Level one by Thomas More Journalistiek

pvvftsclgmm

Nr. 5 31 mei 2013 Maandblad Adviesprijs € 6,95

ONE

Geweld in videogames  Hollywood herontdekt de bijbel  gezelschapsspellen zijn cool  Stadsspelen in de 21ste eeuw  Top 5 spelletjes voor tussendoor  Disney doekt

LucasArts op

intro

Ga verder naar start Games en gezelschapsspellen staan centraal in Level one. We ontdekten dat de twee vaak meer met elkaar te maken hebben dan gedacht. Zo kan een hard core gamer evenveel plezier en amusement halen uit een game als uit een gezelschapsspel. Dat bewijst het verhaal van Maarten Lecleir. In Level one proberen we te graven in de geschiedenis van gezelschapsspellen en games. Hoe zijn ze ontstaan, waar komen ze vandaan, wie vond ze uit? Daardoor zijn we meer dan zomaar een game magazine, we geven duiding en achtergrondinformatie waar nodig. Als gameblad willen we toegankelijk blijven door geen puur game magazine te maken. Gamen is meer dan escapisme, games zijn kunst en maken deel uit van onze maatschappij. Daarom wilden we gamen uit zijn context halen en geen nicheblad maken. Verder houden we je up to date over de laatste nieuwe games en spellen en geven we er onze mening over. Aan de hand van een tijdlijn nemen we je mee op een reis doorheen de evolutie van bordspellen. We scheppen duidelijkheid over de zaak geweld en games. Kortom alles komt aan bod in Level one.

2  LEVEL ONE

inhoud

Electronic Arts speelt met uw voeten

COLUMN 4

UPDATE

PlayStation 4 is op komst Disney doekt LucasArts op GTA V uitgesteld De Poorters van Nieuwstad het jongste spel van 999 Games Sla je slag op outletsale 999 Games

6 7 7 8 9

TUSSENDOOR Volle rekken

REFRESH Ludens in homine Van (h)oud naar nieuw(stad)

11 14

TUSSENDOOR Bergen vol gezelschapsspelen

DOSSIER Geweld in games

Jongeren worden agressief van gewelddadige games te spelen 16 De vijf meest controversiële games ooit 19

SAMENLEVING Downloadable content: vloek of zegen Stadsspelen in de 21e eeuw Authentiek of elektronisch?

22 25 29

ENTERTAINMENT Hollywood herontdekt de Bijbel Filmgames en gameverfilmingen Gamefilms in de komende jaren

30 32 37

TUSSENDOOR Jong en oud 39

SPECIAL Gezelschapsspellen zijn cool ‘Mijn collectie telt 580 spellen’ Spellenbeurzen alsmaar populairder Spellenavond is ideale first date

40 42 45

TUSSENDOOR Top vijf tussendoorspelletjes Een bordspel is goodkoop

46 48

REVIEWS De Poorters van Nieuwstad een spel voor gevorderden 49 Films 50 Games 51

TUSSENDOOR Outletbeurs 999games 52

Comics 53 Colofon 55

LEVEL ONE  3

column

Electronic Arts speelt met uw voeten Spelontwikkelaar Electronic Arts (EA) heeft mij sinds het opstarten van mijn eerste spelconsole maanden van mijn leven gekost. Als jonge belhamel, gefascineerd door e nieuwe technologieën en fictieve werelden om jezelf in te verliezen, plakte ik na mijn huiswerk steevast tegen het televisiescherm aan. De liefde voor EA begon toen ik bij het wekelijkse speelpartijtje met mijn even oude neef in 1998 het voetbalspel FIFA 99 in de lader van zijn pc duwde. Met zijn tweeën op een krap keyboard wilden we de tegenstander helemaal niet vernederen met splijtende dieptepasses, tiki-taka combinaties en verre afstandsschichten. Neen, we wilden tegen elkaar spelen. Wat altijd begon als een doodgewone, virtuele voetbalwedstrijd, verzandde al snel in elkaar van het veld proberen stampen en met zo weinig mogelijk spelers in je team de match uitspelen. Het geweldige aan die oude FIFA-games was de mogelijkheid om ook de

doelman van het andere team omver te maaien, wat uren aan (uit)lachsalvo’s opbracht. Blesseer eerst zijn eerste keeper, daarna ook zijn tweede en hij was verplicht om een veldspeler in het doel te posteren, waardoor je met alle gemak de wedstrijd naar jou toe kon trekken met pegels vanaf je eigen speelhelft. Een decennium later, na enkele jaren bij de grote rivaal Pro Evolution Soccer van uitgever Konami te vertoeven, ging ik terug naar het vertrouwde nest van toen met FIFA 09. Moest ik mij toen niet zo verdiept hebben in de voetbalsimulator, was ik waarschijnlijk vroeger afgestudeerd. Vervolgens bleef EA mijn hoofd gek maken met tal van toptitels in de komende jaren. In 2000 was daar het Real Time Strategy (RTS) spel Command and Conquer: Red Alert 2. Met een extreem campy en dus geweldig verhaal wilde ik het spel zo snel mogelijk uitspelen. Helaas waren mijn gaming skills toen niet om over

naar huis te schrijven dus liet ik de hoofdmoot van het spel al snel achter mij en begon aan de verslavende Skirmish-spelmode (mode waarin je tegen computergestuurde tegenstanders vecht op een willekeurige map), weliswaar op de gemakkelijkste moeilijkheidsgraad. Van de pc weggetrokken moeten worden was geen zeldzaamheid in die dagen en tot op vandaag haal ik het nostalgische spel af en toe nog eens boven om me te scharen achter de troepen van de Sovjet-Unie of de VS. Enkele jaren later, in 2002, bracht EA mij weer in vervoering. Met het neertellen van €500 (!) voor de net uitgekomen console Playstation 2, zocht ik een spel dat mijn dure aankoop wat meer gerechtvaardigd zou laten klinken. Na het lezen van enkele magazines besloot ik om mijn weinige centjes te besteden aan de WOII-shooter Medal of Honor: Frontline. Wat ik toen zag en beleefde, grenst aan het onbeschrijflijke. Omdat het

foto’s © Bart Perdieus

4  LEVEL ONE

column videospel zijn inspiratie op een indrukwekkende wijze haalde uit mijn favoriete oorlogsfilm uit die tijd Saving Private Ryan en dit meteen duidelijk was met de invasie op Normandië, viel mijn mond open van verbazing. Met mijn nog steeds gelimiteerde kwaliteiten als gamer geraakte ik dan wel nooit verder dan het derde level, het plezier dat ik vond in de proloog steeds opnieuw te (moeten) spelen, verzachtte de pijn van het falen. Later bleek dat ik mijn grootste plezier en voldoeningen haalde uit mijn ‘gamecarrière’ wanneer ik op de Playstation 2 mijn tijd aan het verdoen was. En daar is ook maar één schuldige voor: je raadt het al, weer EA. De arcade snowboardgame SSX 3 in 2003 (lekker de berg afcruisen onder een vette soundtrack gaf een ontzettend vrij gevoel) en het racespel Need for Speed: Underground in datzelfde jaar (de uitgebreide tuningmogelijkheden en het hoge snelheidsgehalte brachten mijn innerlijke Johnny naar boven) zorgden er zelfs voor dat mijn eerste jaren in het middelbaar een pak beter konden. Gelukkig heeft dit escapisme mij toen geen schooljaar gekost. De laatste jaren begrijp ik het bedrijf niet meer. Te veel irritaties en rare marketingstrategieën schrikken mij meer en meer af om een game waar het iconische logo aan vastplakt, te kopen. Het gaat dan ook steil bergaf met het eens zo succesvolle bedrijf. Hoewel de games nog steeds als zoete broodjes over de toonbank schuiven, zijn er vele protestacties door gamers in gang gezet. Wil EA dat videospelfanaten hun producten

blijven kopen, moeten ze dringend iets doen aan drie grote gebreken, waarover ik hieronder zal vertellen. U moet weten, ik ben een budgetgamer. De volle pot betalen voor een nieuw spel zal je mij niet snel zien doen. Ik zoek telkens de (online) markt op zoek naar koopjes, vaak tweedehands. Toen ik enkele jaren geleden een kopie kocht van FIFA 10, was mijn verbazing groot toen ik een potje online wou spelen. Om tweedehandskopers te benadelen, heeft het Amerikaanse team er niets anders op gevonden dan de online mogelijkheden op het gekochte tweedehandsspel te verbieden. Mits betaling kan je dan wel een online pass kopen. De consument voelt zich hierbij opgelicht. Hier moet toch een andere oplossing voor zijn? Steek anders een extra uitdaging in de singleplayer zodat tweedehandskopers meer moeite moeten doen om verder te geraken. Of zorg ervoor dat er bij die online pass extra voordelen komen. Bijvoorbeeld in de vorm van extra teams of spelers. Zo is de prijs al wat meer gerechtvaardigd. Een tweede probleem is het probleem van de servers. Als je een game van EA enkele jaren na de releasedatum hebt gekocht, is de kans groot dat het bedrijf de servers al heeft platgelegd. Zo kan je dus niet meer online gamen, wat steeds belangrijker wordt voor de huidige games. Voor een miljardenbedrijf als EA is het dan ook niet veel gevraagd om de servers wat langer open te houden.

Ten slotte laat de communicatie bij EA te wensen over de laatste jaren. In maart verkondigde de multinational dat ze in al hun komende games microtransacties (kleine betalingen voor beter gereedschap van je avatar) willen doorvoeren. Ofwel zijn ze zot geworden ofwel is het wel een heel vroege aprilgrap, dachten vele consumenten. Bakken kritiek kreeg Electronic Arts over zich heen, waardoor ze een week later verkondigden dat ze dit niet zullen doen. Het was zogezegd een grap, maar iedereen met een greintje verstand weet dat ze enkel een brandje wilden blussen. Deze drie punten en nog tal van kleine irritaties (zoals het einde van Mass Effect 3 dat EA heeft veranderd onder druk van de fans) zorgden ervoor dat de organisatie in april voor het tweede jaar op rij de titel van slechtste bedrijf kreeg toegedeeld, door een grootschalige poll bij de consumenten. Nu ook CEO John Riccitiello is opgestapt na zes jaar trouwe dienst, heeft Electronic Arts even tijd om zichzelf te evalueren om zo terug aan de top van de gamebusiness te geraken. Laten we dus hopen dat EA zich niet verder gedraagt als een bloedzuiger en de consument terug verblijdt met straffe titels. Bart Perdieus  AG

LEVEL ONE  5

update

UPDATE Al het gamenieuws dat je moét weten

De PlayStation 4 is op komst Elektronicagigant Sony stelde zijn nieuwe console, de PlayStation 4, voor aan het grote publiek. Tijdens een twee uur durende voorstelling legden grote baas Kaz Hirai en de zijnen hun strijdplan voor aan de opgetrommelde journalisten. Met de Nintendo Wii U reeds in de winkelrekken en ook de nieuwe Xbox, de Ouya (een Androidconsole gefinancierd door middel van crowd funding) en de Steambox in aantocht opende de Japanse firma de consoleoorlog. De meer pc-gerichte ontwikkelingsaanpak moet problemen zoals slechte ports

van third party games bannen en verloren zieltjes terug te winnen door een gemakkelijkere ontwikkeling voor de gameontwikkelaars zodat er meer en betere spellen zullen uitkomen voor de console. Door zich te focussen op cloud gaming (gamen door online te streamen) en het gehele social mediagebeuren door middel van een share-toets op de nieuwe controller, is de consolebouwer volledig mee met de laatste elektronische trend. Hoe het spelsysteem er uit ziet toonden de CEO’s nog niet, maar zo hebben de Japanners bij

de Electronic Entertainment Expo (E3) in juni een extra troef achter de hand. Getoonde spellen waren onder meer de platformer Knack en het visueel indrukwekkende actiespektakel Watch Dogs. De console zal in de VS tijdens de winterfeestdagen uitkomen. Voor Europa werd nog geen tijdstip aangekondigd, maar Sony zal hoogstwaarschijnlijk niet anders kunnen dan zijn paradepaardje wereldwijd op hetzelfde ogenblik te lanceren. Wordt ongetwijfeld vervolgd. Bart Perdieus  AG

Deze Playstation 3 krijgt dit eindejaar zijn langverwachte opvolger. foto © Bart Perdieus

6  LEVEL ONE

update

LucasArts wordt opgedoekt. foto © The Walt Disney Company

GTA IV krijgt er dit najaar een nieuwe broer bij foto © Bart Perdieus

Disney doekt LucasArts op

GTA V uitgesteld

Na de overname van entertainmentgigant Marvel eind 2009, ging The Walt Disney Company op zoek naar een volgende prooi. In 2012 nam Disney uiteindelijk de filmmaatschappij Lucasfilm Ltd. over. De filmmaatschappij werd meteen grondig door elkaar geschud, met opvallend resultaat. Zo liet Disney onlangs weten dat ze vanaf 2015 drie vervolgen gaat breien aan de Star Wars saga, wat goed nieuws is voor de fans. Maar er is ook slecht nieuws. Zo heeft Disney nu de gameafdeling LucasArts opgedoekt. Met Star Wars 1313 en Star Wars: First Assault leek LucasArts terug de strijd te willen aangaan met de grootste ontwikkelaars op deze aardbol. Maar de toekomst van deze videospellen dreigt nu wel onzeker te worden met het sluiten van hun ontwikkelaar. Wie gaat deze spellen een tweede kans geven? Dat is de vraag die op de Star Wars adepten hun lippen brandt. De fans mogen gerust zijn, want Disney is volgens hun woordvoerster van plan om hun gamefranchises uit te besteden aan externe ontwikkelaars om zo een breder portfolio aan kwalitatief hoogstaande Star Wars games te realiseren. Er is dus nog geen hoop verloren.

Slecht nieuws voor de kleptomane gamers onder ons . Ontwikkelaar Rockstar stelt zijn hoog geanticipeerde zandbakspel Grand Theft Auto V (GTA V) uit. Nadat eerder bekend was geraakt dat de game in de lente van 2013 zou uitgebracht worden, wilde de ontwikkelaar het zekere voor het onzekere nemen door de release enkele maanden op te schuiven, tot 17 september. Er moet namelijk nog heel wat gepolijst worden, wat de geruchten op een next gen versie alleen maar doet oplaaien. Er werd nog niets gecommuniceerd over een eventuele pc- of Wii U-release. De ontwikkelaar beseft de grote ontgoocheling bij de fans, maar meent dat het lange wachten de moeite waard zal zijn. Wetende dat Rockstar zijn vorige grote titels zoals Max Payne 3 telkens in de lente uitbracht, is het veilig om te zeggen dat deze beslissing niet gepland was. Ondertussen blijft het marketingbedrijf Take-Two Interactive de fans hun hoofd gek maken met tal van artwork, screenshots en geschifte filmpjes van het spel zoals die waarin zowel mormonen als scientologisten te kakken worden gezet (Youtube: ‘Epsilon Program – KIFFLOM’).

