Περιοδικό "Στα Χρώματα του Διαβήτη" Τεύχος 41 by Karta Diaviti

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 41

Διαβήτης: Εκπαίδευση για να προστατεύσουµε το αύριο Μέχρι το 2030, 1 στους 9 ανθρώπους θα έχουν διαβήτη. Αυτό αναµένεται

Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2022

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

Λίγα λόγια. . Γεια σας φίλοι και φίλες μου,

Κάθε 3μηνο που βγάζουμε το περιοδικό μας, μπαίνω στην όμορφη διαδικασία του καλωσορίσματος και της ανάγκης μου να επικοινωνήσω μαζί σας και σε αυτό το σημείο συνειδητοποιώ για άλλη μία φορά ότι η ζωή επαναλαμβάνεται άλλοτε με ταχείς ρυθμούς και άλλοτε με αργούς. Και μπορεί ο χρόνος να είναι κάτι άπιαστο, όμως σου προσδίδει μία σταθερότητα και μία δικλείδα ασφαλείας που σε κάνει να ξαναρχίζεις από την αρχή με υπομονή κι επιμονή… Θα τολμήσω να πω ότι τελικά, ο νέος κύκλος στόχων, ιδεών, προγραμμάτων, που μπορεί να έχει ο καθένας στο μυαλό του, πιο πολύ εδραιώνεται το φθινόπωρο παρά με την έναρξη του νέου έτους. Έχοντας αυτό στο μυαλό μας κι ελπίζοντας να μην «στραβώσει» κάτι, έχουμε σκοπό να πραγματοποιήσουμε σε συνεργασία με την εταιρεία NOVO NORDISK HELLAS, μία καμπάνια με τίτλο "ΕΙΝΑΙ ΣΤΟ ΧΕΡΙ ΣΟΥ", με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη. Η καμπάνια θα λάβει χώρα το Νοέμβριο και η διάρκειά της θα είναι για 1 χρόνο. Γι΄αυτό, λοιπόν, σας καλώ όλους να συντονιστείτε μαζί μας, να γίνουμε μία παρέα και να βγάλουμε σε πέρας αυτήν την τόσο εποικοδομητική και αξιόλογη δράση. Και ο Δεκέμβριος τι θα φέρει; Μα φυσικά το μαγικό μας λεωφορείο «Magic Diabetes Bus», όπου θα εξετάσουμε, θα μιλήσουμε, θα ενημερώσουμε και θα γιορτάσουμε την ύπαρξή μας. Ο χρόνος συνυπάρχει, συνοδοιπορεί, συμπορεύεται. Ελπίζω κι εύχομαι να μας κάνει παρέα, να είναι φιλικός, χαρούμενος και να μας συνοδεύσει με σταθερά βήματα μέχρι το πέρας των σχεδίων μας και γιατί όχι; ...Και των ονείρων μας! Πολύ φιλικά Αναστασία Καφούση

στα χρωματα του διαβήτη

41 x

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2022

χρωματα

στα

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.meodigotodiaviti.gr

του διαβήτη

Ιδιοκτησία ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Εκτύπωση Pressious Arvanitidis

Εκδότης "ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ" Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@kartadiaviti.gr

Επιστημονικοί Συνεργάτες Στέλλα Βαλούρδου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc Έλενα Δανάλη, Υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για Βιώσιμη Γεωργία Τριαντάφυλλος Διδάγγελος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Α’ Προπ. Παθολογικής Κλινικής, Ιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης "ΑΧΕΠΑ", Σ. Κυριακίδη 1, 54636, Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310 994776, Κιν.: 6944863803, e-mail: didang@ med.auth.gr, didang@auth.gr Κωνσταντίνος Κούτσικας, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc. Κλινικής Διατροφής Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, Καθηγητής ΠαθολογίαςΜεταβολικών Νοσημάτων Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών-Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό» Ευάγγελος Μανουσάκης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, Ειδικός Αμφιβληστροειδούς, Ιατρείο: Βασ. Σοφίας 90, τηλ. 210-7787650, www.emanousakis.com Μαρία Μελετιάδου, Προϊσταμένη ΜΕΠΚ, "ΤΖΑΝΕΙΟ" Γ.Ν.Π, MSc©, Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor, Immediate Life Support (ILS) ERC Δρ Ανδρέας Μελιδώνης, Συντονιστής Διευθυντής Διαβητολογικού - Καρδιομεταβολικού Κέντρου Metropolitan Hospital Νίκολη Μητώση, Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,PgD, Εξειδικευμένη Νοσηλεύτρια Διαβήτη ΕΚΠΑ, King's College London Κωνσταντίνος Μπακόπουλος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Ιδρυτής του NutriErgo, www.kbakopoulos.com Αθανασία Κ. Παπαζαφειροπούλου, Παθολόγος – Διαβητολόγος, PhD, MSc στη Βιοστατιστική, Επιμελήτρια Α’, Α΄ Παθολογικό Τμήμα & Διαβητολογικό Κέντρο, Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά Λυσίμαχος Γ. Παπάζογλου, Καθηγητής Χειρουργικής, Τμήμα Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Δέσποινα Παυλοπούλου, Ειδικός Παθολόγος, www.pathologospeiraia.gr

ISSN: 2241- 3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στο τηλέφωνο: 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993). 4 στα χρωματα του διαβήτη

Δημήτριος Σκούτας, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ, Πρόεδρος Διαβητολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος Αναστάσιος Σπαντιδέας, Παθολόγος – Κλινικός Φαρμακολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Δήμητρα Σφήκα, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Συνεντεύξεις Ιωάννης Γάσιας, Business Development Manager

ΜΊΛΑ για το Διαβήτη σου

Μπορείς να τον ρυθμίσεις

Επισκεφθείτε σήμερα το www.diabetestalks.gr

463

εκατομμύρια

Στην Ελλάδα ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει το

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε όλο τον κόσμο.1

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη στην Ευρώπη.1

του γενικού πληθυσμού της χώρας.2

11,6%

Βιβλιογραφία: 1. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 9th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation, 2019. 2. Touloumi G, et al. High prevalence of cardiovascular risk factors in adults living in Greece: the EMENO National Health Examination Survey. BMC Public Health 2020; 20(1):1665. Μια πρωτοβουλία της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Το παρόν κείμενο και το περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας επιμελήθηκε το ιατρικό τμήμα της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. και απευθύνεται αποκλειστικά στο Ελληνικό και Κυπριακό κοινό. Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας. Για οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, σας παρακαλούμε να απευθυνθείτε στον ιατρό σας. Οι απόψεις και δηλώσεις ασθενών, ιατρών και άλλων ατόμων αντικατοπτρίζουν προσωπικές απόψεις και δεν αποτελούν ιατρικές οδηγίες ή κατευθύνσεις. Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Αλ. Παναγούλη 80 & Αγ. Τριάδας 65 • 153 43, Αγία Παρασκευή Τηλ.: 210 60 71 600 • http://www.novonordisk.gr • http://www.novonordisk.com

GR21CD00007

Ο ιστότοπος www.diabetestalks.gr δημιουργήθηκε ώστε να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, τα αίτια εμφάνισης, τις συννοσηρότητες και τις επιπτώσεις της νόσου, καθώς και τις επίκαιρες θεραπευτικές οδηγίες, αλλά και την σύγχρονη τεχνολογία, είτε στα συστήματα καταγραφής της γλυκόζης, είτε στα συστήματα χορήγησης διάφορων φαρμακευτικών επιλογών. Έχει, επίσης, σκοπό να αναδείξει τις φωνές και τις απόψεις των ανθρώπων που ζουν με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, σε όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα.

Editorial της σύνταξης

Πριν από μερικές εβδομάδες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, έσπευσε να δηλώσει ότι η πανδημία έχει τελειώσει, πόσο κοντά είμαστε, όμως, σε αυτό το σενάριο; Η επιστημονική κοινότητα διαφωνεί, με προεξάρχοντα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, που υποστηρίζει ότι σήμερα έχουμε μεν τα μέσα ώστε να τελειώσουμε την πανδημία, ωστόσο δεν έχουμε ακόμη φτάσει εκεί.. "Είμαστε κοντά στο να δούμε το τέλος της πανδημίας, δεν έχουμε όμως φτάσει ακόμη εκεί", επεσήμανε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρεγέσιους. Αναμφισβήτητα, το τι αντιλαμβάνεται καθένας ως επιστροφή στην καθημερινότητα διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά και από κοινωνία σε κοινωνία. Άλλωστε, σε μια παγκόσμια κρίση, όπως η πανδημία, δεν χωρά άσπρο ή μαύρο. Ας δούμε, όμως, πώς επηρεάστηκαν από την πανδημία τρεις νευραλγικοί τομείς: Η δημόσια υγεία, η ψυχική υγεία και η οικονομία. Δημόσια Υγεία: Σίγουρα, είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση και τα συστήματα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι μακριά από τις τρομακτικές πιέσεις που είχαν υποστεί τα τελευταία δύο χρόνια. Ο λόγος είναι η εκτεταμένη ανοσία που έχει επιτευχθεί με τα εμβόλια και τη νόσηση. Τα καλά νέα είναι ότι σήμερα γνωρίζουμε τα εργαλεία για να διατηρήσουμε οποιοδήποτε πανδημικό κύμα υπό έλεγχο. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει πώς θα συμπεριφερθεί η επόμενη μετάλλαξη... Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να επενδύουμε σε εμβόλια και στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας. Στο πεδίο της οικονομίας, οι αγορές έχουν "αναρρώσει" σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία, ωστόσο υπάρχουν απόνερα που θα συνεχίσουν να γίνονται αισθητά για αρκετό διάστημα ακόμη. Ψυχική Υγεία: Στη διάρκεια της πανδημίας, το στρες και το άγχος σημείωσαν αύξηση κατά 25%, την ίδια ώρα που η πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας υπέστη ένα τρομακτικό πλήγμα. Η ανάγκη για ανάπτυξη προσβάσιμων, προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε τοπικό επίπεδο, αλλά και η άρση του στίγματος απέναντι σε εκείνους που αναζητούν ή έχουν ανάγκη από τέτοιες υπηρεσίες, παραμένει ζητούμενο. Ν. Καρακώστα.

στα χρωματα του διαβήτη

Index περιεχόμενα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ Εκπαίδευση για να προστατεύσουμε το αύριο

42 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑDA

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΜΑΤΙΩΝ ΣΤΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ Γιατί είναι τόσο δύσκολο να χάσω βάρος;

70 74

26 ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ,

ΚΑΘΑΡΟΤΕΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ!

30 ΤΙ ΘΑ ΦΑΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ;

ΠΡΟΗΓΜΕΝΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ Αποτελεσματικότερη ρύθμιση καλύτερη ποιότητα ζωής

38 Αφιέρωμα: 14 Νοέμβριου

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

65 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1 - Ο ΡΟΛΟΣ

Σύμμαχος στο διαβήτη

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

20 ΣΤΕΒΙΑ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ EASD 2022 Όλα τα νέα δεδομένα ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

48 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟ

Τα τελευταία δεδομένα

στα χρωματα του διαβήτη

ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ

Συνάντηση με τον Ιωάννη Γάσια ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Ποια η σχέση τους με τις διάφορες παθήσεις;

78 ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙΔΙΩΝ

82 ΧΟΡΤΟΦΑΓΙΑ

Πώς προστατεύει από σακχαρώδη διαβήτη;

86 TATTOO

Μόδα ή κάτι άλλο;

92 ΖΩΑ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ

Ωφελούν ή βλάπτουν την υγεία μας;

96 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΝΕΑ

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Η σημασία του

εμβολιασμού των ενηλίκων

Ο εμβολιασμός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του 20ού αιώνα όσον αφορά στην προστασία και την προάσπιση της δημόσιας υγείας και θεωρείται παγκοσμίως μία από τις πιο αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές παρεμβάσεις στον τομέα αυτό.

Γράφει η:

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ Ειδικός Παθολόγος

10 10

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Υπολογίζεται, ότι χάρη στα εμβολιαστικά προγράμματα σε όλον τον κόσμο, περίπου 3 εκατομμύρια θάνατοι αποτρέπονται ετησίως, καθώς περισσότερες από 20 ασθένειες μπορεί να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Ο εμβολιασμός προστατεύει από νοσήματα όπως ο τέτανος, η πολιομυελίτιδα, οι ηπατίτιδες Α και Β, η ανεμοβλογιά και ο έρπητας ζωστήρα, η γρίπη, οι μηνιγγιτιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις κ.ά. Πέρα όμως από τον εμβολιασμό παιδιών και εφήβων, ο εμβολιασμός συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Ο εμβολιασμός αποτελεί τον τρίτο πυλώνα της υγιούς γήρανσης (healthy aging) μαζί με την υγιεινή διατροφή και την άσκηση. Πολλές λοιμώξεις μεταδίδονται, ανεξάρτητα από τις συνθήκες υγιεινής. Διάφοροι παράγοντες, όπως η δουλειά, ο τρόπος ζωής, τα ταξίδια, ή τα χρόνια προβλήματα υγείας προδιαθέτουν σε νοσήματα που μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού. Αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, όταν αναφερόμαστε σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα και τα παιδιά. Σε αντίθεση με τα παιδιά, όμως, το ποσοστό συμμόρφωσης του εμβολιασμού των ενηλίκων, παραμένει σε χαμηλά επίπεδα στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Η φυσική νόσηση μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τον ασθενή, οι οποίες αποφεύγονται με τον εμβολιασμό. Ο τρόπος με τον οποίο δρουν τα εμβόλια είναι η παραγωγή ειδικών αντισωμάτων από τον οργανισμό, ώστε σε κάποια μελλοντική επαφή με το μικρόβιο, ο οργανισμός να είναι έτοιμος να το καταπολεμήσει εγκαίρως. Αυτό επιτυγχάνεται εισάγοντας ένα εξασθενημένο ή βιολογικά ανενεργό τμήμα του μικροβίου, το οποίο δεν μπορεί να προκαλέσει ασθένεια, αλλά κινητοποιεί όλους τους απαραίτητους μηχανισμούς για να δημιουργηθεί η απαιτούμενη ανοσία. Ορισμένα εμβόλια δημιουργούν ανοσία εφ΄όρου ζωής, ενώ άλλα απαιτούν αναμνηστικές δόσεις προκειμένου να διασφαλιστεί πλήρης και διαρκής προστασία. Η ταυτόχρονη χορήγηση εμβολίων είναι ασφαλής (με ελάχιστες εξαιρέσεις) και δεν επιβαρύνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι 1,5 εκατομμύριο θάνατοι, παγκοσμίως, μπορούν να αποφευχθούν, εάν αυξηθεί η εμβολιαστική κάλυψη, δεδομένου ότι τα οφέλη του εμβολιασμού στην πρόληψη και προστασία έναντι των μεταδοτικών νοσημάτων δεν αφορούν μόνο τον πληθυσμό που εμβολιάζεται. Επεκτείνονται στο σύνολο του πληθυσμού μέσω της "ανοσίας της κοινότητας", καθώς επιτυγχάνοντας υψηλή εμβολιαστική κάλυψη όλων των ηλικιακών ομάδων του πληθυσμού, περιορίζεται η μετάδοση των νοσημάτων αυτών. Με αυτόν τον τρόπο, λόγω "λιγότερης κυκλοφορίας" των παθογόνων στην κοινότητα, προστατεύονται και άτομα που δεν μπορούν να εμβολιαστούν, όπως οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς, οι έγκυες και τα νεογνά. Επιπλέον, ο εμβολιασμός μειώνει σημαντικά τη χρήση αντιβιοτικών, βοηθώντας στην καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής και την ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων. Συνεπώς, ανεξαρτήτως ηλικίας, τα εμβόλια σώζουν ζωές και ο εμβολιασμός προστατεύει την υγεία, καθώς μειώνει τη νοσηρότητα και θνησιμότητα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Για τους ενήλικες και ιδίως για τους ηλικιωμένους ή τους ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, η πρόληψη λοιμώξεων μέσω του εμβολιασμού, παρέχει πολλαπλά οφέλη και αποτελεί την μόνη ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία και προστασία από σοβαρές άμεσες ή και μακροχρόνιες επιπλοκές στην υγεία τους.

12 12

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

CMY

στα χρωματα του διαβήτη

Το Magic Diabetes Bus για 4η χρονιά, φέρνει ξανά τα Χριστούγεννα στην Αθήνα Πότε;

από 18/12 έως 23/12/2022

Για 4η συνεχή χρονιά, το MAGIC DIABETES BUS θα κυκλοφορήσει στους δρόμους της Αθήνας και θα ενημερώσει μικρούς και μεγάλους για το διαβήτη και τον εμβολιασμό. Από τις 18 έως και τις 23 Δεκεμβρίου 2022, το Diabetes Magic Bus της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας «Με Οδηγό το Διαβήτη», θα κάνει 6 στάσεις, σε 6 διαφορετικές πλατείες της Αττικής και θα προσκαλέσει τους μικρούς του φίλους και τους γονείς τους σε ένα μαγικό ταξίδι.

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

ΕΜΜΗΝΟ ΠΑΥΣΗ Γιατί είναι τόσο δύσκολο να χάσω βάρος; Γράφει ο:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Ως εμμηνόπαυση ορίζεται η φυσική διακοπή της εμμήνου ρύσεως (περιόδου) για διάστημα 12 μηνών χωρίς άλλη παθολογική ή φυσιολογική εξήγηση. Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί την πλήρη ή σχεδόν πλήρη απώλεια των λειτουργικών ωοθηκών και τη μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων. Παράλληλα, συνδέεται με μεγαλύτερη δυσκολία στην απώλεια βάρους. Γιατί, όμως, είναι τόσο δύσκολο να χάσω βάρος μετά την εμμηνόπαυση; Οι αιτίες στο κείμενο που ακολουθεί.

