Rosa by Thomas More Journalistiek

Rosa

INHOUD

HET LEVEN: EEN JUNGLE? Wij zijn Rosa, het kleine zusje van Charlie Magazine. Rosa kaart de diversiteitsproblematiek aan. Want wat voor sommigen een probleem betekent, is voor anderen een verrijking. En net daarom kreeg het dossier de naam 'Rosa'. Ken jij Rosa Parks nog? In 1955 zat Rosa in de zogenaamde zwarte sectie van de bus in Alabama. Nadat het stuk voor de blanken vol was, weigerde ze haar plaats af te staan aan een blanke medepassagier. Was ze tegendraads of had ze gewoon gelijk? Wij proberen haar visie over te nemen en controversiële onderwerpen aan te snijden die stuk voor stuk iets te maken hebben met diversiteit. Je denkt misschien dat het een breed thema is. Klopt! Maar Rosa kent dan ook geen grenzen. We onderzochten een aantal maanden de meest controversiële onderwerpen. Zo kan je in Rosa iets lezen over de loonkloof tussen mannen en vrouwen op de werkvloer. Is het vanzelfsprekend dat mannen meer verdienen dan vrouwen? Dat ontdek je in onze onderzoeksreportage (p.6) en in het interview met Sue Nsuki (p.20). Want ook de stand-up comédienne ondervindt moeilijkheden om op het podium te staan. Vrank en vrij praten? Kan altijd. Daarvoor heeft Rosa de Surinaams Nederlandse lifestyle activiste Janice Deul geïnterviewd. Zij geeft duidelijk haar mening over het bleken van de huid binnen de Afrikaanse en Aziatische cultuur (p.16). Je denkt misschien dat dat wel zal volstaan voor één editie Rosa, maar het is nog niet alles. Zelfs verschillende religies krijgen een plek in het dossier (p.25). Je merkt het. Rosa interesseert zich voor globale thema’s over heel de wereld. Veel leesplezier! De redactie: Manon, Lars en Christelle.

Inhoud 5

OPINIE

Verwachtingen voor asielzoekers, strikt of racistisch?

De loonkloof

Vrouwen op de werkvloer

Olga van Belle: "Ik geloof niet in labels 'man' en 'vrouw'

Janice Deul: "Skin bleaching is misdaad"

"Komedie is nog steeds een mannenzaakâ&#x20AC;?

6 REPORTAGE

12 INFOGRAFIEK 13 INTERVIEW

16 INTERVIEW 20 INTERVIEW

25 REPORTAGE

Uitdaging van een diverse samenleving: religies

31 REPORTAGE

Holebigeweld in Vlaanderen

38 COLOFON

31 25 16

OPINIE

Verwachtingen voor asielzoekers, strikt of racistisch? Door Manon Goossens

e verwachtingen voor asielzoekers liggen stukken hoger dan de verwachtingen voor de eigen bevolking. We verlangen té veel van asielzoekers. Zaken die we niet verlangen van alle Vlamingen. Zij hebben zich namelijk al bewezen door hun ‘Vlaming-zijn’. Is het dan oké dat Vlamingen zich misdragen en de regels niet volgen terwijl asielzoekers aan erg strikte maatregelen moeten voldoen bij een tijdelijk verblijf in een opvangcentrum? Ik heb er alleszins mijn twijfels over. LUIE REGERING Vluchten uit eigen land hebben nog maar weinig Belgen moeten doen. Toch heeft iedereen een beeld van wat vluchten is sinds de aanhoudende vluchtelingencrisis van vorig jaar. Nog steeds vluchten er iedere dag duizenden mensen richting Europa en richting ons Belgenlandje. Door de grote aantallen asielzoekers, is de opvang in asielcentra niet altijd makkelijk te organiseren. Of is het misschien toch makkelijker dan we denken, maar wil de regering gewoon niet? Als de regering dan toch wil en be-

sluit om asielzoekers tijdelijk onderdak te geven in een opvangcentrum gaat dat gepaard met zeer strikte regels en duidelijke verwachtingen. Wat volgens mij ook nodig is om de onderlinge relatie tussen asielzoekers goed te houden. Maar gaat het niet vooral om eisen zodat wij, Vlamingen, geen last hebben van deze asielzoekers? Want dat zijn ze tenslotte toch, een last. Ze kunnen zich niet aanpassen aan ‘onze cultuur’ doordat ze andere waarden en normen hebben. Ze vormen dan ook een gevaar voor onze samenleving. Zo wordt het beeld maar al te vaak geschetst. Nederlands leren is vrijwel meteen een vereiste, zelfs wanneer de opvang maar tijdelijk is. Asielzoekers moeten liefst zo snel mogelijk onze waarden en normen overnemen en hun eigen cultuur zoveel mogelijk achter zich laten. Wanneer dit niet feilloos verloopt, denkt de gemiddelde Vlaming al snel dat geen enkele asielzoeker zich aan onze cultuur en samenleving kan aanpassen. VLAAMS KRAPUUL En dat terwijl niet alle Vlamingen het juiste voorbeeld geven tenzij we

in een vechtcultuur leven. Afgelopen weekend was ik op een feestje met ongeveer honderd andere feestvierders. Alles verliep zonder problemen tot plots twee vriendengroepen begonnen te vechten. Waarom was niet duidelijk, maar als ik op dezelfde manier conclusies trek zoals vele Vlamingen dat doen over asielzoekers, dan moet ik besluiten dat alle jongeren die uitgaan krapuul en vechtersbazen zijn. Als twintig Vlamingen nog geen avond met elkaar kunnen doorbrengen zonder ruzie. Mogen we dan verlangen van asielzoekers in opvangcentra dat ze weken- of maandenlang zonder incidenten met elkaar leven? Eén steekpartij tussen twee asielzoekers in een opvangcentrum zorgt er dus ook niet voor dat alle asielzoekers slecht zijn. Ja, ze moeten zich aan de regels houden om het samenleven makkelijker te maken. Maar moeten ze dan verplicht Nederlands leren? Mogen ze dan niets fout doen? Het zijn toch ook maar mensen, net als iedereen. Net zoals alle Vlamingen.

REPORTAGE

“De loonkloofwet alleen is niet genoeg” Het glazen plafond breken is nog steeds een moeilijke taak. Maar vrouwen vinden dat zij erover moeten spreken. Het controversieel onderwerp is de laatste weken vaak aan bod gekomen. Vrouwen getuigen op Radio 1 in “De Bende van Annemie” en ook vrouwenbewegingen laten luider hun stem horen. FOTO’S CHRISTELLE ZITU

Door Christelle Zitu

ij-Kant, de progressieve vrouwenbeweging, organiseert samen met de vakbond ABVV de Equal Pay Day. Een concept afkomstig uit de Verenigde Staten. Het idee daarachter is dat vrouwen langer dan mannen moeten werken om evenveel te verdienen. “Als je het op jaarbasis bekijkt dan moeten vrouwen in het volgend voorjaar langer doorwerken om evenveel te verdienen als mannen al op 31 december van het jaar voordien hadden verdiend”, zegt Julie Van Garsse. Dit jaar was het tot in Maart. Zij drukken de loonkloof

uit in werkdagen. De eerste Equal Pay Day viel op 22 maart 2005 en toen was de loonkloof 28 % en nu is de kloof 22 %. “Wat betekent dat Equal Pay Day vroeger viel op 14 maart”, zegt Julie enthousiast. Julie streeft en gelooft dat de loonkloof weggewerkt kan worden. Van Garsse maakt duidelijk dat het politiek beleid anders moet verlopen. “De loonkloofwet alleen is niet genoeg. We hebben meer nodig.” Een van de grootste verbeterpunten is het feit dat vrouwen deeltijds werken. Volgens Julie hebben vrouwen een veel hogere opleiding dan vroeger.

REPORTAGE

Ze behoren tot de meerderheid van de afgestudeerde studenten. “Ze doen het zelfs beter dan mannen”, zegt Julie. Ze komen wel op de arbeidsmarkt met grote troeven en verdienen zelfs meer dan mannen maar op een bepaald moment keert de situatie zich als ze kinderen krijgen. “Dan komt er een soort van systeem op gang waarbij dat vrouwen deeltijds werken.”

Draai de rollen om en laat de vrouwen mannenwerk doen

Julie Van Garsse maakt bewust de keuze om bij vrouwenorganisatie Zij-Kant te werken

In 2015 werkten 42% van de vrouwen, bijna de helft, deeltijds in de privésector tegenover 10% van de mannen. Vrouwen kiezen niet altijd om minder te gaan werken. Slechts 8% wil deeltijds werken, maar de rest kiest er niet voor. Tegenover het Scandinavische systeem stimuleert het systeem in België de mannen niet om meer thuis te zitten om te zorgen voor de kinderen. “Het systeem in België zorgt ervoor dat vrouwen veel langer buiten de arbeidsmarkt zitten door het zwangerschapsverlof. “Een Scandinavisch systeem zou de loonkloof verminderen”, zegt Julie. Het Scandinavische systeem dat beide ouders bijna verplicht om thuis te blijven door zestien maanden verlof te geven, bestaat uit drie maanden die de man en de vrouw horen op te nemen. De ouders kiezen zelf of ze die drie maanden tegelijk nemen of niet. De resterende dertien maanden mogen ze gelijk verdelen tussen beiden. Omdat de overheid een balans wil hebben op de arbeidsmarkt werkt ze met bonussen. “Ouders krijgen van de staat een fiscale bonus als ze dat zwangerschapsverlof mooi in twee verdelen. Dat systeem is best belangrijk. De combinatie arbeidsgezin en deeltijds werken is een heel belangrijke oorzaak van de loonkloof.” Een tweede oorzaak is dat vrouwen meestal in zachte sectoren werken, zoals de zorg of voeding. Het zijn sectoren die niet zo goed betalen. De mannen kiezen vooral voor harde sectoren zoals informatietechnologie of techniek. Jobat publiceerde cijfers die aantonen dat de

Je moet ook rekening houden met de berekeningen als je de loonkloof berekent. Soms heb je meerdere rapporten die over hetzelfde probleem spreken maar ze bevatten elk een verschillende conclusie. Dat komt omdat ze waarschijnlijk een andere berekening hanteren die verschillend is van mekaar. Dit moet je best aangeven als je over de loonkloof spreekt. Het verschil in brutoloon is veel groter dan het verschil in het nettoloon. Dit volgens het rapport van het jaar 2016 over de loonkloof tussen mannen en vrouwen. De reden is dat het belastingsysteem zwaarder doorweegt op mensen die een hoger loon verdienen. En die mensen met een hoger loon zijn de mannen die meer vertegenwoordigd zijn dan vrouwen.

