Περιοδικό "Στα Χρώματα του Διαβήτη" τεύχος 37 by Karta Diaviti

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 37

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2021

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

Ζητήστε το συστήμα CONTOUR®CARE από τον φαρμακοποιό σας σήμερα

Λίγα λόγια. . Φίλοι και φίλες μου αγαπημένες,

Αρχίζοντας αυτήν τη μικρή συζήτηση μαζί σας, έρχεται στο μυαλό μου η σκέψη «πόσο γρήγορα περνάει ο καιρός». Δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό αυτό-σαφώς υπάρχουν και οι δύο όψεις του νομίσματος-όμως, αυτό που ξέρω σίγουρα είναι ότι δεν χρειάζεται να πηγαίνουμε κόντρα στο χρόνο… να του γελάμε, να τον καλοπιάνουμε και πού και πού να διαφωνούμε μαζί του, γιατί έτσι κάνουν οι καλοί φίλοι. Άφησέ τον ελεύθερο, μην τον πιέζεις, ακολούθα τον κι εκείνος ξέρει τι πρέπει να κάνει. Και με αυτό το σκεπτικό και ύστερα από 1,5 χρόνo και κάτι (λόγω κορωνοϊού), να που ήρθε ο καιρός και ξαναταξιδέψαμε σε 7 πανέμορφα νησιά της Ελλάδας μας: Πάτμο, Φούρνους, Δονούσα, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κίμωλο και Μήλο. Σαλπάραμε στις 18 Σεπτεμβρίου και η τελευταία μας άγκυρα έπεσε στις 23 Σεπτεμβρίου. Παρέα με τους γιατρούς μας, το νοσηλευτικό προσωπικό μας, τον καπετάνιο μας, όλους όσοι συνέβαλαν στη δράση αυτή, καθώς και την αγάπη μας για αυτό που κάνουμε, ενημερώσαμε, εξετάσαμε, συμβουλεύσαμε, μιλήσαμε και γελάσαμε με όλους τους και τις συμπατριώτισσές μας. Πάντα πρέπει να βρίσκουμε μέσα στα «μελανά» σημεία της ζωής λίγο φως να μας θυμίζει ότι δεν το βάζουμε κάτω, έστω και αν ο χρόνος διαφωνεί μαζί μας. Αγκαλιαστείτε, λοιπόν, από τους ώμους, σα να χορεύετε συρτάκι, εναρμονίστε τα βήματά σας κι ένα δυνατό «ΩΠΑ» σαν του Ζορμπά, να βγει από την ψυχή σας!

Με αγάπη Αναστασία Καφούση

στα χρωματα του διαβήτη

37 x

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2021

χρωματα

στα

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.meodigotodiaviti.gr

του διαβήτη

Ιδιοκτησία ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διευθύντρια Σύνταξης Νεκταρία Καρακώστα

Υπεύθυνοι Διαφήμισης Αναστασία Καφούση Ελένη Νικολάου

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Εκτύπωση Λυχνία Α.Ε.

Εκδότης "ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ" Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@kartadiaviti.gr

ISSN: 2241- 3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στο τηλέφωνο: 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993). 4 στα χρωματα του διαβήτη

Επιστημονικοί Συνεργάτες Δρ. Θάνος Ε. Ασκητής, Ψυχίατρος – Σεξολόγος, Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC, Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας Τηλ. 210 77 89 890, e-mail: institute@askitis.gr Χριστίνα Βάσσου, Ψυχολόγος Υγείας, ΜSc, PhDc Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα Ευγενία Γιάννου, Ποδολόγος, Εξειδίκευση στο Διαβητικό Πόδι, Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού, Διαβητολογικό Τμήμα Τζάνειο Γ.Ν.Πειραιά. Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General Χολαργού. Καθηγήτρια Ποδολογίας Σιβιτανιδείου Σχολής Ίλια Θεοτοκά, Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Αιγινήτειο

Νοσοκομείο Ελένη Α. Κανδαράκη, MD, PhD, MRCP (UK), Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος, τ. Λέκτορας Ιατρικής Σχολής, Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, Ιδιωτικό Ιατρείο Ελ.Βενιζέλου 6, Ν. Ψυχικό 210-6778333, Τμήμα Ενδοκρινολογίας & Διαβήτη Ομίλου ΥΓΕΙΑ Αρεζίνα Καστή, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, PhDc Ιατρικής Σχολής Αθήνας, Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής Διατροφής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ΑΤΤΙΚΟΝ Νίκη Κατσίκη, MSc PhD MD FRSPH, Ειδική παθολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης Αντώνιος Λέπουρας, MD, Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής – Διαβητολογικής Κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General Μαρία Μελετιάδου, Προϊσταμένη ΜΕΠΚ «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γ.Ν.Π, MSc© Director/ Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor Immediate Life Support (ILS) ERC Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης, Παθολόγος – Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Διαβητολογικού – Καρδιομεταβολικού Κέντρου Metropolitan Hospital Δρ. Ελένη Παπαγιαννίδου, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας, www.rebalance.gr Αθανασιά Κ. Παπαζαφειροπούλου, Επιμελήτρια Α’, PhD, MSc στη Βιοστατιστική, Α΄ Παθολογικό Τμήμα και Διαβητολογικό Κέντρο, Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά Δρ. Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος ΚεφαλήςΤραχήλου, Επιστημονική Συνεργάτης Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ, https:// www.pataridou.gr/ Ιωάννα Τσιαούση, MD Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Msc exeΜΒΑ E&B Athens, Medical Director Τμήματος Εμβολίων ΒΙΑΝΕΞ ΑΕ/Sanofi Pasteur Ευάγγελος Φουστέρης, M.D., Ph.D., Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Διευθυντής MEDOC Αρχοντούλα Φράγκου, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια της Παθολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Α. «Η Ελπίς»

Συνεντεύξεις Αθανάσιος Χριστοφορίδης, Παιδο-Διαβητολόγος, Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Α.Π.Θ., Α' Παιδιατρική Κλινική – Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Ειδικοί Συνεργάτες Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας

Editorial της σύνταξης

Στη διάρκεια του πρώτου lockdown γίναμε όλοι αθλητές του 6. Ήταν ο κωδικός που έπρεπε να στείλουμε για να βγούμε από το σπίτι για σωματική άσκηση. Ήταν η διέξοδος που είχαμε από την κλεισούρα και την απομόνωση. Ακόμη κι αν το 6 ισοδυναμούσε με έναν μικρό περίπατο, είχε σημαντικά οφέλη.

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας

Η επιστροφή στην καθημερινότητα δείχνει ότι η ωραία αυτή συνήθεια που αποκτήσαμε με τις καραντίνες δεν διατηρήθηκε και έχει αισθητά ατονήσει. Κι όμως, νεώτερες μελέτες δείχνουν πως η άσκηση είναι σημαντική για την καρδιαγγειακή μας υγεία και πως μπορεί να μας ωφελήσει ακόμη και αν δεν συνοδεύεται από ανάλογη μείωση στο σωματικό μας βάρος. Η άσκηση είναι αυτή που μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία, ακόμη κι αν δεν χαθούν κιλά λένε τώρα οι ειδικοί. Από τη σκληρή "κατηγοριοποίηση" με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος, φαίνεται να κερδίζει διαρκώς έδαφος η προσέγγιση "fat but fit", που σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να είναι μεταβολικά υγιής χάρη στην άσκηση κι ας είναι τα κιλά του "τσιμπημένα". Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η αύξηση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας και η βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής κατάστασης μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου για καρδιακά νοσήματα και καρδιαγγειακή θνητότητα, ακόμη και χωρίς την απώλεια βάρους. Άλλωστε πολλοί άνθρωποι χάνουν κιλά, λίγοι όμως καταφέρνουν να διατηρήσουν αυτήν την απώλεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμη περισσότεροι, παρά τις συνεχείς προσπάθειες, δεν καταφέρνουν ποτέ να φτάσουν τον στόχο της απώλειας κιλών. Ωστόσο, και το φαινόμενο γιο-γιο, η διακύμανση δηλαδή στα κιλά, δεν είναι άμοιρο συνεπειών για την υγεία. Μετα-αναλύσεις υποδεικνύουν ότι συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλες τις αιτίες. Μετά από όλη αυτή την περιπέτεια που άλλαξε τη ζωή και την καθημερινότητα όπως τη γνωρίζαμε, ας κρατήσουμε τα (όποια) θετικά. Η άσκηση είναι αδιαμφισβήτητα ένα από αυτά.

στα χρωματα του διαβήτη

Index περιεχόμενα

10 ΚΕΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μπορεί να βοηθήσει με το διαβήτη;

ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Πώς θα τις προλάβουμε;

52 ΚΑΡΔΙΟ – ΝΕΦΡΟ –

ΗΠΑΤΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (CKL SYNDROME) Το «νέο» Μεταβολικό Σύνδρομο

14 ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ

56 ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ

18 Αφιέρωμα: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ

62 ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ

Η αξία του σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ΠΑΝΔΗΜΙΑ COVID-19

20 ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

Μια πανδημία που ήλθε για να μείνει...

22 INTERNET BASED VACCINES

To μέλλον των εμβολίων, σήμερα

26 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΓΧΟΥΣ COVID-19 Ένα αναδυόμενο σύνδρομο

30 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ &

COVID- 19 Η συνάντηση δύο πανδημιών

36 6

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ για τη νόσο του σακχαρώδους διαβήτη η

38 DIGITAL ΚΑΜΠΑΝΙΑ 40 Αφιέρωμα: 14 Νοέμβριου

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

42 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ Αν όχι τώρα, πότε;

δεδομένα στο Διαβήτη

46 ΜΙΚΡΟΑΓΓΕΙΑΚΕΣ &

44 EASD 2021: Όλα τα τελευταία

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1 ή ΤΥΠΟΥ 2. Υπάρχουν διαφορές; Πώς επιδρούν στην εμφάνιση και στη διαχείριση του διαβήτη;

66 ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙΔΑ

Μπορεί να μας προστατεύσει από το διαβήτη;

70 Ο ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΣ ΠΝΕΥΜΩΝ 74 ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ ΚΑΙ Ο

ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ

78 ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Αφορά έως και 8 στις 10 γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη

82 ΟΥΡΙΚΟ ΟΞΥ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ 86 Συνάντηση με τον Αθανάσιο Χριστοφορίδη

Παιδο-Διαβητολόγος, Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Α.Π.Θ., Α΄ Παιδιατρική Κλινική – Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

92 ΚΟΜΠΟΥΤΣΑ (KOMBUCHA)

Τι είναι και ποια τα οφέλη της;

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφει η:

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Γ.Ν. Ασκληπιείο Βούλας

ΚΕΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Μπορεί να βοηθήσει με το διαβήτη; Η αναζήτηση της βέλτιστης διατροφής για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 έχει προκαλέσει πολλές αντιπαραθέσεις και συζητήσεις, με αποτέλεσμα τη σύγχυση και την αβεβαιότητα τόσο μεταξύ των ατόμων με διαβήτη όσο και μεταξύ των επαγγελματιών υγείας.

στα χρωματα του διαβήτη

Τα τρέχοντα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν πως οι πολύ χαμηλών υδατανθράκων κετογονικές δίαιτες, είναι πολύ αποτελεσματικές στην επίτευξη δύο πολύ σημαντικών στόχων στον έλεγχο του διαβήτη: 1) στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και 2) στη μείωση του βάρους.

πους, που παράγει μια πηγή ενέργειας γνωστή ως κετόνες. Αυτό που κάνει μια δίαιτα κετογονική δεν είναι η υψηλή πρόσληψη λίπους, αλλά ο αυστηρός περιορισμός των υδατανθράκων.

Πώς λειτουργεί μια κετογονική δίαιτα; Σε μια κετογονική διατροφή, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα διατηρούνται σε χαμηλά αλλά υγιή επίπεδα, ενθαρρύνοντας το σώμα να διασπά το λίπος.

Τι είναι η κετογονική δίαιτα; Η κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες, στην οποία τρώμε λιγότερο από 30 γραμμάρια υδατανθράκων την ημέρα. Αυτό ενθαρρύνει το σώμα να πάρει την ενέργειά του από την καύση σωματικού λί-

Η διαδικασία διάσπασης ή «καύσης» του σωματικού λίπους είναι γνωστή ως κέτωση.

υδατανθρακεσ

ΝΕΡΟ

ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

ΛΙΠΑΡΑ

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η δίαιτα βοηθά στην καύση του σωματικού λίπους και ως εκ τούτου έχει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα για όσους θέλουν να χάσουν βάρος, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με προδιαβήτη ή εκείνων που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Πώς να ακολουθήσετε μια κετογονική δίαιτα; Με βάση το ότι οι υδατάνθρακες είναι το μακροθρεπτικό συστατικό που αυξάνει περισσότερο τη γλυκόζη στο αίμα, πρωταρχικός στόχος μιας κετογονικής δίαιτας είναι να διατηρήσει την κατανάλωση χαμηλότερη από αυτή μιας παραδοσιακής δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων.

Οφέλη από μια κετογονική δίαιτα Τα σώματα κετόνης που παράγονται από την καύση του λίπους ως καύσιμο έχουν ισχυρή επίδραση στην απώλεια βάρους, βοηθούν στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και μειώνουν την εξάρτηση των ανθρώπων από τα φάρμακα για το διαβήτη. Η δίαιτα συμβάλλει επίσης σε: ò Μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. ò Μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων. ò Αύξηση των επιπέδων της καλής HDL χοληστε-

ρόλης. ò Βελτίωση της πνευματικής απόδοσης.

Παρενέργειες μίας κετογονικής δίαιτας Με κάθε αλλαγή στη διατροφή έρχεται μία περίοδος προσαρμογής. Σε μια κετογονική δίαιτα, η προσαρμογή είναι σημαντική, καθώς το σώμα πρέπει να αλλάξει την πηγή καυσίμου από τη γλυκόζη στο λίπος. Όταν συμβαίνει αυτό, δεν είναι ασυνήθιστο να βιώσετε μια συλλογή παρενεργειών που ονομάζεται «κετο-γρίπη». Αυτό, συνήθως, εξαφανίζεται μέσα σε περίπου τέσσερις εβδομάδες.

στα χρωματα του διαβήτη

P u b l i

Κέτωση vs διαβητικής κετοξέωσης (ΔΚ) Η διαβητική κετοξέωση (ΔΚ) συμβαίνει όταν κάποιος με διαβήτη τύπου 1 ή διαβήτη τύπου 2, δεν μπορεί να παράξει καθόλου ινσουλίνη και αυξάνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα οι κετόνες, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ υψηλά και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η κετοπροσαρμογή, αντιθέτως, είναι μία φυσιολογική μεταβολική κατάσταση, που επιτυγχάνεται μέσω της σημαντικής μείωσης των υδατανθράκων, όπου το σώμα «μαθαίνει» από την εναπόθεση στη γλυκόζη, ως κύρια πηγή ενέργειας, να στηρίζεται στις κετόνες και στην καύση του λίπους. Η κετογονική δίαιτα που προτείνω εμπίπτει στα μεσογειακά πρότυπα και βασίζεται σε τρόφιμα, όπως κρέας, ψάρι, ξηρούς καρπούς, λαχανικά και ελαιόλαδο, γιατί αυτά τα τρόφιμα προάγουν έναν υγιή μεταβολισμό.

Στο μεγαλύτερο κεφαλοχώρι του Πηλίου, τη Ζαγορά, ιδρύθηκε το 1916 ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου. Το 1986, 70 χρόνια μετά την ίδρυση του Συνεταιρισμού, εκπονήθηκε το εμπορικό σήμα «ZAGORIN», που έδωσε ταυτότητα στα προϊόντα, με τα μήλα να αποτελούν την αιχμή του δόρατος της παραγωγής. Παράλληλα καλλιεργούνται κάστανα, αχλάδια, ακτινίδια και κεράσια. Τα μήλα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, φλαβονοειδή και φυτικές ίνες. Επιπλέον, η βιταμίνη C, οι βιταμίνες του συμπλέγματος B, η βιταμίνη A και το β- καροτένιο, η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη Κ, το κάλιο που περιέχονται στο μήλο, συμβάλουν στην καλή λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος, στη βελτίωση της αντιοξειδωτικής και αντιθρομβωτικής του ικανότητας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο, ότι το μήλο συστήνεται από τη συντριπτική πλειοψηφία των παιδιάτρων, ως η πρώτη στερεά τροφή που εισάγεται στο διαιτολόγιο των βρεφών. Παράλληλα, τα μήλα, έχουν κατά μέσο όρο 80 θερμίδες και περίπου 84% νερό, συνεπώς η κατανάλωσή τους συμβάλλει σε μια ισορροπημένη διατροφή, απαραίτητη για ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Όλα τα προϊόντα του Συνεταιρισμού καλλιεργούνται αποκλειστικά με τη μέθοδο της ολοκληρωμένης διαχείρισης παραγωγής, ακολουθούνται σύγχρονα πρότυπα πιστοποίησης όπως το AGRO 2, το GLOBALG.A.P./G.R.A.S.P., το ISO 22000 και επιφέρουν αυτοκόλλητο γνησιότητας με το εμπορικό σήμα.

Κεντρικά γραφεία: Ζαγορά Πήλιο Τ.Κ. 37001 Τηλ: 24260 22517, Fax: 24260 22950, web: zagorin.gr ZagorinApple

Ζagorin Apple

Zagorin Apple

zagorinapple

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΤΣΙΑΟΥΣΗ ΙΩΑΝΝΑ, MD Γυναικολόγος – Μαιευτήρας Msc exeΜΒΑ E&B Athens Medical Director Τμήματος Εμβολίων ΒΙΑΝΕΞ ΑΕ/Sanofi Pasteur

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΝΤΙΓΡΙΠΙΚΟΣ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ Η αξία του σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη Ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός των ομάδων αυξημένου κινδύνου, αποτελεί βασική προτεραιότητα για την πρόληψη της γρίπης, από όλες τις Αρχές Υγείας & επιστημονικές εταιρείες, παγκοσμίως. Η γρίπη αποτελεί ένα εξαιρετικά επικίνδυνο νόσημα, καθώς μπορεί να συνοδευθεί από εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών, αυξημένες εισαγωγές σε νοσοκομεία, εισαγωγών στη ΜΕΘ, μέχρι και αυξημένη θνησιμότητα. Ιστορικά, τα επιδημιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι η γρίπη μπορεί να επιβαρύνει το σύστημα Δημόσιας Υγείας. Την αντιγριπική περίοδο 2020/21 βέβαια, παρατηρήθηκε κάθετη πτώση της επιβάρυνσης της γρίπης. Αυτό οφείλεται τόσο στα μέτρα ατομικής προστασίας, κοινωνικής απομόνωσης αλλά και στην

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ≥65 ΕΤΩΝ ΤΟ 73,5% ΦΕΡΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ 1η ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ & 3η ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΩΝ! ___________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. https://data.oecd.org/healthcare/influenza-vaccination-rates.htm. 2. ERF Collaboration, NEJM. 2011 Mar 3;364(9):829-41. 3. Muller LM, et al. Clin Infect Dis. 2005 Aug 1;41(3) :281-8. 4. Meier CR Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2000;19:834-42. 5. Bouter KP Diabetes Res Clin Pract 1991;12:61-8. 6. Allard R Diabetes Care 2010;33:1491-3. 7. https://www.gov.uk/government/ publications/influenza-the-green-book-chapter-19 (p5). 8. Diepersloot RJA Diabetes Care 1990, 13: 876-88. 9. Smith AS Diabetes Care 2000; 23:95-10, 10. CDC. Flu and people with diabetes. https://www.cdc.gov/flu/diabetes/index.htm.

