RealityCheck

Met kleine k- Struggle for a job - Altijd onderweg - Berlin Calling

6

37

30

36

9

142 64

17

18 52 13

42

INHOUD 4 EDITO

MET KLEINE K 6 De kunst op wieltjes van Leon Karssen 9 Verwachtingen in waterverf met Pam Steenwijk 13 Zet uwe kunst nekeer buiten: Jongereninitiatief Ant'Woord vraagt weerwoord 17 Choose life? Sociale media: de drug van de jeugd van tegenwoordig

STRUGGLE FOR A JOB 22 Op zoek naar efficiĂŤntie met jonge ondernemer Mattias van Nimmen 24 Kwaliteit boven kwantiteit volgens politiek redacteur Kamiel Vermeylen 28 Challenge

ALTIJD ONDERWEG 30 Hoe realistisch zijn de verwachtingen van jongeren?

32 Genderspecialist Steven de Baerdemaker over issues op school 34 Hotspots voor holebi's op reis 35 Stage in het buitenland: een meerwaarde?

37 Guatemala: do or don't?

BERLIN CALLING 42 Het rauwe Berlijn: het RAW-Gelände 46 Start-ups: het Europese Silicon Valley 49 Van toerist naar stadsgids

DREAM ON 52 Quiz: Dromer versus doemdenker 54 Digital detox: 72 uur zonder sociale media 58 Evangeliste Christine Wittoeck over de gevaren van sociale media 62 Maak je eigen dromenvanger 64 A fair amount of failures: alledaagse teleurstellingen 66 Coming of age

a thought

EDITO

4

Voor Sara Stragier (21) is de wereld een schilderdoek met zeven miljard kleine kunstwerken.

“ Met penselen in het haar en

verf aan mijn vingers zoek ik jonge medekunstenaars en -creatievelingen die een alternatief zoeken voor de dagelijkse sleur. Hoe redden zij zich in een wereld waar alles en iedereen een concurrent lijkt te zijn? Ik wil de verhalen van volhouders vertellen. Van mensen die klein beginnen en waarschijnlijk klein zullen eindigen, maar daar vrede mee gesloten hebben.

De moeilijkheden van zelfstandig content creëren en de voordelen van onbekendheid in beeld brengen. Laten zien dat een reality check niet per se iets slechts is, maar dat dromen altijd mag.

”

Hanne Wouters (25) is geboeid door bombastisch grote en inieminie kleine verhalen waarin de mens de hoofdrol speelt.

“ We kunnen van elkaar leren

en samen maken we de wereld een klein beetje beter. Iedere dag is een nieuwe start. Opportuniteiten loeren om de hoek maar het is eveneens belangrijk om te beseffen dat niet elke dag een zonovergoten feest kan zijn. Een dag zonder schoenen is van tijd tot tijd een must om te blijven functioneren in deze weelderige wereld van prikkels en drukte. De lelijke kant van het leven is nodig om de mooie in ere te houden. Door de moeilijkheden zien we pas de ware schoonheid van het succesverhaal in. De echte verhalen tracht ik te brengen.

A THOUGHT

De eeuwig optimistische Emma volleman (21) laat zich leiden door haar reismicrobe.

“

Ook ik bijt me vast in het thema “Verwachtingen versus realiteit” onder jongeren, meer specifiek buitenlandse ervaringen en genderrollen.

Een passie voor reizen, andere culturen en een gezonde portie nieuwsgierigheid helpen me hierbij. Naast de blaren van het reizen doorprik ik graag clichés en standaardverwachtingen omtrent beide thema’s en ontdek graag de rimpels in de vijver.

”

”

REALITY

Met kleine k IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

leon karssen

De kunst op wieltjes van

ik skate, dus ik teken. ik teken, dus ik skate

leonkarssen

leonkarssen.com

Talloze blauwe MS Paint-katten omringd door longboardhaat en hier en daar een kont. Zo is het werk van Leon Karssen (21), een skater-tekenaar uit Den Haag, het best te beschrijven. Met ondertussen meer dan 85 000 volgers op Instagram heeft hij heel wat bekijks, zowel binnen als buiten de skatewereld. Toch neemt Leon zijn onlinesucces niet al te serieus: “Ik teken in eerste plaats voor mezelf. Als mensen het toevallig leuk vinden, dan doen ze maar.”

6

L

eon tekent al sinds hij als kleuter een potlood kreeg om te krassen op papier, maar kreeg er pas echt plezier in nadat hij begon met skaten.

“Ik was toen een jaar of dertien, veertien. Skaten heeft niet allen mijn zin om te tekenen beïnvloed, maar ook de aard van mijn tekeningen. Ik merk ook dat wanneer ik een tijdje niet skate door een blessure, ik ook minder motivatie voel om te tekenen.”

In Barcelona werd Leons eerste muurschildering vorig jaar al een feit. “Ik wil hierna best nog wel standbeelden en meubels maken.”

Een ‘later word ik brandweerman’-fantasie had hij niet, en ook zijn onvermogen om te kiezen zorgde ervoor dat Leon na de middelbare school stopte met studeren. Daar heeft hij tot op vandaag geen spijt van, hoewel er toch iets positiefs uit Leons schoolcarrière voortkwam. “Toen ik in het derde jaar HAVO (Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs) zat, heb ik uit verveling mijn eerste typische kat getekend.”

REALITY

MET KLEINE K

Leons do’s en don’ts voor de ideale kattenmond.

Nu, vier jaar later, laten mensen over de hele wereld varianten van deze kat op hun lijf tatoeëren. “Zelf

“Rip N Dip vroeg ‘of ik wilde samenwerken, bro’, en toen ging alles vanzelf.” heb ik niets met tattoos, maar wanneer mensen die kat op hun kont staan hebben, vind ik het best wel grappig. Soms doen ze de neus helemaal verkeerd en daar stoor ik me wel een beetje aan, maar ja, hun lichaam, hun probleem, toch?”

De tekeningen van Leon zijn om meerdere redenen best controversieel te noemen. Zo tekent hij bijvoorbeeld al zijn werk op de meest eenvoudige manier: met MS Paint.

“Toen iedereen nog op MSN zat, tekende ik allemaal gekke dingen in MS Paint en stuurde ze dan door naar mijn vrienden. Er zit dus geen ‘artistieke reden’ achter of wat dan ook. Net zoals bij alles wat ik doe, maak ik gewoon wat ik leuk vind.”

Volgens Leon raakten zijn werken heel toevallig bekend. “Ik gooide gewoon wat dingen online en REALITY

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

sommige kregen best wel wat aandacht.” Zijn advies aan andere tekenaars is dan ook: gewoon doen, klein beginnen, en niets verwachten. Waarom de ene tekening meer aandacht kreeg dan de andere, weet Leon niet. “Het is ook niet zo dat ik bewust meer kattentekeningen maakte omdat die goed in de smaak vielen.”

Het idee om geld te verdienen aan zijn hobby, kwam toen Leon zelf prints van zijn ontwerpen wilde maken. “Bij lage hoeveelheden prints doe je echt verlies, dus ik dacht ‘ik bestel er een heel pak en bied ze gewoon aan mijn volgers aan’”, legt hij uit. En daar bleken uiteindelijk best wel wat mensen in geïnteresseerd. “Op dit moment is tekenen echt mijn voltijdse job, en dat is best wel cool.” Vooral volgende tekeningen gingen online snel de ronde, waarna ze op griptape (stukje tape dat je aan de voorkant van een skateboard plaatst voor extra controle), stickers, en kledingstukken geprint werden.

“Via Tumblr raakten mijn tekeningen het snelst verspreid, en daar

heb ik ook best wat volgers vandaan gehaald. Maar op Instagram is mijn bereik een stuk groter”, gaat Leon verder. Ook zijn samenwerking met het merk Rip N Dip, gevestigd in Los Angeles, begon op Instagram. “Ryan O’Connor (eigenaar van Rip N Dip) stuurde me gewoon een bericht om te vragen ‘of ik wilde samenwerken, bro’.

7

MET KLEINE K

Dat was wel cool, en veel mensen hebben mijn tekeningen ook zo gevonden. En toen ging alles vanzelf.”

8

Tegenwoordig doen sociale platforms Leon nochtans meer kwaad dan goed. “Sinds Instagram hun chronologische volgorde heeft verpest, is het net een woestijn. Ook Tumblr is gewoon uitgestorven, en Facebook heeft voor mij nooit goed gewerkt. Het heeft mijn bereik meer dan gehalveerd, denk ik.”

Toch ligt Leon hier niet wakker van.

“Het was nooit echt mijn bedoeling om populair te worden met mijn tekeningen. Uiteindelijk doe ik het nog altijd voor mezelf. Het is alleen vervelend voor de mensen die mijn werk willen zien.”

Een eigen site met producten had Leon lang niet. Hij werkte vooral samen met Manus Skate Shop in Amsterdam. “Sinds dit weekend bied ik eindelijk een beperkt aantal kledingstukken aan op mijn eigen site. Het hele merkgedoe sprak me niet aan en dus werkte ik gewoon samen met skateshops die er cool uitzien. Ik vind het ook belangrijk dat de eigenaars zelf skaters zijn.”

Leons twee passies zijn dus duidelijk in balans. “Ik skate, dus ik

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

“Net omdat ik een publiek heb, probeer ik bewustheid te creëren waar ik kan.” teken. Ik teken, dus ik skate. Dat snappen longboarders niet”, voegt hij nog toe.

Naast kattenpiemels en bloederige skate-ongelukken, tekent Leon ook kritiek op onder andere de verkiezingen in de VS en het Israëlisch-Palestijns conflict. Toch vindt hij niet dat zijn werk een echt politieke ondertoon heeft. “Wanneer vrijheid belemmerd wordt of leugens worden verspreid, probeer ik dit gewoon naar boven te brengen. Net omdat ik een publiek heb en bewustheid kan creëren bij mijn volgers”, legt hij uit.

Door het gebrek aan producten van Leons designs werden verschillende tekeningen al vaak door anderen gestolen, waarna ze als tote bags,

T-shirts, en andere kledingstukken doorverkocht werden. “Ja, dat vind ik natuurlijk kut. Onlangs liep Pewdiepie (YouTuber Felix Kjellberg) met zo’n T-shirt rond. Die heeft miljoenen volgers en zo verdient iemand anders best wel wat geld aan mijn tekeningen. Er is weinig aan te doen, maar op zo’n moment laat ik mijn volgers gewoon weten dat ze die stukken niet moeten kopen. Ook dat is bewustheid creëren.”

Het lijkt wel alsof alleen Leons toekomst nog niet uitgetekend ligt in MS Paint. Hij wil vooral blijven doen wat hij wil, en op dit moment is dat tekenen. “Het is echt mijn ‘werk’ geworden, en ik kan ervan leven, dus waarom zou ik het anders willen? Het marketingaspect laat ik wel liever aan iemand anders over, maar voor de rest werk ik alleen en dat vind ik wel fijn.” Als het van hem afhangt, wil Leon als toekomstig project best nog wel wat muurschilderingen maken, of standbeelden en meubels. “En als het kan, wil ik ook wel met Crocs samenwerken.

Die zijn de shit.”

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Leon Karssen

REALITY

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

pam steenwijk

Verwachtingen in waterverf met

De onzekerheid in deze sector is een vicieuze CIRKEL

stpam

st-pam

pamsteenwijk.com

T

ekenen doet Pam al sinds ze er als peuter kennis mee maakte. “Ik tekende alles wat ik zag, en dat is nu eigenlijk ook nog zo. Ik teken nog steeds met het oog op wat ik zelf mooi vind aan mensen en de natuur.” Toch wilde Pam niet van kindsbeen af al kunstenaar worden. “Vroeger dacht ik niet echt veel na over wat mijn tekeningen betekenden. Ik wilde dolfijnentrainer worden of iets anders wat met dieren te maken heeft. Tekenen was gewoon een constante in mijn leven. Pas later kwam het in me op om er ook echt iets mee te doen.”

In de tussentijd had Pam al heel wat afgetekend, en studeerde ze Vmbo en hierna Havo. “Mensen vragen me vaak hoe ik mijn eigen ‘stijl’ heb ontwikkeld, maar dat ging grotendeels vanzelf. Ik liet me natuurlijk wel beïnvloeden door kunstenaars die ik zelf goed vind, maar dat kwam pas later, als tiener. Vooral Egon Schiele en Takeshi Obata sprongen er toen voor mij uit. En het werk van Léon Spilliaert vind ik ook heel erg inspirerend.”

Per ongeluk Maar hoe evolueer je dan van tekende peuter tot selfmade kunstenaar? “Tien jaar geleden begon ik mijn tekeningen op DeviantART te posten. Eigenlijk hoopte REALITY

9

In Barcelona werd Leons eerste muurschildering vorig jaar al een feit. “Ik wil hierna best nog wel standbeelden en meubels maken.”

ik toen al dat ik ooit ‘een van de groten’ zou worden.

Het was ook mijn voornaamste platform tot ergens in 2011, maar erg veel reacties of bekendheid heb ik daar niet vandaan gehaald.” In 2011 maakte Pam haar Tumblr aan, en ook daar bleef haar werk lange tijd onopgemerkt door het grote publiek. Tot de zomer van 2014. “Een paar tekeningen van me werden toevallig gereblogged door de juiste mensen en zo ging de bal aan het rollen. Het is dus echt pas na jaren van dagelijks tekenen gebeurd - per ongeluk dan nog.”

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

De drie tekeningen waarmee Pam doorbrak op Tumblr. “Ze werden toevallig gereblogged door de juiste mensen en zo ging de bal aan het rollen. Het is dus echt per ongeluk gebeurd.”

10

Volgens haar is het op sociale media sowieso niet gemakkelijk om je als beginnend kunstenaar te profileren. “Er zijn genoeg mensen die amper bekendheid hebben en ontzettend goed werk maken maar ook mensen waarvan je denkt ‘dit is Disney rip-off’ en die echt tig notes hebben op hun posts. Het is dus wel belangrijk dat de juiste personen jouw werk zien zodat een groter publiek jouw werk vindt.

Jammer genoeg heb je zo’n dingen niet in de hand.”

In diezelfde zomer besloot Pam om haar tekeningen te verkopen op Etsy. “Er kwam in die maanden steeds meer vraag naar van mijn opeens groot aantal volgers, dus

ik had wel het gevoel dat mensen ook daadwerkelijk iets van me zouden kopen. Ergens was het ook wel een logische stap in mijn droomscenario.”

Toch doet ze bewust niet mee aan

“Er zijn genoeg mensen die amper bekendheid hebben en ontzettend goed werk maken, maar ook mensen waarvan je denkt ‘dit is Disney rip-off’ en die echt tig notes op hun posts hebben.” commissions. “Ik weet welke soort werken het heel goed doen op Tumblr, maar ik hou me liever aan mijn eigen stijl en interesses. Als mensen me vragen om bepaalde acteurs of personages na te tekenen, zeg ik dus ook nee.” Zijn het dan eerder haar eigen favoriete tekeningen die ze verkoopt? “Goh, nee, al mijn werken zijn op zich te koop als print. Een eigen favoriete tekening heb ik ook niet echt. Ik doe eigenlijk aan bandwerk – ik teken praktisch van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, dus van

de helft van mijn werken vergeet ik gewoon dat ze bestaan.”

Op zeker Na haar Vmbo- en Havo-studies ging Pam verder studeren in Tilburg. Ze koos voor een combinatie van een kunst- en lerarenopleiding.

