του διαβήτη x
ΤΕΥΧΟΣ 18 Ιανουάριος-Μάρτιος 2017
ISSN: 2241–3677
χρωματα
στα
ΝΕΟ Να βλέπετε πώς οι καθημερινές σας δραστηριότητες επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας. Αυτό είναι διαφωτιστικό.
Δείτε τον διαβήτη σας κάτω από ένα νέο φως. Με τον έξυπνο μετρητή CONTOURTMNEXT ONE και την εφαρμογή CONTOUR®DIABETES μπορείτε να: ● Λαμβάνετε εξαιρετικά ακριβή αποτελέσματα μέτρησης και άμεση πληροφόρηση για το αν αυτά είναι εντός, κάτω ή πάνω από τον στόχο σας μέσω της λειτουργίας smartLIGHT1,2 ● Καταχωρείτε εύκολα ημερήσιες δραστηριότητες για να σας βοηθάει να κατανοήσετε πώς αυτές επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας και να διαχειρίζεστε τον διαβήτη σας πιο έξυπνα ● Μοιράζεστε τα αποτελέσματά σας με τον γιατρό σας βοηθώντας σας να κάνετε πιο εστιασμένες συζητήσεις μαζί του
Ρίξτε φως στον διαβήτη σας
Μιλήστε σήμερα με τον επαγγελματία υγείας σας για να μάθετε περισσότερα για τον μετρητή CONTOUR™NEXT ONE ή επισκεφτείτε το www.contournextone.gr Αναφορές: 1. CONTOUR™NEXT ONE Οδηγός Χρήστη. 2. Christiansen M et al. Accuracy and user performance evaluation of a new blood glucose monitoring system in development for use with CONTOUR™NEXT test strips. Poster presented at the 15th Annual Meeting of the Diabetes Technology Society (DTS); October 22–24, 2015; Bethesda, Maryland, USA.
2
Το Ascensia, το λογότυπο Ascensia Diabetes Care, το CONTOUR και το smartLIGHT είναι εμπορικά σήματα της Ascensia Diabetes Care Holdings AG. Το Apple και το λογότυπο Apple είναι εμπορικά σήματα της Apple Inc., καταχωρημένα στις Η.Π.Α. και σε άλλες χώρες. Το App Store είναι σήμα υπηρεσιών της Apple Inc. Το Google Play και το λογότυπο Google Play είναι εμπορικά σήματα της Google Inc. στα 2016 Ascensia του διαβήτη © Copyright Diabetes Care Holdings AG. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Κωδικός: L.GR.ADC.09.2016.45125
x
χρωματα
Λίγα λόγια. . Αγαπητοί φίλοι, Ο κόσμος δεν αρχίζει και τελειώνει στα περιορισμένα όρια της προσωπικής ζωής, στο πεπερασμένο της βιολογικής μας ηλικίας. Συνεχίζεται και διαιωνίζεται θυμίζοντας ίσως πολλές φορές το βράχο που σπρώχνει ο Σίσυφος, αλλά λίγο πριν φτάσει στην κορυφή του λόφου κατρακυλά προς τα κάτω, αναγκάζοντάς τον να ξεκινήσει από την αρχή την προσπάθειά του. Επομένως, και το «Άδραξε τη μέρα» δε μπορεί να ταυτίζεται με την αποτελεσματικότητα αλλά με την προσπάθεια. Ζω τη μέρα μου για να συνεχίσω να ζω και τις επόμενες μέρες φυσιολογικά κι όχι για να πετύχω έναν άπιαστο στόχο που θα μου αφαιρέσει κάθε ενδιαφέρον για τη συνέχεια. Η ζωή μας μοιάζει μ’ έναν «Μαραθώνιο δρόμο», όπου σημασία έχει η συμμετοχή κι όχι η νίκη ούτε καν ο τερματισμός. Γιατί δεν υπάρχει ορατό τέρμα με την έννοια της πλήρους επίλυσης όλων των προβλημάτων παρά μόνο βιολογικό τέρμα που αφήνει πίσω του άλυτα και πολλαπλάσια προβλήματα. Αυτή η αίσθηση της ματαιότητας, όμως, δεν πρέπει να λειτουργήσει ανασταλτικά στο να μην κάνουμε τίποτα διαφορετικό αφήνοντας το χρόνο να κυλάει άσκοπα, αλλά στο να μας κάνει λιγότερο εγωιστές και περισσότερο ταπεινούς, λιγότερο απαθείς και περισσότερο ενεργητικούς, λιγότερο μοιρολάτρες και περισσότερο οραματιστές και ποιητές! – Απόσπασμα απο τον κύκλο των χαμένων ποιητών –
Σας εύχομαι ολόψυχα Καλή Χρονιά και ευτυχισμένο το 2017! Πολύ φιλικά, Αναστασία Καφούση
στα χρωματα του διαβήτη
x
3
18
x
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2017
χρωματα
στα
του διαβήτη
Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση
www.kartadiaviti.gr
Ιδιοκτησία
Επιστημονικοί Συνεργάτες
ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ
Βιολέτα Αννίνου PhD, Μοριακή Βιολόγος, Ολιστική Διατροφολόγος, Ειδικευμένη στην Κβαντική Βιο-Ανάδραση
Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη
Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση
Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση
Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας
Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου
Ευτυχία Γαλανάκου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος και Χημικός Α.Π.Θ. Εκπαιδεύτρια ΕΦΕΤ Σπύρος Γαρζώνης, Παθολόγος – Διαβητολόγος Πέτρος Θάνος, Χειρουργός Ουρολόγος, Ανδρολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος, Πανεπιστήμιο της Αμιένης, Γαλλία Γεωργία Καπώλη ΜSc, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας Λεωνίδας Λαναράς, Παθολόγος – Διαβητολόγος, Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Συντ/στής Διευθυντής Παθολογικής Γ.Ν.Λαμίας
Σκιτσογράφος
Μανώλης Μιτάκης, Φαρμακοποιός
Μιχάλης Δελαβίνιας
Αγγελική Μοράρη BSc, MSc στην Κλινική Διαιτολογία, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
Εκτύπωση ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.
Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr
Ιωάννης Μπάρκης, Διδάκτωρ Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής εταιρείας (Ε.Δ.Α.Ε) Νικόλαος Παπάνας, Αν. Καθηγητής Παθολογίας – Σακχαρώδους Διαβήτη, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου Β' Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Αθανάσιος Σκουτέλης, Συντονιστής Διευθυντής Ε' Παθολογικής Κλινικής και Μονάδας Λοιμώξεων Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός» Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων Ερρίκος Τσιπιανίτης, Κτηνίατρος, Mέλος της ΔΕ του Π.Κ.Σ. και άλλων Ελληνικών (ιδρυτικό μέλος της ΕΚΕΟΤ, ΕΛΕΚΖΣ, OMON, ΕΚΕ, ΣΚΜΖΑ) και ξένων (ESVOT, AOVET, IEWG) Κτηνιατρικών εταιρειών Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας, Β' Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική – Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν»
Συνεντεύξεις ISSN: 2241–3677
Κωνσταντίνος Γαβρόγλου, Υπουργός Παιδείας & Θρησκευμάτων Μαριάννα Μεταξά, Εκπαιδευτικός
Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 801 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλουχρωματα ή μέρους του του διαβήτη εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).
x
Γιώτα Νέγκα, Ερμηνεύτρια της ελληνικής λαϊκής και έντεχνης μουσικής Άρης Τσανακλίδης, Chef
Ειδικοί Συνεργάτες Γιάννης Ανδριανάτος, Εκπαιδευτής Ρητορικής Διαλεκτικής και Διευθυντής του «Ρητορικού Κύκλου» Εύα Ντελιδάκη, Δημοσιογράφος Υγείας-Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr
στα χρωματα του διαβήτη
x
5
Editorial της σύνταξης
Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα καλοκαιρινό βράδυ, κάπου στην ελληνική ύπαιθρο. Η γενειάδα του γέροντα άστραφτε από την υγρασία της νύχτας, καθώς καθόταν και περίμενε κάποιον να τον περάσει με τo άλογό του απ’ το ποτάμι.
Ε ΥΑ ΝΤΕΛΙΔΑΚΗ Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr
Η αναμονή δεν φαινόταν να τελειώνει και το κορμί του άρχισε να μουδιάζει και να σφίγγει απ’το βοριαδάκι που φυσούσε. Τότε, άκουσε τον απόμακρο αχό από τις ανάσες κάμποσων αλόγων που κάλπαζαν πάνω στο σκληρό μονοπάτι. Με προσοχή παρατηρούσε τους οπλισμένους καβαλάρηδες που στέκονταν στη ρηχή στροφή του ποταμού. Άφησε τον πρώτο να περάσει χωρίς να κάνει μια προσπάθεια να του τραβήξει την προσοχή. Μετά πέρασε κι άλλος ένας, κι άλλος, και τελικά, ο τελευταίος πλησίασε το σημείο όπου στεκόταν σαν άγαλμα ο γέροντάς μας. Καθώς ο τελευταίος καβαλάρης ήρθε κοντά, ο γέροντας έπιασε τη ματιά του και είπε: «Θα μπορούσες άρχοντά μου να προσφέρεις σε έναν γέροντα το διάβα του ποταμού με το άλογό σου; Απ’ ότι φαίνεται, δεν υπάρχει τρόπος να περάσει κανείς με τα πόδια». Σφίγγοντας τα γκέμια του, ο καβαλάρης απάντησε: «Ανέβα εδώ πάνω». Ο ιππέας, βλέποντας ότι ο γέρος δεν ήταν σε θέση να σηκώσει το κουρασμένο του κορμί μέχρι τη σέλα του αλόγου, ξεπέζεψε και τον βοήθησε να ιππεύσει.
6
x
στα χρωματα του διαβήτη
Καθώς πλησίαζαν στο μικρό σπιτάκι του γέροντα, η περιέργεια έσπρωξε τον ιππέα μας να ρωτήσει: «Παρατήρησα ότι πολλοί πέρασαν χωρίς να τους κάνεις λόγο να σε περάσουν απέναντι. Μου κάνει εντύπωση γιατί σε μια τόσο υγρή, καλοκαιρινή νύχτα, εσύ περίμενες και παρακάλεσες τον τελευταίο καβαλάρη. Αν αρνιόμουν και σε παρατούσα εκεί;». Ο γέροντας κοίταξε τον ιππέα καλά στα μάτια και του απάντησε: «Πιστεύω ότι ξέρω τον κόσμο αρκετά καλά. Κοίταξα τους άλλους καβαλάρηδες στα μάτια κι αμέσως αντιλήφθηκα ότι δεν είχαν καμιά έγνοια για την κατάστασή μου, οπότε και δεν θα’ χε καμιά σημασία να τους παρακαλέσω να με βοηθήσουν. Μόλις όμως κοίταξα μες στα δικά σου μάτια, διέκρινα συμπάθεια και ευγένεια. Εκείνη τη στιγμή, σ΄εκείνο το μέρος, ήξερα ότι το ευγενικό σου πνεύμα θ΄αποδεχόταν με χαρά την ευκαιρία να μου προσφέρει βοήθεια, τώρα που την είχα ανάγκη». Τα λόγια ζέσταναν την καρδιά του ιππέα, που τα δέχτηκε λέγοντας: «Σου είμαι ευγνώμων γι΄αυτά που είπες. Είθε να μην είμαι ποτέ τόσο πολύ απασχολημένος με τα δικά μου προβλήματα, ώστε να καταφέρνω να ανταποκρίνομαι στις ανάγκες των άλλων με ευγένεια και συμπόνια». Και με αυτά τα λόγια, ο Λεωνίδας, ο βασιλιάς της Σπάρτης, έκανε στροφή με το άλογό του και συνέχισε για τις Θερμοπύλες. Μ΄ αρέσει που με καταλαβαίνετε...! Με Αγάπη και Ανα-Γέννηση Εύα Ντελιδάκη
Index περιεχόμενα
22
10
30 Συμπτώματα
ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ
34 ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
38 Συνάντηση με τη Γιώτα Νέγκα
Ερμηνεύτρια της ελληνικής λαϊκής και έντεχνης μουσικής
74
30
44 Ο τρόπος να διατρέφεστε σύμφωνα με τη
σοφία του σώματός σας για να ξεγελάσετε τα λιποκυτταρά σας
48 Η υποστήριξη όλων των μαθητών και των μαθητριών. Ο ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
50 Τι πρέπει να προσέχουν οι μητέρες με διαβήτη για τα νεογνά τους;
10 ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ: το διατροφικό δίλημμα και ο διαβήτης
14 ΧΡΟΝΙΑ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΚΝΙΔΩΣΗ σε διαβητικούς
18 ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
22 ΓΡΙΠΗ, ΕΜΒΟΛΙΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
26 ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ στο νοσοκομείο
28 Διαβήτης τύπου 2
και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσος
8
x
στα χρωματα του διαβήτη
58 ΠΡΩΙΜΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ 62 ΕΦΗΒΟΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗ 66 Συνάντηση με την Μαριάννα Μεταξά Εκπαιδευτικός
70 Τροφική Δηλητηρίαση
& Σακχαρώδης Διαβήτης
74 Σακχαρώδης Διαβήτης
ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΑΤΑ
78 Όλες οι γενιές είχαν... δυσκολίες!
84 Συνάντηση με τον Άρη Τσανακλίδη chef
88 Μαγειρεύουμε με τον Άρη Τσανακλίδη
54 Extra Ένθετο
ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει η:
ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΠΩΛΗ Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, ΜSc Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Νεμέας Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ το διατροφικό δίλημμα και ο διαβήτης
10
x
στα χρωματα του διαβήτη
Είναι ο συχνότερα εμφανιζόμενος διαβήτης και συνηθίζεται να λέγεται μη-ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης. Αν και η γενετική βάση του διαβήτη τύπου 2 δεν έχει ακόμα πλήρως διευκρινιστεί, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η παχυσαρκία, η κακή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, αποτελούν τους σημαντικότερους μη-γενετικούς παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου. Σύμφωνα με τις συστάσεις μεγάλων διεθνών οργανισμών, η διατροφή παίζει βασικό ρόλο στην πρόληψη και θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ.
προϊόντα στοματικής υγιεινής, σε πάνω από 90 χώρες παγκοσμίως, καθώς είναι εγκεκριμένη για ποικιλία χρήσεων με βάση την Ευρωπαϊκή οδηγία για τα γλυκαντικά 94/35/EC.
Ασπαρτάμη
Ένα από τα συχνότερα διατροφικά διλήμματα των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη είναι η ικανοποίηση της επιθυμίας τους για γλυκιά γεύση, χωρίς όμως να διαταράσσονται τα επίπεδα γλυκόζης. Η συγκεκριμένη ανάγκη ικανοποιείται πλέον με τη χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με διαβήτη, ώστε να κρατήσουν τη γλυκιά γεύση στη διατροφή τους. Κι αυτό, γιατί παρέχουν γλυκύτητα χωρίς να επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα, ενώ παράλληλα, διευκολύνουν τον έλεγχο του βάρους, στο πλαίσιο ενός υγιεινού πρότυπου διατροφής που περιλαμβάνει διαιτολόγιο συγκεκριμένων χαμηλών θερμίδων.
Αποτελείται από δύο αμινοξέα (ασπαρτικό οξύ και φαινυλαλανίνη) και είναι μία από τις πιο παλιές και ευρέως διαδεδομένη γλυκαντική ύλη, μιας και χρησιμοποιείται σε περισσότερα από 6.000 τρόφιμα, λόγω των καλών της οργανοληπτικών χαρακτηριστικών. Ωστόσο, η ασπαρτάμη δε χρησιμοποιείται στο ψήσιμο στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική, μιας και σε υψηλές θερμοκρασίες χάνει τη γλυκύτητά της. Η γλυκαντική δύναμη της ασπαρτάμης είναι 200 φορές μεγαλύτερη από εκείνη της ζάχαρης και, αν και αποδίδει θερμίδες (4 θερμίδες ανά γραμμάριο), επειδή χρησιμοποιείται σε εξαιρετικά μικρές ποσότητες, αποδίδει τελικά σχεδόν μηδενικές θερμίδες. Η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) για παιδιά και ενήλικες είναι 0-40 mg/kg ΣΒ/ημέρα. Σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική κοινότητα και τους αρμόδιους φορείς ασφάλειας τροφίμων, η κατανάλωση της ασπαρτάμης ενδείκνυται για διαβητικούς ασθενείς, εγκύους και παιδιά, ενώ η χρήση της απαγορεύεται από άτομα με τη γενετική νόσο φαινυλκετονουρία.
Ιδανικές εναλλακτικές αποτελούν τα ακόλουθα:
Σουκραλόζη
Σακχαρίνη Αποτελεί την πιο παλιά γλυκαντική ύλη, που ανακαλύφθηκε τυχαία το 1879 και είναι 500 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη. Η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) για παιδιά και ενήλικες είναι 0-5 mg/kg ΣΒ/ημέρα. Σχηματίζει άλατα με νάτριο ή ασβέστιο και είναι ανθεκτικά στη θερμότητα, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Η σακχαρίνη δεν απορροφάται από τον οργανισμό και χρησιμοποιείται σε πολλά ποτά, τρόφιμα και
Η σουκραλόζη ανακαλύφθηκε το 1976. Παρασκευάζεται από τη ζάχαρη μέσω μιας επεξεργασίας η οποία αλλάζει τη δομή του μορίου της, καταλήγοντας στη γλυκαντική αυτή ύλη, της οποίας η γλυκύτητα ξεπερνά αυτήν της ζάχαρης κατά 600 φορές. Το 1998, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε τη χρήση της σε 15 κατηγορίες τροφίμων και ποτών. Από το 1999 θεωρείται «γλυκαντικό γενικής χρήσης». Έκτοτε, περισσότερες από 80 χώρες έχουν εγκρίνει τη χρήση της σε διάφορα προϊόντα. Περισσότερες
στα χρωματα του διαβήτη
x
11
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
από 100 επιστημονικές μελέτες που έγιναν την τελευταία εικοσαετία πιστοποιούν την ασφάλεια της σουκραλόζης.
ύλη, τόσο για την ενίσχυση της γλυκιάς γεύσης ενός ροφήματος ή ποτού, όσο και στη ζαχαροπλαστική.
Η σουκραλόζη μπορεί να καταναλώνεται από γυναίκες κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης αλλά και από τα παιδιά. Επίσης, μπορεί να καταναλώνεται από διαβητικούς, οι οποίοι πρέπει καθημερινά να ελέγχουν την ποσότητα υδατανθράκων και ιδιαίτερα της ζάχαρης, που προσλαμβάνουν μέσα από τη διατροφή τους. Μπορούν έτσι, να απολαμβάνουν προϊόντα με γλυκιά γεύση χωρίς να ανησυχούν για πιθανή διαταραχή των επιπέδων γλυκόζης του αίματος. Η ευρωπαϊκή αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) για παιδιά και ενήλικες είναι 0-15 mg/kg ΣΒ/ημέρα.
Από το Δεκέμβριο του 2011, οι καταναλωτές ανά την Ευρώπη μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα προϊόντα που περιέχουν γλυκοζίτες στεβιόλης, στους οποίους ως πρόσθετο συστατικό στα τρόφιμα και τα ποτά, έχει δοθεί το νούμερο Ε961. Στην Αμερική, ο Αμερικανικός οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων (FDA), έκριναν ως απολύτως ασφαλή τη χρήση γλυκοζιτών στεβιόλης το 2008, ενώ το 2009 και η Γαλλική αρχή ασφάλειας τροφίμων ενέκρινε τη χρήση τους. Κορυφαίοι οργανισμοί σχετικοί με την ασφάλεια τροφίμων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA) και η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), έχουν εγκρίνει τους γλυκοζίτες στεβιόλης ως γλυκαντική ύλη, κατάλληλη για διαβητικούς και ασφαλή για όλους τους πληθυσμούς, όπως έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες και παιδιά. Η αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) για παιδιά και ενήλικες είναι 0-4 mg/kg ΣΒ/ημέρα.
Στέβια Η στέβια είναι ένα θαμνώδες φυτό που φύεται στην Παραγουάη και στη Βραζιλία, με φύλλα που είναι πλούσια σε συστατικά με γλυκιά γεύση, τους γλυκοζίτες, που παραλαμβάνονται από τα φύλλα με μια απλή διαδικασία και τελικά αποδίδουν 200 φορές πιο γλυκιά γεύση συγκριτικά με τη ζάχαρη. Επίσημα, η πρώτη χρήση της ως γλυκαντική ύλη καταγράφηκε το 1887 από τον ερευνητή Antonio Betoni, αν και λέγεται πως άρχισε να χρησιμοποιείται πολύ παλιότερα από τη φυλή Ινδιάνων Guarani.