στα χρωματα του διαβήτη

υψηλή εμβολιαστική κάλυψη που καταγράφηκε. Στην Ελλάδα η εμβολιαστική κάλυψη της γρίπης έφτασε στα άτομα ≥65 ετών το 73,5% φέρνοντας την χώρα μας 1η στην Ευρώπη & 3η στον κόσμο, στη συγκεκριμένη κατηγορία εμβολιασμών! Αυτή η επιτυχία, ιδιαίτερα στο περιβάλλον πανδημίας COVID19, απέτρεψε την περαιτέρω επιβάρυνση της Δημόσιας Υγείας από τη γρίπη, βοήθησε στη διαθεσιμότητα ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, εξοπλισμού, για υποστήριξη ασθενών Covid-19, απέτρεψε συννοσηρότητα γρίπης/κορωνοϊού, που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη στις ευπαθείς ομάδες, ενώ βοήθησε στη διάγνωση του COVID – μη σύγχυση διάγνωσης γρίπης & COVID. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει τον ετήσιο αντιγριπικό εμβολιασμό των ατόμων ≥60 ετών και όλων των ατόμων ανεξαρτήτου ηλικίας, που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες δηλ. άτομα με συνοδά νοσήματα, όπως ΧΑΠ, καρδιαγγειακές νόσους και σακχαρώδης διαβήτης. Για τα άτομα αυτά δίνεται ιδιαίτερη έμφαση, καθώς τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι κινδυνεύουν περισσότερο από την εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών. Γνωρίζουμε πλέον, ότι οι ασθενείς με διαβήτη (τύπου Ι και ΙΙ) έχουν: ò 3πλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν θανατηφόρες επιπλοκές μετά τη νόσηση από γρί-

πη, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. ò 6πλάσια πιθανότητα να νοσηλευθούν, εντός επιδημιών γρίπης. ò Δυσκολία στον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα κατά τη νόσηση από γρίπη

καθώς αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα, ενώ η νόσηση μπορεί επίσης να μειώσει την όρεξη, οδηγώντας σε χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Επίσης, οι ασθενείς με διαβήτη είναι 3-6 φορές πιθανότερο να νοσηλευτούν κατά τη διάρκεια επιδημιών γρίπης, είτε λόγω απορρύθμισης της ίδιας της νόσου του διαβήτη, είτε λόγω εμφάνισης επιπλοκών. Ειδικότερα για τους ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ που νόσησαν από γρίπη, κατά την περίοδο 2 εβδομάδων πριν και 4 εβδομάδων μετά τη διάγνωση, αντιμετώπισαν: ò 75% περισσότερα μη φυσιολογικά γλυκαιμικά συμβάντα. ò 57% περισσότερες αυξήσεις στην πνευμονία σε σύγκριση με άτομα χωρίς διαβήτη. ò 8 φορές περισσότερη ισχαιμική καρδιοπάθεια σε σύγκριση με άτομα χωρίς διαβήτη.

Ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός αποτελεί το πλέον αποτελεσματικό όπλο στην πρόληψη της γρίπης και συστήνεται από σειρά Διεθνών Οργανισμών (WHO, CDC, ECDC, International Diabetes Federation, American Diabetes Association). Επίσης, συστήνεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και αποζημιώνεται πλήρως για όλα τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, ενώ πολλές επιστημονικές εταιρείες τον έχουν εντάξει στις κατευθυντήριες οδηγίες τους.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ COVID-19 ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ & ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Δεν προστατεύoυν μόνο εσάς, αλλά και εκείνους που δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Δεν φοβόμαστε, εμβολιαζόμαστε! Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.eody.gov.gr https://www.who.int/campaigns/world-immunization-week

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας

ΚΟΡΩΝΟΪΌΣ

Μια πανδημία που ήλθε για να μείνει… Toν προσεχή Δεκέμβριο συμπληρώνουμε δύο χρόνια από τότε που ακούσαμε για πρώτη φορά τον όρο Sars-CoV-2 και όχι μόνο δεν έχουμε αφήσει πίσω την πανδημία που ήλθε να ανατρέψει την καθημερινότητα όλου του πλανήτη, την ίδια τη ζωή όπως τη γνωρίζαμε μέχρι τότε, αλλά όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει να μας απασχολεί ακόμη και όταν θα τον έχουμε αφήσει πίσω μας… Γιατί; Γιατί πέρα από τα εκατομμύρια των θανάτων και τα δεκάδες εκατομμύρια των κρουσμάτων, αναμένεται να αφήσει πίσω του ένα τσουνάμι νοσηρότητας. Η νέα νοσολογική οντότητα που έλαβε το όνομα post COVID syndrome ή αλλιώς long COVID είναι αυτή που πλέον απασχολεί πολύ τους επιστήμονες, κυρίως γιατί αφορά σε μεγάλο ποσοστό όχι μόνο εκείνους που νόσησαν βαριά (που θα ήταν και το αναμενόμενο), αλλά τους ασυμπτωματικούς ασθενείς. To Post COVID σύνδρομο έχει εκδηλώσεις τόσο στο αναπνευστικό όσο και στο νευρικό σύστημα και αφορά περίπου έναν στους τρεις ασθενείς που έχουν νοσήσει. Στο αναπνευστικό, μπορεί να εκδηλωθεί με δύσπνοια, βήχα ή άλλα συμπτώματα που επιμένουν για μήνες μετά τη νόσηση. Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών η νόσηση μπορεί να προκαλέσει βαθιές εκπτώσεις στο αναπνευστικό σύστημα που μπορούν να καταλήξουν σε παθολογικές αλλοιώσεις ενδεικτικές ίνωσης. Ζάλη και ημικρανίες, δυσανεξία στην άσκηση και κόπωση, εγκεφαλικά επεισό-

στα χρωματα του διαβήτη

δια και επιληπτικές διαταραχές, σύγχυση, εγκεφαλοπάθεια, σύνδρομο Guillain-Barre, μυαλγίες, μυοπάθεια, νευροπάθεια, εύκολη κόπωση, μυϊκή αδυναμία, διαταραχές ύπνου, διαταραχές στην όσφρηση και στη γεύση, εκπτώσεις στη γνωσιακή λειτουργία, επώδυνα σύνδρομα, brain fog (δυσκολία συγκέντρωσης) και μειωμένη απόδοση, τόσο στη σωματική όσο και στην πνευματική εργασία, κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή και μετατραυματικό στρες είναι κάποια από τα σημαντικότερα συμπτώματα του μετά τον κορωνοϊό συνδρόμου.

Εμβολιασμός Στο μέτωπο του εμβολιασμού, στη χώρα μας έχουμε πλέον περάσει στη σύσταση χορήγηση της τρίτης δόσης για τις ηλικίες άνω των 50 ετών και για τις ευπαθείς ομάδες κάθε ηλικίας, ενώ το ποσοστό των εμβολιασμένων δεν έχει φτάσει το πολυπόθητο 7080% που είχαμε βάλει ως στόχο. Τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, το εμβολιαστικό ποσοστό στη χώρα μας ανέρχετο σε 58,7%. Και μπορεί η παγκόσμια, επιδημιολογική εικόνα να μας δείχνει πλέον ότι μέσω του εμβολιασμού, η ένταση της επιδημίας είναι ελεγχόμενη και η πίεση στα συστήματα υγείας είναι περισσότερο διαχειρίσιμη, ωστόσο, δεν είναι ώρα για εφησυχασμό. Είναι ώρα για να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα, ιδίως όσο ο καιρός ψυχραίνει, τα παράθυρα κλείνουν και ο συγχρωτισμός μεγαλώνει…

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΦΡΑΓΚΟΥ Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Διευθύντρια της Παθολογικής Κλινικής του Γ.Ν.Α. «Η Ελπίς»

INTERNET BASED VACCINES To μέλλον των εμβολίων, σήμερα...

Το 1900, το προσδόκιμο ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 47,3 έτη. Λοιμώδη νοσήματα, όπως η πνευμονία, η γρίπη, η φυματίωση, η διφθερίτιδα, η ευλογιά, ο κοκκύτης, η ιλαρά και ο τυφοειδής πυρετός ήταν οι κυριότερες αιτίες θνησιμότητας. Ο εμβολιασμός, σε συνδυασμό με βελτιωμένες πρακτικές για την υγιεινή και τα αντιβιοτικά, έχουν διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο τον τελευταίο αιώνα στην εξάλειψη του μεγαλύτερου μέρους της θνησιμότητας από τα λοιμώδη και στην παράταση του προσδόκιμου ζωής στα 78,7 έτη (R.Rappuoli et al. Vaccines, new opportunities for a new society, 2014).

στα χρωματα του διαβήτη

Συνθετικά εμβόλια Σήμερα διανύουμε τον αιώνα των πλήρως συνθετικών εμβολίων, χρησιμοποιώντας γονιδιωματικές πληροφορίες. Όπως αναφέρει ο μεγαλύτερος ιολόγος του αιώνα μας Rappuoli στο PNAS, «Vaccinology in the post−COVID-19 era», 2021: " Ήταν στις 31 Μαρτίου 2013, Κυριακή του Πάσχα, όταν ο ΠΟΥ ειδοποιήθηκε για ένα νέο δυνητικά πανδημικό ιό της γρίπης των πτηνών, τον H7N9, για τον οποίο ο κόσμος δεν ήταν προετοιμασμένος. Η εμπειρία από τις προηγούμενες πανδημίες είχε δείξει ότι τα εμβόλια δεν είχαν διατεθεί έγκαιρα για να αποτρέψουν την πανδημία." Τη Δευτέρα 1 Απριλίου 2013, οι επιστήμονες στη Καλιφόρνια, είχαν πρόσβαση στην αλληλουχία των γονιδίων της αιμοσυγκολλητίνης και της νευραμινιδάσης, που δημοσιεύτηκε από το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και τα συνέθεσαν άμεσα, χωρίς να χρησιμοποιηθούν κυτταροκαλλιέργειες.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Τα συνθετικά γονίδια απεστάλησαν κατά τη διάρκεια της νύχτας στη Μασαχουσέτη, όπου οι επιστήμονες της Novartis Vaccines δημιούργησαν, σε μόλις 5 ημέρες, ένα γονιδίωμα συνθετικού ιού γρίπης, έτοιμο για την παρασκευή εμβολίων. Επιπλέον, παρήγαγαν ένα εμβόλιο RNA έτοιμο για ανοσοποίηση σε ζώα στο χρόνο ρεκόρ της μίας εβδομάδας. Ευτυχώς, ο ιός της γρίπης H7N9, δεν έτυχε αποτελεσματικής μετάδοσης μεταξύ των ανθρώπων και παρόλο που προκάλεσε μερικές εκατοντάδες περιπτώσεις κατά τα επόμενα χρόνια, δεν προκάλεσε πανδημία, Το πρώτο εμβόλιο που αναφέρεταισεστην Ιστορία της Ια-πρακτικές για την περιορίζοντας τη χρήση αυτών των εμβολίων μόνο σε κλιμόττο: Ο εμβολιασμός, συνδυασμό με βελτιωμένες υγιεινή και είναι το εμβόλιο τα αντιβιοτικά,τρικής, έχουν διαδραματίσει ουσιαστικό κατά ρόλο τον τελευταίο αιώνα στηνδοκιμές. νικές ευλογιάς, αποτέλεσεαπό τα λοιμώδη και στην εξάλειψη του της μεγαλύτερου μέρουςπου της θνησιμότητας Για πρώτη φορά, όμως, ένα πλήρως συνθετικό ιικό εμεπαναστατική ανακάλυψη παράταση του προσδόκιμου ζωής στα 78,7 έτη. τον βόλιο αναπτύχθηκε με in vitro σύνθεση γονιδίων, χρησι18ον αιώνα και οδήγησε στην πλήρη εξάλειψή της. μοποιώντας τη γονιδιωματική αλληλουχία που είχε τηλεκαπέλο: INTERNET BASED VACCINES μεταφερθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, με την ταχύτητα Τίτλος: To μέλλον των εμβολίων, σήμερα Η φωτογραφία αυτή δείχνει του φωτός μέσω του διαδικτύου. Αυτή η διαδικασία έχει δύο αγόρια, ηλικίας 13 ετών. τη φιλοδοξία να αλλάξει για πάντα τον παλιό τρόπο παραΤο ένα στα δεξιά εμβολιάστηΤο 1900, το προσδόκιμο ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 47,3 έτη.σκευής Λοιμώδη εμβολίων για τους ιούς. κε για ευλογιά στη βρεφική νοσήματα, όπωςηλικία, η πνευμονία, γρίπη,όχι. η φυματίωση, το ηάλλο Και ταη διφθερίτιδα, η ευλογιά, ο κοκκύτης, η ιλαρά και μολύνθηκαν ο τυφοειδής πυρετός ήταντην οι κυριότερες αιτίες θνησιμότητας. δύο από Internet-based vaccines Ο εμβολιασμός,ίδια σε συνδυασμό με βελτιωμένες πρακτικές για την υγιεινή και τα πηγή, την ίδια ημέρα. Χρησιμοποιούμε τον όρο “Internet-based vaccines”, αντιβιοτικά, Σημειώστε, έχουν διαδραματίσει ρόλο στα τον τελευταίο αιώνα στην ότιουσιαστικό ενώ το ένα δηλαδή αριστεράμέρους είναιτηςστο πλήρωςαπό τα λοιμώδη και εξάλειψη του μεγαλύτερου θνησιμότητας στην “εμβόλια που βασίζονται στο διαδίκτυο” για να στάδιο, δεύ- et al. Vaccines, παράταση τουφλυκταινώδες προσδόκιμου ζωής στα 78,7 έτητο(R.Rappuoli new περιγράψουμε αυτόν τον νέο τρόπο παρασκευής τους. στα δεξιά έχει μόνο δύο opportunities τερο for a new society, 2014). Χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο, μοιραζόμαστε τις γονιεφελκίδες. Το πρώτο εμβόλιο που αναφέρεται στην Ιστορία της Ιατρικής, είναι το διωματικές εμβόλιο κατά πληροφορίες, χωρίς την ανάγκη μεταφοράς, ον της ευλογιάς, πουΗαποτέλεσε επαναστατική ανακάλυψη τον 18 αιώνα και οδήγησε φωτογραφία ανήκει πρόσβασης και ανάπτυξης του πραγματικού ιού. στην πλήρη εξάλειψή της. στον δρ. Allan Warner και Το μέλλον στην παρασκευή εμβολίων, που άρχισε χρονολογείται στις αρχές το 2013 με το εμβόλιο έναντι του μηνιγγιτιδοκόκκου Β της δεκαετίας του 1900. (BEXSERO), συνεχίζεται σήμερα με τα εμβόλια για τον COVID-19 και υπόσχεται στο μέλλον εξατομικευμένα εμβόλια για νοσήματα, όπως ο διαβήτης. Mπορεί η πανδημία να έφερε το μέλλον των εμβολίων πιο γρήγορα στην καθημερινότητά μας, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι στερούνται ασφαλείας. Είναι αποτελεσματικά και ασφαλή και αναμένεται να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία εμβολίων που θα αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις στο μέλλον, όπως τη μικροβιακή αντοχή, τις χρόνιες λοιμώξεις και τον καρκίνο.

στα χρωματα του διαβήτη

CMY

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΙΛΙΑ ΘΕΟΤΟΚΑ Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Αιγινήτειο Νοσοκομείο

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΓΧΟΥΣ COVID-19

Ένα αναδυόμενο σύνδρομο Οι ψυχολογικές συνέπειες της πανδημίας είναι γεγονός. Όλοι γνωρίζουμε, ειδικοί και μη, ανθρώπους που επιβαρύνθηκαν ψυχολογικά, είτε σε ήπιο είτε σε πιο σοβαρό βαθμό. Αρκετοί βαρέθηκαν, βίωσαν έντονη μοναξιά, απομακρύνθηκαν από σχέσεις, έχασαν αγαπημένους ανθρώπους, νόσησαν, φοβήθηκαν ότι θα νοσήσουν, περιόρισαν σημαντικές δραστηριότητες, ένιωσαν έλλειψη ελευθερίας.

στα χρωματα του διαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Σημαντική μερίδα των συνανθρώπων μας βίωσε σοβαρότερα ψυχολογικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, γενικευμένη αγχώδη διαταραχή και διαταραχές ύπνου. Επίσης, σημειώθηκαν σε σημαντικό βαθμό, αύξηση των εξαρτήσεων του αλκοόλ, της κοκαΐνης και ασφαλώς, της εξάρτησης από το διαδίκτυο.

ριότητα, ανησυχία και αγωνία ως προς πιθανές απειλές. Το άτομο που παρουσιάζει αυτήν τη διαταραχή, εμφανίζει ανικανότητα να αφήσει το σπίτι, επειδή φοβάται τον κορωνοϊό, τσεκάρει συχνά τα πιθανά συμπτώματα του ιού, παρότι δεν έχει βρεθεί σε συνωστισμό και παίρνει όλα τα μέτρα προφύλαξης. Παράλληλα, αποφεύγει συστηματικά άτομα και κοινωνικές επαφές. Τα άτομα αυτά τείνουν να βιώνουν έντονο μετατραυματικό άγχος, γενικευμένο stress, άγχος για θέματα υγείας και γενικότερη μειωμένη ποιότητα ζωής. Τα πιθανά αίτια του άγχους, που συνδέεται με τον Covid-19, σχετίζονται με την απομόνωση που βίωσε η κοινωνία, το φόβο της πανδημίας και την αβεβαιότητα που αυτή συνεπάγεται.

Παράλληλα, η πανδημία αύξησε την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και τη μετατραυματική διαταραχή άγχους. Χαρακτηριστικά, πολλά άτομα ανέφεραν ότι η πανδημία ενέτεινε τα ήδη υπάρχοντα ψυχολογικά τους προβλήματα. Ο περιορισμός «άνωθεν», η στέρηση της ελευθερίας, η επιβολή συγκεκριμένων τρόπων μετακίνησης και το social distancing δημιούργησαν ένα αίσθημα ψυχικής συμφόρησης, ψυχικής «ασφυξίας» και μη εκτόνωσης.

Επίσης, η νεφελώδης εικόνα που είχε η επιστημονική κοινότητα ως προς τη γνώση της για τον ιό και τη θεραπευτική αντιμετώπισή του, η πολύωρη έκθεση στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στα social media, όπως και τα fake news, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της διαταραχής άγχους Covid-19. Άτομα με έντονα νευρωτικά χαρακτηριστικά είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν αυτό το σύνδρομο, όπως επίσης και άτομα με προϋπάρχουσα ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Για τους παραπάνω λόγους, οι ειδικοί, κατηγοροποιώντας τα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος, λόγω του Covid-19, κατέγραψαν το COVID-19 anxiety syndrome, τη “Διαταραχή άγχους Covid-19”.

Τα άτομα με τάση υποχονδριακών συμπεριφορών και αρρωστοφοβία, όπως και τα άτομα που νιώθουν ιδιαίτερα ευάλωτα σε καταστάσεις αβεβαιότητας, έχουν επίσης μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτό το σύνδρομο.

Τι ακριβώς αφορά αυτή η διαταραχή;

Αντίθετα, τα εξωστρεφή, χαρούμενα και πιο «ανοιχτά» άτομα έχουν λιγότερες πιθανότητες να το εμφανίσουν.

Αποφυγή δραστηριοτήτων λόγω φόβου για τον Covid, αύξηση ιδεοψυχαναγκαστικών συμπεριφορών, π.χ. ως προς την καθα-

Το θέμα, ασφαλώς, είναι να μην «κολλάμε» στους φόβους μας και να μπορούμε να «απαγκιστρωθούμε» από αυτούς.

στα χρωματα του διαβήτη

MARMED

Τι μπορούμε να κάνουμε; Σίγουρα, η ενίσχυση των ανθρωπίνων σχέσεων, η ικανότητα να μπορούμε να μιλάμε και να μοιραζόμαστε τα συναισθήματά μας, η προσπάθεια να κρατάμε τους δικούς μας ανθρώπους κοντά μας, παίζει καθοριστικό ρόλο στην άμβλυνση της ανησυχίας, στην ανακούφιση από δυσάρεστες σκέψεις και αγωνίες και στην ικανοποίηση που μπορούμε να πάρουμε από τη ζωή- ακόμα και σε δύσκολες καταστάσεις. Γιατί, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ζωή αξίζει και αξίζει να την διεκδικούμε ακόμα και στις δύσκολες στιγμές. Απαιτείται λοιπόν και επιβάλλεται να περάσουμε στην «επόμενη ημέρα», όπου η αισιοδοξία, η πίστη στον εαυτό και η άντληση υπομονής από πηγές προσωπικής μας τροφοδότησης είναι προαπαιτούμενα. Η πανδημία μας έδειξε ότι οι άνθρωποι είμαστε όλοι μεταξύ μας σε μία στενή αλληλεξάρτηση. Όπως έλεγε και ο Αϊνστάιν: “Το πέταγμα μίας πεταλούδας στην Κίνα μπορεί να φέρει πλημμύρες στον Αμαζόνιο”. Αυτό είναι, λοιπόν, σημαντικό: να μην ξεχνάμε, σε όλες τις περιόδους και τις εκφάνσεις της ζωής μας, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει πανδημία ή κάποια άλλη σοβαρή κρίση, ότι οι άνθρωποι εξαρτώμεθα ο ένας από τον άλλον και ανάλογα με τις συμπεριφορές μας μπορούμε να μετακινήσουμε τις κοινωνίες σε ωφέλιμες ή βλαπτικές ατραπούς.