REPORTAGE

loonkloof vanaf de prilste jaren begint. Jongens van tussen de 13 en 26 jaar krijgen gemiddeld een brutoloon van 8,01 euro en vrouwen slechts 6,28 euro. Het loonverschil is het grootst in de beveiligingssector. Dit weer omdat meisjes naar de inhoud van de job kijken terwijl jongens eerder naar het loon kijken. Julie wijst op een fout in het systeem. “Dat stereotype is zo hard ingebakken, dat het moeilijk wordt om het weg te werken. Draai de rollen om en laat de vrouwen eens mannenwerk doen.” Julie zegt dat haar privésituatie een perfect voorbeeld is. Zij heeft Journalistiek gestudeerd en werkt nu in de socio-culturele sector. Dit is een zachte sector. Haar man integendeel werkt als architect. En hij verdient heel goed.

Ana Lutzky (36) prijswinnaar van de datajournalistiek in 2015 spreekt over de loonkloof op de werkvloer

Julie kaart ook de verantwoordelijkheid van bedrijven aan. “Er is ook iets als discriminatie binnen de bedrijven zelf. Werkgevers geven de hogere jobs en promoties eerder aan mannen.” Volgens Julie zie je het niet altijd expliciet. “Soms gebeurt het wel dat werkgevers twee keer nadenken vooraleer ze een vrouw aannemen. Ze weten dat de vrouw op een bepaald moment kinderen krijgt en ze minder beschikbaar zal zijn. Dus kiest de werkgever voor de meest beschikbare persoon. De man dus.”

GEVOELIG Het is nog een gevoelig onderwerp want bij het zoeken naar zelfstandige vrouwen kreeg ik vreemde of soms helemaal geen antwoorden. “Names must be kept secret”, kreeg ik weleens te horen als ik vroeg om een interview. “Sorry, ik kan niets meer vertellen”, terwijl ze bekend staan als topvrouwen in de zakenwereld. Deze incidenten tonen dat zelfs de grote bazen niet volledig naar voren ko-

REPORTAGE

men met hun principes om hun stem te laten horen. Ik werd ook heel vaak doorverwezen naar dezelfde personen die mij al hadden verteld dat ze me niet konden verder helpen. De enige die me wel te woord staan zijn de organisaties. Die hebben wel een of ander informatie kunnen geven. Zij hebben me ook enorm geholpen bij het zoeken van die vrouwen. Tot mijn grote spijt, willen deze topvrouwen me niet te woord staan.

INVESTIGATIE Tijdens een tweedaagse conferentie in Mechelen heb ik Ana Lutzky ontmoet. De Argentijnse-Franse journaliste van het AEF-agentschap of Agence Education et Formation heeft in 2015 de prijs Datajournalistiek gewonnen voor het project Fin des crédits à l’export pour le charbon. Zij is perfect in staat om uit te leggen waarom vrouwen minder verdienen. “In het algemeen zijn we het gewoon om het lichaam van de vrouw te instrumentaliseren. We hebben een machocultuur”, zegt ze. De Franse journaliste vergelijkt de situatie in Parijs met die in Argentinië. “Er is een normaalheid ontstaan. Als vrouwen minder verdienen bekijkt iedereen het alsof het een van de normaalste zaken ter wereld is.” Ana is enthousiast om te weten dat er heel wat organisaties bestaan voor

de rechten van de vrouw. Zij behoort ook tot een journalistenbond Société des Journalistes. De organisatie is bedoeld om journalisten te laten denken over het doel van het beroep en de deontologie. Ze hebben gewerkt rond de thema “de plaats van de

vrouw in de media”. Een vertegenwoordiger van de organisatie LGBT of lesbian, gay, bisexual, transgender is komen spreken over de ongelijkheid in de mediasector.

REPORTAGE

“Meestal worden mannen onbewust vaker geïnterviewd dan vrouwen. 75 % mannen kom je tegen in kranten tegenover maar 25 % vrouwen, zegt ze. Mannen zijn ook vaker beschikbaar en bereid om een interview af te leggen. Vaker zelfs voelen vrouwen zich klein ten opzichte van mannen en komen af met excuses zoals “Mijn baas kan hierop beter op antwoorden. Een manier om weer de positie van de man te versterken”, zegt Ana. De journalist versterkt haar argument door uit te leggen dat vrouwen niet altijd de gewoonte hebben om zichzelf als sterk te tonen. “De journalist heeft ook een plicht om bij het interviews meer vrouwen te interviewen. Het neemt misschien meer tijd maar je komt er wel.”Vrouwen gaan ook niet altijd in op de vraag over de loonkloof. “Mannen zijn in deze cultuur bijna altijd de leiders geweest. Een vrouw die leidt verschuilt zich achter een angstgevoel. Angst en voorzichtigheid om toch niet ontslagen te worden vormen een kernpunt. Het zorgt er ook voor dat ze er niet over spreken. STEREOTYPERING Onderzoekers ondervinden dat de gekozen deelnemers tijdens een experiment verschillende lonen geven wanneer de onderzoekers bewust de mannelijke en vrouwelijke sectors

indelen. Dit gebeurt wanneer onderzoekers een aantal deelnemers vragen om een bedrag te betalen bij drie verschillende soorten banen. De verantwoordelijkheid bij de drie banen is zowel bij de mannen als bij de vrouwen gelijk maar die is traditioneel ingedeeld in de vrouwelijke en mannelijke domein. Dit is een studie uit de universiteit van Waterloo. Ze willen onderzoeken of deelnemers anders betalen bij verschillende soorten banen. Het onderzoek toont dat stereotypering een grote rol speelt niet alleen door mannen maar ook door vrouwen zelf. Het combineren van werk en gezin is voor veel vrouwen moeilijk. Vooral omdat mannen dominant overkomen. De studie van Nederlandse marktonderzoeker Anja Berkerlaar geeft een antwoord op de eerder vermelde stereotypering gedrag van mannen en vrouwen zelf. De kinderopvangproblemen is het centrale punt. In Nederland bijvoorbeeld heerste er een moederschapsideologie. Een mythe van hoe een gezin hoort te zijn. De kerkelijke organisaties of instituties hebben een grote participatie in de problematiek. De mannen krijgen de buitenshuis taken omdat ze een hogere positie in het gezin bekleden. Die gedachten leven nog steeds in de samenleving.

Deze studie sluit ook aan bij hetgeen Julie Van Garsse, van de progressieve vrouwenbeweging Zij-kant zegt. Vrouwen komen wel op de arbeidsmarkt terecht maar alles verandert op het moment dat ze een kind krijgen. Ze zijn niet meer in staat om voltijds te gaan werken door dat patriarchale systeem dat in ons samenleving leeft. Een systeem dat vrouwen min of meer verplicht om thuis te blijven en voor de kinderen te zorgen. Een tweede punt die hierbij aansluit is geweld. Amerikaanse Feminist en filosoof Ann Cudd spreekt over seksueel misbruik. Een vijfde van vrouwen is al seksueel misbruikt geweest voor hun zestiende en dit zorgt ervoor dat vrouwen door het leven gaan met een trauma. Ze voelen zich zwak ten opzichte van de anderen en het verlaagt ook hun zelfbeeld. Dit heeft ook een effect op hun carrière. Seksisme is dus ook een punt dat Argentijnse-Franse journaliste Ana Lutzky naar boven haalt. “In Argentinië bijvoorbeeld is het logisch dat vrouwen zich uitdagend of eerder verleidelijk moeten aankleden. Dit is niet erg hoor maar het zorgt er weer voor dat vrouwen als een seksueel object worden gezien. En dat het lichaam van de vrouw opnieuw wordt geïnstrumentaliseerd.”

REPORTAGE

CONCLUSIE De loonkloof zit diepgeworteld in onze samenleving. Het maakt niet uit over welke cultuur het gaat de loonkloof is een situatie die je overal tegenkomt. Vrouwen hebben nog min of meer de onzekerheid om luidop te propageren dat ze hun rechten kennen en dat er een probleem is op de werkvloer. De angst om hun job te verliezen aan de ene zijde en hun verantwoordelijkheid als moeder en vrouw in het gezin aan de andere zijde speelt een grote rol. Organisaties zijn er genoeg om het probleem stilletjes aan weg te werken maar ook zij rekenen op de afwezige samenwerking van topvrouwen die hun eigen positie beschermen. In afwachting van een grote verandering hopen we dat de Equal Pay Day volgend jaar in de maand februari valt.

Wist je dat BelgiĂŤ de laagste loonkloof heeft tussen mannen en vrouwen in Europa? Dit volgens de cijfers gepubliceerd door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso). Vrouwen hebben in 2015 3,3 % minder verdiend dan de mannen. Terwijl in Frankrijk die loonkloof tussen mannen en vrouwen voor hetzelfde jaar 13,7 % bedraagt, ligt het cijfer voor Nederland en Duitsland iets hoger.

