RUIS

MAANDBLAD // #01 // MEI 2016 // N째 1 // KUNST + MUZIEK

MICHELLE BREEMERSCH // KUNST OP ZWART ZAAD // STRAATKUNST IN BERLIJN // STREAMING // ARNO EN HIDDE MOENS // WHISPERING SONS

keer op keer op keer op keer op keer op keer op keer op keer alles keert weer

COLOFON Redacteurs

Jitse De Lauw Sam Broeckhoven

Eindredacteurs

Jitse De Lauw Sam Broeckhoven

Uitgever

Thomas More

Met dank aan

Werner Goosens Erik Roosens Luuk Sengers Annick De Pauw Renaat Bogaert Dichtatuur

Coverbeeld

Michelle Breemersch RUIS

2 05/2016

EDITO

In een wereld van verandering kan ook de kunst niet achterwege blijven. Men zou zelfs kunnen zeggen dat het de plicht van kunst is om te vernieuwen. Maar hoe ziet dat er dan uit? Hoe kan kunst vernieuwend zijn? In RUIS kijken we welke impact cultuur kan hebben op de samenleving, politiek, en op de cultuur zelf. Wat de middelen zijn waarmee kunst aan een mogelijke toekomst beitelt. Ook de omgekeerde denkoefening is interessant, hoe maatschappelijke fenomenen voor vernieuwing zorgen in de kunstenwereld.

Wanneer we onze geest openstellen, zijn de mogelijkheden eindeloos. Platgetreden paden zijn de gemakkelijkste om te nemen, maar het is de taak van de pionier om af te wijken van die wegen, om avontuurlijk te kiezen voor het nieuwe. To boldly go where no man has gone before. Het zijn net die mensen die RUIS probeert te vinden. De wegbereiders, de voortrekkers, de vernieuwers.

Met de verwondering van een jonge padvinder gingen we zelf op zoek naar verhalen, verhalen die het begin kunnen zijn van een nieuwe wind, of net het eindpunt van een lange expeditie. Met vernieuwing als rode draad zochten we ons een weg doorheen de kunstenwereld, een campagne naar de Graal van ons bestaan.

Sam Broeckhoven & Jitse De Lauw

RUIS

05/2016 3

I N H O U D 28 6

RUIS

4 05/2016

25

8 6

18

7 meest beluisterde liedjes

Jonge snaken:

van David Bowie

Arno & hidde moens

Michelle breemersch

8 Joy Fox: Archivaris van de

28

Berlijnse street art

Whispering sons: Redders van

14 Er zit muziek in streamen

de vaderlandse post-punk

32 Kunst op zwart zaad

RUIS

05/2016 5

7 MEEST BELUISTERDE LIEDJES VAN DAVID BOWIE OP SPOTIFY David Bowie was een legende als het aankwam op extravagante kapsels en diepzinnige songteksten. Hij was de man met de verschillende ogen en kon als geen ander out of the box denken. Heel de wereld stond dan ook even stil wanneer het nieuws kwam van zijn overlijden. Hier volgen de zeven meest beluisterde liedjes van David op Spotify.

Tekst: Sam Broeckhoven

5. Starman (1972) “Starman” werd opgenomen in februari en in april werd het uitgebracht. Dit nummer werd, vlak voor het verschijnen van Bowies album “The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars” nog snel erbij opgezet. “Starman” verving de Chuck Berry cover “Round and Round”. De tekst beschrijft Ziggy Stardust die een boodschap van hoop geeft aan de jeugd na de verlossing door de alien, Starman. Het krijgt de vijfde plaats met 27 949 145 luisteraars.

7. Moonage Daydream (1971) Op de zevende plaats staat “Moonage Daydream” met een goede 21 251 565 keer. Het werd eerst uitgebracht als een single met de band Arnold Corns. Een jaar nadien werd het uitgebracht op het album “The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars”. Het liedje gaat over een alien die bestemd is om de wereld te redden van het kwade dat wordt beschreven in Davids “Five Years”, dat op hetzelfde album verscheen.

RUIS

6 05/2016

6. Changes (1972) Het bekende “Changes” staat op de zesde plaats.

Dit lied werd eerst uitgebracht op zijn album “Hunky Dory”, daarna kwam het als single uit.

Ondanks zijn mindere succes in de ranglijsten, kan men dit toch bij de bekendste nummers van Bowie rekenen. Het lied ontstond als een parodie op een nachtclubnummer en was nooit bedoeld als een hit. Velen zeggen dat de tekst een soort van manifest is voor zijn kleurrijke persoonlijkheid en focust zich op artistieke veranderingen in die tijd. De afstand die hij nam van de mainstream rockmuziek zorgt ervoor dat het nummer maar liefst 23 770 380 keer beluisterd werd op Spotify.

1. Life On Mars? (1973) Op de eerste plaats staat “Life On Mars” met een goede 45 338 803 keer. Het nummer verscheen op zijn album “Hunky Dory”, maar werd ook uitgebracht als een single. Het werd beschreven door BBC Radio 2 als een kruising tussen een Broadway musical en een Salvador Dali schilderij.

De muziekvideo toont David Bowie die het lied zingt, zwaar opgemaakt, met een lichtblauw pak aan en een witte achtergrond. Dit was meteen ook de vierde muziekvideo uit David Bowies impressionante repertoire.

3.Heroes (1977) Met 38 040 274 keer beluisterd te zijn, komt “Heroes” verdiend als eerste de top 3 binnen. David Bowie schreef het lied samen met Brian Eno, een Britse muzikant en muziekproducent. Het nummer gaat over twee geliefden die bij elkaar komen nabij de Berlijnse muur. Dit nummer werd geschreven als onderdeel van Bowies Berlijn-trilogie in West-Berlijn. De titel is een subtiele verwijzing naar het lied “Hero” van de Duitse band Neu!.

2. Space Oddity (1969) Het openingsnummer van het album “David Bowie”, “Space Oddity” gaat over Majoor Tom. Tom is een fictieve astronaut, die tijdens zijn ruimtemissie problemen heeft om contact te krijgen met zijn thuisbasis. In latere nummers van Bowie zoals “Ashes to Ashes”, “Hallo Spaceboy” en “Blackstar speelt Tom ook weer een rol. Dit nummer werd maar liefst 44 676 117 keer beluisterd op Spotify.

4. Let’s Dance (1983) “Let’s Dance” staat op nummer 4 met een 32 090 261 keer. Dit lied verscheen op zijn vijftiende, gelijknamige studioalbum. Dit nummer werd één van Bowies grootste hits en belande zo in verscheidene hitlijsten. De muziekvideo werd gefilmd in Australië en toont een optreden van David Bowie met zijn band, terwijl kijkend naar een Aboriginal koppel dat te maken krijgt met racisme. David zegt dat deze video een vrij simpel en direct statement is tegen racisme en oppressie.

RUIS

05/2016 7

RUIS

8 05/2016

JOY FOX

ARCHIVARIS VAN DE BERLIJNSE STREET ART In Berlijn valt niet enkel in de stedelijke jungle te verdwalen, ook in de wildernis aan straatkunst is het gemakkelijk om de weg kwijt te spelen. Een goede gids is aangewezen om in de Duitse hoofdstad kunst van vandalisme te onderscheiden, als dat onderscheid al gemaakt kan worden.

Iemand die geboren en getogen is in de stad, en zelf deel is van het spitante kunstenaarsbestaan. Zo iemand is Josef Foos.

Tekst & foto’s: Jitse De Lauw & Sam Broeckhoven

In het dagelijkse leven is Josef Foos (59) yoga-instructeur en helpt hij mensen hun innerlijke rust te vinden, maar in de onderbuik van de stad staat hij bekend als Joy Fox, straatkunstenaar en wandelend encyclopedie van de Duitse street art.

In 2009 begon hij voor het eerst met het maken van de zogenaamde street yogi’s, kleine popjes die hij overal in de stad verspreidt. Geïnspireerd door de Britse kunstenaar Slinkashu plakt hij zijn kurken mannetjes op verkeersborden, lantaarnpalen en ijzeren afsluitingen. Aanvankelijk waren de yogi’s een verlengstuk van zijn werk als instructeur. “Ik laat de mannetjes allerlei yogahoudingen uitbeelden.

Door ze op die manier in de stad te installeren, brengen ze misschien een beetje van de rust over die ik uit meditatie haal.”

Ondertussen is Josef al een tijdje de tel kwijt geraakt, maar er zouden minstens 2000 exemplaren de Berlijnse straten

opfleuren. Daar komen er nog geregeld bij, niet alleen van de hand van Josef. Met zijn toelating zijn anderen op hun beurt beginnen bijdragen aan de verzameling.

“Ik wist lang niet dat mensen mijn mannetjes opmerkten of apprecieerden, het was pas toen ik ze in een krant zag staan dat ik besefte dat er meer mensen mijn werk kenden dan enkel mijn vrienden. Nu zijn er zelfs sites waarop mensen foto’s plaatsen van nieuwe yogi’s. Het duurt tegenwoordig niet langer meer dan een dag vooraleer een nieuwe yogi gespot is en online staat.”