ΜΑΡΜΕΛΑΔΑ ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΟ

ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΟ: ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ By DIVINAFARM R&D Τηλ: 6974441185 Χωρίς ζάχαρη Με Στέβια 85 θερμίδες/100γρ www.fragosyka.gr

ΔΡΑΣΕΙΣ Αντιδιαβητική δράση για τον διαβήτη τύπου 2. Tο φραγκόσυκο μειώνει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα των διαβητικών, αφενός με την αύξηση παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας, αφετέρου με την μείωση της απορρόφησης του σακχάρου από το έντερο λόγω των φυτικών ινών που περιέχει.1,2 Αντιχοληστερινική δράση. Μειώνει την ολική χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, την LDL χοληστερόλη (χαμηλής πυκνότητας λιπο-πρωτεΐνη), γεγονός ιδιαίτερης σημασίας για όσους πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο και μεταβολικό σύνδρομο (syndrome X) που προκαλεί εκατομμύρια καρδιοαγγειακές επιπλοκές και προώρους θανάτους.3,4 Αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση. Προστατεύει το ανοσοποιητικό σύστημα έναντι του οξειδωτικού στρες, εξουδετερώνοντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου που μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα και τα όργανα προκαλώντας οξειδωτική βλάβη στις πρωτεΐνες, τις μεμβράνες, το ενδοθήλιο των αγγείων και τα γονίδια.5 Φραγκόσυκο και αδυνάτισμα. Μελέτες έχουν δείξει την απώλεια βάρους λόγω της δέσμευσης του λίπους από τις φυτικές ίνες του φραγκόσυκου.6 _________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Opuntia spp.: Characterization and Benefits in Chronic Diseases. Oxid Med Cell Longev 2017. 2. Crop Ecology, Cultivation and Uses of Cactus Pear. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO/UN) 2017. 3. The effects -of Prickly Pear fruit and cladode (Opuntia spp.) consumption on blood lipids: A systematic review Complement Ther Med 2020. 4. Prickly Pear Cactus: Health Benefits, Uses, Side Effects.www.rxlist.com 2019. 5. Antioxidant and Antimicrobial Properties of Semi-Processed Frozen Prickly Pear Juice as Affected by Cultivar and Harvest Time Foods 2020. 6. Effects of Cactus Fiber on the Excretion of Dietary Fat in Healthy Subjects: A Double Blind, Randomized, PlaceboControlled, Crossover Clinical Investigation. Curr Ther Res Clin Exp. 2014.

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΕΛΕΝΗ Α. ΚΑΝΔΑΡΑΚΗ MD, PHD, MRCP (UK) Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος τ. Λέκτορας Ιατρικής Σχολής, Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου

ΔΙΑΒΗΤΗΣ & COVID- 19

Η συνάντηση δύο πανδημιών Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας, ο αδένας που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή της ορμόνης ινσουλίνης, δεν παράγει αρκετή από αυτή ή όταν το σώμα δε μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την ινσουλίνη ή και τα δύο, με αποτέλεσμα την αύξηση του σακχάρου (της γλυκόζης) στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Υπάρχουν διάφοροι τύποι σακχαρώδη διαβήτη, με κυριότερους τους τύπους 1 και 2. Ο ενδοκρινολόγος είναι ο κατάλληλος ειδικός να συμβουλεύσει για κάθε τύπο της νόσου.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Ο ΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΑ ΥΠΟ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΒΑΛΕΙ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΣΩΜΑ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΓΚΡΕΑΤΟΣ, ΠΡΟΚΑΛΩΝΤΑΣ ΑΙΦΝΙΔΙΑ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ, ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΒΗΤΗ.

Τα ποσοστά των ατόμων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη αυξάνονται παγκοσμίως με ταχύτατο ρυθμό. Ειδικά για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η Διεθνής Συνομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation) το 2019 μετρά 453 εκατομμύρια, ενώ έως το 2045 αναμένεται να ξεπεράσουν τα 700 εκατομμύρια! Από την άλλη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μετρά έως σήμερα 200 εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα και πάνω από 4 εκατομμύρια θανάτους από τον ιό Covid-19, που λαμβάνει διαστάσεις πανδημίας και επηρεάζοντας τις ζωές όλων μας.

στα χρωματα του διαβήτη

Ωστόσο, τα άτομα που βρίσκονται σε προδιαβητικό στάδιο ή πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, φαίνεται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, διότι είναι πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις και επιπλοκές. Οι διαβητικοί ασθενείς έχουν επηρεασμένο αμυντικό σύστημα, ενώ συχνά εμφανίζουν επιπλοκές, όπως καρδιοπάθεια και νεφροπάθεια, με αποτέλεσμα να κατατάσσονται στις ευπαθείς ομάδες της πανδημίας, κινδυνεύοντας να νοσήσουν βαρύτερα από τον ιό Covid-19. Μάλιστα, ο ιός είναι ακόμα υπό διερεύνηση και φαίνεται πως μπορεί να προσβάλει ποικιλία συστημάτων στο ανθρώπινο σώμα, συμπεριλαμβανομένου του παγκρέατος, προκαλώντας αιφνίδια ανεπάρκεια σε ινσουλίνη, μια νέα επικίνδυνη μορφή διαβήτη. Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 είναι συνήθως νεαρότερης ηλικίας και νοσούν ηπιότερα σε σχέση με εκείνους του τύπου 2, εντούτοις ο απορρυθμισμένος σακχαρώδης διαβήτης κάθε τύπου είναι παράγοντας βαρύτερης νόσησης από τον ιό. Η λοίμωξη από τον Covid-19 επηρεάζει τα επίπεδα της γλυκόζης στους ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ενώ η απορρύθμιση της γλυκόζης επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα αντιμετώπισης της λοίμωξης, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο για τους ασθενείς με διαβήτη. Ένας άλλος ύπουλος εχθρός που σταδιακά διογκώνεται λόγω της παρατεταμένης διάρκειας των περιοριστικών μέτρων, είναι η αύξηση

του σωματικού βάρους. Οι μειωμένες δυνατότητες οργανωμένης άσκησης, αλλά και η αυξημένη πρόσληψη τροφής εξαιτίας του εγκλεισμού, της απομόνωσης, της αρνητικής ψυχολογίας και της εργασίας από το σπίτι, έχουν συμβάλει στα αυξημένα ποσοστά παχυσαρκίας κατά την πανδημία του Covid-19. Η παχυσαρκία αποτελεί από μόνη της ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για βαρύτερη νόσηση από τον ιό, ενώ έχει άμεση συσχέτιση με την αύξηση της επίπτωσης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, παγκοσμίως. Επομένως, στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη η διατήρηση ικανοποιητικού σωματικού βάρους και συστηματικής άσκησης, είναι καθοριστικά για τη διατήρηση καλής ρύθμισης του σακχάρου. Συμπερασματικά, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη είναι σημαντικό να τηρούν όλες τις προϋποθέσεις που συμβάλλουν στη διατήρηση καλής υγείας, όπως η τακτική ιατρική παρακολούθηση, τα μέτρα ατομικής προστασίας, ο εμβολιασμός, η ενδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή, η υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με καθημερινή σωματική άσκηση, ακόμη και εντός της οικίας. Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη βρίσκονται ανάμεσα στις συμπληγάδες δύο πανδημιών, διότι είναι πιο ευάλωτα τόσο στην περίπτωση που νοσήσουν από τον ιό, όσο και κατά την διάρκεια εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων!

στα χρωματα του διαβήτη

Χ Ρ Ω Μ ΑΤ Ι Σ Τ Ε Σ ...ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

6ημεΕκστρατεία Oδηγό το

Διαβήτη 2021 Πρόληψη, Εκπαίδευση και Ενημέρωση κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη ΠΑΤΜΟΣ ΦΟΥΡΝΟΙ ΔΟΝΟΥΣΑ ΣΧΟΙΝΟΥΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΚΙΜΩΛΟΣ ΚΑΙ ΜΗΛΟΣ www.meodigotodiaviti.gr

kartadiaviti

στα χρωματα του διαβήτη

meodigotodiaviti

channel/meodigotodiaviti

ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΘΕΤΙΚΑ | ΤΡΩΩ ΥΓΙΕΙΝΑ | ΑΘΛΟΥΜΑΙ ΣΥΧΝΑ

Η 6η Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης και Ευαισθητοποίησης

«Με Οδηγό το Διαβήτη 2021» ταξίδεψε σε νησιά του Αιγαίου

Με στάσεις σε 7 λιμάνια ολοκληρώθηκε ένα ακόμη συναρπαστικό ταξίδι πρόληψης από το ιστιοπλοϊκό της ΑΜΚΕ "Mε Οδηγό το Διαβήτη", ένα ταξίδι ζωής και προσφοράς με αποδέκτες τους νησιώτες της χώρας μας. Λίγο πριν τα "φώτα" της καλοκαιρινής σεζόν σβήσουν και οι άνθρωποι αυτοί μείνουν πίσω ξεχασμένοι να φυλάνε "Θερμοπύλες" μέχρι το επόμενο καλοκαίρι, μια ομάδα εκλεκτών επιστημόνων έριξε άγκυρα σε Πάτμο, Φούρνους, Δονούσα, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κίμωλο και Μήλο, εξετάζοντας 800 άτομα και ενημερώνοντας ακόμη περισσότερους για τον διαβήτη και τον εμβολιασμό. Η ανάγκη μεγάλη και φάνηκε από τις ουρές που σχημάτιζαν οι κάτοικοι που ήθελαν να εξεταστούν. Πρωτεργάτης της προσπάθειας υπήρξε ο Αντώνης Λέπουρας, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General, ο οποίος έλαβε μέρος στο ταξίδι για 5η χρονιά, με στόχο όπως λέει και ο ίδιος την προσφορά βοήθειας σε "ανθρώπους ξεχασμένους από τη γραφειοκρατία μιας Ελλάδας που όσο πολύ και αν μας πληγώνει, την αγαπάμε με πάθος. Περήφανα γηρατειά, με δύσκολο και ανασφαλή χειμώνα, συχνά αποκλεισμένα από τον καιρό, αλλά και από πολλές υπηρεσίες του σύγχρονου πολιτισμού". "Τεράστια η κούραση, μα η χαρά της προσφοράς και η ανταπόδοση της αγάπης από ανθρώπους που φυλάνε Θερμοπύλες ακόμη μεγαλύτερη", τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Λέπουρας. Κατά τη διάρκεια των προληπτικών εξετάσεων που πραγματοποιήθηκαν, εντοπίστηκαν 30 αδιάγνωστα περιστατικά διαβήτη, γεγονός που επιβεβαίωσε για ακόμη μια φορά στην πράξη τον σκοπό και τη χρησιμότητα αυτής της αποστολής. Η Πνευμονολόγος –Εντατικολόγος, τ. επιμελήτρια Γ.Ν.Ν.Θ.Α. "Η Σωτηρία" Δήμητρα Παπαδρινοπούλου, στο πλαίσιο του προληπτικού πνευμονολογικού ελέγχου που πραγματοποιήθηκε στα νησιά (που περιλάμβανε ιστορικό, οξυμετρία, φυσική εξέταση, σπιρομέτρηση), εντόπισε ανθρώπους με αναπνευστικά προβλήματα, οι οποίοι δεν ανέφεραν συμπτώματα. Η ποδολόγος, επιστημονική συνεργάτης Γ.Ν.Α. Λαϊκό, Ιωάννα Τζανάκη, αντιμετώπισε τρία σοβαρά περιστατικά διαβητικού ποδιού, ενώ με θλίψη διαπίστωσε το κενό ενημέρωσης που υπάρχει στους κατοίκους των περιοχών αυτών για τους κανόνες πρόληψης του διαβήτη. Διαπίστωσε επίσης ότι πολλοί αγνοούν πως μια από τις πιο σοβαρές επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη είναι στα κάτω άκρα, αλλά και την άγνοια για τον ρόλο του ποδολόγου. "Διέκρινα ασθενείς με έλκη να με κοιτούν με απόγνωση και φόβο, ζητώντας τη βοήθειά μου, προκειμένου να μην είναι πλέον αργά", εξομολογείται η κ. Τζανάκη. Πολύτιμοι συνοδοιπόροι σε όλη αυτή τη διαδρομή ήταν η Ευαγγελία Τσαπατσάρη, Κοινωνιολόγος-Σύμβουλος Ψυχικής υγείας, Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων, Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΕΔΔΥΠΠΥ, αλλά και ο Χρυσός Ολυμπιονίκης μας Ιωάννης Μελισσανίδης, ο οποίος με τη θετική του ενέργεια διέδωσε ιδανικά το μήνυμα της άσκησης και της υγιεινής διατροφής. Ήταν το 6ο ταξίδι πρόληψης και ευαισθητοποίησης της ΑΜΚΕ "Με Οδηγό το Διαβήτη", που από το 2014 μέχρι σήμερα έχει καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της νησιωτικής χώρας και ένα μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας, έχει εξετάσει σχεδόν 51.000 άτομα και έχει εντοπίσει 430 αδιάγνωστα περιστατικά διαβήτη. Μια εκστρατεία ζωής, γιατί η πρόληψη σώζει ζωές. Το σημαντικό αυτό ταξίδι ζωής δεν θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα χωρίς τη χορηγία των εταιρειών NOVO NORDISK και PFIZER, αλλά και την υποστήριξη των: INTERAMERICAN, METROPOLITAN GENERAL, ΕΜΒΙΟ -ΗΛΙΑΣ ΓΑΤΟΣ, ASCENSIA και BLUE STAR FERRIES.

στα χρωματα του διαβήτη

Χ Ρ Ω Μ ΑΤ Ι Σ Τ Ε Σ ...ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

Το Diabetes

CHALLENGE project

... είναι εδώ ξανά! #metrisoukiesy

Η διαδικτυακή καμπάνια "Μετρήσου κι εσύ" επιστρέφει και ταξιδεύει και στην ομογένεια. Celebrities από τον χώρο της τέχνης και αθλητισμού, γίνονται για μια ακόμη χρονιά πρεσβευτές του μηνύματος της πρόληψης του διαβήτη, συμμετέχοντας στην καμπάνια Diabetes Challenge Project με σύνθημα τη φράση "Μετρήσουν κι εσύ". Η φετινή καμπάνια θα ταξιδέψει και στο εξωτερικό για να ευαισθητοποιήσει και τους Έλληνες της ομογένειας. Ήδη, η ελληνική πρεσβεία στη Γερμανία έχει αγκαλιάσει την καμπάνια και έχει δεσμευτεί να διαδώσει τα μηνύματά της μέσα από τα δικά της social media, αλλά και μέσω των προξενείων μας, σε όλη τη γερμανική επικράτεια.

Εσύ, δεν θα μετρηθείς; #metrisoukiesy 38 στα χρωματα του διαβήτη x

ΕΠΊΣΗΜΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ

210 6520062

www.meodigotodiaviti.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

ACCESS TO SELF-MONITORING

463

εκατοµµύρια άνθρωποι ζουν µε το διαβήτη

Η παρακολούθηση της γλυκόζης στο αίµα είναι θεµελιώδης για τη φροντίδα του διαβήτη. Πολλά άτοµα µε διαβήτη δεν έχουν πρόσβαση στον εξοπλισµό και τα εφόδια που χρειάζονται.

ΑΝ ΟΧΙ ΤΩΡΑ, ΠΟΤΕ; Εµπλουτίστε τις γνώσεις σας για το διαβήτη στο: www.worlddiabetesday.org #IfNotNowWhen

ΜΊΛΑ για το Διαβήτη σου

Μπορείς να τον ρυθμίσεις

Επισκεφθείτε σήμερα το www.diabetestalks.gr

463

εκατομμύρια

Στην Ελλάδα ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει το

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε όλο τον κόσμο.1

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη στην Ευρώπη.1

του γενικού πληθυσμού της χώρας.2

11,6%

Βιβλιογραφία: 1. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 9th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation, 2019. 2. Touloumi G, et al. High prevalence of cardiovascular risk factors in adults living in Greece: the EMENO National Health Examination Survey. BMC Public Health 2020; 20(1):1665. Μια πρωτοβουλία της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Το παρόν κείμενο και το περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας επιμελήθηκε το ιατρικό τμήμα της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. και απευθύνεται αποκλειστικά στο Ελληνικό και Κυπριακό κοινό. Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας. Για οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, σας παρακαλούμε να απευθυνθείτε στον ιατρό σας. Οι απόψεις και δηλώσεις ασθενών, ιατρών και άλλων ατόμων αντικατοπτρίζουν προσωπικές απόψεις και δεν αποτελούν ιατρικές οδηγίες ή κατευθύνσεις. Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Αλ. Παναγούλη 80 & Αγ. Τριάδας 65 • 153 43, Αγία Παρασκευή Τηλ.: 210 60 71 600 • http://www.novonordisk.gr • http://www.novonordisk.com

GR21CD00007

Ο ιστότοπος www.diabetestalks.gr δημιουργήθηκε ώστε να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, τα αίτια εμφάνισης, τις συννοσηρότητες και τις επιπτώσεις της νόσου, καθώς και τις επίκαιρες θεραπευτικές οδηγίες, αλλά και την σύγχρονη τεχνολογία, είτε στα συστήματα καταγραφής της γλυκόζης, είτε στα συστήματα χορήγησης διάφορων φαρμακευτικών επιλογών. Έχει, επίσης, σκοπό να αναδείξει τις φωνές και τις απόψεις των ανθρώπων που ζουν με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, σε όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΑΝ ΟΧΙ ΤΩΡΑ, ΠΟΤΕ;

Πρόσβαση και ισότητα. Είναι οι έννοιες που η πανδημία ήλθε να αναδείξει όσο ποτέ άλλοτε, καθώς οι διεθνείς οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αντιλαμβάνονται και με κάθε ευκαιρία τονίζουν πως η πανδημία δεν πρόκειται να τελειώσει, αν δεν αποκτήσουν όλοι πρόσβαση στα εμβόλια, επαναλαμβάνοντας το μήνυμα ότι "δεν θα είμαστε ασφαλείς, παρά μόνο όταν όλοι θα είναι ασφαλείς". Γιατί όσο ο ιός κυκλοφορεί, όταν στην Αφρική δεν έχουν ακόμη εμβολιαστεί ούτε οι ευπαθείς ομάδες, ούτε καν οι υγειονομικοί της πρώτης γραμμής, ο ιός θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται και να μας απειλεί.

στα χρωματα του διαβήτη

Κάτι ανάλογο ισχύει και για το διαβήτη. Σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων που έχουν αλλάξει το σήμερα και το αύριο στη διαχείριση του διαβήτη, υπάρχουν άνθρωποι στον πλανήτη που δεν έχουν πρόσβαση ούτε καν στην απαραίτητη ινσουλίνη. Έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη της ινσουλίνης από τους Frederick Banting και Charles Best, η ορμόνη της ζωής για τα άτομα με διαβήτη, καθώς και άλλα πολύτιμα θεραπευτικά μέσα, παραμένουν απρόσιτα για έναν στους δύο ασθενείς, δηλαδή για εκατομμύρια ανθρώπων που τα έχουν ανάγκη, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από τις σημαντικές και απειλητικές για τη ζωή επι-

ΜΑΡΜΕΛΑΔΕΣ με Stevia πλοκές της νόσου: καρδιακή ανακοπή, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια, τύφλωση, ακρωτηριασμούς. Αν μάλιστα σκεφθούμε ότι 3 στους 4 ασθενείς με διαβήτη είναι άτομα παραγωγικής ηλικίας, μπορούμε να αντιληφθούμε όχι μόνο τις άμεσες, αλλά και τις έμμεσες συνέπειες που έχει η άνιση πρόσβαση για τα άτομα, τις κοινωνίες, αλλά και τα συστήματα υγείας.

Χωρίς ζάχαρη

με 60% Λιγότερες Θερμίδες πραγματικά χαμηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα <5% & με χαμηλό γλυκαιμικό δέικτη (G.I. index)

Και δεν μιλάμε μόνο για την άνιση πρόσβαση στην ινσουλίνη. Μιλάμε για την άνιση πρόσβαση σε θεραπείες από το στόμα, για την έλλειψη συστημάτων και αναλωσίμων αυτοπαρακολούθησης της γλυκόζης, για την έλλειψη των τεχνολογιών και της περίθαλψης που χρειάζονται τα άτομα με διαβήτη, ακόμη και για τη μη πρόσβαση στην υγιεινή διατροφή και στην άσκηση που έχουν ανάγκη οι ασθενείς για τη διαχείριση της νόσου τους. Αντίστοιχες κινήσεις πρέπει να γίνουν και για την πρόσβαση σε προληπτικές και διαγνωστικές εξετάσεις, καθώς υπολογίζεται ότι ένας στους δύο ασθενείς με διαβήτη παραμένει αδιάγνωστος. Είναι πια καιρός, ο γαλάζιος κύκλος του διαβήτη να αγκαλιάσει όλους τους ασθενείς, ανεξάρτητα από το πού ζουν και ανεξάρτητα από το κοινωνικοοικονομικό τους επίπεδο. Ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε πολλά. Και η συμπλήρωση 100 χρόνων από την ανακάλυψη της ινσουλίνης που άλλαξε την πορεία της νόσου αποτελεί μια ιδανική ευκαιρία. Όπως αναφέρει και το μόττο της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας, αν όχι τώρα, πότε;

ΦΡΑΟΥΛΑ, ΒΕΡΙΚΟΚΟ, ΡΟΔΑΚΙΝΟ, ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ, ΒΑΤΟΜΟΥΡΟ Οι ξεχωριστής ποιότητας μαρμελάδες «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» τώρα και σε Light με γλυκαντικό από το φυτό Στέβια. Παρασκευάζονται με την πιστοποιημένη διαδικασία παραγωγής μας από ώριμα φρούτα, με όλη τη φυσική τους γεύση, χωρίς καθόλου συντηρητικά. Πλούσιες σε φρούτο με μοναδική υφή και με το γνήσιο άρωμά τους, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός σύγχρονου και υγιεινού πρωινού, του πιο σημαντικού γεύματος της ημέρας, και συνοδεύουν ιδανικά το γιαούρτι ή το επιδόρπιό σας. Δοκιμάστε τες!

