eerste les. Meneer Covyn van Nederlands, een voetbalfan in hart en nieren, heeft begrepen dat zijn leerlingen net drie dagen stage hebben gelopen en last een rustig uurtje zelfstandig begeleid werken in. Zowel Pieter als zijn klasgenoten hebben een topsportstatuut. ‘We hebben hier spelers van Club en Cercle Brugge, maar ook van Zulte Waregem’, klinkt het.

‘Op het veld durft dat al wel eens botsen, maar ernaast zijn we allemaal vrienden.’ Er zitten slechts vijf leerlingen in de klas. ‘Zo is het wel rustiger, maar soms mis je wel het gebabbel van twintig leerlingen samen’, zegt Pieter. ‘Nu kan je niet praten met mensen zonder dat het opvalt. Als je, zoals wij, met minder bent, krijg je wel een betere begeleiding.’ Op de achtergrond horen we wat geroezemoes. Enkele leerlingen gaan in discussie met meneer Covyn, die ervan houdt om de jongens wat voor de gek te houden.

Maar zij gaan daar zelf ook gretig op in.

Dylan: ‘Zoek het maar op, ik heb gelijk!’

Mijnheer Covyn: ‘Er gaat iemand moeten blijven zitten…’

Dylan: ‘Maar mijnheer, bijlange niet.’ (lacht)

Tijdens de ochtendtraining op de topsportschool gaat het er geregeld ontspannen aan toe.

10u15

Als jonge gast kom je met deze opleiding op plaatsen waar je anders niet zou komen.

8 kunstgras

De les wiskunde is ondertussen ook gepasseerd en dus is het tijd om de voetbalschoenen aan te trekken . De eerste training van de dag kan beginnen. ‘ ’s Ochtends is er groepstraining voor de jongens van de sportschool en de privéschool. Ik heb zelf wel vaak last van overbelasting aan mijn spieren, dus moet ik dan vaak oefeningen doen bij de kinesist. ’s Avonds is er de groepstraining van Club Brugge.

Daar moet je aanwezig zijn’, benadrukt Pieter. De training begint met enkele rondjes op het veld. Het belooft een rustige oefensessie te worden, want iedereen moet wat recupereren van een wedstrijd de avond voordien. Het hele blok duurt bijna drie uur en is gevuld met een ingewikkeld parcours van oefe-

reportage Overnachten bij een trainer Pieter wordt tijdens de week opgevangen in een huis van de club. Trainer Thomas Vlaeminck verblijft permanent in de woning en vangt de jonge spelers op. ‘Het is heel uitzonderlijk dat Pieter hier zit. Een jongen met zijn profiel zit normaal op internaat, maar hij is zelfstandig genoeg om hier te wonen. Ik heb nooit last met hem. Integendeel. Hier moeten de jongens zelf hun verantwoordelijkheden nemen en Pieter doet dat zonder morren. Hij ruimt op, wast af en zorgt ervoor dat zijn trainingsoutfit proper is. Ik zorg er alleen voor dat ze eten hebben. ’s Middags eten ze warm op school en ’s avonds eten we dan brood, dat is voor mij ook het makkelijkste (lacht).’ Niet elke speler moet evenveel karakter tonen als Pieter. ‘Sommige jongens hier volgen een deeltijdse opleiding. Ik heb dan ook de grootste bewondering voor Pieter omdat hij wel voltijds zijn school wil afmaken en dan nog in een ASO-richting. Met zowel zijn opleiding op Club Brugge en zijn goede resultaten op school heeft Pieter alle troeven in handen om later te slagen in het leven. Hetzij als voetballer, hetzij als economist (Pieter lacht).’

16u30 De lessen zitten erop voor vandaag. Nu moet Pieter zich naar de training haasten. Wij polsen naar zijn motivatie voor alweer een training, aangezien we al van 5u30 onderweg zijn. ‘Om te voetballen heb ik altijd zin’, lacht hij. ‘Ik zie het ook als een vorm van ontspanning. En dat is zeker welkom op een zonnige dag als vandaag.’ Elke dag neemt de voetballer na schooltijd de bus naar huis. ‘Ik had onlangs een bus die 40 minuten te laat was. Dat is wel ambetant want dan kan je thuis niet meer even rusten voor de training of je op je gemak klaarmaken.’ Aangekomen op de Club Brugge Youth Academy hoort Pieter dat de training doorgaat op de Kouwe Keuken, een kunstgrasveld in de buurt. Na die training worden de spelers gebrieft over de stage in Qatar (zie kaderstuk). ‘Dat is natuurlijk een groot voordeel. Je komt als jonge gast op plaatsen waar je anders niet zou komen’, zegt Pieter. Na de training zit het tempogedeelte van zijn dag erop, maar er ligt nog wel een hoopje huiswerk op de plank.

20u20 ningen dat de spelers per twee moeten afleggen. Pieter en zijn klasgenoot Amaury Soinne zijn duidelijk de snelsten. ‘Ik zou niet meteen zeggen dat wij de beste spelers zijn, maar we horen toch zeker bij de beteren’, lacht Pieter onze vraag weg.

13u Het is middag en tijd voor een overzichtje van wat de dag ons nog zal brengen. ‘Nu een uurtje middagpauze. Daarna een les Frans en twee uur godsdienst. Vervolgens gaan we naar het huis mijn voetbalgerief halen. Daarna ga ik naar Club voor de training. Tenslotte keer ik terug naar het huis om mijn huiswerk te maken en ten laatste om 22u ga ik slapen’, zegt een zichtbaar vermoeide Pieter. Tijdens de lunch onder een brandende zon vertelt hij over zijn toekomstplannen. ‘Tot vorig jaar deed ik economie, maar sinds ik naar een topsportstatuut ben overgeschakeld om school met de trainingen te kunnen combineren, kan ik geen economie meer volgen. Ik hoop dan ook dat het later nog zou lukken, want daarin zou ik graag verder studeren.’

In de refter eten enkele sporters frieten. ‘Daar begin ik niet mee. Als topsporter ben je eigenlijk verplicht om te letten op je voeding, vind ik. Ik eet gewoon een broodje.’

Pieter is eindelijk thuis. Zijn woonplaats is een huis van Club Brugge dat bewoond wordt door één van de trainers, Thomas Vlaeminck (zie kader). ‘Qua voeding is het hier echt beter dan in het internaat’, vertelt Pieter. ‘Er wordt veel meer gelet op wat we eten.

Sinds januari is er ook een tweede huis waarin ze spelers hebben ondergebracht.’ Hij eet snel een boterham en begint dan aan zijn schoolwerk. Het is een akelige gewoonte om je dagen vol te stoppen van 7u ’s ochtends tot 21u ’s avonds. Uw reporters zouden het niet kunnen volhouden, maar deze jongen wel.