“Op dat soort vlakken ben ik wel altijd realistisch gebleven, en nu nog. Er is heel weinig baangarantie in de kunstsector, dus wilde ik op zeker spelen en koos ook voor de docentenopleiding. Toen ik dat diploma behaalde, voelde ik me zelfverzekerd genoeg om erna nog een masteropleiding die echt op kunst gericht is te volgen. Dat eerste diploma kunnen ze niet van me afnemen, en daar kan ik ook echt wat mee. Ik zou het dus ook niet anders gedaan hebben moest ik nu de kans krijgen.”

Aan de vier jaar durende opleiding heeft Pam vooral positieve herinneringen. “Er werd weinig aandacht geschonken aan het profile-

REALITY

“Misschien word ik toch nog dolfijnentrainer.” contact kan raken met galerijen en dergelijke. Maar dat was niet het geval. Op de opleiding waar ik nu zit is dat ook nog niet ter sprake gekomen maar ik blijf optimistisch.”

Een favoriete tekening heeft Pam dankzij haar bandwerk niet. “Van de helft van mijn werken vergeet ik gewoon dat ze bestaan.”

Datzelfde optimisme is voor Pam niet altijd even voor de hand liggend. Bij een vak zo onzeker als kunst horen ook persoonlijke onzekerheden. “Soms heb ik echt dagen waarop ik alles wat ik maak lelijk vind en erg twijfel aan mezelf.

Het is ook moeilijk om ermee om

Met twee vrienden op de kunstacademie Sint Lucas in Antwerpen. “Het zware leven (doek) van een kunstenaar”

ren van jezelf en concurreren met anderen. Die afwezigheid van druk werkt net heel inspirerend. Ik voel ook echt dat ik en mijn tekeningen daardoor gegroeid zijn. Ik gebruik meestal potloden, waterverf en inkt in mijn werken en bepaalde technieken heb ik daar geleerd door steeds weer te oefenen en ook te experimenteren. Het moet natuurlijk vooral uit jezelf komen, maar aan de begeleiding van docenten heb ik ook veel gehad.”

11

“Ik teken nog steeds met het oog op wat ik zelf mooi vind aan mensen en de natuur.”

“Soms heb ik echt dagen waarop ik alles wat ik maak lelijk vind.”

Of toch niet?

Toch zijn niet alle verwachtingen ingevuld. “Ik had gehoopt dat we ook zouden leren hoeveel je kan vragen voor je werk en hoe je in REALITY

te gaan- soms doe ik dat dus ook niet. Dan onderga ik die gevoelens gewoon en hoop dat ze vanzelf weer verdwijnen. Vaak doen ze dat ook, maar even vaak komen ze na een tijd weer terug. Die onzekerheid, in deze sector en alles wat daarbij hoort, is een soort van vicieuze cirkel. En dat schrikt veel mensen af, denk ik.”

Met grote K

12

Haar toekomst in de kunstsector is bijna net zo troebel als de waterverf in haar werken. “Eerlijk gezegd zie ik het op de meeste momenten een beetje hopeloos voor me.

Hopelijk evolueert mijn werk tot iets waar ik ook zelf écht tevreden mee kan zijn, maar of ik ook echt ooit een ‘Kunstenaar’ word…

Waarschijnlijk ga ik gewoon in een bibliotheek werken om geld te verdienen. Of word ik alsnog dolfijnentrainer.”

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Pam Steenwijk

REALITY

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

HET KAN OOK ANDERS WEG VAN SOCIALE MEDIA

13

Een hapje, een drankje, en uwe kunst. Dat is het idee achter ‘Zet uwe kunst nekeer buiten’, een project van het Sint-Niklaase jongerencollectief Ant’Woord. Brein achter het project is Jens Present (21). Hij zette de expositie op poten om diverse kunst toegankelijker in de stad te presenteren. “Ik heb zoveel vrienden rond mij die prachtige kunst maken, maar toch last hadden deze naar de buitenwereld te brengen”, vertelt Jens. Op zondag 14 mei toverde hij samen met een heleboel kunstenaars het Romain de Vidtspark om tot een openluchtexpo van jewelste.

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Sara Stragier

REALITY

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

jongereninitiatief ant'woord roept op:

zet uwe kunst nekeer buiten jens present vraagt weerwoord

Ant'Woord

ant_woord

14 Met het statement ‘meer diverse kunst in de stad’ wilde Jens een laagdrempelig evenement organiseren om verschillende soorten kunst op een toegankelijke manier in de stad te presenteren.

E

en echte Gert De Keyser, hapjes en drankjes in overvloed, en een heleboel live kunst in de vorm van vingerverven, dans of gipsen maskers. Een gat in de markt, vindt de oprichter van het project, Jens Present. Als lid van het collectief jongereninitiatief Ant’Woord zoekt hij mee naar ideeën om jongeren te activeren en na te denken over de vooruitgang van Sint-Niklaas. Het 800-jarig bestaan van de stad leek daarvoor een uitgelezen kans. “Ant’Woord is als organisatie uit de grond gestampt door Charlotte Van Cleemput, een laatstejaarsstudente Sociaal Cultureel Werk. Voor haar eindstage wilde ze door middel van kunst en creativiteit statements maken over het Sint-Niklaas van nu en morgen.”

ren om verschillende soorten kunst op een toegankelijke manier in de stad te presenteren. Oorspronkelijk dacht ik aan een bepaalde dag waarop mensen hun kunst in de voortuin moesten zetten en wij hier een fotoreportage van zouden maken. Maar dit leek me toch een stuk gezelliger.”

Het project van Jens, Zet uwe kunst nekeer buiten, is het derde project van het zelf omschreven guerrillacollectief. “Met het statement ‘meer diverse kunst in de stad’ wilde ik een laagdrempelig evenement organise-

Aan de opkomst in het stadspark te zien is er dus inderdaad wel nood aan een initiatief als Ant’Woord.

Jens kan dit alleen maar beamen: “Jongeren die met ons in contact komen hebben vaak de neiging zeer

Eerder deze week gaf Ant’Woord de bronzen standbeelden in de Stationsstraat al een make-over onder het mom van ‘meer diverse kunst, minder brons’.

Vrijdag stelden de guerrilla’s ook het statement ‘meer groen, minder grijs’ voor door gigantische bomen van papier-maché op de anders grijze en kale Grote Markt neer te planten.

REALITY

MET KLEINE K enthousiast te reageren. Mensen zien dat we fijne acties doen, samen leuke projecten maken en een heuse beweging veroorzaken binnen Sint-Niklaas. Het werkt allemaal zeer aanstekelijk.”

Teruggrijpen naar traditionele uitingen van kunst in een digitaal tijdperk lijkt hem dan ook niet onlogisch of een stap achteruit.

“Ondanks alle sociale media merk ik ook in mijn eigen vriendengroep dat jongeren het moeilijk hebben om hun creatieve uitspattingen naar de buitenwereld te brengen.

Die aanstekelijkheid waar ik het net over had, zie ik ook veel sneller opkomen wanneer kunstenaars face to face met elkaar werken in plaats van alles gewoon online te gooien.”

Gewapend met creativiteit, met de positieve respons als munitie, neemt Ant’Woord het weekend van 19 mei een leegstaand pand in de Stationsstraat over. Drie dagen lang kunst maken in al zijn vormen. En dan? “Het is niet omdat Charlotte haar stage er bijna opzit, dat wij er ook mee ophouden. Ant’Woord zal zeker verder evolueren”, kan Jens al vertellen.

Hoe dit precies gaat gebeuren is nog niet duidelijk, maar het is wel de bedoeling om open te staan voor alle jongeren van Sint-Niklaas.

“Je bepaalt voor een groot deel ook zelf wat voor rol je speelt in de organisatie, dus iedereen die zin heeft om eens mee te werken aan een volgend project, is zeker welkom. Door alle reacties die we tot nu toe al gekregen hebben, zijn we wel hoopvol dat Ant’Woord voor veel jongeren een weerwoord kan bieden aan het gebrek aan een kunstig jongerenplatform. Statements in overvloed!”

REALITY

1.

15

2.

MET KLEINE K

3.

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

4.

5.

6.

16

7.

1. Heel wat portretten en andere kunstwerken werden meegenomen door Nnena. 2. Het schilderij van Vincent past zo in het stadspark thuis.

3. Een echte Gert De Keyser versiert de ingang van de kiosk. 4. Ook de schilderijen van Stephanie konden niet ontbreken op het openluchtevenement.

5. Vanaf de kiosk, het hart van de expositie, heb je mooi zicht op de gipsen gezichten in het stadspark.

6. Chiara zorgde voor live kunst in de vorm van gipsen gezichten, geleverd door de talrijke opkomst. 7.

Brein achter de tentoonstelling, Jens Present, geniet van de kunst van zijn vrienden.

REALITY

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

Trainspotting twintig jaar later nog steeds relevant

choose life?

sociale media: de drug van de jeugd van tegenwoordig

Trainspotting, dé cultfilm van de jaren ’90, vertelde het verhaal van een groep drugsverslaafde jongeren in Schotland. Zij ontvluchtten het perfecte leventje dat hun ouders van hen verwachtten “Choose life, choose a job, choose a career, choose a family, choose a fucking big television,… But why would I want to do a thing like that?” Hun favoriete ontsnappingsmiddel was heroïne, voor vele jongeren vandaag is dat sociale media. Waarom zou je voor het echte leven kiezen wanneer er een manier bestaat om enkel je positieve kanten aan de wereld te laten zien? En het zijn vooral de creatievelingen onder ons die al snel deze uitlaatklep ontdekken.

17

I

edere kunstenaar droomt er stiekem van om bekendheid te vergaren, tot een van de groten te horen, en lang na zijn dood herinnerd te worden door massa’s van mensen die naar musea vol van zijn werken gaan kijken. Slechts weinige kunstenaars behalen de ‘meester’-status. En toch kijken we naar deze 1% op. We ontdekken hen als kind, leren hen imiteren, appreciëren, en laten ons erdoor inspireren om tot onze eigen werken te evolueren. We geloven oprecht dat we net zo bekend als onze voorgangers kunnen worden.

Maar dat gaat helemaal niet vanzelf. Enorm veel tekenaars, schilders, beeldhouwers, componisten, modeontwerpers,.. blijven hangen in hun onbekendheid en bereiken nooit een groot publiek.

Gedoemd om te mislukken?

Zijn de verwachtingen dan van in het begin te groot, of mogen we net dromen en daardoor onszelf stimuleren REALITY

om te groeien in ons werk? Wat gebeurt er wanneer de dromen in duigen vallen? Wie zijn de juiste mensen die ons op weg helpen naar het pad der onsterfelijkheid? Hoe komt het dat we geen genoegen kunnen nemen met het gewone, het alledaagse, de kleine k?

Wanneer verandert een hobby, een uitlaatklep, in een verplichting, een teleurstelling? En wat zijn daar dan de gevolgen van?

MET KLEINE K Ik sprak Leon en Pam over de verwachtingen en de realiteit van hun kunstenaarsleven. De nonchalante Leon nam zichzelf en zijn kunst amper serieus. Hoewel hij zijn werk zelf nooit kunst zou noemen, werden zijn tekeningen toch zo bekend dat hij als 21-jarige kan leven van zijn merch en imago. Pam keek dan weer onzeker naar de toekomst; ze weet dat haar uitlaatklep weinig werkzekerheid met zich meebrengt, maar houdt toch vol. Beiden gaven het belang van sociale media en de algemene prestatiedruk van onze hedendaagse maatschappij als belangrijke factoren in het verwachtingen versus realiteit verhaal. Het helpt al helemaal niet dat ook echt iedereen zomaar kunstenaar kan worden dankzij sociale media, niet enkel degenen die een specifieke opleiding volgen. Daarbij komt ook nog eens dat online succes net zo snel gaat als het komt. Sociale media heeft een hele hoop nieuwe jobs gecreëerd, maar tegelijkertijd is het de sector met de kleinste werkzekerheid.

Staat onze huidige generatie daardoor anders tegenover dromen en bruut wakker geschud worden dan

18

“They say it's the 'megeneration', it's not. The arrogance is taught, or it was cultivated; it's selfconscious. Social media is just the market's answer to a generation that demanded to perform. So the market said: here, perform everything to each other, all the time, for no reason.

It's prison, it's horrific, it's performer and audience melted together. What do we want more than to lie in our bed at the end of the day and just watch our life as a satisfied audience member?”

–Bo Burnham

IS DA KUNST OF MAG DA WEG? hun ouders of grootouders? En wie of wat is de grootste boeman in dat verhaal?

Jojo-opvoeding We kunnen er niet omheen dat er door de generaties heen heel wat jojo-effecten hebben plaatsgevonden.

Werd je als kind streng opgevoed, creëerde dat net een tegenreactie van nonchalance en vrijheid in je eigen ouderschap. Raakte je als jongere de weg kwijt door onder andere een gebrek aan huiselijke houvast, klampte je je dan weer vast aan je eigen kinderen. Ook nu zijn de gevolgen van jojo-ouders weer duidelijk zichtbaar in onze samenleving.

Als kind werden mijn klasgenootjes en ikzelf steeds geprezen om de gekste dingen. Je hoefde niet langer de beste te zijn, enkel aanwezig zijn en je best doen was genoeg. Deelnemen is belangrijker dan winnen, dus. Ik kan zelf ook niet ontkennen dat het algemene ego van de jongeren van tegenwoordig bovengemiddeld groot is. We geloven ook oprecht dat wat we doen goed is. Dit clasht natuurlijk enorm met de realiteit van de volwassen wereld. Kom je als pas afgestudeerde, nog groen achter de oren, op een werkvloer vol veertigers terecht, word je meteen geconfronteerd met je eigen onvermogen. Plots is winnen het enige wat telt. En succesvol zijn. En geld. Dat ook natuurlijk.

Maar we kunnen de kloof tussen verwachting en realiteit uiteraard niet alleen op onze ouders en hun manier van opvoeden steken. Volgend jaar zal een hele resem technisch gezien volwassenen nooit geweten hebben hoe het was om op te groeien in het vorig millennium.

Er wordt veel kritiek geleverd op de zogenaamde millennials, maar het is vooral generatie Z, de ‘ik-generatie’, die hard getroffen worden door de wereld die maar niet kan ophouden met aan een sneltempo te groeien. De opkomst van het internet is maar een factor in ons veranderend wereldbeeld. Facebook, Twitter, Instagram, Tumblr,.. De sociale media die een deel van onze uitlaatklep vormen en zelf ook hun eigen verwachtingen met zich meebrengen.

Schrödinger’s Millennial Hoe oudere generaties ons bekijken speelt naast onze opvoeding ook een zekere rol in ons eigen zelfbeeld. Voor onze ouders kunnen we dus vaak weinig mispeuteren, maar voor een heleboel veertigers, vijfREALITY

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

"ONEINDIG VEEL CONCURRENTIE" slechts 10% wordt toegelaten op een kunstacademie

90%

in Nederland studeren elk jaar zo'n 1000 studenten af als kunstenaar

helft van de studenten stopt vroegtijdig met zijn kunstopleiding

PLUS

alle mensen met een kunstenaarsambitie die het proberen zonder ooit een opleiding te hebben gevolgd ...

tigers en zestigers zijn we eerder een egocentrische bende special snowflakes. Maar is dit wel zo? Als er iets is wat sociale media teweeg gebracht heeft bij de hedendaagse millennials, is het wel verbondenheid. En zelfs die tegenstelling wordt ons verweten. Dat we vastkleven aan onze smartphones en geen twee seconden zonder het wereldwijde web meer kunnen.

