Περιοδικό "Στα Χρώματα του Διαβήτη" Τεύχος 39 by Karta Diaviti

του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 39

Απρίλιος-Ιούνιος 2022

3 Ιουνίου 2022 Π Α Γ Κ Ο Σ Μ Ι Α

Η Μ Ε Ρ Α

Π Ο Δ Η Λ Α Τ Ο Υ

ISSN: 2241–3677

χρωματα

στα

Ζητήστε το συστήμα CONTOUR®CARE από τον φαρμακοποιό σας σήμερα

Λίγα λόγια. . Φίλοι και φίλες μου αγαπημένες, Πέστε μου σας παρακαλώ... τι πρέπει να κάνω... να γελάσω ή να κλάψω; Nα ουρλιάξω από το θυμό μου ή να ηρεμήσω; Nα σταματήσω να ονειρεύομαι ή να παραιτηθώ; Δεν ξέρω από πού αντλεί ο καθένας τις δυνάμεις του και τα κουράγια του να συνεχίσει να ζει την καθημερινότητά του σα να μην τρέχει τίποτα -τρόπος του λέγειν- ενώ τρέχουν τόσα πολλά. Όλοι έχουμε τους δικούς μας αμυντικούς μηχανισμούς που μας επιτρέπουν να προχωράμε στη ζωή, ακόμα κι αν σκοντάφτουμε ή αν σέρνουμε τα πόδια μας. Μιλώντας πιο φιλικά, θα έλεγα ότι δεν μπορεί… το σύμπαν πρέπει να έχει ξελιγωθεί στα γέλια με όλα αυτά που συμβαίνουν στον πλανήτη Γη. Γέλια μέχρι δακρύων! ΠΟΛΕΜΟΣ... μέχρι τώρα, προφέραμε αυτήν τη λέξη χωρίς να συνειδητοποιούμε τη σημασία της, ήταν κάτι μακρινό για εμάς, δεν το ζήσαμε ποτέ στο πετσί μας (μιλάω για τη γενιά μου). Όμως για κάποιον περίεργο λόγο νιώθω την ανάσα του πολέμου δίπλα μου και πιο πολύ μέσα μου. Δε θα μπω στη διαδικασία να μιλήσω για το ποιος είναι υπεύθυνος και ποιος όχι, άλλωστε είμαι πολύ «μικρή» για να μπορέσω να κατανοήσω αυτήν την αρρωστημένη αγάπη προς την εξουσία, την κυριαρχία μέχρι εσχάτων. Είμαστε μία κουκίδα στο χάρτη της ματαιοδοξίας τους. Παρόλα αυτά, εμείς οι κουκιδίτσες θα πρέπει να ανεχτούμε και να φορτώσουμε στους ώμους μας όλη αυτήν την ανισορροπία και τον παραλογισμό και μάλιστα χωρίς να βγάλουμε "κιχ", προσπαθώντας και αισιοδοξώντας πάντα για μία καλύτερη και πιο όμορφη ζωή. Γι΄αυτό κι εγώ -δανειζόμενη μία φράση που όταν τη διάβασα με συντάραξε- είναι μία φράση που βγήκε από το στόμα ενός παιδιού από τη Συρία - «ΘΑ ΤΑ ΠΩ ΟΛΑ ΣΤΟ ΘΕΟ». Γίνομαι ένα μικρό παιδάκι που κλαίω και η καρδιά μου σπαράζει χωρίς να μπορώ να εκφράσω το λόγο, δεν ξέρω γιατί το κάνουν αυτό οι κακοί άνθρωποι και θα σας δείξω εγώ: «Θα πάω να τα πω όλα στο Θεό, Εκείνος ξέρει καλύτερα». Ναι μικρά μου, θα τα πω κι εγώ όλα στο Θεό... για να προστατεύσει όλα τα παιδιά του κόσμου… έτσι, για να μάθουν οι κακοί… Kαι μέσα από αυτήν την τρέλα, "φουλάρουμε" την καρδιά μας με αγάπη και δίνουμε την εντολή "πρόσω ολοταχώς"… Συνεχίζουμε να είμαστε δίπλα σας και προσπαθούμε με τα μέσα που διαθέτουμε να σας χαρίζουμε ανακούφιση, αισιοδοξία και χαρά. Το μόνο αντάλλαγμα που θέλουμε είναι το χαμόγελό σας!

Σας εύχομαι ολόψυχα Καλή Ανάσταση και Καλό Πάσχα! Αναστασία Καφούση στα χρωματα του διαβήτη

39 x

ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2022

χρωματα

στα

Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση

www.meodigotodiaviti.gr

του διαβήτη

Ιδιοκτησία ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση

Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση

Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας

Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου

Εκτύπωση Pressious Arvanitidis

Εκδότης "ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ" Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@kartadiaviti.gr

ISSN: 2241- 3677

Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στο τηλέφωνο: 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους του εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993). 4 στα χρωματα του διαβήτη

Επιστημονικοί Συνεργάτες Θεόδωρος Βασιλακόπουλος, Καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Ματίνα Βλάχου, Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος, Διευθύντρια Αναγεννητικής & Προηγμένης Ουρολογίας Metropolitan Hospital Κάλλια Γιαννιτσοπούλου, Κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, MSc, MBA, SRD, Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο "Σώμα Υγιές", www.somaygies.gr Ευγενία Γιάννου, Ποδολόγος με εξειδίκευση στο διαβητικό πόδι. Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού ποδιού. Διαβητολογικό Τμήμα Τζάνειο Γ.Ν.Πειραιά. Καθηγήτρια Ποδολογίας Σιβιτανιδείου Σχολής Δρ. Σπύρος Ν. Καρράς, Ενδοκρινολόγος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού - Διαβητολογικό Κέντρο, Α’ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Παρασκευή Κατσαούνου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ,υπεύθυνη της Μονάδας Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας της Α΄Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο ΓΝΑ Ευαγγελισμό και Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας Αλίκη Κορκοντζέλου, MD, MSc, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος Δρ. Θεοχάρης Ι. Κουφάκης, Παθολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Αλέξανδρος Π. Κωνσταντινίδης, Ειδικός Πνευμονολόγος, Τηλ. 210752050, 6972205500 Όλγα Λυμπεροπούλου, Γνωστική νευροψυχολόγος, Μ.Sc. με ειδίκευση στην 3η ηλικία και τις άνοιες, Υπεύθυνη Κέντρου Διαταραχών Μνήμης, https://www.trainyourbrain.gr/ Μαρία Μελετιάδου, Προϊσταμένη ΜΕΠΚ «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γ.Ν.Π, MSc Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor Immediate Life Support (ILS) ERC Βούλα Μεντζελοπούλου, Ενδοκρινολόγος- Διαβητολόγος, Διπλωματούχος American Board of Endocrinology, Diabetes and Metabolism, www.endodiabetes.gr Βασιλική Μουσάτου, M.D, PHD Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Ελένη Μπονέ, Ψυχολόγος, MSc, Ψυχοθεραπεύτρια Τραυματοθεραπεύτρια Δημήτριος Παρασκευής, Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Γαρυφαλλιά Πουλάκου, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Γ’ Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο ΕΚΠΑ ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» Κωνσταντίνος Σιούτας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών & Μηχανικής Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνια Αργύρης Τζουβελέκης, Καθηγητής Πνευμονολογίας και Διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννης Τούντας, Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) Γεώργιος Φαρμακίδης, MD, PhD, Καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Πανεπιστημίου Stony – Brook N.Y., Womens Ηealth VBAC Ιnstitute

Συνεντεύξεις Ολύμπιος Παπαδημητρίου, Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk

ΜΊΛΑ για το Διαβήτη σου

Μπορείς να τον ρυθμίσεις

Επισκεφθείτε σήμερα το www.diabetestalks.gr

463

εκατομμύρια

Στην Ελλάδα ο σακχαρώδης διαβήτης επηρεάζει το

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη σε όλο τον κόσμο.1

άνθρωποι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη στην Ευρώπη.1

του γενικού πληθυσμού της χώρας.2

11,6%

Βιβλιογραφία: 1. International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 9th edn. Brussels, Belgium: International Diabetes Federation, 2019. 2. Touloumi G, et al. High prevalence of cardiovascular risk factors in adults living in Greece: the EMENO National Health Examination Survey. BMC Public Health 2020; 20(1):1665. Μια πρωτοβουλία της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Το παρόν κείμενο και το περιεχόμενο της παρούσας ιστοσελίδας επιμελήθηκε το ιατρικό τμήμα της Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. και απευθύνεται αποκλειστικά στο Ελληνικό και Κυπριακό κοινό. Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας. Για οποιαδήποτε ιατρική συμβουλή, σας παρακαλούμε να απευθυνθείτε στον ιατρό σας. Οι απόψεις και δηλώσεις ασθενών, ιατρών και άλλων ατόμων αντικατοπτρίζουν προσωπικές απόψεις και δεν αποτελούν ιατρικές οδηγίες ή κατευθύνσεις. Novo Nordisk Ελλάς Ε.Π.Ε. Αλ. Παναγούλη 80 & Αγ. Τριάδας 65 • 153 43, Αγία Παρασκευή Τηλ.: 210 60 71 600 • http://www.novonordisk.gr • http://www.novonordisk.com

GR21CD00007

Ο ιστότοπος www.diabetestalks.gr δημιουργήθηκε ώστε να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, τα αίτια εμφάνισης, τις συννοσηρότητες και τις επιπτώσεις της νόσου, καθώς και τις επίκαιρες θεραπευτικές οδηγίες, αλλά και την σύγχρονη τεχνολογία, είτε στα συστήματα καταγραφής της γλυκόζης, είτε στα συστήματα χορήγησης διάφορων φαρμακευτικών επιλογών. Έχει, επίσης, σκοπό να αναδείξει τις φωνές και τις απόψεις των ανθρώπων που ζουν με τη νόσο του σακχαρώδη διαβήτη, σε όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα.

Editorial της σύνταξης

Η πανδημία έφερε πολλές ανατροπές στην καθημερινότητα, πολλές αλλαγές και απώλειες, έφερε και ένα σημαντικό δώρο. Και αυτό ήταν η συνεργασία της επιστήμης σε παγκόσμιο επίπεδο που οδήγησε στην παρασκευή ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Σε κάποιες περιπτώσεις, η δημιουργία των εμβολίων μπορεί να προκάλεσε και ανησυχίες, καθώς η ταχύτητα ανάπτυξής τους κατέρριψε κάθε ρεκόρ σε σχέση με την παραγωγή των εμβολίων, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων όμως -και αυτό είναι το σημαντικό- οι πολίτες αγκάλιασαν τη νέα εξέλιξη και έσπευσαν να εμβολιαστούν. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας των εμβολίων οφείλονται σε ένα μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ο πληθυσμός δεν είχε προηγουμένως εκτεθεί στον ιό. Τα σημερινά πολύ υψηλά ποσοστά νόσησης του πληθυσμού, αλλάζουν τα δεδομένα για τη νέα γενιά των εμβολίων και θέτουν νέες, σημαντικές προκλήσεις για τους επιστήμονες. Oι φαρμακευτικές εταιρείες που ανέπτυξαν τα εμβόλια εντάσσουν στις μελέτες τους, άλλες άτομα που έχουν νοσήσει, άλλες άτομα που έχουν και κατά το παρελθόν εμβολιαστεί και άλλες και τις δύο ομάδες. Μία από τις επιδιώξεις των επιστημόνων είναι σήμερα να επικεντρωθούν, όσον αφορά στα επόμενα εμβόλια, σε εκείνα τα τμήματα του ιού που δεν υπόκεινται σε μεταλλάξεις ή σε εκείνα τα τμήματα που δεν υπόκεινται γρήγορα σε μεταλλάξεις. Κι αυτό, γιατί κλινικά φαίνεται πως δεν υπάρχει λόγος να αναπτύσσει κανείς ενισχυτικές δόσεις βασισμένες στις νέες μεταλλάξεις, αφού μέχρι να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο βασιζόμενο σε μια μετάλλαξη, η μετάλλαξη αυτή έχει αντικατασταθεί από μία νέα. Η ταχύτητα μετάλλαξης του Sars-CoV-2 έχει ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη. Για ένα μεγάλο διάστημα, οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι τα mRNA εμβόλια θα ήταν ανθεκτικά στις μεταλλάξεις, καθώς στοχεύουν στην πρωτεΐνη ακίδα του ιού. Σε ένα μεγάλο βαθμό, τα εμβόλια εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά, αφού προστατεύουν από τη σοβαρή νόσηση και τη νοσηλεία. Δεν προστατεύουν, όμως, από τη λοίμωξη από τον ιό. Mε εμπιστοσύνη στην επιστήμη, το βέβαιο είναι πως σύντομα θα βρούμε οριστικά την έξοδο από το τούνελ στο οποίο μας βύθισε η πανδημία. Kαι όχι μόνο αυτό. Ήδη γίνονται σημαντικά βήματα στη χρήση της mRNA τεχνολογίας για τη θεραπεία του καρκίνου και του HIV. Aπό όλη αυτή την περιπέτεια, ας κρατήσουμε μόνο τα θετικά... Ν. Καρακώστα.

στα χρωματα του διαβήτη

Η Lidl Ελλάς, για 5η συνεχόμενη χρονιά, ανήκει στις SUSTAINABLE COMPANIES και στις THE MOST SUSTAINABLE COMPANIES IN GREECE. Μία ακόμη σημαντική διάκριση που αποδεικνύει έμπρακτα ότι για εμάς στη Lidl Ελλάς, η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι απλά ένας στόχος, αλλά ένα αναπόσπαστο κομμάτι του οράματός μας για ένα καλύτερο αύριο.

Index περιεχόμενα

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ COVID-19 Πότε θα γίνει η νόσος ενδημική;

44 LONG COVID

Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου;

48 ΠΩΣ ΜΑΣ ΑΛΛΑΞΕ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ; 52 ΠΟΣΟ ΕΤΟΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ;

52 62 10

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ στο σακχαρώδη διαβήτη

ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Μια σημαντική «απειλή» για τη Δημόσια Υγεία

22 Συνάντηση με τον

Ολύμπιο Παπαδημητρίου

Γενικός Διευθυντής Novo Nordisk

28 ΑΘΩΝΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ

ΝΗΣΤΕΙΑ Διατροφικό προφίλ και οφέλη

32 Αφιέρωμα: ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ

COVID-19: ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ & ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ COVID-19 Πολλά κεφάλαια προς συγγραφή στο βιβλίο της πανδημίας

36 ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Από τη σκοπιά του πνευμονολόγου

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΕΡΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΙΩΝ; Λύση ο καθαρισμός του αέρα

60 7

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ για τη νόσο του σακχαρώδους διαβήτη η

62 ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ 66 ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΙ ΔΙΑΤΑΡΑΚΤΕΣ

Πώς επηρεάζουν την υγεία και τη ζωή μας;

ΠΡΟΛΗΨΗ ... δεν είναι μόνο οι εξετάσεις

BRAIN TRAINING Ναι, μπορούμε να γυμνάσουμε το μυαλό μας

80 ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ

84 ΜΥΚΗΤΙΑΣΕΙΣ

Πρόληψη, η καλύτερη θεραπεία!

88 ΤΙ ΦΤΑΙΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΥΧΤΕΡΙΝΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ;

92 ΠΑΝΑΔΕΣ-ΚΗΛΙΔΕΣ

Πώς θα τις σβήσουμε;

96 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΝΕΑ

Και ξεκινήστε πάλι

Το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ και ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ: Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες χρήσης, συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.

Κάτοχος άδειας κυκλοφορίας Αθήνα: Θέση Ρίκια, 19300 Ασπρόπυργος • Τηλ: 210 5777140 • Fax: 210 5788791 • e-mail: info@farmasyn.gr • www.farmasyn.gr Γραφείο Β. Ελλάδος: Βασιλίσσης Όλγας 226, 55134 Καλαμαριά • Τηλ: 2310 703856 • Fax: 2310 703718 • e-mail: thess@farmasyn.gr

Προϊόν της: Engelhard Arzneimittel GmbH & Co. KG Herzbergstraße 3, 61138 Niederdorfelden, Germany. E-Mail: info@engelhard.de

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφουν οι:

ΜΑΡΙΑ ΜΕΛΕΤΙΑΔΟΥ, MSC

ΕΥΓΕΝΙΑ ΓΙΑΝΝΟΥ

Προϊσταμένη ΜΕΠΚ «ΤΖΑΝΕΙΟ» Γ.Ν.Π, MSc Director/Instructor Basic Life Support (BLS) ERC, Instructor Immediate Life Support (ILS) ERC

Ποδολόγος με εξειδίκευση στο διαβητικό πόδι. Επιστημονικός Συνεργάτης Ιατρείου Διαβητικού ποδιο. Διαβητολογικό Τμήμα Τζάνειο Γ.Ν. Πειραιά. Καθηγήτρια Ποδολογίας Σιβιτανιδείου Σχολής

Λοιμώξεις στο σακχαρώδη διαβήτη Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) συνδυάζει βαρύτερη κλινική πορεία και συχνότερες επιπλοκές των λοιμώξεων, εξαιτίας πολλαπλών επιβαρυντικών παραγόντων, όπως η αυξημένη ηλικία, οι δυσμενείς επιδράσεις της υπεργλυκαιμίας, η παχυσαρκία, η υπέρταση, το κάπνισμα και η συνύπαρξη επιπλοκών της νόσου.

στα χρωματα του διαβήτη

Παρότι δεν υπάρχουν μεγάλες προοπτικές μελέτες που τεκμηριώνουν το γεγονός, ότι τα άτομα με ΣΔ είναι περισσότερο επιρρεπή σε λοιμώξεις και σε ποιες, έχει δειχθεί ότι: ò Τα άτομα με ΣΔ έχουν προφανή

προδιάθεση για ασυμπτωματική βακτηριουρία, λοιμώξεις στα κάτω άκρα, αναζωπύρωση φυματίωσης, λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος μετά από στερνοτομή/ολική αντικατάσταση ισχίου και στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις. ò Πιθανή συσχέτιση με τη νόσο

έχει ανευρεθεί για: κυστίτιδα, πυελονεφρίτιδα, καντιντιασική αιδοιοκολπίτιδα, πνευμονία, γρίπη, χρόνια βρογχίτιδα, βακτηριαιμία, πρωτοπαθή φυματίωση, γάγγραινα Fournier. ò Οι ασθενείς με ΣΔ μπορεί επίσης

να εμφανίσουν λοιμώξεις από σπάνιους μικροοργανισμούς ή ασυνήθεις λοιμώξεις, όπως νεκρωτική εξωτερική ωτίτιδα, μουκορμύκωση, ιδίως η ρινοεγκεφαλική της μορφή, εμφυσηματική χολοκυστίτιδα, νεκρωτική/ εμφυσηματική πυελονεφρίτιδα και εμφυσηματική κυστίτιδα. Η λοίμωξη αποτελεί παράγοντα απορρύθμισης του σακχάρου, με την απελευθέρωση αντιρροπιστικών ορμονών (κατεχολαμίνες, κορτιζόλη, γλυκαγόνη, αυξητική ορμόνη), που εμποδίζουν τη δράση της ινσουλίνης.

Η παθοφυσιολογία της λοίμωξης στηρίζεται στη μειονεκτική λειτουργικότητα των πολυμορφοπύρηνων, στη γλυκοζυλίωση των ανοσοδιαβιβαστών, στην πάχυνση των τριχοειδών, στην τοπική ισχαιμία και στην αύξηση της γλυκόζης.

Παράγοντες του ξενιστή ò Ελαττωμένη ανοσιακή απόκριση

ò ò ò ò

που σχετίζεται με την υπεργλυκαιμία. Αγγειακή ανεπάρκεια/Μικροαγγειοπάθεια. Αισθητική περιφερική νευροπάθεια. Αυτονομική νευροπάθεια. Αποικισμός του δέρματος και των βλεννογόνων με παθογόνα, όπως Staphylococcus aureus και Candida spp.