Το γλυκαντικό από το φυτό στέβια το βρίσκουμε σε μορφή σκόνης, υγρού και δισκίων. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του ή σε συνδυασμό με ζάχαρη ή άλλη γλυκαντική
12
x
στα χρωματα του διαβήτη
Γνωρίζετε ότι... Η φρουκτόζη δεν αποτελεί πλέον το καταλληλότερο γλυκαντικό υποκατάστατο της ζάχαρης για τα άτομα με διαβήτη, αφού, αν και ανεβάζει λιγότερο τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε σχέση με τη ζάχαρη, συμβάλλει στην αύξηση των λιπιδίων του αίματος. Επιπλέον, δίνει τις ίδιες θερμίδες με τη ζάχαρη (απλά είναι γλυκύτερη κι έτσι μπορεί να χρησιμοποιείται σε σχετικά μικρότερη ποσότητα). Για το λόγο αυτό, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη που έχουν συγχρόνως και δυσλιπιδαιμία (π.χ. υπερτριγλυκεριδαιμία), καλό είναι να αποφεύγουν την κατανάλωση φρουκτόζης ως πρόσθετης ουσίας σε τροφές. Δεν απαγορεύεται η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, που αποτελούν φυσικές πηγές φρουκτόζης.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
στα χρωματα του διαβήτη
x
13
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΑΡΚΗΣ Διδάκτωρ Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής εταιρείας (Ε.Δ.Α.Ε)
ΧΡΟΝΙΑ
ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΚΝΙΔΩΣΗ σε διαβητικούς
Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση είναι ένα σχετικά συχνό νόσημα που επηρεάζει δυσμενώς τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής των ασθενών, γιατί τα συμπτώματά του, όταν είναι πολύ έντονα, δημιουργούν έντονο άγχος, κατάθλιψη, ακόμη και δυσκολία στον ύπνο. Η κνίδωση, λοιπόν, χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό, ο οποίος εμφανίζεται αυτόματα χωρίς να πυροδοτείται από κάποιο εξωτερικό ερέθισμα και συνοδεύεται από εξάνθημα που μπορεί να εμφανιστεί οπουδήποτε στο σώμα. Τα συμπτώματα της κνίδωσης, είναι οι πομφοί και το αγγειοοίδημα. Οι περισσότεροι ασθενείς, όταν αναφέρονται σε αυτά, αναφέρονται χαρακτηριστικά με τους όρους καντήλες ή πετάλες.
Ο πομφός, λοιπόν, μοιάζει με μεγάλα τσιμπήματα εντόμων και συνοδεύεται από έντονο κνησμό. Διαρκεί έως και 24 ώρες και είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της κνίδωσης. Μία άλλη μορφή εξανθήματος που εμφανίζεται πιο σπάνια, σαν σύμπτωμα της κνίδωσης, είναι το αγγειοίδημα, το οποίο διαρκεί έως 72 ώρες και εντοπίζεται σε
14
x
στα χρωματα του διαβήτη
σημεία όπου το δέρμα είναι πολύ μαλακό, όπως στα βλέφαρα, τα χείλη και τα γεννητικά όργανα. Η κνίδωση, όταν διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες θεωρείται οξεία, αντίθετα, όταν διαρκεί πάνω από 6 εβδομάδες ονομάζεται χρόνια.
H Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση είναι ένα χρόνιο νόσημα με υφέσεις και εξάρσεις, που επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.
Τη Χρόνια Κνίδωση τη διακρίνουμε σε δύο κατηγορίες:
μπτώματα επάγονται από φυσικά αίτια,
1) Στη Χρόνια αυθόρμητη, όταν δεν υπάρχει κάποιος εξωτερικός παράγοντας που να την προκαλεί. Εμφανίζεται αυτόματα και απρόβλεπτα.
θερμοκρασία.
2) Στην Επαγόμενη κνίδωση, όταν τα συ-
όπως η τριβή, το ψύχος ή η αυξημένη Η κνίδωση είναι ιδιαίτερα συχνή νόσος και φαίνεται ότι ο επιπολασμός της μπορεί να έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια συγκριτικά με το παρελθόν. Υπολογίζεται,
στα χρωματα του διαβήτη
x
15
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
ότι το ένα στα δύο άτομα (50% του γενικού πληθυσμού) μπορεί να εμφανίσει τουλάχιστον μια φορά κνίδωση (οξεία και χρόνια) κατά τη διάρκεια της ζωής του. Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, εκτιμάται ότι ο επιπολασμός της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης ανέρχεται στο 1% του γενικού πληθυσμού, ενώ στα παιδιά, ο αντίστοιχος επιπολασμός φαίνεται να είναι μικρότερος. Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση μπορεί να εμφανισθεί σε όλες τις ηλικίες, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα διαπιστώνεται μεταξύ 20–40 ετών, δηλαδή στην πιο παραγωγική ηλικία, ενώ φαίνεται ότι προσβάλλει περισσότερο (τουλάχιστον σε διπλάσιο ποσοστό) τις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες.
Η διάρκεια της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό και εκτιμάται ότι στους περισσότερους ασθενείς η μέση διάρκεια της νόσου είναι 1–5 χρόνια, ενώ σε ένα ποσοστό ασθενών 10% περίπου, η νόσος μπορεί να διαρκέσει έως και 20 χρόνια. Η συνολική διάρκεια της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης φαίνεται ότι μπορεί να είναι μεγαλύτερη σε ασθενείς που διαθέτουν τα εξής χαρακτηριστικά: 1) σοβαρό-
16
x
στα χρωματα του διαβήτη
τερη νόσο, 2) αγγειοοίδημα, 3) αυτοανοσία και 4) συνδυασμό με κάποια άλλη μορφή κνίδωσης. Στους διαβητικούς ασθενείς, τα προαναφερόμενα δεδομένα της νόσου δε φαίνεται να διαφοροποιούνται. Η επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των πασχόντων από Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε σωματικό επίπεδο, είναι συχνά πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα περίμενε κανείς συγκριτικά με άλλες δερματικές παθήσεις. Η νόσος, επηρεάζει την εμφάνιση των ασθενών και δυσχεραίνει σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών. Η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση, που προκαλεί η νόσος, είναι σε αρκετές περιπτώσεις εντονότερη από αυτή που παρουσιάζεται σε νοσήματα που βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή των ασθενών, όπως π.χ. το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τα άτομα με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση συχνά υποφέρουν από έντονη έλλειψη ύπνου, λόγω του κνησμού, που έχει ως αποτέλεσμα τα χαμηλά επίπεδα δραστηριότητάς τους κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πολλές φορές, τα άτομα αναγκάζονται να απουσιάζουν από την εργασία τους ή το σχολείο. Παράλληλα, παρουσιάζουν έντονες ψυχοσωματικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος, ανησυχία, αίσθημα φόβου και απόρριψης κι έτσι συχνά οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση. Εδώ, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση δεν είναι μεταδοτική. Στην προσπάθεια αντιμετώπισης της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης και εξάλειψης των συμπτωμάτων, απαιτείται η άμεση και συστηματική συνεργασία με το θεράποντα δερματολόγο. Για τη Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, αρχικά, γίνεται περιορισμένος διαγνωστικός έλεγχος ρουτίνας, ενώ ο ειδι-
κευμένος έλεγχος πρέπει να βασίζεται στο ιστορικό των ασθενών. Η θεραπευτική προσέγγιση γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του ασθενούς, τη βαρύτητα της νόσου και την ανταπόκρισή του στις θεραπείες που έχει λάβει.
από τον κνησμό και από τα άλλα συμπτώματα της νόσου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, τη σημαντική βελτίωση των καθημερινών δραστηριοτήτων και της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Ποιος είναι ο θεραπευτικός στόχος για έναν ασθενή με κνίδωση; Αυτό που συστήνουν οι ειδικοί, σύμφωνα και με τις κατευθυντήριες οδηγίες, ο θεραπευτικός στόχος στην κνίδωση είναι η πλήρης εξάλειψη των συμπτωμάτων της νόσου με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια. Στη θεραπεία της Χρόνιας Αυθόρμητης Κνίδωσης, τον πρώτο και κύριο λόγο έχουν τα αντιϊσταμινικά φάρμακα. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στις εγκεκριμένες θεραπείες με τα αντιϊσταμινικά, με αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται από τα συμπτώματα της νόσου, παρόλο που μπορεί να λαμβάνουν ακόμη και πολύ υψηλές δόσεις αντιϊσταμινικών. Στις περιπτώσεις που τα αντιϊσταμινικά από μόνα τους δεν επαρκούν για τον έλεγχο της νόσου, προστίθενται και άλλα φάρμακα. Τα τελευταία 2 χρόνια, τα δεδομένα στη θεραπεία της χρόνιας κνίδωσης άλλαξαν εντυπωσιακά υπέρ των ασθενών. Σε αυτό, συνέτεινε η έλευση νέων φαρμάκων που μπορεί να εξασφαλίσουν σημαντική ανακούφιση και καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς με Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση, ενώ παράλληλα, παρουσιάζουν εξαιρετικό προφίλ ασφάλειας. Τα αποτελέσματα από τη χρήση των νέων αυτών φαρμάκων είναι εντυπωσιακά, ακόμα και από τις πρώτες μέρες της θεραπείας. Η νόσος οδηγείται γρήγορα σε ύφεση και οι ασθενείς ανακουφίζονται πλήρως
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε, ότι η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση είναι ένα χρόνιο νόσημα με υφέσεις και εξάρσεις, που επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας. Σαν δερματολογική κοινότητα, είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, γιατί με τα νέα θεραπευτικά δεδομένα που έχουμε στη διάθεση μας, μπορούμε να απαλλάξουμε τους πάσχοντες από το βασανιστικό αυτό νόσημα, είτε έχουν σακχαρώδη διαβήτη είτε δεν έχουν, από τα δυσάρεστα συμπτώματα της νόσου κι έτσι, να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών και την καθημερινότητά τους. Η Χρόνια Αυθόρμητη Κνίδωση σήμερα ελέγχεται απόλυτα, γι' αυτό το λόγο, θα ήθελα να προτρέψω τους πάσχοντες να επισκεφτούν το θεράποντα δερματολόγο τους, ώστε να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία που θα αλλάξει τη ζωή τους.
στα χρωματα του διαβήτη
x
17
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΝΙΚΟΛ ΑΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣ Αν. Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου, Β΄ Πανεπιστημιακής Παθολογικής ΚλινικήςΔημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης Πρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ
& Σακχαρώδης Διαβήτης Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) συνδέεται στενά με την αθηροσκλήρωση και ευνοεί την ανάπτυξή της. Αυτό ισχύει και για τους δύο τύπους του ΣΔ, αλλά στην πράξη γίνεται πιο έκδηλο στα άτομα με ΣΔ τύπου 2, γιατί σε αυτά πολύ συχνότερα συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου αθηροσκλήρωσης. Η αυξημένη συχνότητα αθηροσκλήρωσης στο διαβήτη αποδίδεται στα εξής: α) η υπεργλυκαιμία με πολύπλοκους μηχανισμούς διαταράσσει τη λειτουργία των αγγείων, ευνοώντας μακροπρόθεσμα την ανάπτυξη των αλλοιώσεων της αθηροσκλήρωσης στο τοίχωμά τους, β) συχνά συνυπάρχουν αυξημένη χοληστερόλη και άλλες διαταραχές των λιπιδίων του αίματος, γ) είναι αυξημένη η συχνότητα της αρτηριακής υπέρτασης, δ) συχνά συνυπάρχει παχυσαρκία (στον ΣΔ τύπου 2), ε) ενδέχεται να υπάρχει αυξημένη τάση του αίματος για πήξη, στ) όταν συνυπάρχει κάπνισμα, αυτό είναι πιο βλαβερό στα άτομα με ΣΔ. Πώς όμως εκδηλώνεται στην καθημερινότητα η αθηροσκλήρωση στο ΣΔ; Οι κυριότερες εκδηλώσεις περιλαμβάνουν τη στεφανιαία νόσο της καρδιάς (π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου), το εγκεφαλικό επεισόδιο και τη διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος στα πόδια. Η τελευταία, στις χειρότερες περιπτώσεις, μπορεί να καταλήξει σε γάγγραινα. »
18
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
19
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Δυστυχώς, τις εκδηλώσεις αυτές τις συναντούμε, κατά κανόνα, σε νεότερη ηλικία στα άτομα με ΣΔ. Επίσης, διαπιστώνουμε ότι η δυσμενής εξέλιξή τους είναι πολύ πιο γρήγορη από ό,τι στα άτομα χωρίς ΣΔ. Για τους λόγους αυτούς, τα άτομα με ΣΔ χρειάζεται να γνωρίζουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης και να πραγματοποιούν, με την καθοδήγηση του γιατρού τους, τακτικό έλεγχο για την έγκαιρη διάγνωση των πα-
20 20
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
θήσεων που οφείλονται σε αυτήν. Για την πρόληψη της αθηροσκλήρωσης χρειάζονται: ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος, διακοπή του καπνίσματος, μείωση της χοληστερόλης και των άλλων λιπιδίων του ορού, αντιμετώπιση της υπέρτασης, υγιεινή δίαιτα και, κατά περίπτωση, άλλα μέτρα. Έτσι, μπορούμε να καταφέρουμε ο ΣΔ να μη διαταράξει την ποιότητα της ζωής και να μην ελαττώσει την επιβίωση των ατόμων.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΥ ΤΕΛΗΣ Συντονιστής Διευθυντής Ε’ Παθολογικής Κλινικής και Μονάδας Λοιμώξεων Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός» Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων
ΓΡΙΠΗ ΕΜΒΟΛΙΑ &ΔΙΑΒΗΤΗΣ Ο διαβήτης είναι μία χρόνια νόσος, η οποία προκαλεί βλάβες σε πολλά όργανα-στόχους, ιδίως, αν δεν λαμβάνεται πρόνοια για σωστή ρύθμιση της γλυκόζης του αίματος σε καθημερινή βάση. Έχουν γίνει πάρα πολύ σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της πρόληψης (κυρίως), αλλά και της αντιμετώπισης των επιπλοκών. Παρόλα αυτά, οι λοιμώξεις αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Αυτό σημαίνει, ότι ο διαβητικός ασθενής είναι ευάλωτος σε λοιμώξεις από μικροοργανισμούς (μικρόβια, ιούς, μύκητες, παράσιτα, κλπ.), που είναι αυξημένες σε αυτή την κατηγορία ατόμων τόσο σε συχνότητα όσο και σε δυσκολία αντιμετώπισης. Για το λόγο αυτό, η πρόληψη των λοιμώξεων, όπου αυτή μπορεί να γίνει, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στη στρατηγική αντιμετώπισης του προβλήματος. »
22 22
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
23
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Τεράστια συμβολή στον αγώνα της ανθρωπότητας εναντίον των λοιμώξεων αποτελούν τα εμβόλια, η χρήση των οποίων από τα τέλη του 18ου αιώνα έχει σώσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Το υπερ-όπλο αυτό, όμως, που διαθέτουμε σήμερα δεν το εκμεταλλευόμαστε όσο θα έπρεπε, με αποτέλεσμα απώλεια ανθρώπινων ζωών που θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί. Ο λόγος είναι κυρίως έλλειψη ή λανθασμένη πληροφόρηση, ακόμη και μεταξύ των επαγγελματιών υγείας. Την εποχή αυτή (χειμώνα) βρίσκεται σε έξαρση μια ιογενής λοιμώδης νόσος, η γρίπη, που προσβάλλει κυρίως ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες (όπως είναι οι διαβητικοί ασθενείς) και μπορεί να προκαλέσει σημαντική νοσηρότητα, ακόμη και θνητότητα. Για την πρόληψη της γρίπης, εκτός των άλλων μέτρων, υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο. Ο διαβητικός ασθενής ανήκει στην κατηγορία των ατόμων, τα οποία πρέπει να εμβολιάζονται έναντι του ιού της γρίπης, ανεξαρτήτως ηλικίας. Χορηγείται κατά το μήνα Νοέμβριο σε μια δόση (δεν χρειάζεται δηλαδή και δεύτερη δόση για την ίδια χρονιά), είναι αποτελεσματικό και ασφαλές. Ο εμβολιασμός επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο με εμβόλιο το οποίο
24
x
στα χρωματα του διαβήτη
διαφέρει από της προηγούμενης χρονιάς (δηλαδή δεν μπορεί να χορηγηθεί εμβόλιο περασμένης χρονιάς). Αξίζει να τονίσει κανείς, ότι το αντιγριπικό εμβόλιο προστατεύει μόνο έναντι της γρίπης αλλά όχι έναντι του κοινού κρυολογήματος. Επομένως, αν έχουμε εμβολιαστεί με το αντιγριπικό εμβόλιο, μπορούμε να αρρωστήσουμε από κοινό κρυολόγημα και μάλιστα αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το κοινό κρυολόγημα, όμως, είναι μια ήπια αυτοϊωμένη νόσος και εκτός από ταλαιπωρία λίγων ημερών δεν προκαλεί σοβαρές επιπλοκές ούτε και θανάτους. Μια άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού (κυρίως) που μπορεί να προκαλέσει βαριά νόσο με επιπλοκές και θνητότητα και προλαμβάνεται με εμβόλιο είναι η πνευμονιοκοκκική νόσος, που οφείλεται στο μικρόβιο πνευμονόκοκκο. Παρόλο που δεν έχει εποχιακή κατανομή, είναι πιο συχνή το χειμώνα και μπορεί να εκδηλωθεί σα μικροβιακή επιπλοκή της γρίπης. Οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να εμβολιάζονται έναντι του πνευμονιόκοκκου, ανεξαρτήτως ηλικίας. Το νέο εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου (το συνεζευγμένο 13δύναμο) είναι ασφαλές, αποτελεσματικό και χορηγείται άπαξ δια βίου (δηλαδή μια φορά, χωρίς να χρειάζεται επανάληψη). Συμπερασματικά, τα εμβόλια έναντι της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου πρέπει να χορηγούνται στον ασθενή με διαβήτη, ανεξαρτήτως ηλικίας, παρέχουν υψηλή προστασία και είναι ασφαλή. Τα οφέλη που προσφέρουν είναι πολύ σημαντικά.
ΛΕΜΕ STOP ΣΤΗ ΓΡΙΠΗ Σπάστε την αλυσίδα της μετάδοσης
Απολύμανση + προστασία Τα χέρια και οι επιφάνειες με τις οποίες έρχονται σε επαφή παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αλυσίδα μετάδοσης μικροβίων. Τα προϊόντα Klinex απολυμαίνουν μικρές και μεγάλες επιφάνειες από βακτήρια και τον ιό της γρίπης τύπου Α.
Mην ξεχνάτε: • ΠλένέΤέ τα χέρια σας συχνά με νερό και σαπούνι • ΚΑθΑρίσΤέ καλά και μετά απολυμάνετε κοινόχρηστες επιφάνειες
που έρχονται σε επαφή με τους αρρώστους • ΑέρίζέΤέ καλά όλους τους χώρους του σπιτιού Χρησιμοποιείτε τα απολυμαντικά προϊόντα με ασφαλή τρόπο. Να διαβάζετε πάντα την ετικέτα και τις πληροφορίες σχετικά με το προϊόν πριν από τη χρήση.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
Π Α Ν Α Γ Ι Ω Τ Η Σ Χ Α Λ Β ΑΤ Σ Ι Ω Τ Η Σ Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική- Μονάδα Έρευνας & Διαβητολογικό Κέντρο Πανεπιστημίου Αθηνών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν»
ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΘΕΡΑΠΕΊΑ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕIΟ
≥
26
x
στα χρωματα του διαβήτη
Τα άτομα με διαβήτη έχουν τον ίδιο και ίσως πιο αυξημένο τον κίνδυνο νοσηλείας. Αυτό σημαίνει, ότι θα πρέπει οι επιστήμονες υγείας να λάβουν μέτρα ασφαλούς νοσηλείας για ένα σημαντικό αριθμό νοσηλευόμενων που απαιτεί ιδιαίτερες φροντίδες. Η αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας που αποτελεί την τέταρτη πιο συχνή συννοσηρότητα που αναγράφεται στα ιατρικά ιστορικά, μπορεί να οφείλεται σε προϋπάρχοντα ή σε νεοανακαλυφθέντα διαβήτη.