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΑΖ. ΑΕ ΓΛΥΚΑ ΚΟΥΤΑΛΙΟΥ-ΛΟΥΚΟΥΜΙΑ-ΜΑΡΜΕΛΑΔΕΣ 570 09 ΚΑΛΟΧΩΡΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΥΠΟΚ/ΜΑ: ΑΓ.ΜΗΝΑ 11 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Τ. 2310754030 | info@papageorgiou.com.gr www.papageorgiou.com.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΑΘΑΝΑΣΙΑ Κ. ΠΑΠΑΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ MSC, PHD Επιμελήτρια Α' στη Βιοστατιστική, Α' Παθολογικό Τμήμα και Διαβητολογικό Κέντρο, Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

EASD 2021

ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΣΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε και φέτος διαδικτυακά το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Διαβήτη (European Association for the Study of Diabetes EASD 2021 Annual Meeting). Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαχείριση των ενήλικων ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1) οι οποίοι παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και διαφορετικές ανάγκες σε σύγκριση με εκείνες των παιδιών με ΣΔ1 ή των ενηλίκων με διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2). Μάλιστα, δημοσιεύθηκε κείμενο συναίνεσης που αφορά τη διάγνωση του ΣΔ1, τους στόχους, το πρόγραμμα φροντίδας, την αυτοδιαχείριση και τον τρόπο ζωής, την παρακολούθηση της γλυκόζης, τη θεραπεία με ινσουλίνη, την υπογλυκαιμία, την ψυχοκοινωνική φροντίδα, τη διαβητική κε-

44 44

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

τοξέωση, τη μεταμόσχευση παγκρέατος/ μεταμόσχευση νησιδίων, ειδικούς πληθυσμούς (έγκυες, μεγαλύτερες, νοσηλευόμενες) και τις μελλοντικές θεραπείες στη συγκεκριμένη ομάδα ατόμων με ΣΔ1. Μέχρι πρόσφατα, η παχυσαρκία στα άτομα με ΣΔ1 δεν ήταν στο επίκεντρο της έρευ-

νας ή της κλινικής διαχείρισης. Πλέον, μετά τα αποτελέσματα μελετών με τις νεότερες αντιδιαβητικές αγωγές στα άτομα με ΣΔ1, τίθεται στο επίκεντρο της πρόληψης και της καθημερινής διαχείρισης του ΣΔ1. Μελέτες με τη λιραγλουτίδη σε άτομα με ΣΔ1 έδειξαν σημαντική απώλεια βάρους (έως 5 κιλά) με μικρή, ωστόσο, αποτελεσματικότητα όσον αφορά τη μείωση της A1c (0,2%). Οι αναστολείς SGLT-2 προκαλούν και αυτοί μείωση του σωματικού βάρους, αλλά η χρήση τους σε άτομα με ΣΔ1 ενέχει τον κίνδυνο ευγλυκαιμικής διαβητικής κετοξέωσης.

Απώλεια βάρους Η παχυσαρκία και η απώλεια βάρους αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης και για τα άτομα με ΣΔ2. Η απώλεια τουλάχιστον 15% του σωματικού βάρους θα πρέπει να αποτελέσει τον πρωταρχικό θεραπευτικό στόχο για αρκετά άτομα με ΣΔ2, σύμφωνα με μια νέα ανασκόπηση που ανακοινώθηκε στο συνέδριο. Η απώλεια 10-15% του σωματικού βάρους μπορεί να επιτύχει ύφεση του ΣΔ2 σε άτομα με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), όπως έδειξαν τα αποτελέσματα της μελέτης Reversal of Type 2 Diabetes Upon Normalisation of Energy intake in the non-obese (ReTUNE). Στην ίδια μελέτη, φάνηκε ότι η απώλεια σωματικού βάρους οδήγησε σε μείωση των επιπέδων λίπους στο ήπαρ και στο πάγκρεας και αποκατάσταση της δραστηριότητας των β-παγκρεατικών κυττάρων που εκκρίνουν ινσουλίνη.

Αντιδιαβητικές θεραπείες Τέλος, ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα της μελέτης TriMaster, μιας φάσης 4, πολυκεντρικής, τυχαιοποιημένης, διπλά τυφλής μελέτης, διάρκειας 12 μηνών, η οποία εξέτασε την επίδραση των τριών διαφορετικών αντιδιαβητικών κατηγοριών (πιογλιταζόνη, σιταγλιπτίνη και καναγλιφλοζίνη) σε άτομα με ΣΔ2 που δεν είχαν επιτύχει τους θεραπευτικούς στόχους και λάμβαναν θεραπεία με μετφορμίνη ή μετφορμίνη σε συνδυασμό με σουλφονυλουρία. Ενώ και τα τρία φάρμακα μείωσαν την A1c, η πιογλιταζόνη ήταν πιο αποτελεσματική στα άτομα με ΔΜΣ >30 kg/m2, ενώ η σιταγλιπτίνη ήταν πιο αποτελεσματική στα άτομα με ΔΜΣ <30 kg/m2. Ωστόσο, στα άτομα που έλαβαν πιογλιταζόνη παρατηρήθηκε, όπως αναμένεται, αύξηση του σωματικού βάρους. Η καναγλιφλοζίνη ήταν πιο αποτελεσματική από τη σιταγλιπτίνη στη μείωση της A1c στα άτομα με εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης (eGFR) >90 mL/min/1,73m2, ενώ η σιταγλιπτίνη μείωσε περισσότερο τη A1c στα άτομα με eGFR 60-90 mL/min/1,73 m2. Τέλος, όταν τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη ρωτήθηκαν για το ποιο φάρμακο προτιμούν, τα αποτελέσματα μοιράστηκαν σχεδόν ομοιόμορφα μεταξύ των τριών φαρμάκων και εξαρτήθηκαν σε σημαντικό βαθμό από το υπογλυκαιμικό αποτέλεσμα του κάθε φαρμάκου και τις ανεπιθύμητες ενέργειές του. Συνοψίζοντας, φαίνεται ότι νέα δεδομένα έρχονται να προστεθούν στη θεραπευτική διαχείριση των ασθενών με διαβήτη με επίκεντρο το ίδιο το άτομο με διαβήτη και τις καθημερινές ανάγκες του.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΜΑΡΙΑ ΜΕΛΕΤΙΑΔΟΥ

ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥ

Προϊσταμένη ΜΕΠΚ «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γ.Ν.Π, MSc Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor Immediate Life Support (ILS) ERC

Ποδολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού ποδιού, Διαβητολογικό Τμήμα Τζάνειο Γ.Ν.Πειραιά. Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού ποδιού, Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General, Χολαργού. Καθηγήτρια Ποδολογίας Σιβιτανιδείου Σχολής

ΜΙΚΡΟΑΓΓΕΙΑΚΕΣ & ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΠΩΣ ΘΑ ΤΙΣ ΠΡΟΛΑΒΟΥΜΕ; Η βελτίωση των συνυπαρχόντων παραγόντων κινδύνου σε ασθενείς με ΣΔ, οδηγεί σε πρόληψη και καθυστέρηση εμφάνισης των μικροαγγειακών και μακροαγγειακών επιπλοκών της νόσου, με αποτέλεσμα τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, τη μείωση της ολικής θνητότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ως χρόνιες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) χαρακτηρίζονται: ò H μικροαγγειοπάθεια, στην οποία

περιλαμβάνονται η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νεφροπάθεια και η νευροπάθεια. ò H μακροαγγειοπάθεια, στην οποία

περιλαμβάνονται η αθηροθρόμβωση των στεφανιαίων και εγκεφαλικών αρτηριών, των καρωτίδων, της αορτής και των περιφερικών αρτηριών, που αναφέρονται ως Καρδιαγγειακή Νόσος (ΚΑΝ).

στα χρωματα του διαβήτη

ΜΙΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ Αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ) Η ΔΑ είναι η συχνότερη μικροαγγειακή επιπλοκή του ΣΔ και αποτελεί τη συχνότερη αιτία τύφλωσης στο γενικό πληθυσμό στις ηλικίες μεταξύ 20-60 ετών, ενώ οδηγεί σε τύφλωση σε ποσοστό 6%. Ο κίνδυνος εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της αμφιβληστροειδοπάθειας, καθώς και τη θέση και την έκτασή της.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Η κλινική εικόνα είναι πολύπλευρη. Προηγείται ένα αρχικό στάδιο με γενική διεύρυνση των φλεβών του αμφιβληστροειδούς, ενώ ακολουθούν μικρές αιμορραγίες και μικροαποφράξεις, με συνέπεια την ισχαιμία και σε προχωρημένο στάδιο, την ανάπτυξη παθολογικών νεοαγγείων στην επιφάνειά του. Τα νεοαγγεία αυτά μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία στο εσωτερικό του οφθαλμού, ενώ στην πιο προχωρημένη μορφή της νόσου μπορεί να οδηγήσουν σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και μη αναστρέψιμη απώλεια της όρασης. Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή της είναι η διάρκεια και η κακή ρύθμιση του ΣΔ, η ύπαρξη δυσλιπιδαιμίας, η κύηση, το κάπνισμα, η αυξητική ορμόνη. Η αντιμετώπιση εστιάζει στην επίτευξη και διατήρηση καλής γλυκαιμικής ρύθμισης, της αρτηριακής πίεσης, τυχόν συνυπάρχουσας αναιμίας, δυσλιπιδαιμίας και νεφροπάθειας. Σε οίδημα της ωχράς κηλίδας χρησιμοποιούνται επιτυχώς ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις φαρμάκων, τα οποία εξουδετερώνουν τον αυξητικό παράγοντα του ενδοθηλίου των αγγείων.

Νεφροπάθεια Η διαβητική νεφροπάθεια θεωρείται το σύνδρομο νεφρικής υπερτροφίας και υπερλειτουργίας που ακολουθείται από σειρά σταδίων: 1ο Στάδιο: Στα αρχικά στάδια του ΣΔ και πριν την εμφάνιση κλινικοεργαστηριακών και ιστολογικών ευρημάτων νεφρικής βλάβης, διαπιστώνονται αιμοδυναμικές διαταραχές στη νεφρική κυκλοφορία. Το στάδιο χαρακτηρίζεται από υπερτροφία των νεφρών (αύξηση του μεγέθους τους), αύξηση

στα χρωματα του διαβήτη

της νεφρικής ροής αίματος και της σπειραματικής διήθησης (κατά 20-40% στους ασθενείς με ΣΔ τύπου Ι και κατά 15-20% στους ασθενείς με ΣΔ τύπου ΙΙ). 2ο Στάδιο: Οι πρώτες δομικές αλλοιώσεις εμφανίζονται 10-15 χρόνια μετά την έναρξη του ΣΔ και αφορούν τη σπειραματική μεμβράνη διήθησης. 3ο Στάδιο: Το στάδιο αυτό της νόσου (συνήθως 2-3 χρόνια μετά την εμφάνιση της μικρο-αλβουμινουρίας) χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη υπέρτασης. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα στάδια που είναι υποκλινικά, στο στάδιο αυτό πρωτοεμφανίζονται κλινικές εκδηλώσεις. Η αρτηριακή πίεση αρχίζει να ανεβαίνει πάνω από τα φυσιολογικά όρια και η ρύθμισή της αποτελεί τη σημαντικότερη θεραπευτική παρέμβαση για την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου. 4ο Στάδιο: Χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας και την εμφάνιση νεφρικής ανεπάρκειας. Εμφανίζεται 15 με 20 χρόνια μετά την έναρξη του ΣΔ.

Νευροπάθεια (ΔΝ) Η ΔΝ προσβάλλει οποιοδήποτε μέρος του νευρικού συστήματος εκτός του εγκεφάλου και αποτελεί σοβαρή αιτία νοσηρότητας, όχι όμως θανάτου. Διακρίνεται σε: ò Συμμετρική Αισθητικοκινητική ή Περι-

φερική Νευροπάθεια (ΣΠΝ). ò Νευροπάθεια του Αυτόνομου Νευρικού

Συστήματος (ΝΑΝΣ). ò Ειδικά Σύνδρομα. ò Μονονευροπάθεια εστιακή ή πολυεστι-

ακή. ò Επώδυνη νευροπάθεια. ò Διαβητική μυατροφία.

ò Θωρακοκοιλιακή νευροπάθεια. ò Οξεία νευροπάθεια λόγω ταχείας

ρύθμισης της γλυκαιμίας. Η Νευροπάθεια των μεγάλων εμμύελων, ταχείας μετάδοσης Αα/β ινών προκαλούν: ò Αδυναμία. ò Απώλεια μυϊκής μάζας. ò Δυσκαμψία ποδοκνημικής άρθρω-

σης. ò Δυσλειτουργία μεταταρσοφαλαγ-

γικών αρθρώσεων. ò Ατροφία μεσοστέων μυών (πα-

ραμορφώσεις δακτύλων ποδιών, αδυναμία χεριών/ποδιών). ò Ελαττωμένη αίσθηση δονήσεων,

ελαφράς αφής. ò Απώλεια αίσθησης των μελών. ò Απώλεια ιδιοδεκτικής αίσθησης

(αισθητική αταξία/βάδισμα πάπιας). ò Απώλεια αντανακλαστικών. ò Βράχυνση Αχιλλείου τένοντος/ιπ-

ποποδία. Μη έντονα συμπτώματα: ò Αίσθημα βάδισης σε βαμβάκι. ò «Παράξενη αίσθηση» από το πά-

τωμα, αδυναμία να σελίδες.

γυρίσει τις

ò Αδυναμία να σταθεί στα δάκτυλα

ή τις πτέρνες. ò Ζεστά πόδια. ò Παθολογικά ηλεκτροφυσιολογικά

ευρήματα. ò Κίνδυνος πτώσης/καταγμάτων. ò Κίνδυνος αρθροπάθειας Charcot.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Νευροπάθεια (Μικρές Αδ ίνες με λεπτή μυελίνη & αμύελες C ίνες): ò Άλγος επιφανειακό ή διαξιφιστικό, υπε-

ραλγησία, δυσαισθησία, αλλοδυνία, κάψιμο. ò Εξέλιξη σε υποαλγησία ή αιμωδίες. ò Απώλεια αίσθησης θερμού-ψυχρού. ò Νευροπάθεια Αυτόνομου Νευρικού Συ-

στήματος (διαταραχές εφίδρωσης, ξηροδερμία, αγγειοκινητικές διαταραχές, κρύα πόδια). ò Φυσιολογική ισχύς & αντανακλαστικά. ò Αρνητικά ηλεκτροφυσιολογικά ευρήματα.

Η μείωση ή η απώλεια της αισθητικότητας των άκρων είναι σημαντική, λόγω του ότι οι μικροτραυματισμοί μπορεί να περάσουν απαρατήρητοι και να προκύψουν σοβαρές λοιμώξεις, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε ακρωτηριασμό. Τα συμπτώματά της μπορούν να διαπιστωθούν με προσεκτική εξέταση και να μετρηθούν μέχρις ενός σημείου με κατάλληλα όργανα, ακόμα και πριν προκαλέσουν συμπτώματα.

ΜΑΚΡΟΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ Η διαβητική μακροαγγειοπάθεια είναι μία μορφή γενικευμένης αποφρακτικής αρτηριοπάθειας. Χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση αθηροσκληρυντικών αλλοιώσεων στις αρτηρίες μεσαίου και μεγάλου διαμετρήματος. Σε αντίθεση με άλλες επιπλοκές της νόσου, η μακροαγγειοπάθεια δεν αποτελεί ειδική εκδήλωση. Εντούτοις, η εμφάνιση διαφόρων αθηροσκληρυντικών εκδηλώσεων τείνει να είναι συχνότερη και πρωιμότερη, ενώ και η εξέλιξή της είναι ταχύτερη στα διαβητικά άτομα.

στα χρωματα του διαβήτη

Στους άνδρες με ΣΔτ2, η συχνότητα είναι 2-5 φορές μεγαλύτερη, σε σύγκριση με αυτήν των ατόμων χωρίς ΣΔ, ενώ στις γυναίκες, αυξάνεται ραγδαία μετά την εμμηνόπαυση. Οι ασθενείς με ΣΔ τύπου 1 εμφανίζουν μακροαγγειοπάθεια μετά από μια μάλλον μακρά διαδρομή της νόσου. Η καρδιαγγειακή νόσος (ΚΑΝ) είναι η κύρια αιτία θανάτου (άνω του 70%) των διαβητικών και είναι κατ’ εξοχήν υπεύθυνη για τη σημαντική μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης που παρατηρείται στους ασθενείς αυτούς. Παθοφυσιολογικά, οι μεταβολικές διαταραχές (υπεργλυκαιμία, αυξημένα ελεύθερα λιπαρά οξέα, ινσουλινοαντίσταση) ευνοούν την ανάπτυξη μοριακών μηχανισμών και συμβάλλουν στην αθηρωμάτωση. Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση και εξέλιξη της διαβητικής μακροαγγειοπάθειας θεωρούνται: ò Η δυσλιπιδαιμία (κυρίως η LDL-χοληστε-

ρόλη και ιδιαίτερα τα μικρά και πυκνά σωματίδιά της, η χαμηλή HDL-χοληστερόλη και ενδεχομένως τα αυξημένα τριγλυκερίδια). Η υπέρταση Το κάπνισμα Η υπεργλυκαιμία Η λευκωματινουρία Η ηλικία Το οικογενειακό ιστορικό (καρδιαγγειακή νόσος σε γονέα ή αδερφό). ò Η παχυσαρκία και ιδιαίτερα η κεντρικού τύπου (κοιλιακή). ò ò ò ò ò ò

Συμπτώματα Η κλινική εμφάνιση της μακροαγγειοπάθειας είναι ίδια με εκείνη της αθηροσκλήρυνσης. Δεν έχει συμπτώματα στα πρώιμα στάδια. Ωστόσο, όταν η νόσος γίνει πιο σο-

Nutri Activa healthy power ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ∆ΙΑΤΡΟΦΗΣ πρόληψη - ευεξία - τόνωση - ενέργεια

βαρή, τα συμπτώματα εξαρτώνται από ποιες αρτηρίες είναι στενωμένες και σχετίζονται με τη δυσλειτουργία των οργάνων που αιματώνουν οι αρτηρίες αυτές.

Πρόληψη της διαβητικής μακροαγγειοπάθειας Τα μέτρα πρόληψης της διαβητικής μακροαγγειοπάθειας προβλέπουν: ò Υγιεινοδιαιτητική αγωγή, άσκη-

ση, ρύθμιση του σωματικού βάρους. ò Διακοπή του καπνίσματος. ò Αυστηρή ρύθμιση της γλυκαιμίας

στα ενδεικνυόμενα επίπεδα. ò Αντιϋπερτασική και αντιλιπιδαιμι-

κή αγωγή, όπως αυτές ορίζονται για τη θεραπεία της υπέρτασης και των διαταραχών των λιπιδίων στο ΣΔ στο πλαίσιο της πολυπαραγοντικής αντιμετώπισης των ατόμων με ΣΔ. ò Αντιαιμοπεταλιακή

αγωγή, η οποία συνίσταται στη χορήγηση ασπιρίνης (100 mg/ημ.) στο πλαίσιο δευτερογενούς πρόληψης.

Συμπερασματικά, ο ΣΔ αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα ιατροκοινωνικο-οικονομικά προβλήματα. Μια «μάστιγα» που ο περιορισμός της απαιτεί εγρήγορση των κρατικών και κοινωνικών φορέων υγείας, ευαισθητοποίηση του κοινού και των ιατρικών υπηρεσιών και προσπάθεια κατάρτισης προγραμμάτων ενημέρωσης και πρόληψης στις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού.

