SKOG

SKOG Outd o o r I u i t e r l i jk I e c ol ogie I ge zon dhe id I bewust I DIY

1

Edito

2

Dyonisa Licht feministisch getint en gaat huppelend door het leven.

Gekenmerkt door een kort coupeje en een brede glimlach wijdt ze haar leven aan het zoeken van de perfecte instae gramfeed.

Maaike Een hart voor paarden en een zwak voor de Duitse taal. Eeue wige optimist en permanent op zoek naar alle mooie dingen in het leven. Leidt een glutenvrij en gelukkig leven waarin lachen centraal staat.

Katy Liefhebber van alles wat Engels is, constant op zoek naar inspiratie en voortdurend aan het nadenken over vanalles en nog wat. creatieveling die Gefascineerd is door reizen en fotografie.

3

4

outdoor...........................6 Friluftsliv in Zweden...............................................8 German Roamers................................................................12

Uiterlijk.................................................18 Barber’s Berlin....................................................................................20 MOOSE in the city........................................................................................24

ecologie.............................................................28 Ecosia.....................................................................................................................30 uitgelicht: lichtvervuiling...................................................................................34

Gezondheid.............................................................40 Detox.......................................................................................................................42 Bioboerderij........................................................................................................48

bewust...............................................................54 Noora ehnqvist..........................................................................................56

Doe het zelf.................................................60 bloemenkrans................................................................................62 gedroogde bloemen.........................................................66 Colofon....................................................................48

5

6

N O

W Z

UTENDORS outdoor

7

Frilufstliv in het land van eindeloze naaldbossen en meren TEKST: Katy Goelen Foto’S: Maaike Vermeir

SKOG – Betekent niets minder dan bos in het Noors. Een aantrekkelijke maar ietwat mysterie euze naam voor een magazine. Waarom zou je een magazine ‘bos’ noemen? Het gaat tenslote te niet over bomen en planten. Het lijkt een enigszins ondoordachte keuze, maar wanneer je de diepere betekenis bekijkt, wordt alles al gauw duidelijk.

Tijdens het zoeken naar de naam begon steeds meer de gedachte te groeien om zélf die SKOG-lucht te gaan inademen. Het begon als een grapje, maar een maand later stonden we werkelijk zelf in Scandinavië. Een mooi voorbeeld van hoe fantastisch impulsieve beslissingen kunnen uitdraaien. Vanaf de start van dit project wouden we graag inspiratie halen uit de Scandinavische levensstijl. Echt de manier van leven zelf. Geen design of mode, echt ‘the Scandinavian way of living’ naar België brengen.

Scandinavische mensen hangen erg aan hun natuur, hier vinden zij hun rust en halen zij hun inspiratie. Zonder de typische natuur zou Scandinavië niet het huidige Scandinavië zijn met de welbekende bewuste en rustige mindset. En dat is exact wat wij wouden doen. Net als Scandinavische mensen onze inspiratie halen uit ‘SKOG’.

zine, Maar ook al snel ons leven beetje bij beetje zou veranderen. Of hoe Zweden ons helemaal wist in te pakken.

“Kijk, water!”, “Ooh, die bomen!”, Het begon al in het vliegtuig, een halfuurtje voor de aankomst. Meestal als je ergens bijna gaat landen met het vliegtuig, ben je omringd door steden, wegen of andere bebouwingen. Maar de Skavsta luchthaven nabij Stockholm is omgeven door niets anders dan natuur. Na een busrit van een klein uurtje doorheen deze ongerepte natuur met zijn open vlaktes,naaldbossen en rotsen kwamen we ’s avonds aan in de hoofdstad, Stockholm. “

Sto c kh o lm virgins Met een duidelijke mindset om niet als toeristen over te komen, trokken we de volgende dag de straat op. Een verdienstelijke poging, maar zonder veel succes, merkten we al snel.

Wijzen is onbeleefd, maar probeer eens door Stockholm te wandelen zonder dit te doen. “Een biologische supermarkt!

2 uurtjes vliegen en je stapt uit in een totaal andere wereld.

Een wereld van uitgestrekte naaldbossen, eindeloze meren en rust. Vooral rust. Het paradijs? Nee gewoon Zweden. Of laat die ‘gewoon’ zelfs maar weg, want zo doorsnee is dit

Naaldbossen en bevroren meren

bevroren Stockholm

land niet. Alleszins toch niet voor de SKOG redactie. Want uit dit stukje grondgebied helemaal in het Noorden, haalden wij onze inspiratie. Wat we toen nog niet wisten is hoe deze inspiratie zich niet alleen maar zou beperken tot ons maga-

Een glutenvrije mueslireep!”, een hipster! een koffiebar! Die straatnaam! Ja, ook de straatnamen moesten er aan geloven, en zo zijn er best wel veel. Deze aangename observaties maakten ons al helemaal warm voor de komende dagen. En misschien wel best, want ook al zagen we eruit als ingepakte

8

Skansen: een stukje natuur midden in Stockholm

inuïts, deze koude waren we niet gewoon. En het was niet eens hartje winter.De koude, die namen we er met veel plezier bij. Het paste perfect in de noordelijke sfeer waarin we ons bevonden en maakte het totaalplaatje compleet. Na een verkennende wandeling doorheen het moderne deel van de stad en de kleine straatjes van het oude stadscentrum Gamla Stan, over bruggen en eilanden, voelde het aan alsof we Stockholm reeds op ons duimpje kenden.

ken we met verstomming en we voelden ons helemaal thuis in dat Zweden van de 16e eeuw.

Friluftsliv Na de stad verkent te hebben, moesten we meer van het land zien. We hadden een duidelijk doel voor ogen ook: de natuur.

Een klein uurtje van de hoofdstad vind je het Tyresta National Park. Stapschoenen aan, fototoestel bij de hand, voorraad eten in de rugzak, en we zetten onze eerste stappen in de Zweedse natuur, de échte natuur. Wat we daar ervaarden was iets waar we geen woord op konden kleven. Inspiratievol, maar dat is zo cliché, zo nietszeggend. Later ondervonden we dat we niet de enige waren met dit gevoel, en dat Scandinaviërs hier zelfs een woord voor hebben: friluftsliv (frie-loefts-lif). Letterlijk betekent dit ‘leven in de vrije lucht’. En laat dat nu net zijn hoe wij ons voelden. Levend en vrij. Daar stonden we dan. Drie kleine wezens, klaar om het echte Scandinavische gevoel te ervaren in een prachtig natuurpark. Als je er over nadenkt klinkt het bijna stom dat een park vol bomen en enkele meren zo een grote impact kan hebben op een mens. Je moet je voorstellen, je komt op een plek en alles wat je ziet is natuur, alles. Helemaal alleen ben je niet, de mensen die je tegenkomt zeggen vriendelijk “hallo” en

Stapschoenen aan, fototoestel in de hand, voorraad eten in de rugzak, en we zetten onze eerste stappen in de natuur in Zweden, de échte natuur.

De volgende dagen vulden we met het bezoeken van toeristische bezienswaardigheden om ons helemaal te laten onderdompelen in het typische Zweden, waar we alles over wilden weten. Zo genoten we van Fika, een Zweedse traditie die simpelweg betekent dat je koffie drinkt en een kaneelkoek eet. We ondervonden de verdronken magie van het 17e -eeuwse gezonken schip, dat bijna volledig intact in het Vasamuseet tentoongesteld staat. Tenslotte bezochten we Skansen, een poort naar een andere tijd. We kwamen terecht in een stuk bijna ongerepte natuur, maar bevonden ons nog steeds midden in de stad. Als verwonderde kinderen verkenden we het park en maakten we kennis met enkele wel enorm schattige rendieren. Elk dier beke-

Daar sta je dan, met een mond vol tanden te staren naar een eindeloze plas bevroren water.

9

keren snel terug in hun eigen ‘friluftsliv-wereldje’. Je wandelt en klautert rustig verder, je vergeet de dagelijkse sleur en de stress die dat met zich meebrengt en net wanneer je denkt dat het niet mooier kan worden, zie je door de bomen bevroren water. Je stapt verder en staat aan de rand van een reusachtig meer. En dan wordt je stil, je voelt je petieterig en nietszeggend. Daar sta je dan, met een mond vol tanden te staren naar een eindeloze plas bevroren water. Wat dat zicht met een mens doet is amper te beschrijven. Woorden schieten in dit geval werkelijk te kort.

Zelfs Maaike was een ogenblik lang sprakeloos, en dat wilt veel zeggen. Op zo’n moment denk je na over wat echt belangrijk is in het leven en raak je geïnspireerd om alles vanaf dat moment een tikkeltje anders te bekijken. Zo’n momenten dwingen je tot zelfrelativering. Even stilstaan bij wie je bent en wat je voelt.

Alle gedachten op een rij zetten en loslaten, gewoon loslaten.

Diep in- en uitademen, nadenken over wat belangrijk is in het leven, namelijk dat het geleefd wordt. Echt geleefd, voor de volle 100%. Dit gevoel zindert nog steeds na in ons hoofd. Telkens als we terugdenken aan onze avonturen in dit Noordelijke land, verschijnt er een lach op ons gezicht. Als souvenir hebben we dus bakken vol inspiratie, die we verwerkt hebben in dit magazine.

Het is moeilijk te omschrijven, maar gelukkig hebben we naast inspiratie ook SD kaartjes vol instagramproof fotomateriaal terug meegebracht. Elke plaats was dan ook een reden om even stil te staan en foto’s te maken. Maar het gevoel vastleggen, de sfeer in beeld brengen, het is een moeilijke opgave. Wij hebben ons uiterste best gedaan, maar om deze friluftsliv zelf te ervaren, kan je best Scandinavië zelf eens een bezoekje brengen. En geloof ons als we zeggen dat het echt de moeite waard is.

10

Levend en vrij

focus op detail

Here in this deserted dwelling I have housed my wealth of treasure There’s a bench, a stove, sweet smelling Air, and time to think at leisure In the lonely seter cottage; My abundant catch I gather; There is hearth, a stool, a table, friluftsliv for my thoughts.

Henrik Ibsen

Beleef de natuur

Moose in the city

11

12

German roamers “To roam: to walk, go, or travel without a fixed purpose or direction; ramble; wander; rove.� Dat is wat je aantreft als je de betekenis van roaming opzoekt. En dat is nu net waar de German Roamers zich mee bezig houden. Met als enige verschil dat zij wel een vast doel voor ogen hebben: mensen inspireren.

j

13

“Trek er op uit naar waar je wil, maar ga gewoon.

Ga naar buiten en zie.”

TEKST: Katy Goelen Foto’S: German Roamers

V erken je ac h tertuin

Het concept van German Roamers is om alle fenomenale landschap fotografen in Duitsland te verenigen. Dat is wat Andre me toelicht tijdens een tas verse munthee in zijn klein maar sfeervol apartementje in de buitenwijken van Berlijn. Hij is de mede-oprichter van dit, zoals hij het zelf noemt ‘consortium van fotografen’.

Het idee waar het allemaal om draait en tevens ook mee begon gaat uit van de reis-waar-je-woont denkwijze, weet Max me te vertellen. “De meeste mensen reizen naar het buitenland en zoeken verre oorden op, terwijl ze eigenlijk niet weten hoe hun achtertuin eruit ziet. Dit mag je er niet van weerhouden om naar het buitenland te reizen en andere landen te ontdekken. Maar leer ook je eigen woonplek kennen . Zo kan je anderen vertellen waar je woont, waar je vandaan komt.”

#we r o a m g er ma ny “Het idee was om te laten zien hoe Duitsland er uit ziet en wat een geweldig mooi land het is”, voegt Max, een ander lid van deze community, er aan toe. “We kwamen een keer samen, bleven dit doen en de gemeenschap startte. Mensen vonden het echt een cool idee en volgenden al snel onze pagina op Instagram. Onze hashtag #weroamgermany is nu al meer dan 62 000 keer gebruikt op 1 jaar tijd.”

Inspireren In een land als Duitsland met zo’n omvangrijke achtertuin heb je een uitgebreide keuze aan nationale parken en andere natuurfenomenen. Maar hoe beslissen deze verkenners nu waar ze naartoe gaan? Dat is volgens Max vanzelfsprekend. “.Bergen. Op de een of andere manier trekken de bergen ons allemaal enorm aan.”

