» Y›l: 19 • Say›: 140 • 6.50 Tl • ARALIK 09 «
!"#$#%&'()$*+,-%-.&,!/#0!/#,()111 !" !"#$%"&'%"()*&+%,*-*)(./*&-%)0"%/&-#,#"#1"%,0/&-#,#2$%"&3*"(1(2"*,(/(&4*$)*-"*2*-&%40/%&5678& 89-*22*""(-& 8:4*"(& ;*,;*<*$(/4*& (=)(>%;& 4#>%?("*@*-"*,(& -:/#"%,& (;(/& & ;:-& 4%=%& 3*/(1& ?(,& %"%/4%&=(A2*)&<*,*@*B(AC !& 5678& 89-*22*""(-& 8:4*"(./4*& DE%"01%/"%,0/& FG/*)(2(H& -,()*,(/(& 4*$)*-"*>*@*-& *B()(2& I,:3! ,%2"%,0&>%I201&:"4#B#2#A&(1?(,"(-"*,(&4:B,#")#$#/4%&4*<,*>*&%"0/201)0,C !& 5B()(2&I:,)JG>929A*&K/$%/&'%>/%-"%,0&*B()(2"*,(&L*22#A&MNNO&)%,(=(&()(?%,(>"*&4%=("&*4("2(1)(,C !& 5B()(2&I:,)JG>929A4*&:"2%>%/P&(=)(>%;&4#>4#B#2#A&4(B*,&*B()(2&?%1"0-"%,0/4%&4%&(1?(,"(-"*,(! 2(A&4*<%2&*4*@*-)(,C
#2342&546247849:&!;<=<>8?9< !"
&
5-:/:2(-&',(A&Q,)%20/4%&K/$%/&'%>/%-"%,0&FG/*)(2(R& S")*,/%)(J&T),%)*U(&V&!>3#"%2%"%,0
!"
Y#>3#$%"&^*-%"0&_(4*,"(-&
!&& K/$%/&Y%<,%/010&<*&8:)(<%$>:/&FG/*)(2(
!& K/$%/&'%>/%-"%,0&FG/*)(@("(B(&W*"(1(2&X,:3,%20&
!&& X*,J:,2%/$&Y*B*,"*/4(,2*4*&5)-(/"(-
!& K/)*,%-)(J&X*,J:,2%/$&Y*B*,"*/4(,2*&!>3#"%2%"%,0
!&& T),%)*U(-&5B()(2&FG/*)(2(
!& X*,J:,2%/$& Y*B*,"*/4(,2*& T($)*2(/*& Y%>%"0& Z@,*)"*/4(,2*& 8:4*""*,(&V&!>3#"%2%"%,0
!&
!& T),%)*U(-&&K/$%/&'%>/%-"%,0&FG/*)(2(
L%-024%&F%,%)0@0"0-&&
!&& L%-024%1"0-
!& L%-4(,[L%/02%&\49""*/4(,2*&T($)*2"*,(
!" '%2#& '#,#2"%,0& K;(/& 89-*22*""(-& '9")9,9/4*& T),%)*U(-& K/$%/& '%>/%-"%,0&]("(/;&W*"(1)(,2*&5B()(2(&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&& !&
'%2#&'#,#2"%,0&(;(/&89-*22*""(-&'9")9,9/4*&K"*)(1(2&]*@*,("*,(
!" K"*)(1(2&]*@*,("*,(/(/&W*"(1)(,("2*$(&`\A*""(-"*&!"#$%"&'%"()*&& & +%,*-*)(/*& -%)0"%/& -#,#"#1"%,0/& I,:U*& 3,#I"%,0/%& >G/*"(-& :"%,%-& =%A0,"%/2%-)%40,Ca
78*&*9'3#("1:$'1%((*;)*#'*0'3#*((248#<'&<5<%21(+3#,30'3;&*#*'930&32*#/
!"#$%&$'$()*'+*(*,*%-(.../01'23#/4#+(12#35*%*(6*"1#3&(323)*'*#5*%*6/
‹Ç‹NDEK‹LER
5 6
Sf.32 “Bilim ve sanat bir kuflun iki
Editörden KÜLTÜR VE SANATTA YÖNET‹M KAL‹TES‹
Prof. Dr. Ali R›za Kaylan KalDer Yönetim Kurulu Baflkan›
10 30
Dosya / Kültür ve Sanat
Ulusal Kalite Ödülü
kanad› gibidir. O iki kanad› kullanan toplumlar uçar ve özgür olurlar” Sunay Ak›n Sf.16
Baflar› Öyküsü • Tenor Bülent Bezdüz
32
Ulusal Kalite Ödülü • Borusan Lojistik • ‹DO A.fi. • Eskiflehir Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar›
Hastanesi
38
Ulusal Kalite Hareketi
Bayer
40
D›fl De¤erlendirme Hizmeti
Accor Services
42
E¤itim • Uluda¤ Üniversitesi Gemlik As›m Kocab›y›k Meslek Yüksekokulu • ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi • Çelebi Turizm
46
Baflar› Öyküsü
LRQA ile standartlar
“‹fl Güvencesi” denetim yaklafl›m› ile geliflime do¤ru yol almak Bahar fien - LRQA ‹fl Gelifltirme Müdürü
50
GençKal
54
Haber
Sf.30
• TMME - 2009 y›l› 3. çeyrek sonuçlar› aç›kland› • Autoliv - “Kalite Haftas›” gerçekleflti, kalite anlay›fl› yat›r›mlar› h›zland›
58 62 64
4
fiube Haberleri Üyeler Abonelik
GençKal ilk etkinli¤ini gerçeklefltirdi
Sf.50
ED‹TÖRDEN KalDer Ad›na Sahibi: Genel Yay›n Yönetmeni ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü: Yay›n Kurulu:
Yay›n Yönetmeni:
Prof. Dr. Ali R›za Kaylan
Neslihan Gök neslihan.gok@kalder.org
Prof. Dr. Ali R›za Kaylan Hamdi Do¤an ‹rfan Onay Neslihan Yeflilyurt Vedat Çakmak Serra Sönmez serra.sonmez@konakmedya.com
Haber Merkezi:
Gülizar Büyükkara gulizar.buyukkara@konakmedya.com
Grafik Tasar›m:
Aktan Akmefle aktan.akmese@konakmedya.com Emre Alptekin emre.alptekin@konakmedya.com
Foto¤raf: ‹dare Merkezi:
Yap›m:
Bask›:
Muhsin Ergün - muhsin@muhsinergun.com Onur K›l›ç - onurkilic6@gmail.com Türkiye Kalite Derne¤i (KalDer) Centrum ‹fl Merkezi, Ayd›nevler Sanayi Cad. No: 3 Küçükyal› 34854 ‹stanbul Tel: 0 216 518 42 84 Faks: 0 216 518 42 86 www.kalder.org kalder@kalder.org Konak Biliflim Teknolojileri ve Kültürel Ürünler Tic. A.fi. Abbasa¤a Mah. Y›ld›z Cd. No: 21 Befliktafl / ‹stanbul Tel: 0212 236 23 10 SCALA, Bas›m, Yay›m, Tan›t›m San. ve Tic. Ltd. fiti. Tel: 0212 281 62 00 Faks: 0212 269 07 34 Yay›mlanan yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir. Yay›nlanan yaz›lardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. Önce Kalite Dergisi Türkiye Kalite Derne¤i taraf›ndan ayda bir yay›mlan›r. Ulusal-Türkçe-Ayl›k-‹lmi ISSN: 1301-4978
Sürdürülebilir bir toplum için…
Neslihan Gök
18. Kalite Kongresi, 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde ‹stanbul Lütfi K›rdar Kongre ve Sergi Saray›’nda gerçeklefltiriliyor. “Sürdürülebilir Topluma Dönüflüm - Yeni ‹fl Yapma Biçimleri” ana temas›yla düzenlenen 18. Kalite Kongresi’nde Finlandiya eski Baflbakan› Esko Tapani Aho, yar›iletken üretimi ve günefl enerjisi alan›nda 70’den fazla patent sahibi, günefl pilleri için yüksek verimlilikli ince film teknolojisini gelifltiren ve bu katk›larla NASA’dan yenilikçilik ödülü alan Dr. Bülent Baflol ve video konferans ortam›nda Peter Senge özel konuflmac› olarak yer alacaklar. Türkiye Kalite Derne¤i bünyesinde sürdürülebilir kalk›nma do¤rultusunda gerçeklefltirilen giriflim, proje ve etkinliklere de k›saca bakt›¤›m›zda her fleyden önce sürdürülebilir kalk›nma kavram› KalDer’in misyon, vizyon ve de¤erlerinin özünde vard›r. 2009 y›l›nda bu yap› daha aç›k bir flekilde tan›mlanm›flt›r. KalDer’in referans olarak kulland›¤› EFQM Mükemmellik Modeli, Küresel ‹lkeler Sözleflmesi do¤rultusunda düzenledi¤i etkinlikler, oluflturdu¤u “Yönetimde Kad›n Erkek Eflitli¤i” platformu, EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) çerçevesiyle ilgili e¤itim ve giriflimler ve 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde düzenlenecek 18. Kalite Kongresinin “Sürdürülebilir Topluma Dönüflüm-Yeni ‹fl Yapma Biçimleri” temas›, sürdürülebilirlik olgusunun KalDer için önemini aç›kca ortaya koymaktad›r. Bu say›da dosya köflemizde keyifle okuyabilece¤iniz ve sizlere katma de¤er sa¤layaca¤›na inand›¤›m›z birçok isim var: “Ekonomik büyüme için en önemli potansiyelimizin enerji verimlili¤ini” oldu¤unu vurgulayan TÜS‹AD Baflkan› Arzuhan Do¤an Yalç›nda¤, “Kurumsal yönetim ilkeleri sayesinde risklerin öngörülebilece¤ini” söyleyen Yap› Kredi Yönetim Kurulu Baflkan› Tayfun Bayaz›t, “Finansal krizin çözümü, yönetim kalitesinin art›r›lmas›nda yat›yor” diyen Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Örgütü Yöneticisi Edward Donelan, “Küresel baflar›n›n sürdürülebilir kalk›nma anlay›fl›ndan geçti¤ini” belirten KalDer Yönetim Kurulu Üyesi Sami Erol, “Kültür ve bilinç artt›kça, sürdürülebilir topluma dönüflüm mümkün olacakt›r” diyen ‹fl Dünyas› ve Sürdürülebilir Kalk›nma Derne¤i Baflkan› Mehmet Göçmen, “‹zmir’in ‹NOV‹Z sayesinde uluslararas› Ar-Ge merkezi olaca¤›n›” vurgulayan TASSA Baflkan› Prof.Banu Onaral, “Avrupa’n›n Do¤u Asya’dan ö¤renece¤i çok fley var” diyen Aachen Üniversitesi’den Prof.Dr. Björn Paape ve sürdürülebilirlik konusunda medyay› ele alan Galatasaray Üniversitesi Ö¤retim Üyesi Alican Tural›... Ayr›ca sürdürülebilirlik konusunda baflar› göstermifl de¤erli kurulufllar›m›zdan ald›¤›m›z röportajlar›, KalDer e¤itim iflbirliklerini ve Ulusal Kalite Hareketi köflemizi bu say›m›zda sizlere sunuyoruz. Siz de¤erli okuyucular›m›zla “Sürdürülebilirlik” konusunu tart›flaca¤›m›z 18. Kalite Kongresi’nde görüflmek dile¤i ile… Sevgiler, Neslihan Gök
Kurumsal Sponsorlar
5
GÖRÜfi
KÜLTÜR VE SANATTA YÖNET‹M KAL‹TES‹
“Gerçek yurtseverlik, bu topraklarda yo¤rulmufl tüm kültür de¤erlerini benimseyebilmek, bizden önce bu topraklarda yaflam›fl insanlara yak›n hissedebilmektir. Ayn› potada eriyerek bugüne gelen kültür de¤erlerini sahiplenebilmek ve ya¤malanmas›na göz yummamakt›r”
K
ültür ve sanat, yaflam kalitemiz için ne ölçüde önemlidir? Bu soruyu yan›tlamadan önce kültür ve sanat sözcüklerini k›saca tan›mlayal›m. Türk Dil Kurumu, kültür (ekin, hars) sözcü¤ünü tarihsel, toplumsal geliflme süreci içinde yarat›lan bütün maddi ve manevi de¤erler ile bunlar› yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullan›lan, insan›n do¤al ve toplumsal çevresine egemenli¤inin ölçüsünü gösteren araçlar›n bütünü olarak tan›mlar. Baflka bir deyiflle, bir topluma veya halk toplulu¤una özgü düflünce ve sanat eserlerinin bütünüdür. Sanat ise bir duygu, düflünce, tasar› ya da güzellik anlat›m›nda kullan›lan yöntemlerin tümü ve bu anlat›m sonunda eriflilen üstün yarat›c›l›kt›r. ‹nsanlar›n gereksinimleri, ABD’li psikolog Abraham Maslow taraf›ndan ortaya at›lm›fl “‹htiyaçlar Hiyerarflisi” kuram›na göre befl katmana ayr›lm›fl bir piramid fleklinde gösterilmifltir. Bu katmanlar afla¤›dan yukar›ya do¤ru, fizyolojik, güvenlik, sevgi, sayg›nl›k ve kendini gerçeklefltirme gereksinimleridir. Hava, su, g›da gibi yaflam için olmazsa olmaz temel gereksinimler, piramidin taban›nda fizyolojik katman› oluflturur. Hemen üzerinde güvenlik katman› ise sa¤l›k, ifl, maddi olanaklar gibi bireyin gelece¤e güvenle bakmas›n› sa¤layan ögeleri içermektedir. Üçüncü katman sosyal boyuttur. Arkadafll›k, dostluk iliflkileri, ait olma duygusu, duygusal ba¤l›l›k bu
6
katmanda yer almaktad›r. Sayg›nl›k katman›, tan›n›rl›l›k, de¤er verilmek, içinde yaflad›¤› toplumun sayg›s›n› kazanmak gereksinimidir. Bireyin özgüven ve özsayg›s›n› yükseltir. En üst katman ise bireyin kendini gerçeklefltirme gereksinimidir. Bireysel geliflim ve olgunlaflma için son derece önemli olan yarat›c›l›k, sorun çözme yeteneklerini gelifltirme bu düzeyde gerçekleflir. Kültür, sanat etkinliklerine odaklanmak için ilk dört katman›n önemli ölçüde afl›lmas› gerekir. Çünkü Maslow’a göre belirli bir kategorideki gereksinimler tam olarak karfl›lanmadan bir üst düzeydeki gereksinimler öncelik kazanmaz. Örne¤in aç olan bir insan›n, kitap okumak yerine karn›n› doyurmaya öncelik vermesi do¤ald›r. Ya da iflsiz bir insan›n, kültür sanat etkinliklerini izlemek yerine ifl aramaya odaklanmas› beklenir. Belirli bir katmandaki gereksinimlerin karfl›lanmas› durumunda kifli,
Prof. Dr. Ali R›za Kaylan
bir üst katmandaki gereksinimleri karfl›lamaya yönelecektir. Böylece kiflilik geliflme düzeyi de bir üst düzeye tafl›nacakt›r. Kültür ve sanat yarat›c›l›¤› besler, duygu ve düflünceleri tetikler. Kültürel bilinçlenme Gerçek yurtseverlik, bu topraklarda yo¤rulmufl tüm kültür de¤erlerini benimseyebilmek, bizden önce bu topraklarda yaflam›fl insanlara yak›n hissedebilmektir. Ayn› potada eriyerek bugüne gelen kültür de¤erlerini sahiplenebilmek ve ya¤malanmas›na göz yummamakt›r. Kültür varl›klar›m›z›n ne ölçüde fark›nday›z ve onlara gerçekten sahip ç›kabiliyor muyuz? Bu soruyu yan›tlarken, kültür zenginliklerimize k›saca göz atal›m. Anadolu 11. yüzy›ldan itibaren Türklerin anayurdudur. Ancak Anadolu, tarih öncesi ça¤lardan beri birçok medeniyetin befli¤i olmufltur. Çatalhöyük, Çayönü, Hac›lar, Truva gibi yeryüzünün en eski yerleflkelerinden baz›lar› Cilal› Tafl Devri'nde Anadolu'da kurulmufltur. Anadolu Sümer, Asur, Hitit, Yunan, Lidya, Pers, Roma, Selçuklu, Osmanl›, gibi onlarca medeniyete ev sahipli¤i yapm›fl, yüzlerce dil ve lehçeyi ba¤r›nda bar›nd›rm›flt›r. H›ristiyanl›¤›n ilk do¤du¤u ve geliflti¤i topraklardan biridir. Do¤al olarak bu co¤rafyada etnik, dinsel ve kültürel çeflitlilik önemli bir zenginlik oluflturmaktad›r. Antik kentleriyle, tarihi an›tlar›yla, Türkiyenin her ça¤a iliflkin tarihi ve kültürel birikimi inan›lmaz düzeydedir.
Kendine özgü koleksiyonlar› ile dünyan›n say›l› müzeleri aras›nda yer alan Anadolu Medeniyetleri Müzesinde, Anadolu Uygarl›klar›, Paleolitik Ça¤dan bafll›yarak günümüze kadar Hititler, Urartular, Frigler, ‹yonya, Karia ve Likya, Lidya, Persler, Yunanl›lar, Roma, Bizans, Selçuklular ve Osmanl›lar kronolojik bir s›rayla sergilenmektedir. Tarihteki bilinen ilk yaz›l› bar›fl antlaflmas› Kadefl Antlaflmas›, M.Ö 1280 'de M›s›rl›lar ile Hititler aras›nda bugünkü Nevflehir topraklar›nda imzalanm›flt›r. Genellikle, çözümü zor bir sorunun kaba kuvvetle halledilmesi anlam›nda kullan›lan Gordion dü¤ümü, Büyük ‹skender'e atfedilen bir söylencedir. Büyük ‹skender, Gordion'a geldi¤inde (M.Ö.
Anadolu'nun en eski tanr›ças› Kibele ile bafllay›p, mitolojik ça¤lardan, Kurtulufl Savafl›na kadar bu topraklardan geçmifl uygarl›klar›, Tiyatro yazar› Güngör Dilmen Ben Anadolu adl› oyununda sunmaktad›r. Eserde Anadolu'nun anatanr›ças› Kibele, 2. Ramses'le zorla evlendirilen Hitit kraliçesi Puduhepa, bir ay› oynat›c›s›n›n k›z›yken Bizans imparatoriçesi olan Theodora, dünyan›n ilk kad›n tarihçisi Anna Komnena, Bizans'l› bir k›zken, Osmanl›'lar›n kurucusu Osman'›n gelini olan Nilüfer Hatun, Halide Edip Ad›var gibi kad›nlar›n yaflam öyküleri anlat›lmaktad›r.(1) Türkiyedeki Dünya Miraslar› UNESCO (Birleflmifl Milletler E¤itim, Bilim ve Kültür) taraf›ndan belirlenen
Diyarbak›r Kalesi ve Surlar›, Konya:Selçuklu Baflkenti, Alanya, Mardin Kültürel Peyzaj›, Edirne Selimiye Camii, ‹shak Pafla Saray›, Kekova, Afrodisias Antik Kenti, Antik Likya Yerleflimleri, Sagalassos Antik Kenti, Çatalhöyük Tafl Devri Yerleflimi, Perge Antik Kenti’nin de bulundu¤u 23 miras aday› da listede yer almak için beklemektedir. Kültürün ekonomik ve sosyal boyutunu ölçmek Kültür istatistiklerini toplamak ve y›llar içinde izlemek, bu alanda geliflimi sa¤layabilmek için ön kofluldur. Ölçülmeyen sistem gelifltirilemez. Kamu ve özel sektör olarak kültür ve sanata ayr›lan parasal kaynak, ilgili sektörlerde çal›flan insangücü, bireysel bütçemizden kültür
Kültür ve sanata karfl› duyarl›l›k, yarat›c›l›¤›n gelifltirilmesi, bütünsel yaklafl›m, tutarl›l›k, süreklilik, çok yönlülük, yayg›nl›k gibi temel ilkeler göz önüne al›nmal›d›r. Gerçek anlamda ça¤dafll›k, duyan, düflünen, yaratan, güzeli arayan bireylerden oluflan topluma dönüflümle mümkün olacakt›r. 334) dü¤ümü çözmeye çal›fl›r ama baflaramaz. Sabr› tükenince öfkeyle k›l›c›n› çekip dü¤ümü keser. Gordion'un kal›nt›lar› Ankara’n›n Polatl› ilçesi yak›n›ndad›r. Tokat'›n Zile ilçesindeki kalede bulunan kitabede yaz›l› ünlü “Veni, vidi, vici (Geldim, gördüm, yendim)” Latince özdeyifli, Julius Sezar Pontus'lulara karfl› kazand›¤› zaferin ard›ndan kullanm›flt›r. Bat› Edebiyat›'n›n ilk büyük eserleri say›lan ‹lyada ve Odysseia Destanlar›'n›n yarat›c›s› veya derleyicisi oldu¤u kabul edilen ‹yonyal› ozan Homeros M.Ö. 8. veya 9. yüzy›llarda Antik Anadolu'da yaflad›¤› kabul edilmektedir. Felsefenin ve bilimin öncüsü olarak adland›r›lan Milet’li Thales (M.Ö. 624 –M.Ö. 546), Tarihin babas› olarak an›lan Halikarnas’l› Herodot (M.Ö. 484 - M.Ö. 425), Dünyan›n ilk co¤rafyac›s› olarak bilinen Amasya’l› Strabon (M.Ö. 64 - M.S. 24), Antik Yunan Uygarl›¤›'n›n en önemli hekimlerinden ve eczac›l›¤›n babas› say›lan Bergama’l› Galen (129 201) Anadolu topraklar›nda yetiflmifl bilim insanlar›d›r.
kültürel ve do¤al varl›klardan oluflan Dünya Miraslar› Listesi'nde Nisan 2009 itibariyle 186 ülkeden 689'u kültürel, 176's› do¤al ve 25'i karma olmak üzere 890 Dünya miras› vard›r. Listede en çok dünya miras› olan ülke ise 43 mirasla ‹talya'd›r. UNESCO'nun 1972 y›l›ndaki genel konferans›nda haz›rlanan Dünya Do¤al ve Kültürel Miras› Koruma Antlaflmas›'n› imzalayan 175'ten fazla ülkenin korumay› garanti ettikleri an›t ve sit aras›ndan Dünya Miras› kriterlerine uygun bulunanlar listede yer almaktad›r. Liste, her y›l yeni adaylar›n listeye al›nmas› ve yeni ülkelerin anlaflmay› imzalamas›yla büyümektedir. Listede Türkiye’den Kapadokya ve Göreme Milli Park›, Divri¤i Ulu Camii ve Darüflflifas›, ‹stanbul'daki Tarihi Yerler, Hattuflafl: Hitit Baflkenti, Nemrut Da¤›, Pamukkale ve Hierapolis Milli Park›, Ksantos-Letoon, Tarihi Safranbolu fiehri, Truva Antik Kenti olmak üzere 9 Dünya Miras› yer almaktad›r. Ayr›ca aralar›nda Efes, Sümela Manast›r›, St. Nicholas Kilisesi, Harran ve fianl›urfa,
ve sanata ay›rd›¤›m›z para izlenecek temel göstergeler aras›nda yer almal›d›r. Kültür düzeyimizi alg›lamak için bir dizi soru akl›m›za gelmektedir: Her y›l ne kadar kitap yaz›l›yor, ne kadar okunuyor? Toplum olarak okuma al›flkanl›klar›m›z ne ölçüde de¤iflti? Üretilen sanat eserleri ne kadar? Bu alanda yarat›lan ekonomik de¤er nedir? Kültürel etkinliklere kat›l›m istatistikleri ne flekildedir? Sinema, tiyatro, bale, opera, konsere ne kadar gidiyoruz? Avrupa Toplulu¤unun kültür istatistikleri yay›n›ndan bir kaç göstergeyle, kültür ve sanata Avrupa düzeyinde verilen önemi vurgulamaya çal›flal›m (EuroStat, Cultural Statistics, 2007). Kültür sektöründe istihdam 2005 y›l›nda EU-27 ülkeleri için toplam 4.9 milyon kiflidir. Bu say› toplam istihdam›n yüzde 2.4’üdür. 2004 y›l›nda kitap, gazete, dergi yay›nlayan toplam 55.000 iflletmede 750.000 kifli çal›flmaktad›r. Avrupa toplulu¤unun ihraç etti¤i kültür ürünle-
7
GÖRÜfi ri (kitap, dergi, gazete, CD, DVD, sanat eseri, antika, müzik aletleri) 4700 milyon Avro, ithal etti¤i ise 3000 milyon Avrodur. Fark› al›rsak, Avrupa toplulu¤unun net kazanc› 1700 milyon Avrodur. Kültürel etkinliklere kat›l›m istatistiklerine bakt›¤›m›zda, 2007 y›l›nda son 12 ayda en az bir kez kat›l›m fleklinde verilen yüzdesel veriler, an›t ziyareti yüzde 54, sinema yüzde 51, müze yüzde 41, konser yüzde 37, kütüphane yüzde 35, tiyatro yüzde 32, bale, dans, opera yüzde 18 fleklindedir. Kültür sisteminin modellenmesi için baflka bir çal›flma, UNESCO Kültür ‹statistikleri Çerçevesi’dir. Oluflturulan model, kültürün ekonomik ve sosyal boyutunu ölçebilmek için bir s›n›fland›rma arac›d›r. Kültür alanlar› birer ekonomik sektör gibi düflünülerek, sunulan ürün ve hizmetlerin s›n›fland›r›lmas› yap›lmaktad›r. Önerilen modelde kültür çevrimi, yaratma, üretim, da¤›t›m, sergi/gösteri/aktarma, tüketim/kat›l›m olmak üzere befl aflamadan oluflur. Yaratma düflünce ve içeri¤in tasarlan›p ürüne dönüfltürülmesi, üretim ço¤altma ifllemi, da¤›t›m ise tüketiciye ulaflt›rmakt›r. ‹lk üç aflamaya örnek olarak bir müzik eserinin bestelenmesi ya da bir roman›n yaz›lmas› ve daha sonra ço¤alt›larak da¤›t›m kanallar›ndan müflteriye sunulmas›n› verebiliriz. Sergi ve gösteri müze, tiyatro, bale gibi yer ve zamana ba¤l› performanslard›r. Aktarma ise kuflaktan kufla¤a kültürel miras olarak aktar›lan bilgi ve becerileri içermektedir. Beflinci aflamada belirtilen tüketim ve kat›l›m ise kitap okuma, sergi gezme, TV izleme, festivalde dansetme gibi kültür ürününü izlemek veya aktif bir flekilde kat›larak yaflamakt›r. Kültür alanlar› ise 1. Do¤al ve Kültürel Miras; 2. Performans ve Kutlama; 3. Görsel Sanatlar ve El Sanatlar›; 4. Kitaplar ve yay›nc›l›k; 5. Görsel ve etkileflimli medya; 6. Tasar›m ve Yarat›c› Hizmetler; 7. Turizm; 8. Spor ve e¤lence olmak üzere 8 kategoride gruplanm›flt›r.