Bon courage, Pieter Marien, bon courage. 

Na een drukke dag is de avondtraining een welgekomen ontspanning.

kunstgras 9

De grenzen voorbij

Echte afgunst komt slechts heel uitzonderlijk voor Hertha Berlijn-supporter Peter Altmann over de relatie met stadsgenoot Union, de Duitse voetbalcultuur en de nakende terugkeer naar de Bundesliga.

Door Bart Segers & Mats Fosté Foto’s: Mats Fosté

H

ertha Berlijn is al jaren een gevestigde waarde in het Duitse voetbal.

Hoewel Die Alte Dame vorig seizoen uit de Bundesliga donderde, bezorgt de voetbaltrots uit de hoofdstad haar fans momenteel veel plezier. Hertha draait immers mee aan de kop in de tweede divisie en de club maakt een grote kans om eind mei de kampioenstitel te vieren. In de gemoedelijke Berliner Krug spraken we op Goede Vrijdag met Peter Altmann, uitbater van het café en een rasechte supporter. Hij maakt toch een kanttekening bij het huidige successeizoen. ‘Als we ons niet versterken, ben ik een beetje bang voor een terugkeer naar de eerste klasse.’

Na het rampseizoen van vorig jaar doet het goed aan het Hertha-hartje dat de ploeg de tweede klasse domineert. Peter Altmann en zijn stamgasten zijn dan ook goedgeluimd. Terwijl de Berliner Kindl uit de tapkraan stroomt, blikken de dorstigen onderling al vooruit op de aankomende wedstrijd, de dag nadien, tegen Bochum. ‘In dit café leven de prestaties van het team enorm’, aldus Altmann. ‘Bij elke wedstrijd zit het hier stampvol en de huidige successen zorgen telkens voor een uitgelaten sfeer. Het wemelt hier

10 kunstgras

Als we het halen en promoveren, moet er zeker een kwaliteitsinjectie komen in de spelerskern.

dan van de vlaggen en shirts en er wordt luidkeels gezongen en gejuicht bij elk doelpunt.’

Kwaliteitsinjectie Ondanks de fiere leiderspositie in het klassement, kijkt Peter toch met een bang hartje vooruit naar volgend seizoen. ‘Als we het halen en promoveren, moet er zeker een kwaliteitsinjectie komen in de spelerskern. Uit ervaring weet ik dat we het met de spelers die we nu hebben lastig zullen krijgen in de Bundesliga.’

Dat Hertha als grootste club uit de hoofdstad niet meedraait aan de top van Duitsland is volgens Altmann niet meer dan logisch. ‘Je kan ons niet verge-

de grenzen voorbij lijken met ploegen als de kampioen van vorig jaar, Borussia Dortmund. In Berlijn ligt de focus naast voetbal ook op andere sportteams, zoals handbalclub Die Füchse en ijshockeyteam Die Eisbären. Ook de vele culturele verenigingen slokken een groot deel van de aandacht van de Berlijners op.’

74.000 supporters, op maandagavond…

Toch wisten de Blauw-witten bij hun laatste thuiswedstrijd tegen stadsgenoot 1. FC Union Berlin uit het voormalige Oost-Berlijn meer dan 74.000 toeschouwers naar het Olympisch Stadion te lokken. Het voetbal laat de Berlijners blijkbaar niet bepaald koud.

‘De derby is natuurlijk een speciale gelegenheid. De sfeer die dan rond het veld hangt…Dat is extreem. Die kan je vergelijken met Borussia Dortmund-Schalke 04.

Het stadion zit telkens stampvol en dit seizoen ging het dan nog om een wedstrijd op maandagavond. Niet evident toch…’

Hoewel Hertha van oudsher beter presteert dan Union, voelen de meeste fans zich volgens Peter toch niet echt de betere. ‘Er zijn wel duidelijke verschillen. We hebben gemiddeld 30.000 toeschouwers meer dan Union en wij trekken ook meer supporters aan van buiten de stad, bijvoorbeeld uit Brandenburg. Het bereik is totaal anders.’ Wel is er een gezonde rivaliteit tussen beide clubs. ‘Die relatie is op zich niet slecht. Het hangt vooral af van de mensen zelf. Ik mocht hier in de kroeg onlangs zelfs enkele Unionaanhangers ontvangen. Een leuk gesprek was dat. Echte afgunst komt slechts heel uitzonderlijk voor.’

Volgens Altmann zijn er wel maar weinig zogenaamde Oost-Berlijners die de weg naar het Olympiastadion vinden. ‘Union heeft

Het supporterscafé van Peter Altmann is gelegen in het stadsdeel Charlottenburg.

‘Structuur en discipline zijn erg belangrijk’ Sven Vermant speelde tussen 2001 en 2005 bij Schalke 04 in Duitsland. Hij weet dus als geen ander wat er nu precies zo typisch is aan de Duitse voetbalcultuur.

Hoe zou je de typische Duitse voetbalmentaliteit omschrijven?

‘Als ik het kort en bondig moet samenvatten, zou ik zeggen dat structuur en discipline erg belangrijk zijn. Je kan dat langs twee kanten bekijken. Op het veld was het bij Schalke 04 zo dat er steeds strikte looplijnen waren. Je voelde dat een organisatie als Schalke echt als een machine werkt. Natuurlijk waren er, zoals bij elke club, kleine strubbelingen, maar discipline is echt een van de sleutelwoorden.’

Gaat bestuur of technische staf anders om met de spelers?

‘Iedereen was er gelijk, zowel eigen producten als buitenlanders. Ook merkte ik als Belg al snel dat ze integratie erg belangrijk vonden. Buitenlanders moesten zich zoveel mogelijk aanpassen aan de Duitse manier van handelen. Het feit dat ze daar vrij chauvinistisch zijn, is daar niet vreemd aan.’

Wat is je mooiste herinnering aan jouw periode in Duitsland?

‘Sowieso de twee bekerfinales die ik speelde met Schalke. Die gingen telkens door in het Olympiastadion in Berlijn, waar Hertha speelt. Eén ervan wonnen we en toen was 75% van de tribunes getooid in het blauw-wit van Schalke! Wat ik ook nooit zal vergeten is mijn doelpunt thuis tegen Dortmund. Er werd een hoekschop getrapt en ik knalde de afvallende bal met een volley rechtstreeks binnen. Wat een gevoel! ‘

kunstgras 11

de grenzen voorbij eigenlijk altijd een vaste supportersschare gehad, en ook na de val van de Muur is er in dat opzicht niets veranderd.’