στα χρωματα του διαβήτη

ΓΙΑΤΙ AKOMA ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΣΕΡΒΙΕΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ;

Οι σερβιέτες ακράτειας TENA Discreet λειτουργούν διαφορετικά. Προστατεύουν από διαρροές, οσμές και υγρασία για να μένεις στεγνή έως και 12 ώρες*. Σας κρατάει στεγνή. Με την προστασία της ΤΕΝΑ. Δοκιμάστε τα και εσείς στο tena.gr * Οι μετρήσεις αφορούν την σερβιέτα TENA Discreet Normal και για τη συνήθη ποσότητα ούρησης ενηλίκων με ελαφριά έως μέτρια ακράτεια έπειτα από 12 ώρες.

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Ορμονικές αλλαγές και απώλεια βάρους Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης λαμβάνουν χώρα πλήθος αλλαγών στο ορμονικό προφίλ. Ειδικότερα, παρατηρείται μείωση των επιπέδων προγεστερόνης, τεστοστερόνης και οιστρογόνων. Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων επηρεάζουν πλήθος λειτουργιών στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας και εναπόθεσης λίπους. Αποδεδειγμένα, η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων οδηγεί τόσο σε αύξηση της συσσώρευσης του λίπους όσο και σε αλλαγές στην κατανομή του λίπους στο σώμα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελετών, μετά την περίοδο της εμμηνόπαυσης οι γυναίκες εμφανίζουν ανδρικού τύπου παχυσαρκία με την εναπόθεση λίπους να εντοπίζεται κυρίως στην περιοχή της κοιλιάς.

Οιστρογόνα, μυϊκή μάζα και μεταβολισμός Βέβαια, η δράση των οιστρογόνων δεν σταματά στον μεταβολισμό του λίπους. Χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων οδηγούν σε μειωμένο ρυθμό αναδόμησης μυϊκής μάζας και απώλεια μυϊκού ιστού. Η απώλεια μυϊκής μάζας λόγω οιστρογόνων, σε συνδυασμό με την απώλεια λόγω ηλικίας και τη μείωση της φυσικής δραστηριότητας που παρατηρείται κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης, οδηγούν σε μειωμένο ποσοστό μυϊκού ιστού στο σώμα. Ωστόσο, γνωρίζουμε πως ο μυϊκός ιστός είναι μεταβολικά ενεργός. Ως εκ τούτου, η μείωση του μυϊκού ιστού συνεπάγεται μείωση του βασικού μεταβολικού ρυθμού. Λόγω μείωσης του μεταβολισμού, παρατηρείται αύξηση σωματικού βάρους, ακόμη κι αν η πρόσληψη θερμίδων και η φυσική δραστηριότητα παραμείνουν σε επίπεδα ίδια με αυτά προ της εμμηνόπαυσης.

Διαταραχές ύπνου και εναπόθεση λίπους Παράλληλα, οι αλλαγές στο ορμονικό προφίλ επηρεάζουν τη διάρκεια και την ποιότητα ύπνου. Όπως προκύπτει από πλήθος μελετών, η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται συχνά από λιγότερο ποιοτικό και ελλιπή ύπνο. Η έλλειψη ύπνου αυξάνει την έκκριση γκρελίνης, της ορμόνης της πείνας, η οποία οδηγεί σε αυξημένη κατανάλωση τροφής και πιθανή αύξηση βάρους.

στα χρωματα του διαβήτη

Μάλιστα, ο ελλιπής ύπνος συνδέεται τόσο με αύξηση του ποσοστού λίπους, όσο με αυξημένη εναπόθεση λίπους στην περιοχή της κοιλιάς.

Εμμηνόπαυση και αντίσταση στην ινσουλίνη Συμπληρωματικά, κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης παρατηρείται μειωμένη ευαισθησία και αντίσταση στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη ρυθμίζει το μεταβολισμό και αποτελεί βασική λιπογόνο ορμόνη, η οποία προάγει την εναπόθεση λίπους στο σώμα. Ως αποτέλεσμα, η αντίσταση στην ινσουλίνη επιβραδύνει την απώλεια βάρους – λίπους και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης υπερβαρότητας και παχυσαρκίας.

Εν κατακλείδι Όλα τα παραπάνω καθιστούν την απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης ιδιαίτερα απαιτητική, σε καμία περίπτωση όμως αδύνατη. Μέσω κατάλληλης καθοδήγησης, εξατομικευμένης διατροφής και άσκησης, η απώλεια βάρους είναι εφικτή τόσο κατά την εμμηνόπαυση, όσο και μετά από αυτή. ________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Greendale, G. A., Sternfeld, B., Huang, M., Han, W., Karvonen-Gutierrez, C., Ruppert, K., ... & Karlamangla, A. S. (2019). Changes in body composition and weight during the menopause transition. JCI insight, 4(5). 2. Hodson, L., Harnden, K., Banerjee, R., Real, B., Marinou, K., Karpe, F., & Fielding, B. A. (2014). Lower resting and total energy expenditure in postmenopausal compared with premenopausal women matched for abdominal obesity. Journal of nutritional science, 3. 3. Mauvais-Jarvis, F., Clegg, D. J., & Hevener, A. L. (2013). The role of estrogens in control of energy balance and glucose homeostasis. Endocrine reviews, 34(3), 309-338. 4. Mumusoglu, S., & Yildiz, B.O. (2019). Metabolic syndrome during menopause. Current Vascular Pharmacology, 17(6), 595-603. 5. Toth, M. J., Poehlman, E. T., Matthews, D. E., Tchernof, A., & MacCoss, M. J. (2001). Effects of estradiol and progesterone on body composition, protein synthesis, and lipoprotein lipase in rats. American Journal of Physiology-Endocrinology And Metabolism, 280(3), E496-E501.

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σύμμαχος στο διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

ΟΙ ΓΛΥΚΟΖΙΤΕΣ ΣΤΕΒΙΟΛΗΣ ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΗΣ ΣΤΕΒΙΑΣ, ΕΙΝΑΙ 250-300 ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΓΛΥΚΟΙ ΑΠΟ ΤΗ ΖΑΧΑΡΗ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΔΗΛΑΔΗ ΓΛΥΚΙΑ ΓΕΥΣΗ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΘΕΡΜΙΔΕΣ.

Χειροποίητες βραβευμένες γεύσεις χωρίς ζάχαρη!!! ΜΑΡΜΕΛΑΔΕΣ | ΓΛΥΚΑ ΚΟΥΤΑΛΙΟΥ ΤΣΑΤΝΕΪ

Δημοκρατίας 1 Κιάτο Κορινθίας Τ.Κ.: 20200 Τ. 2742 027027

www.tofilematislelas.gr info@tofilematislelas.gr

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Σε κοινή τους ανακοίνωση, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία και η Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία έχουν επισημάνει, ότι η στέβια και οι λοιπές γλυκαντικές ουσίες μπορούν να ωφελήσουν τα άτομα με διαβήτη αν χρησιμοποιηθούν σωστά, καθώς ευοδώνουν την ευγλυκαιμία τόσο στη νηστεία όσο και μεταγευματικά. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2016 έδειξε, ότι η ξηρή σκόνη των φύλλων της στέβιας μειώνει σημαντικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη, τόσο κατά τη νηστεία όσο και μετά το φαγητό. Οι συμμετέχοντες στη μελέ-

στα χρωματα του διαβήτη

τη εμφάνισαν, επίσης, μείωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης τους. Η στέβια έχει την ιδιότητα να αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης, να ενισχύει τη δράση της ορμόνης στις κυτταρικές μεμβράνες και να σταθεροποιεί τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Τα παραπάνω ευρήματα, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η στέβια δεν περιέχει υδατάνθρακες και επομένως δεν ανεβάζει το σάκχαρο, καθιστούν το φυσικό γλυκαντικό ιδανικό για τα άτομα που πρέπει να αποφεύγουν τη ζάχαρη.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Οφέλη Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με διαβήτη μπορούν δυνητικά να ωφεληθούν από τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες της στέβια, ενώ ένα άλλο θετικό στοιχείο του φυσικού γλυκαντικού είναι ότι προκαλεί κορεσμό και δεν αυξάνει την όρεξη, αντιθέτως, μειώνει το αίσθημα της πείνας στα άτομα που την καταναλώνουν. Τέλος, η στέβια φαίνεται ότι διαθέτει προστατευτική δράση κατά των βλαβών σε νεφρούς και ήπαρ, ενώ μειώνει τα επίπεδα της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Ν. Καρακώστα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Καλύτερη διατροφή, καθαρότερο περιβάλλον! Η άρρηκτη σύνδεση της υγείας μας με τη διατροφή είναι παμπάλαια, τουλάχιστον στη Μεσόγειο και σίγουρα στην Ελλάδα, όπου το φαγητό κατείχε πάντοτε κεντρική θέση σε κάθε πτυχή της ζωής των κατοίκων της χώρας. Μεσογειακή Διατροφή σημαίνει λιγότερο κρέας και γαλακτοκομικά, περισσότερα όσπρια, φρούτα και λαχανικά τόπου και εποχής. Αυτό το είδος διατροφής έχει ήδη αναγνωριστεί ως διατροφικό πρότυπο για την υγεία ανθρώπων και περιβάλλοντος.

26 26

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Γράφει η:

ΕΛΕΝΑ ΔΑΝΑΛΗ Υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για Βιώσιμη Γεωργία

στα χρωματα του διαβήτη

27 27

Η διεθνής επιστημονική κοινότητα σε ενδελεχείς μελέτες, όπως αυτή που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό Lancet, καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα, τόσο από περιβαλλοντικής σκοπιάς, όσο και από πλευράς υγείας, σχετικά με τα πολλαπλά οφέλη της μεσογειακής διατροφής, προτρέποντας τον κόσμο να τρώει όπως οι Έλληνες. Οπότε, αξίζει να δούμε λίγο καλύτερα τι τρώμε κάθε ημέρα. Να δούμε αν συνάδει με τις αρχές της σωστής διατροφής και σε αντίθετη περίπτωση να επιστρέψουμε σε αυτήν. Δυστυχώς, σήμερα, η ποσότητα και η συχνότητα με την οποία τρώμε κρέας και αλλαντικά έχουν χτυπήσει κόκκινο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 2015 ανακοίνωσε ότι κατατάσσει το επεξεργασμένο κρέας στα καρκινογόνα και το κόκκινο κρέας στα «πιθανώς καρκινογόνα» τρόφιμα. Ακόμα όμως και αν δεν υπήρχαν οι λόγοι υγείας ή οι ηθικοί λόγοι (άθλιες συνθήκες εκτροφής, καταπάτηση δικαιωμάτων ζώων, βιομηχανικός σταβλισμός, κ.ο.κ.), η μείωση της κατανάλωσης του κρέατος επιβάλλεται και από σοβαρότατους περιβαλλοντικούς λόγους: κατασπατάληση φυσικών πόρων, ρύπανση νερού και εδάφους, επιδείνωση κλιματικής αλλαγής, κ.ο.κ. Τι σημαίνει για τον πλανήτη να τρώμε κάθε μέρα κρέας; ò Η μαζική εκτροφή βοοειδών ευθύ-

νεται για το 80% των αποψιλωμέ-

στα χρωματα του διαβήτη

νων περιοχών του Αμαζονίου. ò Η εκτροφή ζώων ευθύνεται για πε-

ρισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τον τομέα των μεταφορών. ò Το 80% της παγκόσμιας καλλιέρ-

γειας σόγιας (κυρίως μεταλλαγμένης) προορίζεται για την εκτροφή των ζώων που παράγουν κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα - μόλις το 20% για ανθρώπινη κατανάλωση. Η καλλιέργεια της σόγιας απαιτεί τεράστιες ποσότητες νερού και χημικών (φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων). ò Η ποσότητα νερού (403.000 λίτρα)

που χρησιμοποιείται για να παράγουμε κρέας και γαλακτοκομικά που θα καταναλωθούν σε διάστημα ενός χρόνου ισοδυναμεί με το νερό που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να κάνει ντους 17 φορές την ημέρα ή 6.190 ντους το χρόνο. ò Το 2011 πουλήθηκαν 8.481 τόνοι

αντιβιοτικών για χρήση στην κτηνοτροφία σε σύνολο 25 χωρών της Ε.Ε., ποσότητα που ισοδυναμεί με το βάρος 706 διώροφων λεωφορείων. Υπάρχει λύση; Φυσικά υπάρχει, και μάλιστα είναι φυσική: Φροντίζουμε να τρώμε περισσότερα φρέσκα φρούτα και λαχανικά (εποχικά και τοπικά) και μειώνουμε την εβδομαδιαία κατανάλωση κρέατος και αλλαντικών τουλάχιστον στο μισό (για αρχή).

α ι κ ά κ γ υ πο

Για την καλή υγεία συνιστάται μια ποικίλη, ισορροπημένη διατροφή και ένας υγιεινός τρόπος ζωής

Πουγκάκια με χωριάτικο φύλλο, σπανάκι &

εκτέλεση

4 χωριάτικα φύλλα για πίτες 250γρ. σπανάκι baby 20γρ. άνηθο 20γρ. φρέσκο κρεμμύδι 200γρ. ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε άλμη 15γρ. αλεύρι 40ml ελαιόλαδο Αλάτι - πιπέρι

Σοτάρουμε το σπανάκι και το φρέσκο κρεμμυδάκι με το λάδι μέχρι να μαραθούν. Προσθέτουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά. Μαγειρεύουμε για 5-6 λεπτά. Αποσύρουμε από τη φωτιά και προσθέτουμε τον άνηθο, το αλάτι και το πιπέρι. Μόλις κρυώσει, προσθέτουμε και το ΕβΛΟΓΗΜΕΝΟ νηστίσιμο λευκό σε μικρά κυβάκια. Βάζουμε τα φύλλα διπλά και τα κόβουμε στα τέσσερα σταυρωτά. Μοιράζουμε τη γέμιση και τα δένουμε με σπάγκο, σε πουγκιά. Τα λαδώνουμε καλά με ένα πινέλο και ψήνουμε στους 180οC για 20 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν. Αφαιρούμε το σπάγκο και τα σερβίρουμε ζεστά.

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

Γράφει η:

Τι θα φάει το παιδί μου στο σχολείο;

ΣΤΕΛΛΑ ΒΑΛΟΥΡΔΟΥ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, MSc

Πολλές φορές το κολατσιό των παιδιών μπορεί να είναι «πονοκέφαλος» για τους γονείς. Οι περισσότεροι θέλουν τα παιδιά τους να τρώνε κάτι υγιεινό, όμως πολλές φορές καταλήγουν να δίνουν τα ίδια σνακ ξανά και ξανά, συνήθως τα πιο εύκολα στην παρασκευή τους και αυτά που το παιδί δεν θα επιστρέψει στο σπίτι άθικτα και δεν θα γκρινιάξει. Αυτό που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, είναι οι ανάγκες κάθε παιδιού, αφού άλλα θρεπτικά συστατικά και ποσότητες χρειάζεται ένα παιδί του δημοτικού και άλλα ένα έφηβος. Επιπλέον, το τι θα φάει το παιδί για κολατσιό εξαρτάται και από το τι έχει φάει από την αρχή της ημέρας π.χ. από

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ

το εάν το παιδί, πριν το σχολείο έχει καταναλώσει ένα πλήρες πρωινό π.χ. γάλα με δημητριακά ή τοστ ή αυγό με ψωμί και λαχανικά ή κάποιο φρούτο ή αν έχει μείνει νηστικό ή έχει πιει μόνο ένα ποτήρι γάλα ή χυμό. Είναι σημαντικό όλα τα παιδιά να μάθουν να τρώνε κάτι για πρωινό, έστω ένα ποτήρι γάλα ή χυμό και να μην πηγαίνουν στο σχολείο νηστικά. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που παραλείπουν το πρωινό γεύμα, έχουν χαμηλότερη απόδοση στο σχολείο, μειωμένη συγκέντρωση, μνήμη και μειωμένη ικανότητα διαχείρισης πολύπλοκων πληροφοριών. Επιπρόσθετα, καταλήγουν να πεινάνε περισσότερο κατά τη διάρκεια της ημέρας, με αποτέλεσμα να επιλέγουν συνήθως κάποιο σνακ με αρκετά λιπαρά ή ζάχαρη από το σχολικό κυλικείο και να τρώνε μεγαλύτερες μερίδες από αυτές που χρειάζονται.

στα χρωματα του διαβήτη

Αναλόγως με το αν σχολάνε 1.30-2.00 μ.μ., στο κανονικό ωράριο του σχολείου ή κάθονται περισσότερες ώρες και επιστρέφουν μετά τις 3 μ.μ. στο σπίτι τους, καθώς και ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού, καθορίζονται και το ή τα σνακ που θα πάρουν μαζί τους. Τα παιδιά δεν είναι ανάγκη να μασουλάνε κάτι σε κάθε διάλειμμα, όσο υγιεινό και αν είναι.

Είτε είναι κάτι σπιτικό, είτε κάτι αγορασμένο, υπάρχουν παντού υγιεινές και χορταστικές επιλογές: 1. Φρούτα ή φυσικοί φρουτοχυμοί χωρίς προσθήκη ζάχαρης. 2. Στικ λαχανικών (π.χ. μπαστουνάκια από καρότο, αγγούρι, πιπεριές) σκέτα ή με γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή τυρί χαμηλών λιπαρών. 3. Γιαούρτι 0-2% σκέτο ή με κομμάτια φρούτων ή με δημητριακά / μούσλι. 4. 1 κουλούρι Θεσσαλονίκης σκέτο ή με τυρί χαμηλών λιπαρών & γαλοπούλα. 5. Τοστ/σάντουιτς με ψωμί ολικής αλέσεως ή πολύσπορο ή αραβική πιτούλα με: - τυρί χαμηλών λιπαρών, γαλοπούλα / ζαμπόν άπαχο/ κοτόπουλο, λαχανικά - αυγό βραστό ή ομελέτα, τυρί και λαχανικά - περίσσευμα κοτόπουλο ή μπιφτεκάκι σπιτικό με λαχανικά - σολομό ή τόνο ή κροκέτες ψαριού ή περίσσευμα ψαριού, σως με λίγο γιαούρτι χαμηλών λιπαρών & μουστάρδα και λαχανικά - ταχίνι ή φυστικοβούτυρο & ψιλοκομμένα φρούτα π.χ. μπανάνα ή μήλο. 6. 1 κομμάτι σπιτικό κέικ 7. 1 τσουρεκάκι ατομικό 8. 1 σταφιδόψωμο ατομικό 9. 1 κομμάτι σπιτική τυρόπιτα ή σπανακόπιτα 10. μπάρες δημητριακών ή 1 ατομικό σακουλάκι με δημητριακά πρωινού 11. αποξηραμένα φρούτα 12. ανάλατοι ξηροί καρποί (αν δεν είναι αλλεργικό το παιδί) 13. μπουκίτσες ενέργειας: με ταχίνι ή φυστικοβούτυρο, χουρμάδες ή αποξηραμένα δαμάσκηνα, σκόνη κακάο, βρώμη, ανάλατους ξηρούς καρπούς. Αλέθετε όλα μαζί τα υλικά στο μιξεράκι & πλάθετε μικρά μπαλάκια.