INFOGRAFIEK

Vrouwen op de werkvloer Gemiddelde brutomaandlonen in 2010 in Eruopa

in België

vrouwen in België

€ 2.300

€ 2.965

€ 2.698

Zoveel verdienen mannen per uur meer dan vrouwen Poetsvrouw

Poetsman

Verkoopster

Verkoper

Receptioniste

Receptionist

Bronnen: StatBel en EuroStat

1 op 5 topambtenaren is vrouw

* Vrouwelijke topambtenaren bij Vlaamse overheid

INTERVIEW

Olga (29) gelooft niet in de labels ‘man’ en ‘vrouw’

“Ik ben niet zoals andere meisjes, maar ik ben ook geen jongen” “Biologisch gezien ben ik een vrouw, maar ik identificeer me daar niet mee.” Olga van Belle is negentwintig jaar geleden geboren als meisje, maar gelooft niet in de gendernormen van onze samenleving. Als het van haar afhangt, verdwijnt binnenkort elk onderscheid op vlak van geslacht.

Door Manon Goossens

parte kledingafdelingen, paskamers en toiletten. Olga doet er niet aan mee. “Ik weiger mezelf in een hokje te plaatsen, ook al wil de samenleving dat ik een keuze maak.” Volgens haar is het moment waarop ze het vrouwen- of mannentoilet binnenstapt het moment waarop de samenleving haar verplicht een keuze te maken. De negenentwintig jarige studente Revalidatiewetenschappen en Kinesithe-

rapie zit tussen de twee geslachten in. “De ene dag voel ik me meer vrouw, de andere keer meer man.” OPEN-MINDED & TEGENDRAADS Als kind had Olga niet het gevoel dat er een onderscheid was tussen meisjes en jongens. Pas op de middelbare school werd ze geconfronteerd met het duidelijke verschil tussen de twee geslachten. “Dat vond ik verwarrend. Ik

INTERVIEW

Olga combineert haar studie Kinesetherapie en Revalidatiewetenschappen in Hasselt met haar job bij de gemeente Maastricht

was helemaal niet zoals alle andere meisjes, maar ik ben ook geen jongen”, zegt Olga. “Ik ga nu ook nog vier à vijf keer per week boksen. Iets wat misschien niet typisch is voor een vrouw. Maar ik ben dan ook geen typische vrouw.” Voor Olga is het heel belangrijk om met mensen om te gaan die haar volledig begrijpen. “Ik zie het als een goed selectiemiddel. Mensen die niet openstaan voor mijn ideËën en die ik afschrik, zijn niet de mensen waar ik mee om ga.” De juiste benadering kan dus doorslaggevend zijn. “De juiste mensen prikken wel door mijn uiterlijk heen en benaderen me als persoon. Sommige mensen hebben het moeilijk met mijn directe houding, maar dat zit nu eenmaal in mijn karakter.” Olga dacht al vroeg na over haar positie in de maatschappij. “Ik kreeg meermaals te horen dat ik niet voldeed aan de gendernormen in de samenleving.” Op haar negentiende besloot Olga te gaan samenwonen in een woongroep.

denken en me volledig begrepen”, vertelt Olga. “Daar leerde ik dat het oké is als je je niet aansluit bij de meerderheid en gewoon doet waar je je goed bij voelt.”

Ik heb geen diepe wens om me af te zetten tegen de maatschappij

TOILET VOOR MENSEN Opkomen voor haar eigen rechten is iets wat Olga erg belangrijk vindt. “Ik heb geen diepe wens om me af te zetten tegen de maatschappij”, vertelt Olga. “Dat het door mijn acties of uitspraken zo lijkt, komt doordat ik mezelf niet kan zijn in deze wereld.” Hoewel Olga tussen de twee geslachten in zit, komt ze toch in contact met seksisme. “Aangezien ik vrouw ben, krijg ik daar ook mee te maken en ik wil nu eenmaal dat iedereen gelijk behandeld wordt. Welk geslacht een persoon ook heeft.” Een stap in de juiste richting is volgens Olga de afschaffing van het onderscheid op vlak van geslacht. “Ik zie het nut niet van labels op te plakken bij mensen door hen te dwingen om te kiezen tussen het mannen- of vrouwentoilet. Ze zouden voor mij dan een ‘speciaal’ toilet moeten

“Tot mijn vijfentwintigste woonde ik samen met een aantal open-minded en tegendraadse mensen. Zo kwam ik in aanraking met mensen die, net zoals ik, ook niet in hokjes

INTERVIEW

maken.” Olga vindt daarom dat alle toiletten toegankelijk moeten zijn voor iedereen. “Maak gewoon een MVX-toilet of een ‘toilet voor mensen’.”

sen die zich niet man, maar ook geen vrouw voelen? “Op veel officiële documenten moet ik mijn geslacht aanvinken terwijl dat vaak niet relevant is. Waarom zou ik mijn geslacht moeten vermelden op formulieren voor subsidieaanvragen? Dat is helemaal niet relevant, net zoals op mijn rijbewijs.”

CATEGORIE X De opdeling tussen mannen en vrouwen bij toiletten is niet het enige onderscheid waar Olga zich aan stoort. “Bij de vrouwenafdeling in kledingwinkels word ik bijvoorbeeld vaak naar de mannenafdeling gewezen”, zegt Olga. “In het beste geval blijft het bij een opmerking of een verwonderde blik. In het slechtste geval gaan mensen met mij in discussie over mijn geslacht. Alsof ze het beter weten.” Olga staat stevig in haar schoenen en trekt er zich niets van aan. “Het is niet mijn probleem als anderen er zich aan ergeren.” Toch zie je niet alleen bij toiletten of in kledingwinkels een onderscheid op vlak van geslacht. De ‘m’ van man, de ‘v’ van vrouw op officiële documenten is een opsplitsing op een ander niveau. Waarom is er geen ‘x’ voor de men-

DE TOEKOMST IS NEUTRAAL Of het onderscheid op vlak van geslacht bij toiletten, paskamers en op officiële documenten zal verdwijnen in de toekomst, weten we niet. Olga heeft er alleszins goede hoop in. “In Nederland moet je je geslacht niet meer verplicht aanduiden wanneer dat niet strikt noodzakelijk is. Dat is al een stap in de juiste richting.” Toch weet ze dat er nog veel werk is om het onderscheid volledig weg te werken. “Het is geen makkelijke opdracht, maar ik geloof dat het kan. Daarom blijf ik alvast streven voor gelijkheid en neutraliteit”, besluit Olga.

INTERVIEW

Janice Deul (54) ‘Skinbleaching is een misdaad’

“Hoe lichter je huid, hoe steiler je haar, des te beter je baan” Skinbleaching iets dat we voornamelijk zien gebeuren in Afrikaanse en Aziatische landen is het kunstmatig bleken van de huid. Door het eurocentrische schoonheidsideaal zijn mensen geneigd om aan de hand van spuitjes, crèmes, pillen of tabletten hun huid te bleken. Janice Deul is een 54- jarige Surinaams-Nederlandse lifestyle activiste en journaliste. Via haar eigen inspiratieplatform Diversity Rules vindt ze een manier om over diversiteit te spreken. FOTO’S CHRISTELLE ZITU Door Christelle Zitu

“In deze wereld waarin a lles veranderd, wordt a lles bepaa ld door beeld, schoonheid, self ies. Men zeg t meesta l uiterlijk doet er niet toe maar we weten wel dat het niet helemaa l het geva l is.” Er heerst volgens Janice een eurocentrisch schoonheidsideaa l die we moeten bestrijden. “Hoe lichter je huid, hoe steiler je haar des te beter je baan”, zeg t Janice teleurstellend. “De drang om bleker te zijn komt doordat mensen wereldw ijd

streven naar een zo bleek mogelijk huidsk leur. Dat komt omdat mensen w it associëren met mooier beter, slimmer, aantrek kelijker en succesvoller.” Volgens Janice hebben we het eurocentrische schoonheidsideaa l geïnterna liseerd. “Of het nu in A zië, A frika, Nederland of België is. Mensen overa l ter wereld doen het.” Een hoofdoorzaa k van sk inbleaching heeft een economische oorsprong. Op bepaa lde plaatsen k rijg je ma k kelijker werk

INTERVIEW

a ls je een lichte huidsk leur hebt omdat het wordt geassocieerd met a llerlei positieve eigenschappen zoa ls slimheid, betrouwbaarheid en professiona liteit. Meer en meer mensen bleken ook hun huid omdat ze denken dat ze op die manier hun droombaan k rijgen. “De betere banen waren voor de mensen die leken op de w itte overheersers. Hier voor hoef je niet helemaa l naar A frika terug te gaan. Ik zag gisteren nog een bericht van een nicht van een kennisje die voor een bepaa lde baan in aanmerk ing wenste te komen. Ze kon die baan k rijgen, ze leek de perfecte kandidaat te zijn. Maar ze moest wel haar haar stijlen.”

Ik heb zelf ook een sterke, zelfzekere moeder Janice is daar zelf nooit mee bezig geweest. “Ik heb zelf ook een sterke, zelfzekere moeder Janice Deul (54) leest een fragment uit haar boek ‘Little Black Hair Book’

INTERVIEW

die zichzelf sterk vond. Volgens mij ben ik ook zo geboren want toen ik t wee was volgens mij moeder dan, stond ik voor de spiegel en het eerste wat ik zei was “mooie” ik had een heel gezond gevoel van eigenwaarde zeg maar.” (Lachend)

k roeshaar en dit geeft een positief beeld dat de anderen volgen.” ROOTS Producten om je huid te bleken zijn niet toegestaan maar ze worden nog steeds in k leine A frikaanse shops verkocht. “In Nederland wordt het nog weleens stilgehouden maar er zijn wel degelijk mensen die het doen”, vertelt Janice. “Ik weet wel toen ik jonger was, was er een crèmepje dat werd aangeraden om donkere plekjes op je huid weg te ha len.