Snelheid en techniek Terwijl clublied Nur Nach Hause van Frank Zander door zijn drankgelegenheid schalt en de klanten aan de toog voorzichtig meezingen, ziet Peter zijn kans om toch nog iets recht te zetten. Het Sturm und Drang-imago dat het Duitse voetbal naar het buitenland vaak uitstraalt, is volgens hem een cliché dat niet helemaal strookt met de werkelijkheid. ‘Het is zo dat er nadruk wordt gelegd op kracht en vechtlust, maar bij ons bijvoorbeeld teert de ploeg ook enorm op snelheid van uitvoering en techniek. Het is de combinatie van al die aspecten die het Duitse voetbal zo degelijk en aantrekkelijk maakt.’

Met stadsgenoot Union is er een gezonde rivaliteit.

Hun fans komen hier zelfs pinten drinken.

Bij een gesprek met een Hertha-fan mag Bart Goor natuurlijk niet ontbreken. De ex-Rode Duivel, die momenteel uitkomt voor tweedeklasser KVC Westerlo, speelde tussen 2001 en 2004 voor de Berlijners.

Peter herinnert zich de flankspeler nog heel goed.

‘We hebben hier in het verleden al veel Belgen in de ploeg gehad, maar Bart Goor, dat was toch een echte verrijking. Hij stond symbool voor de ware identiteit van onze club. Ik ben er haast zeker van dat hij na zijn vertrek uit Berlijn nog een mooie carrière heeft gehad.’ 

12 kunstgras

Hertha Berlijn werkt zijn thuiswedstrijden af in het legendarische Olympiastadion.

Hertha Berliner Sport Club Berlin yy yy yy yy yy yy yy

Bijnaam Die Alte Dame Opgericht 1892 Stadion Olympiastadion Capaciteit 74.228 Manager Michael Preetz Trainer Jos Luhukay Competitie 2. Bundesliga

(gepromoveerd naar de Bundesliga)

Interview

Clubs gaan op de knieën voor de trainer Erwin Vandenbergh stelt de manier van werken binnen het Belgische voetbal aan de kaak. De ex-Rode Duivel toont geen medelijden voor de clubs, de spelers of de KBVB. ‘Clubs moeten niet zagen dat topploegen de jeugdspelers weghalen, wij duwen hen gewoon naar buiten.’

Door Bart Segers & Mats Fosté Foto’s: Mats Fosté

kunstgras 13

Interview

D

e plaats van afspraak voor het interview is thuis bij Erwin Vandenbergh (54). Zijn huis staat in Ramsel, op 100 meter van dat van zijn moeder. ‘Ik ben altijd een jongen van onder de kerktoren geweest.’

Hij lacht er zelf om, maar dat was wel de reden voor het mislopen van een internationale topcarrière. Nu zoekt hij een job binnen het voetbal en wordt hij vaak opgetrommeld als analist door enkele kranten.

Spitsentrainer Je wordt vaak gevraagd als ervaringsdeskundige voor spitsenanalyses. Kriebelt het dan niet om opnieuw aan de slag te gaan?

‘Het kriebelt zeker. Ik deed de jeugdwerking bij Westerlo, maar daar ben ik sinds twee jaar mee gestopt. Ik heb voor mezelf uitgemaakt dat ik nog enkele jaren een job zou willen uitoefenen binnen het voetbal, maar hoe die ingevuld zou moeten worden weet ik ook niet. Het liefste word ik ergens spitsentrainer, maar in België zijn ze daar niet mee bezig.

Als je als trainer een speler twee procent beter kan maken, is dat goed voor de club, maar je moet de kans krijgen natuurlijk. In Nederland heb je zes, zeven verschillende trainers, van physical coach tot mental coach. Als scout wil ik niet werken. Clubs zeggen altijd dat zij heel belangrijk zijn, maar er wordt heel weinig naar geluisterd. Ik blijf hongerig, maar je moet aanbiedingen krijgen.’

Heb je dan nooit geprobeerd om ergens aan de slag te gaan?

‘Toen ik nog niet lang weg was bij Westerlo heb ik mijn kandidatuur gesteld bij Anderlecht. Ik ben daar gaan praten over mijn visie en heb uitgelegd hoe ik dat verhaal

14 kunstgras

Tot voor kort was Erwin Vandenbergh actief binnen de jeugdcel van KVC Westerlo. ©Leo Brouwers als spitsentrainer! Sorry, maar toen zakte mijn broek af. Niks tegen die jongen, maar hij was op dat moment niet in staat om nog te voetballen of oefeningen voor te doen. Is het dan om persoonlijke redenen dat ze je niet moeten hebben? Ik weet het niet, maar waarmee ben je als club dan bezig? Bij Club Brugge hebben ze later Kenneth Brylle een contract Clubs hebben geen gegeven, maar je visie. Ze gaan gewoon merkt dat somop de knieën voor de mige trainers er gewoon niet mee trainer die ze willen. willen werken.’

Dat bloeit dan dood.

‘Ja. Iedere club heeft een keeperstrainer. Dat Zijn al hun andere spitsen dan blijkt normaal en logisch te zijn. volmaakt? Je werkt toch niet in En terecht. Maar een spits is net functie van één speler… Bij Tom zo belangrijk. Als je geen doelDe Sutter zie ik bijvoorbeeld een punten maakt, kan je niet winongelooflijk groeipotentieel. Soit, nen. Dat snappen ze in België nog dat was de keuze van de club. niet. De hoofdtrainer is eigenlijk Nadien heb ik me wel zwaar geëreen passant, hij zou moeten wergerd: Frutos stopte met voetballen ken volgens de visie van de club, en plots hoor je Van Holsbeeck niet omgekeerd. Club Brugge ging (manager RSC Anderlecht) zegzogezegd die lijn volgen, maar gen dat ze hem willen aantrekken zie. Het bestuur was er erg voor te vinden. Een beetje later heb ik een melding gekregen dat de technische staf, toen onder leiding van Ariël Jacobs, dat ook kon en er dus geen nood was aan een extra spitsentrainer. Wat ze toen ook aanhaalden als argument was: ‘Wat als Lukaku weg is?’.

interview het Belgische voetbal. Ik heb negen jaar de jeugdwerking Dat ik niet voor van Westerlo Barcelona tekende, gedaan, en daardoor alle jeugdbeschouw ik nog ploegen van de altijd als de grootste eersteklassers gezien. We hebstommiteit uit mijn ben absoluut carrière. goed materiaal rondlopen. Dat bewijst ook het talent dat naar het buitenland wat zie je? Ze halen een nieuwe gaat. Maar er moet ook in België trainer en die draait de visie bij. gewerkt worden met dat talent. Je Die linietrainers worden simpelleidt ze op en je krijgt er een band weg buitenspel gezet. Ik begrijp mee, maar omdat ze geen kansen de manier van werken bij somkrijgen, worden ze al snel opgemige clubs niet.’ pikt door het buitenland.’

