Mart 2009

‹Ç‹NDEK‹LER

6 E¤itimler 9 Editörden 10 Yönetimde kad›n erkek eflitli¤i

Yönetim Kalitesi ‹çin Oy Veriniz KalDer Yönetim Kurulu Üyesi-YDD Yönetim Dan›flmanlar› Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan› Lütfi H. Ensari

Eflitlik güçlendirir Prof. Dr. Ali R›za Kaylan KalDer Yönetim Kurulu Baflkan›

59 Kalite Bir Yaflam Tarz›d›r

14

Kapak/Yönetimde kad›n say›s›n› art›yoruz Eflitlik Güçlendirir

26

Kalite Sanatseverin Hakk›d›r Bülent Eczac›bafl› Eczac›bafl› Holding Yönetim Kurulu Baflkan›

28 Çal›fltay “‹flten Ç›karma Çare De¤il”

56

Viko Yönetim Sistemleri Müdürü Mutlu Kutlu

60 “‹mkans›z Periler”in yazarlar› ö¤rencilerle bulufltu

61

Sabanc› Vakf› 1 Milyon TL Da¤›tacak

62 fiube Haberleri 66 Abone

36

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, BRC/loP (3. Versiyon) Lloyds Register Gözetim G›da Sektörü Koordinatörü Atila Tunaboylu

40

Pencere Neslihan Gök

42 Kazananlar Konferans› 48 The Ritz-Carlton ‹stanbul 50 Toplam Kalite Yaklafl›m› ve Kriz Yönetimi Brisa Müflteri ‹liflkileri Lideri Timur Akarsu

53 Üyeler 54 KalDer EFQM Mükemmellik Modeli E¤itim Lisans›

Yönetimde Kad›n Say›s›n› Art›r›yoruz

Efi‹TL‹K GÜÇLEND‹R‹R 8

Önce Kalite Dergisi MART 2009

ED‹TÖRDEN

KalDer Ad›na Sahibi: Sorumlu Yaz›iflleri Müdürü: Editör: Yay›n Kurulu:

‹dare Merkezi:

Yap›m:

Bask›:

Prof. Dr. Ali R›za Kaylan Neslihan Gök neslihan.gok@kalder.org Nurdan Sönmez nurdan.sonmez@kalder.org Prof. Dr. Ali R›za Kaylan Hamdi Do¤an ‹rfan Onay Neslihan Yeflilyurt Vedat Çakmak Türkiye Kalite Derne¤i (KalDer) Centrum ‹fl Merkezi, Ayd›nevler Sanayi Cad. No: 3 Küçükyal› 34854 ‹stanbul Tel: 0 216 518 42 84 Faks: 0 216 518 42 86 www.kalder.org kalder@kalder.org Ortam Reklam Dan›flmanl›k Ltd. fiti.

Ba¤dat Cad. Tevfikpafla Sok. No: 13 D.2 Kalam›fl-Kad›köy-‹stanbul Tel: 0 216 347 56 56 Faks: 0 216 348 64 50 www.kobi-efor.com.tr kobi-efor@kobi-efor.com.tr Ege Bas›m Esatpafla Mah. Ziyapafla Cad. No:8 Üsküdar-‹stanbul Tel:0 216 472 84 01 Faks: 0216 472 84 05 www.egebasim.com.tr ege@egebasim.com.tr Yaz›lar›n sorumlulu u yazarlar›na aittir.

Yay›mlanan yaz›lar›n sorumlulu u yazarlar›na aittir. Yay›nlanan yaz›lardan kaynak gösterilmeden al›nt› yap›lamaz. Önce Kalite Dergisi Türkiye Kalite Derne i taraf›ndan ayda bir yay›mlan›r.

Ulusal-Türkçe-Ayl›k-‹lmi ISSN: 1301-4978

Kad›n› manfletten indirmeliyiz

Nurdan Sönmez

Mart say›m›z›n kapak konusu “KADIN”. Bu asl›nda Türkiye’nin kapak konusu. fiubat sonu Türkiye’de oda meclisleri seçimleri yap›ld›. Üç-befl bin üyelikten “100” civar›nda kad›n›n meclis üyeli¤ine seçilmesi günlük gazete manfletlerine “devrim” diye yans›d›. Gördük ki, toplum olarak kad›n›n yönetimde ço¤almas›na, ya al›flk›n de¤iliz, ya da bunun özlemi içindeyiz. Bu da bize, KalDer’in öncülük etti¤i, “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r” Bildirgesi’nin haketti¤i ilgiyi görece¤ini haber veriyor. ‹fl dünyam›z›n lider kad›nlar› KalDer’in düzenledi¤i bir gala yeme¤ine kat›lanlar›n tan›kl›¤›nda bildirgeyi imzalad›lar. Ayr›ca biz dergi olarak kendi alan›nda kalite ve baflar› çizgisini yakalam›fl kad›nlara Bildirgemiz hakk›ndaki görüfllerini sorduk, kapak konumuzu ald›¤›m›z yan›tlar oluflturdu.

Mart 2009 say›m›zda ayr›ca, ekonomik krizin etkilerini yo¤un yaflayan firmalara, istihdam› daraltmadan önce baflvuracaklar› önlemleri saptamalar› amac›yla, 14. ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi kapsam›nda, KalDer taraf›ndan düzenlenen “‹flten Ç›karma Çare De¤il” çal›fltay› sonuç raporu yer al›yor. Nas›l zora düflen firmalara destek “cansuyu” ise, Çal›fltay’›n önerileri de öylesine “cansuyu”.

Avrupa Kalite Yönetimi Vakf› (EFQM) ve KalDer iflbirli¤i ile düzenlenen “Kazananlar Konferans›’09” Bo¤aziçi Üniversitesi’nde gerçeklefltirildi.

Bu say›m›zda Avrupa Kalite Yönetimi Vakf› (EFQM) ve KalDer iflbirli¤i ile düzenlenen “Kazananlar Konferans›’09” dosya konusu oldu.

Avrupa Kalite Büyük Ödülü, Avrupa Kalite Baflar› Ödülü, Ulusal Kalite Büyük Ödülü, Ulusal Kalite Baflar› Ödülü sahibi kurumlar›m›z›n kat›l›mc›larla deneyimlerini paylaflt›klar› buluflma, Kalite dünyam›z›n moral yönünü yükselten bir iflaretti.

Elinizdeki say›m›z, Kalite dünyam›z›n de¤iflik köflelerinden foto¤raflar› yanyana koyarak bütünü görmemizi de sa¤layacak içeriktedir. Örne¤in 29 Mart yerel seçimlerine iliflkin, seçmen davran›fl›n› “siyasi bilinç” mi yoksa “kentlilik bilinci” mi belirlemeli sorusuna yan›tlayan makale ya da ‘Türkiye’nin En ‹yi ‹flyeri” ile yap›lan röportaj gibi.

“Kalite”nin, bireysel ve toplumsal, tüm yaflam› istila etti¤i bir Türkiye için...

Kurumsal Sponsorlar

Önce Kalite Dergisi MART 2009

9

GÖRÜfi

Yönetimde kad›n erkek eflitli¤i

Eflitlik güçlendirir Türkiye Kalite Derne¤i’nin öncülü¤ünde haz›rlanan “Yönetimde Kad›n Erkek Eflitli¤i” Bildirgesinin “Eflitlik güçlendirir” fleklindeki bafllang›ç cümlesi, Toplam Kalite Yönetiminin özünde de var olan bir kavramd›r. Kurulufllar›n rekabet güçlerini art›rabilmek, sürekli ö¤renme, yenilikçilik ve iyilefltirme çabalar›yla mümkün olmaktad›r. Bu çabalar›n etkinli¤i ise tüm çal›flanlar›n yetkinliklerini dengeli bir flekilde kullanmakla sa¤lanabilir. Kurumsal demokrasi olarak da tan›mlanabilecek toplam kalite felsefesinde, insana de¤er veren bak›fl aç›s›, eflitlik ve kat›l›m temel ilkeler aras›ndad›r. Yönetim için “do¤ru adam bir kad›n yetenek” de olabilir. Dolay›s›yla kad›n yeteneklerden yönetimin her kademesinde yararlanmamak kurumlara yap›labilecek ciddi bir haks›zl›kt›r.

Türkiye’de ka¤›t üzerinde “haklar“ anlam›nda önemli bir sorun olmamas›na ra¤men, haklar›n kullan›m›nda, yani “f›rsat eflitli¤inde” sorun devam etmektedir.

Demokrasi kaynaklar›n eflit da¤›l›m›yla de¤il, f›rsatlar›n eflit da¤›l›m›yla geliflir.

Kad›nlar›n ekonomide, sosyal yaflamda ve siyasetteki rolü o ülkenin demokratik geliflmiflli¤inin temel göstergelerindendir.

Türkiye’de ve Dünya’da kad›n-erkek eflitli¤inin mevcut durumu ve bildirgenin haz›rlan›fl sürecinden bahsetmeden önce, öncelikle bu bildirgeye niçin gerek duydu¤umuzu anlatmak istiyorum.

Küresel ilkeler sözleflmesi ve kad›n erkek eflitli¤i

Prof. Dr. Ali R›za

Kaylan KalDer Yönetim Kurulu Baflkan›

10

Bildirgenin esin kayna¤›, Birleflmifl Millletler Küresel ‹lkeler Sözleflmesi (K‹S).

Baflka bir deyiflle, Türkiye’nin ve dünyan›n önemli bir sorunu olan ayr›mc›l›k ve f›rsat eflitsizli¤i konular› K‹S çerçevesinde de¤erlendirilebilir. Bilindi¤i gibi Say›n Kofi Annan öncülü¤ünde 26 Temmuz 2000’de bafllat›lan K‹S kurumlar›n topluma ve gelece¤e karfl› sorumluluklar›n› ön plana ç›karan gönüllü bir uygulama. ‹nsan haklar›, çal›flma koflullar›, çevre ve yolsuzlukla mücadeleyi ele alan 10 temel evrensel ilkeden oluflan sözleflme tüm kurum ve kurulufllar için gelecekteki uygulamalar›na yön verecek bir pusula görevi görmekte. KalDer kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde ve kurumsal dünya vatandafll›¤› bilinciyle 2002 y›l›nda Türkiye’den bu sözleflmeye ilk imza koyan kurulufl. 2007 y›l›nda düzenlenen ve “Küresel Rekabet ve Dünya Vatandafll›¤›” temas›n› iflleyen 16. Kalite Kongresi s›ras›nda Say›n Kofi Annan’›n kat›l›m›yla sözleflmeye imza atan kurum say›s› 100’ü geçmiflti. fiubat 2009 da ise Türkiyeden kat›l›m 162’ye ulaflm›fl durumda. Dünya genelinde toplam say› ise 120 ülkeden 6684 kurulufl. Sözleflmeye imza koyan kurulufllar, daha yaflanabilir bir dünya için kendi etki alanlar›nda K‹S ilkelerine sahip ç›kacaklar›n› ve yayg›nlaflt›racaklar›n› taahhüt etmekteler.

K‹S’in birinci ilkesi insan haklar›yla ilgili ve “‹fl dünyas› ilan edilmifl insan haklar›n› desteklemeli ve bu haklara sayg› duymal›” fleklinde kaleme al›nm›fl. Bu ilkenin kapsad›¤› haklar› sorgulad›¤›m›zda, uluslararas› düzeyde kabul görmüfl ve flirketlerin de sayg› göstermesi gereken insan haklar› standartlar›na iliflkin 6 sözleflme karfl›m›za

Önce Kalite Dergisi MART 2009

cak. Kad›nlar›n ekonomik yaflama kat›lmas›yla ülç›kmaktad›r. Kad›nlara Karfl› Her Türlü Ayr›mc›l›¤›n kelerin rekabet güçleri de artacakt›r. Önlenmesi Sözleflmesi (CEDAW), BM’in alt› temel Kad›n-Erkek eflitsizli¤ini vurgulayabilmek için insan haklar› sözleflmesinden biridir. 1979 y›l›nda kaBaflbakanl›k Kad›n›n Statüsü Genel Müdürlü¤ü`bul edilmifl olan ve kad›nlar›n anayasas› olarak da adnün haz›rlad›¤› ve Ocak 2009’da yay›nlanan Türkiland›rlan bu sözleflmenin amac›, kad›na yönelik cinsiye`de Kad›n›n Durumu raporundan bir kaç istatisyete dayal› ayr›mc›l›¤› ortadan kald›rmak ve kad›nlatik vermek istiyorum. Türkiye`de okuryazar olmar›n insan haklar›n› korumakt›r. Türkiye sözleflmeye yanlar›n yüzde 75,5`ini kad›nlar oluflturmakta. Hala 1986 y›l›nda taraf olmufltur. Çal›flma standartlar› gruyaklafl›k 5 milyon 732 bin kad›n (5 kad›ndan biri), bunda yer alan 6. ilke ise “‹fle al›m ve ifle yerlefltirmeokuma yazma bilmiyor. de ayr›mc›l›¤a son verilmeli” demektedir.

Daha yaflanabilir bir dünya için K‹S’i imzalam›fl Kad›nlar›n yetkinlikleri, Türkiye’de uzmanl›k kurulufllar bu ilkeleri ne ölçüde uygulad›klar›n› gögerektiren mesleklerde kad›n oranlar›nda önemli ölrebilmek için dönemsel olarak durum de¤erlendirçüde görülmektedir. Örne¤in, üniversitelerde kad›n mesini yapmal›d›r. ö¤retim eleman› oran› yaklafl›k Mevcut durumun resmini %39 dur. Toplam profesörler Demokrasi kaynaklar›n eflit çekerek, güçlü ve geliflmeye içinde kad›n oran› %27’ye ulaflda¤›l›m›yla de¤il, f›rsatlar›n eflit aç›k alanlar belirlenmelidir. m›flt›r. Mimarlar›n %36’s›, dokda¤›l›m›yla geliflir. Kad›nlar›n Ayr›ca k›yaslama çal›flmalar›ntor ve operatörlerin %29’u, avuda yer alarak di¤er kurumlarkatlar›n ise %33’ü kad›nd›r. O ekonomide, sosyal yaflamda ve daki dünya standartlar›ndaki zaman bu meslek sahibi kad›nsiyasetteki rolü o ülkenin iyi uygulamalar› da de¤erlenlar niçin ayni oranda yönetim demokratik geliflmiflli¤inin temel kademelerine t›rmanmamaktadirmelidir. Sürekli iyilefltirme göstergelerindendir. çabalar›n› mükemmellik yold›r? Karar alma mekanizmalaculu¤unda oldu¤u gibi özder›nda kad›n yönetici oran› Türki¤erlendirme çal›flmalar›n›n ve ye`de %6. Bu oran ABD`de kurum kültürünün bir parças› yapmal›d›r. %46, Almanya`da %36, ‹ngiltere`de %33, ‹talya`da %29, Yunanistan`da ise %26. Parlamentoya kat›l›m oran› ise Türkiye`de %9, Almanya`da %32, ‹ngilteKad›n-erkek eflitsizli¤inde re`de % 20, ABD`de % 16, Yunanistan`da % 14. durum de¤erlendirmesi Kad›nlar›n bürokrasi içerisinde üst düzey karar Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) her y›l yaverici konumlarda yer almas› da oransal olarak düy›mlad›¤›, dünyada kad›n-erkek eflitli¤inin durumu flüktür. Türkiye’de halen 21 adet kad›n mülki idare hakk›nda haz›rlanan Küresel Cinsiyet Eflitsizli¤i Raamiri bulunmaktad›r. Ülkemizde kad›n Vali yoktur. poru (Global Gender Gap Report) 2008 y›l›nda 130 408 Vali Yard›mc›s›ndan 5’i ve 857 Kaymakamdan ülkeyi de¤erlendirmektedir. Raporda Türkiye 130 ül16’s› kad›nd›r. Yerel yönetimde kad›n istatistikleri ke aras›nda 123. s›rada görülmekte. Türkiye`den kötü de benzer tablo sergilemektedir. Belediye Baflkan› durumda olan yedi ülke s›ras›yla M›s›r, Fas, Benin, Binde 5.6, Belediye Meclis Üyesi Binde 24, ‹l GePakistan, Suudi Arabistan, Çad ve Yemen. nel Meclisi Üyesi ise Binde 18 dir.

Endeksin temel göstergelerinden olan ekonomik yaflama kat›l›m ve f›rsat eflitli¤i göstergesine bak›lYönetimde kad›n erkek d›¤›nda Türkiye’nin performans› 0.4123 ve s›ras› da eflitsizli¤ini nas›l 124. Bu göstergenin alt›nda en zay›f boyut ise 0.08 performans ile kad›n hukukçu, kamu ve özel sektör azaltabiliriz? yönetici oran›.

Mevcut istatistikler, yönetimde eflitlik konusunda Bu durumun faturas›n› sadece kad›nlar›n de¤il, oldukça kötü bir tablo sergilemektedir. Bu tabloyu tüm ekonominin ödeyece¤ini bilmemiz gerekir. Kaiyilefltirmek için konuya üst düzey yöneticiler olarak d›n nüfus gerçek üretim potansiyelini ortaya koyasahip ç›kmak kaç›n›lmaz. Tüm çal›flanlar›n bilinçm›yorsa do¤al olarak ekonomi de bundan olumsuz lenmesi ciddi bir kültürel de¤iflim süreci. Konuyla etkilenecektir. Kad›n erkek eflitsizli¤ini kapatmadailgili tüm süreçlerin iyilefltirilmesi için ciddi çaba ki baflar›, ülkelerin ekonomik geliflmesine yans›yaharcanmas›, kurum ve ülke imaj›n› gelifltirmekte

“

”

Önce Kalite Dergisi MART 2009

11

GÖRÜfi önemli rol oynayacakt›r. Çal›flanlar›n ve müflteriletikleri ne yaz›k ki eflik de¤erlerin çok alt›ndad›r. rin kuruma karfl› sayg›nl›¤›n›n artaca¤› ve bunun fiAvrupa ‹stihdam Stratejisinde ise meslek yaflanansal sonuçlara da olumlu yans›yaca¤› bir gerçek. m›nda kad›n erkek eflitli¤ini sa¤layabilmek için kaKonuyla ilgili bilinçlenme ve fark›ndal›k yaratabild›nlar›n önündeki engellerin kald›r›lmas› için önmek için bir bildirge haz›rlanmas› ilk ad›m olarak lemler vurgulan›r. Örne¤in çal›flma yaflamlar›na doöngörülmüfltür. Böylece K‹S’in birinci ve alt›nc› il¤um nedeniyle ara vermek zorunda kalan kad›nlar›n keleri do¤rultusunda, yönetim dünyas›nda belirleyiifle dönüfllerinde, uyum sorunu yaflamamalar› için ci olan›n yetenek oldu¤unu ve bunun da cinsiyete gereken destek verilmelidir. Kad›nlar›n çal›flma haba¤l› olmad›¤›n› gündeme tafl›yat›na girmelerini veya orada mak hedeflenmifltir. Bu çerçevekalmalar›n› kolaylaflt›rmak için de 17 Eylül 2008 tarihinde, ilgiçocuklara ve yafll›lara hizmet li akademisyenler, sivil toplum veren bak›m tesislerini iyilefltirArzumuz bildirgeyi imzalayan kurulufllar› ve ifl dünyas› temsilmek gerekir. Daha çok say›da cilerinin davet edildi¤i bir çal›flöncü kurulufllar›n kat›laca¤› bir kad›n›n çal›flma hayat›na giretay gerçeklefltirilmifl ve sonuçta bilmesini ve geçmiflte erkeklek›yaslama çal›flmas› “Yönetimde kad›n erkek eflitlirin baflat oldu¤u branfllara ve çerçevesinde konuyla ilgili ¤i” bildirgesi tasarlanm›flt›r. mesleklere girifl olana¤›na saiyi uygulama örneklerini Söz konusu bildirge, KalDer hip olmas›n› sa¤lamaya yönelik Yönetim Kurulu’nun da onay› önlemler al›nmal›d›r. 2007 y›ortaya ç›karmak ve farkl› ile 17. Kalite Kongresi kapsal›nda Küresel ‹lkeler sözleflmekurulufllardaki iyi m›nda gerçeklefltirilen 24 Kas›m si imza töreninde oldu¤u gibi 2 uygulamalardan yararlanmak 2008 tarihli Küresel ‹lkeler SözMart 2009 günü “Yönetimde leflmesi Türkiye Network TopKad›n Erkek Eflitli¤i” bildirgesi isteyen di¤er kurumlarla lant›s›’nda ilk kez duyuruldu.

35 kadar kuruluflun üst düzey da bilgi paylafl›m›n› Amac›m›z bildirgenin Birleflmifl yöneticisi taraf›ndan toplu olasa¤lamakt›r.

Milletler baflta olmak üzere, rak imzalanm›flt›r. ‹mza töreniTürk ifl dünyas›, sivil toplum ve nin 8 Mart kad›nlar günüyle ayakademik dünyan›n temsilcilen› haftada gerçeklefltirilmesi rinden oluflan genifl bir kitle taanlaml›d›r. raf›ndan da sahiplenilmesini teflvik etmektir.

Arzumuz bildirgeyi imzalayan öncü kurulufllar›n ‹fl yaflam›nda üst düzey yönetici konumuna yükkat›laca¤› bir k›yaslama çal›flmas› çerçevesinde koselecek yetenekli kad›nlar›n belirli bir düzeyden nuyla ilgili iyi uygulama örneklerini ortaya ç›karsonra yükselmelerini sekteye u¤ratan temel bir nemak ve farkl› kurulufllardaki iyi uygulamalardan den, aile yaflam› nedeniyle iflini aksatabilece¤i veya yararlanmak isteyen di¤er kurumlarla da bilgi paykuruluflu yar› yolda b›rak›p iflten ayr›labilece¤i enlafl›m›n› sa¤lamakt›r. Fark›ndal›k yaratma ve bilinçdiflesi. Yükselmeyi engelleyici görünmeyen cam lenme çabalar›yla kad›n erkek f›rsat eflitli¤ine inatavanlar› yok etmek ciddi bir kültürel de¤iflim genan, ayr›mc›l›¤a karfl› duran flirketlerin h›zla ço¤alrektirmekte. Kad›nlar›n aile ve ifl yaflam› aras›nda mas›n› diliyorum. tercih yapmak zorunda kalabilecekleri düflüncesi Bu çabalar sonuç verirse, Türkiye’nin kad›n eryerine, kad›n yetenekleri kaybetmemek ve meslek kek eflitli¤i konusunda yukar› s›ralara s›çramas› hiç yaflamlar›nda daha da geliflmelerini sa¤lamak için de zor de¤ildir. Kararl›l›k ve düflünce kalitemiz, kakad›nlar›n önlerindeki engelleri kald›racak çal›flmad›nlar›n yönetim ve siyasete kat›l›m›nda engelleri lar› yapmak çok daha ak›lc› bir yaklafl›m. yok edecektir.

Bu do¤rultuda, AB sistemi içinde, kad›n erkek Projeye destek veren UNFPA, TÜS‹AD, TÜReflitli¤i ve çal›flma yaflam›n›n uyumlaflt›r›lmas› yöKONFED, TOBB Kad›n Giriflimciler Komisyonu, nünde önemli iki belge de Avrupa ‹stihdam Stratejisi ve Lizbon Stratejisidir. Lizbon Stratejisi’nde daha GY‹AD, ILO gibi çat› örgütlere ve di¤er STK’lara, güçlü bir ekonomi için kad›n istihdam›yla ilgili kritik akademisyenlere, özel sektör temsilcilerine kateflikler belirlenmifltir. Türkiye’nin bu alandaki istatisk›lar›ndan dolay› teflekkür ederim.

“

”

12

Önce Kalite Dergisi MART 2009

KAPAK

Yönetimde Kad›n Say›s›n› Art›r›yoruz

Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r KalDer 24-26 Kas›m 2008 tarihlerinde gerçeklefltirdi¤i 17. Kalite Kongresi’nde, “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r” Bildirgesi’ni imzaya açm›flt›. Bildirgenin yayg›nlaflt›r›lmas›nda yeni bir aflamaya gelindi. KalDer’in evsahipli¤inde, Türkiye’nin önde gelen 31 kuruluflu daha “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi”ne imza att›. Böylece ülkemizdeki Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi’ne imza atan kurulufl say›s› 50’ye yaklaflt›. Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi’ni imzalayan kurumlar›n liderleri bir de aile foto¤raf› çektirdi. Önce Kalite Dergisi olarak imzalar›n at›ld›¤› Gala Yeme¤i’ni kat›l›mc›lar› ile birlikte haberlefltirdik. Bildirge hakk›nda kendi alan›nda kalite ve baflar› çizgisini tutturmufl kad›nlar›n görüfllerini ald›k. Bunlar› Mart 2009 say›m›z›n kapak konusu olarak dosyalaflt›rd›k.

Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi metnini ve Bildirge’yi bugüne kadar imzalam›fl bulunan kurumlar›n listesini dosyam›z›n sonuna ekledik. KalDer’in bafllatt›¤› çal›flmaya verilen/verilecek deste¤i Türkiye’nin gelece¤ine sa¤lanm›fl önemli bir yat›r›m say›yoruz.

Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi’ne imza atan kurulufl say›s› 50’ye yaklaflt›

Liderlerden “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesi”ne imza 2 Mart 2009’da yap›lan Gala yeme¤inde TOBB Kad›n Giriflimcileri Kurulu Baflkan› Aynur Bektafl, Düzce Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Funda Sivrikaya fierifo¤lu, Borusan Holding CEO’su Agah U¤ur, BM Nüfus Fonu Türkiye Temsilcisi Yard›mc›s› Tunga Tüzer ve KalDer Yönetim Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Ali R›za Kaylan da birer konuflma yapt›lar.