Schrödingers kat is er niks bij.

Na twintig jaar ontsnapt ook Trainspotting niet aan de sequel-hype. T2 Trainspotting is het perfecte antwoord van teleurgestelde veertigers op de jongeren van vandaag. “Choose life”, herhaalt Mark Renton ironisch zijn speech van weleer. “Choose Facebook, Twitter, Instagram, and hope that someone, somewhere cares”.

Is zijn bitterheid terecht? Hij koos voor het leven en heeft spijt van deze keuze. Het liefst van al zou hij opnieuw twintiger zijn in de late REALITY

jaren ’80. Voor hem is het verleden altijd beter dan de toekomst, en probeert hij samen met zijn oude vrienden de klok terug te draaien.

Escapisme in het kwadraat Deze tegenbeweging lijkt typisch voor iedereen die een midlifecrisis ervaart, maar ook hedendaagse jongeren lijken terug in de tijd te reizen. Want door diezelfde “antisociale” generatie van vandaag is ook een gelijkaardige tegenbeweging in gang gezet. Een hele hoop jongeren beseft met een klap in het gezicht dat altijd en alleen maar positief en gelukkig poseren niet vol te houden is. Deze façade voor het wereldwijde web en het breken ervan is de grootste reality check die millennials vandaag de dag meemaken. YouTube-vloggers en Instagram-beauty goeroes verlaten hun favoriete platform bij de vleet door de enorme druk om perfect te zijn en constant te performen voor

"Choose life.

Choose Facebook, Twitter, Instagram, and hope that someone, somewhere cares."

–T2 Trainspotting

hun publiek. Belangrijk is het besef dat datzelfde publiek de 99% is die opkijkt naar hun meesters, en hen op zijn beurt zal proberen imiteren. Het is een vicieuze cirkel die steeds vernauwt en de volgende generaties dreigt te verstikken.

In zijn meest recente show vergelijkt stand-up comedian Bo Burnham dit fenomeen met een gevangenis. Volgens hem bestaat er niet iets zoals de ‘ik-generatie’, en is sociale media enkel het antwoord

15

MET KLEINE K

IS DA KUNST OF MAG DA WEG?

op een hele generatie die continu geprezen werd om zijn middelmatigheid. We smeekten om te performen.

En wat willen we nu meer dan ’s avonds in bed als een tevreden toeschouwer naar ons eigen leven te kunnen kijken op een scherm? Zijn tip is dan ook om je leven zo veel mogelijk zonder een publiek te leven, en je te focussen op jezelf. Misschien is de nonchalance van Leon dan toch de beste aanpak voor een kunstenaar van de eenentwintigste eeuw.

Ook Jens en zijn mede-guerrilla’s van Ant’Woord grijpen terug naar de oude manieren van kunst maken en tentoonstellen. Door middel van real life samenwerking ontsnappen ze het ontsnappingsmiddel dat sociale media voor vele millennials nog steeds is. Ze maken fouten en leren er net van. En dat is een skill die onze jojo-ouders zijn vergeten meegeven aan hun sterren van kinderen.

SPUD SICK BOY RENT ON BEGBIE kies voor teleurstelling, vallen en weer opstaan. Zijn de rebellerende guerrilla’s en nonchalance het gezicht van de toekomst? Misschien vertelt T3 Trainspotting het ons over twintig jaar, met onze eigen teleurstellingen in de hoofdrol.

Choose dissapointment

20

Gelukkig hebben we elkaar nog om van te leren. Leren om samen te werken in plaats van te concurreren. Leren te falen en te beseffen dat dat geen ramp is. Dus

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Sara Stragier

Mislukkingen als inspiratiebron THE MUSEUM OF FAILURE

C

olgate diepvriesmaaltijden, Harley Davidson parfum en een elektrisch gezichtsmasker. Voor ieder ander mens zijn dit gewoon voorbeelden van mislukte uitvindingen. De Zweed Samuel West daarentegen gebruikte de talloze mislukkingen van grote bedrijven net als inspiratiebron voor zijn eigen Museum of Failure.

Beu om telkens maar weer over de succesverhalen van uitvinders te horen, ging hij op zoek naar de waarde van het falen. Maar wat maakt nu dat een product ‘mislukt’ is? Volgens West bestaan er verschillende redenen. Soms lijkt het design nergens naar, andere keren liep het mis op vlak van marketing. Maar vaak

gaat het om producten die in eerste instantie niet eens zouden moeten bestaan, omdat ze nutteloos blijken.

Met de hulp van eBay en enkele donaties opent West op 7 juni het museum in Helsingborg. De tentoonstelling zal bestaan uit meer dan zestig mislukte producten, waaronder een Bic speciaal ontworpen voor vrouwen en het Trump-bordspel.

"Learning is the only way to turn failure into success."

–Samuel West

REALITY

K T E

Struggle for a job MET EEN DROOM STREVEN NAAR EEN GOAL

MET EEN DROOM STREVEN NAAR EEN GOAL

Op zoek naar efficiëntie met

mattias van nimmen Facebooklikes betalen de facturen niet

T

ijdens de zoektocht naar een studentenjob kwam Mattias op het idee om High Potential Students (HPS) op te richten. HPS is een startup die studenten aan een job in hun studieveld helpt.

Een win-win want de studenten doen relevante werkervaring op en werkgevers komen in contact met het talent van morgen. Sinds hij een eigen bedrijf oprichtte, ging het in een stroomversnelling en ruilde hij zijn tweede studie in voor een fulltime job als headhunter.

Samen sterk Het oprichten van High Potential Students deed Mattias met de hulp van Start it@KBC maar voor de rest stond hij er alleen voor. Solo-ondernemen doet hij nooit meer, zegt Mattias, “Wanneer het succesvol is staat iedereen mee te klinken, maar op de momenten dat het moeilijker gaat, kan je op niemand terugvallen.”

22

Mattias van Nimmen, oprichter van High Potential Students heeft vanuit zijn kantoor op de zestiende verdieping een uitzicht over heel de stad.

Het avontuur van Mattias (26) speelt zich af op een van de vijfentwintig verdiepingen van de Boerentoren in Antwerpen. Twee jaar geleden startte hij de start-up High Potential Students (HPS). Sindsdien ontwikkelt hij zich tot een echte ondernemer. Hij komt in contact met twintigers vol ambitie en helpt hen aan een job. Enkele tips & tricks van Mattias.

Nadat hij twee jaar aan het hoofd van HPS stond, is zijn visie veranderd. “In de startblokken wou ik bewijzen dat ik het alleen kon. Nu doe ik me voor als verantwoordelijke van de sfeer en gezelligheid.” Volgens hem is het een kracht om mensen bij elkaar te brengen die samen iets kunnen betekenen. “Zonder dat je die pluimen op jouw hoed moet steken”, zegt Mattias.

Mattias probeert het beste naar boven te brengen in zichzelf en de mensen rondom zich. “In de start-upcultuur valt op dat mensen enorm veel potentieel hebben. Iets waar grote bedrijven van kunnen leren”, vindt Mattias. “Er moeten geen miljoenen op tafel liggen om iets te verwezenlijken. Een paar competente werknemers kunnen veel bereiken zonder een groot budget.

Daarnaast vind ik niet dat mensen zich elke dag honderd procent moeten geven. Maar wanneer er deuren

REALITY

MET EEN DROOM STREVEN NAAR EEN GOAL opengaan is het tijd om je beste beentje voor te zetten.”

“Work smart, play harder” Op zijn LinkedInprofiel prijkt het motto – Still seeking to make life easier everyday – een zin die hem op het lijf geschreven staat. “Een goede combinatie tussen werk en ontspanning is noodzakelijk”, zegt Mattias. “Ik denk veel na over efficiëntie. Als ik twee keer hetzelfde moet uitleggen aan iemand, verlies ik op professioneel vlak vijf minuten. Dan kan ik beter een tekst schrijven of een YouTube-filmpje maken.” Een inspiratiebron voor Mattias is het boek van Timothy Ferriss ‘The 4-hour work week’.

Efficiënt werken zit in de details.

Een tip van Mattias: “een e-mail

“Er moeten geen miljoenen op tafel liggen om iets te verwezenlijken. Een paar competente werknemers kunnen veel bereiken zonder een groot budget.”

Mattias is naast een ondernemer ook een fervente sportman die geen uitdaging uit de weggaat.

stuur je best op zondagavond. Zo staat die maandagochtend in de inbox bovenaan en krijg je sneller antwoord.” Door de digitalisering is een maximale optimalisatie mogelijk waardoor er tijd vrijkomt voor andere dingen, merkt Mattias op.

“Met het mailingprogramma Mixmax kan ik een e-mail schrijven op een weekdag en laten verzenden op zondagavond.”

Ook de aanpak van professionele relaties veranderde. “Als jong manneke was ik heel voorzichtig”, zegt Mattias. “Vroeger zou ik heel proactief en voorzichtig zeggen dat het anders moet.” Nu zegt hij waar het op staat. “En dan zoeken we samen een manier om het beter te doen. Maar alhoewel dat ik er niet veel eieren onderleg, verschuil ik me nog graag achter het feit dat ik nog steeds een jong manneke ben”, lacht Mattias. “Dat nog niet zoveel weet”, voegt hij toe.

De twintigers van vandaag

“In de startblokken wou ik bewijzen dat ik het alleen kon. Nu doe ik me voor als verantwoordelijke van de sfeer en gezelligheid.”

REALITY

“De sollicitanten willen veel tijd vrijmaken voor vrienden en familie.”

Een goed gegeven, vindt Mattias.

“Het is een foute interpretatie dat je veel en hard moet werken om iets gedaan te krijgen. Ik ben een voorstander van prestatiegericht

“De voornaamste drijfveer in mijn leven is een opportuniteit voor mezelf en zeker voor anderen zoeken.” werken. Als het werk in vier uur op een dag klaar kan zijn, waarom dan acht uur werken per dag?”

Een klimaat dat moet veranderen volgens Mattias.

Hij ziet veel ambitie bij de generatie twintigers maar is daarnaast ook bezorgd. “Ik dacht dat een generatie die vanuit de Maxicosi met een Ipad speelt ook digitaal goed is.

Dit is niet altijd het geval en wordt wel verwacht in onze maatschap-

23

pij.” Hij geeft ook de tip om na een sollicitatiegesprek te vragen waar de lege koffiekop moet staan. “Dat is een indicatie voor initiatief en verantwoordelijkheidszin.”

Duurzaam naar de toekomst Mattias en zijn team koppelden meer dan tachtig studenten aan een werkgever. De Facebookpagina van HPS telt meer dan 1700 likes. Maar likes zijn niet altijd een indicatie voor succes zegt Mattias. “Facebooklikes betalen de facturen niet. Een bedrijf kan nog zo populair zijn, 5000 likes op Facebook hebben en de pers halen, wat telt op het einde van de rit is een goed product dat hoog door de markt gevalideerd wordt. En dat vind ik een nadeel aan de start-ups, veel mensen met innovatieve ideeën beginnen eraan en winst maken is een zorg voor later. Terwijl omzet en gelukkige klanten het belangrijkste zijn voor een duurzame onderneming.”

24

Het volgende project van Mattias focust op het aanreiken van tools om andere bedrijven efficiënt en duurzaam te laten ondernemen.

“Samen met mijn businesspartner in crime ga ik de start-up-mentaliteit in traditionele industrieën implementeren. Hiervoor groeperen en optimaliseren we KMO’s door met een creatieve blik te kijken hoe er efficiënter geproduceerd kan worden.” Iets waar hij enorm naar uitkijkt. “’De voornaamste drijfveer in mijn leven is een opportuniteit voor mezelf en zeker voor anderen zoeken.”

Een taalkundige bacheloropleiding, twee Masters en drie indrukwekkende stages pronken op Kamiel Vermeylen’s (26) palmares. Maar is er nog plaats voor een nichejournalist zonder het digital native etiket in een mogelijks verzadigd Nederlandstalig medialandschap?

Kamiel Vermeylen (26) is voorstander van trage kritische journalistiek maar zoekt even graag naar wat er leeft op café.

Zoals hier in de Antwerpse Kassa 4.

M

et een bachelor toegepaste taalkunde en een Master in de journalistiek besloot Kamiel Vermeylen (26) zich te verdiepen in één specifieke tak. “Ik had de pretentie om te denken dat ik kon schrijven maar ik had geen kennis. Zonder kennis beschouw ik me niet als journalist.” Na deze constatatie verdiepte hij zich in de politieke wetenschappen.

Praktijkervaring

TEKST: Hanne Wouters FOTO'S: Hanne Wouters

Drie jaar geleden studeerde Kamiel af aan de Masteropleiding journalistiek. “De opleiding was relatief jong en ieder jaar was de richting aan verandering toe. Het was heel theoretisch. Het enige praktische was het keuzevak audiovisueel. Een vak van zes studiepunten, op vrijdagavond nota bene, waar je leerde filmen en monteren.” Photoshop, Indesign en sociale-mediakennis ontbrak in het lessenrooster.

REALITY

kamiel vermeylen kwaliteit boven kwantiteit volgens politiek redacteur

de waan van de dag is nu à la minute

Ervaring Kamiel liep stage in Hamburg bij de Duitse krant Die zeit. Na zijn studie politieke wetenschappen wou hij de knepen van het vak beter onder de knie krijgen en deed vier maanden stage bij Apache.

“Drie dagen in de week schreef ik artikels.” Daarna botste Kamiel op een klasgenoot die stage deed bij de ambassade. “Ik zocht op hoe ik

“De journalistieke wereld zit propvol getalenteerde mensen.” dat kon regelen. Slechts een telefoontje en ik kon van augustus tot oktober stage doen bij de ambassade in Berlijn.”

‘Journalist’ op de ambassade Elke morgen organiseerde Kamiel een korte persvergadering. “Ik las alle kranten en filterde artikels die belangrijk waren voor de ambassadeurs en diplomaten.” Later op de dag maakte hij zelf analyses. “Ik heb daar veel papers geschreven in journalistieke stijl. Vooral over het partijpolitieke spectrum. Ik spitste me toe op de populistische rechtse partij, Alternative für Deutschlandfd.” Uitpluizen, lezen en REALITY

rondbellen voor informatie was zijn dagbesteding.

de rekeningen te betalen) was Kamiels toevluchtsoord.

Zoektocht

Radio

Toen Kamiel terugkwam van Berlijn begon hij te solliciteren. “Mijn vriendin vroeg hoelang ik nodig zou hebben voor een job te vinden. In volle pretentie antwoorde ik een maand.” Kamiel schuimde alle kanalen af. De Standaard, De Morgen, De VRT, de VRT zonder succes. “Natuurlijk want de journalistieke wereld zit propvol getalenteerde mensen. En zonder enige fatsoenlijke werkervaring kom je niet aan de bak.”

In maart kwam er een vacature vrij voor de website van Radio 1. “Notulist van de radio. Niet echt mijn niche maar ik had hoop.” Hij zag de vacature als een toegangspoort bij VRT. De actualiteitstesten waren goed maar zijn onlineprofiel te zwak. “Ik zei eerlijk dat ik daar niet veel mee bezig was. Een afknapper tegenwoordig.”