MEDIA “Wat betreft het schoonheidsideaa l is dat de schuld van media die voor een vertekend beeld van de maatschappij zorgen.” Mensen hebben nood aan andere beelden. “De betekenis van modebladen bijvoorbeeld moet je niet onderschatten. Wat ze laten zien is niet enkel belang rijk maar Maar er waren menook wat ze niet laten sen die daar hun heel De bleekproducten kan je kopen in de vorm van een lotion, crème zien speelt een g rote gezicht, zelfs heel of zeep. rol.” Uit een onderzoek hun lichaam daarmee over het cultivatietheorie stellen onderzoekers plamuren. Je ziet ook op socia le media mensen dat langdurige blootstelling aan televisie tot een die enkel hun gezicht bleken en dan de rest van vertekend beeld van de rea liteit leidt. Meer specihun lichaam heel donker blijft.” In België geven f iek op de jeugd. Media hebben een invloed op de mensen toe dat ze deze producten gebruiken jeugd niet a lleen door de tijd die ze eraan besteen bovendien zijn die producten ook nog steeds den, maar het heeft ook effect op overtuigingen goedkoop. “Na verloop van tijd zie je mensen die en gedragingen van jongeren. “Media kunnen het wat van tintjes beginnen te verk leuren. Denk je hé oplossen door minder homogene beelden te todaar is wel een stukje crèmepje van pas gekomen. nen”, zeg t Janice vol vertrouwen. Echt shock ing. Sk inbleaching heeft met slavernij te ma ken.” Niet a lleen A frikanen maar zelfs A zi“Mensen moeten ook zelf initiatief nemen wat aten bleken hun huidsk leur omdat ze niet bruin je bijvoorbeeld ziet op vla k van haar. Meer en w illen worden. Uit een onderzoek voor publieke meer mensen lopen met hun natuurlijk k roeshaar gezondheid gebruiken jonge v rouwen in Ma leisië op straat. Op internationa le cat wa lks zie je nu bleek middelen omdat ze hierdoor een hoog zelfbijvoorbeeld modellen die heel trots zijn op hun vertrouwen k rijgen. In heel A zië wordt blank zijn

INTERVIEW

geassocieerd met rijkdom. Dit a l sinds de oudheid. “We komen weer terug op de problematiek van dat schoonheidsideaa l. Ben je blank dan ben je mooi.” Sinds het verleden wordt bruin zijn gelinkt met armoede. Dit is een statussymbool. “Ik neem mensen die aan sk inbleaching doen het niet k wa lijk maar ik vind het gewoon droevig voor ze. Sk inbleaching leeft zodanig hard dat mijn moeder ooit iemand gekend heeft die de huid van haar k indje van een jaartje of drie bleekte. Het k indje werd steeds bleker en k reeg daarna ook van die vlekjes. Dit is een misdaad.” Janice zeg t ook dat het te ma ken heeft met perceptie en zelf beeld.

OPLOSSING In Jamaica bijvoorbeeld lopen er campag nes tegen sk inbleaching. Voora l omdat bekende artiesten zoa ls Lil K im, Rihanna, Vybz Kartel hun huid lichter ma ken. Dit geeft volgens Janice een slecht beeld van de v rouw die zichzelf moet accepteren. Janice beslist om het anders op te lossen door een positief beeld te vormen in haar blog Diversit y Rules. Zij gebruikt de k racht van mode en magazines om haar boodschap door te geven. Zij is haar eigen platform drie jaar geleden gestart toen ze uitgenodigd was om een Ted Ta lk in Leiden te geven over de k racht van mode. En sindsdien w il Janice mensen bew ust ma ken over de diversiteit in de modewereld.

“A ls je wereldw ijd wordt overspoeld door beelden in de media, modebladen en commercia ls met de boodschap dat blank zijn het enige is wat mooi is dan denken mensen effectief dat dit gewoon ook zo is. Wat ik dus zeer belang rijk vind is tonen dat er verschillende vormen van schoonheid zijn”, zeg t Janice.

“Want w it is nog a ltijd de norm. Hoe w itter, hoe beter, zeg t Janice.” Zij is voora l niet bang om te zeggen wat ze denkt a ls ze wordt uitgenodigd bij Nederlandse televisie praatprog ramma’s zoa ls bijvoorbeeld Pauw. Zij bek ijkt en geeft a ltijd de huidige situatie weer en staat a ltijd k laar met een sterke uitleg over hoe ze het wenst op te lossen. Janice hoopt dat ze bijdraag t aan de bew ust wording door zulke onder werpen naar buiten te brengen. “En a lle media kunnen hieraan helpen door gewoon er voor te zorgen dat de maatschappij de donkere huid ziet a ls normaa l. En daarnaast vind ik a ls zwarte v rouw dat we onderling een taa k hebben om ons zelf te laten zien. Neem die ruimte en doe er iets positiefs mee”, zeg t Janice.

Mensen weten wel wat de gevaren zijn maar toch nemen ze het risico. Je moet werken aan dat positieve zelf beeld van mensen. Er worden stappen gezet in de goede richting maar de A frikaanse en A ziatische gemeenschap zijn er lang nog niet. Zwart succes wordt niet benoemd en uitgedragen. “Je moet blijven w ie je bent. En doen wat je doet op een goede positieve manier is een stap naar de goede richting.”

bleken maakt je huid dunner. Het zorgt voor ongelijkmatige kleurverlies, acne, roodheid en irritatie. Volgens de lokale dokters in Jamaica stijgen de cijfers als het gaat om patiënten die hun huid verbranden door gebruik te maken van die bleekproducten.

HOE? Die bleekcrèmes smeer je op en na verloop van tijd wordt je huid lichter. In Azië heb je ook tabletten, pillen die je inneemt om lichter te worden. “En bovendien is je huid bleachen gevaarlijk, zegt Janice.” Je huid

INTERVIEW

Soe Nsuki (28) vertelt over haar ervaringen als comedienne

“Komedie is nog steeds een mannenzaak” Hoeveel vrouwen heb je nodig om een lamp in te draaien? Twee, 1 om de ladder vast te houden en 1 om een man te gaan halen. Maar hoeveel vrouwelijke stand-up comedians zijn er in Vlaanderen? In elk geval te weinig. Toch zijn ze er: één van hen is Soe Nsuki (28) een rijzende ster binnen het Vlaamse komediecircuit. Soe praat met ons over haar ervaringen als vrouwelijke stand-up comedian. FOTO’S LARS DIERCKX Door Lars Dierckx

e Vlaamse stand-up komedie is met een sterke opmars bezig in Vlaanderen. De grote namen zoals Philippe Geubels, Alex Agnew en William Boeva spelen voor uitverkochte zalen. Toch wordt komedie nog steeds voornamelijk gedomineerd door de mannen. De vrouwen dienen eerder als de punchline van de grap. Toch zijn er enkele vrouwen die van zich laten horen. Eén van hen is Soe Nsuki (28) uit Antwerpen. Soe is een ambitieuze jonge vrouw. Ze heeft een diploma journalistiek van AP Hogeschool in Antwerpen op zak en werkt nu voor Charlie

magazine. Een vrouw met ballen (figuurlijk!) dus. Maar ze is ook volop bezig met het uitbouwen van een carrière als stand-up comedian. HOGE VERWACHTINGEN Soe wou altijd al op een podium staan. “Vroeger vond ik het leuk om spreekbeurten voor de klas te doen. Toch had ik nooit verwacht dat ik een stand-up comedian zou worden. Ik was daarvoor niet zo hard met comedy bezig. Ik keek bijvoorbeeld vroeger altijd wel met mijn familie naar Def Comedy Jam (een Amerikaanse stand-upcomedytele-

INTERVIEW

visieserie) en ik kende natuurlijk ook Philippe Geubels, Wim Helsen en Alex Agnew.” Alles begon met een open-mic avond in het café De Joker in Antwerpen. Soe woonde op de hoek van het café en telkens zag ze daar een bord hangen met een uitnodiging voor de open-mic avond. “Ik ben daar gewoon binnengestapt. Eigenlijk moest je op voorhand inschrijven voor de open-mic avond maar ik mocht toch nog meedoen. Ik heb mijn grappen thuis, op mijn kamer, geoefend.” Normaal is dit het moment dat beginnende stand-up comedians eens kunnen testen of ze een publiek aan het lachen kunnen brengen. Voor Soe was het iets dat ze eens wou uitproberen. Ze had dus geen hoge verwachtingen. “Die eerste keer was natuurlijk niet meteen fantastisch. Ik vertelde gewoon wat verhalen over mijn familie. Ik had ook geen stress omdat er ook geen hoge verwachtingen waren. Het is pas na dat je er al vier, vijf jaar mee bezig bent, dat de mensen echt iets beginnen te verwachten van je. En natuurlijk heb ik nu meer stress omdat ik dan ook hun verwachtingen wil inlossen.” GELOOFWAARDIGHEID Na de open-mic avond had Soe zin naar meer. Ze begon aan een comedy

Soe Nsuki (28) ambieert een job in de media

Comedy is hard workshop, georganiseerd door Bas Birker (Nederlandse stand-up comedian, die ook de open-mic avonden in De Joker organiseert) en Fokke Van der Meulen (de eigenaar van De Joker). “Dat was een zeer intensieve workshop. Je zit daar vier uur, met een kleine groep, te werken aan je grappen. Je leert ook de basis van comedy bijvoorbeeld hoe een grap in elkaar steekt of hoe je met suggesties je publiek in een bepaalde richting kan duwen zonder dat je dat expliciet moet zeggen.”