Türkiye Kalite Derne¤i (KalDer) Baflkan› Prof. Dr. Ali R›za Kaylan yapt›¤› konuflmada, Bildirgenin esin kayna¤›n›n, ayr›mc›l›k ve f›rsat eflitsizli¤i konular›n› da kapsayan Birleflmifl Millletler Küresel ‹lkeler Sözleflmesi (K‹S)

14

oldu¤unu belirterek aç›klamalar›n› söyle sürdürdü: “KalDer kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde ve kurumsal dünya vatandafll›¤› bilinciyle 2002 y›l›nda Türkiye’den bu sözleflmeye ilk imza koyan kurulufl. 2007 y›l›nda düzenlenen ve “Küresel Rekabet ve Dünya Vatandafll›¤›” temas›n› iflleyen 16. Kalite Kongresi s›ras›nda Say›n Kofi Annan’›n kat›l›m›yla sözleflmeye imza atan kurum say›s› 100’ü geçmiflti. fiubat 2009’da ise Türkiye’den kat›l›m 162’ye ulaflm›fl durumda. Dünya genelinde toplam say› ise 120 ülkeden 6684 kurulufl. KalDer, K‹S’in birinci ve alt›nc› ilkeleri do¤rultusunda, yönetim dünyas›nda belirleyici olan›n yetenek oldu¤unu ve bunun da cinsiyete ba¤l› olmad›¤›n› gündeme tafl›may› hedeflemifltir. Bu çerçevede 17 Eylül 2008 tarihinde, ilgili akademisyenler, sivil toplum kurulufllar› ve ifl dünyas› temsilcilerinin davet edildi¤i bir çal›fltay gerçeklefltirilmifl ve sonuçta ‘Yönetimde kad›n erkek eflitli¤i’ bildirgesi haz›rlanm›flt›r.”

Kaylan, Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) her y›l yay›mlad›¤›, dünyada kad›n-erkek eflitli¤inin durumu hakk›nda haz›rlanan Küresel Cinsiyet Eflitsizli¤i Raporu’nun

Önce Kalite Dergisi MART 2009

‹S‹M PROF.DR. AL‹ RIZA KAYLAN AGAH U⁄UR AYHAN ZEYT‹NO⁄LU AYNUR BEKTAfi BAHAR fiEN BELG‹N AKSOY BUKET P‹LAVCI Ç‹⁄DEM ERTEM DR. ZAFER KAYA EL‹F ÇOBAN EVR‹M ARAS FEZA SENGEL GALYA FRAYMAN MOLINAS GÖKÇ‹ÇEK DO⁄AN GÜLÇ‹N UYSAL HAMD‹ DO⁄AN HAYR‹YE TORUN IfiIL AKYOL KAZIM SAVER KÜRfiAT GÜNEY MERAL EGEMEN MÜGE HENEGHAN NEL‹ ADON‹ NESL‹HAN YEfi‹LYURT PROF. DR. FUNDA S‹VR‹KAYA fiER‹FO⁄LU PROF. DR. SEZER KOMSUO⁄LU S. PINAR ECZACIBAfiI SENEM KOCABAfi SEV‹LAY ÖZSÖZ S‹REN ERTAN UMUR ÖZKAL ÜMRAN BEBA YEfi‹M GÜRA ZEYNEP KAZAN

FOTO⁄RAFTA YER ALAN L‹DERLER

ÜNVAN YÖNET‹M KURULU BAfiKANI CEO YÖNET‹M KURULU BAfiKANI BAfiKAN KURUCU-GENEL MÜDÜR YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ YÖNET‹M KURULU BAfiKAN VEK‹L‹-GENEL MÜDÜRÜ GENEL MÜDÜR YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ YÖNET‹M KURULU BAfiKANI BÜMED GENEL SEKRETER‹ TÜRK‹YE BÖLÜM BAfiKANI KURUCU D‹REKTÖR SATIfi VE OPERASYON MÜDÜRÜ YÖNET‹M KURULU BAfiKAN YARDIMCISI ‹fi GEL‹fiT‹RME D‹REKTÖRÜ GENEL MÜDÜR YARDIMCISI FABR‹KA D‹REKTÖRÜ YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR OPERASYON MÜDÜRÜ GENEL MÜDÜR REKTÖR REKTÖR YÖNET‹M KURULU BAfiKANI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI F‹RMA SAH‹B‹ GENEL MÜDÜR AKDEN‹Z B‹R‹M‹ GENEL MÜDÜRÜ GENEL MÜDÜR CFO

(Global Gender Gap Report) 2008 y›l›nda 130 ülkeyi de¤erlendirdi¤ni vurgulayarak, “Raporda Türkiye 130 ülke aras›nda 123. s›rada görülmekte. Türkiye`den kötü durumda olan yedi ülke s›ras›yla M›s›r, Fas, Benin, Pakistan, Suudi Arabistan, Çad ve Yemen” dedi.

Prof. Dr. Ali R›za Kaylan, ‹fl yaflam›nda üst düzey yönetici konumuna yükselecek yetenekli kad›nlar›n belirli bir düzeyden sonra yükselmelerini sekteye u¤ratan temel bir nedenin, aile yaflam› nedeniyle iflini aksatabilece¤i veya kuruluflu yar› yolda b›rak›p iflten ayr›labilece¤i endiflesi oldu¤unu ifade ederek düflüncelerini flöyle aç›klad›: “Yükselmeyi engelleyici görünmeyen cam tavanlar› yok etmek ciddi bir kültürel de¤iflim gerektirmekte. Kad›nlar›n aile ve ifl yaflam› aras›nda tercih yapmak zorunda kalabilecekleri düflüncesi yerine, kad›n yetenekleri kaybetmemek ve meslek yaflamlar›nda daha da geliflmelerini sa¤lamak için kad›nlar›n önle-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

KURUM KalDer BORUSAN HOLD‹NG KOCAEL‹ SANAY‹ ODASI TOBB KADIN G‹R‹fi‹MC‹LER KURULU SPRINGTIME DANIfiMANLIK AKSOY GROUP KADIKÖY fi‹FA INTEL SONOMED fiÖLEN Ç‹KOLATA ARAS HOLD‹NG BO⁄AZ‹Ç‹ ÜN‹VERS‹TES‹ MEZUNLAR DERNE⁄‹ Coca Cola Meflrubat Dan›flmanl›k San. ve Tic. A.fi. ‹NKUR ‹NG‹L‹ZCE KURUMU XEROX TÜRK‹YE KalDer YEfi‹M TEKST‹L AXA S‹GORTA HUGO BOSS XEROX TÜRK‹YE AV‹VASA INTERTEK CONSUMER GOODS LRQA ECA/EMAR A.fi.

DÜZCE ÜN‹VERS‹TES‹ KOCAEL‹ ÜN‹VERS‹TES‹ GY‹AD TURKCELL AKBANK S‹REN ERTAN ‹STANBUL EKOL LOJ‹ST‹K PEPSI CO/FRITO LAY DANONE SOFRA YEMEK A.fi.

rindeki engelleri kald›racak çal›flmalar› yapmak çok daha ak›lc› bir yaklafl›m. Arzumuz bildirgeyi imzalayan öncü kurulufllar›n kat›laca¤› bir k›yaslama çal›flmas› çerçevesinde konuyla ilgili iyi uygulama örneklerini ortaya ç›karmak ve farkl› kurulufllardaki iyi uygulamalardan yararlanmak isteyen di¤er kurumlarla da bilgi paylafl›m›n› sa¤lamakt›r. Fark›ndal›k yaratma ve bilinçlenme çabalar›yla kad›n erkek f›rsat eflitli¤ine inanan, ayr›mc›l›¤a karfl› duran flirketlerin h›zla ço¤almas›n› diliyorum.

Bu çabalar sonuç verirse, Türkiye’nin kad›n erkek eflitli¤i konusunda yukar› s›ralara s›çramas› hiç de zor de¤ildir.

Kararl›l›k ve düflünce kalitemiz, kad›nlar›n yönetim ve siyasete kat›l›m›nda engelleri yok edecektir.”

Kaylan, geceye eme¤i geçen herkese teflekkür ederek konuflmas›n› tamamlad›.

15

KAPAK

Sorumuz: Kendi alan›nda kendini görünür k›lm›fl kad›nlar›m›za flu soruyu sorduk: KalDer’in öncülü¤ünde haz›rlanan, “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r” bildirgesini; a) Yönetimde bugünkü kad›n-erkek eflitsizli¤inin elefltirisi aç›s›ndan b) Kad›n›n özgürleflmesi aç›s›ndan c) 8 Mart Dünya Kad›nlar Günü felsefesi aç›s›ndan d) Devlet, siyaset, ifl hayat›ndaki ve kültürümüzdeki önyarg›lar aç›s›ndan e) Kendi özdeneyiminiz aç›s›ndan f) Toplumsal geliflmemize kataca¤›n› düflündü¤ünüz güç ve dinamizm aç›s›ndan g) Bireysel ve toplumsal hayat›m›za kataca¤›n› düflündü¤ünüz mutluluk aç›s›ndan de¤erlendirir misiniz? Ald›¤›m›z yan›tlar› yay›nl›yoruz.

Nimet Çubukçu Kad›n ve Aileden Sorumlu Devlet Bakan›

Duyarl› olmal›y›z

Ülkemizde seksenli y›llardan bafllayarak her y›l artan kat›l›mlarla kutlanan 8 Mart Dünya Kad›nlar Günü’nde kad›nlar; eflitlik, özgürlük, söz sahibi olma insanca yaflama, haklar›n hayata geçirilmesi ve koflullar›n›n iyilefltirilmesi taleplerini öne ç›kartmaktad›r. Daha önce sorun bile edilmeyen, aksine toplum taraf›ndan do¤ru ve do¤al bir fleymifl gibi yaflanan cinsiyet ayr›mc›l›¤›na karfl› bugün kararl› bir mücadele sürdürülmektedir.

Herkesçe bilinmektedir ki kad›na yönelik bak›fl aç›s›n›n ve önyarg›lar›n sorgulamas›nda; kad›nlar›n her bak›mdan ve her alanda geliflimlerinin önünü açacak politikalar›n hayata geçirilmesinde; yine bu politikalar uyar›nca cinsiyet ayr›mc›l›¤›yla etkin bir biçimde mücadele vermek için birçok yasal de¤iflikli

16

¤e gidilmesinde itici gücü kad›n hareketinin mücadelesi ve siyasi iradenin kararl› duruflu oluflturmufltur.

Devlet, sivil toplum örgütleri ve yerel yönetimler iflbirli¤iyle yap›lan çal›flmalar›n toplumsal duyarl›¤›n artmas›, haklar›n hayata geçirilmeye bafllanmas›, kad›nlar›n ülke kalk›nmas›na ve hayat›n tüm alanlar›na daha fazla kat›lmaya bafllamas› gibi olumlu geliflmelere yol açt›¤› flüphe götürmez bir gerçektir.

De¤er yarg›lar›, tutum ve davran›fllar, yasalarda gerçeklefltirilen de¤ifliklikler kadar kolay gerçekleflmese bile toplumsal, siyasal ve kültürel yap›ya bakt›¤›m›zda önemli bir zihniyet de¤ifliminin ipuçlar›n› görmekteyiz.

Ama ayn› zamanda kad›nlar›n en temel haklar›n› kullanmalar›n›n önünü t›kayan, ülke kalk›nmas›na katmak istedi¤i de¤eri önemsemeyen, hayat› ve dünyay› güzellefltirmek isteyen kad›nlar›n taleplerine direnen bir zihniyetin do¤urdu¤u sonuçlar› da görmekteyiz. Bu konuda sistemli bir çaban›n içine giren Türkiye’de devlete, sivil toplum örgütlerine, ayd›nlara, medyaya önemli görevler düflüyor.

Kad›nlar›n karar alma ve uygulama süreçlerine baflar›l› bir flekilde kat›l›m›n› sa¤lamak, kad›nlar›n temsil oranlar›n› art›rmak için çaba göstermek hepimizin görevidir.

8 Mart Dünya Kad›nlar Günü’nü en içten dileklerimle kutluyorum.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Ifl›k D. Ayd›n: Microsoft Türkiye Müflteri ve ‹fl Orta¤› ‹liflkilerinden Sorumlu Genel Müdür Yard›mc›s›

Kad›n Var Kad›n...

Her fleyden önc ufak bir blog denememde “Kad›n”la ilgili yazd›¤›m yaz›y› paylaflmak isterim:

KADIN ... ‹lk akla gelen üretkenlik, cinsellik mi? Yoksa, erkekler dünyas›nda, flakayla kar›fl›k ya da de¤il, ‘çok konuflurlar’, ‘d›rd›r ederler’, ‘sürekli birfleyler ister’, ‘h›rç›n’, ‘anlafl›lmaz’ gibi serzenifllerin kayna¤› m›?

Biliyorum ki, kad›n ...

Do¤urgan, anne, anaç... asl›nda do¤a.

Duygu, sevgi, içgüdü... asl›nda sa¤duyu.

Düzenleyen, tamamlayan, idare eden ... asl›nda yöneten.

H›rs, yaflam gücü, mücadele... asl›nda tutku.

Sab›r, dirayet, metanet... asl›nda güç. Çal›flma, emek, hizmet... asl›nda özveri.

Mücadele, hem de ne mücadele. Biyolojik, fiziksel, anatomik, psikolojik, düflünsel... sessizce, derinden.

Peki erkek neden bu serzenifllerde bulunur? Düflünebilen, ama üretemeyen; bilen, ama söyleyemeyen; muktedir olan, ama yapamayan; ma¤rur, ama horlanan; sevgi dolu, ama hayal k›r›kl›¤› yaflayan; kiflilik, ama hiçe say›lan... hangi canl› isyan etmez? ‹nsanl›k varoldukça, kad›n öyle ya da böyle hep bir ‘Ben de var›m’ savafl› vermedi mi? Sessizce, derinden... Tarlada, evde, sokakta, ifl dünyas›nda, sosyal yaflamda...ve hatta savaflta.

Kad›n... Tanr›’n›n verdi¤i can› tafl›yor, yaflam veri-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

yor, emek verip büyütebiliyor. Öyleyse CAN. Düflünebiliyor, üretebiliyor. Öyleyse VAR. Ama önce ‹NSAN. B›rak›n›z kad›n düflünsün, kad›n üretsin, kad›n yaps›n, kad›n bilsin... Görünüz ki dünya nas›l daha yaflanabilir, daha insanca, daha medeni bir yer olacak! Orada belki h›rç›nl›klar, belki k›skançl›klar, belki kas›rgalar yaflanacak; ama daha az adaletsizlik olacak; zira kad›n yap›c›, kad›n adil, kad›n sahiplenici ve kad›n koruyucu.

KalDer’in Bildirgesi’nin yorumuna gelelim: “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r!”

Bildirge öncelikle bende flu duygular› uyand›rd›: Elbette yönetim kad›n›n hakk›. Öncelikle kad›n bir insan; düflünen, üreten bir varl›k. Geliflme ve e¤itim flans› bulabildi¤i an, düflünen, iyi ifller ortaya koyan, oldukça iyi yönetebilen bir insan. Dolay›s› ile öncelikle e¤itim, sonra da üretim ve toplumsal yaflamda yer alma f›rsat› olmal›.

Bir yandan da “Hak verilmez al›n›r” özdeyifli de ne denli do¤ru? Maalesef ki f›rsatlar, do¤al ve otomatik olarak verilmedi¤i için (inanç, ataerkil toplum olma vb. nedenler baflta olmak üzere), kad›na hakk›n› mücadele ederek, bir erke¤e göre daha fazla flartlar›n› zorlayarak almak düflüyor.

Asl›nda hem toplumsal, hem de profesyonel ifl yaflam›nda “kad›n”›n kabul edilenden çok daha fazla etkinli¤i, sevk ve idaresi, yönlendirme ve yönetimde katk›s› oldu¤una inan›yorum. Kad›nlar›n sahnede daha az yer almalar›na karfl›n; metniyle, koreografisiyle, organizasyonuyla, dekoruyla, oyuncu seçimiyle ve performanslar›n›n iyilefltirilmesiyle, kadronun motivasyonlu ve üretken k›l›nmas›yla, k›sacas› sergilenen oyunun her aflamas›nda ciddi yönetsel etkinli¤i oldu¤una inan›yorum. Konu flu ki kad›nlar bunu fazla göstermeden yapmakta, özellikle ifl yaflam›nda da bu katk›lar›n takdir ve taltifi yo¤unluklu erkek egemenli¤inde kald›¤› için sübjektif de¤erler ve iliflkiler a¤›r basmakta.

Ve belki de bazen bu nedenlerle, bazen gerçekten k›s›tlar nedeniyle, ama ço¤unlukla kad›nlar›n da kendi s›n›rlar›n› kendilerinin dar tutmas› ile profesyonel yönetim dünyas›nda kad›nlar daha az yer almakta.

Birleflmifl Milletler taraf›ndan yap›lan bir araflt›rmaya göre; 1. Dünyadaki ifllerin yüzde 66’s› kad›nlar taraf›ndan görülüyor.

2. Buna karfl›n kad›nlar dünyadaki toplam gelirin ancak yüzde 10’una sahipler.

3. Dünyadaki mal varl›¤›n›n ise yüzde 1’ine sahipler.

4. Baflka bir deyiflle dünyadaki ifllerin yüzde 34’ü er-

17

KAPAK kekler taraf›ndan görülüyor ama erkekler dünyadaki toplam gelirin yüzde 90’›na ve toplam mal varl›¤›n›n yüzde 99’una sahipler.

Evet yaflam müflterek, ama “müflterek” tan›m› ne denli hakkaniyetle ve kim taraf›ndan tan›mlanmakta? Karfl›l›kl› kad›n ve erkek aras›nda “müflterek”lik tan›m›nda bir uzlaflma olmad›¤›n›; kad›nlar›n dürtülerini, beklentilerini bast›rma konusunda belki de insanl›k var oldukça, ö¤renilmifl bir güdüleri oldu¤unu düflünüyorum. ‹lk kez 26-27 A¤ustos 1910’da Kopenhag’da düzenlenen Uluslararas› Sosyalist Kad›nlar Konferans›’nda karar verilen 8 Mart’›n Dünya Kad›nlar Günü olarak kutlanmas›, kad›nlar taraf›ndan ve/veya kad›nlar için çeflitli etkinliklerin düzenlenip; kad›nlar-aras› dayan›flma ve kad›nlar›n toplumdan beklentilerinin vurgulanmas› bir yandan önemli. Öte yandan yaflam›n “müflterekli¤i” anlam›nda belki de kad›nlar›n kendilerini daha ziyade erkek dünyas›na anlatmas›, beklentilerini hissettirmesi, asl›nda

yapabilirliklerinin fark›ndal›¤›n› art›rmas›, sorunlar›na ortak çözüm yollar› aramas›; “Biz erkek dünyas›n› daha iyi anlay›p daha fazla katk›da nas›l bulunabiliriz, birlikte daha iyi nas›l yaflayabiliriz? Çocuklar›m›z ve gelece¤imiz için neler yapmal›y›z? Mahallemizin, ilçemizin, ilimizin, ülkemizin, bölgemizin, dünyam›z›n sorunlar›na birlikte çözümler bulmal›y›z ki böylece dünya içinde daha yaflanabilir bir yer olabilir ve biz kad›nlar flunu yapabiliriz” demesi acaba daha m› sonuç odakl› ve etkili olur diye düflünüyorum.

K›sacas› kendimizi, derdimizi ve beklentimizi çok daha olgun bir zeminde anlatmak ve anlafl›lmak gerekti¤ini düflünüyorum. “Kad›n ma¤dur, kad›n eziliyor, kad›n bilmez, kad›n yapamaz” görüntüsünden s›yr›lmak, yerine projeler, planlar, programlar ve giriflimlerle beslenen içerik daha etkin olabilir. O zaman da “yapabilen, baflarabilen” örnekleri ve rol modelleri daha fazla öne ç›karmaya odaklanmak gerekecektir.

Prof. Dr. Yurdanur Tulunay ODTÜ Havac›l›k ve Uzay Mühendisli¤i Bölümü Ö¤retim Üyesi

Kad›n yar›flacak “Sahiplenme”, so¤ukkanl› düflünme, görev sorumlulu¤u, yeniliklere uyabilme yetene¤i, ülkü ve görev anlay›fl›, özelefltiri yapabilme, çal›flkanl›k.. gibi nitelikler bileflenlerinde, istatistik olarak yaklafl›l›rsa, genelde kad›nlar erkeklere göre daha üstündür. Kurtulufl Savafl›’ndan bafllayarak Ulu Önder Atatürk, “kad›n”›n özelliklerine karfl›n, toplumda itildikleri konumu de¤ifltirebilmek için yasa karfl›s›nda eflitlik de içinde olmak üzere, “kad›n” ögesini hep öne ç›kartm›flt›r. Daha önemlisi, kad›nlara duydu¤u güven nedeniyle bunlar› yapabilmifltir ve onlara dayanm›flt›r. Toplumun hangi kesiminden gelirse gelsin, “kad›n” da o dönemlerde bu güveni hak etti¤ini her durumda göstermifltir. fiu anda da bizler bu güveni hak etti¤imizi göstermekteyiz.

18

Madem kad›nlar bu özellikleri içeriyor, ne için mutlak bir dayan›flmayla “hak” ettikleri konumu ele geçiremiyorlar ve “kad›n-erkek” eflitsizli¤i sürüyor?

Meslek yaflam›m boyunca beni hep flafl›rtanlardan biri bu olmufltur. Sonunda flöyle bir aç›klama getirebildim: Yaflam, ana rahminde bafllayan bir savafl, yar›flma ortam› asl›nda. Bu ortamda bir kad›n önce kad›nlarla sonra erkeklerle yar›flmak zorunda bir anlamda. Erkekler için böyle bir zorunluluk yok. Tam tersine, özellikle yöneticilik sözkonusuysa ana yar›flma bileflenleri erkekler. Bu nedenle, kad›n kad›na güven duymuyor, kad›n adaylara ya da kad›n sözcülere destek vermiyor. Örne¤in, y›llarca önce Cumhuriyet’in ilk bankalar›ndan ünlü bir banka üst yönetici kadrolar›nda kad›nlar›n haklar›n› kadro kontenjan›yla k›s›tlam›flt›. Çal›flt›¤›m birimdeki kad›n arkadafllar›m› yüreklendiremedim. Tek bafl›ma gidip onlar›, bankadaki hesab›m› kapatmakla tehdit ettim, protesto ettim.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

KAPAK “Kad›n›n özgür olmad›¤› yerde erkek de özgür de¤ildir” (bkz: Karl Marks, Selected Works kitab›ndan) Benim 30’lu yafllar›mdan beri çok kulland›¤›m bir deyifltir. ‹nan›r m›s›n›z, benim üniversite çevresinde bile bu deyiflin anlam›n› anlamakta güçlük çeken erkekler çok. Özetle, kad›nlar›n etkinli¤inin artmas›n›n ve özellikle de yönetimde etkin olmalar›n›n önü, kültürümüzdeki, ifl yaflam›ndaki, siyaset ve devletteki önyarg›lar›n afl›larak aç›lmas›yla yaln›z kad›nlar›n de¤il tüm toplumlar›n özgürleflmesi sa¤lanabilecektir, kan›mca.

Meslek yaflam›m ABD, Avrupa, Japonya’y› içine de alan, Uzay Ça¤›’n›n bafllang›c›n› da içeren görevler, sorumluluklar ve hedeflere ulaflmayla geçti. fiu anda da geçmektedir. Bu nedenle, “referans sistemi” gerçe¤ini her koflulda yaflad›m. Önce “Kad›n oldu¤um için nerede ma¤dur oldum?” diye sorarsan›z; ODTÜ’de asistanken, Bölüm Baflkan›m›z bir proje için önce erkek asistanlar› seçti, sonra bu seçilenlerden birisi son dakikada bu projenin gere¤i olarak ABD’ye gitmeyince, san›r›m, baz› özelliklerim nedeniyle apar topar iki hafta içinde ABD’ye ben gönderildim, y›l 1963’tü. Bu, benim mesleki kiflili¤imde bir dönüm y›l›yd›. Bilimsel araflt›rma dünyas›n› keflfettim, e¤itim sistemimizin eksikliklerini gördüm, hep erkeklerle çal›flt›m. Onlar›n bir yerde üstünlüklerine hayranl›k duydum, daha sonra ‹ngiltere’de ayn› pozisyonda çal›flt›¤›m bir ‹ngiliz’in bana niye çok sert davrand›¤›n› ö¤rendim. Ama, kan›mca gerçek neden benim daha baflar›l› oldu¤umun kendisine, üstümüz taraf›ndan hat›rlat›lmas›ndan çok, kad›n olmamd›.

1973 y›l›nda, ‹ngiltere’deki görevimden iste¤imle istifa edip Türkiye’ye döndü¤ümde ac› ac› baflar›l› bir kad›n›n yaflam›n›n ne kadar zor geçebilece¤ini do¤rudan al-

g›lad›m. Tüm meslek yaflam›mda ara ara 13 y›l yöneticilik görevi yapt›m, son 7 y›l dekan olarak görev yapt›m.

Bu görevi bana lay›k gören bir kad›n üst yöneticiydi.

Böylece, daha önce kurulufl aflamas›nda da 8 y›l görev yapt›¤›m ve sonra ayr›lmak zorunda b›rak›ld›¤›m bu fakülteye 7 y›l sonra bu kez dekan olarak tekrar dönmüfltüm. Ancak Fakülte’nin ne kadar farkl› bir nitelik ve nicelik görünümünde oldu¤unu çok üzülerek gördüm. ‹nan›lmaz bir savafl vererek 7 y›l içinde “ABET” de¤erlendirme ölçütlerini karfl›layarak çok farkl› bir çizgiye sistemi oturtabildim. Baflar›m›, “metrik” anlay›fl›yla ispatlayacak birçok özellik, yaflam biçimi anlay›fl› yaratt›m. Bir kurumun, yönetim organlar›, uygulama ilkeleri vard›r.

Baflar›m, bu nedenle bireysel de¤il, kurumsald›r benim yöneticilik ve görev anlay›fl›mda. Ancak beni destekleyen bir bölüm akademik ve idari görev arkadafl›m bulunduysa da kendimi hep yaln›z hissettim, çeflitli sayg›s›zl›klarla karfl›laflt›m ve çok yoruldum.

Y›llarca önce okudu¤um, “What Life Should Mean To You?” bafll›kl› bir kitaptan akl›mda kalan fluydu: Bir çocu¤a ilk olarak ö¤retilmesi gereken üç öge vard›r: i) Yer Gezegen’inde s›n›rl› bir ortamda yafl›yoruz. ii) Difli ve erkekten oluflan iki türüz birlikte yafl›yoruz ve bu iki tür birbirini çeker. iii) Yaln›z yaflayamay›z, toplumlar içinde yaflamak zorunday›z.

San›yorum, dogmalardan, ç›kar iliflkilerinin öncelikli oldu¤u anlay›fllardan uzakta olan bir düzen kurulursa, bu düzendeki insan toplulu¤unun mutlulu¤u ve üstün baflar›m› için do¤al olarak, kad›n ve erke¤in her düzeyde eflitli¤i ön koflul olacakt›r. Ancak, eflitlik koflullar› saptan›rken uygulamada nitelik ve nicelik yönünden benzer standart düzeyler oluflturulmal›d›r.