Bart Perdieus  AG

LEVEL ONE  7

update

De Poorters van Nieuwstad het jongste spel van 999 Games De Nederlandse groothandel, 999 Games, komt in april 2013 met een nieuwe spel op de proppen, De Poorters van Nieuwstad. Spelliefhebbers hebben samengewerkt met 999 Games om zo het perfecte spel te maken. In het spel moet je met je medespelers een goed ontwikkelde stad bouwen en er je eigen voordeel uithalen.

Het spel verkoopt goed bij tal van speciaalzaken Erwin Pauëlsen De Poorters van Nieuwstad is tot stand gekomen via crowdsourcing. Erwin Pauëlsen, PR verantwoordelijk en productontwikkelaar van 999 Games, legt het principe wat meer uit. ‘Eigenlijk maken we altijd van dit concept gebruik. Nog voor we een een spel uitgeven, doen we testsessies. Desalniettemin, was het enorm interessant om eens volledig naar de spelliefhebbers te luisteren en hen de beslissingen te laten nemen.’ Bij 999 Games zijn ze heel tevreden met het resultaat. Erwin Pauëlsen: ‘Het is de eerste keer dat we op deze manier een spel op de markt brengen en het is tot een goed einde gekomen. Toch is het niet zeker of we het nog eens op deze manier gaan doen.’

8  LEVEL ONE

In De Poorters van Nieuwstad werk je met z’n allen (vier spelers) aan Nieuwstad, maar de stad moet je vooral zelf veel opbrengen Eigenaar zijn van een bakkerij, beenhouwerij of houtzagerij kan handig zijn, want dat levert punten op als er veel volk (poorters) in Nieuwstad wonen. Maar om echt te weten wat je moet doen, kan je het spel best zelf eens spelen. In mei mogen we een nieuw deductiespel verwachten van 999 Games, genaamd Whitechapel. Daarin neemt één speler de rol van Jack the Ripper op zich. Ann Goossens  BP

update

Sla je slag op de outletsale van 999 Games Elk jaar houdt de Nederlandse groothandelaar, 999 Games een outletsale. Een dag per jaar zetten ze hun magazijn open voor spelliefhebbers om gezelschapsspellen goedkoop aan te bieden. Je vindt er niet al hun spellen, wel degene die al lang in hun assortiment zitten zoals: Machiavelli, Kolonisten van Catan en Caracassone. Ook dit jaar op 26 mei, zet 999 Games zijn deur open.

Hoewel je er niet hun recentste spellen vindt, trekt zo’n outletsale altijd veel volk. Spelliefhebbers met een grote collectie kunnen beamen dat een spel, zeker een uitgebreid spel, al eens duur durft te zijn. Op zo’n dag krijg je de kans om hetzelfde spel te kopen aan een veel lagere prijs. Bovendien zijn er ook vaak uitbreidingen te vinden op zo’n outletsale. Zo kan je, je lievelingsspel blijven spelen en er tegelijk nieuwe elementen aan toevoegen

Groothandelaar 999 Games biedt spellen goedkoop aan tijdens outletsale. © Ann Goossens

Kolonisten van Catan gekte Dit jaar voegt 999 Games nog een extraatje toe aan hun outletsale. Je kan je oude Kolonisten van Catanspel inleveren voor 20 euro en je het nieuwe basisspel aanschaffen. Dat is een bonus die niet veel mensen laten liggen. Kolonisten van Catan blijft één van de successpellen van 999 Games, velen hebben het thuis liggen en kapot gespeeld. Dat je het nu kan inleveren en er een nieuw exemplaar voor in de plaats krijgt is een goede deal. Toch stopt de generositeit van de groothandel nog niet. Een gedeelte van het magazijn wordt afgezet, voor de licht beschadigde spellen. Denk daarbij aan een spel waar de folie af is, kaarten die wat gekreukt zijn of een doos die een beetje verkleurd is door de zon. Deze spellen worden spotgoedkoop aangeboden. Zoveel aandacht krijgen deze spellen echter niet, omdat spelliefhebbers doorgaans heel secuur zijn op hun gezelschapsspellen. Toch is het de moeite om er even te gaan kijken.

Nuttige tips voor een outlet 1 Maak voor je vertrekt een lijst met de spellen die je wilt. Zet er ook bij hoeveel je maximum wilt betalen. 2 Zorg ervoor dat je genoeg cash geld bij hebt. 3 Vertrek op tijd, de beste spellen en deals, zijn het snelst weg. 4 Ga met wat vrienden, een spel dat jij niet wilt kopen willen je vrienden misschien wel. Heeft dit alles je nieuwsgierig gemaakt? Of zit je met een oude Kolonisten van Catan versie die je wilt vervangen? Dan moet je zeker langsgaan op de outletsale van 999 Games. Deze vindt plaats op zondag 26 mei van 9 tot 15 uur. Het magazijn is op de Wormerweg 2, Almere, Nederland.

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  9

tussendoor

‘Elk jaar zet 999 Games zijn deuren open voor een outletsale’ Erwin Pauëlsen

10  LEVEL ONE

Refresh

Ludens in homine Marc Wellens,57, werkt al 30 jaar als conservator bij het speelgoedmuseum Mechelen. Als we het over de geschiedenis van gezelschapsspellen hebben, is hij de man die je nodig hebt. Daarom hebben ook wij hem ingeschakeld. Graag verleende meneer Wellens zijn hulp. Dankzij zijn geschiedenisachtergrond en het feit dat hij al 30 jaar werkt bij het speelgoedmuseum, kon hij heel duidelijke en gerichte informatie verschaffen. ‘Ik heb hier tijdens mijn 30 jaar zo goed als alle gezelschapsspellen zien komen en gaan. Ik maak ook de inventaris op en weet dus ook wat er in onze magazijnen staat. Geloof mij, de geschiedenis van de spellen is heel uitgebreid.

Wat was het eerste computerspel?

Sing Star en Assasin’s Creed zijn bekende games, maar welke computergames speelden onze ouders en grootouders?

Iedereen kent FIFA en Assassin’s Creed, maar wie kent er Tennis for Two? © Ann Goossens

In 1958 vond de Amerikaanse kernfysicus, William A. Higinbotham, Tennis for two uit. Er stond een ellenlange rij voor zijn lab in New York. Op 18 oktober 1958 was het daar opendeurdag. Het is op die dag en in dat lab dat Higinbotham Tennis for two introduceerde. Higinbotham deed er drie weken over om het computerspel te maken. Hij plugde twee aparte controllers in op een analoge computer. De monitor van een oscilloscoop, een meetinstrument

dat kringloop variaties zichtbaar maakt, was het scherm. Tennis for two kan je enkel met twee spelers spelen. Higinbotham vroeg nooit een patent op Tennis for two, het spel is nooit verder geraakt dan het Brookhaven National Laboratory in New York. Volgens Marc Wellens, conservator bij het speelgoedmuseum, is het arcadespel Space Invaders, het eerste spel dat bekend is geworden. ‘Space Invaders wordt gezien als de game waar het allemaal mee begon.’

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  11

refresh

Wat was het eerste gezelschapsspel?

We zijn allemaal groot geworden met Monoploy en Vier op een Rij, maar met welk spel is het allemaal begonnen?

Ruim 3000 jaar voor Christus speelden de Egyptenaren Senet. Het bordspel lijkt op Backgammon. Maar hoe speel je Senet? Marc Wellens: ‘Senet is eigenlijk een race spel, dat je speelt met twee. De spelers schuiven de pionnen (steentjes) over een langwerpig spelbord, dat bestaat uit drie rijen van tien vakjes. Om te bepalen hoeveel zetten je mag doen, gooien de spelers om te beurt met een dobbelsteen, stokjes die langs de ene kant wit en langs de andere zwart zijn. De winnaar is degene

die als eerste al zijn stenen van het bord schuift.’ Senet is het oudste gezelschapsspel ter wereld. De spelborden werden teruggevonden in verschillende graftombes in Egypte. Zo ook in de tombe van de gekende farao Toetanchamon. Maar niet alleen farao’s speelden Senet, ook arbeiders speelden het spel. Zij krasten het spelbord bijvoorbeeld op stenen. Dat deden ze waarschijnlijk wanneer ze zich verveelden tijdens het werken.

Monopoly, Vier Op Een Rij, Cluedo, Trivial Pursuit we hebben het allemaal wel eens gespeeld maar hoe begon het? © Ann Goossens

Ann Goossens  BP

Wat was het eerste gezelschapsspel bij ons? In Egypte speelden ze ongeveer 3000 jaar geleden Senet. Wat was het eerste spel dat de Belgen speelden?

Volgens Marc Wellens ligt de oorsprong van onze spelgeschiedenis in het Spanje uit de 13e eeuw. ‘Koning Alfonso hield een inventaris bij van alle spellen. Onder meer het Schaken en het Molenspel nam hij hierin op. Al die kennis en spellen zijn 100 jaar later naar onze contreien gekomen.’ Rond de 13e eeuw begon men hier gezelschapsspellen te spelen. Marc Wellens: ‘Gezelschapsspellen zijn natuurlijk veel ouder, maar het eerste gezelschapsspel dat wij

12  LEVEL ONE

speelden, was het Tric Trac spel en het Ganzenbord.’ Deze laatste werd rond de 16e eeuw uitgevonden, een goed bewaard Ganzenbord kan je bekijken in het MAS. Het is een mysterie waarom de gans zo belangrijk is in het spel. Historici vermoeden dat de Griekse mythologie er voor iets tussen zit. Daarin staat de gans immers voor het lot. Iets dat op zijn beurt enorm belangrijk is tijdens het spelen van het Ganzenbord.

Ann Goossens  BP

Nu spelen we Bora Bora en Mondo maar wat speelden we eeuwen geleden? © Ann Goossens

refresh

Wanneer begon men te wedden?

Inschattingsvermogen, geduld en veel geld is wat je nodig hebt om te gokken. Maar waar komt die drang om te wedden vandaan?

Vroeger gokte men met botjes, nu met chipjes. © Ann Goossens.

Marc Wellens: ‘Voor de eerste tekenen van gokken moeten we heel wat terug in de tijd. Zo’n 4000 jaar geleden om precies te zijn.’ Archeologen vonden bij verschillende opgravingen veel schapenen hondenbotten. Het zijn die kleine botjes waarmee men vroeger gokte, in plaats van de chipjes die we nu gebruiken. Ook muurschilderingen en tekeningen op vazen tonen aan dat Goden en mensen schapenen hondenbotten gebruikten om te wedden.

Marc Wellens: ‘De meisjes dobbelden met de botjes, voor hen was het meer een spel van geluk. Wanneer de jongens ze echt gebruikten om te gokken.’ Jaren later zette men zette geld in op alles, op paardenraces, op voetbalwedstrijden en dat gaat alleen maar meer worden. Hoewel het grote geld er niet mee te verdienen valt, zal het wedden nooit verdwijnen. We kunnen stellen dat, ‘the game has changed but the players stay the same.’

Ann Goossens  BP

Waar spelen de kinderen vandaag mee?

We weten nu waar onze voorouders mee speelden en waar we zelf veel plezier aan hebben beleefd, maar waar spelen de kinderen van vandaag mee?

De tablet heerst. Wereldwijd zijn er het afgelopen jaar 128 miljoen tablets verkocht. Als we dat cijfer vergelijken met de verkoopcijfers van poppen in het jaar 2012, is er een verschil van 113 miljoen. Poppen zijn daarom niet minder populair, ze kunnen gewoon niet opboksen tegen de moderne snufjes van een tablet. Het is gewoon zo dat de meeste kinderen liever

spelletjes op de computer spelen, in plaats van een pop te verzorgen. Marc Wellens: ‘Ik zie het ook bij mijn eigen kleinkinderen, als ze de kans krijgen om op de computer te spelen, dan twijfelen ze niet. Ik stoor me daar niet aan zolang dat niet overdreven gebeurd. Bovendien ben ik al blij als ze spelen of dat nu elektronisch is of niet.’

Ann Goossens  BP

Kinderen spelen liever op de tablet dan met poppen. © Familyhospitality.com

LEVEL ONE  13

refresh

vaikun-

2004

2013

schaken 6de eeuw

Spel heeft 7 uitbreidingen 1995

kolonisten van catan

400 n.C.

1974

1 v.C.

1970

Go wordt ook gespeeld in tornooivorm

400 v.C.

2560 v.C.

koningsspel van ur

mastermind

vier op een rij

het spel van koningen

Lijkt op schaken hnefatafl

1976

masterpiece

Van (h)oud naar nieuw(stad)

backgammon

1965

dokter bibber

3000 v.C.

mehen

3000 v.C.

Ann Goossens & Bart Perdieus

Doorheen de tijd zijn de bordspellen en dus ook de spelers veranderd. Een dobbelsteen en een pion zijn geen garantie meer voor succes. Het mag wat meer zijn voor de doorgewinterde speler.

Het oudste bordspel ooit is het Egyptische Senet. Hoe zijn we nu van houten spelborden geëvolueerd naar De Poorters van Nieuwstad, een bordspel met fiches, kaarten en pionnen in overvloed?

Ontworpen door 3000 spelers

de poorters van nieuwstad

ticket to ride

tapaali a 16de eeuw jo u th rne ro y e u u ro gh pe 175 9

1ste spel met individuele designer (John Jeffrys)

Voorloper van Risk

1903

monopoly

risk 1957

Meer designers op komst

Oudste bordspel

Vanaf Monopoly bordspelen populair

senet

3100-3500 v. C.

14  LEVEL ONE

tussendoor

‘Tweedehands spellen krijgen niet veel aandacht’ Erwin Pauëlsen

LEVEL ONE  15

dossier Geweld in games

Steven Malliet en Timothy Ryckmans ontkrachten het gewelddadige imago van videogames

‘Games wekken eerder Oproer in gamesland. Voor de zoveelste keer worden games gelinkt met geweld. Onlangs vermoordde een 13-jarige jongen uit de Verenigde Staten zijn moeder omdat zij zijn favoriete game had afgenomen. Maar veroorzaken videogames nu echt geweld of niet? Level one zocht het uit met socioloog Steven Malliet en Chief-journalist Timothy Ryckmans.