De groep bestaat uit 15 mensen die elk een totaal verschillend leven leiden naast hun gemeenschappelijke passie, zegt Max.“De diversiteit in de groep is heel groot, van 15 tot 31 jaar. We hebben studenten die volop in het schoolleven zitten en anderen met een vaste nine-to-five baan. Sommige werken ook echt in de fotografiebusiness.” Max is een van de weinige leden die ookwerkelijk leeft van de winst van zijn foto’s. Maar uiteindelijk zou het volgens hem niet over winst mogen gaan. “we hebben geld, maar dit gebruiken we om onze reiskosten te dekken en meetings te organiseren.”

“De meeste mensen reizen naar het buitenland en zoeken verre oorden op, terwijl ze eigenlijk niet weten hoe hun achtertuin eruit ziet” – Max, German Roamer

Wat volgens Andre ook invloed heeft, zijn jeugdherinneringen en onderlinge ervaring. “Ik denk dat de meeste onder ons de geheime plaatsjes in Duitsland al wel kennen van toen we ze vroeger bezochten met onze ouders. We praten ook over waar we al geweest zijn en raden elkaar plaatsen aan.” Het hoofddoel van German Roamers is uiteindelijk om te inspireren. Inspireren en geïnspireerd worden. “Of je nu ‘officieel’ een German Roamer bent of niet. Die ‘stempel’ heb je niet nodig om een echte roamer te zijn.”

Met meer dan 91 600 volgers op Instagram is het logisch dat het bij sommige creatievelingen begint te kriebelen. Zo krijgen de

© Andre

14

© Lennart Pagel

De spirit

15

German Roamers vaak de vraag voorgeschoteld hoe je deel kan uitmaken van deze populaire groep. Dat is echter niet zo evident volgens Andre. “ We worstelen er allemaal erg mee hoe we het best een German Roamer moeten omschrijven. Er is ook geen aanvraagformulier of zo. Het komt meestal van onze kant. Wij benaderen een fotograaf die volgens ons echt volledig bij het concept past.”

“Ik denk dat het gaat om de wereld te ervaren hoe ze is, en niet wat mensen ervan gemaakt hebben”, stelt Max resoluut.

“Als je een adembenemende waterval of de Melkweg ziet,kan dat soms zo ontroerend zijn. Je kan zeggen ‘dat was echt een goede film’, en dat was waarschijnlijk ook zo, maar je bent daar niet. Je ziet plaatsen, maar je ervaart ze niet.” Met de foto’s op hun Instagrampagina is het net hetzelfde, maar met een duidelijke, onderliggende boodschap: ga naar buiten, ontdek. Het is mogelijk.

“Hij of zij moet de spirit hebben, voegt Max er aan toe. “Daniel bijvoorbeeld. We kenden hem niet, hadden nog nooit van hem gehoord, maar Daniel had de spirit. De spirit om te zeggen ‘we gaan de hele nacht opblijven om sterren te fotograferen tot zonsopgang, om deze dan ook weer vast te leggen’. Going back to basics, een kampvuur maken, in de auto of tent slapen, het kampleven. We houden het bij German Roamers allemaal heel basic en simpel.”

“Ik heb stilte nodig, ik heb bomen nodig, ik heb mist nodig, ik heb regen nodig” - Andre, co-founder

F e a u tu r e F r ida y

Ho gwarts express

Om toch mensen in de kijker te zetten die (nog) geen deel uit maken van German Roamers, post de groep elke vrijdag een foto van een bepaalde fotograaf die ze naar eigen zeggen ‘op het oog hebben’. “Maar uiteindelijk kan iedereen een roamer zijn”.

Als je in Duitsland bent, moet je volgens Max zeker het Harz National Park in je achterhoofd houden. “Het ligt midden in het centrum van Duitsland. Er zijn geen grote kastelen of hoge bergen, het is het totaalplaatje. Er is een stoomtrein die door de bergen rijdt die iets wegheeft van de Polar Express of zelfs de Hogwarts Express. Het is een plek die rechtstreeks uit een film lijkt te komen. Deze plaats was zelfs een van de redenen waarom ik startte met landschapsfotografie. Andre is dan weer helemaal weg van het Eifel National Park. “Ik wist niet dat zo een plaats in Duitsland bestond. Ik was er echt van onder de indruk”.

Open minded Je land op deze manier leren kennen, zou volgens de twee German Roamers ook een positieve invloed hebben op de denkwijze van veel mensen. “Tegenwoordig wordt het echt moeilijk om te zeggen vanwaar je komt”, begint Max zijn betoog. “Ik ben er bijvoorbeeld niet trots op dat ik Duits ben, politiek gezien dan.

Daar ben ik nooit trots op geweest. Ook nu met de vluchtelingen. Er zijn mensen die beweren hun nationaliteit te beschermen, maar die vaak niets weten over hun roots. Sommmigen die zeggen christelijk te zijn, maar nooit de binnenkant van een kerk gezien hebben.

Zwitserland © Andre Edge

Win d , mis t en r eg en De natuur is voor velen een plaats van rust en stilte maar German Roamers bekijken het graag andersom, zegt Max. We houden er echt van om buiten te zijn als het slecht weer is, wanneer niemand anders buiten is.” “Ik heb natuur nodig, ik heb stilte nodig, ik heb bomen nodig, ik heb mist nodig, ik heb regen nodig”, voegt Andre er nog aan toe, die elke dag met weerzin de dagelijkse sleur opneemt. “Dan kom je terug thuis en vraag je je af waarom je niet in de natuur bleef. Soms heb je het gevoel dat je hoofd gaat ontploffen en dan heb je gewoon een break nodig.”

De groep wil met hun foto’s dan ook tonen dat je rust en stilte kan vinden in de natuur en er terug op adem kan komen.

Als je oprecht geïnteresseerd bent in vanwaar je komt, wat Duits zijn betekent, ga naar buiten en ontdek Duitsland.

“Wat ik interessant vind is dat als je naar andere landen reist, je zoveel gelijkenissen ziet tussen canyons en watervallen, maar ook tussen mensen. Het zal je opvallen dat je eigenlijk allemaal verbonden bent met elkaar en dat het dom is om in grenzen of nationaliteiten te denken. Je land op deze manier leren kennen, zou helpen om opener te zijn, geloof ik. Om de wereld op een andere manier te bekijken.”

16

Eifel © Andre Edge

Stoomtrein Harz N ationaal Park © Lennart Pagel

17

w

UTSEENDE uiterlijk

18

19

Tekst: Maaike Vermeir foto’s: Katy Goelen

Mannelijk, individueel en zelfbewust,

AUTHENTIC

BARBER

de kernbegrippen van Barber’s. Een hippe bare bershop in de stad van oneindige mogelijkhee den: Berlijn. Barber’s wil de oorspronkelijke essentie van het baarden trimmen weer bee kend maken. De trots van de man en de eer van de barbier hooghouden.

20

“Een baard is een baard.

Uniek en perfect zoals hij is.”

Men o nly

Het concept is terug van weggeweest. De kunst van de barbiers of simpel gezegd de kunst van het baarden trimmen is overgewaaid uit Engeland, Turkije, Italië en Portugal. In Centraal-Europa wordt deze behendigheid steeds populairder, barbiers zijn helemaal terug in een fris en nieuw jasje.

Barber’s focust enkel op mannen. Dat is bewust zo gekozen, ze werken graag met mannen vanwege hun ongecompliceerde aard en de tijd die ze nemen om de barbier rustig zijn werk te laten doen. Bovendien weten ze steeds goed wat ze willen.

Dat wil echter niet zeggen dat vrouwen niet toegelaten zijn

“Tuurlijk zijn vrouwen welkom bij ons, zij brengen hun mannen naar onze shop. We zijn hen zelfs heel dankbaar.” in de shop, zoals in andere barbershops soms wel het geval is. Het management van Barber’s is zelfs heel dankbaar naar vrouwen toe, want vaak zijn zij degene die ervoor zorgen dat hun partner zijn baard professioneel komt laten verzorgen in het salon.

Sn e l l e s ta r t

P erso o nlijke uniekh eid

Barber’s werd in 2013 geopend door de eigenaar Tarik Yakar.

Hij wou graag een zelfstandig bedrijf openen waarin hij kon voldoen aan de wensen van mannen en waar de kunst van het gebruik van kappersmessen centraal stond.

Individueel en zelfbewust zijn niet voor niets hoofdbegrippen in deze hippe barbershop. De barbiers willen mannen hun trots teruggeven in het zijn van een man. Een uniek en individueel wezen.

“Een goed verzorgde baard zorgt voor meer zelfvertrouwen, waar de man automatisch gelukkiger van wordt.”

Het bedrijf liep als een trein. Vanaf het prille begin was er enorm veel vraag naar de feeling en kunde waarmee deze barbiers te werk gingen. De deuren werden platgelopen en ondertussen is Barber’s uitgebloeid tot een van de populairste barbershops in Berlijn.

De barbiers proberen de man te helpen zijn persoonlijke stijl uit te drukken door de manier waarop zijn baard gesneden is. Bovendien zorgt een goed verzorgde baard voor meer zelfvertrouwen, waar de man automatisch gelukkiger van wordt.

21

Em an c i pat ie

Opleid ing

Door de emancipatie van de vrouw zijn de man en zijn stoere imago een beetje op de achtergrond beland. Een baard is een echt teken van mannelijkheid volgens Rami Nasser, manager van Barber’s.

Net als kappers moeten barbiers een opleiding volgen om te mogen werken als baardentrimmer. Wat Rami erg jammer vindt, is dat er geen enkele gespecialiseerde barbieropleiding is. In de kappersschool leert iedereen haren knippen, verven en verzorgen. Aan het omgaan met messen wordt geen aandacht besteed. Daarom werkt Barber’s aan een geheel nieuwe opleiding: de Barber’s Academy.

Een baard is een uniek, eigen iets van de man. Met een baard kan een man zich onderscheiden van vrouwen en andere mannen. Het is iets bijzonder waarmee mannen hun unieke stijl weer op de voorgrond kunnen plaatsen. Met een goed verzorgde baard kan de man zich weer differentiëren en voor zijn unieke individualiteit uitkomen.

“Op de kapperschool wordt geen aandacht meer besteed aan de messenkunst, dat is echt jammer.”

Baarden trimmen gaat dus niet enkel over de kunst van de barbier, maar ook om het gevoel dat de man daarbij heeft.

Het helpt de man om weer stevig in zijn schoenen te staan en een trotse houding aan te nemen.

Het project staat nog in zijn kinderschoenen, maar de mensen van Barber’s werken er sterk aan om zo een opleiding gecertificeerd te maken. Zo wordt bewezen dat barbieren een kunst op zich is en het niet maar gewoon wat scheren is.

Met een goed verzorgde baard kan de man zich weer differentiëren en voor zijn unieke individualiteit uitkomen.

Maffe h ypes Bij Barber’s wordt de wens van de klant altijd zo goed mogelijk gerespecteerd, maar ze blijven standvastig over één principe.

Kleuren of attributen toevoegen aan de baard is not done.

Volgens de filosofie van Barber’s is de baard perfect zoals hij is en moeten imperfecties niet weggewerkt worden. Je kan bij Barber’s dus niet terecht voor een felle kleur of glitterbaard.

Onbegrip Mannen kunnen natuurlijk ook hun baard laten bijwerken in een normaal kapsalon. Daar stoten ze echter vaak op onbegrip, vooral bij de vrouwelijke kapsters. Ze vinden het jammer dat de kapsters hen niet volledig begrijpen en zo ook niet hun baard naar wens kunnen perfectioneren.

Met geduld, liefde en heel wat talent worden de baarden verzorgd. De toewijding en plezier waarmee de barbiers te werk gaan is een genoegen om te zien. Barber’s staat voor veel meer dan zomaar het trimmen van baarden. Ze vertegenwoordigen een filosofie, een niet te missen boodschap.

Dat vinden mannen zo fantastisch aan barbershops, ze worden geholpen door mannen die hun wensen begrijpen en deze ook vaardig in de praktijk kunnen overzetten.

22

23

24

Een stukje Scandinavië

in Antwerpen

In hartje Antwerpen, tussen de Kammenstraat en de Nationalestraat, bevindt zich een vere borgen parel. Moose in the City is een winkel met alleen maar Scandinavische merken. “Wat wij brengen is een mix van merken, zowel in fashion, design/functioneel, boeken als gade gets. Ze hebben allemaal een gemeenschappelijke factor: ze zijn allemaal Scandinavisch.”

Aan het woord is een van de twee oprichters van Moose in the City, Jan Van Hoof.