Müjgan Suver Marmara Grubu Vakf› ‹nsan Haklar› ve AB Platformu Baflkan›

Fark›ndal›k yaratmal› 20

“Yönetim kad›n›n hakk›d›r” yaklafl›m›n› öncelikle devlet, siyaset, ifl hayat›ndaki ve kültürümüzdeki ön yarg›lar aç›s›ndan sorgulamak gerekir. ‘Ataerkil/Eril’ bak›fl aç›s›yla kad›n sorunlar›n› ifade etme ve çözmeye çal›flÖnce Kalite Dergisi MART 2009

maktan kaç›n›lmal›. Kad›n ve erke¤in eflit görülmedi¤i bak›fl aç›s›ndan kad›n sorunlar›n›n çözümüne yaklafl›lamaz. Eril bak›fl aç›s› hem devletin, hem siyasi iradenin, hem de ifldünyas›n›n düflünsel yap›s›n› belirlemifl, tüm sosyo/kültürel geliflmemizi s›n›rlar hale gelmifltir.

Onun içindir ki toplumsal cinsiyete duyarl› politikalar›, devletin bütün ana plan ve programlar›n›n içine entegre etmek, sonuçlar› izlemek ve de¤erlendirmek için gerekli mekanizmalar› oluflturmak ve iflletmek görevi o “kad›n erkek eflitli¤i komisyonu”nun sonuna “ve f›rsat eflitli¤i”eklenerek, engelli, yafll›, hükümlü, göçmen vb. ‘f›rsat eflitli¤i’ne dönüfltürülerek sosyo-ekonomik yaflamdaki f›rsat eflitli¤ini sa¤lamaktan sorumlu bir komisyon haline

dönüfltürülmüfl oluyor. Bu da meclisin eril bak›fl aç›s›n›n al›nan kararlar› da nas›l yanl›fl yönlendirdi¤inin ve etkiledi¤inin bir göstergesidir.

Baflta T.B.M.M’deki ve siyasi partilerin yönetim kadrolar›ndaki “kad›n” say›lar›n›n azl›¤› gözönüne al›nd›¤›nda KalDer’in gündeme tafl›d›¤› “Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r” söyleminin ne kadar do¤ru ve gerekli oldu¤u ortaya ç›kmaktad›r. ‹fl dünyas›nda ve kalite kavram›n›n tan›m›nda da büyük bir fark›ndal›k yarat›ld›¤›na inan›yorum. Bu fark›ndal›k hiç flüphe yok ki hem bireysel hem de toplumsal hayat›m›za sosyo-ekonomik geliflmemize büyük ivme kazand›racakt›r.

KalDer’i kutluyorum.

P›nar Kür

lard›r var ve öyle kolay kolay de¤iflecek bir fley de¤il maalesef. Ne oluyor? Bugünlerde biraz daha iyiye giderken flimdi son dönemde ne görüyoruz? Tersini, kad›n›n kapat›lmas›n›. Soka¤a ç›kt›¤› zaman; yüzünü gözünü kapat, üstünü, bafl›n› kapat ama soka¤a mümkün oldu¤u kadar ç›kmas›n. Do¤u’da tabii Anadolu’da bu çok daha yayg›n vaziyette var. Dolay›s›yla kad›n›n zaten fabrikada çal›flmas›na izin verilmiyor, b›rak›n ki o yükselecek yönetici olacak.

Okula gitmesine izin verilmiyor, b›rak›n ki e¤itimini al›p böyle bir yönetim kademesine gelecek. Bunun çözümü böyle kolay bir çözüm olsa flimdiye kadar çözerdik gibi geliyor. Daha kötüye gidiyor, çünkü Türkiye muhafazakarlafl›yor, bafl›m›zda Hükümet olarak ve cumhurbaflkanl›¤› olarak AKP var. Ve AKP’nin kad›nlara verdi¤i de¤er, “Ben anam›, bac›m› severim” filan gibi hiçbir flekilde kad›nla eflitlik öngörmeyen bir tutumdur; “O bizim bafl›m›z›n tac›d›r” vs. denir. Hatta bak›n AKP kad›n kotas› koymuyor, “Bu kad›nlara hakarettir” gibi bir laf. Halbuki pozitif ayr›mc›l›k diye bir fley var dünyada, bunlardan haberi yok bizim yöneticilerimizin. Meclis’teki kad›n say›s›na bak›n, kad›n nüfusuna k›yaslay›n. Kad›nlarla ilgili bakan, bir devlet bakan› var o kadar. Yerel yönetimlerde özellikle kad›nlar›n çok fazla yapabilecekleri fley var, buna ra¤men yerel yönetimlerde yer alm›yorlar. Bu zihniyet de¤iflikli¤i 80 y›lda fazla ilerlemedi hatta son zamanlarda geriledi.

Ben tabii ki biraz flansl›y›m, flehirde büyüyen, yurtd›fl›nda okuyan birisi olarak ve de seçti¤im meslek aç›s›ndan flansl›y›m. fiimdi ilginçtir Bat› dünyas›nda üniversitelerde kad›n ve erkek ö¤retim üyeleri aç›s›ndan erkekler daha fazlad›r, bizde kad›n ö¤retim üyeleri daha fazlad›r. Avrupa’dan gelen meslektafllar, “Ne kadar kültürlü profesör olan kad›n var, ö¤retim üyesi say›s› yüksek” diye düflünür. Bilmiyorlar ki erkekler için üniversitede ö¤retim üyesi olmas› o kadar matah bir ifl de¤il, para kazan›lan bir ifl de¤il. Dolay›s›yla erkekler üniversite-

Yazar

Zihniyet 80 y›ld›r de¤iflmedi Kad›n›n özgürleflmesi aç›s›ndan bir kere kad›n›n toplum hayat›na, ifl hayat›na girmesi laz›m, illa ki yönetici olarak girmesi flart de¤il ama her kademede kad›n›n bulunmas› gerekiyor. Fakat gördü¤ümüz flu ki kad›nlar çal›flma hayat›na at›ld›klar› zaman yönetici konumuna gelemiyorlar, kolay kolay. “Eflit ifle eflit ücret” deniyor, “eflit e¤itime eflit pozisyon” deniyor fakat bunlar›n hiçbir tanesi olmuyor; özellikle Türkiye’de olmuyor. Yani e¤er siz patronun k›z›, kar›s› de¤ilseniz, kendi çaban›zla, kendi de¤erlerinizle, verdi¤iniz emekle, kendinizi yetifltirmenizle vs. ile siz kolay kolay yönetime gelemiyorsunuz, ama Türkiye’de aile flirketi çok oldu¤u için, sahiplerin akrabal›¤› dolay›s›yla biryere gelebiliyorsunuz, yoksa afla¤›dan bafllay›p yukar› ç›kmak veya üniversite mezunu olup kendine, e¤itimine göre ifl bulup orada yükselmek kolay de¤il Türkiye’de. Sade Türkiye’de de¤il, dünyada da. Ama Türkiye’de daha fazla. Bak›n, flimdi Türkiye’de anketler yap›l›yor; yüzde 70’i diyor ki “Otursun kad›n evinde, ne ifli var çal›flmakta. Evlenmeden önce çal›flsa da evlendikten sonra kar›m› çal›flt›rmam. Otursun kad›n dedi¤in anne olsun, çocu¤una baks›n..” Böyle bir görüfl var, bu yüzy›l-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

21

KAPAK de kal›p devam edece¤ine ifl hayat›na at›lmay› tercih ediyor. Burada Türkiye’de az para kazan›lan bir alan oldu¤u için üniversitede kad›nlar›n flans› var. ‹kinci iflim de yazarl›k, gene ayn› flekilde, evde yap›lan bir ifl oldu¤u için, “amirinle dalaflma, iflte böyle bir kavga etme, yükselece¤im diye belli bir yerlere gelmek...” yok. Evinde oturup yaz›yorsun, ondan sonra o yay›nlan›yor, tabii sat›fl için bir tak›m fleyler yapanlar var ise de ben o bak›mlardan da flansl›y›m. Fakat kad›n yazar oldu¤um için yazar olarak ben ayr›mc›l›ktan ciddi bir fleye u¤rad›m… Üç ayr› kitab›m, “aç›k saç›k”, “müstehcen” addedildi¤i için mahkemelerde süründüm. Ayn› aç›kl›kta cinsel konular›, benzer konular› ayn› aç›kl›kta iflleyen erkek yazarlar›n bafl›na böyle fleyler gelmiyor, “Sen kad›n halinle ne kar›fl›yorsun bu ifllere?” diyorlar. Türkiye’de her zaman kad›n olman›n dezavantajlar› var. Kad›nlara özgü mesleklerde veyahut da kad›nlar›n da erkeklerle ayn› ölçüde ya-

pabilecekleri mesleklerde, diyelim ki iki tane flark›c› birbirine giriyor, erkek olan kad›n olan›n üstesinden geliveriyor. Dolay›s›yla Türkiye’de kad›n olmak her zaman dezavantaj. Ama asl›nda kad›n›n geri kalmas›n›n sebeplerinden bir tanesi de ifl hayat›ndaki rekabetten çok aile hayat›ndaki anne figürü, anneler o erkekleri de yetifltiren anneler, kad›nlar olduklar› için. K›z çocuklar›na “Sen evinde otur, bebe¤inle oyna, bir gelinli¤ini giy” vs. gibi sürekli telkin yap›ld›¤›ndan erkeklere de “Adam ol, aileni kur, geçindir, herkes senin eline bakacak, ekme¤ini eline al” diye daha çocukluktan bu yap›ld›¤› için kad›nlar›n suçu burada, anne olarak yapt›klar› yanl›fllar var. Bunlarda tek bafl›na o çocuklar toplum içindeki yerini yapmak için “Evet k›z›m, sen de erkek gibi ol, istedi¤in gibi gez, toz, ifline bak, flunu yap, bunu yap” dedi¤i zaman bu sefer etraftan diyecekler ki “Bu ne biçim k›z, bu ne biçim çocuk.” Tabii ki bu beraber gidiyor, buna karfl› ç›kmak laz›m.

Lusi Adut

yan›nda toplumsal hayattaki sorunlar›n üstesinden gelmifl olmas› gerekiyor.

Oysa geliflmifl pek çok ülke, kad›n›n üretici ve yönetici yeteneklerini daha erken keflfetti ve bu yeteneklerden daha önce yararlanmaya bafllad›. Ça¤dafl yöneticilik anlay›fl›ndaki esnek, duyarl›, ifl arkadafllar› ile aktif iletiflim kurabilen yönetici modeli kad›nlar›n tafl›d›klar› özellikler ça¤dafl yönetici modeli ile giderek daha fazla örtüflüyor.

8 Mart Dünya Kad›nlar Günü’nü yaratan geliflmelerin temelinde ayn› iflte çal›flan kad›n ile erke¤in eflit ücret almas› talebi vard›.

Bugün dünyada kad›nlar›n temel talebi ise toplumsal cinsiyet iliflkilerinde insani haklar›n eflit biçimde tafl›nmas›, yönetimde ve temsilde kad›n erkek eflitli¤i. Yönetim ve temsilde eflitlik, toplumlar›n geliflmifllik düzeylerinin belirlenmesinde temel kriterler aras›nda yer al›yor.

Baz› Avrupa Birli¤i ülkelerinde kad›nlar›n parlamentoda temsilci olarak bulunma oran› yüzde 40’›n üzerinde, örne¤in ‹sveç’te bu oran yüzde 47. Avrupa Birli¤i Parlementosu’nda ortalama ise yaklafl›k yüzde 30. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde ki kad›n milletvekillerinin tüm milletvekillerimize oran› ise sadece yüzde 9.1.

Yönetici olma ve temsil edilme gibi iki temel kad›n erkek eflitli¤i kriteri baz al›nd›¤›nda, yap›lacak çok ifl, at›lacak çok ad›m var. fiüphesiz, daha geliflmifl, daha zengin, daha mutlu bir toplum olabilmenin yollar›ndan birisi, önce kad›na e¤itimde f›rsat eflitli¤i sa¤lamak, daha sonra kad›n› ifl yaflam›na katmak ve kad›n›n sosyal ve mesleki gelifliminin desteklenmesinden geçiyor.

OK‹ Türkiye Genel Müdürü

Yeteneklerinden yararlanm›yoruz Kad›n ve erkek toplumsal bütünün birbirini tamamlayan iki parças› oldu¤u halde ifl yaflam›nda ayn› oranda yönetici rolünü paylaflam›yor. Türkiye’de karfl›m›za ç›kan kad›nlar›m›z›n çal›flma hayat›na yeterince aktif kat›lamad›¤›n›, karar organlar›nda yeterince temsil edilemedi¤ini, çal›flma hayatlar›n› sürdürürken ev ve çoçuk sorumluluklar›n› paylaflmak konusunda az destek bulduklar›n› ve bundan dolay› da yönetici pozisyonlarda çok az oranda bulundu¤unu gösteriyor. Yap›lan araflt›rmalara göre ülkemizde flirket ve kurumlarda kad›n yönetici say›s› yöneticilerin yaklafl›k yüzde 7.8’i kadar.

Diger bir deyiflle Türkiye’de ifl dünyas› yönetimde kad›n bak›fl aç›s›ndan yoksun kal›yor, kad›nlar›n beceri, yetenek ve zekas›ndan yeterince yararlan›lm›yor.

Toplumun yüzde 50’sinin içindeki potansiyelden yeterince faydalanam›yor. Kad›n, yönetim pozisyonlar›na güvenle ve toplumsal destekle talip olam›yor veya bu pozisyonlar› yürütürken erkeklerden daha farkl› sorunlarla karfl› karfl›ya kalabiliyor. Mesleki yetenek ve becerisinin

22

Önce Kalite Dergisi MART 2009

YÖNET‹MDE KADIN-ERKEK Efi‹TL‹⁄‹ B‹LD‹RGES‹ Eflitlik Güçlendirir Biz küreselleflme olgusu içinde Türkiye’nin daha fazla demokratikleflmesi; sürdürülebilir bir kalk›nma gerçeklefltirebilmesi; insan haklar›na sayg›l› ve farkl›l›klar›n katma de¤erini iyi kullanabilen bir iflgücü oluflturmas› için yönetimde kad›n-erkek eflitli¤inin önemli oldu¤una inan›yoruz.

Tüm yönetim kademelerinde kad›n›n rol üstleniyor olmas›; * Yarat›c›l›k ve yenilikçilik art›fl› ile karl›l›¤› – verimlili¤i, * Müflteri ve tüketiciyi temsil ederek memnuniyeti, * Çal›flan memnuniyetini, art›rmakta; * Kurum – ülke imaj›n› gelifltirmekte, * Bu konuya duyarl› yat›r›mc›lar›n ilgisini çekmektedir.

Türkiye’de yönetimde kad›n›n söz sahibi olmas›nda ka¤›t üzerinde “haklar” anlam›nda önemli bir sorun olmamas›na ra¤men, haklar›n kullan›m›nda, yani f›rsat eflitli¤inde, sorun vard›r.

Biz, paylafl›mc›, kat›l›mc›, fleffaf, hesap verebilir yönetim biçimimiz gere¤i, “Yönetim kad›n›n hakk›d›r” bildirgesini imzalayarak kad›n – erkek f›rsat eflitli¤inin kurulufllar›m›zda sa¤lanmas› için çal›flaca¤›m›za söz veriyoruz.

“Yönetim kad›n›n hakk›d›r” ilkemiz do¤rultusunda; 1. Kad›n erkek farkl›l›¤›n›, bir toplumsal çeflitlilik ve toplumlar›n uluslararas› rekabette öne ç›kacak flekilde fark yaratmas›nda bir zenginlik unsuru olarak gördü¤ümüzü, 2. ‹nsan kaynaklar› (‹K) politikalar›m›z› kad›n-erkek eflitli¤ini yans›tacak flekilde gözden geçirerek, yönetimde kararlar›n al›nmas›nda kad›nlara f›rsat eflitli¤i sa¤layacak kriterleri tan›mlayaca¤›m›z›, 3. Kad›n çal›flanlar›n yönetim kadrolar›nda yer alma konusunda cesaretlendirmek üzere ifl-aile yaflam› uyumlaflt›r›lmas›na iliflkin at›lacak ad›mlar› (çocuk bak›m hizmeti vb.) belirleyece¤imizi ve gerekli yöntemleri gelifltirece¤imizi, 4. Tüm strateji, politika ve süreçlerle kurum kültürünün bu çerçevede gözden geçirilmesini ve gerekiyorsa yeniden tasarlanmas›n› kapsayan yaklafl›mlar ve programlar ile uygulamaya alaca¤›m›z›, 5. De¤er zincirimizi oluflturan iflbirliklerimizde, kad›n - erkek eflitli¤ini gözeten uygulamalar› ve yay›l›m›n› destekleyece¤imizi, 6. Bu konudaki uygulamalar›m›z›n etkililiklerini uygun göstergelerle ölçece¤imizi, özde¤erlendirmemizi sürekli yapaca¤›m›z›, sonuçlar›, ilgili tüm taraflar ve toplumla düzenli olarak paylaflaca¤›m›z›, 7. Yönetim kademelerinde kad›n erkek eflitli¤ini teflvik edecek, ilgili yasal çerçevenin uygulanmas› ve iyilefltirilmesine yönelik her tür faaliyette aktif olarak rol alaca¤›m›z›, 8. Uzun dönemde flirketler aras›nda toplumsal cinsiyet eflitli¤inin sürekli k›l›nmas›n› de¤erlendiren ortak bir giriflim kurulmas› için çal›flmalarda bulunaca¤›m›z› beyan ederiz.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

23

KAPAK

Yönetim Kad›n›n Hakk›d›r Bildirgesini ‹mzalayan Kurulufllar ‹S‹M

ÜNVAN

KURUM

PROF DR FUNDA S‹VR‹KAYA fiER‹FO⁄LU S. PINAR ECZACIBAfiI AYNUR BEKTAfi GALYA FRAYMAN MOLINAS GÖKÇ‹ÇEK DO⁄AN HAMD‹ DO⁄AN SELEN KOCABAfi FEZA SENGEL NESL‹HAN YEfi‹LYURT ÜMRAN BEBA AGAH U⁄UR YEfi‹M GÜRA UMUR ÖZKAL BUKET P‹LAVCI DR. ZAFER KAYA KAZIM SAVER NEL‹ ADON‹ S‹REN ERTAN ZEYNEP KAZAN BAHAR fiEN IfiIL AKYOL AYHAN ZEYT‹NO⁄LU SEV‹LAY ÖZSÖZ BELG‹N AKSOY EVR‹M ARAS MERAL EGEMEN Ç‹⁄DEM ERTEM MÜGE HENEGHAN EL‹F ÇOBAN KÜRfiAT GÜNEY GÜLÇ‹N UYSAL HAYR‹YE TORUN

REKTÖR YÖNET‹M KURULU BAfiKANI BAfiKAN TÜRK‹YE BÖLÜM BAfiKANI KURUCU D‹REKTÖR YÖNET‹M YÖNET‹M KURULU BAfiKAN YARDIMCISI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI BÜMED GENEL SEKRETER‹ GENEL MÜDÜR INTERNATIONAL DO⁄U AKDEN‹Z B‹R‹M‹ GENEL MÜDÜRÜ CEO GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YÖNET‹M KURULU BAfiKAN VEK‹L‹ - GENEL MÜDÜR YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ FABR‹KA D‹REKTÖRÜ OPERASYON MÜDÜRÜ F‹RMA SAH‹B‹ CFO KURUCU - GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YARDIMCISI YÖNET‹M KURULU BAfiKANI GENEL MÜDÜR YARDIMCISI YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ YÖNET‹M KURULU BAfiKANI GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ YÖNET‹M KURULU ÜYES‹ SATIfi VE OPERASYON MÜDÜRÜ ‹fi GEL‹fiT‹RME D‹REKTÖRÜ

DÜZCE ÜN‹VERS‹TES‹ GY‹AD TOBB KADIN G‹Rfi‹MC‹LER KURULU Coca Cola Meflrubat Dan›flmanl›k San. Ve Tic. A.fi. ‹NKUR ‹NG‹L‹ZCE KURUMU KalDer TURKCELL BO⁄AZ‹Ç‹ ÜN‹VERS‹TES‹ MEZUNLAR DERNE⁄‹ ECA / EMAR A.fi.

PEPSI CO / FRITO LAY BORUSAN HOLD‹NG DANONE EKOL LOJ‹ST‹K KADIKÖY fi‹FA SONOMED HUGO BOSS LRQA S‹REN ERTAN ‹STANBUL SOFRA YEMEK A.fi.

SPRINGTIME DANIfiMANLIK AXA S‹GORTA KOCAEL‹ SANAY‹ ODASI AKBANK AKSOY GROUP ARAS HOLD‹NG AV‹VASA INTEL INTERTEK CONSUMER GOODS fiÖLEN Ç‹KOLATA XEROX TÜRK‹YE XEROX TÜRK‹YE YEfi‹M TEKST‹L

EROL M‹ZRAH‹

CEO

POL‹SAN BOYA SANAY‹ T‹CARET A.fi.

EROL M‹ZRAH‹

CEO

POL‹SAN K‹MYA SANAY‹ T‹CARET A.fi.

FIRAT YEMEN‹C‹LER

GENEL MÜDÜR

POL‹PORT K‹MYA SANAY‹ A.fi.

TURGUT YILDIZ

GENEL MÜDÜR

TNT Express

HARUN KOCAMAN

GENEL MÜDÜR

KOCAMANLAR OTOMOT‹V YAN SAN. ‹ML. ve T‹C. A.fi.

YAPRAK ÖZER

YÖNET‹M KURULU BAfiKANI

‹NDEKS ‹LET‹fi‹M DANIfiMANLIK

MUSTAFA YILMAZ

GENEL MÜDÜR

AKSA AKR‹L‹K K‹MYA SANAY‹

YALÇIN SÖNMEZ

YÖNET‹M KURULU BAfiKANI

ORTAM REKLAM / KobiEfor

D‹DEM AÇIKALIN ALPAN

BAfiKAN

LINKAGE TURKEY

AYfiEGÜL GÜRERK

PROGRAM D‹REKTÖRÜ

COMMON PURPOSE - ORTAK ‹DEALLER

ARZUHAN DO⁄AN YALÇINDA⁄

YÖNET‹M KURULU BAfiKANI

TÜS‹AD

AHMET ÖZ

YÖNET‹M KURULU BAfiKANI

ALS‹AD

AL‹ DO⁄AN

YÖNET‹M KURULU BAfiKANI

MES‹AD

24

Önce Kalite Dergisi MART 2009

‹fi DÜNYASI VE SANAT

Kalite sanatseverin hakk›d›r

“

Türkiye’nin bugün, Avrupa Birli¤i üyeli¤ini hedef alan, yeni bir ça¤dafllaflma at›l›m› yaflamas› gerekiyor.

”

Bülent Eczac›bafl›

Eczac›bafl› Holding Yönetim Kurulu Baflkan›

26

Toplumlar›n tarih sahnesine ç›k›fl›ndan bu yana, onlar› birarada tutan en önemli güç kültür oldu ve bu gücün en etkili iletiflim arac› ifllevini de sanat üstlendi. Dünya tarihi, sanat ürünlerinin art›p çeflitlendi¤i ve daha genifl kesimlere ulaflt›¤› toplumlar›n daha sa¤lam bir bünyeye, daha güçlü bir iç ba¤l›l›¤a sahip olduklar›n› gösteriyor. Ancak, sanat›n yap›lmas›, sanatç›lar›n e¤itimi, yarat›c› çal›flma ortamlar›n›n oluflturulmas›, yap›tlar›n›n topluma sunumu için uygun mecralar›n haz›rlanmas› gibi ifller, sonuçta hep parasal kaynaklar›n varl›¤›na ba¤l›. Öte yandan sanat›n, tarihin hiçbir döneminde ve hiçbir ülkede, tam anlam›yla kendi kendini finanse edebilir hale gelemedi¤ini görüyoruz. Bugünün en ileri serbest piyasa ekonomilerinde bile, sanatsal faaliyetlerin finansman›nda, destek gereksinimi sürüyor. “Sponsorluk” dedi¤imiz, sanat deste¤i uygulamas›n›n en çok da bu ülkelerde gelifliyor olmas›, bizim gibi ülkelerde sanat›n ancak destekle yaflat›labilece¤inin en önemli kan›t›n› oluflturuyor. Bu zorunluluk Türkiye için, geliflmifl ülkelere göre daha büyük anlam tafl›yor; çünkü çeflitli toplumsal fay hatlar›n›n iyice k›r›lgan hale getirdi¤i yap›m›z›n sa¤lamlaflmas›nda, sanattan ciddi beklentilerimiz var. Türkiye’nin ça¤dafllaflmas› projesi içinde, sanatta ça¤dafllaflman›n en baflta gelen hedeflerden biri olarak benimsendi¤ini görüyoruz. ‹fl dünyam›z›n öncüleri, ekonomik bak›mdan geliflmifl ülkelerdeki ifl yaflam›n› yerinde incelediklerinde, bu ilerleme için sadece sermaye birikimi ve teknolojinin yetmeyece¤ini, insan kalitesinin de yükseltilmesi gerekti¤ini gördüler. Toplumlar›n ortak hedef ve idealleri vard› ve bunlara ulaflmak için elbirli¤i yap›yorlard›. Toplumun ortak ütopyas›n›n, be¤enisinin, felsefesinin oluflmas›nda ve yayg›nl›k kazanmas›nda sanat önemli bir etkiye sahipti ve Bat› ülkelerinde sanat, esas olarak özel kesim taraf›ndan destekleniyordu. ‹fl dünyam›z›n öncüleri, iflte bu bilinçle ve büyük bir flevkle sanat›n ve sanatç›lar›n desteklenmesine girifltiler; sergiler düzenlediler, tablolar sat›n ald›lar, genç müzisyenlere burslar sa¤lad›lar, konserleri, tiyatrolar›, operalar›, festivalleri desteklediler. Bu giriflimler sonucunda gerçekten de, kitleleri biraraya getiren sanat etkinlikleri düzenlenmeye bafllad›, Türkiye uluslararas› sanatç›lar›n bafll›ca u¤rak noktalar›ndan biri oldu ve sanatç›lar›m›z dünyada baflar›lar kazand›.