Sinds het begin van videogames voorspellen bepaalde theorieën dat men door langdurig gewelddadige games te spelen, een meer agressieve persoonlijkheid krijgt. Toch heeft niet elke onderzoeker dit agressief effect tot dusver met concrete voorbeelden kunnen bewijzen. Nog andere onderzoekers hebben dan weer een totaal ander resultaat gevonden, namelijk dat men net socialer wordt van games te spelen. Daar denkt Steven Malliet, socioloog aan de Universiteit Antwerpen, hetzelfde over. ‘Je leert altijd wel wat bij als je een game speelt. Zo moet je nadenken over de onderliggende logica van een game, dus je leert vooruit denken. Bij online games leer je dan weer om samen te werken omdat je vaak in clanverband (groepsverband, red.) een probleem moet oplossen.’ Chief-journalist Timothy Ryckmans ziet dat te weinig criticasters

16  LEVEL ONE

Timothy Ryckmans. © Bart Perdieus

een onderscheid kunnen maken. ‘Je moet het verschil maken tussen frustratie en agressie. Wanneer je niet tegen je verlies kan, vliegt er al eens een controller door de woonkamer. Maar dat gebeurt zeer zelden en is absoluut niet levensbedreigend. Als je zelf al problemen met agressie hebt, is het wel beter om van gewelddadige spellen af te blijven. Games wekken dus eerder frustratie op dan agressie.’

Waarom die link? ‘Het is een natuurlijke reactie dat we agressief gedrag linken aan het spelen van gewelddadige games. We zoeken altijd een zondebok, dat zit nu eenmaal in ons hoofd gebakken. Zo sloegen Anders Breivik, Hans Van Themsche en Kim De Gelder aan het moorden door de games die ze speelden. Toch is het niet zo dat deze moordenaars een kwartier voor ze aan

Steven Malliet. © Ann Goossens

het moorden gingen nog gewelddadige games speelden. De effecten op korte termijn verklaren dus niet zoveel’, volgens Steven Malliet. Ryckmans is het daar mee eens. ‘Overal zoekt men een zondebok. Als er iets gebeurt, is het nooit de schuld van de daders zelf, maar de dader is altijd beïnvloed door films of door games. Games zijn vooral een gemakkelijk doelwit om de schuld op te steken.’ Het is voor onderzoekers ook verre van gemakkelijk om agressie te meten. Steven Malliet: ‘Wij kunnen in vragenlijsten wel polsen naar het aantal keer dat iemand in de afgelopen maand heeft gevochten op de speelplaats en kijken hoeveel die persoon die maand gegamed heeft. Maar mensen kunnen liegen. Bovendien weten we niet of vechten op de speelplaats gelijk staat aan zomaar mensen neerschieten.’ In onderzoeken zal

Geweld in games dossier

frustratie op dan agressie’ men dan ook sneller polsen naar hoe gedesensitiseerd, hoe normaal iemand het gebruik van geweld vind, iemand omgaat met geweld. ‘We gaan er van uit dat gedesensitiseerde mensen zich ook sneller agressief zullen gedragen, maar 100% zeker weten we dat nooit,’ aldus Steven Malliet. Ryckmans waarschuwt ook voor de evoluerende animaties in videospellen. ‘Realistische actie die je nu al ziet in first-person-shooters zoals in de Call of Duty-reeks en Battlefield 3 kan inderdaad leiden tot desensitisatie. Omdat de actie zo realistisch in beeld gebracht wordt.’

Alles kan Als het gevaar dreigt dat games te realistisch worden, is het dan niet beter om een game minder echt en dus minder gewelddadig te maken? ‘Dan worden games gecensureerd, wat zeker niet hoeft’, vindt Ryckmans. ‘In principe moet iedereen kunnen doen wat hij of zij wil. Tenzij het niet in het verhaal past en er geweld wordt bijgeplakt enkel en alleen om een politieke voorkeur door te drukken. Maar in feite mag en kan alles.’ Toch is er een soort van symbool om voor de consument aan te geven of een game gewelddadig is of niet. De PEGI-rating (zie kaderstuk, red.) zorgt ervoor dat ouders weten of een game wel geschikt

is voor hun kinderen. ‘Op zich moet deze leidraad volstaan om de bevolking te beschermen tegen de inhoud van de game’, meent Ryckmans. ‘Sommige games zijn echter helemaal niet bedoeld voor de schoolgaande jeugd. Zo is er bijvoorbeeld het spel Bulletstorm, waar je op een zo originele manier je tegenstanders naar de eeuwige jachtvelden moet schieten. Wat veel mensen niet begrijpen, is dat deze game satirisch en humoristisch bedoeld is. Het hangt er allemaal van af hoe het geweld gebracht wordt. Als het in functie is van het verhaal, is daar helemaal geen probleem mee. Zo komt er in de film The Godfather heel wat geweld voor, maar uiteindelijk is het één van de beste films ooit.’

De media als boosdoener Volgens Ryckmans ligt de schuld van het slechte imago van games deels bij de huidige media. ‘De media springt gemakkelijk op controversiële onderwerpen. Als ze te horen krijgen dat een game echt wel gewelddadig is, zonder er veel over te weten, halen ze dat altijd aan in hun nieuwsberichten. Zo verspreiden ze de angst voor gewelddadige games verder naar de niet-gamende populatie.’ ‘Een goed voorbeeld hiervan is de game Bully van ontwikkelaar Rockstar. Het spel kreeg een andere titel, Canis Canem Edit, om-

‘Je moet rekening houden met de sociale context en de persoonlijkheid van de gamer’ Steven Malliet

LEVEL ONE  17

dossier Geweld in games wille van vooroordelen, zonder te weten waar het spel effectief over ging. Omdat het spel op het eerste zicht leek op een game dat pestgedrag promoot. Daarom kreeg het werk al snel een 16+stempel op het doosje geplakt. Wat ik er uiteindelijk van heb gezien, was niet eens zo erg. Niet zo erg als Grand Theft Auto van dezelfde ontwikkelaar, waar je onschuldige voorbijgangers droogweg neerknalt.’ Als je in de krant een artikel leest met een kop waarin staat dat kinderen gewelddadig worden van games, neem je dat dus best met een korreltje zout. Niet alleen omdat agressief gedrag moeilijk te meten is, maar ook omdat de onderzoeken vaak in Amerika gebeuren. ‘Daar financieren wapenbedrijven de onderzoeken, ze willen namelijk dat de games de reden zijn dat iemand aan het moorden slaat en niet het feit dat iedereen een wapen heeft,’ weet Steven Malliet.

‘Games zijn gemakkelijk om de schuld op te steken’ Timothy Ryckmans

Ban de gewelddadige games Er is in ieder geval geen reden om alle gewelddadige games te verstoppen voor je kinderen. De effecten van gewelddadige games zijn heel moeilijk te onderzoeken. Bovendien moet je ook rekening houden met de sociale context en de persoonlijkheid van een gamer. Steven Malliet: ‘Dat zijn ook de factoren die men het meest benadrukt als iemand geweld pleegt. De games die hij of zij speelt kunnen een rol spelen maar enkel als een versterker van iets dat al aanwezig is.’

Ann Goossens en Bart Perdieus

18  LEVEL ONE

De PEGI-rating Het Entertainment Software Rating Board, kortweg ESRB genoemd, werd in 1994 opgericht door de Entertainment Software Association. Deze associatie laat zijn universeel gebruikte pictogrammen toe aan de uitgevers en ontwikkelaars van videogames. De verantwoordelijke uitgevers van een videospel gebruiken deze leidraad op een vrijwillige basis. Europa voerde hun eigen versie van deze handleiding, genaamd Pan European Game Information (PEGI), negen jaar later in. Deze laatste organisatie probeert naast de aan te raden leeftijd te vermelden, ook kinderen en hun ouders te waarschuwen voor te gewelddadige games door middel van pictogrammen. De volgende pictogrammen moeten steeds zichtbaar afgebeeld worden op de spelhoes in de linkerbenedenhoek. Bart Perdieus  AG

Het spel bevat scheldwoorden. Er kan ook beledigend taalgebruik in zitten. In het spel komen uitingen van discriminatie voor. Het spel toont en/of refereert naar drugs- en alcoholmisbruik. Het spel kan jonge kinderen schrik aanjagen. Het spel bevat casino- en gokspellen die de speler aanmoedigen. Seks en/of seksuele toespelingen komen voor in het spel. Het spel bevat uitingen van minimaal tot extreem geweld. Het spel bevat een online modus, waar de speler anderen bekampt.

Geweld in games dossier

De vijf meest controversiële videogames ooit 5. Call of Duty: Modern Warfare 2

foto © Activision

De schietspellenreeks der schietspellenreeks is al jaren de Call of Duty-serie. Het shootergenre kan door criticasters dan al snel als controversieel bestempeld worden, pas in het zesde deel Call of Duty: Modern Warfare 2 steeg de controverse tot een hoogtepunt. En dat allemaal door één specifieke scène in het singleplayergedeelte van het spel. Als undercover agent bij “de Russen” beland je in de lobby van een luchthaven. Uit het niets openen je nieuw vergaarde vrienden het vuur op onschuldige voorbijgangers. Aan jou de keuze om mee te doen of niet, maar je wilt natuurlijk je echte identiteit niet verklappen aan de vijand. Moeilijke keuze verzekerd!

Bart Perdieus  AG

4. Carmageddon

foto © SCI

In 1997 zat het racegenre wat in het slop dus werden er tal van destructieve racegames uitbracht. Het bleef nog allemaal braaf met beukgames als Destruction Derby, maar al snel vonden ontwikkelaars dat het wat brutaler mocht. Met Carmageddon in datzelfde jaar tot gevolg. Ontwikkelaar Stainless Games zorgde voor een hele generatie gamers die er plezier in hadden om met hun voertuig onschuldige voetgangers tot pulp te herleiden. Terwijl het uiteindelijke doel van de race net was om je tegenstanders ofwel te snel af te zijn ofwel hun auto in de prak te rijden. Dat het overrijden van voetgangers beloond werd, zal er ook geen deugd aan hebben gedaan. In vele landen zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk werd het spel uit de winkelrekken geweerd. Waarop de ontwikkelaar de mensen op straat door aliens verving en het donkerrode bloed verving door groen bloed zodat de game uiteindelijk bij de gamers thuis kon verschijnen.

Bart Perdieus  AG

LEVEL ONE  19

dossier Geweld in games

3. Death Race

foto © Exidy

2. Manhunt

foto © Rockstar Games

Deze game, gebaseerd op de in 1975 uitgekomen cultfilm Death Race 2000, was het eerste spel dat controverse opwekte. De game werd gereleaset door ontwikkelaar Exidy in 1976 en de game was enkel te spelen op een arcadekast. In dit spel, dat je ook tegen je kameraad kon spelen, bestuurde je een auto met een stuur en een gaspedaal. Het doel was om kwelgeesten te overrijden die aan het wegvluchten waren van je auto. Hoewel de animaties helemaal niet realistisch waren in die tijd, leken de gremlins meer op smalle personen dan op demonen. De oorspronkelijke titel van het spel luisterde naar de naam Pedestrian, dus is het wel duidelijk wat de makers voor ogen hadden. Hoewel bedenker Pete Kaufman benadrukte dat het niet de bedoeling was om geweld te promoten, ontstond er een hele hetze in de Verenigde Staten. Zo noemde de Nationale Veiligheidsraad (de National Safety Council) het spel ziek en morbide, waarop de televisiezender CBS prompt onderzocht wat de psychologische impact is van videospellen. Onderzoeken die tot vandaag worden gevoerd.

Bart Perdieus  AG

Uitgever Rockstar Games, Inc. is al jaren het bedrijf dat de meest controversiële games uitbrengt. Buiten hetze opwekkende spellen als de Grand Theft Auto-serie en Bully (werd door criticasters als een spel waarin je kon pesten neergezet, terwijl het net pesters tegenging in de game) waren ze nog niet aan hun proefstuk toe. Tot eind 2003 Manhunt verscheen. Dit pscyhologisch horrorspel werd nog goed onthaald door de recensenten terwijl het tot op vandaag geldt als de goorste game in de geschiedenis. Als acteur in snuff films (films waar echte moorden worden gepleegd om entertainment aan te bieden) moest je met je personage de meest grafische moorden te berde brengen. De controversie kende zijn piek op 28 juli 2004, toen de game gelinkt werd aan de moord op Stefan Pakeerah (14) door zijn vriend Warren Leblanc (17) in Leicestershire te Engeland. De politie vond naar verluidt een kopie van het spel en de moeder van de dader beweerde dat haar zoon geobsedeerd was door het spel. Verdere bewijzen kwamen er echter nooit. Zelfs de makers van het computerspel vonden dat ze te ver waren gegaan en wisten dat ze het spel nooit goed konden praten. Maar ze hadden nooit spijt dat ze de game hadden gemaakt en maakten drie jaar later zelfs een tweede deel.

Bart Perdieus  AG

20  LEVEL ONE

Geweld in games dossier

1. Mortal Kombat In 1992 bracht ontwikkelaar Midway hun nieuwe vechtspel Mortal Kombat uit. Bedenkers Ed Boon en John Tobias brachten de game eerst naar de arcadehallen. Hoewel de game meer dan voldoende bloed en lelijke executies bevatte, werd de game een regelrechte hit. Zo een hit zelfs dat dit spel er met enkele van zijn illustere voorgangers voor gezorgd heeft dat de entertainmentsector een jaar de tijd kreeg van de Amerikaanse federale overheid om een oplossing voor de immense controverse te vinden. Anders zou de overheid zich moeien en zelf een systeem creëren, wat slecht nieuws zou betekenen. Gameontwikkelaars hoopten namelijk nooit dat games gecensureerd zouden worden. De grote koppen van de entertainmentindustrie kwamen bij elkaar en vonden een jaar later de oplossing, de ESRB (de Entertainment Software Rating Board). Deze voorganger van de PEGI-rating (zie kader, red.) zorgde er uiteindelijk voor dat alle games op hun hoesje vergezeld moesten worden van pictogrammen die de minimale leeftijd van de speler moesten bepalen. Mortal Kombat was dan ook de eerste in zijn soort door met de eerste maturestempel (het spel is enkel geschikt voor volwassenen) aan de haal te gaan.

Bart Perdieus  AG

foto © Midway

LEVEL ONE  21

samenleving

Downloadable content : vloek of zegen Met de inventieve First-Person Shootergame Bioshock Infinite in de winkelrekken, vraagt de gamewereld zich af of de game nog zal worden verlengd met tal van extra content. Eén soort van uitbreiding is het fenomeen Downloadable Content, waar je al dan niet voor betaalt. ‘Games zijn nu eenmaal een heuse onderneming dus ze moeten geld opbrengen’, zegt Youri Loedts, voormalig hoofdredacteur van het Official Playstation Magazine Benelux.