Lege adressenboek Kamiel was op een Jobbeurs en botste op een vacature van de persgroep. “Ze zochten een politieke redacteur met vier jaar redactie-ervaring en een contactenboek.

Ik werd niet aanvaard. Ondanks ik wist dat het voornamelijk was om persberichten te kopiëren en af en toe eens te bellen voor een opinie.”

Zeven maanden vlogen voorbij.

Een job in de trappistenabdij (om

“Jago Kosolosky dacht dat ik een digibeet was.”

Toeval Een kameraad die Kamiel had leren kennen tijdens zijn stage op de ambassade stuurde hem een bericht. “In het studentenkrantje van de K.U. Leuven stond dat ze nog iemand zochten voor Knack Online. Er was geen vacature op het web.” Kamiel stuurt een motivatiebrief naar de online hoofdredacteur van Knack, Jago Kosolosky.

“De dag nadien mocht ik een test eindreactie doen en een week later mocht ik beginnen. Zo werpt mijn stage bij de ambassade me onrechtstreeks toch nog vruchten af.”

Journalistiek profiel De slagzin van veel journalistieke vacatures zijn “is de sociale media

25

jouw zevende zintuig, is sociale media een verlengstuk van jezelf?”.

In Kamiels geval niet. “Jago Kosolosky vond mij niet op het internet.

Hij dacht dat ik een digibeet was.

En ergens is dat wel zo. Ik heb geen LinkeDin, mijn Facebook is privé en op Twitter heb ik een valse naam.” Twitter volgt hij om academici te volgen maar iets posten doet hij niet.

Jacht naar nieuws

26

Hoe vindt een journalist de dag van vandaag nieuws? “Er gebeurt momenteel veel in Duitsland. Dat is goed voor mij want ik zit daar kort op.” De redactie vraagt soms om iets te schrijven en soms vindt hij het nieuws zelf. “Af en toe doen we het samen met een collega. Als het snel klaar moet zijn.” Andere bronnen zijn Twitter, Facebook, De Ochtend op Radio 1. Uit de agenda van de dag haal ik vaak ook nieuws. “Dat is de waan van de dag, het is ondertussen al de waan van de minuut geworden.”

Tijdens de avonddienst bestudeert Kamiel Belga.”Als er dan iets gebeurd zoek ik een persoon die een stok in de hoenderhoek kan gooien en dan ben ik vertrokken voor een artikel.”

Twitter deck feed en Pushberichten Zonder sociale media kan een journalist zijn job niet meer uitvoeren. “Mijn collega zit veel op Twitter. En heeft een deck feed met vijf kolommen. En dan kijkt hij, zoals op de beurs, wat trending is.” Op die deck feed staan verschillende thema’s. “Tijdens de pauze neem ik mijn gsm altijd mee.” Om de pushberichten te volgen. Dat zijn berichten over breakingnews die

“We doen niet aan redactievergaderingen en zorgen zelf voor onze eindredactie.” rechtstreeks binnekomen. “Ik had nog nooit van de term pushberichten gehoord voor ik hier werkte.”

Kamiel leert al doende de trucen van de virtuele wereld.

Tijdsgebrek Niet zelden kopen magazines (Humo of Knack) artikels van “de Spiegel” en “Die Zeit”. “Online gebeurt dat eigenlijk niet. In de papieren versie wel, dit komt door de tijdsdruk.” Het tijdsgebrek uit zich ook op de onlinesectie van Knack.

“Wij doen zelf eindredactie op onze artikels en hebben geen redactievergaderingen.” Een keer per week bespreekt het team de marketing A/B-testen. Dat programma ziet hoe goed een bepaald artikel het doet op het wereldwijde web.

Duitse eindredactie De Spiegel heeft een artikel geschreven over het proces van zijn eindredactie. Kamiel legt uit.

“Iemand schrijft een artikel en de tweede lezer duidt aan in geel. De volgende in het groen. Uiteindelijk leest de hoofdredacteur alle artikels ook nog eens na. En op het einde krijgt de oorspronkelijke auteur het artikel terug.” De artikels worden op zowel inhoud als

"De gemiddelde lezer kijkt enkel naar de kop en intro."

grammatica gecontroleerd. “Hier bestaat zo’n goede eindredactie niet meer. Bij M.O.-Magazine of de Groene Amsterdammer is dat misschien nog wel.”

Afzetmarkt Het Duits medialandschap is volgens Kamiel het Mekka voor onderzoeksjournalisten. “Het Duitse tijdschrift De spiegel is niet op de sensatietrein gesprongen en blijft toch ieder jaar groeien.”

Maar Duitsland is België niet. De Spiegel heeft een afzetmarkt van 80 miljoen Duisters. Nederlandstalige tijdschriften maar 3 miljoen.

“Misschien is het Nederlandstalig landschap wel verzadigd omdat er vijftien kranten tegen elkaar aan het knokken zijn? In Duitsland is er meer speelruimte.”

Natuurlijke journalistieke reflex “Er zijn veel journalisten die enkel informeren en feiten niet omzetten tot kennis. Lezers iets bijbrengen is volgens mij de kerntaak van een journalist.” Een goede journalistieke reflex is een must volgens Kamiel. “Dan zie je direct”, knipt twee keer met zijn vingers, “hier zit iets in.” Maar het huidige economisch model maakt dat moeilijk.

Voor onderzoeksjournalistiek is er tijd nodig.

Fast sex sells In het huidige journalistieke landschap staan snelheid en nieuwswaarde centraal. Het onderzoek what is news galtung and ruge revisited (2001) gaat over de nieuwswaarde in Britse media. Het onderzoek nam 30.000 journalistieke stukken onder de loep en maakte REALITY

er een ranking over. Op één staat nieuws over grote instituties en op de tweede plaats staat beroemdheden en seks. Kamiel merkt op dat tegenwoordig journalisten de neiging hebben om over die drie thema’s te schrijven. “Volgens mij is journalistiek net iets ontdekken waar een geurtje aanhangt. Zoals een politieke deal waar uw buikgevoel voelt dat er iets niet pluis is.

Duiding zoeken zonder op de trein van snelheid en sensatie te springen.”

Toekomstplannen De droom van Kamiel is schrijven voor het gedrukt tijdschrift Knack. “Ik zou graag de hele week aan een of twee grote artikels werken en me helemaal storten op één onderwerp.” Bij de onlineversie gaat het sneller. “Tegen de avond moeten er 500 woorden online gezet worden. Dat zorgt voor stress maar ik leer daardoor ook heel veel bij. Ik prijs me erg gelukkig met deze opportuniteit.”

Omgekeerde piramidestructuur achterhaald Onderzoeken waar eye tracking een belangrijke rol in speelde botste op een korte aandachtspanne van de lezer. Kamiel zegt dat veel krantenartikel volgens de omgekeerde piramidestructuur geschreven zijn. “Dat wil zeggen dat de tekst is opgebouwd met het belangrijkste bovenaan en stelstelmatig minder relevante informatie in de alinea. Maar uit het onderzoek blijkt dat de aandachtspanne van de lezer bij deze methode kort is. Ze lezen enkel de kop en de intro.”

"Het economisch model van de media laat journalisten niet toe om traag te schrijven."

27

Economisch model bant sprookjesstructuur Een oplossing hiervoor is de sprookjesstructuur. Een verhaal waar de lezer rustig bij de hand genomen wordt en de ‘er was eens’ stelselmatig is opbouwt. Uit onderzoek blijkt dat de lezer bij die structuur langer leest en de informatie onthouden wordt.” Maar er is een probleem volgens Kamiel. “Het economisch model van de media laat journalisten niet toe om traag te schrijven. De hoge piefen bij de krant geven geen flikker of mensen iets onthouden. Ze moeten er gewoon op klikken want zo krijgen ze advertenties binnen.”

Print is vinyl Betaalmuren op online krantenartikelen is een onbeantwoord euvel. Niemand weet daar het antwoord op.

De New York Times heeft daarmee geëxperimenteerd en zijn daarop terug gekomen. Online is de toekomst volgens Kamiel. “Maar net zoals met Vinylplaten gaat de papierenversie niet verdwijnen. Het blijft een meerwaarde.”

REALITY

TEKST: Hanne Wouters FOTO: Hanne Wouters

challenge 28

Wilt gij nen tandenborstel?

Kzet die dan naast de mijne Want Ik struggle, vecht, met vlinders Tussen vaag ongedefinieerde lijnen.

Ik geef u nen tandenborstel.

Want Een wederkerig logeerpartijtje zie ik wel zitten.

Al hoeven we nu nog niks te beslissen.

Tijd.

Later Poets ik met uwen tandenborstel den douche.

Vergankelijk 't Was toch niet zoveel soeps‌

walterwaterval REALITY

Altijd onderweg GENDER IN DE BLENDER

Jongeren en hun verwachtingen

realistisch?

De jeugd van tegenwoordig heeft zeer hoge verwachtingen, op alle vlakken. Gaande van hun job tot hun persoonlijke relaties en dergelijke meer. De verwachtingen van jongeren stemmen vaak niet overeen met de realiteit. Men heeft dus vaak te hoge verwachtingen, dit leidt dan tot teleurstellingen. De realiteit lost de verwachtingen niet in. Teleurstelling is het verschil tussen de perceptie van een persoon en de realiteit.

H 30

et kan niet anders dan dat hier onderliggende redenen voor zijn;

Ten eerste kan de opvoeding een belangrijke factor zijn. De voorbije decennia zijn ouders hun kinderen bewuster gaan opvoeden. Er kwam meer aandacht voor het belang van een goede opvoeding.

Het merendeel van de westerse jeugd wordt tegenwoordig heel erg beschermd en ze genieten een warme opvoeding. Ouders verwennen hun kind en geven hun kind soms een vals gevoel van veiligheid en zelfvertrouwen. De ouders gaan hun kind steeds aanmoedigen en vertellen dat wat hij/ zij doet heel goed is. Wanneer de kinderen opgroeien en ervaringen gaan opdoen, gaan zij hiervan hoge verwachtingen hebben. De kinderen kunnen dus niet omgaan met teleurstellingen, afwijzingen en kritiek. Het volwassen geworden kind wordt dus getroffen door de beschermende opvoeding van de ouders.

Een nieuwe generatie werd hierdoor geboren; lichamelijk en geestelijk gezond, levenslustig en

open-minded. Ouders streven de dag van vandaag naar absolute perfectie. Toch heeft deze perfecte opvoeding ook schadelijke gevolgen voor sommigen.

Daarnaast heersen er nog steeds heel wat vooroordelen en stereotype ideeĂŤn in de huidige maatschappij. Hierdoor krijgt men het gevoel alsof anders zijn verkeerd is.

Voorts voelen jongeren ook een bepaalde druk om perfect te zijn en om het goed te doen. De media en vrienden bepalen mee deze druk.

Gevolgen Generatie Y, geboren tussen 1980 en 2001, wordt ook wel de Millennium- of Googlegeneratie genoemd. Deze generatie heeft een aantal specifieke kenmerken; ze zijn zelfverzekerd, ze zijn het gewend om zijn of haar zin te krijgen en zijn zeer snel teleurgesteld enzovoorts. Alles wordt vaak geregeld door de ouders van deze generatie.

De Millennials zouden weleens de eerste generatie kunnen zijn die minder welvarend is dan haar ouders. De huidige jongeren hebben minder duidelijke doelen dan hun ouders, die spaarden voor een huis en kinderen en dergelijke meer. De toekomst van jongeren vandaag is nog zeer onzeker.

Er ligt een dunne lijn tussen ambitie en angst. Twintigers willen hun eigen succesvolle weg banen in een wereld waarin het moeilijker dan ooit is om uniek te zijn. Men is opgegroeid in een wereld vol technologische vooruitgang en vrijheid.

De jongeren hebben de wereld aan hun voeten. Dat wereldbeeld werkt naĂŻviteit en fragiliteit in de hand.

Door deze hoge verwachtingen, zowel van zichzelf als van hun omgeving, gaan jongeren hieraan onderdoor. Stress en druk zorgen ervoor dat een groot deel van de jeugd zich niet goed in zijn/haar vel voelt.

REALITY

Ook over geslacht en genderrollen zijn er bepaalde verwachtingen. Gender draait vooral om expressie, de verwachtingen van hoe een meisje/jongen zich dient te gedragen. Deze rollen worden sociaal en cultureel bepaald. Deze normen zorgen voor systematische discriminatie van sommige mensen.

In de westerse cultuur wekt sekse een aantal specifieke verwachtingen op. Als men bijvoorbeeld als meisje geboren wordt, dan wordt men ook geacht zich zo te gedragen. Men dient zijn/haar taal, gedrag, houding, kleding en dergelijke meer daaraan aan te passen.

Een meisje wordt dan ook nog vaak geacht een jongen als partner te kiezen. Men wordt nog steeds in hokjes gestopt; ‘man’ of ‘vrouw’. Sommige rollen zijn nog steeds eerder voor vrouwen, en andere eerder voor mannen. Afwijkingen hierop worden als vreemd en zeldzaam beschouwd.

De realiteit is echter heel wat complexer. Hoe vrouwelijk of mannelijk men zich voelt of uit staat niet op één lijn met hoe men zijn vrouwelijkheid of mannelijkheid uit en of men een vrouwelijke en/of mannelijke partner kiest

Wanneer de genderidentiteit of genderexpressie afwijkt van de verwachtingen die aan iemands sekse worden verbonden, spreekt men van transgender. Het betekent niet dat iemand een probleem of stoornis heeft. Toch wordt dit sociaal en cultureel nog steeds niet volledig aanvaard. Het ligt niet in lijn met de maatschappelijke verwachtingen en wordt dus vaak als vreemd beschouwd.

Deze uiting van gevoelens wordt vaak gezien als een soort van imago en een zelf gekozen levenswijze om op te vallen.

Genderstereotypen hebben ook gevolgen voor de jeugd. De jeugd streeft naar perfectie en wil aan de hoge verwachtingen van de maatschappij en anderen voldoen. Men gaat dus doen wat men denkt dat het juiste is, waarmee men de meeste slaagkans heeft.

TEKST: Emma Volleman

31

Gender = Het geheel van culturele, gedrags- en identiteitsaspecten van mannen en vrouwen. Het begrip gender ‘onderscheidt’ mannen en vrouwen door kenmerken aan beide geslachten toe te kennen. Per cultuur kunnen deze eigenschappen fel verschillen.

Genderstereotypen = Stereotype en/of traditionele ideeën omtrent gender. Een voorbeeld van een dergelijk idee is dat meisjes steeds met poppen spelen of dat mannen niet op dansles zouden mogen of kunnen gaan.

Transgender = Een transgender is een persoon die zich voelt als iemand van het andere geslacht dan zijn of haar biologische geslacht.

REALITY

genderspecialist over gender in het onderwijs

steven de baerdemaeker jongeren zijn lang niet zo open minded als we denken.

Ook over geslacht en genderrollen zijn er bepaalde verwachtingen onder jongeren.

Ervan uitgaand dat jongeren elkaar nog steeds in hokjes stoppen en bepaalde vooroordelen en verwachtingen hebben in verband met gender en diversiteit, heb ik Steven De Baerdemaeker geïnterviewd.