Bu sürecin, özellikle genç kuflaklar›n, bugün uluslararas› ifl dünyas›n›n g›ptayla izledi¤i ve s›k s›k yüksek pozisyonlara getirdi¤i profesyoneller olarak yetiflmesinde büyük katk›s› oldu. Bugün ülkemizin ekonomik bak›mdan geri kalm›fl bölgelerinde bile, düne kadar flaka konusu olan senfonik konserler yap›labiliyorsa, yine ayn› geliflmenin sonucudur. Biz her ne kadar daha ileri düzeyleri hedef al›yor-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Toplumsal sermayemizi gelifltirmede sanat›n rolünün, tart›fl›lamayacak kadar büyük oldu¤unu ve sa anat›n geliflmek için deste¤e ihtiyac› bulundu¤unu biliyoruz.

sak da, ülkemizin her kesimindeki insan kalitesi gözle görülür bir yükselme içinde bulunuyor ve bu yükselifl, flirketlerin ve ülkenin yönetiminde de daha ileri kalite düzeylerini mümkün ve gerekli k›l›yor.

Türkiye’nin bugün, Avrupa Birli¤i üyeli¤ini hedef alan, yeni bir ça¤dafllaflma at›l›m› yaflamas› gerekiyor. Bu at›l›m için de “toplumsal sermaye”, en çok ihtiyac›m›z olan yat›r›m arac› niteli¤ini koruyor. Toplumsal sermayemizi gelifltirmede sanat›n rolünün, tart›fl›lamayacak kadar büyük oldu¤unu ve sanat›n geliflmek için deste¤e ihtiyac› bulundu¤unu biliyoruz. Bu nedenlerle Türkiye’de, kültür ve sanat›n ifl dünyas› taraf›ndan desteklenmesi zorunlulu¤u da sürüyor ve biz de elimizden geleni yapmaya çal›fl›yoruz.

Eczac›bafl› Toplulu¤u olarak, sanat›n toplumla buluflmas›nda etkinli¤ini art›racak hizmetlerin ve mekanlar›n kalitesini yükseltmeye yönelik çal›flmalara a¤›rl›k veriyoruz. Bu çerçevede, 1996 y›l›ndan bu yana internet üzerinde yer alan Eczac›bafl› Sanal Müzesi ile çok yayg›n bir kitle için sanata ulafl›m olana¤› sa¤l›yoruz. ‹stanbul Modern Sanat Müzesi’nde ise hem bugünün hem yar›n›n sanatseverlerinin, hak ettikleri kalite düzeyine uygun bir hizmet ortam›nda, sanat› yaflayabilmeleri için çal›fl›yoruz. Bu desteklerle sanat gelifltikçe ve sanat ortamlar›nda kalite artt›kça, sanatseverlerin say›s› ve sanata ilgisi de art›yordu.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

27

ÇALIfiTAY

Krize karfl› istihdam politikalar›na KalDer’den yeni bir yaklafl›m:

‹flten ç›karma çare de¤il KalDer’in yarat›c› etkinliklerinde ifl dünyas› için uyar›c› olacak yeni fikirler bir kuyumcu titizli¤iyle ifllenip ortaya konulurken krize karfl› savafl durumunda olan ekonominin aktörlerine güç ve moral sa¤lan›yor.

14. ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi kapsam›nda, KalDer taraf›ndan düzenlenen “‹flten Ç›karma Çare De¤il” Çal›fltay› bu örnek etkinliklerden biri oldu. Çal›fltay sonuçlar›n› Önce Kalite Dergisi okurlar›na sunuyoruz: Çal›fltay, ‹stanbul’da, Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray›’nda, 12 fiubat’ta gerçeklefltirildi. Indeks ‹letiflim Yönetim Kurulu Baflkan› Yaprak Özer’in moderatörlü¤ünü yürüttü¤ü Çal›fltay’da grup çal›flmalar›n›n yan›s›ra KalDer Yönetim Kurulu Üyesi ve Soyak Holding ‹nsan Kaynaklar› ve Kalite Direktörü Osman Ünal, MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü Necdet Kenar, Do¤an Osman Ünal Yay›n Holding ‹K Koordinatörü Binnur Zaimler birer konuflma yapt›.

KalDer Yönetim Kurulu Üyesi Osman Ünal, TÜ‹K aç›klamalar›na göre Türkiye’de iflsizlik oran›n›n yüzde 11, kendi tahminine göre ise yüzde 16-17’lerde oldu¤unu söyledi. Yapacaklar› her öneriyi hem KalDer hem de TÜS‹AD vas›tas›yla yapt›klar›na dikkat çeken Ünal, toplant›ya gönüllü olarak kat›ld›klar›n› söyledi.

28

“

KalDer’in düzenledi¤i “‹flten Ç›karma Çare De¤il” Çal›fltay›’nda küresel ekonomik krizde yaflama mücadelesi veren flirketlerin çare aray›fllar›nda en önemli mücadele kaynaklar› olan iflgücünü kaybetmeden yola devam etmelerinin yollar› arand›.

”

‹flletmeyi kaybetmeden istihdam› korumak

MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü Necdet Kenar ise ciddi bir üretim daralmas› yafland›¤›n› özellikle otomotivde ciddi bir düflüfl bulundu¤uNecdet Kenar nu söyledi.

Kenar, “Bu krize, hakikaten çok daha farkl›, çok daha de¤iflik deniyor. Kriz, ihracatta azalmay› o da üretimde azalmay› o da istihdamda azalmay› getirdi” dedi. Kimsenin iflçi ç›karmak istemedi¤ini belirten Kenar, ancak iflçi ç›kar›lmamas› halinde iflletmenin bütününü kaybetme riskiyle karfl› karfl›ya kal›nabilece¤inin alt›n› çizdi.

‹flten ç›kar›lan beynini de götürür Do¤an Yay›n Holding ‹K Koordinatörü Binnur Zaimler de önce tasarruf, ard›ndan kad›nlar›n iflten ç›kar›lmas›, en sonunda da en büyük kalemlerden olan yöneticilere kadar gelindi¤ini belirtti. Zaimler, kalanlar›n ç›kanlar›n da iflini yapmaya bafllad›klar›n› ancak ticari

Önce Kalite Dergisi MART 2009

çok düflüktür.

Dünya’da kurumsal firmalar›n iflten ç›karmadan önce ald›klar› çeflitli önlemler sözkonusudur. K›smi süreli çal›flt›rma, ifl paylafl›m›, ücretsiz izine ç›karma, izinlerin kulland›r›lmas›, yönetici gruplar› dahil, bir çok pozisyon için uygulanmaktad›r.

Büyük firmalar bunu niye yap›yor? Biz neler yapabiliriz?

Tüm bunlar› konuflmak üzere KalDer ‹fiTEN ÇIKARMA ÇARE DE⁄‹L çal›fltay› düzenlenmifltir.

Öneriler:

Binnur Zaimler

know-how’un dökümante edilemedi¤ini, iflten ç›kar›lan insanlar›n beyninde gitti¤ini dolay›s›yla flirketlerin büyük bir kayba u¤rad›¤›n› söyledi. “O zaman tekrar ayn› filmi izlemeyelim” diyen Zaimler, farkl› çözümler üretmenin zaman› geldi¤ine iflaret etti.

“Kriz ortam›nda çal›flanlar› iflten ç›karman›n d›fl›nda, hissedarlar, giriflimciler, yöneticiler, çal›flanlar, meslek örgütleri, STK’lar, odalar, sendikalar, kamu kurum ve kurulufllar› olarak ne yap›labilir?” sorusunun masaya yat›r›ld›¤› çal›fltayda, konuflmalar›n ard›ndan masa çal›flmalar›na geçildi. Çal›fltayda yer alan dört masadan ç›kan görüfller, afla¤›daki “Sonuç Raporu” ile aç›kland›.

1. ‹flten ç›karmalar›n sadece kurulufl yöneticileri ve çal›flanlar ile s›n›rl› kalmayacak bir ortamday›z. Bu konunun toplumsal bar›fl›, istikrar›, sürdürülebilir flekilde yönetilebilmesi için ortak akl›n oluflturulmas› ve bu çerçevede ülke, kurulufl ve birey seviyesinde önlemlerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda maddi yüklerin azalt›lmas› ve ertelenmesi; ◆ Esnek çal›flma saatleri mevzuat› düzenlenmesi ◆ Geçici ifl iliflkisinin koordine edilmesi ◆ Bölgesel asgari ücret ◆ Çal›flma günlerinin azalt›lmas› ◆ Part-time çal›flma günlerinin oluflturulmas› vb. konular ele al›nabilir.

2. Mevcut ‹nsan Kaynaklar›’n›n yetkinliklerinin art›r›lmas›, böylece iflte yaratacaklar› katma de¤erin artmas› ile ifl güvencelerinin artmas›, bu kapsamda; ◆ Nitelikli ifl gücü oluflturulmas› (sertifikasyon)

ÇALIfiTAY SONUÇ RAPORU Amaç: 2009 y›l› ifl dünyas›n›n s›nand›¤› bir sene. 2009’da at›lan her ad›m›n sonucu, nesilleri etkileyecek kadar önemli.

Krize karfl› al›nacak önlemler aras›nda, bugün Türkiye’de, Devleti temsil eden organlar›n, iflverenden beklentisi, son çare olarak iflten ç›karma yap›lmas›d›r.

2009 y›l›nda ekonomik sebeplerle kimse iflten ç›kmasa dahi, arkadan gelen gençlerin ifle girme olas›l›klar›

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Çal›fltayda dünyada kurumsal firmalar›n yönetici gruplar dahil birçok pozisyonda çal›flanlar›n› iflten ç›karmadan önce ald›klar› çeflitli önlemler aras›nda yer alan k›smi süreli çal›flt›rma, ifl paylafl›m m›, ücretsiz izine ç›karma, izinlerin kulland›r›lmas› gibi önlemler ve Türkiye’de uygulanabilecekle er konufluldu.

29

ÇALIfiTAY ◆

fiirketlerin ticari faaliyetlerinde geldi¤i noktaya çal›flanlar›yla geldi¤ini vurgulayan KalDer, çal›flflanlarla yollar›n› ay›ran firmalar›n ayn› zamanda ticari know-how’›n›n da zedelendi¤ine dikkat çekti..

◆

Çoklu becerilerin gelifltirilmesi Bayan yöneticilerin teflviki ◆ Hükümlü iflçilerin istihdam›n›n sa¤lanmas› ◆

Kad›n platformlar›n›n oluflturulmas› ◆ E¤itim düzeyinin art›r›lmas› 3. Bu çal›flmalara paralel kurulufl içerisinde de Toplam Kriz Yönetimi uygulamak (iletiflim, ekip sorumlulu¤u) ve beraberce karar vermek (üst/orta düzey) yaklafl›m›n›n benimsenmesi gerekmektedir. Bu flekilde; ◆ fiirket içindeki farkl› tak›mlar›n kurulmas› (inovasyon/masraf tak›mlar›) ◆ Kayg›y› azaltarak bilinçli çal›flan oluflturma ◆ Ücret piramidinin düzenlenmesi ◆ Tak›m bilincinin yarat›lmas› ◆ ‹ç süreçlerin gözden geçirilmesi (grup içi kayd›rma ve rotasyon) ◆ Baz› ifllerin çal›flanlara d›fl kaynak olarak verilmesi (IT süreci gibi) ◆ Çal›flanlar›n bofl zamanlar›nda STK’larda gönüllü olarak çal›flmaya teflvik edilmesi.

4. Ayn› zamanda sat›fllar› art›racak önlemlerinde al›nmas›. ◆ Talep art›r›c› çal›flmalar›n yap›lmas› ◆ Maliyetlerin paylafl›lmas› ◆ Sat›fl›n düzenlenmesi gibi...

F‹K‹RLER‹ ÜRETEN BEY‹N KÜMELER‹ KATILIMCILAR, 1. MASA- MAV‹ YAKA: OTOMOT‹V/TEKST‹L/METAL SANAY‹/‹NfiAAT/K‹MYA

KATILIMCILAR, 2. MASA- BEYAZ YAKA: PERAKENDEC‹L‹K/BANKA/TEKNOLOJ‹/SA⁄LIK/MEDYA

1. Moderatör: Osman Ünal-KalDer YK Üyesi 2. Emre Görgün-Koç Holding Endüstri ‹liflkileri Koordinatörü 3. Necdet Kenar-MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü 4. Hamdi Do¤an-KalDer YK Baflkan Yard›mc›s› ve KSO Genel Sekreteri 5. fiahigan Gurbet-Bosch

1. Moderatör: fierif Kaynar-Korn Ferry International Ülke Müdürü 2. Murat Demiro¤lu-PricewaterhousaCoopers(PwC) Türkiye ‹K Hizmetleri Bölüm Yöneticisi 3. fiahin Tulga-Trader Media East CEO 4. Aylin Kayaalp-IMA Dan›flmanl›k 5. Nur Akgerman-Aks Dan›flmanl›k Yönetim Kurulu Baflkan› 6. Binnur Zaimler-Do¤an Yay›n Holding ‹nsan Kaynaklar› Koordinatörü

30

Önce Kalite Dergisi MART 2009

ÇALIfiTAY KATILIMCILAR, 3. MASA: GENÇLER/KADINLAR /ENGELL‹LER/STK’LAR

KATILIMCILAR, 4. MASA: FARKLI SEKTÖRLER

1. Moderatör: Lütfi Ensari-Yönetim Dan›flmanlar› Derne¤i Yön. Krl. Bflk.

2. O¤uzhan Ceyhan –Uzman Astrolog ve Finansal Astroloji Uzman› 3. Didem Aç›kal›n-Linkage Turkey Baflkan› 4. Zümrüt Erkan-TNT ‹nsan Kaynaklar› Koodinatörü 5. Leyla Pervizat-Haliç Üniversitesi Akademisyen 6. Ayfer Ustabafl-Kalite Uzman›

1. Moderatör: Samih Yedievli-KalDer 2. Nurdan Sönmez-Ortam Reklam 3. Ayperi Alt›nay-Unitim Moda Ma¤azac›l›k 4. Serap Bal-DOL/Do¤an Online 5. Arzu Özmen- DOL/Do¤an Online 6. Mine Bafl-Galatasarayl›lar Derne¤i 7. Billur Taflan-Do¤an Gazetecilik 8. Can Raflit Ergün-Arend End. Dan›flmanl›k A.fi.

SORDUK D‹NLED‹K Önce Kalite Dergisi olarak Çal›fltay kat›l›mc›lar›na, “Kriz ortam›nda çal›flanlar› iflten ç›karman›n d›fl›nda, hissedarlar, giriflimciler, yöneticiler, çal›flanlar, meslek örgütleri, STK’lar, odalar, sendikalar, kamu kurum ve kurulufllar› olarak ne yap›labilir?” sorusunu sorduk. ‹flte ald›¤›m›z baz› yan›tlar: Necdet Kenar MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü

K›sa Çal›flma Ödene¤i daha etkin kullan›lmal›

MESS E¤itim Vakf› Genel Müdürü Necdet Kenar, sendikalarla anlaflarak mümkün oldu¤u kadar esnek çal›flma sürelerinin belirlenmesi gerekti¤ini

32

belirterek, ücretsiz çal›flma sistemleri gelifltirmek gerekti¤ini söyledi. “Bu konuda devletin yard›m ve deste¤i olmal›d›r” diyen Kenar, görüflünü flöyle özetledi: “K›sa çal›flma ödene¤inin daha etkin kullan›lmas› sözkonusu olabilir. Bu konuda Hükümet kanunlarda baz› de¤ifliklikler gerçeklefltirdi. Ödenek süresi 3 aydan 6 aya ç›kar›ld› ve ödemeler de yükseltildi. Bu da baflka bir çözüm olabilir. Kriz atlat›l›ncaya kadar ücretlerin bir k›sm›, iflsizlik sigortas› fonundan ödenirse, daha sonra bu süre içinde de kriz geçti¤i zaman bu kifliler ifllerini korumufl olurlar.”

fierif Kaynar Korn Ferry International Ülke Müdürü

Yarat›c› düflünceler gelifltirilmeli Korn Ferry International Ülke Müdürü fierif Kaynar’›n e¤ilimi yarat›c› düflünceler gelifltirilmesinden yana. “Neler yap›labilir?” diye kendine sorarak yan›t›n› flöyle veriyor: “‹nsanlar›n daha esnek ve az maaflla çal›flabilmeleri veya de¤iflik aktivitelerde kendilerini gelifltirip o bölümlere geçmeleri gibi birçok seçenek aranabilir. ‹flletmelerde ortak flekilde karar al›p, daha yarat›c› fikirler gelifltirmek laz›m.”

Önce Kalite Dergisi MART 2009

fiahin Tulga

Didem Aç›kal›n:

Trader Media East CEO

Linkage Turkey Baflkan›

‹flin iki boyutu var diyen Trader Media East CEO’su fiahin Tulga, uzun vadeli çözümler düflünülmesini öneriyor.

Tulga’n›n dikkat çekti¤i de¤iflim kendi sektörüyle ilgili: “Benim içinde bulundu¤um medya sektörü ka¤›t bazl› olmaktan ç›k›yor, internet bazl› hale geliyor. Burada yepyeni ifller, meslekler ortaya ç›k›yor. Genelde sadece benim sektörümde de¤il, bütün sektörlerde oluyor bu. De¤iflim öyle ki yeni ortaya ç›kan sektörler daha bilgi yo¤un, daha k›ymetli, daha çok para kazand›r›yor. Fakat Türkiye’de genelde iflten ç›kartmama üzerine kurulmufl bir sistem var.

Bunun de¤iflmesi laz›m.” Tulga, flu iflareti veriyor: “ABD’de her sene 4 milyon kifli iflini kaybediyor, 4 milyon kifli de yeni ifl buluyor.

Ama bu ifller, yepyeni ve bilgi yo¤un ifller.

Türkiye’deki duruma dikkat çeken fiahin Tulga, diyor ki; “Bir krizle karfl› karfl›yay›z. Önüne gelen büyük yat›r›m yapt›¤› flirketinin gelece¤ini, varl›¤›n› temsil eden insanlar› iflten ç›kartmak zorunda kal›yor. Bunu önleyecek tedbirler var.” Tulga’ya göre tedbirler flunlar: “Maafllar› indirelim. Maafllar genelde sabit olur. Bu sabit maafllar› diyelim yüzde 100 iken 60 birime indirelim, geri kalan 40 birimi ise prim olarak verelim. fiu koflul konulabilir: Geçen seneki seviyeye ulafl›rsak 40 birim verilecek, yar›s›n› oluflturursak ücret 20 birim olacak. Bu flekilde hem flirket içerisindeki yarat›c›l›¤› art›rm›fl oluruz hem de çal›flanlar›n ifle koflturmas›n›, sahiplenmesini sa¤lar›z. Daha çok para kazanmak yönünde bu bir teflvik olur. Ayr›ca flirket kendi masraf›n› ciddi oranda düflürür. E¤er geçen seneyle ayn› seviyeye gelirse o zaman ayn› miktar› öder.”

Tulga, baflka önlemlere de dikkat çekiyor: “Maafl azaltmas› bir metod. Maafl azaltmas›n›n yan›nda haftada 5 gün çal›flmak yerine 3 gün çal›flmak, di¤er günlerin ücretsiz izin olmas› vs. ‹flten ç›kartmadan önce bunlar›n hepsinin denenmesi laz›m. Ama di¤er taraftan iflinize yaramayan› ç›kar›rs›n›z. Fakat bu da kriz ortam›nda göze batar. Biz millet olarak duygusal milletiz, baflar›s›z olanlar›, çal›flmayanlar› iflten kolay kolay ç›kartamay›z. Halbuki iflten ç›kar›lan için de iyi bir f›rsat olabilir bu. Ama iyi insanlar› asla ve asla kaybetmememiz laz›m. Bunun da tedbirleri var. Daha krizin birinci günü bir bankam›z ç›kt› 15 bin kiflinin ifline son verdi. Hem müthifl bir know-how hem de müthifl bir prestij kaybetti. Bugün kime sorsan›z hangi banka oldu¤unu söyler size.

Yaz›k, milyonlarca dolar reklam yap›yor ve yapt›¤› tek bir hareketle insanlar›n gönlündeki yerini de kaybediyor.”

“Kriz yönetimi konusunda öncelikle bilinçlendirme, fark›ndal›k art›rma ve bunu da yönetebilme konusunda yöneticilere ayr›, yeni giriflimcilere, gençlere ve halihaz›rda çal›flanlara ve ailelere, yani bütün topluma, STK’lar, devlet ve özel kurulufllar birlikte ya da ayr› ayr› bilinçlendirme çal›flmalar› yapmal›” diyen Linkage Turkey Baflkan› Didem Aç›kal›n, fulltime çal›flma d›fl›nda çal›flma biçimlerini öneriyor. “Buna iliflkin farkl› çal›flma metodolojileri oluflturulabilir” diyen Aç›kal›n, “Part-time çal›flma olabilece¤i gibi evden çal›flma yöntemleri de benimsenebilir” dedi. Daha bir çok yöntemin varl›¤›ndan sözeden Didem Aç›kal›n’a göre bu süreçte varolan mesleklerinin d›fl›nda meslekler edinmek, varolan yeteneklerini, etkinliklerini gelifltirip, yeni beceriler ve yeni meslekler kazanabilmek ciddi bir önlem anlam›na geliyor.

Müthifl bir devinim var, ayak uydurmal›y›z

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Yeni beceri ve meslekler kazanmak mümkün

O¤uzhan Ceyhan Uzman Astrolog ve Finansal Astroloji Uzman›

Mavi yakal›lar› korumak amaçlanmal›

Uzman Astrolog ve Finansal Astroloji Uzman› O¤uz Ceyhan, çal›flanlar› iflten ç›karmamak için al›nmas› gereken önlemleri flöyle s›ral›yor: “Yap›lmas› gerekenlerden biri, iflten ç›kartmaktansa bir tak›m oluflturabilmek.

Böylece, firmalar›n içinde kurulan tak›mlarda birincisi en üstten en alta kadar ücret piramidinde ücret düflüfllerini sa¤layarak eleman ç›kartma en sona b›rak›labilir. Beyaz yakal›lar›n baz›lar›nda prim kesintilerine gidilebilir. Bunun yan›nda iktisat ve finans olarak çeflitli harcama kalemlerinin düflürülmesi zorunlu olarak karfl›m›za ç›kacakt›r. Fakat bu harcama kalemlerinin düflürülmesi de sonuçta bir firmaya masraflar›n düflürülmesi anlam›nda eleman ç›kartmak kadar bir rahatlama getirmeyece¤i için burada yap›labilecek en önemli ifllerden biri eldeki elemanlar›n e¤itilmesi ve çal›flma saatlerinin düflürülmesidir.” Ceyhan, “Düflürülen çal›flma saatlerine ra¤men eski performansa yak›n bir performans al›nmal›d›r” diye de ekliyor. “Ana etkilerden biri olarak, mevcut piramidi tam tersine düflünerek, en üst yönetim CEO’sundan, en altta çal›flan mavi yakal›ya kadar, belli oranlarda ücret düflüflleri sa¤lanmal›d›r” diye görüflünü aç›klayan Ceyhan, en üstten bafllayarak en alta kadar gidilmesi gerekti¤ini vurguluyor. O¤uzhan Ceyhan, alttaki mavi yakal›lar›n böylece biraz olsun korunyabilece¤ini düflünüyor.

33

ÇALIfiTAY Murat Demiro¤lu PricewaterhouseCoopers (PwC) Türkiye ‹K Hizmetleri Bölüm Yöneticisi

K›sa vadeli kazançtan kaç›n›lmal› PricewaterhouseCoopers (PwC) ‹K Hizmetleri Yöneticisi Murat Demiro¤lu, panik halinde, acele karar verilmesini yanl›fl buluyor. ‹lk önlem olarak iflten ç›karmay› k›sa vadeli kazanç u¤runa yanl›fl bir ad›m olarak niteliyor. Demiro¤lu, ilk yap›lmas› gerekenleri flöyle özetliyor: “Ücretli izin kullan›lmas›. Evden çal›flma, Part-time çal›flma. Dönemsel çal›flma ya da proje bazl› çal›flma. “Böyle zamanlarda Avrupa ve Amerika’dan en büyük fark›m›z, birarada, bir parça daha kültürümüze yönelik, korumaya yönelik, fedakarl›k yapmaya yönelik olmam›zd›r” diyen Demiro¤lu’na göre Türkiye’de aile koruyucudur. Komflular koruyucudur. Bu çok özel bir kültürel ögedir. Bunlardan yararlan›lmas›n› gerekli gören Murat Demiro¤lu, görüflünü flöyle özetliyor: “Kurumlar çal›flma biçimlerini de¤ifltirirken özellikle sivil toplum kurulufllar›yla biraraya gelmelidirler. E¤itim ve geliflim programlar› tasarlanmal›d›r. Özel sektör, SSK ve devlet birara-

34

14. ‹nsan Kaynaklar› Zirvesi kapsam›nda, KalDer taraf›ndan düzenlenen “‹flten Ç›karma Çare De¤il” Çal›fltay› moderatörlü¤ünü Indeks ‹letiflim Yönetim Kurulu Baflkan› Yaprak Özer yürüttü

da çal›flabilir. ‹nsan›n önemini fark etmek laz›m, de¤erini bilmek laz›m ve israf etmemek laz›m. Bu zamanda özellikle iflten ç›karmalar›n sadece gidenlere de¤il kalanlara da moralsizlik, verimsizlik ve bununla ba¤lant›l› mutsuzluk gibi genel anlamda büyük etkisi var. Ve daha çok da ba¤l›l›k dedi¤imiz iliflkinin, özellikle çal›flan ba¤l›l›¤›n›n tükenmesi, güvenin azalmas› sonucunu veriyor. Sonras›nda da bir erozyon sözkonusu oluyor. Bunu önlemeye yönelik tedbirler mümkün olabilir. Çal›flmak gerekir.”

Önce Kalite Dergisi MART 2009

‹LE STANDARTLAR

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, BRC/IoP (3. Versiyon)

Atila Tunaboylu

Lloyds Register Gözetim G›da Sektörü Koordinatörü

36

Ambalaj ve ambalaj malzemeleri üreticilerinin g›da ve tedarik zincirinin önemli bir halkas› olarak kabul edilmesi 2000 ‘li y›llar›n bafl›ndan itibaren ambalaj ile standartlar›n gereklili¤ini ve zorunlulu¤unu ortaya ç›karm›flt›r. ‹ngiliz Parakendeciler Birli¤i (BRC), sadece g›da ambalajlar›n› kapsayan bir standart› parakendeciler, Ambalaj Enstitüsü (IoP), Lloyds Register Quality Assurance(LRQA)’inde içerisinde bulundu¤u baz› sertifikasyon kurulufllar› ve Birleflik Krall›k Akreditasyon Servisi (UKAS) taraf›ndan oluflturulan çal›flma gruplar›n›n faaliyetleri sonucunda 2001 y›l›nda yay›mlam›flt›r. Standart›n amac› g›da ile temas eden veya g›da sektöründe ikincil ambalaj olarak kullan›lan tüm malzemelerin g›da güvenli¤i, yasall›¤› ve kalitesi aç›s›ndan güvence alt›na al›nmas› olmufltur. Standart, bilimsel geliflmeler, yasal de¤ifliklikler, ürün güvenli¤indeki beklentilerin artmas› nedeniyle çal›flma gruplar› taraf›ndan gelifltirilerek ve Eylül 2004 tarihinde revize edilerek 2. versiyonu yay›mlanm›flt›r.