Is er überhaupt wel een visie?

Voel je je dan niet miskend, ‘Zij beweren allemaal van wel, gezien de carrière die je hebt maar ik denk het niet. Zij gaan gehad? gewoon op de knieën voor de ‘Ergens wel, maar het is tegentrainer die ze willen. Als je geen woordig belangrijker wie je structuur uitbouwt kan je op kent dan wat je kunt. Zo zijn we lange termijn niets bereiken. Het geëvolueerd. Je moet je daarbij is een belangrijk mankement in

neerleggen. Kranten bellen nog voor analyses en het is leuk om mijn mening te geven, maar ik blijft toch in de kou staan. Het heeft ook te maken met een generatieswitch binnen de clubs. Er komt een nieuw, jonger, bestuur en ook trainers die steeds jonger worden. Die gasten hebben mijn periode niet echt meegemaakt en zien mij dan al snel over het hoofd. Het is dus echt belangrijk wiens telefoonnummer in je gsm staat.’

De toppers van vandaag zoeken hun geluk en geld in het buitenland. In jouw tijd sloeg je aanbiedingen van Juventus en Bayern München af…

‘Op dat moment was ik de best scorende spits van Europa. Dan komen de aanbiedingen vanzelf, zelfs Barcelona was toen concreet.

Achteraf gezien ben ik eigenlijk nen dikke kloot geweest. Maar ik ging dus naar Anderlecht, de top van België, en bij de Rode Duivels zat het toen ook goed. Ik kreeg

Wat met Romelu Lukaku?

Aanvaller Romelu Lukaku kende bij RSC Anderlecht zijn grote doorbraak. Daarna verkaste hij voor 12 miljoen euro naar zijn droomclub Chelsea. Een keuze die Erwin Vandenbergh in zijn tijd niet aandurfde. Lukaku speelde niet veel bij de Engelse topclub en koos voor een uitleenbeurt bij West Bromwich Albion. Daar is hij met 17 doelpunten bijna de best scorende tiener uit de geschiedenis van de Premier League geworden. Maar wat vindt Vandenbergh van Lukaku’s carrièreverloop?

Hij heeft bij Chelsea een jaar verloren zeggen velen...

‘Hij is nog heel jong en kon bij Chelsea veel bijleren en goed verdienen. Als je als jonge gast elke week zo’n bedrag op je rekening krijgt, wil ik er wel eens één zien die niet dezelfde keuze zou maken. Je gaat niet zeggen dat je minder wil, hé. Je moet er ook rekening mee houden dat hij even goed een blessure kan oplopen op training en zijn carrière er al snel voorgoed op zit. Ook na zijn spelersloopbaan zal hij geld nodig hebben en in België is het niet zoals in Nederland dat ex-spelers worden opgepikt om bij een club aan de slag te gaan. Als het gedaan is, laten ze je vallen als een baksteen. Ik vind het logisch dat hij dan voor dat geld kiest en zijn kans gaat bij een absolute topclub. Je moet natuurlijk ook rekening houden met de mentale beproeving. De hele tijd alleen op een appartement zitten, wordt na een tijdje erg eenzaam. In het begin spelen die mannen met hun Playstation, maar dat begint ook te vervelen. Dan is de verleiding al snel groot om een stapje in de wereld te zetten, en zo op het verkeerde pad terecht te komen.’

Aanvankelijk bleek zijn transfer een slechte keuze op sportief vlak.

‘Het is wel meegevallen. Het is lastig voor hem dat hij één jaar niet gespeeld heeft, maar ondertussen staat hij dankzij zijn uitleenbeurt terug in de belangstelling en hoor je zeggen dat hij de toekomst van Chelsea is. Dat heeft hij ook te danken aan bondscoach Marc Wilmots.

Die heeft Lukaku altijd beschermd bij de nationale ploeg. Hem oproepen als hij al maanden niet speelt, normaal doe je dat niet, maar het talent is er en dat komt altijd bovendrijven.’

kunstgras 15

interview buitenland ook al geen topspelers kunnen halen. Aanvankelijk kwamen er tweederangs-buitenlanders, maar ondertussen zijn het al derderangs… Je moet mij niet zeggen dat een ‘topspeler’ uit Thailand hier het mooie weer gaat komen maken.’

Zie jij een oplossing om meer jeugdspelers een kans te geven?

Frutos als ‘Maximum vijf spitsentrainer? Sorry, buitenlandse spelers op het maar toen ik dat wedstrijdblad! hoorde, zakte mijn Heel simpel. Dan moeten clubs wel broek af. kiezen voor eigen jeugd, of toch ten minste voor Belgische spelers.

Buitenlanders worden aangetrokken, krijgen hart lag er al. Zo ging dat steeds twee of drie maanden hun kans een stap verder, tot bij de natioen daarna worden ze terug wegnale ploeg, maar het buitenland gestuurd. Maar ondertussen zijn zei me niets. Dat ik niet voor Barde jongeren wel ribbedebie eh! Bij celona tekende, beschouw ik nog Turnhout bijvoorbeeld, in derde steeds als de grootste stommiteit uit mijn carrière.’ (lacht) En dan toch naar Rijsel.

‘Dat was maar juist over de grens. (lacht) Ik was toen 27 of 28, normaal je beste periode als sporter en ik kon er een mooie cent verdienen, terwijl ik ook snel thuis kon zijn. Het was voor mij ideaal.’

Tegenwoordig gaan die transfers ook veel vlotter. Zelfs vanuit exotische landen.

‘Vroeger was die kans minder groot. Ga nu naar een wedstrijd van nationale beloftes en je ziet dat de helft van de tribune vol scouting zit. Het is allemaal ongelooflijk geëvolueerd. Anderlecht scout al jaren in het buitenland.