HIPPE VOGELS

in de stad gebruikt als canvas. De meest populaire van die laatste zijn de hipsterpeertjes, kinderlijk getekende figuren die hij op gebakpapier schildert, en daarna op de vuilbakken van Neukölln kleeft. Deze werken kunnen worden beschouwd als een milde kritiek op de nieuwe generatie hippe vogels die de wijk steeds meer bevolken, al is dat niet de voornaamste bedoeling van Josefs werk. “Ik wil mensen vooral gelukkig maken met mijn kunst, als ik af en toe een lach op iemands gezicht kan toveren of iemands dag een beetje kan opfleuren, weet ik dat mijn werk zinvol is. Grote politieke boodschappen zijn niet aan mij besteed.”

Foos maakt niet enkel yogi’s, zijn werk als straatartiest bestaat naast de kurken popjes ook uit stickers, houten figuurtjes die hij aanbrengt op gevels en schilderijen waarvoor hij bestaande oppervlaktes

Gentrificatie is het proces waarbij goedkope, ondergewaardeerde stadsdelen plots aantrekkelijk worden door de kunstenaars die er profiteren van de lage prijzen en de buurt een hip karakter ge-

RUIS

05/2016 9

ven. Zij trekken de zogenaamde kapitaalkrachtige hipsters aan die graag in een artistieke, ruwe omgeving wonen. Hierdoor schieten de prijzen enorm de lucht in, en worden de oorspronkelijke bewoners uit hun eigen buurt verdreven. Niet alleen de geschilderde peertjes van Foos zinspelen op deze evolutie, het is een onderwerp dat vaak wordt aangekaart door de Berlijnse straatkunst. Blu is een van de meest bekende Berlijnse kunstenaars, hij maakte enkele iconische muurschilderingen en vorig jaar zorgde hij voor opschudding bij liefhebbers van straatkunst.

“In Kreuzberg was er tot voor kort een enorme mural van Blu, het bekendste beeld van de streetscene in de stad. In 2015 werd de gigantische wand plots helemaal zwart geschilderd, waardoor de tekening verloren ging. Dat zorgde uiteraard voor de nodige opschudding bij artiesten en kunstliefhebbers, tot bleek dat de gevel op bevel van Blu zelf werd overschilderd. Hij liet dit doen om het trendy imago van de wijk te ontkrachten, en zo de inflatie van woonprijzen tegen te gaan. Ondertussen is die zwarte wand misschien wel even belangrijk als wat er vroeger onder zat. En gelukkig heeft hij nog enkele andere werken in de stad.”

BLU

Blu is de pseudoniem van een Italiaanse artiest, die zijn identiteit onbekend wil houden. Hij is actief als straatartiest sinds 1999. In het begin was hij alleen gekend in Bologna, waar hij woont. Hij gebruikte toen gewoon graffiti spuitbussen.

Later begon hij met grote verfrollen op lange stokken te schilderen. Zo breidde hij zijn schilderoppervlakte uit en werden zijn erken intenser. Hij wilde dat zijn boodschappen overkwamen. Op deze manier kan men er letterlijk niet naast kijken en worden mensen met hun neus op de feiten gedrukt.

Blu heeft heel de wereld rondgereisd. Je kan zijn werken dan ook terugvinden in Amerika, maar ook in Europa. In Berlijn vind je één van zijn bekendste werken in de Cuvrystraße.

Zijn werk wordt vaak gecensureerd. Toen hij in Los Angeles was uitgenodigd voor de exhibitie “Art in the Streets”, werd zijn werk bedekt. Soms doet hij dit zelf, omdat hij niet meer akkoord gaat met de omgeving waar hij het werk geschilderd heeft. Maar vaak gaat de overheid niet akkoord met de boodschap die Blu probeert over te brengen, waarna ze het verwijderen. Gelukkig heeft hij een uitgebreid repertoire verspreid over heel de wereld.

RUIS

10 05/2016

JOSEF HOLMES Wanneer Josef door de straten van Berlijn struint, is dat steevast met een compact fototoestel in zijn binnenzak. Als een detective archiveert hij elk nieuw werk dat hij tegenkomt, om het later in zijn ondertussen zeer uitgebreide databank te plaatsen. Waar anderen enkel straatvervuiling zien, is hij opmerkzaam voor patronen en

sporen die duiden op een nachtelijke tocht van alweer een nieuw talent. Wanneer hij tijdens onze expeditie door de Berlijnse straatkunstwildernis een nieuwe naam ontdekt, is hij enthousiast als een jonge hond. “Het is al de derde keer dat we een werk van Ketauu passeren, werken die ik nog nooit gezien heb. Dat betekent dat deze artiest waarschijnlijk afgelopen nacht op pad is geweest om verschillen-

ALIAS

Deze Berlijner werkt uitsluitend met stencils, deze in de vorm van stickers of gewoon direct op de muur gespoten. Over de plaats waar hij zijn werk zet, wordt veel over nagedacht.

Hij speelt graag met de omgeving en zet hen vaak op onverwachte plekken. Zijn werken zitten vaak vol met emotie en beelden mensen in al hun onschuld uit, vandaar dat hij vaak kinderen afbeeld. Zijn boodschap komt niet altijd over, is vaak maatschappijkritiek, maar daagt uit tot nadenken.

Wanneer je in de stad rondloopt, kom je al wel eens een tag tegen van hem. Dit is een slechte gewoonte van wanneer hij graffiti-artiest was. Hij beschouwt alles wat hij doet als tags, ook zijn stencils.

Vandaag wordt Alias gerekend tot de top 10 van beste Berlijnse straatartiesten. Dit heeft hij vooral te danken aan zijn volharding. Tijdens de periode van 2004 tot 2008, wanneer straatkunst een serieuze opmars maakte, was hij de meest actieve artiest. Hij is nog steeds hard aan het werk en ook buiten Berlijn kom je hem tegen in het straatbeeld. Zo kan je hem vinden in Hamburg, Parijs, Amsterdam, Rome, Milaan en Istanbul.

de tekeningen aan te brengen. Als je een beetje oplet, is het niet moeilijk om zulke routes te reconstrueren. Ik plaats zelf ook altijd meerdere yogi’s op een tocht, dus ik kan wel een beetje inschatten hoe andere artiesten te werk gaan.”

Dave The Chimp is een generatiegenoot van Foos, en tevens een goed bevriende kunstenaar. Zijn werken zijn terug te vinden in dezelfde buurt als die van Josef, en hun paden kruisen elkaar geregeld. De twee hebben een speelse verstandhouding, ze spelen het spel van speurder met elkaars werk. “Wanneer Dave of ik nieuwe werken in de straat hebben achtergelaten, laten we elkaar dat weten. We zeggen er wel nooit bij waar ze precies terug te vinden zijn. Dan is het de bedoeling dat we op zoek gaan naar de werken van de ander. Zeker als er meerdere muurschilderingen tegelijkertijd zijn achtergelaten is dat een hele uitdaging. Laatste keer heeft het me drie dagen gekost om zijn nieuwe reeks in kaart te brengen.”

Tijdens Josefs tochten door de stad laat hij vaak eigen werken achter bij artiesten die hij zelf bewonderd, als een soort van begroeting naar zijn collega’s. Op die manier komt hij met hen in contact en weet hij een netwerk uit te bouwen binnen de scene. Onlangs organiseerde hij een ten-

RUIS

05/2016 11

toonstelling over Alias, een beetje de Berlijnse Banksy, die hij leerde kennen door het achterlaten van een eigen werk. Aan die vriendschap dankt hij een schilderij op canvas, dat Alias persoonlijk voor hem maakte.

ANONYMOUS Eens je weet waar op te letten, is het niet moeilijk meer om de werken van Josef en andere artiesten te spotten. De straten van Neukölln en Kreutzberg hangen werkelijk vol met zijn mini-installaties, een nalatenschap waar veel taggers jaloers op zouden zijn. Nochtans zijn er slechts weinigen die weten wie er achter de naam Joy Fox schuil gaat, als mensen die naam al kennen. Anonimiteit is voor veel straatkunstenaars een van de belangrijkste wapens. Niet alleen omdat ze vaak clandestien te werk gaan en dus liever ontraceerbaar blijven, maar ook

omdat hun kunst tot het publiek domein behoort. Die gemeenschappelijke factor maakt dat de werken iedereen toebehoren, niet alleen de maker ervan. Vaak staan ze ook voor een sociaal engagement of een kritiek die ondersteund wordt door een groot publiek, waardoor ze toegeëigend worden door de massa. Gelukkig zijn de meeste artiesten zo welwillend om hun eigendomsrecht af te staan.

Voor Josef is zijn verdoken identiteit geen bewuste keuze, maar veel grote namen uit de kunstenwereld houden deze met opzet voor zichzelf. Het schoolvoorbeeld is de Britse kunstenaar Banksy, die al jaren opereert onder zijn pseudoniem zonder zijn echte naam te onthullen. In Duitsland kunnen artiesten als Alias, Just en Xoooox nog steeds in de schaduw werken. Voor Josef is de anonimiteit van zijn collega’s soms een extra uitdaging om hun werken

Dave the Chimp

Een chille veertiger die zijn talent niet verworven heeft op de schoolbanken, maar puur uit ervaring opdoen. Hij is geboren in Londen en nu niet meer weg te denken uit het Berlijnse straatbeeld. Inspiratie haalt hij werkelijk uit alles, uit het leven, zijn omgeving, zijn gedachten, gesprekken met vrienden en skateboarden. Skateboarden is iets wat hij nooit zal verleren. Zo ontwerpt hij ook boards voor lokale skateshops.