Λοιμώξεις κεφαλής και τραχήλου Οι κύριες λοιμώξεις που εμφανίζονται σε αυτήν την περιοχή είναι: ò Σταφυλοκοκκική δοθιήνωση, η οποία μπορεί εκτός από το τριχωτό της κεφαλής να αφορά και το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου και του ρινικού βλεννογόνου. ò Κυτταρίτιδα. ò Νεκρωτική περιτονίτιδα. ò Κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα. ò Ρινοεγκεφαλική μουκορμύκωση. ò Παρωτιδικό και παραφαρυγγικό απόστημα.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Οι ανωτέρω λοιμώξεις είναι σοβαρές και απειλητικές για τη ζωή των ασθενών. Απαιτούν μακροχρόνιες νοσηλείες με ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή και πολλές φορές χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης.

Λοιμώξεις δοντιών Η περιοδοντίτιδα είναι δύο φορές συχνότερη σε άτομα με ΣΔ και θεωρείται η έκτη επιπλοκή της νόσου. Η Porphyromonas gingivalis, ένας από τους μικροοργανισμούς που ευθύνεται γι΄αυτήν τη λοίμωξη, μπορεί να διεισδύσει στα ενδοθηλιακά κύτταρα και αποτελεί ισχυρό σηματοδότη για ενεργοποίηση των μονοκύτταρων και των μακροφάγων.

Λοιμώξεις δέρματος & μαλακών μορίων Η παρουσία αισθητικής νευροπάθειας, αθηρωματοσκληρυντικής αγγειακής νόσου και η υπεργλυκαιμία προδιαθέτουν για λοιμώξεις του δέρματος και των μαλακών μορίων: ò ò ò ò ò

Σταφυλοκοκκική δοθιήνωση Κυτταρίτιδα Θυλακίτιδα Ερυσίπελας Λοιμώξεις κάτω άκρων

στα χρωματα του διαβήτη

Λοιμώξεις του δέρματος & των ονύχων ò Διαβητική δερματοπάθεια: Εμφανίζε-

ται κυρίως σε άντρες. Προσβάλλει περίπου το 40% των διαβητικών ατόμων. Εμφανίζεται με ερυθρές βλατίδες στην περιοχή της κνήμης που προοδευτικά ατροφούν, αφήνοντας υπερμελαγχρωματικές ουλές στο δέρμα. ò Μυκητιασικές λοιμώξεις: Συχνότερες οι

προερχόμενες από μύκητες των γενών Candida και Trichophyton, που προκαλούν δερματοφυτία των ποδών, με πιο συχνή τη δερματοφυτία του πέλματος και των μεσοδακτύλιων περιοχών, γνωστή και ως πόδι του αθλητή. Η δερματοφυτία του πέλματος είναι επικίνδυνη, γιατί διαταράσσεται ο φραγμός του δέρματος και έτσι, λόγω τις διαβροχής του δημιουργούνται πύλες εισόδου βακτηρίων που μπορεί να εξελιχθούν σε εξέλκωση. ò Δερματοφυτία των ονύχων (ονυχομυ-

κητίαση) και καντιντίαση: Προκαλούν πάχυνση της ονυχαίας πλάκας. Κατά συνέπεια προκαλούν δύσκολη την κοπή τους και πολλές φορές είναι αιτία αυτοτραυματισμού και απαρχή εμφάνισης έλκους. Οι δυστροφικοί αυτοί όνυχες είναι αιτία υπονύχιου τραυματισμού από τις πιέσεις που δέχονται μέσα στα υποδήματα και δεν γίνονται αντιληπτές λόγω της αισθητικής νευροπάθειας.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Ο κίνδυνος για την εμφάνιση εξέλκωσης και λοίμωξης είναι αυξημένος σε άτομα με: ò Παραμελημένο τραυματισμό από στενά

παπούτσια ή περπάτημα χωρίς παπούτσια. Τύλοι. Θερμικά εγκαύματα. Λοιμώξεις (παρωνυχία). Τριβή της πτέρνας. Παραμορφώσεις του άκρου ποδός, όπως σφυροδακτυλία, γαμψοδακτυλία (clawed toes), κοιλοποδία (pes cavus), δυσκαμψία του μεγάλου δακτύλου, υπερκερατώσεις, κάμψη των δακτύλων (hammer toe), πόδι Charcot, παραμορφώσεις από προηγηθείσα χειρουργική επέμβαση, ανωμαλίες ονύχων, οίδημα. Η λοίμωξη έχει καθοριστικό ρόλο στην καταστροφή των ιστών, που συνοδεύει τη νευροπαθητική και την ισχαιμική εξέλκωση. Ακόμη και ένα ελάσσον τραύμα μπορεί να επιπλακεί από κυτταρίτιδα (Staph aureus ή αιμολυτικός στρεπτόκοκκος), λεμφοαγγειίτιδα ακόμα και σταφυλοκοκκική σήψη.

ò ò ò ò ò

Λοίμωξη των κάτω άκρων Ως λοίμωξη διαβητικού ποδιού αναφέρεται οποιαδήποτε λοίμωξη κάτωθεν του σφυρού σε άτομα με ΣΔ. Συμπεριλαμβάνονται: Παρωνυχία Κυτταρίτιδα Μυοσίτιδα Αποστήματα Νεκρωτική απονευρωσίτιδα Σηπτική αρθρίτιδα Τενοντίτιδα Οστεομυελίτιδα, με πιο κοινή κλασική κλινική εκδήλωση το επιμολυσμένο διαβητικό έλκος. Οι λοιμώξεις αυτές, συνήθως, έχουν ως αφετηρία την τοπική λύση της συνεχείας του δέρματος ή νευροπαθητικό ή νευροϊσχαιμικό έλκος, τα οποία επιτρέπουν στη χλωρίδα που αποικίζει την επιδερμίδα, να εισβάλλει στο δέρμα και στους υποδόριους ιστούς.

ò ò ò ò ò ò ò ò

Οι λοιμώξεις του άκρου ποδός αποτελούν τις συχνότερες λοιμώξεις, αφού στον όρο «διαβητικό πόδι» εμπεριέχεται η λοίμωξη, η εξέλκωση, η οστεοαρθρίτιδα Charcot και η παραμόρφωση. Είναι χαρακτηριστικό πως ευθύνονται για το 80% του συνόλου των ακρωτηριασμών, με το 50% των ασθενών να καταλήγουν μέσα στα επόμενα 3 χρόνια από τον ακρωτηριασμό.

στα χρωματα του διαβήτη

Η συμμετοχή του οστού προκαλείται κατά συνέχεια ιστών, ενώ η αιματογενής οστεομυελίτιδα εμπλέκει και άλλα οστά πλην του ποδιού. Η κλινική διάγνωση γίνεται με την παρουσία τοπικών ενδείξεων φλεγμονής, με ή χωρίς πυώδες έκκριμα ή πιο σπάνια με σημεία και συμπτώματα συστηματικής τοξικότητας (σήψη).

Διαβήτης και νεκρωτικές λοιμώξεις μαλακών μορίων ò Νεκρωτική απονευρωσίτιδα. ò Προοδευτική βακτηριακή γάγγραινα (ή

γάγγραινα Meleney). ò Γάγγραινα Fournier (νεκρωτική απονευ-

ρωσίτιδα οσχέου).

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Λοιμώξεις αναπνευστικού συστήματος

και ιδιαίτερα αυξημένο τον κίνδυνο βαριάς νόσησης.

Παρότι οι λοιμώξεις αναπνευστικού στους διαβητικούς ασθενείς προκαλούνται από τα ίδια παθογόνα μικρόβια που προσβάλλουν και τον υγιή πληθυσμό, η συνύπαρξη ΣΔ οδηγεί σε αυξημένη νοσηρότητα, σε εμφάνιση επιπλοκών, σε αυξημένα ποσοστά νοσηλείας και θνησιμότητας.

Η αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα έχουν αποδοθεί:

Μάλιστα, έχει φανεί ότι σε ασθενείς με αρρύθμιστο ΣΔ η θνησιμότητα από λοιμώξεις αναπνευστικού μπορεί να φτάσει και το 30%. Ο ιός της γρίπης και ο πνευμονιόκοκκος είναι οι πιο συχνές αιτίες λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος και δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές.

Φυματίωση Έχει βρεθεί 2-8 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος νόσησης από TBC πνευμόνων σε διαβητικούς και 4-14 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος αποτυχίας της αντιφυματικής αγωγής.

Διαβήτης και Covid-19 Η σχέση μεταξύ COVID-19 και ΣΔ έχει περιγραφεί ως αλληλεπίδραση μεταξύ δύο πανδημιών. Μελέτες έχουν δείξει σχετικά αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης των διαβητικών ατόμων από τον ιό SARS-CoV-2

στα χρωματα του διαβήτη

ò Στην αποδιοργάνωση του ανοσοποιητι-

κού συστήματος που δημιουργεί η υπεργλυκαιμία. ò Στην παρουσία χρόνιων επιπλοκών. ò Στην καταιγίδα των κυτταροκινών.

Οι φλεγμονώδεις αυτές διεργασίες συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο θρομβοπάθειας, θρομβωτικής μικροαγγειοπάθειας, πηκτικότητας και σοβαρής ιστικής ινσουλινοαντίστασης.

Λοιμώξεις γαστρεντερικού συστήματος και ήπατος Η χρόνια υπεργλυκαιμία προκαλεί διαταραχές στην κινητικότητα και την αισθητικότητα του γαστρεντερικού συστήματος. Έτσι, ο ΣΔ συμβάλλει στην εκδήλωση λοιμώξεων του γαστρεντερικού σωλήνα, του ήπατος και των χοληφόρων. ò ò ò ò

Λοιμώξεις από Helicobacter pylori. Μυκητίαση στόματος/οισοφάγου. Ηπατίτιδα C – Ηπατίτιδα Β. Λοιμώξεις από εντεροϊούς.

Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού (urinary tract infections, UTIs) εμφανίζονται συχνότερα (2-4 φορές) στους διαβητικούς ασθενείς και εμφανίζουν τακτικά επιπλοκές. Περιλαμβάνουν: ò Aσυμπτωματική βακτηριουρία. ò Κυστίτιδα από μύκητες.

ò Εμφυσηματώδης κυστίτιδα. ò Μικροβιακή πυελονεφρίτιδα. ò Περινεφρικά αποστήματα.

Συμπερασματικά, οι λοιμώξεις επιπλέκουν την κλινική πορεία και την ποιότητα ζωής των ασθενών με ΣΔ. Επειδή η πρόληψη υπερέχει της θεραπείας, είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των διαβητικών ατόμων από τη διεπιστημονική ομάδα, ώστε να αναγνωρίζουν έγκαιρα τα συμπτώματα τυχόν λοίμωξης και να δρουν ανάλογα. Η επίτευξη και η διατήρηση της ευγλυκαιμίας μπορεί να μετριάσει τις λειτουργικές διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τα παθογόνα μικρόβια. Ελαττώνεται επιπλέον ο κίνδυνος ανάπτυξης μικρο- και μακροαγγειοπαθητικών επιπλοκών και κατά συνέπεια η εκδήλωση περιφερικής νευροπάθειας ή περιφερικής αρτηριοπάθειας, που όπως αναφέρθηκε, αποτελούν σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες, ειδικά όσον αφορά τις λοιμώξεις του διαβητικού ποδιού. Η καθημερινή υγιεινή του στόματος και ο τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος βοηθούν στην πρόληψη περιοδοντίτιδας, οδοντικών φλεγμονών, αποστημάτων, μυκητιάσεων της στοματικής κοιλότητας.

Η τήρηση κανόνων υγιεινής, η σχολαστική φροντίδα των ποδιών και η χρήση κατάλληλων υποδημάτων μπορεί να συμβάλουν στην πρόληψη τραυματισμών και επιμολύνσεων των κάτω άκρων. Αναγκαία μέτρα για τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος αποτελούν επίσης η διακοπή του καπνίσματος, η μεσογειακού τύπου δίαιτα, η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους, ο καλός ύπνος. Εξέχουσας σημασίας μέτρο είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός έναντι του ιού της γρίπης, του πνευμονιοκόκκου και του Covid-19 στα διαβητικά άτομα, που αποτελούν ως γνωστό ομάδα υψηλού κινδύνου. Τέλος, κατά την αντιμετώπιση των λοιμώξεων απαιτείται ορθολογισμός στη χρήση των αντιβιοτικών. Ισχύει το αξίωμα: «Καθόλου αντιβίωση παρά κακή αντιβίωση».

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΑΝΤΟΧΗ

Μια σημαντική «απειλή» για τη Δημόσια Υγεία Η μικροβιακή αντοχή θεωρείται παγκοσμίως μια από τις κρισιμότερες απειλές για τη δημόσια Υγεία. Πολύ περισσότερο στη χώρα μας, που αποτελεί «πρωταθλήτρια Ευρώπης» στην κατανάλωση αντιβιοτικών και στην αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά. Σχεδόν ένας στους τρεις ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19 καταλήγουν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη. Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αντιπροσωπεύουν την κύρια αιτία θανάτου, σε ποσοστό 33% των COVID-19 ασθενών, που πεθαίνουν μέσα στη Μονάδα, σύμφωνα με ευρωπαϊκή μελέτη, τόνισε η εντατικολόγος – λοιμωξιολόγος, διευθύντρια ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός», Ευαγγελία Δούκα, στο πλαίσιο εκδήλωσης για την Παγκόσμια Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών (World Antimicrobial Awareness Week). Σήμερα, πάνω από 700.000 άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν κάθε χρόνο, λόγω της μικροβιακής αντοχής. Χωρίς συντονισμένη, συλλογική δράση, ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 10.000.000 ετησίως έως το 2050. Για να αντιληφθούμε την τάξη μεγέθους, ο αριθμός αυτός είναι διπλάσιος από τον εκτιμώμενο

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

αριθμό θανάτων λόγω του ιού SARS -CoV-2. Ο αριθμός των βακτηρίων, των ιών, των μυκήτων και των παρασίτων που είναι ανθεκτικά στις θεραπείες διαρκώς αυξάνεται, ενώ τα αποτελεσματικά όπλα που διαθέτουμε για την αντιμετώπισή τους εξαντλούνται. Συνδυαστικά, αυτές οι εξελίξεις καθιστούν τη μικροβιακή αντοχή μία από τις σοβαρότερες υγειονομικές προκλήσεις της εποχής μας, αναφέρει σε άρθρο του στο Politico o πρόεδρος της EFPIA και Γενικός Διευθυντής της Boehringer Ingelheim, Hubertus von Baumbach. «Φανταστείτε έναν κόσμο, όπου ακόμη και μια ιατρική επέμβαση ρουτίνας μπορεί να εξελιχθεί σε απειλή για τη ζωή του ασθενούς», σημειώνει, κάτι που εκτός από το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, θα είχε και τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις. «Το κόστος της μικροβιακής αντοχής για την παγκόσμια οικονομία θα μπορούσε να ανέλθει στα 100 τρισ. δολάρια, ποσό το οποίο, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, είναι παρόμοιας κλίμακας με το κόστος της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008», πρόσθεσε.

Ο Αρμαγεδδώνας της Δημόσιας Υγείας Από τους 700.000 θανάτους το χρόνο εξαιτίας της μικροβιακής ανοχής, οι 1.600 καταγράφονται στη χώρα μας, με έντονη αυξητική τάση, σημείωσε σε Συνέντευξη Τύπου με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδας Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών, ο κ. Νικόλαος Σύψας, Γ.Γ. του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Υπεύθυνος Μονάδας Λοιμώξεων της Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας του Γ.Ν.Α. «Λαϊκό», κάνοντας λόγο για έναν “Αρμαγεδδώνα δημόσιας υγείας”, που καθώς οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις συνδέονται με μακρύτερη παραμονή στο νοσοκομείο, έχουν τεράστιο κόστος και αναπηρία. “Στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας μας, η συχνότητα των πολυανθεκτικών λοιμώξεων είναι 9%, έναντι 6% στην υπόλοιπη Ευρώπη”.

Χρειαζόμαστε νέα αντιβιοτικά Η ανθρωπότητα χρειάζεται επειγόντως νέα αντιβιοτικά, αλλά αυτή τη στιγμή λίγα τέτοια φάρμακα βρίσκονται σε ανάπτυξη, γιατί υπάρχει το εξής παράδοξο: παρά το τεράστιο κοινωνικό κόστος της μικροβιακής αντοχής, δεν υπάρχει βιώσιμη αγορά για νέα αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται με φειδώ, γιατί μειώνεται η αποτελεσματικότητά τους κι έτσι, οι επιχειρήσεις που τα αναπτύσσουν δεν μπορούν να πάρoυν πίσω τα χρήματα για την επένδυσή τους. Το AMR Action Fund είναι μια πρωτοποριακή συνεργασία που συγκεντρώνει πάνω από 20 κορυφαίες βιοφαρμακευτικές επιχειρήσεις, με στόχο να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της επιστήμης και των ασθενών όσον αφορά τη μικροβιακή αντοχή και το οποίο θα επενδύσει 1 δισ. δολάρια, ώστε να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη καινοτόμων αντιβιοτικών.

Αντιβιοτικά - Tι πρέπει να θυμόμαστε ò Τα αντιβιοτικά δεν συνιστώνται για τους περισσότερους πονόλαιμους, αφού δεν είναι απο-

τελεσματικά ενάντια στους ιούς που προκαλούν 8 στους 10 πονόλαιμους.

στα χρωματα του διαβήτη

Παραδείγματα εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής Τα ζώα λαμβάνουν αντιβιοτικά και αναπτύσσουν ανθεκτικά μικρόβια στο έντερό τους.

Η κοπριά από τα ζώα αυτά, περιέχει επίσης ανθεκτικά μικρόβια, τα οποία μεταφέρονται στα γεωργικά προϊόντα.

Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μικρόβια μπορούν να παραμείνουν πάνω στο κρέας των ζώων. Αν η διαχείριση του κρέατος δεν γίνει σωστά, τα μικρόβια μπορούν να μεραφερθούν στους ανθρώπους.

Φάρμα

Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μικρόβια στην κοπριά των ζώων, μπορούν να παραμείνουν στις καλλιέργειες και να καταναλωθούν. Αυτά τα μικρόβια μπορούν να παραμείνουν στο ανθρώπινο έντερο.

Ο Γ. παίρνει αντιβιοτικά και αναπτύσσει ανθεκτικά μικρόβια στο έντερό του.

Ο Γ. αρρωσταίνει και διασπείρει τα ανθετικά μικρόβια στην κοινότητα. Ο Γ. νοσηλεύεται στο νοσοκομείο ή σε άλλη μονάδα υγειονομικής περίθαλψης.

Τα ανθεκτικά μικρόβια διασπείρονται σε άλλους ασθενείς, είτε άμεσα είτε έμμεσα, από την ανεπαρκή υγιεινή των χεριών των υγειονομικών.

Μονάδες υγειονομικής περίθαλψης

Τα ανθετικά μικρόβια διασπείρονται στους άλλους ασθενείς μέσω των επιφανειών.

Οι ασθενείς πηγαίνουν σπίτι.