Standart›n uygulanmas›n›n pozitif etkilerinin g›da zincirinde görülmesi ve ambalaj ve ambalaj materyalleri kaynakl› olumsuzluklar›n etkin olarak giderilmesi ile birlikte ‹ngiliz Parakendeciler Birli¤i (BRC) ve Ambalaj Enstitüsü (IoP) taraf›ndan standart›n kapsam› g›da sektörü de dahil olmak üzere tüm ambalaj sektörü için geniflletilmifltir ve standart›n 3 versiyonu Ocak 2008’de yay›mlanm›fl, Temmuz 2008’den itibarende yürürlü¤e girmifltir. Böylece standart›n sektördeki en kapsaml› standart haline gelmesi sa¤lanm›flt›r. Bu yeni yaklafl›mla birlikte standart›n ad› BRC/IoP G›da Ambalajlar› ve Di¤er Ambalaj Materyalleri için Global Standart yerine Ambalaj ve Ambalaj Maa teryalleri için Global Standart olarak de¤ifltirilmifltir.

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, dinamik bir yap›da tasarlanm›fl olup tüm paketleme endüstrisini kapsamaktad›r ve tüm ambalaj tedarik zincirinin problemlerini ele alan bir standart haline getirilmifltir. Kademeli etki olarak, tüm ambalaj üreticilerinin, donüfltürücülerinin ve tedarikçilerinin ayn› standarta sahip olmalar›n› sa¤lanacakt›r. Bunu elde etmenin en iyi yolunun da akredite belgelendirme oldu¤u BRC ve IoP taraf›ndan ifade edilmifltir. Ayr›ca standart ambalaj ve ambalaj üreticilerinin tedarikçilerininde yeterli bir standarta ulaflmalar›n› istemektedir. Standart›n temel amaçlar›; • Hijyen ve teknik konularda, tüm g›da paketleme üreticilerinin ayn› koflullarda olmalar›n› sa¤lamak, • Tüm paketleme ürünlerini kullananlar›n, paketleme malzemelerinin hijyenik ve tutarl› olmalar›n› sa¤layarak, güvenilir olabilmelerine olanak sa¤lamak • Standard›n üreticiler için bir rehber niteli¤inde olmas›n› sa¤lamak, • Üretim aflamalar›n›n hepsinde hijyen kontrolünün sa¤lanmas›na imkan vermek.

• Bir spesifikasyona karfl› tutarl› olmay› sa¤lamak • Düflük ve yüksek risk alanlar›n›n tan›manmas›na imkan vermek

Önce Kalite Dergisi MART 2009

üreten kurulufllar›n uygulamas› gereken gereklilikler yer al›r. Kurulufllar›n, ürün kategorilerini belirlemek suretiyle Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) standart›nda yer alan kategori bazl› gerekliliklere uyum sa¤lamalar› beklenmektedir. Standartta her kategoriye iliflkin gereklilikler ayr› bölümler halinde belirlenmifltir. Bu gereklilikler 6 bafll›k alt›nda toplan›r; o Yönetim Sorumluluklar› o Tehlike ve Risk Yönetimi o Teknik Yönetim Sistemi o Tesis Standartlar› o Ürün ve Proses Kontrolü o Personel

Standart›n Oluflum Aflamalar›nda afla¤›daki süreçler izlenmifltir; • G›da standartlar› izlenerek EN 45011 standard› alt›nda topland› ve paketleme standard› oluflturulurken bu standart göz önüne al›nd›.

• Tüm denetleme kurulufllar›n›n EN 45011 standard› flartlar› alt›nda akredite olmas› gerekti.

• Her de¤erlendirici hem hijyen hem de paketleme ile ilgili s›navlar› geçerek yetkilendirilir.

BRC ve IoP taraf›ndan belgelendirilmenin ambalaj ve ambalaj malzemeleri üreten kurulufllara yarataca¤› faydalar afla¤›daki gibi öngörülmüfltür; * A¤›rlaflan rutin ziyaretleri ortadan kald›r›r. * Kalite, hijyen ve güvenli¤i standarda temel al›r. * Yasal Zorunluluklara adres gösterir. * Proses iyilefltirme ifllemlerine odaklan›r. * Standard ayn› zamanda ISO 9000 standartlar›n› kapsar.

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) ‘›n›n ‹çeri¤i Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) genel olarak incelendi¤inde 4 bölümden ve eklerden oluflmaktad›r. * Bölüm 1: Girifl ve Ambalaj teknik yönetim sistemi ile ilgili içerik yer al›r * Bölüm 2: Ambalaj ve ambalaj malzemeleri

Önce Kalite Dergisi MART 2009

* Bölüm 3: Belgelendirme ifllemleri için takip edilecek metodoloji afla¤›daki bafll›klar halinde anlat›lmaktad›r; o ‹ç De¤erlendirme o Belgelendirme Kuruluflunun Seçimi o Belgelendirme Süreci o Denetimin Süresi o Uygunsuzluklar›n ‹daresi o Denetimin Raporlanmas› o ‹tirazlar * Bölüm 4: BRC Global Rehber, bu rehberin firmalara faydalar› ve rehberin fonksiyonelli¤i anlat›lmaktad›r. * Ekler: Ekler k›sm›nda afla¤›daki konularda detayl› bilgiler yer al›r o Ambalaj kategori örnekleri o Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için denetim alanlar› o Denetçiler için kalifikasyon, e¤itim ve tecrübe gereklilikleri o Denetim s›kl›¤› ve planlanmas› o Sertifika flablonu o Sözlük o Teflekkür

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) ‘›na Göre Ambalaj Kategorisinin Belirlenmesi Standart›n önceki versiyonlar›nda ambalaj materyalleri iki kategoride incelenmekte idi. Bunlar

37

‹LE STANDARTLAR

Ambalaj Yüksek riskli bir ürün için mi tasarlanm›flt›r

Evet

Ambalaj›n Yüksek riskli ürün ile direkt temas› var m›?

Evet

Hay›r

Hay›r

Tasarlanan Ambalaj ürünün aç›kta bulundu¤u veya yüksek riskli ürünün bulundu¤u bir ortama giriyor mu

Yüksek riskli ürünün yeterli do¤al bir bariyeri mevcut mudur?

Hay›r

Kategori 2

Evet

Evet

Ambalaj›n ürünü kontamine etme ihtimali var m›?

Kategori 1

Evet

Kategori 1

Hay›r

Ürün zaten s›zd›rmaz bir ambalajda m›

Hay›r

Kategori 2

Evet

Kategori 3

Atila Tunaboylu taraf›ndan standart’a uygun olarak çevirilmifltir

basitçe g›da ile direk temas eden (Kategori B) ve etmeyen (Kategori A) olarak s›n›fland›r›lm›flt›. Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3), ile birlikte ambalajlar›n kategorilendirilmesinde yeni bir yaklafl›m oluflturulmufltur ve ambalaj kategorileri afla¤›daki gibi tan›mlanm›flt›r; • Kategori 1 – ‹nsan tüketiminde kullan›lan ürünlerle veya cilde uygulanan ürünlerle direk temas halinde olan ambalaj malzemeleri • Kategori 2 – Yüksek riskli ürünlerle direk temas halinde olmayan ambalaj malzemeleri • Kategori 3 – Düflük riskli ürünler için kullan›lan ambalaj malzemeleri Bu s›n›fland›rma vas›tas›yla standart›n tüm ürün ambalajlar›na uygulanmas› sa¤lanm›fl ve arka sayfadaki flekilde görülen karar a¤ac› ile kategori belirlenmesinin flartlar› tan›mlanm›flt›r.

38

Kurulufllar›n, ürün kategorilerini belirlemek suretiyle Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) standart›nda yer alan kategori bazl› gerekliliklere uyum sa¤lamalar› beklenmektedir.

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart (Ver.3) ‘›nda Versiyon 2’ye göre Temel De¤ifliklikler • Standart›n kapsam› g›da ve g›da d›fl› ambalajlar› kapsayacak flekilde geniflletilmifltir. Yukar›da bahsedildi¤i gibi üç ayr› kategori tan›mlanm›fl ve ambalaj risk kategorisini belirlemek için bir karar a¤ac› oluflturulmufltur.

• Denetim s›kl›¤› tekrar gözden geçirilmifl ve denetimlerin 12 ayl›k periyodlarla gerçeklefltirilmesi öngörülmüfltür. 3 veya daha çok majör uygun-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

suzluk belirlendi¤i taktirde bir sonraki denetimin s›kl›¤› 6 ay olacakt›r.

• Rapor Format› kullan›c›ya veya rapor sahibine bilgilerin daha zengin bir flekilde sunumuna imkan verecek flekilde güncellenmifltir.

• Denetçi Kalifikasyonlar› fleffafl›¤› sa¤lamak ve kurulufllar›n denetçilerin kalifikasyonunu do¤rulamalar› amac›yla standarda dahil edilmifltir.

• Gerekliliklerin format› di¤er BRC Global Standartlar› ile uyumlu hale getirilmifltir.

• Madde say›s› 178’den ambalaj kategorisine göre 242’ye kadar ç›kar›lm›fl ve maddelerin belgelendirme kurulufllar› ve firmalar aç›s›ndan anlafl›lmas›na yard›mc› olmak için netlik ve gerekli detaylar ilave edilmifltir • Üst Yönetim Deste¤i, kaynaklar›n ayr›lmas› ve iletiflimin gerçeklefltirilmesi ile ilgili yönetimin net kan›tlar› sa¤lamas› amac›yla yüksek öncelikli olarak kapsaml› bir flekilde revize edilmifltir.

• Denetim Sürecine, standart›n›n güncel versi-yonuna sahip olunmas› ve uygunsuzluklar için etkin düzeltici faaliyetlerin uygulanmas› da dahil olmak üzere ek gereklilikler ilave edildi.

• Tehlike ve Risk Yönetimi kapsaml› bir flekilde gözden geçirildi ve kurulufllar›n eksiksiz bir tehlike ve risk analizini garanti alt›na almalar› için rehberler eklendi. Standarta Önce Kalite Dergisi MART 2009

e¤itim alm›fl çok disiplinli bir tak›m ve y›ll›k gözden geçirmelerle ilgili 3 alt bölüm eklendi.

• Müflteri Odakl›l›k ve Sözleflmenin Gözden Geçirilmesi maddesine müflteri gerekliliklerinin gözden tan›mlanmas› ve geçirilmesi ile müflteriyle iletiflimden sorumlu kiflilerin tan›mlanmas›na iliflkin gereklilikler detayland›r›ld›.

• Site Güvenli¤i, kontrollü ulafl›m, personelin e¤itimi ve malzemelerin güvenli depolanmas› gibi maddeleri içeren ayr› bir bölüm olarak standarta ilave edildi.

• Ürün Tasar›m› ve Gelifltirilmesi yeni bir bölüm olarak standarta eklendi ve müflteri tasar›m gerekliliklerinin tan›mlanmas› ve onaylanmas›n›, ve bu gerekliliklerinin prosedürlerin ve spesifikasyonlar›n gelifltirilmesinde kullan›lmas› gereklili¤i getirildi.

• Hat Test Ekipmanlar› ‘n›n kontrolünün tehlike ve risk analizini temel almas› ve dokümante prosedürlerle sa¤lanmas› ihtiyac› standarta eklendi.

Kaynakça : * Global Standart for Packaging and packaging Materials BRC/IoP Issue 3, January 2008 * Global Standart for Packaging and packaging Materials, Issue 3, Awareness Training Materials, Atila Tunaboylu, Ocak 2009.

39

PENCERE

EFQM KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK ÇERÇEVES‹

Neslihan Gök e-posta: neslihan.gok@kalder.org

40

Rio, Johannesburg Zirveleri ve küresel iklim de¤iflikli¤i, sermaye piyasalar›n›n dolay›s› ile halk›n birikimlerini olumsuz etkileyen etik sorunlar, yolsuzluklar tüm insanl›¤› etkileyen insan haklar› sorunlar› flirketlerin ve bireylerin gündeminde önem kazanm›flt›r. Dolay›s› ile kurumsal sosyal sorumluluk bilinci dünyada gün geçtikçe yayg›nlaflmaktad›r. Global Compact kapsam›nda EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk konusu BM’in takdirini kazanm›flt›r.

Bu kapsamda KalDer’de Global Compact’›n 2002 y›l›nda kat›l›mc›s› olmufltur.

KalDer, Toplam Kalite Yönetimi’nin temel unsurlar›ndan olan Kurumsal Sosyal Sorumluluk kavram›n› etik davran›fllar, çevreye sayg›, çal›flanlar ve insan haklar› bafll›klar›nda firmalarda özendirdi¤i için kat›lma karar› alm›flt›r. Birleflmifl Milletlerin öncülü¤ü de kat›lma karar›m›za yard›mc› olmufltur.

Kalite konusundaki birçok uzmanl›k eserini ve rehber çal›flmay› kapsayan yay›nlar›m›z üyelerimizin ve konuyla ilgili di¤er kifli ve kurumlar›n taleplerini baflar›yla karfl›lamaya devam ediyor. Bu kapsamda 2008 y›l› sonunda EFQM yay›nlar›ndan olan “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçevesi” kitab›da Türkçe çevirisi ile okuyucular›m›za sunulmufltur.

Tarih boyunca özel sektörde kurumlar›n yaflamlar›n› sürdürmesi, hissedarlar› için maksimum kar üretmek sayesinde olmufltur. Devlet sektöründe ise, tarihsel olarak a¤›rl›k noktas›, vergi mükelleflerine en düflük maliyetle hizmet sunmak olmufltur.

Günümüzde yaflam› sürdürmek için sadece bu yaklafl›m yeterli de¤ildir. Modern dünyada, her tür piyasada yer alan her boyuttaki flirket, faaliyetine devam etmek için toplumun onay›n› kazanmak ve tekrar kaybetmemek zorundad›r.

Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS), herhangi bir kuruluflun yaflam›n› sürdürmesi için zorunlu bir unsurdur. Bütün kurulufllar›n toplumla baz› ba¤lant›lar› oldu¤u düflünülürse, kuruluflun büyüklü¤üne veya yer ald›¤› sektöre ba¤l› olmaks›z›n, KSS de¤iflik ölçeklerde, kaç›n›lmaz hale gelmektedir. Paydafllar›n belirlenmesi ve kuruluflun KSS Özde¤erlendirmesi için bu belgede sunulan araçlarla birlikte “EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçevesi” yönetim sisteminde KSS’yi gelifltirmeye yard›mc› olacakt›r. Herhangi bir yönetim sistemi çerçevesinde kullan›labilir ve EFQM Mükemmellik Modeli ile tamamen uyumludur. Yay›nla ilgili ayr›nt›lar› www.kalder.org adresinden ö¤renebilirsiniz.

KalDer ayn› zamanda “EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçeve E¤itimi” vermektedir. Seminerin hedefi; e¤itim ile Kurumsal Sosyal Sorumluluk kavram›n›n anlafl›lmas› ve kurulufllarda içsellefltirilmesi için yap›lacaklar, paydafllar›n beklentilerinin analizi, Kurumsal Sosyal Sorumluluk kapsam›nda risk de¤erlendirmesi, Avrupa Kalite Yönetim Vakf› (EFQM) Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçevesinin anlafl›lmas›, kurulufllarda kullan›m› ele al›nacak; grup çal›flmalar› ile kavramlar›n ifl ortam›nda uygulanmas› için yetkinlik kazan›lmas› sa¤lanacakt›r. E¤itimin içeri¤inde ise; ◆ Kurumsal Sosyal Sorumluluk kavram›, dünyadaki uygulamalar (Küresel ‹lkeler Sözleflmesi, SA 8000, ISO 14000, EMAS, Accountability Rating, GRI, Dow Jones Sustainablity Index, FTSE4good) ◆ Paydafl Beklenti Analizi ◆ Kurumsal Sosyal Sorumluluk Risk Analizi ◆ EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluk Çerçevesi ◆ Radar De¤erlendirme Yaklafl›m› ◆ EFQM Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çerçevesine Göre Özde¤erlendirme ◆ Kurumsal Sosyal Sorumluluk ‹yilefltirme Planlar›n›n Haz›rlanmas› bafll›klar› görülmektedir.

E¤itime kat›lmak ve bilgi almak için KalDer ile temasa geçebilirsiniz.

Bu say›m›zda ayr›ca her de¤erli kad›n›n Birleflmifl Milletler taraf›ndan 1977 y›l›nda ilan edilen 8 Mart Dünya Kad›nlar Günü’nü kutlamak istiyorum. 8 Mart Dünya Kad›nlar Günü, kad›n haklar›n›n kazan›lmas›nda nerelerden baflland›¤›n› ve bugünlere nas›l gelindi¤inin hat›rlanmas› için özel bir gün oldu¤unu düflünüyorum... Önce Kalite Dergisi MART 2009

KAZANANLAR KONFERANSI

Kalitenin öncüleri bulufltu Avrupa Kalite Yönetimi Vakf› (EFQM) ve KalDer iflbirli¤i ile düzenlenen “Kazananlar Konferans›’09” ‹stanbul’da, Bo¤aziçi Üniversitesi Uçaksavar Kampüsü Garanti Kültür Merkezi Ayhan fiahenk Salonu’nda gerçeklefltirildi.

Konferansta; 2008 – EFQM Avrupa Kalite Büyük Ödülü sahibi Bosch Bursa Dizel Enjektör Fabrikas› ve Bursagaz, EFQM Avrupa Kalite Baflar› Ödülü sahibi Eskiflehir Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi; Ulusal Kalite Büyük Ödülü’nü kazanan Aksa Akrilik Kimya Sanayi ve Siemens San. ve Tic. A.fi-Sa¤l›k Sektörü; Ulusal Kalite Baflar› Ödülü’nü kazanan Borusan Lojistik, ‹DO, Erenköy ‹lkö¤retim Okulu, Ayten Ça¤›ran Anaokulu, ‹zmit Nuh Çimento ‹lkö¤retim Okulu yöneticileri, deneyimlerini kat›l›mc›larla paylaflt›.

42

“

Kazananlar Konferans›’09, 16. Ulusal Kalite Ödülü sürecinde, ödül kazanm›fl kurulufllar›n deneyimlerini paylaflt›klar› bir “deneyim paylafl›m platformu”na dönüfltü.

”

UKH’ne kat›l›n ça¤r›s› Konferans›n aç›l›fl konuflmas›n› yapan Türkiye Kalite Derne¤i (KalDer) Yönetim Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Ali R›za Kaylan, zirveye ç›kman›n önem-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Prof. Dr. Ail R›za Kaylan

PANEL

Kurumsal Mükemmellik Yolunda Deneyimler Ödül bir hedef de¤il, bir araçt›r ‹flletme kategorisinde ödül kazanan kurulufllar›n kat›ld›¤› “Kurumsal Mükemmellik Yolunda Deneyimler” paneli‹rfan Onay nin moderatörlü¤ünü yürüten KalDer Genel Sekreteri ‹rfan Onay, bu panelle Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›l›m› art›rmay› hedeflediklerini söyledi. li ama orada kalman›n daha da önemli oldu¤unu söyledi. Kurulufllar›n Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›larak sadece Türkiye’de de¤il uluslararas› arenada da baflar› sa¤l›yor olmalar›n›n, KalDer aç›s›ndan onur verici bir durum oldu¤unu belirten Kaylan, bu y›l Türkiye aç›s›ndan baflar›l› bir y›l oldu¤unu, Avrupa’da da ödüller al›nd›¤›n› kaydetti.

Avrupa’n›n gelece¤ini flekillendirecek dünya standartlar›nda kurumlar›m›z bulundu¤unu aktaran Kaylan, konferans›n Avrupa veya Ulusal Kalite Ödülü’nü kazanm›fl kurulufllar›n, kalite ödülüne giden yolda kazand›klar› tecrübeleri, hayatlar›nda neler de¤iflti¤i ve gelece¤e dair hedeflerini di¤er kurumlar ve kamuoyu ile paylaflmalar›na zemin yaratmak hedefiyle düzenlendi¤ini ifade etti. Ödül sürecinin öneminden sözeden Kaylan, mükemmellik hedefinin bir seferlik de¤il, bir yaflam tarz› haline getirilmesi gerekti¤ini vurgulad›. Bu hedefin tatl› bir tatminsizlik de getirdi¤ini anlatan Kaylan, “O da sürekli ç›tay› yukar› do¤ru ç›kar›yor. fiimdiye kadar 20 büyük, 34 baflar› ve 2 de mükemmellikte baflar› olmak üzere 56 kurulufl baflar›l› oldu. Bu y›l krize ra¤men 8 kurulufl ödüle baflvurdu” dedi.

Kaylan, salondaki tüm kurulufllar›, Türkiye’nin ve kendilerinin geliflimlerine destek verebilmek için Ulusal Kalite Hareketi’ne kat›lmaya davet etti.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Endüstriyel demokrasi uygulamas› Aksa Akrilik Kimya Sanayi Genel Müdürü Mustafa Y›lmaz niyet, planlama, inatla ve inançla her fleyini ortaya Mustafa Y›lmaz koyman›n her fleyin bafl›nda geldi¤ini söyledi. Gönüllülük esas›n›n öneminden sözeden Y›lmaz, 1996 y›l›ndan beri yak›ndan takip ettikleri model sayesinde mükemmel olmad›klar›n› ö¤rendiklerini ve endüstriyel demokrasiyi uygulamalar›na yerlefltirdiklerini kaydetti.

Önce niyet etmek önemlidir Borusan Lojistik Genel Müdürü Kaan Gürgenç, EFQM Mükemmellik Modeli’nin belli disiplinlere sahip bir yönetim sistemi oldu¤unu vurgulayarak, “Bu iflin bafl› niyet. Önce niyetle yola ç›k›l›yor. Ödülü bir motivasyon arac› olarak ald›k, ödül bir

43

KAZANANLAR KONFERANSI hedef de¤il araçKaan Gürgenç t›r” dedi. fiirketlerinin kap›s›nda “Nerede hata yapt›¤›n› biliyorsan kazananlar aras›nahofl geldin!” yazd›¤›n› anlatan Gürgenç, iki y›l önceki Ulusal Kalite Kongresi’nde konuflan Devlet Sanatç›s› Y›ld›z Kenter’in kaliteyi “Bu aflkt›r” diye tan›mlad›¤›n› an›msatarak, “Evet ama bu aflka bir mant›k evlili¤inin baflar›s›n› ve sistemati¤ini getirmek laz›m.

Ben kalite yolculu¤unu flöyle tan›ml›yorum: Metresinizle evlenmeniz gerekiyor” diye konufltu.

Ödül sonras› bocalama Bosch Bursa Dizel Enjektör Fabrikas› ‹nsan Kaynaklar› Direktörü Lami Ya¤c›larl›o¤lu, 1996 y›l›nda ilk özde¤erlendirmelerini yaparak kalite yolculu¤una bafllad›klar›n› belirterek, bu yolculukta altyap›n›n ve temellerin sa¤lam olmas› gerekti¤ini söyledi.

Yapmak istenilenlerin iyi belirlenmesi ve peyderpey sa¤Lami lam ad›mlar›n Ya¤c›larl›o¤lu at›lmas›n›n öneminden sözeden Ya¤c›larl›o¤lu, bu süreçte bir tak›m zigzaglar› olsa da özde¤erlendirme süreçlerinin ileriye do¤ru at›lmalar›n› sa¤layan bir güç oldu¤unu ifade etti.

Ya¤c›larl›o¤lu, flunlar› dile getirdi: “Mükemmellik modelinin bize gösterdi¤i flu oldu: Siz bunu ne kadar etkin hayata geçirdiniz? Organizasyonun her birimi buna sahip ç›k›yor mu, yapabiliyor mu, süreçlerinizi nas›l paylafl›yorsunuz? Bunlar›n hepsini alt alta koyunca o bir virüs gibi içinize girmeye bafll›yor, tüm organizasyona yay›l›yor. Ödül sürecine müracaat edince önünüzde kesin, net, görünür bir hedefiniz var. Yönetim olarak ödül süreci bitmeden sonras› ne olacak diye düflündük.” Ödülün ard›ndan birçok kurumun bir bocalama

44

dönemine girdi¤ini aktaran Ya¤c›larl›o¤lu, birinci ödülden önce ikinci ödülü almaya karar verdiklerini ve 2003’te ilk ödülü ald›klar›n› anlat›yor.

Mükemmellik modelinin ne kadar sa¤l›kl› oldu¤unu gördüklerini ve ikinci ödülü de ald›klar›n› kaydeden Ya¤c›larl›o¤lu, “Herkesin yürekten inand›¤› bir süreç oldu, çal›flanlar›m›z›n güvenini ve motivasyonunu kazand›k” dedi.

Çal›flan de¤iflmeden hedefe var›lamaz Bursagaz Kalite ve Yönetim Sistemleri Müdürü Murat Sar›çam, sürece çok genifl kat›l›ml› e¤itimlerle bafllad›klar›n› söyledi. Özde¤erlendirme ekibiyle mükemmellik modeli üzerinde çal›fl›p, rapor haz›rlad›klar›n›, kriter tak›mlar› oluflturduklar›n› ve modeli anlad›klar›n› Murat Sar›çam ifade eden Sar›çam, sürece iliflkin flunlar› anlatt›: “H›zl› de¤iflmek isteyen ve büyük hedefleri olan kurulufllar›n bunu çal›flanlar›na iyi anlatmalar› gerekiyor. Hedef belli. Ödül sürecinde çal›flanlar›n motivasyonu yüksek oluyor. Sürecin bafl›nda çal›flanlar›m›z ‘De¤erlendiriciler nerede?’ diye sorarlard› onlara yakalanmamak için. Sonra ise yine ayn› soruyu sordular ancak onlar› çevirip ‘Hadi bana bir fley sor’ anlay›fl›yla. Çal›flanlar›m›zdaki bu de¤iflim, bizim hedefimize yaklaflt›¤›m›z› gösterdi. Daha çok proje odakl› çal›flt›k.”