TEKST: Dyonisa Van de Velde FOTO’S: Katy Goelen

Toen ze vijf jaar geleden startten, waren er reeds winkels die hun aanbod gingen mixen. Zo zag je bijvoorbeeld al schoenen met kleren of een stukje horeca in je zaak. Het concept van dingen mixen die allemaal van eenzelfde gebied komen, bestond nog niet. “alles in onze winkel is Scandinavisch. Er is maar één merk dat niet van Scandinavische origine is en dat is een Nederlands merk voor gebreide diertjes. Ook dit merk past in het concept, doordat ze wollen elandenhoofden maken.” Oorspronkelijk hadden ze andere plannen. “We waren eerst van plan om een winkel in het van genre A.S. Adventure op te richten, met veel outdoor en avontuurlijke spullen. Later zagen we dat dit geen goede mix was en dat ze hiernaar niet op zoek waren in een grootstad als Antwerpen.”

nooit onze bedoeling zijn om in dezelfde prijsklasse te proberen concurreren. Hiervoor is IKEA te grootschalig.

o ntstaan Waarom hebben ze voor Scandinavië gekozen? “Technisch gezien kan je van elke regio een winkel als deze oprichten. Je kan perfect een Mediterrane winkel oprichten met hetzelfde idee.

Je hebt in Spanje of Italië ook vele typische merken die je in één winkel kan combineren. De reden dat we voor de Scandinavische landen gekozen hebben is vanwege de waarden in die landen.”

De Scandinavische landen staan hoog in aanzien in Europa. “Als je de BNP lijsten bekijkt, staan ze in alles bovenaan. Ook de democratische waarden en de verhouden tussen stad en natuur is heel mooi.” Ons eigen landje doet het jammer genoeg iets minder goed. “België staat we op nummer twee van de landen met de meeste pollutie in de lucht. Daardoor gaan we denken “waar is het dan wel goed?”. Dan komen we steeds bij de Scandinavische landen uit. Je zou denken dat dit komt door de grote oppervlakte van de landen, maar zelfs een relatief klein land als Denemarken staat nog steeds in de top vijf van landen waar het goed is. Deze elementen wilden we zeker aan bod laten komen in onze winkel.”

Dat het concept populair zou worden kon al op voorhand gemeten worden door het grote succes van de Scandinavische keten IKEA. Jan ziet dit ook niet als concurrentie. “het is niet slecht dat een gigant als IKEA hier gesetteld is. Iedereen kent IKEA en op een bepaald moment groei je daaruit en ga je op zoek naar iets kwalitatiever en zo positioneert ons design zich. Hoewel onze producten niet veel duurder zijn, het zal

25

De resultaten liegen er niet om. “Zowel in België als in Nederland zie je afgeleide conceptstores ontstaan die op eenzelfde mix beroep doen, dus het is zeker een leefbaar concept.” Eens de beslissing gemaakt was, zijn Jan en Patrick vertrokken naar de Scandinavische landen. Op die manier kregen ze een kans om meer te weten te komen over de landen. Na twee jaar rondreizen hadden ze zich wel een idee gevormd over hoe de mensen daar leven en welke merken er allemaal waren. “Maar we zijn geen Scando-freaks.” Aldus Jan.

dermate veel innovatie kwam van die landen dat we puur rond Scandinavië konden blijven werken.”

Sc andinavieë Waar zit nu juist het grote verschil? Hoe komt het dat de producten die van de Scandinavische landen afkomstig zijn zoveel aantrekkelijker zijn? “Het grootste verschil zie je aan de designkant. In Kopenhagen, maar ook in Helsinki, heeft men altijd gezegd dat als je hier de universiteiten afgaat, je veel richtingen als burgerlijk ingenieur ziet. Dit zijn richtingen waarvoor je weinig creatief moet zijn. In Kopenhagen ligt dit helemaal anders. Daar studeren allemaal designers af. Die kunnen variëren van modetot meubeldesigners. Je merkt ook dat er veel kleine warehouses zijn waar geëxperimenteerd wordt en waar jonge mensen samen creatief proberen bezig te zijn.”

Er was gelukkig nog genoeg ruimte voor verandering. “ We heten Moose in the City omdat de moose (=eland) een icoon is in het noorden. Als we zouden merken dat er te weinig Scandinavische merken waren, dan konden we uitbreiden naar Canada, Siberië, desnoods Noord-Japan. We merkten al snel dat er

Wat Jan vindt dat we meer moeten leren van de Scandinavische mensen, is dat we meer moeten gaan combineren. “Zij durven perfect een rendiervel met een heel strakke lamp en een oude gebruikte bank gaan combineren. Dat is waar we naar op zoek zijn. “En zo ook dat als ze de kleine ruimtes ontgroeien en ze in grotere chalets gaan wonen, dat die meubelen mee kunnen verhuizen. Er zijn veel merken die werken met restanten van houtwrakken en recyclagemateriaal. Die producten hebben vaker een minder strakke look, maar in hun huizen combineren ze dat vlot.”

De reden dat alles zo minimalistisch is, is omdat ze op die manier plaats willen besparen. Ze zijn heel erg met ruimte bezig. “Men heeft veel natuur die men wil behouden. Ze wonen in enkele steden en vaak in kleine ruimtes. De ruimte is heel kostbaar, de ontwerpen zijn gemaakt zodat ze perfect in kleine ruimtes passen.”

26

Zeker in grote steden als Antwerpen komt dit wel van pas. Dit is waarschijnlijk ook de sterkte van het concept.

Ijsland is een topbestemming. Al de natuur is er nog onaangetast en er is veel variatie. De laatste jaren zijn de reizen ook een heel pak goedkoper geworden, waardoor het ook voor Europeanen betaalbaar wordt.

Zo kan je vele verschillende stijlen door elkaar gebruiken.

Ook op het gebied van fashion vindt Jan dat we wat meer lef mogen hebben. “Als je naar Stockholm gaat, dragen ze hun kleren daar anders, ze durven daar kleurrijke kousen op een opgerolde broek te dragen. Ze dragen een bepaald type laarsjes. Op allerlei manieren proberen ze een verschil te maken.”

to eko mst Toch ging niet alles van een leien dakje. “Na een jaar experimenteren, merken we dat we redelijk fout zaten met het concept. We hadden te weinig fashion, zeker als je in een mode-stad als Antwerpen gevestigd bent. Ook hadden we te veel outdoor functioneel, wat men blijkbaar niet zocht bij ons.” Mode en gadgets bleek later een veel betere combinatie te zijn, zonder dat je die Scandinavische toets verliest.

Ec o l o g ie Één van de belangrijke voorwaarden van de Scandinavische mensen als ze iets ontwerpen is dat het ecologisch moet zijn.

Doordat ze zelf omringd zijn door prachtige natuur beseffen ze als geen ander hoe kostbaar de aarde is. Ze zullen dan ook hun best doen om die met zoveel mogelijk liefde te behandelen.

Voor hen is niet vervuilen niet alleen zo ecologisch mogelijk produceren maar ook gebruikte zaken hergebruiken. Deze waarden kan je terugvinden in enkele merken waar ze mee werken.

“Mensen zijn meer en meer op zoek naar natuur en het ongerepte.” - Jan Van Hoof

We hebben een merk dat we verkopen, dat Organic Sheep heet.

Zij zijn van IJsland en maken schapen- en rendierenvelletjes. Het zijn allemaal dieren die uit de vrije loop komen, en hun vellen worden pas genomen als de dieren voor vlees geslacht worden.

Doordat ze niet puur voor hun huid of vacht worden gefokt, is dit ook weer iets dat qua milieubelasting goed zit. De tapijten van het merk HAY worden gemaakt van gerecycleerd materiaal.

Het is een mat die gemaakt is van allerlei kleine bolletjes, die allemaal met de hand gedraaid zijn van overschotjes wol. Hier betaal je dan wel meer voor maar de handarbeid zorgt er ook voor dat er geen enkel tweede exemplaar bestaat en dat je stuk helemaal uniek is.

Natuurlijk konden ze niet starten met het pand dat ze nu hebben. De stichters zijn in een kleiner pand begonnen, om dan uit te breiden naar een grotere ruimte. “We hadden een kleine ruimte van 25 vierkante meter met een beetje design. Na een tijdje merkten we dat de ruimte te klein werd, en zijn we na twee jaar uitgebreid en hebben we de mix juist gezet afgesteld.” Oorspronkelijk zou dat maar één jaar in beslag genomen hebben, maar aangezien de straat opengebroken werd, hadden ze nog een jaar extra. Op dit moment zijn ze gevestigd in de IJzerenwaag in Antwerpen. “We hebben een hoofdwinkel, dat is een oude theaterzaal. Dat is het fashiongedeelte. De tweede winkel is er grotendeels pas na twee jaar aan toegevoegd, hier kan je design vinden. Voor de klant is dit ook duidelijk. Wie eerder voor en cadeautje of design komt, komt dan ook langs die kant van de winkel binnen en andersom.” Al merken ze vooral dat de klanten voor de mix van beiden komen.

De producten worden ook rechtstreeks getransporteerd. Bij andere producten zie je al snel dat ze stikdraad uit Egypte combineren met katoen uit India. Zo moeten ze nog langs Mexico passeren voor ze op de markt komen in Amerika. Dit proces bevat enorm veel transportmiddelen en dus ook veel vervuiling.

Ook dat zijn zaken die ze proberen te vermijden, om die garantie van ecologisch product te verzekeren.

Voor de toekomst hebben de oprichters van Moose in the City grootse plannen. Ze willen namelijk nieuwe winkels openen.

“Het is de bedoeling dat we een tweede, derde of misschien zelfs vierde Moose gaan openen, omdat het concept op lange termijn zal blijven werken. Dit is geen tijdelijk fenomeen. Voor wanneer dit is, kan nog niet bevestigd worden.

r e i s b u r e au In de winkel kan je ook een reisbureau vinden. Je kan er uitsluitend reizen naar Scandinavische bestemmingen boeken. Als Moose een tweede filiaal gaat openen gaat het reisbureau ook meeverhuizen. Aan het succes van het reisbureau kan je merken hoe populair de landen zijn. Mensen zijn meer en meer op zoek naar natuur en het ongerepte. Ook populair zijn de Hurtigrutten, dit zijn postpakketboten waar je de Noorse kusten helemaal mee kan afvaren.

27

28

OKOLOGISKE ecologie

29

30

Ecosia is een zoekmachine. Het enige verschil tussen Ecosia en andere zoekmae chines is dat zij 80% van hun inkomsten doneren aan een programma dat zich bee zighoudt met het planten van bomen. Ze halen het geld van de advertenties die gebruikt worden op de homepage. Op deze manier hebben Ze al bijna 4 miljoen boe men kunnen planten.

TEKST: Dyonisa Van de Velde FOTO’S: Maaike Vermeir / Ecosia

Wie z i j n z e?

Ontstaan

“Deze bomen worden geplant in Brazilië en in Burkina Faso.

Advertenties brengen veel geld op en op deze manier is het gemakkelijk om veel geld te kunnen doneren.” Aan het woord is Jacey Bingler, head of PR bij Ecosia. Ze ontving ons in een kantoor in Neukölln, één van de districten in Berlijn.

Dit is de thuishaven van Ecosia. Het is een aangename, grote ruimte met veel lichtinval. Overal waar je rondkijkt kan je de milieuvriendelijke invloeden bespeuren. Er wordt veel met gerecycleerd hout gewerkt en je kan er heel veel planten vinden. Alles straalt uit dat ze begaan zijn met de natuur. Je merkt heel hard aan de sfeer die er hangt dat deze mensen met passie werken. Je voelt dat ze echt begaan zijn met wat ze doen, en net daarom lijkt het zo goed te werken.

In 2009 richtte Christian Kroll Ecosia op, ze bestaan dus al zeven jaar. Voor Ecosia was Christian vooral met business administration bezig, maar na een tijdje had hij door dat hij geen gewone job wou. Hij zocht naar iets waardevoller dan een job voor een groot materialistisch bedrijf, waar grog geld geschept wordt. Hij was op zoek naar iets groters, iets dat instaat voor een goed doel.

Hij is begonnen met reizen omdat hij nog niet direct wou beginnen werken. Hij was heel geïnteresseerd in internet, online programma’s en projecten, dus wou hij daar iets mee doen. Toen besliste hij om te gaan werken aan een zoekmachine die kleinere lokale bedrijfjes zou steunen met behulp van de winst die ze verkrijgen door de advertenties. Zo is hij in Zuid-Amerika beland. Hij heeft daar veel geleerd over de regenwouden, hij heeft ook veel

31

Al surfend op het web de wereld verbeteren boeken gelezen. Zo is hij op het idee gekomen om met dat geld arme dorpen te helpen door bomen planten. Hij had door dat als je wil vechten tegen de klimaatsverandering, of het wil inperken, je bomen moet planten.

gewassen. Op deze manier kunnen ze weer voor zichzelf leren zorgen en leren landbouwen. Het is ons plan om 1 miljard bomen te planten tegen 2020, dus dat is heel ambitieus. 1 miljard is een getal waarbij we allemaal het gevoel zouden hebben dat wat we doen echt een verschil maakt.”