Πιο συγκεκριμένα, η υπεργλυκαιμία κατά τη νοσηλεία μπορεί να είναι αποτέλεσμα του stress, της απορρύθμισης του προϋπάρχοντος διαβήτη λόγω της επίδρασης του αιτίου νοσηλείας ή ιατρογενής στα πλαίσια κακής ή υποβαθμισμένης αντιδιαβητικής αγωγής, της ειδικής φαρμακευτικής αγωγής (κορτικοειδή, αγγειοσυσταλτικά) που συγχορηγείται και τέλος, απότοκος της τυχόν χορηγουμένης εντερικής ή παρεντερικής διατροφής. Αν και η υπεργλυκαιμία υποεκτιμάται ως σημαντικός νοσογόνος παράγοντας, εντούτοις, η επαρκής του ρύθμιση βελτιώνει όλες τις παραμέτρους της νοσηλείας και τη θνητότητα. Ως υπεργλυκαιμία νηστείας που χρήζει αντιμετώπισης είναι η τιμή των 140 mg/dl και άνω. Η υπογλυκαιμία καθορίζεται με επίπεδα σακχάρου αίματος 70 mg/dl και κάτω. Σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, συνιστάται τα επίπεδα σακχάρων νηστείας (προγευματικά) να είναι < 140 mg/dl και οποιαδήποτε τυχαία μέτρηση γλυκόζης αίματος να είναι < 180 mg/dl. Τα επίπεδα αυτά θεωρείται ότι μπορεί εύκολα να επιτευχθούν και εκτιμώνται ασφαλή, εξατομικευμένα, όμως, πάντοτε ανάλογα με τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Γενικότερα, πιο αυστηρός μπορεί να είναι ο γλυκαιμικός έλεγχος σε ασθενείς σε καλή γενική κατάσταση και με καλά ρυθμισμένο το διαβήτη τους πριν την εισαγωγή τους, ενώ αντίθετα οι θεραπευτικοί στόχοι είναι χαμηλοί, όταν ο ασθενής παρουσιάζει υψηλή συννοσηρότητα ή είναι σε βαριά γενική κατάσταση. Σχεδόν πάντα, η ινσουλινοθεραπεία πρέπει να είναι η προτιμώμενη ενδονοσοκομειακή αντιδιαβητική αγωγή. Οι λόγοι για τους οποίους δε συνιστάται η χρήση των αντιδιαβητικών δισκίων κατά τη νοσηλεία έχουν να κάνουν με τις αντενδείξεις ή παρενέργειές τους στην έκβαση της νοσηλείας, τη συχνά μη σταθερή σίτιση και την ανάγκη χρήσης σκιαγραφικών. Η υποδόρια χορήγηση είναι
η συνιστώμενη οδός, όταν ο ασθενής δεν είναι σε βαριά κλινική εικόνα. Σε ένα επαρκώς σιτιζόμενο νοσηλευόμενο διαβητικό, το 60-80% των συνολικών του ημερήσιων αναγκών θα χορηγείται με τη βασική ινσουλίνη, ενώ οι υπόλοιπες μονάδες θα κατανέμονται στις προγευματικές χορηγήσεις και στις τυχόν διορθωτικές δόσεις. Οι συνολικές ημερήσιες βασικές ανάγκες υπολογίζονται αδρά με τον κανόνα 0,3-0,6 μονάδων ανά κιλό βάρους σώματος, διορθωμένες αναλόγως του υπέρβαρου του ασθενούς, της θεραπείας του και της νοσηρότητάς του. Η χορήγηση συνδυασμού βασικής και μιας δόσης προγευματικής ινσουλίνης συνιστάται σε ασθενείς με πτωχή σίτιση, ενώ θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της μεθόδου της κλίμακας ταχέως δράσης ινσουλίνης ως μέθοδος εκλογής. Θα πρέπει, όμως, πάντα να συνεκτιμάται στον υπολογισμό των δόσεων ινσουλίνης, η πιθανή παρουσία νεφρικής ανεπάρκειας ή η τυχόν θεραπεία με κορτικοειδή. Δεν είναι πάντα απαραίτητη η διακοπή χρήσης της αντλίας ινσουλίνης, αρκεί βέβαια ο ασθενής κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του να διατηρεί σε φυσιολογικό επίπεδο τη φυσική του κατάσταση και να έχει πνευματική διαύγεια. Η υποδόρια χορήγηση θα πρέπει να διακόπτεται τουλάχιστον 24 ώρες πριν μια μείζονα χειρουργική επέμβαση που μετεγχειρητικά ο ασθενής δε θα σιτισθεί για κάποιο χρονικό διάστημα και θα αντικατασταθεί με τη συνεχή ενδοφλέβια χορήγηση ινσουλίνης, με προσαρμοζόμενη ροή το αργότερο ανά 4ωρο με βάση τις τιμές σακχάρου του. Θα επιστρέψουμε στην υποδόρια με την επανέναρξη της σίτισης. Τέλος, θα πρέπει να καταγράφονται τα υπογλυκαιμικά συμβάντα και να δοθεί μεγάλη φροντίδα για την πρόληψη νέων αλλά και την άμεση αντιμετώπισή τους σε περίπτωση που εμφανισθούν.
στα χρωματα του διαβήτη
x
27
ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ...ΝΕΑ
ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ EΓΚΡΙΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ FDA & EMA
Διαβήτης τύπου 2 και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσος Γράφει ο Μανώλης Μιτάκης Φαρμακοποιός
Το Δεκέμβριο του 2016 ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, ενέκρινε μια νέα ένδειξη για τη χρήση των δισκίων εμπαγλιφλοζίνης, για τη μείωση του κινδύνου του καρδιαγγειακού θανάτου σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο. Η εμπαγλιφλοζίνη αποτελεί την πρώτη θεραπεία για το διαβήτη τύπου 2, εγκεκριμένη για την επιπρόσθετη αυτή ένδειξη και το μοναδικό από του στόματος χορηγούμενο φάρμακο για το διαβήτη τύπου 2, για το οποίο έχει καταδειχθεί σε κλινική μελέτη καρδιαγγειακών εκβάσεων ότι προσφέρει σωτήριο για τη ζωή του ασθενούς καρδιαγγειακό όφελος. Μέσα στον ίδιο μήνα, η Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), υιοθέτησε στις 15 Δεκεμβρίου 2016 θετική γνωμοδότηση για την επικαιροποίηση της επισήμανσης των δισκίων εμπαγλιφλοζίνης, συμπεριλαμβάνοντας αλλαγή της υπάρχουσας ένδειξης. Η CHMP συνιστά την εμπαγλιφλοζίνη για τη θεραπεία ενήλικων ασθενών με μη επαρκώς ελεγχόμενο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2), ως επικουρικό της δίαιτας και της άσκησης. Οι συνιστώμενες, πλέον, πληροφορίες του φαρμάκου περιλαμβάνουν δεδομένα σχετικά με τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακού θανάτου σε ασθενείς με ΣΔτ2 και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο, επιπρόσθετα των δεδομένων για το γλυκαιμικό έλεγχο σε ασθενείς με ΣΔτ2. Η εμπαγλιφλοζίνη είναι η μοναδική μέχρι σήμερα από του στόματος θεραπεία για το σακχαρώδη διαβήτη, που έδειξε πως μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου σε μια εξειδικευμένη μελέτη καρδιαγγειακών εκβάσεων. Η θετική γνωμοδότηση βασίζεται στα αποτελέσματα μιας πολύ σημαντικής κλινικής μελέτης, της μελέτης EMPA-REG OUTCOME®. Η μελέτη κατέδειξε, ότι
28
x
στα χρωματα του διαβήτη
η εμπαγλιφλοζίνη μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο του πρωτεύοντος καταληκτικού σημείου αποτελούμενου από καρδιαγγειακό θάνατο, μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή μη θανατηφόρο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο κατά 14% σε σχέση με το εικονικό φάρμακο, όταν προστέθηκε στην καθιερωμένη θεραπευτική αγωγή σε ενήλικους ασθενείς με ΣΔτ2 και εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο. Η λήψη της εμπαγλιφλοζίνης επιπλέον της καθιερωμένης θεραπευτικής αγωγής, μείωσε τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο κατά 38%. Δεν υπήρξαν, στατιστικά, σημαντικές διαφορές ως προς τον κίνδυνο για μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή μη θανατηφόρο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν το νούμερο ένα αίτιο θανάτου για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Το προσδόκιμο επιβίωσης για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακή νόσο είναι μειωμένο έως 12 έτη. Υπάρχει σημαντική ανάγκη για θεραπείες που θα ενισχύουν και θα βελτιώνουν το υπάρχον πρότυπο φροντίδας και στην πατρίδα μας. Η παρασκευάστρια εταιρεία πήρε την απόφαση να παράγεται το φάρμακο και στην Ελλάδα, για να καλυφθεί το 70% της παγκόσμιας παραγωγής, Για το σκοπό αυτό, πραγματοποιήθηκε αρχική επένδυση 40 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να γίνει επέκταση του εργοστασίου παραγωγής. Το γεγονός αυτό αποτελεί τεράστια επιτυχία για τη χώρα μας, η οποία συμμετείχε στην κλινική μελέτη, δείχνοντας το δρόμο για το πώς ένα φάρμακο μπορεί να συμβάλλει στην οικονομία της χώρας από τη βελτίωση του επιπέδου υγείας της, μέχρι την είσοδο συναλλάγματος και παραγωγή νέων θέσεων εργασίας.
Η ΣύγχρονΗ ΛύΣΗ για ΠροβΛΗματα ΚύΚΛοφοριαΣ Στα Κατω αΚρα Το κυκλοφορικό μας σύστημα είναι υπεύθυνο για την αποστολή αίματος οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών σε κάθε σημείο του σώματος. Εάν η αιματική ροή σε κάποιο μέρος του σώματος περιοριστεί, ο ασθενής βιώνει συμπτώματα μειωμένης κυκλοφορίας η οποία είναι αισθητή κατά κύριο λόγο στα άκρα (πόδια, χέρια). Η κακή κυκλοφορία του αίματος μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, τα καρδιολογικά, αρτηριακά ή φλεβικά προβλήματα.
Αν και συχνότερη στους ηλικιωμένους, η κακή κυκλοφορία του αίματος επηρεάζει ανθρώπους κάθε ηλικίας. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο, την καρδιά, το ήπαρ, τους νεφρούς και τα άκρα. Τα συνηθέστερα συμπτώματα κακής κυκλοφορίας στα κάτω άκρα περιλαμβάνουν τσιμπήματα, μούδιασμα, πόνο, κράμπες, οιδήματα, έλκη, κ.α.
Η ΛύΣΗ Η συσκευή Venowave είναι μια καινοτομική συσκευή διαλείπουσας συμπίεσης που παράγει ενέργεια σε κυματομορφές και συνεισφέρει σημαντικά στη ενεργή υποβοήθηση και στην αποτελεσματική βελτίωση της κυκλοφορίας των κάτω άκρων. Το Venowave συμβάλλει αποφασιστικά στη θεραπεία μιας σειράς παθήσεων του κυκλοφορικού: στο λεμφοίδημα, στα έλκη (φλεβικά, διαβητικά, κ.α.), στην πρόληψη της φλεβικής θρόμβωσης, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του μεταθρομβωτικού συνδρόμου και στην ελάφρυνση μετεπεμβατικών οιδημάτων και του πόνου. Η συσκευή είναι ιδανική για την σωστή υποστήριξη των ασθενών με προβλήματα κυκλοφορίας στο οικιακό τους περιβάλλον, βελτιώνοντας την υγεία και την ποιότητα της καθημερινής τους ζωής.
Λ. Αμαρουσίου 5, 141 23, Λυκόβρυση, Αθήνα Τηλ.: 210 2852400, Fax: 210 2852693 www.endotech.gr, E-mail: info@endotech.gr
στα χρωματα του διαβήτη
x
29
MEDICAL TECHNOLOGY
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
Λ Ε Ω Ν Ι Δ Α Σ Λ Α Ν Α ΡΑ Σ Παθολόγος - Διαβητολόγος Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας Συντ/στής Διευθυντής Παθολογικής Γ.Ν.Λαμίας
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΤΏΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΎ Η σεξουαλική δυσλειτουργία με κυριότερο σύμπτωμα τα προβλήματα στύσης, αποδεικνύεται ότι εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στους άντρες με διαβήτη τύπου 2. Ο κίνδυνος για στυτική δυσλειτουργία είναι 1,3 φορές μεγαλύτερος σε διαβητικούς σε σχέση με υγιείς άνδρες 20-60 χρονών. Στυτική δυσλειτουργία εμφανίζεται στο 49% ΣΔ τύπου 1 (7% είναι σεξουαλικά ανίκανοι) και στο 24-34% των διαβητικών τύπου 2. Οι παράγοντες, σχετιζόμενοι με την εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας σε διαβητικούς ασθενείς είναι: XX
Ηλικία
XX
Φάρμακα
XX
Αμφιβληστροειδοπάθεια
XX
Συμπτώματα περιφερικής νευροπάθειας
XX
Συμπτώματα αυτόνομης νευροπάθειας
XX
Διάρκεια διαβήτη
Επίσης, η αθηροσκλήρωση, οι παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων, η επηρε-
30
x
στα χρωματα του διαβήτη
ασμένη νεφρική λειτουργία, η πολυνευροπάθεια και η ηπατική δυσλειτουργία, αποτελούν παράγοντες εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας σε διαβητικούς ασθενείς. Η ψυχολογική επιβάρυνση της χρόνιας πάθησης επιδεινώνει τη στυτική δυσλειτουργία σε ΣΔ ασθενείς, όπως και η λήψη φαρμάκων, όπως αντιυπερτασικά και β-blokers. Η αισθητική νευροπάθεια της ουρογεννητικής περιοχής είναι η κύρια αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας σε ΣΔ ασθενείς, ενώ η περιφερική αρτηριοπάθεια είναι δευτερεύον παράγοντας εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας. Η στύση οφείλεται σε χάλαση των λείων μυϊκών ινών των σηραγγωδών σωμάτων, ως απάντηση σε νευρικά ερεθίσματα. Η χάλαση των λείων μυϊκών ινών προκαλεί αύξηση αιματικής ροής εντός των σηραγγωδών σωμάτων και σε συνδυασμό με φλεβική απόφραξη, επιτυγχάνεται η στύση. »
Η σεξουαλική δυσλειτουργία με κυριότερο σύμπτωμα τα προβλήματα στύσης, αποδεικνύεται ότι εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στους άντρες με διαβήτη τύπου 2.
στα χρωματα του διαβήτη
x
31
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Η υπεργλυκαιμία επηρεάζει σε πολλά επίπεδα την παραπάνω αλυσίδα, διαμέσου της πολυνευροπάθειας, αγγειοπάθειας, μικροαγγειοπάθειας και μείωση παραγωγής ΝΟ, λόγω δυσλειτουργίας ενδοθηλίου (παραγωγή ΝΟ και απελευθέρωση κατευθείαν από ερεθισμό παρασυμπαθητικών μη αδρενεργικών, μη χοληνεργικών νεύρων και ακετυλοχολίνης από το αγγειακό ενδοθήλιο). Τα παραπάνω οδηγούν σε επηρεασμένη χάλαση των λείων μυϊκών ινών, μειωμένη παραγωγή ΝΟ και κατά συνέπεια στυτική δυσλειτουργία. Από την άλλη, υπάρχει σαφής επιδημιολογική συσχέτιση της στυτικής δυσλειτουργίας και των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό (Lower Urinary Tract Symptoms, LUTS). Τα συμπτώματα LUTS χωρίζονται σε αποφρακτικά και σε ερεθιστικά.
x
Επιτακτική ακράτεια ούρων. Πολλές φορές η επιτακτικότητα συνοδεύεται και από απώλεια ούρων, όταν ο άνδρας δεν προλαβαίνει καν να πάει στην τουαλέτα.
2.
3. Συχνουρία. Η ανάγκη για πολύ συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα για ούρηση, συνήθως πάνω από 6 φορές την ημέρα. 4. Νυχτουρία. Η επιθυμία για ούρηση που ξυπνά τον ασθενή τη νύχτα και τον οδηγεί στη τουαλέτα μία ή περισσότερες φορές. Η συχνότητα των LUTS αυξάνει με την ηλικία. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, η
Συμπτώματα Κατώτερου Ουροποιητικού – Αποφρακτικά
πρώτη αιτία είναι η καλοήθης υπερπλα-
1. Καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης
πάσχουν από LUTS και νεαρά άτομα,
2. Αδύναμη ροή ούρων και ελάττωση της ακτίνας των ούρων
παθήσεις, όπως είναι ο σακχαρώδης
3. Η διακοπτόμενη ούρηση
κή υπέρταση, η Χρόνια Αποφρακτική
σία του προστάτη. Δεν είναι σπάνιο να ακόμα και αν συνυπάρχουν και άλλες διαβήτης, η παχυσαρκία, η αρτηρια-
4. Η παράταση του χρόνου ούρησης
Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η καρδιακή
5. Η έντονη προσπάθεια (σφίξιμο) για ούρηση
ανεπάρκεια, η αποφρακτική υπνική
6. Μικρή ακράτεια ούρων με το τέλος της ούρησης
νόσος Parkinson, αγγειακό εγκεφαλικό
7. Το “υπόλειμμα” ούρων
άγχος και κατάθλιψη. Επίσης, συνήθει-
8. Ακράτεια από υπερπλήρωση
ες της καθημερινότητάς μας μπορεί να
Συμπτώματα Κατώτερου Ουροποιητικού – Ερεθιστικά
ευνοήσουν την εμφάνιση LUTS, όπως η
1. Επιτακτικότητα. Είναι η ξαφνική αίσθηση για ούρηση που έρχεται ανα-
32
πάντεχα και είναι αδύνατον κάποιος να την αναβάλει.
στα χρωματα του διαβήτη
άπνοια. Νευρολογικές παθήσεις, όπως επεισόδιο, διαταραχές της διάθεσης,
αυξημένη κατανάλωση υγρών, ιδιαίτερα πριν κοιμηθούμε, υπερβολική λήψη καφεΐνης και αλκοόλ.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΠΕΤΡΟΣ ΘΑΝΟΣ Χειρουργός Ουρολόγος, Ανδρολόγος
ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ και διαβήτης
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι πιθανό να επηρεάσει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης με πολλούς τρόπους προκαλώντας από συχνουρία, που οφείλεται στην κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας υγρών, έως βλάβη στα νεύρα της ουροδόχου κύστης. Εάν παρατηρείτε συμπτώματα διαβήτη (αίσθημα δίψας, συχνουρία και απώλεια βάρους) ή αν έχετε επιβαρυμένο ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια, θα πρέπει να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις. Tαξινόμηση της ακράτειας XX
XX
XX
XX
XX
34
x
στα χρωματα του διαβήτη
Από προσπάθεια: Απώλεια ούρων κατά τη φυσική δραστηριότητα (βήχας, φτάρνισμα, άσκηση). Από έπειξη: Απώλεια ούρων μετά από έντονη ανεξέλεγκτη έπειξη (πχ. κατά τον ύπνο). Λειτουργική: Απώλεια ούρων λόγω φυσικής ή νοϊκής αδυναμίας του ασθενή να προσεγγίσει έγκαιρα την τουαλέτα. Από υπερπλήρωση: Απώλεια μικρών ποσοτήτων, όταν η κύστη είναι υπερπλήρης ούρων. Μεικτή: Συνύπαρξη ακράτειας από έπειξη και προσπάθεια σε ποικίλο βαθμό. »
"Ως ακράτεια ούρων ορίζεται η ακούσια απώλεια ούρων, που αποδεικνύεται αντικειμενικά και δημιουργεί πρόβλημα στην κοινωνική ζωή και την προσωπική υγιεινή. Απώλεια ούρων από οδό εκτός της ουρήθρας ορίζεται ως εξωουρηθρική ακράτεια."