ΑΛΦΑ ΛΙΠΟΪΚΟ ΟΞΥ Ισχυρό αντιοξειδωτικό πηγή ενέργειας

Βελτιώνει την λειτουργία των κυττάρων & τη δράση της ινσουλίνης Συµβάλλει στην ρύθµιση του σακχάρου στο αίµα Συµβάλλει στην απώλεια λίπους & σωµατικού βάρους Bελτιώνει τα επώδυνα συµπτώµατα της διαβητικής νευροπάθειας

Μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίµα και βελτιώνει τη δράση της ινσουλίνης

κάψουλες

Αρ.Γνωστ.ΕΟΦ:12625/13.2.2017

Newplus Ι.Κ.Ε. ,Θεσσαλονίκη, τηλ: 2310 547 412, e-mail: info@nutriactiva.gr, www.nutriactiva.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει ο:

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ Παθολόγος – Διαβητολόγος, Συντονιστής Διευθυντής Διαβητολογικού – Καρδιομεταβολικού Κέντρου Metropolitan Hospital

ΚΑΡΔΙΟ – ΝΕΦΡΟ – ΗΠΑΤΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (CKL SYNDROME)

ΤΟ «ΝΕΟ» ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ

To καρδιο – νεφρο – ηπατομεταβολικό σύνδρομο ή CKL syndrome (ακρωνύμιο από τις λέξεις cardio, kidney, liver) είναι η μετεξέλιξη του γνωστού μεταβολικού συνδρόμου (Μ.Σ.). Η επικαιροποίηση του συνδρόμου πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που αφορούν τις συνέπειες, τις κύριες επιπλοκές του Μ.Σ. σε τρία βασικά όργανα: Την καρδιά, τους νεφρούς και το ήπαρ. Το νέο σύνδρομο παρουσιάσθηκε ως τέτοιο από το Ελληνικό Κολλέγιο Μεταβολικών Νοσημάτων (Ε. ΚΟ. ΜΕ. Ν.) σε πανελλήνια διαδικτυακή παρουσίαση προ τριμήνου. Από το 1988 (πρωτοπαρουσιάσθηκε από τον καθηγητή Reaven) το μεταβολικό σύνδρομο είναι γνωστή προνοσηρή οντότητα που αφορά όλες τις ιατρικές ειδικότητες και περισσότερο από το 30% των συμπολιτών μας. Το Μ. Σ. είναι ένας αστερισμός, μία ακολουθία παραγόντων κινδύνου με συνέπεια το Μ.Σ. να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αθηροσκληρυντικής καρδιαγγειακής νόσου (ΑΣΚΝ) και διαβήτου.

στα χρωματα του διαβήτη

Παθοφυσιολογικός πυρήνας δημιουργίας του Μ.Σ. είναι το υπερτροφικό, δυσλειτουργικό λιποκύτταρο της κοιλιακής περιοχής, το οποίο προκαλεί ενεργοποίηση φλεγμονώδους αντίδρασης και το ενεργοποιημένο σύμπλεγμα λιποκύτταρο – μακροφάγου, ευνοεί την έκκριση ορμονών και αγγειοδραστικών ουσιών (TNFa, ρεζιστίνη, Βισφατίνη, ιντερλευκίνη 1,4,6,8. PAI-1, MCP κ.λπ.), ελευθέρων λιπαρών οξέων (FFA), μειώνει την έκκριση αντιπονεκτίνης με συνέπεια, λόγω και της προκύπτουσας λιποτοξικότητας, την ευόδωση ινσουλιναντίστασης, γενικότερης φλεγμονώδους και προθρομβωτικής κατάστασης, ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας, αθηροσκλήρυνσης κ.λπ.

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

ΕΙΝΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΟ ΣΗΜΕΡΑ ΟΤΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ (2 ΜΕ 3 ΦΟΡΕΣ) Ο ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΕΠΙ Μ.Σ. Ή ΕΠΙ ΠΡΟΣΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ CKL ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Παράγοντες περιβαλλοντικοί (χρόνια υπερφαγία, ανθυγιεινή διατροφή, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, stress) αλλά και γενετικοί (μη επαρκώς διευκρινισμένοι γιατί και ισχνά άτομα μπορούν να παρουσιάσουν Μ.Σ. και ινσουλιναντίσταση λόγω γενετικής προδιάθεσης) συμβάλλουν στην ανάπτυξη του Μεταβολικού Συνδρόμου. Το λίπος, ο λιπώδης ιστός μπορεί να αναπτυχθεί και εκτός της κοιλιακής περιοχής (όταν η γενετικά προσδιορισμένη μικρή ή μεγάλη χωρητικότητά της κορεσθεί) ως έκτοπο λίπος και στα μεγάλα σημαντικά συμπαγή όργανα, όπως η καρδιά, το ήπαρ και οι νεφροί. Το έκτοπο αυτό λίπος ενεργοποιεί, επίσης, φλεγμονώδη αντίδραση και ακολουθείται και στο επίπεδο των οργάνων αυτών η γνωστή παθοφυσιολογία του Μ.Σ. που περιγράψαμε.

Καρδιά Στη καρδιά, κυρίως, το έκτοπο λίπος υπάρχει ως επικαρδιακό λίπος, το οποίο σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και καρδιακής ανεπάρκειας. Στο ήπαρ, το έκτοπο λίπος δημιουργεί τη γνωστή στεάτωση του ήπατος (NAFLD), που μπορεί να εξελιχθεί σε μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH). Στους νεφρούς, το έκτοπο λίπος μπορεί να δημιουργήσει χρόνια νεφρική νόσο μεταβολικής αιτιολογίας. Το CKL σύνδρομο αποτελεί έτσι σήμερα τη μετεξέλιξη του Μ.Σ., συμπεριλαμβάνοντας τις μεταβολικές και καρδιαγγειακές συνέπειες από τα τρία βασικά όργανα που προσβάλλονται από την ίδια παθοφυσιολογία με αυτήν του Μ.Σ., λόγω του έκτοπου λίπους.

Διάγνωση Σήμερα, μπορούμε επί ύπαρξης Μ.Σ., με απλές εργαστηριακές και απεικονιστικές

στα χρωματα του διαβήτη

εξετάσεις να διαγνώσουμε την προσβολή των οργάνων αυτών και να δώσουμε ανάλογες θεραπευτικές αγωγές που θα αποτρέψουν την εξέλιξή του. Για τον έλεγχο ύπαρξης επικαρδιακού λίπους, η απεικονιστική εξέταση με echotriplex καρδιάς (ή για καλύτερη ακρίβεια η μαγνητική τομογραφία καρδιάς) μπορεί να διαγνώσει την ύπαρξή του. Για τον έλεγχο στεάτωσης ήπατος υπάρχει ο υπερηχογραφικός έλεγχος ήπατος, αλλά για τον έλεγχο της NASH (αυτή είναι η κατάσταση που θέλει αντιμετώπιση για να μη εξελιχθεί σε μεταβολική κίρρωση) υπάρχουν απλοί εργαστηριακοί βιοδείκτες, όπως το FIB-4 score (score που προκύπτει από την συνεκτίμηση ηλικιών, τρανσαμινασών και αιμοπεταλίων) και η απεικονιστική εξέταση της ελαστογραφίας, που ελέγχει τη φλεγμονή και την ίνωση του ήπατος, δηλαδή την παρουσία NASH. Τέλος, για την ύπαρξη χρόνιας νεφρικής νόσου, λόγω εναπόθεσης έκτοπου λίπους, εκτός του απεικονιστικού υπερηχογραφικού ελέγχου, εκτιμούμε σε τακτά χρονικά διαστήματα το επίπεδο λευκώματος στα ούρα 24ώρου και το ρυθμό σπειραματικής διήθησης, το γνωστό eGFR. Επί ύπαρξης Μ.Σ. ορθό και σκόπιμο επομένως είναι να ελέγχουμε εργαστηριακά και απεικονιστικά τη λειτουργία των οργάνων αυτών, ενώ όταν ένα από τα τρία αυτά σημαντικά όργανα πάσχει στο πλαίσιο του Μ.Σ., παχυσαρκίας ή διαβήτου, πρέπον είναι να ελεγχθούν και τα άλλα δύο. Γιατί είναι τεκμηριωμένο σήμερα, ότι πολλαπλασιάζεται (2 με 3 φορές) ο καρδιαγγειακός κίνδυνος και οι καρδιαγγειακές επιπλοκές επί Μ.Σ. ή επί προσβολής των τριών οργάνων στο πλαίσιο του CKL συνδρόμου.

P u b l i

Θεραπεία Από πλευράς δε θεραπείας, όπως η απώλεια βάρους, η υγιεινή μεσογειακή διατροφή και η αυξημένη σωματική δραστηριότητα αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο αντιμετώπισης του Μ.Σ., έτσι παρόμοια αποτελούν και τη βασική θεραπευτική βάση για την αντιμετώπιση του CKL συνδρόμου. Έτσι, π.χ. είναι απόλυτα τεκμηριωμένο ότι η απώλεια 10% του σωματικού βάρους έχει ως αποτέλεσμα υποστροφή της τοξικής στεατοηπατίτιδας σε απλή στεάτωση ήπατος, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί και υποστροφή των στενώσεων των στεφανιαίων αρτηριών. Σήμερα εξάλλου, έχουμε στο θεραπευτικό οπλοστάσιό μας, ιδιαίτερα για τα άτομα με διαβήτη και Μ.Σ., ειδικές αντιδιαβητικές αγωγές που αντιμετωπίζουν τις διαταραχές του CKL συνδρόμου στα τρία βασικά όργανα που αναφέραμε και προλαμβάνουν και την εξέλιξη των διαταραχών αυτών. Οι αγωγές αυτές είναι οι αγωνιστές GLP-1 και οι αναστολείς SGLT-2. Πληθώρα μελετών έχουν καταδείξει την καρδιοπροστατευτική, νεφροπροστατευτική και ηπατοπροστατευτική δράση τους, ιδιαίτερα σε μεταβολικής αιτιολογίας διαταραχές των οργάνων αυτών. Έτσι, ενώ στην εποχή του Μ.Σ., η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση ήταν η μόνη θεραπευτική αγωγή, στη νέα εποχή του CKL συνδρόμου μπορούμε βάσιμα να ισχυριστούμε ότι έχουμε πλέον και σύγχρονες σημαντικές αποτελεσματικές αγωγές για την αντιμετώπιση του νέου συνδρόμου.

Vendi Stevia… πραγματική σοκολάτα χωρίς ενοχές! Είστε αποφασισμένοι να βγάλετε τη ζάχαρη από τη διατροφή σας; Γνωρίζουμε ότι δεν είναι εύκολο, γι’ αυτό και η σειρά Vendi Stevia, ήρθε για να σας προσφέρει αυθεντική σοκολατένια γεύση… χωρίς ενοχές! Όλες οι σοκολάτες Vendi Stevia: 3 δεν περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα 3 χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου 3 παρασκευάζονται από Βελγική σοκολάτα, με μεγάλη περιεκτικότητα σε κακάο 3 πλούσιες σε φυτικές ίνες για μία ισορροπημένη διατροφή 3 λαχταριστοί συνδυασμοί με ξηρούς καρπούς και φρούτα.

Relkon Hellas A.E

www.relkon.gr/vendi Instagram: vendi_chocolates

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει ο:

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΛΕΠΟΥΡΑΣ, MD Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής ΠαθολογικήςΔιαβητολογικής Κλινικής και Διαβητολογικού Κέντρου ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ GENERAL

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ

& Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 και 2

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ; Στην πραγματικότητα, το Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία δεν κάνουν διάκριση καρδιαγγειακού κινδύνου μεταξύ των δύο κύριων τύπων διαβήτη, παρά τις σημαντικές διαφορές στην παθοφυσιολογία. Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές στον τύπο 1 (ΣΔΤ1) έναντι του διαβήτη τύπου 2 έχουν τις ακόλουθες σημαντικές διαφορές: ò Παρουσιάζονται σε νεαρότερη ηλικία. ò Οι γυναίκες και οι άντρες επηρεάζονται

εξίσου, ανεξαρτήτου ηλικίας. ò Η υψηλή “κακή” LDL-c, η χαμηλή “καλή”

HDL-c και η αντίσταση στην ινσουλίνη παίζουν λιγότερο σημαντικό ρόλο (εκτός αν εμφανίσουν παχυσαρκία, ιδίως με αυξημένο κοιλιακό-σπλαγχνικό λίπος). ò Η αγγειακή και στεφανιαία συμμετοχή

τείνει να είναι πιο διάχυτη με ένα ομόκεντρο μοτίβο.

στα χρωματα του διαβήτη

Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος (CV), σε ασθενείς με ΣΔΤ2 καταδεικνύουν μεγαλύτερο ρόλο: Στην υπέρταση, στη δυσλιπιδαιμία (η υψηλή “κακή” LDL-c, η χαμηλή “καλή” HDL-c) και την αντίσταση στην ινσουλίνη (κοιλιακή παχυσαρκία), σε σχέση με την υπεργλυκαιμία και τη μέτρια ρύθμιση του διαβήτη που φαίνεται να παίζει πολύ πιο σημαντικό ρόλο στο ΣΔΤ1.

ΚΑΛΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΟ ΤΥΠΟΥ 1 ΜΕΙΩΝΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΟΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΚΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ. Στο διαβήτη τύπου 1, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) και η επίδραση της υπεργλυκαιμίας αντιπροσωπεύουν το 50% στον ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ (CV), σε σχέση με πολλούς από τους παραδοσιακούς παράγοντες CV κινδύνου.

Ωστόσο, αυτό φαίνεται να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, καθώς τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 γερνούν και η προβλεπτική συσχέτιση στα περιστατικά CV γίνεται ολοένα και περισσότερο μεσολαβούμενη από τους παραδοσιακούς παράγοντες κινδύνου CV.

Ποιος είναι, ο μακροχρόνιος ρόλος της υπεργλυκαιμίας στη διαμεσολάβηση της νόσου CV, όταν τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 γερνούν; Υπάρχουν συσσωρευμένες αποδείξεις ότι στο διαβήτη τύπου 1, η μακροχρόνια υπεργλυκαιμία μπορεί να οδηγεί σε ανάπτυξη καρδιακής αυτοανοσίας. Μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 έχουν ανοσολογικές αποκρίσεις που κατευθύνονται εναντίον μιας αυτο-πρωτεΐνης στο μυοκάρδιο, την α-καρδιακή μυοσίνη. Αυτές οι αποκρίσεις

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

του ανοσιακού συστήματος, συνίστανται κυρίως από αντιδράσεις Τ-φλεγμονωδών κυττάρων, καθώς και από αντισώματα που κατευθύνονται κατά αυτής της πρωτεΐνης. Σημαντικό είναι, ότι τα άτομα χωρίς διαβήτη και τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 δεν έχουν αυτές τις ανοσοαποκρίσεις μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, υποδεικνύοντας ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 έχουν μια μορφή “φλεγμονής” στην καρδιά μετά από οξύ στεφανιαίο επεισόδιο. Σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ADA 11/2020 Sousa et al.), έχει φανεί ότι αυτά τα αυτοαντισώματα είναι πιο διαδεδομένα στους ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 που έχουν μακροχρόνια κακό γλυκαιμικό έλεγχο. Είναι ενδιαφέρον ότι η παρουσία αυτοαντισωμάτων ήταν πολύ χαμηλή έως ανύπαρκτη σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 με καλή ρύθμιση και HbA1c ≤7,0% και σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Άτομα με διαβήτη τύπου 1 με θετικά τα καρδιακά αυτοαντισώματα βρέθηκαν να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για μια ποικιλία CV περιστατικών, περιλαμβανομένης της παράκαμψης στεφανι-

στα χρωματα του διαβήτη

Η ΚΑΛΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ, ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΔΤ1, ΑΠΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΣΥΜΒΑΝΤΑ.

αίας αρτηρίας, του CV θανάτου, του μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου και της καρδιακής ανεπάρκειας, τα οποία αναπτύχθηκαν έως και 26 έτη μετά την ανίχνευση του πρώτου αυτοαντισώματος. Αυτές οι ενδείξεις καταδεικνύουν έναν κεντρικό ρόλο για την προκαλούμενη από υπεργλυκαιμία καρδιακή αυτοανοσία, ως πιθανό νέο μηχανισμό για αυξημένο κίνδυνο νόσου CV σε διαβήτη τύπου 1. Συμπερασματικά, τα ευρήματα ενέχουν έντονα τη χρόνια υπεργλυκαιμία στην παθογένεση της επιταχυνόμενης στεφανιαίας νόσου στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 όσο γερνούν.

Αυτονόητα, λοιπόν, η καλή γλυκαιμική ρύθμιση μακροχρόνια, φαίνεται να προστατεύει τα άτομα με ΣΔΤ1, από καρδιαγγειακά συμβάντα.

Η ΚΑΚΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΟ ΙΔΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΔΤ2 ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΔΤ1. Απροσδόκητα στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η υπεργλυκαιμία per se δεν ήταν επαρκής για ανάπτυξη καρδιακής αυτοανοσίας, αφού ποτέ δεν εμφάνισαν καρδιακή αυτοανοσία, ούτε η υπεργλυκαιμία είχε υψηλή συσχέτιση με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Αντίθετα, η υπερλιπιδαιμία, η υπέρταση, η κοιλιακή παχυσαρκία, η έλλειψη σωματικής άσκησης, διαδραματίζουν τον πιο καθοριστικό ρόλο για την αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στο ΣΔΤ2.

Πρόταση σερβιρίσματος

Aπολαυστικό πρωινό, χωρίς προσθήκη ζάχαρης*.

*Περιέχει φυσικά σάκχαρα Καταναλώνεται στα πλαίσια μιας ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Σακχαρώδης Διαβήτης Τ1 και Τ2: Κοινός Καρδιαγγειακός κίνδυνος-Διαφορετική προσέγγιση;

των παραγόντων κινδύνου (π.χ. υπέρταση, υπερλιπιδαιμία, κ.λπ.), με εξατομίκευση πάντα, θεωρείται “εκ των ουκ άνευ”, απαραίτητη και για τους δύο τύπους.

Διαβήτης σημαίνει 4πλασιασμός του καρδιαγγειακού κινδύνου. Στο στάδιο του προδιαβήτη, αν και οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα δεν είναι πολύ υψηλές, ήδη διπλασιάζεται αυτός ο κίνδυνος. Οι γυναίκες με διαβήτη φαίνεται, δυστυχώς, ότι κινδυνεύουν από καρδιαγγειακά σε όλες τις ηλικίες το ίδιο με τους άνδρες, ενώ μετά την εμμηνόπαυση ο κίνδυνος 6πλασιάζεται.

Νεότερες φαρμακευτικές αγωγές, οι οποίες εκτός από τη ρύθμιση της γλυκαιμίας έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν δραματικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ήδη χρησιμοποιούνται στη θεραπεία για το ΣΔΤ2. Το μέλλον πολύ πιθανά θα αποδείξει και τη χρησιμότητά τους στο ΣΔΤ1.

Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας στο διαβήτη είναι η πρόληψη ή τουλάχιστον η μείωση του κίνδυνου των επιπλοκών που είναι στενά συνδεδεμένες μαζί του. Στα άτομα με ΣΔΤ2, ο κίνδυνος αυτός ξεκινά πριν ακόμη ο διαβήτης διαγνωσθεί και είναι παρών κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ακόμα και αν έχουν σχετικά καλή ρύθμιση. Αντίθετα στο ΣΔΤ1, ο κίνδυνος αυξάνει με την πάροδο των χρόνων από τη διάγνωση.

Ωστόσο, η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι κοινή… Έγκαιρη διάγνωση, καλή ρύθμιση από την αρχή, θεραπευτική αντιμετώπιση όλων

Υπάρχουν την τελευταία 10ετία πολλές και συναρπαστικές εξελίξεις στον τομέα του διαβήτη: Η αξιολόγηση της ερτουγλιφλοζίνης, σε δοκιμασία καρδιαγγειακών αποτελεσμάτων (VERTIS CV), η επίδραση της σοταγλιφλοζίνης στα καρδιαγγειακά και νεφρικά γεγονότα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και μέτρια νεφρική ανεπάρκεια που βρίσκονται σε καρδιαγγειακό κίνδυνο (SCORED), η δοκιμασία έκβασης της εμπαγλιφλοζίνης σε ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και ένα μειωμένο κλάσμα εξώθησης (EMPEROR-Reduced) καθώς και η επίδραση της σοταγλιφλοζίνης σε καρδιαγγειακά συμβάντα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, δοκιμή μετά την επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας (SOLOIST-WHF). Για το ΣΔτ1, το αντι-CD3 αντίσωμα teplizumab μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση διαβήτη τύπου 1 σε άτομα υψηλού κινδύνου που έχουν την ασθένεια. Τέλος, η σωματική άσκηση και η καλή φυσική κατάσταση (fitness), έχουν επίσης αποδείξει σε πολλές μελέτες όχι μόνο τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, αλλά και σχεδόν όλων των μακροχρόνιων επιπλοκών του ΣΔ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΒΑΣΣΟΥ ΜSC, PHDC Ψυχολόγος Υγείας, Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής, Σχολή Επιστημών Υγείας και Αγωγής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα

ΔΙΑΒΗΤΗΣ & ΠΑΡΑΛΟΓΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ

Πώς επιδρούν στην εμφάνιση και στη διαχείριση του διαβήτη; Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μία σοβαρή και χρόνια πάθηση που επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ατόμου. Εκτός από τους βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που καθορίζουν την έναρξη και την εξέλιξη της νόσου, ψυχολογικοί παράγοντες, όπως οι παράλογες πεποιθήσεις, επιδρούν σημαντικά τόσο στην εμφάνιση όσο και στην πορεία της.