8
Kültür politikas› Avrupa Birli¤i, kültür politikas›n› olufltururken, Avrupa kültür gündeminde belirtilen amaçlar› üç maddede özetler (European Agenda for Culture in a Globalizing World, 10.5.2007): • Kültürel çeflitlilik ve kültürleraras› diyalo¤un özendirilmesi; • Büyüme ve istihdam için Lizbon Stratejisi çerçevesinde yarat›c›l›k için bir katalizör olarak kültürün özendirilmesi; • Avrupa Birli¤i'nin uluslararas› iliflkilerinde önemli bir unsur olarak kültürün özendirilmesi. Kültürler aras› diyalog ve yetkinliklerin gelifltirilmesi için kültür sektörlerinde sanatç›lar ve çal›flanlar için hareketlilik (mobility) vurgulanmaktad›r. Onlar›n Avrupa genelinde çal›flt›r›labilirli¤i ve uyum sa¤layabilmeleri için gerekli ortam›n sa¤lanmas› planlanmaktad›r. Benzer flekilde sanat eserleri hareketlili¤i de düflünülmektedir. Atatürk “Türkiye Cumhuriyeti'nin temeli kültürdür” diyerek kültürün önemini vurgular.(2) Ona göre, “Kültür, okumak, anlamak, görebilmek, görebildi¤inden anlam ç›karmak, ders almak, düflünmek, zekây› e¤itmektir.” Atatürk’ün sanat konusunda söyledikleri de son derece çarp›c›d›r. “Bir milleti yaflatmak için bir tak›m temeller laz›md›r ve bilirsiniz ki, bu temellerin en önemlilerinden biri sanatt›r. Bir millet sanattan ve sanatkârdan yoksunsa tam bir hayata sahip olamaz. Böyle bir millet bir aya¤› topal, bir kolu çolak, sakat ve hasta bir kimse gibidir. Hatta kasdetti¤im manay› bu söz de ifadeye yeterli de¤ildir. Sanats›z kalan bir milletin hayat damarlar›ndan biri kopmufl olur... Bir millet sanata önem vermedikçe büyük bir felakete mahkumdur. Birçok unsurlar o felaketin derecesini farketmez. Farketti¤i gün de ne kadar müthifl bir etkinlikle çal›flmak gerekti¤ini tahmin edemez.”
Atatürk, opera, bale, bat› müzi¤i ve tiyatro konusuna büyük önem vermifl, Türkiye'nin ça¤dafllaflmas›na büyük katk›lar sa¤lam›fl Devlet Opera ve Balesi, Devlet Tiyatrolar›, Cumhurbaflkanl›¤› Senfoni Orkestras› gibi kurulufllar› devlet organlar› olarak hayata geçirmifltir. 1971 y›l›nda Türkiye’nin ilk kültür bakan› Talat Halman’dan bugüne kadar 26 bakan gelip geçti. Ancak bugüne kadar kültür ve sanat alanlar›nda yap›lan çal›flmalar›n yeterli oldu¤unu söylemek mümkün de¤ildir. Türkiye'de en önemli bakanl›klar aras›nda Kültür Bakanl›¤› gelmelidir. Kültür ve sanat bilinçlenmesinin s›n›rl› çevrelerde kald›¤› aç›kt›r. Türkiye'nin sahip oldu¤u kültürel de¤erler konusunda daha genifl ve etkili bir bilinçlenme kaç›n›lmazd›r. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi, kültürel kimli¤imiz konusunda biliçlenmemiz için de önemli bir f›rsatt›r. Türkiye bir dünya kültür ülkesidir. Sabahattin Eyübo¤lu’na göre, Anadolu Medeniyetlerini kurup yaflatanlar, Türk kökenli olmasalar bile; biz Türkler, Anadolu kültür tarihinin mirasç›lar›y›z.(3) Çok dinli ve çok dilli bir dünya imparatorlu¤unun torunlar› olarak Türk toplumu, “çeflitlilik içinde birlik veya birlik içinde çeflitlilik” bilinciyle kültürel zenginliklerimizi hoflgörü ile tafl›yabildi¤imizi tüm dünyaya kan›tlamal›d›r. Kültür ve sanata karfl› duyarl›l›k, yarat›c›l›¤›n gelifltirilmesi, bütünsel yaklafl›m, tutarl›l›k, süreklilik, çok yönlülük, yayg›nl›k gibi temel ilkeler göz önüne al›nmal›d›r. Gerçek anlamda ça¤dafll›k, duyan, düflünen, yaratan, güzeli arayan bireylerden oluflan topluma dönüflümle mümkün olacakt›r. Kaynaklar: 1. Güngör Dilmen, Ben Anadolu, Pan Yay›nc›l›k, 2008. 2. Afet ‹nan, Atatürk Hakk›nda Hat›ralar ve Belgeler, Türkiye ‹fl Bankas› Kültür Yay›nlar›, 2007. 3. Bozkurt Güvenç, Türk Kimli¤i: Kültür Tarihinin Kaynaklar›, Boyut Kitaplar›, 2008
DOSYA
Kültür ve Sanat
Var olan de¤erlerin yaflamas› için sanata yat›r›m yapmak gerekiyor “fiu anda birkaç büyük ilde toplanan bu etkinliklerin ülke geneline yay›l›m›n› ve paylafl›m›n› mümkün hale getirmek gerekiyor.”
‹
stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi kapsam›nda görüfltü¤ümüz Rahmi Koç Müzesi Genel Müdürü Ertu¤rul Duru müze say›lar›n›n art›r›lmas› gerekti¤inin alt›n› çiziyor. Bu sayede daha çok insan›n sanat ve kültürle buluflaca¤›n› dile getiren Duru ülke çap›nda eriflim olanaklar›n›n ço¤alt›lmas› gerekti¤ini savunuyor. Kültür hayat›nda son birkaç y›l içinde yaflanan geliflmeleri olumlu bulan Duru “Bu flehirde kültür ve sanata yap›lan her yat›r›m toplumun geliflimine, sahip oldu¤u de¤erlerin ve güzelliklerin yaflat›l›p gelece¤e aktar›lmas›na büyük katk›lar sa¤layacakt›r” diyor. Kültür ve sanatta kalite deyince ulusal anlamda eksikliklerimiz sizce nelerdir? Kültür ve sanatta ulusal esasta paylaflmak konusunda henüz olmam›z gereken seviyenin gerilerinde kald›¤›m›z› düflünüyorum. Her ne kadar ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi gibi olumlu yönde geliflmeler büyük bir h›zla olsa da bu geliflmeler yeterli de¤il. Müzeler aç›s›ndan bakacak olursak say›lar›n›n artmas› gerekiyor ki daha çok ziyaretçi daha çok eseri görebilsin.Sanatsal sergilerin de daha çok ve s›k olmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Daha çok insan› sanatsal ve kültürel etkinliklere çekebilmek için düzenleyen kurumlara duyuru konusunda destek verilmeli… Ülke çap›nda paylafl›m›n artt›r›lmas›, yani eriflim olanaklar›n›n
10
artt›r›lmas›, sanat ve kültüre olan ilginin yayg›nlafl›p geliflmesini sa¤layacakt›r. fiu anda birkaç büyük ilde toplanan bu etkinliklerin ülke geneline yay›l›m›n› ve paylafl›m›n› mümkün hale getirmek gerekiyor. Sizce sanat ve kültüre holdinglerin, büyük flirketlerin yat›r›m yapmas› bir çeflit sosyal sorumluluk olarak de¤erlendirilebilir mi? ‹stanbul yüzy›llard›r medeniyetlerin bulufltu¤u bir flehir olma özelli¤ine sahip. Bu flehirde kültür ve sanata yap›lan her yat›r›m toplumun geliflimine, sahip oldu¤u de¤erlerin ve güzelliklerin yaflat›l›p gelece¤e aktar›lmas›na büyük katk›lar sa¤layacakt›r. Bunun sa¤lanmas›na ve geliflmesine katk›da bulunmak hem kurumlar›n hem de bireylerin ortak sorumlulu¤udur. Rahmi Koç Müzesi’nde flu an gezilebilecek sergiler hangileridir? Rahmi Koç Müzesi’nde ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi kapsam›nda “Deniz ve Gemi Sevgisi” sergisi 14 fiubat 2010’a kadar devam edecek. “Mavi Derinliklerin Gizemi” isimli sergi ise 15 Mart 2010’a kadar ziyaret edilebilecek. 2010 y›l› içinde bafllayacak di¤er sergilerin ise haz›rl›klar› sürüyor.
DOSYA
Kültür ve Sanat
‹fl dünyas›n›n yükselen de¤erleri: Kültür ve sanat ‹fl dünyas›n›n seçkin kurulufllar›, kurumsal sosyal sorumluluk bilinciyle sanata ve kültüre yat›r›m yapmaya devam ediyor. Bu yat›r›mlar sürdükçe baflta ‹stanbul olmak üzere tüm ülkede meydana gelen kültürel etkinliklerin say›s› da art›yor. Toplumsal bilincin ve duyarl›l›¤›n önünü açan bu çal›flmalar sayesinde ‹stanbul, 2010 Avrupa Kültür Baflkenti olma yolunda büyük aflamalar kaydediyor.
‹
fl dünyas›n›n önde gelen kurulufllar› kurumsal sosyal sorumluluk anlay›fllar› do¤rultusunda kültür ve sanat› desteklemeyi tercih ediyor. Tekfen Vakf›, Siemens Opera Yar›flmas›, ‹stanbul Kültür Sanat Vakf›, Yap› Kredi Kültür ve Sanat Yay›nlar›, ‹fl Bankas› Yay›nlar›, Akbank Sanat, Sabanc› Müzesi, ve Borusan ‹stanbul Filarmoni Orkestras›, ifl dünyas›n›n ve Eczac›bafl›, Sabanc›, Siemens ve Borusan gibi topluluklar›n sanata ve kültüre kazand›rd›¤› etkinlik ve kurulufllardan yaln›zca birkaç›… Günden güne artarak kültür ve sanata yapt›klar› yat›r›mlar sayesinde, toplumsal kalk›nmaya katk›da bulunan bu kurumlar ‹stanbul’un 2010 Avrupa Kültür Baflkenti misyonu kapsam›nda çal›flmalar›yla Türkiye’nin kültür hayat›nda önemli aflamalar kaydetmesini sa¤l›yor. Tefken Vakf›’ndan “Özgürlük Treni” 2004'te, "Toplum yarar›na çal›flan kurum" s›fat›yla, Bakanlar Kurulu'nca vergi muafiyeti tan›nan Tekfen Vakf›, bugün Türkiye'de pek çok kültür ve sanat projesini destekliyor. Baflta ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf›'n›n düzenlendi¤i Uluslararas› ‹stanbul Müzik Festivali'ne verdi¤i deste¤in yan› s›ra, proje üreten kurumlara da fon sa¤l›yor. “Özgürlük Treni” de bu projelerden yaln›zca biri. ‹kinci Dünya Savafl› s›ras›nda iflgal alt›nda bulunan Fransa'daki 9 bin museviyi Nazi k›y›m›ndan kurtaran Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Behiç Erkin'in verdi¤i mücadele belgesel film oluyor. Günefl Çelikcan'›n yap›mc›l›¤›n› ve Cüneyt Karaahmeto¤lu'nun yönetmenli¤ini üstlendi¤i “Özgürlük
12
Treni” adl› bu proje Tekfen Vakf›’n›n sinemaya verdi¤i deste¤in en son örne¤i olarak ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi kapsam›nda oldukça önemli bir yer tutuyor. Sabanc› Müzesi’nde “Nam-› Di¤er Aflk” Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi, ‹stanbul'da Bo¤aziçi'nin en eski yerleflimlerinden biri olan Emirgan'da yer al›yor. Köflk Adanal› sanayici Hac› Ömer Sabanc› taraf›ndan Hidiv ailesine mensup Prenses ‹ffet'ten 1950’de sat›n al›nm›fl. Bahçesinde bulunan, Frans›z heykelt›rafl Louis Doumas'›n 1864 yap›m› at heykelinden ötürü "Atl› Köflk" olarak da an›l›yor. Modern bir galerinin eklenmesiyle 2002’de ziyarete aç›lan müze teknik düzeyde uluslararas› standartlara sahip bulunuyor. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi kapsam›nda “Osmanl› Döneminde Venedik ve ‹stanbul; Nam-› Di¤er Aflk” sergisini sanatseverlerle buluflturan Sabanc› Müzesi, bu etkinli¤i ‹talya D›fl ‹flleri Bakanl›¤› ile beraber düzenledi. 28 fiubat 2010’a kadar sürecek olan sergide 15. yüzy›ldan 20. yüzy›la uzanan dönemde, iki kent aras›ndaki karfl›l›kl› etkileflimin ve tarihsel birlikteli¤in anlat›lmas› amaçlan›yor. Siemens Opera Yar›flmas› Türkiye'de 1958’ten bu yana faaliyet gösteren Siemens Sanayi ve Ticaret A.fi. geleneksel hale gelen Siemens Opera Yar›flmas›'n›n on birincisini bu y›l düzenlendi. Esen Demirci, Esra Çetiner ve Mert Eryüksel’in ödül ald›¤› yar›flma özellikle gençlere opera sanat›n› özendirmeyi hedefliyor. Tafl›d›¤› ifl sorumlulu¤u kadar toplumsal sorumlulu¤unu da daima ön planda tutan ve toplumun gelifliminde sanat›n önemli bir yeri oldu¤una inanan Siemens, 1993’ten bu yana Siemens Sanat Ödülleri’ni düzenliyor. Daha önce resim ve desen, foto¤raf, heykel ve
k›sa metrajl› film dallar›nda düzenlenen Siemens Sanat Ödülü, son on y›ld›r "opera" alan›nda gerçeklefltirildi¤i için ad› Siemens Opera Yar›flmas›’na dönüfltürüldü. Gerek yurtiçi, gerekse yurtd›fl›nda farkl› alanlardan birçok genç sanatç›ya sesini duyurma olana¤› sa¤lad›. Eczac›bafl› Toplulu¤u’nun kültür ve sanat hayat›na hediyesi “‹KSV” ‹stanbul Kültür Sanat Vakf› (‹KSV) 1973’te Dr. Nejat Eczac›bafl› öncülü¤ünde kuruluflundan bu yana kâr amac› gütmeyen bir sivil toplum kuruluflu olarak ‹stanbul'da uluslararas› sanat festivalleri düzenliyor. On y›ld›r Uluslararas› ‹stanbul Müzik Festivali'nin sponsorlu¤unu üstlenen ve 2006’dan itibaren “Öncü Sponsorluk” yap›s›yla Eczac›bafl› Toplulu¤u daha genifl bir sanatsever çevre ile buluflmay› ve deste¤ini yayg›nlaflt›rmay› hedefliyor. Eczac›bafl› Toplulu¤u’nun Türk kültür ve sanat yaflam›na yapt›¤› en büyük katk›lardan biri olarak kabul edilen ‹KSV, ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi kapsam›nda etkinliklerini aral›ks›z sürdürecek. Bu y›l 3-18 Nisan tarihlerinde gerçekleflecek olan 29. Uluslararas› ‹stanbul Film Festivali, 14-15 Nisan 2010 tarihlerinde "Köprüde Buluflmalar Seminerleri" çerçevesinde proje gelifltirme atölyesinin üçüncüsünü düzenleyecek. 17. ‹stanbul Tiyatro Festivali ise 14 May›s-10 Haziran 2010 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilecek. Akbank Sanat ve “fiehrin Caz Hali” Akbank Sanat; sergilerden modern dansa, film gösterimlerinden tiyatrolara, klasik müzik resitallerinden caz konserlerine, panellerden ustal›k s›n›flar›na kadar, "de¤iflimin hiç bitmedi¤i yer" olma misyonuyla y›lda 700'ün üzerinde etkinli¤e 16 y›ld›r ev sahipli¤i yap›yor. Beyo¤lu’nda bulunan Akbank Sanat, alt› katl› binas›yla 1993 y›l›ndan bu yana sanatseverlere hizmet veriyor. Akbank Sanat’›n kültür ve sanat hayat›na katk›lar› aras›nda en çok dikkat çeken etkinliklerden biri de Akbank Caz Festivali’dir elbette… Her y›l oldu¤u gibi “fiehrin Caz Hali” slogan›yla 12 ayr› mekânda 30'un üzerinde konsere ev sahipli¤i yapan Akbank Caz Festivali, bu sene 19. kez ‹stanbullu caz müzik tutkunlar›yla bulufltu.
Borusan ‹stanbul Filarmoni Orkestras›’n› Cem Y›lmaz yönetecek Cem Y›lmaz, 9 fiubat 2010 tarihinde Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda düzenlenecek olan Borusan ‹stanbul Filarmoni Orkestras›’n›n konserinde konuk flef olarak yer alacak. B‹FO Onursal fiefi ve Genel Müzik Direktörü Gürer Aykal’dan ald›¤› dersler sayesinde konsere haz›rlanan Cem Y›lmaz’›n bu tecrübesine tan›k olmak isteyenler için 4 Ocak 2010’dan itibaren biletler sat›fla ç›kacak. 2006 y›l›nda, Uluslararas› ‹stanbul Müzik Festivali’nin (U‹MF) 10 y›ll›k ana sponsorlu¤unu üstlenen Borusan Holding sosyal sorumluluk alan›ndaki kaynaklar›n› e¤itim projeleri ile kültür ve sanat etkinliklerine yo¤unlaflt›r›yor. 1993’te kurulan Borusan Oda Orkestras› yurtiçinde ve yurtd›fl›nda ald›¤› baflar›lar sonucunda nitelik ve nicelik yönünden gelifltirilerek 1999’da Borusan ‹stanbul Filarmoni Orkestras› (B‹FO) ad›n› ald›. “Yap› Kredi Bankas›” kültür ve sanat yaflam›n› zenginlefltiriyor Yap› Kredi Kültür Sanat ve Yay›nc›l›k A.fi. ülkemizin kültür sanat yaflam›n› ulusal ve evrensel düzeyde gelifltirmek, sanatseverleri ça¤dafl, nitelikli, farkl› sanat olaylar›yla buluflturmak, kültür ve sanat›n dünyas›n› daha yayg›n bir çevreye tafl›mak amac›yla Yap› ve Kredi Bankas› A.fi. taraf›ndan 1992’de kuruldu. Her y›l 200’den fazla etkinlik düzenleyen Yap› Kredi Kültür Merkezi’nin en önemli çal›flmas› ise Darüflflafaka Vakf› iflbirli¤i ile düzenlenen Sait Faik Abas›yan›k Arma¤an›… Yazar›n an›s›na her y›l ölüm y›ldönümünde (11 May›s) bir öykücüye verilen, ödül 2003 y›l›ndan bu yana edebiyat dünyam›z›n en büyük etkinliklerinden biri olarak kabul ediliyor. Hasan Ali Yücel’den bugüne “Türkiye ‹fl Bankas› Kültür Yay›nlar›” Dönemin Milli E¤itim Bakan› Hasan Ali Yücel taraf›ndan 1956’da kurulan Türkiye ‹fl Bankas› Yay›nlar›, dünya klasiklerinin dilimize kazand›r›lmas› ve yayg›n olarak okunmas› misyonuyla yaflama geçirildi. Türkiye ‹fl Bankas›'ndan ald›¤› güçle ülkemizin önemli ve köklü yay›nevlerinden biri olan kurumun ilk kitab›, “Mustafa Kemal Atatürk'ün Zabit ve Kumandan ile Hasbihal'i” oldu. Ard›ndan kapsaml› bir Atatürk kütüphanesini oluflturacak kitaplar geldi. Yay›nevi, tarihimizi, toplum yap›m›z›, etnografik, co¤rafik özelliklerimizi inceleyen yay›nlar› ile araflt›rmac›lar ve tüm ayd›nlar için vazgeçilmez oldu. Derleyen:Serra Sönmez
13
DOSYA
Kültür ve Sanat
“Sanat, bir iletiflim arac›” ‹stanbul Kültür Sanat Vakf›’n›n (‹KSV) resmi foto¤rafç›s› Muammer Yanmaz’›n K›rk Yönetmen ile bafllayan serisi “K›rk Hayat” çal›flmas› ile devam ediyor. Yeni do¤an k›rk bebe¤in hayatlar›n› foto¤raflamaya bafllayan sanatç› ayn› zamanda Gaziosmanpafla semtinden dört ö¤renciyle “Kentim ve Ütopyam” adl› bir proje gerçeklefltirdi.
‹
stanbul Kültür Sanat Vakf›’n›n (‹KSV) resmi foto¤rafç›s› Muammer Yanmaz sanat yaflam›nda “K›rk” say›s›n›n u¤runa inan›yor. K›rk›nc› yafl›n›n içinde bulunan sanatç› ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti etkinlikleri çerçevesinde Gaziosmanpafla semtinden dört ö¤renciyle “Kentim ve Ütopyam” adl› bir proje gerçeklefltirdi. Frans›z Kültür Merkezi’nin öncülük etti¤i bu etkinlikte Yanmaz, dört lise ö¤rencisine foto¤raf dersi verdikten sonra, onlar›n kendi semtlerini ve ‹stanbul’u foto¤raflamalar›n› istedi. Yanmaz’a göre “sanat” bafll› bafl›na bir paylafl›m unsuru ve iletiflim arac›. Bu projede foto¤rafç›l›¤›n yaln›zca belli bir kitlenin de¤il her kesimden insan›n ulaflabilece¤i bir sanat olarak tan›t›lmas›n› hedefliyor. Meslekteki hedefi ise foto¤raflar›n› ikonlaflt›rmak… Sanat ve paylafl›m sizin için ne ifade ediyor? Sanat için üretmek çok güzel… Güzel
14
olan insan›n kendi iç dünyas›nda bir fleyler yaratmas› ve bunu di¤er insanlarla paylaflmas›d›r. Bu sanat›n özünde var. Görsel sanatlarda foto¤rafç›l›k 16 yafl›ndan bu yana u¤raflt›¤›m bir alan. Bana göre sanat insanlarla iletiflim arac›d›r. Diyalog oluflturur ki buna en güzel örnek bir foto¤raf çekince bunu insanlarla paylaflmak arzumuzdur. ‹nternet sayesinde bunu kolayca yapabiliyoruz. Tabii paylaflma konusunda baz› sanatç›lar›n telif gibi bir tak›m kayg›lar› var. Benim yok. ‹steyen istedi¤i yerde kullanabilir, herkes benim foto¤raflar›mdan faydalanabilir. Sonuçta ben bunu yapt›ysam bunun anlam kazanmas› için insanlarla paylaflmam gerekir diye düflünüyorum. Projelerinizde s›kça rastlad›¤›m›z “k›rk” say›s›n›n sizin için anlam› nedir? Asl›nda bu “k›rk” say›s› tamamen tesadüf eseri. 2004 y›l›ndan beri foto¤raf dersi veriyorum. 2000’li y›llar›n bafl›nda projeler yapmaya
bafllad›m. ‹lki ise yönetmenler projesiydi. fians eseri k›rk yönetmende kald›. Daha sonra insan portrelerine geçince bu da “k›rk” olsun dedim. Sonra bunu hep kulland›m. K›rk ‹stasyon, K›rk Haramiler, K›rk Ayna gibi çeflitli projeler yapt›m. fiu an ise K›rk Vapur ve “K›rk Hayat” çal›flmalar›m devam ediyor. Örnek vermek gerekirse “K›rk Hayat” projesinde 40 tane çocu¤un do¤umlar›na girdim ve onlar› hayatlar› boyunca takip edece¤im. ‹stanbul’un 2010 Avrupa Baflkenti olmas› sizin için ne anlama geliyor? Bu proje hakk›nda çok genel bir yorum olacak belki ama önümüzdeki y›l içinde ‹stanbul’daki etkinlikler artacak! Bu aç›dan bakarsak oldukça güzel bir etkinlik. Tabii bir de “Bu f›rsat› yeterince de¤erlendirebildik mi?” sorusu geliyor insan›n akl›na. Yönetimlerin ve bir de sanatç›lar›n haz›r olmas› durumu var. Sanki daha iyi fleyler ç›kartabilirdik gibi geliyor bana. fiu ana kadar gerçeklefltirilen ifllerden ve al›nan kararlardan genel olarak insanlar›n memnun olmad›¤›n› düflünüyorum. Öte yandan biz de bu proje kapsam›nda bir çal›flma gerçeklefltirdik. Gaziosmanpafla’da dört tane lise ö¤rencisine “Kentim ve ütopyam” projesi kapsam›nda foto¤raf e¤itimi verdik. Bu gençler hem kendi bölgelerini hem de ‹stanbul’u foto¤raflad›lar. Çekilen foto¤raflar Frans›z Kültür Merkezi’nde sergilendi ve böylece ‹stanbul 2010 Avrupa
Kültür Baflkenti projesine paralel bir etkinlik oldu. Gaziosmanpafla semti için bu proje ne anlama geliyor? Bu proje Frans›z Kültür Merkezi taraf›ndan istendi. ‹stanbul çevresinde yaflayan ve tüketime yönelik k›s›tl› olanaklara sahip dört çocuk seçildi. Çocuklar, belki hayal bile edemeyecekleri bir projeyi gerçeklefltirdiler ve foto¤raflar›n› çok önemli bir yerde sergileme f›rsat› buldular. Bu proje sayesinde kendi bölgelerinde yaflayan çocuklar için bir model oluflturdular. Gençlerin s›n›f arkadafllar›, çevresi “Demek ki olabiliyormufl, bizden biri de sergi açabiliyormufl” diyebildiler. Bu proje de bunu hedefliyordu zaten. Sonuçta “Sanat belli bir zümrenin ifli de¤ildir, herkes bundan faydalanabilir” ana fikri perçinlendi.
