WAT JE LEERT IN DE JEUGDBEWEGING

‘CHIRO, DA’S DE SCHOOL VAN HET LEVEN’

TEKST Fee Dubois

Om op kamp een tent op te zetten heb je kracht en denkwerk nodig. Maar zelfs dan kom je nergens als je niet weet hoe je moet samenwerken. Gelukkig krijg je binnen een jeugdbeweging ook een flink pak levenslessen mee. Wij spraken met verschillende leidinggevenden uit de grootste jeugdbewegingen van België, die elk op hun eigen manier wijsheid halen uit het werk dat ze doen.

DE MEESTE LEDEN ZITTEN AL VAN KLEINS AF AAN IN EEN JEUGDBEWEGING. © Fee Dubois

Tina Schuermans is al vier jaar lang voorzitter van Chiro Nationaal en staat dus aan het hoofd van de grootste jeugdvereniging van Vlaanderen. Maar voor haar voorzitterschap zat Tina ook gewoon in de jeugdbeweging. ‘Ik heb als lid geleerd dat naar de Chiro gaan zoals thuiskomen is. Ik werd toen ik klein was nogal vaak gepest op school omdat ik ros haar had. Toen ik uiteindelijk besloot om naar de Chiro te gaan, kwam ik in een groep terecht waar toevallig heel veel rosse mensen zaten. Ik had plots een plek gevonden waar ik thuishoorde. Dat gaf mij eindelijk de vrijheid om mezelf te zijn.’ Tina heeft veel meegenomen vanuit haar Chirocarrière naar haar professionele setting. ‘Wat vroeger mijn leidingsploeg was, is nu mijn team van collega’s.’ Om met hen beslissingen te kunnen maken steunt Tina deels op wat ze leerde in de Chiro. Vooral bij het teamoverleg komt dit van pas. ‘Ik heb veel uit de vroegere leidingskringen geleerd en meegenomen naar mijn loopbaan. Soms denk ik: amai, bij de Chiro lukt het onderhandelen beter dan in een collegiale sfeer. Het is wel grappig dat jongeren vaak beter kunnen overleggen en veel punctueler zijn. Werkomgevingen zijn vaak veel langdradiger.’

‘NAAR DE CHIRO GAAN IS THUISKOMEN’

TINA SCHUERMANS, VOORZITSTER CHIRO NATIONAAL

De jeugdbeweging is volgens Tina een plaats waar je fouten kan maken: ‘En daar heb ik veel uit geleerd. Het is belangrijk, om die omgeving te hebben waarin je kan groeien. Je zit samen met een groep gelijkgestemden, iedereen heeft eenzelfde doel. Hierdoor is er de ruimte om dat gesprek te openen wanneer er een fout wordt gemaakt. Door open communicatie worden fouten niet stilgezwegen, maar juist besproken zodat ze in de toekomst vermeden kunnen worden. Het is ook belangrijk dat iedereen op dezelfde lijn staat. Er is binnen jeugdbewegingen geen hiërarchie. Ook al is iedereen zo verschillend, je bent er allemaal gelijk. Er kruipt erg veel tijd in een werking, maar alle energie die je erin steekt, krijg je dubbel terug.’

IMPLICIET LEREN

Ook Jeroen Camps, docent groepsdynamica aan de hogeschool Thomas More, vertelt dat omgaan in groepen zoals jeugdbewegingen erg waardevol is als kind. ‘Je leert er zaken aanvoelen die later belangrijk kunnen zijn, zoals communiceren met elkaar, leiding nemen en sociale vaardigheden uitoefenen.’ Ook het leerproces speelt een rol, want binnen de jeugdbeweging is impliciet leren belangrijk.

‘Impliciet leren zorgt ervoor dat je leert vanuit het gedrag van andere mensen. Wanneer leden uit een jeugdbeweging de leiding vrijwillig werking ziet geven, gaan zijzelf sneller geneigd zijn om zich ook onbaatzuchtig te gedragen. Dit heeft natuurlijk ook een keerzijde. Wanneer een leidingsploeg niet gemotiveerd is en enkel in de zetel hangt, dan gaan de leden zich ook zo gedragen. Daarom worden binnen jeugdbewegingen de leidersfiguren vaak als helden beschouwd.’ 

DRIE LEIDINGGEVENDEN AAN HET WOORD

Niemand die zo goed weet wat je leert in een jeugdbeweging als een leidingsploeg die zich er elke week voor inzet. Drie leidinggevenden uit de grootste jeugdbewegingen van België vertellen.