στα χρωματα του διαβήτη

Οι παράλογες πεποιθήσεις είναι εξαιρετικά μη ρεαλιστικές, αρνητικές, υποκειμενικές και απολυταρχικές ιδέες, που συμβάλλουν σχεδόν αναπόφευκτα στην ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας (π.χ. άγχος, ακραία θλίψη-κατάθλιψη), καθώς και σε δυσλειτουργικές στρατηγικές αντιμετώπισης - συμπεριφορές, όπως ανθυγιεινή διατροφή, κάπνισμα, υπερκατανάλωση αλκοόλ, σωματική αδράνεια κ.λπ., αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, αλλά και δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα των ασθενών και την πορεία της θεραπείας. Στην περίπτωση μίας χρόνιας πάθησης, όπως ο διαβήτης, αφορούν συνήθως στον προσδιορισμό των συμπτωμάτων, τη χρονιότητα, τα αίτια, τις συνέπειες και την ελεγξιμότητα της νόσου. Αρχικά, τόσο η διάγνωση του διαβήτη, όσο και η περίπτωση απουσίας ολοκληρωμένης ενημέρωσης για τη φύση και την αντιμετώπισή του, μπορεί να πυροδοτήσουν αρνητικές σκέψεις και σοβαρή συναισθηματική δυσφορία τόσο στον ασθενή, όσο και στην οικογένειά του. Στη συνέχεια, πιθανές διαδοχικές αρνητικές εμπειρίες και δυσκολία άσκησης ελέγχου στη νόσο, δύνανται να ενισχύσουν και να διατηρήσουν τις αρνητικές και παράλογες πεποιθήσεις, με επιπτώσεις στις πρακτικές αυτοφροντίδας, ενίσχυση της αρνητικής εκτίμησης της κατάστασης, αύξηση της απαισιοδοξίας και τελικά, επιδείνωση της ποιότητας ζωής.

Ινσουλίνη Επιπρόσθετα, η ίδια η θεραπεία με ινσουλίνη περιλαμβάνει συχνά αρνητικές, μη ρεαλιστικές πεποιθήσεις, αναφορικά με τη σημασία της θεραπείας (προσωπικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα), την απουσία κατάλληλης ενημέρωσης, την αυτο-αποτελεσματικότητα, που πολύ συ-

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

αρνητικά την κατάσταση της υγείας και πιθανά, οδηγώντας σε μειωμένη ικανότητα συμμετοχής σε δραστηριότητες-συμπεριφορές του τρόπου ζωής που είναι εξίσου σημαντικές για τη διατήρηση της σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Καταλήγοντας, οι αρνητικές πεποιθήσεις που αφορούν την υγεία και οι προσδοκίες αυτοαποτελεσματικότητας, συνδέονται στενά με την ποιότητα της φροντίδας που θα προσφέρει ο ασθενής στον εαυτό του.

ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΥΠΟΝΟΜΕΥΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΜΑΤΑΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΘΥΜΟΥ, ΕΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΦΕΡΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ. χνά θεωρείται ανεπαρκής από τους ασθενείς, πάνω σε δεξιότητες που πιστεύουν ότι θα πρέπει διαθέτουν για τη σωστή εφαρμογή της θεραπείας, τους παράγοντες που μπορεί να διευκολύνουν ή να δυσκολέψουν τη συστηματική θεραπεία (π.χ. αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα), τις απόψεις σημαντικών ατόμων στη ζωή τους, ακόμα και τους φόβους για τις ενέσεις. Αυτές οι πεποιθήσεις επηρεάζονται από τις προϋπάρχουσες, παρελθοντικές εμπειρίες, τις αντιλήψεις του ασθενή για το διαβήτη και το βαθμό κατανόησής του, καθώς και τις στάσεις άλλων ατόμων. Οι αρνητικές πεποιθήσεις για τις παρενέργειες της θεραπείας και τις επιπλοκές της νόσου υπονομεύουν την αντίληψη ικανοποίησης του ασθενούς από τη θεραπεία, ενισχύουν το αίσθημα ματαίωσης και τα συναισθήματα θυμού, ενοχής και επιφέρουν ακόμα και κατάθλιψη. Παράλληλα, μπορούν να οδηγήσουν σε μη συμμόρφωση με τη θεραπεία, επιφορτίζοντας

στα χρωματα του διαβήτη

Βοήθεια Οι παράλογες πεποιθήσεις, αν και είναι λανθασμένες, δύσκολα γίνονται αντιληπτές ως μη αληθινές από τα ίδια τα άτομα, χωρίς την κατάλληλη εκπαίδευση και καθοδήγηση από ειδικούς της ψυχικής υγείας, οι οποίοι βοηθούν να αναγνωρίζουν ψευδείς και μη βοηθητικές σκέψεις κατά τη διάρκεια συμβουλευτικής ή ψυχοθεραπείας. Ο εντοπισμός, η αμφισβήτηση και η τροποποίηση των παράλογων πεποιθήσεων σε λογικές πεποιθήσεις είναι εξίσου σημαντικά τόσο στην πρόληψη όσο και στην παρέμβαση για το διαβήτη, αφ’ ενός γιατί περιορίζουν την πιθανότητα ανάπτυξης και διατήρησης αρνητικών ψυχολογικών, συμπεριφορικών και σωματικών αποτελεσμάτων (άγχος, κατάθλιψη, ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, παχυσαρκία, κλπ.), αφετέρου γιατί η συστηματική τροποποίηση δυσλειτουργικών σκέψεων, και κατ’ επέκταση, ανθυγιεινών συμπεριφορών του τρόπου ζωής είναι βασικό κομμάτι των στοχευμένων προγραμμάτων παρέμβασης. _______________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Brod, M., Kongsø, J. H., Lessard, S., & Christensen, T. L. (2009). Psychological insulin resistance: patient beliefs and implications for diabetes management. Quality of Life Research, 18(1), 23-32. 2. Farmer, A., Kinmonth, A. L., & Sutton, S. (2006). Measuring beliefs about taking hypoglycaemic medication among people with Type 2 diabetes. Diabetic Medicine, 23(3), 265-270. 3. Καραδήμας, Ε. (2005). Ψυχολογία της υγείας. Θεωρία και κλινική πράξη, Τυπωθήτω, Αθήνα. 4. Shiyanbola, O. O., Unni, E., Huang, Y. M., & Lanier, C. (2018). The association of health literacy with illness perceptions, medication beliefs, and medication adherence among individuals with type 2 diabetes. Research in Social and Administrative Pharmacy, 14(9), 824-830. 5. Snoek, F. J. (2002). Psychological aspects of diabetes management. Medicine, 30(1), 14-15.

Όταν η λακτόζη απαγορεύεται το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ κάνει... παιχνίδι! Πουγκάκια με σπανάκι και ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε άλμη

Υλικά 4 χωριάτικα φύλλα για πίτες 250 γρ. σπανάκι baby 20 γρ. άνηθο 20 γρ. φρέσκο κρεμμύδι 200 γρ. ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε άλμη 15 γρ. αλεύρι 40 ml ελαιόλαδο Αλάτι - πιπέρι

Σοτάρουμε το σπανάκι και το φρέσκο κρεμμυδάκι με το λάδι μέχρι να μαραθούν. Προσθέτουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά. Μαγειρεύουμε για 5-6 λεπτά. Αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε τον άνηθο, το αλάτι και το πιπέρι. Μόλις κρυώσει προσθέτουμε και το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε μικρά κυβάκια. Βάζουμε τα φύλλα διπλά και τα κόβουμε στα τέσσερα σταυρωτά. Μοιράζουμε τη γέμιση και τα δένουμε με σπάγκο, σε πουγκιά. Τα λαδώνουμε καλά με ένα πινέλο και ψήνουμε στους 180οC για 20 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν. Αφαιρούμε το σπάγκο και τα σερβίρουμε ζεστά.

Οι μικροί μας φίλοι θα ξετρελαθούν!

Για την καλή υγεία συνιστάται μια ποικίλη, ισορροπημένη διατροφή και ένας υγιεινός τρόπος ζωής

www.evlogimeno.com

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΑΡΕΖΙΝΑ ΚΑΣΤΗ Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, PhDc Ιατρικής Σχολής Αθήνας, Προϊσταμένη Τμήματος Κλινικής Διατροφής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ΑΤΤΙΚΟΝ

ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΜΙΚΡΟΧΛΩΡΙΔΑ

Μπορεί να μας προστατεύσει από το διαβήτη; 66 66

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Όταν αναφερόμαστε σε μικρόβια και βακτήρια, σκεφτόμαστε νοσηρές καταστάσεις... Είναι όμως πάντα έτσι; Η αλήθεια είναι πως πάνω από 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια εποικίζουν το ανθρώπινο σώμα: δέρμα, ρινική κοιλότητα, ουρογεννητικό σύστημα, με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς να κατοικούν στο γαστρεντερικό μας σωλήνα. Η εντερική μικροχλωρίδα, όπως ονομάζεται, είναι αυτή με τη μεγαλύτερη ποικιλία μικροοργανισμών, ενώ τα διαφορετικά είδη φαίνεται να λειτουργούν συνεργατικά, προσφέροντάς μας τα οφέλη τους.

Ποιος είναι ο ρόλος της εντερικής μικροχλωρίδας στη διατήρηση της υγείας του ξενιστή; Οι μικροοργανισμοί που την αποτελούν παρέχουν ενέργεια και μεταβολίζουν τα θρεπτικά συστατικά, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λίπη. Λαμβάνουν μέρος στο μεταβολισμό των φαρμάκων και ρυθμίζουν την εντερική ομοιόσταση, ενώ παρέχουν προστασία από διάφορα παθογόνα συμμετέχοντας στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Εντάξει με την εντερική μικροχλωρίδα, αλλά πώς σχετίζεται ο διαβήτης τύπου 1; Ο διαβήτης τύπου 1 είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που εκδηλώνεται με καταστροφή των β-κυττάρων από τα πρώτα χρόνια της ζωής. Οι παράγοντες κινδύνου εκτός από γενετικοί μπορεί να είναι περιβαλλοντικοί (τρόπος γέννησης, τεχνητή σίτιση κατά τα πρώτα στάδια ζωής, λήψη αντιβιοτικών κ.λπ.), αλλά σημαντικό ρόλο κατέχει και η εντερική μικροχλωρίδα. Η δυσβίωση, δηλαδή η ανισορροπία που προκαλείται μεταξύ παθογόνων και ωφέλιμων βακτηρίων σε βάρος των τελευταίων, οδηγεί σε αυξημένη διαπερατότητα του εντέρου (σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου) και διαφυγή βακτηριακών αντιγόνων στην συστηματική κυκλοφορία. Πρόσφατα, διαπιστώθηκε πως τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 παρουσιάζουν αυξημένη εντερική διαπερατότητα, η οποία συμβάλλει στην καταστροφή των β-κυττάρων.

Τι μπορεί όμως να οδηγήσει στην εντερική δυσβίωση; Με τη διατροφή μας δεν παρέχουμε θρεπτικά συστατικά μόνο στον οργανισμό μας, αλλά και στους μικροοργανισμούς που «κατοικούν» στο έντερό μας! Αυτό σημαί-

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

νει ότι οι τροφές που καταναλώνουμε επηρεάζουν άμεσα τη σύσταση και τις διεργασίες των βακτηριακών πληθυσμών μας. Η δυτικού τύπου διατροφή (κατεργασμένα σάκχαρα, υδρογονωμένα λίπη, αλλεργιογόνες πρωτεΐνες, επεξεργασμένα τρόφιμα) έχει αποδεδειγμένα προφλεγμονώδη δράση. Ενώ αντίθετα, η Μεσογειακή Διατροφή (υψηλή πρόσληψη φυτικών ινών, μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος) έχει αντιφλεγμο-

στα χρωματα του διαβήτη

νώδη δράση και προσφέρει ισορροπία μεταξύ ωφέλιμων και παθογόνων βακτηρίων. ò Αγελαδινό γάλα: Οι τρέχουσες συ-

στάσεις αναφέρουν ότι το αγελαδινό γάλα πρέπει να αποφεύγεται κατά το πρώτο έτος της ζωής. Η πρώιμη κατανάλωσή του έχει συσχετισθεί εκτός από εμφάνιση αλλεργιών, με αυξημένη εντερική διαπερατότητα και αλλοίωση της λειτουργίας του βλεννογόνιου φραγμού.

ò Γλουτένη: Η επίδραση της γλουτένης

στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου 1 σε ανθρώπους δεν έχει εξακριβωθεί, ενώ η βιβλιογραφία μέχρι στιγμής δίνει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Η μείωσή της, ωστόσο, έχει δώσει βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα στη μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και στην αύξηση της ινσουλινοευαισθησίας.

Υπάρχει κάτι που μπορεί να βελτιώσει την εντερική μικροχλωρίδα και να έχει επίδραση στο διαβήτη τύπου 1; ò Μητρικός θηλασμός: Ο θηλασμός μει-

ώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 1. Η εντερική μικροχλωρίδα των βρεφών που θηλάζουν είναι πιο σταθερή σε σύγκριση με τα μη θηλάζοντα. Η διάρκεια του θηλασμού δε φαίνεται να συσχετίζεται. ò Χορήγηση προβιοτικών τον 1ο μήνα

ζωής σε παιδιά με υψηλό γενετικό κίνδυνο μπορεί να μειώσει έως και 60% τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 1. ò Εξατομικευμένες δίαιτες με προσαρ-

μογή στο γενετικό υπόβαθρο του ξενιστή και την ατομική εντερική μικροχλωρίδα για διόρθωση της δυσβίωσης. ò Μία καινοτόμα μέθοδος, η μεταμό-

σχευση κοπράνων σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς, φαίνεται να συμβάλλει στη μείωση γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εντός έτους από την εκδήλωση της νόσου.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει ο:

ΦΟΥΣΤΕΡΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ M.D., PH.D. Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Ιατρικός Διευθυντής MEDOC

ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΣ

ΠΝΕΥΜΩΝ

στα χρωματα του διαβήτη

Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) φαίνεται να έχουν αλληλεξαρτώμενη σχέση.

Ο Διαβητικός Πνεύμων Ήδη από το 1976 οι Schuyler et al. διερεύνησαν την πνευμονική λειτουργία σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και ανέδειξαν ότι η ελαστική επαναφορά των πνευμόνων μειώθηκε σε αυτούς τους νέους ασθενείς με διαβήτη, η οποία ερμηνεύτηκε ότι αντικατοπτρίζει τις επιδράσεις του διαβήτη στις ελαστικές πρωτεΐνες του πνεύμονα. Οι ασθενείς με διαβήτη διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιας απόφραξης της ροής του αέρα.

Αφενός, σε διάφορες επιδημιολογικές μελέτες ατόμων με ΧΑΠ έχει βρεθεί αύξηση του σχετικού κινδύνου ύπαρξης ΣΔ από 38% έως 80%. Επίσης, ισχυρή συσχέτιση υπάρχει μεταξύ συνδρόμου υπνικής άπνοιας και ΣΔ. Αφετέρου, άτομα με ΣΔ εμφανίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης και ΧΑΠ κατά 22% έως 57%, σύμφωνα με άλλους μελετητές. Καθώς, επίσης, το μέσο σάκχαρο νοσηλείας σε νοσηλευόμενους ασθενείς με έξαρση ΧΑΠ φαίνεται να συνδέεται με την έκβαση νοσηλείας και το θάνατο.

Το 1991 περαιτέρω στοιχεία ανακοινώθηκαν σχετικά με την πνευμονική μικροαγγειοπάθεια, όπως αυτή ορίζεται από την πάχυνση των κυψελιδικών τριχοειδών και πνευμονικών αρτηριακών τοιχωμάτων και από το μειωμένο όγκο του τριχοειδούς αίματος των πνευμόνων σε ασθενείς με ΣΔ.

Παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί Οι Zheng et al., το 2017 ανέπτυξαν τη θεωρία της «διαβητικής πνευμονικής βλάβης», η οποία είναι αποτέλεσμα της χρόνιας υπεργλυκαιμίας του ΣΔ, μέσω των γνωστών παθοφυσιολογικών μηχανισμών της γλυκοζυλίωσης, της οδού της πρωτεϊνικής κινάσης C, της οδού NF-KB, της οδού των πολυολών και του μηχανισμού του οξειδωτικού στρες.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Ο ΣΔ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ/ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ, ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΔ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΜΟΝΗΣ ΣΕ ΠΟΛΕΙΣ ΜΕ ΚΑΘΑΡΟΤΕΡΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ.

Σημαντικό, επίσης, είναι ότι ο ΣΔ μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία των ασθενών στις δυσμενείς πνευμονικές επιδράσεις του καπνίσματος/καπνού και των αερομεταφερόμενων σωματιδίων, αναδεικνύοντας ακόμα μια φορά τη σημασία της διακοπής καπνίσματος στα άτομα με ΣΔ, καθώς και την αναγκαιότητα διαμονής σε πόλεις με καθαρότερη ατμόσφαιρα. Οι ασθενείς με ανεπαρκή γλυκαιμικό έλεγχο έχουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα δεικτών φλεγμονής (TNF-άλφα, φερριτίνη, ινωδογόνο και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη), γεγονός που υποδηλώνει πιθανή εμπλοκή της φλεγμονής στη μειωμένη πνευμονική λειτουργία, ιδίως στην πνευμονική ίνωση. Αντιστρόφως, τα άτομα με ΧΑΠ είχαν στατιστικά σημαντικό αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και οι φλεγμονώδεις δείκτες έχουν προταθεί ως ο κοινός σύνδεσμος. Τόσο η συστηματική όσο και η πνευμονική φλεγμονή μπορεί να εμπλέκονται στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ αναπνευστικής και μεταβολικής δυσλειτουργίας.

στα χρωματα του διαβήτη

P u b l i

Διαβήτης και επιπλοκές στην όραση

Αποτέλεσμα Οι ως άνω περιγραφέντες μηχανισμοί επιφέρουν σημαντική μείωση της συνολικής πνευμονικής χωρητικότητας σε ασθενείς με ΣΔ, σε σύγκριση με τα υγιή άτομα. Αυτή η μείωση ήταν πιο έντονη στην υποομάδα των ασθενών με χαμηλό γλυκαιμικό έλεγχο. Επιδημιολογικές μελέτες έχουν αναφέρει μείωση του όγκου των πνευμόνων σε ασθενείς με ΣΔ, περίπου 10% χαμηλότερη από τις προβλεπόμενες τιμές. Μεγάλη μετα-ανάλυση 40 μελετών που σχετίζονται με τη διαφορά στη μέση αναπνευστική λειτουργία μεταξύ συνολικά 3.182 ασθενών με διαβήτη και 27.070 μαρτύρων ανέδειξε μέτρια, αλλά στατιστικά σημαντική, μειωμένη πνευμονική λειτουργία για τα άτομα με ΣΔ, που τείνει προς το περιοριστικό μοντέλο: Σε υποαναλύσεις, αυτή η συσχέτιση φαινόταν να είναι πιο έντονη για το διαβήτη τύπου 2.

Συμπέρασμα Ο πνεύμονας αποτελεί άλλο ένα όργανο-στόχο των μικροαγγειακών επιπλοκών του ΣΔ. Οι βλάβες είναι περισσότερο σοβαρές όσο πιο αρρύθμιστος είναι ο ασθενής με ΣΔ. Μέσα στο πλαίσιο της πολυπαραγοντικής αντιμετώπισης του ΣΔ πρέπει να συμπεριλαμβάνεται ο έλεγχος για πιθανή ύπαρξη ΧΑΠ και η κατάλληλη αντιμετώπιση.