στα χρωματα του διαβήτη

33 33

ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΑΝΤΛΙΑ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ

ΠΡΟΗΓΜΕΝΟ ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΚΛΕΙΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΤΛΙΑΣ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗΣ Αποτελεσματικότερη ρύθμιση καλύτερη ποιότητα ζωής

Οι αντλίες ινσουλίνης αποτελούν έναν πολύτιμο σύμμαχο των ατόμων με διαβήτη. Μιμούμενες τη διαδικασία απελευθέρωσης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, ωφελούν τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 που δεν καταφέρνουν να ρυθμίσουν ικανοποιητικά τα σάκχαρά τους με τις ενέσεις ινσουλίνης. Τα νεότερα συστήματα αντλίας ινσουλίνης κάνουν ένα βήμα παραπέρα, ρυθμίζοντας αυτόματα την ινσουλίνη που λαμβάνει το άτομο, όλο το 24ωρο. Οι αντλίες χορηγούν συνεχώς ινσουλίνη βάσει ενός προγραμματισμένου βασικού ρυθμού. Μέχρι πρόσφατα, το άτομο με διαβήτη καλείτο να προσθέτει τις διορθωτικές δόσεις, προκειμένου να διορθώσει τις αυξημένες τιμές σακχάρου. Τα σύγχρονα συστήματα αντλίας ινσουλίνης, όμως, ξεπερνούν και αυτή την ανάγκη, προβλέποντας τις ανάγκες του ατόμου σε ινσουλίνη και προσαρμόζοντας αυτόματα την παροχή ινσουλίνης όλο το εικοσιτετράωρο. Εντυπωσιακά είναι τα δεδομένα της μελέτης ADAPT (2) που δημοσιεύθηκαν πριν από μερικές ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Diabetes & Endocrinology για το σύστημα αντλίας ινσουλίνης MiniMed™ 780G της Medtronic, με το οποίο, τα άτομα με διαβήτη, πέτυχαν βελτιωμένο γλυκαιμικό έλεγχο και μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη θεραπεία, σε σχέση με τις ενέσεις ινσουλίνης.

στα χρωματα του διαβήτη

Το σύστημα MiniMed 780G είναι το πλέον προηγμένο σύστημα αντλίας ινσουλίνης της Medtronic, εγκεκριμένο για τη θεραπεία του Διαβήτη τύπου 1 σε άτομα ηλικίας 7 έως 80 ετών. Ο αλγόριθμος SmartGuard του συστήματος MiniMed 780G αυτοματοποιεί την παροχή ινσουλίνης κάθε πέντε (5) λεπτά — εξατομικεύοντας αυτές τις δόσεις, ώστε να διορθώνονται αυτόματα οι υψηλές τιμές γλυκόζης κάθε πέντε (5) λεπτά με βάση τις μετρήσεις του συστήματος καταγραφής γλυκόζης CGM (3,4). Το σύστημα έχει σχεδιαστεί να χρησιμοποιείται με στόχο γλυκόζης 100 mg/dl και να μπορεί να ρυθμιστεί και να εξατομικευτεί σε ατομική βάση. Η ADAPT είναι η πρώτη διεθνής, τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, η οποία αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα του συστήματος MiniMed™ 780G σε σχέση με τη συμβατική θεραπεία (θεραπεία με πολλαπλές ενέσεις (MDI) + συνεχή παρακολούθηση γλυκόζης διαλείπουσας σάρωσης (isCGM-intermittently scanned CGM) σε 82 άτομα με διαβήτη τύπου 1, τα οποία δυσκολεύονταν να επιτύχουν τους γλυκαιμικούς τους στόχους. Αναλυτικότερα, η μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που χρησιμοποίησαν το σύστημα Medtronic πέτυχαν 1,4% απόλυτη μείωση στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C) και 27,6% απόλυτη αύξηση στο Χρόνο εντός Στόχου (Time in Range). Πρακτικά, αυτό μεταφράστηκε σε 6,6 περισσότερες ώρες/ημέρα στο εύρος στόχου σε σύγκριση με εκείνους που παρέμειναν στη συμβατική θεραπεία. Αυτή η βελτίωση ήταν ακόμη μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια της νύχτας, όταν ο αλγόριθμος είχε τον πλήρη έλεγχο. Στους 6 μήνες, το 27,8% των ατόμων που χρησιμοποιούσαν το σύστημα MiniMed 780G κατά τη διάρκεια της μελέτης, πέτυχε HbA1c κάτω από 7%, ενώ κανένας από τους συμμετέχοντες που παρέμεινε σε MDI +isCGM δεν πέτυχε αυτό το επιθυμητό αποτέλεσμα. «Η μελέτη ADAPT δείχνει ότι η θεραπεία με αντλία ινσουλίνης με προηγμένους αλγόριθμους, όπως αυτός του συστήματος MiniMed 780G, μπορεί να προσφέρει σημαντικά βελτιωμένα κλινικά αποτελέσματα σε σχέση με την τρέχουσα συμβατική θεραπεία», δήλωσε ο Ohad Cohen, M.D., Senior Global Medical Affairs Director, Medtronic Diabetes. «Μελέτες όπως αυτή, μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης ορίζουν τη συμβατική θεραπεία και να διευρύνουν τις επιλογές για τα άτομα που ζουν με Διαβήτη, ούτως ώστε να αρχίσουν να χρησιμοποιούν αντλίες ινσουλίνης νωρίτερα για να βελτιώσουν τη γλυκαιμική μεταβλητότητα και να μειώσουν την επιβάρυνση που νιώθουν λόγω της πάθησης του διαβήτη». Συνολικά, τα αποτελέσματα της νέας μελέτης υποστηρίζουν τη χρήση του συστήματος, ιδίως στα πρώιμα στάδια της θεραπείας των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, δεδομένων των πιθανών πλεονεκτημάτων από την αποφυγή επιπλοκών (5), τη βελτίωση της ικανοποίησης από τη θεραπεία και του μειωμένου φόβου υπογλυκαιμίας. _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Gabbay, M.A.L., Rodacki, M., Calliari, L.E. et al. Time in range: a new parameter to evaluate blood glucose control in patients with diabetes. Diabetol Metab Syndr 12, 22 (2020). https://doi.org/10.1186/s13098-020-00529-z. 2. Patient reported outcomes within the ADAPT Study: Diabetes Treatment Satisfaction Questionnaire (DTSQ) and Fear of Hypoglycemia (FHS) Survey. 3. Carlson, A.L. et al. Safety and glycemic outcomes during the MiniMed™ Advanced Hybrid Closed-Loop system pivotal trial in adolescents and adults with type 1 diabetes. Diab Tech Ther 2021; in press. 4. Collyns.O. et al. Improved Glycemic Outcomes with Medtronic MiniMed Advanced Hybrid Closed-Loop Delivery: Results From a Randomized Crossover Trial Comparing Automated Insulin Delivery With Predictive Low Glucose Suspend in People With Type 1 Diabetes (opens new window). Diab Care 2021, 44: 969-975. 5. The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin dependent diabetes mellitus (opens new window) NIH external link. New England Journal of Medicine. 1993;329(14):977–986.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Διαβήτης: Εκπαίδευση για να προστατεύσουµε το αύριο Μέχρι το 2030, 1 στους 9 ανθρώπους θα έχουν διαβήτη. Αυτό αναµένεται να προσθέσει περισσότερη πίεση στο υγειονοµικό προσωπικό, σε µια προσπάθεια να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα.

Πόση γνώση έχετε για το διαβήτη; Διαβάστε περισσότερα εδώ: worlddiabetesday.org/understandingdiabetes #WorldDiabetesDay #EducationToProtect

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Εκπαίδευση για να προστατεύσουμε το αύριο Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο πάσχουν από διαβήτη, ενώ υπολογίζεται ότι έως το 2040 αριθμός των ατόμων με διαβήτη τύπου 1 θα έχει διπλασιαστεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν τον περασμένο μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Lancet Diabetes & Endocrinology, το 2021 περίπου 8,4 εκατομμύρια άνθρωποι έπασχαν από διαβήτη τύπου 1, ενώ επιπλέον 3,7 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν πρόωρα εξαιτίας του. Από εκείνους που πέθαναν, υπολογίζεται ότι το 1/5 είχαν ηλικία κάτω των 25 ετών και είχαν αδιάγνωστο διαβήτη. Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη τόσο για την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, όσο και για την εκπαίδευση των ατόμων με διαβήτη, ώστε να διαγιγνώσκονται έγκαιρα και να διαχειρίζονται καλύτερα τη νόσο τους. Σε σχέση με το διαβήτη τύπου 1, η έλλειψη ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού απαιτεί ενέργειες, προκειμένου να φτάσουμε σε ποσοστά διάγνωσης 100%.

Φροντίδα & Υποστήριξη για τους διαγνωσμένους Τα εκατομμύρια των διαγνωσμένων με διαβήτη τύπου 1 και 2 έχουν ανάγκη από φροντίδα και υποστήριξη για να μπορούν να διαχειρίζονται καλύτερα τη νόσο τους

στα χρωματα του διαβήτη

και να αποφεύγουν τις επιπλοκές. Η ιατρική γνώση, οι τεχνολογίες, η αναγκαία φροντίδα και υποστήριξη θα πρέπει να είναι διαθέσιμα σε κάθε ασθενή με διαβήτη. Οι δε κυβερνήσεις θα πρέπει να αυξήσουν την επένδυση στη φροντίδα του διαβήτη και στην πρόληψή του, καθώς συνιστά μια αναδυόμενη πανδημία.

Πρόκληση Ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των ατόμων με διαβήτη φέρνει τις κοινωνίες και τα συστήματα υγείας αντιμέτωπα με μια σημαντική πρόκληση: Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να γνωρίζουν πώς να εντοπίζουν και να διαγιγνώσκουν το διαβήτη σε πρώιμα στάδια και να προσφέρουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα. Τα άτομα με διαβήτη έχουν ανάγκη από συνεχιζόμενη εκπαίδευση για να κατανοήσουν την πάθησή τους και να εκτελούν τις καθημερινές αναγκαίες ενέργειες αυτοφροντίδας, ώστε να παραμένουν υγιείς και να αποφεύγονται οι επιπλοκές. "Εκπαίδευση για να προστατεύσουμε το αύριο", είναι το μήνυμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη. Ένα μήνυμα που αναφέρεται τόσο στην εκπαίδευση των υγειονομικών, με βάση τις ανάγκες

που παρουσιάσαμε παραπάνω, όσο και στην εκπαίδευση των ίδιων των ασθενών.

Ο διαβήτης σε αριθμούς 537 εκατομμύρια ενήλικες (20-79 ετών) ζουν με διαβήτη σε ολόκληρο τον κόσμο. Από αυτούς 61 εκατομμύρια ζουν στην Ευρώπη. Αυτός ο αριθμός υπολογίζεται να αγγίξει τα 643 εκατομμύρια έως το 2030 και τα 783 εκατομμύρια έως το 2045. Πάνω από 3 στους 4 ενήλικες με διαβήτη ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Ο διαβήτης προκάλεσε 6,7 εκατομμύρια θανάτους το 2021 έναν κάθε 5 δευτερόλεπτα. 541 εκατομμύρια ενήλικες ανά τον κόσμο έχουν διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη, κάτι που τους καθιστά "υποψήφιους" για την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Ν. Καρακώστα.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει η:

ΑΘΑΝΑΣΙΑ Κ. ΠΑΠΑΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ Παθολόγος-Διαβητολόγος, PhD, MSc στη Βιοστατιστική, Επιμελήτρια Α’, Α΄ Παθολογικό Τμήμα & Διαβητολογικό Κέντρο, Τζάνειο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑDA

TΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Μία από τις σημαντικότερες μελέτες που ανακοινώθηκε στο φετινό συνέδριο ΑDA ήταν η μελέτη SURMOUNT-1 που αφορούσε άτομα με παχυσαρκία χωρίς διαβήτη, στα οποία χορηγήθηκε τιρζεπατίδη, ένας διπλός αγωνιστής GLP-1/GIP. Τα άτομα της μελέτης, σε διάστημα 72 εβδομάδων, παρουσίασαν απώλεια βάρους τουλάχιστον 5% σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, ποσοστό που έφτασε στο 20% στα άτομα που έλαβαν την υψηλότερη δόση τιρζεπατίδης (15 mg). Η μείωση του σωματικού βάρους συνοδεύτηκε από σημαντική μείωση της περιμέτρου μέσης, των επιπέδων των λιπιδίων και της αρτηριακής πίεσης. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό είναι το εύρημα

42 42

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

της υποστροφής του προδιαβήτη (40% των ατόμων είχε προδιαβήτη κατά την ένταξή τους στη μελέτη) σε κατάσταση νορμογλυκαιμίας στο 95% των ατόμων στην ομάδα της τιρζεπατίδης. Η απώλεια βάρους φαίνεται να έρχεται στο επίκεντρο της θεραπευτικής διαχείρισης του διαβήτη τύπου 2. Υπάρχουν πλέον άφθονα βιβλιογραφικά δεδομένα που υποστηρίζουν τον πρωταρχικό ρόλο της απώλειας βάρους στην επίτευξη γλυκαιμικού ελέγχου, στη μείωση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου (δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος), αλλά και των επιπλοκών του διαβήτη.

Στη μελέτη Diabetes Prevention Program φάνηκε ότι για κάθε κιλό σωματικού βάρους που χάνονταν μειωνόταν κατά 16% ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη. Ομοίως, στη μελέτη Diabetes Remission Clinical Trial βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες που πέτυχαν απώλεια βάρους ≥10 κιλών πέτυχαν, επίσης, ύφεση του διαβήτη (η οποία ορίσθηκε ως HbA1c <6,5% χωρίς αντιδιαβητική αγωγή). Η απώλεια βάρους θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση τη διάρκεια του διαβήτη, τις συννοσηρότητες, το προσδόκιμο επιβίωσης, αλλά και τις προτιμήσεις των ασθενών. Ωστόσο, είναι γεγονός, ότι η επίτευξη απώλειας βάρους >15% δεν είναι εφικτή μόνο με παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής. Δεδομένα από πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι μια απώλεια βάρους της τάξης του 15% μπορεί να επιτευχθεί με τη βαριατρική χειρουργική, αλλά και με τους νεότερους αντιδιαβητικούς παράγοντες, όπως τη σεμαγλουτίδη και την τιρζεπατίδη. Πολλά υποσχόμενο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 είναι το εύρημα της χορήγησης σε δύο ασθενείς του παράγοντα VX-880 (Vertex Pharmaceuticals), που προέρχεται από αλλογενή βλαστοκύτταρα και στοχεύει στην αναγέννηση των παγκρεατικών νησιδίων. Η χορήγησή του σε δύο άτομα με διαβήτη τύπου 1 συνοδεύτηκε από αύξηση του μεγέθους των β-κυττάρων των παγκρεατικών νησιδίων, αύξηση των επιπέδων του C-πεπτιδίου (τόσο σε κατάσταση νηστείας όσο και μετά από διέγερση), μείωση των σοβαρών υπογλυκαιμιών και βελτίωση των επιπέδων της HbA1c.

