POTATO-SCIENCE

VANAVOND DOEN WE EENS NIET VAN TAKE-AWAY

BETER KOKEN EN BETER ETEN MET potato-science

TEKST Leïlani Duroyaume

Gezond eten begint bij begrijpen waarom het belangrijk is om zorg te dragen voor je lichaam. Dit leer je niet altijd op school, hoewel het wel van levensbelang is. Frieten, take-out en fastfood zijn makkelijk maar met een beetje voedingskennis kan je al een verschil maken.

Op kot is het makkelijker om eten te bestellen dan zelf een maaltijd te koken, toch? Bovendien is het leven van een student een druk bestaan. Twee uur zwoegen in de keuken is niet altijd even evident. Vaak weten we dat we ongezond bezig zijn, maar verandert er niets aan onze gewoontes. Volgens Griet Vanderspikken, voedingsdeskundige bij voedingsinformatiecentrum NICE, zijn kortetermijneffecten belangrijker voor jongeren dan hun langdurig welzijn. Betere sportprestaties of een mooier uiterlijk komen boven een goede gezondheid te staan. Maar wat valt daaraan te doen? ‘Je kan mensen op twee verschillende manieren motiveren om gezonder te eten’, zegt Vanderspikken. ‘Gecontroleerde motivatie wordt opgelegd door externe druk, bijvoorbeeld omdat het moet van de ouders. Bij autonome motivatie zie je zelf het belang ervan in. Autonome motivatie werkt daarom ook beter en kan gedragsverandering op lange termijn opwekken. Daarbij is het vooral belangrijk om te wijzen op de voordelen van gezonde voeding en niet op de nadelen van ongezonde voeding.’ Voedingswetenschap is een ingewikkelde studie, maar een goede basiskennis kan voor iemand die gezonder wil koken het verschil maken. Daarnaast is het belangrijk om te weten hoe je deze potato-science in de praktijk kan gebruiken. ‘VETTEN ZIJN NOG STEEDS ESSENTIËLE VOEDINGSSTOFFEN’ EIWITTEN zijn de belangrijkste bouwstoffen en onderhoudsmaterialen van het lichaam. Eiwitten bevatten aminozuren die nodig zijn voor de opbouw van cellen en spieren. Ze spelen een

DE BOUWSTENEN VAN HET LICHAAM

Als gezond eten begint bij weten waarom we geen pot Nutella mogen leegeten op een avond tijd, dan is begrijpen wat de verschillende voedingsstoffen doen voor ons lichaam even belangrijk. KOOLHYDRATEN worden vaak verward met suikers maar ze hebben een andere functie. ‘Ze zijn een belangrijke bron van energie voor onze lichaamscellen, spieren en hersenen’, zegt Vanderspikken. ‘Ze worden afgebroken tot glucose, die als brandstof kan dienen.’ Suikers zijn voornamelijk smaakmakers en bevorderen de houdbaarheid en structuur van voedingsmiddelen. Aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten en brood zijn de belangrijkste bronnen van koolhydraten. Vervolgens heb je de grootste boosdoener van ongezonde voeding: VETTEN. ‘Hoewel vetten in overdaad schadelijk zijn, zijn ze nog steeds essentiële voedingsstoffen. Ze vervullen verschillende functies in het lichaam en bevorderen de opname van vetoplosbare vitaminen. Daarnaast staan ze in voor de aanbreng van essentiële vetzuren.’ VOEDINGSVEZELS zijn de duizendpoot van het menselijke lichaam. Ze bevorderen onder andere de stoelgang, beïnvloeden het glucose- en insulinegehalte in het bloed en kunnen een cholesterolverlagende werking hebben.

rol in het vervoeren van stoffen doorheen het lichaam en veel van onze natuurlijke hormonen zijn eiwitten. Ze zijn dus onmisbaar in een gebalanceerd dieet.

TIPS & TRICKS

‘De manier waarop we voedingsmiddelen bereiden, heeft een invloed op de aanwezigheid van essentiële voedingsstoffen en de voedingswaarde van het voedingsmiddel’, zegt Vanderspikken.

Op de website van NICE is een schat aan tips & tricks te vinden over hoe je best je maaltijden bereidt. De belangrijkste tien tips staan hieronder voor je samengevat. n

Valeria boltneva, nastya sensei DANA TENTI & KLAUS NIels (BOVEN NAAR ONDER) ©

10 TIPS OM JE MAALTIJDEN GEZOND TE BEREIDEN

Bak met plantaardige vetstoffen. Zachte of vloeibare margarines of olie zijn de beste optie bij het bakken van vlees en groenten. Zo beperk je de hoeveelheid verzadigde vetten in je dieet. Halfvolle boter en minarine bevatten te veel water en zijn dus niet geschikt om te bakken. Kies daarom voor vetstoffen op basis van olijf-, zonnebloem-, maïs- of arachideolie.

Gebruik een pan op maat. Wanneer een braadpan te groot is, bestaat de kans dat de overtollige vetstof aanbrandt wat leidt tot het ontstaan van kankerverwekkende stoffen. Stomen is een goed alternatief voor koken. Doe water in een kookpot en breng het aan de kook, leg je groenten in een zeef en hang het over de rand van de kookpot. Dek af met een deksel. Er is geen rechtstreeks contact met het kookwater, dus mineralen en wateroplosbare vitaminen blijven hierdoor beter behouden.

Bij pocheren gaar je je voeding in water dat net niet kookt. Hierdoor blijven, net als bij stomen, de voedingswaarde en smaak van je voedingsmiddelen beter behouden.

Kook- of pocheervocht bevat een hoop voedingsstoffen en is ideaal om te verwerken in soepen en sauzen. Zo gaat er niets verloren.

Volkoren pasta is een gezonder alternatief voor witte pasta en verandert niets aan de smaak.

Bevat het receptje dat je wil maken geen groenten? Serveer een portie groenten apart bij het gerecht.

Vervang vette kazen zoals roomkaas of mascarpone door een lichter alternatief. Ricotta of cottage cheese zijn hier ideaal voor.

De hoeveelheid suiker in een recept kan je vaak verlagen met een derde of de helft. Let wel op, dit geldt niet voor patisserie.

Gepaneerde producten absorberen meer vet tijdens de bereiding dan niet-gepaneerde voedingsmiddelen. Let dus op met schnitzels en nuggets.