Οι επιπτώσεις του Διαβήτη στα μάτια είναι η Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια, πρώιμη εμφάνιση καταρράκτη, καθώς και αυξημένος κίνδυνος γλαυκώματος. Η Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια (ΔΑ) είναι μια σοβαρή επιπλοκή της παρατεταμένης υπεργλυκαιμίας στα αιμοφόρα αγγεία στο εσωτερικό του ματιού. Είναι μια προοδευτική νόσος και αν δεν έχει έγκαιρη αντιμετώπιση, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την όραση. Ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών μαθαίνουν ότι πάσχουν από αμφιβληστροειδοπάθεια όταν είναι ήδη αργά. Το EYEASPIS RE-D είναι ένα ειδικά σχεδιασμένο σκεύασμα το οποίο αποτελείται από φυσικά συστατικά. Πιο συγκεκριμένα, αναπτύχθηκε με σκοπό να βοηθήσει τους διαβητικούς ασθενείς που είτε είναι στα πρόθυρα είτε έχουν αναπτύξει ΔΑ. Το Eyeaspis Re-D έχει βασιστεί σε κλινικές μελέτες για τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια oι οποίες καταδεικνύουν ότι : 3 Καθυστερεί την έναρξη της νόσου σε διαβητικούς ασθενείς. 3 Επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου. 3 Ενισχύει και διατηρεί το αποτέλεσμα των ενδουαλοειδικών ενέσεων. 3 Καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού για τη βιταμίνη B12 & D. Λόγω των συστατικών του, το Eyeaspis Re-D: 3 Μειώνει τη φλεγμονή. 3 Προστατεύει τα τοιχώματα των αγγείων από διαρροή. 3 Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Συστήνεται για όλους τους ασθενείς με διαβήτη καθώς και ασθενείς με πρόσφατα διαγνωσμένη και σοβαρή Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια.

info@aniva-pharma.gr, Τηλ.: 2130 122 193 www.aniva-pharma.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΑΝΑΤΟΛΗ ΠΑΤΑΡΙΔΟΥ Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής-Τραχήλου, Επιστημονική Συνεργάτης Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ

στα χρωματα του διαβήτη

Αναγκαίος και ο ωτορινολαρυγγολογικός έλεγχος στα άτομα με διαβήτη Η αγγειοπάθεια και η νευροπάθεια που προκαλεί ο σακχαρώδης διαβήτης θεωρούνται οι πλέον καθοριστικοί παράγοντες πρόκλησης αιθουσοκοχλιακών διαταραχών στα άτομα με διαβήτη. Έτσι, πέρα από τον περιοδικό οφθαλμολογικό και καρδιολογικό έλεγχο, το άτομο με διαβήτη είναι σημαντικό να παρακολουθείται ετησίως και από ωτορινολαρυγγολόγο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η απώλεια ακοής είναι δύο φορές πιο συχνή στα άτομα με διαβήτη σε σχέση με τα άτομα που δεν πάσχουν από διαβήτη. Η νευροπάθεια και η αγγειοπάθεια στις μικρές αρτηρίες και στα τριχοειδή αγγεία είναι συχνές εκδηλώσεις του σακχαρώδους διαβήτη. Η αγγειοπάθεια μπορεί να ελαττώσει σημαντικά την αιμάτωση στον κοχλία, με αποτέλεσμα την εμφάνιση μη αναστρέψιμων βλαβών στα τριχωτά κύτταρα και οι βλάβες αυτές έχουν άμεση επίδραση στην ακοή. Στη βιβλιογραφία, έχουν καταγραφεί πολλοί διαφορετικοί τύποι απώλειας της ακοής που έχουν παρατηρηθεί στα άτομα με διαβήτη. Ένας από αυτούς είναι η προοδευτική, σταδιακή, αμφοτερόπλευρη απώλεια νευροαισθητηρίου τύπου, που επηρεάζει ιδιαίτερα τις υψηλές συχνότητες και τους ηλικιωμένους. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της πρεσβυακουσίας, αλλά με πιο σοβαρή απώλεια από αυτή που προκύπτει λόγω ηλικίας. Υπάρχουν όμως και ερευνητές που αναφέρουν νευροαισθητήρια βαρηκοΐα σε χαμηλές και μεσαίες συχνότητες. Ορισμένες μελέτες περιγράφουν επίσης το διαβήτη ως πιθανή αιτία μονόπλευρης αιφνίδιας απώλειας της ακοής.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Τα άτομα με διαβήτη είναι σημαντικό να ελέγχουν περιοδικά την ακοή τους με μια απλή εξέταση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο, το ακοόγραμμα. Πρόκειται για μια σύντομη και ανώδυνη για τον ασθενή διαδικασία, η οποία δείχνει με απόλυτη ακρίβεια οποιαδήποτε μεταβολή της ακουστικής ικανότητας του εξεταζομένου.

Μέχρι το 1960, υπήρχαν 3 θεωρίες σχετικά με την παθογένεια της απώλειας ακοής που οφείλεται στο σακχαρώδη διαβήτη: νευροπάθεια, αγγειοπάθεια και συσχέτιση και των δύο. Επί του παρόντος, υπάρχουν σημαντικοί λόγοι να πιστεύουμε ότι η αγγειοπάθεια που εντοπίζεται σε διαβητικούς ασθενείς συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην πρόκληση βαρηκοΐας. Αρκετοί ερευνητές εξακολουθούν να θεωρούν τη νευροπάθεια ως βασική αιτία της απώλειας ακοής. Σε πολλούς ασθενείς,

ωστόσο, επειδή παράλληλα υπάρχουν και άλλες παθήσεις οι οποίες μπορεί και αυτές να επιδρούν στην ακοή, όπως η υπέρταση και η αρτηριοσκλήρυνση, το ποσοστό επίδρασης δεν είναι πάντα εφικτό να διευκρινιστεί.

Βαρηκοΐα λόγω διαβήτη ή πρεσβυακουσία; Μία από τις σχετικές μελέτες πάντως, έδειξε ότι το 68% των ατόμων με διαβήτη παρουσιάζει προβλήματα βαρηκοΐας. Γενικά, η βαρηκοΐα που εμφανίζουν τα άτομα αυτά είναι νευροαισθητηρίου τύπου, αν και συχνά υπάρχει σύγχυση με την πρεσβυακουσία, η οποία εμφανίζεται λόγω ηλικίας. Η απώλεια της ακοής στα άτομα αυτά, παρουσιάζεται σταδιακά και παρά το γεγονός ότι τα ίδια δεν το αντιλαμβάνονται, γίνεται αντιληπτή από το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον. Η απώλεια ακοής κάνει αυτούς τους ασθενείς να αυξάνουν πολύ την ένταση στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνό τους και να δυσκολεύονται να ακούσουν τους γύρω τους. Αυτές οι ενδείξεις μπορεί με έμμεσο τρόπο να επηρεάσουν και την κοινωνικότητα των ατόμων αυτών, καθώς αποφεύγουν οποιαδήποτε δραστηριότητα και οδηγούνται στην αποξένωση.

Πώς μπορούμε, όμως, να προλάβουμε μια τέτοια εξέλιξη στα άτομα με διαβήτη; Η συχνή παρακολούθηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και η καλή ρύθμιση του διαβήτη θεωρούνται παράγοντες κλειδιά για την πρόληψη της αγγειοπάθειας που μπορεί να οδηγήσει σε βαρηκοΐα. Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, η άσκηση και η μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι επίσης παράγοντες που μπορούν

να λειτουργήσουν προληπτικά, όχι μόνο στην απώλεια της ακοής, αλλά και στην πρόληψη των λοιπών επιπλοκών του διαβήτη. Τα άτομα με διαβήτη είναι σημαντικό να ελέγχουν περιοδικά την ακοή τους με μια απλή εξέταση από τον Ωτορινολαρυγγολόγο, το ακοόγραμμα. Πρόκειται για μια σύντομη και ανώδυνη για τον ασθενή διαδικασία, η οποία δείχνει με απόλυτη ακρίβεια οποιαδήποτε μεταβολή της ακουστικής ικανότητας του εξεταζομένου.

Θεραπεία Συμπερασματικά, κάθε βαρηκοΐα που διαγιγνώσκεται σε ένα άτομο με διαβήτη θα πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη διαγνωστική αξιολόγηση για να καθοριστεί τόσο η αιτία της, όσο και η θεραπευτική στρατηγική που θα ακολουθηθεί. Ενώ η βαρηκοΐα που συσχετίζεται με το διαβήτη είναι συνήθως νευροαισθητηρίου τύπου, μη αναστρέψιμη και η αντιμετώπισή της, ανάλογα με τη σοβαρότητά της, είναι η εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας (σήμερα η τεχνολογία έχει οδηγήσει στη δημιουργία σύγχρονων, ψηφιακών ακουστικών με πολύ μικρό μέγεθος, που προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε ασθενούς και τον βοηθούν να απολαύσει την καθημερινότητά του), ο έλεγχος στους διαβητικούς εξακολουθεί να είναι απαραίτητος. Πολλές φορές, μπορεί η απώλεια ακοής να μην είναι νευροαισθητηρίου τύπου, αλλά φλεγμονώδους αιτιολογίας, όπως η εκκριτική ωτίτιδα, που χρειάζεται φαρμακευτική αγωγή και κάποιες φορές χειρουργική αντιμετώπιση.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΘΑΝΟΣ Ε. ΑΣΚΗΤΗΣ Ψυχίατρος – Σεξολόγος Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC, Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΑΦΟΡΑ ΕΩΣ ΚΑΙ 8 ΣΤΙΣ 10 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί ένα μεταβολικό νόσημα, το οποίο ακολουθεί χρόνια πορεία και σχετίζεται με την αύξηση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα, κυρίως λόγω ανεπάρκειας μιας ορμόνης του παγκρέατος, της ινσουλίνης, γεγονός που επηρεάζει τα αγγεία του ανθρώπινου σώματος. Αποτελεί μια από τις παθήσεις του μεταβολικού συνδρόμου, μαζί με την παχυσαρκία, την αρτηριακή υπέρταση και τη δυσλιπιδαιμία.

78 78

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

79 79

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Χαρακτηριστικές είναι οι επιπτώσεις του σακχαρώδους διαβήτη στη γυναικεία σεξουαλική λειτουργικότητα. H συχνότητα εμφάνισης σεξουαλικών δυσλειτουργιών εκτιμάται ότι αγγίζει το 20-80% στις γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη. Η σεξουαλική λειτουργικότητα της γυναίκας σχετίζεται με τη φυσιολογική λειτουργικότητα, συμπεριλαμβανομένης της κολπικής αιμοδυναμικής και εφύγρανσης, της κλειτοριδικής αιμοδυναμικής, της μυϊκής δραστηριότητας της περιοχής του πυελικού εδάφους και των γεννητικών οργάνων, και της νευρογενούς βλάβης των πυελικών οργάνων. Η σεξουαλική δυσλειτουργία στις γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη είναι απόρροια των επιβλαβών συνεπειών της υπεργλυκαιμίας, των λοιμώξεων και των νευρολογικών, αγγειακών και ψυχολογικών διαταραχών στις προαναφερθείσες φυσιολογικές λειτουργίες. Ενίοτε, η σεξουαλική δυσλειτουργία αποτελεί πρώιμο σύμπτωμα του σακχαρώδους διαβήτη. Πιο συγκεκριμένα, έχει βρεθεί συσχέτιση της νόσου με διαταραχές της επιθυμίας, της διέγερσης, του οργασμού, της διείσδυσης και γεννητικό πυελικό πόνο. Γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αναφέρουν μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, κολπική εφύγρανση, συχνότητα οργασμού και δυσπαρεύνια (πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής). Οι ορμονικές αλλαγές και ο μεγαλύτερος κίνδυνος λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος συσχετίζεται, επίσης, με σεξουαλικές δυσλειτουργίες στη γυναίκα. Η νευροτοξική επίδραση της υπεργλυκαιμίας προκαλεί αφυδάτωση των βλεννογόνων στον κόλπο με αποτέλεσμα την ξηρότητά του και τον αυξημένο πόνο (δυσπαρεύνια).

Οι αιτίες δεν είναι μόνο οργανικές Ωστόσο, ο σακχαρώδης διαβήτης δεν επηρεάζει τη γυναικεία σεξουαλικότητα μόνο μέσω οργανικών/φυσιολογικών παραγόντων (νευροπάθεια, κολπική ξηρότητα), αλλά και μέσω ψυχολογικών (κατάθλιψη, άγχος). Έχει παρατηρηθεί, ότι οι γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης καταθλιπτικής συμπτωματολογίας σε σχέση με τις γυναίκες που δεν

στα χρωματα του διαβήτη

πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, γεγονός που δρα ως επιβαρυντικός παράγοντας στη σεξουαλική λειτουργικότητα. Πιο αναλυτικά, φαίνεται να διαμορφώνουν δυσλειτουργικές πεποιθήσεις αναφορικά με τη νέα αυτοεικόνα τους σε σύγκριση με την παρελθοντική, προ ασθενείας. Παρατηρείται υπερβολική ενασχόληση με την ασθένεια, η οποία θεωρούν πως καθορίζει πλέον κάθε τομέα της ζωής τους. Οι γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη εστιάζουν στην απώλεια της σωματικής τους υγείας, υιοθετούν μια αρνητική εικόνα για το σώμα τους, το οποίο δεν αποδέχονται, ενώ μπορεί να θεωρούν ότι δεν είναι πλέον θελκτικές, ελκυστικές για το σύντροφό τους. Ως απόρροια, τα αισθήματα αβεβαιότητας, το άγχος και η μελαγχολία διογκώνονται, γεγονός που επιδρά αρνητικά στη σεξουαλική αυτοεκτίμησή τους. Οι γυναίκες αυτές δεν αισθάνονται άνετα να εκφράσουν τη σεξουαλικότητά τους και να διεκδικήσουν έναν ενεργό σεξουαλικό ρόλο, αλλά ούτε και να μοιραστούν τις επιθυμίες ή τους προβληματισμούς τους μέσα στη σχέση τους. Ως αποτέλεσμα, τόσο οι ίδιες όσο και οι σύντροφοί τους δηλώνουν μειωμένη ικανοποίηση από τη σχέση, αλλά και ικανοποίηση ζωής.

Ταμπού Τα προσωπικά ταμπού αναφορικά με το σεξ, καθώς και αισθήματα ντροπής ενδέχεται τέλος να παρεμποδίζουν τις γυναίκες από το να αποκαλύψουν στο θεράποντα ιατρό τους τα σεξουαλικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Ωστόσο, η σεξουαλική λειτουργικότητα αποτελεί μια παράμετρο, η οποία δε θα πρέπει να παραλείπεται να αξιολογείται στην κλινική πράξη και για την οποία είναι χρήσιμη μια διεπιστημονική θεραπευτική προσέγγιση. Κρίνεται σημαντικό οι γυναίκες να τολμούν να μιλήσουν, καθώς και να αναζητούν τη βοήθεια ειδικών σεξουαλικής υγείας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΝΙΚΗ ΚΑΤΣΙΚΗ MSC, PHD, MD, FRSPH Ειδική παθολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης

ΟΥΡΙΚΟ ΟΞΥ & ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ Το ουρικό οξύ αποτελεί παράγωγο του μεταβολισμού των πουρινών, οι οποίες είτε λαμβάνονται μέσω συγκεκριμένων τροφών είτε παράγονται από τον ίδιο τον οργανισμό.

82 82

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Αύξηση των επιπέδων του ουρικού οξέος στο αίμα πάνω από το φυσιολογικό («υπερουριχαιμία») μπορεί να προκληθεί είτε από αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος (λόγω αυξημένου μεταβολισμού των πουρινών ή κυτταρικής καταστροφής), είτε από μείωση της νεφρικής του απέκκρισης. Οι παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση υπερουριχαιμίας διακρίνονται σε μη τροποποιήσιμους (όπως η ηλικία, το φύλο, η εθνικότητα και οι γενετικές μεταλλάξεις) και σε τροποποιήσιμους (όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, η υπερλιπιδαιμία, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η χρόνια νεφρική νόσος, η διατροφή, το αλκοόλ, ο σακχαρώδης διαβήτης και διάφοροι φαρμακευτικοί παράγοντες).

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα αυξάνονται σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, ως αποτέλεσμα της αντίστασης της ινσουλίνης και της ακόλουθης υπερινσουλιναιμίας, που οδηγούν σε αυξημένη νεφρική επαναρρόφηση του ουρικού οξέος και άρα υπερουριχαιμία. Αξίζει να σημειωθεί, ότι υψηλά επίπεδα ουρικού οξέος παρατηρούνται ακόμα και σε άτομα με προδιαβήτη. Μάλιστα, μελέτες έχουν δείξει ότι η υπερουριχαιμία αποτελεί ανεξάρτητο προγνωστικό δείκτη εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Επιπρόσθετα, τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος έχουν συσχετιστεί με την πρόκληση διαβητικών μικρο- και μακροαγγειακών επιπλοκών, αλλά και με αυξημένη θνητότητα. Παθοφυσιολογικά, η υπερουριχαιμία ευνοεί την φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες, την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, την οξείδωση των λιπαρών οξέων, τη λιπογένεση, την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων και την αγγειοσύσπαση, δηλαδή μηχανισμούς που εμπλέκονται άμεσα στην εμφάνιση των διαβητικών επιπλοκών. Παράλληλα, όμως, μπορεί να διεγείρει την ηπατική γλυκονεογένεση, την έκκριση ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος και την ινσουλινοαντίσταση, οδηγώντας σε υπεργλυκαιμία, υπερινσουλιναιμία και τελικά σακχαρώδη διαβήτη. Συνεπώς, επί παρουσίας αυξημένων επιπέδων ουρικού οξέος στο αίμα, θα πρέπει να ελέγχονται και τα επίπεδα σακχάρου του ατόμου και αντιστρόφως, δηλαδή σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να προσδιορίζονται τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα. Επί υπερουριχαιμίας, θα πρέπει να περιοριστεί η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ουρικό οξύ (όπως εντόσθια, θαλασσινά, σαρδέλες, σκουμπρί, ρέγκα, αντσούγιες, μαγιά, αλκοόλ-ιδίως μπύρα, ντομάτα), ενώ απαραίτητη κρίνεται και η αντιμετώπιση των τροποποιήσιμων μεταβολικών διαταραχών που αυξάνουν το ουρικό οξύ (όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα). Συνιστάται, επίσης, μέτρια άσκηση καθημερινά και αυξημένη κατανάλωση υγρών. Φάρμακα (διουρητικά, κυκλοσπορίνη, μικρές δόσεις ασπιρίνης) που μπορούν να προκαλέσουν υπερουριχαιμία θα πρέπει (εάν είναι δυνατόν) να αποφεύγονται, ενώ υπάρχουν και φάρμακα (αντιυπερτασικά, υπολιπιδαιμικά, αντιδιαβητικά) που μειώνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος και μπορούν να επιλεχθούν κατά περίπτωση. Επί συγκεκριμένων ενδείξεων, χορηγούνται και φαρμακευτικοί παράγοντες, που είτε μειώνουν την παραγωγή ουρικού οξέος (αλλοπουρινόλη, φεμπουξοστάτη), είτε αυξάνουν τη νεφρική αποβολή του (προβενεσίδη, λεσινουράδη). Βέβαια, καθώς η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία, είναι σημαντικό να υιοθετηθεί εγκαίρως ένας υγιεινός τρόπος διατροφής και άσκησης, ώστε να προληφθούν οι τροποποιήσιμοι παράγοντες που αυξάνουν τα επίπεδα ουρικού οξέος (υπερκατανάλωση αλκοολούχων ποτών, παχυσαρκία, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα) και να αποφευχθεί η εμφάνιση υπερουριχαιμίας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΔΩΣΕ ΑΙΜΑ, ΧΑΡΙΣΕ ΖΩΗ

H αύξηση των κρουσμάτων της πανδημίας COVID-19 δυστυχώς έχει επηρεάσει και τα αποθέματα αίματος της χώρας μας, λόγω του ότι παρατηρείται μείωση της προσέλευσης των εθελοντών αιμοδοτών στις υπηρεσίες αιμοδοσίας των νοσοκομείων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στους ασθενείς που μεταγγίζονται τακτικά, αλλά και οι ασθενείς που χρειάζεται να χειρουργηθούν. Για να μην κινδυνέψει καμία ζωή λόγω έλλειψης αίματος, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διοργανώνει αιμοδοσίες με πλήρη τήρηση των μέτρων προστασίας των εθελοντών αιμοδοτών και συγκεκριμένα: ò χορήγηση του προβλεπόμενου από τον ΕΟΔΥ εξοπλισμού ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια, αντισηπτικό) για το προσωπικό και τους εθελοντές αιμοδότες που θα συμμετάσχουν ò αποστείρωση στις καρέκλες αιμοδοσίας ò τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των καρεκλών αιμοδοσίας ò τηλεφωνικά ραντεβού, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα συνωστισμού

Για να δώσεις αίμα χρειάζεται: ò Να είσαι 18-65 ετών. ò Να έχεις πάρει ένα ελαφρύ γεύμα πριν την αιμοδοσία. ò Να έχεις κοιμηθεί τουλάχιστον 5 ώρες. ò Να αναφέρεις τυχόν ασθένειες και φάρμακα που λαμβάνεις στο γιατρό της αιμοδοσίας. ò Εάν έχεις κάνει τατουάζ να έχουν παρέλθει 4 μήνες.