O n d e r n e m er s

“In Burkina Faso is het land dat we gebruiken van de lokale gemeenschappen. Het is niet zo dat je een stuk land ‘koopt’ om dat

“We werken met verschillende organisaties, waaronder Ondernemers Zonder Grenzen uit België. Dat is de organisatie die in Burkina Faso zit, zij helpen de gemeenschap. Zij repareren tractors en leren de lokale gemeenschap hoe ze bomen moeten planten. Op die manier leren ze hoe ze met landbouw moeten omgaan.”

“Het is onze droom om 1 miljard bomen te planten.”

-Jacey Bingler

“We berekenen onze maandelijkse kosten, zoals huur, elektriciteit, de lonen van de mensen die hier werken,… wat er dan nog overblijft is onze winst. Meestal nemen we 80% van die winst, rond de €15 000 tot €18 000 per maand. Dat nemen we en doneren we aan de bedrijven die de bomen planten. De rest van het geld sparen we voor het geval dat Bing ons voor één of andere reden niet zou betalen, dan hebben we nog wat op overschot.

Onze zoekresultaten en reclame zijn afkomstig van Bing, zij zijn ook degene die ons betalen.”

dan af te zetten met hekken. De gemeenschap is ook zelf verantwoordelijk voor het planten. De Ondernemers zonder Grenzen zitten samen met de mensen van de lokale gemeenschap om zo te bespreken wat voor hen mogelijk is. Ze geven hen uitleg en zorgen ervoor dat alles duidelijk is over wat, waar en wanneer.

Ze leren ze hoe ze bomen moet planten en hoe ze met de grote tractors overweg kunnen.”

“De mensen van de gemeenschap helpen dan door de plaatsen om te spitten en zaadjes te planten. Daarna kunnen ze leren hoe ze voor de bomen moeten zorgen en kunnen ze eventueel de site gebruiken om aan landbouw te doen. Op deze manier kunnen ze zelf planten wat ze nodig hebben, bijvoorbeeld om hun koeien te voederen, of hun gewassen te verkopen. Zo kunnen ze geld verdienen.”

e e n mil j a rd bomen “Er zijn heel veel ontboste regio’s over heel de planeet en je kan overal bomen planten, dus het is moeilijk te beslissen waar je ze juist gaat planten. Je kan het ook op veel verschillende manieren doen, je kan de lokale gemeenschappen steunen, je kan de fauna en flora steunen en dieren redden. Je kan ook de opwarming van de aarde tegengaan door de CO2 te filteren. Als er geen bomen geplant worden dan kan er zelfs geen gras groeien, laat staan

32

De thuisbasis van Ecosia bevindt zich in Neukölln, Berlijn

o b s ta k e l s Het is heel belangrijk voor het team van Ecosia dat ze nauw betrokken zijn bij de resultaten die geboekt worden. Ze weten perfect welke bomen waar geplant worden, en welk effect het heeft op de natuur. Dat is de reden waarom ze zich niet over heel de wereld verspreiden. Twee terreinen tegelijk geeft een veel beter overzicht.

journalistieke wereld. Het draaide me allemaal een beetje te veel rond promotie en iets te weinig om de diepgang in het werk. Ik wou ergens werken waarvan ik dacht “Ik steun het idee achter het bedrijf waarvoor ik werk.” Ik wou niet voor een bedrijf werken dat als enige doel heeft de investeerders rijker te maken. Het is leuk om hier te werken met allemaal mensen die er ook van genieten om hier te werken, omdat ze er ook zo in geloven. Als je doet wat je graag doet, voelt het niet aan als werken.”

“Doordat we elke maand 15000 tot 18000 euro doneren kunnen we heel veel bomen planten, waardoor de terreinen ook wel eens vol geplant geraken. Soms is de grond heel hard, dan kan het lang duren vooraleer de test genomen is om te meten of de grond wel ideaal zou zijn. Tot er weer nieuwe terreinen beschikbaar zijn in Burkina Faso, kijken we wel of we misschien in Afrika of andere continenten verder kunnen gaan met ons project. We zouden wel graag in de toekomst telkens één of twee terreinen hebben, op die manier is het gemakkelijker om te zien wat je net bereikt hebt en wat de impact is. Zo kan je veel gemakkelijker zien wat er met je geld gebeurt en zo kunnen we dat ook gemakkelijk bewijzen. Als je in teveel programma’s tegelijk investeert is het moeilijker om een overzicht te bewaren.”

Of ze zonder een succesvolle zoekmachine ergens zouden staan? “Zonder de zoekmachine zouden we geen geld verdienen, dus het draait echt wel rond het product. We hebben wel veel mensen nodig om de buitenwereld te laten weten dat Ecosia bestaat en wat we doen, net daarom is promotie zo belangrijk.”

Sc andinavisc h e lifesty l e “Ik zou de Scandinavische lifestyle zeker durven koppelen aan ons concept. De Scandinavische mensen zijn ook heel erg bezig met nieuwe dingen proberen en zeker op ecologische manieren.

Je kan het zien aan de kleine dingen. Ze lijken heel open naar nieuwe ideeën, en dat is een mooie fundering om nieuwe dingen te proberen. Daarom past Ecosia daar ook zo goed in. We doen nu ook twee dingen op hetzelfde moment: we hebben een zoekmachine en we doneren het geld aan het planten van bomen.

Ik denk dat de Scandinavische mensen ook eerder die mindset hebben.”

J o u r n a l i st iek Jacey heeft hier niet altijd gewerkt. “Ik ben hier vorig jaar beginnen werken. Ik ben gestart met journalistiek en kon dan beginnen werken bij een groot bedrijf, maar ik was niet zo’n fan van de

33

A an het licht ge b racht

Lichtvervuiling

34

Nog niet zo lang geleden konden onze voorouders de nachtelijke hemel in al zijn glorie aanschouwen. Ze gebruikten de sterren als hulpmiddel om zich te navigeren en wetene schappelijke observaties te maken. De sterren waren een bron van kennis, nu nog steeds. De intrede van het artificieel licht in het begin van de 19e eeuw zorgde echter voor een grote wending in onze geschiedenis. Een handig hulpmiddel, dat zeker. Maar wat heeft het als gee volg? Een verhaal van lichtvervuiling en hoe dit het erfgoed van onze voorouders een bee tje de das om doet.

TEKST: Katy Goelen Foto’S: particulieren

Wetenschap, religie, filosofie, kunst en literatuur. Je vindt er de sterren overal wel ergens in terug. De mensheid is al sinds lange tijd geïnspireerd door de sterren. Van Gogh zei niet voor niets: “Wat mij betreft weet ik niets met zekerheid, maar de aanblik van de sterren doet me dromen”.

dig verlichte gebouwen aanvliegen. Onnatuurlijk licht kan er ook voor zorgen dat vogels te vroeg of te laat migreren omdat zij afhankelijk zijn van een stipt schema dat zich baseert op licht en donker. Zo ontstaat de kans dat ze de ideale broedomstandigheden missen.

Het feit dat we steeds minder sterren kunnen zien, nemen we als vanzelfsprekend. Meer en meer mensen hebben nog nooit onder een heldere sterrenhemel gestaan, laat staan de Melkweg gezien. Niet alleen missen we de natuurlijke schoonheid van de nachthemel. Door lichtvervuiling staat bijvoorbeeld ook de ecologische wereld op z’n kop. Letterlijk dan. De grote schuldige in heel dit verhaal? Kunstlicht.

De gloed van artificieel licht kan ook een aanzienlijke impact hebben op de habitat van amfibieën zoals kikkers en padden.

Het nachtelijke kwaken van deze dieren maakt deel uit van het paringsritueel. Artificieel licht verstoort deze nachtelijke voortplanting, met als logisch gevolg dat de populatie van deze reeds bedreigde diersoort, steeds blijft afnemen.

“Wat mij betreft weet ik niets met zekerheid, maar de aanblik van de sterren doet me dromen.” - Van Gogh

Zoals iedereen weet, worden ook insecten aangetrokken tot licht, met vaak een fatale afloop. De daling van de insectenpopulatie zorgt voor problemen bij de dieren en planten die afhankelijk zijn van deze kleine beestjes voor voedsel en bestuiving.

lic h t & d e mens L i cht & d ier en

Net als dieren zijn ook mensen geëvolueerd op het ritme van de natuurlijke licht-donker cyclus van dag en nacht. De meesten onder ons van ons ervaren jammer genoeg geen compleet donkere nachten meer, dat ook hier weer zijn oorsprong vindt in het probleem van de lichtvervuiling. hierdoor is er een toenemend risico op depressie, obesitas, diabetes, borstkanker en natuurlijk slaapstoornissen.

Dag en nacht. Licht en donker. Dat ritme heeft miljoenen jaren lang gezorgd voor de gang van zaken. Het is verwikkeld in het DNA van alle dieren. Zij hangen af van deze cyclus voor alledaagse handelingen, zoals voortplanting, eten, slapen en bescherming. Door steeds meer en meer de nacht op te lichten, heeft de mens deze cyclus radicaal verstoord. Verschillende wetenschappelijke studies hebben uitgewezen dat artificieel licht een negatief en zelfs dodelijk effect heeft op het biologisch ritme verschillende dieren.

Ons lichaam maakt melatonine aan als we slapen. Deze stof helpt ons gezond te blijven door zijn antioxiderende eigenschappen. Het vermindert slaap, stimuleert het immuunsysteem en bovendien verlaagt het je cholesterolgehalte. Als we ‘s nachts dus steeds worden blootgesteld aan kunstlicht wordt de aanmaak van melatonine onderdrukt. En dit kan vaak leiden tot andere kwaaltjes.

Zeeschildpadden zijn een voorbeeld van deze slachtoffers. Ze leven in de oceaan, maar broeden ’s nachts op het strand. De pasgeboren jongen vinden normaal de zee door de heldere horizon erboven. Maar artificieel licht leidt ze weg van de oceaan.

Zo gebeurt het dat elk jaar in Florida, een bekende broedplaats voor zeeschildpadden, miljoenen jongen sterven.

Vogels die ‘s nachts migreren of jagen, navigeren aan de hand van maan-en sterlicht. Kunstlicht kan er voor zorgen dat ze afdwalen, waardoor ze soms in drukke steden belanden. Elk jaar sterven er zo miljoenen vogels die tegen onno-

35

gordijnen van licht:Aurora Borealis — © Emma Oosthuyse

Onderzoek toont aan dat straatverlichting geen ongelukken of misdrijven vermindert.(the Journal of Epidemiology and Community Health). Het gevoel van veiligheid is misschien wel groter, maar of het ons effectief veiliger maakt, is nog niet aangetoond.

Wat wel duidelijk bleek na deze studie, is dat straatverlichting veel onnodige kosten met zich meebrengt. Volgens de onderzoekers kunnen lokale overheden de straatlichten verminderen zonder dat dit een negatieve invloed heeft op de verkeersveiligheid.

Als lichtvervuiling helemaal van de kaart geveegd zou worden, zouden we zelfs in ons land gloeden van de Aurora Borealis kunnen waarnemen. Even indrukwekkend als de typische gordijnen van licht in Scandinavië zou het jammer genoeg niet zijn. Een fenomeen dat we wel met zekerheid zouden opmerken in een niet verlichte hemel is de Melkweg. Tot op de horizon zou je de Melkweg en zijn sterren kunnen zien.

Op enkele donkere plekjes op de aarde kunnen we de wondere magie van de sterrenhemel, Melkweg en het Noorderlicht nog aanschouwen. Meer en meer landen richten zich ook tot een oplossing van het steeds groter wordend probleem van lichtevervuiling. In landen zoals Noorwegen bijvoorbeeld is het dragen van zelfreflecterend materiaal op verschillende plaatsen verplicht als je ‘ s avond de straat op gaat. In Zweden vindt je dan weer straatverlichting die pas aangaat als je in de buurt van een sensor komt. Allemaal stappen in de goede richting. Richting donkere nachten gevuld met heldere sterren.