Toch blijft comedy, volgens Soe, nog steeds iets persoonlijk. “Iedereen heeft zo zijn eigen stijl. Met de workshop hebben ze me geleerd mijn eigen stijl te ontwikkelen. Je moet ook uitmaken voor jezelf wie je bent en wat je dus wil zeggen op het podium. Je moet je er ook bewust van zijn dat mensen je op een bepaalde manier zullen zien. Geloofwaardigheid als een comedian is zeer belangrijk. Je moet je publiek meekrijgen in je verhaal.”

INTERVIEW

Voor elke slechte ervaring, had ik er twee goede nog steeds als iets mannelijk wordt gezien. “Komedie is nog steeds een mannenzaak. Het duurt lang voor je mensen kan overtuigen dat je als vrouw ook grappig kan zijn.”

steeds even op wijzen dat ik weet dat ik bruin ben, dat ik een vrouw ben en dat ik uit Antwerpen kom. En dan zijn de mensen ook voor een stuk gerustgesteld.”

Als comedian moet je dus de klappen zowel uit kunnen delen als ze incasseren. “Ofwel er geen fuck om geven. Comedy is hard. Als ze het je al niet zeggen tijdens de workshop, dan zal je het later wel horen van het publiek. Ik kan trouwens helemaal zelf niet zo goed om met kritiek maar ik luister er altijd wel naar. Soms kan je ook met die kritiek iets gaan doen.”

STEREOTYPES DOORBREKEN Vaak hangt het af van hoe hard mensen afgaan op stereotypes. “Het heeft ook te maken met het publiek. Met sommigen heb ik er minder last van dan anderen. Bijvoorbeeld als ik in Gent ga optreden dan merk ik dat daar de mensen heel open staan voor nieuwe dingen. Eens je naar sommige kleine dorpen gaat, dan wordt het moeilijker. Maar ik wil ook niet de zielenpoot uithangen. Voor elke slechte ervaring, had ik er twee goeden.”

Humor dient juist om mensen samen te brengen en de stereotypes door te breken. Het dient ook om bepaalde dingen te relativeren en om taboes te doorbreken. “Kijk bijvoorbeeld naar William Boeva. Een fantastische comedian maar hij moet het soms wel eerst 20 minuten hebben over het feit dat hij klein is.

Als je als vrouw op het podium staat, haken al veel mensen (mentaal) af en hebben ze eigenlijk al geen zin meer om te luisteren. Dat heeft vooral te maken met het feit dat humor

Soms moet je mensen ook even tijd geven om zich over hun stereotiepe gedachten te zetten. “Ik ben gewoon blij als ik mijn ding kan doen maar in sommige zalen moet ik hen er nog

WAAR ZIJN DIE VROUWEN? De stand-up comedy is, tot nu toe, nog steeds een echte mannenwereld. “In de workshop zaten we met in totaal acht mensen waarvan er twee vrouwen waren. De andere vrouw is na de tweede les al niet meer teruggekomen omdat ze moeite had met de kritiek op haar grappen.”

Er is zelfs in Nederland Jaap Bressers, een comedian die in een rolstoel zit. Je hebt overal mensen die struikelen over stereotypes en de verwachtingen die ze hebben van bepaalde mensen. Dat geldt natuurlijk het hardst voor groepen die nog niet sterk zijn vertegenwoordigt in het comedylandschap.”

INTERVIEW

Het is ook een vicieuze cirkel. Stereotypes kunnen we pas doorbreken als we genoeg voorbeelden hebben. “Soms voelen mensen zich echt minderwaardig omdat ze deel uitmaken van een bepaalde bevolkingsgroep. Je mag dat echt niet onderschatten. Een voorbeeld hebben die mensen nodig om zichzelf op te trekken. Dan pas durven ze zich los te breken van stereotypes. Eerst moest bijvoorbeeld David Bowie komen alvorens mannen eindelijk een beetje oogschaduw mochten gebruiken.”

woordje voor mij bij iedereen. Zo kreeg ik vorig jaar de kans om te werken voor Advocaat van de duivel (humoristische programma op 2BE). Achter het programma zat het productiehuis Pretpraters wat ook mijn management is. Daardoor heb ik al aan verschillende programma’s kunnen meeschrijven. Hoewel schrijven niet altijd mijn sterkste kant is.” Die ondersteuning is ook heel belangrijk, zeker omdat de mediawereld heel gesloten is. “Het is echt een kwestie om een deur te vinden in die wereld om zo meer kansen te kunnen krijgen.”

GRAPPIGE VROUWEN OP TV Soe wil echt verder gaan als stand-up comedian. Dat Philippe Geubels, een mannelijke stand-up comedian, nu een exclusief contract heeft gekregen bij de Vrt, stoort haar ook niet. “Philippe heeft heel ander parcours afgelegd. Ik snap wel de frustraties van sommige vrouwen dat ze misschien minder kansen in de media krijgen. Je ziet wel

Soe ambieert ook echt een job in de media. “Ik werk graag voor televisie. Voxpops maken, schrijven aan nieuwe programma’s, gewoon creatief kunnen zijn. Het medium interesseert mij. Vooral om kleine projecten te maken. En als je als comedian op tv kan komen dan kopen meer mensen ook kaartjes voor je shows.” Volgens Soe is het echt een kwestie van tijd eens de vrouwen kunnen doorbreken in het comedylandschap. “Ik doe ook aan breakdancen en vroeger was dat ook zogezegd alleen iets voor mannen. Het is zoals een schaal. Eens er genoeg vrouwen zijn, dan is de schaal weer gelijk. Er zijn echt wel heel wat hilarische vrouwen. Hoewel weinigen dat willen toegeven, kent iedereen wel een grappige vrouw in zijn of haar omgeving. Geef het gewoon maar toe!

Je hebt overal mensen die struikelen over stereotypes dat er een shift bezig is. Er komen nu wel wat kansen mijn kant uit. Ze zoeken ook echt naar grappig vrouwen. Je hebt nu al bijvoorbeeld Ruth Beeckmans en Maaike Cafmeyer bij De Slimste Mens (VIER) en ook Liesa Naert bij De Ideale Wereld (Canvas).” Haar succes verklaart Soe aan het goede management dat achter haar staat. “Mijn manager doet echt een goed

REPORTAGE

Initiatieven op de agenda om diverse samenleving te verbeteren

De wereld in een dorp

Interreligieuze en levensbeschouwelijke dialoog. Een hele mond vol, maar eigenlijk gaat het gewoon over gesprekken tussen mensen met een verschillende religie of een andere levensbeschouwing. In Berlijn willen ze dit naar een hoger niveau tillen met het House of One, maar hoe zit het in ons Belgenlandje? Zijn er organisaties die zich inzetten voor een betere communicatie tussen verschillende religies en levensbeschouwingen? FOTO'S MANON GOOSSENS Door Manon Goossens

REPORTAGE

et House of One in Berlijn moet een plaats worden waar drie verschillende geloofsovertuigingen samen komen. Het gaat om vier kamers die ingericht zullen worden als moskee, kerk en synagoge. De vierde ruimte dient als ontmoetingsplaats voor mensen van deze verschillende geloofsovertuigingen. Een nobel idee dat momenteel nog uitgewerkt wordt. Het doel van de oprichters van House of One is de eerste interreligieuze gebedsplaats in Europa creëren. Toch zijn er op veel verschillende plaatsen al soortgelijke initiatieven. Zelfs bij ons in België zijn er organisaties die ijveren voor meer contact en communicatie tussen verschillende religies en geloofsovertuigingen. Waarom vinden sommige mensen het dan zo belangrijk om een interreligieuze of levensbeschouwelijke dialoog op te starten? Johan Vrints en Paul Van Bets staan in het werkveld en proberen het opzet van hun organisaties uit te leggen.

Johan Vrints probeert met Orbit zoveel mogelijk mensen met een andere geloofsovertuiging met elkaar in contact te brengen

DIVERSE PROJECTEN De organisatie Orbit voelt zich thuis in de wereld van diversiteit en migratie. Binnen hun activiteitenprogramma behandelen ze vier centrale pijlers. Johan Vrints werkt bij Orbit en staat in voor de pijler ‘interlevensbeschouwelijke ontmoeting’. “We werken met de verschillende levensbeschouwingen aan de basis. Concreet wil dat zeggen dat ik vergader met verschillende partners uit steden om projecten op te zetten.” Orbit probeert al een aantal jaar projecten en activiteiten te organiseren in verschillende Vlaamse steden. “Dat zijn bijvoorbeeld opendeurdagen waarbij mensen in groep en met gids verschillende religieuze gebouwen bezoeken. We proberen ook regelmatig lezingen en vormingen te geven.”

betrokken, behalve tijdens de jaarlijkse bijeenkomsten om de doelstellingen en pijlers te bespreken”, zegt Van Bets. Zijn hoofdtaak ligt bij het vicariaat Vlaams-Brabant – Mechelen. “Voor het bisdom werk ik specifiek aan interreligieuze- en levensbeschouwelijke dialoog. Die taak overlapt dus deels met die van Orbit.” Naast zijn werk voor Orbit en zijn job op het vicariaat, is Van Bets ook nauw betrokken bij de organisatie Expertisepunt IDB (Interreligieuze Dialoog van de Kerk in Brussel). Deze recent opgerichte organisatie is een initiatief vanuit de kerk in Brussel. “Jan Van Eycken is de enige persoon aan het hoofd van de organisatie en is nog volop bezig met de richtlijnen. Ik kan dus nog niet veel zeggen over het doel van het Expertisepunt.” Volgens Van Bets is het de bedoeling dat het een expertisedatabank wordt waar mensen terecht kunnen voor informatie over verschillende religies en levensbeschouwingen. “Jan Van Eycken heeft met zijn organisatie niet de mogelijkheid