Η αλλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών δημιουργεί αντοχή. Αυτά τα φάρμακα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για τη θεραπεία λοιμώξεων. Πηγή: CDC, 2015

ò Συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Βοηθήστε τον να αξιολογήσει σωστά τα συμπτώματά σας,

παρέχοντάς του πλήρη περιγραφή τους, ποια σας ενοχλούν περισσότερο και για πόσο χρονικό διάστημα τα έχετε. ò Τα αντιβιοτικά δεν θα λειτουργήσουν σε περίπτωση κρυολογήματος ή γρίπης. ò Όταν λαμβάνετε αντιβιοτικά, τα βακτήρια στο σώμα σας μπορεί να γίνουν ανθεκτικά στην

αντιβίωση. Αυτά τα ανθεκτικά στην αντιβίωση βακτήρια μπορούν να μείνουν στο σώμα σας έως και για ένα έτος. ò Τα ανθεκτικά στην αντιβίωση βακτήρια είναι δυσκολότερο ή και αδύνατον να αντιμετωπι-

στούν. ò Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών οδηγεί στην καταστροφή των ωφέλιμων βακτηρίων και

στο τέλος, οι βακτηριακές λοιμώξεις μπορούν να καταστούν μη αντιμετωπίσιμες. Ν. Καρακώστα

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Τεράστιο το φορτίο της

παχυσαρκίας

στα χρωματα του διαβήτη

Με “υγειονομική χιονοστιβάδα” που έρχεται με μεγάλη ταχύτητα επάνω μας, παρομοιάζει τη σύγχρονη μάστιγα της παχυσαρκίας, ο Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk, κος Ολύμπιος Παπαδημητρίου. Μία χιονοστιβάδα που απειλεί το σύστημα υγείας, ιδίως αν κάποιος σκεφθεί κανείς πως η χώρα μας κατέχει τα πρωτεία στην παιδική παχυσαρκία. Με τις θεραπείες που έχουμε σήμερα, αλλά και με εκείνες που έρχονται, καθώς και με δράσεις ενημέρωσης μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη σύγχρονη μάστιγα, τονίζει ο κος Παπαδημητρίου. Πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα της παχυσαρκίας στη χώρα μας; Γιατί θεωρείται πανδημία χειρότερη από το διαβήτη; Η παχυσαρκία είναι μια σύγχρονη μάστιγα, αφενός γιατί έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις όσον αφορά τον αριθμό των πασχόντων – τα άτομα που έχουν παχυσαρκία είναι σχεδόν τριπλάσια από τα άτομα που έχουν διαβήτη στην Ελλάδα, αφετέρου γιατί συνδέεται με περισσότερες από 200 συννοσηρότητες που δημιουργούν ένα τεράστιο φορτίο στο σύστημα υγείας. Αν προσθέσουμε και το γεγονός πως η χώρα μας κατέχει τα πρωτεία στην παιδική παχυσαρκία, αντιλαμβάνεται κανείς πως το μέλλον της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, διαγράφεται ζοφερό.

στα χρωματα του διαβήτη

23 23

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤO ΝΟΛΥΜΠΙΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Πόσο σημαντικό είναι ως χώρα να επενδύσουμε στην πρόληψη; Η επιτυχής διαχείριση ενός τόσο μεγάλου και διαχρονικού προβλήματος, όπως η παχυσαρκία, μπορεί να στηριχτεί κατά βάση σε διαχρονικές και επιτυχημένες δράσεις για την πρόληψη. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να μετριάσουμε το υγειονομικό φορτίο που δημιουργεί η παχυσαρκία, ώστε να καταστεί διαχειρίσιμο από το σύστημα υγείας μας.

Η Iατρική αναγνωρίζει την παχυσαρκία ως νόσο, όχι όμως και η κοινωνία. Γιατί συμβαίνει αυτό; Τι πρέπει να γίνει; Η παχυσαρκία στα αρχικά της στάδια δεν έχει κάποια συμπτωματολογία. Ειδικά στις νεαρότερες ηλικίες δεν αποτελεί ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για πολλές καθημερινές δραστηριότητες. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να θεωρείται δείγμα «καλοζωΐας», σε άλλες περιπτώσεις πρόβλημα αισθητικής και όχι υγείας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, η παχυσαρκία δεν είναι καν αντιληπτή. Πολλά άτομα με παχυσαρκία θεωρούν πως δεν έχουν τη νόσο, απλά γιατί δεν έχουν την κατάλληλη ενημέρωση. Μία διαρκής προσπάθεια ενημέρωσης πρέπει να βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη, στα σχολεία, στα μέσα ενημέρωσης, στο διαδίκτυο για τη σημασία του φυσιολογικού βάρους, για τη σωστή διατροφή, για το πώς ορίζεται η παχυσαρκία και γιατί είναι νόσος. Μόνο έτσι θα απαλλάξουμε το γενικό κοινό από το πιθανό κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει την παχυσαρκία και θα εκπαιδεύσουμε συνειδητοποιημένους γονείς και πολίτες, ώστε να μετριάσουμε αυτήν την υγειονομική «χιονοστιβάδα» που έρχεται με ταχύτητα επάνω μας.

Τι μπορούμε να πετύχουμε με τις νέες θεραπείες; Κατ’ αρχήν θα πρέπει να πούμε πως η διαχείριση του σωματικού βάρους απαιτεί προσεγμένη διατροφή – και σε ποσότητα και σε ποιότητα – και συστηματική κατά το δυνατόν σωματική άσκηση. Στις περιπτώσεις που αυτά δεν αρκούν για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, υπάρχουν διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπείες που με την καθοδήγηση και παρέμβαση γιατρού μπορούν να χορηγηθούν. Σε καμία περίπτωση, όμως, διακόπτοντας την προσπάθεια για έλεγχο της διατροφής και άσκηση. Οι νέες θεραπείες είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές. Εξασφαλίζουν κατά μέσο όρο μονοψήφιο ποσοστό απώλειας βάρους – σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερη. Σύντομα θα έχουμε στη διάθεσή μας και μια εβδομαδιαία ενέσιμη θεραπεία που πετυχαίνει απώλεια βάρους μεγαλύτερη από 15% κατά μέσο όρο.

στα χρωματα του διαβήτη

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΦΕΡΝΕΙ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΑ, ΟΠΩΣ ΜΙΑ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ ΠΟΥ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΣΕ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ. ΜΕ ΜΙΑ ΕΝΕΣΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΗ. στα χρωματα του διαβήτη

25 25

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤO ΝΟΛΥΜΠΙΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Η φαρμακευτική έρευνα προχωράει και πιστεύω πως στα επόμενα χρόνια θα πετύχουμε ακόμη περισσότερα στον αγώνα κατά της παχυσαρκίας.

Πόσο βοηθούν στη διατήρηση της απώλειας βάρους που είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας; Μια φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση του βάρους κατά κανόνα μειώνει τη διάθεση για φαγητό ή/και αυξάνει το αίσθημα κορεσμού, αλλά δεν αίρει το αίτιο που οδηγεί το άτομο σε αυξημένο βάρος. Αυτό σημαίνει ότι η διακοπή της, μπορεί να οδηγήσει στην επαναπρόσληψη βάρους, αν το άτομο δεν καταφέρει να αλλάξει κάποιες από τις καθημερινές διατροφικές συνήθειές του. Όμως, είναι εξαιρετικά σημαντικό να πετύχει κανείς μια πρώτη νίκη στον αγώνα για τη μείωση βάρους –ειδικά αν το παλεύει χρόνια χωρίς αποτέλεσμα– γιατί αυτό, αφενός τονώνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου και τη διάθεσή του να προσπαθήσει ακόμη περισσότερο, αφετέρου μπορεί να συμβάλλει στην αλλαγή του τρόπου ζωής, ώστε να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το αρχικό καλό αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, όσο περισσότερο χρόνο ζει το άτομο με σωματικό βάρος πιο κοντά στο φυσιολογικό, ζει καλύτερα την προσωπική του ζωή, την καθημερινότητά του και δυνητικά προστατεύει τη μελλοντική πορεία της υγείας του.

Ποιος μπορεί να λάβει τις νέες θεραπείες κατά της παχυσαρκίας; Σε τι υπερέχουν σε σχέση με τις παλαιότερες; Οι νέες θεραπείες χαρακτηρίζονται από ένα εξαιρετικό προφίλ ασφάλειας, αφού πρόκειται για δραστικές ουσίες που έχουν μελετηθεί διεξοδικά κατά τη χρήση τους, κατά του σακχαρώδη διαβήτη. Σήμερα, είναι διαθέσιμη μια καθημερινή ενέσιμη θεραπεία, οι συνηθέστερες ανεπιθύμητες ενέργειες της οποίας είναι παροδικές και σχετίζονται με το γαστρεντερικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση, για τη λήψη της απαιτείται συνταγή και παρακολούθηση γιατρού, όπως ισχύει για όλα τα φάρμακα. Oι παλαιότερες θεραπείες επηρέαζαν την ψυχική διάθεση του ατόμου ή είχαν πολύ έντονες εντερικές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Πέρα από την ταλαιπωρία της σύριγγας, ο μεγαλύτερος φόβος των ασθενών με διαβήτη είναι οι υπογλυκαιμίες. Τι έχουμε πετύχει στο να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια; Με πάτε τώρα σε έναν άλλο τομέα, αυτόν της θεραπείας με ινσουλίνη στο Σακχαρώδη Διαβήτη.

στα χρωματα του διαβήτη

Την ταλαιπωρία της σύριγγας θεωρώ πως την έχουμε ξεπεράσει διά παντός, αφού πλέον με τα συστήματα χορήγησης που διαθέτουμε (και εδώ η Novo Nordisk πρωτοπορεί διαχρονικά) η διαδικασία της ένεσης είναι σχεδόν ανώδυνη, χαρακτηρίζεται από απλότητα, ακρίβεια και διακριτικότητα. Και στον τομέα των υπογλυκαιμιών, όμως, έχουμε εξαιρετική πρόοδο, αφού οι νέες ινσουλίνες χαρακτηρίζονται από εξαιρετική προβλεψιμότητα και επαναληψιμότητα, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος υπογλυκαιμιών να είναι μειωμένος. Ειδικά στον τομέα των βασικών ινσουλινών, όπου διαθέτουμε μια ινσουλίνη με κάλυψη πέραν του 24ώρου, με σχεδόν επίπεδο προφίλ, προσφέρουμε στο άτομο με διαβήτη τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, αλλά και ευελιξία όσον αφορά στο χρόνο λήψης των δόσεων.

Τι φέρνει το μέλλον στην αντιμετώπιση του διαβήτη; Το μέλλον φέρνει πολλά και σημαντικά επιτεύγματα. Πιο κοντά φαίνεται να βρίσκεται η έλευση μιας εβδομαδιαίας βασικής ινσουλίνης που φαίνεται να παρέχει εξαιρετική κάλυψη των βασικών αναγκών σε ινσουλίνη. Με μια ένεση την εβδομάδα, η καθημερινότητα γίνεται πολύ πιο εύκολη. Μελετάμε ακόμη την περίπτωση μιας «γλυκοζο-εξαρτώμενης» ινσουλίνης, δηλαδή μιας ινσουλίνης που θα δρα μόνο όταν υπάρχουν υψηλότερα του φυσιολογικού επίπεδα σακχάρου. Επίσης, η έρευνά μας στρέφεται και στη θεραπεία με βλαστοκύτταρα ή σε θεραπείες διατήρησης της λειτουργικότητας του β-κυττάρου.

Πόσο σημαντική είναι η καρδιοπροστατευτική δράση των νέων φαρμάκων σε ένα πολυσυστηματικό νόσημα, όπως ο διαβήτης; Ο διαβήτης συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου. Είναι πολύ σημαντικό, συνεπώς, οι θεραπείες που διαθέτουμε για το διαβήτη όχι μόνο να είναι ασφαλείς όσον αφορά το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά και δυνητικά να το προστατεύουν. Οι νεότερες κατηγορίες φαρμάκων για το Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 έχουν δείξει προστατευτική δράση, προφανώς κάθε νέο φάρμακο έχει διαφορετικού βαθμού πλεονεκτήματα και ο θεράπων ιατρός καλείται να αξιολογήσει τι ταιριάζει καλύτερα, σε πιο προφίλ ασθενούς.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφουν οι:

ΘΕΟΧΑΡΗΣ Ι. ΚΟΥΦΑΚΗΣ

ΣΠΥΡΟΣ Ν. ΚΑΡΡΑΣ

Παθολόγος, Ακαδημαϊκός Υπότροφος

Ενδοκρινολόγος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Τμήμα Ενδοκρινολογίας και Μεταβολισμού - Διαβητολογικό Κέντρο, Α’ Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

ΑΘΩΝΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΝΗΣΤΕΙΑ Διατροφικό προφίλ και οφέλη Η Αθωνική Πολιτεία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες μοναστικές κοινότητες και σημείο αναφοράς για τους Ορθόδοξους παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι περίπου 1800 άρρενες μοναχοί διαβιούν σε 20 μονές, ακολουθώντας ένα αυστηρό διατροφικό πρότυπο βαθιά ενσωματωμένο στα θρησκευτικά τους καθήκοντα.

28 28

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Η Αθωνική δίαιτα, παραλλαγή της κλασικής Ορθόδοξης νηστείας, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία ιχθυοχορτοφαγική διατροφή, δεδομένου ότι οι μοναχοί απέχουν από το κρέας ακόμη και κατά τις ημέρες που δεν είναι ημέρες νηστείας. Αντίθετα, καταναλώνουν όσπρια, φρούτα και λαχανικά, τα οποία επί το πλείστον καλλιεργούν οι ίδιοι, καθώς και ψάρια και θαλασσινά προερχόμενα από το καθαρό πέλαγος που περιβάλλει το Άγιο Όρος. Επίσης, η Αθωνική διατροφή φαίνεται να ενσωματώνει στοιχεία διαλειμματικής νηστείας, καθώς οι μοναχοί συνήθως απέχουν από τη λήψη τροφής από τη δύση έως την αυγή του ηλίου, εξαιτίας των θρησκευτικών καθηκόντων τους. Τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται να προσδίδουν στην Αθωνική διατροφή μοναδικά χαρακτηριστικά που την καθιστούν επωφελή για την ανθρώπινη υγεία, ειδικά σε ό,τι έχει να κάνει με τις μεταβολικές της εκβάσεις.

στα χρωματα του διαβήτη

Παλαιότερη μελέτη είχε καταδείξει ότι οι μοναχοί του Αγίου Όρους προσλαμβάνουν μικρότερο αριθμό θερμίδων, τόσο κατά τις νηστίσιμες όσο και τις μη νηστίσιμες ημέρες, συγκριτικά με λαϊκούς νήστες που ακολουθούν την παραδοσιακή Ορθόδοξη νηστεία. Επίσης, είχαν χαμηλότερο σωματικό βάρος και χαμηλότερο ποσοστό ολικού και σπλαγχνικού σωματικού λίπους, κάτι το οποίο μεταφράστηκε και σε μικρότερη αντίσταση στην ινσουλίνη, δείκτη καλής μεταβολικής υγείας. Επίσης, οι μοναχοί βρέθηκαν να καταναλώνουν μικρότερο ποσοστό λίπους συγκριτικά με τους λαϊκούς νήστες (12.28% έναντι 43.95% της ολικής, ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας αντίστοιχα), κάτι το οποίο πιθανότατα συνετέλεσε στο άριστο λιπιδαιμικό προφίλ τους, το οποίο διαπιστώθηκε στη μελέτη. Οι μηχανισμοί που διαμεσολαβούν αυτά τα οφέλη δεν είναι μέχρι σήμερα απόλυτα κατανοητοί. Ωστόσο, φαίνεται ότι η περιορισμένη ενεργειακή πρόσληψη, σαν αποτέλεσμα της γενικότερης εγκράτειας που χαρακτηρίζει το μοναστικό βίο, η χαμηλή κατανάλωση λίπους και ειδικά κορεσμένου και τα υψηλής ποιότητας τρόφιμα που σε μεγάλο βαθμό παράγονται εντός της Αθωνικής πολιτείας και άρα είναι απαλλαγμένα από συντηρητικά, παίζουν σημαντικό ρόλο. Επίσης, πρόσφατες ερευνητικές μας δουλειές έδειξαν ότι η μεγάλη πρόσληψη φυτικών ινών και η ήπια κατανάλωση αλκοόλ (κυρίως οίνου) που χαρακτηρίζουν την Αθωνική διατροφή, πιθανώς οδηγούν στην αύξηση των συγκεντρώσεων αδιπονεκτίνης και ιρισίνης πλάσματος, τα υψηλά επίπεδα των οποίων έχουν συσχετιστεί με θετικές μεταβολικές εκβάσεις. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι επιδράσεις της Αθωνικής διατροφής επωφελείς για την υγεία. Η μη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, σε συνδυασμό με το ρουχισμό τον οποίο φέρουν οι μοναχοί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (μαύρα ράσα), ο οποίος εμποδίζει την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και άρα τη δερματική σύνθεση της βιταμίνης D, οδηγούν σε σοβαρή υποβιταμίνωση D που συνοδεύεται από υψηλά επίπεδα παραθορμόνης ορού. Συμπερασματικά, τα διαθέσιμα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η Αθωνική διατροφή εμφανίζει κατά κανόνα ωφέλιμες επιδράσεις στην ανθρώπινη και ειδικά στη μεταβολική υγεία. Αξίζει να τονιστεί ωστόσο ότι όλες οι σχετικές μελέτες έχουν συμπεριλάβει άτομα υγιή, χωρίς σοβαρές χρόνιες παθήσεις. Συνεπώς, οι μακροχρόνιες επιδράσεις αυτού του τύπου διατροφής σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, όπως για παράδειγμα ασθενείς με διαβήτη, στεφανιαία νόσο ή οστεοπόρωση, παρότι δυνητικά επωφελείς, χρήζουν περαιτέρω μελέτης. ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Βιβλιογραφία 1. Karras, S.; Koufakis, T.; Petroczi, A.; Folkerts, D.; Kypraiou, M.; Mulrooney, H.; Naughton, D.P.; Persynaki, A.; Zebekakis, P.; Skoutas, D.; Kotsa, K. Christian Orthodox Fasting in Practice: A comparative evaluation between Greek Orthodox general population fasters and Athonian monks. Nutrition 2019, 59, 69-76. 2. Koufakis, T.; Karras, S.N.; Antonopoulou, V.; Angeloudi, E.; Zebekakis, P.; Kotsa, K. Effects of Orthodox religious fasting on human health: a systematic review. Eur. J. Nutr. 2017, 56, 2439-2455. 3. Koufakis, T.; Karras, S.N.; Zebekakis, P.; Kotsa, K. Orthodox Religious Fasting as a Medical Nutrition Therapy for Dyslipidemia: Where do we stand and how far can we go? Eur. J. Clin. Nutr. 2018, 72, 474-479.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ COVID-19

ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΤΑ ΑΤΟΜΑ & ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Δεν προστατεύoυν μόνο εσάς, αλλά και εκείνους που δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Δεν φοβόμαστε, εμβολιαζόμαστε!

Για περισσότερες πληροφορίες: https://www.eody.gov.gr https://www.who.int/campaigns/world-immunization-week στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ COVID-19

Πολλά κεφάλαια προς συγγραφή στο βιβλίο της πανδημίας Φως στο τούνελ της πανδημίας έχει αρχίσει να διαφαίνεται τουλάχιστον για τη χώρα μας με την ανακοίνωση περί άρσης όλων των περιοριστικών μέτρων τον τελευταίο μήνα της άνοιξης. Μιας πανδημίας που μας “φτώχυνε”, κυρίως, σε ανθρώπινες ζωές. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχασε συγγενή, φίλο ή γνωστό από τον κορωνοϊό, όπως δεν υπάρχει και σπίτι που να μην έζησε τον κορωνοϊό μέσω της νόσησης κάποιου μέλους της. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί: Ένας στους τρεις ανθρώπους στη χώρα μας (3.002.224 κρούσματα) έχει νοσήσει από κορωνοϊό και έχει αναρρώσει, ενώ έχουν καταγραφεί 28.274 θάνατοι. Τίποτα όμως δεν έχει ακόμα τελειώσει. Σε πρόσφατη ενημέρωση του Υπουργείου Υγείας, πολύ εύστοχα αναφέρθηκε ότι "στο βιβλίο της πανδημίας Covid υπάρχουν πολλά ακόμα κεφάλαια προς συγγραφή". Άλλωστε, όπως έχει αποδείξει η ιστορία και η επιδημιολογία, η κάθε επιδημία έχει διαφορετική πορεία και διαφορετική έκβαση. Ενδεικτικά, από την ισπανική πανδημία της γρίπης του 1918, η γρίπη σταδιακά μετέπεσε σε μια εποχική νόσο. Το AIDS, το 1981, από οξύ λοιμώδες νόσημα χάρη στις νέες θεραπευτικές επιλογές έγινε χρόνιο νόσημα, ενώ το 2015-2016 η επιδημία Zika, που είχε ξεσπάσει κυρίως στη Νότιο Αμερική, έσβησε -πιθανότατα λόγω της ανοσοποίησης του πληθυσμού.