In mijn periode haalden ze spelers als Olsen, Brylle, Gudjohnsen, Arnesen,… Dat waren absolute toppers. Nu moet je vaststellen dat we onze eigen talenten niet kunnen houden en we uit het aanbiedingen met alles erop en eraan, maar ik had het goed hier. (lacht) Nu is er bij de jeugd een andere mentaliteit. Ze zijn niet meer clubgebonden. Ik was heel mijn jeugd fan van Lierse. Als zij je dan vragen, twijfel je niet. Mijn

16 kunstgras

klasse, is dat schrijnend. Ondertussen zijn bijna alle jeugdspelers er al vertrokken. Ik ben helemaal geen racist, maar stel je voor dat wij een dozijn Belgen zouden exporteren naar Egypte… Ik ben benieuwd hoe ze daar zouden reageren. Het is hier nog al gebeurd…

Bij Lokeren en SK Beveren. Clubs moeten niet zagen dat topploegen de jeugdspelers komen weghalen, wij duwen hen gewoon naar buiten.’

Fighting spirit Moet de KBVB (Koninklijke Belgische Voetbalbond) een duidelijkere lijn uittekenen?

‘Een paar jaar geleden heeft de bond besloten dat we allemaal dezelfde veldbezetting moeten hanteren. Hét systeem was toen dat van de Hollanders: 4-3-3. We hebben dat toen klakkeloos overgenomen. Het probleem was dat wij andere kwaliteiten hebben. We zouden toen pocketvoetballertjes gaan kweken en van achteruit opbouwen. Door dat netjes uitvoet-

Begin jaren ‘80 was Vandenbergh enorm populair en ging hij graag op de foto. ©Erik Janssen

interview ballen heeft Vincent Kompany indertijd veel fouten gemaakt.

En kijk naar wat hij in Engeland geleerd heeft. De bal op het juiste moment wegtrappen. In België werkt dat niet. Wij moesten het altijd al hebben van onze fighting spirit.’

Dat knokvoetbal zie je nu ook terug bij de Rode Duivels onder Marc Wilmots.

‘Juist. We hebben terug leren verdedigen. Marc houdt ervan het spelletje simpel te houden.

Op tijd en stond een bal in de tribune. Maar het probleem is dat sommige fouten, die gepaard gaan met knokkersvoetbal, niet bestraft worden. Ik gruwel van die ellebogen. Je kan daar ongelofelijke schade mee aanrichten.

Geef voor zoiets carrément acht weken schorsing, het zal er dan wel uitgaan.’

Nog iets waar veel rond te doen is, zijn de schwalbes.

‘Oh, dat hoort bij het voetbal. Het is iets van alle tijden. De grootste fout is dat er teveel aandacht aan gegeven wordt. Laat zoiets gewoon passeren in plaats van de schwalbe te bestraffen. Negeren die handel.

Wat veel belangrijker is, is de tweede buitenspel, want dat kost punten! Ik herinner me een fase met Ruud Van Nistelrooy. Hij kwam terug uit buitenspel en de bal ging naar een andere speler, maar Van Nistelrooy liep mee en scoorde. Wat moet je als verdediging dan doen? Zoiets moet er uit, want dat kan belangrijke punten kosten. Toen ik bij Westerlo zat, heb ik eens voorgesteld om twee lijnrechters te posteren aan weerskanten van het doel. Zo verklein je het werkveld van de arbiter en kan hij betere beslissingen nemen.

De reactie van Herman Wijnants

(manager van Westerlo) was: ‘Wat kost dat allemaal?’ Maar wat kost het als die bal achtergaat, je drie punten verliest en daardoor degradeert? Hij wilde niet luisteren, maar ondertussen is dat systeem door Michel Platini (voorzitter UEFA) wel deels ingevoerd.’

neefje wilde meenemen. Hij kreeg ze niet. 96 interlands! En hij kreeg ze niet! Respect nul komma nul.’

Wat vind je van het play-off-systeem?

‘Ik ben er geen voorstander van.

Het is net zoals die 4-3-3 klakkeloos overgenomen uit Nederland en ook dat hebben ze daar ondertussen afgevoerd. Een competitie Gebrek aan respect speel je met 16, 18 of 20 ploegen Heb je nog contact met exdie twee keer tegen elkaar spevoetballers van jouw generatie? len. De eerste is kampioen en de ‘Weinig. Enkel op evenementen laatste twee of drie degraderen. als de uitreiking van de Gouden Zo zou het moeten zijn. AnderSchoen of zo. Als je meer dan 35 lecht ging dit seizoen kampioen interlands hebt gespeeld, heb je zijn, nu misschien niet. Play-off 2 normaal gesproken recht op vrijen play-off 3 zijn het praten niet kaarten voor de Rode Duivels en waard. Vijf keer tegen elkaar speeen toegangskaart in alle stadions len, grenst aan het ondenkbare.’ van de bond. Vroeger kreeg je dan Wat zou je nog graag anders een brief in de bus en moest je zien? bellen als je die twee vrijkaarten ‘De transfers tijdens de winterwou opvragen. Het is nu zo ver stop. Clubs hoeven hun huiswerk gekomen dat ze niet eens meer de niet goed te maken, want ze kunmoeite doen om een brief te stunen een slechte investering altijd ren. Ik heb daar dan eens voor gerechttrekken. Ik zou die transbeld en de uitleg was dat mensen ferperiode afschaffen. Met uiter misbruik van maakten en dat zondering voor doelmannen, bij je er dus zelf voor moet bellen. Ik zware blessures. Nu speelt de licentiecommissie al een sterke rol. Het is een goed controlemechanisme, maar ze zou nog iets strenger de financiën mogen bewaken.’

Voor een elleboog Jij bent zelf zes keer topmoet je carrément schutter geweest in België.

Wie is nu de beste spits in acht weken schorsing onze competitie? geven. Dan gaat het er ‘Als Belg is dat zeker Jelle Vossen. Hij toont elke week wel uit. dat hij een neus voor doelpunten heeft en blijft alleen maar bij Racing Genk omdat hij een vedette is met een goed contract, een beetje zoals ik in mijn tijd.

Tom De Sutter staat ook hoog heb nooit meer zo’n brief gehad. in mijn lijstje, maar hij speelt Als ze dat respect al niet meer te weinig. Globaal genomen is kunnen tonen voor oud-internatiDieumerci Mbokani nog beter. Hij onals… De Caje (Jan Ceulemans) brengt snelheid, diepgang, kracht vroeg ooit eens vier kaarten in en techniek.’  plaats van twee, omdat hij een

kunstgras 17

De Catacomben

Spelerslonen in B€lgië Voetballers betalen amper belastingen Wie over voetballers en hun salarissen spreekt, komt al snel uit bij astronomische bedragen. Vooral in de buurlanden swingen de lonen vaak de pan uit. Maar hoe zit het eigenlijk in België? Welke factoren hebben een invloed op de verloning? En verloopt alles wel koosjer?

Kunstgras sprak onder meer met een makelaar, een ex-speler en de spelersvakbond.