Βιονικό πάγκρεας Τέλος, σημαντική εξέλιξη στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 ήταν η χρήση του βιονικού παγκρέατος iLet bionic pancreas (Beta Bionics), το οποίο αποτελείται από μια μικρή φορητή συσκευή μεγέθους τσέπης, σχεδιασμένη να προσδιορίζει και να παρέχει αυτόνομα δόσεις ινσουλίνης για τον έλεγχο των επιπέδων γλυκόζης. Η συσκευή έχει σχεδιαστεί να τιτλοδοτεί και να εγχύει αυτόματα ινσουλίνη χωρίς να απαιτείται από το χρήστη να μετράει υδατάνθρακες, χωρίς να ορίζει την αναλογία ινσουλίνης/υδατάνθρακες για τη δόση bolus, το βασικό ρυθμό και τον παράγοντα διόρθωσης. Στη μελέτη που χρησιμοποιήθηκε το iLet bionic pancreas, διάρκειας 13 εβδομάδων, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της HbA1c, χωρίς αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης υπογλυκαιμίας, καθώς και αύξηση του χρόνου εντός εύρους στόχου. Συγκεκριμένα, τα άτομα στην ομάδα του βιονικού παγκρέατος περνούσαν κατά 11% περισσότερο χρόνο εντός εύρους στόχου, που αντιστοιχούσε σε 2,6 ώρες την ημέρα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Γράφει ο:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΚΟΥΤΑΣ Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ Πρόεδρος Διαβητολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος

EASD 2022

ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Τα βασικά μηνύματα του συνεδρίου για τη διαχείριση του ΣΔ2 ήταν η ασθενοκεντρική προσέγγιση, η διαχείριση της παχυσαρκίας ως συμπρωτεύοντος στόχου, εκτός από τη διαχείριση της γλυκαιμίας και η καρδιονεφρική προστασία που θα πρέπει να προηγείται θεραπευτικά της μετφορμίνης. Συστάσεις, που αποτυπώθησαν στις κοινές κατευθυντήριες οδηγίες ADA-EASD 2022. Με βασικούς στόχους τη μείωση της κλινικής αδράνειας και την εκπαίδευση στο θέμα των γνώσεων, δεξιοτήτων και κινήτρων παρουσιάστηκε το πρόγραμμα DESMOND σε νεοδιαγνωσμένα άτομα με ΣΔ2 με οφέλη στην απώλεια βάρους, στη

44 44

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

διακοπή του καπνίσματος και στη βελτίωση της υγείας. Κάποια άλλα βασικά συμπεράσματα του συνεδρίου ήταν: ò Η διασύνδεση του χρόνου εντός στόχου

(ΤΙR) με την ψυχική υγεία και τη μείωση της HbA1c. ò Ο ρόλος του CGM (που αποτελεί το πιο

χρήσιμο εργαλείο τα τελευταία 20 έτη) στον μεταβολικό έλεγχο, με τα δεδομένα από τα CGM, τις αντλίες ινσουλίνης, τις έξυπνα συνδεδεμένες πένες και τους αυτοελεγχόμενους μετρητές γλυκόζης αίματος να αναλύονται από αλγόριθ-

μους τεχνητής νοημοσύνης που ανιχνεύουν μοτίβα γλυκόζης και δοσολογία ινσουλίνης, παρέχοντας μια εις βάθος οπτικοποίηση δεδομένων και βοηθώντας, μέσω της ανακατανομής του χρόνου, τον θεραπευτή υγείας να έχει ουσιαστική συζήτηση με το άτομο με ΣΔ. ò Επισημάνθηκε η συνεισφορά της τηλεϊατρικής, που προσφέρει ευελι-

ξία, ευκολία και μείωση του κινδύνου εξάπλωσης λοιμώξεων. Από την άλλη, τονίσθηκε ότι είναι λιγότερο κατάλληλη για εκείνους που είναι πολύ νέοι ή πολύ ηλικιωμένοι, εκείνους με περίπλοκες ανάγκες υγείας και εκείνους που απαιτούν φυσική εξέταση. ò Η πανδημία ευθύνεται για πολλά περιστατικά αδιάγνωστου ΣΔ, σύμ-

φωνα με τα στοιχεία μελέτης από το Ηνωμένο Βασίλειο. ò Τα υβριδικά συστήματα κλειστού συστήματος αυτοματοποιούν εν μέ-

ρει τη δοσολογία της ινσουλίνης, απαιτώντας μόνο χειροκίνητη δόση κατά το γεύμα και περιστασιακά διορθωτικές δόσεις. Το Beta Bionics iLet Bionic Pancreas βελτίωσε τον TIR και μείωσε τα επίπεδα της A1C. Παρουσιάστηκε, επίσης, μια μελέτη που έδειξε πώς ένα σύστημα AID που διαθέτει αυτόματη μικροδοσολογία γλυκαγόνης μπορεί να αποτρέψει ή να μειώσει τη σοβαρή υπογλυκαιμία. Απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες σε αυτά τα διορμονικά συστήματα (ινσουλίνη και γλυκαγόνη). ò Πλησιάζουμε στην έξυπνη ινσουλίνη, δηλαδή μια ινσουλίνη που ενερ-

γοποιείται όταν η γλυκόζη στο αίμα αυξάνεται και απενεργοποιείται εάν τα επίπεδα γλυκόζης πέσουν κάτω από 50mg/dl. ò Πολλές εφαρμογές (apps) που σχετίζονται με τη διατροφή, την άσκη-

ση, τη διαχείριση του άγχους, τη διακοπή του καπνίσματος, την πρόληψη του ΣΔ, τη διαχείριση του ΣΔ και των συννοσηροτήτων του, κάνουν τη ζωή του ατόμου με ΣΔ απλούστερη και καλύτερη. ò Διαπιστώθηκε υπεροχή της ρινικής χορήγησης γλυκαγόνης έναντι της

ενέσιμης χορήγησης στο χρόνο δράσης. ò Η συνεισφορά της τεχνολογίας Flash (μελέτη Relief) στη μείωση κατά

67% των νοσηλειών και κατά 75% περιστατικών διαβητικής κετοξέωσης σε σχέση με την προηγούμενη 12μηνη περίοδο χωρίς καταγραφή σε ΣΔ2 και βασική ινσουλίνη, αποτέλεσμα το οποίο έχει καταγραφεί και στο ΣΔ1.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ò Τονίσθηκε η καρδιαγγειακή ασφάλεια της ενέσιμης σεμαγλουτίδης

μέσα από το πρόγραμμα SUSTAIN 6 και η μεγαλύτερη διάρκεια διατήρησης γλυκαιμικού ελέγχου σε HbA1c<7% με την από του στόματος σεμαγλουτίδη μέσα από το πρόγραμμα PIONEER 6. ò Ιδιαίτερη μνεία έγινε για την tirzepatide, έναν διπλό αγωνιστή GIP/GLP-

1 με πολλαπλά οφέλη στο γλυκαιμικό έλεγχο, στη μεγάλη απώλεια βάρους, στη μείωση των λιπιδίων και στη μείωση του σχετικού κινδύνου κατά 42%, στο ρυθμό εξέλιξης της χρόνιας νεφρικής νόσου έναντι της βασικής ινσουλίνης στον ΣΔ2, με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο (πρόγραμμα SURPASS-4). ò Διαπιστώθηκε η αποτελεσματικότητα στον προδιαβήτη με την

tirzepatide (κλινικό πρόγραμμα SURMONT) με μείωση του σπλαγχνικού λίπους, μείωση κατά 0,5% της HbA1c και 95% αναστροφή σε φυσιολογικά σάκχαρα. ò Η υποστροφή στο ΣΔ2 επιτυγχάνεται με απώλεια σωματικού βάρους

που είναι σημαντική, όπως η χημειοθεραπεία στον καρκίνο. Υποτροπή εμφανίζεται μετά από μακρά διάρκεια νόσου και λήψη ινσουλίνης προ της βαριατρικής παρέμβασης. ò Συζητήθηκαν οι πλειοτροπικές δράσεις των SGLT-2 αναστολέων, με

δράσεις στη λιπώδη νόσο του ήπατος και στη μείωση του σπλαγχνικού λίπους. ò Είναι επιτακτική η δημιουργία καρδιομεταβολικών ιατρείων/κέντρων

με συνεργασία περισσοτέρων ειδικοτήτων θεραπευτών υγείας. ò Τέλος, στην πρόληψη του ΣΔ1, η πρώιμη ανίχνευση αυτοαντισωμά-

των στο στάδιο 1, η πρώιμη χορήγηση μονοκλωνικού αντισώματος (teplizumab) από ηλικίας 8 ετών και άνω ή σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΣΔ1, καθυστερεί τη διάγνωση για 2 έτη και την έναρξη της ινσουλίνης κατά 3 έτη. ò Επίσης, υπάρχουν και μελέτες παρέμβασης με χορήγηση είτε ινσουλί-

νης (όχι ενέσιμης ) είτε προβιοτικού B.Infantis από 4 μηνών έως και 3 ετών, με στόχο την εκπαίδευση του ανοσοποιητικού και τη δράση στο μικροβίωμα, μειώνοντας την αυτοανοσία. ò Η κληρονομικότητα στο ΣΔ1 αγγίζει το 50% και οι περιβαλλοντικοί πα-

ράγοντες που έχουν δυνατή συσχέτιση με την εμφάνισή του είναι η χαμηλή βιταμίνη D και οι εντεροϊοί.

46 46

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Διαβήτης: Εκπαίδευση για να προστατεύσουµε το αύριο Το 90% της φροντίδας του διαβήτη είναι αυτοφροντίδα. Έχετε τη γνώση για να λαµβάνετε τις σωστές αποφάσεις;

Πάρτε τον έλεγχο της φροντίδας σας. Διαβάστε περισσότερα εδώ: worlddiabetesday.org/understandingdiabetes #WorldDiabetesDay #EducationToProtect

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Εκπαίδευση στο

σακχαρώδη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Γράφουν οι:

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ

ΜΑΡΙΑ ΜΕΛΕΤΙΑΔΟΥ

Συντονιστής Διευθυντής Διαβητολογικού Καρδιομεταβολικού Κέντρου Metropolitan Hospital

Προϊσταμένη ΜΕΠΚ "ΤΖΑΝΕΙΟ"Γ.Ν.Π, MSc©, Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor, Immediate Life Support (ILS) ERC

Το θέμα της Παγκόσμιας ημέρας 2022 για το Σακχαρώδη Διαβήτη του IDF (Παγκόσμια οργάνωση για το ΣΔ) είναι "Πρόσβαση στη φροντίδα για το διαβήτη". Το IDF εστιάζει στην ανάγκη για καλύτερη δυνατότητα των ανθρώπων με διαβήτη και των επιστημόνων υγείας να προσεγγίσουν, να προσπελάσουν και να συμμετάσχουν σε μια νέα ποιότητα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, ώστε οι πρώτοι να γνωρίζουν σε βάθος την κατάστασή τους, να ενισχύουν την καθημερινή αυτοφροντίδα τους και την επιτυχημένη χωρίς επιπλοκές διαχείριση της νόσου τους. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι ένα πολυπαραγοντικό και συνάμα απαιτητικό νόσημα, αφού το άτομο χρειάζεται πέραν της λήψης της όποιας θεραπευτικής αγωγής, να αλλάξει τον τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά του. Η έννοια της αυτοδιαχείρισης αφορά στις γνώσεις και τις ικανότητες του ατόμου να διαχειρίζεται τα συμπτώματα, τις επιπλοκές, τη θεραπεία και τις συνέπειες του χρόνιου νοσήματος, τόσο σε σωματικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Η εκπαίδευση και υποστήριξη για την αυτοφροντίδα (Diabetes SelfManagement Education and Support) είναι μια συνεχιζόμενη διαδικασία και αποτελεί το κλειδί για τη σωστή και επιτυχημένη διαχείριση της νόσου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία είναι η προθυμία και η θέληση του ατόμου και της οικογένειάς του να συνεργαστούν με όλα τα μέλη της διεπιστημονικής διαβητολογικής ομάδας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Οφέλη εκπαίδευσης Οφέλη εκπαιδευτικών προγραμμάτων: ò Επίτευξη καλύτερου μεταβολικού ελέγχου. ò Δημιουργία έμπιστης θεραπευτικής σχέσης. ò Επίτευξη θεραπευτικών στόχων. ò Μείωση της συχνότητας και της βαρύτητας των επιπλοκών. ò Επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής. ò Βελτίωση ψυχικής κατάστασης. ò Μείωση της συχνότητας των νοσηλειών και του κόστους θεραπείας.

Η εξατομίκευση της θεραπείας και η συμμετοχή του ατόμου στη λήψη αποφάσεων προϋποθέτουν θεραπευτική συμμαχία θεραπευτών - ασθενών.

Πυλώνες εκπαίδευσης Βασικούς πυλώνες αποτελούν: ò Η ενδυνάμωση (patient empowerment). ò Η διερεύνηση των πιστεύω τους, σχετικά με την υγεία (health beliefs). ò Ο καθορισμός των εκπαιδευτικών αναγκών.

Για περισσότερο από το 95% του χρόνου, τα άτομα με ΣΔ φροντίζουν τον εαυτό τους. Στα εκπαιδευτικά προγράμματα δίνεται έμφαση στο «τι μπορεί να κάνει το άτομο με ΣΔ» και όχι στο «τι πρέπει να μάθει». Οι εκπαιδευτικοί στόχοι πρέπει να είναι ρεαλιστικοί, επιτεύξιμοι βήμα προς βήμα, κατανοητοί, βραχυπρόθεσμοι και αποτέλεσµα συναίνεσης του ατόμου με ΣΔ µε τον εκπαιδευτή του. Η θεραπευτική ομάδα πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν της το μορφωτικό και κοινωνικοοικονομικό επίπεδο του ατόμου και να χρησιμοποιεί τα ανάλογα μέσα, προκειμένου να παρέχει τις πληροφορίες. Η χρήση και η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας, ιδίως για τους νέους, πρέπει να ερευνηθεί και να ενσωματωθεί στη θεραπευτική προσέγγιση.

στα χρωματα του διαβήτη

Τέσσερα είναι τα χρονικά σημεία αξιολόγησης και προσαρμογής ενός εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού προγράμματος DSME: ò Τη στιγμή της διάγνωσης. ò Ετησίως, για τη διατήρηση της υγείας και της αναχαίτισης των επιπλοκών. ò Κατά την παρουσία επιπλοκών που δυσχεραίνουν ή μεταβάλλουν την αυτο-

διαχείριση. ò Κατά την αναπροσαρμογή των στόχων.

Τα εκπαιδευτικά πεδία συμπεριλαμβάνουν: ò Παθοφυσιολογία της νόσου και των θεραπευτικών επιλογών. ò Υγιεινή διατροφή. ò Διατήρηση της δραστηριότητας και της σωματικής άσκησης. ò Αυτοέλεγχο της γλυκόζης και διαχείρισης των αποτελεσμάτων του. ò Πρόληψη, έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση επιπλοκών. ò Προσαρμογή και επιτυχή κοινωνική αντιμετώπιση. ò Εκπαίδευση στην επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας.

Η Διεθνής Ομοσπονδία του Διαβήτη (International Diabetes Federation, IDF) έχει δεσμευτεί να διευκολύνει τις ευκαιρίες μάθησης για όλα τα άτομα με ΣΔ. Η πλατφόρμα Understanding Diabetes παρέχει δωρεάν διαδικτυακά και διαδραστικά μαθήματα για να βοηθήσει τα άτομα με ΣΔ και τους φροντιστές τους να καταλάβουν και να διαχειριστούν την κατάστασή τους. Το IDF School of Diabetes προσφέρει premium on-line μαθήματα για τους επαγγελματίες υγείας, ώστε να είναι ενημερωμένοι στις διάφορες πτυχές της διαχείρισης και θεραπείας της νόσου. Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα της εκπαίδευσης έχει στο site της εκπαιδευτικά video για τους ασθενείς, με τίτλο “Πρώτη φορά απλά”. Συμπερασματικά, «η εκπαίδευση δεν είναι μέρος της θεραπείας του Διαβήτη, είναι η θεραπεία», όπως αναφέρει ο Joslin.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

52 52

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Γράφει η:

ΜΑΡΙΑ ΜΕΛΕΤΙΑΔΟΥ Προϊσταμένη ΜΕΠΚ "ΤΖΑΝΕΙΟ"Γ.Ν.Π, MSc©, Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor, Immediate Life Support (ILS) ERC

ΑΣΚΗΣΗ

και σακχαρώδης διαβήτης Ως άσκηση ορίζεται “κάθε σωματική κίνηση παραγόμενη από τους σκελετικούς μυς”, που έχει ως συνέπεια την κατανάλωση ενέργειας. Διακρίνεται σε δύο τύπους: αερόβια και αναερόβια.

Οφέλη τακτικής σωματικής δραστηριότητας - άσκησης στο Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) Τόσο η αεροβική, όσο και οι ασκήσεις αντίστασης αποτελούν βασικό μέσο αντιμετώπισης κάθε τύπου ΣΔ και βοηθούν στην πρόληψη των επιπλοκών του. Η τακτική άσκηση οδηγεί σε: ò βελτιωμένη δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη, ò αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη, ò μείωση HbA1C,

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

ò απώλεια σωματικού βάρους, ò βελτίωση καρδιαγγειακών παραγό-

ντων, ò βελτίωση μυϊκής αντοχής, ò μείωση καρδιαγγειακού κινδύνου

και θνησιμότητας, ò γενικότερη σωματική υγεία, ευρω-

στία και ποιότητα ζωής.

Συστάσεις θεραπευτικής άσκησης Για καλύτερη τήρηση του προγράμματος άσκησης πρέπει να υπάρχουν: ò συγκεκριμένες οδηγίες, σχετικά με

την επιλογή άσκησης, ò γλυκαιμικός έλεγχος, ò σχέδιο γεύματος κατά τη διάρκεια

της σωματικής δραστηριότητας, ò κατάλληλα μέτρα ασφάλειας για

αποφυγή υπογλυκαιμίας, ò πρόληψη υπεργλυκαιμίας & κέτωσης.

Ένα πρόγραμμα άσκησης πρέπει να περιλαμβάνει 5 - 10 λεπτά προθέρμανσης, τουλάχιστον 15 - 30 λεπτά αερόβιας άσκησης και 5 λεπτά χαλάρωσης. Σε αυτό το πρόγραμμα μπορούν να προστεθούν ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης ή αντίστασης. Αναλυτικότερα: Αερόβια άσκηση: Μέτριας έντασης με συχνότητα 3 - 7 ημέρες/εβδομάδα, διάρκειας 150 λεπτά/εβδομάδα, ή 75 λεπτά/εβδομάδα υψηλής έντασης, με παρατεταμένες, ρυθμικές δραστηριότητες που επιστρατεύουν μεγάλες μυϊκές ομάδες (π.χ. περπάτημα, ποδηλασία, κολύμβηση). Άσκηση με αντιστάσεις: Τουλάχιστον 2 μη διαδοχικές ημέρες/εβδομά-

στα χρωματα του διαβήτη

Η ΑΣΚΗΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ, ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ!