στα χρωματα του διαβήτη

Εμβολιασμοί Στο πεδίο και της ανοσοποίησης, άλλωστε, τα πράγματα είναι ικανοποιητικά. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι 7.607.217 πολίτες έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους και με τις δύο δόσεις του εμβολίου, ενώ άνω των 5,71 εκατομμυρίων ανθρώπων στη χώρα μας έχουν κάνει και την τρίτη, αναμνηστική δόση. Ευχή όλων είναι "να τελειώσουμε με όλο αυτό" που αναστάτωσε τη ζωή και την καθημερινότητά μας, που δοκίμασε όσο τίποτα μέχρι σήμερα τις αντοχές μας, που μας έφερε αντιμέτωπους με πρωτόγνωρες καταστάσεις που όχι μόνο δεν είχαμε ζήσει, αλλά δεν είχαμε καν φανταστεί. Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε, ότι η πανδημία εξακολουθεί να υπάρχει γύρω μας.

Δεν έχει φύγει! Μπορεί η χαλάρωση των μέτρων να μας κάνει να βλέπουμε το μέλλον με αισιοδοξία, αλλά απαιτεί παράλληλα σύνεση και προσοχή. Στο πλαίσιο αυτό, μέτρα όπως η μάσκα, αναμένεται να διατηρηθούν.

Οι μάσκες, τουλάχιστον στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ήλθαν για να μείνουν...

στα χρωματα του διαβήτη

35 35

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει ο:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Ειδικός Πνευμονολόγος

ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Από τη σκοπιά του πνευμονολόγου Στη σύγχρονη καθημερινή κλινική πράξη, ο εμβολιασμός αποτελεί όλο και περισσότερο παράγοντα αποφυγής σοβαρών επιπλοκών, νόσων οφειλομένων σε ιούς και βακτήρια.

36 36

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ΣΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ > 65 ΕΤΩΝ, Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ13-ΔΥΝΑΜΟΥ (PCV-13) ΕΜΒΟΛΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΟΚΟΚΚΟΥ ΜΕΙΩΝΕΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΒΙΑΙΜΙΑΣ

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Έτσι, για παράδειγμα για τους πάσχοντες από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), οι οποίοι στη χώρα μας φτάνουν περίπου τις 800.000 (οι μισοί περίπου αγνοούν ότι πάσχουν), το CDC (Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ) και η παγκόσμια οργάνωση για τη ΧΑΠ (GOLD 2022), προτείνουν: α) Ετήσιο εμβολιασμό για τη γρίπη. β) Εμβολιασμό για τον Sars-COV-2 (αναμένονται σύντομα αναθεωρημένα εμβόλια για τις νέες παραλλαγές). γ) Εμβολιασμό με το 23-δύναμο εμβόλιο (PPSV-23) κατά του πνευμονιόκοκκου, το οποίο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει σημαντικά την πιθανότητα για πνευμονία σε ασθενείς με ΧΑΠ ηλικίας <65 ετών, με χαμηλή αναπνευστική ικανότητα FEV-1 <40% και με πολλές συννοσηρότητες. Παράλληλα, στο γενικό πληθυσμό σε ενήλικες >65 ετών, η χρήση του 13-δύναμου (PCV-13) εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου μειώνει δραματικά την πιθανότητα διεισδυτικής νόσου και μικροβιαιμίας. δ) Εμβολιασμό για τον κοκκύτη, καθώς και για τον έρπητα ζωστήρα σε αθενείς με ΧΑΠ >50 ετών. Στους ασθενείς με χρόνιο βρογχικό άσθμα, η παγκόσμια πρωτοβουλία για το άσθμα (GINA 2022) προτείνει τους εμβολιασμούς για τη γρίπη και τον Sars-Cov-2. Σε άλλα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, όπως οι βρογχιεκτασίες, η κυστική ίνωση, η πνευμονική ίνωση, οι παραπάνω εμβολιασμοί αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για τον έλεγχο των νόσων. Σε κάθε χώρα, όπως και στη χώρα μας, οι ρυθμιστικές αρχές έχουν καταρτίσει εμβολιαστικό σχεδιασμό για όλες τις ηλικιακές ομάδες, καθώς και για τα διάφορα νοσήματα. Το μήνυμα που οφείλουμε να μεταδώσουμε στους πολίτες, είναι ότι ο εμβολιασμός αποτελεί τον αποτελεσματικότερο παράγοντα πρόληψης. Συχνή, λοιπόν, επαφή με το γιατρό μας, για να μας κατευθύνει έγκυρα, αλλά κυρίως έγκαιρα!

στα χρωματα του διαβήτη

CMY

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

40 40

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Γράφουν οι:

ΑΡΓΥΡΗΣ ΤΖΟΥΒΕΛΕΚΗΣ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΒΑΣΙΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Καθηγητής Πνευμονολογίας και Διευθυντής του Πνευμονολογικού Τμήμ. του Πανεπιστημίου Πατρών

Καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ

COVID-19:

Πότε θα γίνει η νόσος ενδημική; Με τον όρο ενδημική νόσος χαρακτηρίζουμε μια λοίμωξη που εμφανίζεται μόνιμα ή συχνά σ’ έναν ορισμένο τόπο και προσβάλλει ένα δεδομένο πληθυσμό, όπως ο κίτρινος πυρετός στην Αφρική και τη Νότια Αμερική. Γι’ αυτό και υπάρχει σύσταση για εμβολιασμό εναντίον του κίτρινου πυρετού πριν κανείς ταξιδέψει στις χώρες αυτές. Ωστόσο, η ενδημική νόσος μπορεί να διακόπτεται από επιδημικές εκρήξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι ιώσεις που προσβάλλουν το αναπνευστικό. Αυτές έχουν εποχικό χαρακτήρα, καθώς οι χαμηλές θερμοκρασίες ευνοούν την κυκλοφορία των αντίστοιχων ιών που τις προκαλούν, όπως οι απλοί κορωνοϊοί που κυκλοφορούν χρόνια ανάμεσά μας. Έτσι, μια ενδημική νόσος μπορεί να προκαλέσει εμφάνιση επιδημίας σε μια ορισμένη περίοδο, όπως συμβαίνει με τη γρίπη. Το 2018,σύμφωνα με στοιχεία του CDC, η γρίπη προκάλεσε 52.000 θανάτους στις ΗΠΑ, με κορύφωση τους 1.500 θανάτους σε μια ημέρα. Όμως, τόσο ο αριθμός των περιστατικών που νοσούν, όσο και η εξέλιξη του επιδημικού κύματος είναι εύκολο να προβλεφθούν. Επιπλέον, ούτε ο τρόπος ζωής μας επηρεάζεται σοβαρά, ούτε το σύστημα υγείας πιέζεται τόσο, ώστε να δυσκολεύεται να εξυπηρετήσει τους πολίτες που πάσχουν από άλλα νοσήματα.

Μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί με το νέο κορωνοϊό που μας ταλαιπωρεί και πότε; Οι πρώτες προβλέψεις όσο επισφαλείς και να είναι, μιλούν για έξοδο από την επείγουσα φάση της πανδημίας στις αρχές του καλοκαιριού και είσοδο σε μια φάση συντήρησης ή χρόνια φάση της πανδημίας, στην οποία η βαρύτητα της νόσου που θα προκαλεί ο ιός θα είναι ολοένα και ασθενέστερη, ολοένα και ηπιότερη, δεδομένου του εμβολιασμού, αλλά και της φυσικής νόσησης.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Aν συνυπολογίσουμε ότι το 64% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει εμβολιαστεί τουλάχιστον με 2 δόσεις κάποιου εμβολίου και τη διαθεσιμότητα των εμβολίων, θέλουμε με τους σημερινούς ρυθμούς άλλους 3-4 μήνες για να έχει εμβολιαστεί το 70% του συνολικού πληθυσμού, δεδομένου ότι μόνο το 14% των φτωχών/υποανάπτυκτων χωρών έχει εμβολιαστεί. Μαζί με μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους που έχει νοσήσει και έχει επιβιώσει, φτάνουμε σε ένα ποσοστό περίπου 75% κάποιου βαθμού ανοσίας.

Διαφορετικές ταχύτητες Προφανώς, δεν θα βιώσουμε όλοι ταυτόχρονα το τέλος αυτής της επείγουσας φάσης και σε κάποιες χώρες η μεταβατική περίοδος θα είναι μεγαλύτερης διάρκειας σε σύγκριση με άλλες. Στις χώρες με τη χαμηλότερη εμβολιαστική κάλυψη, ιδίως στον ευπαθή και ηλικιωμένο πληθυσμό (όπου τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι είναι απαραίτητες και οι 3 δόσεις του εμβολίου και πλέον θα είναι και η 4η δόση), η επείγουσα φάση θα τις ταλαιπωρήσει περισσότερο χρόνο. Για παράδειγμα, στη χώρα μας εμβολιασμένο με 3 δόσεις είναι μόνο το 52% του πληθυσμού και υπάρχουν τριακόσιες χιλιάδες πολίτες άνω των εξήντα ετών εντελώς ανεμβολίαστοι. Το μέλλον θα περιλαμβάνει τη χορήγηση επικαιροποιημένων εμβολίων, τα οποία θα περιλαμβάνουν τις μεταλλάξεις που έχει υποστεί ο ιός και ως εκ τούτου, θα αφήνουν πιο μακροχρόνια ανοσία (6-12 μήνες) και όχι 3-6 μήνες όπως συμβαίνει σήμερα με τα υπάρχοντα εμβόλια που είχαν σχεδιαστεί για τον αρχικό ιό που είχε εμφανισθεί στην πόλη Wuhan. Ήδη, τα επικαιροποιημένα εμβόλια βρίσκονται στη φάση των κλινικών δοκιμών και τα αποτελέσματα αναμένονται στις αρχές του καλοκαιριού. Αυτό, σε συνδυασμό με την παρουσία των αντι-ιικών χαπιών, τα οποία βέβαια μένει να δείξουν και την αποτελεσματικότητα στην καθημερινότητα και όχι μόνο, μέσα από κλινικές μελέτες, αφήνουν μια αίσθηση συγκρατημένης αισιοδοξίας, ακόμα και αν χρειαστεί να πάμε σε «κατά μέτωπο» πόλεμο με τον ιό, δηλαδή με ανοιχτή οικονομία και κοινωνία. Στον πόλεμο αυτό, όμως, θα χρειαστούμε και τις μάσκες -για να πάρουμε και τις ζωές μας πίσω- εκεί όπου υπάρχει μεγάλος συνωστισμός (ΜΜΜ). Αυτό είναι το καλό σενάριο και προϋποθέτει ότι δεν θα δημιουργηθεί ένα νέο περισσότερο λοιμογόνο και ταυτόχρονα πιο νοσογόνο στέλεχος του ιού, που θα αναδυθεί όπως και τα άλλα από τις υποανάπτυκτες-φτωχές χώρες, εκεί όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Άλλωστε, κάτι τέτοιο δεν συμφέρει εξελικτικά ούτε τον ιό, που για να επιβιώνει πρέπει να βρίσκεται μέσα σε ξενιστή (άρα να μολύνει), δεν πρέπει όμως να σκοτώνει πολλούς από τους ανθρώπους που μολύνει, διότι οι νεκροί δεν μεταδίδουν!

στα χρωματα του διαβήτη

Η Boehringer Ingelheim Ελλάς συνεχίζει την καμπάνια Act4YourHeart, μία εκστρατεία της εταιρείας σε Ελλάδα και Κύπρο, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού στο θέμα της σύνδεσης ανάμεσα στο Διαβήτη Τύπου 2 και στις Καρδιαγγειακές παθήσεις σε ανθρώπους που ζουν με Διαβήτη Τύπου 2 και τις οικογένειές τους.

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα Act4YourHeart.com/gr για να μάθετε περισσότερα για το Διαβήτη Τύπου 2 και τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Boehringer Ingelheim Eλλάς Μονοπρόσωπη A.E. Λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 340, 17673, Καλλιθέα. Tηλ.: 210 89 06 300. Γραφείο Mακεδονίας - Θράκης: Αντώνη Τρίτση 15-17 & Μαρίας Κάλλας 6, Πυλαία, 570 01 Θεσσαλονίκη. Tηλ.: 2310 424 618.

Υπό την αιγίδα των

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ ΠΟΥΛΑΚΟΥ Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ Γ’ Παθολογική Κλινική και Ομώνυμο Εργαστήριο ΕΚΠΑ ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»

Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου; Με την πανδημία της COVID-19 σε εξέλιξη, είναι σαφές πλέον ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών που προσβλήθηκαν από τον νέο κορονοϊό, θα εμφανίσει πολυσυστηματικές εκδηλώσεις και επιπλοκές που μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή και μήνες μετά την αρχική προσβολή.

στα χρωματα του διαβήτη

Το «μετά COVID σύνδρομο» (post-COVID στην διεθνή ιατρική ορολογία) αναγνωρίσθηκε από την ιατρική κοινότητα περί το Δεκέμβριο του 2020 και αναφέρεται στην παρουσία συμπτωμάτων που εμφανίζονται μέχρι τέσσερις (4) εβδομάδες μετά την οξεία λοίμωξη και μπορεί να διαρκέσουν ως και δώδεκα εβδομάδες μετά, ενώ ο όρος «μετά COVID σύνδρομο μακράς διάρκειας» (long COVID σύνδρομο στη διεθνή ορολογία) αναφέρεται στην παραμονή ή επανεμφάνιση ενός τουλάχιστον συμπτώματος για πάνω από δώδεκα εβδομάδες (WHO/6-10-2021). Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες ορισμού και κατανόησης της παθογένειας του συνδρόμου, το οποίο όμως παραμένει εν πολλοίς ασαφές ως προς το μηχανισμό του. Τα πιο συχνά συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς με long-COVID είναι η κόπωση (60-80%), η δύσπνοια (50-70%) και οι διαταραχές της μνήμης ή της συγκέντρωσης σε νοητική εργασία (50-70%).

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Άλλα συχνά προβλήματα είναι ο βήχας, ο πόνος στο θώρακα, οι αρθραλγίες, οι μυαλγίες, οι κεφαλαλγίες, το αίσθημα παλμών, η ζάλη, το πυρέτιο (δέκατα), οι διαταραχές ύπνου, οι μεταβολές στην αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης, η τριχόπτωση, το άγχος, η κατάθλιψη και το μετατραυματικό στρες. Οι ασθενείς που νόσησαν σοβαρά και ιδίως αυτοί που νοσηλεύθηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας έχουν σημαντικό κίνδυνο εμφάνισης πνευμονικής ίνωσης, με απρόβλεπτες για την ώρα μακροχρόνιες συνέπειες από το αναπνευστικό τους σύστημα. Πρόσφατα, μεγάλη αμερικανική μελέτη μακράς παρακολούθησης των ατόμων που νόσησαν κατά τα πρώτα πανδημικά κύματα, έδειξε ότι ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη από COVID-19, οι αναρρώσαντες έχουν σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε σύγκριση με άτομα που δεν εκτέθηκαν στον ιό SARS-CoV-2. Η καρδιαγγειακή νόσος μπορεί να εμφανιστεί με τη μορφή ισχαιμικής καρδιοπάθειας, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιακής ανεπάρκειας, αρρυθμιολογικών διαταραχών, θρομβοεμβολικών επεισοδίων και περικαρδίτιδας/μυοκαρδίτιδας. Ο κίνδυνος συμπεριλαμβάνει τόσο αυτούς που νόσησαν ήπια, όσο και αυτούς με σοβαρότερη νόσηση και φαίνεται ανεξάρτητος των ατομικών παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.

Παράγοντες κινδύνου Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη ανάδειξη πιθανών παραγόντων κινδύνου για Long-COVID. Μέχρι στιγμής, τόσο σε νοσηλευθέντες, όσο και σε μη νοσηλευθέντες για COVID-19, φαίνεται ότι το γυναικείο φύλο διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ από πλευράς ηλικίας, τα άτομα 40-60 ετών. Τα παιδιά έχουν μικρότερο κίνδυνο, αλλά δεν εξαιρούνται. Μεγάλη γερμανική μελέτη έδειξε ότι η παχυσαρκία και οι διαταραχές του μεταβολισμού μαζί με το γυναικείο φύλο έχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Long-COVID. Μεταξύ ατόμων που νοσηλεύθηκαν, αυτοί με τη σοβαρή νόσο, επίσης, έχουν υψηλότερο κίνδυνο. Χρειάζεται περισσότερη μελέτη ώστε να είναι σαφές από πλευράς δημόσιας υγείας ποιοι μπορούν και πρέπει να προστατευθούν από τη μετάβαση σε χρόνια συμπτωματική νόσο. Για την ώρα, θεραπείες υπάρχουν μόνο σε ερευνητική μορφή, αλλά θα υπάρξουν σε ευρεία κλίμακα όταν τα μονοπάτια της παθογένειας της μακράς COVID-19 λοίμωξης φωτιστούν επαρκώς. Τα ως τώρα δεδομένα, όμως, δείχνουν πόσο σημαντική είναι η αποφυγή της νόσησης με τον εμβολιασμό, αλλά και η μακροχρόνια επαγρύπνηση για μακροχρόνιες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει η:

ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΝΕ Ψυχολόγος, MSc Ψυχοθεραπεύτρια-Τραυματοθεραπεύτρια

στα χρωματα του διαβήτη

for coro

(COVI

onavirus

Πώς μας άλλαξε η πανδημία;

ID-19)

Ανατρέχοντας στην χρονική στιγμή της έναρξης της πανδημίας, μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε ως τη στιγμή - “τομή” στις ζωές των ανθρώπων. Μια απρόβλεπτη ανατροπή συνέβη στη ροή της καθημερινότητας, καθώς ανεξάρτητα από τη συνθήκη και το πλαίσιο στο οποίο βρισκόταν ο καθένας, τέθηκαν νέοι περιορισμοί και νέοι τρόποι στάσης και συμπεριφοράς. Μία σημαντική παράμετρος ήταν η παύση των περισσοτέρων διά ζώσης δραστηριοτήτων για την πλειοψηφία των ατόμων, με τις εργασίες να διεκπεραιώνονται διαδικτυακά και την τηλεργασία να κερδίζει διαρκώς έδαφος, με τις σχολικές αλλά και τις εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών και των εφήβων να αναστέλλονται και μαζί με αυτές να σταματά η κοινωνικοποίηση και η ελευθερία στις διατομικές σχέσεις. Μία επίσης σημαντική διάσταση, ήταν η εμφάνιση του άγχους που άρχισε να βιώνει μία μεγάλη μερίδα του πληθυσμού και το οποίο αφορούσε είτε στην ίδια τη νόσο και στον κίνδυνο μετάδοσης του ιού, είτε στις συνέπειές της, όπως στην οικονομική αγωνία και την κοινωνική απραξία. Όλοι μας κληθήκαμε να επιστρατεύσουμε τους ψυχικούς μας πόρους και να εμπλουτίσουμε τις υπάρχουσες στρατηγικές με τις οποίες διαχειριζόμασταν μέχρι τότε τις καταστάσεις στην καθημερινότητά μας, προκειμένου να επιβιώσουμε σωματικά, ψυχικά, συναισθηματικά και πνευματικά.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Μέσα από μία διαρκή πορεία δοκιμασιών και μετασχηματισμών, αρχίζει να διαφαίνεται πια ως περισσότερο πιθανό το ενδεχόμενο εξόδου από αυτή τη συνθήκη και σταδιακά συμβαίνει ένας απολογισμός μικρότερου ή μεγαλύτερου μεγέθους, σε επίπεδο ατομικό ή ομαδικό. Στην αφήγησή τους, τα άτομα αναφέρουν ως σημαντική μέθοδο διαχείρισης την εσωστρέφεια, την απομόνωση, την αποκοπή ή την κοινωνική απόσυρση και σε αυτό συντείνουν δύο κυρίως λόγοι. Η κοινωνική απόσταση που υιοθετήθηκε ως στρατηγική διαχείρισης στην περίοδο της κρίσης, κατά τη χρονική στιγμή της εκκίνησης αλλά και στη διάρκεια της πανδημίας, για κάποιους ανθρώπους έχει παραμείνει ως συνθήκη της καθημερινότητας, χωρίς απαραίτητα να είναι μία συνειδητή επιλογή, αλλά περισσότερο μία συμπεριφορά που έγινε συνήθεια, ως προϊόν μάθησης. Η αυτοπαρατήρηση του ατόμου και η συνειδητή απόφασή του να αναστρέψει αυτήν την εξέλιξη και να επιστρέψει στις συμπεριφορές και τις δραστηριότητες που παλαιότερα προκαλούσαν ευχαρίστηση και ικανοποίηση είναι καθοριστικής σημασίας.