Dave the Chimp is het productiefst op vrijdagavond. Wanneer iedereen op café zit, dan komt zijn creatieve brein pas tot leven. Tegenwoordig bevindt hij zich vaak op de daken van willekeurige gebouwen verspreid over Berlijn. Daar kan hij zijn gedachten de vrije loop laten gaan.

RUIS

12 05/2016

op het spoor te komen. “Vorig jaar was de Italiaanse kunstenares Alice een grote mural aan het maken in de stad. Ik wist dat ze drie dagen lang zou werken aan de schildering, maar het was een raadsel waar ze juist zou staan. Na lang speuren dacht ik bijna de moed op te geven, tot een taxichauffeur me een handige tip gaf.

Op het nippertje heb ik haar nog enkele uren aan het werk kunnen zien, heerlijk was dat. En ze heeft me de toestemming gegeven om een werk van mezelf naast het hare te hangen!”

Alice

Geboren en getogen in Rome, nu te zien over heel de wereld. Alice Pasquini is een visuele artieste die zowel in de straten als in galerijen en musea te zien is. Met haar favoriete canvas, de muur, kan je haar zo goed als in elke grootstad vinden. Haar werk beeld vaak een daad uit liefde, hoop of affectie uit. Ze maakt graag kunst over mensen en hun relaties, dit uit interesse in hoe menselijke gevoelens zich uiten en hoe mensen hiermee omgaan. Heel vaak uit dit zich in murals van sterke en onafhankelijke vrouwen.

Alice heeft al samengewerkt met groet internationale bedrijven, zoals Canon, Nike, Range Rover, Toyota and Microsoft. Ze werd al gepubliceerd in New York Times International, The Wall Street Journal, l’Espresso, Panorama, Vanity en vele andere internationale pers.

Haar vak leerde ze op de Academy of Fine Arts in Rome. Daarna studeerde ze af aan de Ars animación school in Madrid en ging ze kritische kunst aan de Universidad Computense studeren.

RUIS

05/2016 13

ER ZIT MUZIEK IN STREAMEN DOSSIER MUZIEK STREAMEN ALS REDDENDE FACTOR IN DE MUZIEKWERELD Naar muziek luisteren wordt met de jaren gemakkelijker. Met technologie die niet stilstaat, blijven er nieuwe manieren opkomen die muziek beluisteren gemakkelijker, sneller en mobieler maken. De nieuwste trend is het gebruik van streamingdiensten.

Tekst: Sam Broeckhoven

Muziek streamen maakt een serieuze opmars dit jaar. Zowel luisteren zonder als met abonnement is met 39% gestegen. Streamen zorgt ervoor dat je zonder downloaden, ongelimiteerd en overal kan luisteren naar je favoriete muziek. Het succes van streamingdiensten is vooral te danken aan de jeugd. Zij zijn het nooit gewend geweest om muziek in hun bezit te hebben in de vorm van een cd of een vinylplaat en gaan dit dan ook niet snel opzoeken.

TOENEMEND AANBOD Er is een toenemend aanbod van streamingdiensten over de hele wereld.

Zo stapt Youtube mee op de streamtrein en lanceert ‘Music Key’. De dienst biedt advertentievrij luisteren naar muziek aan. Je kan je muziek afspelen wanneer je offline bent en zelfs op de achtergrond wanneer je gsm vergrendeld is, iets wat Spotify niet biedt aan niet-abonne-

RUIS

14 05/2016

ment gebruikers. Ook Apple start een streamingdienst, Beats en is van plan deze aan te bieden aan zijn consumenten via hun iOS-systeem. Zo hebben zij toegang tot zo’n 800 miljoen kredietkaartaccounts.

Over de hele wereld worden er streamingdiensten gelanceerd: Amazon lanceerde Prime Music in de Verenigde Staten. In de VS werd ook Deezer opgestart, ook Tidal werd daar beschikbaar. Spotify werd gelanceerd in Canada, Music Qubed’s MTV Trax werd gelanceerd in Groot-Brittannië.

Ondertussen kwamen Guvera en Rdio beschikbaar in India.

OORZAKEN VAN STIJGING Er zijn twee factoren die geleid hebben tot deze opklimming. De eerste belangrijke invloed komt van de mobiele telefoons.

Smartphones hebben de voorbije jaren een explosieve stijging gekend. Doordat

het downloaden van de applicaties mogelijk werd voor veel meer mensen, was het maar een kwestie van tijd vooraleer deze ook in stijgende lijn gingen.

Het bundelen van een telefoonabonnement met een streamingdienst is een tweede belangrijke factor. Zo wordt er een pakket aangeboden waar zowel je telefoondienst als een muziekstreamingdienst inzitten. Zo hoeft de consument dit niet apart aan te kopen, wat veel meer zou kosten.

ALLEEN MAAR VOORDELEN? Streamen heeft volgens veel gebruikers alleen maar voordelen. Zo hoef je niets te downloaden en is er ook geen gevaar dat je allerhande virussen op je computer binnen krijgt. Het gaat veel sneller en werkt efficiënter. Maar niet alleen de consument plukt hier de vruchten van, ook de muziekindustrie zelf ondervindt voor-

delen. Wanneer je muziek streamt, wordt je er geen eigenaar van en kan je het dus ook niet verspreiden onder je vrienden en familie.

meesterwerk staan. Zij zijn er namelijk van overtuigd dat streaming de muziekwereld kan redden.

Toch kwam er veel kritiek op het streamingsmodel. Veel artiesten waren er niet mee gediend dat ze minder verdienden. Zo verdienen ze per keer dat een liedje wordt beluisterd de helft van wat ze verdienen wanneer ze gedownload worden. Zo gaf Lady Gaga al een reactie op de dienst Spotify, dit terwijl haar nummer “Pokerface” al 1 miljoen keer beluisterd werd.

Na 15 jaar heeft België een stijgende verkoop van muziek. Dit is mede te danken aan de sterke groei in muziekstreaming.

Uit onderzoek van de BEA Music, neemt de digitale verkoop zo’n 37% in van de totale muziekverkoop. Waar de omzet uit downloads daalt, dit met 9%, stijgt het streamingsaandeel met meer dan 40%. BEA Music is er van overtuigd dat streaming ook de fysieke verkoop alleen maar ten goede kan komen. Zo zien we dat de cd nog steeds de favoriete muziekdrager is, maar vinyl neemt een klein spurtje en neemt zo 4% van de totale muziekverkoop in.

Maar de Spotify eigenaars Daniel Ek en Martin Lorentzon verklaarden aan de ontevreden artiesten, dat wanneer hun liedje herbeluisterd wordt, ze elke keer geld verdienen. Dus één persoon kan één liedje 25 keer beluisteren en dan verdiend de artiest 25 keer de waarde van het liedje.

Dit komt op lange termijn veel voordeliger over voor de artiest, dan wanneer het liedje wordt gedownload. Voor ongelimiteerd gebruik is dit maar één keer nodig. Daniel en Martin blijven achter hun

BELGIË

UIT OP ONDERZOEK Ik ging zelf op onderzoek uit en liet zestig personen een enquête invullen over het gebruik van streamingdiensten. Hieruit blijkt dat mensen nog steeds volop gebruik maken van de traditionele manieren om naar muziek te luisteren. Men blijft

gebruik maken van radio en internet, af en toe een cd of vinylplaat opleggen is ook nog steeds gebruikelijk. Maar we zien toch een toename in het gebruik van streamingdiensten. Uit onze enquête blijkt dat 70% luistert via een streamingdienst. 5% heeft nog nooit gehoord van een streamingdienst.

Spotify is de meest bekende en gebruikt vrijwel iedereen. Enkelen hebben al gehoord van Deezer en gebruiken deze dan ook, dit is een goede 40%. De dienst Tidal klinkt minder bekend in de oren. Deze dienst wordt maar gebruikt door 15% van de zestig personen.

Wat ons opvalt, is dat deze vrij frequent worden gebruikt. 40% van onze Spotify gebruikers luisteren dagelijks via deze dienst en dit voor ettelijke uren. 20% luistert elke week één of twee keer. Een 5% maar enkele keren in een jaar tot nooit, maar hebben wel een account.

De hoofdredenen om via streamingdiensten te luisteren zijn vooral om hun favoriete artiesten te beluisteren, dit is een 75%. 48% gaat op zoek naar nieuwe

RUIS

05/2016 15

artiesten en 36% maakt gebruik van de afspeellijsten die Spotify samenstelt.

Toen we vroegen of men wou betalen om geen reclame tussendoor te krijgen zei de meerderheid toch dat ze dit niet zagen zitten. 72% zei neen, maar een 25% vond dit niet erg en zei ja. Drie mensen zeiden al premium te luisteren via Spotify en vonden dit het geld waard.

Veel mensen vinden het nuttig, je hebt gemakkelijk toegang tot alle muziek en bovenal gratis. Men vindt het bovendien gebruiksvriendelijk en het laat toe om offline te luisteren. Dit kan niet wanneer je

via bijvoorbeeld Youtube luistert. Je kan zien naar welke muziek je vrienden graag luisteren en zo nieuwe muziek ontdekken. Dit kan ook via de afspeellijsten van Spotify zelf. Er zijn ook veel artiesten die hun muziek eerst op Spotify zetten, waar Youtube dit pas beschikbaar stelt na een goede week, soms maand.