INTERRELIGIEUZE INFO Ook Paul Van Bets is lid van de organisatie Orbit. “Ik maak deel uit van de organisatie, maar ben niet actief

REPORTAGE

Religie of levensbeschouwing? Een aantal gemeenschappen noemen zich religies, anderen zijn dan weer levensbeschouwingen. Johan Vrints van Orbit legt het verschil uit. “Met volgelingen van religies worden diegenen bedoeld die geloven in een schepper of opperwezen dat buiten of boven onze realiteit staat. Iets of iemand zoals God. Religie op zich verwijst dan naar de band die de aanhangers van dit idee hebben met het concept”, legt Vrints uit. Anderzijds zijn er ook mensen die het idee van een schepper of opperwezen niet geloven. “Dat zijn de aanhangers van een levensbeschouwing. Zij hebben wel een visie op de zin van onze wereld, maar geloven niet in de realiteit die buiten of boven onze realiteit staat.” WIST JE DAT… Het boeddhisme in België onder levensbeschouwing valt en niet onder religie. Zij benoemen namelijk geen duidelijke god-figuur in hun traditie.

willen we bepaalde gemeenschappen aan een breder publiek tonen én de gemeenschappen zelf met elkaar in contact brengen.” Tijdens die opendeurdagen biedt Orbit een vast programma aan en dat lijkt te werken. “Het is enerzijds moeilijker om mensen naar de ontmoetingsdagen te krijgen omdat ze zich op voorhand moeten inschrijven. Anderzijds voelen de mensen, na inschrijving, een grotere verplichting om te komen. Zo hebben we een duidelijk beeld van het aantal geïnteresseerde personen”, vertelt Vrints. Volgens hem maakt dat het makkelijk voor de verschillende gemeenschappen die nu perfect weten wanneer er volk bij hen in de kerk, moskee of synagoge komt. Orbit geeft geïnteresseerden de kans om andersgelovigen te feliciteren met hun religieuze feesten via wenskaarten

zelf dingen te organiseren. Of dat zo blijft, is nog niet duidelijk. Het zou kunnen dat we het takenpakket uitbreiden.” ONZE DEUR STAAT OPEN Ontmoetingen organiseren is niet altijd even gemakkelijk voor een organisatie zoals Orbit. “Ik probeer tussen de aanhangers van een levensbeschouwing of religie personen en partners te zoeken die willen helpen bij de organisatie van projecten”, vertelt Vrints. Regelmatig organiseert Orbit opendeurdagen in verschillende Vlaamse steden. “Hiermee

REPORTAGE

alle religieuze feestdagen. “Alle religieuze, maar ook levensbeschouwelijke feestdagen staan op deze kalender. Dat kan de stap naar een gesprek met iemand van een ander geloof verkleinen”, legt Vrints uit. Via deze kalender is het dus heel makkelijk om de hoogte te blijven van feestelijkheden bij andere geloofsovertuigingen. RACISME Het feit dat scholen meer interesse tonen in de levensbeschouwelijke diversiteit is niet uniek. “Ik merk een grote nieuwsgierigheid bij de meeste Vlamingen”, zegt Van Bets. Volgens hem is een andere religie of levensbeschouwing dan ook niet de oorzaak dat mensen niet geïnteresseerd zijn in gesprekken met andersgelovigen.

Paul Van Bets voelt zich een eiland binnen de kerk: “Ik ben de enige die bezig is met interreligieuze ontmoetingen.”

Orbit werkt eigenlijk niet voor scholen, maar daar komt geleidelijk aan verandering in. “Ook bij scholen is er interesse voor onze opendeurdagen. Daarom organiseren we die ook op maandag en dinsdag.” Volgens Vrints heeft die toenemende interesse te maken met de verplichte interlevensbeschouwelijke competenties in het leerplan. “De scholen zoeken naar hoe ze hun leerlingen in contact kunnen brengen met die levensbeschouwelijke diversiteit in Vlaanderen. Orbit probeert hier te helpen.” GEFELICITEERD Naast de opendeurdagen probeert Orbit jongeren ook te betrekken bij interreligieuze ontmoetingen

via creatieve projecten. “Ieder jaar werken we samen met scholen om onze wenskaarten te maken”, vertelt Vrints. Het pakketje bevat wenskaarten voor verschillende religieuze feesten. “We willen met deze kaarten mensen motiveren om andersgelovigen te feliciteren met hun religieuze feestdag.” De organisatie probeert hetzelfde te doen met de felicitatiebrieven voor het einde van de Ramadan. “Binnenkort kunnen de mensen bij ons zo’n enveloppe en brief komen halen om hun moslimvrienden of kennissen te feliciteren met het einde van het feest”, zegt Vrints. Naast deze twee initiatieven brengt Orbit ieder jaar een kalender uit met

'Oei, een

vreemde' speelt harder dan angst voor andere religies

REPORTAGE

“De eventuele weerstand bij bepaalde gemeenschappen is volgens mij niet echt gericht op het religieuze of levensbeschouwelijke. Er speelt eerder het idee van ‘Oei, een vreemde.’”, legt Van Bets uit. Johan Vrints deelt deze mening. “Natuurlijk bestaat islamofobie en mensen zullen wel terughoudend zijn tegenover bepaalde religies, maar ik denk dat er vooral veel nieuwsgierigheid heerst. Niet zozeer racistische ideeën.”

buur ‘goedemorgen’ zeg, dan is dat een interlevensbeschouwelijke ontmoeting.” Van Bets vindt anderzijds wel dat die laagdrempelige conversaties een opstap moeten zijn naar meer. Om diepgaande gesprekken te voeren over de verschillen in levensbeschouwingen, moeten de personen die eerste fase gepasseerd zijn. “In het begin moet vooral vertrouwen opgebouwd worden”, legt Van Bets uit. “In zo’n interlevensbeschouwelijke ontmoetingen moeten de gesprekspartners zichzelf kunnen zijn. Daarna kan het gesprek tot een hoger niveau gebracht worden.” Die vertrouwenssfeer is belangrijk voor een vruchtbaar gesprek, maar het is niet makkelijk om die te creëren in een diverse omgeving.

GROEIENDE GESPREKKEN Hoewel de twee ervaringsdeskundigen merken dat er een grotere nieuwsgierigheid is naar andere religies, komen mensen met een andere levensbeschouwing of religie heel weinig met elkaar in contact. “We organiseren ontmoetingsdagen, maar die contacten zijn vrij vluchtig. We proberen met dit initiatief dan ook vooral de drempel te verlagen. Zo leren de mensen wel diversiteit kennen”, zegt Vrints. “Het begin moet laagdrempelig zijn.” Paul Van Bets benadrukt het belang van ontmoetingen in de dagelijkse werkelijkheid. “Elke ontmoeting tussen mensen van een verschillende levensbeschouwing, is een interlevensbeschouwelijke ontmoeting. Dus als ik tegen mijn moslim-

OPEN ONTMOETINGEN Orbit wil die vertrouwenssfeer op een andere manier tot stand brengen in plaats van dagelijkse contacten met buren. “De katholieke kerk kan al haar kerken niet meer bemannen en er is een terugloop van het volk dat naar eucharistievieringen gaat. Wij zien daar de mogelijkheid om die kerken om te vormen tot interlevensbeschouwelijke ontmoetingsplaatsen”, vertelt Vrints. “Het kan een centrum zijn waar de lokale diversiteit samen komt.”

Jaarlijks brengt Orbit een kalender uit met alle feestdagen van de verschillende religies en levensbeschouwingen

REPORTAGE

Een ontmoetingsplaats is nog iets anders dan een interlevensbeschouwelijke gebedsplaats. House of One is een voorbeeld van dit laatste concept. “Ik ben voorstander om privékerken om te vormen tot interreligieuze gebedsplaatsen”, zegt Vrints. En ook Paul Van Bets sluit zich hierbij aan. “Ik weet niet exact wat de bedoeling is van dit initiatief, maar ik ben zeker voorstander van een gemeenschappelijke gebedsplaats. Het is alleen belangrijk om de diversiteit van de verschillende religies te respecteren”, legt Van Bets uit. DIVERS EILAND Ook al zijn er een aantal initiatieven die interreligieuze ontmoetingen proberen te bevorderen, is er nog een lange weg af te leggen. Paul Van Bets heeft pas een voorstel ingediend bij het vicariaat waarin hij zijn ongenoegen uit over het feit dat interreligieuze dialoog niet verweven zit in de structuur. “Ik ben de enige die bezig is met interreligieuze ontmoetingen. Ik ben als het ware een eiland.” De toenemende diversiteit in de samenleving is het beste bewijs dat daar verandering in moet komen. Vrints benadrukt het belang van elkaar leren kennen. “We zitten met de wereld in een dorp en de kunst is om dat te laten werken, niet te laten botsen.”

