Δεν παίζουμε. Συνδιαμορφώνουμε ένα σχολείο Δημοκρατικό!

ΔΕΝ ΠΑΙΖΟΥΜΕ. ΣΥΝΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΜΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ!

Προτάσεις για βιωματικό εργαστήριο για την έναρξη μιας ενδιαφέρουσας ενδοσχολικής αναζήτησης

Γύφτουλα Γεωργία M.Ed., Eκπαιδευτικός Aγγλικής γλώσσας Πολυχρονάκης Γρηγόριος M. Ed., Eκπαιδευτικός 3ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου

"Η Δημιουργικότητα και η Καιν οτομία στην Εκπαιδευτική Πράξη: με αφετηρία τη μακρόχρον η εμπειρία των Πειραματικών & Πρότυπων Σχολείων " Αθήν α, 2 - 4 Νοεμβρίου 2018

ΣΤΟΧΟΙ ● να πλησιάσουν μέσα από το παιχνίδι δύσκολα θέματα και να αποκαλύψουν όλες τις πλευρές της σχολικής ζωής και τον τρόπο που αυτές συμμετέχουν στην επίτευξη της δημοκρατικής κουλτούρας σε έναν σχολικό οργανισμό

● να εμπλακούν σε συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του σχολείου που ονειρεύονται ● να αναζητήσουν μέσα από τον εποικοδομητικό διάλογο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Δημοκρατικού Σχολείου

● να κατανοήσουν τα δομικά στοιχεία του Δημοκρατικού Σχολείου και να μεταφέρουν στο δικό τους περιβάλλον πληροφορίες και τεχνικές που θα αποκομίσουν

“Ζητήματα που εγείρουν δυνατά συναισθήματα και διχάζουν τις απόψεις μιας κοινότητας ή της ευρύτερης κοινωνίας.”(Teaching controversial issues, CoE, 2015)

Μια καυτή πατάτα στα χέρια μας! ◦ Σχολικός εκφοβισμός, έμφυλη βία ◦ Αντιμετώπιση ακραίων πολιτικών πεποιθήσεων από μέλη της σχολικής κοινότητας με εμφανείς προεκτάσεις στη λειτουργία του σχολείου

◦ Αύξηση μεταναστευτικών ροών που επηρεάζουν τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού και γεννούν αντιδράσεις όπως η ένταξη παιδιών προσφύγων στο ελληνικό σχολείο ◦ Αύξηση ποσοστού παιδιών μονογονεϊκών ή άλλου τύπου οικογενειών ◦ Εκσυγχρονισμός διδακτικών μεθόδων και προσεγγίσεων σε μια εποχή με λιγοστές επενδύσεις στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών

◦ Η ένταξη των τεχνολογιών και οι αλλαγές που φέρνουν στη σχολική πραγματικότητα ◦ Οι σχέσεις γονέων και εκπαιδευτικών ◦ Η ισότιμη εκπροσώπηση όλων των κοινωνικών ομάδων στα συλλογικά όργανα μιας σχολικής κοινότητας

◦ Το σχολείο και η διασύνδεσή του με την κοινωνία ◦ Ιδιωτική πρωτοβουλία στο σχολικό περιβάλλον

Η Εκπαίδευση για τη Δημοκρατία σήμερα ◦ Το σκηνικό του κόσμου στον 21ο αι. – Ευκαιρίες και απειλές

◦ Το σχολείο ως χώρος εκτός του σπιτιού που προσφέρει πραγματικές εμπειρίες ζωής και μπορεί να καλλιεργήσει την αίσθηση του ανήκειν σε μια κοινότητα (Torney-Purta & Barber, 2005) ◦ Το σχολείο ως πάροχος τυπικής εκπαίδευσης σε θέματα Δημοκρατικής Παιδείας και καλλιέργειας κριτικής σκέψης ◦ Η μεταρρυθμιστική δύναμη της εκπαίδευσης “ …. schools as communities which promote learning and can foster students’ culture for participation in civic activities later on in their adult life” (Biesta, 2011) ◦ Οι εκπαιδευτικοί σε ρόλο μεταρρυθμιστή (“transformative intellectuals” ,Giroux & McLaren 1986, “Democracy advocates” ,Aronowitz & Giroux, 1985)

Ορίζουμε το Δημοκρατικό Σχολείο «Ζώντας μαζί ως ίσοι σε πολιτισμικά ποικιλόμορφες δημοκρατικές κοινωνίες» Ένα μοντέλο των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τη συμμετοχή στη δημοκρατική κουλτούρα https://rm.coe.int/prems-141417-grc-2508-competences-for-democratic-culture-8520-couv-tex/168078f263

Οι πυλώνες του Δημοκρατικού Σχολείου Περιοχές ενδιαφέροντος και παράλληλης καλλιέργειας από ΟΛΟΥΣ τους εμπλεκόμενους:

◦ Διδασκαλία –Μάθηση: 1. Το αναλυτικό πρόγραμμα ενσωματώνει κατάλληλες διδακτικές μεθόδους και υιοθετεί προσεγγίσεις της δημοκρατικής παιδείας και του σεβασμού για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

2. Η ανάθεση εργασιών είναι προσεκτικά δομημένη και στοχεύει στην καλλιέργεια δημοκρατικών αξιών και το σεβασμό στα Ανθρώπινα Δικαιώματα 3. Η ίδια η διδασκαλία αποτελεί από μόνη της ένα μάθημα Δημοκρατίας (ρόλοι εκπαιδευτικού-μαθητή)