Maar er blijven altijd fanatieke vinylluisteraars tussen zitten. Deze hebben genoeg aan hun platenspeler of de radio. Ook al geeft één diehard vinyl fan toe naar Spotify te luisteren wanneer hij iets niet waard vindt om geld aan uit te geven.

Spotify

Het Zweedse bedrijf Spotify werd opgericht in 2016 door Daniel Ek en Martin Lorentzon. De streamingdienst biedt een database van miljoenen nummers aan. Om opbrengsten te genereren wordt de uitzending van je muziek door reclame onderbroken. Maar wanneer je upgrade naar premium en betaald heb je deze reclame niet meer.

De naam Spotify is ontstaan uit de twee woorden ‘spot’ en ‘identify’. De jongens willen hiermee zeggen dat wanneer je een oud nummer tegenkomt (spot), dan kan je het in je afspeellijst zetten en geraak je het nooit meer kwijt. Ze willen dat iedereen alle muziek kan beluisteren en dit overal en altijd.

Spotify biedt 3 soorten abonnementen aan: Spotify Open, Spotify Premium en Spotify Family. De namen spreken praktisch voor zichzelf. Spotify Open is de gratis versie, maar je hebt wel reclameonderbrekingen. Spotify Premium is de betaalde versie en heeft enkele voordelen die Spotify Open niet heeft. Zo heeft de premium geen last van reclame en kan de gebruiker offline luisteren.

Spotify Family is een abonnement voor de hele familie en zorgt ervoor dat iedere gebruiker een korting van 50% krijgt.

Spotify kreeg al veel kritiek. Zo verdienen de platenmaatschappijen hun geld, maar wordt dit niet doorberekend naar de artiesten, waardoor zij een pak geld mislopen. Zo besloten een aantal artiesten om hun muziek van Spotify te verwijderen. Taylor Swift en Prince hebben het bedrijf gedwongen om meer te betalen voor het streamen van hun muziek.

Sinds 16 november 2011 is Spotify ook beschikbaar in België.

RUIS

16 05/2016

Deezer

Nog niet zo lang officieel gelanceerd bij ons en toch al een redelijke bekendheid. Deezer werd voor het eerst ontwikkeld in Parijs door Daniel Marhely in 2006, onder de naam Blogmusik. Het gaf muziekliefhebbers de onbeperkte toegang tot muziek. Maar Blogmusik had geen licentieovereenkomsten en werd afgesloten. Een jaar later werd Deezer gelanceerd, echter zonder overeenkomsten met grote muzieklabels. Waardoor ze slechts een beperkt aantal nummers konden aanbieden.

Nu maakt Deezer zijn opkomst en heeft zij 30 miljoen nummers in haar bibliotheek, meer dan 30.000 radiozenders. Ze heeft 12 miljoen gebruikers, waarvan 5 miljoen betalend.

Deezer biedt drie verschillende varianten aan. De eerste is Deezer Discovery.

Deze versie is gratis, maar geeft wel reclame tussendoor. Er is echter een addertje onder het gras. Na vijftien dagen krijg je maar 5 uur per maand muziek.

Wanneer je upgrade naar Deezer Premium krijg je onbeperkt, advertentievrij muziek luisteren. Hiervoor moet je een 4,99 euro per maan neertellen. De derde variant is Deezer Premium+. Nu kan je muziek opslaan en ze offline beluisteren. Voor deze versie moet je per maand 9,99 euro betalen.

VINDT U STREAMINGDIENSTEN NUTTIG? We vroegen aan de mensen zelf wat ze nu eigenlijk van streamingdiensten vinden en of ze het zelf gebruiken.

Tekst: Sam Broeckhoven

LIESELOTTE HEYLEN

17 JAAR, STUDENT, VINYL “Ik ken Spotify, maar luister eerlijk gezegd nooit via de computer. Ik heb een MP3-speler en een platenspeler thuis. Wanneer je een plaat koopt en niet kunt wachten om deze op de speler te leggen, voor dit gevoel doe ik het.

STIJN WOUTERS

20 JAAR, STUDENT, SPOTIFY & DEEZER “Ik ben DJ in mijn vrije tijd en gebruik spotify en deezer om nieuwe nummers te ontdekken. Ik vind het super handig. Je kan overal naar je muziek luisteren. De reclame deerd mij niet meer, want ik heb een abonnement.

JESSIE DEVRIENDT

29 JAAR, MANAGER TEMPOTEAM, SPOTIFY “Ik luister via spotify. Wanneer ik in de keuken sta of aan het kuisen ben zet ik het op. ik vind het wel handig. Je zoekt gewoon je favoriete artiest op of zet een afspeellijst op die voor jou al gemaakt is.

RUIS

05/2016 17

Foto: Sam Broeckhoven

RUIS

18 05/2016

JONGE SNAKEN In een wereld waarin de geesten van jongelui steeds meer worden afgevlakt door een overvloed aan multimediale toestanden, blijken er toch nog enkelen die door de mazen van het net glippen en bewust op zoek gaan naar de basis van hun artistieke zelf. Wat drijft hen de pen, het penseel of een ander scheppend werktuig op te nemen en te kleuren aan de kunst van de toekomst? Een nieuwe lading jong talent, klaar om met hun kunst de wereld te veranderen.

RUIS

05/2016 19

JONGE SNAKEN

MOENS

VERBONDEN IN GEN EN GEEST Mechelen toont zich de laatste jaren steeds meer als een bakermat voor artistiek talent. Een beloftevolle generatie artiesten groeit op in een stad waar iedereen elkaar kent, en waar weelderig aan creatieve kruisbestuiving wordt gedaan. Twee uitblinkers van die generatie zijn Hidde en Arno Moens. Broers, zielsverwanten en begaafde scheppers in woord en muziek.

Tekst: Jitse De Lauw Foto: Rik Chaubet

Joel en Ethan Coen. Stephen en David Dewaele. Jean-Pierre en Luc Dardenne.

De geschiedenis leert ons dat wanneer twee broers de artistieke handen in elkaar slaan, dat kan leiden tot memorabele resultaten. De kans om die stelling te bewijzen valt nu te beurt aan Hidde en Arno Moens, twee Mechelaars met een gretige honger naar schoonheid.

RUIS

20 05/2016

Jullie zijn broers, en ook nog eens een artistiek duo. Doen jullie werkelijk alles samen?

Hidde: “Wanneer ik op een podium sta, is dat bijna altijd met Arno. Vroeger hadden we samen een band, Devil in a Dress.

Tegenwoordig treden we vooral op met ons poëziecollectief, Dichtatuur. Daarnaast doen we ook wel afzonderlijk onze

eigen dingen. Arno is acteur van beroep, en werkt ook met andere mensen samen.

Zelf speel ik ook muziek in een groep zonder hem. Ik beschouw mezelf als een individuele artiest, maar ik denk dat mensen ons vaak als duo beschouwen.”

Arno: Ik beschouw mezelf toch ook in de eerste plaats als een individuele artiest, ik

doe dan ook veel alleen. De band met Hidde is op een organische manier gegroeid, dus vanuit de hoedanigheid van broers zie ik ons wel als een duo, al hebben we ons nooit zo geprofileerd. Het is niet zo dat we ons met twee aanboden als een act.”

pect voor zich, ik heb enkele krabbels in een boekje staan waarmee ik al improviserend aan de slag ga”

Hoe vaak werken jullie nog samen?

Hidde: “Ik werk niet noodzakelijk gemakkelijker samen met Arno, maar ik weet wel wat ik moet verwachten. Bij anderen is het vaak moeilijk om feedback te geven, of om te krijgen. Bij hem kan ik daar opener over praten. We maken soms ook wel eens ruzie, maar daar haal je ook inspiratie uit. En dan verwerken we die in ons werk. We zijn ook twee verschillende persoonlijkheden die elkaar aanvullen.

Mensen met wie ik veel gemeen heb, zijn moeilijker om mee samen te werken.

Qua persoonlijkheid lijk ik erg op mijn vader, terwijl ik het veel moeilijker vind om met hem samen te werken. Pas op, Arno en ik delen wel veel gemeenschappelijke interesses: woord, muziek, lekker eten, vrouwen,… We hebben gewoon andere karakters. “

Arno: “We doen nog wel enkele dingen samen, maar minder dan vroeger. Ergens is dat wel jammer, maar voor mezelf misschien ook een opluchting. Dat geeft me de ruimte om mezelf na te jagen, om persoonlijke verlangens na te streven.

Dat minder samenwerken is in de eerste plaats een gevolg van praktische redenen,

Hebben jullie als broers een beter aanvoelen met elkaar dan met anderen?

Hoe uit zich dat dan?

Hidde: “Ik denk dat Arno meer zorgt voor de structuur, terwijl ik meer aandacht heb voor details. Daarmee wil ik niet zeggen dat hij niet perfectionistisch is, maar hij sneller en gemakkelijker beslissingen nemen, terwijl het mij eerder tegenhoudt om dingen te doen. Ik kan tot in het oneindige aanpassingen kunnen blijven maken, terwijl hij sneller de knoop zal doorhakken. Arno is impulsiever, maar ik weet niet of dat een bepalende rol is in onze samenwerking. Dat is gewoon hoe we zijn.”

Je vertelde over een poëziecollectief. Wat doen jullie daar precies?

maar we zijn wel nog steeds bezig met gezamenlijke projecten, zoals Dichtatuur.