Au r o r a Bor ea lis Als er geen sprake was van lichtvervuiling, wat zouden we dan te zien krijgen? Sterren, dat is zeker. Je zou verdwalen in sterren als je een niet-lichtvervuilde lucht boven je te zien krijgt. Maar zouden we ook het Noorderlicht te zien krijgen? De kans zou alleszinds een pak groter zijn. De aanwezigheid van het Noorderlicht heeft echter ook te maken met de activiteit van de zon.

Wanneer deze activiteit hoog is, kan zelfs met lichtvervuiling, het Noorderlicht waargenomen worden in iets minder noordelijke landen. Zo is het natuurfenomeen reeds enkele keren verschenen bij onze noorderburen.

36

een timelapse van de sterrenhemel — © Sim Van Gyseghem

Wat kan jij doen?

Bekijk als je verlichting koopt steeds goed de verpakking. Deze bevat meestal informatie over de kleurtemperatuur. Gebruik voor zowel binnen als buitenverlichting een lage kleurtemperatuur, minder dan 3500 kelvin. Koop amberkleurige lampen, geen blauwe. Blauwe verlichting heeft een grotere impact op het milieu.

Er bestaan verschillende apps (F.Lux, Lux, Twilight) die het elektronische scherm van je GSM aanpast aan de tijd van de dag. Zo zal je gsm overdag een koeler licht uitschijnen dan ’s nachts, wanneer er een warmere gloed heerst. Op deze manier compenseer je de schade die het blauwe licht van het scherm van je GSM aanricht Gebruik lampen die volledig afgeschermd zijn, waardoor het licht alleen naar beneden schijnt. Deze lampen voorzien hetzelfde verlichtingsniveau, maar met een lagere energie en minder kosten.

37

Duits Astronoom Harald Bardenhagen wil mensen het licht doen zien. en dat mag je letterlijk nemen. Hij werkt in het Nationale park in eifel, Duitsland. dit gebied werd erkend als officieel Dark Sky Park, Hij gaat hier de strijd aan met lichtvervuiling, door star gazing sessions te organie seren. met deze sessies hoopt hij mensen te informeren, maar vooral te laten zien wat we nog amper zien: een heldere sterrenhemel.

Een plaats zonder kunstmatige lichtvervuiling, bestaat dat wel? Niet helemaal, maar in sommige gebieden doet men wel veel moeite om donkere plekken te behouden. Het nationale park in het Duitse Eifel is hier een voorbeeld van.

Je kan er de heldere sterrenhemel gaan observeren en met een beetje geluk zelfs

“Ik vroeg mijn nonkel of ik zijn verrekijker mocht lenen voor een weekend, ik hield het uiteindelijk 3 maanden bij.” de Melkweg spotten.

Niet voor niets kreeg het park in 2014 de naam Dark Sky Park toegewezen, door de International Dark Sky Association (IDA). De Eifel streek is gelegen in een van de dichtstbevolkte delen van West-Europa, langs de Belgsiche grens.

Omgeven door een zee van licht, is Eifel een toevluchtsoord van duisternis.

Power down

Houston we have a fan Artificiële verlichting is volgens Harald een gif, iets dat geen plaats heeft in de natuur. Als kind heeft hij dan ookeen be-

D e

langstelling ontwikkeld in sterren die de lichvervuiling overstijgt. “De maanlanding operatie van de Apollo werd voorbereid toen ik een kleine jongen was. Er zijn toen veel beelden van kraters op de maan de wereld ingestuurd.” Toen hij deze op televisie zag, was Harald enorm onder de indruk. “Ik vroeg mijn nonkel of ik zijn verrekijker mocht lenen, ik mocht het voor een weekend hebben, maar hield hem uiteindelijk 3 maanden bij.” Op die leeftijd had deze belangstelling nog niets te maken met het wetenschappelijke aspect, maar vooral met het wow-effect. “Dat is trouwens ook het geval bij mijn kleinkinderen. Wanneer ze naar het observatorium komen, willen ze ook steeds naar de naar de sterren kijken en er alles over weten. Zij zijn ook onder de indruk van de strren.”

Lichtvervuiling is een probleem dat eenvoudig op te lossen is, men moet zich alleen bewust worden van het probleem. “ Power down! Lichtvervuiling kan je al een beetje verhelpen door een ander soort lampen te gebruiken. Het verschil met gewone lampen is dat dit licht niet naar boven, maar naar beneden straalt.

g r o o t s t e gebouwen

De kleur van het licht is amber in plaats van blauw. Deze koude kleur heeft immers het meest negatieve effect. Het verspreidt het licht in alle richtingen en heeft een grotere negatieve biologische impact. Op sommige plaatsen worden dit soort lampen reeds gebruikt. “Dit mechanisme kan als alternatief gebruikt worden voor elk soort licht.

sterren > lampen

“Onder een sterrenhemel zonder lichtvervuiling zou je nog steeds de krant kunnen lezen.”

In een wereld zonder lichtvervuiling zouden we ons, volgens Harald, even goed kunnen oriënteren. “Je zou het zelfs niet merken, moesten alle lampen aangepast worden naar het betere alternatief. Onze ogen passen zich aan in een donkere omgeving. Zo zou je bijvoorbeeld onder een sterrenhemel zonder lichtvervuiling, nog steeds de krant kunnen lezen. Zonder artificieel toegevoegd licht, zijn er immers veel meer sterren zichtbaar”

l i c h t v e r v u i l e r s

10,5

vliegvelden

0,1 0,1

0,5

treinen

verkeerslichten

0,8 stadia

5,8

48,0

38

parkeerplaatsen

straatverlichting

34,3

reclame

We have calcium in our bones, iron in our veins, carbon in our souls, and nitrogen in our brains. 93% stardust, with souls made of flames, We are all just stars that have people names.

- Nikita gill, schrijfster

39

c SUNT gezondheid

40

41

Detox

Feit of fabel?

Tekst: Maaike Vermeir

Foto’s: Maaike Vermeir

Detox, ook wel ontgiften of ontslakken genoemd, betekent niets minder dan het zuiveren van je lichaam. Met zo een kuur reinig je alle (giftige) afvalstoffen uit het lichaam en zou je lichaam weer fris en energiek moeten aanvoelen.

Door de veranderende eetgewoontes van mensen, voornamelijk in de Westerse wereld, wordt ons lichaam meer dan ooit blootgesteld aan afvalstoffen.

Het menselijk lichaam heeft dankzij de nieren, lever en darmen een heel goed permanent ontgiftingssysteem. Dat systeem zorgt ervoor dat eventuele stoffen probleemloos afgevoerd worden.

Sommige diĂŤtisten en alternatieve geneesheren zijn ervan overtuigd dat bij overmatige blootstelling aan deze stoffen het lichaam niet in staat is om alles volledig uit te zuiveren. Langzaam stapelen deze stoffen zich op in vetcellen en dit zou kunnen leiden tot overgewicht, oververmoeidheid, maag-/darmproblemen of andere onduidelijke kwalen.

42

Daarom raden zij eens in de zoveel tijd een detoxkuur aan. Bij wijze van spreken het houden van een grote kuis in het lichaam. Je gaat het lichaam stimuleren met gezonde voeding en kruiden om alle slechte stoffen uitvoerig te verwijderen.

Het zou leiden tot een gezond lichaam en bovendien zou het ook een positieve werking op je geest hebben.

Detoxen voor groentjes Mooie vooruitzichten, maar hoe begin je hier op een verantwoorde manier aan? Er komt een bom aan informatie op je af wanneer je het woord ‘detox’ op Google intypt. Wat kan je geloven en wat niet? Ik zag door de bomen het bos niet meer en ging zelf op onderzoek. Met professionele begeleiding van diëtiste Steffie Verhulst (27) dook ik de wereld van sapjes, smoothies en allerlei andere ontgiftingskuren in.

7 d eto x-tips Beweeg voldoende, zo zweet je eventuele afvalstoffen uit. Let wel op: niet té veel, want je lichaam heeft minder energie.

Begin je dag met lauw water gemengd met het sap van een halve citroen en 1/4 theelepel cayennepeper. Dit stimuleert de werking van de lever en de nieren.

Drink 2x maal per dag detoxthee. Ingrediënten als paardenbloem, zoethout en brandnetel stimuleren de zuiverende organen.

Eet voornamelijk koolsoorten, groene bladgroenten en wortelgroenten.

Vermijd stress. Neem elke dag de tijd om te ontspannen.

Va r ia n t e n Er bestaan verschillende manieren om te detoxen. Een saunabezoek kan al tellen als detox, je zweet er namelijk heel wat afvalstoffen uit. Een modderbad heeft ook een zuiverende werking op je lichaam. Net als lymfedrainage, aan de hand van een stevige massage de vochtdoorstroming in de lymfeklieren stimuleren.

Verder bestaan er heel wat theeën, voedingssupplementen, kruiden, vitaminen en aangepaste diëten die het lichaam stimuleren tijdens de ontgifting. Allemaal met hetzelfde doel: de lever, nieren, longen, darmen, lymfeklieren en huid zuiveren.

Eet traag, zonder veel afleiding en kauw je eten 10 tot 15 keer.

Vermijd bewerkte voeding en geraffineerde suikers.

S apjes slurpen De meest bekende variant van het detoxen is echter het volgen van een aangepaste sapkuur. Verschillende bedrijven houden zich bezig met het produceren van deze gezonde sapjes en smoothies voor kuren die variëren van drie tot zeven dagen.

De z e v o e d i n g m a a kt v a n je det o x een suc c es Granaatappel: De stoffen in de zaden zijn goed voor heel wat ziekten, bovendien verminderen ze ook nog eens rimpels.

Citroen: Boordevol vitamine C en allerlei zuren, deze helpen het lichaam te ontgiften.

Knoflook: Bevat een stof die ongezonde bacteriën en gist in de darmen verwijdert.

Deze voorgemaakte sapkuren die je vaak verzameld vindt in een ‘detoxbox’ zijnmeestal niet goedkoop. Voor een driedaagse kuur betaal je al snel €150,of zelfs nog meer. Wat nu als je dat geld er niet voor over hebt, maar je wil wel dolgraag het resultaat wil merken?

Dan kan je je sapjes en smoothies natuurlijk ook zelf maken. Het kost wat meer tijd en een extra persoonlijke inspanning, maar het is het proberen waard. Met behulp van een slow-juice-machine, een blender en een héél pak groenten en fruit kom je al een aardig eind op weg.

Kool: Deze goedkope groente heeft een fors zuiverende werking. Tip: in het kookproces gaan er heel wat werkzame stoffen verloren, eet het bij voorkeur rauw.

Strak dieet Quinoa: Bron van proteïnen, daarom bruikbaar als vleesvervanger.

Bieten: Dragen ontstekingremmende stof in zich die de lever ondersteunt.

43

Er zijn zoveel dingen die je niet mag eten tijdens een detoxkuur, dat je beter kan zeggen welke je wél mag eten. Dat zijn er namelijk bijzonder weinig: groenten, fruit, noten, zaden en superfoods. In sommige diëten wordt deze beperkte

selectie nog aangevuld met pure voedingswaren zoals rijst en vette vis.

Voedingswaren die resoluut geschrapt worden zijn alcohol, sigaretten, caffeïne, bewerkte voeding, zuivelproducten, eieren, honing en frisdrank.

Sapc e n t r i fu g e Om alle vitaminen en vezels in je groente- en fruitsappen optimaal te behouden maak je best gebruik van een sapcentrifuge, of nog beter een slowjuice-machine. Deze machines zijn niet alleen handig tijdens een detoxkuur, ook in het dagelijks leven zijn ze heel praktisch. Met zo’n sapje heb je in één glas de aanbevolen hoeveelheid groenten en fruit binnen.

Makkelijk als je niet graag groenten en fruit eet

Smo o t hies Een ander vaak voorkomend onderdeel van een detoxkuur zijn smoothies. Je zou denken dat een smoothie niets dan gezonde voordelen biedt, maar niets is minder waar.

Smoothies bedragen heel wat minder vezels dan een gewoon stuk fruit. Deze gaan verloren door het blenden van de vruchten.

Vaak hebben smoothies een hoog suikergehalte door de grote concentratie aan fruit. In extreme gevallen kunnen ongezoete smoothies evenveel suiker bevatten als een frisdrank.

Daarom is het belangrijk om ook voldoende groenten toe te voegen aan je smoothie.

Door de blender gaan heel wat belangrijke voedingsstoffen van de oorspronkelijke stukken fruit en groenten verloren. Bovendien geeft het een minder verzadigd gevoel dan het effectief eten van een stuk fruit. Baseer je dieet/ kuur dus niet enkel op het drinken van smoothies.

g evo lgen Doordat je lichaam opeens geen stoffen uit eieren, zuivelproducten of ander bewerkt voedsel meer binnenkrijgt kan het zijn dat je lichaam ontwenningsverschijnselen vertoond.