foto¤raf çekti¤i o ana kadar ald›¤› e¤itim, sahip oldu¤u kültür, entelektüel alt yap›, okudu¤u kitaplar, izledi¤i filmler, dinledi¤i müzikler, gitti yerler o foto¤raf›n kaliteli olmas›n› sa¤layan etkenlerdir. Ruhunda foto¤rafç›l›k olan herkes kaliteli foto¤raf çekebilir. Sonuçta birikim önemli oldu¤u için bütünü takip etmek gerekiyor
Foto¤rafta kalite deyince ele al›nmas› gereken ölçütler nelerdir? Foto¤rafç›lar kaliteli foto¤raf›n ne oldu¤unu bilir. Ama asl›nda çok yönlü bir bak›fl aç›s›yla alakal›d›r bu durum. Ortada estetik anlay›fl› var. Bir e¤itmen olarak, iyi foto¤raf çekmek önemlidir
Kültür ve sanat deyince foto¤raf sanat›na ayr›lan yeri yeterli buluyor musunuz? Yeterli bulmuyorum. Foto¤rafa daha çok yer vermeliyiz. Ama hepimizin yapt›¤› bir hata var. Ne görsek “ah ne güzel olmufl” diyoruz. Bu da ortaya ç›kan banal çal›flmalar›n yayg›nlaflmas›n› sa¤l›yor. Oysaki
derim. Foto¤rafç› kaliteli ise ortaya ç›kan foto¤raflar da kalitelidir. Herkes iç dünyas›n› foto¤rafa yans›tmaya çal›fl›r. Dolay›s›yla foto¤raf flöyle ya da böyle olmal›d›r denilemez. Bir insan›n
elefltirmemiz, sorgulamam›z gerekiyor. Daha iyi ve daha güzel çal›flmalar›n ço¤almas› için elefltirel bak›fl aç›s›n›n olmas› flart. Ama bizde foto¤raf elefltirmeni bile yok. Ne gazetelerde ne
dergilerde… fiimdi her yerde karfl›m›za cep telefonlar› ya da dijital foto¤raf makineleriyle çekilmifl foto¤raflar ç›k›yor. Teknolojinin foto¤raf sanat›na girmesine karfl› de¤ilim. Aksine dijital foto¤rafç›l›¤› da bir alan olarak kabul ediyor ve teknolojiden bizzat ben de faydalan›yorum. Fakat “Facebook’ta” s›radan foto¤raflar gözümüze sokulur hale geldi. Ama yine de sayg› duymak laz›m. Tercih meselesidir, isteyen bakar. Mesele sorgulamakta… Öyle insanlar var ki yapt›¤› ifli sorgulamad›¤› için on y›ld›r ayn› foto¤raflar› çekiyor. Ama bir insana bak›yorsun ilk defa makineyi eline alm›fl olmas›na ra¤men, deklanflöre basaca¤› ana dikkat etmifl, o an›n önemli oldu¤unu fark etmifl ve
ortaya ç›kacak sonuçta kendi pay›n›n olaca¤›n›n fark›nda. Çünkü o kitap okumufl, çünkü o hayat› sorguluyor, çünkü o sanat› da sorguluyor… Mesleki hedefiniz nedir? Ben özellikle insan foto¤raflar› çekiyorum. Çekti¤im foto¤raflar›n ulusal bir belgeye dönüfltürülmesi ya da aktar›lmas› gibi bir misyonum var. ‹sterim ki insanlar›n yüzlerini foto¤raflayarak, onlardan ikonlar yaratabileyim. Öyle bir foto¤raf çekeyim ki foto¤raf›n› çekti¤im insanlar›n ad› söylendi¤inde herkesin akl›na benim çekti¤im kare gelsin. Bunu baflaran insanlar› çok k›skan›yorum. Tabii foto¤rafç›l›kta di¤er konularda da kendimi gelifltirmeye çal›fl›yorum ama özellikle insan foto¤raflar›nda ikonlar yaratabilmek en büyük hedefim.
15
DOSYA
Kültür ve Sanat
Sunay Ak›n’›n Oyuncak Müzesi’nde hayallerin tarihine yolculuk Sunay Ak›n, Türkiye’nin ilk ve tek Oyuncak Müzesi’ni kurdu¤u 2005’ten bu yana çocuk hayallerinin tarihini sergiliyor. Türkiye’de kültür ve sanat politikalar›n›n olmay›fl›n› ve kültürel anlamda ters giden iflleri elefltiren Ak›n getirdi¤i s›ra d›fl› yorumlar›yla fark›ndal›k yarat›yor.
fi
air, yazar ve tarihçi Sunay Ak›n’›n aile yadigâr› olan köflkünden dönüfltürdü¤ü Oyuncak Müzesi’nde kendi tabiriyle “hayallerin tarihi” sergileniyor. “Bir toplumun müzelerinin ne durumda oldu¤u, o toplumun yaflam kalitesi hakk›nda bilgi verir” diyen Ak›n, Türkiye’nin kültür politikalar›n›n olmay›fl›n› elefltiriyor. Büyüklerin dünyas›ndaki kavgalarda ve savafllarda her zaman çocuklar›n ezildi¤ini dile getiren Ak›n, toplumu düzeltmenin yolunu kültür politikalar›nda aramak gerekti¤ini vurguluyor. Ak›n, müzelerin bilim ve sanat›n mabedi oldu¤unu söylüyor ve medeniyetlerin bulufltu¤u 2010 Avrupa Kültür Baflkenti ‹stanbul’a gereken özenin gösterilmedi¤ini düflünüyor.
16
Neden müzelere ihtiyac›m›z var? Bir toplumun gelece¤ini daha güzel ve ayd›nl›k k›lan onun haf›zas›d›r, belle¤idir. ‹nsan yaz›y› buldu ve uygarl›k bafllad›. Çünkü yaz› ayd›nlanman›n belle¤ini oluflturdu. Tarih boyunca inançlar dinler kendilerine mabetler yapt›lar. Bu mabetlerden toplumlar› uzun süre yönettiler. Bir de bunlar›n yan›nda saraylar vard›. Tap›naklar, mabetler ve saraylar uzun süre dünyay› yönetti. Hatta öyle bir noktaya geldi ki bilimi ve sanat› bask› alt›na ald›. Barda¤› tafl›ran son damla Rönesans oldu. Ayd›nlanma… Rönesans insanl›¤a bir mabet kazand›rd›. Bilimin ve sanat›n mabedi; yani müzeler… Müzelerdeki resimlerdeki tarihsel süreç, devinim o geliflim eserlerde sergilenmeye bafllad›. Böylece demokrasi olufltu. O otoriter, o
bask›c› iktidarlara karfl› bizim gibi sanat ve bilim severler müzeler kurdu. Louvre müzesinde insanl›¤›nayd›nlanmas›n›n izleri vard›r. Buradan bakt›¤›m›zda neden oyuncak müzesinin cevab›n› verebiliriz. Bizde demokrasi konusunda bir geliflme olmuyorsa sanat ve bilim ad›na mabetler yani müzeler açm›yor olmazdan kaynaklan›yor. Yaflam kalitesini yükseltmek için müzelere ihtiyac›m›z var. Bir toplumun müzelerinin ne durumda oldu¤u o toplumun yaflam kalitesi hakk›nda bilgi verir. Kültür seviyesini a盤a ç›kar›r. Müzecilik sorunu bir kültür politikas› sorunudur. Dolay›s›yla bir toplumu düzeltecek olan ekonomi politikalar› de¤il kültür politikalar›d›r. Bu da müzeler kurarak olur. Oyuncak müzesi ülkemizde hangi eksikli¤i giderdi? Müzecilik ne yaz›k ki s›¤ sularda geziyor. Oyuncak müzesi ise birden bire derinli¤e iflaret ediyor. Buraya gelen insanlar hayallerin ve düfllerin tarihini görüyorlar. Oyuncak müzesi asl›nda bilimin, sanat›n ve insan düfllerinin tarihini yans›t›yor. Bu insanl›¤›n, özgür düflüncenin, sanayi devrimin tarihi var. Hiçbir havac›l›k müzesinde görülemeyecek flekilde uçaklar› oyuncak müzesinde görebilirsiniz. Trenleri ayn› flekilde… Yüz y›l önce yaflanm›fl hayatlar›n izlerini burada görebilirsiniz. Bu oyuncak müzesinde bir hayaller belle¤i olufltu. ‹nsan önce hayal etti ve sonra gerçeklefltirdi. Bizde ise hayal, oyuncak ve çocuklar hep küçümsenir. Oysa hayalleri ve düflleri afla¤›layan bir toplumun gelece¤i ayd›nl›k olamaz. Bu müzede ilk uzay gemisi oyunca¤› bulunuyor. ABD’de 1920’li y›llarda yap›lan bir oyuncak bu… O oyuncaklarla oynayan çocuklar NASA’y› kurdu ve uzaya, aya insan gönderdi. ‹flte bu müze ülkemizdeki böyle bir eksikli¤i giderdi. Bilim ve sanat aras›nda nas›l bir ba¤ kuruyorsunuz? Bilim ve sanat bir kuflun iki kanad› gibidir. O iki kanad› kullanan toplumlar uçar ve özgür olurlar. Kullanamayan toplumlar uçamaz ve tavuk toplumlara dönüflürler. Tavuk toplumlar birileri önüne yem ats›n diye bekler. Bu tavuk toplumlar›n önüne yem at›l›r, onlar da sevinirler. Ama arkalar›ndan yumurtalar› al›n›r. Kendilerine ait her fleyi kaybederler. Dolay›s›yla kültür ve sanat› bilimden, teknolojiden ayr›flt›rmak mümkün de¤ildir.
Küreselleflmenin kültür ve sanat alan›nda b›rakt›¤› olumlu veya olumsuz izler hakk›nda neler düflünüyorsunuz? Küreselleflme siyasi olarak tek yönlü kutuplaflmak ise, bu, “altta kalan›n can› ç›ks›n” anlay›fl›d›r. Bizim gibi toplumlar›n yaflad›¤› kapitalizm de¤il. Fransa’ya, ‹ngiltere’ye Avusturya’ya bak›yorum. Bu ülkelerde do¤aya, a¤aca, hayvanlara de¤er verildi¤ini görüyorum. Sanat eserleri ve kültür korunuyor. Bunlar kapitalist ülkelerse biz neyiz öyleyse? Küreselleflmeyi kapitalizmin kötülü¤ü diye düflünmek yanl›fl o halde. Kapitalizmin getirdi¤i bir burjuva kültürü, bir kentli olma kültürü var. Türkiye’de ise sadece zengin kültürü var burjuva kültürü yok. Paris’te 300 bin ressam ve heykelt›rafl yafl›yor. ‹stanbul’da ise sadece 30-40 sanatç›… Dikkatinizi çekerim nüfuslar hemen hemen ayn›d›r. Hemen Ba¤dat caddesinde ‹stanbul’un en varl›kl› insanlar›n›n oturdu¤u semte bakal›m. Kafeler, barlar, ma¤azalar aras›nda sanat galerisine rastlayamazs›n›z. Hâlbuki küreselleflme diyorsak insanl›¤›n ortak de¤erlerinin ezilen toplumlara tafl›nmas› gerekiyor. Bunun arkas›nda hep sömürü politikalar› var. Ortado¤u’ya bak›n, ortal›¤› kan götürüyor. Hiç unutmam ABD Irak’a ilk girdi¤inde önce müzeleri talan etmiflti. ‹lginçtir, ABD’nin kendi toplumunda sanata gösterdi¤i sevgiyi orada göremiyoruz. Bat› medeniyetleri kendi müzelerini koruyorken neden Ortado¤u’yu korumad›, önemsemedi? Ba¤dat Caddesi böyle ise varofllar›n durumu nas›l de¤iflir? ‹lk önce onlar› zehirlemekten ve afla¤›lamaktan vazgeçmek
17
DOSYA
Kültür ve Sanat
gerekiyor. Onlar›n hayat›na bakt›¤›m›zda tek e¤lencelerinin televizyonlar oldu¤unu görüyoruz. Efl bulma programlar›ndan yemekte dedikodu programlar›na kadar birçok flekilde onlar zehirleniyor. Sonra da “halk bunu istiyor” sesleri yükseliyor. Asl›nda halk bunu istemiyor. Halk›n ne istedi¤ini ö¤renmek için türkülerine bakmak yeterlidir asl›nda. Buraya en çok ve doya doya gelip yaflayanlar da yine varofllardan gelen insanlard›r. Bu durumda yerel yönetimlere büyük sorumluluklar düflüyor. Kad›köy, Küçükçekmece, Büyükçekmece, Kartal, Zeytinburnu ve Befliktafl ilçeleri d›fl›nda somut çal›flmalar yapan belediyelere ne yaz›k ki rastlanm›yor. Hâlbuki o çocuklar› buraya getiren duyarl› ö¤retmenlere her türlü imkân sa¤lanmal›d›r. Öyle okullar var ki ö¤rencileri buraya geldikten sonra buray› üç saat havaland›rmak zorunda kal›yoruz. Çünkü onlar›n aras›nda iki haftad›r y›kanmayan çocuklar bulunuyor. Üzerinde bulundu¤umuz co¤rafyada var olan ortak kültürü yaflatmak ve kuflaktan kufla¤a aktarabilmek için neler yapmak gerekiyor? Tek fley gerekiyor asl›nda: Müze kurmak! O bir arada yaflama kültürü dedi¤imiz fleyin mabetleri nerede? Ne yapmal›y›z? Haydarpafla Gar›’n› düflününün Anadolu’nun tüm etnik renklerine, kültürüne, canl›l›¤›na y›llard›r tan›kl›k eden ‹stanbul’un Anadolu’ya aç›lan penceresi de¤il midir? ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesini de¤erlendirir misiniz? Treni kaç›rd›¤›m›z› düflünüyorum. Çünkü kimse flu anki
18
durumdan memnun de¤il. Ortada somut projeler yok. Ama talan ve soygun her zamanki gibi gündemde… ‹stanbul deyince dünyada akla gelen ilk üç isimden biriyim. Ama ne yaz›k ki herhangi bir proje için bana kimse dan›flmad›, benden bilgi ya da fikir almad›. Üstelik oyuncak müzesi olarak sundu¤umuz projeler de bekletildi. 30-40 y›ld›r Avrupa’da oyuncak müzeleri var. Ama bugüne kadar hiçbir zaman oyuncak müzeleri bir araya gelip bilgilerini, tecrübelerini tart›flmad›. Ben de “Londra’dan Lizbon’a Stokholm’den Prag’a kadar gelin oyuncak müzelerini ‹stanbul’da toplayal›m, dünyada ilk kez çocuk ve oyun üzerine sempozyum düzenleyelim” dedim. Etkinli¤in tarihi 23 Nisan olarak belirlenmiflti. Sempozyumda sunulan bilgiler daha sonra kitap haline getirilerek yabanc› dillere tercüme edilecekti. Ama 2010 geldi, ne yaz›k ki bu proje hala bekletiliyor. Ülke olarak elimizdeki f›rsat› de¤erlendiremedik. Bak›n bir k›z kulesi var. En az›ndan 2010 için buray› de¤erlendirmeliydik. Ama kulenin içinde hiçbir fley yok. Oysaki o, ‹stanbul Bo¤az›’n›n tan›¤›d›r. Bunlar gibi kal›c› birçok eser yap›p b›rakmak gerekir insanl›¤a… Ya çocuklar? Onlar büyüklerin rant kavgalar› içinde ezilip gidiyorlar ne yaz›k ki… Asl›nda sadece bugünün siyasilerini suçlamak yanl›fl olur. Bugünün senaristleri ve yönetmenleri nerede? 12 Eylül’ün miras›n› yafl›yoruz. Müthifl bir kültür erozyonu ve y›k›m yaflan›yor. Yap›lan yanl›fl hamlelerle de¤erli tafllar›m›z› kaybettik. fiimdi ise sokakta çocuklar birbirini tafll›yor. Türkiye’de Kürt ya da Türk sorunu yok asl›nda. Çocuk sorunu var. Her iki taraf da sadece ve sadece çocuklar için bir araya gelmeli ve art›k onlar›n gelece¤i için politikalar üretmeliler. Çünkü çocuklar büyüklerin kavgalar›nda hep ezilen taraf oluyor ne yaz›k ki. Toplama kamplar›ndaki gaz odalar›nda öldürülen insanlar›n cesetlerini toplamaya giden askerlerin karfl›laflt›¤› manzara oldukça ürkütücüdür. Yaflam›n son anlar›nda, az da olsa hava almak için insanlar birbirinin üstüne ç›km›fl. En üstte gençler bulunuyormufl. Onlar›n alt›nda orta yafll›lar, yafll›lar ve en altta çocuklar… Bugünkü insanl›¤›n yaflad›klar›na bakacak olursak gördüklerimizin toplama kamplar›nda olanlardan ne fark› var?
DOSYA
Kültür ve Sanat
500 y›ll›k Türk-Frans›z dostlu¤u kültür ve sanatla perçinleniyor ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi sebebiyle tüm Avrupa gibi Fransa’daki sanatsal ve diplomatik çevreler de ‹stanbul’u yak›ndan takip ediyor. Frans›z Kültür Merkezi Müdürü Anne Potié, bu projenin yan› s›ra Fransa’da düzenlenen Türkiye Mevsimi’ne dikkatleri çekiyor. Potié “Türkiye Mevsimi, “siyasi” bir etkinlik olman›n ötesinde önemli bir kültürel giriflimdir” ifadesine yer veriyor.
‹
stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi tüm Avrupa’da özellikle Fransa’da oldukça büyük ilgiyle takip ediliyor. Avrupa uluslar› aras›nda Türkiye’nin en uzun süredir diplomatik iliflki içinde oldu¤u ülke olarak Fransa’n›n, Türkiye’ye olan kültürel ilgisi son dönemde siyasi arenada yaflanan gerginliklerin önüne geçmeyi baflard›. Bundan sonraki iki Avrupa Kültür Baflkenti’nden birinin Marsilya olmas› da bu ilginin içinde önemli bir yer tutuyor. Türkiye ile Fransa iliflkilerinin en yak›n tan›klar›ndan biri olan Frans›z Kültür Merkezi Müdürü Anne Potié, tarihi zenginli¤i ve kültürel miras› sayesinde ‹stanbul’un Avrupa Kültür Baflkenti unvan›n› almas›n›n bir tesadüf olmad›¤›n› dile getiriyor. Öte yandan Fransa’da düzenlenen Türkiye Mevsimi sayesinde ikili
20
iliflkilerin kültürel boyutunda büyük ilerleme kaydedildi¤ini söyleyen Potié orta ve uzun vadede bu çal›flmalar›n meyvelerinin toplanaca¤›n› müjdeliyor. Kültürel politikalar hakk›nda kendi ülkesinden örnekler veren Potié kültür ve sanat penceresinden ‹stanbul’u de¤erlendiriyor. ‹stanbul’un kültürel potansiyelini nas›l buluyorsunuz? ‹stanbul’un genç nüfusu, flehrin gelece¤e tafl›nmas› aç›s›ndan itici gücü oluflturuyor. ‹ki bin y›ll›k tarihin ve sanatsal miras›n oluflturdu¤u eflsiz zenginli¤i sayesinde ‹stanbul, ça¤a uygunluk için elveriflli bir yer olmas›na olanak sa¤layan “yarat›c›l›k” gücüne sahip. Bu yüzden ‹stanbul’un “2010 Avrupa Kültür Baflkenti” seçilmesi bir
rastlant› de¤ildir.‹stanbul, aç›k görüfllü ve merakl› bir izleyici kitlesi taraf›ndan takip edilen, sanatsal ve kültürel giriflimlere son derece elveriflli bir kent. En son Uluslararas› ‹stanbul Bienali’nin de dikkat çekici bir örnek teflkil etti¤i gibi, ‹stanbul görkemli retrospektiflere, yüksek kaliteli ve ço¤u zaman uluslararas› alanda ses getiren sergilere, tüm sanat dallar›nda yank› uyand›ran festivallere, yüksek seviyeli bilimsel tart›flma toplant›lar›na ve seminerlere baflar›yla ev sahipli¤i yap›yor. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesinde Frans›z Kültür Merkezi’nin üstlendi¤i görevleri de¤erlendirir misiniz? Fransa’n›n Türkiye Büyükelçili¤i ve tüm Frans›z kültür merkezlerinin bu konuda katk›s› son derece etkindir. Fransa ile Türkiye aras›nda ortak tasarlanm›fl giriflimler çerçevesinde gerek Türk kurum ve sanatç›lar ile beraber, gerek ‹stanbul’da mevcut di¤er Avrupa ülkelerinin kültür kurumlar›yla beraber iflbirli¤i gerçeklefltirmeye özen gösteriliyor. Çok say›da ve farkl› Frans›z sanatsal giriflimleri için do¤al ve etkin bir arac› olarak, Frans›z Kültür Merkezi koordinatörlük rolünü üstleniyor. Bunun yan› s›ra birçok kültürel alanda çok say›da etkinli¤in giriflimcisi ve organizatörü olarak da rol oynuyor. Örnek vermek gerekirse 2013’te Avrupa Kültür Baflkenti seçilen Marsilya ile ‹stanbul aras›ndaki iliflkilere odaklanan bir hafta düzenlenmesi için çal›flmalara flimdiden bafllad›¤›m›z› söyleyebilirim.
Fransa’da kültür ve sanatta kaliteyi gelifltirmek için ne gibi çal›flmalar yap›l›yor? Kamu gücünün, yerel yönetimlerin ve devletin di¤er birimlerinin yo¤un bir altyap› arac›l›¤›yla ulusal kültür hayat›na dâhil olmas›, Frans›z modelinin özelliklerini yans›t›yor. Özellikle ulusal tiyatro ve koreografi merkezleri ile ülkenin geneline yay›lm›fl kütüphaneler, tüm Fransa’n›n ola¤anüstü bir flekilde kültürel beslenmesine olanak tan›yor. Böylece, âdemi merkezilefltirme sayesinde tüm bölgelerin kültürel hayat› zenginlefliyor. Buna Metz kentinde aç›lan Pompidou Merkezi’ni örnek verebiliriz. Farkl› biçimlerdeki destek politikas›, dernek ve benzeri alternatif çevreleri de ilgilendiriyor. Fransa devleti, sa¤lad›¤› destek ve öncülük sayesinde kültürel ürünlerin yarat›lmas› ve da¤›t›lmas› çerçevesinde belirleyici bir rol oynuyor. Sizce izlenen bu politikalar yeterli midir? Elbette hiçbir zaman yeterli de¤ildir. Kabul etmek gerekir ki Fransa’da ulusal kültür hayat› mükemmel bir biçimde destekleniyor ve kamu yard›mlar›yla profesyonel sayg›nl›k seviyesine ulaflmas› için teflvik ediliyor. Ancak yine de e¤itim alan›nda özellikle banliyölerdeki gençlerin duyarl›l›¤›n› art›rmak için hala yap›lacak çok fley var. Öte yandan, Fransa, yaratt›¤› etkilerle dikkat çeken modelinin, özel finansmanlara daha aç›k baflka bir modele uyarlanmas› için önemli çabalar harc›yor.
Fransa’da kamu gücü, sa¤lad›¤› destek ve öncülük “sayesinde kültürel ürünlerin yarat›lmas› ve da¤›t›lmas› çerçevesinde belirleyici bir rol oynuyor
” 21
DOSYA
Kültür ve Sanat aç›s›ndan flansl› olan Türkiye, kültürel alanda önemli hedeflerle karfl› karfl›yad›r.