Vroeger speelden we samen bij Devil in a Dress, maar door meningsverschillen binnen de band zijn we sinds een tweetal jaar gestopt. Ondertussen heb ik samen met Ramses Van Den Eede een improvisatieproject waarbij we dans, woord en muziek combineren. Hij neemt het muzikale as-

Arno: “Dichtatuur is een collectief van 5 jonge dichters die met woord en tekst bezig zijn. Wat we doen houdt het midden tussen Poëzie en performance, de grijze zone tussen voordracht en theater.

We vertrekken vanuit een woord of een zin, en laten ons van daaruit leiden. Het is onze missie om het stof van de poëzie te maken, om opnieuw meer enthousiasme voor het woord op te wekken. Op onze site staat al veel publicaties, en we

hebben plannen om binnenkort een eerst boekje uit te geven.”

Hoe zien jullie de toekomst als artiest?

Hidde: “Ik blijf sowieso met kunst bezig, ik ben er van overtuigd dat het mogelijk is. Betaald worden als artiest is voor mij ook een andere kwestie. Vroeger vond ik het niet nodig om betaald te worden voor een optreden, maar op lange termijn is dat natuurlijk een slecht idee. Ik denk dat weinig mensen beseffen hoeveel tijd en moeite artiesten in hun werk steken. Gratis optreden schept het beeld dat kunst niet meer is dan een hobby.

Arno: “Ik ben nu voortdurend bezig met audities doen. Af en toe met succes, onlangs speelde ik mee in De Ludwigs, een nieuwe serie op Nickelodeon. Ook in de Telenet-serie Chaussée d’Amour heb ik een rol. Het is de bedoeling dat ik kan gaan leven van mijn acteerwerk.”

Hoe denk je je te onderscheiden als kunstenaar?

Arno: “Ik denk dat ik het heb opgegeven om me te onderscheiden, en misschien net daardoor dat ik wel het onderscheid maak. Die eigenheid is een natuurlijk proces waarin je groeit door ervaring op te doen, niet door jezelf te profileren als ‘de leuke’ of ‘de grappige’. Volgens mijn kunnen anderen dat beter over mij zeggen.

Als artiest is het natuurlijk wel belangrijk om op te vallen, maar ik heb het ondertussen losgelaten om daar zo bewust mee bezig te zijn.”

Hidde: “Het feit dat je iets creëert is niet genoeg om kunstenaar te zijn. Een schrijnwerker maakt ook dingen, maar is daarom niet per se een artiest. Door te definiëren wat een artiest is, zorg je er ook voor dat er mensen buiten vallen. En wie ben ik om te bepalen wie kunstenaar is en wie niet, of wat kunst is en wat niet.

Wat ik wel van mezelf durf zeggen is dat ik artiest ben, maar niet waarom. Misschien om dezelfde reden waarom ik kan zeggen dat ik mens ben zonder dat ik dat kan uitleggen”

RUIS

05/2016 21

JONGE SNAKEN

Moet je als artiest vernieuwend zijn?

Hidde: “Initieel zeg ik van niet. Je valt altijd terug op je invloeden, en er is niemand die het warm water nog gaat uitvinden. Ik kan erg genieten van kleine dingen: iemand als Keaton Henson, een gitaar en een fragiele stem, dat is al genoeg om mij te raken. Terwijl Nick Drake hetzelfde doet, maar dat wel al dertig jaar eerder.

Dus vernieuwend is dat niet, maar die eerlijkheid en kwetsbaarheid raken mij. En op die manier is dat voor mij wel kunst.”

Arno: “Kunst kan volgens mij niet anders dan vernieuwend zijn. Als artiest heb je toch de drang om steeds nieuwe dingen te doen? Je wilt niet gewoon nadoen wat anderen je al voordeden.”

Comparalief Ik wil niet vrij zijn maar vrijer.

De hele tijd, overal, met jou.

Slechts een trapje hoger zou ons echter overtreffend maken.

Dat is ok want zo hebben we nog iets om naar uit te kijken.

-Hidde Moens

RUIS

22 05/2016

PLAAT VAN DE MAAND

Tekst: Jitse De Lauw

ANOHNI

Hopelessness (Rough Trade, 2016)

Weinig artiesten zijn in staat om zichzelf zo drastisch heruit te vinden als Anohni.

Ergens in de periode tussen het vorige album Swanlights en nieuwkomer Hopelessness koos ze voor een nieuw geluid, een nieuwe naam én om definitief als vrouw door het leven te gaan. Daarmee lijkt het hoofdstuk Antony finaal afgesloten. Van de barokke pop en artistieke kamermuziek die zo kenmerkend was voor Antony and the Johnsons naar donkere elektronica die kenmerkend is voor deze tijdsgeest.

Bij Hercules and Love Affair experimenteerde ze al wel met elektronische muziek, maar dat was toch vooral een nichterige pastiche. Het is pas op Hopelessness dat synthesizers hun plaats vinden in de melancholische wereld van Anohni, waarbij die wonderschone, haast buitenaardse stem steeds centraal blijft staan. Die onwereldlijke keelklanken voeren niet alleen het muzikale maar ook de teksten naar hogere sferen.

Waar die teksten op de vorige platen vooral gingen over identiteit en gender, richten ze zich op Hopelessness op de grotere maatschappelijke problemen.

Anohni viert haar woede bot, de combinatie van titels als Drone Bomb Me, Obama en Execution spreekt voor zich.

Het scala aan gevoelens dat ze oproept is breed, maar zelden feestelijk.

Openingstrack Drone Bomb Me verstrengelt melancholie in subtiele elektronica, en laat die geleidelijk aanzwellen tot een orkestrale proporties. Een trucje dat artiesten als Son Lux niet onbekend is. 4 Degrees is met zijn heerlijke melodie zonder twijfel het meest meezingbare nummer, maar suggereert tegelijkertijd een ecologische dystopie. Een meer wrange evergreen is moeilijk denkbaar.

Watch Me is sensueel en uitdagend, en voelt als een invitatie tot Anohni’s intimiteit. Over verleidelijk diepe bassen zingt ze “Daddy! Daddy! I know you love me ‘cause you’re always watching me”. Die daddy verwijst meer naar de frauduleuze spionpraktijken van de Amerikaanse inlichtingendienst dan naar een werkelijke vader.

wel een Arabische gebedszang op een bedje van nerveuze synths. Diepe donkere beats ondersteunen de soundscapes en laten het geheel klinken alsof er in de verte een hevige luchtaanval woedt. Ze bezingt haar eigen telleurstelling in de Amerikaanse president met de veelbetekenende laatste woorden “like children we believed”.

Hopelessness komt tot haar apotheose in de titeltrack, een nummer dat zich rustig een weg naar de climax baant. Wanneer het nummer tot zijn hoogtepunt komt, bestaat de tekst slechts nog uit één woord dat pathetisch gescandeerd wordt. “Hopelessness.” Vreemd genoeg voelt dat einde net wél hoopvol aan, alsof Anohni door het bezingen van haar woede en duivels tot catharsis is gekomen.

Die dubbele bodem is misschien wel nodig om de donkerte die in de teksten is geslopen te kunnen verdragen. Dat maakt dat deze plaat niet alleen ‘s nachts beluisterbaar is, maar ook uiterst geschikt blijkt voor warme, drukkende zomeravonden.

Persoonlijke favoriet van ondergetekende is Obama, het nummer dat het meest uit de band springt. Anohni’s stem lijkt

RUIS

05/2016 23

JONGE SNAKEN

BREEMERSCH

GEEN BANG OM TE CHOQUEREN

Jong talent moet je aanmoedigen, dit werd ook gedaan bij Michelle Breemersch. Zij is opgegroeid tussen de verfborstels en schilderdoeken. Met een artistieke moeder in huis was de drempel laag om zelf in de kunstwereld binnen te stromen. Het doorbreken van taboes en experimenteren met materialen is nadien gekomen.

Tekst & foto’s: Sam Broeckhoven

Met een diploma humane wetenschappen onder de arm, besloot Michelle vrije beeldende kunsten te gaan studeren aan de Sint-Lucas hogeschool. En dit verloopt vrij goed, meer zelfs, Michelle is net terug van Londen waar zij voor zes maanden les mocht gaan volgen aan de University of the Arts London.

Wanneer ik aanbel, opent Michelle de deur in haar schilderkledij. “Ik was nog even bezig, wil je het zien?”, vraagt ze met een glimlach. Ze neemt me mee naar haar atelier en toont me haar laatste experiment. “Het is nog niet af hoor.” We gaan naar de keuken, waar ik na een glas water te krijgen, mijn eerste vraag stel.

RUIS

24 05/2016

Veel grote kunstenaars hadden een muze. Vanwaar haal jij je ideeën of inspiratie?

Michelle: “Je moet vooral naar je eigen interessevlakken zoeken. Dit is bij iedereen anders. Bij mij is dit redelijk specifiek.

Het lichamelijke en psychologische van de mens kunnen mij het meeste boeien.

Waarom mensen de dingen doen, die ze doen.”

“Ik haal mijn inspiratie echt uit alles, alles dat mijn aandacht trekt. Bijvoorbeeld fruit dat aan het rotten is. Op dit moment is het de cactus bij ons boven. Die is gaan

hangen van ouderdom. Hier zit ik dan heel de dag foto’s van te nemen. Je kan hier dan van alles in gaan zien, het fallussymbool bijvoorbeeld.”