στα χρωματα του διαβήτη
x
35
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Ένα προσεκτικό ιστορικό είναι απαραίτητο για να καθοριστεί το μέγεθος και η συχνότητα της απώλειας ούρων, καθώς μπορεί να υποδείξει το είδος της ακράτειας. Άλλα σημαντικά σημεία είναι η δυσφορία, η χρήση φαρμάκων και ιστορικό πρόσφατων χειρουργείων και ασθενειών. Στο ιστορικό μπορεί επίσης να δοθεί ένα διάγραμμα ή ημερολόγιο ούρησης, ώστε να προσδιοριστούν οι συνήθειες ούρησης και συνοδά σημεία. Επίσης, μπορεί να εκτιμηθεί η απώλεια ούρων με τη δοκιμασία της πάνας (pad test), όπου μετράται το βάρος της πάνας πριν και μετά, αφού φορεθεί για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ώστε να υπολογιστεί αντικειμενικά ο βαθμός απώλειας ούρων. Επίσης, γίνεται εξέταση για πρόπτωση οργάνων της πυέλου, διερεύνηση για όγκους και νευρολογική εκτίμηση (ώστε να βρεθεί αν υπάρχει νευρολογικό αίτιο). Εργαστηριακές εξετάσεις περιλαμβάνουν τη γενική ούρων, βιοχημική εξέταση ούρων, κυτταρολογική εξέταση, κυστεοσκόπηση, υπερηχογράφημα και μέτρηση υπολείμματος ούρων. Ο κύριος διαγνωστικός έλεγχος είναι η ουροδυναμική ανάλυση, η οποία γίνεται όταν οι άλλες μέθοδοι δεν έχουν σαφή συμπεράσματα, στην οποία μετράται η ροή των ούρων κατά την ούρηση. Χαμηλή ροή είναι ενδεικτική υποκυστικής απόφραξης. Με την ουροδυναμική ανάλυση μπορεί να προσδιοριστεί η λειτουργικότητα του εξωστήρα, η αισθητικότητα, χωρητικότητα και ενδοτικότητα της ουροδόχου κύστης και η συνεργασία εξωστήρα και σφιγκτήρα.
36 36
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Η θεραπεία Η θεραπεία πρώτης γραμμής της ακράτειας από προσπάθεια είναι μια σειρά ασκήσεων των μυών του πυελικού εδάφους, γνωστές ως ασκήσεις Κέγκελ (Kegel). Η ανταπόκριση είναι αργή κι έχουν χαμηλή συμμόρφωση. Αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στην ακράτεια είναι η απώλεια βάρους, η διακοπή υπερβολικής λήψης υγρών, η διακοπή του καπνίσματος και του οινοπνεύματος και η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Στην επιτακτική ούρηση μπορούν να γίνουν προσπάθειες να αυξηθεί ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο ουρήσεις, γνωστές και ως εκπαίδευση της κύστης. Σε περιπτώσεις ακράτειας από υπερπλήρωση μπορεί να γίνει αυτοκαθετηριασμός, ώστε να αδειάσει η κύστη. Η θεραπεία της επιτακτικής ακράτειας ούρων βασίζεται στη φαρμακευτική αγωγή, με τη χορήγηση αντιχολινεργικών φαρμάκων, τα οποία χαλαρώνουν τον εξωστήρα μυ. Η χειρουργική θεραπεία της ακράτειας μπορεί να γίνει με την εφαρμογή κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης (tension-free transvaginal tape - TVT), μιας ταινίας από πολυπροπυλένιο κάτω από την ουρήθρα. Επίσης, μπορεί να γίνει έγχυση διογκωτικών υλικών και εφαρμογή τεχνητού σφιγκτήρα. Χρησιμοποιείται, κυρίως, σε άντρες με προστατεκτομή λόγω καρκίνου του προστάτη ή υπερτροφίας και αποτελείται από ένα δακτύλιο, ο οποίος όταν πατηθεί ένα κουμπί κάτω από το δέρμα ξεφουσκώνει, αφήνοντας τα ούρα να εξέλθουν από την κύστη.
στα χρωματα του διαβήτη
x
37
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗΝ
Γιώτα
ΝΕΓΚΑ
Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη Απλή, απέριττη, ουσιαστική, φιλική, γλυκιά, χαμογελαστή, με ένα διαπεραστικό βλέμμα που θαρρείς πως σου… τραγουδάει! Σίγουρα η φωνή της, το ήθος της, η αμακιγιάριστη λάμψη της, θα παραμείνουν στο χρόνο σα μια παρουσία με μεγάλη αξία.
38
x
στα χρωματα του διαβήτη
"Η αγάπη μου για το τραγούδι γεννήθηκε από το περιβάλλον μου, ο μπαμπάς έπαιζε πολύ μουσική, αλλά και η μαμά. Ο μπαμπάς όχι επαγγελματικά, αλλά είχε τρομερή ικανότητα και αγάπη, γενικά, στα καλλιτεχνικά. Ζωγράφιζε, τραγουδούσε δημοτικά, λαϊκά, έπαιζε μπουζούκι και έτσι, αφού μου είχε δοθεί και μένα η ικανότητα να αναπαράγω αυτό που άκουγα και να το θυμάμαι, δεν έπαψα ποτέ να μελετώ."
Πότε ήταν η στιγμή που έκλεινες τα μάτια σου και έβλεπες τον εαυτό σου πάνω σε μία σκηνή και ο κόσμος σε άκουγε και σε χειροκροτούσε; Γύρω στα 13, 14. Τότε, αφιέρωνα ατελείωτες ώρες στη μελέτη της μουσικής. Κλεινόμουν στο σαλόνι και μελετούσα τη Χαρούλα Αλεξίου, την Βίκυ Μοσχολιού, την Πόλυ Πάνου και προσπαθούσα να καταλάβω πώς κάνουν αυτό που ακούω. Πώς κάνουν τις καταλήξεις τους, πώς ήταν τόσο μελωδι-
κές. Προσπαθούσα να τις αποκωδικοποιήσω. Όπως κάθε κοριτσάκι που κάθεται και κάνει πρόβες στον καθρέφτη, έτσι και εγώ τότε…ονειρευόμουν…
Είχες καμία αντίδραση από τους δικούς σου, για την επιλογή σου αργότερα; Καμία. Ήρθε πολύ φυσικά. Ίσως βοήθησε ότι και ο πατέρας μου το είχε όνειρο κρυφό για τον εαυτό του και δεν του δόθηκαν οι ευκαιρίες.
στα χρωματα του διαβήτη
x
39
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΓΙΩΤΑ ΝΕΓΚΑ
Ο άνθρωπος έχει τα φανερά του κομμάτια, τα κρυφά του, τα τυφλά του κομμάτια (αυτά δηλαδή που οι άλλοι κυρίως αντιλαμβάνονται) και τα άγνωστά του, δηλαδή οι κρυμμένες ικανότητες και τα ταλέντα του. Εσένα, ποια θα έλεγες ότι είναι τα φανερά σου, που όλοι τα αντιλαμβάνονται;
Η ανεργία στον καλλιτεχνικό χώρο είναι συνέχεια του τι συμβαίνει γενικά. Είναι αστείο κάποιος που δεν έχει γάλα να πάρει για το παιδί του να σκεφτεί να ψυχαγωγηθεί. Η καθημερινότητα πιέζει τόσο πολύ… κάθε μέρα έρχονται καινούργιες δυσάρεστες ειδήσεις για φόρους και δυσκολίες, έτσι ο κλάδος πλήττεται πάρα πολύ.
Νομίζω το πρώτο πράγμα που φαίνεται είναι η ανάγκη μου για οικειότητα και επικοινωνία. Με ενδιαφέρει αυτό που νοιώθω στη σκηνή, ότι αγαπώ όλο τον κόσμο, αυτό θέλω να ρέει. Η αγάπη που να μας ενώνει με τη μουσική. Με μια λέξη η αμεσότητα.
Προσπαθείς κάτι να κρύψεις; Ναι. Την αγωνία μου. Δεν με έχει αφήσει ποτέ. Μέχρι να ακουστούν οι πρώτες νότες. Μέχρι να βγω στη σκηνή το μυαλό μου νομίζω ότι θα εκραγεί. Γιατί προσπαθώ να τα οργανώσω όλα, να μη μου ξεφύγει τίποτα, να είναι όλα τέλεια και όχι κάτι πρόχειρο. Μόλις ακούσω τις πρώτες νότες, μετά είναι σα να με παίρνει ένα καράβι και να με πηγαίνει ταξίδι. Αυτόματος πιλότος μετά. Αναλαμβάνει η μουσική.
Είσαι πολύ απλός άνθρωπος, αυτό μου βγάζεις, όπως και το ότι δεν είσαι η γυναίκα που θα κάτσει πολύ ώρα στον καθρέφτη, ως προτεραιότητα… Βαριέμαι και με μαλώνουν για αυτό. Ίσως είμαι και υπερβολική
40 40
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
από την αντίθετη πλευρά! Όμως δεν αφήνομαι τελείως. Είμαι πάντα στα πλαίσια του να σέβομαι αυτόν που θα με ακούσει, δηλαδή περιποιημένη και κόσμια, αλλά πολύ απλά. Όσο πιο απλή είμαι, τόσο πιο κοντά αυτό είναι σε μένα.
Αυτό το βλέπεις και στις άλλες συναδέλφους σου γύρω; Εξαρτάται που στέκεσαι στο γήπεδο. Αν είσαι επιθετικός κάνεις άλλη δουλειά, αν είσαι αμυντικός κάνεις άλλη δουλειά, αν μπεις στο παιχνίδι μόνο και μόνο για να δείξεις κάποιες ικανότητες μπορεί να χάσεις το ματς… τέλος πάντων, είναι πως βλέπεις τον εαυτό σου μέσα στο χώρο.
Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα στην καθημερινότητά σου; Δυο-τρεις άνθρωποι που μπορείς να ακουμπήσεις, να αγαπήσεις και είναι αυτό το κέρδος που σε καλυτερεύει. Οι σχέσεις των ανθρώπων που θα σε κάνουν να συγκινηθείς, να συμπάσχεις, να χαίρεσαι διπλά με τη χαρά τους… αυτά σε κάνουν άνθρωπο. Όλα τα άλλα μπορεί να μην είναι και αναγκαία.
Το προσωρινό πέρασμα από τη ζωή, σου έχει δώσει το μήνυμα ότι είμαστε πλασμένοι για την ευτυχία; Καταρχήν δεν πιστεύω σε ένα Θεό τιμωρό ή ότι είμαστε μαριονέτες με σκοινάκια. Πιστεύω ότι ο Θεός είναι μέσα μας και είμαστε κομμάτι του σύμπαντος και της δύναμής
του, της σοφίας του, της μεγαλοσύνης του. Πολλές φορές λέω κι εγώ, γιατί Θεέ μου θα πρέπει να γίνονται όλα τόσο δύσκολα; Πάντα κάποιος λόγος υπάρχει. Είμαστε κύτταρα του σύμπαντος και εμπεριέχουμε όλες τις ουσίες του Θεού και η βούλησή του μας καθορίζει το που θα φτάσει ο καθένας. Είναι στο χέρι μας. Έχουμε όπλα, αλλά έχει σημασία πώς τα χρησιμοποιούμε.
Τι μπορεί να σε ταράξει μέσα στην μέρα; Η αγένεια.
Να σε απογοητεύσει; Με απογοητεύει η στενομυαλιά. Που δείχνεις το φεγγάρι και κοιτάνε το δάκτυλο. Στεναχωριέμαι όχι γιατί χάνω κάτι εγώ, αλλά γιατί χάνει κάτι ο άλλος. Απογοητεύομαι με τους μικρούς εγωισμούς της καθημερινότητας που δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Που όλοι μπορεί να πέφτουμε. Δεν λέω ότι εγώ δεν πέφτω. Απογοητεύομαι και με τον εαυτό μου όταν πέφτω σε μια παγίδα. Αγώνας είναι έτσι ή αλλιώς.
Βλέπουμε πολύ αρρώστια γύρω μας είτε φαίνεται είτε δε φαίνεται…πως το εισπράττεις αυτό; Σ' αυτό δεν φταίει η κρίση. Αυτό που μας κάνει να νοσούμε σαν κοινωνία είναι γιατί δε ζούμε σε ανθρώπινα μεγέθη και ανθρώπινες ταχύτητες. Προσπαθούμε, γενικότερα, να ακολουθούμε το ρεύμα που μας λέει να τρέχουμε πιο πολύ, να μη σκεφτόμαστε, να μην επιλέγουμε, να παίρνουμε έτοιμο φαγητό σε όλα τα επίπεδα. Τα ανθρώπινα δεν είναι το πλαστικό χρήμα και τα δώρα τα Χριστούγεννα. Τα ανθρώπινα είναι μια αγκαλιά κάτω από το δέντρο κι ας μην υπάρχει και δέντρο. Είναι αυτό που σε ορί-
ζει η φύση σου να κάνεις. Ο γεωργός, τα παλιά χρόνια που δούλευε με τον παραδοσιακό τρόπο, η γη η ίδια του έδινε τις ανάσες του, τις σκέψεις του, δεν ήταν μια καθημερινή διαρκής παραγωγή χωρίς λόγο. Ξεφύγαμε από τη φύση και θεωρήσαμε με τα πολλά βοηθήματα….τον εαυτό μας ικανό! Και όλα αυτά τα πληρώνουμε στη ψυχή μας. Η κρίση δεν είναι κάτι σαν περιβαλλοντική καταστροφή, σαν ένα τσουνάμι που ήρθε και μας έπνιξε ή ένας σεισμός που δεν περιμέναμε και μας κατέστρεψε. Η κρίση είναι κάτι που δημιουργήθηκε για να έχει ένα αποτέλεσμα... Για κάποιους που είναι δικό τους συμφέρον. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του ψυχικού μας νοσήματος που βγαίνει και στο σώμα. Δε νομίζω ότι μπορούμε να το γυρίσουμε, μόνο αν φτάσουμε στο τέρμα. Δεν πιστεύω ότι οι αντιστάσεις έχουν να κάνουν με διαμαρτυρίες, φωνές και πολέμους. Γιατί οι πόλεμοι είναι κρυφοί. Νομίζω, ότι η πραγματική αντίσταση είναι να παραμείνει ο καθένας ΑΝΘΡΩΠΟΣ στο περιβάλλον του πρώτα και μετά στο μεγαλύτερο κοινωνικό σύνολο.
Είχες πάρει μέρος τελευταία σε μια εκστρατεία ενημέρωσης κατά του AIDS; Ναι, μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη και το Φοίβο Δεληβοριά, σε μια προσπάθεια να ακουστεί αυτό που πρέπει να ακουστεί για τους οροθετικούς. Ενώσαμε τις φωνές μας.
Ποια θέματα σε αγγίζουν πιο πολύ στο χώρο της υγείας; Νομίζω ότι τα ψυχικά νοσήματα είναι δύσκολα, τα διάφορα τραύματα που τελικά βγαίνουν στο σώμα.
στα χρωματα του διαβήτη
x
41
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΓΙΩΤΑ ΝΕΓΚΑ
Με προβληματίζουν και είμαι πιο ευαίσθητη τα νοσήματα που σου αλλάζουν τη ματιά σου, που σε κάνουν να αισθάνεσαι ότι έχεις λίγο μέλλον. Αυτό είναι πολύ σκληρό και χρειάζεται πολύ δύναμη για να το ανατρέψει κάποιος μέσα του. Σε αυτές τις περιπτώσεις δε χρειάζεσαι κάποιον να σε χαϊδεύει και να σου λέει δεν πειράζει τώρα τι να κάνουμε; Χρειάζεται κάποιος να σου ξυπνήσει τη δύναμη που όλοι έχουμε μέσα μας. Αυτή η δύναμη είναι η μόνη που μπορεί να ανατρέψει τα «τελειωτικά» δεδομένα της Ιατρικής.
Όσον αφορά το διαβήτη έχεις κάποια… γνώση λόγω φίλου ή γνωστού; Νομίζω, ότι παλαιότερα ήταν πιο «δαιμονοποιημένος» ο διαβήτης. Κάτι που συμβαίνει με όποια ασθένεια δε γνωρίζουμε, έχουμε άγνοια δηλαδή. Πλέον, είναι μια ασθένεια που γεννήθηκε από έναν τρόπο ζωής, άρα μπορούμε ως ένα βαθμό να το ανατρέψουμε. Μπορούμε να σταθούμε, να αντισταθούμε και να μάθουμε και τα παιδιά μας αλλιώς. Οι άνθρωποι που ζούσαν στην φύση δεν τρώγανε χοιρινό τις 200 μέρες του χρόνου, έτρωγαν τα Χριστούγεννα και μια φορά ακόμα μέσα στο χρόνο. Το μέτρο βρε παιδιά! Δεν είχαν οι άνθρωποι τότε την απαίτηση να φάνε ντομάτα μέσα στο Δεκέμβρη. Μα δεν σου λείπει. Θα τη φας το καλοκαίρι. Χρειάζεται λίγο να ασχοληθούμε, π.χ. αν δεν τρώνε τα παιδιά μας τις φακές να βρούμε τρόπους πώς να τις φτιάξουμε να τις φάνε. Είναι στο χέρι μας.
Τι αγαπάς στη διατροφή σου; Καταρχάς, βοσκή… οι φίλοι μου γελάνε. Θέλω να βοσκήσω τους λέω. Πάντα τα πρά-
42
x
στα χρωματα του διαβήτη
σινα μου αρέσουν, το κρέας δεν το συμπαθώ. Θέλω όταν το φάω να είναι ξεχωριστό. Μου αρέσουν και τα ζυμαρικά πολύ, μπορώ να τα τρώω κάθε μέρα. Αλλά συγκρατούμε για ευνόητους λόγους. Προσπαθώ να κρατηθώ σε ένα μοντέλο όχι μιζέριας, πάντως. Φρούτα, ξηροί καρποί είναι αγαπημένα μου, επίσης.
Περπατάς, γυμνάζεσαι; Όχι, δυστυχώς, τελευταία δεν προλαβαίνω καθόλου ούτε να μαγειρέψω. Ευτυχώς που είναι η μαμά και κουβαλάει με τα μπολάκια. Οι αιώνιες Ελληνίδες μαμάδες, που ευτυχώς Παναγία μου δεν έχουν αλλάξει! Υπάρχουν περίοδοι που μαγειρεύω, περπατάω, προσέχω και τα κάνω όλα. Τώρα ζω την περίοδο που δεν προλαβαίνω να αναπνεύσω. Είμαι στην τελική ευθεία για τις παραστάσεις στο “Σταυρό του Νότου”, από 4 Φλεβάρη θα παρουσιάσω το δίσκο του Θέμη Καραμουρατίδη, σε στίχους του Οδυσσέα Ιωάννου. Είμαι υπερήφανη που ο Οδυσσέας μου βάζει με τους στίχους του στο στόμα μου πράγματα που ήθελα να πω για όλους και έρχεται ο Θέμις να τα ντύσει με μια μουσική που δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Η σκηνοθεσία είναι του Αριστείδη Ασπιώτη. Υπέροχη.
Αρκεί να θέλει ο κόσμος να συγκινηθεί και να βιώσει συναισθήματα. Ακόμη και πόνο. Άνθρωποι είμαστε, δεν χρειάζεται να καμωνόμαστε τους άτρωτους. Ποιος το είπε αυτό; Πώς μπορείς να τρέξεις μακριά από κάτι που είναι φυσικό; Αφού σε δυναμώνει. Ζούμε κάτι που μας πονάει, εντάξει. Όταν περάσει, βγαίνοντας από αυτό, έχουμε κερδίσει εμάς.
Έχει προηγηθεί μια πολύ δυνατή καλλιτεχνική συνεργασία… που πρέπει να κέρδισες πολλά! Πράγματι. Μετά από την υπέροχη συνεργασία που είχα τελευταία με τη Δήμητρα Γαλάνη και τη Μαρία Τσαλιγοπούλου κέρδισα τόσα πολλά σε επίπεδο καλλιτεχνικό, ανθρώπινο, φιλίας, επικοινωνίας και μαθήματος. Γιατί η Δήμητρα είναι μεγάλη δασκάλα. Ό,τι κάνει ξέρει γιατί το κάνει, είναι ξεκάθαρη, έχει επιχείρημα, έχει πολύ δύναμη και γνωρίζει πάρα πολύ καλά πώς να επικοινωνήσει τη μουσική που αγαπάει. Τώρα, η παράσταση που ετοιμάζω θα είναι και με τραγούδια που θυμάμαι να μελετώ από παιδί, που μου έμαθε ο πατέρας μου, τραγούδια που δεν τόλμησα ή δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να πω μέσα στα χρόνια, τραγούδια που με συνάντησαν και αγαπώ πολύ.
Πώς «στέκεσαι» απέναντι στην ανεργία των συναδέλφων σου; Η ανεργία στον καλλιτεχνικό χώρο είναι συνέχεια του τι συμβαίνει γενικά. Είναι αστείο κάποιος που δεν έχει γάλα να πάρει για το παιδί του να σκεφτεί να ψυχαγωγηθεί. Η καθημερινότητα πιέζει τόσο πολύ… κάθε μέρα έρχονται καινούργιες δυσάρεστες ειδήσεις για φόρους και δυσκολίες, έτσι ο κλάδος πλήττεται πάρα πολύ. Υπάρχει και η άλλη πλευρά. Κάποιοι μπαίνουν στο επάγγελμα για να διαφοροποιηθούν, άλλοι γιατί παίρνουν χαρά και το αγαπούν. Αυτό ενεργειακά κάνει τη διαφορά. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες. Βέβαια, πιστεύω στη νομοτέλεια, πως ό,τι ποτίζεις με φροντίδα και αγάπη νομοτελειακά θα σου ανθίσει. Όχι ίσως όταν θες, όχι όταν το
έχεις φανταστεί, αλλά θα έρθει όταν πρέπει. Δε χάνεται. Το μπαλάκι στη ζωή έρχεται πίσω. Το νου σας στο μπαλάκι που θα πετάξετε. Αυτή είναι η αντίληψη μου. Η Ιστορία δείχνει ότι στις δύσκολες περιόδους ανθίζουν οι επιστήμες, οι τέχνες και τα γράμματα. Ή λίγο μετά..