ò Η πρόσληψη υδατανθράκων πρέπει

να αυξάνεται κατά την άσκηση, ανάλογα με το σάκχαρο αίματος προ της έναρξης, καθώς και τη διάρκεια και την έντασή της. ò Ετοιμότητα για ενδεχόμενη υπογλυ-

καιμία μερικές ώρες μετά την άσκηση. ò Η ένεση ινσουλίνης καλό είναι να γί-

νεται σε σημείο που δεν θα ασκηθεί αμέσως. ò Η πρόσληψη υγρών επιβάλλεται. ò Σε ασθενείς που ασκούνται συστημα-

τικά απαιτείται μείωση της δόσης της ινσουλίνης, αλλά και των από του στόματος αντιδιαβητικών δισκίων. δα, 8 -10 ασκήσεις, 1-3 σειρές (σετ) των 1015 επαναλήψεων, έως του σημείου μέτριας κόπωσης ανά σειρά. Ασκήσεις ευλυγισίας: ≥ 2-3 ημέρες/ εβδομάδα, με διάταση μέχρι του σημείου ανελαστικότητας ή ήπιας ενόχλησης του μυός. Στατική διάταση για 10-30 δευτερόλεπτα, με 2-4 επαναλήψεις για κάθε άσκηση. Πριν την έναρξη προγράμματος άσκησης απαιτείται πλήρης κλινικοεργαστηριακός έλεγχος (κλινική εξέταση, έλεγχος ρύθμισης, έλεγχος για τυχόν επιπλοκές).

Οδηγίες για ασφαλή άσκηση ò Επαρκής μεταβολικός έλεγχος, πριν την

έναρξη του προγράμματος άσκησης. ò Απαραίτητος είναι ο αυτοέλεγχος γλυ-

κόζης αίματος. ò Αποφυγή άσκησης, εάν η γλυκόζη είναι

<100mg/dl ή >250 mg/dl με παρουσία κέτωσης ή >300 mg/dl ακόμα και χωρίς κέτωση.

ò Oι διαβητικοί ασθενείς με στηθάγχη

θεωρούνται υψηλού κινδύνου και θα πρέπει, αρχικά τουλάχιστον, να ασκούνται υπό επιτήρηση. ò Τα άτομα με σοβαρή περιφερική νευ-

ροπάθεια, πρέπει να αποφεύγουν τις δραστηριότητες, στις οποίες η χρησιμοποίηση των κάτω άκρων είναι απαραίτητη, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ελκών στα πόδια. ò Σε διαβητικά άτομα με παραγωγική

αμφιβληστροειδοπάθεια ή με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, πριν από την έναρξη προγράμματος άσκησης απαιτείται προσεκτικός έλεγχος και ιατρική έγκριση. Η συμμετοχή στην άσκηση είναι θεμελιώδους σημασίας για τη διατήρηση της υγείας των διαβητικών ατόμων. Η άσκηση δεν είναι επιλογή, είναι φάρμακο!

Το πιο σημαντικό βήμα: Ξεκινήστε τώρα! στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Η σημασία του προληπτικού ελέγχου των ματιών στα άτομα με διαβήτη

Γράφει ο:

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ Χειρουργός Οφθαλμίατρος Ειδικός Αμφιβληστροειδούς

56 56

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

οδηγούνται σε τύφλωσηΙατρείο μέσα σε δύο με τρία χρόνια. Βασ.Σοφίας 90 τηλ 210-7787650 www.emanousakis.com

Ο διαβήτης είναι μια πάθηση που αυξάνει το σάκχαρο του αίματος. Αυτό έχει ως θηση διαγνωσθεί έγκαιρα, τότε με κατάλληλη θεραπεία ο ρυθμός Αν η πάθηση έγκαιρα, τότε με κα αποτέλεσμα την καταστροφή των λεπτεπίλεπτων αγγείων διαγνωσθεί του αμφιβληστροειδούς. ωσης θα μειωθεί σημαντικά. Αυτά τα αγγεία μπορεί να αποφραχθούν και να οδηγήσουν παραγωγή νέων επιδείνωσης θαστην μειωθεί σημαντικά. αγγείων (νεοαγγεία). Αυτή η προχωρημένη κατάσταση ονομάζεται παραγωγική

αμφιβληστροειδοπάθεια. Τα προσβεβλημένα αγγεία μπορεί επίσης να διαρρέουν. τα στάδια της πάθησης, πέραν του τακτικού προληπτικού οφθαλμολογικού στάδια οίδημα της πάθησης, Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε κατάστασηΣτα πουπρώτα λέγεται διαβητικό της ωχράς. πέραν του τα δεν χρειάζεται καμία παρέμβαση. Aν όμως αναπτυχθεί παραγωγική μορφή ελέγχου δεν χρειάζεται καμία παρέμβαση. Aν Δυστυχώς, οι εσωτερικές αλλαγές του οφθαλμού που οφείλονται στο διαβήτη δεν ικό οίδημα, τότε χρειάζεται θεραπεία. ή διαβητικό οίδημα, τότε χρειάζεται θεραπεία συνοδεύονται από πόνο και μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες βλάβες χωρίς να επηρεάζουν αρχικά την όραση και χωρίς να γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι υπάρχει λέιζερ, ενδοβολβικές κάποιο πρόβλημα. Οι στόχοι της θεραπείας (κλασσικό

ι της θεραπείας (κλασσικό agon laser, MicroPulse agon laser με διάφορα φάρμακα) είναι να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας από τα ενέσεις με διάφορα φάρμακα) είναι να μειωθ Επειδή η πάθηση αυτή είναι δυνητικά επικίνδυνη για την όραση, είναι απαραίτητο α, να μειωθεί ο κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς να προληπτικά από νεοαγγεία, νατουλάχιστον μειωθεί ομίακίνδυνος ο διαβητικός νακαι ελέγχεται οφθαλμίατρο φορά το αποκόλλησ χρόνο με ειδικές εξετάσεις (βυθοσκόπηση, έγχρωμη φωτογραφία βυθού,της OCT ωχράς. κ.λπ.) φηθεί το οίδημα της ωχράς. απορροφηθεί το οίδημα -και συχνότερα αν αναπτυχθούν βλάβες.

Στην περίπτωση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς, τα πολύ λεπτά αγγεία της περιοχής διαρρέουν στην περιοχή, οδηγώντας σε θόλωση και μείωση της όρασης. Η ωχρά είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνο για την κεντρική ή λεπτομερή όραση. Τη χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να διαβάσουμε, να δούμε τηλεόραση, να οδηγήσουμε κ.λπ. .

Οι διαβητικοί είναι πιθανό να αναπτύξουν κάποιου είδους πρόβλημα στον Στην περίπτωση της παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας, τα αγγεία του αμφιβληστροειδή, χωρίςαμφιβληστροειδούς αυτό να σημαίνει όλοι θαμειώνοντας αναπτύξουν τιςτοσοβαρές αρχίζουνότι να στενεύουν, το αίμα και απαραίτητο που μεταφέρεται αμφιβληστροειδή για τη θρέψη του. Ο εξειδικευμένος οφθαλμίατρος θα αποφασ πουτοπεριγράψαμε παραπάνω, παραγωγική διαβητική κευμένος οφθαλμίατρος θακαταστάσεις αποφασίσει για είδος, οξυγόνο το χρόνο και τη στονόπως διάρκεια της θεραπείας. αμφιβληστροειδοπάθεια ή διαβητικό οίδημα της ωχράς. της θεραπείας. Ο διαβήτης μια πάθησητου που αυξάνειαπό το σάκχαρο αίματος. Αυτό Συνήθως, τα είναι πρώτα σημάδια διαβήτη το μάτι τατου παρατηρούμε στοέχει 95% των ως αποτέλεσμα την καταστροφή των λεπτεπίλεπτων αγγείων του αμφιβληστροασθενών με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη (τύπου 1) μετά από 15 χρόνια από την ειδούς. Αυτά τα αγγεία μπορεί να αποφραχθούν και να οδηγήσουν στην παραεγκατάσταση του διαβήτη. Οι διαβητικές αλλοιώσεις στα παιδιά που πάσχουν από γωγή νέων αγγείων (νεοαγγεία). Αυτή η προχωρημένη κατάσταση ονομάζεται νεανικό διαβήτη παρουσιάζονται συνήθως στην εφηβεία. παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια. Τα προσβεβλημένα αγγεία μπορεί επίσης να διαρρέουν. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε κατάσταση που λέγεται διαΣτους διαβητικούς πουωχράς. ανέπτυξαν τη νόσο σε μεγαλύτερη ηλικία (διαβήτης τύπου βητικό οίδημα της 2), συνήθως, τα βλέπουμε κατά την οφθαλμολογική εξέταση. Δυστυχώς, οιτου εσωτερικές αλλαγές του οφθαλμού που οφείλονται στο διαβήτη δεν Η διατήρηση σακχάρου του αίματος και της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά συνοδεύονται από πόνο και μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες βλάβες χωρίς να επηόρια και η διακοπή του καπνίσματος βοηθά σημαντικά στον έλεγχο της κατάστασης. ρεάζουν αρχικά την όραση και χωρίς να γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι υπάρχει κάποιο Τα παιδιά που πάσχουν από νεανικό διαβήτη μετά την εφηβεία θα πρέπει να πρόβλημα. εξετάζονται μια φορά τον χρόνο. Επειδή η πάθηση αυτή είναι δυνητικά επικίνδυνη για την όραση, είναι απαραίτητο ο διαβητικός να ελέγχεται προληπτικά από οφθαλμίατρο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο με ειδικές εξετάσεις (βυθοσκόπηση, έγχρωμη φωτογραφία βυθού, OCT κ.λπ.) και συχνότερα αν αναπτυχθούν βλάβες.

Στην περίπτωση της παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας, τα αγγεία του αμφιβληστροειδούς αρχίζουν να στενεύουν, μειώνοντας το αίμα και το απαραίτητο οξυγόνο που μεταφέρεται στον αμφιβληστροειδή για τη θρέψη του.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Στην προσπάθεια επαναιμάτωσης, δημιουργούνται νέα αγγεία που ξεκινούν από τα ήδη υπάρχοντα σαν παρακλάδια. Επειδή όμως είναι εύθραυστα, συχνά αιμορραγούν μέσα στο υαλοειδές του ματιού και γίνονται αντιληπτά ως «συννεφάκια» ή σχήματα που μοιάζουν με «ιστό αράχνης». Στη συνέχεια, δημιουργείται μια ουλή, η οποία συρρικνώνεται έλκοντας τον αμφιβληστροειδή μέχρι που αποκολλάται. Περίπου οι μισοί από τους ασθενείς που πάσχουν από παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια και που δεν θεραπεύτηκαν οδηγούνται σε τύφλωση μέσα σε δύο με τρία χρόνια. Στην περίπτωση του διαβητικού οιδήματος της ωχράς, τα πολύ λεπτά αγγεία της περιοχής διαρρέουν στην περιοχή, οδηγώντας σε θόλωση και μείωση της όρασης. Η ωχρά είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που είναι υπεύθυνο για την κεντρική ή λεπτομερή όραση. Τη χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να διαβάσουμε, να δούμε τηλεόραση, να οδηγήσουμε κ.λπ. Οι διαβητικοί είναι πιθανό να αναπτύξουν κάποιου είδους πρόβλημα στον αμφιβληστροειδή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλοι θα αναπτύξουν τις σοβαρές καταστάσεις που περιγράψαμε παραπάνω, όπως παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή διαβητικό οίδημα της ωχράς. Συνήθως, τα πρώτα σημάδια του διαβήτη από το μάτι τα παρατηρούμε στο 95% των ασθενών με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη (τύπου 1) μετά από 15 χρόνια από την εγκατάσταση του διαβήτη. Οι διαβητικές αλλοιώσεις στα παιδιά που πάσχουν από νεανικό διαβήτη παρουσιάζονται συνήθως στην εφηβεία. Στους διαβητικούς που ανέπτυξαν τη νόσο σε μεγαλύτερη ηλικία (διαβήτης τύπου 2), συνήθως, τα βλέπουμε κατά την οφθαλμολογική εξέταση. Η διατήρηση του σακχάρου του αίματος και της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά όρια και η διακοπή του καπνίσματος βοηθά σημαντικά στον έλεγχο της κατάστασης. Τα παιδιά που πάσχουν από νεανικό διαβήτη μετά την εφηβεία θα πρέπει να εξετάζονται μια φορά τον χρόνο.

Αν η πάθηση διαγνωσθεί έγκαιρα, τότε με κατάλληλη θεραπεία ο ρυθμός επιδείνωσης θα μειωθεί σημαντικά. Στα πρώτα στάδια της πάθησης, πέραν του τακτικού προληπτικού οφθαλμολογικού ελέγχου δεν χρειάζεται καμία παρέμβαση. Aν όμως αναπτυχθεί παραγωγική μορφή ή διαβητικό οίδημα, τότε χρειάζεται θεραπεία. Οι στόχοι της θεραπείας (κλασσικό agon laser, MicroPulse λέιζερ, ενδοβολβικές ενέσεις με διάφορα φάρμακα) είναι να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας από τα νεοαγγεία, να μειωθεί ο κίνδυνος αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς και να απορροφηθεί το οίδημα της ωχράς. Ο εξειδικευμένος οφθαλμίατρος θα αποφασίσει για το είδος, το χρόνο και τη διάρκεια της θεραπείας.

58 58

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Πόση γνώση έχετε για το διαβήτη; Διαβάστε περισσότερα εδώ: worlddiabetesday.org/understandingdiabetes #WorldDiabetesDay #EducationToProtect

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

στα χρωματα του διαβήτη

Γράφει ο:

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΔΙΔΑΓΓΕΛΟΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Α’ Προπ. Παθολογικής Κλινικής Ιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης "ΑΧΕΠΑ"

Η χρήση των βλαστοκυττάρων στο σακχαρώδη διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης εμφανίζεται κυρίως με δύο μορφές. Με τη μορφή του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1), ο οποίος χρειάζεται θεραπευτική αντιμετώπιση με ινσουλίνη αμέσως μετά την εμφάνισή του και στο διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2), ο οποίος εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, έχει σχέση με την παχυσαρκία και μπορεί να αντιμετωπισθεί με δίαιτα, αντιδιαβητικά φάρμακα ή/και ινσουλίνη. Η θεραπευτική αντιμετώπιση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) και ιδιαίτερα του διαβήτη τύπου 1, αποτελεί μια ιατρική πρόκληση και πρόσκληση.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Ο ΣΔ1 ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα, όπου τον κύριο λόγο στην παθογένειά του έχει το ευαισθητοποιημένο ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου, το οποίο επιτίθεται επιλεκτικά στα β-κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος, τα οποία παράγουν την ινσουλίνη και τα απενεργοποιεί. Συνεπώς, η ιδανική θεραπεία για τον ΣΔ1 είναι κατ’ αρχήν η πρόληψη της καταστροφής των β-κυττάρων, μέσω της απενεργοποίησης του ευαισθητοποιημένου ανοσοποιητικού συστήματος. Στη συνέχεια, η πρόληψη της ολοκληρωτικής καταστροφής των β-κυττάρων και τέλος, η αναγέννησή τους ή/και η αντικατάστασή τους με βλαστοκύτταρα. Προσπάθειες με την πραγματοποίηση ερευνητικών εργασιών καταβάλλονται στον τομέα αυτό ήδη από τη δεκαετία του 1960. Ιδιαίτερα επιτυχείς υπήρξαν οι μελέτες με τη χρήση βλαστοκυττάρων στην προσπάθεια αντιμετώπισης του ΣΔ1 τα τελευταία χρόνια. Τα βλαστοκύτταρα είναι πολυδύναμα κύτταρα, τα οποία προέρχονται από διαφόρους ιστούς του ανθρώπινου οργανισμού και τα οποία μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να μετασχηματισθούν σε β-κύτταρα. Όλες οι κυτταρικές θεραπείες είναι αυτόλογες, χρησιμοποιούνται δηλαδή τα βλαστοκύτταρα του ίδιου του ασθενούς. Αρχικά, χορηγήθηκαν τα βλαστοκύτταρα του ομφαλοπλακουντιακού αίματος σε παιδιά, χωρίς προηγηθείσα ανοσοκαταστολή και δεν διαπιστώθηκε κανένα αποτέλεσμα- οι ανάγκες σε ινσουλίνη παρέμειναν οι ίδιες. Στη συνέχεια, χορηγήθηκαν αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών μετά από ανοσοκαταστολή και τα αποτελέσματα ήταν τελείως διαφορετικά. Το 80% των ασθενών που έλαβαν τα βλαστοκύτταρα σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την εκδήλωση του διαβήτη διέκοψαν την ινσουλίνη, ένα μικρό ποσοστό ελάττωσε τις ημερήσιες ανάγκες και το υπόλοιπο δεν παρουσίασε καμία διαφορά. Ο χρόνος παρακολούθησης αυτών των ασθενών ήταν 60 μήνες. Στη συνέχεια, αντί του μυελού των οστών, χρησιμοποιήθηκαν τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα του ιστού του ομφάλιου λώρου ή του μυελού των οστών με ανάλογα αποτελέσματα και ο χρόνος παρακολούθησης ήταν 21 μήνες. Φαίνεται, λοιπόν, ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι εκείνο το οποίο παρεμβαίνει στην αποτελεσματικότητα της χρήσης των βλαστοκυττάρων. Για το λόγο αυτό έχει προταθεί να προηγείται της χορήγησης βλαστοκυττάρων θεραπεία ήπιας ανοσοκαταστολής. Συνεπώς, για τη δημιουργία ινσουλινοπαραγωγών β-κυττάρων χρειάζεται αντιμετώπιση της αυτοανοσίας και κατάλληλη προετοιμασία των βλαστοκυττάρων. Επιπρόσθετα, τα βλαστοκύτταρα έχουν χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση των διαβητικών επιπλοκών, των καρδιαγγειακών παθήσεων σε άτομα με ΣΔ και στην αντιμετώπιση των ελκών, τα οποία δημιουργούνται στα πόδια των διαβητικών. Συμπερασματικά, η δημιουργία ινσουλινοπαραγωγών β-κυττάρων είναι μία πολλά υποσχόμενη οριστική θεραπεία του ΣΔ και πολλά από τα μέχρι τώρα προβλήματα έχουν επιλυθεί. Ωστόσο, η χορήγησή τους μέχρι σήμερα δεν είναι ακόμα δυνατή, επειδή η μέθοδος δεν έχει τελειοποιηθεί. Περισσότερο αποτελεσματική φαίνεται να είναι η χορήγηση των βλαστοκυττάρων στην αντιμετώπιση των διαβητικών επιπλοκών, αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζονται περισσότερες μελέτες.