32

W

ie is Steven De Baerdemaeker? Hij is actief voor de holebi- en transgendervereniging Cavaria en een gepassioneerde leerkracht in het Brusselse basisonderwijs. Hij werkt aan projecten rond gender en diversiteit. Oorspronkelijk deed hij dit eerst enkel op zijn eigen school, later ook op andere scholen. Hij is werkzaam zowel in het lager, secundair als in het hoger onderwijs. Steven begeleidt scholen bij het structureel genderbewuster en diversiteitsvriendelijker maken van hun eigen werking. Die specifieke ondersteuning bestaat zowel uit het geven van éénmalige vormingen als uit het uitwerken en begeleiden van volledige trajecten op langere termijn.

Het begrip ‘transgender’ wordt door veel mensen nog steeds zeer eng bekeken.

“Voor velen zijn transgenders mensen die effectief van geslacht veranderen, mensen die specifiek die stap zetten. In realiteit is het begrip ‘transgender’ veel ruimer dan dat. Bepaalde mensen kiezen er bewust voor om geen geslachtsverandering te ondergaan. Zo zijn sommige mensen bijvoorbeeld noch vrouw, noch man. Zij leven tussen die twee rollen.”

Denkt u dat jongeren nog steeds een stereotiep beeld hebben over genderrollen en transgenders? Jongeren lijken heel open-minded en hebben bijvoorbeeld weinig of geen problemen met holebi’s. Toch lijken transgenders nog steeds taboe, hierover wordt nauwelijks gesproken. Hoe komt dit?

“Ik zou niet durven stellen dat jongeren als open-minded beschouwd kunnen worden. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de bevolkingsgroep tussen 14 en 20 jaar veel minder begrip heeft voor transgenders, holebi’s en dergelijke meer dan iets de oudere leeftijdgroepen.”

“Het onderwerp transgender is een taboe onder de jeugd van tegenwoordig. Er wordt door jongeren ook minder over gender gepraat omdat ze hier vaak nog niet veel over weten. Transgenders voeren nu de strijd REALITY

die holebi’s een twintigtal jaar geleden moesten voeren. Toen kwamen holebi’s voor het eerst uit de kast en kwam dit voor het eerst voor op school bijvoorbeeld. Dit is nu het geval bij transgenders, dit thema loopt achter op het holebi-thema.”

“Er is heel wat onderzoek gedaan rond gender en geaardheid. Een hele generatie jongeren beweert dat het hen niet uitmaakt of iemand van in hun naaste omgeving homoseksueel, lesbisch of biseksueel is. Het kan hen niet echt schelen op wie deze persoon verliefd wordt. Wat ze wel belangrijk vinden, is dat deze persoon zich houdt aan zijn of haar genderhokje.

Ze hebben er bijvoorbeeld geen problemen mee dat iemand homo is, zolang de jongen maar geen ‘janet’ wordt. Veel mensen gaan er van uit dat mannen nu eenmaal mannen zijn en blijven, en omgekeerd. Het is vaak moeilijk voor de omgeving om deze switch te maken.”

“Jongeren hebben vandaag de dag nog steeds bepaalde verwachtingen over wat het betekent om een meisje of een jongen te zijn. Van vrouwen verwacht men bijvoorbeeld dat ze zachtaardig, emotioneel en zorgend zijn. Mannen daarentegen dienen zakelijk en competitief te zijn.”

“Men geeft vaak onbewust de traditionele rollenverdeling van mannen en vrouwen al door aan zijn of haar kinderen op een zeer jonge leeftijd. Zo wordt er bijvoorbeeld steeds gesproken over een brandweerman of een vroedvrouw bijvoorbeeld. Deze stereotypen kunnen invloed hebben op de ontplooiing van kinderen en jongeren.”

REALITY

“Als gevolg hechten jongeren dan ook vaak onbewust veel belang aan traditionele genderrollen. Het is belangrijk dat jongeren het gevoel krijgen dat het ook anders kan. Er is dus nog heel wat werk aan de winkel als het over gender gaat. Er is nog vaak sprake van onbegrip als het over gender-issues gaat. Men verwacht meestal dat iedereen hetzelfde denkt. Er moet onder jongeren meer begrip komen voor ieders unieke beleving.”

“Wanneer er lesgegeven wordt over wie ‘anders’ is, dan benadrukt men op die manier eigenlijk het verschil. Diversiteit zou eigenlijk als normaal beschouwd moeten worden.”

Wat kan er volgens u aan deze attitude gedaan worden?

“Dat is een samenspel van heel wat maatschappelijke factoren. In de eerste plaats kunnen er in het onderwijs belangrijke stappen gezet worden. Leerkrachten moeten bewust zijn van hoe gender nu eigenlijk werkt. Leerkrachten doen of zeggen soms dingen die eigenlijk nefast zijn voor transgenderjongeren en hun omgeving. Zo vraagt men bijvoorbeeld steeds een paar sterke jongens om te helpen en krijgen meisjes complimenten over hun mooie kleren. Ook ouders kunnen hieraan bijdragen en tips oppikken.

Ten tweede kan wetgeving bijdragen aan een open klimaat. Dit kan een oplossing bieden en de weg leiden naar een beter leefbaren omgeving voor transgenders.

Daarnaast kan de wet bepaalde mensen die intolerant tegenover dit onderwerp staan iets duidelijk maken. Enkel een aanpassing in de wetgeving kan echter niets of niet

voldoende veranderen in de maatschappij. Voorts speelt de media ook een belangrijke rol in dit proces. De huidige instanties zijn hier bewust mee bezig. Marketing en reclame zijn echter tegenwerkende systemen. Gender is duidelijk bepaald en de maatschappij wordt in hokjes verdeeld. Marketeers veranderen hier liefst niets aan en komen hier niet graag op terug.”

Hoe ziet u de verwachtingen van jongeren hierover evolueren naar de toekomst toe?

“Het is de bedoeling om de aangeboden informatie nog meer te vermeerderen. De media doen moeite om dit onderwerp aan bod te brengen dus qua informatie zal het zeker de goede kant opgaan. De tijd dat transgenders op hun 40ste moesten ontdekken wat ze zijn, is al lang voorbij.”

“Qua attitude kan ik moeilijk een evolutie voorspellen. Het is niet omdat men ergens beter over geïnformeerd is, dat men hiervoor meer open staat of toleranter is.”

“In België op dit moment, op deze plaats en in deze tijd, kunnen we zeggen dat het hier een stuk beter gaat op het vlak van respect en begrip. Dit wil niet zeggen dat deze positieve lijn zich blijft voortzetten, men moet hier rond blijven werken en informeren. Ik zal geen hoera roepen, maar ik ben gematigd hoopvol.”

TEKST: Emma Volleman FOTO: Emma Volleman

33

hotspot voor holebis op re is Ben je holebi of transgender en voel je je niet altijd en overal op je gemak op reis? Of zoek je gewoon een alternatieve en hippe bestemming als LHBT-reiziger? Ontdek het hier!

Dat het niet overal even veilig is voor holebi’s en transgenders, weet iedereen. Om niet voor verrassingen te komen staan, heeft Reality Check een lijstje samengesteld van veilige havens.

34

De meeste Europese landen zijn zeer tolerant en staan meestal ergens bovenaan op de lijst.

Andere uitnodigende en daarnaast ook fantastische bestemmingen zijn; Buenos Aires, Praag, Taipei, Lima, München en dergelijke meer.

Jammer genoeg zijn er ook nog steeds plaatsen waar het zeer onveilig is om als holebi of transgender heen te gaan. Hiertoe behoren onder meer Rusland, de Verenigde Arabische Emiraten en Iran.

Polen en Roemenië zijn de enige Europese landen die als onveilig worden beschouwd.

Daarnaast heeft Google ook een nieuw project hieromtrent gelanceerd, namelijk Places Of Pride. Hiermee brengt Google Maps veilige plaatsen voor holebi’s en transgenders in kaart, deze staan duidelijk gemarkeerd op de kaart. Handig toch?

REALITY

marietje van esch stage in het buitenland, een meerwaarde?

één opdracht gelinkt aan mijn opleiding is te weinig

Een stage van drie maanden in een exotisch land aan de andere kant van de wereld, velen zouden hier een moord voor plegen.

Marietje Van Esch, een 24-jarige studente, kreeg deze mogelijkheid. Zij woont tijdelijk in Indonesië en getuigt over haar persoonlijke ervaring. Dat een dergelijke verandering niet voor iedereen is weggelegd, is duidelijk…

35

Wat waren jouw verwachtingen voor je vertrok naar Indonesië? Wat verwachtte je van de ervaring?

Ik verwachtte in de eerste plaats een stageplaats die een match was met mijn opleiding, Toerisme- en Recreatiemanagement. Ik had gehoopt op een leerrijke ervaring waarbij ik zou leren om zelfstandig te worden.

Over Indonesië had ik als het ware een droombeeld, ik dacht aan paradijselijk witte stranden, indrukwekkende natuur en idyllische plaatsen. Daarnaast ging ik er van uit dat de bevolking zeer vriendelijk zou zijn.

Op voorhand heb ik eigenlijk bewust weinig of niets opgezocht over de bestemming, ik wou echt verrast worden en zonder vooroordelen vertrekken.

REALITY

Wat zijn je effectieve ondervindingen?

Naar mijn mening ben ik zeer zelfstandig geworden intussen. Ik ben volledig aan mijn lot overgelaten en zo heb ik geleerd mijn eigen boontjes te doppen. Ik had deze ervaring eigenlijk wel nodig, ik was een beetje verwend en zeer materialistisch. Ik kan nu beter om met teleurstellingen en heb veel meer geduld. Toch is er iets te weinig begeleiding, vind ik. Men zou meer begaan mogen zijn met de studenten en hun gemoedstoestand.

“Ik wou echt verrast worden en zonder vooroordelen vertrekken.”

“Indonesië heeft me compleet verrast, maar niet in de positieve zin."

36

Ten tweede heb ik ondervonden dat mijn stageplek niet het niveau behaalt van mijn opleiding in België. Ik had echt verwacht dat ik relevante zaken zou bijleren, dingen die ik in mijn toekomstige job ook nodig zou kunnen hebben. Op mijn stageplaats moet ik koken, poetsen, schilderen en dergelijke meer.

Dit is bij mijn weten nog steeds geen onderdeel van de opleiding Toerisme- en Recreatiemanagement. Anderen hebben me hiervoor wel gewaarschuwd, ze zeiden dat stages in het buitenland niet zo’n hoogstaand niveau hebben als binnenlandse stages.

Indonesië zelf heeft me ook compleet verrast, dit echter niet in positieve zin. Zoals ik al zei, dacht ik bij Indonesië aan adembenemende eilanden, dit is niet het geval. Er zijn inderdaad mooie plaatsen, maar over het algemeen is het een onhygiënisch en armoedig land.

Ik heb enorm veel last van smetvrees, dit heeft al voor veel problemen gezorgd.

Is dat persoonlijk of denk je dat anderen je mening zouden delen?

Ik denk dat de meeste mensen wel mijn mening zouden delen over het niveau van de stage. Ik heb slechts één opdracht gedurende mijn hele stage die gelinkt is aan mijn opleiding, dit is te weinig. Ik mag een rondleiding organiseren, de andere taken zijn dus totaal niet relevant.

“Normaal gezien staat de eindstage volledig in het teken van de opleiding, of ben ik zo verkeerd?"

Normaal gezien staat de eindstage volledig in het teken van de opleiding, of ben ik zo verkeerd? (lacht) Ook het Engels is zeer slecht in Indonesië. Ik heb vaak het gevoel dat hoe langer ik hier zit, hoe slechter mijn Engels wordt.

Mijn ondervindingen in verband met Indonesië zelf zijn echter zeer persoonlijk, ik weet dat ik absoluut geen avontuurlijk type ben. Er zijn bijvoorbeeld mensen die met zeer weinig kunnen leven en daarmee tevreden zijn, ik ben helemaal niet zo. Als ik sommige dingen op voorhand had geweten, had ik misschien een andere bestemming gekozen.

TEKST: Emma Volleman FOTO'S: Emma Volleman

REALITY

Guatemala DO OR DON'T?

37

Guatemala, een compleet onbekende bestemming voor ons als Europeanen. Vandaar dat er ook een groot aantal vooroordelen bestaan over het land. Zo wordt er bijvoorbeeld gezegd dat criminaliteit er een groot probleem vormt, met moord, verkrachting en overvallen op kop.

Toch wou ik me aan het avontuur wagen. Drie weken rondtrekken door Guatemala. Een avontuurlijke uitdaging, waarvan ik niet wist wat ik moest verwachten. Ik keek er enorm naar uit, maar hield de waarschuwingen en risico’s toch in mijn achterhoofd.

voorbeeld toeristenbussen de weg om te bedelen.

Interessante spots Tijdens mijn verblijf van drie weken heb ik verschillende bestemmingen bezocht. Het viel me op dat Guatemala een enorm veelzijdig land is, iedere plaats was compleet anders. Iedere bestemming had zijn eigen sfeer en mentaliteit. Om Guatemala echt gezien, gevoeld, gehoord en geroken te hebben, is het noodzakelijk om rond te trekken.

Qua bezienswaardigheden is het land werkelijk een adembenemende bestemming. Het uitzicht ging nooit vervelen, vondik. De natuur is spectaculair in al zijn vormen en de steden hebben een grote culturele waarde.

MIJN PERSOONLIJKE FAVORIETEN

38

1. De koloniale schat Antigua De oude hoofdstad Antigua met schilderachtige straten waar Spaanse invloeden domineren.Anders en veel meer westers dan de rest van Guatemala, maar toch een absolute must-see. De pittoreske stad ademt gezelligheid, met straten vol restaurantjes en schattige bars.

Toch krijgt het geheel nog een typisch Guatemalteekse toets, een gigantische vulkaan aan de rand waakt als het ware over de stad.

Daarnaast is de bevolking van kop tot teen gehuld in traditionele Maya-kledij.

2. Het meer van Atitlan Persoonlijk was dit mijn favoriete bestemming doorheen de reis, het is een plek waar ik helemaal tot

Nergens ter wereld is de bevolking zo gastvrij als in Guatemala. Overal waar ik kwam, werd ik hartelijk onthaald. Op café had ik meestal meteen gesprekspartners voor de rest van de avond. Dit waren niet enkel buitenlandse reizigers maar ook de lokale bevolking.

rust kon komen. Het meer van Atitlanwordt omringd door machtige vulkanen.

Reizigers van over de hele wereld werden reeds op slag verliefd en bouwden hun nieuwe thuis rond het meer. Logisch toch?

3. SemucChampey SemucChampey is een verborgen schat in het midden van de jungle, omgeven door groene valleien.

Een smalle, ruige weg leidt de weg naar de magnifieke plaats. Het is in feite een natuurlijk zwemparadijs, helderblauwe waterpoelen werden gevormd door een 300 meter lange kalkstenen ‘brug’.

Het is echter wel onmogelijk om een gesprek met lokale bewoners te voeren zonder een basiswoordenschat Spaans te hebben. De officiële talen zijn namelijk Spaans en een aantal talen uit de Mayacultuur. De meeste mensen spreken er geen Engels.

Ik ben verder ook nergens lastiggevallen geweest. Men biedt op sommige plaatsen wel drugs aan, maar dringt hier niet op aan bij een negatief antwoord.

Mijn persoonlijke conclusie? Een reis naar dit Midden-Amerikaans land is een absolute aanrader volgens mij. Het heeft alles wat de perfecte reisbestemming nodig heeft; een gastvrije bevolking, een rijke cultuur en indrukwekkende natuur. Guatemala is een prachtig land dat voor altijd een plaatsje in mijn hart heeft veroverd.