Fransa’daki kültürel politikalar çerçevesinden bakacak olursak, sanat ve kültür, politikan›n bir arac› olarak nas›l bir görev üstlenmelidir? “Her fley siyasidir” cümlesinin ifade etti¤i gibi bakmak gerekirse evet, kültür siyasidir. Ancak burada söz konusu olan siyasetçilerin siyaseti de¤il, daha genifl felsefik anlamdaki “politikad›r.” Fransa, kültürü siyasi amaçlara “alet etmemeyi” bir görev ve onur meselesi olarak kabul eder, siyaseti sanatsal alanlardaki yarat›c›l›¤› desteklemek ve halklar aras›nda diyalogu sa¤lamak üzere kullan›r. Bu prensipler, André Malraux’dan bu yana süregelen Fransa’n›n kültür politikas›n›n çarp›c› birer özelli¤idir. Bu kapsamda, uzun y›llar ve “mevsimler” boyunca, Frans›z halk›na dünya kültürlerinin canl›l›¤›n› ve farkl›l›¤›n› keflfettiren, uzun soluklu sürecin bir parças› olan Türkiye Mevsimi, “siyasi” bir etkinlik olman›n ötesinde önemli bir kültürel giriflimdir. Di¤er yandan, Türkiye, yabanc› ülkelerde kültür merkezlerinden oluflan bir a¤ oluflturma politikas›n› bafllatarak d›flar›da önemli bir kültür politikas› yürütüyor. Paris’de böyle bir merkezin ileride aç›lacak olmas›ndan da özel olarak mutluluk duyuyoruz. Ayn› do¤rultuda, Türkiye’nin kültür ve sanat alan›nda gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar›, hedeflenen kal i teye ulaflma yolunda yeterli buluyor musunuz? Türk sanatç› ve entelektüellerinin, kültür ve sanat alan›ndaki hedeflerin ne kadar büyük oldu¤unun bilincinde olmalar› beni çok etkiledi. Bu çerçeveden bakt›¤›m›zda, ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi Türkiye’nin kapasitesini, gençli¤in beklentisine cevap olarak sunacak yönlendirici ve itici güç olarak kabul edilebilir. ‹stanbul 2010 Ajans›’n›n birçok program› da zaten bu yöndedir. Ayr›ca Ankara’da büyük bir müzenin infla edilmesi projesi de cesaret verici geliflmelerden biri olarak de¤erlendirilebilir. Ancak yine de dünyan›n en genç nüfuslar›ndan birine sahip olmas›
22
Türkiye’nin AB üyeli¤i tart›flmalar› süresince zaman zaman gerilen iliflkileri karfl›s›nda Fransa’daki Türkiye Mevsimi, iki ülkenin yak›nlaflmas›nda ne derece etkili olmufltur? Türkiye ve Fransa’n›n iliflkileri çok eskiye uzan›yor. Hatta bununla kalmay›p ayn› zamanda Avrupa uluslar› ile Türkiye iliflkiler aç›s›ndan bilinen en eski diplomatik iliflkiler Fransa ile Türkiye aras›ndad›r. Türkiye Mevsimi’ne dâhil olan tüm entelektüel ve sanatsal topluluklar›n çarp›c› bir flekilde kan›tlad›¤› gibi, iki ülke aras›ndaki mevcut kültürel iliflkiler mükemmel, yo¤un ve zengindir. Bense, bu iliflkilerin bol zekâ, ironi, mizah ve içtenlikle dolu oldu¤unu düflünüyorum. Freud’un dedi¤i gibi “‹roni ve mizah, insan ruhunun özgürlük göstergesinin ulaflt›¤› en üst noktad›r.” Fransa’n›n Türkiye Büyükelçisi Bernard Emié’nin, kapsam›n› büyük tutmay› arzulad›¤› “Türk Mevsimi’nin” zengin içeri¤i, sadece Türkiye’nin kültürel miras›n› de¤il, ayn› zamanda ça¤dafl yarat›c›l›¤›n› da eflsiz bir flekilde yans›t›yor. Gerek kurum ve dernekler, gerek e¤itim ve üniversite çevreleri bak›m›ndan Frans›z kültür çevreleri, tüm Fransa genelinde, yüzlerce mekânda, modern ve yarat›c› Türkiye hakk›nda yepyeni bilgiler sunuyor. Bu giriflimlerin Fransa’da yaratt›¤› heyecan bizi de çok etkiledi. Bu kapsamda Türkiye hakk›nda çok say›da yay›n ç›kar›ld›. Bu çal›flmalar›n, ülkelerimizin yak›nlaflmas›na orta ve uzun vadede katk›da bulunaca¤›n› düflünüyorum. Çal›flmalar›n ilk etkileri flimdiden birçok alanda gözlemlenebilir. Mesaj kutuma, her gün çok say›da bilgi ve talep mesajlar› geliyor. Bu da güncel durumun önemli bir göstergesidir.
“Dario Moreno Ödülü” sahiplerini buldu. Dario Moreno Ödül Töreni, Erkan Özerman taraf›ndan ‹stanbul Frans›z Kültür Merkezi iflbirli¤i 5 Aral›k 2009 Cumartesi akflam› gerçekleflti. Bu özel ödülün 40. y›l› vesilesiyle, Kültür ve Turizm Bakan› Say›n Ertu¤rul Günay ve Fransa’n›n Türkiye Büyükelçisi Bernard Emié’nin kat›l›m›yla, ‹stanbul Frans›z Kültür Merkezi’nde düzenlenen gecede “Dario Moreno Ödülü” Ajda Pekkan’a ve Frans›z sanatç› Enrico Macias’a verildi.1921’de ‹zmir’de do¤an müzisyen ve aktör Dario Moreno kariyerinin önemli bir bölümünü Fransa’da gerçeklefltirmiflti. Ancak çok sevdi¤i ülkesi Türkiye’den de hiçbir zaman kopmam›flt›. Erkan Özerman’›n 1968 y›l›nda kaybetti¤imiz bu önemli sanatç›y› anmak üzere oluflturdu¤u ”Dario Moreno Ödülü” ilk kez 1969 y›l›nda Jacques Brel ve Esin Afflar’a verilmiflti.
DOSYA
Kültür ve Sanat
Kültür ve sanat, d›fl politikada farkl› pencereler aç›yor Kültür ve sanat› d›fl politikan›n en önemli araçlar›ndan biri olarak tan›mlayan Galatasaray Üniversitesi Uluslararas› ‹liflkiler Bölümü Ö¤retim Üyesi Yard. Doç. Ali Faik Demir kültürel ve sanatsal faaliyetlerin uluslararas› platformlarda tan›t›c› ve ö¤retici etkilerinin yads›namayaca¤›n› söylüyor. Sanat›n, “bir grup elitin tekelinden” uzaklaflarak halka ulaflt›r›lmas› gerekti¤ini savunan Demir, “Kültür ve sanat› halka ulaflt›rma sorumlulu¤u devlete ve yerel yönetimlere aittir” diyor.
‹
stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi Türkiye için iyi de¤erlendirilmesi gereken pek çok f›rsat› da beraberinde getiriyor. Bu f›rsatlardan biri de kültürel boyutta uluslararas› iliflkileri daha ileriye tafl›mak. Kültürel faaliyetlere eriflimin büyükflehirler d›fl›nda neredeyse yok denecek kadar az olmas›na ra¤men Türkiye böyle uluslararas› çapta bir projeye girdi. Kültürel diplomasi ne anlama gelir? Kültür ve sanatla d›fl politika nas›l iliflkilendiriliyor? Diplomatlar›n sanata karfl› duruflu ne olmal›? ‹flte konu hakk›nda merak edilenleri Galatasaray Üniversitesi Uluslararas› ‹liflkiler Bölümü Ö¤retim Üyesi Yard. Doç. Ali Faik Demir yan›tl›yor. Projenin bir diplomasi arac› gibi düflünülerek en iyi flekilde kullan›lmas› gerekti¤inin alt›n› çizen Demir, kültür ve sanat faaliyetlerinin resmi politikalar›n bile önüne geçebilece¤ini söylüyor. Kültür ve sanat d›fl politikada nas›l kullan›l›yor? Devletlerin d›fl politika amaçlar›na ulaflmak için kulland›klar› çeflitli araçlar vard›r. Bu araçlardan biri de kuflkusuz kültürel diplomasidir. Devlet mekanizmalar›nda hem kendini d›flar›ya anlatmak ve tan›tmak hem de d›flar›da olanlar› içeriye aktarmak ve ö¤renmek gibi bir hedef bulunuyor. Daha aç›k bir ifadeyle kültür-sanat faaliyetleri diplomasinin so¤uk ve resmi yüzünü aflarak do¤rudan hedefteki devletlerin halklar›na ulaflabiliyor. Bir ülkeyi tan›mak ya da bir ülkeyi tan›tmak için kültür-sanat faaliyetleri günümüz dünyas›nda daha da etkili ve güçlü bir araç halini ald›. Hatta bu faaliyetler, resmi politikalar ve giriflimleri bile aflabiliyor. Türkiye resmi olarak kültür-sanat› diplomatik bir araç olarak nas›l kullan›yor?
24
Türkiye’nin d›fl politikas›nda uzun y›llar kültür sanat› kullanmak belli tan›t›m ve Türk günleriyle s›n›rl› görülmüfl hatta biraz da küçük görülmüfltür. Ne yaz›k ki elinde çok ciddi kültürel zenginlikler bulunan Türkiye, sahip olduklar›ndan etkili ve güçlü bir flekilde yararlanam›yor. Tarihi ve kültürel zenginlikler sadece turistik bir reklam ve tan›t›m boyutunun ötesine tafl›nmal›d›r. Son y›llarda çeflitli ülkelerde Türk y›llar› düzenlenmesi ve buradaki faaliyetler; örne¤in 2005’de Londra’da “Türkler Bin Y›l›n Yolculu¤u”, 2008’de Rusya’da “Türk Y›l›” ve bu y›l da Fransa’da gerçekleflmekte olan “Türkiye Mevsimi” çok olumlu geliflmeler olarak de¤erlendirilebilir. Uzun soluklu bir çal›flma olan Türkiye Mevsimi, Fransa ile Türkiye aras›nda belli bir süredir so¤uk ve mesafeli iliflkilerin gelifltirilmesi bak›m›ndan dikkate al›nmas› gereken bir giriflimdir. Önümüzdeki y›l gerçekleflmesi planlanan Japonya’daki Türk Y›l› ve yine ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projeleri diplomasi ad›na at›lm›fl ciddi ad›mlard›r. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti projesi için neler söyleyeceksiniz? Bu proje, Türkiye’nin 2000’den bu yana hedefledi¤i ve farkl› düzeylerde giriflimler sonucunda 2006’da kazand›¤› bir f›rsat. Önümüzdeki y›l ‹stanbul, Essen ve Peç ile birlikte Avrupa Kültür Baflkenti olacak. Ancak çok istenen bu konuda organizasyon düzeyinde yaflanan krizler ve baz› huzursuzluklar do¤al olarak kamuoyunu tedirgin etti ve bir belirsizlik yaratt›. Hepimizin dile¤i 2010 y›l›n› çok iyi de¤erlendirmek ve Türkiye’nin Avrupa’da tan›t›m› ve do¤ru alg›lanmas› için ‹stanbul’un etkin flekilde kullan›lmas›d›r. ‹stanbul gibi çok farkl› özellikleri olan bir tarih ve kültür hazinesinin Türk d›fl politikas›n›n en güçlü kozlar›ndan oldu¤unu söylemek yanl›fl olmasa
“
‹stanbul gibi çok farkl› özellikleri olan bir tarih ve kültür hazinesinin Türk d›fl politikas›n›n en güçlü kozlar›ndan oldu¤unu söylemek yanl›fl olmasa gerek…
gerek. Türkiye’de birçok yeri gezen bir akademisyen olarak büyükflehirler d›fl›nda toplumun sanata ve kültürel etkinliklere eriflim olanaklar›n› nas›l buluyorsunuz? Türkiye’de öncelikle kültüre ve sanata düflkünlükten bahsetmek mümkün de¤il. Okuma al›flkanl›¤›m›z ne yaz›k ki çok düflük seviyede. Büyük flehirler d›fl›nda kültür merkezi, tiyatro, opera ne yaz›k ki bulunmuyor. Hatta birçok flehrimizde sinema salonu dahi mevcut de¤il. Gazete tirajlar› ya da gazetede okunan bölümler ve seçilen
yazarlar kültür hayat›na verilen önemin göstergesidir. Anadolu’daki üniversitelerin say›lar›n›n artmas› kültürel ve sanatsal etkinliklerde bir talep art›fl› do¤urmufltur ama bu yeterli de¤il. Kültür ve sanat› halka ulaflt›rma sorumlulu¤u devlete ve yerel yönetimlere aittir. Bu konuda gereken hassasiyet gösterilmelidir. Kültür ve sanat›n de¤erinin anlafl›lmas›, bu konular›n bir avuç elitin tekelinden ç›kmas› gerekiyor. Bu tarz etkinliklerin “lüks” nitelemesinden uzaklaflmas› ve gündelik ya da “olmazsa olmaz” gibi bir tan›ma sahip olmas›, toplumlar›n yaflam kaliteleri, üsluplar› ve iliflkileri aç›s›ndan hayati bir de¤ere sahip.
25
DOSYA
Kültür ve Sanat Ekspresi” oluyor. Türkiye’nin imaj› aç›s›ndan y›llar boyu süren ve bugün de hala konuflulan bu filmi, s›radan bir olay fleklinde görmek ve etkisini yads›mak mümkün de¤il. Y›llar sonra filmin yönetmeni Alan Parker’›n ‹stanbul’a gelerek “Türkiye’yi yanl›fl tan›d›¤›na” dair aç›klama yapmas› bile yarat›lan önceki etkinin önüne geçememifltir ne yaz›k ki… “Ararat” filmi de Ermeni soyk›r›m› iddialar›n›n duyurulmas›na yönelik çabas›yla Türkiye aç›s›ndan olumsuz bir imaj yaratt›. Tabii sinemada sadece olumsuzluklar yok. ‹stanbul’un çeflitli macera filmlerinde fon olarak kullan›lmas› ülkemizin turistik vitrinini renklendiren birer unsur olarak karfl›m›za ç›k›yor. Örnek vermek gerekirse günümüzde Ferzan Özpetek, Fatih Ak›n, Nuri Bilge Ceylan gibi Türk yönetmenler ve filmleri dünya kamuoyunda ciddi yank› yarat›yor.”
“Türkiye, sahip olduklar›ndan etkili ve güçlü flekilde yararlanam›yor.”
Türkiye’de birçok yeri gezen bir akademisyen olarak büyükflehirler d›fl›nda toplumun sanata ve kültürel etkinliklere eriflim olanaklar›n› nas›l buluyorsunuz? Türkiye’de öncelikle kültüre ve sanata düflkünlükten bahsetmek mümkün de¤il. Okuma al›flkanl›¤›m›z ne yaz›k ki çok düflük seviyede. Büyük flehirler d›fl›nda kültür merkezi, tiyatro, opera ne yaz›k ki bulunmuyor. Hatta birçok flehrimizde sinema salonu dahi mevcut de¤il. Gazete tirajlar› ya da gazetede okunan bölümler ve seçilen yazarlar kültür hayat›na verilen önemin göstergesidir. Anadolu’daki üniversitelerin say›lar›n›n artmas› kültürel ve sanatsal etkinliklerde bir talep art›fl› do¤urmufltur ama bu yeterli de¤il. Kültür ve sanat› halka ulaflt›rma sorumlulu¤u devlete ve yerel yönetimlere aittir. Bu konuda gereken hassasiyet gösterilmelidir. Kültür ve sanat›n de¤erinin anlafl›lmas›, bu konular›n bir avuç elitin tekelinden ç›kmas› gerekiyor. Bu tarz etkinliklerin “lüks” nitelemesinden uzaklaflmas› ve gündelik ya da “olmazsa olmaz” gibi bir tan›ma sahip olmas›, toplumlar›n yaflam kaliteleri, üsluplar› ve iliflkileri aç›s›ndan hayati bir de¤ere sahip. “Gece Yar›s› Ekspresi” Kültürel diplomaside kullan›lan en etkili araç sizce hangi sanat dal›d›r? D›fl politikan›n en etkili sanatsal araçlar›ndan biri de sinemad›r. Bu çerçevede akl›m›za ilk gelen yap›m, “Gece Yar›s›
26
Diplomatlar›n kültür ve sanata bak›fl› nedir? Dünyan›n birçok yerinde diplomatlar›n hem evrensel hem de yerel kültüre hâkim olmas› gerekiyor. Bu nedenle diplomat ve kültür-sanat iliflkisi her devlette oldu¤u gibi Türkiye’de de oldukça önemlidir. Özellikle “iyi diplomat” veya “baflar›l› diplomat” s›fatlar› kullan›ld›¤›nda, bu nitelemenin içinde mesleki bilgi ve birikiminin yan›nda kültürel altyap› da kastedilmektedir. Yine Türkiye aç›s›ndan olaya bak›ld›¤›nda D›fliflleri Bakanl›¤› s›navlar›n›n sözlü aflamas›nda diplomat olmak isteyen adaya kültür ve sanat konusunda üst düzeyde sorular soruluyor, hatta özellikle kendini gelifltirdi¤i, derin bilgisi ve prati¤inin oldu¤u alanlar›n olmas› talep ediliyor.
Kültürel diplomasi ile kamuoyu oluflturmaya örnek verir misiniz? Kuflkusuz kültür dendi¤inde ilk öne ç›kan alanlar›n bafl›nda edebiyat, müzik ve sinema geliyor. Klasik Türk Müzi¤i özellikle Bat›’da saray müzi¤i olarak ilgi çekiyor ve dinleniyor. Ama bat› müzi¤ini icra eden Faz›l Say, Hüseyin Sermet, ‹dil Biret gibi müzisyenler Türkiye’nin hem bat›yla hem de do¤uyla ne kadar uyum içinde var olan bir kültüre sahip oldu¤unun göstergesidir. Naz›m Hikmet, Yaflar Kemal ve Orhan Pamuk gibi Türk yazarlar tüm dünyada tan›n›yor ve okunuyor. Bu yüzden, farkl› halklar›n Türkiye’yi tan›mas›nda ve ortaya ç›kan “Türk alg›s›nda” yazarlar›m›z ve müzisyenlerimiz önemli kültürel diplomatlar›m›z olarak kabul ediliyor.
DOSYA
Kültür ve Sanat
Sosyo-kültürel dönüflümün adresi IMOGA ‹stanbul Grafik Sanatlar Müzesi (IMOGA-Istanbul Museum of Grafic Arts) “Uluslararas› Özgün Bask› Resim Bienali’ni” 2010’da ikinci kez düzenleyecek. Grafik sanatlar›na olan ilgiyi artt›rma hedefi ile befl y›ld›r faaliyet gösteren IMOGA’n›n Yönetim Kurulu Üyesi Elvan Tekcan, “Müzemizi sosyal olanaklar›n k›s›tl› oldu¤u Ünalan’da kurmakla çok do¤ru bir seçim yapt›k. Zaman içinde hem ziyaretçi profilimiz hem de bölgenin çehresi yavafl yavafl de¤iflti” diyor.
K
uruldu¤u 2004’ten bugüne Ünalan Mahallesi’nin çehresini de¤ifltiren ‹stanbul Grafik Sanatlar Müzesi (IMOGA-Istanbul Museum of Grafic Arts) sundu¤u atölye imkânlar› ve sergiledi¤i eserler sayesinde semtin sosyo-kültürel dönüflümüne ön ayak oluyor. IMOGA Yönetim Kurulu Üyesi Grafik Sanatç›s› Elvan Tekcan müzenin özellikle “geliflmekte olan” bir semtte kurulmas›n›n çok do¤ru bir tercih oldu¤unu ifade ediyor. Kendisi gibi sanatç› olan babas› Prof. Dr. Süleyman Saim Tekcan’›n izinden giden Elvan Tekcan, müzenin, grafik sanatlar›n›n yayg›nlaflmas›nda önemli bir misyonu bulundu¤unu söylüyor. Sahip oldu¤u özgün bask› eserleri ve resim koleksiyonu sayesinde dünyan›n say›l› grafik müzelerinden biri olan
28
‹MOGA, ülkemizde bir ilk olarak 2008’de “Uluslararas› Özgün Bask› Resim Bienali’ni” düzenledi. Neden IMOGA’y› özellikle bu semtte kurdunuz? Bu oluflumun hem niteliksel hem de niceliksel sebepleri var. Pratik anlamda, IMOGA, baflka bir alandaki kazan›mlar›n sanata aktar›lmas›yla, “sosyal imaj” çerçevesinde hayata geçirilmifl bir proje de¤il. Arkas›nda bir sermaye yap›s› bulunmuyor. IMOGA sanattan kazan›lan›n yeniden sanata döndürüldü¤ü bir müze ve ayn› finansman prensibi ile yaflat›l›yor. Lojistik anlamda müzemiz, sergileme ve arfliv mekânlar› kadar e¤itim ve atölye olanaklar› da sunan bir yap›ya sahip. Dolay›s›yla, kiralar›n yüksek oldu¤u, merkezi bir bölgede
daha küçük ölçekli ve k›s›tl› olanaklar sunmak yerine s›n›rl› maddi olanaklar›m›z› daha iyi de¤erlendirebilece¤imiz geliflmekte olan bir bölgeyi tercih ettik. Böylece daha genifl alanlar› ziyaretçilerimizin kullan›m›na sunabiliyoruz. Öte yandan müze, özgün bask› resim sanat›n› genifl kitlelere yayg›nlaflt›rmak ad›na sosyal bir vizyon tafl›yor. Bu ba¤lamda k›s›tl› sosyal imkânlar›n bulundu¤u bir semtte böyle bir müze kurmak daha do¤ru oldu. IMOGA kurulduktan sonra bu semtte yaflayan halk›n sanata bak›fl›nda ve kat›l›m›nda tespit etti¤iniz farkl›l›klar nelerdir? ‹stanbul’un “geliflmekte olan” semtlerinden biri olarak kabul edebilece¤imiz Ünalan Mahallesinin çehresi 2004’ten bu yana oldukça de¤iflti. Özellikle son iki y›ld›r sosyal dönüflümün krize ra¤men her geçen gün artarak devam etti¤ini gözlemliyoruz. Ünalan mahallesi Göztepe ve Ac›badem gibi geliflmifl ve hatta lüks yerleflim beldeleri olarak kabul edilen komflu semtlerin aras›nda s›k›fl›p kalan bir yerleflimdi. Zaman içinde kentleflme ad›na olumlu bir dönüflüm sürecine giren bu yerleflimde müzenin ilk aç›ld›¤› y›llarda çevremiz bizi oldukça yabanc›lad›. Neredeyse her ay camlar›m›z k›r›l›yordu. Hatta çeflitli tehditler al›yorduk. Ancak bu olaylar bizi y›ld›rmad›, öncelikle muhitimizdeki ilkö¤retim okullar› ile iletiflim kurduk. Ard›ndan çocuklar annelerini ve babalar›n› al›p müzeye getirmeye bafllad›lar. Zaman içinde hem ziyaretçi profilimiz hem de bölgenin çehresi yavafl yavafl de¤iflti. fiimdi biz müzeyi tafl›mak istesek, mahallemiz buna izin vermez. ‹stanbul’da kültürel aktivitelere eriflilebilen belli bafll› semtler d›fl›nda kalan yerlerde toplumun sanata ve kültürel aktivitelere eriflim olanaklar›n› nas›l buluyorsunuz? ‹stanbul, her geçen gün büyüyen dev bir metropol… Özellikle sosyo-ekonomik koflullar› nispeten s›n›rl› olan bölgelerde, insanlar›n hareket kabiliyeti hem ekonomik nedenlerden, hem de ulafl›m olanaklar›n›n yetersizli¤inden ötürü oldukça s›n›rl›. Bu kitlelerin sanata ve kültüre eriflimini mümkün k›lmak sosyal kalk›nma aç›s›ndan son derece hayati önem tafl›yor. Zaten sosyo-ekonomik gücü yüksek olan kesimler her türlü etkinlik için her türlü ulafl›m olana¤›na sahipler. Bundan sonraki projeleriniz nelerdir? Müzemizin en önemli misyonu; Türkiye’deki özgün bask› sanat›n›, dünya ile iletiflime aç›k hale getirmektir. Bu yüzden
uzun vadede en çok önemsedi¤imiz projemiz; 2008’de birincisi gerçekleflen “Uluslararas› Özgün Bask› Resim Bienali.” Hedefimiz bu projeyi kesintisiz olarak devam ettirebilmek. ‹stanbul için 2010 y›l› büyük önem tafl›yor. Biz de IMOGA olarak 2010 y›l›nda bu bienalin ikincisini düzenleyebilmek için u¤rafl veriyoruz.
IMOGA etkinlikleri hakk›nda Kuruldu¤u günden bu yana Bedri Rahmi Eyübo¤lu, Burhan Do¤ançay, Turhan Selçuk, Veysel Erüstün, Bedri Baykam, gibi sanatç›lar›n eserlerinin sergilendi¤i müzede farkl› etkinlikler ve çeflitli sergiler gerçeklefltiriliyor. Bunlara örnek vermek gerekirse son zamanlarda en çok öne ç›kanlar 02 May›s 2009’da Frans›z sanatç› Hugo Besard’›n ve 27 fiubat 2008’de Yusuf Ziya Aygen’in gerçeklefltirdikleri toplu çal›flma etkinlikleri oluyor. Özel Ifl›k Lisesi ‹lkokulu, Alman Liseliler E¤itim Vakf› ve Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤i gibi birçok e¤itim-ö¤retim ve sivil toplum kurulufluyla iflbirli¤i içinde çal›flan IMOGA Süleyman Saim Tekcan’›n öncülü¤ünde Mustafa Pilevneli gibi ünlü isimlerle etkinlikler gerçeklefltirmeye devam ediyor.
29
BAfiARI ÖYKÜSÜ
“Büyük Türk Tenor” Dünyan›n birçok yerinde Türk Opera’s›n› en iyi flekilde temsil eden Mersin Devlet Opera ve Balesi Solisti Tenor Bülent Bezdüz “Hayat›m›n en zor zamanlar›nda müzi¤e sar›lm›fl ve bununla ç›k›fl yolar› bulabilmifl, flansl› bir insan›m” diyor.
G
Grammy ödüllü ilk Türk sanatç›s› olarak tarihe geçen Bülent Bezdüz, Marsilya’dan Parma’ya Torino’dan Buenos Aires’e kadar birçok yerde “Büyük Türk Tenor” olarak tan›n›yor. Çocukluk ve gençlik y›llar›nda yaflad›¤› imkâns›zl›klar›n üstesinden gelerek dünyaca ünlü bir opera sanatç›s›na dönüflen Tenor Bezdüz, kitle iletiflim araçlar›n›n yayg›nlaflmas›yla beraber kültürel yozlaflman›n artt›¤›na dikkatleri çekiyor. Mersin Devlet Opera ve Balesi’nde Solist Sanatç› olarak ülkemizdeki çal›flmalar›n› sürdüren Bezdüz, ifl dünyas›n›n sanatsal etkinliklere verdi¤i deste¤i kayda de¤er buluyor. Çocuklu¤unuzda müzi¤e dair an›msad›¤›n›z an›lar›n›zdan örnek verir misiniz?