Modeli anlama noktas›nda zorluk yaflad›klar›n› da aktaran Sar›çam, ilk defa yapt›klar› ifli do¤ru yapmaya çal›flt›klar›n› vurgulad›. Art›k bir Alman flirketi de olduklar›n› aç›klayan Sar›çam, knowhowlar›n› gerek sektörde gerekse mükemmellik modelini anlamak isteyen herkesle paylaflma taraftar› olduklar›n›n da alt›n› çizdi.

Kamuya örnek bir kamu çal›flmas› ‹DO Genel Müdürü Dr. Ahmet Paksoy, de¤iflimin kaç›n›lmaz oldu¤unu söyledi. ‹flletme olarak flehir hatlar›n› devralmalar› ve büyümelerinin ard›ndan süreci yönetme aray›fllar› evresinde Ulusal Kalite Hareketi’ne 2006 y›l›nda kat›ld›klar›n› belirten

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Paksoy, “2008 y›l›nda da Ulusal Kalite Ödülü’nü ald›k. Bu h›z› görünce biz Avrupa Kalite Ödülün’nü deal›r›z, dedik” aç›klamas›n› yapt›. Kamu ‹hale Kurumu’na tabi ve belediyeye ba¤l› bir kamu kuruluflu olduklar›n› ve buna karfl›n iflletmeler kategorisinde ödül ald›klar›n› an›msatan Paksoy, bu yönleriyle kamuya ciddi bir örnek teflkil ettiklerinin alt›n› çiziyor. Paksoy, liderlik olarak da bu sürecin kendisine katk›s›n›n büyüklü¤ünü anlatt›.

Dr. Ahmet Paksoy

Çal›flan ve lider Siemens Sanayi ve Ticaret Sa¤l›k Sektörü Do¤u Akdeniz Bölgesi Lideri Ufuk Eren, modelin en önemli bileflenlerinin çal›flan ve lider oldu¤una iflaret ederek, “Çal›flan, çal›flan›n kalitesi, inand›rmak ve lider çok önemli” dedi.

ISO Kalite Belgesi ald›klar›n›, ard›ndan 199798 y›llar› aras›nUfuk Eren da EFQM Mükemmellik Modeli’ni benimsediklerini aç›klayan Eren, “Biz de mükemmel olmak durumunday›z, baflka lüksümüz yok. Önleme, teflhis, tedavi ve bak›m, sa¤l›kta önemlidir. Tamamen kendi inisiyatifimizle bafllatt›¤›m›z ve büyük ödülü ald›¤›m›z bir süreç” diye konufltu.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

PANEL

Kamu Sektörü ve Mükemmellik Yolculu¤u

Kamunun kalite yolculu¤u Avrupa’da da sürüyor Kamu kategorisinde ödül kazanan kurulufllar›n kat›l›m›yla yap›lan “Kamu Sektörü ve Mükemmellik Yolculu¤u” Paneli’nin moderatörlü¤ünü yürüten KÖYK Baflkan› Prof. Dr. Mehmet Durman, ödül sürecinde ileride kamu-özel sektör ayr›m›n›n kald›r›laca¤›n› düflündü¤ünü Prof. Dr. Mehmet söyledi. DurDurman man, kamuda idari ve mali özerklik bulunmad›¤› göz önüne al›nd›¤›nda gösterilen baflar›n›n di¤erlerine oranla çok daha iyi oldu¤unu dile getirdi.

Bitifl çizgisi olmayan bir maraton Ayten Ça¤›ran Ana Okulu Müdürü Asl› Kanbir, 2005-2006 y›l›nda ilk kez ödüle baflvurduklar›n› söyledi. EFQM Mükemmellik Modeli’ne bafllamalar›n›n ard›ndan k›yaslama çal›flmas› yaparak di¤er okullardaki iyi uygulamalar› ald›klar›n› anlatan Kanbir, iflletmenin ister Asl› Kanbir kamuda ister özel sektörde olsun 9 kriter üzerinden uygulama ve sonuçlar› istedi¤ini kaydediyor. Kalite yolculuklar›n›n sürdü¤ünü aktaran Kanbir, “Hedefimiz Avrupa Kalite Ödülü almak.

Kaliteyi finifli olmayan bir maratona benzetiyorum, tafl›d›¤›n›z bir bayrak var, bence özgürlük bayra¤› bu. Yere düflmemeli, ekipçe koflulmal›. Ödülse bu

45

KAZANANLAR KONFERANSI

kofluda tur atlama bizim için” dedi. “Lider de¤iflti¤inde her fley de¤iflir” anlay›fl›n› da y›kmak istediklerini vurgulayan Kanbir, okul olarak bu y›l Türkiye’de 10 tane anas›n›f› donatt›klar›n› ve her y›l anaokulu donatmay› sürdüreceklerini belirtti.

Bafllang›çta bir tutuculuk oluyor Erenköy ‹lkö¤retim Okulu Müdürü Sabahattin Demir, KalDer’in ödül sürecinde tüm baflvuranlara ücretsiz dan›flmanl›k hizmeti verdi¤ini belirtti.

Süreçte modele karfl› bir tutuculuk, de¤iflime direnen bir dirençle karfl›lafl›ld›¤›n› aktaran Demir, amac›n ödül almak de¤il, yaSabahattin Demir p›lan ifli kendi alan›nda en iyi yapmak ve bunu yaparken eksiklikleri tespit etmek oldu¤unu söyledi.

Ulusal Kalite Ödülü’nü iki kez ald›klar›n› kaydeden Demir, önümüzdeki y›l Avrupa Kalite Ödülü çal›flmalar›na bafllayacaklar›n› aç›klad›.

Ödül endeksli çal›flma yanl›fl Eskiflehir Do¤um ve Çocuk Hastal›klar› Hastanesi Baflhekimi Dr. Burak Erdinç, 2004 y›l›nda UKH’ne kat›ld›klar›n› belirterek, mükemDr. Burak Erdinç melli¤in çok ciddi bir yolculuk oldu¤unu söyledi. Ödül endeksli çal›flman›n yanl›fl oldu¤unu vurgulayan Erdinç, KalDer’den çok fley ö¤rendiklerini ifade etti. Ödülün kazan›m›n›n büyüklü¤ünden sözeden Erdinç, ödül endeksli çal›fl›p alamay›nca hem yöneticilerin hem çal›flanlar›n demotive oldu¤unu belirtti. Erdinç, 2006 y›l›nda Ulusal Kalite Ödülü’nü almalar›n›n ard›ndan Avrupa Kalite Ödülü’ne baflvurup al-

46

d›klar›n› anlatt›. Kalitenin ekip ifli oldu¤unu vurgulayan Erdinç, modelin ruhunun anlafl›l›p uygulamas›ndan sonra zaten ödülün geldi¤ini kaydediyor.

Kalite çal›flmas› insan› tan›ma çal›flmas›d›r ‹zmit Nuh Çimento ‹lkö¤retim Okulu Müdürü Mehmet Naci K›l›ç, kamunun özel sektör gibi olmad›¤›n› belirterek, “Çal›flanlaMehmet r›n›z› seçemiNaci yorsunuz” dedi.

K›l›ç Çok ciddi s›k›nt›lar yaflad›klar›na de¤inen K›l›ç, ö¤retmenleri, ö¤rencileri ve velileri inand›rman›n öneminden sözetti. Kalite çal›flmas›n›, ‘insan tan›ma’ çal›flmas› olarak de¤erlendiren K›l›ç, “Tan›d›kça, anlad›kça daha iyisini yapmaya çal›fl›yorsunuz” dedi. Kamuda modele ba¤l› yapt›klar› her çal›flman›n bir paradigma de¤iflimi oldu¤unu kaydeden K›l›ç, “Bizim için atomu parçalamak kadar zordu. Kendimize özgü bir e¤itim modeli gelifltirdik. Model bize kendimiz olmay›, kendimizi görmeyi kazand›rd›, me¤er çok daha güzel fleyler yap›labilirmifl” diye konufltu.

KalDer’in bafllatt›¤› Ulusal Kalite Hareketi kamu sektöründe önemli yank›lar buldu.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

EN ‹Y‹ ‹fi YER‹

The Ritz-Carlton, ‹stanbul ● Baflar›y› iflletme altyap›n›z m› yoksa iflletme felsefeniz mi kazand›? Öncelikle felsefemiz kazand›. ‹flletme altyap›s› mekanik bir olgu. En iyi altyap›y› yerlefltirebilirsiniz ancak baflar› bu alt yap› do¤ru felsefe ile yönetildi¤inde geliyor.

Felsefenin tüm çal›flanlar taraf›ndan özümsenmesi ise en tepeden, flirket baflkan›n›n liderli¤i ile bafll›yor. 32,000 çal›flan› ile dünyan›n çeflitli ülkelerinde 72 oteli bulunan bir kurumda üstün kalitede ürün ve servis standardlar›n›n sürdürülebilirlili¤i ortak vizyon, misyon ve felsefe ile mümkün. Felsefenin temelinde öncelikle güven, dürüstlük, sayg› yan› s›ra do¤ru iletiflim, iflbirli¤i ve uyum var. ● ‹flletme felsefenize göre kaliteyi nas›l tan›ml›yorsunuz? Kaliteyi yakalamak için ne tür uygulamalar gerrçeklefltiriyorsunuz?

Ritz-Carlton’da kalitenin ikili bir tan›m› vard›r. Bunlardan ilki, “kalite konuklar›m›z›n ihtiyaçlar›n› karfl›layan ürün özelliklerinden ve bu ürünlerden do¤an memnuniyetlerinden oluflur”. Bu tan›mda belirtilen ürün otellerimizde kullan›lan her türlü fiziksel olanak, kalite süreçlerini desteklemek için gelifltirilmifl yaz›l›m sistemleri ve tabii ki verdi¤imiz servis anlam›na gelmektedir. Kalitenin ikinci tan›m› ise “hatalardan ar›nm›fl” olmakt›r. Kaliteyi yakalamak için çal›flanlar›m›z›n ifle bafllad›klar› günden itibaren standartlar›m›zdan ve kalite uygulamalar›m›zdan haberdar olmalar›n› sa¤l›yoruz ve onlar› mutlaka kalite süreçlerimize dahil ediyoruz. Hizmet De¤erlerimizden 9 numaral› olan der ki: “Beni ilgilendiren ifllerin planlanmas›na dahil oluyorum.” Bunun en iyi örneklerinden bir tanesi de kurdu¤umuz kalite gelifltirme tak›mlar›n›n farkl› departmanlardan kiflileri içermesi, ve liderlerin yan› s›ra mutlaka personel kadrosundan temsilcilerini bulundurmas›d›r. Bunun d›fl›nda konuk ve personel ba¤l›l›¤›n› düzenli aral›klarla ölçüp, gelifltirmemiz gereken alanlarda aksiyon planlar› yap›yoruz ve yine bu süreci hep birlikte planlay›p hep birlikte uyguluyoruz.

Nefle Tanyolaç The Ritz-Carlton, ‹stanbul ‹nsan Kaynaklar› Direktörü

● Bugüne kadar Ritz-Carlton’da çal›flanlar hangi ödülleri ald›lar, bu ödüllerin çal›flanlar ve kurum için anlam› nedir?

The Ritz-Carlton markas›n› da portföyünde bulunduran, ABD ve dünyan›n 67 ülkesinde 3000’i aflk›n iflletmesi ve yaklafl›k 151,000 çal›flan›yla konaklama sektörünün önde gelen flirketi Marriott International’›n personel tan›ma program›n›n en prestijli ödülü “2007 J. Willard Marriott Mükemmeliyet Ödülü”ne The Ritz-Carlton ‹stanbul’dan Halis ‹di¤ lay›k görüldü.

Marriott International’a ba¤l› tüm otel iflletmelerinin 482 insan kaynaklar› direktörü aras›ndan “2007 Global ‹nsan Kaynaklar› Liderlik Mükemmeliyeti Ödülü”nü alan 10 direktör aras›nda yer ald›m.

Sat›fl ve Pazarlama’dan sorumlu Genel Müdür Yard›mc›m›z Baflar Eryöner flirketin gelece¤e yönelik stratejilerinin belirlendi¤i, flirket genelinde tüm sat›fl ve pazarlama üst yönetiminin kat›l›m›yla gerçekleflen Liderlik Konferans’lar›nda 2005 ve 2007 y›llar›nda “Y›l›n Lideri” ödülünü ald›. ● Ritz-Carlton, bugüne kadar kurum olarak hangi ödülleri ald›, bu ödüllerin ça-

48

Önce Kalite Dergisi MART 2009

J. Willard Marriott Mükemmeliyet Ödülü’ne The Ritz-Carlton, ‹stanbul’dan Halis ‹di¤ lay›k görüldü.

rurunu yafl›yorlar. Çal›flan memnuniyetini ise konuk memnuniyetinin bir ön koflulu olarak düflünebiliriz.

E¤er çal›flanlar›m›z, çal›flt›klar› ifl yerine ba¤l›ysa ve huzurlu bir ortamda ifllerini severek yap›yorlarsa, konuk memnuniyeti de bunun do¤al bir sonucu olarak gelecektir. Dolay›s›yla, özellikle Hewitt Associates’in araflt›rmas›nda çal›flanlar›m›z›n de¤erlendirmesi sonucu alm›fl oldu¤umuz ”En ‹yi ‹fl Yeri” ödülü, bizi konuk memnuniyetini sa¤lamada da bir ad›m ileri götürüyor.

l›flanlar›n motivasyonunda ve kurum kültürünün yayg›nlaflmas›nda ne tür etkileri oldu? ● Hewitt Associates "2008 En ‹yi ‹fl Yerleri Türkiye" çal›flmas› – Türkiye’nin En ‹yi ‹fl Yeri ● Travel+Leisure “Dünyan›n En ‹yi Otelleri 2008” – En iyi 500 otel aras›nda yer ald›. ● Forbestraveler.com 400 Listesi – Dünyan›n En ‹yi Otel ve Tatil Köyleri – Türkiye’den giren üç otelden biri olarak listeye girdi. ● gayot.com En ‹yi 10 Spa Listesi – Laveda Spa, Türkiye’den listeye giren tek Spa oldu. ● CNBC European Business Dergisi “En ‹yi Avrupa Otelleri” – 25 otel aras›nda 20. s›rada yer ald›. ● Travel+Leisure “Dünyan›n En ‹yileri 2007” – En iyi 100 otel aras›nda 78. s›rada yer ald›. ● Travel+Leisure “Dünyan›n En ‹yileri 2007 – Avrupa Kategorisi” – 50 Avrupa oteli aras›nda 19. s›rada yer ald›. ● Hewitt Associates "2007 En ‹yi ‹fl Yerleri " çal›flmas› Türkiye, Orta ve Do¤u Avrupa’n›n En ‹yi ‹fl Yeri ● Condé Nast Traveler “2007 Okuyucu Seçimleri Alt›n Liste” – 100 puan ile en iyi servis sunan ilk 7 otel aras›nda yer ald›. ● Condé Nast Traveler “2007 Okuyucu Seçimleri Alt›n Liste” - 100 puan ile en iyi oda kategorisinde ilk 5 otel aras›nda yer ald›. ● Condé Nast Traveler ''Alt›n Liste 2007'' – “Kal›nacak En ‹yi Oteller » Avrupa kategorisinde yer ald›. ● Condé Nast Traveler “2006 Okuyucu Seçimleri Ödülleri” – En iyi 100 otel aras›nda 24. s›rada yer ald›. ● Condé Nast Traveler “2006 Okuyucu Seçimleri Ödülleri” Avrupa Kategorisi- En iyi 75 otel aras›nda 6. s›rada yer ald›. ● Condé Nast Traveller “2006 Okuyucu Seyahat Ödülleri” – ‹ngiltere d›fl›nda bulunan en iyi 20 otel aras›nda 16. s›rada yer ald›. Özellikle konuklar›n seçimleri do¤rultusunda verilen ödüller, çal›flanlar›m›z›n yapt›klar› iflte ne kadar baflar›l› olduklar›n› bir kez daha görmelerini sa¤l›yor, ödüller kazanan bir ifl yerinin parças› olman›n da gu-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

● “2010 y›l› ‹stanbul Kültür Baflkenti” çal›flmas›na iliflkin sizin de haz›rl›klar›n›z var m›d›r, bu konuda ne tür çal›flmalar›n›z var, k›saca anlat›r m›s›n›z?

2010 Ajans› ile yak›n iletiflim içerisindeyiz, gelifltirilen projeleri yak›ndan takip ediyor, uygun olanlar›nda ajansa hizmet sponsoru olarak da destek oluyoruz.

2010 Avrupa Kültür Baflkenti Ajans› taraf›ndan desteklenen 7 – 15 Kas›m tarihleri aras›nda gerçekleflen amber'08 Sanat ve Teknoloji Festivali’nin konaklama sponsorlu¤unu üstlendik. Yurt d›fl›na yönelik tüm tan›t›m faaliyetlerimizde ve iletiflimizde de ‹stanbul 2010 vurgusu yer al›yor.

49

KR‹Z YÖNET‹M‹

Toplam Kalite Yaklafl›m› ve Kriz Yönetimi

“

Toplam Kalite, insanlar›n yeteneklerini, kat› bir hiyerarfliden çok, yarat›c› ve kat›l›mc› bir ortamda tak›m ruhu içerisinde uygulayabilmesine olanak verilmesini ister.

”

Timur Akarsu

Brisa - Müflteri ‹liflkileri Lideri 50

Bir yaflam biçimi olan Toplam Kalite, herkesin iflini sürekli daha iyi yapmas› ve mükemmelli¤i hedeflemesi olarak tan›mlan›r. Di¤er bir deyiflle Toplam Kalite, daha iyiyi ve mükemmeliyeti arama yolculu¤udur. Toplam Kalite Yönetiminin operasyonel hedefi de, yap›lan iflin ilk seferinde do¤ru ve en iyi flekilde yap›lmas›d›r.

Bir ifl, ikinci kez veya üçüncü kez ayn› ifllemi tekrar edecek flekilde yap›l›yorsa bu, israf ve kay›pt›r. Yani en son yap›lan ifllemden önceki tüm ifllemler yanl›fl ve hatal› yap›lm›fl demektir. Dolay›s› ile elde edilen sonuç ekonomik olmayacakt›r. Bu durum, üretilen ürün ve hizmetin ya maliyetini artt›rarak rekabet edebilirlik seviyesini düflürecek ya da hatalar›n artmas› ve tekrarlanmas› sonucu ürün ve hizmetten beklenen faydalar›n azalmas›na ve talep edilebilirlik düzeyinde bir düflmeye sebep olacakt›r. ‹flletme için bu halin genelleflmifl ve derinleflmifl durumu, pazar kayb› veya mikro kriz olarak ifade edilir.

HATA(LAR) KANIKSANIRSA KR‹Z ODUR Krizlerin, daha çok sistematik olarak yap›lan yanl›fllar›n veya hatalar›n önlenmesine yönelik çal›flmalar yap›lmas› yerine, bunlar›n kan›ksanarak kabullenilmelerinin ve tedbir al›nmamas› sonucunda olufltuklar› ve derinlefltikleri bilinen bir gerçektir. Toplumumuzda yerleflmifl “Tek bafl›ma ben neyi de¤ifltirebilirim ki?”, “Baflkalar› u¤raflm›yor, ben neden çaba göstereyim?”, “Bu ifller devletin/flirketin/patronun sorunu, bana ne onlar çözsün” anlay›fl›n›n çok yayg›n oldu¤u da bir baflka gerçektir. Bu anlay›fl ve yaklafl›m yüzündendir ki herkes, do¤ruyu ve iyiyi baflkas›ndan beklemekte kendi rolünü ve gücünü göz ard› etmektedir. Kendi sorumlulu¤umuzdaki ve baflkas›n›n sorumlulu¤undaki sorunlar do¤ru s›n›flanmal›; ancak çözüm önceli¤ini herkes kendi sorumlulu¤undaki sorunlara vermelidir. Yaflam›n yak›narak de¤il, çal›flarak de¤ifltirilebildi¤i ve güzellefltirilebildi¤i gerçe¤i, ancak bu flekilde gösterilebilir.

KR‹Z DÖNEM‹NDE ‹Y‹ ELEMAN ‹fiLETMEN‹N DE⁄ER‹D‹R Toplam Kalite anlay›fl›nda, iyi yetiflmifl ve iyi e¤itilmifl çal›flan iflletmenin en de¤erli varl›¤›d›r. Ancak, krizlerin atlat›lmas›nda insanlar›n veya çal›flanlar›n iyi e¤itim görmüfl olmalar› tek bafl›na yeterli olmamaktad›r. Bu gerekli, fakat yeterlili¤i için etkili ve yenilikçi de¤iflimi hedefleyen liderli¤e ihtiyaç vard›r. Yap›lmas› gereken; iyi e¤itilmifl, yetifltirilmifl çal›flanlar›n bir tak›m ruhu içerisinde do¤ru beliirlenmifl yeni misyon ve hedefleri gerçeklefltirmek için birbirleri ile Önce Kalite Dergisi MART 2009

ahenkli çal›flmalar›n› ve sinerji yaratmalar›n› sa¤layacak güçlendirici liderlik gösterilmesidir.

Lidee rlerine inanan, kurumlar›na güvenen ve orada çal›flmaktan mutluluk duyabilen çal›flanlar ancak, ifllerr in o güne kadar yap›landan daha farkl›, daha iyi yap›lmas›n› baflarabilir ve bunu sürdürebilir.

uygulamaya koydu¤umuz do¤ru faaliyetlerdir. ‹flletme yaflad›¤› krizi; ihtiyaç duyulan yap›sal de¤iflimleri ve radikal önlemleri, rakiplerinden daha h›zl› ve daha etkili alabildi¤i takdirde duruma çok h›zl› ve kolay intibak edebilmesi sayesinde daha az tahribat görecek ve krizden daha az zararl› veya daha karl› ç›kabilecektir.

KR‹Z DÖNEMLER‹NDE TAM KATILIM KARARLARI DAHA SA⁄LIKLI KILAR

HER fiEY GÖZDEN GEÇ‹R‹LMEL‹ HER fiEY DE⁄‹fiT‹R‹LMEL‹

Bilgi, yetki ve güvenle donat›lmayan çal›flanlar›n da yarat›c›l›klar› ve yaratacaklar› katma de¤erin büyüklü¤ü s›n›rl› olur. Güven verilsin ki katk›da bulunabilsinler, e¤itilsinler ki daha iyiyi yapabilsinler, yenilikçili¤e teflvik edilsinler ki iflletme ve kurumlar›n› büyüterek gelifltirebilsinler.

Bütün yönetimlerin amac›, “herkesin içindeki en iyiyi ortaya ç›karmak ve tam kat›l›m› sa¤lamakt›r”. Çünkü iflletmeler ve kurumlar, ayn› donan›ma ve benzer uygulama kurallar›na sahip olabilirler, ancak ayn› nitelikteki çal›flana sahip olamazlar. ‹flte mükemmel kaliteyi sa¤layacak ve rakiplerine göre fark yaratacak olan iflletmenin kendi yetkin çal›flanlar›d›r. Bu yüzdendir ki Toplam Kalite, insanlar›n yeteneklerini, kat› bir hiyerarfliden çok, yarat›c› ve kat›l›mc› bir ortamda tak›m ruhu içerisinde uygulayabilmesine olanak verilmesini ister. Bu baflar›ld›¤› ölçüde büyük sorunlar ve ciddi krizler kolayca afl›labilir ve önemli geliflmeler kaydedilebilir.

KR‹Z FIRSATLAR DA VER‹R Çok aç›kt›r ki krizleri çözmenin ve atlatman›n maliyetleri oldukça yüksek ve zaman al›c›d›r. Hele bu krizler iflletmenin d›fl›ndaki ulusal veya uluslar aras› etkilerden olufluyor ise krizden ç›kman›n zorlu¤u daha da yüksektir. Ancak zorluk ve tüm olumsuzluklara ra¤men, kriz dönemleri iyi de¤erlendirilebildi¤i takdirde çok önemli f›rsatlar da verirler. Çünkü sadece biz de¤il, rakiplerimiz de ayn› krizle karfl› karfl›ya. Bizi baflar›l› k›lacak olan ise krize karfl› bizim farkl› duruflumuz ve rakibe göre daha h›zl› ve zaman›nda ald›¤›m›z do¤ru kararlar sonucu

Önce Kalite Dergisi MART 2009

De¤iflim ve dönüflüm isteyen her iflletme ve kurum, en temel yaklafl›mlar›n› ve uygulamalar› dahil, her fleeyini gözden geçirmeli ve de¤ifltirmelidir. De¤iflmeyen her sistemde sorunlar zamana cevap veremeyen siistemden kaynaklan›r. Bu da yönetimin sorumlulu¤udur. Sorunlar›n sistemden kaynakland›¤›na en iyi iflaret, “durum y›llard›r böyle, hiçbir fley de¤iflmiyor” denildi¤i zamanlard›r. Bu durum, krizin gelmek için haz›rl›k yapt›¤›n›n en anlafl›l›r iflaretidir.

KR‹ZLER HATALARLA BULAfiIR Krizler, sadece iflletme ve kurum baz›nda de¤il; ülke ve dünya genelinde de oluflabilir. ‹flletmelerin yapt›klar› yanl›fl ve hatalar sonucu oluflan mikro krizler, etkili ve h›zl› önlemler al›namad›¤› takdirde etkileflim sonucu yay›l›m göstererek sektörel, hatta ulusal krize, ülkeler baz›nda yaflanacak krizler de önlemleri al›namad›¤› takdirde bugünlerde yaflad›¤›m›z gibi global krize dönüflerek hepimizin kap›s›n› çalacakt›r.

HIZLI VE ETK‹N OLUNMALIDIR Krizler, ister iflletme, ister sektör, ister ülke ve isterse de küresel düzeyde olsun; yap›lmas› gereken; etkilenen ve etkilenmeyen herkes, her kurum ve her ülke, kendisine düfleni, di¤erleri ile koordinasyon içerisinde h›zl› ve etkin bir flekilde yerine getirmektir. Krizi küçümsemek veya kendisini etkilemeyece¤i vahametine kap›lmak gerçekte yap›labilecek en büyük hata ve yanl›fl olacakt›r.