στα χρωματα του διαβήτη

Multiseed Πολύσπορο Αρτοσκεύασμα Ένας υπέροχος γευστικός συνδυασμός προζυμιού, νιφάδων βρώμης, φλοιού σιταριού, ηλιόσπορου, λιναρόσπορου και κολοκυθόσπορου. Με Γλυκαιμικό Δείκτη 54.

✔ Πηγή Εδώδιμων Ινών ✔ Πηγή Πρωτεϊνών

Από τον φούρνο της γειτονιάς σας!

Σκανάρετε εδώ

για να δείτε τα διατροφικά οφέλη ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ Τ 210 24 19 700 F 210 24 62 433 ΥΠΟΚ/ΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Τ 2310 570 121-4 F 2310 570 130 www.stelioskanakis.gr • info@stelioskanakis.gr

Find us on

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

στα χρωματα του διαβήτη

Γράφει η:

ΝΙΚΟΛΗ ΜΗΤΩΣΗ Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,PgD Εξειδικευμένη Νοσηλεύτρια Διαβήτη ΕΚΠΑ

Διαβήτης τύπου 1 Ο ρόλος του Σχολικού Νοσηλευτή

Η σχολική νοσηλευτική αποτελεί τον εξειδικευμένο επιστημονικό κλάδο της νοσηλευτικής, η οποία προάγει την υγεία των μαθητών, την ακαδημαϊκή επιτυχία, καθώς και τη μακροχρόνια, ισορροπημένη ανάπτυξή τους. Ο ρόλος του σχολικού νοσηλευτή είναι καθοριστικός στην αποτελεσματική διαχείριση των χρόνιων νοσημάτων (πχ. άσθμα, κοιλιοκάκη, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1). Με την παρουσία του σχολικού νοσηλευτή μειώνεται η συχνότητα τόσο των βραχυπρόθεσμων, όσο και των μακροπρόθεσμων επιπλοκών, αυξάνεται η ποιότητα ζωής του μαθητή, προάγεται η ακαδημαϊκή επιτυχία του και μειώνεται το άγχος των γονέων για τη διαχείριση της νόσου στο σχολείο. Όσον αφορά τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, ο ρόλος του σχολικού νοσηλευτή καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός, τόσο στην πρωτοδιάγνωση του νοσήματος, αλλά και εν συνεχεία στην αποτελεσματική εφαρμογή του θεραπευτικού πλάνου.

στα χρωματα του διαβήτη

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Στην ιδιαίτερα στρεσογόνο περίοδο της πρωτοδιάγνωσης, ο σχολικός νοσηλευτής είναι υπεύθυνος για την ενημέρωση της σχολικής κοινότητας αναφορικά με το σακχαρώδη διαβήτη. Στόχος της ενημέρωσης αποτελεί το να κατανοήσουν οι εκπαιδευτικοί, οι συμμαθητές και το λοιπό σχολικό προσωπικό τη φύση του νοσήματος. Τη σημασία της ύπαρξης της συσκευής μέτρησης ή καταγραφής σακχάρου, των πενών ή της αντλίας ινσουλίνης, τα ενδεχόμενα επεισόδια υπογλυκαιμίας/ υπεργλυκαιμίας, την ανάγκη κατανάλωσης γεύματος, χυμού ή νερού κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή τις συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα. Η συγκεκριμένη ενημέρωση, πέραν από αναγκαία βασική πληροφόρηση, αποτελεί και ένα σημαντικό μέσο ευαισθητοποίησης και δημιουργίας, μίας θετικής στάσης, αγάπης και φροντίδας ως προς το παιδί με σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και τη δημιουργία ενός άνετου και ασφαλούς περιβάλλοντος. Ο σχολικός νοσηλευτής είναι υπεύθυνος για την ορθή εφαρμογή του θεραπευτικού πλάνου, το οποίο έχει δημιουργηθεί από την αρμόδια διεπιστημονική ομάδα (μέτρηση σακχάρου & κετονών, χορήγηση ινσουλίνης, υπολογισμός υδατανθράκων, άσκηση, αντιμετώπιση υπογλυκαιμίας/ υπεργλυκαιμίας). Επίσης, ο σχολικός νοσηλευτής είναι υπεύθυνος για τη συνέχιση της εκπαίδευσης του παιδιού στις βασικές αρχές διαχείρισης της νόσου, με στόχο την ικανότητα αυτοδιαχείρισης και αποτελεί σημαντικό συνεχιστή αυτής της σοβαρής διαδικασίας από το σπίτι στο σχολείο. Επιπλέον, αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ του σχολικού περιβάλλοντος, της οικογένειας και της θεραπευτικής ομάδας. Οφείλει να αναγνωρίζει και να αντιμετωπίζει έγκαιρα παράγοντες που οδηγούν σε απορρύθμιση της νόσου, πάντα σε συνεργασία με την διεπιστημονική ομάδα και την οικογένεια. Αναπόσπαστο κομμάτι της φροντίδας που παρέχει ο σχολικός νοσηλευτής στο παιδί με διαβήτη, αποτελεί και η ψυχοκοινωνική του υποστήριξη, με σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και αντιμετώπιση του εκφοβισμού και στιγματισμού από τη νόσο. Για να μπορέσει να παρέχει υψηλού επιπέδου εξατομικευμένη φροντίδα και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις της νόσου, ο σχολικός νοσηλευτής οφείλει να είναι άρτια εκπαιδευμένος και να παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις και τις επικαιροποιημένες οδηγίες των επιστημονικών φορέων. Η ύπαρξη του σχολικού νοσηλευτή για την υποστήριξη των παιδιών με διαβήτη στο σχολικό περιβάλλον, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπευτικής ομάδας. Η μοναδική αυτή σχέση εμπιστοσύνης που χτίζει ο σχολικός νοσηλευτής με το παιδί και την οικογένεια συμβάλλει στην ανατροφοδότηση του θεραπευτικού πλάνου, στην αποτελεσματική διαχείριση του διαβήτη στο σχολείο και στην ικανότητα του παιδιού να αυτο-διαχειρίζεται τη νόσο. Αναμφισβήτητα, ο ρόλος του σχολικού νοσηλευτή στη διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 είναι πολύτιμος, γεγονός το οποίο επισημαίνεται από διεθνείς επιστημονικούς φορείς και από τη σύγχρονη βιβλιογραφία.

66 66

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

210 6520062

www.meodigotodiaviti.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη 14 Νοεμβρίου

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΑΣΙΑΣ BUSINESS

DEVELOPMENT

MANAGER

POSITIVE

THINKING

Στο πλαίσιο ειδικού αφιερώματος στις Ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, τα Χρώματα του Διαβήτη μίλησαν με τον Υπεύθυνο Εταιρικής Ανάπτυξης της ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ Α.Ε, κ. Ιωάννη Γάσια, ο οποίος διαθέτοντας μια 20ετή εμπειρία ως στέλεχος στη φαρμακευτική αγορά από θέσεις υψηλής ευθύνης σε τμήματα μάρκετινγκ και πωλήσεων, μας μίλησε για τους αναπτυξιακούς στόχους της εταιρείας.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤO ΝΙΩAΝΝΗ ΓAΣΙΑ

Πότε δημιουργήθηκε το όραμα της εταιρείας - Ποιο είναι το όραμα της εταιρείας σήμερα Η ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ Α.Ε συμπληρώνοντας 100 χρόνια λειτουργίας, συνεχίζει να αποτελεί και σήμερα ένα εξαίρετο παράδειγμα επιτυχημένης οικογενειακής επιχειρηματικότητας και μία από τις πιο ισχυρές και ιστορικές εταιρείες στην Ελλάδα. Τα Φαρμακευτικά & Προϊόντα Υγείας αποτελούν τον κεντρικό άξονα των δραστηριοτήτων μας, ενώ η εταιρεία δραστηριοποιείται με επιτυχία και σε τομείς, όπως τα Καταναλωτικά Προϊόντα, Χημικά & Πλαστικά. Με αίσθημα υπευθυνότητας και στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής μας ευθύνης εξακολουθούμε να υπηρετούμε το όραμα του ιδρυτή της εταιρείας Νικόλαου Πετσιάβα, πιστεύοντας ότι είναι σημαντικό η εταιρεία να δημιουργεί αξία για τους μετόχους, τους εργαζομένους, τους συνεργάτες και τους πελάτες της και κυρίως, να υπηρετεί το σύνολο της κοινωνίας.

Πώς μπορεί μια ιστορική Ελληνική εταιρεία να επιβιώνει σήμερα; Οι προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν σήμερα οι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις της χώ-

στα χρωματα του διαβήτη

ρας μας είναι μεγάλες. Στο πλαίσιο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό το αποτύπωμα που αφήνουν στην κοινωνία οι ελληνικές, δυνατές βιομηχανίες, που συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Με τη δύναμη του ανθρώπινου δυναμικού μας, με επαγγελματισμό και μέσα από σκληρή δουλειά καταφέρνουμε να υπερβαίνουμε με σθένος τις καθημερινές προκλήσεις, να δημιουργούμε αξία μέσα από την ανάπτυξη νέων προϊόντων και να συνεισφέρουμε στην ανάπτυξη και την πρόοδο της χώρας.

Ποια είναι τα κίνητρα για τους ασθενείς, προκειμένου να επιλέξουν ένα ελληνικό φάρμακο; Η εγχώρια βιομηχανία έχει έντονη και συνεχή δραστηριότητα, δημιουργώντας σημαντικές προστιθέμενες αξίες στην εθνική οικονομία σε όρους απασχόλησης, επενδύσεων, εξαγωγών, έρευνας και ανάπτυξης, εξασφαλίζοντας παράλληλα την αυτάρκεια της χώρας και την επάρκεια σε αναγκαία φάρμακα πρώτης γραμμής. Τα εγχώριας παραγωγής φάρμακα είναι ποιοτικά, αποτελεσματικά, οικονομικά προσιτά και για αυτό αποτελούν ιδανική επιλογή για τους ασθενείς, τους γιατρούς και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.

Ποιοι είναι οι θεραπευτικοί τομείς στους οποίους δραστηριοποιείστε; Στο χώρο της υγείας η εταιρεία μας αναγνωρίζεται ως μια από τις πιο σοβαρές και αξιόπιστες φαρμακευτικές βιομηχανίες. Διαθέτοντας ένα χαρτοφυλάκιο υψηλής θεραπευτικής αξίας που περιλαμβάνει συνταγογραφούμενα σκευάσματα, ιατροτεχνολογικά προϊόντα, συμπληρώματα διατροφής και νοσοκομειακά προϊόντα, καταφέρνουμε να κάνουμε ευκολότερη την καθημερινότητα των ασθενών με πεπτικές, νευρολογικές, μεταβολικές και άλλες παθήσεις. Η παραγωγή, διάθεση, διανομή και προώθηση κλασικών, καταξιωμένων και αναγνωρίσιμων εμπορικών σημάτων, όπως το κορυφαίας κυκλοφορίας αντιδιαβητικό σκεύασμα μετφορμίνης για την αντιμετώπιση του ΣΔτ2, αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη επιβράβευση για την εταιρεία και τους ανθρώπους της.

Ποιες είναι οι ανάγκες της εποχής που καλύπτει μια εταιρεία που θέλει να βελτιωθεί και με ποιο τρόπο μπορεί να ανταπεξέλθει; Σε μια εποχή έντονων αντιθέσεων και αυξημένων εξωγενών προκλήσεων στον τομέα της υγείας, η κινητοποίηση, η προσαρμοστικότητα και η ενδυνάμωση του ανθρωπίνου δυναμικού αποτελούν κρίσιμους

παράγοντες για την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας. Εξίσου επίκαιρος και καθοριστικός παραμένει ο ρόλος του ψηφιακού μετασχηματισμού και η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας ως μέσου αύξησης της ανταγωνιστικότητας.

Ποια είναι τα σχέδια και αναπτυξιακό όραμα της εταιρείας; Τα πρώτα 100 χρόνια λειτουργίας της εταιρείας μας χαρακτηρίστηκαν από δημιουργικότητα, εξέλιξη, διαφοροποίηση και επιτυχία. Στον ορίζοντα βρίσκονται τα επόμενα εκατό. Αξιοποιώντας τη γνώση και την εμπειρία μας και διαθέτοντας μια ηγετική ομάδα ικανή να υλοποιήσει το αναπτυξιακό πλάνο της εταιρείας, προχωράμε στην αναβάθμιση και στον εκσυγχρονισμό των παραγωγικών μας εγκαταστάσεων, ανταποκρινόμενοι στο νέο παραγωγικό πρότυπο υψηλών προδιαγραφών και ποιότητας. Η αναζήτηση της καινοτομίας μέσα από εμπορικές συνεργασίες, η ενίσχυση της παρουσίας μας στις διεθνείς αγορές και η ανάπτυξη των καινοτόμων προϊόντων AtLife, ιδιωτικής ετικέτας της ΠΕΤΣΙΑΒΑΣ Α.Ε, αποτελούν προτεραιότητες στρατηγικής σημασίας που θα μας επιτρέψουν να διατηρήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, συνεχίζοντας απαρέγκλιτα την ανοδική μας πορεία.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

ΟΜΑΔΕΣ Γράφει ο:

ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΠΑΝΤΙΔΕΑΣ Παθολόγος – Κλινικός Φαρμακολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

74 74

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ΑΙΜΑΤΟΣ Όλοι γνωρίζουμε την τεράστια σημασία που έχει η γνώση της ομάδας αίματος κάθε ανθρώπου (Α, Β, ΑΒ και Ο) και του παράγοντα Rhesus, προκειμένου να γίνει μια ασφαλής μετάγγιση αίματος, όμως πολύ λίγα είναι γνωστά για τη σχέση που μπορεί να έχουν οι ομάδες αίματος με κάποιες παθήσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι σχετικά πρόσφατα άρχισαν οι επιστήμονες να ενδιαφέρονται για πιθανές τέτοιες συσχετίσεις με την πρώτη μελέτη να δημοσιεύεται το 1961. Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί πάρα πολλές μελέτες, οι οποίες έχουν αποδείξει τη συσχέτιση αρκετών παθήσεων με την ομάδα αίματος.

στα χρωματα του του διαβήτη διαβήτη

75 75

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Μία από τις πιο σημαντικές μελέτες είναι αυτή που δημοσίευσε το 2021 ο Σουηδός Dahlen και οι συνεργάτες του, που εξέτασαν τη συσχέτιση 1.217 παθήσεων τόσο με τις ομάδες αίματος ΑΒΟ όσο και τον παράγοντα Rhesus σε έναν πληθυσμό 5,1 εκατομμυρίων ατόμων και βρήκαν ότι τουλάχιστον 49 παθήσεις σχετίζονται με την ομάδα αίματος και μία με τον παράγοντα Rhesus. Τα ευρήματα της μελέτης αυτής ήλθαν αφενός να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα και προηγουμένων μελετών και αφετέρου να προσθέσουν νέες συσχετίσεις παθήσεων με την ομάδα αίματος και τον παράγοντα Rhesus. Τα συμπεράσματά της συνοψίζονται στα εξής: ò Τα άτομα με ομάδα αίματος Α διατρέχουν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν

καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και θρομβωτικά επεισόδια, όπως πνευμονική εμβολή και θρόμβωση της πυλαίας φλέβας σε σύγκριση με τα άτομα με ομάδα αίματος Ο. ò Τα άτομα με ομάδα αίματος Ο παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αιμορραγι-

κών επεισοδίων π.χ. γαστρορραγιών. ò Η θυρεοτοξίκωση, δηλ. ο υπερθυρεοειδισμός, όπως και η υπέρταση της κυήσεως, εμ-

φανίζουν σημαντικά μικρότερη συχνότητα με ομάδες αίματος Α και ΑΒ σε σύγκριση με άτομα της ομάδας Ο. Τον ίδιο μικρότερο κίνδυνο παρουσιάζουν και οι γυναίκες με Rhesus θετικό σε σύγκριση με αυτές που έχουν Rhesus αρνητικό. ò Η χολολιθίαση εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα με ομάδα αίματος Α ή ΑΒ. ò Τα άτομα με ομάδα αίματος Β διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης νεφρολιθίασης. ò Ο καρκίνος του παγκρέατος σχετίζεται συχνότερα με την ομάδα αίματος Α. ò Τα άτομα με ομάδα αίματος ΑΒ διατρέχουν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν

ιογενείς λοιμώξεις, λοιμώξεις του πεπτικού (γαστρεντερίτιδες), παγκρεατίτιδα ή αγκυλωτική σπονδυλίτιδα. Οι λόγοι για τους οποίους υπάρχουν αυτές οι συσχετίσεις δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστοί, αλλά για την εξήγηση αυτών των προδιαθέσεων και των συσχετίσεων έχει προταθεί η διαφορετική σύνθεση των αντιγόνων που διαθέτουν τα ερυθρά μας αιμοσφαίρια στην επιφάνεια της κυτταρικής τους μεμβράνης. Τα άτομα με ομάδα αίματος Α φέρουν στην επιφάνεια της κυτταρικής επιφάνειας των ερυθροκυττάρων τους αντιγόνα Α, τα άτομα της ομάδας Β φέρουν αντιγόνα Β, τα άτομα της ομάδας ΑΒ φέρουν αντιγόνα ΑΒ και τα άτομα της ομάδας Ο δεν φέρουν κανένα αντιγόνο. Επίσης, τα άτομα που φέρουν το αντιγόνο Rhesus στην επιφάνεια των ερυθρoκυττάρων τους θεωρούνται σαν Rhesus θετικά, ενώ τα άτομα που δεν το φέρουν θεωρούνται Rhesus αρνητικά. Τα αντιγόνα αυτά φαίνεται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στην προδιάθεση κάποιων παθήσεων. Η διαφορά π.χ. στα θρομβωτικά και αιμορραγικά επεισόδια αποδίδεται στα διαφορετικά επίπεδα παραγόντων πήξεως στο αίμα, όπως του παράγοντα VIII ή του παράγοντα von Willebrand, όπου η ομάδα αίματος που εμφανίζει μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης θρομβώσεων έχει 30%μεγαλύτερα επίπεδα των παραγόντων αυτών στο αίμα. Σε πρακτικό επίπεδο, η γνώση της ομάδας αίματος ενός ατόμου μπορεί να μας βοηθήσει να ξεχωρίσουμε ομάδες ατόμων που παρουσιάζουν αυξημένη προδιάθεση για την εμφάνιση κάποιας παθήσεως και με ειδικές εξετάσεις τα άτομα αυτά να τίθενται υπό παρακολούθηση για την έγκαιρη διάγνωσή τους.