HOUSE OF ONE Eén kerk, één synagoge, één moskee en één gebouw. House of One in Berlijn moet een plaats worden waar zowel christenen, joden als moslims apart, maar tot op een zekere hoogte ook samen hun eigen geloof kunnen beoefenen. 2011 was het jaar waarop drie religieuze leiders de handen in elkaar sloegen om een opmerkelijk concept uit te werken. Eén gebouw waar zowel een kerk, een synagoge als een moskee gevestigd is. Gelovigen van verschillende godsdiensten kunnen hier terecht om hun eigen geloof te beoefenen in aparte ruimtes. Maar naast deze drie afzonderlijke, religieuze ruimtes, is er ook nog één centrale, gemeenschappelijke ruimte. In deze grootste kamer is het de bedoeling dat mensen met een ander geloof met elkaar in dialoog gaan en een discussie aanknopen. IEDEREEN GELIJK De drie initiatiefnemers streven met dit concept voor vredevolle relaties tussen het Jodendom, Christendom en de Islam. House of One moet volgens hen een symbool worden van een vredevolle dialoog. Volgens pastoor Gregor Hohberg moet de plek mensen met een andere geloofsovertuigingen de mogelijkheid geven om deze naast elkaar te beoefenen. “Alle mensen die naar de plek komen, blijven trouw aan hun eigen geloof”, vertelt Hohberg aan BBC. De imam Kadir Sanci ziet House of One als een plek waar een open sfeer heerst. “Iedereen heeft er de mogelijkheid deel uit te maken van een uitwisseling van verschillende religies.” Hij benadrukt op de website van BBC ook de gelijke relatie tussen de verschillende religies. De bouw van het House of One zal echter nog niet voor meteen zijn. De organisatie zamelt momenteel geld in om de bouw te financieren. Voorlopig hebben ze voldoende geld om aan de eerste fase te beginnen. Dit is de benedenverdieping die gebruikt zal worden voor tentoonstellingen over de geschiedenis van de drie religies in Berlijn.

REPORTAGE

Holebigeweld in Vlaanderen

Wanneer je niet meer veilig bent op straat Ten minste drie op de tien Vlaamse holebi’s komt in aanraking met fysiek geweld. Dit geweld heeft vaak fysieke maar ook psychologische gevolgen voor de slachtoffers. Om de straten veiliger te maken voor holebi’s moeten we eerst goed weten wie de daders zijn en waarom ze het doen. FOTO’S LARS DIERCKX Door Lars Dierckx

ebastian* (21) is een student Toegepaste Psychologie aan Thomas More Hogeschool in Antwerpen. Nooit maakte iemand er een probleem van dat hij homo is. Tot hij een maand geleden slachtoffer werd van zinloos geweld.

janet’ tegen mij. Ik was echt doodsbenauwd. Hij hield mijn arm stevig vast terwijl zijn vriend naar ons toe kwam. De andere jongen duwde me hard op de grond. Hij schopte me in mijn buik en in mijn gezicht. Het bleef echt maar duren. Ik wou echt dat het zo snel mogelijk voorbij was. Ik keek rond me heen om te zien of er andere mensen op straat waren maar ik zag niemand.”

“Ik was juist op stap geweest met enkele vrienden. Toen ik terug naar mijn kot ging was het al donker op straat. Op één of andere manier had ik al een vreemd voorgevoel. Ik voelde dat iemand mij aan het volgen was. Ik zag dat er twee jongens achter mij liepen. Op zich was daar niets vreemd aan maar ze keken echt heel de tijd naar mij. Ik probeerde iets sneller te stappen om hen zo af te schudden. Toen zag ik dat ze ook sneller begonnen te stappen. Ik voelde op dat moment echt angst. Mijn hart klopte in mijn keel. Ik begon echt gewoon te rennen. En zij ookPlotseling greep één van de jongen me vast. Hij zei ‘vuile

Sebastian is slecht één van de vele slachtoffers van holebigeweld. Maar wat zet iemand aan voor het plegen van dit zinloos geweld? Dr. Alexis Dewaele (UGent), een psycholoog, heeft eerder al onderzoek gedaan over het holebigeweld. In 2014 bracht hij samen met twee andere onderzoekers een rapport uit in opdracht van het Steunpunt Gelijkekan-

REPORTAGE

Sebastian:

Mijn hart klopte in mijn keel Ten minste drie op de tien Vlaamse holebi’s krijgt te maken met geweld

senbeleid. In dit rapport gingen ze op zoek naar de onderliggende oorzaken van het geweld tegenover holebi’s.

deze problematiek. Bij het laatste speelt vooral groepsdynamiek een grote rol.

Volgens Dr. Dewaele kunnen we spreken van zowel psychologische (wat er in hun hoofd speelt) als macro-sociologische factoren (wat er in hun omgeving gebeurt) voor

“De daders zijn meestal jonge mannen die zelf heel conformistisch zijn tegenover hun omgeving: ze volgen steeds de ideeën en het gedrag van anderen om er zelf bij te kunnen horen”, aldus Dewaele. Ze zoeken als het ware

REPORTAGE

Dr. Alexis Dewaele:

Als er een vermelding van holebigeweld wordt gemaakt in het nieuws zet dit soms zelfs aan tot meer geweld een bescherming voor hun eigen mannelijkheid. En homoseksualiteit vormt daarvoor een gevaar volgens hen. Ze doen het ook vanuit een zekere groepsdruk. Een andere oorzaak is de frustratie waarmee de daders rondlopen. “Ze komen vaak zelf uit kwetsbare groepen. Ze hebben misschien zelf ook al geweld meegemaakt.” Het is een feit dat het aantal daders die moslim zijn ook een stuk hoger is. Dus cultuur en religie spelen vaak ook een rol. Ook zijn de jonge daders laag opgeleid. ZICHTBAARHEID De laatste jaren is de zichtbaarheid van holebi’s in het Vlaamse straatbeeld verhoogt. Iets waarvoor ook de media heeft gezorgd. Dankzij deze

positieve evolutie is ook de strijd voor gelijke gerechten van de holebigemeenschap groter geworden. Deze zichtbaarheid van holebi’s in het straatbeeld is zeer belangrijk: zo komen mensen meer in contact met holebi’s en krijgen ze dus een positievere houding tegenover hen. Deze zichtbaarheid heeft wel een keerzijde. Het zorgt er ook voor dat holebi’s vaak af te rekenen hebben met verbaal en fysiek geweld op straat. Sebastian kreeg vooral af te rekenen met fysiek geweld. “Ik voelde echt dat mijn gezicht aan het bloeden was. Het kon me niet meer schelen wat er met me gebeurde toen. Ik wou er gewoon weg. Plotseling hoorde ik iemand heel hard roepen. De jongens liepen snel weg.

Ik zag een meisje en een jongen naar me toe rennen. Ik was compleet verstijfd. Ik kon niks zeggen tegen hen. Het meisje zag meteen dat mijn gezicht helemaal verwond was. Zij brachten me naar mijn kot. Toen ik in de badkamer stond, zag ik mijn gezicht. Mijn rechteroog was helemaal opgezwollen en mijn neus bleef maar bloeden.” Wat volgens Dewaele het holebigeweld ook beïnvloed is de media. “Als er een vermelding van holebigweld wordt gemaakt in het nieuws zet dit soms zelfs aan tot meer geweld. We spreken hier van een soort van besmetting waarbij mensen die zelf al zeer gekant zijn tegen de holebigemeenschap andere incidenten zien als een aanleiding om geweld tegenover holebi’s te plegen.”

REPORTAGE

een “schijntolerantie.” Zo zou uit het rapport van het Steunpunt Gelijkekansenbeleid blijken dat 30 tot 40% het bijvoorbeeld oneens is dat homoseksuele mannen en vrouwen dezelfde adoptierechten krijgen als heteroseksuelen. Deze schijntolerantie betekent dat holebi’s vrijheid krijgen om hun levens te leiden zoals ze willen maar dat ze hierbij nog steeds moeten voldoen aan de algemene normen van de (heteroseksuele) maatschappij. Dus negatieve houdingen tegenover holebigemeenschap blijven aanwezig, hoewel mensen zich vaak verplicht voelen, door politieke correctheid, om zich eerder positief uit te laten over holebi’s. Het probleem is dat we nog steeds in een maatschappij leven waarbij hetero de norm is en homoseksualiteit gezien wordt als een afwijking van die norm. Het is zo erg ingebakken in onze cultuur dat iedereen in een bepaalde mate opgroeit met een negatief beeld over holebi’s en met het besef dat zij vaak een lagere positie hebben binnen de maatschappij. Deze normalisering van heteroseksualiteit kan ervoor zorgen dat negatief gedrag (zoals agressie) tegenover holebi’s erger wordt. ACCEPTATIE VAN HOLEBI’S Vorig jaar was er veel commotie rond een interview in het duidingsprogramma “De Afspraak” (Canvas) waarbij rabbijn Aaron Malinski antwoorde, op de vraag over hoe hij zou reageren als zijn zoon homoseksueel bleek te zijn, dat dit nooit zou gebeuren aangezien zijn zoon nooit naar discotheken gaat en dus niet in contact kan komen met homoseksualiteit.

Ook lesbische vrouwen kunnen fysiek worden aangevallen

Het geweld komt vaker voor bij homoseksuele mannen, dan bij vrouwen. Er is ook minder aandacht naar voorvallen waarbij lesbische vrouwen op straat worden aangevallen omdat er vaak vanuit wordt gegaan dat de daders hen eerder lastig vielen omdat ze gewoon vrouw waren. Ook worden lesbische vrouwen eerder verbaal aangevallen dan fysiek.

Homoseksualiteit wordt door sommigen nog steeds gezien als een keuze en niet iets waar iemand natuurlijk mee wordt geboren. Dit alles maakt het niet makkelijk voor bijvoorbeeld homoseksuele koppels om samen over straat te lopen. Ze gaan zich vaak heel beschermend opstellen uit de vrees dat iemand hen zou kunnen viseren.