‘CHIRO IS VOOR MIJ EEN BEETJE DE SCHOOL VAN HET LEVEN.’ © Cherasia Amsalkhir

Cherasia Amsalkhir (19) begon zes jaar geleden aan haar Chirocarrière in Chiro Ringo in Huizingen. Ondertussen is ze al drie jaar leiding en hoofdleiding en is haar Chirogroep iets onmisbaars geworden in haar leven. ‘Chiro, dat is familie. Ik kan het moeilijk anders beschrijven. Het is een gevoel van thuiskomen dat je nergens anders vindt. Je kan het kind in je loslaten en goed het varken uithangen, wanneer dat thuis vaak niet mag. Mensen zeggen vaak dat je niet met iedereen kan leren samenwerken. De Chiro bewijst voor mij het tegendeel. Doordat je als lid zo vaak met elkaar hebt gespeeld, weet je perfect op welke manier je moet samenwerken wanneer je leiding wordt. Dit neem je ook mee naar later. Chiro is voor mij een beetje de school van het leven. Iedereen heeft binnen de leidingsploeg ook een gelijke stem, waardoor er ruimte is om te groeien.’

‘Ik heb binnen de Chiro ook geleerd dat het belangrijk is om door te zetten. Als lid, maar ook zeker als leiding. Er gaan altijd minder leuke momenten zijn, maar toch je best doen en je smijten is zo belangrijk. Vaak is het ook de groep en de mensen rondom jou die het de moeite waard maken. Als je dan aan het einde van het jaar met de kinderen op kamp bent, weet je waarvoor je het allemaal voor doet. Al die blije gezichten en gekke avonturen, zoiets is onbetaalbaar.’

‘IK HEB IN DE AFGELOPEN TWAALF JAAR ER VEEL GELEERD.’ © Tanguy Hulsmans

Tanguy Hulsmans (19) is een echte rot in het vak. Hij zit al twaalf jaar lang in de Scouts Unité Chevalier Saint-Paul van Kasteelbrakel. Hij is er al drie jaar leiding en verantwoordelijk voor de geloften.

‘Mijn hele vriendengroep ging naar de scouts, dus het was voor mij een logische stap om ook eens mee te gaan. Ik heb er in de afgelopen twaalf jaar erg veel geleerd. Over mezelf en mijn karakter, maar ook over hoe je met andere mensen moet omgaan. In een ploeg zitten zoveel verschillende ideeën en daardoor leer je accepteren dat het niet altijd gaat zoals jij het in je hoofd hebt. Je houdt het niet vol als je als leidingsploeg niet leert om naast elkaar te staan. Je zal altijd met moeilijke gevallen moeten kunnen omgaan, daarom is mensenkennis belangrijk. Weten met wie je kan lachen en bij wie je iets voorzichtiger moet zijn, ook voor de ouders.’

‘Ik werk ook al drie jaar mee aan de geloften binnen de scouts. Dat is een soort bundel die je krijgt als lid met allerlei reflecties over wie we zijn en wat er beter kan. Daar haal je natuurlijk ook veel lessen uit. Als leiding proberen we de leden zo goed mogelijk op het leiderschap voor te bereiden, maar je kan nooit op voorhand weten hoe mooi het wel niet is. Ja, er kruipt enorm veel tijd in en je moet dingen leren organiseren en plannen. Maar ouders en leden die je komen bedanken, daar gaat niks boven.’ Arden Cornelis (20) zette samen met haar vrienden twee jaar geleden een nieuwe KLJ op poten, die ondertussen al bijna honderd leden telt. Zelf is ze ook hoofdleidster en stuurt ze een leidingsploeg van vijftien personen aan.

‘Ik had altijd het gevoel gemist om in een jeugdbeweging te zitten. Toen KLJ Nationaal ons via het speelplein vroeg of we een nieuwe KLJ wilden starten, hebben we meteen toegezegd. Het was een hele zoektocht en het was niet altijd even gemakkelijk, maar wat je ervoor terugkrijgt, is iets wat geld nooit kan betalen. Je krijgt zoveel voldoening van al die blije kinderen en de vriendschapsband met de leidingsploeg. Wat ik vooral heb geleerd binnen de KLJ is samenwerken met verschillende soorten mensen met verschillende soorten ideeën. Maar ook praktisch heb ik de voorbije twee jaar veel geleerd. Vooral op administratief en communicatief vlak.’

‘In een leidingsploeg zitten brengt natuurlijk veel verantwoordelijkheid met zich mee. Daar leer je dan ook mee omgaan. Je bent tenslotte met kinderen bezig en het is belangrijk dat zij zich hier veilig voelen en kunnen groeien. Zo kunnen zij het misschien ooit met evenveel enthousiasme van ons overnemen en onze waarden aan een volgende generatie doorgeven.’