Αλλαγή στις σχέσεις Πέρα από αυτό, οι άνθρωποι τοποθετήθηκαν σε πολλές περιπτώσεις ο ένας απέναντι στον άλλον, καθώς στάσεις και απόψεις αμφισβητήθηκαν, αξιολογήθηκαν, επιβεβαιώθηκαν ή αναθεωρήθηκαν. Ως αποτέλεσμα, παρατηρούμε σημαντικές αλλαγές σε σχέσεις ζωής για πολλούς ανθρώπους. Στον αντίποδα όλων αυτών και μιλώντας υπό το πρίσμα της ψυχολογίας, παρατηρείται μία διαρκώς αυξανόμενη στροφή των ανθρώπων προς την ψυχική επεξεργασία των καταστάσεων που βιώνουν, μία στροφή προς την ανθρώπινη ανάπτυξη, την αυτοπαρατήρηση, τη συνειδητότητα και την ανάπτυξη καλύτερων στρατηγικών διαχείρισης. Οι επιλογές ζωής τέθηκαν υπό κρίση για πολλούς και κατέστησαν περισσότερο ευκρινή τα σημεία που χρειάζονται εξέλιξη, με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής. Κλείνοντας, ας θυμηθούμε ότι κάθε συνθήκη κρίσης μας δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουμε νέους μηχανισμούς διαχείρισης, να ανακατασκευάσουμε την κοσμοθεωρία μας και την εικόνα του εαυτού μας μέσα στον κόσμο και έτσι να οδηγηθούμε σε περαιτέρω ανάπτυξη, αφού οι ψυχολογικές διεργασίες που συντελούνται για τη διαχείριση της κρίσης είναι οι ίδιες ουσιαστικά που εμπλέκονται, ώστε να παραχθεί μία θετική αλλαγή.

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει ο:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΠΟΣΟ ΕΤΟΙΜΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΟΜΕΝΗ ΠΑΝΔΗΜΙΑ; Η διετής εμπειρία μας από την πανδημία COVID-19 αναδεικνύει το ερώτημα πόσο κινδυνεύουμε στο άμεσο μέλλον από μια νέα πανδημία και πόσο έτοιμοι είμαστε να την αντιμετωπίσουμε; 52

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Κατ’ αρχάς, αξίζει να αναλογιστούμε τι λειτούργησε θετικά στα πρώιμα στάδια της πανδημίας και αντίθετα, ποιες ήταν οι κρίσιμες παράμετροι που μας οδήγησαν στην εκτεταμένη διασπορά του ιού. Πρώτα από όλα, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2 έχει υψηλή μολυσματικότητα και ένα από τα χαρακτηριστικά του που τον καθιστούν δύσκολα αντιμετωπίσιμο, είναι ότι μπορούν να συμβούν μολύνσεις ακόμα και κατά την ασυμπτωματική περίοδο. Αν δηλαδή, κάποιος άνθρωπος μολυνθεί, μπορεί να μεταδώσει τον ιό όσο ακόμα είναι ασυμπτωματικός και συνεπώς, δεν έχει υποψία ότι έχει μολυνθεί προκειμένου να απομονωθεί και να μη θέσει σε κίνδυνο μόλυνσης άτομα στο στενό του περιβάλλον. Αναφορικά με τις παραμέτρους που συντέλεσαν στην αρχική διασπορά της πανδημίας, ως πιο πιθανές, αναφέρονται η υποεκτίμηση του κινδύνου στις περιοχές της Ευρώπης και της Αμερικής και η αρχική έλλειψη μέσων και εμπειρίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Παρ’ όλα αυτά, κατά τα δύο έτη της πανδημίας φάνηκε ότι και σε μετέπειτα στάδια, ακόμη κι όταν γνωρίζαμε το μέγεθος του κινδύνου, τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα δεν ήταν εξίσου αποτελεσματικά όσο το πρώτο διάστημα. Με άλλα λόγια, κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας ενός ιού που μεταδίδεται εύκολα με τα σταγονίδια του αναπνευστικού, 1) ήταν σχεδόν αδύνατο να επιτευχθεί πολύ χαμηλός ή μηδενικός αριθμός κρουσμάτων με τη χρήση περιοριστικών μέτρων, 2) τα περιοριστικά μέτρα είχαν περιορισμένη διάρκεια στην αποτελεσματικότητά τους και 3) το βασικό μας όπλο για την αντιμετώπιση του προβλήματος ήταν η ανάπτυξη εμβολίου σε συνδυασμό με τα θεραπευτικά μέσα.

Στο μέλλον Η δυνατότητα αντιμετώπισης μιας μελλοντικής απειλής συνοψίζεται σε διαφορετικά στάδια που αφορούν τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και εφαρμογής περιοριστικών μέτρων ανά την υφήλιο, προκειμένου να μη συμβεί εκτεταμένη διασπορά. Η επιτυχία αυτού του μέτρου εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, αλλά θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αν το παθογόνο έχει χαρακτηριστικά όπως αυτά του κορωνοϊού SARS-CoV-2, θα είναι δύσκολο να περιοριστεί. Η πιο κρίσιμη παράμετρος είναι η δυνατότητα να αναπτύξουμε πολύ γρήγορα εμβόλιο ή θεραπευτικά μέτρα. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα, ακόμα και στην τρέχουσα πανδημία το εμβόλιο αναπτύχθηκε πολύ σύντομα. Τα περαιτέρω βήματα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν είναι να γίνει προσπάθεια, προκειμένου να μελετηθούν τα πιθανά παθογόνα που μπορούν να προκαλέσουν πανδημία στον άνθρωπο και να αναπτυχθούν εμβόλια που θα μπορούσαν να προσφέρουν εκτεταμένη ανοσία σε διαφορετικά παθογόνα. Αν αυτό το βήμα μπορούσε να επιτευχθεί, θα ήταν καίριας σημασίας. Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθεί για όλα τα πιθανά παθογόνα στη φύση. Παράλληλα, θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω η τεχνολογία εμβολίων, ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα και αποτελεσματικά σε ένα νέο παθογόνο. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η τεχνολογία m-RNA θα συμβάλει σημαντικά.

στα χρωματα του διαβήτη

Γενικότερα, η πρόοδος της επιστήμης μας έχει δώσει σημαντικά μέσα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας μελλοντικής απειλής. Στο ερώτημα αν είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε μια νέα πανδημία, η απάντηση είναι ότι είμαστε σε πολύ καλύτερο στάδιο σε σχέση με το παρελθόν και ότι τα μέσα που διαθέτουμε είναι σαφώς πιο αποτελεσματικά. Αξίζει να σημειωθεί, ότι θα πρέπει να βελτιώσουμε κάποιους τομείς, όπως την εμπιστοσύνη της κοινότητας στην επιστήμη - κάτι που θα επιτευχθεί μέσω ανάπτυξης συνεχούς διαύλου επικοινωνίας μεταξύ κοινωνίας και επιστήμης.

στα χρωματα του του διαβήτη διαβήτη

55 55

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Γράφει o:

ΚΩΝΣΤΑΝΤIΝΟΣ ΣΙΟYΤΑΣ Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών & Μηχανικής Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Νότιας Καλιφόρνια

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΕΡΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΩΝ ΙΩΝ; Λύση ο καθαρισμός του αέρα! Mέχρι σήμερα, η παγκόσμια πανδημία COVID-19 που προκαλείται από τον ιό SARSCoV-2 είχε ως αποτέλεσμα περισσότερα από 270 εκατομμύρια επιβεβαιωμένα κρούσματα και περισσότερους από 6 εκατομμύρια θανάτους (WHO, 2021). Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε πόσο απροετοίμαστος ήταν ο κόσμος να ανταποκριθεί σε αυτήν, παρά τις γνώσεις που αποκτήθηκαν από προηγούμενες πανδημίες. Από τα σημαντικότερα σφάλματα αυτών των κοινοτήτων ήταν η αδυναμία να αντιληφθούν την σημαντικότητα της αερογενούς μετάδοσης του ιού, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας αερολυμάτων. Σύμφωνα με το CDC, σήμερα γνωρίζουμε ότι πάνω από το 90% των μολύνσεων Covid-19 πραγματοποιούνται μέσω της αερομεταφερόμενης μετάδοσης.

56 56

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

Παγκόσμια Πανδημία 2022

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19

Κατά τη διάρκεια ενός φταρνίσματος ή βήχα, γίνεται «ψεκασμός σταγονιδίων», συνήθως, με διάμετρο μεγαλύτερη των μm εκπεμπόμενων από το φορέα του ιού σε ένα άλλο άτομο. Ένα άτομο, επίσης, μπορεί να εισπνεύσει μικροσκοπικά σωματίδια αερολύματος, που αποτελούνται από τα στερεά κατάλοιπα συστατικά των εξατμισμένων σταγονιδίων φταρνίσματος ή βήχα, τα οποία είναι αρκετά μικρά (<5 μm) για να παραμείνουν στον αέρα για ώρες. Αν όμως οι προσυμπτωματικοί ή ασυμπτωματικοί φορείς του ιού δεν φτερνίζονται ή βήχουν, πώς παράγουν αεροζόλ (αερολύματα); Οι άνθρωποι παράγουν μεγάλες ποσότητες σωματιδίων κάτω των 5 μm, καθώς αναπνέουν και μιλούν. Αυτά τα εκπνεόμενα σωματίδια έχουν τυπικά διάμετρο περίπου 1 μm η μικρότερη και επομένως είναι αόρατα με γυμνό μάτι. Οι περισσότεροι άνθρωποι που δεν είναι εξοικειωμένοι με τα αερολύματα δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχουν. Ακόμα και τα μεγαλύτερα σωματίδια που παράγονται από το βήχα και το φτέρνισμα, είτε πέφτουν στο έδαφος λόγω βαρύτητας μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, είτε εξατμίζονται σε πολύ μικρότερα μεγέθη, στην περιοχή του 1 μικρομέτρου ή λιγότερο και μένουν στον αέρα πολλές ώρες. Αυτά τα μικρότερα σωματίδια ταξιδεύουν ελεύθερα στον αέρα και μεταφέρουν το ιογενές τους περιεχόμενο δεκάδες μέτρα από το σημείο εκπομπής τους.

Μέτρα προστασίας Τι μπορούμε, λοιπόν, να κάνουμε για την αύξηση της προστασίας του κοινού από τη μόλυνση Covid-19, πέρα από τον εμβολιασμό; Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα, όπως η τήρηση φυσικών αποστάσεων, το πλύσιμο των χεριών, η αποφυγή του συνωστισμού και η χρήση μάσκας προσώπου, είναι όλα προς τη σωστή κατεύθυνση.

στα χρωματα του διαβήτη

Ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος, όμως, για να μειωθούν δραστικά οι συγκεντρώσεις ακόμη και πολύ μικρών σωματιδίων σε εσωτερικούς χώρους είναι ο εξαερισμός, σε συνδυασμό με τη χρήση φορητών καθαριστών αέρα (portable air purifiers). Πρόκειται για μια γνωστή στρατηγική καθαρισμού του αέρα εσωτερικών χώρων στην επιστημονική κοινότητα αερολυμάτων, εδώ και δεκαετίες. Αυτοί οι φορητοί καθαριστές αέρα είναι εξοπλισμένοι με φίλτρα υψηλής απόδοσης (HEPA), για την αφαίρεση σωματιδίων και μπορούν να καθαρίσουν πλήρως εσωτερικούς χώρους 50-100 m2 σε περίπου 15-20 λεπτά. Η επιλογή του καθαριστή αέρα εξαρτάται κυρίως από τον όγκο του χώρου, όπου θα χρησιμοποιηθεί (π.χ. σε κυβικά μέτρα)- ένας εμπειρικός κανόνας είναι ότι ο ρυθμός ροής δειγματοληψίας του καθαριστή πρέπει να είναι τέτοιος, ώστε ο όγκος του αέρα του συγκεκριμένου χώρου να περνάει από τον καθαριστή (και να φιλτράρεται) περίπου 4 έως 5 φορές σε μία ώρα. Η υψηλή αποτελεσματικότητα των εσωτερικών καθαριστών αέρα ενάντια του Covid 19 έχει αποδειχθεί σε πρόσφατα δημοσιευμένες μελέτες. Με βάση τα παραπάνω, η χρήση αυτών των συστημάτων θα πρέπει να συσταθεί από τις αρμόδιες αρχές ως απολύτως απαραίτητη, π.χ. για την εστίαση, όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν να φορούν μάσκες, αλλά και για τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα πολυκαταστήματα και τα καταστήματα τροφίμων.

στα χρωματα του διαβήτη

7η

Εκστρατεία

με Oδηγό το Διαβήτη 2022

28-02 Μαΐου-Ιουνίου Πρόληψη, Εκπαίδευση και Ενημέρωση κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη www.meodigotodiaviti.gr

kartadiaviti meodigotodiaviti channel/meodigotodiaviti

στα χρωματα του διαβήτη

ΚΆΛΥΜΝΟΣ ΛΈΡΟΣ ΑΓΑΘΟΝΉΣΙ ΑΡΚΙΟΙ ΜΑΡΆΘΙ ΨΈΡΙΜΟΣ ΦΟΎΡΝΟΙ ΛΕΙΨΟΙ Δωρεάν εξετάσεις Γλυκόζης, Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης, Λιπιδαιμικός Έλεγχος, Σπιρομέτρηση, Έλεγχος Συνδρόμου Διαβητικού ποδιού και Αρτηριακής Πίεσης Ενημερωτικές ομιλίες από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό

Έχουμε ως σήμερα ολοκληρώσει 6 Πανελλαδικές Εκστρατείες Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης για τη νόσο του Σακχαρώδους Διαβήτη, ξεκινώντας από το 2014, καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της Νησιωτικής χώρας και ένα μεγάλο μέρος της Ηπειρωτικής Ελλάδος με δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις και ενημερωτικές ομιλίες από εξειδικευμένους ιατρούς για τη νόσο του Σακχαρώδους Διαβήτη. Στο σύνολο έχουμε εξετάσει περίπου 50.000 ανθρώπους, εντοπίζοντας γύρω στα 400 αδιάγνωστα περιστατικά Διαβήτη. Η επόμενη Εκστρατεία μας θα πραγματοποιηθεί το Μάιο 2022 (28/05-02/6/2022) και θα επισκεφτούμε με ιστιοπλοϊκό σκάφος 7 νησιά του Αιγαίου: Κάλυμνο, Λέρο, Αγαθονήσι, Αρκιούς, Μαράθι, Ψέριμο, Φούρνους & Λειψούς. Σε κάθε νησί το πρόγραμμα περιλαμβάνει ενημερωτικές ομιλίες για την Πρόληψη και Εκπαίδευση για τη νόσο του Σακχαρώδους Διαβήτη. Μαζί μας θα βρίσκεται Εξειδικευμένο Επιστημονικό προσωπικό που αποτελείται από Διαβητολόγο, Διατροφολόγο, Πνευμονολόγο, Οφθαλμίατρο, Κοινωνιολόγο και Επισκέπτη Υγείας. Στη συνέχεια, πραγματοποιούνται προς όλους τους κατοίκους κάθε νησιού δωρεάν εξετάσεις: Γλυκόζης, Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης, Λιπιδαιμικός Έλεγχος, Έλεγχος Συνδρόμου Διαβητικού ποδιού. Σπιρομέτρησης, Οφθαλμολογική εξέταση και Αρτηριακής Πίεσης. θα βρεθούν και πάλι κοντά στους κατοίκους των ακριτικών νησιών, για να προσφέρουν εθελοντικά και με αγάπη, όπως πάντα, τις υπηρεσίες τους. w Λέπουρας Αντώνιος, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου Metropolitan General. w Παπανδρινοπούλου Δήμητρα, Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος, τ. επιμελήτρια Γ.Ν.Ν.Θ.Α. "Η Σωτηρία". w Ευαγγελία Τσαπατσάρη, Κοινωνιολόγος-Σύμβουλος ψυχικής υγείας, Πρόεδρος Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων, Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΕΔΔΥΠΠ. w Aντώνης Χαρακίδας, Οφθαλμίατρος. w Ελευθέριος Στυλιανέλλης, Ποδίατρος Επιστημονικός Συνεργάτης Metropolitan General. w Δήμητρα Κοκκόρη, νοσηλεύτρια. Με την αρωγή και υποστήριξη των Χορηγών και Υποστηρικτών μάς δίνεται και πάλι η δυνατότητα να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα στα νησιά μας. Τους ευχαριστούμε όλους θερμά για την εμπιστοσύνη τους!

ΧΟΡΗΓΟΊ

ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφουν οι:

ΑΛΙΚΗ ΚΟΡΚΟΝΤΖΕΛΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΤΣΑΟΥΝΟΥ

Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, MD, MSc

Αν. Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ,υπεύθυνη της Μονάδας Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας της Α΄Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο ΓΝΑ Ευαγγελισμό και Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας

ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Το κάπνισμα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) αποτελεί το πρώτο αναστρέψιμο αίτιο θνησιμότητας, που οδηγεί σε περισσότερους από 7 εκατομμύρια θανάτους, ετησίως. Παρά το γεγονός ότι οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών νοσημάτων, του καρκίνου του πνεύμονα και της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, είναι ευρέως γνωστές, οι καπνιστές στην Ελλάδα αγγίζουν το 37% του γενικού πληθυσμού.