στα χρωματα του διαβήτη

ΔΩΣΕ ΑΙΜΑ, ΧΑΡΙΣΕ ΖΩΗ Οι ανάγκες σε αίμα αυξάνονται όμως η προσφορά αίματος μειώνεται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στους ασθενείς που μεταγγίζονται τακτικά, αλλά και οι ασθενείς που χρειάζεται να χειρουργηθούν. Για να μην κινδυνέψει καμία ζωή λόγω έλλειψης αίματος, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διοργανώνει αιμοδοσίες με πλήρη τήρηση των μέτρων προστασίας των εθελοντών αιμοδοτών στη διάρκεια της πανδημίας και συγκεκριμένα: ò χορήγηση του προβλεπόμενου από τον ΕΟΔΥ εξοπλισμού ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια, αντιση-

πτικό) για το προσωπικό και τους εθελοντές αιμοδότες που θα συμμετάσχουν

ò αποστείρωση στις καρέκλες αιμοδοσίας ò τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των καρεκλών αιμοδοσίας ò τηλεφωνικά ραντεβού, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα συνωστισμού.

Για να δώσεις αίμα χρειάζεται: ò ò ò ò ò

Να είσαι 18-65 ετών. Να έχεις πάρει ένα ελαφρύ γεύμα πριν την αιμοδοσία. Να έχεις κοιμηθεί τουλάχιστον 5 ώρες. Να αναφέρεις τυχόν ασθένειες και φάρμακα που λαμβάνεις στο γιατρό της αιμοδοσίας. Εάν έχεις κάνει τατουάζ να έχουν παρέλθει 4 μήνες.

Ενημερώσου για τις επερχόμενες αιμοδοσίες από το site του Ε.ΚΕ.Α: https://ekea.gr/events/

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Τρόποι μείωσης των

τριγλυκεριδίων Τα τριγλυκερίδια είναι λιπίδια που κυκλοφορούν στο αίμα συνδεδεμένα με «οχήματα μεταφοράς». Τα «οχήματα μεταφοράς» που κουβαλούν κατά κύριο λόγο τριγλυκερίδια είναι διαφορετικά από αυτά που κουβαλούν κατά κύριο λόγο χοληστερόλη και αποτελούνται από τις VLDL και τα κατάλοιπα αυτών. Έχει διαπιστωθεί ότι όσο αυξάνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος για ένα καρδιαγγειακό επεισόδιο (έμφραγμα, εγκεφαλικό, κ.λπ.). Αξίζει να σημειωθεί ότι πολύ συχνά τα υψηλά τριγλυκερίδια συνυπάρχουν με χαμηλά επίπεδα «καλής» (ΗDL) χοληστερόλης.

στα χρωματα του διαβήτη

Γράφει o:

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Καθηγητής Παθολογίας-Μεταβολικών Νοσημάτων Ιατρικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών-Α’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, ΓΝΑ «Λαϊκό»

Τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων νηστείας διακρίνονται ως εξής: ò Ιδανικά, όταν είναι μικρότερα από 100 mg/dl. ò Φυσιολογικά, όταν είναι μικρότερα από 150 mg/dL. ò Οριακά αυξημένα, όταν είναι από 150 έως 200 mg/dL. ò Αυξημένα, όταν είναι από 200 έως 500 mg/dL. ò Πολύ αυξημένα, όταν είναι πάνω από 500 mg/dL.

Όταν τα τριγλυκερίδια είναι πολύ αυξημένα (πάνω από 500 mg/dL), τότε αυξάνει σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης οξείας παγκρεατίτιδας. Η οξεία παγκρεατίτιδα (δηλαδή οξεία φλεγμονή του παγκρέατος) είναι μία πολύ σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρος πάθηση. Τα τριγλυκερίδια μπορεί να είναι αυξημένα εξαιτίας κληρονομικών ή άλλων λόγων. Έτσι, η κατάχρηση οινοπνεύματος, ορισμένα φάρμακα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η εγκυμοσύνη, η παχυσαρκία κ.λπ. είναι ορισμένα από τα αίτια που αυξάνουν τα τριγλυκερίδια.

Πώς, ωστόσο, μπορούμε να μειώσουμε τα υψηλά τριγλυκερίδια; Με αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αυτές περιλαμβάνουν: α) Σημαντικό περιορισμό ή και διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ. β) Απώλεια βάρους τουλάχιστον 5%. γ) Σωματική άσκηση τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.

στα χρωματα του διαβήτη

79 79

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

ΣΕ ΒΑΡΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ, ΣΥΣΤΗΝΕΤΑΙ ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΛΙΠΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΜΕΤΡΙΑΣ ΑΛΥΣΟΥ ΛΙΠΑΡΑ ΟΞΕΑ

στα χρωματα του διαβήτη

δ)

Αποφυγή τροφών πλούσιων σε κεκορεσμένα λίπη (κρέας και πλήρης λίπους παράγωγα). Αποφυγή τροφών τύπου fast food, πίτσας κ.λπ., καθώς και τυποποιημένων προϊόντων (π.χ. κρουασάν).

ε)

Αποφυγή απλών υδατανθράκων (π.χ. γλυκών).

στ) Προτίμηση σε ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (π.χ. σολομό, τόνο, σαρδέλα κ.λπ.) δύο φορές την εβδομάδα, καθώς και σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (ελαιόλαδο). ζ)

Προτίμηση σε σύνθετους υδατάνθρακες (δημητριακά ολικής άλεσης), φρούτα, όσπρια και λαχανικά.

η)

Ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη.

θ)

Σε βαριές περιπτώσεις, συστήνεται δραστική μείωση του προσλαμβανόμενου λίπους και αντικατάστασή του από μέτριας αλύσου λιπαρά οξέα (χορηγούνται ως συνταγογραφούμενο συμπλήρωμα διατροφής).

Χορήγηση φαρμάκων Φάρμακα χορηγούνται i) όταν τα τριγλυκερίδια νηστείας είναι πάνω από 500 mg/dL για τη μείωση του κινδύνου οξείας παγκρεατίτιδας, και ii) όταν τα τριγλυκερίδια παραμένουν αυξημένα σε ασθενή υψηλού και πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, παρά τη χορήγηση στατίνης και την εφαρμογή των παραπάνω αλλαγών του τρόπου ζωής. Τα φάρμακα που μειώνουν κυρίως τα τριγλυκερίδια είναι τα ακόλουθα: α) Οι φιμπράτες. Στη χώρα μας κυκλοφορεί η φαινοφιμπράτη και συστήνεται όταν τα τριγλυκερίδια παραμένουν >200 mg/dL σε ασθενείς υψηλού και πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου. β) Τα υψηλής καθαρότητας και συγκέντρωσης ω-3 λιπαρά οξέα. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι συζητούμε μόνο για τα υψηλής καθαρότητας και συγκέντρωσης ω-3 λιπαρά οξέα που αποτελούν φάρμακα και όχι για τα ποικιλώνυμα συμπληρώματα διατροφής. Τα υψηλής καθαρότητας και συγκέντρωσης ω-3 λιπαρά οξέα περιλαμβάνουν: i) Μείγμα δύο ω-3 λιπαρών οξέων, δηλαδή του EPA (εικοσιπεντανοϊκού οξέος) και του DHA (ντοκοσαεξανοϊκού οξέος). Αυτή η μορφή σε δόση 2-4 g/ημέρα συνιστάται για τη θεραπεία της υπερτριγλυκεριδαιμίας, κυρίως για την αποφυγή της οξείας παγκρεατίτιδας. ii) Κεκαθαρμένο EPA. Αυτή η μορφή χορηγείται σε δόση 4 g/ημέρα σε ασθενείς πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου (πχ. όσους έχουν ιστορικό στεφανιαίας νόσου) και τριγλυκερίδια νηστείας >150 mg/dL. Τονίζεται, ότι το κεκαθαρμένο EPA σε αυτή τη δοσολογία είναι το μόνο φάρμακο μείωσης των τριγλυκεριδίων που έχει δείξει σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακού επεισοδίου και θανάτου. γ) Βολανοσερσένη. Ενδείκνυται στην πολύ σπάνια περίπτωση της οικογενούς χυλομικροναιμίας, όπου τα τριγλυκερίδια είναι >1000 mg/dL για γενετικούς λόγους.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η χορτοφαγία, η οποία εξ’ ορισμού είναι βασισμένη στις φυτικές τροφές, προφυλάσσει σημαντικά από τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου II, αλλά ταυτόχρονα βοηθά και στην καλύτερη αντιμετώπισή του. Η αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, τροφίμων ολικής αλέσεως, οσπρίων και ξηρών καρπών βοηθάει σημαντικά στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

Χορτοφαγία

Πως προστατεύει από σακχαρώδη διαβήτη;

Γράφει ο:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΤΣΙΚΑΣ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc. Κλινικής Διατροφής

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Ερευνητικά δεδομένα Έχει βρεθεί ότι όσοι καταναλώνουν 3 μερίδες προϊόντων ολικής άλεσης καθημερινά, προστατεύονται από 20% έως και 30% περισσότερο, σε σχέση με αυτούς που καταναλώνουν λιγότερες μερίδες. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τους ξηρούς καρπούς. Έρευνα έδειξε ότι η πρόσληψη τουλάχιστον 5 μερίδων ξηρών καρπών την εβδομάδα (όπου 1 μερίδα αντιστοιχεί σε 28 γραμ.) οδήγησε σε μείωση έως και 27% του κινδύνου από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Σπουδαία «αντιδιαβητική» ομάδα φυτικών τροφίμων αποτελούν και τα όσπρια, που περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες, τους οποίους ο οργανισμός αργεί να μεταβολίσει, κάνοντας το σάκχαρο του αίματος να ανεβαίνει σταδιακά.

Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης Κοινό στοιχείο όλων των παραπάνω τροφών είναι η αυξημένη περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες και ο χαμηλός γλυκαιμικός τους δείκτης. Ο γλυκαιμικός δείκτης ενός τροφίμου μας δείχνει πόσο πολύ και πόσο γρήγορα αυξάνεται το σάκχαρο στο αίμα μετά τη λήψη της τροφής. Η κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη συστήνεται στο καθημερινό διαιτολόγιο ενός διαβητικού.

Ένοχα συστατικά κρέατος Η αυξημένη κατανάλωση κρέατος, ιδιαίτερα κόκκινου και επεξεργασμένου, φαίνεται να αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη. Κάποια πιθανά ενοχοποιητικά συστατικά του κρέατος είναι το κορεσμένο λίπος, τα trans λιπαρά οξέα, οι νιτροζαμίνες, τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Αdvanced Glycation End Products). Επομένως και μόνο η αποχή από το κόκκινο κρέας, δρα προστατευτικά.

στα χρωματα του διαβήτη

Προστασία νεφρικής λειτουργίας Η χορτοφαγία βοηθά και στην καλύτερη διαχείριση των συνοδών διαταραχών του διαβήτη, όπως τα αυξημένα λιπίδια και οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Επιπλέον, η αντικατάσταση των ζωικών πρωτεϊνών από φυτικές, επιβαρύνει λιγότερο τα νεφρά και φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής νόσου, μιας συχνής επιπλοκής του διαβήτη.

Χαμηλότερο σωματικό βάρος Θα πρέπει τέλος να αναφερθεί, ότι το χαμηλότερο σωματικό βάρος αποτελεί έναν ακόμη σημαντικό παράγοντα προστασίας των χορτοφάγων από την εμφάνιση διαβήτη. Η απώλεια βάρους είναι ίσως η πρώτη σύσταση που δίνεται στα άτομα με διαβήτη τύπου II, κυρίως για να ελέγξουν καλύτερα το σάκχαρό τους. Στη μελέτη EPIC Oxford, φάνηκε ότι οι χορτοφάγοι είχαν χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ, κιλά/μέτρα2). Δηλαδή, χαμηλότερο σωματικό βάρος αναλογικά με το ύψος, σε σχέση με εκείνους που κατανάλωναν κρέας.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Feskens EJ, Sluik D, van Woudenbergh GJ. Meat consumption, diabetes, and its complications. Curr Diab Rep. 2013 Apr;13(2):298-306. 2. The InterAct Consortium. Association between dietary meat consumption and incident type 2 diabetes: the EPIC-InterAct study.Diabetologia. 2013 Jan;56(1):47-59. 3. Jenkins et al. Type 2 diabetes and the vegetarian diet. Am J Clin Nutr 2003;78(suppl):610S–6S. 4. Jiang R, Manson JE, Stampfer MJ, Liu S, Willett WC, Hu FB. Nut and peanut butter consumption and risk of type 2 diabetes in women. JAMA. 2002;288:2554-2560.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΟΜΟΡΦΙΑ ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

Γράφει η:

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΦΗΚΑ Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια

Tο σώμα ήταν πάντοτε αντικείμενο χειρισμού, κατασκευαζόταν και διαμορφωνόταν μέσα από την οπτική προσωπικών και πολιτισμικών σημασιών.

Το σώμα είναι το πιο εύπλαστο μέσο που έχουμε στη διάθεσή μας για να δείξουμε τις εσωτερικές καταστάσεις του ψυχισμού μας. Η σχέση με το σώμα μας είναι το σήμα για να δείξουμε το πώς αισθανόμαστε για τον εαυτό μας και τους άλλους.

TATTOO Μόδα ή κάτι άλλο;

Σε ό,τι αφορά στα τατουάζ, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν μελάνι και στάχτη για να διακοσμήσουν το σώμα τους για περισσότερο από 5.000 χρόνια. Το τατουάζ λοιπόν είναι μια οικουμενική πρακτική που έχει τις καταβολές της στα νησιά του Ειρηνικού.

86 86

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν έκαναν στο σώμα τους τατουάζ, γιατί θεωρούσαν ότι ήταν βάρβαρη συνήθεια! Τατουάζ είχαν μόνο οι αιχμάλωτοι, οι δούλοι, οι εγκληματίες και οι λιποτάκτες, ως μέσο εξευτελισμού. Στη συνέχεια, το τατουάζ έγινε δημοφιλές ανάμεσα στους ναυτικούς και για πολλά χρόνια παρέμεινε μια εν πολλοίς ανδρική συνήθεια, κυρίως δε μεταξύ ανδρών προέλευσης από την εργατική τάξη. Κατά τη δεκαετία του 1950, τα τατουάζ συνδέθηκαν περισσότερο με ιδιαίτερες υποομάδες, όπως των μοτοσικλετιστών, των συμμοριών και των παραβατικών ομάδων. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και κατά τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1980 τα τατουάζ έγιναν μόδα. Μια μόδα επαναστατική, που διέδωσε το πανκ ροκ. Στόχος της χρήσης τους ήταν να φαίνεται κανείς όσο πιο τρομακτικός και αποκρουστικός γινόταν.

στα χρωματα του διαβήτη

87 87

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

Το σήμερα Στις μέρες μας, τα τατουάζ είναι ένα ένα "αξεσουάρ" της μεσαίας τάξης. Στη σημερινή κοινωνία, μέσω του τρόπου που παρουσιάζουμε το σώμα μας στον κόσμο προσπαθούμε να καταταχθούμε σε ένα κοινωνικό στάτους. Τα τατουάζ γίνονται συχνά επάνω σε μέρη του σώματος τα οποία είναι βασικά για την επικοινωνία - δηλαδή ορατά. Τα τατουάζ του σώματος εκπληρούν

τη φαντασίωση μιας εσωτερικής και εξωτερικής αλλαγής. Το τελικό αλλαγμένο σώμα τροφοδοτεί την ψευδαίσθηση ότι ο παλιός εαυτός έχει αντικατασταθεί από μια νέα εκδοχή του. Πλέον, περισσότεροι νέοι από ποτέ έχουν tattoo. Σε αυτό το ηλικιακό στάδιο, το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τον υπολογισμό μελλοντικών συνεπειών και ρίσκα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως (προμετωπιαίος φλοιός). Η ανάγκη πολλών νέων να εδραιώσουν μια διακριτή προσωπική και κοινωνική ταυτότητα και αυτονομία από τους γονείς τους οδηγεί στην πρακτική του τατουάζ, εκφράζοντας έτσι την επανάστασή τους. Την αναδημιουργία του σώματος μέσα από το στιγματισμό του τη θεωρεί ως διαφοροποίηση του εφηβικού εαυτού του από το σώμα της παιδικής ηλικίας, όπως και από τα οικογενειακά και πολιτισμικά ήθη. Με την έννοια αυτή, τα σημάδια πάνω στο δέρμα δεν είναι διαφορετικά από άλλες εκφράσεις της μόδας, οι οποίες δημιουργούν εντάσεις με τους γονείς ή τους δασκάλους. Τα τατουάζ δίνουν στα νέα παιδιά ένα πεδίο σηματοδότησης τους σώματός τους ως δικού τους και μιας προσπάθειας να ορίσουν τα ίδια τους εαυτούς τους, ξέχωρα από τα γονικά τους πρόσωπα. Όμως ο νέος δεν αντιλαμβάνεται ότι όλο αυτό είναι μια ψευδαίσθηση, γιατί το σώμα έχει πραγματικά όρια και ο εαυτός δεν μπορεί να ξαναγραφτεί απλώς με ένα σημάδι επάνω του.