“Als ik het in één zin moet samenvatten: ik kijk naar de imperfecties en probeer taboes te doorbreken.”

Hoe begin je aan een kunstwerk?

Gaat er een beginproces aan gepaard?

Michelle: “Dit is weer heel persoonlijk. Ik merk dat ik helemaal anders te werk ga dan de meeste mensen. Het valt mij ook

Aan je stukken merk je dat je niet vies bent van experimenteren met materialen. Wat zijn je favoriete materialen?

Michelle: “Ik experimenteer heel graag met materiaal. Ik beperk me niet graag tot de gewone verf. Ik gebruik letterlijk alles. Als het werkt, dan werkt het. Het is interessant om te zien welke effecten je kan verkrijgen wanneer je hetzelfde met verschillende materialen probeert. Ik ben ook niet de mens van de propere illustraties, het liefst hang ik vol met houtskool.

Op dit moment ben ik bezig met glas bezig. Als er dan bloed bij komt kijken, vind ik het helemaal top. Niet dat ik een sadist ben (lacht). Bloed is gewoon leuk, omdat het verkleurt en uitdroogt. Tijdelijke dingen maken en die veranderingen zien, zijn zeer interessant.”

Hoe zou jij je kunst omschrijven?

Michelle: “Michelle..

Ik plaats me niet graag in 1 vakje. Ik zeg altijd dat ik conceptueel werk, maar mensen zeggen vaak dat ik toch niet zoveel aan de verbeelding overlaat dan dat ik zelf denk. Misschien omdat ik ergens wel een punt wil maken. Laten we het gewoon Michelle noemen.”

Van waar komt het idee om te gaan tatoeëren?

op dat ik kunst op een andere manier benader dan anderen.”

“Voor mij is het heel belangrijk dat mijn kunst een boodschap heeft. Als ik naar de roots van mijn kunst kijk, dan is het echt de bedoeling dat ik mensen doe nadenken. Ze hoeven niet persé hetzelfde te zien, dan wat ik voor ogen had. Vaak eindigt mijn oorspronkelijk concept compleet anders, maar ik begin wel altijd vanuit een idee.”

“Van experimenteren ben ik ook niet vies.

Meestal is het gewoon zien wat er uit voort komt.”

Michelle: “Dit is eigenlijk dankzij een vriend. Zijn vader heeft een tatoe-shop en een vriendin heeft bij hem een tatoeage laten zetten. Ik was er toen bij en vond het fascinerend. Ik wou het direct zelf proberen, maar natuurlijk mocht dit niet. Een paar dagen later belde die vriend mij op, zijn vader was een hele namiddag weg.

Een kwartier later stond ik daar met een zak appelsienen in de hand. Ik was helemaal verkocht. Ik heb toen op een site een brolmachientje op de kop kunnen tikken.

Een jaar en een half heb ik mij geamuseerd op appelsienen.”

teren te tatoeëren. Ik ben dan een cursus gaan volgen, en iedereen vond het maar vreemd dat een 20 jarig meisje wou leren tatoeëren. Op dezelfde moment zat ik eigenlijk in een onderhandeling met een tatoe-artiest, die mijn schilderij in zijn galerij wou ophangen. Hij heeft mij toen gepushed.”

Zie je jouw tatoeages als kunst?

Michelle: “Neen, voorlopig nog niet. Ik bekijk het eerder als een kunnen. Kunst is voor mij iets helemaal anders. Het is wel de bedoeling om mijn tatoeages te integreren in mijn kunst. Ik wil dat mensen zeggen: “ik wil iets van Michelle!”. Op dit moment lopen mensen nog altijd rond met het idee van een sociaal aanvaardbare tatoeage, wanneer ze zeggen dat ik mijn zin mag doen.”

“Het idee dat mijn kunst mobiel is, dat iemand dit met zich meedraagt, pas dan gaan we de goede richting uit. Ik wil verder gaan dan dat. Als ik dit niet bereik dan stop ik met tatoeëren. Maar ik zal dat wel bereiken. (Lacht)”

Wat is je mening over: “Als je oud wordt, dan gaat alles hangen.. Ook de tatoeages”?

Michelle: “Als je een bompa ziet met of zonder tatoeages, wie van de twee is dan de coolste? Tatoeages daar staat geen leeftijd op volgens mij.”

“Bij mij doen mijn tatoeages er niet toe, het is de moment wanneer ik ze heb laten zetten. Voor andere is dit natuurlijk anders. Een blanco lichaam is voor mij ook mooi, maar minder interessant. Tatoeages geven meer karakter.”

“Wanneer je nadenkt over een tatoeage, naar een job toe bijvoorbeeld, dan vind ik dat terecht. Maar tatoeages afbreken omdat het later niet mooi meer zou zijn, daar geloof ik niet in.”

“Ik had toen het idee om tepels op vrouwen die hun borsten hebben laten ampu-

RUIS

05/2016 25

Hoelang heb je in Londen gestudeerd?

Michelle: “5 maanden heb ik in Londen gezeten en het was de beste en mooiste ervaring die ik al heb gehad.”

Welke ervaringen heb je opgedaan in Londen?

Michelle: “Dit was één van de zotste scholen waar ik ooit heb gezeten, laat staan

RUIS

26 05/2016

gezien. Het was een gigantische school.

De materialen die we konden gebruiken, waren te zot voor woorden. Noem iets op en ze hadden het. Dit was heel leuk, er stonden geen grenzen op je creativiteit.”

“Ik heb ook iets kei gek meegemaakt. Één van mijn vervangleerkrachten bleek mijn favoriete artieste te zijn. Ik had het pas door toen Helena Goldwater, mijn fa-

voriete artieste, googelde en ik een foto van mijn leerkracht ertussen zag staan.

Het heeft mij toch een klein halfuurtje geduurd voor ik het door had.”

@m.breemersch (Instagram)

KUNSTENAAR VAN DE MAAND

Tekst & foto: Sam Broeckhoven

Rinus Van de Velde

Donogoo Tonka (S.M.A.K., 2016)

Met zijn nieuwe expositie Donogoo Tonka, overdonderd de jonge dertiger het S.M.A.K. Rinus Van de Velde, de op dit moment meest besproken Vlaamse kunstenaar, maakte speciaal voor het kunstcentrum van Gent een heel nieuwe creatie. Zijn werken zijn gebaseerd op een heruitgegeven script van de Franse auteur Jules Romains.

Rinus tekent zichzelf als de hoofdrol in een kunstenaarsbiografie. Hij speelt een suïcidale jonge kunstenaar, die na het opzoeken van een psycholoog, de opdracht krijgt om in een wildvreemde auto te gaan zitten. Dit doet hij en zo kruist hij het pad van een professor. Deze professor loog over het ontdekken van een stad in Zuid-Amerika. Toen dit uitkwam, kon hij fluiten naar zijn perfecte reputatie. Samen met de professor gaat Rinus er alles aan doen om als nog de reputatie van de professor te redden. Zo proberen ze de stad echt tot leven te laten komen.

Rinus gaf dit verhaal weer in zeven werken, maar maakt het verhaal niet af. Dit vindt hij de taak van je eigen verbeelding.

De teksten rondom zijn werken, maken het plaatje af. Deze zijn geschreven door Koen Sels, een vriend van Rinus. Koen hielp hem met het vertalen en tot stand brengen van zijn gedachten bij de werken.

Om tot de eindproducten te komen, onderneemt Rinus enkele stappen. Eerst maakt hij installaties in zijn atelier. Deze moeten zo echt mogelijk lijken, net zoals op een filmset. Hier kruipt eigenlijk het meeste werk in. Hij nodigt vrienden uit die model mogen staan. Foto’s worden getrokken, waarna Rinus kan beginnen met het echte werk. Het tekenen van zijn houtskolen creaties neemt het minste tijd in beslag. Sommige werken nemen een week in om volledig af te geraken.

van detail zorgt voor een zeer realistisch effect. De beelden nodigen uit om zeer dichtbij te komen en dan weer van veraf ze te beschouwen. De aanwezigheid van de rekwisieten die hij gebruikte bij het opstellen van de tekeningen zorgen voor een extra realiteitsbesef.

Een leuk detail, hij verwerkte in sommige tekeningen enkele bekende gezichten.

Zoals bijvoorbeeld zijn galeriehouder Tim Van Laere. Ook zijn broer Tom Van Laere, beter bekend als Admiral Freebee. Zijn vrouw krijgt een ereplaats in de tekening waarop zijn personage iets gaat drinken met zijn vrienden.

Laat je leiden door een absurd verhaal.

Wanneer je binnenkomt in de zaal, trekken de beelden je als het waren naar zich toe. Ze hebben een chaotische sfeer over hen hangen, maar het zwart-wit contrast geeft het een zekere kalmte. Het gebruik

RUIS

05/2016 27

REDDERS VAN DE VADERLANDSE POST-PUNK

In de warme gloed van een ondergaande avondzon doen zes figuren zich te goed aan de rijkelijk gevulde schotels van de selfservice. Vijf van hen, gehuld in T-shirts van obscure bands en zwarte skinny jeans, zijn opmerkelijk ontspannen voor het uitverkochte concert dat ze dadelijk zullen spelen. De zesde heeft een notitieblok en enkele prangende vragen voor de nieuwste aanwinst van de belpop.