Ruben Bouillon: ‘Downloadable Content biedt een bonus op wat je al hebt’ foto © Bart Perdieus

Games zijn tegenwoordig groter dan films. De verkoop van First Person Shooter Call of Duty: Black Ops 2 heeft dit alleen maar duide-

22  LEVEL ONE

lijker gemaakt. Door 500 miljoen dollar (!) te verdienen in de eerste 24 uur na de release vernietigt uitgever Activision een filmblock-

buster als The Dark Knight Rises, die tot op heden “maar” rond de 450 miljoen dollar heeft opgeleverd. Mediawatchers moeten dus

samenleving steeds meer rekening houden met dit relatief nieuwe medium. Bijgevolg proberen gameontwikkelaars zo veel mogelijk hun koe uit te melken in de vorm van Downloadable Content (DLC), uitbreidingen die eventueel via betaling online worden aangekocht. Voorbeelden zijn extra maps voor shooters zoals Call of Duty of volledig nieuwe verhaallijnen zoals The Ballad of Gay Tony voor Grand Theft Auto IV.

‘DLC moet gratis zijn’ Ruben Bouillon Youri Loedts (36), hoofdredacteur van Official Playstation Magazine, weet wat het oorspronkelijke doel van DLC is. ‘Expansies moeten worden opgevat als een verrijking en een verlenging van de game’, meent Loedts. ‘Vooral fans die niet kunnen wachten op een nieuw deel in hun favoriete gameserie hebben hier baat bij.’ Ruben Bouillon (20), student Journalistiek aan de Thomas More hogeschool Mechelen en casual gamer, treedt de hoofdredacteur bij. ‘Downloadable Content biedt een bonus op wat je al hebt.’

Dure DLC Downloadable Content is vaak betalend. Een nieuwe game kost al gauw rond de 70 euro. Voor gamefans die het liefst zo veel mogelijk spellen uitspelen en verzamelen is dat veel geld. ‘DLC moet gratis zijn’, vindt Bouillon. ‘Een fonkelnieuwe game kost ongelooflijk veel dus moet de DLC al in de game zitten. Je weet ook nooit of DLC de moeite waard is om aan te kopen, dus moeten de toevoegingen gratis kunnen aangeboden worden zodat je je niet bekocht voelt.’ Loedts zet daar echter een kanttekening tegenover. ‘Je moet er nuchter in blijven, extra DLC in de vorm van meer missies is heel duur’, vertelt Loedts. ‘Maar games zijn nu eenmaal een heuse onderneming dus ze moeten geld opbrengen. Een beperkt budget heb je altijd. Het is een kwestie om dan goed de markt af te zoeken.’

Door het verlengen van de game met DLC leggen ontwikkelaars hun focus te weinig op nieuwe en frisse ideeën, gelooft Bouillon. ‘Het is inderdaad beter om minder DLC aan te bieden en je te focussen op nieuwe projecten. DLC is leuk voor even, maar een kwalitatieve game met alles erop en eraan verkoopt meer.’ Helaas zijn er risico’s verbonden aan het ontwikkelen van een nieuw en origineel idee. ‘Een volledig nieuwe game uit de grond stampen gaat iedere keer gepaard met onzekerheid want je weet niet eens zeker of het een hit wordt’, acht Loedts. ‘Er zullen nochtans altijd nieuwe games blijven uitkomen. Momenteel zie je bij grote bedrijven zoals Electronic Arts dat er een kruisbestuiving ontstaat. Gekende reeksen en concepten zoals FIFA (het populairste voetbalspel onder gamers, red.) aan de ene kant en nieuwe, originele games zoals Mirror’s Edge (een ontsnappingsspel in eerstepersoonsaanzicht, red.) aan de andere kant. ‘

Fouten patchen Sommige ontwikkelaars doen zelfs de moeite niet om hun ongure praktijken te verbergen. Zo bracht ontwikkelaar Gearbox twee weken na de launch van hun scifi first-person shooter Borderlands 2 reeds hun twee eerste DLC-pakketten the Mechromancer Pack en Captain Scarlett and her Pirate’s Booty uit. ‘Je kan geen DLC-pakket maken in twee weken tijd’, beweert Bouillon. ‘Dit maakt alleen maar duidelijk dat de ontwikkelaars de game en de DLC tegelijkertijd maakten. Voor een goede reden: de fans hebben de smaak te pakken en willen meer. Daarom blijven ontwikkelaars hun fans DLC aanbieden.’ Loedts is

‘Er zullen altijd nieuwe games uitkomen’ Youri Loedts

LEVEL ONE  23

samenleving op de hoogte van een extra voorbeeld. ‘Onlangs gebeurde dit bij ontwikkelaar Namco Bandai ook. Met hun vechtgame Street Fighter X Tekken moest je betalen voor een code die nieuwe personages ontgrendelde terwijl deze karakters al op de schijf stonden. Ze excuseerden zich en beloofden dat het bij hun volgende game niet zal gebeuren, maar dit kan niet langer door de beugel.’

‘DLC is leuk voor even’ Ruben Bouillon

sneller je het spel uitgeeft, hoe sneller je geld op je spaarrekening ziet verschijnen. Met de firmware updates kan je de bugs die nog in het spel zitten er op een later tijdstip uithalen. Maar echt leuk voor de consument is het niet. Het is ongelooflijk storend dat je tal van updates moet uitvoeren vooraleer je met een spel aan de slag kan.’ Bouillon ziet er het positieve van in. ‘Fouten maken is menselijk. Als ik een artikel schrijf, en er staan nog spellingfouten in, pas ik

Op onder andere de Playstation Store staat het vol met Downloadable Content. foto © Bart Perdieus

Hetzelfde zien we gebeuren bij de software-updates, die ook wel firmware-updates worden genoemd. Via deze updates kunnen spelontwikkelaars de fouten in hun games na de releasedatum op-

24  LEVEL ONE

lappen. Wat de kwaliteit van een spel niet ten goede komt bij het verschijnen in de winkelrekken. ‘Het snel uitbrengen van games kan je vandaag bewust noemen’, is Loedts van mening. ‘Want hoe

die ook aan op een later tijdstip. Het is een goede zaak dat games gepatcht kunnen worden, anders blijven die fouten in de game.’ Bart Perdieus  AG

samenleving Kristof Van Den Branden van spelontwikkelaar La Mosca vertelt over de toekomst van stadsspelen

Stadsspelen in de 21 eeuw

ste

Sinds 2007 worden traditionele stadsspelen zoals dropping en exploratiespelen opzijgezet door een moderne variant. De location based games wonnen al snel aan populariteit door de nood aan moderne buitenspelen en zijn momenteel niet meer weg te denken op vrijgezellenweekends en teambuildingsessies. Ondertussen heeft elke stad in Vlaanderen zo’n gps-spel in de aanbieding. Maar hoe proberen de makers van deze spelen en de steden waarin ze gespeeld worden zich te wapenen tegen de iPads en de Facebooks van deze aardbol? Level One zocht het uit.

De Grote Markt in Mechelen dient als speelterrein voor de deelnemers van gps-spelen. foto © Bart Perdieus

LEVEL ONE  25

samenleving Al zes jaar lang worden de bewoners van Mechelen en tal van andere Vlaamse steden opgeschrikt door voorbijzoevende toeristen die hun uitstap net dat tikkeltje extra willen geven. Deze op het eerste zicht lopende kamikazepiloten doen ongetwijfeld mee aan een gps-spel. Deze interactieve en spannende vorm van stadsontdekking bedacht de 40-jarige Kristof Van Den Branden in 1998. Met een negen jaar lange zoektocht naar programmeurs en wachtend op het ideale moment stelde Van Den Branden in 2007 zijn project

voor aan het grote publiek met zijn nieuw opgerichte ontwikkelingsbedrijf La Mosca. Sindsdien bieden Van Den Branden en zijn team gps-spelen en de bijbehorende applicaties aan in de grootste steden van de Benelux. ‘Ik ben een grote fan van bordspellen en wilde ooit eens zelf een spel uitvinden’, vertelt Van Den Branden. ‘In die tijd rukten de gps-technologie en het mobiele internet stevig op dus was dit het perfecte tijdstip voor mijn wilde ideeën. We waren de eerste in de

Van Den Branden: ‘In Vlaanderen en Nederland kan er geen gps-spel meer bij’ foto © Bart Perdieus

‘De stad leek mij een heel actief speelgebied’ Kristof Van Den Branden

foto © La Mosca

26  LEVEL ONE

samenleving Benelux die dit deden en de stad leek mij een heel actief speelgebied.’

Mooie dynamiek Al snel werden de gps-spelen een succes. Ondertussen biedt La Mosca zijn formule aan in elf Vlaamse steden, gaande van Hasselt tot Oostende, tot zelfs in Nederlands grootste steden als Amsterdam en Utrecht. Frank Nobels (62), de schepen van Toerisme in Mechelen, geeft aan waarom zo’n gps-spel interessant is voor een stad. ‘Het aanbieden van een dergelijk spel geeft een mooie dynamiek weer in je stad. We wilden tonen dat we niet achterblijven met de laatste ontwikkelingen en willen meegaan met onze tijd. In de kindvriendelijke cultuurstad die we willen uitstralen passen deze stadsspelen perfect. Ze zijn geschikt om met het ganse gezin te beoefenen. Gps-spelen zijn de moderne en actieve versie van de stadsgids.’ Met 23 speelsteden in België en Nederland dringt uitbreiding zich dan ook aan. ‘In Vlaanderen en Nederland kan er echt niets meer bij’, vindt Van Den Branden. ‘In Wallonië des te meer, maar door de grote afwezigheid van evenementenbureaus (La Mosca

Nobels: ‘Gps-spelen zijn de moderne stadsgids.’ foto © Luc Perdieus

‘Deze stadsspelen passen perfect bij de stad Mechelen’ Frank Nobels

schakelt telkens plaatselijke evenementenbureau’s in om hun ideeën te realiseren, red.) is het zeer moeilijk om daar iets op te zetten. Nu zijn we volop bezig om onszelf te stationeren in Frankrijk, Engeland en Duitsland. De grootste uitdaging voor de komende twee jaar ligt dan ook in het warm maken van deze drie landen voor onze concepten.’

Eigen gsm gebruiken Met de immense populariteit van social media en tablets zoals de iPad die gamen toegankelijker maakt,

moet Van Den Branden zich steeds heruitvinden. ‘Buitenspelen behoren tot een nichemarkt. Daarom stellen we onszelf steeds in vraag, omwille van de razendsnelle evolutie in de technologie. Meegaan in de nieuwste technologische ontwikkelingen is dan ook onze grootste prioriteit. Hoewel het basisconcept van het spel nauwelijks veranderd is, is de technologie des te meer geëvolueerd. De applicaties op smartphones zijn sterk gestegen in hun populariteit en je moet zo’n applicatie meteen onder de knie kunnen krijgen. Daarom willen wij in de toekomst er voor zorgen dat

LEVEL ONE  27

samenleving

Het brein achter de gps-stadsspelen Kristof Van Den Branden geeft moderne smartphones mee aan de deelnemers. foto © Bart Perdieus

je geen smartphone meer moet huren, maar dat je je eigen gsm kan gebruiken. Toegankelijkheid is namelijk zeer belangrijk in de mobiele sector. Zo is het veel gemakkelijker om te spelen en bereik je veel meer personen.’

We draaien wel meer omzet door de hogere toegangsprijzen, maar de hype is wat gaan liggen en het aantal participanten is gezakt in die zes jaar. Daarom proberen we nu internationaal voet aan grond te zetten door uit te breiden over de landsgrenzen heen.’

Een groter bereik is dan ook een punt waar Van Den Branden en co. zich momenteel voor uit de naad aan het werken zijn. ‘Wat deelnemers betreft hebben we nu immers geen groter aantal dan bij de lancering.

Bart Perdieus  AG

Het gps-spel The Target

La Mosca biedt tal van verschillende gps-spelen aan, maar hun bekendste stadsspel heet The Target. Deze variant kan je het best omschrijven als een achtervolgingsspel langs de voornaamste bezienswaardigheden in een stad. In het begin word je groep verdeeld in drie politieteams en één bandiet. De gangster is ontsnapt dus moeten de drie politieteams via een smartphone en de satellieten die boven de stad hangen de slechterik neerschieten vooraleer hij één miljoen euro heeft gestolen. Het team die de bandiet als eerste neerschiet, heeft gewonnen. Als de boef zijn duit al niet heeft opgeëist, tenminste. Bart Perdieus  AG

28  LEVEL ONE

samenleving

Authentiek of elektronisch?

De authentieke of de elektronische games, wie wint het duel? © Ann Goossens

Kristien Roossen - 26 - Lector Frans - Is getrouwd met Sofiane Imehrar - Speelt liever authentieke spellen

Sofiane Imehrar - 29 - Bediende - Is getrouwd met Kristien Roossen - Speelt liever elektronische spellen

Waarom speel je liever de authentieke spellen?

Waarom speel je liever de elektronische spellen?

De authentieke gezelschapsspellen zijn echter. Je kan je tegenstanders zien en een conversatie met hen voeren. Ik speel graag Cluedo en Trivial Pursuit, de spellen waarmee ik ben opgegroeid. Langs de andere kant, speel ik ook graag de nieuwere spellen als Machiavelli en Mondo speel.

Speel je vaak gezelschapsspellen?

Dat valt wel mee. Ik speel niet wekelijks een gezelschapsspel. Ik heb er ook niet veel thuis liggen. Meestal spreek ik af met vrienden en nemen we allemaal wat spellen mee. Zo blijft de variatie erin zitten.

Wat vind je zo leuk aan die authentieke spellen?

Het feit dat ze mij doen denken aan mijn kindertijd sowieso en alles er rond. Het bord, de tekeningen, de pionnen, het ziet er gewoon zo leuk uit allemaal. Dat het bijna onmogelijk is om het spel niet te spelen.

Wat is je lievelingsspel?

Mens Erger Je Niet en Trivial Pursuit. Omdat het toch de spellen zijn waar ik het meeste plezier aan heb beleefd toen ik jonger was.

Je ken je echt ‘verliezen’ in die elektronische spellen. Bovendien kan je, je volledig indentificeren met je personage.Er zit enorm veel vrijheid in de games, alles is er mogelijk, schieten, lopen, springen, voetballen enz. Je kan ook kiezen of je ‘alleen’ speelt, tegen het spel, of met een groep.