30
Çocuklu¤uma dair çok fazla an› gelmez akl›ma, çok zor ve çetin yaflanm›fl y›llard›r onlar. Ama en çok akl›mda kalan eve misafir geldi¤inde perdenin arkas›nda onlara türkü söylememdir. Zamanla perdenin önünde söylemenin, arkas›nda söylemekten daha heyecan verici ve riskli oldu¤unu ö¤rendim. Hayat›m›n en zor zamanlar›nda müzi¤e sar›lm›fl ve bununla ç›k›fl yolar› bulabilmifl flansl› bir insan›m. Bu süreçte her tür müzi¤i dinledim. Ama en çok beni en çok etkileyen annemin güzel sesinden dinledi¤im sanat müzi¤i ve halk türküleriydi. Opera sanat›na giden yolda ö¤rendi¤iniz en önemli de¤er neydi? Konservatuarda tan›flt›¤›m “çokseslilik” opera sanat›na giden yolda ö¤rendi¤im en önemli de¤er oldu, daha sonra
albümü hayalim sürüyor. Türkülerimizi dünyaya tan›tmak üzere bir ekip oluflturmaya çal›fl›yorum.
Tenor Bülent Bezdüz 1967’de Ankara’da dünyaya gelen sanatç› Gazi Üniversitesi E¤itim Fakültesi’ne girdikten sonra baflvurdu¤u s›nav› kazanarak Ankara Devlet Çoksesli Korosu'na kat›ld›. Üniversiteye girene kadar opera sanat›ndan haberdar olmayan sanatç›, 1985’de 1. Leyla Gencer fian Yar›flmas›'nda jüriden ald›¤› özel bir teklifle Avrupa Birli¤i Bursu alarak Manchester'a gitti. Bu burs dâhilinde ‹ngiltere, ‹rlanda ve Danimarka'da 17 de¤iflik tiyatroda Mozart'›n Lucio Silla Operas›'nda baflrol oynad›. Profesyonel flan e¤itimini Polonyal› fian Pedagogu (Tenor) Roman Werlinski ile sürdüren Bezdüz, 1992’de Mersin Devlet Opera ve Balesi'ne geçerek solist sanatç› oldu. 1998'de Frans›z Kültür Bakanl›¤› bursuyla CNIPAL Sahne Sanatlar› Okulu'nda yüksek lisans›n› tamamlayan sanatç› 1999'da Paris fian Yar›flmas›'nda 2. olarak Avrupa'da tan›nmaya bafllad›. Bezdüz'ün solist olarak görev ald›¤› Berlioz'un “Truval›lar” operas› 2001’de 44. Grammy ödüllerinden ikisine lay›k görüldü. 2006’da 48. defa verilen Grammy ödüllerinde ise klasik müzik dal›nda "Y›l›n Opera Kayd›" ödülünü “Verdi: Falstaff" adl› albüm ald›. Sir Colin Davis’in yönetti¤i operada baflrollerde s›ras›yla Bülent Bezdüz’le beraber Carlos Alvarez, Marina Domashenko, Jane Henschel, Ana Ibarra, Maria Jose Moreno, Michele Pertusi yer ald›. Müzik ö¤retmeni Reyhan Bezdüz ile evli olan tenorun müzikle iç içe yaflayan iki çocu¤u var.
ise vazgeçilmez bir ilke haline geldi. ‹nsanlar›n düflünceleri gibi müzik de çoksesli olmal›yd›. Ayn› anda ba¤›rmayan, birinin di¤erini yok saymad›¤› fikirlerin oluflturdu¤u bir çokseslilikten bahsediyorum. Yani gerçek demokrasi… Projeleriniz nelerdir? Önümüzdeki üç y›l boyunca Avrupa'da çal›flmalar›m sürecek. Bafll›ca ‹ngiltere, ‹sveç, Fransa ve Belçika a¤›rl›kl› olacak. Çok istememe ra¤men halen gerçeklefltiremedi¤im türkü
Türk kimli¤iyle opera sanatç›s› olman›n zorluklar› var m›? Dünyada zaten var olan “Türk” kimli¤ine olan önyarg›lar› aflmak görevini seve seve üstlenirim. Ama bürokratik olarak karfl›m›za ç›kan özellikle vize ve çal›flma izni almak gibi bir tak›m durumlarda formalitelerle u¤raflmak zorunda kal›yoruz. Uluslararas› arenada haklar›m›z› daha güçlü flekilde savunmak için “D›fl ‹flleri” ve “Kültür” bakanl›klar›n›n daha aktif çal›flmalar› gerekti¤ini düflünüyorum. Bu alanda bir tak›m diplomatik görüflmeler yaparak bizim gibi sürekli hareket halinde olan sanatç›lara kolayl›klar sa¤lanmal›. Sanatç›lar›n yaflad›¤› bürokratik zorluklar›n afl›lmas› gerekiyor. Opera sanat›n›n karfl›laflt›¤› en büyük sorun sizce nedir? Bana kal›rsa opera sanat›n›n en büyük meselesi “bilinçli seyircinin” eksikli¤idir. Birileri televizyonlara ç›k›p çatlak sesleriyle flark› söylüyor ve herkes bunu opera zannediyor. Bir zamanlar kanal say›s› az olmas›na ra¤men radyolar, televizyonlar halka seçkin müzik programlar›
sunard›. fiimdi olanaklar artt›, ancak kalite düfltü. Kitlesel iletiflimin böylesine kolaylaflmas› beraberinde kültürel yozlaflmay› da getirdi ve kapanamayacak kültürel boflluklara yol açt›. Bunun düzeltilmesi elbette mümkündür. Ancak yat›r›mlar›n ço¤alt›lmas› gerekiyor. Genç sanatç›lar›n daha iyi olanaklarla e¤itim alabilmeleri için onlara sa¤lanan burs seçeneklerinin artt›r›lmas› gerekiyor. Sanayi ve ifl dünyas› bu güce sahip. Sanatsal aktivitelerin duyurulmas› ve yayg›nlaflt›r›lmas› için siz ne gibi çal›flmalar yap›yorsunuz? Yayg›nlaflan kitle iletiflim araçlar›ndan ben de mümkün oldu¤unca faydalanarak bu kötü gidiflata “dur” demeye çal›fl›yorum. www.operaturkiye.com <http://www.operaturkiye.com/> ad›nda bir opera haber portal› kurdum. Mesle¤e bafllad›¤›m y›llarda nota bulmakta çok zorlan›yorduk, hatta siparifl verip aylarca bekliyorduk. fiimdi bu web sitesinde eserlerin notalar›n› paylafl›yoruz. Öte yandan müzik haberleri ve etkinlikler hakk›nda elefltiriler de yer al›yor.
“Genç sanatç›lar›n daha iyi olanaklarla e¤itim alabilmeleri için burs seçeneklerinin artt›r›lmas› gerekiyor. Sanayi ve ifl dünyas› bu güce sahip.” 31
ULUSAL KAL‹TE ÖDÜLÜ
“2009 Ulusal Kalite Ödülleri sahiplerini buldu Mükemmellikte Süreklilik Ödülü’nü Eskiflehir Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi, ‹flletmeler kategorisinde Ulusal Kalite Büyük Ödülü’nü Borusan Lojistik ve Baflar› Ödülü’nü ise ‹DO A.fi.- ‹stanbul Deniz Otobüsleri A.fi. kazand›.
T
ürkiye Kalite Derne¤i (KalDer) ve TÜS‹AD taraf›ndan bu y›l 17’incisi düzenlenen Ulusal Kalite Ödüllerini Mükemmellikte Süreklilik Ödülü kategorisinde Eskiflehir Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi, ‹flletmeler Kategorisinde Ulusal Kalite Büyük Ödülü’nü Borusan Lojistik ve Ulusal Kalite Baflar› Ödülü’nü ise ‹DO A.fi. - ‹stanbul Deniz Otobüsleri A.fi.” kazand›. Ulusal Kalite Ödülleri’nin, kalite alan›nda, Türkiye’nin en büyük ve itibarl› etkinliklerinden biri oldu¤unu belirten, Kalite Ödülü Yürütme Kurulu Baflkan›, Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Durman “Ülkemizde kalite kültürünün artmas› ve toplam kalite yönetim felsefesinin yayg›nlaflt›r›lmas›nda Ulusal Kalite Ödülleri önemli rol oynam›flt›r” ifadesine yer verdi. “Kalite Ödülleri, kurum, kurulufl ve iflletmelerin yönetsel yeterlilikleri ile ürün ve hizmetlerini sunmada ulaflt›klar› kalite ve mükemmellik düzeyini ölçen, kalite kültürünün bir yaflam biçimi olarak yayg›nlaflmas›na önemli katk› sa¤layan, mükemmelli¤i özendiren ve ödüllendiren süreçlerdir” diyen Durman ödül alan kurulufllar›n her birini kutlad›. Ödül alan kurulufllar hakk›nda “Bu öncü rollerini gelecek y›llarda da devam ettirmelerini umuyor ve diliyorum” ifadesini kullanan Durman Mükemmellikte
32
Kararl›l›k ve Mükemmellikte Yetkinlik belgelerini almaya hak kazanan kurulufllar› da kutlad›. Ulusal Kalite Ödülü’nün dayand›¤› Mükemmellik Modeli, toplam kalite uygulamalar›nda kurulufllara sadece referans çerçeve olman›n yan› s›ra, küresel pazarlarda da rakiplerine oranla farkl›laflma yaratacak temel noktalar› öne ç›karmada en önemli yol gösterici olarak tan›mlan›yor.
Ödül Süreci Büyük Ölçekli ‹flletmeler Kategorisinde finale kalan iki kurulufl saha ziyaretlerinde EFQM Mükemmellik Modeli kriterlerine göre de¤erlendirildiler. Ödüle hak kazanan kurulufllar, akademisyenler ve toplam kalite yönetimi uygulayan kurulufllar›n üst düzey yöneticilerden oluflan ödül jürisi taraf›ndan belirlendi.
33
ULUSAL KAL‹TE ÖDÜLÜ
Lojistikte S›n›rlar› Aflan Liderlik vizyonu, Borusan Lojistik’e ‘Büyük Ödül’ü getirdi.
K
alDer’in ‘Büyük Ödül’ünü bu y›l Borusan Lojistik ald›. Firma, iddial› hedeflerine ulaflma yolunda en büyük gücü olarak çal›flanlar›n› gördü. De¤iflime aç›k bir kültüre ve hatalardan ders alma al›flkanl›¤›na sahip olan Borusan Lojistik, büyük ödüle giden yolda birçok yönetim sisteminden ihtiyaçlar› do¤rultusunda yararland› ve Sarmal Yap› olarak isimlendirdi¤i Yönetim Sistemini oluflturdu. Böylece 2005 y›l›nda kat›ld›¤› Ulusal Kalite Hareketi, firmaya Büyük Ödül’ü getirdi. Borusan Lojistik Genel Müdürü Kaan Gürgenç ödüle de¤il, uygulamalar›n devaml›l›¤›na odakland›klar›n› söylüyor. Borusan Lojistik bu y›l Ulusal Kalite Büyük Ödülü’nü kazand›. Sizi ödüle kadar götüren süreç nas›l geliflti? Borusan Lojistik olarak 2002 y›l›nda yola ç›karken elimizdeki en önemli kaynak çal›flma arkadafllar›m›zd›. Agresif planlar›m›z› yaparken hep bu hedeflere ulaflma kararl›l›¤›n› gösteren insan kayna¤›m›z› dayanak ald›k. Süreçlerimizin, devreye ald›¤›m›z yönetim sistemlerinin hedeflerimiz do¤rultusunda sinerji yaratarak çal›flmas› için bütünsel bak›fl› hep ön planda tuttuk ve Sarmal Yap› olarak
34
ifade etti¤imiz Borusan Lojistik Yönetim Sistemini oluflturduk. 2005 y›l›nda Ulusal Kalite Hareketine kat›larak bafllad›¤›m›z mükemmellik çal›flmalar› bu anlamda bizim için çok önemli bir rehber oldu ve EFQM Mükemmellik Modeli Sarmal Yap›n›n temelini oluflturdu. ISO 9001, ISO 10002, ISO 14001, OHSAS 18001 gibi sistemlerle müflteri memnuniyeti, çal›flan sa¤l›¤› ve çevresel etkiler konusundaki temel gereklilikleri sa¤lad›k. VBM (De¤er Bazl› Yönetim) ile hedeflerle yönetim, 6 Sigma ile sürekli iyilefltirme yaklafl›mlar›m›z› gelifltirdik. Müflterinin Sesinin (VOC) Yönetimi süreci ile müflterilerimize daha yak›n ve proaktif olmay› baflard›k. Yönetim anlay›fl›m›z, uygulamalar›m›z ve elde etti¤imiz sonuçlar birçok platformda d›fl kurulufllar taraf›ndan da takdir edilmemizi sa¤lad›. Bu ödülün iflletmelerde mükemmellik yolundaki sürekli geliflme kültürüne ne gibi katk›lar› olaca¤›n› düflünüyorsunuz? Öncelikle ödülün mükemmellik yolculu¤unda bir sonuç de¤il, bu yolda daha sa¤lam ve kararl› ad›mlarla yürümemiz için bir güç ve motivasyon kayna¤› oldu¤unu vurgulamak isterim. Biz “bugün ödülü ald›k, yar›n ise mükemmelli-
¤e adanm›fl yeni bir gün” diyoruz. Bununla birlikte ödül süreçleri, kendinizi daha iyi de¤erlendirmenize, k›yaslama ve karfl›laflt›rmalarla kalite yolculu¤unun neresinde oldu¤unuzu görerek yeni hedefler koyman›za yard›mc› oluyor. Her gün de¤iflen çevre flartlar›na ayak uydurmak ve büyümek isteyen flirketlerin Mükemmellik Modeli do¤rultusunda kendilerini de¤erlendirmelerini di¤er bir deyiflle kendi filmlerini izlemelerini tavsiye ederim. Film diyorum çünkü Mükemmellik Modeli’nin sadece anl›k bir foto¤raf de¤il, geçmiflten gelece¤e, yapt›klar›n›zdan yapabileceklerinizi görmenizi sa¤layan ve sürekli geliflme ve iyilefltirmeyi tetikleyen önemli bir yönetim referans› olarak kullan›labilece¤ini düflünüyorum.
Bundan sonraki hedef ve projeleriniz nelerdir? “Lojistikte S›n›rlar› Aflan Liderlik” vizyonu ile yola ç›karak gelifltirdi¤imiz yönetim anlay›fl›m›z ve ald›¤›m›z sonuçlarla örnek olmaya devam etmeyi hedefliyoruz.
ULUSAL KAL‹TE ÖDÜLÜ
‹DO , kaliteden
taviz vermiyor
Mükemmellik yolculu¤unu 2009 Baflar› Ödülü ile taçland›ran ‹stanbul Deniz Otobüsleri (‹DO) kalite anlay›fl›n›n yayg›nlaflmas›nda di¤er kurulufllara örnek oluyor.
T
oplam Kalite Yönetim felsefesini benimseyerek 2000 y›l›ndan itibaren ISO 9001 çal›flmalar›na bafllayan ‹stanbul Deniz Otobüsleri (‹DO) A.fi. 2001 y›l›nda ISO 9001 belgesi ald›. Aradan geçen befl y›l zarf›nda mükemmellik aray›fl›nda EFQM Mükemmellik Modeli ile tan›flan ‹DO KalDer ile iflbirli¤ine giderek Ulusal Kalite Hareketi’ni bafllatt›. Bu kapsamda oluflturulan proje ekibi ile firma, EFQM modelinin daha iyi anlafl›lmas› için KalDer taraf›ndan verilen e¤itimlere kat›ld›. 2006’da yap›lan öz de¤erlendirme sonucunda ifl sa¤l›¤› konusunda eksikliklerini gidermek için OHSAS 18001 ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi çal›flmalar›na bafllayan firma tüm riskleri belirleyerek elemanlar› için daha emniyetli bir çal›flma ortam› oluflturdu. 2009 Baflar› Ödülü’ne lay›k görülen ‹DO A.fi’nin Genel Müdürü Dr. Ahmet Paksoy “Al›nan ödüller bizim için, yakalad›¤›m›z baflar›n›n taçland›r›lmas› ve di¤er kurulufllara örnek olmas› anlam›na gelir” dedi. Kaliteli hizmet söz konusu olunca ne tür zorluklarla karfl›laflt›n›z ve bunlar› nas›l aflt›n›z? Bizim için kaliteli hizmet üretmek ve müflterilerimizin memnuniyeti her fleyden önemli. ‹lk bak›flta çal›flanlar›m›zda kalitenin ifllerini güçlefltirdi¤i ve gereksiz oldu¤u gibi bir alg› oluflmas›na karfl›n, yapt›klar› en küçük bir iflin müflterilerimize olan yans›malar›n› anlatt›¤›m›zda bizlere hak verdiler ve gönüllü olarak bu çal›flmalarda yer ald›lar. Bizler, hatalar› cezaland›rmak yerine baflar›lar› ödüllendiren bir yönetim anlay›fl›na sahibiz. Bu anlay›fl›n karfl›l›¤›n› da birçok yaflanm›fl örnekle bizzat gözlemledik. Bu ödül, hizmet anlay›fl›n›za nas›l bir bak›fl aç›s›
35
getirdi? Ödülden sonra çal›flanlar›n›z›n motivasyonunda bir de¤ifliklik gözlemlediniz mi? Bizler çal›flmalar›m›zda mükemmelli¤i yakalamak amac›yla EFQM modelini benimsedik. Mükemmelli¤i yakalamak için bu modelin gereklerini yerine getirmeye çal›fl›yoruz. Al›nan ödüller bizim için, yakalad›¤›m›z baflar›n›n taçland›r›lmas› ve di¤er kurulufllara örnek olunmas› anlam›na gelir. Bu anlamda bu ödülün flirketimiz içinde ortak bir hedefin oluflmas›nda yard›mc› bir rol oynad›¤›n› belirtmem gerekiyor. Ödülden sonra, çal›flanlar›m›z›n yüzüne yans›yan baflarma duygusunu görmek motivasyon art›fl›na iflaret olarak kabul edilebilir. Sonuçta bir baflar› ödüllendiriliyor. Çal›flanlar›n yüzünde oluflan bu ifadenin vermifl oldu¤u mutluluk yaflan›lan tüm zorluklar› unutturmaya yetiyor. Bundan sonraki hedefleriniz nelerdir? Mükemmellik bir yaflam biçimidir ve ödül almak bizim için sadece baflar›n›n duyurulmas›d›r. Her elefltiriyi mükemmele ulaflmakta bir kap› olarak görüyoruz ve önümüzdeki kap›lar› yapaca¤›m›z iyilefltirmelerle açmay› hedefliyoruz.Misyonumuzda da belirtti¤imiz gibi, kent içi ulafl›m›n bir k›sm›n› deniz yoluna aktararak trafi¤i rahatlatmak amac›yla yeni ve konforlu gemilerimiz ile yolcu say›m›z› art›r›rken kalitemizden hiçbir flekilde taviz vermemeye devam edece¤iz.
2009 Mükemmellikte Süreklilik Ödülü’nün sahibi Eskiflehir Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› “Esas olan baflar›y› kazanmak de¤il o baflar›y› sürdürmek Hastanesi oldu ve daha ileriye götürmektir”
T
ürkiye Kalite Derne¤i, ödül kazanm›fl firmalarda da mükemmellik kültürünün geliflmesini ve baflar›lar›n kal›c›l›¤›n›n sa¤lanmas›n› hedefliyor. Bu do¤rultuda 18. Kalite Kongresi’nde verilen “Mükemmellikte Süreklilik” ödülünü bu y›l Eskiflehir Kad›n Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi kazand›. Hastanenin Baflhekimi Burak Erdinç sorular›m›z› yan›tl›yor. Mükemmellikte Süreklilik sizin için ne ifade ediyor? Bildi¤iniz üzere Hastanemiz Toplam Kalite Yönetimi çal›flmalar›nda 10. y›l›n› tamaml›yor. Hastanemiz 2006 y›l›nda Türkiye’de Kamu sektörlerinde hem de sa¤l›k alan›nda bir ilki gerçeklefltirerek Ulusal Kalite Büyük Ödülü alm›flt›r. Kamu ve Sa¤l›k sektöründe ilk ve tek olan Avrupa Kalite Baflar› ödülünüde 2008 y›l›nda almaya hak kazanm›flt›r. Yap›lan faaliyetlerle hastanemiz sa¤l›kta Toplam Kalite Yönetimi konusunda rol model olan bir hastane olmufltur. Bu nedenle süreklilik ödülü yap›lan çal›flmalar›n ve baflar›lar›n tesadüf olmad›¤›n›n, bunlar›n hak edilerek kazan›ld›¤›n›n bir göstergesidir. Esas olan baflar›y› kazanmak de¤il o baflar›y› sürdürmek ve daha ileriye götürmektir. Hastanemiz de¤iflen flartlara göre mükemmellik kültürünü kendine rehber al›yor. Bugüne kadar kamu ve özel sektörde 23 büyük ödül verilmesine karfl›l›k Mükemmellikte Süreklilik Ödülünü sadece üç kurulufl alm›flt›r. Bunlardan birisinin de hastanemiz olmas› bu alanda kurumsal olarak kararl›l›¤›m›z›n göstergesidir.
Bu ödüle baflvurman›z›n en belirleyici amac› neydi? Hastanemiz Mükemmellik Kültürü do¤rultusunda kendi özde¤erlendirmesini yapmaktayken, ödül sürecinde yap›lan de¤erlendirme faaliyetleri kurumumuz için yol gösterici oldu. Kurum d›fl›ndan gelen de¤erlendiricilerin geri bildirimleri sonucu daha da ileri gidebilmek için büyük bir f›rsat olufltu. Kendimizi baflkas›n›n gözüyle görmek bizim göremedi¤imiz fleyleri bize göstermektedir. Süreklilik ödülünü kazanman›z›n sizde ve çal›flanlar›n›zda yaratt›¤› duygular› ö¤renebilir miyiz? Süreklilik Ödülünü kazanmak yapm›fl oldu¤umuz kalite yolculu¤unda bize motivasyon sa¤l›yor. Kurum olarak çal›flanlar›m›z› ve liderlerimizi motive edip kurum kültürü haline gelmifl Mükemmellik çal›flmalar›yla yeni fleyler ö¤reniyoruz. K›yaslama kurulufllar›na yap›lan ziyaretlerde çal›flanlar›m›z› yapt›klar›m›z› daha iyi anlay›p da “ Biz neler yap›yormufluz” gibi sözlerle çok mutlu döndükleri gözlenmifltir. Ödül töreninde çal›flanlar›m›n yüzlerindeki o müthifl ifadeyi görmek, hayat›mda ender rastlad›¤›m, onur ve gurur verici anlardan biri olmufltur.
Kazan›mlar›n›z› sürekli k›lmak ve mükemmellik anlay›fl›n›z› gelifltirmek için neler planl›yorsunuz? Öncelikle Mükemmellik Kültürü do¤rultusunda kurumda oluflturdu¤umuz sistem ve buna ba¤l› geliflen kültür, ne olursa olsun sekteye u¤ramadan aynen devam edecektir. Rekabetin kaç›n›lmaz oldu¤u bunun sonunda iyi yönetilen ve farkl›l›klar›n› ortaya koyan kurumlar›n ayakta kalabilece¤i bir gerçektir. Bu nedenle geldi¤imiz noktada her türlü zorlukta, mücadelede mükemmellik modeli bizim için yol göstericidir.
36
DNA_ilan_216x284 10/11/2009 4:21 PM Page 1 C
M
Y
CM
MY
CY CMY
K
ULUSAL KAL‹TE HAREKET‹
Bayer Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›larak sürekli geliflimi hedefliyor “Daha iyi bir yaflam için bilim” slogan›n› esas kabul eden Bayer Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›ld›.
U
lusal Kalite Hareketi’ne kat›lan Bayer sürdürmekte oldu¤u operasyonel mükemmellik ve Yal›n Alt› Sigma program›n› taçland›rd›. Bayer Türkiye Projeler ve Uygulamalar Müdürü Alpaslan Keser ve Kalite Güvence Müdürü ‹lknur Gümüfleli H›rç›n bu harekete kat›l›mlar›ndan elde edilecek faydalara de¤inirken “Sürekli iyilefltirme prensibi ile müflteri ve çal›flan memnuniyetinin artt›r›lmas›n›n yan› s›ra Türkiye’deki benzer çal›flmalarla ilgili kendimizi k›yaslama flans› da bulabilece¤iz” ifadesine yer verdi. Bayer Türk 50 y›l› aflk›n bir süredir Türkiye’de varl›¤›n› sürdürüyor. “HealthCare”, “MaterialScience” ve “CropScience” olmak üzere üç alt grupta konumlanan Bayer, Türkiye’de en büyük 130 flirket aras›nda yer al›yor. 19 bölge ofisine sahip olan firma ‹stanbul ili s›n›rlar› içerisinde iki üretim merkezi ile faaliyet gösteriyor. Firman›z›n Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lma düflüncesi nas›l do¤du? Bayer HealthCare’in Operasyonel Mükemmellik çal›flmalar› dâhilinde Topkap› tesisimizde Yal›n Alt› Sigma uygulamalar›na bafllad›k. Bu uygulamalar› PYRAMID (Productivity Program Integrated) markas› alt›nda birlefltirdik. Yal›n Alt› Sigma süreç gelifltirme faaliyetlerimizin süreklili¤inin iyi bir yay›l›m ve içsellefltirmeden geçti¤inin bi-
52 38
lincindeyiz. Bu sebeple liderlik, strateji, müflteri odakl›l›k, süreç performans sonuçlar› gibi EFQM kriterleri aras›nda da yer alan unsurlar› Yal›n Alt› Sigma yay›l›m plan›m›z›n içine ald›k. ‹smi ne olursa olsun kal›c› bir süreç iyilefltirme metodolojisinin saym›fl oldu¤umuz ana prensiplere ba¤l› kalarak ilerlemesi gerekti¤i inanc›nday›z. Sürekli geliflme sadece belirli alanlarda de¤il, “yaflam›n her alan›nda kalite” slogan›yla her koflulda mümkündür. Bu yaklafl›mla hareket etti¤imizden Ulusal Kalite Hareketi ile yollar›m›z›n kesiflmesi gayet do¤ald›r. Ulusal Kalite Hareketi’nin kuruluflunuza ve sektörünüze ne gibi katk›lar sa¤layaca¤›n› düflünüyorsunuz? Ulusal Kalite Hareketi ile sürdürmekte oldu¤umuz Operasyonel Mükemmelik ve Yal›n Alt› Sigma program›n› taçland›rm›fl oluyoruz. Sürekli iyilefltirme prensibi ile müflteri ve çal›flan memnuniyetinin artt›r›lmas›n›n yan› s›ra Türkiye’deki benzer çal›flmalarla ilgili kendimizi k›yaslama flans› da bulabilece¤iz. ‹laç sektörü elbette ki birinci k›yas noktam›zd›r, ancak sektörden ba¤›ms›z olarak tüm iyi uygulamalar› gör-
mek, Ulusal Kalite Hareketi içinde yer alan kurulufllardan biri olman›n bize getirdi¤i en önemli katk›lardan olacakt›r. Firman›zda kalitenin art›r›lmas› ve sürekli iyileflme konusunda yap›lan çal›flmalardan bahseder misiniz? Bayer Healtcare “daha iyi bir yaflam için bilim” slogan›n› esas al›yor. GMP (‹yi Üretim Uygulamalar›) standartlar› birinci önceli¤imizdir. Bunun yan› s›ra ISO 14001 ve OHSAS 180001 standartlar› da yürürlüktedir. Bu standartlar›n d›fl›nda Operasyonel Mükemmelik çal›flmalar› dâhilinde Yal›n Alt› Sigma yap›lanmam›z devam etmektedir. Kaizen ekiplerinin yan› s›ra Sar› ve Yeflil Kuflak çal›flanlar›m›z sürekli iyilefltirme çal›flmalar›n› yürütüyorlar. Bunlar d›fl›nda Operasyonel Mükemmellik konular›nda da ciddi hedeflerimiz var. Tüm Bayer HealthCare Topkap› çal›flanlar›n› içine alacak uygulamal› e¤itimlerimiz devam ediyor.