Krizleri yaflamamak için veya yaflamak zorunda kal›nd›¤›nda da krizden daha az etkilenerek baflar› ile ç›kabilmek için flu hususlara dikkat edilmelidir:

51

KR‹Z YÖNET‹M‹ o Kriz dönemlerinde bizim için de¤erli olan müflterilerimizi daha çok ziyaret ederek iliflkileri kuvvetlendirmek ve kriz sonras›na haz›rl›k yapmak. ● ‹flletme ve kurumlaa rdaki gerçek yarat›c› güç: ‹nsand›r. Bu nedenle çal›flan›n gelifltirilmesine birinci derecede önem verilmeli, onun flevk ve heyecan›n› yüksek tutarak de¤er yaratma gücünden yararlanmal›y›z. ● Yaflanan deneyimler kaydedilmeli, bunlardan ders ç›kar›lmall› ve zaman› geldi¤inde faydalan›lmal›d›r. Firma veya kurum sahip oldu¤u iflletme zekas›n› sürekli gelifltirmelidir. Bu, ayn› zamanda bilgi ve teknolojik birikimi sa¤laman›n da bir yoludur. ● Öncelikle, her krizde geçerli olan ana yaklafl›mlar› h›zla devreye sokmakla bafllanmal›d›r. Bunlar, önce katma de¤er yaratmayan faaliyetleri yok etmek, sonra katma de¤eri yüksek ve uygulamas› kolay ifllere öncelik vermek ve mümkün oldu¤u kadar ifl yap›fl biçimimizi gözden geçirerek iflleri, daha h›zl› ve daha kolay yapman›n yollar›n› bulup uygulamakt›r. ● Kriz dönemlerinde verimlili¤e odaklan›lmal›. Bunun anlam›, ayn› ç›kt› miktar›n› ya daha az maliyetle yapmak ya da ayn› maliyetle daha çok ç›kt› üretmektir. Bu, kesinlikle daha çok “tasarruf etmek” demek de¤ildir. Onu da içine alan daha dinamik, yarat›c› ve üretken bir durumu ifade etmektedir. Oysa “tasarruf etmek” dendi¤inde, genellikle “ifl yapmama veya iflten ç›karma” gibi kolayc› ve olumsuz ça¤r›fl›mlar› akla getirmektedir.

Bu da bir iflletme için en kötü yönetim fleklidir. ● Krizden daha az etkilenerek aflmak için üzerinde çal›flmam›z gereken temel konular: o ‹flletme sermayesini kuvvetli hale getirmek. o Sat›fllarda k›sa vadeli ve mümkünse peflin sat›fllara dönmek ve bunu cazip hale getirmek. o Sat›fllarda, riski düflük ve ifl de¤eri yüksek kurumsal müflteriler ile bireysel müflterileri tercih etmek. o Stok seviyelerini, faaliyetleri aksatmayacak kadar minimumda tutmak. o ‹flletmemiz için mevcut ve muhtemel riskleri belirlemek, risklerin etkilerini karfl›layacak önlemler almak.

52

● Baflkalar›n›n yaflad›¤› tecrübeleri izlemeli, araflt›rmaa l› ve bunlardan yararlanmal›y›z. Baflkalar›n›n düfltü¤ü hatalara düflmemek için, onlar›n yapt›klar› hatalar› araflt›r›p ö¤renmeliyiz. ● Oluflmas› muhtemel baz› önemli durumlara karfl› çok seçenekli accil durum senaryolar›n› önceden oluflturulmal›y›z. Bu yaklafl›m, kiflileri, iflletmeleri veya kurumlar› sürekli dinamik tutarak yaflanabilecek tüm olumsuzluklara karfl› herkesin her an haz›rl›kl› olmas›n› sa¤layacakt›r.

Kaynak: 1) KA‹ZEN, Masaaki ‹mai 2) DR. DEMING-JAPON MUC‹ZES‹N‹N M‹MARI, Rafael Aguayo, Form Yay›nlar› 3) DÜNYAYI DE⁄‹fiT‹REN MAK‹NA, James P. Womack-Daniel T. Jones-Daniel Roos

Önce Kalite Dergisi MART 2009

MÜKEMMELL‹K MODEL‹

Yaflamda Mükemmellik..!

“

Mükemmellik modeli sadece kurulufllar için mükemmellikte de¤il, yaflamda mükemmellik için de yol göstericidir.

”

Mutlu Kutlu

V‹KO Yönetim Sistemleri Müdürü

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Toplam Kalite Yönetimi, paydafllar›n (Müflteri, çal›flan, hissedar, tedarikçi ve toplum) dengeli mutlulu¤unu sa¤lamak üzere, performans›n sürekli iyilefltirildi¤i bir yönetim felsefesidir. Ancak bu mutlulu¤u sa¤lamak sab›r ve azim istiyor…

Bambu a¤ac›n›n yetiflmesine benzetiyorum bu süreci…Önce a¤ac›n tohumu ekilir, sulan›r ve gübrelenir. Birinci y›l tohumda herhangi bir de¤ifliklik olmaz. Tohum yeniden sulan›p gübrelenir. Bambu a¤ac› ikinci y›lda da topra¤›n d›fl›na filiz vermez. Üçüncü ve dördüncü y›llarda her y›l yap›lan ifllem tekrar edilerek bambu tohumu sulan›r ve gübrelenir. Büyük bir sab›rla beflinci y›lda da bambuya su ve gübre vermeye devam edilir ve nihayet besinci y›l›n sonlar›na do¤ru bambu yeflermeye bafllar ve alt› hafta gibi k›sa bir sürede yaklafl›k 27 metre boyuna ulafl›r. Bambu a¤ac› 27 metre boyuna alt› hafta da m›? Yoksa befl y›lda m› ulaflm›flt›r? Kuskusuz ki befl y›lda. Büyük bir sab›rla ve ›srarla befl y›l süresince, tohum sulan›p gübrelenmeseydi a¤ac›n büyümesinden hatta var olmas›ndan söz edilebilir miydi?

Toplam Kalite Yönetimi felsefesi sadece kurulufllar›m›zda de¤il yaflam›m›zda uygulamam›z gereken bir felsefe, bu felsefenin bir yaflam tarz› olarak benimsenmesi ile hem ülkemizde kalite bilincinin artt›r›lmas› sa¤lanacak, hem de kurulufllar›m›zda uygulad›¤›m›z Toplam Kalite Yönetimi çal›flmalar›m›z› daha verimli hale getirmifl olaca¤›z. TKY felsefesinin yaflam›m›zda uygulamak için paydafllar›m›z›n beklentilerini bilip, onlar›n dengeli mutlulu¤u için yaflam›m›z› planlamal›y›z.

Paydafllar›m›z ailemiz, iflyerimiz, al›flverifl yapt›¤›m›z marketler, ma¤azalar, akrabalar›m›z, bize hizmet veren kifliler ve toplumdan oluflmaktad›r. Kurulufllar›m›zda oldu¤u gibi yaflamda mükemmellik içinde EFQM Mükemmellik Modelini kullanabiliriz.Mükemmellik modeli sadece kurulufllar için mükemmellikte yol gösterici de¤il, yaflamda mükemmellik için de yol göstericidir…!

Liderlik, sadece iflimizde mi liderlik, ifl d›fl›nda da liderlik görevlerimiz var, hepimiz asl›nda lideriz.

Evli iseniz evde liderlik göreviniz var, iflyerinde liderlik göreviniz var, e¤er bir STK kuruluflunda görev yap›yorsan›z orada da liderlik göreviniz var.

Vizyon deyince karmafl›k fleyler akl›n›za gelmesin. Hepimizin hayatta hedefi vard›r, ufku vard›r. 10 y›l sonra ne yapmak istiyorsunuz. Evlenmek, çocuk sahibi olmak, bir yerlerde yeni görevler almak gibi.

Hepimizin asl›nda misyonu var. Yani biz birey olarak niye var›z, Yaflama amac›m›z nedir? E¤er bunlar belirli de¤ilse hayat›m›zda karmafla hiç bitmez..

Yaflam›m›zda çal›flanlara bakarsak, sitede otuyorsak sitemizin güvenlik görevlileri, çocu¤umuz varsa bak›c›s›, yani bize hizmet veren kifliler diyebiliriz. Y›llar önce okudu¤um anlaml› bir hikayeyi sizinle de paylaflmak isterim ; Okuldaki ikinci ay›mda, hocam›z test sorular›n› da¤›tt›. Ben okulun en iyi ö¤rencilerinden biriydim.

Son soruya kadar soluk almadan geldim ve orada çak›ld›m kald›m. Son soru flöyleydi: "Her gün okulu temizleyen hademe kad›n›n ilk ad› nedir?.." Bu herhalde bir çeflit saka olmal›yd›. Kad›n› yerleri silerken hemen her gün görüyordum. Uzun boylu, siyah saçl› bir kad›nd›. 50'lerinde falan olmal›yd›.

Ama ad›n› nereden bilecektim ki!.. Son soruyu yan›ts›z b›rak›p ka¤›d› teslim ettim. Süre biterken bir ö¤renci, son sorunun test sonuçlar›na dahil olup olmad›¤›n› sordu. "Tabii dahil" dedi, hocam›z. "‹fl yaflam›n›z boyunca insanlarla karfl›laflacaks›n›z. Hepsi birbirinden farkl› insanlar. Ama hepsi sizin ilginiz ve dikkatinizi hak eden insanlard›r. Onlara sadece gülümsemeniz ve`Merhaba' demeniz gerekse bile. "Bu dersi hayat›m boyunca unutmad›m. O hademenin ad›n› da, Dorothy idi. ‹flbirlikleri ve kaynaklar dedi¤imizde, kendi yaflam›m›zda da iflbirli¤i içinde oldu¤umuz kifli yada kurumlar var, onlarla iliflkilerimizin yönetilmesi, kaynaklar dedik, evimizde de kaynaklar›n yönetimi var, hepimiz finansal kaynaklar›m›z› yönetiyoruz, fiziksel kaynaklar›m›z var…onlar›n yönetimi var….

Süreçler; iflimiz bir süreç, STK’da görevli isek oradaki faaliyetlerimiz bir süreç, evimizdeki ifllerimiz bir süreç, bu ifllerin içerisinde de baflka süreçlerimiz var… Vizyonumuz, hedeflerimiz do¤rultusunda hepsini etkileflimlerini dikkate alarak, dengeli bir flekilde yönetmemiz gerekiyor. Çocuklar›m›z varsa, müflterilerimiz onlar. Onlar›n memnuniyeti için çal›fl›yoruz. E¤er bir tak›m›n taraftar› isek biz oluyoruz müflteri. Yani hem müflteri, hem çal›flan›z…

Temel performans sonuçlar›m›z; babaysak ailemize iyi bir gelecek haz›rlad›k m›? Vizyonumuz do¤rultusunda de¤erlerimizden taviz vermeden istedi¤imiz hedeflere ulaflt›k m›? Ulaflmak için neler yapmal›y›z? Ailemizi, iflyerimizi, çevremizi, arkadafllar›m›z› yani paydafllar›m›z› dengeli bir flekilde mutlu edebildik mi?

Lütfen birkaç dakikam›z› ay›r›p, EFQM Mükemmellik modeline göre yaflamda kalitemizle ilgili bir özde¤erlendirme yapal›m… Özde¤erlendirmemizi yaparken Radar Puanlama Matrisini kullanmay› unutmayal›m.

Kuvvetli yönlerinizin bol olmas› dile¤iyle…

53

EFQM MÜKEMMELL‹K MODEL‹ E⁄‹T‹M L‹SANSI

KalDer EFQM Mükemmellik Modeli E¤itim Lisans› KalDer’in misyonu gere¤i tüm özel, kamu kurum ve kurulufllar› ile sivil toplum örgütlerinin “dünya çap›nda kalite seviyesine ulaflmalar› ve rekabet güçlerini art›rmalar›” amac›na yönelik olarak haz›rlad›¤› ortamlar içinde “E¤itim Faaliyetleri” önemli bir rol oynamaktad›r.

Bu faaliyetler ile “Toplam Kalite Yönetimi”nin bireylerden en genifl organizasyonlara kadar tüm kesitlerde hissedilmesini, benimsenmesini sa¤lamak ve “kaliteli bir yaflam biçimi oluflturmak” hedeflenmektedir. EFQM Mükemmellik Modeli bu hedef için en etkili ve uygun araç olarak benimsenmifltir.

Türkiye Kalite Derne¤i ülkemizde yürütülen Toplam Kalite Yönetimi’ne yönelik e¤itim hizmetlerinin güvenilirli¤ini art›rmak ve kurulufllara Ulusal Kalite Hareketi ve Özde¤erlendirme süreçlerinde baflvurabilecekleri temel bir kaynak yaratmak amac›yla Avrupa Kalite Yönetimi Vakf› (EFQM) ve KalDer’in e¤itimlerinin verilebilmesi için bir lisans süreci oluflturmufltur.

Bu sistem içinde belirlenmifl kategorilerde e¤itim veren kurum ve kurulufllar›n yeterlili¤i EFQM kriterleri çerçevesinde de¤erlendirilerek, bir liste ile kamuoyuna ve isteyen kurulufllara duyurulmaktad›r.

EFQM’in (Avrupa Kailte Yönetim Vakf›) Türkiye’deki “Ulusal ‹flbirli¤i” orta¤› durumunda olan KalDer, Mükemmellik Modeli e¤itimlerini KalDer/EFQM Ulusal Aç›k E¤itim Lisans› verdi¤i kurulufllarla birlikte gerçeklefltirmektedir. fiu anda sadece Ulusal Aç›k E¤itim Lisans› kapsam›nda EFQM Mükemmellik Modeli E¤itimi Lisans› (U1) ve Kurulufl ‹çi E¤itim Lisans› kapsam›na EFQM Mükemmellik Modeli E¤itimi Lisans› (K1)

54

alan kurulufllar›m›z mevcuttur.

Konuyla ilgili detayl› bilgi almak için Nezahat EREN ile irtibata geçebilirsiniz. ( nezahat.eren@kalder.org )

EFQM Ürünlerinin Kullan›m›

◆ EFQM Mükemmellik Modeli EFQM’in lisansl› ürünüdür ◆ Tüm dokümanlar›n kullan›m hakk› EFQM / KalDer’e aittir ◆ E¤itimlerde kullan›lan dokümanlar›n KalDer’den sa¤lanmas› gereklidir ◆ EFQM ad›na ülkemizdeki ticari haklar›n korunmas› KalDer’in yükümlülü¤ündedir

Lisans Alanlar›n Kazan›mlar›

◆ UKH etkinli¤i içinde yer al›nmas› ve pazardan yararlan›lmas› ◆ Uluslararas› geçerli know-how al›nmas› ◆ Etik ve fikri haklara uygun e¤itim lisans sisteminin içinde yer al›nmas› ◆ Sürekli güncel geliflmelerden haber al›nmas› ◆ Sürece girdi sa¤lama ve yönlendirme imkan› ◆ KalDer logosunu belirli flartlar dahilinde kullanma ◆ KalDer tan›t›m kanallar› içinde yeralmas›

Lisans Sistemi Gereksinimi

◆ UKH’nin h›zl› yay›lmas› için araç ◆ TKY’nin belirli bir disiplin alt›nda uygulanabilmesi ve standartlar›n düflürülmemesi için araç ◆ Hizmetin çok seçenekli bir yap›ya kavuflturularak iyilefltirilmesi (rekabetçi bir yap›ya kavuflturulmas›) Önce Kalite Dergisi MART 2009

Süreç Genel Bilgileri

E¤itim Lisans Türleri

◆ Sadece lisansl› kurumlar bu e¤itimleri verebilecektir ◆ Ulusal Lisanslar Türkiye içinde geçerlidir ◆ Lisans KalDer ve EFQM onayl›d›r ◆ Tüm dokümanlar› KalDer sa¤lamaktad›r ◆ Kurum ve e¤itici ayr› ayr› de¤erlendirilmektedir ◆ Ulusal aç›k e¤itim lisans› için y›ll›k bazda ücret ödenmektedir ◆ Entellektüel Mülkiyet haklar›n›n korunmaktad›r

◆ Ulusal Aç›k E¤itim Lisanslar› ◆ EFQM Mükemmellik Modeli E¤itimi Lisans› (U1) ◆ Özde¤erlendirme E¤itimi lisans› (U2) ◆ Ulusal Kalite Hareketi E¤itimi Lisans› (U3) ◆ Kurulufl ‹çi E¤itim Lisanslar› ◆ EFQM Mükemmellik Modeli E¤itimi Lisans› (K1) ◆ Özde¤erlendirme E¤itimi Lisans› (K2) ◆ Uluslararas› E¤itim Lisanslar›

EFQM Mükemmellik Modeli E¤itimi Lisans› (U1) Alan Kurulufllar›m›z 1-YÖNET‹fi‹M YÖNET‹M DANIfiMANLI⁄I ve T‹C. LTD.

Adres : 8. Gazeteciler B1 Blok Kat. 9 D. 37 Levent, 34335 - ‹STANBUL Tel : (212) 280 2220 Faks : (212) 282 9536 (tlf/fax) E-posta : yonetisim@iyiyonetisim.com Web : http://www.iyiyonetisim.com

3-SEÇK‹N DANIfiMANLIK E⁄‹T‹M VE T‹C. LTD. fiT‹.

Adres : Ataköy 11. k›s›m, Nergiz Blok D : 14, Bak›rköy, 34156 – ‹STANBUL Tel : (212) 559 0190 Faks : (212) 661 3658 E-posta : celal.seckin@superonline.com Web : http://www.seckindanismanlik.com.tr

4-ORSA DANIfiMANLIK

2-KALDEM KAL‹TE DANIfiMANLIK VE ÖZEL E⁄‹T‹M MERKEZ‹

Adres : Aksoy Mahallesi 1743 Sokak No: 14 D.2 Gülgün Apt. Çaml›k-Karfl›yaka / ‹ZM‹R Tel : (232) 368 8379 Faks : (232) 369 2398 E-posta : kalite@kaldem.com Web : http://www.kaldem.com

Adres : fiair Nedim Sok. No:9/12 Afla¤› Ayranc› - ANKARA Tel : (312) 440 05 79 / (555) 455 44 45 Faks : (312) 440 05 79 E-posta : info@orsadan.com Web : http://www.orsadan.com / www.orsadanismanlik.com

5-TVK DANIfiMANLIK LTD. fiT‹.

Adres: Gardenya 7/1, D.64, 42.Ada, Ataflehir-‹stanbul Tel: (216) 455 54 50 / (532) 275 71 43 Faks : (216) 455 54 50 E-posta : tugrulcelebi@superonline.com Web : http://www.tugrulcelebi.com Önce Kalite Dergisi MART 2009

55

YEREL YÖNET‹M

“

Yaflam kalitemizi bire bir etkileyen kurulufllar›n bafl›nda belediyeler gelmektedir.

O zaman belediyelerin iyi yönetilebilmeleri de bizim ilgi ve çal›flma alan›m›za girmektedir.

”

Lütfi H.Ensari

Yönetim kalitesi için oy veriniz Belediye Baflkan›n›z› Seçmek Siyasal Bir ‹fllevi Yerine Getirmek midir?

Gerek KalDer Yönetim Kurulu üyesi gerekse YDD (Yönetim Dan›flmanlar› Derne¤i) Baflkan› olarak neden böyle bir yaz›y› yazma gereksinimi duydu¤um aç›kt›r.

Bizler ülkemizdeki tüm kurum ve kurulufllar›n yönetim kalitelerinin en üst düzeyde yürütülmesini, ülke rekabet gücümüzü en üst düzeye ç›karacak, tüm paydafllar›n›n yaflamlar›n› giderek daha iyi hale getirecek sonuçlar almas›n› istemekte ve çal›flmalar›m›zla bunun oluflmas›na katk› sa¤lamaya, ortam yaratmaya çal›flmaktay›z.

Yaflam kalitemizi bire bir etkiliyen kurulufllar›n bafl›nda belediyeler gelmektedir. O zaman belediyelerin iyi yönetilebilmeleri de bizim ilgi ve çal›flma alan›m›za girmektedir. Dolay›s› ile bu konunun do¤ru de¤erlendirii lebilmesine iliflkin araç ve ortamlar› da sa¤lamak sorumlulu¤umuz kapsam›ndad›r.

Yerel yönetimlerden, paydafllar› olarak bekledi¤imiz sonuçlar›n baflar›lmas›n› istiyorsak belediye baflkanlar›n›n seçimine de al›flageldi¤imizden farkl› bir yaklafl›mla dikkate almam›z gerekmektedir.

K›saca söylemek gerekirse, Belediye Baflkan›n›z› seçmek yaln›zca siyasal bir ifllevi yerine getirmek de¤ildir.

Afla¤›da, önce yerel yönetimler, belediyelerle ve belediye baflkanlar› ile ilgili baz› genel bilgiler (yetkileri sorumluluklar›, görevleri vb) verilmifl; daha sonra da sa¤l›kl›, tarafs›z bir bir seçimin nas›l yap›labilece¤ine yard›mc› bilgi ve araçlar sunulmufltur.

KalDer, Yönetim Kurulu Üyesi YDD Yönetim Dan›flmanlar› Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan›

56

Önce Kalite Dergisi MART 2009

YEREL YÖNET‹MLER/BELED‹YELER Ülkemizde, il özel idaresi, belediye ve köy olmak üzere üç türlü yerel yönetim birimi bulunmaktad›r. ‹l Özel ‹daresi il denilen idari co¤rafyada faaliyet gösteren bir yerel yönetim birimidir. Belediye ve köylerin faaliyetleri, belirli bir yerleflim alan› ile s›n›rl› oldu¤u halde, il özel idaresinin hizmetleri, yerleflim alan› içi ve yerleflim alan› d›fl›, il s›n›rlan içindeki bütün bölgeyi kapsamaktad›r. Bu bak›mdan il özel idaresi, merkezi yönetimle di¤er yerel yönetimler aras›nda, belediyeler ve köylerde veya bunlar aras›nda yerel ortak hizmetler yürüten ara düzey bir yerel yönetim birimi olarak tan›mlanabilir.

Yerel yönetim kurulufllar› içinde en önemlisi belediyedir. Nüfusumuzun yaklafl›k %80’i belediye s›n›rlan içinde yaflamaktad›r Belediyenin, yönetim sistemimiz içinde yaklafl›k 150 y›ll›k bir geçmifli bulunmaktad›r. Belediyeler, ancak yasama organ›n›n aç›kça yetkilendirdi¤i konularda faaliyet gösterirler. Belediyeler kanununda da aç›kça belirtildi¤i gibi temel amaç “belde sakinlerinin mahallî müflterek nitelikteki ihtiyaçlar›n› karfl›lamak amac›yla her türlü faaliyet ve giriflimde bulunmak”t›r

BELED‹YELER‹N GÖREV, YETK‹ VE SORUMLULUKLARI Belediyelerin görev ve sorumluluklar›, ana bafll›klar olarak stratejik planlama, kentsel altyap›n›n yönetimi; çevre ve çevre sa¤l›¤›, acil yard›m, kültür ve sanat, turizm, gençlik ve spor, sosyal hizmetler, ekonomi ve ticaretin gelifltirilmesi, kent bilgi sistemleri yönetimi, ruhsattland›rmas› ve denetim, okul binalar›n›n yap›m, bak›m, onar›Önce Kalite Dergisi MART 2009

m›, sa¤l›k tesisleri açma ve iflletme, kültüür ve tabiat varl›klar›, tarihi doku ve korunmas›, bak›m› ve onar›m› gibi s›ralanabilir Belediye Baflflkan› da belediye yönetiminin bafl› ve yürütme organ›d›r. Baflkan, belediye s›n›rlan içinde yaflayan seçmenler taraf›ndan tek dereceli ve ço¤unluk sistemi ile befl y›ll›k bir süre için seçilmektedir. Belediye baflkan›n›n, meclis üyeleri taraf›ndan de¤il de do¤rudan do¤ruya halk taraf›ndan seçilmesi, ona belediye yönetiminde güçlü bir liderlik konumu kazand›rmaktad›r.

Belediye Baflkan›n›n Görev Yetki ve Sorumluluklar› ise afla¤›da özetlenmifltir: 1. Belediye teflkilat›nn›n en üst amiri olarak onu sevk ve idare etmek, belediye personelini atamak, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak.

2. Belediyeyi stratejik plana uygun olarak yönetmek, belediye idaresinin kurumsal stratejilerini oluflturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, belediye faaaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini haz›rlamak ve uygulamak, izlemek ve de¤erlenddirmek, bunlarla ilgili raporlar› meclise sunmak.

3. Meclis ve encümene baflkanl›k etmek ve bu organlar›n kararlar›n› uygulamaa k.

4. Belde halk›n›n huzur, esenlik, sa¤l›k ve mutlulu¤u için gereken önlemleri almak.

5. Belediye mallaar›n› yönetmek, belediye ve ba¤l› kurulufllar› ile iflletmelerini denetlemek.

6. Bütçeyi uygulamak, beleddiyenin gelir ve alacaklar›n› takip ve tahsil etmek.

7. Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayr›lan ödene¤i kullanmaak, özürlülere yönelik hizmetleri yürütmek ve özürlüler merkezini oluflturmak.

8. Belediyeyi devlet daiirelerinde ve törenlerde, davac› veya daval› olarak da yarg› yerlerinde temsil etmek veya vekil tayyin etmek.

BELED‹YE BAfiKANINIZI SEÇERKEN NELERE D‹KKAT ETMEL‹S‹N‹Z? Yukar›daki aç›klamalar tart›flmas›z göstermektedir ki Belediye Baflkanl›¤› çok önemli bir yönetim görevidir. O zaman yaflamakta oldu¤unuz Büyükflehirde ya da ilçede bu seçimle bir yönetici, ya da ifl yaflam›ndan al›flt›¤›m›z ifadesi ile bir CEO seçmek durumundas›n›z.

57

YEREL YÖNET‹M ‹yi ya da kötü bir yöneticinin hangi kurum ya da kurulufl olursa olsun o kurum ve kuruluflun baflar›s›n›, paydafllar›n›n memnuniyetini sa¤lamakta ne kadar etkili oldu¤u ya da olama›yaca¤› aç›kt›r.

Bu durumda adaylar aras›ndaki seçiminizin, yaln›zca siyasal e¤ilimlerinizle etkilenmemesi gerekmektedir. Adaylar› yan yana koyup, objektif bir k›ss tasa göre de¤erlendirmek, karfl›laflt›rmak durumundas›n›z. Özellikle içinde bulundu¤umuz kriz döneminde bu, her zamankinden daha fazla önem tafl›yor.

Bu objektif k›stas›n temel ö¤eleri neler olabilir?