Ενημερώσου για τις επερχόμενες αιμοδοσίες από το site του Ε.ΚΕ.Α: https://ekea.gr/events/

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗΣ Παιδο-Διαβητολόγος, Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Α.Π.Θ., Α" Παιδιατρική Κλινική – Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Η διάγνωση του διαβήτη στην εφηβεία περιπλέκει τα πράγματα Α Π Ο

Τ Η Ν

Ν Ε Κ Τ Α Ρ Ι Α

Κ Α Ρ Α Κ Ω Σ Τ Α

Ο Αθανάσιος Χριστοφορίδης, Παιδο-Διαβητολόγος, Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας Α.Π.Θ., Α' Παιδιατρική Κλινική – Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης είναι επικεφαλής της ομάδας ΔΙΑΝΑ (από τις λέξεις Διαβητολογικό Ιατρείο Α’ Παιδιατρική Νέων Α.Π.Θ.), μιας διεπιστημονικής ομάδας που κάνει πολλά για την αποτελεσματική διαχείριση και εκπαίδευση των παιδιών και εφήβων με διαβήτη και των οικογενειών τους. Μιας ομάδας που προσεγγίζει ολιστικά τα παιδιά και τους εφήβους με διαβήτη και έχει δημιουργήσει πολύτιμα εκπαιδευτικά υλικά και προγράμματα, με τα οποία πετυχαίνει… διάνα τον σκοπό της!

Κάνετε μία σπουδαία δουλειά ενημέρωσης των παιδιών και των οικογενειών που διαγιγνώσκονται με διαβήτη μέσω του προγράμματος "Διαβατήριο στο ταξίδι με τον διαβήτη" που δίνει σημαντικές πληροφορίες για τη νόσο, τη μέτρηση, τη διατροφή, τη συναισθηματική ευεξία. Η εκπαίδευση στο διαβήτη αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην αντιμετώπιση αυτού του τόσο απαιτητικού νοσήματος, εξασφαλίζοντας ικανοποιητική ρύθμιση σε συνδυασμό με ευελιξία στη διαχείριση. Η εκπαίδευση γίνεται στους γονείς, αλλά και στα ίδια τα παιδιά με διαβήτη και θα πρέπει να είναι δομημένη, τακτικά επικαιροποιημένη, ανάλογη με το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονιών αλλά και ανάλογη

στα χρωματα του διαβήτη

Η διάγνωση του διαβήτη κατά τη διάρκεια της εφηβείας περιπλέκει τα πράγματα, καθώς παρακωλύει την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του εφήβου από το οικογενειακό περιβάλλον, ενώ επηρεάζει και τον τρόπο που ο έφηβος αναγνωρίζει τον εαυτό του.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤO Ν ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗ

με το γνωσιακό επίπεδο του παιδιού/εφήβου. Γίνεται κατά τη διάγνωση του διαβήτη, ώστε να εξασφαλίσει την ευκολότερη και αποτελεσματικότερη μετάβαση της οικογένειας στο σπίτι, αλλά θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και να ενισχύεται με κάθε ευκαιρία. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ομάδα μου και εγώ ετοιμάσαμε ένα εκπαιδευτικό υλικό που ονομάσαμε «Διαβατήριο στο Ταξίδι με τον Διαβήτη». Το υλικό αυτό ετοιμάστηκε αρχικά σε έντυπη μορφή, ώστε να δίνεται και να εξυπηρετεί τα πρωτο-διαγνωσθέντα περιστατικά με διαβήτη που νοσηλεύονται στην Κλινική μας, ωστόσο, γρήγορα μετουσιώθηκε σε ηλεκτρονικό υλικό που μέσα από εκπαιδευτικά videos και quizzes έρχεται να εξυπηρετήσει τους εκπαιδευτικούς της σκοπούς με έναν πιο άμεσο και ελκυστικό τρόπο. Η ηλεκτρονική μορφή του διαβατηρίου αποτελεί μια πρωτότυπη σε παγκόσμιο επίπεδο εκπαιδευτική πλατφόρμα, όπου καθένας μπορεί να ακολουθήσει το εξατομικευμένο όσο και το ηλεκτρονικό υλικό μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα μας: μονοπάτι της εκπαίδευσής του μέσα από το ατομικό login που πραγματοποιεί. Τόσο το έντυπο, www.dianadiabetes.gr/διαβατήριο . να το βρείτε στην ιστοσελίδα μας: www.dianadiabetes. όσο και το ηλεκτρονικό υλικό μπορείτε gr/διαβατήριο.

Έχετε αναπτύξει διαφορετικό υλικό για παιδιά και εφήβους. Γιατί συμβαίνει αυτό.

Ποιες είναι οιδιαφορετικό διαφορές; Έχετε αναπτύξει υλικό για παιδιά και εφήβους. Γιατί συμβαίνει αυτό. Ποιες είναι διαφορές; Πράγματι, ενώοι λίγα ηλικιακά έτη χωρίζουν τα παιδιά από τους εφήβους, ωστόσο, συμπεριφοριΠράγματι, και ενώ λίγα έτη χωρίζουν τα παιδιά από τουςτους. εφήβους, κά, το χάσμα είναι μεγάλοηλικιακά και αντίστοιχα πρέπει να προσαρμόζεται και η προσέγγισή Αυτό ωστόσο, χάσμα είναι μεγάλο και αντίστοιχα πρέπει είναισυμπεριφορικά, κοινό μυστικό όλων τωντοεπαγγελματιών υγείας που έχουν να κάνουν τόσο με παιδιά όσο και να με εφήβους. και η προσέγγισή τους. Αυτό είναι κοινό μυστικό όλων των προσαρμόζεται Αναφορικά με το «Διαβατήριο στο ταξίδι με τον Διαβήτη», δύο ξεχωριστές μορεπαγγελματιών υγείας που έχουν να κάνουν τόσο μεδημιουργήσαμε παιδιά όσο και με εφήβους. φές, μια που απευθύνεται σε παιδιά και μια που απευθύνεται σε εφήβους με διαβήτη. Οι βασικές Αναφορικά με το «Διαβατήριο στο ταξίδι με τον Διαβήτη», δημιουργήσαμε δύο διαφορές επικεντρώνονται στη γραφιστική τουμια περιεχομένου και λιγότερο σε ξεχωριστές μορφές, μια πουκυρίως απευθύνεται σε παρουσίαση παιδιά και που απευθύνεται στο ίδιο το περιεχόμενο, καθώς οι βασικές γνώσεις που εμπεριέχονται είναι κοινές για κάθε ηλιεφήβους με διαβήτη. Οι βασικές διαφορές επικεντρώνονται κυρίως στη γραφιστική κιακή ομάδα. παρουσίαση του περιεχομένου και λιγότερο στο ίδιο το περιεχόμενο, καθώς οι Η ξεχωριστή προσέγγιση παιδιών και εφήβων είναι ιδιαίτερα εμφανής στη δεύτερη εκπαιδευτική βασικέςμας γνώσεις που εμπεριέχονται είναι κοινές για κάθε ηλικιακή ομάδα. προσπάθεια που ονομάζεται «Στόχοι στην εκπαίδευση του διαβήτη». Η ξεχωριστή προσέγγιση παιδιών και εφήβων είναι ιδιαίτερα εμφανής στη δεύτερη εκπαιδευτική μας προσπάθεια που ονομάζεται «Στόχοι στην εκπαίδευση του 88διαβήτη». x στα χρωματα του διαβήτη

Η ξεχωριστή προσέγγιση παιδιών και εφήβων είναι ιδιαίτερα εμφανής στη δεύτερη εκπαιδευτική μας προσπάθεια που ονομάζεται «Στόχοι στην εκπαίδευση του διαβήτη».

Τι είναι οι "Στόχοι"; Ποιοι μπορούν να λάβουν μέρος; Οι «Στόχοι στην εκπαίδευση του Διαβήτη» αποτελούν ένα δομημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που φιλοδοξεί να διευκολύνει τη σταδιακή μετάβαση της διαχείρισης του διαβήτη από τους γονείς στα παιδιά και εφήβους. Αποτελεί τη μετάφραση και προσαρμογή στα ελληνικά δεδομένα ενός προγράμματος που δημιουργήθηκε στη Δανία και από την Lene Povlsen. Η ελληνική έκδοση στηρίχθηκε στην αγγλική έκδοση του 2016 από την ομάδα της Fiona Cambell. Οι «Στόχοι» είναι ταξινομημένοι σε 6 ηλικιακές ομάδες (ανά 2ετία) και περιλαμβάνουν για κάθε ηλικιακή ομάδα ένα τρίπτυχο: α) τον οδηγό για τον επαγγελματία υγείας, β) τον οδηγό για τους γονείς και τους νέους και γ) το φύλλο καταγραφής. Το φύλλο καταγραφής φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα εργαλείο αποτύπωσης, καταγραφής αλλά και παρότρυνσης με σκοπό το παιδί, αλλά και ο νέος με διαβήτη να αυξάνει τις γνώσεις του σχετικά με το διαβήτη. Την εκπαιδευτική αυτή μας προσπάθεια μπορείτε να τη βρείτε στην ιστοσελίδα μας: www.dianadiabetes.gr/στόχοι.

Έχει επιπρόσθετη δυσκολία η διάγνωση διαβήτη σε εφηβική ηλικία; Γιατί; Η διάγνωση του διαβήτη κατά τη διάρκεια της εφηβείας περιπλέκει τα πράγματα, καθώς παρακωλύει την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του εφήβου από το οικογενειακό περιβάλλον, ενώ επηρεάζει και τον τρόπο που ο έφηβος αναγνωρίζει τον εαυτό του, καθώς και την επίγνωση που έχει για την κατάσταση της υγείας του και αυτό μπορεί να τον γεμίσει με ανασφάλεια. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε όλες αυτές τις παραμέτρους και να τις αντιμετωπίσουμε με τη δέουσα προσοχή και, γιατί όχι, με τη σημαντική βοήθεια των ψυχολόγων.

Ποια είναι τα συναισθήματα του ατόμου με διαβήτη κατά τη διάγνωση. Ποια τα συναισθήματα της οικογένειάς του; Η διάγνωση του διαβήτη στο παιδί αποτελεί μία περίοδο αυξημένου άγχους και αλλαγών τόσο για το ίδιο όσο και για κάθε μέλος της οικογένειας. Ο καθένας μπορεί να διαβεί από μια σειρά από συναισθηματικά στάδια αμέσως μετά τη διάγνωση του διαβήτη όπως σοκ, λύπη, φόβος, θυμός και ενοχή. Τα στάδια αυτά δεν έρχονται πάντα με την ίδια σειρά, ενώ κάποια από αυτά μπορεί να επιστρέφουν μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.

επαγγελματία υγείας, β) τον οδηγό για τους γονείς και τους νέους και γ) το φύλλο καταγραφής. Το φύλλο καταγραφής φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα εργαλείο αποτύπωσης, καταγραφής αλλά και παρότρυνσης με σκοπό το παιδί, αλλά και ο ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤO Ν ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗ νέος με διαβήτη να αυξάνει τις γνώσεις του σχετικά με το διαβήτη. Την εκπαιδευτική αυτή μας προσπάθεια μπορείτε να τη βρείτε στην ιστοσελίδα μας: www.dianadiabetes.gr/στόχοι.

Έχει επιπρόσθετη δυσκολία η διάγνωση διαβήτη σε εφηβική ηλικία; Γιατί; Η διάγνωση του διαβήτη κατά τη διάρκεια της εφηβείας περιπλέκει τα πράγματα, καθώς παρακωλύει την προσπάθεια ανεξαρτητοποίησης του εφήβου από το Είναι σημαντικό όλοι να εξοικειωθούν με τα στάδια να που τα αναγνωρίζουν να τα οικογενειακό περιβάλλον, ενώ επηρεάζει καιαυτά, τον ώστε τρόπο ο έφηβος και αναγνωρίζει διαχειρίζονται κατάλληλα και εδώ με τη βοήθεια των κατάλληλων επαγγελματιών υγείας. τον εαυτό του, καθώς και την επίγνωση που έχει για την κατάσταση της υγείας του καιΠόσο αυτόσυχνή μπορεί ναητον γεμίσει και με το ανασφάλεια. να αναγνωρίσουμε είναι κατάθλιψη burnout στοΕίναι παιδί σημαντικό και στον έφηβο με όλες αυτές τις παραμέτρους και να τις αντιμετωπίσουμε με τη δέουσα προσοχή και, διαβήτη και στο περιβάλλον του; γιατί όχι, με τη σημαντική βοήθεια των ψυχολόγων. Καταθλιπτικά συμπτώματα σε παιδιά με χρόνια νοσήματα εμφανίζονται κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες ή σε παιδιά με αυξημένη πνευματική ωριμότητα.

Ποια είναιείναι τακάτι συναισθήματα του ατόμου με διαβήτη τημεδιάγνωση. τα Ωστόσο, που συναντάμε συχνά σε γονείς/φροντιστές τωνκατά παιδιών διαβήτη, είτεΠοια με συναισθήματα της οικογένειάς του; τη μορφή αμιγούς κατάθλιψης, είτε με τη μορφή αγχώδους διαταραχής. Επιπρόσθετα, τόσο σε ασθενείς όσο και σε φροντιστές ατόμων με διαβήτη περιγράφεται ο όρος «εξουθένωση του διαβήτη» που περιγράφει το αίσθημα κούρασης και εξάντλησης που προκαλεί η καθημερινή φροντίδα που απαιτεί η διαχείριση του διαβήτη. Στην περίπτωση του διαβήτη, η ανάπτυξη καταθλιπτικής συνδρομής, αγχώδους διαταραχής αλλά και εξουθένωσης είναι σημαντικό να αναγνωριστεί έγκαιρα, αλλά και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα, καθώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την εύρυθμη γλυκαιμική ρύθμιση.

στα χρωματα του διαβήτη

Η ΑΝAΠΤΥΞΗ ΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚHΣ ΣΥΝΔΡΟΜHΣ, ΑΓΧΩΔΟΥΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΕΙ ΕΓΚΑΙΡΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ, ΚΑΘΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΕΥΡΥΘΜΗ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ.

Η σημασία της παρακολούθησης από ειδικό κέντρο και ομάδα διαβήτη. Ποιες ειδικότητες περιλαμβάνει η ομάδα; Η αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά/απαιτεί την παρουσία μιας ομάδας επαγγελματιών υγείας που ο καθένας στον τομέα του, αλλά και όλοι μαζί συλλογικά, θα συνεργαστούν για το καλύτερο αποτέλεσμα. Η ομάδα Διαβήτη έχει στο κέντρο τον ΠαιδοΔιαβητολόγο, ο οποίος συνεπικουρείται από το Νοσηλευτή του Διαβήτη, το Διατροφολόγο, ιδανικά εξειδικευμένο στο Διαβήτη και συμπληρώνεται από τον Ψυχολόγο, τον Κοινωνικό λειτουργό, αλλά και άλλους επαγγελματίες υγείας που θα προσφέρουν τις εξειδικευμένες γνώσεις τους ανάλογα με την περίσταση. Τα τελευταία χρόνια αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής που δουλεύω σε μια τέτοια ομάδα στην Α΄ Παιδιατρική Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, πλαισιωμένος από εξαίρετους επαγγελματίες υγείας, πολλοί από τους οποίους προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αμισθί με γνώμονα πάντα το καλό των παιδιών με διαβήτη και των οικογενειών τους. Η ομάδας μας έχει το όνομα ΔΙΑΝΑ από τα αρχικά Διαβητολογικό Ιατρείο Α’ Παιδιατρική Νέων Α.Π.Θ. και έχει σαν σκοπό να μας θυμίζει ότι θέλουμε πάντα να πετυχαίνουμε ΔΙΑΝΑ στους στόχους μας!

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφει ο:

ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟΣ A. ΜΠΑΚOΠΟΥΛΟΣ Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Ιδρυτής του NutriErgo

στα χρωματα του διαβήτη

KOMBUCHA Τι είναι και ποια τα οφέλη της;

Τι είναι η κομπούτσα (ή κομπούχα); Ποια οφέλη προσφέρει στην υγεία και γιατί είναι καλό να την εντάξετε στη διατροφή σας; Βρείτε τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα στο κείμενο που ακολουθεί. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Η Κομπούτσα (ή κομπούχα) αποτελεί ένα ελαφρώς όξινο και ανθρακούχο ρόφημα που προκύπτει από τη ζύμωση του τσαγιού. Παρασκευάζεται με την προσθήκη συγκεκριμένων βακτηρίων και ζάχαρης στο μαύρο ή πράσινο τσάι, το οποίο έχει υποστεί τη διαδικασία της ζύμωσης για μια εβδομάδα ή περισσότερο.

Η κομπούτσα είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών, με κυριότερο από αυτά τις πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες απελευθερώνονται από τα ίδια τα φύλλα του τσαγιού κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Η υψηλή αυτή περιεκτικότητα της κομπούτσα σε αντιοξειδωτικά, την καθιστά ασπίδα προστασίας ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, το οξειδωτικό stress και τις παθήσεις που το συνοδεύουν.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Λόγω της διαδικασίας ζύμωσης που λαμβάνει χώρα κατά την παρασκευή της, η κομπούτσα είναι πηγή ωφέλιμων για τον οργανισμό μικροοργανισμών και βιο-ενεργών συστατικών, στα οποία αποδίδονται οι ευεργετικές επιδράσεις που θα δούμε στη συνέχεια. Αρχικά, η κομπούτσα αποτελεί πηγή προβιοτικών. Τα προβιοτικά αποτελούν βακτήρια τα οποία, όταν λαμβάνονται σε ικανοποιητικές ποσότητες, έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία μας. Μεταξύ άλλων βελτιώνουν τη χλωρίδα του εντέρου, συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και την υγεία του πεπτικού. Επιπροσθέτως, η κατανάλωση προβιοτικών συνδέεται με βελτίωση της πέψης, καταπολέμηση επιβλαβών βακτηρίων, καθώς και ανακούφιση από το αίσθημα άγχους και τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Μάλιστα, είναι αξιοσημείωτο ότι η κομπούτσα δεν αποτελεί μόνο ένα προβιοτικό ρόφημα, αλλά ένα συμβιωτικό ρόφημα, καθώς περιέχει τόσο προβιοτικά, όσο και πρεβιοτικά (την τροφή δηλαδή των προβιοτικών). Παράλληλα, η κομπούτσα είναι εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών, με κυριότερο από αυτά τις πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες απελευθερώνονται από τα ίδια τα φύλλα του τσαγιού κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Η υψηλή αυτή περιεκτικότητα της κομπούτσα σε αντιοξειδωτικά, την καθιστά ασπίδα προστασίας ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, το οξειδωτικό stress και τις παθήσεις που το συνοδεύουν. Πέραν των παραπάνω, η κομπούτσα εμφανίζει αξιοσημείωτη αντιμικροβιακή

στα χρωματα του διαβήτη

δράση ενάντια σε ένα ευρύ φάσμα μικροοργανισμών. Ειδικότερα, η κατανάλωση κομπούτσα αναστέλλει την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών, όπως το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το Escherichia coli κ.ά. Η αντιμικροβιακή αυτή δράση του ροφήματος αποδίδεται στη χαμηλή τιμή pH που το χαρακτηρίζει, ειδικά λόγω της παρουσίας οξικού οξέος και κατεχινών. Συνεχίζοντας με τα διατροφικά οφέλη της κομπούτσα, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην ηπατοπροστατευτική δράση που παρουσιάζει το ρόφημα αυτό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, φαίνεται πως η κομπούτσα έχει τη δυνατότητα να προστατεύει το ήπαρ από τη βλάβη που προκαλείται εξαιτίας περιβαλλοντικών ρύπων και τοξικών ουσιών. Τέλος, στα διατροφικά οφέλη της κομπούτσα συγκαταλέγεται και η δράση της κατά της δυσκοιλιότητας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της ζύμωσής της ένα από τα οργανικά οξέα που παράγονται είναι το γαλακτικό οξύ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, το γαλακτικό οξύ που περιέχεται στην κομπούτσα είναι σε θέση να ενισχύσει την κυκλοφορία του αίματος και συμβάλλει στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Ολοκληρώνοντας με τα οφέλη της κομπούτσα είναι σημαντικό να τονίσουμε πως τα περισσότερα από αυτά τα οφέλη έχουν προκύψει από μελέτες σε πειραματόζωα. Ως εκ τούτου, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες στον άνθρωπο, ώστε τα οφέλη της να επιβεβαιωθούν πλήρως. Ως τότε, η κομπούτσα φαίνεται πως αποτελεί μία εξαιρετική εναλλακτική επιλογή στα ανθρακούχα ροφήματα, με υψηλή διατροφική αξία και πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Μήπως είναι ώρα, λοιπόν, να ξεκινήσετε τις δοκιμές παρασκευής της και να την εντάξετε στη διατροφή σας;

στα χρωματα του διαβήτη