4. Tijdloze Maya’s Er werd me verteld dat de Guatemalteekse bevolking het niet breed heeft en dat men daardoor soms overgaat op geweld. Armoede is een groot probleem in het land.

Toch is er in de meeste steden weinig te zien hiervan. Desalniettemin heerst er in de bergen wel veel armoede. Kinderen versperren bij-

TEKST: Emma Volleman FOTO'S: Emma Volleman

REALITY

REALITY

40

REALITY

Berlin Calling LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

het rauwe berlijn Hotspot

Kunst, een vervallen industrie? Niet op het RAW Gelände

42

Het is 1867. In Friedrichshain wordt het Reichsbahn-Ausbesserungswerk opgericht, een onderhoudswerkplaats van de spoorwegenmaatschappij. Het industriecomplex blijft nog 124 jaar bemand en gebruikt, tot 1991, twee jaar na de val van de Berlijnse Muur. Na veel gekraak en verbouwingen ontstaat een werk- en woongemeenschap, die zich de laatste tien jaar ontpopt heeft tot een cultureel complex van jewelste. Van een hotspot gesproken.

Links, rechts, boven of onder. Hier vind je kunst in al zijn mogelijke vormen.

Wie RAW zegt, moet street art zeggen Je kan het aan elke straatkunstenaar in Berlijn vragen, de leegstaande panden van het RAW-Gelände zijn het Mekka van de street art. Tags, gigantische murals of kleine tekeningen, RAW heeft het allemaal. Het meest opvallende is dan ook de enorme diversiteit in de werken.

Wanneer ik een van de jonge kerels met enkele stencils in de hand vraag waarom hij hier zijn werk komt verspreiden, antwoordt hij dat het oude industrie-

terrein zijn grootste bron van inspiratie is. Hij vertelt dat er hier dagelijks een tiental kunstenaars nieuwe werken komen produceren. Geen enkel kunstwerk blijft dus lang bewaard of toegankelijk voor het al dan niet toeristische publiek. Met een knipoog voegt hij nog toe dat door hier elke week langs te komen hij zijn graffiti art toch tot een van de permanentere tentoonstellingen kan doen behoren.

Even wekelijks is de vlooienmarkt op zondag, waar onder andere tweedehandse kleding, oude vinylplaten en meubels verkocht worden, maar ook werken van lokale kunstenaars. Voor en door RAW, dus.

REALITY

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

"Kijk ik naar rechts, zie ik een groep jongens en meisjes met hun spuitbussen schudden en met de losse hand de gekste patronen tekenen."

Voor kunst met iets meer internationale bekendheid moet je bij de Urban Spree-galerie zijn. Hoewel internationaal hier helemaal niet pretentieus bedoeld is. De werken voelen nog steeds erg stedelijk en street art-achtig aan. De Dancing Girls van SOBR zijn hier een mooi voorbeeld van. De met glitter omringde stencils van feestende meisjes zijn dan ook op en top Berlijn.

no-fanaten die hier aan hun trekken komen. In de RAW-tempel kan je elke dinsdag naar hartenlust op de beats van electro, tech-house en drum & bass dansen tot in de vroege uurtjes.

Sommer lovin’, had a blast

Techno-tempels en het zelfmoordcircus

Ook Suicide Circus staat bekend als een van de betere underground clubs, en na uitgebreid onderzoek kan ik dat enkel beamen. Cassiopeia biedt dan weer een hele waaier aan muziekstijlen, en in de zomermaanden ook de Biergarten en dagelijkse openluchtbioscoop.

Om feestende meisjes en jongens dan weer in levende lijve te zien, hoef je het RAW-Gelände zelfs niet te verlaten. Salsa, indie, rock, reggae, jazz,.. Voor ieder wat wils.

Maar het zijn toch vooral de tech-

Maar dé toplocatie voor een goed feestje is de kleinste disco ter wereld - een telefooncel in het midden van het oude industrieterrein.

De Teledisko is uitgerust met een heleboel flikkerlichten, een on-

REALITY

misbare discobal en een arsenaal aan schijfkes. Drie minuten lang losgehen op 1m², dus. Uitgetest én dubbel en dik goedgekeurd! Berghain who?

De ruïnes van de spoorwerkplaatsen en leegstaande skatehallen zijn een prachtlocatie voor het openluchtzwembad Haubentaucher. Tijdens de zomer is het zwembad van 's ochtends vroeg geopend en kun je er naast een verfrissende duik ook tereht voor heerlijke cocktails.

Voor de bierliefhebbers is ook genoeg voorzien. De alombekende Biergarten wordt omringd door

43

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

eens massa van foodtrucks. Fingerfood om zelfs je tenen bij af te likken!

Back to the future Het is 2017. Wat zesentwintig jaar geleden nog deel van een DDR-fabrieksterrein was, is nu een terras waar ik in de zon met een biertje in mijn hand onderuit kan zakken. Kijk ik naar links, zie ik free style klimmers die roekeloos een oude bunker trotseren. Kijk ik naar rechts, zie ik een groep jongens en meisjes met hun spuitbussen schudden en met de losse hand de gekste patronen tekenen. Als er iets is wat je op deze plek echt kan beseffen en ervaren, is het dat alles vergankelijk is. Niets blijft hier lang hetzelfde, en alles wordt gekraakt, overschilderd en geremixt door de toekomst. En Berlijn doet dat als de beste.

"Kijk ik naar links, zie ik free style klimmers die roekeloos een oude bunker trotseren."

"De Dancing Girls van SOBR zijn op en top Berlijn."

"De ruĂŻnes van de spoorwerkplaatsen en leegstaande skatehallen zijn een prachtlocatie voor het openluchtzwembad Haubentaucher."

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Hanne Wouters

REALITY

GRAUW GRIJS

ONGELOFELIJK WIJS

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

thomas joris

jonge ondernemer leert de knepen van het vak in Deutschland

Berlijn is de ideale stad voor ondernemers die in de start-upcultuur terecht willen komen

Thomas Joris

Bitler

“Mijn origineel plan was om zes maanden in Berlijn te blijven en uiteindelijk woonde ik er twee jaar.”

46

Thomas Joris (26) werkte twee jaar in Berlijnse start-ups. Met een rugzak vol doelmatige ervaringen verhuisde hij recent terug naar België om er zelfstandige te worden. Wat maakt de Duitse hoofdstad tot een leerschool voor jonge ondernemers?

D

e interesse in start-ups kwam tijdens Thomas zijn studie. Het thema van zijn masterthesis was ‘Berlin as a new global startup hub’. Naar Berlijn gaan was dus een logische stap. “Ik wist dat Berlijn vol zat met startups en de sfeer trok me aan.

Een creatieve stad, met veel jonge mensen en tal van uitgaansmogelijkheden.”

REALITY

BERLIJN

"Vanaf dag één heb ik vrienden gemaakt die ik in die twee jaar ben blijven zien.”

Domper De eerste stage die hij deed botste met zijn verwachtingen. “De functie werd voorgesteld als een met veel vrijheid en mogelijkheden. Al snel kwam ik erachter dat het een soort van callcenter was. Ik belde en zorgde ervoor dat mensen de juiste documenten in orde brachten.

Daar had ik niet voor getekend.”

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN? en leidde het team. Toen die stage na zes maanden eindigde kwam Homebell (onlineplatform voor klussen omtrent huizen) op mijn pad. Daar werkte ik als business development manager tot twee weken geleden.”

Tijdens deze periode leerde hij alle kanten van het bedrijf kennen en stond hij in voor problemen en verbetering. Homebell startte in december 2016. “En telt nu ongeveer 120 werknemers. Ondenkbaar in een Antwerpse start-up. Als er daar hoogstens tien werken is het veel.”

Intensieve stad

Na een week solliciteerde hij bij een andere start-up en werd aangenomen. “Bij de eerste stage werkte ik drie weken. De job was inhoudelijk niets voor mij maar de sfeer zat goed. Er waren veel internationale werknemers. Iedereen zat in hetzelfde schuitje. Jongeren komen naar Berlijn voor de stad en zijn vaak overgekwalificeerd voor de job die ze uitoefenen. Vanaf dag één heb ik vrienden gemaakt die ik in die twee jaar ben blijven zien.”

Het werken in Berlijn was hard, tien uur werken per dag was eerder een regel dan een uitzondering en de stad leeft voor het weekend.

“En dat stoorde me soms wel, vooral in de winter werd het er grimmig. Ik probeerde om niet elk weekend uit te gaan en dat is me twee maanden niet gelukt. Er is altijd wel iets te doen in de bruisende stad.”

De tweede stage was bij een bedrijf voor het boeken van poetshulp Book A Tiger waar veel vrijheid en verantwoordelijkheid centraal stond. “Ik was de assistent van de CEO en lanceerde de Nederlandse bedrijfstak. Zo nam ik mensen aan

In Berlijn zit veel kapitaal, de huur van kantoorpanden is er relatief laag en het leven goedkoop.

“Daarnaast zit er veel talent. Het is heel makkelijk om aan goede werknemers te komen. Maar veel startups draaien nog op inversteringsgeld en maken verlies. Sommige worden op de beurs verkocht maar nog niet zoveel. Binnen tien jaar kan dat nog komen.”

“Soms zag ik wekenlang geen zon. Ik vertrok in het donker en kwam weer thuis in de duisternis."

REALITY

maanden in Berlijn te blijven en uiteindelijk woonde ik er twee jaar.”

Want de winters waren er grauw en grijs. “Soms zag ik wekenlang geen zon. Ik vertrok in het donker en kwam weer thuis in de duisternis. Toen ging ik om de drie weken naar België.”

Thomas zag een kans om in België een start-up te starten. Hij richt momenteel een online platform op waar informatica studenten zich kunnen aanmelden en worden ingezet om mensen met computerproblemen te helpen. “Ik heb in Berlijn veel geleerd. De kennis die ik opdeed bij Homebell kan ik nu goed gebruiken voor Bitler.”

47

Silicon Valley van Europa

Back to Belgium Het Berlijnsavontuur was eindig.“Mijn origineel plan was om zes

TEKST: Hanne Wouters FOTO'S: Hanne Wouters

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

48

REALITY

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

van toerist naar stadsgids

neil

ik was niet van plan om in berlijn te blijven wonen

Iedereen droomt er wel eens van om een tijdje in het buitenland te wonen. Een nieuwe plaats, nieuwe routines, andere mensen en een zeer grote uitdaging. Kortom het is een life-changing ervaring volgens de meesten.

Wat drijft de mensen juist die effectief deze grote stap zetten? Wat zijn hun toekomstplannen? Het Reality Check-team sprak af met Neil, hij begon op 21-jarige leeftijd een compleet ander leven in Berlijn.

Waarom ben je vanuit het buitenland verhuisd naar Berlijn?

tastisch en 30 minuten rijden verder is het platteland.

Ik was op zoek naar een ander soort leven en een stad als Berlijn heeft enorm veel te bieden. Het is er namelijk goedkoop, er zijn heel veel dingen om te doen en nog honderden andere redenen.

Ik denk dat de stad Berlijn een hoge kwaliteit van leven biedt, veel beter dan in Groot-BrittanniĂŤ.

Het platteland is bijvoorbeeld ook absoluut niet veraf, wat de stad nog charmanter maakt. Berlijn is eigenlijk omringd door bossen en meren. De stad op zich is al fan-

REALITY

Waar was je mee bezig in je leven voor je naar Berlijn kwam?

“Ik zou een tweetal maanden blijven.

Het zijn elf jaar geworden."

Ik was een 21-jarige student en studeerde toen Moderne (Europese) Geschiedenis. Ik kwam oorspronkelijk naar Duitsland om de Wereldbeker Voetbal te komen aanschouwen.

Oorspronkelijk was ik niet van plan om in Berlijn te blijven wonen, ik zou misschien twee of drie maanden blijven. Intussen woon ik reeds elf jaar in de stad (lacht).

Het was een zeer impulsieve beslissing om hier te blijven wonen,

49

BERLIJN

LEUK VOOR EVEN OF TOCH VOOR HET LEVEN?

“Ik wil niet in een land leven waar mensen geen deel willen uitmaken van Europa.”

Ongeveer één keer per jaar keer ik terug om tijd door te brengen met mijn familie. Zij komen me ook hier in Berlijn bezoeken uiteraard.

Zie je jezelf nog terugkeren naar Groot-Brittannië?

Nee, absoluut niet. De kwaliteit van leven in Berlijn is zoveel beter. Groot-Brittannië is ook nog steeds een zeer conservatief land en Berlijn is dat zeker niet. De Brexit-kwestie versterkt mijn mening alleen maar. Ik wil niet in een land leven waar mensen geen deel willen uitmaken van Europa.

Daarnaast ben ik ook naar Berlijn verhuisd toen ik 21 jaar oud was en intussen ben ik 32. Mijn gehele volwassen leven heeft zich dus al afgespeeld in Berlijn.

Mijn vrienden leven en wonen hier, mijn hele leven is gewoon in Berlijn. Dus als ik terug zou gaan naar Engeland, dan moet ik gewoon een volledig nieuw leven beginnen.

50

Wat zou je graag doen in de toekomst? maar ik hield van de stad. Als tiener was ik al een paar keer naar Berlijn gereisd.

Was je toen al van plan om deze job uit te oefenen?

Nee. De eerste maanden dat ik in Berlijn woonde, in de zomermaanden, had ik geen werk. Daarna startte ik met het geven van rondleidingen doorheen de stad.

Ik werk nu intussen dus reeds 10 jaar in de toeristische sector. Door de jaren heen heb ik verschillende soorten tours begeleid, bij verschillende soorten bedrijven.

Ik zou graag in de toeristische sector blijven werken, maar ik zou liever kiezen waar ik mensen mee naartoe neem. Ik zou graag de keuze hebben waar ik mijn gasten kan rondleiden. Zo ga ik bijvoorbeeld in juni naar Noorwegen, met de Britse onderneming waar ik ook nog voor werk. Mijn carrière zal dus hoogstwaarschijnlijk wel op toerisme gefocust blijven.

Ga je vaak terug naar je land van herkomst, Groot-Brittannië?

Ja, ik werk ook nog steeds voor een Brits bedrijf, dus ik ga ongeveer 10 keer per jaar terug naar Engeland.

TEKST: Emma Volleman FOTO'S: Hanne Wouters

REALITY

Dream on EN DAN NOG DIT

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

1. Het huwelijk: do or don’t?

 a) Binnen een jaar of vijf ofzo, ik heb er nu alleszins geen haast bij.  b) Waarom meedoen aan een achterhaald concept als trouwen om erna toch te scheiden?  c) I do, I do! Heel mijn Pinterest staat vol met #WeddingAesthetic-posts. Nu alleen nog een lief vinden.

2. Je wint de Lotto! Wat is je eerste reactie?

 a) Ontslag nemen! Op wereldreis vertrekken! Feesten als de beesten! You only live once, he seg!  b) Flauwvallen en daarna eens goed nadenken over wat ik allemaal met al dat geld kan uitsteken.  c) Uhh, dit moet een vergissing zijn. Ik zou nooit meedoen aan opgezette "kansspelletjes" als de Lotto.

versus DROMER

52

DOEMDENKER

Met het hoofd in de wolken of eerder een hoofd vol zorgen? Hoe zie jij de wereld? Met deze quiz ontdek je meteen hoe vol jij het glas nu echt ziet.