Door Bart Segers & Mats Fosté Foto’s: Mats Fosté & Bart Segers

18 kunstgras

De Catacomben

S

pelers die gegeerd zijn op de buitenlandse markt zijn de laatste jaren steeds meer geneigd om in de Belgische competitie te blijven spelen. Een omstreden belastingregel (zie kader) geeft clubs immers de mogelijkheid om de spelerslonen hoog te houden. ‘Tachtig procent van de bedrijfsvoorheffing die clubs jaarlijks betalen, stroomt integraal terug naar de clubkas’, zegt Stijn Boeykens, secretaris van sportvakbond Sporta. ‘Voor spelers vanaf 26 jaar moeten zij van dat bedrag de helft investeren in jeugdwerking, het andere deel is vrij te besteden, in de lonen dus. De Europese Commissie onderzoekt op dit moment of deze praktijk een vorm van verdoken staatssteun is.’

Appelen en peren ‘De 80%-regel is een belangrijke tool’, zegt zelfstandig spelersmakelaar Nico Vaesen. ‘Als ze die wegnemen zullen de clubs financieel enorm verzwakken met nefaste gevolgen voor de jeugdopleidingen. Deze situatie zorgt trouwens ook niet voor een concurrentieel voordeel, want in Engeland bijvoorbeeld vloeien er veel meer televisiegelden naar de clubs dan in België. Je mag geen appelen met peren vergelijken.’

Volgens sporteconoom Trudo Dejonghe doet dat er niet toe. ‘Ook voetbalclubs zijn bedrijven en dienen zich dus aan de fiscale regels te houden.’

Hoe dan ook heeft deze regeling intussen een enorme positieve ontwikkeling gehad op de loonshoogte.

‘Daarenboven genieten ook de spelers zelf van een

Bij een blessure wordt je loon bij Sint-Truiden zes maanden doorbetaald.

Daarna zijn de meesten wel terug fit.

– Peter Delorge

Nico Vaesen: ‘Speler en club onderhandelen in het loonpakket ook een groepsverzekering.’

gunstige situatie’, aldus Boeykens. ‘Hun sociale zekerheidsbijdrage wordt slechts op een forfaitair bedrag (2.165,42 euro) berekend. Je moet er daarbij wel rekening mee houden dat voetballers hun kapitaal moeten vergaren in een tijdspanne van een 15-tal jaar. Velen verwaarlozen hun studies om alles op het voetbal te zetten, maar na hun spelerscarrière hebben ze daardoor weinig perspectieven.’

Zes maanden doorbetaald Peter Delorge verdedigde de voorbije vijftien jaar de clubkleuren van Sint-Truidense VV. De lonen verschillen binnen de club van speler tot speler.

Om geen wrevel te veroorzaken, wil Delorge geen concrete bedragen noemen, maar hij steekt niet onder stoelen of banken dat hij niet mag klagen over zijn loonbriefje. ‘Toch niet als je ziet hoe hard sommige mensen moeten werken voor hun geld. Al verschillen de salarissen wel enorm tussen de topclubs en de kleinere clubs. Kranten schrijven graag dat Dieumerci Mbokani bij RSC Anderlecht bijna twee miljoen euro per jaar verdient, maar een speler bij Cercle Brugge moet het jaarlijks dan weer stellen met iets meer dan 100.000 euro. Je moet er ook rekening mee houden dat die bedragen meer omvatten dan alleen maar centen. Bij buitenlandse spelers zitten daar vaak ook appartementen en auto’s in vervat.’

kunstgras 19

De Catacomben ‘Speler en club onderhandelen in het loonpakket ook een groepsverzekering’, zegt Vaesen.

‘Daarmee bouwen de spelers dan een potje op voor na hun carrière.’ Bij Sint-Truiden is er zo’n groepsverzekering tegen loonverlies. ‘In geval van blessure wordt je loon zes maanden doorbetaald’, aldus Delorge. ‘Op die tijd zijn de meeste spelers wel terug fit, of je moet al in een Wasilewski-situatie terechtkomen. Bij sommige clubs betalen ze het loon misschien slechts één à twee maanden door. Daarna vallen de spelers terug op het ziekenfonds en verdienen ze nog 1.472,42 euro.’

Als ze de 80%-regel wegnemen, zullen de clubs enorm verzwakken. Met nefaste gevolgen voor de jeugdopleidingen.

– Nico Vaesen

Wildgroei aan premies ‘Als spelers wel volledig fit zijn, kunnen zij hun loon substantieel verhogen met premies’, benadrukt Vaesen. ‘Dat kan gaan van 500 euro per behaald punt tot 1.000 euro en zelfs nog meer. Vooral voor jonge spelers, die een laag vast loon verdienen, zijn premies een goede incentive. Het systeem zet hen zo ook aan om zo goed mogelijk te presteren.’ De verhouding tussen vast en variabel loon varieert enorm van club tot club. ‘Premies worden meestal begroot op basis van het puntenaantal dat de clubleiding verwacht te behalen.’ Vakbondssecretaris Stijn Boeykens ziet een wildgroei aan premies, vooral bij de topclubs.

‘Omdat er geen wettelijke basis voor is, doen clubleiders daarmee wat ze willen. Zo betalen sommigen een premie voor het behalen van play-off 1, anderen

hebben dan weer meer veil voor het behoud in eerste klasse.’

Ook de televisiegelden spelen een belangrijke rol.

Per seizoen wordt ruim 55 miljoen euro onder de eersteklassers verdeeld. Vooral voor degradanten zijn deze inkomsten een zegen. ‘Zij krijgen een parachute payment van één miljoen euro, waardoor ze financieel nog een tijdje sterker blijven staan dan de overige tweedeklassers. Clubs kunnen hun spelers op die manier vaak overtuigen om in de minder aantrekkelijke tweede klasse actief te blijven’, geeft sporteconoom Dejonghe aan.

Bediende geeft bijna dubbel zoveel aan fiscus Voetballers zijn grootverdieners, zij het met een beetje hulp. Na een bezoek van de fiscus houdt een voetballer bijna het dubbele over van wat een bediende op zijn rekening mag bijschrijven. Het mediaanloon* van een speler in de Belgische Jupiler Pro League bedraagt 15.498 euro per maand. Daarvan houdt hij iets meer dan 12.000 euro over. Als een bediende hetzelfde zou verdienen, zou hij minder dan 7.000 euro overhouden.