◦ Διακυβέρνηση: 1. Η σχολική κοινότητα οργανώνεται γύρω από δημοκρατικούς κανόνες 2. Οι σχέσεις των μελών διέπονται από σεβασμό στο διαφορετικό και ανεκτικότητα 3. Οι συγκρούσεις επιλύονται ειρηνικά μέσω της συνεργασίας των μερών

◦ Κουλτούρα και πνεύμα συνεργασίας με την κοινότητα: 1. Όλα τα μέλη της κοινότητας έχουν ενεργό δράση στη δημόσια ζωή 2. Υπάρχουν εμφανείς πρωτοβουλίες συνεργασίας με τις τοπικές αρχές 3. Το σχολείο συμμετέχει σε τοπικές εκδηλώσεις και προγράμματα με δημοκρατικό προσανατολισμό

Υφαίνοντας το δικό μας ιστό ◦ Αναμενόμενο αποτέλεσμα: να γίνει αντιληπτή η αλληλεπίδραση των βασικών πυλώνων του Δημοκρατικού Σχολείου (20 λεπτά) - Με έναυσμα πραγματικά περιστατικά (τίτλοι δημοσιευμάτων) από τη σχολική ζωή και ένα κουβάρι χρωματιστή κλωστή οι συμμετέχοντες καλούνται να αποτυπώσουν τις διασυνδέσεις και τη συμμετοχή των διαφορετικών πτυχών του σχολικού περιβάλλοντος στη διαμόρφωση μιας δημοκρατικής κουλτούρας.

Το πόκερ του Δημοκρατικού Σχολείου ◦ Αναμενόμενο αποτέλεσμα: να προβληματιστούν πάνω στις βασικές αρχές του Δημοκρατικού Σχολείου (30 λεπτά) - Με χρήση του δομημένου διαλόγου (debate) και τους κανόνες ενός παιχνιδιού, οι συμμετέχοντες παίζουν σε ομάδες με κάρτες (Cards for Democracy) και αποφασίζουν ποιες από αυτές θα παραμείνουν σε ένα ειδικά διαμορφωμένο πλαίσιο και σε συγκεκριμένη θέση ανάλογα με τη σημασία τους για το δημοκρατικό πλαίσιο αρχών.

Ο Eπιθεωρητής έρχεται! ◦ Αναμενόμενο αποτέλεσμα: να εξοικειωθούν με την αναγνώριση των προβληματικών περιοχών σε ένα σχολικό περιβάλλον και να είναι σε θέση να προτείνουν διορθωτικές επεμβάσεις (60 λεπτά) - Οι συμμετέχοντες εργάζονται σε ομάδες και καλούνται να οργανώσουν ένα σχέδιο δράσης σε συγκεκριμένο τομέα (εγκαταστάσεις/υλικοτεχνική υποδομή, θεωρίες και τεχνικές μάθησης, σχέσεις με την τοπική κοινωνία, διεύθυνση του σχολείου) έτσι ώστε αυτός να συμβάλλει στη βελτίωση του δημοκρατικού αποτυπώματος του σχολείου. Μετά την αποτύπωση των ενεργειών σε χαρτί, ένας από κάθε ομάδα αναλαμβάνει το ρόλο του Επιθεωρητή και προσπαθεί να ανακαλύψει παραλείψεις στο πλάνο δράσης μιας άλλης ομάδας. Στο τέλος γίνεται παρουσίαση, συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων.

Το παζλ μιας δημοκρατικής σχολικής κοινότητας ◦ Αναμενόμενο αποτέλεσμα: να αποτυπώσουν το προσωπικό τους όραμα για το Δημοκρατικό Σχολείο (45 λεπτά) - Με βάση τη μέθοδο της συνεργατικής συναρμολόγησης (jigsaw method) οι συμμετέχοντες καλούνται να δημιουργήσουν το παζλ που απεικονίζει ένα σχολείο προσανατολισμένο στις Δημοκρατικές Αξίες και που πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή από την αρχή μιας σχολικής χρονιάς.

Αναστοχασμός

Αποτίμηση της προσπάθειας

Το σχολείο μου σαν ένα δέντρο

Sociocratic method -Κοινωνιοκρατία

Από το σχολείο που ξέρουμε στο σχολείο … των κύκλων! https://www.youtube.com/watch?v=zdHNbQko6ZI

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ◦ Council of Europe (2007). Democratic governance of schools, Council of Europe, Strasbourg: https://rm.coe.int/democratic-governance-of-schools/16804915a4 ◦ Council of Europe/The European Wergeland Centre (2014), Democracy in the making: good practices from five years of Regional Summer Academies “Democracy at school and human rights in action”, Huddleston T. (ed.): www.theewc.org/Content/Library/ResearchDevelopment/Project-documents-and-reports/Democracy-in-the-Making ◦ Learn to Change https://www.learntochange.eu/ ◦ Living Democracy https://www.living-democracy.com/el/

◦ The European Democratic Education Community https://www.eudec.org/ ◦ The Institute for Democratic Education in America http://www.democraticeducation.org/ ◦ The Australasian Democratic Education Community http://adec.edu.au/ ◦ Wondering schools http://www.wonderingschool.org/

Το ιστολόγιο του σχολείου μας http://3dimzografou.blogspot.com

Η δημόσια κυψέλη του Προγ/τος Erasmus+ https://e-me.edu.gr/groups/3dimzografou2018

juliegy@yahoo.gr