Game je vaak?

Niet op wekelijkse basis, ik heb ook nog een job en mijn vrouw zou het niet zo fijn vinden als ik elke dag game. Toch probeer ik elke maand af te spreken met maten om wat te gamen.

Wat vind je zo leuk aan die elektronische spellen?

Zoals ik al zei spreekt de vrijheid die je hebt in games mij enorm aan. Bovendien is gamen ook niet zo moeilijk als velen denken. Eens je de knoppen weet staan, ben je vertrokken.

Wat is je lievelingsspel?

FIFA speel ik heel graag omdat je daar niet teveel bij moet nadenken. Shooter games zijn niet zo mijn ding.

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  29

samenleving Dozijn Bijbelfilmprojecten in de maak, maar wie zit erop te wachten?

Hollywood herontdekt de Bijbel Met een 12-tal verfilmingen van Bijbelverhalen lijkt het wel of Hollywood het licht heeft gezien. De komende maanden krijgen de films een heilig tintje. Na de vampier-hype die ons enkele jaren in de ban hield, komt er nu de Goddelijke kwestie. Maar zal het publiek de Bijbelfilms appreciëren? Bioscoopuitbaatster Nicole Debecker: ‘Een film heeft enkel een sterk, origineel verhaal nodig om te scoren.’ Nicole Debecker baat al jaren de bioscoop Variétés uit in het hartje van Lier. Zij weet dus perfect welke films het goed doen. ‘Originele films zijn altijd een succes zoals de Twilight episodes, de Lord of the Rings saga en kinderfilms.’ Als de regisseurs een succes willen maken van hun Bijbelfilm, komen ze best verrassend uit de hoek. Met een verhaal dat al eeuwen beschreven staat in de Bijbel, is dat een moeilijke opgave.

Goddelijke verklaring

‘Vroegere Bijbelfilms deden het niet slecht in de cinema. Dan denk ik aan: Jesus Christ supertar, Ben Hur en The Passion of the Christ. Zelfs de zustertjes uit de buurt kwamen naar die films kijken.’ Rond die laatste film, Passion of the Christ, zijn hier en daar relletjes ontstaan. Ook Nicole herinnert zich de film nog goed. ‘Er kwam toen altijd een jongen naar horrorfilms kijken. Toen hij The Passion of the Christ bekeek, is hij halver-

wege de zaal uitgegaan. Hij vond de film te gruwelijk.’ Er zit dus wel degelijk een toekomst in de Bijbelfilms en dat hebben ze in Hollywood meteen begrepen. Of de films ook echt een succes worden, valt af te wachten. Bekende en minder bekende regisseurs kiezen ervoor om een Bijbelverhaal te verfilmen. Sommige personen krijgen meer aandacht dan andere. Zo zien we Jezus en

Eén van de drijfveren achter de Bijbelfilms is het verhaal. De Bijbel staat vol met prachtige parabels.Een andere reden waarom Bijbelfilms zo in trek zijn, is waarschijnlijk de Bijbel zelf. Een regisseur of filmmaatschappij hoeft geen auteursrechten te betalen op de verhalen in de Bijbel. De parabels liggen dus gewoon voor het rapen. Hou daarbij in het achterhoofd dat de Bijbel nog steeds het meest gelezen boek aller tijden is en je hebt bijna een succesformule.

Zusters komen naar bioscoop

Nicole Debecker vindt de komst van nieuwe Bijbelfilms niet erg.

30  LEVEL ONE

Nicole Debecker vindt het niet erg dat er opnieuw Bijbelfilms uitkomen. © Ann Goossens

samenleving

zijn veelbesproken leven opduiken in verschillende films. Paul Verhoeven, bekend van Basic Instinct, gaat bijvoorbeeld zijn eigen Jezus Christus biografie verfilmen. Filmmaatschappij Lionsgate, die ook films als The Hunger Games en de Saw episodes op hun naam heeft staan, wil dan weer het leven van Maria laten

Zelfs de zustertjes uit de buurt kwamen naar de Bijbelfilms kijken. © Ann Goossens

De jongen die naar al de horrorfilms keek, liep weg tijdens Passion of the Christ Nicole Debecker verfilmen. Die film zou een prequel worden van The Passion of the Christ. Filmmaatschappij Warner Bros, die eerder al verantwoordelijk was voor de Harry Potter films, gaat dan weer een film maken over het leven van Pontius Pilatus.

Mozes maakt de weg vrij

Het verhaal van Mozes hoeft echter niet onder te doen voor dat van Jezus. Dat weten ook Steven Spielberg, bekend van onder meer E.T, en Tintin, en Ridley Scott, die vroeger al Gladiator en Robin Hood, regisseerde. Beiden kiezen ervoor om Mozes’ verhaal te verfilmen. Ook andere Bijbelfiguren worden niet over het hoofd gezien. Zo ziet Darren Aronofsky, die de meeste kennen van Black Swan, dan weer meer in het verhaal van Noah. Will Smith, die we zagen spelen in I robot en I am legend laat voor het eerst het acteren over aan anderen en neemt plaats in de director’s chair, verdiept

zich in het leven van Kaïn. Scott Derrickson, bekend van onder meer The day the earth stood still en The Exorcism of Emily Rose, gaat dan weer voor een verfilming van Goliath. Als laatste is er Mel Gibson, hij regisseerde eerder al The Passion of the Christ. Nu gaat hij de Judah Maccabee/ Hannukkah film van Warner Bross produceren.

Ook Bijbelgames op komst?

Dat gameontwikkellaars graag iets doen met films die goed scoren bij het grote publiek, is geen geheim. De laatste tijd komen er veel film-games uit. Denk maar aan de James Bond en Batman films en games. Misschien komen er als de Bijbelfilms een hit worden over enkele jaren wel Bijbelgames uit. Dan spelen we the life of Jezes in plaats van World of Warcraft. Voor we zover zijn, wachten we het succes van de Bijbelfilms af. Die gepland staan voor 2013.

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  31

entertainment

Games en films: een mislukt huwelijk Karsten Fouquaet: ‘Een game raakt je veel meer dan een film.’ foto © Bart Perdieus

Jaar na jaar wagen bazen van filmstudio’s zich aan een gameverfilming. Keer op keer rieken ze geld als ze het idee hebben om een adaptatie op een populair videospel te maken. Helaas kan bijna elke gamefilm zich scharen bij de slechtste films ooit gemaakt. Level One zocht uit hoe het kwam dat het niveau van deze gamefilms steeds zo laag ligt. Ook filmgames worden stevig onder de loep genomen. ‘Gamefilms zijn over het algemeen veel leuker dan filmgames’, vindt Karsten Fouquaet, freelance journalist bij het gamesblad Chief. Als gamer heb je het volgende ooit al eens meegemaakt. Nadat je een topspel hebt uitgespeeld, wil je

32  LEVEL ONE

altijd meer. Opeens verschijnt uit het niets dat er plannen zijn om je favoriete game te verfilmen. Je hart slaat een slag over, je krijgt geen adem meer en roept het uit van blijheid. Helaas kan het gros van deze videospelverfilmingen nooit zijn hoge verwachtingen inlossen. Bij filmgames is het net zo hard huilen met de pet op. Karsten Fouquaet (32), freelance journalist bij het grootste gamesblad der Lage Landen Chief, vertelt ons meer over de redenen achter deze erbarmelijke adaptaties.

Zijn games überhaupt geschikt voor een verfilming? Karsten Fouquaet: ‘Sommige videospellen. Het probleem is dat je met een game andere dingen doet dan met een film. Gamen is

iets actiefs, een film kijken is iets passiefs. Je hebt ook games waar je van cutscene tot cutscene moet wandelen, dan had je er beter een film van kunnen maken. Je hebt daar niets aan als gamer. Goede verhalen mogen altijd verfilmd worden, uit welk medium ze ook komen.’

Is de plot van een videospel goed genoeg voor een gameverfilming? Fouquaet: ‘Meestal niet, omdat je game zo gemaakt is dat je als gamer meegenomen wordt en dingen ontdekt. Daarbij is de plot in een videogame vaak ondergeschikt aan wat de speler mag doen.’

En geldt dit omgekeerd ook?

entertainment Fouquaet: ‘Veel films zijn niet geschikt om er een game van te maken. Het kan echter wel. Het moet iets toevoegen aan je beleving om het interessant te maken. Het mag niet gewoon een vertaling van de game naar een film en omgekeerd zijn. Het moet meer zijn dan dat.’

Zijn bordspellen geschikt om verfilmd te worden? Fouquaet: ‘Dat hangt er natuurlijk van af welk bordspel je gaat verfilmen. Galgje is natuurlijk moeilijk te verfilmen. Rollenspellen zoals Dungeons & Dragons zijn wel beter te verfilmen. Daar zit een heel universum achter en kan je tenminste een verhaal rond verzinnen. Die games hebben een achtergrond dat zich leent tot een verhaal in die wereld. Je hebt daar genoeg vrijheid om je zin mee te doen.’

Waarom ontstaat er telkens een hele commotie wanneer een game verfilmd wordt? Fouquaet: ‘Een game raakt je veel meer. Wanneer er dan zo’n verfilming wordt aangekondigd, ben je heel blij om meer tijd te spenderen

‘Veel games zijn niet geschikt om er een film van te maken’ Karsten Fouquaet in die wereld, vanuit een ander oogpunt. Aanvankelijk klinkt dat als een heel goed idee. Films die op games gebaseerd zijn,

zijn over het algemeen leuker dan games die op films gebaseerd zijn.’

Is er een even grote buzz wanneer er een nieuwe filmgame wordt aangekondigd? Fouquaet: ‘Meestal niet. Dat zijn vaak marketingproducten. Games worden tegelijkertijd met de film uitgebracht om mee met de hype te gaan. Die game moet niet eens goed zijn, dat moet vooral op tijd in de winkel liggen. Dat is het probleem met filmgames. Een film maken duurt één à twee jaar, een game maken duurt veel langer. Maar ineens willen ze ook een game bij hun nieuwe film. Dus krijg je heel weinig tijd om iets te maken dat voor gamers ook goed genoeg is.’

Wat vind je zelf van de filmgames over de jaren heen? Fouquaet: (verbaasd) ‘Goh! Meestal zijn ze ongelooflijk slecht. Eén van de bekendste en eerste filmgames is E.T. (zie kaderstuk, red.). Weet je, filmgames zijn gewoon niet goed. Als de ontwikkelaars er geen tijd en geld in willen steken,

E.T., de slechtste filmgame ooit E.T. the Extra-Terrestrial, gebaseerd op de gelijknamige film van filmlegende Steven Spielberg, geldt als het begin van de kwalijke reputatie van filmgames toen het in 1982 op de Atari 2600 werd uitgebracht. Ontwikkelaar Atari, Inc. dacht simpel geld binnen te rijven naar het voorbeeld van de film en bracht het videospel in amper vijf weken uit zodat de game tijdens het kerstseizoen in de winkelrekken lag. Met alle gevolgen van dien. Gamers wisten niet wat ze moesten doen in het spel en de kritieken waren ongemeen hard. Zo hard dat niemand de game wilde kopen, wat leidde tot 536 miljoen dollar verlies voor het bedrijf in 1983 en de verkoop van Atari als console- en spelgigant in 1984. Het verlies door dit spel was zo verschrikkelijk veel dat het zelfs heeft bijgedragen aan de Noord-Amerikaanse videospellencrisis in 1983, wanneer in twee jaar tijd de verkoop van videogames was gedaald met maar liefst 97%.

LEVEL ONE  33

entertainment kunnen ze beter niets doen. Veel mensen kopen die games omdat ze de naam kennen en denken dat het tof zal zijn. Vooral ouders laten zich daar aan vangen. Die hebben er meestal geen weet van en worden keer op keer in het zak gezet.’

Hoe zijn de gamefilms over de jaren heen gebleken? Fouquaet: ‘Dat is anders. Omdat je daar geen strakke deadline en meer vrijheid hebt dan bij een filmgame. De Resident Evil films hebben hun fanbasis en doen hun eigen ding. Deze films zijn niet zo goed als de gelijknamige games, maar ze brengen de naam alleszins

Fouquaet: ‘Onder meer de Super Mario Bros. film. Net omdat die dat cultsausje over zich heen heeft. Dat is op zich een heel slechte film, maar wat verwacht je nu? Het bizarre verhaal gaat over een loodgieter die bloemen moet eten om op schildpadden te schieten. Hij zit goed in elkaar, in zijn eigen wereldje. De film wordt als schoolvoorbeeld gebruikt van hoe het niet moet, maar daarom is hij net zo cult en dus ook zo geweldig.’

Hebben gameverfilmingen nog steeds die cultstempel op zich? Fouquaet: ‘In de jaren ’90 had je de Street Fighter en de Mortal

zeggen dat alle videospellen over films geen geld mogen opbrengen, maar die games om de hype wat verder op te drijven moeten niet uitgebracht worden.’

Kunnen films ook in het universum hun ding doen? Fouquaet: ‘Ja, kijk maar naar de komende verfilmingen van Halo en Mass Effect waar het wel zou kunnen. Die games zijn zo gemaakt dat je als personage in wereld begint waar al dingen gebeurd zijn. Die games hebben zo’n groot achtergrondverhaal dat je er nog alle kanten mee uit kan. En dat is net de sterkte van die spellen. Zo is

‘De game Mass Effect is de beste science-fiction film die er bestaat’ Karsten Fouquaet niet ten schande. Het omgekeerde is meestal wel waar.’

Wat zijn je favoriete filmgames? Fouquaet: ‘Games die zich afspelen in het universum maar los staan van de films. In hetzelfde universum met een totaal ander verhaal waar elementen inzitten die fans kunnen herkennen. Dat zijn de beste filmgames omdat die hun eigen ding willen en kunnen doen. Ze willen vooral een goed spel op zich maken zonder op de naam te willen teren.’

Wat zijn je favoriete gameverfilmingen?

34  LEVEL ONE

Kombat films, die zo slecht waren. Tegelijkertijd waren die zo ontzettend kitscherig dat ze weer goed waren. Trouwens, ze hebben van de Street Fighter film een spel gemaakt, wat dus een filmgame is van een gameverfilming, dus eigenlijk Street Fighter: The Movie: The Game. Ook weer zo’n schoolvoorbeeld. Gekker moet het toch niet worden?’

Welke filmgames hadden van jou nooit het daglicht mogen zien? Fouquaet: ‘Net zoals de stinkers ET, Superman, Iron Man zowat alle filmgames die een duidelijk marketingproduct zijn. Ik ga niet

Mass Effect de beste science-fiction film die er bestaat.’