Voetballer (+26 jaar) Bediende (+26 jaar) Brutoloon 15.498 Brutoloon 15.498 RSZ (op minimumloon) -275,33 RSZ -2.187,64 Belastbaar loon 15.222,67 Belastbaar loon 13.310,36 (Bedrijfsvoorheffing -5.023,48) (Bedrijfsvoorheffing -6.388,97) (Recuperatie door de club (80%-regel) +2.009,40) ( +0) Te betalen bedrijfsvoorheffing -3.014,09 Te betalen bedrijfsvoorheffing -6388,97 Nettoloon 12.208,58 Nettoloon 6.921,39

* Het mediaanloon is het gemiddelde van de lonen die KV Mechelen

Gegevens: Het Belang van Limburg

en AA Gent per maand betaalden in het seizoen 2010/2011.

Berekening: sporteconoom Trudo Dejonghe

20 kunstgras

De Catacomben Jelle Vossen aan boord te houden. Een bewonderenswaardige houding vind ik dat. De meeste buitenlanders die naar België worden gehaald zijn immers niet veel beter dan de eigen jeugdspelers.’

Maar onze eigen jeugdspelers trekken toch ook naar het buitenland? ‘Dat heeft vaak niet alleen te maken met de centen, maar ook met een gebrekkige entourage’, beweert makelaar Vaesen. ‘Die jongens worden door hun omgeving gek gemaakt en verliezen hun geduld. Clubs bieden van hun kant ook niet altijd de juiste perspectieven. Voor hen zijn de ambities van vandaag belangrijk, en de jeugdspelers passen vaak niet in dat plaatje.’

Miljoenencontract Over hun verdiensten hebben jongeren vandaag volgens Delorge nochtans niet te klagen. ‘Bij STVV krijgen zij van sponsor Mercedes net na de pennentrek op hun contract een C-klasse-wagen ter beschikking.

Ik vind dat overdreven. Laat die gasten eerst maar wat zweten en beloon hen daarna. Clubs hebben te veel schrik dat die spelers andere oorden zouden op-

Peter Delorge: ‘Laat jonge voetballers eerst maar wat zweten en beloon hen daarna.’

Buitenlandse transfers Leveren omzetstijgingen bij clubs sowieso loonsverhogingen op? ‘Neen’, zegt ex-STVV-speler Delorge.

‘Clubs kunnen er in dat geval voor kiezen om het geld uit te geven aan buitenlandse transfers. Bij KRC Genk bijvoorbeeld doen ze dat niet. Daar gebruiken ze extra inkomsten om waardevolle spelers zoals

Er is geen wettelijke basis voor premies. Daar doen clubs mee wat ze willen.

– Stijn Boeykens

‘Bij een club die tegen de degradatie vecht, verdien je echt niet zoveel hoor’ Ex-Rode Duivel Franky Van der Elst (52) beleefde zijn carrière als speler in de jaren tachtig en negentig. Als trainer zag hij in het laatste decennium een totaal ander loonsysteem ontstaan.

‘In mijn periode als speler ging het er heel anders aan toe. Bij Club Brugge hingen je verdiensten vooral af van de premies. Het basisloon was aan de lage kant, maar in groep en in overleg met het toenmalige bestuur werd voor het seizoen afgesproken welke premies de ploeg zou ontvangen voor het behalen van de landstitel of de Beker van België. Er waren natuurlijk een paar uitzonderingen.

Sommige, iets belangrijkere spelers verdienden een iets grotere premie. Doorgaans werd er in het begin van het seizoen een bepaald puntenaantal vooropgesteld. Per punt dat je als team dat aantal overschreed, ontving je een extra premie.‘ ‘Wat kleinere clubs betreft, zijn er velen die zich lelijk aan het financiële aspect mispakken. Het gemiddelde loon in de Belgische competitie ligt tamelijk hoog, maar dat getal wordt enorm omhoog getrokken door de topclubs. Als je tegen de degradatie vecht, verdien je echt niet zoveel. Als trainer bij Sint-Truiden kende ik wel de tendensen, maar met de precieze bedragen die spelers verdienden, daar hield ik me niet mee bezig. Dat waren mijn affaires niet.’

kunstgras 21

De Catacomben ‘Een volledige terugvordering van de staatssteun is het worst-case scenario’ Volgens Ben Van Rompuy, onderzoeker aan het Nederlandse Asser instituut voor internationaal en Europees recht, heeft Europa op zich geen probleem met het verlenen van financiële middelen aan voetbalclubs door de overheid. Alleen heeft zich in het geval van België een procedurefout voorgedaan.

‘Staatssteun aan clubs is op zich geen probleem. Ook in andere landen zoals bijvoorbeeld Hongarije gebeurt dit. Elke steunmaatregel dient echter bij de Europese Commissie te worden aangemeld. In dit concrete geval is dat klaarblijkelijk niet gebeurd en daar wringt het schoentje. Deze procedurele blunder kan er in het slechtste geval voor zorgen dat alle staatssteun integraal zal worden teruggevorderd.

Het zou echter ook kunnen dat de Commissie de steunmaatregel op zich goedkeurt, maar zelfs dan kan het gunstregime op nationaal vlak nog worden aangevochten door ondernemingen. Het is wel onwaarschijnlijk dat een bedrijf dat volledig buiten de voetballerij staat tegen dit systeem zal procederen. Als buitenlandse clubs de situatie dan nog willen aanvechten, zullen ze naar Europa moeten stappen, maar dan is de uitkomst vooraf al gekend.’

‘Eenduidigheid omtrent niet-verantwoorde gedeelte’ ‘De Europese instellingen zijn al een tijdje afgestapt van het idee dat staatssteun per definitie illegaal of onrechtmatig zou zijn. Recente rechtspraak heeft deze houding genuanceerd. Wel maant de Commissie de Europese lidstaten proactief aan om transparant over dergelijke situaties te communiceren. Bij het Belgische systeem zal Europa wellicht aansturen op meer eenduidigheid omtrent het niet-verantwoorde gedeelte, dat niet naar jeugdwerking binnen de clubs gaat. Als de lonen daarmee kunstmatig hoog worden gehouden, ruikt dat naar een concurrentievoordeel ten aanzien van andere lidstaten.’

‘Dichtgeknepen billen’ ‘Aangezien Europese besluitvorming moeilijk voorspelbaar is, wachten de clubs intussen met dichtgknepen billen af. Het zou wel kunnen dat als de zaak te lang aansleept, er een tussentijdse maatregel wordt genomen. Bijvoorbeeld het stopzetten van de steun met onmiddellijke ingang.’

zoeken. Daarom leggen ze hen zo in de watten.’

‘Veel spelers kunnen met die hoge bedragen moeilijk omgaan’, geeft Vaesen aan. ‘Als je een jongere uit een Brusselse getto plots een miljoenencontract aanbiedt, dan weet die niet meer waar hij het heeft hé!