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Sara Stragier

REALITY

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

3. Wat zou je je tienjarige zelf

willen vertellen?  a) Reach for the stars!  b) De wereld is veel harder dan je denkt.  c) Het belangrijkste aan vallen is weer opstaan.

4. 1 nieuw bericht: "Hey liefje,

kunnen we straks even praten?

Het is belangrijk x"  a) Ja lap, die gaat mij dumpen, he.

Ziedewel, ik ga voor de rest van mijn leven alleen blijven.  b) Oei, hopelijk is er niets ergs gebeurd.  c) Oh, hopelijk gaan we vanavond op verrassingsdate! Ik doe alvast mijn mooiste kleren aan.

5. Wat zouden je allerlaatste

gedachten zijn als je nu zou sterven?  a) Hopelijk laat ik nog iets positief na voor degenen die er voor mij geweest zijn.  b) Zou er licht zijn aan het einde van de tunnel?  c) Ik had nog zoveel willen doen met mijn leven.

6. Je schrikt wakker uit een

nachtmerrie waarin je broer/zus vermoord wordt. Wat doe je?  a) Meteen gaan kijken of ze veilig en wel in hun bed liggen. Misschien had ik wel een droomvisioen.  b) Me omdraaien en verder slapen.

Om het met de woorden van Marco Borsato te zeggen: de meeste dromen zijn bedrog.  c) Eens goed vloeken. Het wordt nog een heel lange nacht nu ik toch niet meer in slaap kan vallen.

REALITY

SCORES 1. a) 2 b) 3 c) 1

4. a) 3 b) 2 c) 1

2. a) 1 b) 2 c) 3

5. a) 2 b) 1 c) 3

3. a) 1 b) 3 c) 2

6. a) 3 b) 1 c) 2

RESULTAAT Wakker worden, eeuwige optimist! (6-9 punten) Het is waarschijnlijk heel fijn daar in de zevende hemel, maar door constant met je hoofd in de wolken te lopen, mis je de dingen die op de begane grond aan de hand zijn. Dat wil niet zeggen dat hoopvol dromen over de toekomst niet meer kan of mag, maar je hebt veel meer aan het maken van realistische plannen. Zo, en met een beetje geluk natuurlijk, kan je die dromen ook echt uit laten komen. Doe voortaan een beetje wijn in dat halfvolle glas water van je!

De gulden middenweg (10-14 punten) Kijk eens aan, een zeldzame realist! Je bent een van de weinigen die een gezonde balans in z'n leven heeft gecreëerd. Voor jou is het leven soms dus een ponykamp. En zie het maar zo: een realist is een dromer met een plan!

Niet halfvol of halfleeg, maar gewoon leeg (15-18 punten)

Ofwel heb je enorme dorst, ofwel ben je zo down to earth dat je het kelderniveau van dromenland hebt bereikt. Je pessimisme is niet alleen voor anderen een dooddoener, maar ook voor jezelf. We raden je aan om eens een roze bril aan te schaffen, want constant doemdenken werkt enkel in je nadeel. En onthoud: het gras is het groenst waar je het water geeft!

53

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

project 72 uur zonder sociale media. De nachtmerrie van elke millennial. Wat zouden we doen zonder het continu gebiep en getril van elke nieuwe notification? Verdacht veel, zo ondervond het RealityCheck-team. We gingen alle drie de uitdaging aan en schreven onze bevindingen neer, maar deze keer niet op ons digitale notitieboekje. On your marks, get set, deactivate.

“Ik heb net getekend voor de 72 langste uren van mijn leven." getekend heb voor de 72 langste uren van mijn leven.

54

De paasvakantie. Het ideale moment om eens goed te detoxen en relaxen. Na Berlijn lijkt me dat alleszins geen slecht idee. Maar mijn eerste reality check heb ik al wanneer ik nog maar net de bus af ben. In plaats van mezelf drie dagen lang te kunnen bezig te houden met letterlijk alles behalve sociale media, had ik het mezelf aangedaan om twee weken lang te gaan werken. Administratief werk; acht uur per dag achter een bureau zitten, met enkel het getik van toetsenborden en het gezoem van het kopieerapparaat als gezelschap. Ik besluit er een echte challenge van te maken, en kies maandagochtend als startpunt van project detox. Maar tegelijkertijd besef ik maar al te goed dat ik net

Het is half zeven wanneer mijn wekker afgaat en ik met een zucht op het wifi-icoontje van mijn gsm tik. De eerste seconde zonder sociale media is nu officieel ingegaan. Nog 229 199 te gaan. Ben ik dan zo verslaafd dat ik letterlijk elke seconde online en available moet zijn? Eigenlijk niet. Als ik eerlijk ben, kan ik echt wel toegeven dat enkele uren offline zijn soms voelt als vakantie. Ik kan zeker tien nuttigere dingen bedenken waarvoor ik mijn smartphone helemaal niet nodig heb. En toch is het door de jaren heen een automatisme geworden. Ik word wakker en check mijn notificaties – Facebook, Instagram, Tumblr, Messenger,..

– scrol, scrol, scrol, en… refresh!

Maar vandaag dus niet.

De drang om opnieuw op het wifi-icoontje te drukken steekt rond tien uur al voor het eerst zijn kop op. In plaats van toe te geven, loop ik even naar de cafetaria om thee en treuzel zo lang mogelijk bij het bestellen van mijn middagbroodje.

De rest van de dag is gevuld met gelijkaardige kleine afleidingen en het verwensen van mezelf omdat ik mijn iPod thuis vergeten ben. De drang wordt pas echt onuitstaanbaar wanneer ik terug thuiskom en mijn zus gezellig in de zetel zie FaceTimen met haar vriend. Ik spendeer de rest van de avond op zoek naar oppeppende liedjes en check wel drie keer of mijn iPod wel echt aan het opladen is. Ik kruip oprecht slechtgezind onder mijn dekens en heb me nog nooit zo’n millennial gevoeld. Het afkicken is real.

Dag twee. Met mijn muziekbibliotheek in mijn jaszak voel ik me al een stuk beter voorbereid dan gisteren. De dag verloopt moeizaam, maar dat ligt niet enkel aan mijn ontwenningsverschijnselen. Omdat we bij RealityCheck niet helemaal sadistisch zijn, hadden we afgesproken om wel te mogen sms’en REALITY

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

detox “En oké ja, het is ook echt een confidence boost om al die likes en comments te zien verschijnen." en bellen, maar enkel in noodgevallen. En mijn gebrek aan sociaal contact zie ik op dit moment als een noodgeval. Negen sms’jes later heb ik met een paar oude vrienden afgesproken om ’s avonds iets te gaan drinken. De gedachte alleen al helpt me om de resterende uren achter mijn bureau vol te houden. Dat en de soundtrack van Deutschland 83.

Ironisch genoeg valt het me pas tijdens ons avondje uit echt op hoe iedereen met zijn gezicht bijna vastkleeft aan het scherm van zijn gsm. Herinneringen ophalen en bijkletsen moet plaatsmaken voor een tiental snaps maken en elkaar meteen taggen op Instagram. En ik zit erbij en kijk ernaar met een mengeling van bewondering en afgunst.

De laatste vierentwintig uur zijn ingegaan. Tijdens de middagpauze doe ik vandaag zelfs een babbeltje met een paar collega’s in de cafetaria. Ik vertel hen over mijn digitale detox, en hoe misplaatst trots ik me voel over mijn doorzettingsvermogen. “Dat zouden mijn kinderen REALITY

ook beter eens proberen”, is de algemene respons. Het is alsof de generatiekloof zich fysiek in ons gesprek mengt wanneer zij de nadelen en ik de voordelen van sociale media verdedig. Kijk, ik begrijp hen heus wel hoor. Want eerlijk is eerlijk, je spaart ongelooflijk veel tijd uit door je gsm opzij te leggen en je te focussen op het echte leven. Maar een groot deel van het leven van een millennial speelt zich nu eenmaal af op het internet. Ik praat met vrienden en vriendinnen uit elk continent, gooi mijn creatieve uitspattingen op het wereldwijde web, en haal er ook nog eens een heleboel nieuws vandaan, verser dan de pers. En oké ja, het is ook echt een confidence boost om al die likes en comments op je foto’s te zien verschijnen.

Want wanneer mijn gsm donderdagochtend een volle minuut trilt van alle updates, voelt het toch een beetje als thuiskomen. Sociale media volledig opgeven zit er bij mij niet in, maar een detox nu en dan is zeker op zijn plaats. Al is het maar om even stil te staan dat wie we online zijn niet per se onze echte ‘ik’ is. Onze enige echte #nofilter is wie we in real life zijn.

SCHULDBELIJDENIS VAN EEN AFGELEIDE Het interview met Simon Sinek over de Millennials circuleert over het wereld wijde web.

Deze Millennial zag het licht om negatieve gewoontes uit te waaien.

Uren Facebook scrollen in bed, Instagram minstens drie keer per kwartier checken en overmaats WhatsApp-gebruik staat centraal in mijn dagdagelijkse routine.

Vreugdesprongetjes maken bij iedere ‘Hejjj (met drie j’s) wat ga je doen vanavond?’ dat in de inbox beland. Een vals en leeg gevoel van genegenheid. Want het interview van meneer Sinek leert dat de smartphonecultuur hetzelfde is als de ‘even een dipje? drink een borreltje’-gedachte. De constante interactie met de virtuele wereld

“Wat is de wereld toch zo mooi zonder afleiding in een kader."

55

DREAM ON activeert het beloningssysteem van onze hersenen. En dat is toch wel heel angstaanjagend.

Ik ben de “He? He? He? Ik zie een blauw vinkje bij mijn bericht. Je hebt het gelezen? Hallooooooo?

Joehoe?”-ambetanterik in uw contactenlijst. Die vaker zelf vergeet te antwoorden dan dat jij dat doet.

Ongeduldig, direct en zo snel afgeleid. Daarnaast ook een echte deler van foto’s, anekdotes en onbenulligheden.

56

Het weekend van Pasen is aangebroken. Tijd voor familie, vrienden en de koe bij de horens te vatten.

Zelfverzekerd kocht ik een twintig-euro-telefoon die voorbestemd lijkt te zijn voor een drugsdealer.

Met zijn 3 verschillende simkaartpoorten. Na drie uur scrollen, de redactie checken, films te bekijken had ik afscheid genomen van de gebarsten smartphone die honderd euro kostte bij Van Den Borre.

In de WhatsApp-groepen kondig ik trots aan dat ik het vanaf vandaag anders zou doen. ‘Good Luck’ sneerden ze.

EN DAN NOG DIT

“Ik schoof voorzichtig de simkaart in de virtuele wereld van valse hoop." te scrollen. Om te kijken wat er in de wereld gebeurd terwijl er rondom mij genoeg leeft. Zo had je de oude heer voor me die luidkeels een gesprek aan het voeren was door de telefoon. Hij voert een monoloog en ik was toeschouwer van het spektakel. Wat is de wereld toch zo mooi zonder afleiding in een kader.

Voor de zekerheid had ik mijn gebarsten vriend meegenomen naar het familiefeest voor de nummers die erin stonden, je wist maar nooit wie ik nodig zou kunnen hebben...

Hij had al vijf keer geknipoogd, en zacht zoet gefluisterd “Hanne, kijk eens ne keer naar mij.”

Toen viel de avond en een donkere wolk kwam benauwd dichtbij. Toen sprak hij huiselijk warm.

“Kijk maar eens Hanne, toffe berichten staan hier op het wereldwijde web te wachten.”

Ik ben al flink genoeg geweest, is mijn excuus. En het zou maar bij een keer blijven. En dat ik toch maar single ben op een met duo’s overladen familiefeest. Ik schoof voorzichtig de simkaart in de virtuele wereld van valse hoop. De vijfenveertig berichten voelden een kleine tien minuutjes goed, maar direct daarna komt de teleurstelling. En vanaf dat moment wist ik het zeker.

Het is een verslaving.

Sterk weersta ik aan de gebroken droom. En stop hem vanonder in mijn rugzak.

Dag en bedankt, Smartphone Het zou makkelijk zijn, in mijn hoofd. Want ik stopte met roken en als je dat kan gaat alles. De hele middag en namiddag voel ik me bevrijd, trots en sterk. Al betrapte ik me op een paar keer de baksteen van een telefoon vast te nemen “zero messages”. Een ieniemienie-gevoel van, ‘niemand heeft me nodig’ overviel mijn gedachtenpan.

Ik stop bij de apotheker voor boodschappen. Ik sta in de rij, nog negen nummers voor mij. Voor het eerst voel ik een sterke drang om

leven zou maar saai zijn zonder mijn geliefde smartphone, of niet?

Een aantal dagen lang probeer de smartphone en alles daaromtrent uit mijn leven te bannen. Hoe dat verliep, lees je hier!

Help! Ook ik ben vergroeid met mijn smartphone! Koortsachtig schuim ik alle sociale media apps af, beantwoord ik mijn mails en whatsapp ik me te pletter. Mijn

Oké, ik had mijn mobiele telefoon en alles daaromtrent weleens gelaten voor wat ie was, maar meestal was dit omwille van één specifieke reden; liefdesverdriet. Nu zou ik digitaal gaan ontgiften omdat ik simpelweg verslaafd ben aan mijn smartphone.

REALITY

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

Mijn telefoon werd uitgeschakeld en veilig opgeborgen, vanaf dan was ik klaar om te starten. Tijdens deze persoonlijke ervaring ontdekte ik voor- en nadelen aan het digital detoxen.

1. Verberg je telefoon op een on-

Vooral mijn ouders waren blij met het afkicken van mijn verslaving; “Nu praat je wat meer met ons”, klonk het. Ik moet eerlijk toegeven, ze hadden gelijk! Ik had meer persoonlijk contact en diepere gesprekken met de mensen rondom mij. Tijdens deze periode ontdekte ik hoezeer mijn smartphone me afleidt van het echte leven en kreeg ik meer waardering voor de realiteit.

telefoon roept om je aandacht met vertrouwde geluiden, krijg je teveel het gevoel alsof er online belangrijke dingen aan het gebeuren zijn.

"“Nu praat je wat meer met ons", klonk het bij mijn ouders."

Het ‘ontgiften’ bracht nog een aantal andere voordelen met zich mee; meer focus, energie en concentratie. Het lukte me opnieuw beter om dingen efficiënt en effectief tot een goed einde te brengen.

Toch hield ik de digital detox jammer genoeg niet al te lang vol. Ik kon het niet laten om de ‘noodzakelijke’ berichten te beantwoorden en snel wat dingen op te zoeken via mijn telefoon.

Ik heb me dus opnieuw op de wereld van de sociale media gestort, maar met mate deze keer. Ik wilde niet dat mijn digital detox voor niets was geweest.

Mijn persoonlijke tips voor een digital detox

REALITY

zichtbare plaats, op die manier heb je minder de neiging om steeds naar je gsm te grijpen.

3. Geef je naasten je onverdeelde aandacht.

2. Zet je meldingen af. Wanneer je

3 apps die je helpen concentreren Ironisch maar waar: deze apps verhogen net je concentratie. Allen naar de App Store!

Self Control Sluit afleiding uit door jezelf tijdelijk te blokkeren van aanlokkelijke sites of sociale media.

Forest: Stay Focused Verlaat deze app niet en verzorg zo je virtuele planten. Hoe hoger je concentratie, hoe groter het bos!