στα χρωματα του διαβήτη

Σε συναισθηματικό επίπεδο, το tattoo στην εφηβεία ενδέχεται να κρύβει συναισθήματα άγχους και θυμού, ενώ μπορεί και να συνοδεύεται από αίσθημα περηφάνειας για την αντοχή που έδειξε το άτομο απέναντι στον πόνο. Κρύβει επίσης μια ψυχολογική ανάγκη να φαίνεται ο άλλος, να τον προσέχουν.

ΤΟ ΣΩΜΑ EΧΕΙ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΕΞΗ ΚΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΟΥ, ΒΑΘΜΙΑΙΑ ΚΑΙ ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ.

Το tattoo είναι κάτι έντονο και τραβά το βλέμμα κάποιου. Πολλοί, αυτό αποζητάνε. Κατά καιρούς, οι άνθρωποι προσπαθούν να τραβάνε την προσοχή των άλλων με κάποιον τρόπο. Πολλοί άνθρωποι δεν προσπαθούν να ξεχωρίσουν από το πλήθος, αλλά ακολουθούν το παράδειγμα γνωστών, φίλων και ειδώλων. Η σύγχρονη ψυχολογία εμμένει στην άποψη ότι ακολουθώντας το παράδειγμα κάποιου, το άτομο που έκανε το τατουάζ προσπαθεί να δείξει τη συμπάθειά του για έναν συγκεκριμένο κύκλο ανθρώπων. Και πιθανότατα την επιθυμία να ενταχθεί σε αυτόν τον κύκλο. Πολλές φορές το τατουάζ χαράζει (και "φωνάζει") αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί. Τα σημάδια του δέρματος διηγούνται συχνά μια ιστορία.

Τι σημαίνουν τα πολλά tattoo; Στη βιβλιογραφία αναφέρεται ότι τα τατουάζ έχουν εθιστικό χαρακτήρα και αυτό πιθανά να οφείλεται στην απελευθέρωση ενδορφινών που συνδέονται με την επώδυνη διείσδυση στο σώμα. Αυτό είναι μια βιολογική προσέγγιση στην προσπάθεια να εξηγηθεί το κίνητρο των εκτεταμένων tattoos. Μια πιο ψυχολογική προσέγγιση του κινήτρου των εκτεταμένων tattoos αποτελεί η ανάγκη διατήρησης των αναμνή-

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ

σεων, εμπειριών, αξιών. Πολλές φορές, η εμφάνιση ενός ατόμου που έχει καλύψει όλο του το σώμα με τατουάζ σοκάρει ή προκαλεί φόβο ή ανασφάλεια, ακόμη και αποστροφή. Είναι σύνηθες να συνδέεται η εικόνα αυτή με την ύπαρξη της ψυχοπαθολογίας, αν και η διαχωριστική γραμμή μεταξύ φυσιολογικής και μη συμπεριφοράς είναι συχνά αυθαίρετη και συγκεχυμένη. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί ωστό-

σο να υποβόσκει η πρόθεση του αυτοτραυματισμού και μαζοχιστικές τάσεις.

Το τατουάζ έχει πλέον λάβει μορφή επιδημίας και εξαπλώνεται με ταχύτητα φωτός. Οι άνδρες φαίνεται να προτιμούν να κάνουν τατουάζ σε εμφανή μέρη του σώματος επιλέγοντας περισσότερο μεγαλύτερα σχέδια που συμβολίζουν δύναμη και εξουσία. Οι γυναίκες απ' την άλλη πλευρά, συνήθως, προτιμούν μικρότερα πιο θηλυκά σύμβολα σε μη εμφανή μέρη του σώματος που αναδεικνύουν τη σεξουαλικότητά τους.

Αρκετές είναι άλλωστε οι έρευνες που συσχετίζουν την πρακτική του τατουάζ με κάποιες διαταραχές προσωπικότητας, όπως η αντικοινωνική και η οριακή.

να σηματοδοτήσουν μια δραστική αλλαγή στη ζωή τους, άλλοι να τονίσουν κάτι, κι άλλοι να αποκαλύψουν την περηφάνεια τους για θέματα που σημάδεψαν τη ζωή τους.

Εδώ και πολλά χρόνια το πιο συνηθισμένο κίνητρο απόκτησης τατουάζ είναι η προβολή της αφοσίωσης είτε προς μια κοινωνική ομάδα είτε προς κάποιο ερωτικό σύντροφο. Σε γενικές γραμμές, σήμερα, με το τατουάζ μερικοί θέλουν

στα χρωματα του διαβήτη

Όπως και να έχει, τα τατουάζ μπορεί να αποτελούν έναν τρόπο έκφρασης, μέσα εκτόνωσης της έντασης, αλλά και ένα σήμα. Μπορεί να σημαίνουν «δες με» ή να υπονοούν την επιθυμία μιας πιο

κλειστής οριοθέτησης του εαυτού μεταφέροντας το μήνυμα «μείνε μακριά μου». Όπως έχει συμβεί και με πολλά άλλα φαινόμενα, ενώ τα τατουάζ κάποτε αποτελούσαν καινοτομία και υποδήλωναν μια ιδιαίτερη στάση απέναντι στα πράγματα ή και μια αντικοινωνική συμπεριφορά, πλέον έχουν γίνει στοιχείο της μόδας. Αυτό που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας όταν προσπαθούμε να ελέγξουμε το σώμα μας μέσα από το tattoo, είναι να μην ξεχνάμε ότι το σώμα έχει την τελευταία λέξη και το ίδιο τροποποιεί τον εαυτό του, βαθμιαία και αμείλικτα μέσα από τον κύκλο της ζωής. Η ικανότητα να αντικρύζει κανείς την πραγματικότητα του σώματος και τις αναπόφευκτες αλλαγές του, διευκολύνει την υγιή ψυχική εξέλιξη κατά τη διάρκεια της ζωής. Για τη βιομηχανία της ομορφιάς βλέπουμε εικόνες και βλεπόμαστε σαν εικόνες. Όμως, το πιο σημαντικό είναι να νιώθουμε σαν στο σπίτι μας μέσα στο σώμα μας.

στα χρωματα του διαβήτη διαβήτη

91 91

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει ο:

ΛΥΣΙΜΑΧΟΣ Γ. ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

Οφελούν ή βλάπτουν την υγεία μας;

ΖΩΑ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ

Καθηγητής Χειρουργικής Τμήμα Κτηνιατρικής

Η επίδραση που ασκούν τα ζώα συντροφιάς ή αλλιώς κατοικίδια ζώα στην ανθρώπινη υγεία έχει πλέον αποδειχθεί και επιστημονικά με βάση εκατοντάδες δημοσιεύσεις στη διεθνή βιβλιογραφία. Η συμβίωση των ζώων συντροφιάς με τον άνθρωπο, όπως π.χ. του σκύλου, της γάτας και του αλόγου, χάνεται στο βάθος των αιώνων.

στα χρωματα του του διαβήτη διαβήτη

Η αρχαίοι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι είχαν από τότε εκτιμήσει την αξία του σκύλου, της γάτας και του αλόγου και τα είχαν εντάξει στην κοινωνική ζωή των λαών τους. Οι δεσμοί του ανθρώπου με τα ζώα συντροφιάς έχουν πλέον πάρει άλλη μορφή στην εποχή μας, έχουν ισχυροποιηθεί και τα ζώα αποτελούν μέλη της οικογένειας. Η κοινωνική αλληλεπίδραση του δεσμού αυτού έχει βοηθήσει στην ψυχολογική ευεξία και ισορροπία του ανθρώπου, με τον σκύλο ειδικά να θεωρείται «κοινωνικός καταλύτης», να βελτιώνει την ανθρώπινη κοινωνικότητα και να βοηθά στην ανάπτυξη του ανθρώπου από την παιδική ακόμη ηλικία. Έχει αποδειχθεί ότι τα ζώα βοηθούν στη μείωση της έντασης στρεσογόνων συνθηκών (πένθος, διαζύγιο), καταπολεμούν το άγχος, τη μοναξιά και την κατάθλιψη και ενισχύουν το αίσθημα αυτονομίας και αυτοεκτίμησης. Επίσης, αποτελούν ασφαλές μέσο για συζήτηση υποσυνείδητων φόβων και ανησυχιών. Η επαφή του ανθρώπου με τα κατοικίδια ελαττώνει τα επίπεδα των στεροειδών ορμονών στο αίμα, την αρτηριακή πίεση, ενώ αυξάνει τα επίπεδα της δοπαμίνης και των ενδορφινών, προσφέροντας ευεξία. Στο κυκλοφορικό σύστημα μειώνει τους παράγοντες κινδύνου για τα νοσήματα του κυκλοφορικού, αυξάνει την επιβίωση μετά το έμφραγμα του μυοκαρδίου και ελαττώνει την καρδιακή συχνότητα. Επίσης, η συμβίωση των ζώων με τα παιδιά από τη βρεφική ηλικία μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης αλλεργιών, προστατεύει από την ασθματική βρογχίτιδα και μειώνει τη συχνότητα λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Πολλοί άνθρωποι ασκούνται μαζί με το σκύλο τους και αυτό τους βοηθάει να εντάξουν την άσκηση στην καθημερινή τους ρουτίνα.

στα χρωματα του διαβήτη

93 93

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ, ΤΑ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΤΙΠΟΤΕ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΚΦΑΝΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΤΟΥΣ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΠΟΛΛΑ.

Από τη δεκαετία του 1960 στις ΗΠΑ και αργότερα στην Ευρώπη, οι σκύλοι και οι γάτες χρησιμοποιούνται ευρύτατα ως θεραπευτές σε καρκινοπαθείς και σε οίκους ευγηρίας με προβλήματα άνοιας, ενώ οι σκύλοι και τα άλογα βοηθούν στην αντιμετώπιση παιδιών με νοητική υστέρηση ή με χρόνιες νευρομυϊκές διαταραχές. Οι σκύλοι βοηθούν την επανένταξη στην κοινωνία των ανθρώπων που έχουν εκτίσει ποινές σε σωφρονιστικά ιδρύματα. Από τις αρχές εξάλλου της δεκαετίας του ’70 αποδείχτηκε η θετική επίδραση των σκύλων σε ψυχιατρικούς αρρώστους, ενώ μέσω της οσφρητικής τους ικανότητας ενεργοποιούν τα άτομα με διαβήτη τύπου Ι για τη χορήγηση της ινσουλίνης. Πολύ σημαντικός, επίσης, είναι ο κοινωνικός ρόλος του σκύλου σε άτομα με τύφλωση και η συμβολή τους στην ανίχνευση ναρκωτικών,

στα χρωματα του διαβήτη

εκρηκτικών ουσιών και στην ανεύρεση ανθρώπων που κινδυνεύουν από φυσικές καταστροφές (σεισμοί κ.ά.). Είναι όμως επισφαλής ή επικίνδυνη η συμβίωση με τα ζώα; Η εποχή του μην πλησιάζεται το σκύλο ή τη γάτα γιατί θα σας μεταδώσει ασθένειες έχει προ πολλού παρέλθει για την πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας. Όμως, η παραπάνω άποψη περιέχει έστω και ψήγματα αλήθειας; Η πλειονότητα των ασθενειών που προσβάλλουν τα ζώα δεν μεταδίδονται στον άνθρωπο. Οι λίγες ζωοανθρωπονόσοι που μπορεί κάτω από ορισμένες συνθήκες να αποτελέσουν κίνδυνο, αντιμετωπίζονται με την ορθή πρόληψη, με εμβόλια και αντιπαρασιτική αγωγή. Η τεράστια ανάπτυξη της κτηνιατρικής επιστήμης συμβάλλει στην ασφαλή συμβίωση ανθρώπων και ζώων.

στα χρωματα του διαβήτη

95 95

νεα

επιστημονικά

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ...ΝΕΑ

Καλά νέα για τους λάτρεις του καφέ Η τακτική κατανάλωση μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 30% ! Μικρότερο κίνδυνο θανάτου συνδέεται η κατανάλωση μέτριας ποσότητας καφέ (από 1,5 έως 3,5 φλιτζάνια καθημερινά), ακόμη και αν αυτός περιέχει ζάχαρη, αποκαλύπτει νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Annals of Internal Medicine. Γενικά, η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκίας, αλλά και με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης πολλών τύπων καρκίνου. Η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε μείωση στη θνησιμότητα από κάθε αιτία κατά 30%. Η μελέτη συμπεριέλαβε συνολικά 170.000 συμμετέχοντες με ένα follow-up 7 ετών. Ένας από τους βασικούς περιορισμούς της είναι ότι πρόκειται για μελέτη παρατήρησης και δεν έλαβε υπόψη τυχόν άλλους παράγοντες ενός υγιεινού lifestyle που θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει θετικά στη μείωση της θνησιμότητας. Όπως έσπευσε, ωστόσο, να διευκρινίσει η αναπληρώτρια εκδότρια του περιοδικού, Επίκουρη Καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, Christina Wee, η συγκεκριμένη μελέτη υποστηρίζει την κατανάλωση απλού καφέ με το πολύ ένα κουταλάκι ζάχαρη και όχι άλλα ροφήματα καφέ που είναι πλούσια σε ζάχαρη και θερμίδες.

στα χρωματα του διαβήτη

Η σιωπηλή πανδημία της μικροβιακής αντοχής Οι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά λοιμώξεις αποτελούν μια σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς σχετίζονται με 4.95 εκατομμύρια θανάτους το χρόνο, εκ των οποίων οι 1.27 εκατομμύρια θάνατοι αποδίδονται άμεσα στη μικροβιακή αντοχή, η οποία δημιουργείται εξαιτίας της αλλαγής των βακτηρίων, των ιών, των μυκήτων και των παρασίτων κατά τρόπο που δεν ανταποκρίνονται στα υπάρχοντα φάρμακα, κυρίως τα αντιβιοτικά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, κάλεσε πρόσφατα σε καλύτερη χρήση των υπαρχόντων και υπό ανάπτυξη νέων εμβολίων για την αντιμετώπιση αυτής της "σιωπηλής πανδημίας". Τα εμβόλια θεωρούνται ένα σημαντικό όπλο στην καταπολέμηση των ανθεκτικών λοιμώξεων, όπως αυτές που οφείλονται στον πνευμονιόκοκκο (Streptococcus pneumoniae), στον αιμόφιλο της ινφλουένζας (Haemophilus influenzae type b), στη φυματίωση (mycobacterium tuberculosis) και στον τυφοειδή πυρετό (Salmonella Typhi), που αποτελούν προτεραιότητα για τον ΠΟΥ, όχι μόνο σε επίπεδο πρόληψης των ίδιων των λοιμώξεων αλλά και πρόληψης της διασποράς τους. Σήμερα υπάρχουν 61 υποψήφια εμβόλια σε διάφορα στάδια κλινικής ανάπτυξης. "Η πρόληψη των λοιμώξεων με τη χρήση εμβολίων μειώνει τη χρήση των αντιβιοτικών που αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής. Από τα κυριότερα παθογόνα που προκαλούν θανάτους εξαιτίας της μικροβιακής αντοχής διαθέτουμε εμβόλιο μόνο για το ένα - κι αυτό είναι ο στρεπτόκοκκος της πνευμονίας", τόνισε η Dr Hanan Balkhy, Υποδιευθύντρια του ΠΟΥ, υπεύθυνη για θέματα μικροβιακής αντοχής. Για παράδειγμα, τα υπάρχοντα εμβόλια κατά της φυματίωσης δεν προστατεύουν από τη νόσο. Χρειαζόμαστε πιο αποτελεσματικά εμβόλια για τη νόσο και δικαιότερη κατανομή των ήδη υπαρχόντων εμβολίων. "Η ανάπτυξη εμβολίων είναι μια ακριβή διαδικασία, με επιστημονικές προκλήσεις και συχνές αποτυχίες. Για τους επιτυχημένους υποψηφίους εμπλέκονται, επίσης, σύνθετες κατασκευαστικές και ρυθμιστικές διαδικασίες. Είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε τα μαθήματα που πήραμε από την ανάπτυξη των εμβολίων για τον COVID και να επιταχύνουμε την αναζήτηση εμβολίων για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής", τόνισε η Dr Kate O’Brien, Διευθύντρια Ανοσοποίησης, Εμβολίων και Βιολογικών Παραγόντων του ΠΟΥ.

στα χρωματα του διαβήτη

2nd INTERNATIONAL REHABILITATION CONFERENCE

“FROM DISABILITY TO PERSON AND QUALITY OF LIFE”

4-5 November 2022

Τις επιστημονικές εξελίξεις και τα τελευταία δεδομένα από όλο τον πλανήτη στο κομμάτι της Αποκατάστασης παρουσίασε το 2ο Διεθνές Συνέδριο Αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκε στις 4-6 Νοεμβρίου 2022 στους χώρους του Metropolitan College στο Μαρούσι, με θέμα "Από την Αναπηρία στο Άτομο και στην Ποιότητα τη Ζωής". Στόχος του συνεδρίου ήταν να λειτουργήσει ως ένα διεπιστημονικό φόρουμ για ερευνητές και εκπαιδευτικούς, όπου συζητήθηκαν οι νεώτερες καινοτομίες, οι τάσεις και οι κλινικές προκλήσεις στον τομέα της Υγείας, των Επιστημών της Zωής και της Αποκατάστασης. Οι ομιλίες και οι παρουσιάσεις του Συνεδρίου προσέγγισαν σύγχρονα ζητήματα που σχετίζονται με την αποκατάσταση, όπως: ò Διαχείριση νευρολογικών παθήσεων. ò Διαχείριση μυοσκελετικών παθήσεων. ò Διαχείριση καρδιοαναπνευστικών παθήσεων. ò Εμβιομηχανική. ò Τεχνολογικές εξελίξεις στην επιστήμη της Αποκατάστασης. ò Ψυχολογία Ασθενών/Φροντιστών. ò Διαχείριση Πόνου. ò Ισότιμη πρόσβαση στις θεραπείες.

στα χρωματα του διαβήτη