DIfi DE⁄ERLEND‹RME H‹ZMET‹
Accor Services Türkiye’nin Kalite ve Mükemmellik yolculu¤u
“KalDer taraf›ndan sunulan D›fl De¤erlendirme hizmeti oldukça verimli ve e¤itici bir yap›ya sahip diyebilirim. Her konuda ve deneyimli bir ekip taraf›ndan “de¤erlendiriliyor olmak” bafll› bafl›na bir heyecan kayna¤›…”
K
alite ve Mükemmelik” yolculu¤una Accor Services Türkiye, 2000 y›l›nda “Kalite Departman›”n›n kurulmas› ile bafllad›. ‹lk olarak Genel Müdür ve Üst Yönetim taraf›ndan flirketin misyonu, vizyonu, de¤erleri ve stratejileri tan›mland› ve bunlar›n uygulanmas› için de ana süreçler belirlendi. Tüm çal›flmalar do¤rultusunda Accor Services Türkiye 2004 y›l›nda ISO 9001:2000 bel-
40
gelendirmesine sahip oldu ve üç y›l üst üste s›f›r hata ile belge takip denetimlerini geçtikten sonra 2007 y›l›nda belgesini yenileyerek kesintisiz ISO 9001:2000 belgelendirmesini almaya hak kazand›. Accor Services Türkiye Operasyon ve Kalite Müdürü Gökhan Bezirci’nin yorumuyla “Accor Services Türkiye ayn› tempo ile “EFQM Mükemmelik Modeli”ni örnek alarak kalite çal›flmalar›na devam etti.” Y›ll›k EFQM özde¤erlen-
dirme çal›flmalar›na ilk 2003 y›l›nda bafllayan Accor Services Türkiye 2004 y›l›nda Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›ld›. Bu çal›flmalar›n›n devam›n› sa¤lamak amac›yla da 2007 y›l›nda Mükemmellikte Yetkinlik Belgesine baflvurarak dört y›ld›z EFQM Yetkinlik Belgesi’ne hak kazand›. 2008 Y›l›nda, EFQM Çal›flma Gruplar› ile KalDer’in saha ziyareti Geri Bildirim Raporu da dikkate al›narak “Sürekli ‹yilefltirme” politikas›na uy-
gun iyilefltirme çal›flmalar›na devam edildi. D›fl de¤erlendirme sonras›nda Mükemmellikte Befl Y›ld›z Belgesi ald›¤›n›z› biliyoruz, neden bu hizmeti alma ihtiyac› duydunuz? Accor Services Türkiye en büyük önemi “müflteri memnuniyeti” ilkesine vermektedir. Bu sebeple de tüm süreçlerde operasyonel mükemmeliyet temel al›narak “Müflteriyi Mest Etme” politikas›yla da müflteri memnuniyeti en üst seviyede tutulmufltur. Ayr›ca Mükemmelik Modeli’ndeki “Sürekli Ö¤renme ve ‹yilefltirme”, “Liderlik”, “Çal›flanlar›n Gelifltirilmesi ve Kat›l›m›”, “‹flbirliklerinin Gelifltirilmesi”, “Müflteri Odakl›l›k” ve “Kurumsal Sosyal Sorumluluk” gibi temel esaslar da bu modelin örnek al›nmas›nda ve uygulanmas›ndaki ana etkenlerdir. D›fl de¤erlendirme hizmeti ile Model kapsam›ndaki çal›flmalar›m›z›n deneyimli de¤erlendiriciler taraf›ndan tarafs›z olarak de¤erlendirilmesi ihtiyac› ile bu hizmetten faydaland›k. Nas›l haz›rland›¤›n›z› ö¤renebilir miyiz? EFQM Mükemmellik Modeli’nin uygulanmas›ndaki ilk ve öncü baflar›m›z dört y›ld›z EFQM Yetkinlik Belgesi’nin al›nmas› tüm çal›flanlar›m›z›n kararl›l›¤›n› ve azmini perçinlenmifl oldu. Hiç flüphesiz bu dönemde Genel Müdür ve Üst Düzey Yönetiminin de kararl›l›kla bu çal›flmalar› gönülden desteklemesi ve yol gösterici tutumlar› tüm çal›flanlar› motive etmifltir. Bu do¤rultudaki ilk ad›m “yol haritas›” olarak, KalDer’in haz›rlad›¤› “Geri Bildirim Raporu”nun belirlenmesidir. Yol Haritas› esas al›narak bir za-
man çizelgesi haz›rlanm›fl ve iki y›ll›k bir planlama ile ilk y›l için “Kuvvetli Yönler”in korunmas› ve artt›r›lmas›, “‹yileflmeye Aç›k Alanlar”›n ise tek tek ele al›narak “Kuvvetli Yönler”e çevrilmesi için modelin ön gördü¤ü tekniklerle aksiyonlar planlanm›flt›r. ‹kinci y›l içinse planlanan bu aksiyonlar›n bütçelenerek uygulamaya geçirilmesi ve tamamlanmas› hedeflenmifltir. D›fl de¤erlendirme s›ras›nda neler yaflad›n›z? KalDer taraf›ndan organize edilen D›fl De¤erlendirme çal›flmas› oldukça verimli bir yap›ya sahip diyebilirim. Çünkü özellikle deneyimli ve kendi alanlar›nda uzman bir ekip tahsis edildi¤inden k›sa bir de¤erlendirme takvimine ra¤men oldukça detayl› bir çal›flma ve de¤erlendirme yap›ld›¤› düflüncesindeyim. Her konuda oldu¤u gibi “de¤erlendiriliyor olmak” bafll› bafl›na bir heyecan kayna¤›… Asl›nda tüm ekip olarak haz›rlanmam›za ra¤men özellikle bu sürecin sorumlusu olarak benim için ise büyük bir stres noktas›yd›. Neyse ki ekibin deneyimi, s›cak tavr› ve hoflgörüsü, bu stresi tekrardan ö¤renme sürecine dönüfltürdü. Ö¤renme diyorum çünkü deneyimleri ve bilgi birikimleriyle bizim devam edecek olan “Kalite Yolculu¤umuza” ilham verdiler, yol gösterdiler. Çok deneyimli de¤erli de¤erlendiricilerimize teflekkürlerimizi bu vesileyle tekrar iletmek istiyoruz.
ne¤in; “Sürekli ‹yilefltirme Tak›mlar›” ile hem müflterilerimizi, hem üyelerimizi, hem de çal›flanlar›m›z› daha memnun etmek üzere tak›m çal›flmalar› yürütmekteyiz. Müflteri, Üye ve Çal›flanlar›m›z›n de¤erlendirme takibi ve kontrolü içinde “Memnuniyet Anketleri” düzenleyerek ölçümlemeler yapmaktay›z. Tüm bu veriler ›fl›¤›nda sektördeki rakiplerimizle fark yaratmaya, müflteri ve iflbirliklerimize katma de¤er oluflturmaya odaklanm›fl durumday›z. Bu sayede sundu¤umuz kaliteli ve sürdürülebilir hizmetlerimizle müflteri portföyümüzü artt›rmakta ve dolay›s›yla da karl›l›¤›m›z› pekifltirmekteyiz. Bundan sonraki hedefleriniz nelerdir? EFQM’de Befl Y›ld›z Yetkinlik Belgesi ile Mükemmellik Aflamalar› Yetkinlik basama¤›n›n en üst seviyesine ulaflm›fl durumday›z. Ancak kat edilecek yeni aflamalar oldu¤undan flimdiki hedefimiz, bugüne kadarki belgelendirmelerde daima ilk olmay› baflard›¤›m›z üzere yine kendi sektöründe bir hizmet flirketi olarak Ulusal Kalite Büyük Ödülü ’ n ü, KalDer’in düzenlemifl oldu¤u Kalite Kongresi’nde havaya kald›rabilmektir.
Bu hizmetin size sa¤lad›¤› faydalar› ö¤renebilir miyiz? EFQM Mükemmellik Modeli ile faaliyetlerimizin her alan›nda “Sürekli ‹yilefltirme” uygulamalar›n› yayg›nlaflt›rmay› baflard›k. Ör-
41
E⁄‹T‹M
“Tüm personelimiz ayn› bilinç düzeyine ulafls›n istedik” Uluda¤ Üniversitesi Gemlik As›m Kocab›y›k Meslek Yüksekokulu da, yönetim süreçleri konusunda KalDer’den e¤itim alan kurumlar aras›nda yer al›yor. Okul Müdürü Prof. Dr. Kemal Sulhi Gündo¤du “KalDer’den e¤itim ald›k, çünkü tüm personelimiz ayn› bilinç düzeyine ulafls›n istedik” diyor.
G
emlik As›m Kocab›y›k Meslek Yüksekokulu yürüttü¤ü mükemmellik çal›flmalar›n›n baflar›l› olmas› için sadece yöneticilerin de¤il, tüm çal›flanlar›n birlikte hareket etmesi gerekti¤ine karar verdi ve tüm çal›flanlar ayn› bilinç düzeyine ulaflabilsin diye KalDer’in e¤itimlerinden faydaland›. Okul Müdürü Prof. Dr. Kemal Sulhi Gündo¤du “Baz› bilgileri kitaplardan ö¤renmek mümkün ancak e¤itimli ve deneyimli kiflilerin verdi¤i bilgiler motivasyonu artt›r›c› etkiye sahip” diyor. KalDer’den e¤itim deste¤i almaya karar vermenizdeki etkenler nelerdir? Mükemmellik çal›flmalar›n›n, kurum çal›flanlar› taraf›ndan içsellefltirilmesi ve eflgüdüm içerisinde yürütülebilmesi için, bu konuda belli düzeyde bilgiye sahip olmalar› gerekli. Kiflilerin e¤itim geçmifllerine bakt›¤›m›zda, her birinde farkl›l›klar ortaya ç›k›yor. Kurumumuzda yürütülen mükemmellik çal›flmalar› sadece yöneticilerin de¤il, tüm çal›flanlar›n birlikte hareket etmeleri ile baflar›l› olabilir. Gerçeklefltirilecek aflamalar›n kitaplardan ö¤renilmesi müm-
42
künse de, bu konuda çal›flan ve e¤itim veren deneyimli kiflilerin verdi¤i bilgiler, motivasyonu artt›r›c› etkiye sahip. KalDer’den Mükemmellik aflamalar› konusunda ald›¤›m›z e¤itiminin temel amaçlar›ndan birisi, tüm personelimizin bu yolda ayn› bilinç düzeyine eriflmesini arzu etmemizdi. E¤itim al›rken ve sonras›nda kuruluflunuz çal›flanlar›ndaki fark›ndal›klar neler oldu? Çal›flanlar›m›z›n problem çözme konusunda belirli bir yöntemi bilmedi¤i ortaya ç›kt›. Kurum süreçlerimizin tan›mlanmas›yla, her çal›flan›m›z›n ifl yükü daha ayr›nt›l› olarak de¤erlendirilebilir hale geldi. Mükemmellik e¤itimleri ile birlikte, yönetim sürecimize tüm çal›flanlar›m›z yan›nda ö¤rencilerimizin de kat›lmas› gerekti¤i sonucuna vard›k. Mezun ö¤rencilerimizin çal›flabilece¤i kurumlar ile iflbirli¤i gerçeklefltirilerek, e¤itim sürecine bu kurum ve kurulufllar›n da kat›lmas›-
n›n gereklili¤i ortaya ç›kt›. Kuruluflunuzun ileriye dönük hedefleri ve stratejileri hakk›nda bilgi alabilir miyiz? Uluda¤ Üniversitesi Gemlik As›m Kocab›y›k Meslek Yüksekokulunda, mesleki yeterlili¤e sahip, etik de¤erlere ba¤l›, üretken, sorun çözebilen, mükemmelli¤i arayan meslek elemanlar› yetifltirmek hedefleniyor. Stratejik hedeflerimizden en önemlisi, tüm e¤itim programlar›m›z için gerçeklefltirilecek sanayi ve sektör iflbirlikleri ile mezunlar›m›z›n kolayl›kla ifl bulmalar›d›r.
KalDer’in e¤itimi sayesinde çal›flanlar›n motivasyonu ve güveni artt› Toplam Kalite Yönetimi uygulamas› için KalDer’den e¤itim alan ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Gelirler Müdürlü¤ü çal›flanlar›n›n motivasyonu ve kendine güvenleri artt›. Çal›flanlar, e¤itim sayesinde ö¤rendiklerini uygulama ve kendilerini gelifltirme imkân› buldular.
‹
stanbul Büyükflehir Belediyesi Gelirler Müdürlü¤ü, Toplam Kalite Yönetimi uygulamas› yapmaya karar verince, bu konudaki en iyi e¤itimi almak için KalDer’e baflvurdu. ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Gelirler Müdürlü¤ü Müdür Yard›mc›s› Ülkü Ar›kbo¤a “Gerek e¤itim s›ras›nda, gerekse e¤itim sonras› çal›flanlar›m›z›n motivasyonunun ve kendine güven duygusunun artt›¤›n› gözlemledik. E¤itim sonras› yürüttü¤ümüz Özde¤erlendirme çal›flmalar› ile de ö¤rendiklerimizi uygulama ve kendimizi gelifltirme imkan› bulduk” diyor.
KalDer’den e¤itim deste¤i almaya karar vermenizdeki etkenler nelerdir? ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi Gelirler Müdürlü¤ü bünyesinde Toplam Kalite Yönetimini uygulamaya karar verdikten sonra, ilk yapt›¤›m›z amaç ve hedeflerimizi tan›mlayarak, uygulama plan›m›z› belirlemek oldu. Gündemimizdeki ilk konu, organizasyon yap›m›z›, süreçlerimizi, ifl yap›fl biçimlerimizi, yönetim tarz›m›z› ve çal›flanlarla olan iliflki biçimimizi gözden geçirerek mevcut durumumu-
zu tespit etmekti. Bu tespit bizim iyilefltirme yap›lmas› gereken alanlar› görmemizi sa¤layacakt›. Bu çal›flmalar› en az maliyetle ve en do¤ru flekilde nas›l yapabiliriz diye düflündü¤ümüzde bunu kendi insan gücümüzle yapabilece¤imize karar verdik. Ancak, bu konuda gerekli e¤itimleri almam›z gerekiyordu. Bize bu konuda e¤itim
deste¤ini ise en iyi KalDer’in verece¤ini düflünerek KalDer’e müracaat ettik. E¤itim al›rken ve sonras›nda kuruluflunuz ve çal›flanlar›ndaki farkl›l›klar neler oldu? Gerek e¤itim s›ras›nda, gerekse e¤itim sonras› çal›flanlar›m›z›n motivasyonu-
nun ve kendine güven duygusunun artt›¤›n› gözlemledik. E¤itim sonras› yürüttü¤ümüz Öz De¤erlendirme çal›flmalar› ile de ö¤rendiklerimizi uygulama ve kendimizi gelifltirme imkan› bulduk. Bu ise çal›flanlar›m›z›n analiz yapma, sistematik düflünme yeteneklerinin geliflmesini sa¤lad›. Kuruluflunuzun ileriye dönük hedefleri ve stratejileri hakk›nda bilgi alabilir miyiz? Gelirler Müdürlü¤ü, ‹stanbul Büyükflehir Belediyesi’nin vatandafla do¤rudan hizmet sunan birimleri aras›nda yer al›yor. Bu nedenle, hedef ve stratejilerimizi belirlerken vatandafllar›n ve yine bizim iç müflterimiz olan çal›flanlar›n memnuniyetini temel al›yoruz. Bu noktada önümüzdeki dönem için Müflteri Memnuniyeti Yönetim Sisteminin Kurulmas›, Süreç Yönetim Sistemini Müdürlük bünyesinde kurarak bütün süreçlerimizin iyilefltirilmesi, kaynaklar›n verimli yönetilmesini sa¤layacak çal›flmalar›n yap›lmas› ve vatandafllara yönelik hizmetlerde teknolojik geliflmeleri takip ederek, teknolojinin en üst düzeyde kullan›lmas› temel hedeflerimiz ras›nda.
43
E⁄‹T‹M
KalDer e¤itimleri ile kalite yaklafl›mlar› daha da geliflti KalDer’den Ulusal Kalite Hareketi ve Süreç Yönetimi e¤itimleri alan Çetur Çelebi Turizm Tic. A.fi. Kalite Güvence Müdürü Nedim Y›lmaz “Çe-Tur olarak içerik ve anlat›m tarz› olarak en iyilerden e¤itim almay› ilke edindik, bu nedenle KalDer’e baflvurduk” diyor.
T
afl›mac›l›k, filo araç kiralama ve turizm alanlar›nda hizmet veren Çe-Tur, KalDer’den befl günlük Ulusal Kalite Hareketi e¤itimi ve iki günlük Süreç Yönetimi e¤itimleri ald›. E¤itim sayesinde kat›l›mc›lar›n kaliteye ve Ulusal Kalite Hareketi’ne (UKH) bak›fl aç›lar›n›n pozitif yönde de¤iflti¤ini söyleyen Çetur Çelebi Turizm Tic. A.fi. Kalite Güvence Müdürü Nedim Y›lmaz “Bu e¤itimler için KalDer’i tercih ettik, çünkü KalDer’in e¤itmenleri üst düzey tecrübeye sahip” diyor.
E¤itimleri KalDer vas›tas› ile alma sebebiniz nedir? ‹çerik ve anlat›m tarz› olarak en iyilerden e¤itim almay› ilke edinmifl olan Çe-Tur, kaliteyi özümsemifl, EFQM Kalite Sistemini en iyi bilen ve Ulusal Kalite Hareketine destek olmay› yaflam felsefesi olarak benimseyen e¤itmenlerden e¤itim almak istedi. KalDer taraf›ndan görevlendirilen e¤itmenler bu konularda üst düzey tecrübe sahibi ve profesyonel e¤itmen kifliler. Bu nedenle KalDer’i tercih ettik. E¤itimler, kaliteye bak›fl aç›s›n› de¤ifltirdi mi? Kat›l›mc›lar›m›z›n kaliteye ve özellikle UKH'ne bak›fl aç›s› oldukça
44
pozitif yönde geliflti. Kat›l›mc›lar, yap›lacak çal›flmalar›n tüm paydafllara fayda sa¤lamas›n›n yan›nda, sonuçlar›n gelece¤imize yat›r›m olarak hayata geçirilece¤inin fark›na vard›lar. Bu bak›fl aç›s› e¤itimlerin verimini art›rmada etkin rol oynad›. Çe-Tur'un ileriye dönük hedefleri nedir? Sektörün öncüsü olarak rakiplerin geliflimine öncü olmak, Türkiye'de üretilen mal ve hizmetlerin kalitesini art›rarak Avrupa'daki görüntümüzün sürekli pozitif yönde yükselifline katk› sa¤lamak, çal›flanlar›n geli-
flimine ve müflteri memnuniyetine daha fazla önem göstererek iç ve d›fl müflterinin ilk tercihi olmak gibi hedefleri bulunuyor.
LRQA ‹LE STANDARTLAR
“‹fl Güvencesi” denetim yaklafl›m› ile geliflime do¤ru yol almak fiirketlerde sonuçlar›n iyilefltirilmesi, yarat›c›l›k, verimli kapasite kullan›m› ve risk kontrolü konular›, baflar›n›n sürdürülebilmesi için flartt›r. Bunun gerçekleflebilmesi için hem uygulay›c› kuruluflun, hem de bu sistemleri denetleyen kurulufllar›n yaklafl›m›n› de¤ifltirmesi gerekmektedir. Bu amaçla gelifltirilen metotlardan biri de, LRQA ‹fl Güvencesi ‘’Business Assurance” yaklafl›m›d›r.
P
ek çok kurulufl y›llard›r uluslararas› yönetim sistemlerini benimsemifl ve uygulamaktad›r. fiirketler genelde ilk olarak kurduklar› ISO 9001 Kalite Sistemi’nin üzerine, Çevre Yönetim Sistemi ISO 14001, ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi OHSAS 18001 gibi sistemleri de ekleyerek, entegre sistemler kurdular ve ifllettiler. Bugün de-
46
netime gitti¤imiz bu firmalarda ço¤u zaman hissetti¤imiz, hatta bazen de bizzat flirket yöneticilerince aç›kça ve dürüstçe itiraf edilen fley; bu sistemlerin çal›flmas›n›n art›k mekanikleflti¤i ve s›radanlaflt›¤› yönünde… Ne yaz›k ki art›k birçok flirket ve yönetici bu sistemlerden olmas› gerekti¤i gibi yararlanamad›¤›n› aç›kça ifade ediyor.
Bahar fien LRQA ‹fi GEL‹fiT‹RME MÜDÜRÜ
Oysaki bu sistemlerin var olma sebebi, hepimizin bildi¤i gibi sadece bir etiket/belge sahibi olmak de¤il, kurulufllar›n ifl konular›n› yönetmeleri için sürekli geliflen sa¤lam ve profesyonel bir altyap›y› oluflturmakt›r. Yönetim sistemleri, ifl hayat›n›n çok h›zla de¤iflen gerekliliklerine ayak uydurmak için gereken de¤iflimi göstermek durumundad›r. ‹fl hedeflerinin gerçeklefltirilmesi, yönetim sistemlerinin etkin bir flekilde uygulanmas›na her geçen gün daha da ba¤›ml› hale gelmektedir. fiirketlerde sonuçlar›n iyilefltirilmesi, yarat›c›l›k, verimli kapasite kullan›m› ve risk kontrolü konular›, baflar›n›n sürdürülebilmesi için flartt›r. Bunun gerçekleflebilmesi için hem uygulay›c› kuruluflun, hem de bu sistemleri denetleyen kurulufllar›n yaklafl›m›n› de¤ifltirmesi gerekmektedir. Bu amaçla gelifltirilen metotlardan biri de, LRQA ‹fl Güvencesi ‘’Business Assurance” yaklafl›m›d›r. Yeni Denetim Yaklafl›m›n›n Farkl›l›klar› Bu yaklafl›m, yönetim sistemlerini denetlemesi ve raporlamas› konusunda klasik metodun d›fl›nda, farkl› bir metodu gerektirmektedir. Kuruluflun Ar-Ge, yeni pazarlar, yeni ürün, hizmetler, müflteri tatmini, tedarik zincirinin yönetimi gibi çok çeflitli konulardaki ifl hedeflerinin ne oldu¤unun anlafl›lmas› bu yaklafl›m›n uygulanmas›n›n en önemli ad›mlar›d›r. ‹fl hedeflerinin tan›mlanmas›n›n ard›ndan, denetimlerde kurulufllara ifl hayat›ndaki bu mücadelelerinde destek olabilmek hedeflenmektedir. Bu yaklafl›m›n birinci amac›; kuruluflun ifl hedefleri ile sistem hedefleri aras›nda köprü kurmak suretiyle, denetim hizmetinin, kuruluflun ifl ihtiyaçlar›na daha uygun olmas›n› sa¤lamak ve kurulufla verilecek denetim raporuyla, kurulufla gerçek anlamda katma de¤er verebilmektir. Bu metot kurulufllar›n ifl hedeflerine ulaflmas›nda ve ifllerini ileriye götürmelerinde yönetim sisteminin ne derece etkili oldu¤unu, ölçülebilir ve do¤rulanabilir flekilde göstermektedir.