Nas›l bir ölçek, yaflad›¤›m›z yöredeki seçimlerde, adaylar› böylesi bir karne ile de¤erlendirerek k›yaslamam›za yard›mc› olacakt›r; bu de¤erlendirmeyi yapmam›za yard›mc› olacak bilgileri toplamam›z ve de¤erlendirmemiz; ve karar›m›z› ondan sonra vermemiz gerekecektir.

Bunu yapmad›¤›n n›zda, seçim sonras› olumsuzluklardan flikayet etmeye de hakk›n›z olmayacakt›r.

Bu anlamda yerel seçimlere kat›l›m sadece gidip bir flekilde oyunuzu vermek de¤ildir. Bu kat›l›m›n aktif ve katma de¤er bir kat›l›m olmas› gereklidir.

Afla¤›da belediye baflkan›n›z› seçerken de¤erlendirmede kullanabilece¤iniz bir de¤erlendirme karnesi genel hatlar› ile verilmektedir. Bu sorular› tüm adaylar için sormal› ve puanlamal›s›n›z.

Bu puanlamay› 1=Çok Baflar›s›z, 2=Baflar›s›z, 3=‹dare Eder, 4=Baflar›l›, 5=Çok Baflar›l›(Seçti¤iniz puan› iflaretleyiniz) fleklindeki 5 li bir skala ile yapman›z olas›d›r.

1. Liderlik özellikleri tafl›yor mu? (Birlefltirici, yön ve hedef gösterici, kendi davran›fllar› ile örnek olabilen) 2. Temel amac› ve yönü belirli mi, biliniyor mu? (Vizyonu var m›?) (Neyi baflarmak istiyor? Ne yapmak istiyor?)

3. ‹yi yönetici özellikleri ve yetkinliklerine sahip mi? (‹nsan de¤er veriyor mu, iflbirliklerini, kendi ‹K ihtiyaçlar›n›,, görevlendirmeyi ve performans›n takdirini yetkinliklere dayal›, tarafs›z –objektif- kimseyi kay›rmadan yapabiliyor mu?)

4. Topplumsal ve ekonomik fark›ndal›¤› yüksek düzey de mi? (Kararlar›n toplumsal beklentileri karfl›lamaya uygunlu¤unu, ve kaynak yöneti-

58

minde verimlili¤e özeni öne ç›kard›¤› aç›k m›?)

5. Güvenli¤i sa¤lama ve çevreyi koruma becerisi düzeyi yeterli mi? (Her anlamda kentin güvenli¤ini garanti almak üzere emniyet güçleri dahil uygun iflbirli¤i ve uygulamalar› yönetebiliyor mu; çevre bilinci yüksek mi, kararlar›n› çevre üzerindeki olumlu, olumsuz etkileri kapsaml› bir biçimde dikkate alarak m› al›yor?)

6. Farkl› sosyal, kültürel vb kesimler aras›nda iyi iliflkileri gelifltirmek ve sürdürmekte yetkin mi?

(Yönetti¤i toplumdaki farkl›l›klari iyi yönetebiliyor, uzlaflt›r›c› bir yaklafl›mla, ayr›mcc ›l›k yapmadan olumlu düflünme ortam›n› yaratabiliyor mu?)

7. ‹yi yönetim ilkelerini biliyor ve uyguluyor mu (Eflitlik ve Aidiyet, fieffafl›k, Hesap verilebilirlik Kurallar ve Usullere Uygunluktur. Kat›l›mc›l›k, Duyarl›l›k/ Zaman›nda Karfl›l›k/Yan›t verebilmek, Uzlafl›m Odakl›l›k, Verimlilik ve Etkililik) Haydi kolay gelsin.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

SOSYAL SORUMLULUK

“‹mkans›z Periler”in yazarlar› ö¤rencilerle bulufltu

‹mkans›z periler peri de¤ilmifl

Çevre Okullar› flu ana dek ald›¤› 500 kitapla, 125 k›z ö¤rencinin 1 ayl›k e¤itim masraflar›n› karfl›lad›.

Anadolu’nun çeflitli illerinde okuyamayan ve çocuk yaflta evlendirilen k›z çocuklar›n› okula kazand›rmak için yürütülen “Baba Beni Okula Gönder” kampanyas›na destek için Metro Grup çal›flanlar›n›n yazd›¤› “‹mkans›z Periler” kitab› çocuklarla bulufltu. Çevre Okullar› Türkiye’nin e¤itim ›fl›¤›na katk›da bulunmak amac›yla yeni y›lda “‹mkans›z Periler” adl› kitab› çok say›da kifliye yeni y›l hediyesi olarak göndermifl ve bu anlaml› kampanyaya destek olmufltu. 18 fiubat Çarflamba günü okulda gerçeklefltirilen imza gününde ise “‹mkans›z Periler” kitab›n›n yazarlar› ilk kez bir okulda ö¤rencilerle bir araya geldi.

60

Kimi ö¤renciler gözyafllar›n› tutamad› Milliyet Gazetesi ile Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤i taraf›ndan yürütülen “Baba Beni Okula Gönder” (BBOG) kampanyas›na destek vermek için 10 ayr› ilde, okula gönderilmeyen k›z ö¤rencilerin okuma mücadelesinin anlat›ld›¤› kitap Çevre Okullar› ö¤rencilerinden büyük ilgi gördü.

Etkinlikte ilk olarak “‹mkans›z Periler” k›sa belgeselini izleyen ö¤rencilerden kimi ekranda gördükleri karfl›s›nda gözyafllar›n› tutamad›. Yaklafl›k 250 ö¤rencinin kat›ld›¤› imza gününe ö¤renciler ellerinde kitaplar›yla gelÖnce Kalite Dergisi MART 2009

“ di. Bu tablo karfl›s›nda çok duyguland›¤›n› belirten kitab›n yazarlar›ndan Nurdan Ataolur ise verdikleri destek için tüm ö¤rencilere teflekkür etti. Kitab›n haz›rlanma sürecinde tan›kl›k ettikleri duygu yüklü anlar› ö¤rencilerle paylaflan Nurdan Ataolur, “Sizler çok flansl› ö¤rencilersiniz, ancak pek çok ö¤renci var ki b›rak›n bu koflullarda e¤itim görmeyi bunu hayal bile edemiyor. Sizin bu kitab› alarak hiç tan›mad›¤›n›z yafl›tlar›n›za, arkadafllar›n›za ve onlar›n e¤itim mücadelesine verdi¤iniz destek çok büyük önem tafl›yor” dedi.

Nurdan Ataolur ve kitab›n di¤er yazarlar› Onur Bilir ve Seda Sunat’a e¤itime katk›lar›ndan dolay› plaket verildi. Etkinli¤e Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤i Ka-

“Baba Beni Okula Gönder” kampanyas› kapsam›nda k›sa bir süre önce yay›nlanan “‹mkans›z Periler” kitab›n›n yazarlar› kitaplar›n› ilk kez bir okulda ö¤renciler için imzalad›.

”

d›köy fiubesi ad›na Alev Ocaktar da kat›ld›. Ocaktar, Çevre Okullar› ö¤rencilerinin örnek bir davran›fl sergiledi¤ini belirterek bunun di¤er okullar ve ö¤renciler için de örnek olmas›n› dilediklerini belirtti. Konuflmalar›n ard›ndan ö¤renciler kitaplar›n› yazarlar›na tek tek imzalatt›. Çevre Okullar› ilk etapta 500 kitap alarak kampanyaya destek verdi. Kitaplar›n bir bölümü yeni y›lda pek çok kifliye “yeni y›l hediyesi” olarak gönderildi ve konunun önemine dikkat çekildi. Metro Group Türkiye Temsilcisi Nurdan Tümbek Tekeo¤lu daha önce yapt›¤› aç›klamada, “4 kitap sat›n alarak 1 k›z›m›z›n 1 ayl›k e¤itim masraflar›n› karfl›layabilirsiniz” demiflti. Çevre Okullar› flu ana kadar ald›¤› 500 kitapla 125 k›z ö¤rencinin 1 ayl›k e¤itim masraf›n› karfl›lad›.

SABANCI Vakf› 1 milyon TL da¤›tacak “Kad›n”, “Genç” ve “Engelli” alanlar›nda gelifltirilen projelere toplam 1 milyon TL hibenin tahsis edilece¤i Sabanc› Vakf› Toplumsal Geliflme Hibe Program›na baflvurular sona erdi. Vak›f taraf›ndan yap›lan aç›klamada “Toplumsal Adalet”, “‹stihdam”, “Toplumsal Kat›l›m” ve “Araflt›rma ve Savunuculuk” bafll›klar› aras›ndan en fazla say›da projenin “‹stihdam” ile “Toplumsal Adalet” konular›nda haz›rland›¤› belirtildi.

54 farkl› ilden baflvuru Toplumsal Geliflme Hibe Program›; kad›nlar›n, gençlerin ve engellilerin toplumda eflit f›rsatlara sahip olmalar› ve topluma aktif olarak kat›lmalar›n› destekleyerek toplumsal geliflmeye katk›da bulunmay› amaçl›yor.

2009 y›l›nda verilecek hibeler için Türkiye genelinde 54 farkl› ilden rekor say›da baflvuru yap›ld›. Projelerin ço¤unlu¤u Kad›n, Genç ve Engellilere yönelik “‹stihdam” ve “Toplumsal Adalet” sorunlar›n› ele al›rken, en fazla say›da baflvuru s›ras›yla dernekler, vak›flar ve üniversitelerden geldi.

27 Nisan’da aç›klanacak Hibe program› çerçevesinde al›nan baflvurular önce Sabanc› Vakf› iç kurulu taraf›ndan, sonra ba¤›ms›z uzmanlardan oluflan bir jüri taraf›ndan de¤erlendirilecek. De¤erlendirme süreci Mütevelli Heyeti karar›yla son bulacak ve sonuçlar 27 Nisan 2009 tarihinde aç›klanacak. Hibe almaya hak kazanan projelere 2009 y›l› için toplamda 1 milyon TL hibe tahsis edilecek.

Toplumsal Geliflme Hibe Program› Hakk›nda; Toplumsal Geliflme Hibe Program›; Kad›n, Genç ve Engelli alanlar›nda “Toplumsal Adalet”, “‹stihdam”, “Toplumsal Kat›l›m” veya “Araflt›rma ve Savunuculuk” bafll›klar›nda gelifltirilen projeleri kaps›yor.

Sabanc› Vakf›’n›n projelerden beklentisinin oda¤›n› ise; Kad›n ve Engelli alanlar›na “Gençlik Boyutu”, Genç ve Engelli alanlar›na “Toplumsal Cinsiyet Boyutu”, Kad›n ve Genç alanlar›na ‘Engelli Boyutu” kazand›r›lmas› oluflturuyor.

Ayr›nt›l› bilgi için Sabanc› Vakf› web sitesini ziyaret edebilirsiniz. www.sabancivakfi.org

Önce Kalite Dergisi MART 2009

61

fiUBELER/BURSA

7. Kalite ve Baflar› Sempozyumu (17-18 Nisan 2009/ Bursa)

Yaflam Kalitesi ‹çin De¤er Üretmek Kalite ve Baflar› Sempozyumu; KalDer Bursa fiubesi ile Bursa Sanayicileri ve ‹fl Adamlar› Derne¤i (BUS‹AD) iflbirli¤inde; T.C. Bursa Valili¤i, Uluda¤ Üniversitesi ve AIESEC Bursa fiubesi destekleriyle geleneksel olarak düzenlenmektedir. Zengin ve sürekli yenilenen organizasyon yap›s›yla her y›l kat›l›mc› say›s› artan sempozyuma son olarak 2008 y›l›nda 3 bin 90 kifli kat›ld›.

Toplam Kalite Yönetimi’nin yaflam›n her alan›nda uygulanmas›na yönelik genifl bir düflünce paylafl›m forumu oluflturmak amac›yla 2003 y›l›ndan bu yana her y›l de¤iflik bir tema çerçevesinde düzenlenen Kalite ve Baflar› Sempozyumu’nun 7.’si 17-18 Nisan 2009 tarihlerinde “Yaflam Kalitesi ‹çin De¤er Üretmek” temas› ile Bursa’da kat›l›mc›larla buluflacak.

62

7. Kalite ve Baflar› Sempozyumu; teknolojik devrimler, küreselleflme ve kriz, kal›c› enerji darl›¤›, do¤an›n insan eliyle tahribat›, küresel ›s›nma ve bunlara ba¤l› siyasal ve toplumsal hareketlenmelerle belirlenen bir ard planda, bireylerin ve toplumun yaflam kalitesinin, çal›fl›rken ve ifl d›fl›nda nas›l flekillenece¤i sorusuna ve bunlar›n üretimle iliflkisine ›fl›k tutmaya çal›flacak.

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Sempozyum konuflmac›lar›ndan baz›lar› flöyle: Ümit Boyner: TÜS‹AD Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› ● Dilek Hanif: Modac› ● Bülent Hiçsönmez: Google TR Müdürü ● Belgin Ertam: Microsoft Genel Müdür Yard›mc›s› ● Abbas Güçlü: Yazar-Tv program yap›mc›s› ● Prof. Dr. Attila Aflkar: Koç Üniversitesi Rektörü ● Prof. Dr. Ziya Selçuk MEB Talim ve Terbiye Kurulu Eski Baflkan›, ●

● ● ●

●

● ●

●

Gazi Üniversitesi Ö¤retim Üyesi Oktay Ekinci: Yüksek Mimar Mustafa Y›lmaz: Aksa Genel Müdürü Dr. Lale Aytaman: Türkiye’nin ‹lk Kad›n Valisi, Eski Milletvekili, Yazar Leyla Coflkun: Baflbakanl›k Kad›n›n Statüsü Genel Müdürlü¤ü, Genel Müdür Yard›mc›s› Tülay Altay: TTGV, Bafl Uzman› Hasan Erbil Doyuran: Bursagaz Genel Müdürü ‹rfan Bayrak: Bosch Üretim Direktörü

SEMPOZYUM PROGRAMI 17 Nisan 2009 Cuma

18 Nisan 2009 Cumartesi

09:00 - 10:00

Kay›t

10:00 - 10.30

Aç›l›fl Konuflmalar›

10:30 - 12:30

Ana Oturum :

Küresel Ölçütler ve

Yaflad›¤›m›z Kentin

“Küresel Krizle Yaflamak”

E¤itimin Kalitesi

Ruhu Olarak Mimari

12:30-14:00

Ö¤le Yeme¤i

14:00-15:30

Yaflam Kalitesi ‹çin

Teknoloji ve Çal›flma

Rekabetçilik ve

Yerel Kalk›nma

Bireysel Düzeyde Rekabet

Ortam›n›n Geliflimi

Mükemmellik Modeli

Stratejileri ve ‹flbirlikleri

15:30-16:00

Kahve Aras›

16:00-17:30

Çal›flan Kad›n Gözüyle Yaflamak

Ö¤le Yeme¤i

Kahve Aras› Kurum Organizasyonu ve

“Yaflam Kalitesi ‹çin De¤er Üretmek”

Yenilikçilik Yaklafl›mlar›

Paneli

19:00-22:00

EFQM Üyelik ‹flleri Sorumlusu Paul Gemotes KalDer Bursa fiubesi’ni ziyaret etti 29 Ocak 2009 Perflembe günü EFQM’den (bir önceki ödül yöneticisi) Üye ‹liflkilerinden Sorumlu (Member Engagement Manager) Paul Gemoets ve Celal Seçkin KalDer Bursa fiubesi’ni ziyarete gelerek düzenlenen toplant› ile KalDer Bursa fiubesi’nin çal›flmalar› hakk›nda bilgi ald›.

Paul Gemoets, KalDer Bursa fiube Yönetim Kurulu ve BKÖYK üyele-

Önce Kalite Dergisi MART 2009

Bursa Kalite Ödülü Töreni ri ile ödül süreçleri, mükemmellik aflamalar›, e¤itim ve sa¤l›k alan›nda ortak yap›labilecek k›yaslama çal›flmalar› için Bursa Kalite Büyük Ödülü’nü alan Bursa Anadolu Lisesi Müdür Yard›mc›s› ve BKÖYK Üyesi Yeflim Ö. Ünlü ve Mükemmellikte Kararl›l›k Belgesi ald›ktan sonra 2008 Bursa Kalite Ödül sürecinde ilk defa bir sa¤l›k kuruluflu olarak yer alan Zübeyde Han›m Do¤umevi Baflhekimi fieref Niflanc› ile karfl›l›kl› görüfl al›flveriflinde bulundu. KalDer Bursa fiubesi’nde yap›lan toplant›ya; KalDer Bursa fiubesi Yönetim Kurulu ad›na Emin Direkçi, Gülseren Kundurac›o¤lu, fieref Niflanc›, Tu¤rul Cofcof, BKÖYK ad›na Alptekin Aykaç, Yeflim Ö. Ünlü, Nilüfer Belediyesi’nden Taylan Sulao¤lu, Yi¤it Ba¤dafl ve flube ad›na Genel Sekreter Aykan Kurkur ve flube çal›flanlar› Ebru Yalç›n, Arzu Özel ve Güleser Su kat›ld›.

63

fiUBELER/ANKARA

‹nsan Kaynaklar› Kongresi Ankara’da gerçeklefltirildi

Siyaset, çikolata fabrikas› gibi Kongre, insan kaynaklar› profesyonellerinin ve konuya ilgili duyan tüm kesimlerin Ankara’daki büyük buluflmas› halinde geçti.

KalDer Ankara fiubesi taraf›ndan düzenlenen “‹nsan Kaynaklar› Kongresi” 12 fiubat 2009 tarihinde ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçeklefltirildi. Yaklafl›k 460 kiflilik kat›l›mla gerçeklefltirilen kongrede “Yaflam, Kriz ve ‹nsana Dair” ana temas› ifllendi. Kongrede, insana, krizlerle etkilenen yaflam›na ve ruhuna daha genifl ve farkl› bir bak›fl aç›s›yla bakman›n, insana do¤ru ve yeterli yat›r›mlar yapman›n yollar› ve uygulamalar› paylafl›ld›.

Kongrede “Yaflam, Kriz ve ‹nsana Dair” bafll›kl› bir konuflma yapan Marmara Üniversitesi ‹flletme Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Osman Altu¤, “Türkiye’de siyaset, çikolata fabrikas›na benziyor” dedi.

Altu¤, sözlerine flöyle devam etti: “Demokrasi denen fley, paras› olanlar›n demokrasisidir. Türkiye’de siyaset, çikolata fabrikas›na benziyor. Çikolatalar›n birini k›rm›z›, birini mavi, di¤erini beyaz ambalajlarlar. Siz hangisini al›rsan›z al›n, onlar kazan›r. Vergideki kaliteyi sorgulamak zorunday›z.

Vergide adaleti sa¤layamayan bir ülkede, adalet kelimesini sözlükten kald›rmak laz›m. Vergide adalet, ancak kay›tl› ekonomiyle sa¤lanabilir. Türkiye’de tüketici bilinci geliflmemifl, ekonomik göstergelerinse tümü naylon. Veri taban›nda kalite yoksa rakamlarda da kalite arayamazs›n›z.”

64

Üretimde darbo¤az Üretimde darbo¤azda oldu¤umuza dikkat çeken Altu¤, flunlar› söyledi: “Müteflebbisin önündeki engelleri kald›rmak zorunday›z. ‹stihdam›n üzerindeki vergi, sigorta gibi yüklerde dünya flampiyonuyuz. ‹flsizlik, pimi çekilmifl bombaya benziyor. Ekonominin kanunlar› ac›mas›zd›r. ‹flsizli¤in getirece¤i sonuç, bölünme ve parçalanmad›r. Sistemi yeniden kurgulamak zorunday›z. Bu yeniden kurgulamay› ise halk yapacakt›r.”

‹nsana Dair Stratejiler Kongrenin “‹nsana Dair Stratejiler” bafll›kl› ikinci paneli ise dünya çap›ndaki baflar›l› uygulamalar›yla Ulusal Kalite Ödülü’nü alm›fl üç büyük kuruluflun genel müdürlerinin paylafl›mlar›na sahne oldu. Türk Traktör’ün ‹nsan Kaynaklar› Kalite Sistemleri ve Kurumsal ‹letiflim Müdürü Haluk Gümüflderelio¤lu’nun panel baflkanl›¤›nda Aksa Akrilik, Bilim ‹laç ve Borusan Lojistik’in Genel Müdürleri insan kaynaklar› stratejilerini kat›l›mc›lara aktard›lar. Kriz döneminde insan kaynaklar›ndaki de¤iflimin ve yönetimin çal›flanlara bak›fl›n›n ne yönde olmas› gerekti¤i ve çal›flanlar›n nas›l yönetimin

Önce Kalite Dergisi MART 2009

stratejik bir orta¤› olabilece¤i sorular› cevapland›r›ld›.

En büyük strateji çal›flana güvenmek Borusan Lojistik’in Genel Müdürü Kaan Gürgenç, çal›flanlar›na çok güvendiklerini belirtti. Kurum içinde limitsiz içki servisi yapan bir bar oldu¤unu ve bu bar›n faaliyete geçirilmesi konusunda çekinceler yafland›¤›n› aktaran Gürgenç, çal›flanlar›n›n onlar› hiçbir zaman mahcup etmedi¤ini ve bu güvene lay›k olabilmek için daha özenli davrand›klar›n› aktard›.

Mutlu yaflamak, mutlu çal›flmak Kongre, tempoyu ve motivasyonu zirveye tafl›yacak iki konuflmac› ile sona erdi. ‹maj ve ‹letiflim Dan›flman› Özlem Çak›r, 21. yüzy›lda en

önemli kiflisel imaj dinami¤i olan tutkudan bahsetti. Tutkunun kiflinin kariyerine etkilerini kat›l›mc›lar ile paylafl›ld›.

Dubai as›ll› Dr. Ala Elcircevi, kiflilerin içlerinde tafl›d›klar› enerjiyi fark etmelerine yard›mc› olacak paylafl›mlarda bulundu ve bu enerjiyi harekete geçirerek baflar›ya ulaflmalar›nda itici bir güç olan “Ç›¤l›¤›n Gücü”nden bahsetti.

fiUBELER/BURSA

“ISO 9001:2008 Revizyonunun Getirdi¤i Yenilikler” semineri KalDer Bursa fiubesi taraf›ndan ISO 9001:2008 Revizyonunun Getirdi¤i Yenilikler ile ilgili 22 Ocak 2009 tarihinde e¤itim gerçeklefltirildi. E¤itim aç›l›fl›nda konuflan KalDer Bursa fiubesi Genel Sekreteri Aykan Kurkur, KalDer Bursa fiubesi 2009/1. yar› e¤itim program› hakk›nda kat›l›mc›lara bilgi verdi.

Ard›ndan ISO 9001:2008 Revizyon e¤itiminde; flu konular hakk›nda bilgiler verildi: • Standarttan ç›kart›lan maddeler ve ilave edilen maddeler • Belgeli kurulufllar›n yapmas› gerekenler • ‹lk defa belge alacak kurulufllar›n durumu • Belgelendirme kurulufllar›n›n uygulamas› gereken kurallar • Mevcut belgelerin geçerlili¤i • ‹lgili di¤er standartlar›n durumu

Önce Kalite Dergisi MART 2009

• OHSAS 18001 geçifl entegrasyonu • ISO 14001 geçifl entegrasyonu • Kalite mühendisli¤i entegrasyonu Revizyon sonucunda kurumlar›n güncellemeleri yapabilmeleri için yaklafl›k 1 senede geçifl sürecinin tamamlanaca¤› belirtildi.

65

Abone Hizmetleri

ÖNCE KAL‹TE Abone Fiyatlar› (Bireysel Abonelik) (Adet-Y›l) Abonelik Fiyat› ........................................ : 70.- TL

(Adet-Y›l) KalDer Üyeleri ............................................ : 60.- TL

Abone Fiyatlar› (Toplu Abonelik) (Adet-Y›l) Ayn› iflyerinde 10 kifli ............................. : 50.- TL

Ayn› iflyerinde 20 kifli ................................. : 40.- TL

Fiyatlara KDV dahildir.

Abonelik Bilgileri Ad› Soyad› Kurulufl Ad› Faaliyet Alan› Dergi Teslim Adresi Telefon (ev) Fatura Adresi Vergi Dairesi

: ................................................................................................................................................................ : ................................................................................................................................................................ : ................................................................................................................................................................ : ................................................................................................................................................................ : ................................................................................................................................................................ : .............................................. Telefon (ifl) : ........................................... Faks:...................................... : ................................................................................................................................................................ : ................................................................. Vergi No : .............................................................................

ÖDEME B‹LG‹LER‹ Havale gönderiyorum.

Garanti Bankas› Suadiye fiubesi Hesap Numaras› 1299686 (Garanti Bankas› Suadiye fiubesi 1299686 No’lu hesaba toplam bedeli ödedikten sonra 0 216 518 42 86’ya fakslay›n) Banka, havale ücreti talep edebilir.

Toplam bedeli kredi kart›mdan çekin.

Visa Kart Sahibinin Ad› Soyad› Kart No Geçerlilik Tarihi

Mastercard : ......................................................................................................................................................................... : ......................................................................................................................................................................... : .............................................. Güvenlik No: ................................... Tarih : .........................................

‹mza : .........................................................................................................................................................................

Abone Bedeli ile ilgili dekont ve formlar›n dernek merkezimize fakslanmas› ya da postalanmas› yeterli olacakt›r.

Abonelik sistemi, abone olunan tarihten itibaren 1 y›ld›r.

Centrum ‹fl Merkezi Ayd›nevler Sanayi Cad. No:3 Küçükyal› 34854 ‹stanbul Tel. : +90 (216) 518 42 84 PBX Faks: +90 (216) 518 42 86

Reklam Tarifesi: Arka kapak Ön kapak içi Arka kapak içi Tercihli Tercihli çift sayfa(4-5, 6-7, 8-9) 3. Sa sayfa ‹ç sayfalar

Tek Frekans 6.000 TL 5.500 TL 4.000 TL 2.000 TL 3.600 TL 3.000 TL 1.200 TL

3 Frekans 5.500 5.000 3.500 1.800 3.300 2.500 1.050

6 Frekans 4.500 TL 4.000 TL 3.000 TL 1.500 TL 2.800 TL 2.200 TL 900 TL

12 Frekans 3.000 TL 2.500 TL 2.000 TL 1.000 TL 1.800 TL 1.400 TL 600 TL

Tema sponsorlu¤u: 6 say› için(Birim Fiyat).............................4 sayfa: 2.000 TL 8 sayfa: 3.500 TL (Fiyatlara %18 KDV eklenecektir)

66

Önce Kalite Dergisi MART 2009