Een koude over je lichaam die maar

niet lijkt weg te gaan en een vermoeid gevoel zijn daarom niet ongewoon.

Omdat je plots geen geraffineerde suikers meer opneemt, is het mogelijk dat je de eerste dagen een lichte hoofdpijn hebt. Het is voor je lichaam natuurlijk een enorme aanpassing om opeens op enkel groenten en fruit te overleven.

Als je voldoende blijft eten tijdens de detoxkuur, is dit niet onveilig voor het lichaam, maar er moet wel opgelet worden dat er geen tekort aan bepaalde vitaminen komt. Daarom wordt ook aangeraden om iets normaal te eten wanneer het echt niet meer gaat.

Er zijn zowel voor- als tegenstanders van het concept, wie moeten we nu geloven? Een detoxkuur wordt niet ondersteund door de klassieke geneeskunde, er zijn nog te weinig officiële onderzoeken naar gedaan. Bovendien zijn de resultaten vaak vaag, waardoor de uitslag moeilijk te meten is.

De ene diëtist zegt zus, de andere beweert zo. Als het concept niets uithaalt, waarom heeft het dan zoveel succes en positieve reacties? Ik zat met heel wat vragen en besloot dan maar zelf op onderzoek te gaan.

Ik stelde voor mezelf een detoxplan van vier dagen op. Dat bestond uit een strikt te volgen dieet, voldoende lichaamsbeweging en een paar ademhalingsoefeningen om stress te verminderen. Het beloofde een arbeidsintensieve detox te worden, maar het zou de moeite waard zijn.

Benieuwd hoe ik deze dagen ervaren heb?

44

Detox

Diaries

Enthousiast en vol goede moed begon ik aan mijn strikte vastenperiode waarin ik mijn voedingsmiddelen voornamelijk zou binnenkrijgen in vloeibare vorm. Geraffineerde suikers en andere slechte voedingswaren vermijden vormde niet echt een probleem en de smoothies en sapjes smaakten zo slecht nog niet.

te blijven. Bovendien zweet je op die manier ook heel wat afvalstoffen uit.

D ag 1:

Tegen de avond was ik helemaal uitgeput, dus kroop ik braafjes op tijd mijn bed in. Op die manier kon mijn lichaam wat recupereren van de eerste vermoeiende dag en energie opdoen voor de dagen die nog volgden.

Wat je snel mist als je je voeding niet echt eet, is een voldaan gevoel dat je creëert door te kauwen.

Ook dat vormde geen al te groot probleem, want noten en zaden mocht ik wel nog eten, gelukkig maar. Tijdens het schoolwerk af en toe een nootje kauwen bevat gezonde vetten en geeft je lichaam het gevoel dat je echt gegeten hebt.

Het pikte eventjes om extra vroeg op te staan voor het maken van mijn ontbijtsapje, maar de motivatie was nog steeds aanwezig. Met een lange schooldag in het vooruitzicht was het onmogelijk om mijn middagsapje te maken, dus koos ik voor een salade met allemaal gepaste detoxgroenten en ’s avonds weer een sapje.

Dag 2 :

Wanneer je lichaam opeens een andere, minder uitgebreide, samenstelling aan voedingsstoffen binnenkrijgt kost het meer energie om toch normaal te functioneren. Ik was er mentaal op voorbereid om de eerste twee dagen wat moe te zijn, maar toch kwam dat een beetje als een domper.

Ik moet eerlijk toegeven, ik was heel blij met de salade, omdat je dan iets te kauwen hebt en echt het gevoel hebt dat je eet. Dat geeft minder snel een hongergevoel wat wel welkom was als je een hele dag achter de computer vertoefd.

Ondanks het feit dat ik me niet optimaal energiek voelde was ik nog steeds gemotiveerd om voor de fiets te kiezen in plaats van voor de auto. Frisse lucht doet op zo’n moment veel deugd, ook al moet je jezelf letterlijk naar je fiets sleuren.

Voor uitgebreide sport was er geen gaatje meer vrij die dag. Ik heb wel bewust gelet op het halen van mijn stappendoel (10.000 stappen), ook koos ik weer resoluut voor mijn stalen ros. Ik behaalde dus wel voldoende actieve minuten.

Wat ook zorgde voor een opkikkertje was een lichte work-out. Niet te zwaar, want je lichaam heeft veel minder energie, maar gewoon eventjes om wakker

De noten en zaden als tussendoortje waren wel steeds een lichtpuntje, even iets lekker om te knabbelen op een moeilijk moment. Het was welkom die dag.

45

Tegen de avond aan vertoonde mijn lichaam nog steeds geen felle ontwenningsverschijnselen, behalve de vermoeidheid. De tweede dag dus ook goed overleefd, maar toch ging ik weer vroeg slapen, want ik merkte dat mijn lichaam het niet makkelijk had.

’s Ochtends kreeg ik spontaan een energieboost wanneer ik besefte dat de laatste detoxdag van start ging. De vloeibare groenten en fruit kwamen langzamerhand mijn oren uit en ik voelde nog steeds geen reusachtige verbetering op energieniveau.

Dag 4:

Langzamerhand begon de vermoeidheid toch zijn tol te eisen. Wanneer je je wekker afdrukt en drie kwartier later wakker wordt, besef je dat je toch wel moe bent. Een beetje later dan gepland toch uit bed gesukkeld en aan de slag met het ochtendritueel van de afgelopen twee dagen.

Dag 3:

Braaf maakte ik weer mijn smoothie en salade klaar om de dag door te komen. Al was het enthousiasme van de laatste dagen er deze keer niet bij. Met veel pijn en moeite stapte ik op mijn fiets en het trappen ging opvallend slomer dan mijn anders vlot tempo.

Ochtendsmoothie rustig naar binnen gewerkt en weer flink de baan op met de fiets. Gewapend met mijn middagsapje, komkommer en een (figuurlijke) kilo notenmix, was ik weer klaar om de dag te trotseren. Rond de middag kreeg ik een klein energiedipje, maar eens ik vlot bezig was en niet dacht aan eten of maaltijden vloog de tijd voorbij.

Als tussendoortje koos ik voor een rijstwafel, van alle dingen die ik nog ‘mocht’ eten kwam dat het meest in de buurt van echt eten. Met heel wat tegenzin verorberde ik mijn groentjes en fruit en aftellen maar naar het einde van de dag en daarmee ook het einde van mijn kuur.

Geen idee of het nu gewoon een slechte dag was of dat mijn humeur echt met de dag gezakt was en nu zijn dieptepunt bereikte. Geen fietstochtje of yogapose kon mijn energiepeil een beetje opkrikken en ik keek maar wat uit naar het moment dat ik weer mijn normale voedingsmiddelen kon eten.

Op deze dag drie besefte ik dat eten in onze Westerse maatschappij niet enkel dient om je lichaam te voorzien van energie, maar dat het ook een soort van gewoonte is. Eten wordt nog vaak geassocieerd met een bepaalde emotie, bijvoorbeeld eten uit frustratie.

Een stressgevoel kon ik niet verbeteren met een glutenvrij koekje deze dag. Tot een work-out kon ik mezelf ook niet aanzetten. Uit pure wanhoop wat yoga-poses uitgeprobeerd en wonderbaarlijk genoeg maakte mijn licht gefrustreerd gevoel plaats voor een aangename rust.

Om toch een avondmaaltijd te hebben die op een maaltijd leek koos ik voor een soepje. Boordevol vitaminen met bijna tien verschillende groenten.

Stilletjesaan kreeg ik het toch wat moeilijk met vermoeide gevoel, maar ik gaf dag vier nog een kans om van de detox een succes te maken.

46

M i j n s c he ma Dag 1:

Tijdens de kuur zelf voelde ik mij dus allesbehalve fantastisch fris en energiek. Toen ik mijn normale, gezonde levensstijl weer kon opnemen bruiste ik wel weer van de energie.

Starter: lauw water met citroen en cayennepeper Ontbijt: groene smoothie met spinazie, avocado en kiwi Lunch: sap van wortel, appel en bleekselderij Tussendoortje: ongezoute en ongebrande notenmix Avondeten: sap van broccoli, wortel, komkommer en peterselie

Ik zal zo’n kuur niet gauw meer zo intensief opnieuw doen, maar ik neem zeker en vast een paar gezonde detoxtips mee voor in de toekomst. Ik zal eens wat vaker een groentesapje maken ter afwisseling en vaker een rondje gaan hardlopen wanneer ik een mindere dag heb.

Dag 2: Starter: lauw water met citroen en cayennepeper Ontbijt: sap van ananas, bleekselder en wortel Lunch: salade met witte kool, rode kool, appel, noten, rucola en komkommer.

Tussendoortje: granaatappel Avondeten: sap van komkommer, courgette, bleekselderij en spinazie.

Dag 3:

Ondanks het feit dat de detoxkuur bij mij niet werkte zoals ik het hoopte, geloof ik nog steeds dat het voor sommige mensen wél een oplossing kan bieden.

Voor mensen die last hebben van onverklaarbare symptomen als vermoeidheid, concentratiestoornissen of onverklaarbare maag-/darmproblemen kan het misschien wel een redding zijn. Baat het niet, dan schaadt een gezond vastendieet/sappenkuur vast en zeker niet.

Starter: lauw water met citroen en cayennepeper Ontbijt: smoothie met ananas, spinazie en kiwi Lunch: sap van wortel, sinaasappel, rucola en knolselder Tussendoortje: komkommer Avondeten: soep met ajuin, verscheidene koolsoorten, prei en witloof

De diëtiste vertelde dat dit mogelijk komt doordat er geen overtollige afvalstoffen aanwezig waren in mijn lichaam en het daardoor niet zo effectief werkte in mijn geval. Doordat ik al redelijk gezond en suikervrij leef heeft het niet zo’n grote impact gehad dan op een ‘ongezond’ lichaam.

Al bij al was het een leuke ervaring. Ondanks dat de groentesapjes niet veel verschil gemaakt hebben voor mij, ben ik toch geïnspireerd geraakt om nog meer mijn best te doen voor een gezond en gelukkig lichaam.

Dag 4: Starter: lauw water met citroen en cayennepeper Ontbijt: smoothie met banaan, bleekselder, spinazie en peer Lunch: sap van wortelen, knolselder, courgette en rode biet Tussendoortje: rijstwafel Avondeten: soep van ajuin, verscheidene koolsoorten, prei en witloof.

Hoe je het ook draait of keert, een korte (of langdurige) periode van gezonder leven doet niemand kwaad. Al opteer ik meer voor een permanente gezonde levensstijl dan voor intensieve korte kuren.

Nieuwsgierig geworden? Kies voor jezelf een rustige week uit en ga de uitdaging aan!

47

48

Recht van

het veld

Bio is in. Het valt niet meer te ontkennen. De landbouwbedrijven schieten als biologische paddenstoelen uit de grond. En nog steeds is de vraag groter dan het aanbod. Vanwaar komt deze trend? Waarom blijft het zo goed werken? En belangrijker: stevenen we af op een volledig biologie sche wereld?

TEKST: Dyonisa Van de Velde  FOTO’S: Maaike Vermeir

49

Mensen weten niet meer wat ze eten. Er duiken meer en meer filmpjes op van hoe onze voeding gemaakt wordt, en het schrikt meer en meer af. Terwijl we van een maatschappij komen waar we perfect wisten waar ons eten vandaan kwam, is dat nu meestal een groot raadsel. Perfect ronde, rode appels lijken net iets te mooi om waar te zijn en ook de koeien zien er net iets te opgepompt uit. Doet de natuur plots beter zijn werk of wordt er een stevig handje geholpen?

gro ei

Dat ons eten genetisch gemanipuleerd wordt, is al lang geen geheim meer. En dat er een tegenbeweging ging komen, was wel te verwachten. Zo ontstond de biologische landbouw. Alles wat verkocht wordt is onbewerkt en komt rechtstreeks van het veld.

Het voelt haast aan als een verademing.

Het bio-rapport 2015 van de biologische landbouw in Vlaanderen verklaart dat de Vlaamse bio-landbouw aan een blijvende opwaartse beweging bezig is. in 2015 was er een groei van 8%, wat gelijk staat aan 27 nieuwe bedrijven in één jaar tijd. 81% van die bedrijven zijn gespecialiseerde bedrijven. Dit wil zeggen dat ze hun winst voornamelijk uit één productietak halen. Dit kan bijvoorbeeld groenten of pluimvee zijn.