‹fl güvencesi yaklafl›m›, yönetim sistemlerini daha çok güven ve istikrar için kullanmak demektir ve bafll›ca amac›, kurulufllar›n; • Verdikleri sözleri yerine getirme kabiliyetlerinin gelifltirilmesi, baflar›lar›n›n devam ettirilmesi, yetenekleri ile ilgili güven oluflturmalar›, flikayetleri etkin olarak çözmeleri ve kendilerini rakiplerinden farkl›laflt›rmalar›, • Yönetim sistemlerinin elle tutulabilir faydalar›n› görmeleri, bu faydalar›n finansal performans, etkinlik ve verimlilikte iyileflme ile ba¤lant›land›r›lmas›, • Kritik risklerini yönetilebilme kabiliyetinin gelifltirilmesidir. ‹fl Güvencesi denetim raporlar› afla¤›dakileri sa¤layan bir iyilefltirme plan› içermektedir: • Kuruluflun seçmifl oldu¤u iyileflme hedeflerini her denetimde takip edecek flekilde bir temel oluflturmak, • Kuruluflun ifl ve sistem amaçlar›na uygun ilerleme kay›tlar›n›n oluflmas›n› sa¤lamak, • Denetçi ile kurulufl yöneticilerinin beraberce, kuruluflun müflterileri için gerçekte neyin önemli oldu¤unu görüflmesini/tart›flmas›n› sa¤lamak Özetle, ‹fl Güvencesi, yerine ve büyüklü¤üne bak›lmaks›z›n, seçicilik ve vizyonun kurumsal dokuya sürekli olarak ifllenmesi ve sürekli iyileflmenin gerçeklefltirilmesidir. ‹fl Güvencesi yaklafl›m› örnekleri Dünya çap›nda çeflitli endüstri sektörlerinden, çok say›da kuruluflla, ifllerinde karfl› karfl›ya kald›klar› zorluklar›n belirlenmesi ve bunlara esnek çözümler bulunmas› için ‘’‹fl Güvencesi’’ yaklafl›m›n›n kullan›lmas› konusunda birkaç örnek afla¤›da özetlenmektedir:
47
LRQA ‹LE STANDARTLAR
Vaka çal›flmas› 1 T›bbi görüntüleme ürünleri tedarikçisi, ISO 9001:2008’e göre belgelendirme istemektedir. Takip denetimleri s›ras›nda denetçi bu firman›n önceli¤inin, ürünleri için FDA onay› almak oldu¤unu tespit eder. Böylece firma genifl Amerikan ve Kanada pazar›na ulaflabilecektir. ‹fl Güvencesi yaklafl›m› do¤rultusunda, bir sonraki takip denetiminde, kuruluflun sisteminin FDA kurallar›na uygunlu¤un de¤erlendirilmesine odaklanmas›n› önerilir. FDA kurallar›, ISO 9001:2008’e göre daha kesin çizgilerle belirlenmifltir ve daha yo¤un bir flekilde özetim temelli yaklafl›m gerektirir. Böylece, denetim ekibi kendi yaklafl›mlar›n› bu do¤rultuda gözden geçirir ve farkl›l›klar› firma yönetimine yapt›¤› bir sunufl ile aktar›r. ISO 9001:2008’in flartlar› hala bir çerçeve olarak kalmakla beraber, FDA’n›n özel istekleri bu çerçevede ele al›nm›flt›r. Sonuç olarak güçlendirilmesi düflünülen tüm alanlar raporlama yap›s›na yans›t›lm›fl ve yönetime FDA onay›na haz›rl›k konusunda standartlar› izleme flans› getirilmifltir. Vaka çal›flmas› 2 Bu kez gözden geçirilecek kurulufl, dünyan›n önde gelen uluslararas› hava kargo flirketlerinden biridir. Çok büyük ve karmafl›k yap›s›ndan dolay› daha önceleri bölümler halinde belgelendirilmifltir. Denetçiler ifl güvencesi denetimleriyle, bu kurulufla global bir flemsiye yönetim sistemi gelifltirmelerinde yard›mc› olmufltur. Üst yönetim ile yap›lan görüflmeler sonucunda, her y›l, kuruluflun genelinde belirli bir amaca yönelik ve performans odakl› denetleme yapma karar› al›nm›flt›r. Bu sayede kurulufl hedeflerine ulaflma konusunda, flirketin tüm sahalar›ndaki sistemlerin senkronize olmas›na katk›da bulunulmufltur. Ayr›ca uluslararas› bir denetleme ekibi
48
seçilmifl ve bu ekip özel olarak e¤itilmifltir. ‹fl Güvencesi modelinin meydana getirdi¤i sistem birlefltirme yaklafl›m›, kuruluflta verimlili¤in artt›r›lmas›n› mümkün k›lm›flt›r Vaka çal›flmas› 3 ISO 9001 belgeli bir lojistik firmas›, y›llar boyunca belirli aral›klar ile denetlenmifltir. Ancak firma baz› önemli zorluklar yaflamaktad›r. K›sa bir süre içerisinde önemli bir flekilde büyümüfltür. Yap›s› gere¤i iflleri mevsimseldir ve bir tek müflteriye ba¤›ml›d›r. Ayr›ca ifllerinin en yo¤un oldu¤u zamanda iflçi temin eden geçici bir ajansa da ba¤›ml›d›r. ‹fl Güvencesi yaklafl›m›yla, kurulufla, bu iflçilerin nas›l ifle al›naca¤› ve yerlefltirilece¤i konusunda bir çerçeve sa¤lan›rken, stratejik hedeflerin iflçi düzeyinde iletiflimi de de¤erlendirme kapsam›na al›nm›flt›r. Ana müflteri ile yönetim düzeyinde iletiflim de d e n e t l e nmifltir. ‹fl güvencesi yaklafl›m› sadece iç ve d›fl iletiflimi iyilefltirmek ile kalmam›fl ayn› zamanda orta seviye yöneticiler için yeni bir e¤itim program› gelifltirilmesini de sa¤lam›flt›r.
Sonuç Elbette bütün iyileflmeler gibi bu de¤iflim de zaman almaktad›r. Kurulufllar›n bu yaklafl›ma güven duymalar› ve benimsemeleri için belli bir sürenin geçmesi gerekmektedir. Ancak flundan da emin olmak gerekir ki, bu yeni yaklafl›m›n kurulufllar›n iflinde yarataca¤› de¤ifliklikler, kurulufllar taraf›ndan k›sa bir süre içerisinde fark edilmektedir.
GENÇKAL
GençKal ilk etkinli¤ini gerçeklefltirdi Genç Kalite Gönüllüleri Platformu GençKal’›n ilk etkinli¤i olan Sürdürülebilir Ekonomik Kalk›nma ve Genç ‹stihdam› konulu çal›fltay 14 Kas›m 2009 tarihinde Y›ld›z Teknik Üniversitesi’nde gerçeklefltirildi.
T
ürkiye Kalite Derne¤i (KalDer) Yönetim Kurulu Üyelerinin deste¤i ile kurulan Genç Kalite Gönüllüleri Platformu - GençKal A¤ustos ay›ndan bu yana üzerinde çal›flt›¤› “Sürdürülebilir Ekonomik Kalk›nma ve Genç ‹stihdam›” temal› etkinli¤ini 14 Kas›m 2009 tarihinde Y›ld›z Teknik Üniversitesi’nde gerçeklefltirdi. Türkiye’nin çeflitli illerinden, birçok sivil toplum kuruluflu üyesi, üniversite ö¤rencisi ve mezunu gencin kat›l›m gösterdi¤i etkinlikte, gençler için ve gençlerin gözünden “Ekonomik Sürdürülebilirlik” için “Kariyer, ‹fl yaflam› ve Kalite” konular› uzmanlar taraf›ndan ele al›nd›. “5K: Kiflili¤im, Kariyerim, Kalitem, Kazançlar›m, Katk›lar›m” olmak üzere befl bafll›k alt›nda ele al›nan konular gençlerin kendilerini tan›malar›, bireysel kaliteleri hakk›nda fark›ndal›k kazanmalar›, kendilerini yaz›l› ve sözlü olarak ifade edebilmeleri, yaflad›klar› her bir deneyim sürecindeki kazan›mlar›n› ve katk›lar›n› bilinçli flekilde gözlemeleri için olanak sa¤layacak flekilde tasarland›. Thomas Türkiye ad›na etkinli¤e kat›lan Ceki Benalkabefl, e¤lenceli sunumu ile kiflilik, karakter ve davran›fllar›n nas›l de¤iflti¤ini, de¤iflik kifliliklerin davran›fl kal›plar›n› ve farkl› kifliliklerin baflar›l› olabilecekleri alanlardan bahsetti. Gençler, kendilerini de¤erlendirme f›rsat› da yakalad›. Ceki Benalkabefl’in sunumunda üstünde ›srarla durdu¤u konu ise kendimizi tan›man›n, istek ve e¤ilimlerimizi bilmenin ve sevdi¤imiz ifli yapman›n, baflar›n›n ön koflulu oldu¤u idi. Kendimizi tan›ma bölümünden sonra, kendimizi sözlü ve yaz›l› olarak do¤ru ifade etmenin püf noktalar› Soyak Holding A.fi ‹nsan Kaynaklar› ve Kalite Koordinatörü Berrin Tavman ile etkileflimli bir çal›flma arac›l›¤›yla aktar›ld›. Kat›l›mc›lar, kahve aras›nda foto¤raf makineleri ile bulunduklar› okul ortam› içerisinde yolunda gitmeyen/rahats›z edici görüntülerin foto¤raflar›n› çektiler. Bu foto¤raflar Kad›köy fiifa Hastanesi ‹nsan Kaynaklar› Koordinatörü Pelin Kemeç taraf›ndan yürütülen “Kalitem” oturumunun devam›nda, kat›l›mc›lar›n “Ben bireysel olarak bunu düzeltmek için ne yapabilirim” sorusunu
50
sormalar›n› sa¤lad›. Bilim ‹laç A.fi ‹nsan Kaynaklar› ve Bilim ‹laç Toplum Gönüllüleri Koordinatörü Dilek Mete’nin paylaflt›¤› çeflitli sosyal sorumluluk çal›flmalar› ile kat›l›mc›lar ufak ad›mlarla uzun vadede yarat›lan toplumsal dönüflüme flahitlik etme f›rsat› yakalad›. ‹fle al›m sürecinde, sosyal projelerin bireysel geliflime verdi¤i katk›dan dolay›, çok önemli ve de¤erli bir gösterge olmas› Mete’nin üzerinde durdu¤u konulardan biriydi. Etkinli¤in son konuflmac›s› Adisa Dan›flmanl›k’tan Hüseyin Adanal›, kariyerimize yön verirken günün ekonomik koflullar›n›, geliflmekte olan sektörleri, de¤iflen ifl koflullar›n›, buna göre gelifltirilmesi gereken yetkinliklerin ve dünya vatandafl› olman›n koflullar›ndan bahsetti. E¤itiflim, SOYAK Holding, KalDer deste¤i ile GençKal taraf›ndan düzenlenen ve tüm kat›l›mc›lar›n aktif kat›l›m› ile samimi ve verimli tart›flmalar ile sona eren etkinli¤in konuflmac›lar›na teflekkür etmek amac› ile adlar›na birer fidan dikildi¤ine dair TEMA sertifikalar› sunuldu.
4 51
5
52
53
HABER
Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi 2009 y›l› 3. çeyrek sonuçlar› aç›kland› Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi kapsam›nda 2009 y›l› 3. çeyre¤inde süt ve süt ürünleri, et ve tavuk ürünleri, konserve/sos/salça, dondurma, s›v› ya¤, kiflisel bak›m, ev temizlik ürünleri ve margarin sektörleri ölçüldü.
S
üt ve süt ürünleri sektöründe P›nar; et ve tavuk ürünleri sektöründe Banvit, konserve/sos/salça sektöründe Tamek, dondurma sektöründe Golf, s›v› ya¤ sektöründe Ana G›da, kiflisel bak›m sektöründe Colgate Palmolive rakiplerini geride b›rakarak müflterilerini en çok memnun eden markalar oldular. Margarin ve ev temizlik ürünleri kategorilerinde ise, sektör esasl› ölçüm yap›ld›.
2009’un 2. çeyre¤inde 75,2 olarak ölçülen ulusal müflteri memnuniyeti endeksi bu çeyrekte de hemen hemen ayn› seviyeyi koruyarak 75 olarak gerçekleflti. TMME Ulusal Endeksi, Türkiye çap›nda 81 ilde yap›lan görüflmelerle flekilleniyor. Dünyada Amerika dâhil 20’yi aflk›n ülkede, ulusal müflteri memnuniyeti endeksinin ölçülmesinde kullan›lan bilimsel ACSI/Fornel modeli uygulanarak yürütülen Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi (TMME) ile 2005 y›l›ndan beri her çeyrek sonunda tüketicilerin markalardan memnuniyeti say›sal olarak gözler önüne seriliyor. KalDer Yönetim Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Ali R›za Kaylan,
54
tarafs›z flekilde gerçeklefltirilen TMME çal›flmas› ile sadece müflteri memnuniyetinin de¤il, ayn› zamanda hem marka, hem de sektörel olarak müflteri beklentilerinin, alg›lanan kalite ve de¤erin, müflteri flikâyetleri ve ba¤l›l›¤›n›n da ölçüldü¤ünü söyledi. Kaylan “Kurulufllardan ba¤›ms›z olarak, her y›l yaklafl›k 30 sektör ve 120 markan›n ölçüldü¤ü Türkiye Müflteri Memnuniyeti Endeksi (TMME) çal›flmas›
ile ülke genelinde kalite ve müflteri memnuniyeti bilincinin gelifltirilmesi ve yayg›nlaflt›r›lmas› çabas›nday›z” ifadesine yer verdi. Kurulufllar›n TMME üyeli¤i ile bu raporlara ulaflabileceklerini belirten Kaylan, “TMME verileri flirketlere, kendi sektöründeki yerini ve rakiplerinin durumunu görme ve strateji gelifltirme imkân› vermektedir” dedi. TMME hakk›nda daha fazla bilgi için ve aç›klanan raporun ayr›nt›lar› için www.tmme.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
55
HABER
Kalite Haftas›” gerçekleflti, kalite anlay›fl› yat›r›mlar› h›zland›rd› Autoliv Cankor Türkiye 16-20 Kas›m 2009 tarihleri aras›nda Gebze tesislerinde Kalite Haftas›’n› gerçeklefltirdi.
U
lusal Kalite Hareketi’nin üyelerinden Autoliv’in Türkiye organizasyonunda 1999 y›l›ndan beri gerçeklefltirilen Kalite Günü etkinli¤i, bu y›l bir hafta sürecine yayg›nlaflt›r›larak kutland›. Bir hafta boyunca çal›flanlarla en modern üretim metotlar›n›n uygulanmas› ile elde edilen sonuçlar çeflitli sunumlarla paylafl›ld›. Oluflturulan stantlarda, görevli çal›flanlar deneyimlerini ve önerilerini paylaflt›lar. Autoliv bu etkinli¤i çal›flanlar› için ö¤retici olman›n yan› s›ra bir flenlik kimli¤i alt›nda sürdürmeye çal›fl›yor. Bu sene yap›lan slogan yar›flmas› ile çal›flanlar›n “0” hata hedefini kendi ifadeleri ile dile getirmeleri sa¤land›. Kalite Haftas› ile fark›ndal›k sa¤lanarak tüm çal›flanlar aras›nda “Kalite” bilincini yayg›nlaflt›rmak hedefleniyor. Krizden ç›k›fl›n formülü: Kalite çizgisi Kalite dolu bir haftan›n ard›ndan yap›lan aç›klamada murahhas aza Mustafa M. Alaca Autoliv Türkiye’nin sa¤lad›¤› kalite çizgisi sayesinde yaflanan ekonomik krizden güçlü ç›k›ld›¤›n› ifade etti. Merkez yönetimin,
56
çal›flanlar›n katk›lar›n› önemli ek yat›r›mlarla taçland›rmaya karar verdi¤ini belirten Alaca “Y›ll›k on milyon adet olan emniyet kemeri kapasitemiz on alt› milyon adete ç›kar›larak Autoliv Türkiye Avrupa’n›n en büyük kemer üretim merkezi olma niteli¤ine kavuflmufltur” dedi. Bu kapsamda krizin hemen ard›ndan Türkiye yat›r›mlar›n› h›zland›raca¤›n›n sinyallerini veren Autoliv Cankor’un müflteri yelpazesinde Oyak Renault, Fiat (Tofafl), Ford Otosan, Mercedes, Toyota gibi Türk otomotiv dünyas›n›n önde gelen isimleri bulunuyor. EFQM 2006 finalisti olan Autoliv Cankor ISO 14001, ISO 9001/QS 9000, ISO 16949, OHSAS 18001, EAQF 94 gibi çeflitli belge ve sertifikalara sahiptir. GOSB Teknopark’ta çal›flmalar›n› sürdüren firman›n bu etkinli¤i, mühendislikten üretime, ürün sevkinden müflteri iliflkilerine kadar operasyonun her ad›m›nda kalitenin önemini vurgulamay› hedefliyor.
3:;<=:$'=:>?@$8AB:B$C@D$EF:$G:A;H;$I>J>$ K;D;L<=:$LBK@LL@::>H>M$@M$<@NK>M$ ?@L<>:O>:@D>M>$PAB::@MA>D>EGDQ !""#$EF:FMA=$J=RS;D=M$?BL$K;D;L$S@$ K;D;:;R:=DFLFTF$K;?:=DFTQ !""#$%&'(%%())*'+($1&-(')*)*'$89&)&$',6,2,2$'3-3%3%36 9:;:(0*5#81(<*1*=#858 4.1-"$>-'(?,5/&(@$(A,B/1( 6*.%*#81#*'8(6*.%*=$.-
!""#$3)31,)$',)*+($/&7&'$89&)&$',6,2,2$'3-3%$4($'3-3)35),-.%.6 Ulusal Kalite Ödülü )*&/(0$1%2'3 45-%-&(6-7&$%#$'-()*%$+,'-.-
Ulusal Kalite Ödülü !"#$%&$#$'()*%$+,'-.-
Ulusal Kalite Ödülü )*&/(0$1%2'3 0*5#81(6-7&$%#$'-()*%$+,'-.-
!""#$3)31,)$',)*+($/,5,-.$89&)&$',6,2,2$'3-3%$4($'3-3)35),-.%.6 Ulusal Kalite Ödülü !"#$%&$#$'()*%$+,'-.-
Ulusal Kalite Ödülü )*&/(0$1%2'3 45-%-&(6-7&$%#$'-()*%$+,'-.-
!""#$%&'(%%())*'+($7(+'*2)*'$/()0(1*$,),2$'3-3%$4($'3-3)35),-.%.6
!""#$%&'(%%())*'+($',-,-).).'$/()0(1*$,),2$'3-3%$4($'3-3)35),-.%.6
!"#$%&'()*+%,'(-'#.'/% !"#$%&'()*(+"%,"-.(/012#"34"%(56#60.(!617(89:;(<=>=,0642(;?@A?(()5B/8CDE B"4(:(FGHIJ(AH@(?G(@?(K6,L:(FGHIJ(AH@(?G(@I((,641"%M,641"%79%N(((OOO7,641"%79%N
fiUBE HABERLER‹ - ANKARA
‹nsan Kaynaklar› Kongresi “Rengarenk” olacak KalDer, Ankara’da 24-25 fiubat 2010 tarihleri aras›nda ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde ‹nsan Kaynaklar› Kongresi’ni gerçeklefltirecek. Kongrenin temas› ise “Rengarenk” olacak.
K
KalDer, 24-25 fiubat 2010 tarihlerinde Ankara’da ‹nsan Kaynaklar› Kongresi’ni ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçeklefltirecek. 23-24 fiubat tarihinde çal›fltaylarla ‹K konusunda çeflitli yöntemler ve uygulama örnekleri aktar›l›rken, 25 fiubat’ta Kongre kapsam›nda konuflmac›lar bilgi ve deneyimlerini paylaflacaklar. Bu y›l gerçeklefltirilecek ‹nsan Kaynaklar› Kongresi’nin ana temas›“Rengarenk’’ olarak belirlendi. ‹fl yaflam›na bakt›¤›m›zda içindeki pek çok unsurun tek tip olmad›¤›n›, pek çok fakl› yönlerinin ve özelliklerinin oldu¤unugörüyoruz.Organizasyonlar, yönetim flekilleri, kurum kültürü, sistemler, metodlar, sektörler ve en önemlisi insanlar tek tip de¤il, çeflit çeflit, rengarenk… Dolay›s›yla organizasyonlar› ve insan kaynaklar›n› tek tipmifl gibi yönetmeye çal›flmak uzun vadede kurulufllar› ve ‹K bölümlerini baflar›yagötürmeyecektir.“Rengarenk” temas›yla yola ç›kan kongrede, oturumlar da bu bak›fl aç›s›yla farkl› renklerle özdefllefltirildi ve temalar› belirlendi. Yeflil Oturum / Hayat Veren ‹K Do¤an›n ve bahar›n rengi olan yeflil, umut ve hayat demektir. Yeflil renk ile temsil edilen “Hayat Veren ‹K” oturumunda afla¤›daki konulara yer verilecek.
58
• ‹K kurulufllara nas›l hayat veriyor? • Nas›l bir gelecek bekliyoruz? • Kurumlar›n gelecek planlar›na ‹K bölümleri nas›l hayat verecek? • ‹K bölümleri gelecek planlar› do¤rultusunda kurumdaki çal›flanlar› nas›l yönlendirmeli, umut vermeli? Turuncu Oturum / Motivasyon ve Ödüllendirme Verimlili¤in ve direncin sembolü olan turuncu, s›cakl›k ve aktifli¤in rengidir. Turuncu renk ile temsil edilen “Motivasyon ve Ödüllendirme” oturumunda afla¤›daki konulara yer verilecek. • Motivasyon her fley mi? • Motivasyon ve ödüllendirme konusunda günümüzde neredeyiz, hangi alternatifler var? • Sabanc› Holding kapsam›nda yürütülen Alt›n Yaka Ödülleri Projesinin uygulama deneyimleri • Di¤er kurulufllarda yap›lan çal›flmalar Konuflmac›lar Murat Y›lmaz / Sabanc› Holding, Kurumsal Yönetim Platformlar› Direktörü
Prof. Dr. Mehmet Gürkaynak / Gürkaynak Yurttafll›k Enstitüsü Sar› Oturum / Kurum Kültürü Toplumsal yaflam› ve birlikte çal›flmay› simgeleyen sar›, s›cakl›¤›n ve güneflin rengidir. Sar› renk ile temsil edilen “Kurum Kültürü” oturumunda afla¤›daki konulara yer verilecek. • Kurum kültürü nedir, rekabet gücünü nas›l etkiler? • Toplumsal kültür kurum kültürüne nas›l yans›yor? • Kurum kültürü nas›l infla edilir, nas›l beslenir ve sürdürülür? • Türkiye’deki kurum kültürü çal›flmalar›ndan örnekler nelerdir?
Beyaz Oturum / Renk Ahenk Tüm renkler birleflti¤inde, beyaz olur. Ali Poyrazo¤lu’yla tüm renkleri yans›tan beyaz temas›yla renk ahenk bir sohbet gerçeklefltirilecek.Kongrenin önemli bir özelli¤i EFQM Mükemmellik Modeli’nin üçüncü kriteri olan “Çal›flanlar” kapsam›ndaki, genifl bir perspektifte, ‹K yönetici ve uzmanlar›n› bilgiyle donatmakt›r. Modelin dinamik yap›s› gere¤i çal›flanlarla ilgili kuruluflta ‹K süreçlerinin nas›l yönetildi¤ine bak›l›rken, bu süreçler sonucunda çal›flanlar›n memnuniyeti de izlenir. Kurulufllar›n sürdürülebilir baflar›y› yakalamas› için ‹K bölümleri stratejik ortak olma rolünü üstlenmek durumundad›r. ‹K yöneticilerinin sadece ‹K yöntemlerini biliyor olmas› bu ortakl›k için yeterli de¤ildir, ayn› zamanda sistem gelifltirme ve de¤iflim yönetimi konusunda da yetkin ve etkin olmak zorundad›rlar. EFQM Mükemmellik Modeli bu konuda, ‹K Bölümleri için çok etkili bir yol göstericidir. ‹K Kongresi bu yönde bakabilen ve yönetebilen, stratejik ortaklar olacak ‹K yöneticilerini yaratmay› amaçlamaktad›r. Kongre hakk›nda ayr›nt›l› bilgiye ulaflmak için: www.kalder.org adresinden Ankara fiubesi’nin sayfas›n› ziyaret edebilirsiniz.