Hebben de gamefilms en filmgames puur en alleen hun slechte reputatie te danken aan de slechte kwaliteit die ze doorgaans hebben? Fouquaet: ‘Ja en neen. Meestal rammelt het product ook langs alle kanten omdat het snel moet gaan en het moet, afgewerkt of niet, snel in de winkel liggen. Maar er is ook een dieperliggende reden. Als je een film heel tof vindt en je krijgt zo’n slechte adaptatie voorgeschoteld, voel je je verraden en bekocht. Je merkt het eraan

entertainment wanneer het uit liefde gedaan is en wanneer uit geldgewin. Daarom

‘Gameontwikkelaars moeten geen filmgames maken’ Karsten Fouquaet kijken recensenten er op voorhand al argwanend tegenover.’

Er is dus een verschil tussen een gamejournalist die minder verwacht en een fan die te veel verwacht? Fouquaet: ‘Gamejournalisten -wat een lelijk woord trouwens- zijn ten slotte ook fans dus die verwachten ook veel. Je weet al een beetje op voorhand dat je verwachtingen niet ingelost zullen worden. Tenzij er tijd genoeg is en gemaakt wordt door capabele ontwikkelaars.’

Zijn fans betere ontwikkelaars? Fouquaet: ‘Ook al ben je een grote producer, je moet de mensen aantrekken die er iets van kennen. Die desnoods een adviserende rol hebben, maar die hun mening is wel heel belangrijk want die weten wat er leeft in dat universum. Als ze echt een game willen maken die in de gamewereld goed scoort, moet je die game als iets aparts beschouwen en niet als een middel om snel en gemakkelijk geld binnen te rijven. Maar dat is niet hoe Hollywood en het grootste deel van de game-industrie denkt.’

Waar moeten game-ontwikkelaars op letten bij het maken van een filmgame? Fouquaet: ‘Game-ontwikkelaars moeten geen filmgames maken. Tenzij je een hele wereld hebt waarin je totaal je eigen ding kan doen. Je moet niet van een filmervaring van twee uur een game van tien uur willen maken. Dat werkt niet.’

Op welke moeilijkheden botst een regisseur bij het maken van een gameverfilming? Fouquaet: ‘Je moet heel voorzichtig zijn dat je de fans niet schoffeert. Het belangrijkste aan een gameverfilming is dat je als gamer moet voelen dat de regisseur die game gespeeld heeft. Dat die gevoeld heeft wat jij gevoeld hebt en dat die dat kan vertalen naar het grote scherm.’

Moeten regisseurs dan niet heel voorzichtig zijn met het veranderen van het bronmateriaal?

Fouquaet: ‘Dat is de eeuwige moeilijkheid van een regisseur. Waar begint zijn verhaal en waar het verhaal van de game? Als regisseur wil je iets nieuws creëren en je eigen verhaal vertellen binnen dat universum. Je moet dat evenwicht vinden tussen wat de fans willen en de fans zelf verbazen met wat je hebt gedaan in hun geliefde wereld. Er is nu eenmaal het eeuwige vraagstuk over de artistieke vrijheid. Moet de film volledig trouw zijn aan de game of niet? Als je volledig trouw bent aan het bronmateriaal, heb je de hardcore gamers mee. Dan zie je aan de andere kant ook een film die je al gespeeld hebt en is de verrassing ook weer weg.’

Betrekt men niet beter de gameontwikkelaars bij de verfilming van hun spel? Fouquaet: ‘Dat moet net. Het lijkt me logisch dat je de mensen die al jaren met de game bezig zijn, er bij betrekt. Dat is hun materiaal dus er is geen enkele reden dan om aan die mensen advies of goedkeuring te vragen.’

Is een gamefilm zoals Scott Pilgrim vs. The World met een op zichzelf staand verhaal met game-invloeden beter dan een rechtstreekse gameverfilming? Fouquaet: ‘Het is als gamer plezant om zo een film te zien. Dan besef je dat die film speciaal voor jou is gemaakt. Je herkent al die referenties en toch is dat totaal zijn eigen ding. Die filmmakers zijn opgegroeid met videogames en gebruiken die invloeden om films te maken. Die denken verder dan de filmmakers van dertig jaar

LEVEL ONE  35

entertainment geleden. Zo’n film werkt omdat het zich richt op de invloeden van vandaag en meer een film op zich is dan een adaptatie.’

Zijn games tegenwoordig al geen speelbare films? Fouquaet: ‘Verhalende spellen zijn al halve films. Een deel van de gamewereld gaat alleszins die richting uit. Zolang niet alle games zo zullen worden, maakt het niet uit. Het moet ook gebeuren, want uiteindelijk willen wij allemaal in The Matrix leven. Door iets te manipuleren verandert heel het verhaal, wat een fantastisch idee is.’

Worden games serieuzer bekeken dan vroeger en daarom ook met meer respect behandeld in filmland? Fouquaet: ‘Zeker en vast. Games zijn gigantisch groot geworden in de laatste jaren. Je merkt dat aan de interesse die er is vanuit Hollywood. Dat gaat niet alleen over verfilmingen op zich. Grote componisten die vroeger alleen maar muziek voor films maakten, staan nu te springen om muziek voor games te maken. Er is een hele grote kruisbestuiving aan het ontstaan tussen Hollywood en de gamewereld. De creativiteit zit in de videogames. Het gaat al jaren slecht in Hollywood. Maar dan heb je de gamegroep die al jarenlang vecht voor erkenning en met een ton van straffe verhalen afkomt. Men beseft ineens dat je heel goede verhalen kan vertellen met een game. En wat zoekt Hollywood? De grote verhalen. Daarom kloppen producers aan bij game-ontwikkelaars. Games

36  LEVEL ONE

zijn daardoor een groot medium geworden.’

Kunnen games ooit worden wat comics vandaag de dag voor Hollywood betekenen? Fouquaet: ‘Die optie is er, maar dat gaat heel hard afhangen van hoe games gaan evolueren. Comics zijn echter altijd opgehangen aan een hoofdpersonage. Het is dus relatief gemakkelijk om daar een film over te maken. Terwijl in games de speler zelf het personage is en je het personage niet altijd ziet. Je ziet wel je avatar, maar die heb je zelf gemaakt. Het is uitdagender om een hoofdpersonage te kiezen voor een verfilming omdat er een meer persoonlijke band is

bijna rechtstreeks kan verfilmen. Je moet er voor zorgen dat alle gamers zich aangesproken voelen. En dat is de grote uitdaging. Maar zo worden films ook creatiever en toffer dan simpelweg het verhaaltje te kopiëren.’

Zijn games immersiever dan films? Fouquaet: ‘Absoluut. Je kan daarin veel meer inspelen op wat de speler aan het doen is. Als je bij een horrorfilm even wegkijkt, heb je het schrikmoment gemist. Terwijl een horrorgame aan de hand van jouw input de spanning laat opbouwen en je harder doet verschieten. Als een horrorspel goed werkt, is het veel en veel enger dan

‘Games zijn immersiever dan films’ Karsten Fouquaet tussen de gamer en dat universum met zijn personage. Terwijl je een comic heel passief leest en het verhaal wordt op een andere manier vertelt die dichter bij filmplots aanleunt.’

Games bieden dus meer individuele ervaringen aan. Fouquaet: ‘Inderdaad. Bij games waar je je eigen personage creëert, zoals Skyrim, spendeer je misschien wel honderd uur in de spelwereld en kies je zelf of je goed of slecht bent. Als je dat wil gaan verfilmen, is dat bijna onverfilmbaar. Terwijl je een comic

een goede horrorfilm. Bij een film moet het personage de enge dingen tegemoet, in een game moet jij daar voor zorgen wat het veel schrikwekkender maakt. In een film leef je je wel in het hoofdpersonage, maar in een game bén jij het hoofdpersonage. Die band is dus nog intenser dan bij een film. Net zoals bij een film kan er fysiek niets met je gebeuren, maar bij een game voel je de schrik veel intenser. Het draait rond jou in een game. Een film bekijk je, een game beleef je.’

Bart Perdieus  AG

entertainment

Gamefilms in de komende jaren Hollywood heeft eindelijk geld geroken in de game-wereld en komt met tal van blockbusters in de komende jaren. Wij zetten de belangrijkste releases even op een rijtje:

Need for Speed (2014) Een racegame heeft nooit echt een goed verhaal. In zo’n games draait het meer om het racen zelf. Daarom zijn we net extra benieuwd hoe de verfilming van de hitreeks Need for Speed zal uitpakken. Met een leeg vel papier heeft regisseur Scott Waugh (bekend van de legerfilm Act of Valor in 2012) alle mogelijkheden om een goed verhaal te regisseren. Met Aaron Paul (bekend van de populaire tv-serie Breaking Bad) in de hoofdrol als de net uit de gevangenis vrijgelaten Tobey Marshall, rapper Kid Cudi en acteur Michael Keaton begint de cast al aardig vorm te krijgen. De opnames zijn ondertussen al van start gegaan en de film moet op 14 maart 2014 in de cinemazalen verschijnen.

Ratchet & Clank (2015) De platformgameserie Ratchet & Clank was met zijn eerste deel uit de reeks in 2002 een regelrechte hit op de Playstation 2. Twaalf vervolgen later heeft de animatie er nog nooit beter uitgezien voor de makers dus leek het vanzelfsprekend dat er ooit wel eens een animatiefilm van zou uitkomen. In de eerste helft van 2015 is het dan eindelijk zover wanneer de volstrekt onbekende regisseuse Jericca Cleland haar animatiefilm op de wereld loslaat. De fans kunnen gerust ademhalen, want naast de originele stemmencast die de stemmen zullen inspreken, is de schrijver van de oorspronkelijke games ook verantwoordelijk voor de plot van deze film. De film zal een origineverhaal vertellen over de twee hoofdpersonages, de antropomorfe kat Ratchet en de robot Clank.

LEVEL ONE  37

entertainment

Warcraft (2015) Het online rollenspel World of Warcraft staat negen jaar na dato nog steeds op de troon van populairste MMORPG (Massive Multiplayer Online Role Playing Game). Dit online rollenspel tegen maandelijkse betaling gaat na zeven jaar over-en-weer-getrek tussen filmstudio’s eindelijk van start met filmen in de herfst van 2013. De live action fantasyfilm zal geregisseerd worden door Duncan Jones, niemand minder dan de zoon van David Bowie en door filmadepten gelauwerd om zijn twee laatste pelicules Moon en het actiespektakel Source Code. Het script zal verzorgd worden door schrijver Charles Leavitt, bekend van het schrijfwerk bij Blood Diamond.

Angry Birds: The Movie (2016) Angry Birds was in 2009 dé app die smartphone-applicaties op de kaart zette. Met een totaal downloadaantal van 1,7 miljard downloads van het spel is de game het grootste succes in de mobiele applicatiewereld te noemen tot dusver. Met vijf games in de reeks, een spin-off (Bad Piggies) een televisieserie voor kinderen en negen boeken tot dusver over de kwade vogels leek de kan der ideeën ondertussen wel leeg. Maar niets is minder waar. Ontwikkelaar Rovio zal met de hulp van filmbedrijf Sony Pictures hun adaptatie in de vorm van een komische 3D-animatiefilm in de bioscopen pleuren op 1 juli 2016. Een crew en cast zijn nog niet gevonden voor dit bizarre project.

Halo (?) Al sinds 2005 proberen filmproducenten voet aan grond te zetten met hun Halo-project, een verfilming van de gelijknamige FPS (First Person Shooter) die vanaf 2001 furore maakte op de eerste Xbox. Zo stond Neil Blomkamp, toen nog een onbekende regisseur, zeer dicht bij het regisseurszitje en werd hij bijgestaan door uitvoerend producent Peter Jackson, die zijn strepen had verdiend met de boekverfilmingen van de Lord of the Rings-trilogie. Maar door een financiële discussie met de studiobonzen, werd het project on hold geplaatst. In 2007 verklaarde Blomkamp het project als iets doods en verloren en besloot hij samen met Jackson verder te gaan met zijn beloftevolle carrière door de alienfilm District 9 in te blikken. Zes jaar lang hoorde niemand er nog iets over, tot voor kort. Op de bijhorende persconferentie over de nieuwe Xbox One console op 21 mei 2013 kondigde ontwikkelaar 343 Industries een live action tv-serie aan onder leiding van icoon en uitvoerend producent Steven Spielberg. Bart Perdieus  AG

38  LEVEL ONE

tussendoor

‘Een outletsale is net als een spellenbeurs de ideale manier om goedkoop aan spellen te geraken’ Maarten Lecleir

LEVEL ONE  39

Special Gezelschapsspellen zijn cool Maarten Lecleir leerkracht overdag, spelletjesfanaat in het weekend

‘Mijn collectie telt 580 spellen’ Maarten Lecleir (29) spreekt met zijn 580 spelletjes het saaie, nerderige imago van de bordspelen tegen. ‘Je moet nu eenmaal met een groep zijn om een spel te spelen, dat zorgt ervoor dat er niets zo sociaal is als een gezelschapsspel. Bovendien ga je door een spel te spelen, strategischer denken en je flexibeler opstellen.’

Maarten ontvangt mij in zijn pas verbouwde huis. Een plafond ligt er nog niet, de bedrading hangt er open en bloot. Maar in de woonkamer staat al wel een grote kast met allemaal gezelschapsspelletjes. ‘Dit is een deel van mijn verzameling de rest zit in dozen, verspreid bij ons mama en bomma.’ Spelletjes spelen duidelijk een belangrijke rol in het leven van Maarten. Zijn eerste aanraking met een bordspel buiten Monopoly of Vier op een rij, was Machiavelli (kaartspel waarin je door verschillende rollen aan te nemen zo snel mogelijk acht gebouwen moet bouwen).’ Als 17-jarige heb ik dat op vakantie in Frankrijk gespeeld en in het begin snapte ik er niets van. Toen ik terug thuis was, heb ik het nog een paar keer gespeeld met vrienden en vond ik het leuker en leuker.’ ‘Op de universiteit een paar jaar later speelde ik met kameraden gezelschapsspellen tijdens de pauze en de les. Ze stelden voor om naar een specialzaak te gaan om nieuwe gezelschapsspellen te zoeken en te spelen. Zo ben ik dankzij mijn

40  LEVEL ONE

vrienden, eerder toevallig in de spelletjeswereld terecht gekomen.’