Aangezien de vraag nog steeds groter is dan het aanbod, zijn er nog veel kansen voor nieuwe bio-landbouwbedrijven om te groeien in hun vak. De productie van bio-producten neemt minder snel toe dan de consumptie ervan. Het zit zelfs zo, dat als er in de toekomst geen groei komt in het aanbod, er op lange termijn tekorten gaan zijn. De marktkansen liggen dus heel hoog, wat ervoor zorgt dat het risico op falen minder groot wordt.

Ook supermarkten zijn mee met de trend. Zo kon je in 2015 bij Delhaize veertien weken lang pakketten met “gekke groenten” kopen. Dit waren groenten die normaal gezien weggegooid worden omdat ze niet “mooi genoeg” zijn, maar waar anders niks verkeerds mee aan de hand is. Op die manier heeft Delhaize voor 15 ton aan groenten verkocht die anders weggegooid zouden worden. Ook zijn dit allemaal groenten die in België gekweekt zijn, op die manier moet er ook niet aan onnodige import gedaan worden. Doordat de groenten goedkoper zijn maar toch even vers en kwaliteitsvol, was dit een enorm succes. De keten kan dit project echter niet het hele jaar door uitvoeren, aangezien er rekening gehouden moet worden met de seizoenen.

Op lange termijn is de groei ook duidelijk zichtbaar. Wereldwijd is de vraag naar biologische producten met 178% gestegen. Dit staat gelijk aan zo’n 48 miljard euro in 2012. Weer zien we dat 90% van die groei zich afspeelt in Europa en de Verenigde Staten. In de ontwikkelingslanden leeft de trend minder, aangezien ze vooral leven van export is deze bio-trend in de ontwikkelde landen minder ideaal.

Ook de uitgaven van de Belgische gezinnen aan biologische voeding is gestegen. In 2015 was het marktaandeel van verse biologische voeding 2,7% van het totale bedrag dat besteed werd aan verse voeding. In 2008 was dat nog maar 1,3%.

50

Bio-landbouw in België Maar hoe staan de zaken in België? Vlaanderen is sterk aan het investeren in bio-landbouw. In 2015 investeerde Vlaanderen zo’n 3,9 miljoen euro in de biologische landbouw. We zien een stijging van 4% tegenover het jaar daarvoor. Aan de verdeling is weinig veranderd. Dit geld ging naar productie, onderzoek en ontwikkeling, keten- en marktontwikkeling maar ook aan communicatie en promotie.

In Wallonië zagen we opvallende cijfers. Eind 2014 zagen we een stijging bij de bio-landbouw in het Franse landsdeel. Daar is intussen één landbouwer op tien een bio-landbouwer. Op één jaar is de landbouwruimte voor biologische teelt opvallend gestegen met 7,4% tegenover het jaar daarvoor. (bron: “Les chiffres du bio 2014” / “De biologische landbouw in Vlaanderen: stand van zaken 2015” van Samborski V & Van Belleghem.)

ee n l a n d b ou we r op tie n is e e n biol an dbouwer

51

Wat is bio?

Op wereldvlak moet de bio-sector zeker niet onderdoen. In 2014 werd de globale wereldmarkt voor biologische voeding geschat op 60 miljard euro. Hier zien we een stijging van 11% tegenover het jaar ervoor. Er heerst wel nog een grote verdeeldheid tussen de verschillende regio’s. Zo zien we dat Europa en Noord-Amerika verantwoordelijk zijn voor meer dan 90% van de omzet. Dit is opvallend, zeker als je weet dat deze continenten maar één derde van de wereldwijde biologische landbouwruimte innemen. Aan de leiding staat de Verenigde Staten, die worden gevolgd door Duitsland, Frankrijk en China. De grootste stijger op de markt was Zweden, die in 2014 met 40% groeide.

In 2014 heeft bio-landbouw voor het eerst officieel de kaap van 1% van het totale landbouwaanbod gehaald. Zo namen ze tot 43,7 miljoen hectare aan landbouwgrond in beslag. Ook hier blijft de vraag naar biologisch geteelde voedingsmiddelen hoger dan de toename in landbouwruimte, wat tot een tekort kan leiden.

g r o e n t ent eelt : •

•

•

Er mag geen kunstmest gebruikt worden. Er wordt steeds vaker kunstmest gebruikt om de ontwikkeling van de producten beter te doen gaan. De oplossing hiervoor is stalmest, compost of andere natuurlijke bemestingsstoffen die geen schade aan het leven in de bodem berokkenen.

Er mogen geen chemisch-synthetische pesticiden gebruikt worden. Waar andere boeren pesticiden gebruiken om insecten of onkruid weg te houden, zorgt de bioboer ervoor dat de grond gezond genoeg is en door preventieve maatregen te treffen.

Ze doen aan meerjarige vruchtwisseling. Dit wil zeggen dat ze heel het jaar door verschillende gewassen in verschillende periodes kweken. Elk nieuw gewas dat er geplant wordt laat sporen achter voor de volgende. Op deze manier kan je de bodem gezond houden en ziektes voorkomen.

De baarbeekh o eve We gingen zelf op bezoek bij een bio-boerderij. “Er is niks mooiers dan groenten te verkopen die je zelf hebt gekweekt.

De groenten die je van het veld haalt rechtstreeks in de winkel leggen, daar word ik oprecht gelukkig van.” Aan het woord is Jelle Delanoeije. Hij is eigenaar van de Baarbeekhoeve. Dit is een bio-landbouwbedrijf dat gelegen is in Muizen, Mechelen. De boerderij is opgericht door Jelle en zijn vrouw Roosje Koninckx.

Ze hebben samen drie dochtertjes Febe, June en Lily. Op de boerderij bevindt zich ook de winkel van Jelle, het Biohofke.

Je merkt dat Jelle heel erg bezig is met het verhaal achter bio-landbouwen. Enkele keren per jaar organiseert Jelle een Plantdag. Dit is een dag waarop kinderen, sympathisanten en mensen uit het dorp mee kunnen helpen met groenten planten.

Hier maakt hij dan een heel evenement van. Hij zorgt voor een lange eettafel, voor wat ambiance op het veld. Op deze manier zijn de mensen zelf ook nauwer betrokken bij de voeding die ze kopen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld later groenten kopen die ze zelf geplant hebben. Ze kunnen zo zelf ondervinden hoe kort de keten van bio-landbouw is. Hij is van mening dat bio-voeding een mooier verhaal met zich meebrengt. Het toont dat je begaan bent met de aarde en je eigen gezondheid, en dat is net wat er zoveel voldoening geeft.

veeteelt: •

•

•

Ze maken geen gebruik van genetisch gemanipuleerde organismen, ook wel GGO’s genoemd. De dieren krijgen enkel voedsel dat biologisch geproduceerd is. Ze krijgen dus nooit voedsel dat genetisch gemanipuleerd is.

De dieren krijgen voldoende ruimte. De ruimte per dier is vastgelegd. Dit gaat om zowel binnen- als buitenruimte.

De dieren krijgen geen antibiotica of hormonen toegediend. Vaak krijgen dieren deze toegediend zodat ze sneller groeien.

Op de boerderij kweken ze meer dan 50 soorten groenten, allemaal op een biologische manier. Daarnaast hebben ze ook nog een hoevewinkel en een bio-winkel in Zurenborg.

52

Mensen willen weer weten wat ze eten In die winkel verkopen ze de groeten en het fruit dat rechtstreeks van de boer komt. Die groenten komen van hun eigen kweek, maar ook van andere boeren in omgeving Mechelen, Antwerpen en Zeeuws-Vlaanderen.

pen.” Een reden om bio-producten te kopen is het milieu. Als de groenten niet nog naar de andere kant van de wereld getransporteerd moeten worden, breng je weinig schade aan het milieu.

Ook de bodem wordt er alleen maar beter van. Doordat de bodems niet doordrenkt worden met allerlei pesticiden en andere schadelijke stoffen, blijft de kwaliteit een heel pak beter.

d o e l g r o ep “onze doelgroep is heel uiteenlopend. Er zijn zowel jonge als oudere mensen, maar ook veel gezinnen met kinderen. Voor iedereen die bewust leeft en het budget heeft is bio een logische keuze. “Mijn klanten steunen mij en mijn project enorm, ze weten hoe belangrijk het is om bio-producten te telen en te ko-

Daarbovenop is biologisch eten ook een goede keuze voor je eigen gezondheid. Je krijgt veel minder schadelijke stoffen in je lichaam, waardoor je weer weet wat je eet.

53

54

BEVISST bewust

55

No ora

Ehnqvist

De Finse Noora Ehnqvist (37) reist de hele wereld rond om mensen te hele pen in de zoektocht naar zichzelf. In haar werk focust ze op de connece tie met de natuur, bewust worden van jezelf en het aanwakkeren van je ‘inner flow ’. Je kan Noora beschrije ven als hedendaagse hippie, een ‘tree hugger’ of zelfs een alternatievee ling, maar wanneer je haar leert kennen ontdek je dat ze zoveel meer is.

Foto: Mandy Lome

“Het gaat niet enkel om het bewust zijn van je lichaam, het gaat om bewust zijn van de natuur, het leven en je emoties.”

Noora helpt mensen om dat vlammetje, dat iedereen diep vanbinnen in zich heeft, weer terug te vinden en aan te wakkeren.

Ze helpt mensen in de zoektocht naar een diepere connectie met zichzelf, wat vaak confronterend is. Het gaat niet enkel om het bewust zijn van je lichaam, het gaat om bewust zijn van de natuur, het leven en je emoties.

Dit doet ze met behulp van dansen, paare den, diepe ademhalingen, bewuste bewegine gen en haar onherroepelijke liefde voor de natuur. Bovenal biedt Noora een luisterend oor en velt ze geen oordelen. Iedereen ere vaart haar cursussen anders, maar een ding is zeker: bij iedereen laat ze een specie aal, onvergetelijk en warm gevoel na.

56

Leven vanuit de kern van je lichaam Tekst: Maaike Vermeir Foto’s: Mandy Lome en Maaike Vermeir

We r e l d wijde a w a r en ess

en ontspannen. Doordat het leven daar heel aangenaam is, worden ze niet gedreven tot het zoeken naar iets wat dieper ligt.

Noora is wereldwijd bekend, van Amerika tot in Australië en Europa. Ze heeft haar leven gewijd aan het helpen van mensen. Ze reist het hele jaar door, maar af en toe maakt ze een tussenstop in Frankrijk bij haar paard of in Finland bij haar familie.

“Doordat ik in verschillende landen lesgeef zie ik dat het ene gebied vaak meer of minder bewust is dan het andere, vaak ook op verschillende awareness-levels”, zegt Noora. “Het is prachtig om te zien hoe de globale awareness groeit. Het wordt steeds beter geaccepteerd om open over diepe en gevoelige onderwerpen te praten.”

“Dans is een authentieke en vrije manier van bewegen.

Het is emotie en dynamiek, een expressie van innerlijke bevrijding.”

Foto: Mandy Lome

Alo rs, o n danse!

Elk land heeft zijn sterke punten, maar ook zijn zwaktes, dat reflecteert zich in de mensen die daar wonen. In de wintermaanden is het voor Scandinavische mensen vaak moeilijk om een connectie met zichzelf te behouden door de strenge, lange winters. Australiërs daarentegen hebben het over het algemeen makkelijker door het zeer aangename klimaat. “Het ligt niet alleen aan het weer, sommige gebieden zijn meer open en expressief dan andere.”, stelt Noora vast.

Reeds op jonge leeftijd kwam Noora in contact met tapdansen. Later beoefende ze nog andere soorten dans en kwam ze in een showgroep terecht. Ze hield enorm van de intensieve danstrainingen maar wanneer de druk te groot werd stopte ze, om haar liefde voor dans te bewaren.

Het lichaam mag niet geforceerd worden, dan ontstaan er stijve bewegingen of zelfs blessures. Wanneer er echt vreugde met de beweging gepaard gaat, beweegt het lichaam soepel en elegant. Op deze manier komt er een stroom van energie en leven vrij. “Het is een authentieke en vrije manier van bewegen. Het is emotie en dynamiek, een expressie van innerlijke bevrijding.”

Een paard , een leermee s ter ? !

Dankzij haar paard, Porné, kwam Noora in contact met body-awareness. “Het is mooi als je kan ontspannen in een rustige ruimte zonder stoorzenders, maar tijdens het werk met paarden moet je in connectie met jezelf kunnen treden ‘in de echte wereld’.”, vertelt Noora. Ze verplichten je om alle zorgen en stress los te laten en in het moment zelf te leven.