Tekst & foto’s: Jitse De Lauw

RUIS

28 05/2016

Whispering Sons is een kwintet van de donkerste soort. Met hun melancholische sound wonnen ze in april Humo’s Rock Rally, en vervoegen ze het rijtje van verschillende iconische voorgangers.

Hoe komen jonge twintigers uit Limburg er bij om een post-punk new wave groepje te starten?

Sander Pelsmaekers (drums): “We zijn met vier begonnen in 2013, in het begin was Fenne, onze zangeres, er nog niet bij. We kenden elkaar al, en hadden gemeenschappelijke interesses. Zoals veel bands zijn we gestart met het spelen van covers, om stilaan te evolueren naar ons geluid van vandaag. Eerst probeerden we

In 2015 brachten jullie een EP uit die ondertussen uitverkocht is en wonnen jullie Rockrace in Brussel, in 2016 stonden jullie op het ereschavot van Humo’s Rock Rally. Een indrukwekkend CV voor een jonge band.

Pelsmaekers: “Het winnen van die wedstrijd in Brussel en het uitverkopen van onze EP was fijn, dat geeft je wel een extra hart onder de riem.”

Kobe Lijnen (gitaar): “We hebben ons nooit echt gefocust op de Rockrally, we hebben ons zonder veel verwachtingen ingeschreven. Met een selectie waren we al meer dan tevreden. De dag van die eerste preselectie waren we wel gespannen,

Lijnen: “Dat zorgt wel voor enige druk, maar is tegelijkertijd ook een extra motivatie om voort te doen. We kunnen moeilijk onderdoen voor onze voorgangers.

Het zou een ongelooflijk compliment zijn als we over enkele jaren zélf een referentie kunnen zijn voor jonge groepen. Maar we kunnen het natuurlijk ook gewoon verpesten.”

Sander Hermans (toetsen): “Als ik naar de winnaars kijk van de vorige edities, zou ik wel in de voetsporen van Goose willen treden. Dat is een aparte band met een eigen sound, die op een eigenwijze manier altijd hun ding zijn blijven doen en zichzelf hebben kunnen afbakenen van andere Belgische groepen. Wij hebben

Whispering Sons Winnaars Humo’s Rock Rally 2016

zelf te zingen, maar dat trok op niet veel.”

(Lacht) Fenne Kuppens (zang): “Ik ben er dan iets later bij gekomen. Een van hen kende mij en wist dat ik met muziek bezig was, en dan hebben ze gevraagd om eens enkele liedjes te komen zingen op een repetitie.

Ik was toen nog niet zo bekend met het genre, maar door wat ze speelden wel meteen overtuigd. En zij blijkbaar ook van mij.“

Pelsmaekers: “Fenne heeft echt een unieke stem, iets wat we nog nooit gehoord hadden. Ze doet gewoon haar ding, en dat sluit bijzonder gaat aan bij de sound van de groep. Dat konden we niet laten liggen hé.”

maar er was ook een zekere opluchting toen we de andere bands zagen spelen.

We hadden het niveau hoger geschat die eerste keer, al werd dat wel gecompenseerd door de goede groepen op de halve finale.”

Maar dan win je plots de belangrijkste muziekwedstrijd van België.

Op het moment zelf konden jullie niet meer dan enkele woorden stamelen, kan je het gevoel van die overwinning ondertussen beter verwoorden?

Pelsmaekers: “Ja, dat was even ongelooflijk. De dagen daarna waren ook overweldigend, je doet veel interviews, je mag naar de radio, je doet fotoshoots, … Ondertussen is het al terug rustig, alles weer naar het oude.”

Je komt in een rijtje van grote namen terecht, welk gevoel geeft dat?

dan wel een ander geluid, maar het is zo’n traject dat ik wel zie zitten.”

Jullie hebben een herkenbaar post-punkgeluid, en in de media worden jullie vaak vergeleken met iconische bands uit het genre. Is dat een compliment?

Lijnen: “ We worden nogal vaak vergeleken met de voor de hand liggende groepen zoals Sisters of Mercy of Joy Division.

De vergelijking is misschien logisch, maar als je dat geregeld leest, raak je dat een beetje beu. En geef mij liever The Cure.

Of een hedendaagse groep als The Soft Moon.”

Pelsmaekers: “Ik heb al gelezen dat we de vaandeldragers zouden kunnen zijn voor een nieuwe generatie new wavers, maar zo willen we ons zeker niet profileren.

Het is een compliment als we jongeren via onze muziek kunnen doorverwijzen naar de traditionele groepen, maar het is

RUIS

05/2016 29

in de eerste plaats de bedoeling om onze eigen muziek over te brengen.”

Lander Paesen (bas): “Momenteel bestaat ons publiek op concerten trouwens nog net iets te vaak uit overjarige new wavers, die jongere generatie moet nog een beetje komen.”

Live spelen jullie met veel energie.

Fenne, jij staat met een ontzettende intensiteit op het podium. Hoe voelt dat voor jou?

Kuppens: “Wanneer ik mijn teksten op een repetitie zing, heeft dat weinig betekenis. Door voor een publiek te spelen komt de betekenis echt naar boven en ga

RUIS

30 05/2016

ik daar in op. Soms ga ik echt diep. Het gebeurd geregeld dat ik kwaad van het podium stap, dan moeten mensen me vijf minuten laten uitblazen. Om dan nog een bisnummer te spelen is vaak vervelend, omdat we al over die piek zitten. Dat betekent niet dat ik niet geniet van optreden, live spelen is het leukste wat er is.”

Pelsmaekers: “Ik denk dat we allemaal een stukje kwaadheid in de muziek leggen, die er soms heel explosief uitkomt.

Wij hebben niet meteen een boodschap met wat we maken, maar als mensen kunnen inpikken op het gevoel dat we in de nummers steken en de wereld even kunnen vergeten, is onze missie geslaagd.

Muziek heeft een emotionele component nodig, anders geraak je als groep in automatische piloot.”

Wat brengt de toekomst voor Whispering Sons?

Lijnen: “Er is een tweede persing van onze EP onderweg, en daarna rustig aan nieuwe nummers werken. We proberen ons niet te laten doen door de druk van de Rockrally, maar op een eigen tempo aan een plaat te werken. Het zou geforceerd zijn om nu al iets uit te brengen. En de komende twee maanden even focussen op examens en thesissen.” (Lacht) Succes!

PODIUMKUNSTEN IN VLAANDEREN

Theater Aantal optredens: 10258

Circus Aantal optredens: 590

Comedy Aantal optredens: 4142

Dans Aantal optredens: 1628

Restcategorie* Aantal optredens: 3419

Muziek Aantal optredens: 17847

RUIS *De restcatergorie omvat voorstellingen waarvan het thema onbekend was, het 05/2016 31 evenement niet gespecificieerd werd door de organisator of literaire en filosofiische voordrachten.

KUNST OP ZWART ZAAD

DOSSIER CONCRETE GEVOLGEN VAN VERLAAGDE SUBSIDIËRING VOOR CULTUUR Tekst: Jitse De Lauw Illustratie: Krisdog

Het is haast een cliché. Telkens wanneer er vanuit de overheid bespaard moet worden, lijkt men het budget voor cultuur als eerste aan te snijden. Telkens ook wanneer men dit bedrag verlaagt, roepen er talloze stemmen uit te culturele wereld dat dit een nefast effect zal hebben op ons cultuurlandschap. Wat is nu werkelijk het gevolg van die verlaging?

In Vlaanderen kunnen artiesten, gezelschappen en culturele verenigingen beroep doen op financiële overheidssteun.

Daarvoor bestaat het Kunstendecreet, een werktuig waarmee bepaald wordt wie wel of niet in aanmerking komt voor een subsidie en hoeveel deze kan bedragen. Om in aanmerking te komen voor zo’n subsidie, dien je als artiest of organisatie een aanvraag in te dienen. Daarvoor bestaan drie categorieën: een beurs, bedoeld om projecten en ideeën te helpen ontwikkelen. De tweede is de projectsubsidie, voor initiatieven die ‘in tijd en doelstelling beperkt zijn’ Deze wordt voor maximaal 3 jaar toegekend. De laatste optie is de werkingssubsidie, waarmee organisaties ondersteund worden die op lange termijn werken en dus gebaat zijn bij een meer continue dotatie. De werkingssubsidie verschaft steun voor een periode van vijf jaar.

In april werden de adviezen gepubliceerd voor het kunstendecreet van 2017. Onvermijdelijk kreeg niet iedereen een deel van de koek. Muziekodroom, het muziek-

RUIS

32 05/2016

centrum in Hasselt, is een opmerkelijke verliezer. De organisatie behaalde nipt onvoldoende op de beoordeling, tegen de verwachting in van coördinator Raf Coenen. “Sinds 1999 ontvangen wij al overheidssteun, volgens het steeds veranderende systeem. Die subsidie is doorheen de jaren gestegen, voor de laatste periode ontvingen we 430.000 euro. Na de eerste beoordelingsronde kregen we een negatief advies, maar ook de kans om ons dossier op orde te brengen.”