στα χρωματα του διαβήτη

Σε άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, το κάπνισμα συμβάλλει σημαντικά στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και μικροαγγειακών επιπλοκών, προκαλώντας βλάβες στην καρδιά, στα νεφρά, στους οφθαλμούς ή το νευρικό σύστημα. Επιπλέον, το κάπνισμα έχει σχετιστεί με διαταραχή των επιπέδων γλυκόζης και αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη. Παρ’ όλα αυτά, 31-42% των διαβητικών συνεχίζουν να καπνίζουν, οπότε η επίτευξη υψηλότερων ποσοστών διακοπής καπνίσματος σε αυτόν τον πληθυσμό είναι επιβεβλημένη. Ο συνδυασμός ψυχολογικών παρεμβάσεων και των διαθέσιμων επιλογών φαρμακοθεραπείας έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχούς διακοπής καπνίσματος. Σημαντικό αντικίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος τόσο στο γενικό πληθυσμό όσο και σε όσους πάσχουν από διαβήτη, είναι η ανησυχία για πιθανή πρόληψη σωματικού βάρους μετά τη διακοπή. Τα 2/3 των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη δηλώνουν ότι θα ξανάρχιζαν το κάπνισμα, αν αυξανόταν σημαντικά το βάρος τους κατά την προσπάθεια διακοπής καπνίσματος.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη διακοπή καπνίσματος και να ελαχιστοποιήσουμε την πρόσληψη βάρους; Ως προς τη φαρμακοθεραπεία, δεν έχουν φανεί σημαντικές διαφορές μεταξύ των διαθέσιμων φαρμάκων στην πρόσληψη σωματικού βάρους με τη διακοπή καπνίσματος.

Πώς όμως η διακοπή καπνίσματος μπορεί να οδηγήσει σε πρόσληψη σωματικού βάρους; Η ίδια η νικοτίνη αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας, συνεπώς η πρόσληψη σωματικού βάρους μετά τη διακοπή καπνίσματος μπορεί να αποδοθεί στην άρση της επίδρασης της νικοτίνης. Επιπλέον, εφόσον το κάπνισμα αποτελεί συμπεριφορικό ανάλογο της κατανάλωσης φαγητού, η μετά τη διακοπή πρόσληψη σωματικού βάρους μπορεί επίσης να αποδοθεί στην αντικατάσταση της συνήθειας «χέριστόμα» με τσιμπολόγημα τροφής. Η αύξηση βάρους μετά τη διακοπή καπνίσματος αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου, επιδεινώνει παροδικά το γλυκαιμικό έλεγχο και αποθαρρύνει τους καπνιστές να διακόψουν, ενώ αυξάνει τα ποσοστά υποτροπής. Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι η αύξηση αυτή του βάρους, είναι αναμενόμενη και αντιμετωπίσιμη και δεν αίρει τα καρδιαγγειακά οφέλη της διακοπής.

στα χρωματα του διαβήτη

Η εκπαίδευση στη διαχείριση του σωματικού βάρους συμπεριλαμβανομένης της εξατομικευμένης υποστήριξης, μπορεί να ελαχιστοποιήσει την πρόσληψη σωματικού βάρους κατά την περίοδο προσπάθειας για διακοπή καπνίσματος. Τροφές με χαμηλές θερμίδες και σνακ χωρίς ζάχαρη κατά τη διάρκεια της έντονης επιθυμίας μπορούν να μειώσουν την πρόσληψη βάρους. Η ανταμοιβή για τις προσπάθειες πρέπει να ενισχύεται, αλλά χωρίς η διαδικασία να περιλαμβάνει φαγητό. Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας θα βοηθήσει στην ενίσχυση του μεταβολισμού και θα εξισορροπήσει την απουσία επίδρασης της νικοτίνης. Στην κατεύθυνση αυτή, η Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας της Α’ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του ΓΝΑ Ευαγγελισμός, έχει οργανώσει εξειδικευμένο ιατρείο διακοπής καπνίσματος για καπνιστές με σακχαρώδη διαβήτη. Στο ιατρείο παρέχεται συμπεριφορική συμβουλευτική από εξειδικευμένο ψυχολόγο, φαρμακοθεραπεία, πνευμονολογική παρακολούθηση, διατροφολογική και ενδοκρινολογική υποστήριξη, όπου χρειάζεται. Τα ως τώρα αποτελέσματα είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά, με ποσοστά επιτυχούς διακοπής που ξεπερνούν το 50%, χωρίς σημαντική πρόσληψη σωματικού βάρους στους πρώτους 50 ασθενείς.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΒΟΥΛΑ ΜΕΝΤΖΕΛΟΠΟΥΛΟΥ Ενδοκρινολόγος- Διαβητολόγος, Διπλωματούχος American Board of Endocrinology, Diabetes and Metabolism

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟΙ ΔΙΑΤΑΡΑΚΤΕΣ Πώς επηρεάζουν την υγεία και τη ζωή μας;

Πολλές χημικές ουσίες, τόσο φυσικές όσο και παρασκευασμένες από τον άνθρωπο, μπορεί να μιμούνται ή να παρεμβαίνουν στις ορμόνες του σώματος, οι οποίες είναι γνωστές ως ενδοκρινικό σύστημα. Αυτές οι χημικές ουσίες που ονομάζονται ενδοκρινικοί διαταράκτες, συνδέονται με αναπτυξιακά, αναπαραγωγικά, νευρολογικά, ανοσοποιητικά και άλλα προβλήματα.

Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες βρίσκονται σε πολλά καθημερινά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων πλαστικών μπουκαλιών και δοχείων, επενδύσεων μεταλλικών κουτιών τροφίμων, απορρυπαντικών, επιβραδυντικών φλόγας, τροφίμων, παιχνιδιών, καλλυντικών και φυτοφαρμάκων. Ορισμένες χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές καθυστερούν να διασπαστούν στο περι-

στα χρωματα του διαβήτη

βάλλον. Αυτό το χαρακτηριστικό τις καθιστά δυνητικά επικίνδυνες. Οι χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα προκαλούν δυσμενείς επιπτώσεις στα ζώα. Ωστόσο, οι επιστημονικές πληροφορίες σχετικά με πιθανά προβλήματα υγείας στον άνθρωπο είναι περιορισμένες. Καθώς οι άνθρωποι, συνήθως, εκτίθενται σε πολλαπλούς ενδοκρινικούς διαταράκτες ταυτόχρονα, η αξιολόγηση των επιπτώσεων στη δημόσια υγεία είναι δύσκολη.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Η ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΧΗΜΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΟΥΝ ΤΟ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ, ΟΠΩΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΝΟΣΙΑΣ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ, ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ, ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Κ.Α.

Koινοί ενδοκρινικοί διαταράκτες ò Δισφαινόλη Α (BPA): Χρησι-

μοποιείται για την κατασκευή πολυανθρακικών πλαστικών και ρητινών, τα οποία βρίσκονται σε πολλά πλαστικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των δοχείων αποθήκευσης τροφίμων. ò Διοξίνες: Παράγονται ως υπο-

προϊόν στην παραγωγή ζιζανιοκτόνων και στη λεύκανση χαρτιού, απελευθερώνονται επίσης στο περιβάλλον κατά την καύση απορριμμάτων και τις πυρκαγιές. ò Υπερχλωρικό οξύ: Αποτελεί

υποπροϊόν της αεροδιαστημικής, των όπλων και της φαρμακευτικής βιομηχανίας και βρίσκεται στο πόσιμο νερό και τα πυροτεχνήματα. ò Υπερφθοροαλκυλικές και πο-

λυφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS): Χρησιμοποιούνται σε βιομηχανικές εφαρμογές, όπως στους πυροσβεστικούς αφρούς και στις αντικολλητικές επικαλύψεις ταψιών, χαρτιού και υφασμάτων. ò Φθαλικές

ενώσεις:

στα χρωματα του διαβήτη

Χρησι-

μοποιούνται για να κάνουν τα πλαστικά πιο εύκαμπτα, βρίσκονται σε ορισμένες συσκευασίες τροφίμων, καλλυντικά, παιδικά παιχνίδια και ιατρικές συσκευές. ò Φυτοοιστρογόνα: Είναι ουσί-

ες που απαντώνται στη φύση, όπως η γενιστεΐνη, οι οποίες βρίσκονται σε προϊόντα σόγιας, όπως το τόφου και το γάλα σόγιας. ò Πολυβρωμιωμένοι

διφαινυλαιθέρες (PBDE): Χρησιμοποιούνται για την παραγωγή επιβραδυντικών φλόγας σε προϊόντα οικιακής χρήσης, όπως οι αφροί επίπλων και ξύλινων δαπέδων.

ò Πολυχλωριωμένα διφαινύλια

(PCB): Χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ηλεκτρικού εξοπλισμού, όπως οι μετασχηματιστές και τα υδραυλικά υγρά, τα υγρά μεταφοράς θερμότητας, τα λιπαντικά και οι πλαστικοποιητές. ò Τρικλοσάνη: Ανευρίσκεται σε

ορισμένα αντιμικροβιακά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας, όπως τα υγρά καθαριστικά σώματος.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Επαφή με τον άνθρωπο Οι άνθρωποι μπορεί να εκτεθούν σε ενδοκρινικούς διαταράκτες, μέσω των τροφών και των ποτών που καταναλώνουν, των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούν, καθώς και των καλλυντικών. Ουσιαστικά, η επαφή των ανθρώπων με αυτές τις χημικές ουσίες μπορεί να συμβεί μέσω της διατροφής, του αέρα, του δέρματος και του νερού. Ακόμη και χαμηλές δόσεις χημικών ουσιών που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα μπορεί να μην είναι ασφαλείς. Η φυσιολογική ενδοκρινική λειτουργία του σώματος περιλαμβάνει πολύ μικρές αλλαγές στα επίπεδα ορμονών, ωστόσο γνωρίζουμε ότι ακόμη και αυτές οι μικρές αλλαγές μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές αναπτυξιακές και βιολογικές επιπλοκές. Αυτή η παρατήρηση έχει κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι η έκθεση σε χημικές ουσίες που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα, ακόμη και σε χαμηλές ποσότητες, μπορεί να αλλάξει τα ευαίσθητα συστήματα του σώματος και να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας. Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των χημικών ουσιών που διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα και: ò Της διαταραχής προσοχής: Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια από τις πιο κοινές διαταραχές της παιδικής ηλικίας. Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ περιλαμβάνουν τη δυσκολία συγκέντρωσης, προσήλωσης και ελέγχου της συμπεριφοράς. Έρευνες αναφέρουν ότι η τακτική έκθεση σε ορισμένες φθαλικές ενώσεις, έχει συσχετιστεί με συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ στην εφηβεία. ò Της ανοσίας: Τα παιδιά που έχουν εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα υπερφθοροαλκυλικών και

πολυφθοροαλκυλικών ουσιών (PFAS) έχουν μειωμένη ανοσολογική απόκριση στα εμβόλια. ò Του μεταβολισμού: Η μακροχρόνια έκθεση στο αρσενικό μπορεί να διαταράξει τον μετα-

βολισμό, αυξάνοντας τον κίνδυνο για ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη και άλλων μεταβολικών διαταραχών. ò Της πρώιμης εφηβείας: Ορισμένες μελέτες έχουν εγείρει ανησυχίες σχετικά με την πιθανή επίδραση των ενδοκρινικών διαταρακτών στο χρόνο της εφηβείας ή στη διαδικασία της σεξουαλικής ωρίμανσης. Υπάρχουν στοιχεία από μελέτες, ότι το πέρασμα στην εφηβεία γίνεται νωρίτερα, αλλά σε αυτό παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες, όπως η διατροφή, που πρέπει να διευκρινιστούν. ò Της αναπαραγωγής: Οι ενδοκρινικοί διαταράκτες μπορούν να προκαλέσουν επιγενετικές

μεταβολές, αλλάζοντας τον τρόπο ενεργοποίησης και απενεργοποίησης των γονιδίων στα αναπαραγωγικά όργανα των ποντικιών. Τα ευρήματα παρέχουν μια πιθανή εξήγηση για το πώς οι ενδοκρινικοί διαταράκτες επηρεάζουν τη γονιμότητα και την αναπαραγωγή.

στα χρωματα του διαβήτη

Επιδράσεις στην αναπαραγωγή ò Ποιότητα σπέρματος: Σειρά μελετών αναφέρει μείωση (ήδη από τη δεκαετία του 1930)

στην ποιότητα του σπέρματος – δηλαδή τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, την αναλογία του φυσιολογικού σπέρματος, τον όγκο του σπέρματος – η οποία μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα. Από όσα είναι γνωστά για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των όρχεων, είναι εύλογο ότι οι ενδοκρινικά ενεργές χημικές ουσίες μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος. ò Γονιμότητα: Ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους και πειραματόζωα έχουν δείξει ότι η επαγ-

γελματική ή περιβαλλοντική έκθεση σε υψηλά επίπεδα ορισμένων χημικών ουσιών, όπως τα φυτοφάρμακα και τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB), μπορούν να βλάψουν τη γονιμότητα και να αυξήσουν το ποσοστό αποβολών. ò Αναλογία φύλων: Σε ορισμένες περιοχές και χώρες γεννιούνται λιγότερα αγόρια παρά

κορίτσια. Υπάρχουν ενδείξεις ότι άγνωστες εξωτερικές επιρροές σχετίζονται με τέτοιες αλλαγές, αλλά δεν είναι γνωστό εάν σε αυτό εμπλέκονται οι ενδοκρινικοί διαταράκτες. ò Ανωμαλίες στα ανδρικά γεννητικά όργανα: Έχει αναφερθεί αυξημένος αριθμός γενετικών

ανωμαλιών στα ανδρικά γεννητικά όργανα. Οι ανωμαλίες αυτές αφορούν σε κρυψορχία, μια κατάσταση κατά την οποία οι όρχεις παραμένουν εντός της κοιλιακής περιοχής αντί να προβάλλουν προς τα κάτω, και σε υποσπαδία, μια δυσπλασία όπου το άνοιγμα της ουρήθρας βρίσκεται στην κάτω πλευρά του πέους αντί στην κορυφή του. Ο πιθανός ρόλος της έκθεσης σε ενδοκρινικούς διαταράκτες σε αυτές τις ανθρώπινες δυσπλασίες δεν έχει διερευνηθεί. Ωστόσο, μελέτες σε πειραματόζωα δείχνουν ξεκάθαρα ότι ένας αριθμός ενδοκρινικών διαταρακτών μπορεί να διαταράξει την ανάπτυξη του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Καρκίνος: Η εμφάνιση καρκίνων σε ορμονοεξαρτώμενα σημεία του σώματος αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου σε πολλές βιομηχανικές χώρες. Αν και ορισμένες από τις εμφανείς αυξήσεις μπορεί να οφείλονται στη βελτίωση της ικανότητάς μας να ανιχνεύουμε τον καρκίνο, δεν εξηγεί όλες τις αυξήσεις. Αυτό οδήγησε στην υπόθεση ότι η εκτεταμένη έκθεση του γενικού πληθυσμού σε χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές (ενδοκρινικοί διαταράκτες) θα μπορούσε να ευθύνεται για αυτές τις αυξήσεις. Η χρήση διαφόρων χημικών ουσιών τον τελευταίο αιώνα έχει αλλάξει σημαντικά τη ζωή μας, αλλά φαίνεται ότι έχει πιθανές αρνητικές επιδράσεις στην υγεία μας. Είναι επιτακτική η ανάγκη για τη διενέργεια περισσότερων μελετών σε ευρεία βάση και πληθυσμούς, ώστε να διευκρινιστούν τα όρια ασφαλείας στα οποία μπορεί να εκτίθεται κανείς, χωρίς τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει ο:

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΟΥΝΤΑΣ Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ)

ΠΡΟΛΗΨΗ

...δεν ειναι μόνο οι ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 72 72

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

Η πρόληψη σώζει ζωές! Στην Ελλάδα, όμως, η πρόληψη είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη στις προτεραιότητες της Πολιτείας, στην πρακτική των γιατρών και στη συνείδηση των πολιτών. Με αποτέλεσμα, να χάνουμε κατά μέσο όρο 10 χρόνια από το προσδόκιμο ζωής μας.

στα χρωματα του διαβήτη

73 73

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Αλλά ακόμα και όσοι ασχολούνται με την πρόληψη, κάνουν συχνά το λάθος να ταυτίζουν την πρόληψη μόνο με τις προληπτικές εξετάσεις. Οι προληπτικές εξετάσεις συνιστούν τη δευτερογενή πρόληψη, προκειμένου να εντοπιστεί ένα νόσημα σε πρώιμα προσυμπτωματικά στάδια, ώστε η θεραπευτική αγωγή να έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος εφαρμόζεται για ορισμένα νοσήματα, για τα οποία υπάρχει αξιόπιστη προσυμπτωματική εξέταση και αποτελεσματική θεραπεία, όπως τα νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος, κυρίως η στεφανιαία νόσος, ορισμένοι καρκίνοι, όπως ο καρκίνος του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου, η οστεοπόρωση κ.ά. Εξίσου σημαντική είναι η πρωτογενής πρόληψη, η οποία αποσκοπεί στην καταπολέμηση ή στον έλεγχο των παραγόντων-αιτιών που προκαλούν τη νόσο και τον πρόωρο θάνατο. Οι πιο σημαντικοί από τους παράγοντες αυτούς είναι το κάπνισμα -ειδικά στην Ελλάδαη παχυσαρκία, η διατροφή, η άσκηση, το στρες, η οδική συμπεριφορά, η σεξουαλική συμπεριφορά, οι εμβολιασμοί, αλλά και οι επιδράσεις του περιβάλλοντος, φυσικού (π.χ. ατμοσφαιρική ρύπανση) και κοινωνικού (φτώχεια, ανεργία, περιθωριοποίηση, κ.ά.). Συχνά, επίσης, αναφέρεται και η τριτογενής πρόληψη, που αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων χρόνιων νοσημάτων.

στα χρωματα του διαβήτη

Στην πρόληψη του σακχαρώδους διαβήτη για παράδειγμα, συμβάλλουν η πρωτογενής πρόληψη με τη σωστή διατροφή και την άσκηση, η δευτερογενής με τη μέτρηση του σακχάρου και η τριτογενής για την πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων της νόσου, όπως είναι το διαβητικό πόδι στους διαβητικούς ασθενείς.

Σύγχυση σε σχέση με τις προληπτικές εξετάσεις Αλλά και σε ό,τι αφορά στις προληπτικές εξετάσεις επικρατεί σύγχυση και άγνοια. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να πραγματοποιηθεί σε ατομική βάση, το γνωστό check-up ή σε γενικό πληθυσμό στο πλαίσιο της δημόσιας υγείας. Η δεύτερη περίπτωση, που ονομάζεται screening, υλοποιείται με τη διενέργεια κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων που μπορούν να γίνουν εύκολα, φθηνά και γρήγορα. Αντιθέτως, το check-up γίνεται ατομικά και ο πολίτης προβαίνει σε προληπτικές, εργαστηριακές και κλινικές εξετάσεις, με δική του πρωτοβουλία και κατά κανόνα με την καθοδήγηση του γιατρού του ή του ασφαλιστικού του φορέα. Η διενέργεια του check-up σε ετήσια βάση δεν είναι αναγκαία. Οι βασικές εξετάσεις, εφόσον δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα, θα πρέπει να πραγματοποιούνται σε διαστήματα 2-3 ετών, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο. Στην Ελλάδα, διαπιστώνουμε ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά διενέργειας προληπτικών εξετάσεων

στις οκτώ πανελλαδικές έρευνες υγείας Hellas Health, που πραγματοποιούμε από το 2006. Ειδικότερα στις γυναίκες, 1 στις 3 δεν έχει πραγματοποιήσει στις ηλικίες και στα διαστήματα που απαιτούνται pap-test, 1 στις 2 δεν έχει πραγματοποιήσει μαστογραφία και 9 στις 10 κολονοσκόπηση. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ποσοστά των διενεργούμενων εξετάσεων μειώνονται σημαντικά στα χαμηλότερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα. Η αξία της πρόληψης γίνεται στην εποχή μας ακόμα πιο σημαντική χάρις στα πρόσφατα επιτεύγματα της διαγνωστικής. Εξετάσεις αίματος μπορούν να ανιχνεύουν περισσότερους από οκτώ διαφορετικούς καρκίνους, ενώ ο έλεγχος του γονιδιώματος μπορεί να εντοπίζει γονίδια που προδιαθέτουν σε ορισμένους καρκίνους (π.χ. το γονίδιο BRCA για τον καρκίνο του μαστού). Στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας, η επικείμενη λειτουργία του δικτύου 5G, παρέχει νέες μεγάλες δυνατότητες για την ανάπτυξη της τηλεϊατρικής και για τη δημιουργία ενός «έξυπνου» οικοσυστήματος υγείας, διαμορφώνοντας όλο και περισσότερες εξ αποστάσεως παροχές πρόληψης. Αξιοποιώντας τις νέες αυτές δυνατότητες, δημιουργήσαμε το καινοτόμο εξ αποστάσεως μέσω του Διαδικτύου πρόγραμμα «Πρόληψη: Πνοή Ζωής», το οποίο αξιολογεί την υγεία των συμμετεχόντων και τους παράγοντες που την καθορίζουν και παρέχει εξατομικευμένες οδηγίες πρωτογενούς πρόληψης και εξατομικευμένα πρωτόκολλα για τους εμβολιασμούς και για τη διενέργεια των προληπτικών εξετάσεων.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Γράφει η:

ΟΛΓΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ Γνωστική νευροψυχολόγος, Μ.Sc. με ειδίκευση στην 3η ηλικία και τις άνοιες, Υπεύθυνη Κέντρου Διαταραχών Μνήμης

BRAIN TRAINING

Ναι, μπορούμε να γυμνάσουμε το μυαλό μας

στα χρωματα του διαβήτη

Το γεγονός ότι πλέον υπάρχουν ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα για την αντιμετώπιση των διαταραχών μνήμης, πιθανότατα το γνωρίζετε. Αυτό που ίσως δεν ξέρετε, είναι ότι οι άνθρωποι που ξεχνούν έχουν στη διάθεσή τους έναν ακόμα ισχυρό σύμμαχο: τη νοητική ενδυνάμωση, έναν μη φαρμακευτικό τρόπο ενίσχυσης των νοητικών τους λειτουργιών.