Finse mensen zijn over het algemeen erg gereserveerd en op sociaal vlak nogal onhandig. Eens deze mensen zich openstellen, zijn ze goudeerlijk. In Amerika zijn de mensen steeds heel vriendelijk, maar toch ondervinden ze moeilijkheden om hun innerlijk gevoel volledig bloot te geven. Australiërs zijn heel gemoedelijk

“Paarden helpen ons in het worden van human beings, in plaats van human doings.”

57

Klaartje van steen met haar paard tijdens een les van Noora

N o o ra’s reis

“Paarden zijn geduldige en liefdevolle leermeesters. Ze laten ons zoveel liefde, respect en verbondenheid zien.” Ze tonen zoveel vertrouwen en kijken door de beschermende maskers die we opzetten. Paarden geven niet om ego’s, ze houden van een simpel, puur hart en goede bedoelingen.

Al haar hele leven voelt Noora een bepaalde aantrekking tot de natuur. Dankzij haar paard leerde ze al over de tijdloosheid van het leven, onzelfzuchtige aanrakingen, rustige ademhalingen en loslaten. Ze leerde zich bewust te zijn van zichzelf en haar omgeving. Ze beschrijft haar paard als een zen-master, telkens wanneer ze verloren liep in haar gedachten wees hij haar weer de juiste weg.

“Wanneer we een paard de kans geven om zichzelf te zijn, laten ze ons de schoonheid van tijdloosheid zien.”, stelt Noora vast. Paarden leren mensen, door respect en vriendschap, intens te genieten van het moment. Ze leiden mensen terug naar de essentiële wijsheid van het leven waar we geluk, rust, kracht en voldoening vinden.

“Ik heb geleerd om aan te moedigen, maar niets te forceren. Ik heb het dieper deel van het lichaam leren ontmoeten en waarderen.”

Omdat paarden steeds zo down-to-earth zijn, leren ze ons dat we ons ego nooit mogen strelen. Wanneer we teveel bezig zijn met ons imago en het imponeren van anderen vergeten we te zijn. “Paarden helpen ons in het worden van human beings, in plaats van human doings. Het enige wat we moeten doen is loslaten en ons laten leiden door het paard.”

Toen ze de leeftijd van 26 bereikt had, werd ze ziek. Tot die tijd dacht ze steeds heel energiek en positief geweest te zijn, maar in werkelijkheid was ze al die jaren weggelopen van wat haar lichaam probeerde te vertellen.

Na een periode van negativiteit en het ontkennen van wat haar zwak lichaam haar wou vertellen, nam ze het heft weer in eigen handen. “Ik besloot om mijn houding te veranderen en dankbaar te zijn om het feit dat ik mijn gezondheid zelf kon verbeteren, als ik maar moeite deed en luisterde naar mijn lichaam.”, vertelt ze met een beetje trots in haar ogen.

Ze startte een zeer gelimiteerd dieet en maakte enkel nog beslissingen die haar lichaam en ziel ten goede kwamen. Geen makkelijke stap, maar Noora zag geen andere optie. Het was de enige

Klaartje van steen met haar paard tijdens een les van Noora

58

“Ik kon niet meer vluchten voor mezelf en moest mijn zwakheden onder ogen komen.” manier waarop haar lichaam goed bleef functioneren. “Als ik nu terugdenk aan die periode, dan ben ik blij dat het toen zo slecht met me ging. Zo kwam ik in contact met een diepere, bewustere manier van leven. Wie had ooit gedacht dat dit mijn leven zo hard zou veranderen?”

“Ik kon niet meer vluchten voor mezelf en moest mijn zwakheden onder ogen komen. Dat heeft me uiteindelijk gebracht tot wat ik wou doen met mijn leven. Namelijk: de wijsheid van paarden bestuderen. In 2006 liet ik alles achter me en verhuisde samen met mijn paard naar Nederland, klaar voor een nieuw begin.”

Vijf jaar lang was ze student bij Klaus, nadien ging haar reis verder zonder zijn ondersteuning. Janice Redman, een virtuoos als het op bewuste lichaamsbewegingen aankomt, was Noora’s volgende stop.

“Alles wat ik voorheen geleerd had zag ik nu in een hele andere dimensie.

Janice heeft de kennis en het gevoel van het menselijk lichaam, een enorme wijsheid. Ze zag en voelde meteen het verschil wanneer iemand ‘zomaar’ een oefening uitvoerde of wanneer iemand op een dieper niveau in connectie met zichzelf trad.

Noora volgde lessen bij Klaus Ferdinand Hempfling. “Alles wat ik voorheen geleerd had zag ik nu in een hele andere dimensie. Klaus is een meester in aanwezigheid, bewustzijn, kalmte, flexibele kracht en intuïtie. Hij leeft in een ander niveau, het was onmogelijk om het ‘gewoon’ allemaal te leren.”

Doorheen de jaren, met behulp van haar paard en alle wijze mensen die haar kruisten op haar pad, was Noora eindelijk in staat om alle onnodige lagen van haar bestaan af te pellen en zich te ontplooien tot het pure wezen dat ze nu is. “Ik heb geleerd om aan te moedigen, maar nooit iets te forceren.

Ik heb het dieper deel van het lichaam leren ontmoeten en waarderen. Bovenal heb ik rust gevonden in het leven.”

Spiritueel gezever Tijdens het lesgeven over de hele wereld, leerde Noora reeds ontelbaar veel mensen kennen. Allemaal dragen ze een andere emotionele of fysieke last met zich mee die hen beperkt in het leiden van een gelukkig leven. Met behulp van zachte (dans)bewegingen leren deze mensen zichzelf te ontmoeten op een ander niveau. Een niveau van lichtheid, relaxatie en vrijheid voor het lichaam.

Stapje voor stapje leren deze mensen op een andere manier te gaan leven. Spiritueel gezever of niet, feit is dat mensen over de hele wereld zich geholpen voelen met deze oefeningen en andere levensstijl. Het proberen waard denk je niet?

59

60

GOR DET SELV Doe het zelf

61

62

niet voor

muurbloempjes

63

Het is weer zover, het fese tivalseizoen komt eraan en wat staat nu leuker op je hoofd dan een zelfgee maakte bloemenkroon?

Bij ons is het fenomeen vooral bekend omdat het in grote hoeveelheden te koop is bij allerlei buitene landse winkelketens. Wil je net dat tikkeltje ane ders zijn dan iedereen die een valse bloemenkrans draagt? Get your ass toe gether en knutselen maar!

In Zweden is het fenomeen reeds langer bekend. Het traditionele feest, ‘Mid Summer Eve’, wordt elk jaar op dezelfde manier gevierd.

Het is een van de grootste feesten in de Scandinavische landen, omdat het einde van een lange winter gevierd wordt.

Oorspronkelijk dient het feest om de geboortedag van Johannes De Doper te eren, maar het is uitgegroeid tot een bredere betekenis.

Het vieren van de natuur en het begin van een periode met meer licht. Meibomen worden versierd met bloemen, steden worden achtergelaten, families en vrienden komen samen in de natuur en er wordt traditionele kleding gedragen.

Mannen, vrouwen, jong en oud, allemaal dragen ze bloemenkransen op hun hoofd. Geen haar op hun hoofd dat eraan denkt om een kroon van valse bloemen te gaan kopen wanneer de natuur je zoveel mooie échte bloemen biedt. Ben je benieuwd hoe je op een eenvoudige manier zelf zo’n krans maakt? Kijk dan snel verder!

1

Duik in het welkbekend rommelkot van je vader of grootvader en ga op zoek naar stevige basis voor je kroon. Wij kozen voor plooibare ijzerdraad.

Ga op zoektocht in omliggende velden, straatkanten en weilanden naar leuke bloemetjes. Vind je het net als wij zonde om zoveel natuur te plukken? Kies dan voor een bloemenwinkel en ga een leuk boeketje rozen of andere mooie bloemen kopen die je kan gebruiken. Welke bloemen je ook kiest, zorg dat de steeltjes nog een zes à zeven centimeter lang zijn.

3

Je wil natuurlijk ook een beetje groen tussen de bloemen op je hoofd. Zoek wat subtiel opvulsel om tussen de opvallendste bloemen te steken. Dit kan je zowel in de natuur doen, als in de bloemenwinkel.

Heb je al het materiaal bij elkaar gesprokkeld? Leg dan alvast dit werkmateriaal klaar: een tang om de ijzerdraad mee op maat te maken, een plantenschaar om de bloemen van hun steeltjes te ontdoen en plakband/plantentape.

5

6

Bevestig de bloemen in een richting naar keuze door het steeltje van de eerste bloem voorzichtig rond de draad te wikkelen. Het steeltje van de volgende bloem kan je dan weer vast steken tussen het steeltje van de eerste bloem. Het punt waar beide bloemenstelen zich kruisen versterk je met de plakband of tape.

Stap 8: Ga zo door met alle grote bloemen, blijf de steeltjes over de draad wikkelen en zodat ze steeds een andere bloem op zijn plek houden.

9

4

Nu kan je officieel beginnen! Meet met de ijzerdraad de vorm van je hoofd, zorg voor voldoende extra ruimte, want wanneer de bloemen aan je krans bevestigt zijn wordt deze een beetje krapper. Laat bij het afknippen aan beide kanten nog ongeveer vijf centimeter extra vrij, dit om de draad aan elkaar te bevestigen.

Bevestig de draad aan elkaar door deze een paar keer over elkaar heen te draaien, alsof je met twee strengen vlecht. Hierover kan je nog een extra plakband/tape doen, zodat het zeker vast blijft zitten. Nadien kan je hier nog leuke lintjes aan bevestigen, ter extra versiering.

7

2

8

Nu is het tijd voor de afwerking: steek op de lege plekken wat groen / subtiele opvulling die je gekozen hebt. Dit kan je opnieuw doen door ofwel de steeltjes rond de resterende bloemenstelen te wikkelen of de door de kleine takjes tegen de draad te leggen. In beide gevallen worden de takjes met plakband of tape bevestigd.

Je bent nu klaar om gekroond te worden tot bloemenkoningin van de festivalweide. Laat die flower power maar shinen

64

10

Stap 1

Stap 4

Stap 7

Stap 2

Stap 5

Stap 8

65

Stap 3

Stap 6

Stap 9

66

Wil je graag een stukje natuur in je kamer brengen zonder dat je steeds schrik moet hebben dat je planten verwelken? Houd je van een simpel en origineel decoratiestuk? Dan is volgene de gOr det selv echt iets voor jou.

1 3

Trek er weer op uit in de natuur. Pluk mooie, subtiele bloemetjes.

Bijvoorbeeld: boterbloemen, madeliefjes, viooltjes,… Ook bloemblaadjes van bijvoorbeeld tulpen of rozen kunnen een leuk effect geven.

Zorg voor een oud boek of magazine waar niets meer mee gedaan word. Voorzichtig leg je enkele bloemetjes tussen de pagina’s. Sluit het boek/magazine voorzichtig en dan is het wachten geblazen.

(Het drogen van de bloemen duurt minstens zo’n één à twee dagen.)

Ga op zoek naar een fotokader, zo groot of klein als je zelf wil. Vaak geeft het een leuk effect als het een oud kadertje is, je kan eventueel eens in de tweedehandswinkel gaan snuffelen.

Bedenk wat een leuke achtergrond zou kunnen vormen voor je bloemetjes. Hou je van een leuk contrast, dan kan je gaan voor een felle effen achtergrond. Ben je meer voor wat mysterie, of probeer je graag eens wat anders? Dan kan je kiezen voor een blad uit een vergeeld boek of een oude krant, een papier met koffie- of brandvlekken kan ook leuk staan!

5

2

Laat je verbeelding en creativiteit de vrije loop en plaats de bloemen net zoals jij wilt in het kadertje. Dit doe je op dezelfde manier als het plaatsen van een foto in een kader. En je nieuwe decoratiestuk is klaar. In no time is je niewe decoratiestuk klaar. Zo haal je tóch een beetje natuur binnen, ook al heb je geen tijd om voor gezonde, levende planten te zorgen.

67

4

colofon

68

Redactie Dyonisa Van de velde Maaike Vermeir katy goelen

vormgeving Dyonisa Van develde Maaike Vermeir Katy Goelen

Fotografie Dyonisa van develde Maaike Vermeir Katy Goelen

Drukkerij Papyrys printing Industriezone d’Helst 1 9280 Lebbeke

69

70

Jaargang 1 — Juni 2016

€ 6,95