Το περιμένουμε; Το ελπίζουμε. Δεν είμαι σίγουρη για την επέκταση του φαινομένου. Είναι σίγουρο ότι γεννιούνται πράγματα, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι θα είναι πανομοιότυπο το μοντέλο προηγουμένων δεκαετιών. Γιατί το γενικότερο περιβάλλον έχει αλλάξει. Δε θα πάψει να υπάρχει, αλλά δε ξέρω αν το αφήσουν... να ακουστεί. Παλαιοτέρα, ήταν σα να υπήρχε περισσότερος χώρος και τώρα είναι σα να μην υπάρχει χώρος να ακουστούν πράγματα για τέχνη και πολιτισμό. Δύσκολα σήμερα ακούς εκπομπές πολιτισμού. Φυσικά, γιατί αυτό φτιάχνει ανθρώπους με κρίση και δε θέλουν ανθρώπους με κρίση. Και το έχουν καταφέρει. Αν σταματήσουμε να τρέχουμε θα σκεφτούμε ότι έχουμε τον τρόπο να επιλέξουμε. Οι αλυσίδες των φαστ-φουντ δε φταίνε, κάνουν την δουλειά τους. Αν εμείς επιλέγουμε να το «παρκάρουμε το παιδί μας στο πάρκο και να φάει ετοιματζίδικο λιπαρό φαγητό γιατί μας βολεύει, έχουμε μερίδιο ευθύνης. Παλιά τα τραγούδια διαμορφώνανε συνειδήσεις... Είναι πολιτική πράξη! Άκουσε «το δίκιο» και θα καταλάβεις.
Ποιο είναι το όνειρό σου; Το όνειρό μου είναι να πάω 80 χρονών, να ακούω ό,τι έχω κάνει και να χαμογελάω…
στα χρωματα του διαβήτη
x
43
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει η:
Β Ι ΟΛ Ε ΤΑ Α Ν Ν Ι Ν Ο Υ Μοριακή Βιολόγος, Ολιστική Διατροφολόγος, Ph.D Ειδικευμένη στην Κβαντική Βιο-Ανάδραση
Ο τρόπος να διατρέφεστε σύμφωνα με τη σοφία του σώματός σας για να ξεγελάσετε τα λιποκυτταρά σας
44
x
στα χρωματα του διαβήτη
Ναι, μπορούμε με διάφορους τρόπους να ξεγελάσουμε τα λιποκύτταρά μας. Με οδηγό τη σοφία του σώματός μας, θα σας αποκαλύψω μερικούς. Μπορούμε να διαχωρίσουμε τις τροφές σε 4 κατηγορίες, ανάλογα με τις ικανότητές τους να αναζωογονούν ή να αναδημιουργούν τα κύτταρα. 1. Οι Βιογενετικές Τροφές (οι ωμοί βλαστοί ξηρών καρπών, οι σπόροι, τα χόρτα και τα δημητριακά), οι οποίες προκαλούν κυτταρική αναγέννηση. 2. Οι Βιοδραστικές Τροφές (τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά), οι οποίες διατηρούν την ενέργεια των κυττάρων σε υψηλό επίπεδο. 3. Οι Βιοστατικές Τροφές (μαγειρεμένες αλλά οργανικές), οι οποίες εξαντλούν με αργό ρυθμό την ενέργεια των κυττάρων και 4. Οι Βιοξειδωτικές Τροφές (επεξεργασμένες και νοθευμένες), οι οποίες εκφυλίζουν τα κύτταρα. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που θα σας βοηθήσει να «ξεγελάσετε» τα λιποκύτταρά σας, εκτός της κατηγοριοποίησης των τροφών, είναι το γεγονός ότι το είδος της τροφής σας μπορεί να είναι σημαντικότερο από τις θρεπτικές ουσίες ή και τη συγκεκριμένη ενέργειά της. Τρώγοντας μια τροφή, στην πραγματικότητα λαμβάνετε τη νοητική κατάσταση αυτών που καλλιέργησαν, μάζεψαν και ετοίμασαν τη συγκεκριμένη τροφή. Οι τροφές που καλλιεργούνται με αγάπη, συλλέγονται με αγάπη, προετοιμάζονται με αγάπη και καταναλώνονται με αγάπη, έχουν διαφορετική ποιότητα από τις τροφές για τις οποίες ακολουθείται η ίδια διαδικασία, αλλά με διαφορετικά συ-
ναισθήματα συσχετισμένα με αυτές. Έτυχε ποτέ να παρατηρήσετε, ότι οι τροφές που σας σερβίρονται από κάποιον έχουν διαφορετική γεύση από όταν τις ετοιμάζετε εσείς οι ίδιοι; Όπως οι τροφές απορροφούν τα διάφορα μπαχαρικά που τους προσθέτουμε, έτσι απορροφούν και τις συμπεριφορές αυτών που τις μαγειρεύουν και τις σερβίρουν. Όποια και να είναι η κατάσταση της συνείδησής σας καθώς ετοιμάζετε ένα γεύμα, απορροφάται από την τροφή και τελικά από εσάς. Παρόλο που η αγάπη, η φροντίδα και η συνείδηση για μια τροφή δεν είναι δυνατό να μετρηθεί, θα πρέπει να ξέρετε ότι και τα τρία είναι πολύ σημαντικά και πραγματικά συστατικά. Κατά τη διάρκεια του φαγητού σας είναι σημαντικό να εκτιμάτε την τροφή σας και να τρώτε έχοντας επίγνωση ότι σας προσφέρει ζωή και σας διατηρεί στη ζωή. Η τροφή είναι ένας τρόπος εστίασης σε όλα τα επίπεδα θρέψης που τελικά είναι Αγάπη. Σκεφτήκατε ποτέ σε ποια θέση κάθεστε όταν τρώτε; Η θέση και η στάση του σώματος την ώρα του φαγητού επηρεάζει ολόκληρη την εμπειρία σας, την πέψη και την αφομοίωση των θρεπτικών ουσιών. Αν το κεφάλι σας γέρνει μπροστά, η γλώσσα σας βρίσκεται προς τα εμπρός και προς τα κάτω. Αυτό σημαίνει ότι η τροφή που εισέρχεται στο στόμα σας ακουμπά μόνο το μπροστινό μέρος της γλώσσας σας. Όσο μικρότερο μέρος της τροφής ακουμπά σε όλη την επιφάνεια της γλώσσας σας, τόσο λιγότερα σήματα εκπέμπονται στον εγκέφαλο σας και άρα τόσο λιγότερα γεύεστε. Αν καμπουριάζετε, δεν πραγματοποιούνται σωστά οι περισταλτικές κινήσεις του στομάχου και των εντέρων. Σε αυτήν τη θέση εμποδίζετε και την αναπνοή σας κι έτσι οι πνεύμονές σας δε λαμβάνουν τον
στα χρωματα του διαβήτη
x
45
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
απαιτούμενο αέρα και άρα έχετε μειωμένη οξυγόνωση και χαμηλότερη δυνατότητα μεταβολισμού. Λιγότερο οξυγόνο σημαίνει λιγότερη πεπτική δύναμη. Η ενίσχυση της ποσότητας οξυγόνου που λαμβάνετε είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή βελτιώνοντας την αναπνοή των κυττάρων, βελτιώνεται και ο τρόπος με τον οποίο τα κύτταρά σας χρησιμοποιούν το οξυγόνο που είναι διαθέσιμο. Για να κάνει ο οργανισμός σας αποτελεσματικές καύσεις λίπους πρέπει να φροντίζετε ώστε τα κύτταρά σας να λαμβάνουν το απαραίτητο οξυγόνο. Η γενικότερη λειτουργία του εγκεφάλου μειώνεται όταν τρώτε σκυφτοί, λόγω της ανεπάρκειας του οξυγόνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη γεύση, αίσθηση, αναπνοή, δυνατότητα πέψης, επίγνωση της όρεξης σας και τη μη συνειδητοποίηση του γεύματος που τρώτε. Ο υγιεινός τρόπος ζωής είναι κάτι μόνιμο, δεν είναι απλώς μια προσωρινή αλλαγή ρουτίνας. Ο τρόπος με τον οποίο θα ξεγελάσετε τα λιποκύτταρά σας είναι να αντικαταστήσετε κάθε κακή σας συνήθεια με μια καλή. Σκεφτείτε τις τροφές ως κυτταρικούς δομικούς λίθους. Κατά αυτή την έννοια, εσείς είστε οι αρχιτέκτονες του σώματός σας. Σκεφτείτε, ότι οι τροφές στη φυσική τους κατάσταση περιέχουν πολύτιμες επουλωτικές ιδιότητες. Όταν αλλάζετε την κατάσταση των τροφών, τις επεξεργάζεστε ή τις αγοράζετε συσκευασμένες, παίρνετε πολύ λιγότερες θρεπτικές ουσίες κι αυτό σας οδηγεί σε σφοδρές επιθυμίες, επειδή το σώμα σας δεν καταναλώνει τις ουσίες που χρειάζεται. Προσπαθήστε να μην τρώτε τις ώρες της αποτοξίνωσης του ήπατος, δηλαδή μεταξύ 1.00 πμ και 3.00 πμ. Το μεγαλύτερο κακό που μπορείτε να κάνετε στον εαυτό σας είναι να ξυπνάτε μέσα στη νύχτα και να τρώτε. Στην πραγματικότητα, αν σύμφωνα με το βιολογικό ρολόι των βιορυθμών σας, ξυπνάτε συχνά μεταξύ 1.00 πμ και 3.00 πμ χωρίς φανερή αιτία, ενδέχεται να υπάρχει κάποια δυσλειτουργία του ήπατος. Υπάρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν το φα-
46
x
στα χρωματα του διαβήτη
γητό σαν ηρεμιστικό που θα τους βοηθήσει να ξανακοιμηθούν. Αυτή η συνήθεια είναι άλλη μία αιτία της αύξησης βάρους. Είναι προτιμότερο να τρώτε περισσότερα αλλά μικρότερα γεύματα μέσα στην ημέρα, ώστε να έχετε καλύτερο μεταβολισμό υδατανθράκων και να προκαλείται μικρότερη παραγωγή ινσουλίνης. Φροντίστε να τρώτε συχνά μέσα στην ημέρα για να σταθεροποιήσετε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να αποκτήσετε ενέργεια για μεγαλύτερο διάστημα. Μάθετε να τρώτε μικρότερες μερίδες φαγητού. Όταν τρώτε λίγο λιγότερο θα έχετε μεγαλύτερη διαύγεια, περισσότερη ενέργεια και θα σας χρειάζεται λιγότερος ύπνος. Ένας ακόμη παράγοντας που πρέπει να λάβετε υπόψη και παίζει σημαντικό ρόλο είναι τα σκεύη κουζίνας. Έχει μεγάλη σημασία να χρησιμοποιείτε κεραμικά και γυάλινα ή πήλινα σκεύη χωρίς μόλυβδο, για να προφυλάσσετε τον οργανισμό σας από την επικίνδυνη αντίδραση που μπορεί να έχουν μεταλλικά σκεύη με τις τροφές σας. Αποφύγετε όσο το δυνατό περισσότερο τα σκεύη από χαλκό (μπακίρι), που καταστρέφουν τη βιταμίνη C. Επίσης, φροντίστε να μη χρησιμοποιείτε σκεύη αλουμινίου ή ανοξείδωτα σκεύη κακής ποιότητας Teflon και αλουμινόχαρτο, διότι διάφορες έρευνες έδειξαν ότι είναι ανθυγιεινά. Μαγειρέψτε τις σούπες σας σε πήλινα δοχεία. Επίσης, επενδύστε σε έναν καλό αποχυμωτή, ένα μπλέντερ και ένα μίξερ. Όταν επιλέγετε ένα μαγειρικό σκεύος φροντίστε να έχει παχύ στρώμα στον πάτο. Εκτός των άλλων, φροντίστε να μεταφέρετε τις τροφές από τα μεταλλικά σκεύη αμέσως μόλις μαγειρευτούν. Με τον τρόπο αυτό, θα είστε βέβαιοι ότι αποφεύγετε την οποιαδήποτε αντίδραση μπορεί να έχει η τροφή με το μέταλλο που μπορεί να βλάψει την υγεία σας. Εμπιστευτείτε το σώμα σας και τη σοφία του. Είναι σημαντικό να αισθάνεστε καλά σε όλα τα επίπεδα. Το πνευματικό, το σωματικό και το ψυχικό.
στα χρωματα του διαβήτη
x
47
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Η υποστήριξη όλων των μαθητών και των μαθητριών
Ο πρωταρχικός ρόλος του σχολείου Στη βάση των διοικουσών αρχών που διέπουν την εκπαίδευση και την αγωγή, οι μαθητές και οι μαθήτριες θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ισοτιμία, με σεβασμό και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες και χαρακτηριστικά τους. Υπό αυτή την έννοια, το σχολείο, με την ευρεία έννοια της σχολικής κοινότητας, οφείλει να υποστηρίζει τους μαθητές και τις μαθήτριες κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και να καταβάλλει κάθε προσπάθεια, ώστε όλοι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες συμμετοχής. Πέρα από την απόκτηση γνώσεων, το σχολείο, πρωτίστως, έχει ρόλο στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, με ανεπτυγμένη ενσυναίσθηση και πρόθεση κατανόησης. Με αυτόν τον τρόπο, προάγεται ουσιαστικά η υγεία και ασφάλεια των μαθητών, η ένταξη χωρίς το φόβο του στιγματισμού, χωρίς διακρίσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει όχι μόνο να στέκονται αρωγοί στον αγώνα ζωής που δίνουν οι μαθητές με χρόνια νοσήματα, αλλά και να εμφυσούν σε όλους τους μαθητές τους αξίες που συνδέονται με την κατανόηση της θέσης του άλλου, το σεβασμό στη διαφορετικότητα, την αξιοπρέπεια. Οι εκπαιδευτικοί μας έχουν στην πλειονότητά τους την απαραίτητη παιδαγωγική κατάρτιση και ευαισθησία και επιτελούν το ρόλο τους με ευσυνειδησία. Είναι, όμως, αναγκαίο να έχουν την αρωγή των γονέων στο έργο τους. Στις περιπτώσεις που στο σχολείο φοιτούν μαθητές με χρόνια νοσήματα ή μαθητές που έχουν ανάγκη μιας ιδιαίτερης φροντίδας, είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να συνεργάζονται στενά με τους γονείς, ώστε η φροντίδα να είναι η ενδεδειγμένη, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών, χωρίς όμως να δίνεται η εντύπωση ότι υπάρχει προνομιακή μεταχείριση ή ότι γίνεται «χάρη».
Θα πρέπει, δηλαδή, οι εκπαιδευτικοί να γνωρίζουν ποιο είναι το νόσημα, ποιοι είναι οι «περιορισμοί» που συνδέονται με τη «φύση» του, αν και σε ποιο βαθμό υπάρχουν εκπαιδευτικές δραστηριότητες του σχολείου, στις οποίες δεν είναι κατάλληλο να συμμετέχουν τα παιδιά με νοσήματα κ.λπ. Στην περίπτωση των μαθητών με διαβήτη, βέβαια, που δεν υπάρχουν τέτοιοι περιορισμοί, είναι σημαντικό να το γνωρίζουν οι εκπαιδευτικοί και να ενθαρρύνουν τους μαθητές τους να συμμετέχουν επί ίσοις όροις σε όλες τις δραστηριότητες στο σχολείο. Σε άλλες περιπτώσεις, που υφίστανται περιοριστικοί παράγοντες, η συνεργασία του σχολείου με τους γονείς επιτρέπει την άρση των προκαταλήψεων, των στερεοτύπων και των τυχόν αρνητικών κοινωνικών αναπαραστάσεων, καθώς και στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς να οργανώνουν τις σχολικές δραστηριότητες, επιλέγοντας ανάμεσα στις εναλλακτικές επιλογές εκείνες που απευθύνονται στο σύνολο της τάξης τους και εξασφαλίζουν την ισότιμη συμμετοχή όλων των μαθητών. Στη βάση αυτού του συλλογισμού, το Υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει την εισαγωγή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, εισηγείται καινοτομίες στη σχολική πράξη με την συμμετοχή του συνόλου της εκπαιδευτικής κοινότητας και προωθεί τη λειτουργία του σχολείου, ως μίας δημοκρατικής, συμμετοχικής και ανοιχτής κοινότητας. Αναγνωρίζει έτσι στην πράξη το δικαίωμα όλων των μαθητών να έχουν πλήρη και αμέριστη υποστήριξη, είτε έχουν προβλήματα υγείας είτε έχουν ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και την υποχρέωση του σχολείου να τους την παρέχει. Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού του Υπουργείου για την επιμόρφωση και περαιτέρω κατάρτιση των εκπαιδευτικών, έχει προβλεφθεί να συμπεριληφθούν όλες οι διαστάσεις που συνδέονται με τη διαχείριση της διαφορετικότητας στο σχολικό περιβάλλον, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα σχολείο περισσότερο θελκτικό και κυρίως, ανθρώπινο.
Κωνσταντίνος Γαβρόγλου Υπουργός Παιδείας & Θρησκευμάτων
48
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
49
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει ο:
Σ Π Υ Ρ ΟΣ ΓΑ Ρ Ζ Ω Ν Η Σ Παθολόγος-Διαβητολόγος
Τι πρέπει να προσέχουν οι μητέρες με διαβήτη για τα νεογνά τους; Μια γυναίκα που μένει έγκυος έχει να σκεφτεί χιλιάδες πράγματα, πολλά ευχάριστα, αλλά και πολλά που της προκαλούν ανησυχίες και προβληματισμούς. Όταν ένα απ’ αυτά τυχαίνει να είναι ο διαβήτης, είναι λογικό οι ανησυχίες να πολλαπλασιάζονται. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια με την πρόοδο της ιατρικής, των φαρμακευτικών και των τεχνολογικών μέσων που διαθέτουμε, τα προβλήματα που προκαλεί ο διαβήτης στα νεογνά και τις μητέρες έχουν μειωθεί κατά πολύ. Ο διαβήτης σε μια υποψήφια μητέρα μπορεί, καταρχάς, είτε να προϋπάρχει είτε να εκδηλωθεί ως διαβήτης της κύησης. Και στις δυο περιπτώσεις, τα σάκχαρα της μητέρας επηρεάζουν άμεσα το παιδί όσο βρίσκεται ακόμα στη μήτρα. Αυτό λοιπόν που πρέπει κατά κύριο λόγο να προσέχει μια γυναίκα με διαβήτη, ήδη από την αρχή της εγκυμοσύνης, είναι η κατά το δυνατόν άριστη ρύθμιση του σακχάρου. Το ιδανικό είναι να έχει σάκχαρο κάτω από 90mg/dl νηστική και κάτω από 120mg/dl μία ώρα μετά τα γεύματα, με προσοχή επίσης για την πλήρη αποφυγή υπογλυκαιμιών (κάτω από 60mg/dl για την κύηση). Φυσικά, δεν είναι καθόλου εύκολο να πετύχει κανείς αυτούς τους αυστηρούς στόχους, ειδικά όσο προχωράει η εγκυμοσύνη και οι ορμόνες του πλακούντα αυξάνουν σε τεράστιο βαθμό τις ανάγκες σε ινσουλίνη. Είναι όμως πολύ σημαντικό να βρίσκεται όσο το δυνατόν πιο κοντά σ’ αυτούς, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες επιπλοκών (όπως διαταραχές στο μέγεθος και το βάρος του εμβρύου, διαταραχές στη διάπλαση διαφόρων οργάνων, υπογλυκαιμία του νεογνού μετά τον τοκετό, ανωριμότητα του αναπνευστικού συστήματος του νεογνού κ.ά). Ευτυχώς, η αξιοσημείωτη πειθαρχία που
50
x
στα χρωματα του διαβήτη
Αυτό που πρέπει κατά κύριο λόγο να προσέχει μια γυναίκα με διαβήτη είναι η κατά το δυνατόν άριστη ρύθμιση του σακχάρου. Το ιδανικό είναι να έχει σάκχαρο κάτω από 90mg/dl νηστική και κάτω από 120mg/ dl μία ώρα μετά τα γεύματα, με προσοχή επίσης για την πλήρη αποφυγή υπογλυκαιμιών (κάτω από 60mg/dl για την κύηση). στα χρωματα του διαβήτη
x
51
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
επιδεικνύουν οι μέλλουσες μητέρες στην πλειοψηφία τους, αλλά και τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε (όπως οι σύγχρονες ινσουλίνες, οι αντλίες ινσουλίνης και σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης του σακχάρου), συνήθως συμβάλλουν στο να πετυχαίνουμε τελικά τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μετά τον τοκετό, τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα για τη νέα μητέρα με διαβήτη, αφού τις πρώτες μέρες το μωρό δέχεται τη φροντίδα του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού. Έτσι, όταν πια βγαίνει από το μαιευτήριο, συνήθως έχουν αποκατασταθεί οι ισορροπίες και το νεογνό δεν χρειάζεται κάποια ειδική προσοχή, πέραν από τη συνηθισμένη. Εξαίρεση, ίσως, αποτελούν οι περιπτώσεις που έχουν σοβαρές υπογλυκαιμίες κατά τη νοσηλεία και οι οποίες μπορεί να συνεχιστούν σε ηπιότερο βαθμό τις πρώτες μέρες στο σπίτι. Η νέα μητέρα με διαβήτη όμως, για να μπορεί να φροντίσει το νεογνό της, θα πρέπει πρώτα-πρώτα να προσέξει τον εαυτό της. Πέρα από το να ελέγχει το
52
x
στα χρωματα του διαβήτη
σάκχαρό της, να τρέφεται σωστά και να ξεκουράζεται όσο μπορεί (σωματικά και ψυχικά), ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην αποφυγή των υπογλυκαιμιών. Ο θηλασμός κάνει πολύ καλό και στην ίδια και στο μωρό, αλλά πρέπει να έχει στο μυαλό της ότι το σάκχαρο μπορεί να πέσει αρκετά, οπότε πρέπει να φροντίζει να έχει πάντα ένα κατάλληλο σνακ. Τέλος, επειδή η πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη στο παιδί πάσχουσας μητέρας είναι σχετικά αυξημένη (άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, ανάλογα με τον τύπο διαβήτη της μητέρας), θα πρέπει να έχει στο μυαλό της, αφενός να προσέχει τη διατροφή του παιδιού μεγαλώνοντας (ώστε να διατηρεί φυσιολογικό σωματικό βάρος) και αφετέρου να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τυχόν συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν την εμφάνιση διαβήτη (όπως η πολυουρία, η πολυδιψία και η ανεξήγητη απώλεια βάρους). Συνήθως βέβαια, λόγω της προσωπικής τους πείρας, μάλλον τείνουν να ανησυχούν περισσότερο προς αυτήν την κατεύθυνση, οπότε εδώ η συμβουλή θα ήταν ότι δεν χρειάζονται υπερβολές.