Τι είναι η νοητική ενδυνάμωση; Είναι μία μη φαρμακευτική θεραπεία για την αντιμετώπιση των νοητικών διαταραχών, δηλαδή των προβλημάτων μνήμης, προσοχής, λόγου κ.λπ.

Σε ποιους απευθύνεται; Απευθύνεται σε άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή και ανθρώπους με νόσο Αλτσχάιμερ ή κάποια άλλη μορφή άνοιας, που βρίσκονται στα αρχικά και μεσαία στάδια της νόσου. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ως προληπτική παρέμβαση σε ανθρώπους μέσης και τρίτης ηλικίας, που θέλουν να κρατήσουν το μυαλό τους σε φόρμα.

Ποιοι είναι οι στόχοι της; Η νοητική ενδυνάμωση είναι μία προσωποκεντρική και εξατομικευμένη προσέγγιση που αντιμετωπίζει το άτομο ολιστικά από άποψη βιολογική, ψυχολογική και κοινωνική.

Οι στόχοι της είναι: ò Η σταθεροποίηση ή βελτίωση της μνήμης και των υπολοίπων νοητικών

λειτουργιών για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. ò Η κινητοποίηση και η βελτίωση της καθημερινής λειτουργικότητας. ò Η βελτίωση της διάθεσης και η καταπολέμηση της απάθειας, της από-

συρσης και της καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. ò Η αποδοχή της διάγνωσης και η αποτελεσματική διαχείριση των συναι-

σθηματικών αντιδράσεων και των προκλήσεων που αυτή συνεπάγεται. ò Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης. ò Η συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου.

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Πού οφείλεται η αποτελεσματικότητά της; Στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, δηλαδή στην ικανότητά του να αλλάζει ανταποκρινόμενος στα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον. Οι δομημένες συνεδρίες νοητικής ενδυνάμωσης γυμνάζουν τον εγκέφαλο μέσα από ειδικά διαμορφωμένες δραστηριότητες και τον βοηθούν να δημιουργήσει νέα κύτταρα και νέα “μονοπάτια” μεταξύ των κυττάρων, ώστε να λειτουργεί στο καλύτερο δυνατό επίπεδο.

Τι περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα νοητικής ενδυνάμωσης; Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου, σχεδιάζεται ένα εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει: ò Ασκήσεις μνήμης, προσοχής, λόγου,

κρίσης κ.λπ. με μολύβι και χαρτί ή σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. ò Προσανατολισμό στο χρόνο, το χώρο

και την επικαιρότητα. ò Θεραπεία δι’ αναμνήσεων. ò Εκπαίδευση στην εφαρμογή μνημο-

νικών τεχνικών και εξωτερικών μνημονικών βοηθημάτων (π.χ. στη χρήση ατζέντας). ò Θεραπείες τέχνης.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της νοητικής ενδυνάμωσης; ò Ευελιξία. Πρόκειται για μία εξατομι-

κευμένη θεραπευτική προσέγγιση που αναδιαμορφώνεται συνεχώς, καθώς η νόσος εξελίσσεται και οι ανάγκες του συμμετέχοντα μεταβάλλονται.

στα χρωματα του διαβήτη

ò Κινητοποιητική δράση. Οι άνθρωποι

που συμμετέχουν δεν εναποθέτουν τις ελπίδες τους αποκλειστικά στη δυσνόητη δράση ενός φαρμάκου. Αντίθετα, ενθαρρύνονται να καταβάλλουν συνειδητή προσπάθεια, ώστε να βοηθήσουν οι ίδιοι τον εαυτό τους. ò Μη απειλητική φύση. Τα προγράμματα

νοητικής ενδυνάμωσης είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ευχάριστα και διασκεδαστικά. Επιπλέον, πραγματοποιούνται μέσα σε ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον, όπου δίνεται έμφαση στις δυνάμεις του συμμετέχοντα και όχι στις αδυναμίες και τα λάθη.

Μπορεί η νοητική ενδυνάμωση να αντικαταστήσει τα φάρμακα για την άνοια; Η νοητική ενδυνάμωση προσφέρεται συνδυαστικά με τη φαρμακευτική αγωγή και ενισχύει το θεραπευτικό της αποτέλεσμα. Υπάρχουν, ωστόσο, περιπτώσεις όπου προσφέρεται και μεμονωμένα σε ανθρώπους που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή ή αρνούνται να πάρουν φάρμακα.

ΟΙ ΔΟΜΗΜΕΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΕΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΓΥΜΝΑΖΟΥΝ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΒΟΗΘΟΥΝ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΝΕΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΚΑΙ ΝΕΑ “ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ” ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΣΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ.

Το Κέντρο Διαταραχών Μνήμης ανήκει στους εξειδικευμένους χώρους που προσφέρουν ατομικά προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης. Παράλληλα, μέσα από την πρωτοποριακή Υπηρεσία αποστολής ασκήσεων νοητικής ενδυνάμωσης μέσω e-mail, παρέχει σε ηλικιωμένους από όλη τη χώρα τη δυνατότητα πρόσβασης σε νέο υλικό κάθε εβδομάδα, ώστε να παραμείνουν διανοητικά δραστήριοι.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει η:

ΜΑΤΙΝΑ ΒΛΑΧΟΥ Χειρουργός Ουρολόγος- Ανδρολόγος Διευθύντρια Αναγεννητικής & Προηγμένης Ουρολογίας Metropolitan Hospital

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ &

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Κύριες επιπλοκές της νόσου είναι η αποβολή σακχάρου στα ούρα, η πολυδιψία και αργότερα, η μικροαγγειοπάθεια και η νευροπάθεια.

στα χρωματα του διαβήτη

81 81

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ, Η ΝΕΦΡΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΘΙΓΕΤΑΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ. Ο ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΓΕΙΟΠΑΘΕΙΑ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΑΤΡΟΦΟΥΝ ΣΙΓΑ ΣΙΓΑ ΟΙ ΝΕΦΡΩΝΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΓΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ Η ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ.

Η αποβολή σακχάρου στα ούρα, αποτελεί θρεπτικό υλικό για τα ευκαιριακά μικρόβια όπως π.χ. το E.Coli, τα προσελκύει και αυτά αναπαράγονται ταχύτατα. Αποτέλεσμα είναι οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που συχνά είναι και ανθεκτικές στη θεραπεία. Οι ουρολοιμώξεις των διαβητικών ασθενών θεωρούνται επιπλεγμένες και αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερα και αυστηρότερα θεραπευτικά σχήματα. Η παρουσία σακχάρου στα ούρα, όμως, λειτουργεί και ωσμωτικά, προσελκύοντας αποβολή περισσότερου νερού σε αυτά, γεγονός που μαζί με τη συνοδό πολυδιψία του διαβήτη, οδηγεί σε συχνή ούρηση μεγάλων ποσοτήτων ούρων, καμιά φορά δυσανάλογων συγκριτικά με τα προσλαμβανόμενα υγρά.

Μία αναπάντεχη λοίμωξη που συμβαίνει στους άνδρες με διαβήτη είναι η βαλανοποσθίτιδα, η φλεγμονή δηλαδή του δέρματος που καλύπτει τη βάλανο. Μάλιστα, η χρονιότητα της φλεγμονής αυτής μπορεί να οδηγήσει σε φίμωση, με αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου.

Διαβήτης & λειτουργία της ούρησης Πολλοί διαβητικοί ασθενείς εμφανίζουν διαταραχή στη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως, συνεπεία της νευροπάθειας που σχετίζεται με το διαβήτη. Η νευροπάθεια αυτή αφορά τόσο την τοπική νεύρωση του τοιχώματος της ουροδόχου κύστεως, όσο και θέσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος που ελέγχουν αυτές τις λειτουργίες. Τα συμπτώματα ποικίλλουν και μπορεί να αφορούν συμπτώματα ακράτειας, συχνουρία, χαμηλή ακτίνα ούρησης, καυσουρίες, διακοπτόμενη ούρηση, σταγόνες στο τέλος της ούρησης και επιτακτικότητα. Αργότερα, με την εξέλιξη της νευροπάθειας, μπορεί η κύστη να ατονήσει εντελώς, με αποτέλεσμα ο ασθενής να μην αντιλαμβάνεται τη μεγάλη ποσότητα των ούρων που συσσωρεύονται στην κύστη, με κίνδυνο ανάπτυξης λοιμώξεων, νεφρικής ανεπάρκειας, λιθίασης κ.λπ.

στα χρωματα του διαβήτη

Η κατάσταση αυτή, ειδικά στους άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας, μπορεί να μιμηθεί συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη και θα πρέπει να εντάσσεται πάντα στη διαφορική διάγνωση, ειδικά όταν επιλέγεται επεμβατική αντιμετώπιση της υπερτροφίας.

Διαβήτης & νεφρική ανεπάρκεια Στους ασθενείς με διαβήτη, η νεφρική λειτουργία θίγεται με διάφορους τρόπους. Ο σημαντικότερος από αυτούς είναι η αγγειοπάθεια, η οποία θίγει το νεφρικό παρέγχυμα, με αποτέλεσμα να ατροφούν σιγά σιγά οι νεφρώνες και να εγκαθίσταται η νεφρική ανεπάρκεια. Στην ίδια κατάληξη μπορεί να οδηγήσει και μία κακώς ρυθμισμένη ούρηση, στο πλαίσιο της νευροπαθητικής κύστης που δεν αδειάζει σωστά και ευνοεί την παλινδρόμηση των ούρων στους νεφρούς. Τέλος, συνδυασμοί φαρμάκων του διαβήτη με φάρμακα άλλων παθήσεων, όπως η υπέρταση, η καρδιακή ανεπάρκεια ή η χρόνια αρθρίτιδα μπορεί να λειτουργήσουν νεφροτοξικά και να κλονίσουν τη νεφρική λειτουργία.

Διαβήτης & διαταραχές της στύσης Η διαβητική μικροαγγειοπάθεια προκαλεί μακροπρόθεσμες βλάβες στα μικρά αγγεία του πέους και ειδικά στις ειδικές βαλβίδες που συγκρατούν το αίμα μέσα σε αυτό. Επιπλέον, η διαβητική νευροπάθεια έχει αρνητική επίδραση στα στυτικά νεύρα. Ο συνδυασμός αυτών των επιδράσεων μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στη στύση αλλά και στην εκσπερμάτιση.

Θεραπεία & πρόληψη Ο ουρολόγος, με σωστή και λεπτομερή ουρολογική μελέτη, θα αξιολογήσει τα συμπτώματα της ούρησης, θα καταγράψει τυχόν νευρολογική εμπλοκή με ουροδυναμικό έλεγχο και θα εφαρμόσει τα ανάλογα πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων. Ο ετήσιος προληπτικός ουρολογικός έλεγχος, απαραίτητος σε κάθε διαβητικό ασθενή, θα αναδείξει τυχόν υποκλινική επιδείνωση της υγείας του ουροποιητικού πριν την εγκατάσταση επιπλοκών. Τέλος, στον τομέα της στύσης, οι εξελίξεις είναι αξιόλογες και ελπιδοφόρες. Τόσο η φαρμακευτική αγωγή, όσο και lifestyle θεραπείες, όπως τα κρουστικά κύματα-(ESWP) και οι θεραπείες ενεργοποίησης των βλαστοκυττάρων (PRP), προσφέρουν με ασφάλεια σημαντική βελτίωση στην ποιότητα και στη διάρκεια της στύσης. Δεν θα πρέπει φυσικά να ξεχνάμε ότι, η καλύτερη δυνατή ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη με σωστή διατροφή, κατάλληλη αγωγή και άσκηση είναι και ο καλύτερος τρόπος θεραπείας και πρόληψης των παραπάνω καταστάσεων.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Γράφει ο:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΙΔΗΣ MD, PhD, Καθηγητής Μαιευτικής – Γυναικολογίας & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Πανεπιστημίου Stony – Brook N.Y., Womens Ηealth VBAC Ιnstitute

ΜΥΚΗΤΙAΣΕΙΣ Πρόληψη,

η καλύτερη θεραπεία! Οι μυκητιάσεις εμφανίζονται συχνά στον κόλπο και τις περισσότερες φορές είναι ασυπτωματικές. Μυκητιάσεις μπορούν να εμφανιστούν, επίσης, στον πρωκτό και στη στοματική κοιλότητα. Ο πιο συχνός οργανισμός στη μυκητίαση είναι η Candida Αlbicans. Άλλα είδη μυκήτων, που απαντώνται, όμως σπανιότερα, είναι ο Candida Τropicalis και ο Candida Gabbart.

στα χρωματα του διαβήτη

Παράγοντες κινδύνου Οι μυκητιάσεις είναι πιο συχνές σε γυναίκες με παχυσαρκία, διαβήτη, γυναίκες ανοσοκατασταλμένες, γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, άτομα που λαμβάνουν αντιβιοτικά. Σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση μιας κολπικής μυκητίασης είναι η υγρασία στην ευαίσθητη περιοχή, αλλά και η κακή υγιεινή της περιοχής. Η μετάδοση των μυκήτων γίνεται μέσω της σεξουαλικής επαφής, αλλά μπορεί να υπάρξει μετάδοση και από την περιπρωκτική περιοχή.

Συμπτώματα Τα κύρια συμπτώματα της μυκητίασης περιλαμβάνουν κνησμό, ερυθρότητα, οίδημα και πόνο. Συχνό σύμπτωμα αποτελεί και η έκκριση λευκών υγρών που μοιάζουν με τυρί. Το Ρh του κόλπου στη μυκητίαση παραμένει φυσιολογικό. Συνήθως, δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί καλλιέργεια, παρά μόνον εάν η εμπειρική θεραπεία δείξει ότι δεν φέρνει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Είδη Κλινικά, υπάρχουν δύο ειδών μυκητιάσεις: α) Η απλή, η οποία εμφανίζεται σποραδικά, είναι μέτριας έντασης και β) η επιπλεγμένη, που εμφανίζεται περισσότερες από τέσσερις φορές το χρόνο. Αυτή εμφανίζεται, συνήθως, σε άτομα που πάσχουν και από άλλα νοσήματα, όπως διαβήτη, άτομα με ανοσοκαταστολή κ.ά.

στα χρωματα του διαβήτη

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ

Είναι σημαντικό να γίνει καλλιέργεια κολπικού υγρού, ώστε να ταυτοποιηθεί ο μύκητας που προκαλεί τη λοίμωξη και να χορηγηθούν τα κατάλληλα φάρμακα ή ο κατάλληλος συνδυασμός φαρμάκων.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΜΙΑΣ ΚΟΛΠΙΚΗΣ ΜΥΚΗΤΙΑΣΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΥΓΡΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ Η ΚΑΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ.

Η χορήγησης μακροχρόνιας αντιμυκητισιακής αγωγής από το στόμα απαιτεί προσοχή, γιατί μπορεί να επηρεάσει το ήπαρ και να κάνει και συνέργεια με άλλα φάρμακα. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούμε για τη χορήγηση των φαρμάκων την κολπική οδό.

Πρόληψη Το κυριότερο είναι η πρόληψη, η οποία περιλαμβάνει: ò Κατανάλωση γιαουρτιού και προβι-

οτικών, με τη λήψη αντιβιοτικών. ò Διατήρηση στεγνής της ευαίσθητης

ò Αλλαγή του μαγιό μόλις βγαίνουμε

Σε αυτήν την περίπτωση, είναι σημαντικό να δούμε ποια νοσήματα συνυπάρχουν που επιτείνουν τη μόλυνση.

ò Αποφυγή σεξουαλικών πρακτικών

Θεραπεία Για τις επιπλεγμένες μυκητιάσεις μπορεί να χρειαστεί μακροχρόνια θεραπεία που μπορεί να φτάσει σε διάρκεια και τους έξι μήνες.

περιοχής και χρήση βαμβακερών εσωρούχων.

Στις επιπλεγμένες μυκητιάσεις, τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και συνήθως δεν οφείλονται στην Candida Αlbicans.

στα χρωματα του διαβήτη

από τη θάλασσα. ò Σκούπισμα στην ευαίσθητη περιοχή

με φορά από πάνω προς τα κάτω. που προκαλούν μυκητιάσεις. ò Η πρόληψη και η έγκαιρη θεραπεία

της μυκητίασης θα μας βοηθήσει να αποφύγουμε δυσάρεστες καταστάσεις. ò Στις μυκητιάσεις θα πρέπει να παίρ-

νει θεραπεία και ο σύντροφος.

ΔΩΣΕ ΑΙΜΑ, ΧΑΡΙΣΕ ΖΩΗ

Η πανδημία COVID-19 δυστυχώς έχει επηρεάσει και τα αποθέματα αίματος της χώρας μας, λόγω του ότι παρατηρείται μείωση της προσέλευσης των εθελοντών αιμοδοτών στις υπηρεσίες αιμοδοσίας των νοσοκομείων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στους ασθενείς που μεταγγίζονται τακτικά, αλλά και οι ασθενείς που χρειάζεται να χειρουργηθούν. Για να μην κινδυνέψει καμία ζωή λόγω έλλειψης αίματος, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διοργανώνει αιμοδοσίες με πλήρη τήρηση των μέτρων προστασίας των εθελοντών αιμοδοτών και συγκεκριμένα: ò χορήγηση του προβλεπόμενου από τον ΕΟΔΥ εξοπλισμού ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια, αντισηπτικό) για το προσωπικό και τους εθελοντές αιμοδότες που θα συμμετάσχουν ò αποστείρωση στις καρέκλες αιμοδοσίας ò τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των καρεκλών αιμοδοσίας ò τηλεφωνικά ραντεβού, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα συνωστισμού

Για να δώσεις αίμα χρειάζεται: ò Να είσαι 18-65 ετών. ò Να έχεις πάρει ένα ελαφρύ γεύμα πριν την αιμοδοσία. ò Να έχεις κοιμηθεί τουλάχιστον 5 ώρες. ò Να αναφέρεις τυχόν ασθένειες και φάρμακα που λαμβάνεις στο γιατρό της αιμοδοσίας. ò Εάν έχεις κάνει τατουάζ να έχουν παρέλθει 4 μήνες.