Headspace Maak plaats in je hoofd door een klein meditatie-momentje wanneer de nood hoog is.

57

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

b r a n d s t o f

die een generatie doet opflakkeren of net levend doet verbranden?

christine wittoeck Digital detox evangeliste over de gevaren van sociale media

58

Christine Wittoeck startte drie jaar geleden vanuit haar eigen ervaringen de Digital Detox Academy op en coacht werknemers/gevers naar een digitaal evenwicht.

Twee op vijf Belgen kampen met symptomen van een internetverslaving volgens Test-Aankoop. Daarnaast zit de gemiddelde Vlaming gemiddeld drieĂŤntwintig uur per week op het internet. Digitaledetox-evangeliste Christine Wittoeck maakte de internet-evolutie mee vanop de eerste rij. Hoe kan je op een gezonde manier omgaan met een overvloed aan virtuele prikkels?

Stemmingswisselingen, onthoudingsverschijnselen en conflict met naasten door het gebruik van digitale hulpmiddelen zijn volgens wetenschappers Griffiths en Davies verschijnselen van een internetverslaving. Daarnaast is er een sterk verband gevonden tussen depressieve gevoelens en overmatig

socialemediagebruik. Wetenschappers zijn het er nog niet over eens. Is overtollig scrollen een oorzaak of net een bijwerking van sombere gevoelens?

Gevangen in het web Vijfentwintig jaar werkte Christine in de informatietechnologie en telecommunicatie toen ze een burn-out REALITY

DREAM ON

“De mens is geneigd om iets nieuws in al zijn facetten te gebruiken. Ook voor de dingen waar het niet voor gemaakt is.” kreeg. Het internet was een voedingsbodem maar niet noodzakelijk de oorzaak vertelt de digitale evangeliste. “Ik had een functie die inhoudelijk niet bij me paste.

Daarnaast ben ik een perfectionist, controlefreak en een peoplepleaser.”

Christine houdt van het digitale maar wanneer het een routine werd verloor het alle waarde. “Het internet is perfect voor de controlefreak in mij tevreden te houden.

Die kan overzichtelijk informatie in excelsheets zetten. De peoplepleaser kan dag en nacht antwoorden op berichten en de perfectionist zoekt op en detailleert.”

De periode voordat Christine gediagnosticeerd werd met een burnout was de impact van het internet groot op haar gezinsleven. “Ik verloor mezelf in de computer. Dat was soms schrijnend. Ik hoorde niet dat mijn gezin vroeg om mee op restaurant te gaan. En na drie keer vragen vertrokken ze zonder mij.”

Volgens Christine zijn mensen die met een burn-out te kampen krijgen, vaak heel gedreven. “’Sociale media was niet de oorzaak van de burn-out maar eerder een soort van brandstof.”

REALITY

EN DAN NOG DIT Werkdruk Op Christine’s werk ervaarde ze een enorme druk om e-mails te beantwoorden. “Het eerste wat ik deed als ik op het werk kwam was de computer opzetten. Toen was dat nog met kabeltjes inpluggen.”

Volgens de digitale detox evangeliste is het menselijk om vast te lopen met een kersverse technologie. “De mens is geneigd om iets nieuws in al zijn facetten te gebruiken. Ook voor de dingen waar het niet voor gemaakt is.”

E-mailcorrespondentie is een goed voorbeeld van een foutief gebruik.

“De e-mail is bedoeld om korte

“We zien of voelen de impact niet meteen en daarbovenop is het geschreven woord foutief interpreteerbaar." berichten te versturen. Je weet niet wanneer de persoon het leest of gaat antwoorden.” Het klopt niet om een e-mail te sturen en vijf minuten later te bellen om te zeggen dat er een e-mail verstuurd is. “Dat creëert stress.”

Bij WhatsApp verschijnt er een blauw vinkje bij een gelezen bericht. En de woorden <<aan het typen>> wanneer er een respons komt. “WhatsApp is niet gemaakt om meteen te antwoorden en toch zie ik bij mijn dochter angst, ongenoegen en frustratie als er niet meteen een antwoord komt.”

Een kort bericht sturen is daarnaast ook snel en efficiënt. “We zien of voelen de impact niet meteen en daarbovenop is het geschreven woord foutief interpreteerbaar. De boodschap ‘ik ben het zat’ kan bijvoorbeeld op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. De eerste is om de zelfmoordhulplijn te bellen en de andere kan impliceren dat ze een dipje heeft.” Er zijn verschillende niveaus voor eenzelfde boodschap. “En daar schuilt net het gevaar.”

Omgeving Praten over communicatie is een groot aspect volgens Christine.

“Zolang er niet gepraat wordt over communicatie ga je van veronderstellingen uit. Die veronderstellingen worden verwachtingen en die worden als waarheid aangenomen.”

Time management trainingen zijn niet de oplossing om de werkdruk te reduceren. “Na drie à vijf weken verviel ik terug in mijn oude gewoontes. Dan stond dat mailingprogramma terug open, beter opgekuist maar van gedrag was er niets veranderd.” De digitaledetox coach herviel en vroeg zich af waarom. “Ik ben gaan praten met anderen. Daar was het ook vaak ‘druk druk druk druk’ en zoveel onbeantwoorde e-mails.”

"Bij anderen was het ook vaak ‘druk druk druk druk’ en zoveel onbeantwoorde e-mails.”

59

DREAM ON

"De burn-outrating van een bedrijf gaat omlaag door reductie van de stressfactor door een digitale balans te vinden.”

En die druk ontstaat uit miscommunicatie en foutieve verwachtingen. Christine sprak met een manager die het beu was om zijn e-mails in het weekend te beantwoorden. “Hij zei dat de directeur zou klagen als hij dat niet deed.” Christine nodigde de manager uit om met de directeur rond de tafel te gaan zitten. “Uiteindelijk bleek dat de directeur op zaterdagmiddag in de voetbalkantine van zijn zoon zat.” De ideale moment om zijn mailbox op te ruimen. “Hij verstuurde e-mails en werknemers lieten die binnenkomen op hun smartphone kregen die en antwoorden.” Op dat moment is er een verwachting gecreëerd die nooit is uitgesproken.

60

Bedrijven werken ook vaak met collaboratiesystemen.

“Dat is zoiets als een interne Twitterfeed. Maar veel werknemers voelen zich verplichting om het regelmatig te checken.” Binnen één bedrijf is het noodzakelijk om de verschillende communicatiesystemen in kaart te brengen. “Een overvloed van verschillende systemen gecombineerd met verwachtingen die niet kloppen creëert een enorme druk voor ons brein.” Het overzicht raakt zoek en er zijn teveel nevenactiviteiten om de job inhoudelijk nog goed te doen.

Digitale detox academy Tijdens het hersteltraject van Christines burn-out kwam de interesse om te coachen. Ze doet dit als freelancetrainer bij Samurai at work (een bedrijf dat training geeft rond veiligheidsgedrag) en anderzijds via de digitaledetoxacademy. “Het digitale detox verhaal zit mee verweven in de trainingen rond veiligheidsgedrag. De burn-outrating van een bedrijf gaat omlaag

"We vinden het zo vanzelfsprekend dat we dag en nacht bereikbaar zijn dat we denken dat we dat verplicht zijn aan een ander.”

EN DAN NOG DIT door reductie van de stressfactor door een digitale balans te vinden” Er zijn twee steunpilaren in het digitale detox verhaal.

“Ten eerste is communicatie over communicatie belangrijk en het tweede handvat is dat de persoon zelf kiest hoe hij bereikbaar wil zijn. Als je in het weekend niet bereikbaar wil zijn moet iedereen dat weten. Een out-of-office instellen de dag voor de vakantie is geen overbodige luxe.”

“Een reactie die ik vaak krijg tijdens workshops is wat er met noodgevallen moet gebeuren. Dat zit in de voorbereiding. De nummer van het hotel geven is een oplossing voor dat probleem. We vinden het zo vanzelfsprekend dat we dag en nacht bereikbaar zijn dat we denken dat we dat verplicht zijn aan een ander.”

“Nu lezen we overal onze mails, kijken we films op de bus en doen we alles op dezelfde moment. Dit is nefast voor onze mentale veerkracht en daardoor gaan wij eronder door."

Smartphonecultuur Iedere tijdsgeest heeft zo zijn kwaaltjes. “Vroeger droeg iedereen een Millet jas (gewatteerde jas, hip in de jaren tachtig). Als je dat niet had hoorde je er niet bij.” Wat vroeger een jas was is nu een smartphone denkt Christine. “Nu zie je aan de bushalte mensen op hun smartphone koekeloeren en in de jaren zestig was iedereen in zijn gazet aan het turen.” Het enige verschil is dat de smartphone de context laat vervagen.

Vroeger stond de televisie in de living, telefoneren deed je in de gang en werken aan een computer in de bureau. “Nu lezen we overal onze mails, kijken we films op de bus en doen we alles op dezelfde moment.

Dit is nefast voor onze mentale veerkracht en daardoor gaan wij eronder door. “ Digitale balans

REALITY

DREAM ON

“In professionele omgevingen spreken ze af om topless te vergaderen. Dit betekent zonder smartphones en laptops.”

Christine wil lezingen blijven geven maar zowel op korte als langetermijn bedrijven blijven helpen naar een digitaal evenwicht. “Werknemers de voordelen laten zien van internet en telecom maar ook het bewustzijn creëeren om af en toe offline te zijn.” Christine noemt dit de nieuwe naturel. “Het is niet erg om eens niet bereikbaar te zijn. Ze zullen wel terugbellen. Het hangt natuurlijk een stuk af van de omgeving en functie. Maar ik nodig graag mensen uit dat iedereen dat voor zichzelf eens kritisch bekijkt.

Is het echt nodig om bereikbaar te zijn op bepaalde momenten?”

Afstand van het telecommunicatie nemen is een leerschool. “Niet bereikbaar zijn is niet het einde van de wereld. Bijvoorbeeld als er een babysit is, zorg dan voor een lijstje met de nummer van een buur, vriendin of moeder. Maar zet uw gsm zelf af. Als er een noodgeval is zal de babysit wel weten wat te doen.”

De conclusie van het digitale verhaal is dat er geen gouden regels zijn. Afspraken maken over telecommunicatie is het belangrijkste.

“In professionele omgevingen spreken ze af om topless te vergaderen. Dit betekent zonder smartphones en laptops.” Vergaderen is een tijdrovende bezigheid. “dat gaat de werknemers forceren om REALITY

EN DAN NOG DIT de meeting efficiënter te maken door de verleiding tot afleiding te beperken.”

en zit je al te werken.” Dat is uitvergroot maar zeer herkenbaar. “Het is een stramien waar we inrollen zonder het te beseffen.”

Een laatste tip van Christine is koop een wekker. “Veel handen gaan omhoog bij de vraag wie als laatste zijn gsm aanraakt voor het slapengaan. Hetzelfde geldt voor het ontwaken. Als je de wekker afzet zie je direct een werkmail binnenkomen en je bent vertrokken.

Voor je het weet eet je cornflakes

TEKST: Hanne Wouters FOTO: Hanne Wouters

Digitale Detox Tricks CHECKLIST

Breng digitaal gedrag in kaart Las een internetloze dag in Topless vergaderen Koop een wekker Meldingen en notificaties van apps uitschakelen Plan een email moment Vliegtuigmodus op gepaste tijden aan (kies bewust wanneer bereikbaar) Communiceer over communicatie

HOE DIGITAAL ONRUSTIG BEN JIJ? Test het op de site van de digitale detox academy en krijg gratis tips en tricks voor niets! http://digitaldetoxacademy.eu/nl/

61

1.

2.

5.

62

4.

3.

7.

6.

8.

REALITY

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

D I Y: m a a k j e e i g e n d r o m e n va n g e r (7.)

(2.)

Knip zo veel ijzerdraad als je wil af en buig deze tot een ring. Maak de ring vast met duct tape .

(6.)

(1.)

Neem de dikke wol en wikkel dit om de ring. Het begin van de wol zet je even vast met een wasknijper . Draai de wol steeds strak om de ring en wikkel verder tot de ring helemaal bedekt is.

(3.)

Het uiteinde van de wol knoop je vast aan het begin van de draad. De knoop plak je vast met wat lijm of duct tape .

(6.)

(7.)

(5.)

Knip een stuk draad van ongeveer 2 meter lang.

Maak een lus op het uiteinde van de draad. Die lus wordt gebruikt om de dromenvanger later aan op te hangen.

Om het web te maken, leg je lusjes om de ring en trekt hierbij de draad steeds goed aan. Als je weer bij het begin bent, heb je de eerste ronde van het web gemaakt.

De tweede ronde gaat op dezelfde manier als de eerste, alleen leg je nu je lussen niet om de ring, maar om het midden van de draden van de eerste ronde.

(4.)

Vanaf de derde ronde kun je ook af en toe een kraal rijgen aan de draad waar je mee bezig bent. Op die manier komen er kraaltjes door het web die een patroon kunnen vormen.

Zorg ervoor dat er in het midden een opening blijft. Volgens de legende worden goede dromen immers door dit gat geleid en glijden ze langs de veren die je er straks aan maakt naar de persoon die eronder slaapt...

Maak aan de onderkant een paar koordjes vast. Hieraan bevestig je naar eigen smaak kralen en veren

(4.)

(8.)

Als je dromenvanger klaar is, kun je hem boven je bed hangen. Slaap lekker!

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Sara Stragier

REALITY

63

DREAM ON

A

FAIR

EN DAN NOG DIT

AMOUNT

OF

FAILURES

Een verzameling van alledaagse reality checks.

1.net zonder dat ik het wist een presentatie gegeven met rode tanden

2.ik ga op reis en ben vergeten... een internationale oplader

64

3.te lui om mijn kauwgom in de vuilbak te gooien en er dan zelf in trappen - van karma gesproken!

4.nog geen twee seconden later lag ze kleddernat in de zee

TEKST: Sara Stragier FOTO'S: Sara Stragier

REALITY

DREAM ON

EN DAN NOG DIT

Een playlist voor al je mislukkingen Wally - Misère Men At Work - It's a Mistake The Smiths - There Is a Light That Never Goes Out Lit - My Own Worst Enemy The Clash - I Fought The Law (And The Law Won) Brigitte Kaandorp - Ik heb een heel zwaar leven Tears For Fears - Mad World

5. zo wakker worden en absoluut geen idee hebben hoe die blauwe plekken daar geraakt zijn

Tame Impala - Feels Like I Only Go Backwards

6. autolichtje laten branden zorgt voor een platte

The Mountain Goats - No Children

batterij. goede buren, goede vrienden - geluk bij

Arctic Monkeys - Cornerstone

een ongeluk!

7. met de trein is altijd een beetje reizen zeker?

REALITY

The Magnetic Fields - I'm Sorry I Love You

65

coming of age

66

walterwaterval REALITY

De lucht kleurt grijs Druppelgewijs Haken ogen af, breken zinnen, snoert het gelach.

Voor het echt kon beginnen.

Stopt het lied alweer Met zingen.

67 Colofon Redactie Sara Stragier Hanne Wouters Emma Volleman Lay-out Sara Stragier Fotografie Sara Stragier Hanne Wouters Emma Volleman Met dank aan Renaat Bogaert Annick De Pauw Werner Goossens Luuk Sengers Druk 2Copy Mechelen REALITY