Στο επίκεντρο της φροντίδας μας... η γυναίκα! Γυναικολογικές & Μαιευτικές Υπηρεσίες
Πλαστική & Γενική Χειρουργική
Διαγνωστικά Τμήματα & Εργαστήρια
• Φυσιολογικοί Τοκετοί & Καισαρικές Τομές
• Πλαστική Αισθητική & Επανορθωτική Χειρουργική
• Μικροβιολογικό/ Ανοσολογικό Αιματολογικό/ Ορμονολογικό
• Μαιευτικοί & Γυναικολογικοί Υπέρηχοι • Γυναικολογική Χειρουργική
• Λαπαροσκοπική Χειρουργική
• Τμήμα Λειτουργικής Ρινοπλαστικής
• Τμήμα Ιατρικών Απεικονίσεων (Ανοικτός Μαγνητικός Τομογράφος / Αξονικός Τομογράφος 64 τομών)
• Αγγειολογικό Τμήμα
• Παθολογοανατομικό
• Τμήμα ΩΡΛ
• Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ Επιπέδου) • Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)
Εξειδικευμένα Κέντρα • Μονάδα Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης • Κέντρο Μαστού Κλινική Μαστού • Ουρογυναικολογικό Τμήμα • Κέντρο Διατροφικής Υποστήριξης & Διαιτολογίας
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
ΡΕΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ - MAIEYTIKH - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Ε. Λ. Συγγρού 383 & Πεντέλης 17 • 175 64 Παλαιό Φάληρο • τηλ. 210 9495000, fax: 210 9495999 • www.reamaternity.gr
54
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
55
56
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
57
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει η:
Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ ΡΑ Κ Α Π Π ΑΤ Ο Υ Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος Πανεπιστήμιο της Αμιένης, Γαλλία
ΠΡΩΙΜΗ
σεξ υαλική αφύπνιση Οι γονείς της 10χρονης Αιμιλίας είναι προβληματισμένοι με τη συμπεριφορά της. Από την αρχή της σχολικής χρονιάς βλέπουν ότι το παιδί αλλάζει. Αρχίζει να φροντίζει την εμφάνισή της, κοιτάζεται συνεχώς στον καθρέπτη, διαρκώς απαιτεί να αγοράζει αξεσουάρ, όπως δακτυλίδια, βραχιολάκια, τσιμπιδάκια για τα μαλλιά... Όταν πρόκειται να συναντήσει τις φίλες της αλλάζει αρκετά ρούχα, μέχρι να καταλήξει σε κάποιο που θεωρεί κατάλληλο. Με τις φίλες της συζητούν για αγόρια και ήδη της αρέσει ένα αγόρι από την τάξη της. Οι γονείς ανησυχούν και θεωρούν ότι είναι πολύ μικρή ακόμη για σχέσεις, τι θα γίνει στην εφηβεία. Δεν γνωρίζουν πώς να το χειριστούν, να της βάλουν φραγμούς ή να δείχνουν ότι δεν καταλαβαίνουν ή δεν τους ενοχλεί; 58
x
διαβήτη στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
59
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Όλο και πιο συχνά, οι γονείς, μου αναφέρουν με προβληματισμό ότι τα παιδιά τους από νωρίς δείχνουν ενδιαφέρον για τις σχέσεις με το άλλο φύλο. Ήδη στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, συχνά στις συζητήσεις των παιδιών, ακούγονται φράσεις που πριν από μερικά χρόνια τις συναντούσαμε σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας. Τα παιδιά και των δύο φύλων συζητούν με άνεση ποιο αγόρι ή κορίτσι τους αρέσει, με ποιον θα τα «φτιάξουν» και άλλα παρόμοια. Τα κορίτσια, που είναι πιο αναπτυγμένα, φαίνεται ότι πρώτα μπαίνουν στο χορό. Σύμφωνα με μελέτη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας του Νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», το 5,7% των παιδιών γνωρίζει την πρώτη του ερωτική επαφή στην ηλικία μόλις των 12 ετών. Η εικόνα για την ερωτική δραστηριότητα των παιδιών αλλάζει κυριολεκτικά χρόνο με το χρόνο, για παράδειγμα, το 2007, το ποσοστό των παιδιών που ξεκινούσε την ερωτική του δραστηριότητα στα 15 ήταν το 16% των εφήβων, ενώ το 2010 το ποσοστό των σεξουαλικά ενεργών 15χρονων έφτανε το 22%. Συγκριτικά με το 2002, σύμφωνα με μελέτη από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, οι 15χρονοι που έχουν ερωτικές επαφές έχουν διπλασιαστεί –αύξηση που αποδίδεται κυρίως στα κορίτσια. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι πολλοί.
60
x
στα χρωματα του διαβήτη
Τα παιδιά έχουν δεχθεί ποικίλες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές. Βομβαρδίζονται από νωρίς με ερωτικά μηνύματα και σεξουαλικούς υπαινιγμούς μέσα από τα διάφορα τηλεοπτικά προγράμματα ή το διαδίκτυο ή τις επαφές με τα συνομήλικα παιδιά. Η αναφορά στη σεξουαλικότητα είναι διάσπαρτη, ακόμα και μέσα από τα διαφημιστικά σποτ. Φυσικά, μέσω των σύγχρονων τάσεων, έχει εξιδανικευτεί η εξωτερική εμφάνιση, ειδικά των γυναικών, ακόμα και στα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Παράλληλα, διαχέεται η υποβάθμιση των συναισθηματικών σχέσεων και προβάλλονται οι ευκαιριακές και συμφεροντολογικές σχέσεις στο βωμό της ανέλιξης. Ανεξάρτητα των αιτιών, η πραγματικότητα είναι ότι το παιδί αφυπνίζεται θέλει δε θέλει νωρίτερα από ό,τι πριν από δέκα χρόνια και οι γονείς είναι καλό να το γνωρίζουν. Θα πρέπει, λοιπόν, να προηγείται μια σωστή ενημέρωση για το όλο ζήτημα. Δεν πρέπει η σεξουαλική αγωγή να μετατίθεται για αργότερα, ακόμα κι αν ο γονιός επιμένει να βλέπει το παιδί του σα μωρό. Η καλή σχέση με το παιδί, η προσεκτική διαχείριση των προβλημάτων του, καθώς και η ανάπτυξη της επικοινωνίας μαζί του, αποτελούν ουσιαστικούς στόχους της διαπαιδαγώγησής του.
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει η:
Ε Υ Τ Υ Χ Ι Α ΓΑ Λ Α Ν Α ΚΟ Υ Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Χημικός Α.Π.Θ. Εκπαιδεύτρια ΕΦΕΤ
ΕΦΗΒΟΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗ
62 62
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Η εφηβεία είναι μια ξεχωριστή περίοδος της ζωής του ανθρώπου με ταχύτατες σωματικές και ψυχοκοινωνικές αλλαγές. Η διατροφή είναι σημαντικός παράγοντας για τη σωστή ανάπτυξη του εφήβου και το κλειδί για υγεία και ευεξία στη μετέπειτα ζωή του. Οι απαιτήσεις σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά είναι αυξημένες και εξατομικεύονται.
Ο έφηβος πρέπει να επιλέγει στη διατροφή του: XX
XX
XX
XX
XX
XX
Σύνθετους υδατάνθρακες, καταναλώνοντας φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης. Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας από ζωικές τροφές, όπως αυγό, κρέας, συκώτι και γαλακτοκομικά. Από τα λιπαρά, τροφές όπως το ελαιόλαδο, τα ψάρια και τους ξηρούς καρπούς, που περιέχουν μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην πνευματική διαύγεια με πλούσιες πηγές το λιναρόσπορο, το μουρουνέλαιο και τα λιπαρά ψάρια. Περιορισμός των κεκορεσμένων και trans-λιπαρών που περιέχονται στα επεξεργασμένα τρόφιμα και τηγανητά φαγητά. Αυξημένες είναι οι απαιτήσεις σε ασβέστιο (κυρίως γαλακτοκομικά, σουσάμι, αμύγδαλα) και σε βιταμίνη D, λόγω αύξησης της οστικής μάζας με πλούσιες πηγές τα λιπαρά ψάρια, το μουρουνέλαιο και το αυγό. Οι ανάγκες σε σίδηρο είναι αυξημένες και ακόμα περισσότερο στα κορίτσια. Το συκώτι, το κόκκινο κρέας και το αυγό θεωρούνται πολύ καλές πηγές. Το μαγνήσιο βοηθάει στη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου και στην αθλητική απόδοση. Περιέχεται σε τροφές όπως όσπρια, ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής άλεσης.
στα χρωματα του διαβήτη
x
63
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Όμως, οι αλλαγές που βιώνει στο σώμα του, συχνά έχουν και αντίκτυπο στις διατροφικές του προτιμήσεις. Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τη διατήρηση της ισορροπημένης διατροφής του; Πολλοί παράγοντες αναστατώνουν το πρόγραμμα διατροφής του και οφείλουμε να τους λάβουμε υπόψη μας: XX
XX
XX
64 64
xx
Οι απαιτήσεις του σχολείου είναι πολλές και συχνά το κύριο γεύμα της ημέρας είναι το βραδινό, που πρέπει να είναι πλούσιο σε βιταμίνες, χαμηλό σε λιπαρά. Ο εγκέφαλος λειτουργεί με γλυκόζη και όταν διαβάζει τσιμπολογάει συνέχεια γλυκά. Μια καλή επιλογή είναι το γιαούρτι με καρύδια και μέλι που είναι πλήρες γεύμα, δίνοντας τροφή στον εγκέφαλο και όχι έξτρα λιπαρά.
XX
XX
XX
XX
Συχνά οι έφηβοι, κυρίως τα κορίτσια, για να γίνουν αρεστά στο αντίθετο φύλο ή να τραβήξουν την προσοχή της οικογένειάς τους, ακολουθούν αυστηρές δίαιτες που μπορεί να φτάσουν στη ψυχογενή ανορεξία ή βουλιμία. Η στήριξη της οικογένειας και του φιλικού περιβάλλοντος είναι σημαντική. Απαραίτητη είναι η αλλαγή υγιεινών προτύπων. Τα τελευταία χρόνια υιοθετείται φυτοφαγική δίαιτα από εφήβους, ως τρόπος διατροφής ή αδυνατίσματος. Εγκυμονεί, όμως, κινδύνους και έλλειψη βιταμινών, όπως βιταμίνης Β12. Είναι απαραίτητη η εξέταση αίματος για τυχόν ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών και σχεδιασμός προγράμματος διατροφής που να καλύπτει τις ανάγκες.
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
XX
Προσοχή χρειάζεται στο είδος του πρόχειρου φαγητού που τρώει ο έφηβος από έξω. Συχνά παραλείπει σπιτικά γεύματα, λόγω εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Η επιλογή των υγιεινών τροφών δεν είναι εύκολη υπόθεση και απαιτεί από τον έφηβο υπευθυνότητα. Όταν ο έφηβος αθλείται, μη ξεχνάει την πρόσληψη υγρών. Το κάθε άθλημα έχει διαφορετικές θρεπτικές απαιτήσεις. Πολλά αγόρια για να αποκτήσουν μυϊκή μάζα παίρνουν συμπληρώματα πρωτεΐνης, μη γνωρίζοντας τα τυχόν προβλήματα στον οργανισμό, όπως στα νεφρά, στο συκώτι και στην καρδιά. Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να αυξήσει τη μυϊκή μάζα. Αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ. Επίσης, η καφεΐνη και τα αναψυκτικά δεν έχουν θρεπτική αξία. Υπάρχουν όμως και έφηβοι που έχουν να αντιμετωπίσουν όχι μόνο τις αλλαγές της περιόδου αυτής της ζωής τους, αλλά και να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες μιας ασθένειας, όπως ο νεανικός διαβήτης. Οι έφηβοι με διαβήτη, εκτός από τις παραπάνω διατροφικές συστάσεις, πρέπει στην ημερήσια διατροφή τους να μετρούν και να κατανέμουν τους υδατάνθρακες στα γεύματα, ανάλογα με την δράση της ινσουλίνης. Να φροντίζουν να έχουν ποικιλία τροφών, συμπεριλαμβάνοντας και τα γλυκά με μέτρο. Τέλος, το σημαντικότερο για όλους τους εφήβους είναι να τους κατανοούμε, να είμαστε δίπλα τους και να μάθουν να είναι υπεύθυνοι του εαυτού τους χωρίς να επηρεάζονται από λαθεμένα πρότυπα, αλλά να υιοθετούν υγιεινές επιλογές που θα τους δώσουν ενέργεια και υγεία.
0
ανοχή στη ζάχαρη!
%
Με φυτικής προέλευσης γλυκαντικό από το φυτό Stevia
Προτάσεις της Γαλακτοκομίας ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ για απολαύσεις που δεν επιβαρύνουν! Παραδοσιακές συνταγές και εδέσματα που «απαγορεύονται» γίνονται τώρα μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Πρωτοποριακές ιδέες για εσάς που δεν επιθυμείτε την προσθήκη ζάχαρης ενώ αναζητείτε το γλυκό, πάντα υπό την επίβλεψη και τις οδηγίες της διακεκριμένης σεφ Νένας Ισμυρνόγλου.
Παραδοσιακό Γαλακτομπούρεκο με στέβια που έχει ιδιαίτερα χαμηλό θερμιδικό περιεχόμενο και γλυκαιμικό δείκτη. Ρυζόγαλο με καστανό ρύζι υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, χωρίς ζάχαρη και με γάλα χαμηλών λιπαρών αλλά και η παραλλαγή του με γεύση σοκολάτας που, λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, προκαλεί ήπια και σταδιακή μεταβολή του σακχάρου στο αίμα. Και φυσικά η Κρέμα Κακάο με χαμηλά λιπαρά πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, με την προσθήκη περγαμόντο που φέρεται να έχει ευεργετικές ιδιότητες στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και της HDL καλής χοληστερόλης. Σύντομα και Παγωτό 0% ζάχαρη, με στέβια! Επιστημονικός συνεργάτης: Ελίνα Ασημακοπούλου Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc www.elina-diatrofi.gr
...και περισσότερες ιστορίες ευζωίας στο
νέο
ΓΟΥΝΑΡΗ 35, ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ 210 96 22 049 – www.galaktopoleio.gr Στηρίζουμε καί ενθαρρυνουμε την ανακύκλωση γία εναν καλυτερο κοΣμο γία εμαΣ καί τα παίδία μαΣ.
www.dimitrioumilk.gr στα χρωματα του διαβήτη
x
65
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗΝ
Μαριάννα
ΜΕΤΑΞΑ
Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη
ΣΟΦΙΑΣ, ΠΙΣΤΕΩΣ, ΕΛΠΙΔΑΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΜΑΘΑΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ...ΑΙΦΝΙΔΙΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗ Εκπαιδευτικός
66 66
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Η Μαριάννα Μεταξά γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από την Πρότυπο Ευαγγελική σχολή Σμύρνης. Σπούδασε στη Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Πειραιά και στη συνέχεια στο Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παρακολούθησε σεμινάρια δημιουργικής γραφής και ψυχολογίας παιδιών και εφήβων στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Υπηρετεί ως εκπαιδευτικός της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης τα τελευταία είκοσι τρία χρόνια. Είναι γραμματέας στο διοικητικό συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (Π.Ε.Α.Ν.Δ.) και μέλος της επιτροπής Παιδείας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγου Εθελοντών Αιμοδοτών (Π.Ο.Σ.Ε.Α). Στον ελεύθερο χρόνο της αρθρογραφεί ερασιτεχνικά σε τοπική εφημερίδα και παίρνει μέρος σε εκδηλώσεις εθελοντισμού και κοινωνικής προσφοράς στο δήμο Παλαιού Φαλήρου. Έχει δώσει ραδιοφωνικές και έντυπες συνεντεύξεις σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για το διαβήτη. Η πρώτη της συγγραφική προσπάθεια είναι το βιβλίο «Γλυκιά μου Κέλλυ», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Φυλάτος, το Μάιο του 2016. Με αφορμή αυτό το συναρπαστικό βιβλίο, σκεφτήκαμε, ότι μια συνέντευξη μαζί της θα ήταν πολύ διαφωτιστική και χρήσιμη σε όλους μας!
Πόσο επηρεάστηκε η οικογένεια μέχρι τη συνειδητοποίηση; Η οικογένεια επηρεάστηκε πολύ, όχι μόνο μέχρι τη συνειδητοποίηση, αλλά και στα πρώτα χρόνια της συγκατοίκησης με το διαβήτη. Οι ισορροπίες κλονίστηκαν, οι σχέσεις δοκιμάστηκαν, όπως συμβαίνει σε κάθε ανατροπή ζωής. Η Κέλλυ, αρχικά, δεν καταλάβαινε την αλλαγή στη ζωή της. Από τη μία απολάμβανε την προσοχή που της δίναμε όλοι και από την άλλη δεν αντιλαμβανόταν ότι έπρεπε να τρώει σε συγκεκριμένες ώρες και συγκεκριμένες ποσότητες. Έτρωγε κρυφά –ιδίως γλυκά. Πώς να εξηγήσεις σε ένα οχτάχρονο παιδί, ότι μακροπρόθεσμα θα κάνει κακό στην υγεία του; Πώς να εξηγήσεις ότι πρέπει να μετριέται και να τρυπιέται τέσσερις με πέντε φορές την ημέρα για να έχει καλή ρύθμιση; Από την άλλη, ο μικρότερος γιος μου επηρεάστηκε και εκείνος, καθώς έβλεπε μια μητέρα ψυχικά απούσα, αφού όλες μου οι σκέψεις αφορούσαν την Κέλλυ και πολλές φορές ο πανικός και το άγχος με κατέβαλαν και τον παραμελούσα άθελά μου. Δύσκολες μέρες, δύσκολοι μήνες. Σταδιακά, όμως, βρήκαμε τις ισορροπίες μας και προσαρμόσαμε το διαβήτη στη ζωή μας και όχι τη ζωή μας στο διαβήτη.