Neem nu Junior Malanda (Zulte Waregem). Hij had slechts vijftien matchen gespeeld in eerste klasse en meteen plakten de kranten astronomische bedragen op zijn hoofd. Op zo’n moment moet een makelaar er voor zorgen dat die jon-

22 kunstgras

gen de voeten op de grond houdt.’

Salarisplafond Is het begrenzen van de lonen dan een nuttige denkpiste? ‘Zo’n vaart hoeft het eigenlijk niet te lopen’, aldus Boeykens. ‘In Amerika is er wel zo’n systeem, maar daar werken ze met gesloten competities, waarbij je niet kan stijgen of dalen. Die vergelijking gaat eigenlijk niet op. In Europa evolueren we al een tijdje naar meer transparantie omtrent de lonen. Denk maar aan de Financial Fair Play-regeling, die door de UEFA werd uitgewerkt.’ Nico Vaesen denkt niet dat de clubleiders van een loonsplafond wakker zouden liggen. ‘Dan gaan zij andere terreinen betreden.

Zo zullen ze dan proberen om via lucratieve sponsorcontracten en merchandising spelers aan te trekken.

In België zijn die sectoren braakliggend terrein.’ 

Stijn Boeykens: ‘80% van de bedrijfsvoorheffing die clubs betalen, stroomt terug naar de clubkas.’

De vier vaakst voorkomende De Harde Cijfers voetballetsels ‘Er zijn twee types van blessures’, zegt kinesist Dries Vanhee. ‘Bij een trauma wordt de spier of het bot gekneusd of gescheurd. Overbelasting ontstaat door te intens trainen waardoor de belasting op een bepaalde spier te groot wordt.’ (mf)

Meer dan drie kwart van blessures komt voor op het onderlichaam

‘Door teveel sport kan je de knie overbelasten. Een aantal weken rust en ontstekingsremmers worden vaak voorgeschreven door de dokter.’

‘Bij een onderbeenblessure gaat het vaak om de overbelasting van of een scheur in de kuitspier of achillespees.’

21% 8%

12%

‘Ofwel zijn de adductoren overbelast en spreekt men over pubalgie. Wat ook vaak voorkomt zijn hamstringblessures. Door het trappen op de bal strekt het been zich met grote snelheid, maar de hamstrings proberen deze beweging af te remmen. Als ze niet sterk genoeg zijn kunnen ze verrekken of scheuren.’

28%

Bron: Letsel Informatie Systeem Nederland Negen procent van blessures op het onderste deel van het lichaam bleef onbesproken omdat het gaat om kleine percentages.

Wij kozen ervoor om enkel de vier meest voorkomende blessures uit te lichten.

‘Als je de voet omslaat, verrek je de ligamenten. Met een aantal weken revalidatie tot gevolg.

Als het kraakbeen door een trap geraakt wordt, is een operatie vaak nodig.’

kunstgras 23

Hertha Berlijn Het Olympiastadion in Berlijn heeft 74.228 zitplaatsen en is regelmatig uitverkocht. Voor Hertha Berlijn, een bescheiden, doch fiere promovendus in de Duitse Bundesliga, is dat hoogst opmerkelijk.

Het stadion werd geopend in 1936 en was een project van Adolf Hitler. De dictator ‘gebruikte’ de realisatie van dit stadion om het volk voor zich te winnen.  (mf)

24 kunstgras

Panorama

kunstgras  25

Rustsignaal

Extra scheidsrechters: de ideale oplossing?

Sinds het begin van de lopende play-offs zijn er niet langer vier, maar zes scheidsrechters om 22 spelers in het oog te houden. Een onterecht afgekeurd doelpunt zou nu niet meer mogen voorkomen. Toch ontstond er commotie sinds de invoering ervan. De supporters in de straat lopen er nog niet allemaal warm voor.

Door Bart Segers & Mats Fosté Foto’s: Mats Fosté

Lou Teugels (55) ‘Het is een beetje belachelijk. Er staan tegenwoordig vijf à zes scheidsrechters op het spel te kijken en nog worden doelpunten soms onterecht afgekeurd. Waarvoor worden die eigenlijk betaald?’

Armand Monnoyer (75) ‘Je kan er nog twee meer zetten dan zes, veel zal het niet opbrengen. Het invoeren van elektronische hulp is de enige sluitende oplossing. Nu kunnen de scheidsrechters nog verkeerd zijn als ze er met hun neus bovenop staan. Het blijven ook maar mensen.’

Ismail Zohair (21) ‘Op zich is het een goede evolutie, want het speelvlak van de scheidsrechter wordt aanzienlijk verkleind. Maar ondanks die ingreep kan je nu ook niet stellen dat het het seizoen van de scheidsrechters is. Denk maar aan Zulte Waregem-Standard in de play-offs.’

Wout Wera (25) ‘Ik denk wel dat het alleszins de controverse omtrent beslissende fases kan verminderen, maar dan moeten de taken binnen het scheidsrechtersteam wel zeer transparant zijn.’ 

26 kunstgras

Pionier

Victor Schorreels (91) draagt KV in z’n hart Victor Schorreels gaat al 80 jaar onafgebroken kijken naar KV Mechelen. Als een oud Italiaans stijlicoon staat hij ons op te wachten aan de ingang van het Argosstadion. ‘Toen ik elf jaar was, sloop ik het stadion binnen. Je mocht in die periode nog niet binnen zonder volwassene, maar dan zocht ik iemand uit die wilde veinzen dat hij mijn vader was. (lacht) In die tijd kon je tijdens de week ook nog gaan spelen op de tribunes.’ In zijn jonge jaren liepen er nog legendes als Torreke Lembrechts rond bij de Kakkers. ‘Ik heb nog met hem op school gezeten. Wij zaten altijd naast elkaar, helemaal vooraan. Of het nu was omdat we slimmeriken waren of juist deugnieten, weet ik nog altijd niet.’ (lacht) Volgens Schorreels gaat het in het voetbal nu allemaal om de centen. ‘Vroeger ging het om de glorie en de pracht van het spel, dat is er teveel uitgegaan…’ De kleermaker-op-rust heeft zijn geel-rode sjaal al een tijdje ingeruild voor een modieus model. Hij vertelt over hoe de derby’s tussen Racing en KV Mechelen voor de oorlog een wonderbare strijd tussen de fanfares opleverden. Tegenwoordig verdraagt Victor de koude in de tribunes niet meer zo goed. ‘Ik volg de wedstrijden nu van achter het glas van de business seats.’  (bs)

kunstgras 27

28  kunstgras