Ενημερώσου για τις επερχόμενες αιμοδοσίες από το site του Ε.ΚΕ.Α: https://ekea.gr/events/

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Γράφει η:

ΚΑΛΛΙΑ ΓΙΑΝΝΙΤΣΟΠΟΥΛΟΥ Κλινική διαιτολόγος- διατροφολόγος, MSc, MBA, SRD Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο "Σώμα Υγιές"

Τι φταίει για τις νυχτερινές επιδρομές στο ψυγείο; Πολλοί από εμάς σε διάφορες φάσεις της ζωής μας, κατά τη διάρκεια της νύχτας, ψάχνουμε απεγνωσμένα κάτι για να φάμε και δεν μπορούμε να αντισταθούμε σε οτιδήποτε «τραβάει» η όρεξή μας εκείνη τη στιγμή.

Επίσης, είναι συχνό να ξυπνάμε τα χαράματα και να τρέχουμε στο ψυγείο αποζητώντας κάτι να φάμε, που πολλές φορές δεν είναι κάτι μικρό και υγιεινό. Μπορεί να αισθανόμαστε ότι δεν θα μπορέσουμε να κοιμηθούμε αν δεν φάμε ή ότι δεν έχουμε τον έλεγχο της επιθυμίας μας για φαγητό.

88 88

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

ΧΩΡΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΤΟ NIGHT EATING SYNDROME ΚΑΘΙΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΤΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΝΌΣ ΥΓΙΟΥΣ ΒΑΡΟΥΣ. ΑΥΞΑΝΕΙ ΕΠΙΣΗΣ, ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ, ΟΠΩΣ Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Αν εμφανίζετε αυτά τα συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να πάσχετε από “night eating syndrome”. Το night eating syndrome (NES) είναι μια διατροφική διαταραχή που εμφανίζεται μαζί με τη διακοπή του ύπνου. Χωρίς θεραπεία, το NES καθιστά δύσκολη τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Αυξάνει, επίσης, τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας, όπως ο διαβήτης και η υψηλή αρτηριακή πίεση.

Ποιοι είναι οι λόγοι που επισκεπτόμαστε το ψυγείο κατά τη διάρκεια της νύχτας; Διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού Ο κιρκάδιος ρυθμός είναι το φυσικό «ρολόι» του σώματος που ελέγχει πότε αισθάνεστε κουρασμένοι, σε εγρήγορση και πότε πεινάτε. Εάν έχετε NES, το εσωτερικό σας ρολόι δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Το σώμα σας απελευθερώνει ορμόνες που σας κάνουν να αισθάνεστε πεινασμένοι και σε εγρήγορση τη νύχτα και όχι την ημέρα, όπως θα ήταν το αναμενόμενο.

Ψυχολογία Η ψυχολογία και η ψυχική υγεία παίζουν σημαντικό ρόλο σε όλες τις διατροφικές συνήθειες. Πρέπει να σημειωθεί, ότι οι νυχτερινές αυτές επιδρομές συνδέονται συχνά με άλλες διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Για αυτό, πολλές φορές οι ειδικοί αντιμετωπίζουν τις βραδινές επιδρομές στο ψυγείο, αντιμετωπίζοντας πρώτα την κατάθλιψη ή μεταβάλλοντας το πρόγραμμα ύπνου του ατόμου. Είναι συχνό φαινόμενο τα άτομα να συνδέουν τη συναισθηματική τους κατάσταση με το φαγητό και να προσπαθούν να αποφύγουν τα προβλήματα της καθημερινότητάς τους καταναλώνοντας φαγητό.

στα χρωματα του διαβήτη

Ανεπαρκή γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας Ίσως ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο ξυπνάμε αναζητώντας τροφή κατά τη διάρκεια της νύχτας να είναι το γεγονός ότι δεν έχουμε φάει καλά κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όπως είναι γνωστό, η διατροφή μας πρέπει να καλύπτει τις σωματικές μας ανάγκες. Στα άτομα που δεν καταναλώνουν τις θερμίδες που χρειάζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, λόγω δουλειάς, άγχους κ.λπ. ο οργανισμός εξαντλείται, με αποτέλεσμα να ζητάει μεγάλες ποσότητες φαγητού τη νύχτα. Γενικά, η σωστή κατανάλωση τροφίμων, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά βοηθάει στη ρύθμιση του οργανισμού, ελέγχοντας έτσι και τις ορμόνες που σχετίζονται με τον ύπνο. Το καλύτερο είναι μικρά και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά γεύματα σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Κληρονομικότητα Πολλοί γιατροί υποστηρίζουν ότι οι πολύ συχνές νυχτερινές επισκέψεις στο ψυγείο μπορεί να οφείλονται σε κληρονομικότητα που ακολουθεί την οικογένεια, καθώς επίσης και σε προβλήματα ορμονών που μπορεί να υπάρχουν, όπως με τη μελατονίνη που συνδέεται απόλυτα με τον ύπνο. Συμπερασματικά, οι νυχτερινές επισκέψεις στο ψυγείο συνήθως οφείλονται σε δυσκολίες της καθημερινότητας, ψυχικές και σωματικές. Ωστόσο, αν το φαινόμενο είναι πολύ συχνό, πρέπει να επισκεφτούμε τον ειδικό, που μπορεί να μας δώσει πληροφορίες και οδηγίες για να το αντιμετωπίσουμε και να είμαστε υγιείς!

στα χρωματα του διαβήτη

ΥΓΕΙΑ&ΟΜΟΡΦΙΑ

Γράφει η:

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΟΥΣΑΤΟΥ M.D, PHD Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος

ΠΑΝΑΔΕΣ-ΚΗΛΙΔΕΣ Πώς θα τις σβήσουμε;

Οι δυσχρωμίες (πανάδες-κηλίδες) είναι ένα κοινό αισθητικό πρόβλημα που ταλαιπωρεί πολλές γυναίκες και σε μικρότερο βαθμό, άνδρες. Οι διαταραχές της μελάγχρωσης αποτελούν σημάδι φωτογήρανσης, οφείλονται δηλαδή στην αθροιστική (από την παιδική ηλικία) έκθεση στον ήλιο κι εμφανίζονται συνήθως μετά την ηλικία των 30 σε γυναίκες κι αργότερα -χρονικά- στους άνδρες. Στις δυσχρωμίες περιλαμβάνονται οι περιγεγραμμένες κηλίδες που είναι σταθερές π.χ. στη ράχη των χεριών, οι πανάδες, που «σβήνουν» το χειμώνα κι επανεμφανίζονται το καλοκαίρι, αλλά και το μέλασμα, που αποτελεί μια διάχυτη μελάχρωση στο μέτωπο, στο άνω χείλος και στα ζυγωματικά κι επιδεινώνεται το καλοκαίρι. Το μέλασμα μπορεί να συσχετίζεται με την κύηση, με τη λήψη ορμονικών σκευασμάτων κι εμφανίζεται σε άτομα με κληρονομική προδιάθεση. Η θεραπεία του μελάσματος είναι δύσκολη, διότι συχνά υποτροπιάζει.

92 92

στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη

στα χρωματα του διαβήτη

93 93

ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ

Θεραπεία Στη θεραπεία των μελαγχρώσεων του δέρματος βασικό και κύριο ρόλο παίζει η πρόληψη, με καθημερινή χρήση αντηλιακού και επανάληψη της εφαρμογής του ανά 3 ώρες. Σε περίπτωση που χρησιμοποιούμε μακιγιάζ, προτείνονται αντιηλιακές πούδρες με χρώμα. Το αντιηλιακό πρέπει να περιέχει εκτός από υψηλό SPF, υψηλή προστασία από τη UVA ακτινοβολία (αυτή που εκτός από τον ήλιο, υπάρχει στα σολάριουμ), η οποiα είναι υπεύθυνη για δυσχρωμίες, πανάδες και φωτογήρανση. Οι αντιοξειδωτικοί οροί περιέχουν συστατικά που δίνουν λάμψη και ομοιοχρωμία, ενώ παράλληλα προστατεύουν, όπως η βιταμίνη C, συμβάλλουν περαιτέρω σε ένα λαμπερό και όμορφο δέρμα. H συνταγογραφούμενη υδροκινόνη, σε φτιαχτές συνταγές, είναι το πιο ισχυρό λευκαντικό συστατικό. Όμως, χρειάζεται προσοχή στη χρήση της, γιατί είναι ερεθιστική. Επίσης, τα τοπικά ρετινοειδή βοηθούν στην ταχύτερη αντικατάσταση των κυττάρων της επιδερμίδας από καινούργια, βοηθώντας μας να απαλλαγούμε από την περίσσεια μελανίνης που αποθηκεύεται σε αυτά τα παλιά κύτταρα και βελτιώνοντας τις δυσχρωμίες.

στα χρωματα του διαβήτη

ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΛΑΓΧΡΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΒΑΣΙΚΟ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ, ΜΕ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΗΛΙΑΚΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΝΑ 3 ΩΡΕΣ.

Οι περιγεγραμμένες και σχετικά σκούρες κηλίδες στα ανοιχτόχρωμα δέρματα αντιμετωπίζονται ιδανικά με λέιζερ αλεξανδρίτη σε ειδικές ρυθμίσεις, με εξαιρετικό αποτέλεσμα πλήρους εξάλειψης. Άλλη επιλογή είναι η ψύξη με υγρό άζωτο. Επίσης, τα q switched laser είναι κατάλληλα για τις επιφανειακές μελαγχρώσεις.

Επίσης, τα ήπια τοπικά κορτικοειδή μπορεί να βοηθήσουν, σε περιορισμένης χρονικής διάρκειας χρήση. Άλλα λευκαντικά συστατικά είναι το κοχικό οξύ, η αρβουτίνη, η βιταμίνη C και η νιασιναμίδη. Δρουν αναστέλλοντας την παραγωγή μελανίνης και ομοιογενοποιώντας το χρωματικό τόνο. Τέλος, υπάρχουν και χάπια (τρανεξαμικό οξύ) που μπορεί ο δερματολόγος να συνταγογραφήσει κατά περίπτωση, τα οποία σταθεροποιούν το μέλασμα και χορηγούνται για 3 μήνες.

Θεραπείες στο ιατρείο Υπάρχουν πολλές επιλογές και στις θεραπείες που μπορούμε να κάνουμε στο ιατρείο. Ανάλογα με τον τύπο του δέρματος και το χρώμα των κηλίδων, επιλέγουμε και διαφορετική θεραπεία.

Μία άλλη θεραπεία που παράλληλα με τις δυσχρωμίες αντιμετωπίζει και την τραχύτητα του δέρματος, τις λεπτές ρυτίδες και τους ανοιχτούς πόρους, είναι το fractional Co2 laser. Και σε αυτήν τη θεραπεία, η ένταση είναι ρυθμίσιμη, ώστε εάν μας ενδιαφέρουν κυρίως οι δυσχρωμίες να έχουμε μικρό χρόνο αποθεραπείας. Η θεραπεία μπορεί να επαναληφθεί ανά μήνα το χειμώνα. Μια άλλη αποτελεσματική θεραπεία είναι τα peelings. Άλλα peelings είναι πιο ήπια και απαιτούν περισσότερες επαναλήψεις και άλλα είναι πιο βαθιά, προκαλώντας ελεγχόμενη απολέπιση. Επίσης, υπάρχουν και μεσοθεραπείες με λευκαντικές ουσίες, που ενίονται στο δέρμα, εισχωρώντας στα βαθύτερα στρώματα. Οι περισσότερες θεραπείες για τις πανάδες και τις δυσχρωμίες δεν πραγματοποιούνται το καλοκαίρι αλλά το χειμώνα, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος της μεταφλεγμονώδους υπέρχρωσης. Υπάρχει δηλαδή ο κίνδυνος οι δυσχρωμίες να γίνουν χειρότερες, αν την ερεθισμένη από θεραπεία περιοχή τη δει ο ήλιος. Σε κάθε περίπτωση, το αντιηλιακό είναι η προϋπόθεση για να μειώσουμε τις δυσχρωμίες και να διατηρήσουμε ένα καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα.

στα χρωματα του διαβήτη

νεα

επιστημονικά

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ...ΝΕΑ

Έρχεται το ανδρικό αντισυλληπτικό! To ανδρικό χάπι της αντισύλληψης θα αποτελέσει σύντομα πραγματικότητα. Ερευνητές έχουν ήδη αναπτύξει ένα ανδρικό, μη ορμονικό χάπι αντισύλληψης που έχει αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό σε ποντίκια. Μένει να αποδειχθεί αν το χάπι αυτό θα είναι εξίσου αποτελεσματικό και στους άνδρες. Οι διαθέσιμες επιλογές αντισύλληψης για τους άνδρες περιορίζονταν μέχρι σήμερα σε δύο μεθόδους, στη χρήση προφυλακτικού και στην αγγειεκτομή (εκτομή σπερματικού πόρου). Με τη δεύτερη μέθοδο να είναι επεμβατική, το βάρος της αντισύλληψης έπεφτε μέχρι σήμερα στις γυναίκες, ενώ όσες προσπάθειες είχαν γίνει για την ανάπτυξη ορμονικού ανδρικού αντισυλληπτικού, συνοδεύονταν από σοβαρές παρενέργειες, όπως πρόσληψη βάρους, κατάθλιψη, αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερόλης κ.ο.κ. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα βρήκαν σε πειραματικό επίπεδο ότι στοχεύοντας με μια ουσία που ονόμασαν YCT529 την πρωτεΐνη του υποδοχέα ρετινοϊκού οξέος άλφα (RAR-α) στα αρσενικά ποντίκια, εκείνα κατέστησαν στείρα. Η RAR-α βοηθά στην παραγωγή ενός τύπου βιταμίνης Α που λέγεται ρετινοϊκό οξύ. Ένας άνδρας παράγει περίπου 1.500 σπερματοζωάρια ανά καρδιακό χτύπο. Αυτή η μαζική παραγωγή σπερματοζωαρίων απαιτεί σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α σε διάφορα στάδια της διαδικασίας. “Μπλοκάραμε στοχευμένα τη δράση της βιταμίνης Α, με τρόπο ώστε να μειώσουμε την παραγωγή σπέρματος, χωρίς να εμπλακούμε σε άλλες λειτουργίες της βιταμίνης”, τόνισε ο ερευνητής Abdullah al-Norman. To συγκεκριμένο χάπι, όχι μόνο μείωσε τον αριθμό των σπερματοζωαρίων στα ποντίκια, αλλά απέτρεψε την εγκυμοσύνη με μια αποτελεσματικότητα που έφτασε το 99% και μάλιστα χωρίς εμφανείς παρενέργειες, πρόσθεσε. Μένει να δούμε πώς θα πάνε οι κλινικές μελέτες σε ανθρώπους, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του έτους.

στα χρωματα του διαβήτη

Στοματική υγεία = Γενική υγεία

"Το στόμα μας είναι ο καθρέφτης της υγείας μας. Η στοματική υγεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής υγείας, που επιδρά στην ευτυχία την ευημερία και την ποιότητα ζωή μας", τόνισε στη διάρκεια webinar που πραγματοποίησε το Eθνικό και Kαποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα "Στοματική και γενική υγεία: Μία αμφίδρομη σχέση", ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θάνος Δημόπουλος. Στο πλαίσιο του webinar, o Καθηγητής Περιοδοντολογίας, Πρόεδρος του Τμήματος Οδοντιατρικής του ΕΚΠΑ κ. Φοίβος Μαδιανός ανέλυσε τη σχέση της περιοδοντικής νόσου με τη συνολική μας υγεία. “Η περιοδοντική νόσος σχετίζεται με τα καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς μικρόβια της στοματικής κοιλότητας μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή στα τοιχώματα των αγγείων. Η περιοδοντίτιδα αυξάνει κατά 25% τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και τον κίνδυνο υπέρτασης κατά 22%, ενώ τα άτομα με προχωρημένη περιοδοντίτιδα έχουν 50% μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν υπέρταση. Η νόσος αυξάνει επίσης 2,5 φορές τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο και 1,47 φορές την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Όσοι βουρτσίζουν τα δόντια τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα έχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακού επεισοδίου κατά 9%, ενώ για αυτούς που τον επισκέπτονται τον οδοντίατρο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, το συγκεκριμένο ποσοστό μειώνεται ακόμα περισσότερο στο 14%. Επίσης, μειώνεται το ποσοστό εμφάνισης εμφράγματος κατά 30% και το ποσοστό εμφάνισης εγκεφαλικού κατά 30%”, τόνισε ο Καθηγητής. Επιπλέον, ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την περιοδοντίτιδα αλλά και το αντίστροφο: Η περιοδοντίτιδα επιδρά στο γλυκαιμικό έλεγχο. Η περιοδοντική θεραπεία, σύμφωνα με ελληνική μελέτη βελτιώνει το γλυκαιμικό έλεγχο οδηγώντας σε μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης σε ασθενείς με διαβήτη κατά -0,7%. Διαπιστωμένη είναι η σχέση της περιοδοντίτιδας και με την προωρότητα (η περιοδοντίτιδα της μητέρας αυξάνει τον κίνδυνο προωρότητας), αλλά και με το Αλτσχάιμερ. Τα άτομα άνω των 65 ετών με περιοδοντίτιδα έχουν 20% μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν Αλτσχάιμερ και 46% μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν από το Αλτσχάιμερ.

στα χρωματα του διαβήτη

ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ...ΝΕΑ

Η σωματική άσκηση μειώνει τις πιθανότητες άνοιας κατά 33% Πολλές έρευνες στο παρελθόν έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης άνοιας. Σε μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα σχεδόν 650.000 βετεράνων, οι οποίοι ασκούντο καθημερινά, διαπίστωσαν αντίστροφη σχέση μεταξύ της καρδιοαναπνευστικής άσκησης και της εμφάνισης Αλτσχάιμερ. Μάλιστα, διαπιστώθηκε ότι ακόμη και σε εκείνους που λόγω κληρονομικών ή άλλων παραγόντων θα ανέπτυσσαν Αλτσχάιμερ, αυτό εμφανίστηκε με σημαντική καθυστέρηση. Όπως διευκρινίζουν οι επιστήμονες που υπογράφουν τη μελέτη, για να μειώσει κανείς τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας δεν χρειάζεται να αρχίσει να τρέχει μαραθώνιο, αρκεί μία λογική αύξηση της σωματικής δραστηριότητας. «Πρόκειται για επιδημιολογική μελέτη. Τέτοιες μελέτες δεν αποδεικνύουν σχέση αιτίου αποτελέσματος. Η δύναμη των επιδημιολογικών μελετών, ωστόσο, έγκειται στον αριθμό των ατόμων που εξετάζονται. Ο μεγάλος αριθμός των συμμετεχόντων ενισχύει τα ευρήματά μας», τόνισε ο επικεφαλής της μελέτης, Dr Edward Zamrini.

Τι θα πρέπει να κάνουν τα άτομα που έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας; Οι ειδικοί απαντούν: ò Να ασκούνται. ò Να τρώνε υγιεινά και να καταναλώνουν

πολλά φρούτα και λαχανικά. ò Να κοιμούνται επαρκώς. ò Να έχουν ανθρώπινες σχέσεις με

περιεχόμενο. ò Να αποφεύγουν την υπερβολική

κατανάλωση αλκοόλ. ò Να μην καπνίζουν. ò Να μειώνουν το στρες της καθημερινότητάς

τους, με τη βοήθεια του διαλογισμού και άλλων μέτρων.

στα χρωματα του διαβήτη