Μίλησέ μας για τη σύλληψη της ιδέας να γράψεις το βιβλίο σου. Ως εσωστρεφής χαρακτήρας έγραφα από τα εφηβικά μου χρόνια, μόνο για
στα χρωματα του διαβήτη
x
67
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΜΕΤΑΞΑ
Το παιδί, ως ενήλικας αργότερα, μπορεί να μη θυμάται τι του δίδαξες, θα θυμάται όμως για πάντα πώς το έκανες να νιώσει!
ταν από τα πρώτα χρόνια της διάγνωσης μέχρι σήμερα. Το συγκλονιστικό ήταν, πως όταν ενώσαμε τις σελίδες που είχαμε γράψει είδαμε πως και οι δύο είχαμε αφηγηθεί τα ίδια γεγονότα με δύο διαφορετικές ματιές: της μητέρας και της κόρης.
μένα, καθώς το γράψιμο ήταν η μεγάλη μου αγάπη. Η αφορμή για να γράψω το βιβλίο ήταν μια δυσάρεστη εμπειρία που βίωσε η Κέλλυ σε μια σχολική εκδρομή.. Άρχισα να γράφω, χωρίς να γνωρίζω αν θα καταφέρω να εκδοθεί το βιβλίο. Ήθελα να αποφορτίσω τη ψυχή μου από το βάρος που κουβαλούσε τόσα χρόνια, έστω και αν το διάβαζαν μόνο τα παιδιά μου. Πίστευα, όμως, πως η δική μου ειλικρινής κατάθεση ψυχής, συναισθήματος, αποφάσεων, λαθών, θα ήταν ένας πολύτιμος οδηγός ζωής όχι μόνο για κάθε γονιό παιδιού με διαβήτη, αλλά και για κάθε άνθρωπο που έχει βιώσει δυσκολίες στη ζωή του. Η Κέλλυ γνώριζε ότι έγραφα βιβλίο -το διάβασε μόνο όταν ολοκληρώθηκε- και είχα την απόλυτη στήριξη και συγκατάθεσή της. Στο τέλος της δικής μου αφήγησης έχει γράψει και η ίδια λίγες σελίδες, ό,τι θυμό-
68 68
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Η κορούλα σου «ταλαιπωρήθηκε» να κάνει τους συμμαθητές ή φίλους της να κατανοήσουν ότι μπορεί να συμβεί στον καθένα; Η κορούλα μου, ειδικά τα πρώτα χρόνια της διάγνωσης, δεν έλεγε ότι πάσχει από διαβήτη. Έτσι, δεν «ταλαιπωρήθηκε», γιατί η ίδια επέλεγε να το πει σε όσους την αγαπούσαν και πίστευε ότι θα είναι κοντά της. Το εκμυστηρευόταν μόνο σε πολύ δικά της άτομα, όταν ένιωθε ασφάλεια για να αποκαλύψει το γλυκό της μυστικό. Από τη στιγμή που το ανακοίνωνε και αφού έλυνε τις αρχικές τους απορίες για το τι είναι διαβήτης, τους εξηγούσε πως τα πάντα μπορεί να συμβούν σε όλους και κανείς δε μπορεί να σου εγγυηθεί ότι η ζωή σου δε θα έχει ανηφόρες και ανατροπές. Αυτό το μήνυμα της πέρασα κι εγώ, όταν ξεπέρασα τα «πέτρινα» χρόνια της άρνησης και της κατάθλιψης.
Η αντιμετώπιση των δασκάλων πώς είναι και πώς θα έπρεπε να είναι; Ως δασκάλα, μού είναι πολύ δύσκολο να μιλήσω για συναδέλφους και δε θέλω να τους τοποθετήσω όλους στην ίδια κατηγορία. Η Κέλλυ, κατά τη διάρκεια της φοίτησής της σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, γνώρισε εκπαιδευτικούς που την αγκάλιασαν και την αποδέχτηκαν και άλλους που με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο την απέρριψαν. Δε θεωρώ κατακριτέα την άγνοια. Κατακριτέο και απαράδεκτο όμως θεωρώ την ημιμάθεια και την άρνησή σου να μάθεις με τη δικαιολογία ότι αυτό δεν αφορά το λειτούργημά σου. Και όμως το αφορά. Πρώτιστη μέριμνά μας είναι το παιδί να νιώθει ασφάλεια και αποδοχή στο σχολικό περιβάλλον, για να αισθανθεί ελεύθερο να ξεδιπλώσει το δυναμικό που κρύβει μέσα του. Στη χώρα μας, η «γλυκιά νόσος» προσβάλλει περίπου 300 άτομα κάθε χρόνο, τα οποία, κυρίως, είναι παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Καθώς το παιδί περνάει τη μισή του μέρα στο σχολείο, κατανοούμε την αναγκαιότητα της ενημέρωσης όχι μόνο του εκπαιδευτικού, αλλά και όλων όσων έρχονται σε επαφή με το παιδί στο σχολικό περιβάλλον. Άρα, ο δάσκαλος οφείλει να είναι ενημερωμένος για την ιατρική ρουτίνα του παιδιού, να αναγνωρίζει τα πιθανά συμπτώματα μιας υπογλυκαιμίας ή υπεργλυκαιμίας και να μπορεί να προσφέρει στο παιδί την αίσθηση ότι είναι δίπλα του οποτεδήποτε τον χρειαστεί. Και όλα αυτά με διακριτικότητα, χωρίς περιθωριοποίηση, χωρίς αποκλεισμό από δραστηριότητες, μα με σεβασμό στη μοναδικότητα του κάθε παιδιού. Να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με το παιδί, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του και την αγάπη του. Το παιδί,
ως ενήλικας αργότερα, μπορεί να μη θυμάται τι του δίδαξες, θα θυμάται όμως για πάντα πώς το έκανες να νιώσει!
Τι θα είχες να πεις στην πολιτεία; Να ενισχύσει και να στηρίξει την ύπαρξη σχολικού νοσηλευτή σε κάθε σχολείο που φοιτά μαθητής με νεανικό διαβήτη, ιδιαίτερα στο νηπιαγωγείο και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται φέτος για δεύτερη χρονιά στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας κα Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η διακριτική παρουσία του σχολικού νοσηλευτή αποφορτίζει από το άγχος της συνεχούς παρακολούθησης του παιδιού, τόσο το δάσκαλο όσο και το γονέα, καθώς υπάρχει άτομο στο σχολείο με ιατρικές γνώσεις, έτοιμο να επέμβει σε ώρα ανάγκης. Είναι αναγκαία λοιπόν η παρουσία του, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις πρωτοδιάγνωστων ή μικρών παιδιών που δε γνωρίζουν ακόμα την ιατρική τους ρουτίνα ή δε μπορούν να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα μιας υπεργλυκαιμίας ή υπογλυκαιμίας. Επίσης, καθώς ο διαβήτης εξελίσσεται- δυστυχώς - σε μάστιγα του αιώνα μας, θα πρέπει μέσα από προγράμματα αγωγής υγείας ή ημερίδες να ενημερωθεί η εκπαιδευτική κοινότητα για τη χρόνια νόσο και πώς να δεχτεί ένα παιδί με διαβήτη στο σχολείο. Καθώς η εποχή που ζούμε χαρακτηρίζεται από την οικονομική κρίση και το μεγάλο ποσοστό ανεργίας, είναι θεμελιώδης ανάγκη η δωρεάν χορήγηση των αναλώσιμων και της ινσουλίνης για κάθε άτομο με διαβήτη είτε έχει ασφάλεια είτε όχι για να μπορεί να φροντίζει αποτελεσματικά την υγεία του.
στα χρωματα του διαβήτη
x
69
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει η:
Α Γ Γ Ε Λ Ι Κ Η Μ Ο ΡΑ Ρ Η B S C MSc στην Κλινική Διαιτολογία Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου
ΤΡΟΦΙΚΉ ΔΗΛΗΤΗΡΊΑΣΗ ...και διαβήτης
Η τροφική δηλητηρίαση αποτελεί σημαντικό αίτιο νοσηρότητας. Στα άτομα με χρόνιες νόσους, όπως ο διαβήτης, μπορεί να καταστεί σοβαρή με αποτέλεσμα ακόμη και τη νοσηλεία του ασθενούς. Επιπρόσθετα, άτομα με διαβήτη είναι πιο επιρρεπή στο να υποστούν τροφική δηλητηρίαση μετά από κατανάλωση μολυσμένων τροφών. Οι αρνητικές επιδράσεις της τροφικής δηλητηρίασης σε αυτούς τους ασθενείς μπορεί να αποφευχθούν τηρώντας τις πρακτικές ασφάλειας και υγιεινής των τροφίμων. H ασφάλεια και η υγιεινή των τροφίμων κρίνεται σημαντική στους διαβητικούς γιατί ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει τη σωστή λειτουργία οργάνων και συστημάτων που εμπλέκονται στην άμυνα του οργανισμού, στην πέψη των τροφών αλλά και στην απομάκρυνση βλαβερών προϊόντων του μεταβολισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εύκολη πρόκληση τροφικών δηλητηριάσεων μετά από κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. »
70
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η τήρηση των κανόνων υγιεινής κατά τον χειρισμό και το μαγείρεμα των τροφίμων είναι πολύ σημαντική. Απαιτείται η τήρηση τεσσάρων απλών βημάτων ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος δηλητηρίασης: σχολαστικό πλύσιμο, διαχωρισμός των τροφίμων στο ψυγείο, καλό μαγείρεμα και αποθήκευση τροφίμων στην κατάλληλη θερμοκρασία.
στα χρωματα του διαβήτη
x
71
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Πιο συγκεκριμένα ο διαβήτης επηρεάζει τη σωστή λειτουργία των πιο κατω συστημάτων:
•
Ανοσοποιητικό σύστημα
To ανοσοποιητικό σύστημα καταπολεμά τα επιβλαβή για τον ανθρώπινο οργανισμό βακτήρια, καθώς και άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς που προκαλούν λοιμώξεις. Οι διαβητικοί δεν μπορούν να αναγνωρίζουν εύκολα αυτούς τους παθογόνους μικροοργανισμούς με αποτέλεσμα να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για λοίμωξη μετά απο κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων.
Νεφροί Οι νεφροί καθαρίζουν το σώμα από τις βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό τοξίνες. Στα διαβητικά άτομα, οι νεφροί λόγω βλάβης μπορεί να μην αποβάλλουν από το σώμα αυτούς τους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Γαστρεντερικό σύστημα Ο γαστρεντερικός σωλήνας επιτρέπει στα τρόφιμα και τα ποτά που καταναλώνονται να αφομοιωθούν κανονικά. Ο διαβήτης ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη στα κύτταρα στο στομάχι που βοηθούν στην πέψη των τροφών. Εξαιτίας αυτής της βλάβης, μπορεί να διατηρούνται στο στομάχι για μεγάλο χρονικό διάστημα τα τρόφιμα και τα ποτά, δίνοντας περισσότερο χρόνο σε επιβλαβείς παθογόνους μικροοργανισμούς να αναπτυχθούν και να προκαλέσουν λοίμωξη.
Επιπρόσθετα, ο διαβήτης μπορεί να καθυστερήσει αρκετά την ανάρρωση από τροφική δηλητηρίαση. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος τροφικής δηλητηρίασης απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κατά το χειρισμό, την προετοιμασία και την κατανάλωση των τροφίμων. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής κατά τον χειρισμό και το μαγείρεμα των τροφίμων είναι πολύ σημαντική. Απαιτείται η τήρηση τεσσάρων απλών βημάτων, ώστε να μειωθεί ο κίνδυ-
72
x
στα χρωματα του διαβήτη
νος δηλητηρίασης: σχολαστικό πλύσιμο, διαχωρισμός των τροφίμων στο ψυγείο (τα μαγειρεμένα τρόφιμα ξεχωριστά από τα ωμά), καλό μαγείρεμα και αποθήκευση τροφίμων στην κατάλληλη θερμοκρασία. Ιδιαίτερη προσοχή συνίσταται στα τρόφιμα υψηλού κινδύνου, δηλαδή στα είδη τροφίμων στα οποία τα βακτήρια αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται ευκολότερα και στα οποία περιλαμβάνονται τα αβγά, το κρέας, τα πουλερικά, τα θαλασσινά, τα αλλαντικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
στα χρωματα του διαβήτη
x
73
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΕΡΡΙΚΟΣ ΤΣΙΠΙΑΝΙΤΗΣ Κτηνίατρος, Mέλος της ΔΕ του Π.Κ.Σ. και άλλων Ελληνικών (ιδρυτικό μέλος της ΕΚΕΟΤ, ΕΛΕΚΖΣ, OMON, ΕΚΕ, ΣΚΜΖΑ) και ξένων (ESVOT, AOVET, IEWG) Κτηνιατρικών εταιρειών.
Σακχαρώδης Διαβήτης
ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΑΤΑ
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (Σ.Δ.) είναι η συχνότερη ενδοκρινοπάθεια στη γάτα (1/100-1/400) και δεύτερη σε συχνότητα στο σκύλο (0,3-1,5%). Στο σκύλο προσβάλλονται συχνότερα τα θηλυκά από τα αρσενικά σε ηλικία 4-14 ετών, ενώ στη γάτα προσβάλλονται, κυρίως, τα αρσενικά στειρωμένα μετά τα 6 έτη. Η νόσος χαρακτηρίζεται από διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπιδίων και των πρωτεϊνών, λόγω έλλειψης (πλήρους ή μερικής) μιας σημαντικής ορμόνης που παράγεται στο πάγκρεας, της ινσουλίνης, ή/και διαταραχών στους ιστικούς υποδοχείς της. Στο σκύλο ο Σ.Δ. εμφανίζεται συχνότερα σε Beagle, Dachshund, English setter, Irish setter, Keeshond, Lhasa Apso, Miniature Pincher, Poodle, Pug, Samoyed, Schnauzer, Spitz, terrier. Ο Σ.Δ. ανάλογα την αιτιολογία που τον προκαλεί, διακρίνεται σε πρωτογενή (τύπος Ι ινσουλινοεξαρτώμενος, τύπος ΙΙ μη ινσουλινοεξαρτώμενος) και σε δευτερογενή (τύπος ΙΙΙ). XX
74
x
στα χρωματα του διαβήτη
Πρωτογενής: Τύπου Ι ινσουλινοεξαρτώμενος και τύπου ΙΙ μη ινσουλινοεξαρτώμενος. Ο μη-ινσουλινοεξαρτώμενος μετά από χρόνια μπορεί να μετατραπεί σε ινσουλινοεξαρτώμενο, λόγω τοξίκωσης από γλυκόζη. »
Υπάρχουν τρεις μορφές που εκδηλώνεται κλινικά ο σακχαρώδης διαβήτης στο σκύλο και στη γάτα: ο Απλός, ο Κετοξεωτικός ή ισχνός και ο Υπεροσμωτικός.
στα χρωματα του διαβήτη
x
75
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Ο Σ.Δ. των Ενήλικων σκύλων, οφείλεται σε ανοσολογική καταστροφή ή ατροφία των β-κυττάρων και σε χρόνια παγκρεατίτιδα.
Άλλες αιτίες μπορεί να είναι ηπατίτιδα, νεοπλασίες παγκρέατος, τοξικές ουσίες.
Ο Σ.Δ. της γάτας είναι τύπου ΙΙ ή τύπου Ι και οφείλεται σε αντίσταση στην ινσουλίνη ή μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης και επακόλουθη υπεργλυκαιμία από παχυσαρκία, στρες, αμυλοείδωση, περιβαλλοντικά αίτια, αυξημένη παραγωγή γλυκόζης στο ήπαρ, κ.α.
XX
76
x
Ο Νεανικός Σ.Δ. σκύλου συναντάται σπάνια, είναι τύπου Ι και μπορεί να οφείλεται σε κληρονομική ατροφία των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη (Doberman) ή σε συγγενή ατροφία εξωκρινούς και ενδοκρινούς μοίρας του παγκρέατος (GSD, Labrador, Poodle).
Δευτερογενής, αναφέρεται ως τύπου ΙΙΙ και παρατηρείται συνήθως στο σκύλο δευτερογενώς, μετά από παθήσεις όπως υπερλιπιδαιμία, ακρομεγαλία, φαιοχρωμοκύττωμα, νόσο Cushing, δίοιστρο,
στα χρωματα του διαβήτη
εγκυμοσύνη, λοιμώξεις, φάρμακα (γλυκοκορτικοειδή, προγεσταγόνα), κ.α. Υπάρχουν τρεις μορφές που εκδηλώνεται κλινικά ο Σ.Δ. Ο Απλός Σ.Δ., έχει προοδευτική εμφάνιση και εξέλιξη. Τα ζώα παρουσιάζουν πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία, κόπωση και απώλεια σωματικού βάρους, όμως, πολλά ζώα - συνήθως γάτες - είναι παχύσαρκα. Γαστρεντερικές διαταραχές και ευρήματα από το πεπτικό σύστημα, όπως διάρροια, ίκτερο, παγκρεατίτιδα, ηπατομεγαλία, εξωκρινή παγκρεατική ανεπάρκεια, σπειραματοπάθεια. Οφθαλμολογικές διαταραχές, όπως αμφιβληστροειδοπάθεια, ξηρά κερατοεπιπεφυκίτιδα, ιριδοκυκλίτιδα και καταρράκτη, που μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη τύφλωση, ιδιαίτερα στο σκύλο. Δερματολογικές διαταραχές, όπως ξηρή σμηγματόρροια, λεπτό και υποτονικό δέρμα, αλωπεκία, υποτρίχωση, ξηρό, θαμπό και εύθραυστο τρίχωμα, μεταβολική επιδερμική νεκρόλυση. Λοιμώξεις, όπως πνευμονία, στοματίτιδα, κυστίτιδα, ουρολοιμώξεις και βακτηριακή δερματίτιδα. Άλλες διαταραχές που παρατηρούνται είναι μυοπάθεια, περιφερική πολυνευροπάθεια, μειωμένη κινητική δραστηριότητα, αθηροσκλήρυνση, ξανθώματα. Ο Κετοξεωτικός ή ισχνός Σ.Δ., εμφανίζεται μετά από λοιμώξεις, οξεία παγκρεατίτιδα, Cushing, κ.α. και μπορεί να υπάρχει μόνο κέτωση, μόνο οξέωση ή και τα δύο. Κλινικά, χαρακτηρίζεται από ανορεξία, κατάπτωση, λήθαργο, μυϊκή αδυναμία, εμετούς, διάρροια, αφυδάτωση, ίκτερο, ταχύπνοια, shock και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο. Ο Υπεροσμωτικός Σ.Δ., εμφανίζεται σπάνια, συνήθως μετά από καρδιακή ή νεφρική ανεπάρκεια ή έντονη υπεργλυκαιμία, που
οδηγεί σε αύξηση οσμωτικής πίεσης του αίματος, απώλεια νερού και κατακράτηση Na. Κλινικά, χαρακτηρίζεται από μυϊκή αδυναμία, διαταραχές συνείδησης (υπεροσμωτικό κώμα), αφυδάτωση, ανουρία. Η διάγνωση του Σ.Δ. βασίζεται στην κλινική εικόνα του ζώου και την εργαστηριακή επιβεβαίωση της γλυκοζουρίας και της υπεργλυκαιμίας με πολλαπλές μετρήσεις και το ζώο νηστικό. Τα εργαστηριακά ευρήματα περιλαμβάνουν: Στα αιματολογικά, ήπια αύξηση του αιματοκρίτη και ουδετεροφιλική λευκοκυττάρωση. Στα βιοχημικά, αύξηση γλυκόζης στον ορό του αίματος, αυξημένα τριγλυκερίδια, χοληστερόλη, ηπατικά ένζυμα, λιπάση και αμυλάση, εάν συνυπάρχει παγκρεατίτιδα και μειωμένο ασβέστιο. Στην ανάλυση ούρων ΕΒ >1030, γλυκοζουρία, κετονουρία, πρωτεϊνουρία, βακτηριουρία, αιματουρία.