Gateway games voor nieuwelingen Bij nieuwelingen in de wereld van gezelschapsspellen gebruikt men gateway games, speciale spellen om mensen warm te maken voor bordspellen. Enkele voorbeelden daarvan zijn: Ticket To Ride (familiespel waarmee je treinrails bouwt), Machiavelli (kaartspel) en Kolonisten van Catan (bordspel waar je door grondstoffen zoals graan, hout en steen zo snel mogelijk het grootste dorp moet bouwen). ‘Vanaf het moment dat je gebeten wordt door de bordspelmicrobe, kan het heel snel gaan.’ Als Maarten zegt dat hij ongeveer 580 spellen heeft, krijgt hij meestal de reactie: Amai dat is veel. Personen uit zijn directe omgeving liggen niet meer wakker van dat grote getal. Maartens neef Jonathan Jenné: ‘Maarten speelt al heel lang spelletjes. Met elk familiefeest had hij er wel eentje bij. Het verbaasd me dan ook niet dat zijn collectie zo uitgebreid is.’

Maarten zelf heeft ook een verklaring voor de uigesproken mening van bepaalde mensen op zijn verzameling. ‘Die mensen weten vaak niet dat ik al zes à zeven jaar bezig ben met spellen. Bovendien zitten er in die collectie een honderdtal uitbreidingen die ik niet als een spel op zich beschouw. Daarbovenop spreek ik met mijn maten af dat we niet allemaal hetzelfde spel kopen. Aangezien we toch samen komen om onze spelletjes te spelen. Dat sociale aspect is voor mij het leukste aan bordspelen en de reden waarom ik ermee ben begonnen. Ik kan een spel spelen, bijpraten met vrienden en zelfs nieuwe mensen leren kennen. Wie zegt daar nu nee op?’

Wat moet dat kosten? Ondanks zijn uitgebreide spelletjescollectie, heeft Maarten toch een limiet. Die heeft meer te maken met geld dan met het aantal spelletjes in zijn collectie. ‘Zo ga ik voor een simpel kaartspel geen 50 euro betalen. Voor een spel met een groot bord, veel kaarten en miniaturen wel. Maar zelfs dan

Gezelschapsspellen zijn cool Special

Een spel spelen en bijpraten met vrienden, zalig Maarten Lecleir geef ik niet meer uit dan 100 euro per spel.’ Ondanks deze hoge bedragen is het verzamelen en spelen van bordspellen geen dure hobby. Ook maarten’s neef Jonathan Jenné weet dat: ‘Ik heb zelf ook een aantal spelletjes liggen en die zijn zeker niet duur, als je weet waar je moet zijn. Zo zijn outletsales en spelletjesbeurzen ideaal om koopjes te doen. Maarten voegt daar nog aan toe: ‘Als je een spel koopt, kan dat op dat moment veel geld kosten, maar je krijgt er ook veel voor terug. Ik geloof niet dat ik aan mijn spelletjes meer geld uitgeef dan iemand die bijvoorbeeld elke week op café gaat. Pintjes kosten ook geld. Ik kies ervoor om niet op café te gaan en mijn geld te sparen om een spel te kopen. Alleen heb ik jaren plezier aan mijn spel. Dat zal de persoon op café niet kunnen zeggen van zijn pintjes.’

Deelnemen belangrijker dan winnen Met die 580 gezelschapsspellen is hij een geoefend bordspelspeler. Toch heeft het plezier voorrang op de overwinning. ‘In de eerste

Tips and tricks Voor zij die zin gekregen hebben om zich allerlei spelletjes aan te schaffen, geeft Maarten nog enkele tips mee. Ik ben al 7 jaar bezig met spellen, ik ben echt gebeten door de spelmicrobe. © Ann Goossens.

plaats zijn spellen voor mij een leuke manier om mijn vrije tijd te vullen. Met een groep vrienden rond de tafel een spel spelen en wat bijpraten. Ik speel voor het plezier, niet om te winnen. Ook al kan je tijdens elk spel makkelijk vals spelen. Het is veel leuker om plannetjes te smeden en te zien dat die werken dan effectief te winnen. Ik kan dus wel degelijk tegen mijn verlies.’ Maarten verbaasd zich er vaak over hoeveel personen er wel niet bezig zijn met gezelschapsspellen. ‘Toen ik een dikke zeven jaar geleden begon met de bordspellen, kende ik er zelf weinig van. Nu merk ik dat personen waar ik mee op de universiteit heb gezeten, collega’s op mijn werk, collega’s op mijn vorige werk veel weten over gezelschapsspellen. Meer dan ik vroeger. Wat opvalt is dat het vaak personen zijn die ouder zijn dan 20. Mensen die ervoor uitkomen dat ze een aantal bordspellen hebben en ook spelen. Kortom mensen zoals ik die zich niet schamen voor hun hobby of het imago dat eraan vast hangt.’

Ann Goossens  BP

Check eerst bordgamegeek, één van de grootste websites omtrent spellen. Je krijgt er ondermeer ratings en beoordelingen. Ben je iemand die houdt van lange spelletjes die vooral gebaseerd zijn op geluk? Dan koop je best Ameritrashgames. Deze term wordt gegeven aan spellen die uit Amerika komen. Speel je liever tactische spellen, die kort maar krachtig zijn, dan ga je best voor de Eurogames. Dat is de verzamelnaam voor gezelschapsspellen uit Europa. Heb je al wat spellen, dan is het een goed idee om regelmatig door je collectie te gaan. Zo speel je een spel dat onderaan je kast ligt nog eens opnieuw. Bovendien heb je het gevoel dat je een nieuw spel speelt zonder dat het je iets kost. Als je zelf een collectie hebt en je vrienden ook is het geen slecht idee om je verzameling op mekaar af te stemmen. Het is immers niet nodig om met z’n allen hetzelfde spel te kopen.

LEVEL ONE  41

Special Gezelschapsspellen zijn cool

Door de crisis komen er meer mensen naar een spellenbeurs Henk Visser

42  LEVEL ONE

Gezelschapsspellen zijn cool Special

Spellenbeurzen alsmaar populairder Spellenbeurs Zuiderspel in Eindhoven heeft dit jaar 1300 weten bezoekers te trekken. In 2012 hadden ze er ‘maar’ 910. ‘Dat is een stijging van 30 procent,’ zegt Henk Visser, de verantwoordelijke voor de promotie van Zuiderspel. Ook andere beurzen laten weten dat ze meer en meer volk over de vloer krijgen op hun spellenbeurzen. Maar hoe komt het nu dat steeds meer mensen naar spellenbeurzen gaan? De bezoekersaantallen van de spellenbeurzen stijgen de laatste jaren. Henk Visser: ‘We hebben een heel brede doelgroep. Gezinnen, dagjesmensen, veelspelers maar ook studenten.’ Voor al deze mensen is er wel wat op een spellenbeurs. Er zijn familiespellen, coöperatieve spellen, strategische spellen, kaartspellen, bordspellen, gezelschapsspelspellen die je enkel met twee spelers kan spelen of net met een grote groep en ga zo maar door. Er is zoveel keuze dat je niet met lege handen naar huis kan gaan.

Niets zo sociaal als gezelschapsspelen Hoe komt het nu dat steeds meer mensen een spellenbeurs bezoeken? Daar heeft Henk Visser een antwoord op. ‘De crisis is zeker en vast een belangrijke factor waarom we elk jaar bezoekers tellen. Want in tijden van crisis trekken mensen meer naar elkaar toe. Men zoekt elkaar vaker op om te helpen of om gewoon gezellig samen te zijn. Gezelschapsspellen ondersteunen dit groepsgevoel enorm. Men kan nu face to face zijn zegje doen tegen vrienden in plaats van over e-mail of sms.’ Het gegeven van iedereen in een eigen kamer voor zijn eigen tv verdwijnt stilaan en maakt plaats voor samen plezier maken. Een tendens waar velen blij om zijn. Niet alleen de crisis is een reden waarom meer mensen een spellenbeurs bezoeken. Vaak kan je gezelschapsspellen niet op een andere manier verkrijgen. Het internet biedt natuurlijk wel mogelijkheden, maar vaak willen kopers liever een spel eerst spelen alvorens

LEVEL ONE  43

Special Gezelschapsspellen zijn cool

spellen

ondersteunen groepsgevoel

Henk Visser

het te kopen. Zo heb je een idee of een spel de moeite waard is, of het past bij de spellen die jij graag speelt. Daarbovenop leer je een gezelschapsspel pas echt kennen als je het speelt.

Zowel spelgroentjes als spelprofs welkom

De meeste mensen die naar een beurs gaan, zitten vaak al in het wereldje van het spelgebeuren en weten dus perfect wat ze willen. Deze spelliefhebbers checken op voorhand welke groothandelaars er aanwezig zijn op de beurs en met welke spellen. Dan maken ze een selectie van de spellen die ze willen spelen en welke gezelschapsspellen in aanmerking komen om te kopen. Evengoed welkom zijn de personen die nog niet vertrouwd zijn met het gezelschapsgebeuren. De aanwezige vrijwilligers helpen je graag verder. Aan de hand van de spellen die je al gespeeld hebt en je interesses, gaan ze mee op zoek naar het ideale spel voor jou. Ook de allerkleinste hoeven zich niet te vervelen op een spellenbeurs. Vaak is er aangepaste animatie voorzien. Met gezelschapsspellen op hun maat, kleurplaten, en de mogelijkheid om je te laten grimmeren. Jong en oud kan zich dus met gemak een hele dag amuseren op een spellenbeurs.

Goed voor de portemonnee

Spellenbeurzen hoeven ook helemaal niet duur te zijn. Voor vijf à zeven euro ben je binnen en kan je gratis alle aangeboden gezelschapsspellen spelen. De meeste beurzen zijn ook heel toegankelijk. Er is nog meer goed nieuws voor je portemonnee. Je kan vaak koopjes doen op beurzen. Groothandelaars bieden pakketten van drie spellen aan voor maar 50 euro.

Ann Goossens  BP

44  LEVEL ONE

Gezelschapsspellen zijn cool Special

Spellenavond is ideale first date Ben je een nerd als je met vrienden afspreekt om samen gezelschapsspellen te spelen? NEE! Krijgen spellenbeurzen steeds meer mensen over de vloer? JA! Dit zijn twee zaken die je ondertussen al weet, maar wat je nog niet wist is dat een spellenavond met vrienden de perfecte eerste date is. Als vrienden mij vragen voor een spellenavond, ben ik altijd verrast hoeveel volk erop afkomt. Bovendien zie ik steeds nieuwe gezichten op zo’n avond. Het is de ideale manier om nieuwe mensen en gezelschapsspellen te leren kennen. Vaak hebben die spelers ook een spel bij dat je nog niet kent. De mix van jongens en meisjes is altijd leuk. Niet alleen zorgt het voor prettig gestoorde taferelen zoals een jongen die absoluut niet tegen zijn verlies kan en met van alles begint te gooien. Of een meisje dat maar niet kan winnen en dan maar begint te huilen als een klein kind. Eveneens zorgt het voor variaties in de gezelschapsspellen. Het is algemeen geweten dat jongens doorgaans liever tactische spellen spelen. Dat doet hen volgens mij aan voetbal denken, zo hebben ze het gevoel dat ze toch hard aan het werk zijn wanneer ze op hun gat zitten. Meisjes spelen dan weer liever spellen die er mooi uitzien en waar veel geluk mee gemoeid is. Op die manier hebben ze evenveel kans om het spel te winnen als de tactische jongens.

Je leert van alles nieuw kennen op een spellenavond, zo ook je date. Aangezien je met gezelschap moet zijn om gezelschapsspellen te spelen, is er altijd wel iemand die iets te vertellen heeft, dus bye bye awkward stiltes. Maak er ook een gewoonte van om minstens één iemand uit te nodigen die dommer en lelijker is dan jij. Op die manier ben je zekerder dat je lief niet met de verkeerde aan de haal gaat. Een spellenavond heeft zowel zijn voordelen voor de man als voor de vrouw. Want als man laat je gewoon je macho-gevoel naar boven komen. Doe er namelijk alles aan om het spel te winnen en zo ook het hart van je geliefde. Als vrouw laat je, je tederheid zien, door de man in kwestie te laten winnen en hem te zeggen hoe goed hij wel niet gespeeld heeft. Dit alles kan je doen zonder je zorgen te maken of je haar wel goed ligt, er iets aan je mond hangt en je wel genoeg geld bij hebt voor die dure drankjes van je liefje. Dus als je het wat slim speelt, heb je op het einde van de spellenavond het spel gewonnen en een nieuw lief. Alleen maar voordelen dus. Ik zou zeggen laat allemaal je vooroordelen achterwege. Haal je spellen vanonder het stof, nodig wat vrienden uit en je bent vertrokken. Ben je het beu om steeds drie in plaats van vier op een rij te halen en altijd de Meir mis te lopen tijdens een spelletje Monopoly. Surf dan eens wat rond op het internet en wie weet vind je wel jouw ideale spel. In ieder geval, dit is een discipline waarin de Olympische gedachte niet telt. Op een spellenavond is winnen belangrijker dan deelnemen.