Konuflmac›lar Oturum Baflkan›: Necdet Kenar/ MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü Aykut Alpy›lmaz / Kordsa Global Ortak Hizmetler Sistem Gelifltirme Müdürü Azmi Yar›mkaya / ‹pek Ka¤›t ‹K Müdürü Suat Emre / ‹lke Dan›flmanl›k, Kurumsal Geliflim Dan›flman› ve Yönetici Koçu Mavi Oturum / Güven ve Ba¤l›l›k Ba¤l›l›¤› ve genifl ufuklar› simgeleyen mavi huzurun rengidir. Mavi renk ile temsil edilen “Güven ve Ba¤l›l›k” oturumunda afla¤›daki konulara yer verilecek. • Hayata ba¤l›l›k; hayata ba¤lanmadan hiçbir fleye ba¤lanmak mümkün de¤il, hayata nas›l ba¤lan›l›r? • ‹fle ba¤l›l›k; ifle ba¤l›l›¤› yaratan çal›flana ve iflverene ba¤l› faktörler neler? Örnekleri nas›l? • ‹nsana ba¤l›l›k; en muhteflem varl›k olan insana hak etti¤i de¤eri ve yeri nas›l verebiliriz? Konuflmac›lar Hayata Ba¤l›l›k / Gazi Hüseyin Özlük ‹fle Ba¤l›l›k/ Ahmet Sak›zl›, Arçelik Ürün Planlama ve Koordinasyon Direktörü ‹nsana Ba¤l›l›k/ Serdar Devrim/ Hürriyet ‹K Editörü
Çal›fltay Takvimi 23 fiubat 2010 09:30-17:00 Çal›fltay Ad›: “Stratejik Planlar›n
Bireysel Hedeflere ‹ndirgenmesi Ve Çal›flanlar›n Performans›n›n De¤erlendirilmesi” Modaratörler: Ayflen Atadan, Yönetim Dan›flman› ve KalDer E¤itmeni A. Berker Telek, Orsa Yönetim Dan›flmanl›¤› Kurucu Ortak 24 fiubat 2010 09:30-12:45 Çal›fltay Ad›: “Etkin Tak›m Olma” Modaratörler: Ülkü Önder, E¤itmen ve ‹K Dan›flman› 24 fiubat 2010 09:30-12:45 Çal›fltay Ad›: “Performansa Dayal› Ücretlendirme Sistemleri” Modaratörler: Serdar Atmaca, Elektronik Mühendisi Tekin Akgeyik, ‹stanbul Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi Ö¤retim Üyesi 24 fiubat 2010 13:30-17:00 Çal›fltay Ad›: “Takdir, Tan›ma ve Ödüllendirme” Modaratörler: Serdar Atmaca, Elektronik Mühendisi Tekin Akgeyik, ‹stanbul Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi Ö¤retim Üyesi 24 fiubat 2010 13:30-17:00 Çal›fltay Ad›: “Son Dönem ‹fl Hukuku Uygulamalar›” Modaratörler: Av. Mesut Ulusoy, MESS Ankara Bölge Temsilcisi Av. Uygar Tanr›över, ‹fl Hukuku ve Endüstriyel ‹liflkiler Dan›flman›
Kongre Kay›t Bedelleri 22 Ocak‘a kadar
20 fiubat sonras›
90 TL
23 Ocak - 19 fiubat aras› 100 TL
Di¤er
110 TL
120 TL
30 TL
Ö¤renci(25 yafl alt› ve çal›flmayan)
25 TL
30 TL
35 TL
Kalder-PerYön Üyeleri
110 TL
Çal›fltay Kat›l›m Bedelleri Di¤er
Kongre Kat›l›mc›s›
Kalder-Pervön üyesi 75 TL
Çal›fltay Kay›l›mc›s›
110 TL
130 TL
95 TL
59
fiUBE HABERLER‹ - BURSA
8. Kalite ve Baflar› Sempozyumu’nun tarihleri ve 2009 Bursa kalite ödülünde yer alan kurumlar aç›kland› 8. Kalite ve Baflar› Sempozyumu “De¤iflen Dünya Düzeni - Yeni ‹klim, Yeni Ekonomi, Yeni Yaflam” temas›yla 16 -17 Nisan 2010 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilecek. 2009 Bursa Kalite Ödülü’nde ise Farba, Bursa G›da Kontrol ve Merkez Araflt›rma Enstitüsü, Makbule Atadan Anaokulu, Zübeyde Han›m K›z Teknik ve Meslek Lisesi olmak üzere dört kurumun yer alaca¤› aç›kland›. Ödül sahipleri 17 Nisan 2010’da gerçeklefltirilecek ödül töreninde belli olacak.
2
003 y›l›ndan bu yana düzenlenen “Kalite ve Baflar› Sempozyum’unda” bu y›l “De¤iflen Dünya Düzeni- Yeni ‹klim, Yeni Ekonomi, Yeni Yaflam” temas› ele al›nacak. 16-17 Nisan 2010 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilecek olan sempozyumda krizin etkisindeki küreselleflme, kal›c› enerji darl›¤›, do¤an›n insan eliyle tahribat› ve k›sa vadeli ihtiyaçlar›n› giderme e¤iliminde olan kitlelerin bask›s› alt›nda flekillenen dünyada, sürdürülebilir kalk›nma kavram›n› tart›flmaya açacak. Sempozyum süresince ”De¤iflen Dünyada Sürdürülebilir Kalkinma” ana oturumu ve sekiz paralel oturumun yan› s›ra Yaflam Kalitesi Paneli, Bursa Kalite Ödülü töreni yer alacak. Sempozyumla birlikte Kalite ve Baflar› Fuar›’da iki gün boyunca kat›l›mc›lara aç›k olacak. 2009 Bursa Kalite Ödülü’nde yer alan kurumlar aç›kland› BUS‹AD ve KalDer Bursa fiubesi iflbirli¤inde 1998 y›l›ndan bugüne ça¤dafl kalite anlay›fl›n›n yayg›nlaflmas›, kalite çal›flmalar›n›n teflvik edilmesi ve ödüllendirilmesi amac›yla yürütülen Bursa Kalite Ödülü’nde yeni dönem çal›flmalar› devam ediyor. 2009 Bursa Kalite Ödül süreci; 15 Eylül 2009 tarihinde düzenlenen bas›n toplant›s› ve ard›ndan gerçekleflen paylafl›m toplant›s› ile bafllam›flt›. Toplant›n›n ard›ndan kurumlar›n baflvurular› al›nm›fl, baflvurular›n› gerçeklefltiren kurulufllar
60
süreçle ilgili haz›rl›klar›na bafllam›fllard›. 12 Kas›m’da yap›lan bas›n toplant›s› ile 2009 Bursa Kalite Ödülü sürecinde yer alan kurumlar›n isimleri kamuoyuna aç›kland›. 2009 y›l› ödül sürecinde Farba, Bursa G›da Kontrol ve Merkez Araflt›rma Enstitüsü, Makbule Atadan Anaokulu, Zübeyde Han›m K›z Teknik ve Meslek Lisesi olmak üzere dört kurum yer alacak. Ödül takvimine göre s›ras›yla kurulufllar›n e¤itimleri, saha ziyaretleri, de¤erlendirici uzlafl›m toplant›lar›
gerçekleflecek. Ard›ndan de¤erlendirici raporlar› Bursa Kalite Ödülü Yürütme Kurulu’na sunulacak ve kurulun, sonuçlar› Bursa Kalite Ödülü Jürisi’ne bildirmesiyle ve 17 Nisan 2010’da ödül alan kurulufllar›n aç›klanmas›yla süreç tamamlanacak. da süreç sona erecek.
18. Kalite Kongresi’nde Bursal› kurulufllar gururland› 16-18 Kas›m 2009 tarihlerinde ‹stanbul Lütfü K›rdar Kongre ve Sergi Saray›’nda düzenlenen 18. Kalite Kongresi kapsam›nda; törenle, Mükemmellik Aflamalar›’na baflvuran ve baflar›l› bulunan 28 kurulufla belgeleri takdim edildisunuldu. Bu kurulufllar aras›nda, Bursa’dan da 10 kurulufl yer alarak Bursa’n›n gurur kayna¤› oldu. Mükemmellikte Yetkinlik Befl Y›ld›z Belgesi’ni almaya hak kazanan kurulufllar aras›nda Bursa’dan, Eczac›lar Kooperatifi ve Tophane Anadolu Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi yer ald›. Mükemmellikte Yetkinlik Dört Y›ld›z Belgesi’ni Türkiye genelinde almaya hak kazanan kurulufllar aras›nda Coca Cola ‹çecek, Hürriyet Anadolu Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi, Maysan Mando, M. Kemal Coflkunöz Anadolu Endüstri Meslek Lisesi, Zübeyde Han›m Do¤umevi yer ald›. Mükemmellikte Kararl›l›k Belgesi’ni Türkiye genelinde almaya hak kazanan kurulufllar aras›nda Osmangazi ‹lçe Milli E¤itim Müdürlü¤ü, Özel ‹nal Ertekin Okullar›, Uluda¤ Üniversitesi Gemlik As›m Kocab›y›k Meslek Yüksek Okulu yer ald›.
fiUBE HABERLER‹ - ‹ZM‹R
Ege’de s›cak geliflmeler: ‹TB Konferans› ve Sa¤l›k Paneli ‹zmir Ticaret Borsas›, pamuk korbeyinde ve üzüm salonunda günden güne azalan ifllem hacminden kaynaklanan sorunlar› de¤erlendirmek ve çözüm önerileri oluflturmak amac›yla 25.09.2009 ve 21.11.2009 tarihlerinde iki arama konferans› düzenledi. Di¤er yandan Sa¤l›k Sektörü’nde Akreditasyon, Sa¤l›k Bakanl›¤› Kriterleri ve Yönetim Sistemleri Paneli çok say›da özel ve kamu hastanesi temsilcisinin kat›m›yla Ege Genç ‹fl Adamlar› Derne¤i (EG‹AD) toplant› salonunda 22 Kas›m 2009’da gerçeklefltirildi.
K
alDer ‹zmir fiubesi Genel Sekreteri Kenan Keskino¤lu moderatörlü¤ünde Swiss Otel’de gerçeklefltirilen arama konferanslar›na, ‹zmir Ticaret Borsas›’nda ifllem yapan tüccar, ihracatç›, ajan, simsarlar ve Borsa idaresi kat›ld›.
taraf›ndan bilgilendirilen kat›l›mc›lar daha sonra sekizer kiflilik gruplara ayr›larak beyin f›rt›nas› gerçeklefltirdiler. “El ele, kol kola Borsa’ya” slogan› ile dillendirilen Arama Konferanslar› sonucunda elde edilen tüm veriler
Ege Bölgesi tar›m›n›n adeta simge ürünleri olan ve Türkiye’ye yar›m milyar dolardan fazla döviz kazand›ran kuru üzüm ve pamuk sektörlerinde yaflanan s›k›nt›lar› tespit eden kat›l›mc›lar, çözüm önerilerini hep birlikte belirledi. ‹TB Üzüm Arama Konferans› bafllang›c›nda bir konuflma yapan ‹zmir Ticaret Borsas› Yönetim Kurulu Üyesi ‹lhan Zincircio¤lu ‹zmir’in Dünya üretimi ve ticaretinde lider konumunda oldu¤unu, piyasalar› yönlendirmek, daha yüksek katma de¤er sa¤lamak, pazarl›k gücünü art›rmak ve Borsa salon ifllemlerinin canland›r›lmas›na odaklanmak gerekti¤ini belirtti. Her iki Konferans›n bafl›nda Moderatör Kenan KESK‹NO⁄LU
KalDer ‹zmir fiubesi taraf›ndan bir rapor halinde ‹zmir Ticaret Borsas›’na sunuldu. Hastanelerde “Akreditasyon” flart ‹zmir’deki s›cak geliflmelerden bir di¤eri ise 22 Kas›m 2009’da gerçeklefltirilen Sa¤l›k Sektörü’nde Akreditasyon, Sa¤l›k Bakanl›¤› Kriterleri ve Yönetim Sistemleri Paneli oldu.
Toplant›da IQ Uluslararas› Kalite Dan›flmanl›k ve Organizasyon fiirketi Yetkilisi Mücella Tokatl›o¤lu, ‘‘Sa¤l›k Hizmetlerinde Akreditasyon ve Kalite Standartlar›’’ konulu bir sunum yaparken, Kent Hastanesi Kalite Yönetmeni Elif fiafak ve Eskiflehir Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi Baflhekimi Dr. Burak Erdinç hastanelerindeki kalite çal›flmalar› ile bilgiler verdi. Ulusal Hastane Akreditasyon Derne¤i (UHAD) Yönetim Kurulu Baflkan› Salih Ayvaz ve KalDer ‹zmir fiubesi Genel Sekreteri Kenan Keskino¤lu da akreditasyonun önemine de¤indi. Özellikle son üç y›lda ödüllere sa¤l›k kurulufllar›n›n damga vurdu¤una dikkat çeken Kenan Keskino¤lu, EFQM Mükemmellik Modeli’nin Türkiye’de 700, tüm dünyada ise 30 bin kuruluflta uyguland›¤›n› belirtti. Bu kurulufllar›n içinde sa¤l›kla ilgili olanlar›n say›s›n›n bir hayli fazla oldu¤unu belirten Keskino¤lu, ‘‘Bu model, hastanelere önemli katk›lar sa¤l›yor’ dedi.
61
23.10.2009 TAR‹H VE 258 NOLU YÖNET‹M KURULU KARARIYLA KABUL ED‹LEN ÜYELER:
NO TEMS‹LC‹ ADI
TEMS‹LC‹ ADI
KURULUfiUN ÖLÇE⁄‹
GÖREV‹
fiEH‹R
1 2 3 4 5
PINAR TAYLAN FATMA ERTÜRK NEV‹N DAMLARKAYA ERS‹N YAZICI F‹L‹Z YAYLA
BÜYÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME / KAMU KÜÇÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME ORTA ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME BÜYÜK ÖLÇEKL‹ ‹fiLETME
KAL‹TE S‹STEM MÜDÜRÜ MÜDÜR YARDIMCISI KURUM MÜDÜRÜ GENEL MÜDÜR FABR‹KA MÜDÜRÜ
‹STANBUL ‹ZM‹R BURSA BURSA BURSA
MEY ALKOLLÜ ‹ÇK‹LER A.fi. BORNOVA MESLEK‹ E⁄‹T‹M MERKEZ‹ EKOLE ÖZEL E⁄‹T‹M LTD. fiT‹. ALM‹RA OTEL (TOYTAfi TUR‹ST‹K OTELLER ‹fiL. VE YERL‹ ÜRÜNLER T‹C. A.fi.) AUNDE TEKN‹K TEKST‹L A.fi.
NO B‹REYSEL AS‹L ÜYE
KURULUfi ADI
GÖREV‹
MESLE⁄‹
fiEH‹R
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ÇEL‹KORD A.fi. MEY ALKOLLÜ ‹ÇK‹LER A.fi. MEY ALKOLLÜ ‹ÇK‹LER A.fi. TÜRK EKONOM‹ BANKASI A.fi. ORTOMED‹KAL SA⁄LIK H‹ZMETLER‹
KAL‹TE, ÇEVRE, ‹fi GÜVENL‹⁄‹ S‹STEM‹ KAL‹TE MÜDÜRÜ OPERASYON MÜDÜRÜ GRUP KAL‹TE YÖNETMEN‹ DOÇ.DR.-ORTOPED‹ VE TRAVMATOLOJ‹ UZMANI K‹MYAGER
ÇEVRE MÜHEND‹S‹ K‹MYA MÜHEND‹S‹ MAK‹NE YÜKSEK MÜHEND‹S‹ ‹NSAN KAYNAKLARI TIP DOKTORU K‹MYA Ö⁄RETMEN‹
ASELSAN ELEKTRON‹K SANAY‹ VE T‹CARET A.fi. AUNDE TEKN‹K TEKST‹L A.fi. AUNDE TEKN‹K TEKST‹L A.fi. BOSCH SAN. VE T‹C. A.fi.
‹fiLETME MÜDÜRÜ GIDA MÜHEND‹S‹ YÖNET‹C‹ - ‹fi MÜKEMMELL‹⁄‹ YAYILIMI
MAK‹NA YÜK. MÜH ENDÜSTR‹ MÜH. MAK‹NE YÜKSEK MÜHEND‹S‹
KOCAEL‹ ‹STANBUL ‹STANBUL ‹STANBUL ‹STANBUL ‹ZM‹R ANKARA BURSA BURSA BURSA
NO FAHR‹ ÜYE
KURULUfi ADI
GÖREV‹
MESLE⁄‹
fiEH‹R
1 2 3 4 5 6
AVEA ‹LET‹fi‹M H‹ZMETLER‹ A.fi. TÜ-TAV fi‹FA MERKEZ‹ ‹KT‹SAD‹ ‹fiLETMES‹ M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I
SÜREÇ UZMANI ENDÜSTR‹ MÜHEND‹S‹ M‹LL‹ E⁄‹T‹M BAKANLI⁄I
POLA ‹NSAN KAYNAKLARI B‹LKENT ÜN‹VERS‹TES‹-B‹LUZAY UZAY TEKNOLOJ‹LER‹ ARAfiTIRMA MERKEZ‹
‹NSAN KAYNAKLARI UZMANI KAL‹TE MÜHEND‹S‹
SÜREÇ UZMANI ENDÜSTR‹ MÜHEND‹S‹ ‹NG‹L‹ZCE Ö⁄RETMENL‹⁄‹ ÇEVRE MÜHEND‹S‹ DANIfiMAN ENDÜSTR‹ MÜHEND‹S‹
‹STANBUL ‹ZM‹R ANKARA ANKARA ANKARA ANKARA
NO Ö⁄RENC‹ ÜYE
OKUL ADI
FAKÜLTE / ENST‹TÜ
BÖLÜM
fiEH‹R
1 2 3 4 5 6 7 8 9
EGE ÜN‹VERS‹TES‹ DOKUZ EYLÜL ÜN‹VERS‹TES‹ ODTÜ HACETTEPE ÜN‹VERS‹TES‹ ATILIM ÜN‹VERS‹TES‹ ATILIM ÜN‹VERS‹TES‹ ODTÜ HACETTEPE ÜN‹VERS‹TES‹ HACETTEPE ÜN‹VERS‹TES‹
SOSYAL B‹L‹MLER ‹KT‹SAD‹ VE ‹DAR‹ B‹L‹MLER FAKÜLTES‹
‹NSAN KAYNAKLARI YÖNET‹M‹ VE YÖNET‹M GEL‹fiT‹RME ‹fiLETME
‹fiLETME FAKÜLTES‹ FEN-EDEB‹YAT/‹fiLETME FEN EDEB‹YAT EDEB‹YAT FAKÜLTES‹ EDEB‹YAT FAKÜLTES‹
ULUSLARARASI ‹L‹fiK‹LER MÜTERC‹M TERCÜMANLIK/ULUSLARARASI ‹L‹fiK‹LER K‹MYA ALMAN D‹L‹ VE EDEB‹YATI ALMAN D‹L‹ VE EDEB‹YATI
‹ZM‹R ‹ZM‹R ANKARA ANKARA ANKARA ANKARA ANKARA ANKARA ANKARA
EM‹NE YÜKSEL POLAT ZAFER OYLAN AHMET SERDAR ONOMAY ÖZLEM MUTLU GAZ‹ ZORER PEL‹N ASLAN LEVENT ALKIfiLAR MEVLÜT ÇOLAK ENG‹N DER‹N ERG‹ MARTiN
ÖZLEM KARABATAK fiEREN GÜLfiAH A⁄IR ‹LKNUR GÜLÇ‹NER MERVE UZUNÇAKMAK DEN‹Z BEKMAN DERYA KAYA
ÖZGE BARUTÇU RAB‹A KIRMIZI MERVE GÖKÇEN BEKARLAR ZUR‹YE GÜL ‹NEL EMRAH BÜKE EVREN BARUT BAHADIR DO⁄AN GÜLÇ‹N ASLAN ARDA ÇEL‹KMADEN
NO YEN‹ ÜYE
KURULUfi ADI
FERAGAT EDEN
YEN‹ ÜYEN‹N GÖREV‹
fiEH‹R
1 2 3 4 5 6 7
TEKNOSA ‹Ç VE DIfi T‹C. A.fi. TEKNOSA ‹Ç VE DIfi T‹C. A.fi. BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU PREKONS ‹NfiAAT SANAY‹‹ A.fi. AK PRES A.fi. T.C. BAfiBAKANLIK DIfi T‹C. MÜSTEfiARLI⁄I ULUDA⁄ ‹HRACATÇI B‹RL‹KLER‹ GENEL SEKRETERL‹⁄‹
SENEM KUTLUAT EYLEM ERCAN DEMET ÇANAKÇI EL‹F ÖZCAN ENDER KILIÇ MUSTAFA ASLAN ‹BRAH‹M OKUR
ALTI S‹GMA VE KAL‹TE fiEF‹ ALTI S‹GMA VE KAL‹TE YÖNET‹C‹S‹
‹STANBUL ‹STANBUL ANKARA ANKARA ANKARA BURSA BURSA
EM‹NE AYL‹N CANKURTARAN HAKAN TOPÇU BERK MESUTO⁄LU ÖZLEM ÜSTÜNDA⁄ OKTAY DO⁄UTEPE YAVUZ GÜNAYDIN MÜM‹N KARACAKAYALILAR (TÜZEL K‹fi‹ TEMS‹LC‹S‹)
62
ÜRET‹M MÜDÜRÜ MÜHEND‹SL‹K MÜDÜRÜ GENEL SEKRETER
NO DE⁄‹fiEN ÜYEN‹N ESK‹ ÜYEL‹K T‹P‹
ESK‹ KURULUfi ADI
ÜYEN‹N YEN‹ ÜYEL‹K T‹P‹
ÜYEN‹N GÖREV‹
1
ÇEL‹KORD A.fi.
HÜSNÜ HAKAN MER‹Ç (TÜZEL ÜYEL‹K)
KAL‹TE MÜDÜRÜ
HÜSNÜ HAKAN MER‹Ç (FAHR‹ ÜYEL‹K)
fiEH‹R KOCAEL‹ 23.10.2009 TAR‹H / 258 NOLU Y.K. KARARI
Derne¤imiz 2009 y›l› üyelik aidatlar›: • Büyük Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 251 ve üstünde ise) 1.815 TL • Orta Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 250 ile 50 aras›nda ise) 1.210 TL • Küçük Ölçekli Kurulufl Tüzel Üyelik Aidat› (Çal›flan say›s› 50 ve alt›nda ise) 605 TL • Bireysel Asil Üyelik Aidat›: 200 TL • Fahri Üyelik Aidat›: 100 TL • Ö¤renci Üyelik Aidat›: 20 TL
Not: Kamu kurum ve sivil toplum kurulufllar› y›ll›k aidatlar›n yar›s›n› öderler. Üyelik ile ilgili sorular›n›z ve görüflleriniz için: ‹stanbul (Merkez) Ankara Bursa Eskiflehir ‹zmir
: Hacer Y›ld›r›m - hacer.yildirim@kalder.org : Senem Demirdamar - senemd@kalder.org : Arzu Özel - arzu.ozel@kalder.org : Mehmet Mutlu Öztürk - mehmet.ozturk@kalder.org : Ebru ‹likli - ebru.ilikli@kalder.org
‹stanbul (Merkez) Ankara Bursa Eskiflehir ‹zmir
: Garanti Bankas› Suadiye fib. 6200801 : ‹fl Bankas› Gaziosmanpafla fib. 0223601 : Denizbank Çekirge fib. 1356000-351 : Yap› Kredi Bankas› Porsuk fib. 16269446 : Akbank AOSB fib. 15051
Türkiye Kalite Derne¤i
Ankara
Bursa
Eskiflehir
‹zmir
Centrum ‹fl Merkezi Ayd›nevler Sanayi Cad. No:3 Küçükyal› 34854 ‹STANBUL Tel : 0 216 518 42 84 (Pbx) Fax : 0 216 518 42 86 kalder@kalder.org
Tezel Sok. No: 2/6 Yukar› Ayranc› 06550 ANKARA Tel : 0 312 428 41 11 Fax : 0 312 428 41 13 ankara@kalder.org
Fethiye Mah. Sanayi Cad. No: 317 Kat:2 Nilüfer 16140 BURSA Tel : 0 224 241 60 10 Fax : 0 224 241 58 70 bursa@kalder.org
Hoflnudiye Mah. Nayman Sok. Selka Apt. K.1 D.1 ESK‹fiEH‹R Tel : 0 222 221 65 52 Fax : 0 222 234 34 69 eskisehir@kalder.org
861 Sok. No:72 Jüt Han K.3 D.304 Konak 35250 ‹ZM‹R Tel : 0 232 482 30 70 Fax : 0 232 482 08 40 izmir@kalder.org
63
Abone Hizmetleri
ÖNCE KAL‹TE Abone Fi yatl ar ı (Bi re ysel Aboneli k) (Adet-Yı l) (Adet-Yı l) Abonelik Fiyat›...............................: 70.- TL
KalDer Üyeleri...........................: 60.- TL
Abone Fi yatl ar ı (Toplu Aboneli k) (Adet-Yı l) Ayn› iflyerinde 10 kifli......................: 50.- TL
Ayn› iflyerinde 20 kifli.................: 40.- TL
Fiyatlara KDV dahildir. Abonelik Bilgileri Ad› Soyad› Kurulufl Ad› Faaliyet Alan› Dergi Teslim Adresi Telefon (ev) Fatura Adresi Vergi Dairesi
:................................................................................................................................................. :................................................................................................................................................. :................................................................................................................................................. :................................................................................................................................................. :................................................................................................................................................. :...........................................Telefon(ifl) :.........................................Faks:.................................... : :............................................Vergi No:......................................................................................
ÖDEME B‹LG‹LER‹ Havale gönderiyorum. Garanti Bankas› Suadiye fiubesi Hesap Numaras› 1299686 (Garanti Bankas› Suadiye fiubesi 1299686 No’lu hesaba toplam bedeli ödedikten sonra 0 216 518 42 86’ya fakslay›n) Banka, havale ücreti talep edebilir. Toplam bedeli kredi kart›mdan çekin.
! Visa Kart Sahibinin Ad› Soyad› Kart No Geçerlilik Tarihi
! Mastercard :........................................................................................................................................... :........................................................................................................................................... :...........................................Güvenlik No:............................................. Tarih:......................
‹mza :.................................................................................................................... Abone Bedeli ile ilgili dekont ve formlar›n dernek merkezimize fakslanmas› ya da postalanmas› yeterli olacakt›r. Abonelik sistemi, abone olunan tarihten itibaren 1 y›ld›r. Centrum ‹fl Merkezi Ayd›nevler Sanayi Cad. No:3 Küçükyal› 34854 ‹stanbul Tel. : +90 (216) 518 42 84 PBX Faks: +90 (216) 518 42 86
Reklam Arka kapak Ön kapak içi Arka kapak içi Tercihli Tercihli çift sayfa (4-5, 6-7, 8-9) 3. Sa¤ sayfa ‹ç sayfalar
Tema sponsorlu!u: 3.500 TL
64
Tek Frekans 6.000 TL 5.500 TL 4.000 TL 2.000 TL 3.600 TL 3.000 TL 1.200 TL
3 Frekans 5.500 5.000 3.500 1.800 3.300 2.500 1.050
6 Frekans 4.500 TL 4.000 TL 3.000 TL 1.500 TL 2.800 TL 2.200 TL 900 TL
12 Frekans 3.000 TL 2.500 TL 2.000 TL 1.000 TL 1.800 TL 1.400 TL 600 TL
6 say› için(Birim Fiyat)..................................4 sayfa: 2.000 TL.................................8 sayfa: (Fiyatlara %18 KDV eklenecektir)