Wie na die eerste ronde afgekeurd wordt, heeft de optie om ‘een verhaal te doen’. Dat betekent dat je de optie hebt om je dossier bij te stellen daar waar het nodig is. De adviescommissie hanteert twee voorname criteria: het zakelijke en het artistieke. Muziekodroom werd aanvankelijk afgekeurd omdat het zakelijke aspect van hun dossier wanordelijk was. Er zaten gebrekkigheden in de cijfers en er ontbraken gegevens. Voor Coenen een wake-up call om in actie te schieten. “Na het eerste advies hebben we dat slordig dossier bijgesteld, maar toen werden we verrassend afgekeurd door de artistieke commissie. We zou-

den meer concerten hebben ingepland en deze niet in de begroting hebben opgenomen, terwijl er in werkelijkheid geen stijging is.”

ADEMRUIMTE Muziekodroom is niet de enige die zich

we geen subsidies meer kregen, hebben we dat moeten aanpassen. Ik werk nog steeds evenveel, ik steek nog steeds even veel uren in de organisatie maar ik nog slechts 1 dag van de 5 betaald. In het begin was dat wel een klap dat we geen subsidie meer kregen, maar we hebben altijd al geprobeerd om met onze werking zo weinig mogelijk afhankelijk te zijn. In de tijd voor de subsidie, hebben we ons bekwaam gemaakt in het budgetteren, we wisten toen al goed hoe we met weinig geld zo veel mogelijk projecten konden realiseren. Dat overheidsgeld gaf ons de ademruimte om ook intern de organisatie te verbeteren.”

gatief advies. Onder meer indiestyle.be, Stampmedia, Shutterwall en Het Belang van Limburg publiceerden opiniestukken gericht aan de minister. Voor Raf Coenen een hart onder de riem. “Die plotse steun vanuit de sector is wel fijn, het is een bevestiging van het werk dat we de afgelopen jaren hebben verricht.

Of dat werkelijk iets gaat veranderen, weet ik niet maar ik heb in ieder geval geen zin om het nu emotioneel te gaan spelen.”

“Na de tweede

doorlichtingsronde werden we verrassend afgekeurd door de artistieke commissie. - Raf coenen

een subsidie door de neus geboord kreeg. ’t Smiske in Asse, een van de drie folkclubs in Vlaanderen, verloor zijn subsidie al in 2013 na 3 periodes van overheidssteun.

Drie jaar later bestaan ze nog steeds, dankzij een weldoordacht beleid. Coördinator Reinout Keymolen is geoefend in het omgaan met lage budgetten, en was al voor het wegvallen van de subsidie voorbereid op de gevolgen van zo’n situatie.

“Wij hebben altijd de filosofie gehad: probeer met zo weinig mogelijk geld zo veel mogelijk te doen. “Wij hebben 3 termijnen een projectsubsidie gekregen, en in 2013 is die weggevallen. We proberen met veel vrijwilligers te werken, maar soms moeten er ook functies zijn die betaald worden. Toen we nog subsidies kregen, kreeg ik betaald als coördinator. Toen

Die ademruimte noemt ook Raf Coenen als belangrijkste aspect van subsidies.

Een organisatie moet zelfstandig kunnen werken zonder verstikt te worden door de economie. Een overheidsbijdrage geeft speling om de werking uit te bouwen, maar oversubsidiëring kan evengoed gevaarlijk zijn. Volgens de wetmatigheden van de vrije markt moet een firma op zijn minst zelfbedruipend zijn om te overleven, maar in realiteit hebben de meeste artistieke verenigingen niet de financiële slagkracht van pakweg een bedrijf. Grotere spelers als Muziekodroom kunnen wel verder zonder subsidie, maar voor veel kleine organisaties en artiesten is die van levensbelang. Na het bekendmaken van de definitieve adviezen in april kwam er veel protest vanuit de kunstenwereld, voornamelijk van die kleinere verenigingen die in ademnood dreigen te komen.

STEM VAN HET VOLK Dimitri Verhulst schreef een open brief in De Morgen aan Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open Vld) om deze problematiek aan te kaarten. De brief werd ondertekend door 194 collega’s uit de literaire en culturele wereld, maar vraag is of dat Verhulst literair initiatief Behoud De Begeerte kan redden. Ook voor Muziekodroom kwam er veel reactie op het ne-

Hoe de Muziekodroom de komende jaar zal veranderen zonder subsidie valt moeilijk te voorspellen. Ze hebben zich het laatste decennium ontwikkeld van concertzaal tot het belangrijkste culturele centrum van Limburg. Muziekodroom hielp met het ondersteunen van allerlei nieuwe initiatieven en projecten, werkt ondertussen nauw samen met PXL Hogeschool en zorgt voor coaching bij jonge artiesten.

Ze zijn het middelpunt van een zorgvuldig opgebouwd netwerk. Volgens Coenen is het de bedoeling dat die werking zo goed mogelijk behouden wordt, en dus zal het personeel in de eerste plaats terug naar de basisbezetting moeten worden gebracht. Desalniettemin zullen er ook gevolgen zijn voor de artistieke kant van het huis. “We zullen concerten voortaan commerciëler moeten programmeren.

Daarmee bedoel ik dat er bij een artiest de zekerheid bestaat dat een optreden kan renderen, dat er een publiek bestaat dat daadwerkelijk een kaartje koopt. Uitdagende acts zullen we niet meer op ons programma kunnen zetten.”

Bij veel mensen bestaat die angst voor verschraling van het aanbod, maar met ’t Smiske bewijst Reinaut Keymolen dat het ook anders kan. “Toen de subsidies wegvielen hebben we wel even moeten samenzitten. Veel mensen dachten dat we zouden stoppen, of dat we niet meer in staat zouden zijn om hetzelfde aanbod te kunnen bieden. Terwijl wij die overheidssteun altijd gescheiden hebben gehouden van de artiestenwerking. Op die manier

RUIS

05/2016 33

waren we niet afhankelijk van de subsidies om artiesten naar de zaal te halen. Mensen weten dat natuurlijk niet, dus dachten ze dat we er mee zouden stoppen.”

Een subsidie is niet alleen een financieel hulpmiddel, het is ook een erkenning van wat je doet. Het is dan ook begrijpelijk dat artiesten en verenigingen met een negatief advies zich niet alleen zorgen maken over de toekomst van hun projecten, maar zich ook geschoffeerd kunnen voelen. Ze hechten veel belang aan de intrinsieke waarde van kunst en cultuurbeleving, waardoor het beledigend kan zijn wanneer er vanuit regulerende instanties geen bevestiging komt op hard en gepassioneerd werk. Voor anderen is het dan weer een motivatie om net nog meer hun best te doen, zoals dat het geval is voor Keymolen.

“Eigenlijk zijn we net harder beginnen werken toen we geen subsidies meer kregen, we wilden ons bewijzen tegenover ons publiek. In vergelijking met toen halen we nu een hoger niveau, net omdat we ons meer zijn gaan richten op de kunst.”

een gunstige beslissing te nemen. “De minister van Cultuur geeft uiteindelijk de doorslag, dus kunnen we enkel nog hopen dat hij iets aan de zaak verandert. Het zou ergens ook onlogisch zijn dat de Vlaamse regering zich nu terugtrekt uit onze werking, aangezien zij de afgelopen jaren zelf zoveel hebben geïnvesteerd in het uitbouwen van Muziekodroom.”

Zorgt een verminderde subsidiëring voor de cultuurwereld daadwerkelijk voor een verschraling van het aanbod? Op die vraag valt moeilijk een eenduidig antwoord te geven. Enerzijds is het onvermijdelijk dat de diversiteit en de kwantiteit aan kleine kunstprojecten en organisaties afneemt.

Aan de andere kant zijn er verschillende organisaties die bewijzen dat het met de juiste ing es teldh eid en enige knowhow wél lukt om verder te doen en daarbij de artistieke meerwaarde hoog in het vaandel te dragen. Bij ’t Smiske zijn ze ondertussen bezig met het bouwen van een nieuw podium en tonen daarmee aan dat het gezegde vrijwilligerswerk is onbetaalbaar klopt. Ook Raf Coenen is niet meteen van plan om te stoppen met de missie van Muziekodroom. “Hoe onze werking er over enkele jaren gaat uitzien valt nu moeilijk te zeggen, de kans is groot dat onder een ander gesternte zal zijn. Maar één ding staat in ieder geval vast, Muziekodroom blijft bestaan.”

“Door het verliezen van onze

subsidie zijn we net harder beginnen werken. Ik denk dat we nu een hoger niveau halen dan vroeger. -Reinaut Keymolen

TOEKOMST Hoeveel luid de stem van het volk ook mag klinken en hoe groot de impact van kritiek en noodkreten ook mag zijn, het blijft de taak van de overheid en concreet van de adviescommissie om te bepalen welke kunst een maatschappelijke meerwaarde heeft en welke niet. Na de tweede doorlichtingsronde heeft die commissie zijn definitieve advies geven, maar een advies blijft ook maar een advies en is dus niet noodzakelijk bindend. Het definitieve besluit wordt door de minister zelf genomen, en voor organisaties die een nipt onvoldoende scoorden als Muziekodroom geeft dat een laatste hoop.

Door het gezamenlijk protest hopen ze alsnog de minister zover te krijgen om het dossier persoonlijk te evalueren en

www.muziekodroom.be www.tsmiske.be

Ontaardbevingen Het zijn onzekere tijden voor iedereen misschien maar zeker voor mij.

Mijn pen is seismografisch de bevingen de trillingen zij zijn mijn woorden en ik vrees het rijzen van hun kracht -Vincent Dewerie

RUIS

34 05/2016

RUIS

05/2016 35

RUIS RUIS

36 05/2016