Hoewel Vlaanderen doorgaans accepterend is voor holebi’s, wijst onderzoek uit dat we hier spreken van eerder

REPORTAGE

Dit zorgt vaak voor stress bij hen en zo kunnen ze bijna nooit affectie tonen naar elkaar zoals heteroseksuele koppels dat wel zonder vrees kunnen doen. Mensen zien homoseksualiteit vaak als iets dat enkel in de privésfeer kan beleefd worden. Sommige personen voelen zich ongemakkelijk bij het zien van een kussend homoseksueel koppel op straat en zullen daarom heel afkeurend zijn over dit gedrag. Wanneer men dan tot geweld overgaat viseren zij eigenlijk niet enkel één persoon maar de hele holebigemeenschap. Het is een waarschuwing dat wordt gegeven tegenover andere holebi’s om in de geaccepteerde normen te blijven van de samenleving waarbij uiterlijke kenmerken van homoseksualiteit niet geduld worden. Er is ook een algemene opvatting dat homoseksuele mannen te “verwijfd” zijn terwijl homoseksuele vrouwen dan weer als te mannelijk worden gezien.Mensen hangen vaak vast aan dit stereotiep beeld en keuren een afwijking van de gewone “gendernorm” zeer sterk af. Het zijn meestal vrouwelijke kenmerken van homomannen die daders ertoe zetten om hen te viseren. Ze zien het als een provocatie. Ook voelen heteroseksuele mannen zich vaak bedreigd door homoseksuele mannen. Ze gaan dan vaak over tot agressie uit vrees dat ze

Sebastian:

De eerste dagen durfde ik niet naar buiten gaan Er gebeurt weinig onderzoek naar holebigeweld

als lustobject worden gezien door de homoseksuele mannen. DE SLACHTOFFERS De laatste jaren deden er zich verschillende incidenten voor waarbij holebi’s werden aangevallen, vaak omdat ze ergens op het verkeerde moment waren. Het ergste voorbeeld was de moord op Ishane Jarvi in 2012. Ishane was van een normale jongeman van Marokkaanse afkomst die openlijk leefde als een homoseksueel.

Tot hij op een noodlottige avond in contact kwam met vier mannen. Onder invloed van drank en drugs, sloegen, schopte en wurgde ze uiteindelijk de jongeman. Ishane overleed aan zijn verwondingen. Later zullen de daders verklaren dat ze Ishane hadden aangevallen nadat hij seksuele advances had gemaakt naar hen. Deze moord zal later bekend staan als de eerste homofobe moord in België. De gevolgen zijn meestal erger wanneer iemand slachtoffer wordt van

REPORTAGE

gerichte vormen van geweld dan bij toevallige incidenten. Dit kan leiden tot ernstige trauma’s die voor lange tijd invloed hebben op hun eigen gedrag. Dit gebeurde ook bij Sebastian.

Sebastian:

Ik besef nu meer dan ooit dat ik als homo niet overal veilig ben “Het is al een maand geleden maar ik voel me nog steeds heel angstig als ik over straat loop. De eerste dagen durfde ik niet naar buiten te gaan. Ik was bang dat ik die twee jongens weer zou zien. In mijn hoofd spoken heel de tijd vragen. Waarom moesten ze mij juist hebben?” Bovendien zijn er niet enkel gevolgen voor het slachtoffer zelf maar voor een hele gemeenschap die opnieuw geviseerd wordt. De gemeenschap zal hierdoor zich nog meer geïsoleerd en kwetsbaar voelen. Wanneer de

HOMOSEKSUALITEIT EN GELOOF Volgens sommigen zouden etIn Christendom wordt seks en lust nische culturen ook meer een gekoppeld aan schuld en zonde negatieve houding tegenover terwijl in de Islam seksualiteit holebi’s hebben. De Islam wordt vooral wordt geassocieerd met hier vaak als voorbeeld gegeven. plezier. Uit onderzoekt blijkt dat moslims die minder praktiserend zijn, Toch is die openheid over meer accepterend zijn tegenover seksualiteit vandaag helemaal holebi’s. verdwenen bij veel moslims. Het Christendom heeft zelf een lange Dat in tegenstelling tot de eerder weg afgelegd in de acceptatie van conservatieve moslims. Toch leert holebi’s. De Kerk staat de laatste de geschiedenis ons dat Arabische jaren meer open tegenover andere culturen vroeger veel meer open vormen van relaties. In het Jodenstonden voor homoseksualiteit. dom wordt er dan weer met weinig Het waren de Europese (en conwoorden gerept over homoseksuservatieve) kolonisten die verbijsaliteit: het wordt algemeen geduld terend waren over hun “losbanin hun samenleving maar er wordt dige” houding tegenover andere nooit over gesproken. vormen van seksualiteit.

media bericht doet van incidenten waarbij holebi’s slachtoffer worden van zinloos geweld zullen ook andere holebi’s zich meer onveilig voelen in hun eigen omgeving.

meer bewust van zichzelf en hun positie in de omgeving. Ze zullen bepaalde plaatsen en mensen proberen te vermijden die als risicovol worden gezien.

De angst voor gelijkaardig incidenten wordt ook verhoogd. Daardoor zijn vooral ook slachtoffers zich nog

Ook Sebastian is zich meer bewust van zijn omgeving. “Ik besef nu meer dan ooit dat ik als homo niet overal

REPORTAGE

veilig ben. Vroeger had ik totaal geen schaamte om te zijn wie ik ben. Ik probeer me nu meer te verbergen als ik over straat loop. Ik ben bang dat mensen zullen zien dat ik homo ben en dat er weer iets zal gebeuren.” Uit onderzoek blijkt dat wanneer slachtoffers meer steun krijgen uit hun omgeving na zo’n incident, dat dit ook het herstelproces voor hen makkelijker maakt. Daarom is het ook zo belangrijk dat erover holebigeweld wordt gepraat. Niet enkel door slachtoffers maar ook door personen die zelf getuigen zijn van geweld. VERONTWAARDIGING Hoewel we dus in een samenleving leven die holebirechten omarmt is er nog steeds een groot gevaar voor mannen en vrouwen met andere geaardheid. Gebeurtenissen zoals de moord op Ishane zorgen altijd voor een publieke verontwaardiging waarna er altijd een debat tussen politici volgt om de straten meer veilig te maken voor iedereen. Maar uiteindelijk gebeurd er weinig onderzoek naar holebigeweld. Organisaties zoals het Steuntpunt Gelijkekansenbeleid bestaan niet meer omdat deze zijn afgeschaft door de huidige minister voor Gelijke Kansen, Liesbeth Homans (N-VA). “Tijdens de vorige regeringen bestonden er verschillende steunpunten. Dit

waren unieke constructies in Europa waarbij er nauw werd samengewerkt met academici voor onderzoek”, aldus Dewaele. Omdat deze samenwerkingen nu zijn afgeschaft komen er ook geen nieuwe onderzoeken meer. “Er is gewoon geen financiering meer om onderzoek te kunnen doen.” AANGIFTES Unia, de organisatie voor gelijke kansen en tegen discriminatie, merkte al eerder op dat tussen 2014 en 2015, het aantal aangiftes van holebigeweld was gestegen van 167 naar 203. Deze cijfers zijn niet compleet want ze tonen slechts het aantal mensen dat daadwerkelijk aangifte heeft gedaan. Er zijn waarschijnlijk heel veel personen die ook het slachtoffer zijn geweest van geweld maar er dus niet over spreken. Zij vormen een stille meerderheid. Sebastian deed wel aangifte maar moest eerst worden overtuigd door anderen. “Ik had een enorm gevoel van schaamte op dat moment. Ik wou gewoon in een bolletje kruipen. De jongen en het meisje die me naar mijn kot brachten, overhaalden me om toen die avond nog aangifte te doen bij de politie. Toen daar in het kantoor zat moest ik heel mijn verhaal weer doen aan de agent. Ik had eigenlijk geen zin om erover te praten want dan moest ik alles weer voor me zien.”

De redenen waarom mensen vaak geen aangifte willen doen is uit vrees dat ze weer met de daders geconfronteerd zullen worden. Meestal twijfelt men er aan ook of hun klacht wel serieus wordt genomen door de politie. Het blijft ook moeilijk om daders van holebigeweld te vatten en er zijn slechts weinigen die daadwerkelijk gestraft worden. Er is ook vaak een stigma bij het slachtoffer dat men niet bekend wil staan als homoseksueel. Wanneer slachtoffers aangifte doen is dat meestal meteen nadat de feiten zijn gebeurd omdat ze nog met veel woede zitten tegenover de daders en dat ze ook erkenning zoeken voor wat ze hebben meegemaakt. Om mensen meer aan te zetten om aangifte te doen, zetten verschillende organisaties, waaronder Unia en holebiorganisatie çavaria, zich in voor preventie en sensibilisering van het holebigeweld. *Sebastian is een schuilnaam

Heb je zelf nog vragen? Surf dan naar: www.çavaria.be Met hun campagne “Opvallen en rechtslaan” geven ze mensen tips wanneer ze te maken krijgen met geweld.

COLOFON

Rosa Redactie Rosa Raghenoplein 21, 2800 Mechelen Redactie Lars Dierckx, Manon Goossens, Christelle Zitu Eindredactie Lars Dierckx, Manon Goossens, Christelle Zitu Art direction & Lay-out Lars Dierckx, Manon Goossens, Christelle Zitu

Cover Art direction & Fotografie Manon Goossens Model Christelle Zitu

Fotografen Lars Dierckx, Manon Goossens, Christelle Zitu

Wij willen graag de volgende personen bedanken: Ă&#x2021;avaria, Dr. Alexis Dewaele, Janice Deul, Ana Lutzky,Soe Nsuki, Olga Van Belle, Paul Van Bets, Julie Van Garsse, Johan Vrints, Zij-Kant

Uitgeverij Drukkerij Hellinx 3500, Hasselt

INTERVIEW