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  45

tussendoor

Top 1. Blokus. Bij dit strategisch spel is het de bedoeling je blokken zo snel mogelijk weg te spelen. Blokus kreeg een 9.2/10 van de leden van Spellenclub 13. 2. Santoska. Dit kaartspel vereist denkwerk van zijn spelers. Spellenclub 13- leden gaven Santoska een 7.5/10. 3. Pit. In dit spel moet je kaarten ruilen en verhandelen. Pit kreeg een score van 7.3/10 van de leden van Spellenclub 13. 4. Jungle Speed. Snel zijn is de boodschap bij dit spel. Speel als eerste je kaarten weg en win. Jungle Speed kreeg een 7/10 van de leden van Spellenclub 13. 5. Take 5. Bij dit kaartspel heb je een streepje voor als je snel kan rekenen. Take 5 kreeg een 6.8/10 van de leden van Spellenclub 13. Foto’s: Spellenclub 13

46  LEVEL ONE

vijf

Spellenclub 13 heeft een top vijf leukste tussendoorspellen opgesteld. Dat deden ze aan de hand van de meningen van hun leden. Een tussendoorspel is eentje dat een korte spelduur heeft en gemakkelijk uit te leggen is. Het zijn spellen die je snel en overal kan spelen. Er komen steeds meer spellenclubs anwege de democratische prijs en het grote aanbod aan spellen. Spellenclub 13 is één van de vele spellenclubs in ons land. Voor één euro kan je deelnemen aan een spellenavond en zo nieuwe spellen ontdekken of oude herontdekken. Spellenclubs zijn interessant voor mensen die graag op de hoogte blijven, maar niet veel tijd hebben om naar spellenbeurzen te gaan. Of voor mensen die nieuw zijn in het spellengebeuren en rustig willen beginnen. De leden en organisatoren van Spellenclub 13 komen altijd samen in Wevelgem. Hoeveel leden de club precies heeft, is niet bekend. Er komen er namelijk elk seizoen bij en er vallen er altijd af. Toch mag je ervan uitgaan dat Spellenclub 13 uitgebreid is. Dankzij de mening van de leden van de spellenclub, konden ze een lijst opmaken van de vijf tofste tussendoorspelletjes. Hier staan ze op een rijtje. 1. Op nummer één staat Blokus. Het is een strategisch spel dat veel weg heeft van Tetris, aangezien de blokken ongeveer dezelfde kleuren en vormen hebben. Het zijn die blokken die de spelers zo snel mogelijk op het bord moeten leggen. Want hoe sneller je al je blokken weglegt, hoe meer kans je hebt om te winnen. Je mag je blokken natuurlijk niet zomaar leggen, ze moeten minstens één hoek van een al liggende blok raken. Dat is zowat de enige regel die Blokus heeft en meteen

tussendoor

tussendoorspelletjes ook één van de redenen waarom het spel op nummer één staat in deze lijst. De andere reden zijn de korte spelduur, ongeveer 20 minuten, en het feit dat je het spel zowel met twee als met vier spelers kan spelen. 2. Het kaartspel Santoska is de nummer twee. Als je de spelregels en de kaarten bekijkt, lijkt het een ingewikkeld spel. Dat veranderd naarmate je het een paar maal speelt. De bedoeling van het spel is dat je goed nadenkt en nadien de beste keuzes maakt met de kaarten die je in je hand hebt en die op tafel liggen. Het doel van het spel is zo weinig mogelijk punten scoren ofwel net 100. Santoska staat op nummer twee omdat elk spel dat je speelt anders is, de uitslag zal bijna nooit twee maal hetzelfde zijn. Daarbovenop is het een kort spel, circa 30 minuten, en kan je het met twee tot zes spelers spelen. 3. Op plaats drie staat Pit. In dit spel moet je kaarten ruilen en verhandelen met je medespelers. Doel van het spel is negen dezelfde kaarten verzamelen. Pit lijkt dus een beetje op Kwartet, alleen wat uitgebreider. Want nu doet er ook een bel mee waar je op slaat wanneer het ruilen mag beginnen en om aan te geven dat je negen dezelfde kaarten hebt en dus gewonnen bent. Naast dit basisspel zijn er ook variaties, zoals met gebaren in plaats van met geluiden communiceren. Pit kan je vanaf drie tot en met acht spelers spelen. net als Santoska duurt Pit ongeveer 30 minuten alvorens er een winnaar uit de bus komt. 4. De nummer vier uit deze lijst, Jungle Speed, is zonder twijfel het makkelijkste spel. Degene die als eerste al zijn kaarten weet weg te spelen wint, met andere woorden, de snelste. Zo gaat Jungle Speed in z’n werk. Iedereen krijgt een gelijk aantal kaarten. Op elke kaart staat een figuur die ook

een bepaalde kleur heeft. Iedereen draait tegelijk een kaart om. Heeft de figuur op jou kaart dezelfde vorm als die van een tegenspeler, dan moet je om ter eerste de totem die op tafel staat vast nemen. Pas op, grijp je ernaast, of laat je de totem vallen wint de andere en krijg je al zijn reeds afgelegde kaarten. Vingervlugheid en een stel goede ogen zijn vereist voor Jungle Speed. Je kan het spel spelen met twee tot 80 spelers of meer. Zolang er ruimte is en genoeg kaarten kan iedereen mee spelen. Net als zijn twee voorgangers speel je ongeveer 30 minuten over Jungle Speed. 5. Als afsluister is er het kaartspel Take 5. De kaarten zijn genummerd van 1 tot en met 104, daarnaast staan er op elke kaart koeienkoppen, die vertegenwoordigen de minpunten van het spel. Je legt vier kaarten open op tafel. Uit de overige kaarten geef je er elke speler 10. Dan kan het spel beginnen. Elke speler kiest één kaart uit zijn hand en legt die gedekt op tafel, dan draaien alle spelers tegelijk hun kaart om. Degene met het laagste cijfer begint en legt zijn kaart aan bij één van de vier kaarten die al op tafel liggen. Zo vorm je vier rijen. Je moet rekening houden met deze regels: het getal op je kaart moet altijd hoger zijn dan het getal op de kaart(en) die er al liggen en je moet ze in de rij leggen met het kleinste verschil. Het zijn maar twee regels maar ze veranderen wel de hele loop van het spel.De andere spelers doen net hetzelfde, onthoud wel dat de speler met het laagste cijfer eerst mag leggen. Als de rij vijf kaarten telt en jij de zesde legt, heb je pech want dan neem jij de vijf kaarten die er liggen, Take 5. Als je 66 of meer koeienkoppen hebt, ben je verloren. Het is dus de bedoeling om zo weinig mogelijk een Take 5 te doen.

Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  47

tussendoor

‘Een spel is niet zo duur als vele mensen denken’ Maarten Lecleir

48  LEVEL ONE

reviews

De Poorters van Nieuwstad een spel voor gevorderden De Nederlandse groothandel 999 Games die ons eerder al Kolonisten van Catan, Machiavelli en De Weerwolven van Wakkerdam bracht, heeft een nieuw spel uit. Voor het maken van het nieuwe spel, De Poorters van Nieuwstad, werkte 999 Games samen met spelliefhebbers om zo het perfecte spel te creëren. Hoewel het spel zeker goed in elkaar zit, is het geen spel voor beginnelingen.

De Poorters van Nieuwstad is via crowdsourcing tot stand gekomen. De bekende Nederlandse groothandel, 999 Games heeft zijn expertise gebundeld met de wensen van spelliefhebbers. De Poorters van Nieuwstad oogt beloftevol. De doos, de kaarten en de chipjes, het ziet er allemaal mooi uit. Vooral het grote speelbord spreekt tot de verbeelding. Het heeft een bosgebied, een stedelijk gebied en een zee. Toch, kan een speelbord als dat van De Poorters van Nieuwstad bij sommigen tot paniekaanvallen leiden en dan hebben we het nog niet over de vele kaarten, speltegels en chipjes gehad.

Door de bomen het bos niet meer zien De hoeveelheid chipjes zijn er nochtans om duidelijkheid te scheppen. Elke speler heeft zijn eigen kleur en kan een chip leggen op gebieden die van hem zijn. Als je chipjes op zijn, kan je niets meer bouwen. Kaarten heeft De Poorters van Nieuwstad ook genoeg. Een speler heeft de keuze uit verschillende rollen die hij kan aannemen om er voordeel uit te halen. Een handelaar zorgt ervoor dat je goederen

kan verhandelen op de markt. Een houthakker hakt een speltegel om. Zo zijn er vijf rollen en dus ook vijf kaarten. Dan zijn er de speltegels. In het begin van het spel liggen ze allemaal op de boskant. Het is natuurlijk de bedoeling om de tegels te verwijderen en te bouwen. Daarvoor leg je bouwtegels.

Niet zo moeilijk als het lijkt

Ondanks dit alles wordt De Poorters van Nieuwstad logisch en zelfs gemakkelijk eens je het speelt. De beste manier om het spel te ontdekken, is eens af zakken naar een spelletjesbeurs. Daar leggen vrijwilligers van 999 Games met plezier het spel uit, zo hoef je al de spelregels niet zelf door te nemen en kan je vragen stellen als je op problemen stuit. De Poorters van Nieuwstad speel je oorspronkelijk met z’n vieren, maar er is ook een variant om het met twee te spelen. Je draait gewoon het speelbord om en leest de spelregels voor twee spelers en je bent vertrokken. Ik speel zelf graag gezelschapsspellen, toch zijn ellenlange en moeilijke spelen niet aan mij besteed. Ik was in het begin dan ook niet happig om De Poorters van Nieuwstad te spelen, maar de

speelstand trok zoveel volk, dat het toch echt wel de moeite moest zijn. Nu ben ik blij dat ik het spel gespeeld heb, want het zit echt goed in mekaar. Het leukste aan De Poorters van Nieuwstad is dat je (idealiter) met z’n vieren samen speelt om een stad te bouwen. Een stad waarin je probeert er zelf zoveel mogelijk uit te halen. Je bouwt een aantal gebouwen samen zoals de kerk en de gevangenis. Daarnaast bouw je eigen gebouwen naar keuze zoals een huis, een bakkerij, een houtzagerij. Je probeert strategisch de gebouwen uit te kiezen waar de stad iets aan heeft, maar waar jij zelf ook het meeste winst uit haalt. Wie dat het beste doorheeft, wint het spel. Het spel oogt ingewikkelder dan het is. De truc is om je niet te laten ontmoedigen door de hoeveelheid aan kaarten, spelregels en chipjes en het gewoon te spelen. Na enkele rondjes heb je het zeker begrepen en wie weet zelfs een tactiek uitgedokterd om De Poorters van Nieuwstad te winnen. Ann Goossens  BP

LEVEL ONE  49

Reviews

Films Iron Man 3 Genie Tony Stark (Robert Downey Jr.) moet in het derde deel van de serie weer een slechterik bekampen. Ditmaal zet aartsvijand The Mandarin (Ben Kingsley) de lijnen uit in de eerste Iron Man film onder regisseur Shane Black, bekend van de culthit Kiss Kiss Bang Bang uit 2005. Tussendoor is de man in het ijzeren pak op zichzelf aangewezen, waar hij de nodige moeite mee lijkt te hebben. Na twee films van voormalig succesvol regisseur Jon Favreau moest de nieuwe man aan het roer Shane Black de films opnieuw heruitvinden. Na het magistrale eerste deel en het iets mindere tweede deel zorgde Black voor een persoonlijke en meer humoristisch getinte aanpak. En die aanpak loont, dat is wel duidelijk. Door de rake en donkere humor leef je meer mee met Tony Stark, die zichzelf in deze film (soms wel heel) kwetsbaar opstelt. Daarnaast steekt een kindsterretje zijn neus aan het venster dat voor één geen keer irritant rotjoch is. Verder schittert Ben Kingsley als slechterik The Mandarin en komt er een plottwist voorbij die hardcorefans wel eens tegen het harnas in kan jagen. Een razendsnelle, spectaculaire popcornflick met oude actiefilminvloeden zoals ze nog maar weinig gemaakt worden. Bart Perdieus  AG

Wreck-it Ralph

De nieuwste animatiefilm van Disney Animation Studios (eens niet gemaakt door hitkanon Pixar) Wreck-it Ralph vertelt het verhaal van de slechterik Ralph uit het fictieve videospel Fix-it Felix. Deze bad guy is het beu om altijd als een slecht iemand bestempeld te worden en besluit om zijn droom van eens een held te zijn, te vervullen. Zijn queeste brengt echter chaos in het ganse arcadekastenhuis waar hij woont. Buiten enkele episodes van de tv-series The Simpsons en Futurama te regisseren, was regisseur Rich Moore een volstrekte onbekende in Hollywood. Dat is ondertussen wel wat anders, na het succes van zijn eerste langspeelfilm Wreck-it Ralph, die nu op dvd en Blu-ray verschenen is. Wat Moore in de eerste helft van de flick toont, is van een onkenbaar hoog niveau. In enkele rake scènes worden gamefans meteen op hun wenken bediend met 8-bit geluidjes, het herkenbare vallen van een munt in een arcadekast, de ganse historie van arcadecentra in enkele seconden en ga zo maar door. De film zit vol met referenties naar de videospelcultuur waardoor je oren en ogen tekort komt om alle referenties te zien en te horen. Des te jammer dat de film vanaf het middenstuk wat ineen stuikt. Voor een film waar het hoofdpersonage in de titel staat, verwacht je wel dat de plot rond Ralph draait. Hoewel Sarah Silverman (Vanellope) het uitstekend doet als stemacteur, mocht het verhaal wat minder rond haar draaien want ze valt net niet enerverend te noemen. Wat dan weer wel snor zit, zijn de prachtige animaties, het uitstekende stemmenwerk van Jane Lynch (Calhoun) en Alan Tudyk (King Candy) en de hoge funfactor voor zowel de kinderen als hun ouders. Een goede familiefilm voor jong en oud. Bart Perdieus  AG

50  LEVEL ONE

reviews

Games The Blockheads iOS Gratis Minecraft is sinds zijn release eind 2011 de meest populaire pc-game dus was het niet verwonderlijk dat er vele games zouden uitkomen die wilden meevaren met het succes van het zandbakspel. Wil je een gratis oplossing voor het volwaardige alternatief, dan is dit de applicatie die je moet downloaden. Net zoals bij de game waar het zijn mosterd vandaan heeft gehaald, is The Blockheads met zijn willekeurig gegenereerde werelden onmiddellijk een verslaving. Hoewel de wereld soms nogal wat kaal oogt en je lang moet spelen om iets te verwezenlijken, is deze game met zijn ongelooflijke vrijheid verplicht voer voor iPhone- en iPadbezitters.

Bart Perdieus  AG

Temple Run 2 iOS/Android Gratis Na het ontzettend succesvolle eerste deel, leek het niet lang eer er een sequel zou komen van Temple Run. Dit reflexenspel veroverde in 2011 al snel de harten en de vingertoppen van menig casual gamer. Des te jammer dat het vervolg op weinig trekt. Er is dan wel een grafische update doorgevoerd, aan het spel zelf is er nauwelijks iets veranderd. De makers gaan hiermee duidelijk voor snel winstbejag door een bijna regelrechte kopie te produceren. Blijf dus met je handen van deze game, die zelfs met zijn gratis kostrpijs de moeite niet is om op je smartphone of tablet te pleuren. Bart Perdieus  AG

LEVEL ONE  51

tussendoor

‘De outletsale van 999 Games gaat door in hun magazijn’ Erwin Pauëlsen

52  LEVEL ONE

comics

LEVEL ONE  53

comics

54  LEVEL ONE

Colofon Verantwoordelijke uitgevers Ann Goossens en Bart Perdieus

Eindredactie

Bart Perdieus en Ann Goossens

Grafische vormgeving

Ann Goossens en Bart Perdieus

Drukkerij

C + Printing Hanswijstraat 9 2800 MECHELEN 015/ 28. 01. 60

Redactie

Bart Perdieus en Ann Goossens

Beeldredactie

ONE

Bart Perdieus en Ann Goossens

Webredactie

Ann Goossens http://www.journo.be/wordpress25/

LEVEL ONE  55

rubriek

56  LEVEL ONE