XX
XX
XX XX
Ινσουλίνη, υποδόρια, σε διαφορετικό κάθε φορά σημείο, λίγο πριν ή αμέσως μετά το γεύμα. Προσοχή στα συμπτώματα υπογλυκαιμίας: αδυναμία, λήθαργος, κώμα, μυδρίαση, αταξία, μυϊκός τρόμος, αποπροσανατολισμός κ.α. Σε περίπτωση υπογλυκαιμίας, ο ιδιοκτήτης μπορεί να χορηγήσει μέλι ή φαγητό και να επικοινωνήσει με τον Κτηνίατρο. Στόχος είναι η συγκέντρωση της γλυκόζης καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας να είναι: σκύλος χωρίς καταρράκτη 100-200 mg/dl, σκύλος με καταρράκτη 100-250 mg/dl και γάτα 100-300 mg/dl. Ωοθηκυστερεκτομή Αντιμετώπιση υποκείμενων αιτιών/επιπλοκών (τύπος ΙΙΙ)
Θα πρέπει να γίνεται διαφορική διάγνωση της υπεργλυκαιμίας από πρόσφατο γεύμα, οξεία παγκρεατίτιδα, νεοπλάσματα, τραύματα εγκεφάλου, σηψαιμία, φάρμακα, στρες, καθώς και της γλυκοζουρίας από στρες στη γάτα, οξεία αιμορραγική κυστίτιδα, ψευδείς αντιδράσεις στο στικ.
Η θεραπεία του Σ.Δ. συνίσταται σε: XX
XX
Διαιτητικά μέτρα, που αποσκοπούν στην απώλεια σωματικού βάρους για τα παχύσαρκα ζώα, στη διατήρηση του σωματικού βάρους για τα ζώα που έχουν το ιδανικό βάρος και τέλος, σε ζώα με κακή θρεπτική κατάσταση, απλή υψιθερμιδική τροφή έως την επίτευξη ιδανικού βάρους. Άσκηση
Η πρόγνωση του Σ.Δ. Νεανικός Σ.Δ. – επιφυλακτική έως δυσμενής. Απλός Σ.Δ. – καλή, εφόσον δεν υπάρχει τύφλωση ή οργανική ανεπάρκεια. Κετοξεωτικός/Υπεροσμωτικός Σ.Δ. – επιφυλακτική έως δυσμενής.
στα χρωματα του διαβήτη
x
77
ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ
Γράφει ο:
ΓΙΑΝΝΗΣ Α Ν Δ Ρ Ι Α Ν ΑΤ ΟΣ Εκπαιδευτής Ρητορικής Διαλεκτικής και Διευθυντής του «Ρητορικού Κύκλου»
Όλες οι γενιές είχαν δυσκολίες!
78
x
στα χρωματα του διαβήτη
«Δε γίνεται να μπούμε στην χρονομηχανή και να πάμε δέκα χρόνια πίσω. Μπορούμε όμως να φτιάξουμε μια χρονομηχανή στόχων, οραμάτων και δυνατοτήτων και να πάμε δέκα χρόνια μπροστά. Να διανύσουμε πιο γρήγορα αυτή την απόσταση μπροστά». «Πολλοί από τις μεγάλες προσωπικότητες, στη ζωή τους ξεκίνησαν να πάνε αλλού … Υπήρξε μια δυσκολία, που φαινόταν να συντρίβει το αρχικό τους σχέδιο. Αυτό, τους έκανε να δουν μέσα στο σκοτάδι, ένα σχέδιο που μέχρι τότε παραμελούσαν. Έκαναν μια καινούργια επιλογή στη ζωή τους. Αυτή η καινούργια επιλογή, τους έκανε να είναι αυτοί που έχουν γράψει την Ιστορία!».
Όλες οι γενιές είχαν δυσκολίες. Διαφορετικού τύπου, αλλά όλες οι γενιές είχαν δυσκολίες. Άρα, δε γίνεται να αποφύγουμε τις δυσκολίες. Αυτό που πρέπει να εστιάσουμε είναι πώς να δυναμώσουμε τον εαυτό μας και όχι πώς να αποφύγουμε ή να κρυφτούμε από τις δυσκολίες. Ο περισσότερος κόσμος θέλει να κρυφτεί μέσα στις δυσκολίες. Αν μάλιστα αυτές οι δυσκολίες αφορούν πολλούς, ξαφνικά, η δυσκολία είναι ένα πολύ καλό άλλοθι. Δε φταίω εγώ, βλέπεις; Τόσος πολύ κόσμος π.χ. είναι άνεργος. Δε φταίω εγώ που δε βρίσκω δουλειά! Όπως λέει και ο Σολωμός, «θάνατος με τους πολλούς, θάνατος δε λογιέται». Αν, λοιπόν, είναι όλοι άνεργοι δε φταίω εγώ. Προσέξτε, όμως, δεν έχουμε μια συλλογική ευθύνη για όλους τους άλλους ανέργους. Ο καθένας έχει τη δική
του ατομική ευθύνη. Αν ο καθένας αναλάβει τη δική του ατομική ευθύνη θα άλλαζε το τοπία σε όλα τα θέματα. Όχι μόνο στην ανεργία. Αλλά, ας πάρουμε την ανεργία. Οι δουλειές έχουν μειωθεί, υπάρχει κρίση, κάποια επαγγέλματα δεν αποδίδουν που πριν απέδιδαν! Αυτό τι σημαίνει; Ότι τίποτα δεν αποδίδει; Όπως λέμε, σε κάθε κρίση υπάρχει ευκαιρία. Καινούργιοι ορίζοντες ανοίγουν, καινούργιες δυνατότητες. Επαγγέλματα που πριν ίσως δε λειτουργούσαν, τώρα θα λειτουργήσουν. Ακριβώς, επειδή έχουν αλλάξει οι συνθήκες. Αν περιμένουμε οι συνθήκες να έρθουν όπως πριν και τα επαγγέλματα που είχαν την πρωτοκαθεδρία να συνεχίσουν να την έχουν, ενώ έχουν αλλάξει όλα γύρω, φυσικά αυτό δεν μπορεί να γίνει. Αυτή η νοοτροπία λέει πως θέλω τα πράγματα να συμβούν όπως ήταν πριν. Ένας νέος που σήμερα είναι άνεργος έχει ελεύθερο χρόνο. Τον αξιοποιεί αυτό τον ελεύθερο χρόνο του ή κάθεται στην καφετέρια και απλώς πίνει καφέ και λέει είμαι άνεργος και περιμένει από τους γονείς ή τους παππούδες να τον συντηρήσουν; Σήμερα, με το ίντερνετ μπορεί κάποιος με ελεύθερο χρόνο να μάθει μία επιστήμη διαδικτυακά. Να διαβάσει άπειρα βιβλία διαδικτυακά. Δε χρειάζεται καν να αγοράσει βιβλία. Έχεις λοιπόν ελεύθερο χρόνο. Επιμορφώσου. Διάβασε, αξιοποίησε αυτόν τον ελεύθερο χρόνο. Αθλήσου. Πάρε πρωτοβουλίες. Δείξε ότι είσαι ενεργός. Δείξε ένα σήμα μέσα στον πομπό της ύπαρξης που ανοιγοκλείνει και λέει: ΕΙΜΑΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΟΔΟ. Προσπαθώ να ξεπεράσω τον παλιό εαυτό μου και να συναντήσω τον επόμενο. Και μόνο ότι μπαίνεις σ΄ αυτήν τη διαδικασία είναι σα να καλείς το περιβάλλον να σε συναντήσει, να σε διασταυρώσει με μία εργασία.
στα χρωματα του διαβήτη
x
79
ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ
Μπορεί να ακούγεται λίγο μαγικό, αλλά στην πραγματικότητα όσοι έχουν πετύχει από το μηδέν -όπως λένε- έκαναν αυτή την μαγική διαδικασία. Καλώ αυτό που δεν έχω με όλο το ΕΙΝΑΙ μου. Δεν κάθομαι να κλαίω τη μοίρα μου, δε ψάχνω άλλοθι πίσω από τους πολλούς. Δε χρησιμοποιώ την ανεργία μου σαν ένα είδος βολέματος, μιζέριας ή κακομοιριάς. Άρα, τον ελεύθερο χρόνο που έχει κάποιος, λόγω ανεργίας, μπορεί να τον αξιοποιήσει, να ετοιμαστεί ή μπορεί να στραφεί σε δεξιότητες που πριν δεν θα μπορούσε να σκεφτεί ποτέ. Αν έμαθες το παιδί σου όχι μόνο ξένες γλώσσες ή επιφανειακές δεξιότητες, αλλά του μετέδωσες το κυριότερο εφόδιο για τη ζωή, τότε όλοι είναι κερδισμένοι. Το κυριότερο εφόδιο για τη ζωή είναι να μπορώ μέσα από τις δυσκολίες να μένω όρθιος και να λέω είμαι εδώ γι΄αυτή τη μάχη. Γι΄αυτό γεννήθηκα. Κάθε σημαντικός άνθρωπος γεννιέται για τη μάχη την οποία πρέπει να συναντήσει στην ζωή του. Αν λοιπόν σε αυτή τη μάχη λιποτακτήσω, αν μεταφέρω την ευθύνη στην προηγούμενη γενιά ή στην επόμενη, τότε ουσιαστικά διαιωνίζεται μια φαυλότητα. Γιατί είναι δυσκολίες που δε λύθηκαν από την προηγούμενη γενιά, μεταφέρονται στην επόμενη, αυτή θα την μετακυλήσει στην επόμενη, κ.λπ. Αν, λοιπόν, ο καθένας μας σταθεί μπροστά σε αυτήν τη μάχη που του αντιστοιχεί και πει ΠΑΡΩΝ, ξεχάσει προς ώρας ποιος φταίει, οι γονείς, οι πολιτικοί, το διεθνές σύστημα, η εκμετάλλευση, ο καπιταλισμός, χίλια πράγματα μπορούμε να πούμε και μπορούμε να συμφωνήσουμε και σε πολλά. Αλλά αυτή τη στιγμή, έχει ο καθένας το δικό του προσωπικό του αγώνα. Η ζωή είναι για αυτούς που αναλαμβάνουν τη δικιά τους μοίρα.
80 80
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Άρα, καλούμε τους νέους να σταθούν σε αυτόν τον αγώνα με τόλμη, με αποφασιστικότητα χωρίς να κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους. Κάθε γενιά είναι εκεί για να αντιμετωπίσει μια δυσκολία καινούργια, μια δυσκολία απρόβλεπτη και είναι εκεί για να δείξει ότι είναι μια νέα γενιά με δυνατότητες. Δυνατότητες δεν είναι να δείξεις ότι έχεις πτυχία. Πολλοί από αυτούς τους αυτοδημιούργητους δεν είχε κανένα πτυχίο. Αυτό που είχαν ήταν τόλμη, αποφασιστικότητα, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Τα καλλιεργεί αυτά η εκπαίδευση; Τα καλλιεργούν αυτά οι γονείς στα παιδιά τους; Εκεί είναι το πρόβλημα. Όχι στις δυσκολίες, αλλά στην έλλειψη πραγματικών εφοδίων απέναντι στις δυσκολίες.
Μα είναι φυσικό να υπάρχει κατάθλιψη, λέει ο περισσότερος κόσμος. Φοβάμαι, ότι σε λίγο θα έχουμε συσσίτια κατάθλιψης. Πώς έχουμε συσσίτια διατροφής; Θα πηγαίνεις κάπου να παίρνεις το χάπι της κατάθλιψής σου και αν είσαι λίγο πιο χαμογελαστός, πιο υγιής, πιο ζωτικός, θα σε καταγγέλλει ο γείτονας. Πώς ήτανε παλιά που σε κάρφωνε ο γείτονας αν είχες διαφορετικές ιδέες; Δηλαδή, αν πάει ένας άνθρωπος σε μια παρέα, χαρούμενος, υγιής, ανεξάρτητα με την οικονομική του κατάσταση, αλλά έχει αποφασίσει ότι αυτή είναι η ζωή μου, τη ζω κάθε μέρα και δε θα περιμένω πότε θα είναι άριστα τα πράγματα για να χαμογελάσω, δε θα περιμένω πότε θα είναι άριστα τα πράγματα για να ζήσω τη δικιά μου μοναδική ζωή. Θα τη ζήσω σήμερα. Αν ένας τέτοιος δυναμικός άνθρωπος πάει στην παρέα του με αυτή την πεποίθηση, η παρέα θα τον καταγγείλει. «Δεν καταλαβαίνεις τον πόνο μας, είσαι αναίσθητος», θα πουν στην παρέα!
Εδώ, μπήκαμε στην καρδιά του προβλήματος. Άρα, δεν είναι οι δυσκολίες, δεν είναι η κρίση. Δεν είναι καν οι γονείς, δεν είναι καν οι πολιτικοί. Γιατί όλα αυτά είναι συστατικά των δυσκολιών. Είναι η περιφέρεια. Το κέντρο είσαι εσύ, είμαι εγώ κι εσύ που διαβάζεις. Εγώ τι κάνω σε αυτήν την περιφέρεια; Πού ορίζω το κέντρο μου; Αν το ορίζω καταθλιπτικά, που είναι μια μόδα σχεδόν της εποχής, είναι ένας μαζικός ψυχικός εμβολιασμός. Φροντίστε να είστε καλοί καταθλιπτικοί. Αν είσαι καταθλιπτικός, δε φταις εσύ, σε επισκέφθηκε η ασθένεια, την κόλλησες από το διπλανό σου. Βγαίνεις με μια παρέα και αντί να έχεις ανάταση, δηλαδή, αντί όπως παλιά να έχουν κιθάρες, μουσική, κάνανε βόλτες, τραγουδούσαν, ερωτευόντουσαν, τώρα αν πάτε σε μια παρέα θα ακούσετε συζητήσεις καταθλιπτικές. Συζητήσεις που μεταφέρουν το πνεύμα της αδυναμίας. Μια ήττα χωρίς καν να έχει δοθεί η μάχη. Γιατί αυτό είναι η κατάθλιψη. Δεν έπεσα μαχόμενος, αλλά τρομάζοντας μόνο στην πρόβλεψη ότι έρχεται η μάχη. Άρα, μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Η ζωή είναι αυτό που μας μοιάζει. Το σύμπαν είναι ένας απέραντος καθρέπτης που αντανακλά προθέσεις, σκέψεις, δεδομένα που έχουμε μέσα μας. Δεν είμαστε τίποτα άλλο παρά το σενάριο που φτιάχνει ο δικός μας νους που συναντά αυτό το έργο. Το καταθλιπτικό; το χαρούμενο; το δημιουργικό; Το γεμάτο έμπνευση, φαντασία! Η νέα γενιά παλαιότερα (Μάης του ΄68, δικτατορία κλπ ), είχε φαντασία, είχε τρέλα. Είχε διάθεση να καταγγείλει αυτό που τη δυσκόλευε. Που είναι αυτή η τρέλα; Ποιος μας εμποδίζει να έχουμε φαντασία; Ποιος μας εμποδίζει να έχουμε φαντασία, ακόμα κι αν δεν έχουμε εργασία; Γιατί δεν συνασπίζονται οι νέοι να δημιουργήσουν κινήματα, που ίσως μέσα από αυτά βγουν και καινούργιες εργασίες; Γιατί δε ψάχνουν
σε παλιούς τρόπους ζωής, όπως είναι η φιλοσοφία στην Αρχαία Ελλάδα, που υπάρχουν απαντήσεις πώς να αντιμετωπίζεις την κρίση. Γιατί η κρίση δεν εμφανίστηκε τώρα. Έχει ζήσει χιλιάδες κρίσεις η ανθρωπότητα. Υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις στον Αρχαίο κόσμο που ερημώθηκαν πόλεις ολόκληρες και ξαναχτίστηκαν. Και εκεί που είναι τώρα ο Παρθενώνας ήταν ερείπια. Πέρασαν οι Πέρσες και άφησαν ερείπια. Σκεφτείτε μετά από αυτό οι Αρχαίοι Έλληνες να ήταν καταθλιπτικοί και αντί να χτίσουν τον Παρθενώνα, να κλαίνε επί των ερειπίων! Ας πάρουμε ως παράδειγμα και την ασθένεια. Η ασθένεια τι είναι; Δεν είναι συνομωσία του σύμπαντος ούτε ένας κακός Θεός που μας έχει βάλει στο μάτι ούτε κάποιος δαίμονας. Κατ΄αρχάς, είναι μέσα στη φύση των πραγμάτων. Από τη στιγμή που είμαστε θνητοί, υπάρχει φθορά. Και από τη στιγμή που υπάρχει φθορά μέσα μας κάποια άτομα θα ασθενήσουν. Η ασθένεια είναι ένα μεγάφωνο της φύσης που μας φωνάζει «κάτι πρέπει να αλλάξεις». Αν δεν το αλλάξεις, ακόμα κι αν θεραπευτείς, το αίτιο που έφερε την ασθένεια είναι ακόμα εκεί. Εσύ είσαι εκεί και θα συναντηθείτε πολύ γρήγορα πάλι με άλλη μορφή. Άρα, η ασθένεια δεν είναι τίποτε άλλο από ένα καμπανάκι της ζωής που σου λέει δράσε, δες, συνειδητοποίησε. Αν το δούμε έτσι, ακόμα και ο πιο μεγάλος πόνος είναι πόνος εξέλιξης. Βλέπω την ασθένειά μου σα μια ευεργεσία της φύσης. Να δω τον εαυτό μου από μια οπτική γωνία που δεν περίμενα και σε αυτήν την ιδιαίτερη και επώδυνη οπτική γωνία, θα μπορώ να βγάλω δυναμικό του εαυτού μου, που δεν θα τις έβγαζα ποτέ σε κατάσταση αμεριμνησίας της υγείας. Άρα, οι άνθρωποι είναι αδιάφοροι σε μια κατάσταση υγείας και σε μια κατάσταση πανικού, όταν είναι ασθενείς. Ενώ, εγώ θα έλεγα, ότι και στις
στα χρωματα του διαβήτη
x
81
ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ
δύο καταστάσεις δεν πρέπει να αλλάξει το κέντρο μας, πρέπει να είμαστε σε μια επαγρύπνηση εξέλιξης είτε είσαι υγιής είτε είσαι ασθενής. Ο καθένας πρέπει να λέει τι μπορώ να μάθω από αυτήν την ημέρα που είμαι υγιής; Τι μπορώ να μάθω από αυτήν την ημέρα που νοιώθω ασθενής; Αν δε θέτω αυτό το ερώτημα, θα γίνεται συνεχώς αυτή η κραυγαλέα απόσταση μεταξύ πανικού και αμεριμνησίας. Σήμερα, ξέρουμε ότι οι περισσότερες ασθένειες είναι ψυχοσωματικές. Ουσιαστικά, παράγονται μέσα από τον τρόπο που ζούμε. Μέσα από τις σκέψεις που επιλέγουμε να κάνουμε και μέσα από τα συναισθήματα που καλλιεργούμε. Σκεφθείτε, ότι έχουμε μέσα μας ένα μικρό μηχανηματάκι. Τον εγκέφαλο. Χίλια τριακόσια περίπου γραμμάρια, παρότι είναι τόσο μικρό, έχει περισσότερες δυνατότητες συνδυασμών απ΄ότι είναι τα αστέρια του γαλαξία. Έχει άπειρες συνάψεις. Από αυτές τις άπειρες σκέψεις –σκεφτείτε τι σκέψεις παρήγαγε ένας Λεονάρντο Ντα Βίντσι στη ζωή του, ένας Πλάτωνας , ένας Γκαίτε... Τι σκέψεις κάνει ένας μέσος άνθρωπος, ένας φίλος μας; Γιατί επιλέγει αυτές τις σκέψεις τις πιο μελαγχολικές, τις πιο μαύρες απ’ όσες μπορεί να επιλέξει; Και προσέξτε, δε μας επιβάλλει κανείς τι θα σκεφτόμαστε, ακόμα και στη φυλακή μπορείς να είσαι ελεύθερος. Να επιλέγεις τις δικές σου
82
x
στα χρωματα του διαβήτη
σκέψεις και μπορεί να είσαι σκλάβος των σκέψεών σου χωρίς δεσμά εξωτερικά. Δηλαδή, να φαίνεται ότι είσαι εκτός φυλακής, αλλά να έχεις δεσμεύσει τον εαυτό σου. Να έχεις περιορίσει τον εαυτό σου. Άρα, είμαστε εμείς που επιλέγουμε σε πιο σύμπαν ζούμε. Επιλέγοντας σκέψεις και συναισθήματα. Σκεφτείτε τι συναισθήματα μπορώ να παραγάγω το πρωί που ξυπνάω, π.χ. ευεργεσίας, ευγνωμοσύνης, χαράς… Ξυπνάω πάλι σε αυτό το Μέγα Σύμπαν με τις άπειρες δυνατότητες. Το έχει δείξει πολύς κόσμος, ότι μπορείς να ξεκινήσεις το πρωί και να φτάσεις στον Όλυμπο. Να φτάσεις εκεί που είναι τα πιο βαθειά σου όνειρα. Φτάνει να αποφασίσεις σήμερα ότι είναι η μέρα για να ξεκινήσεις. Όπως λέει ένα ρητό του Κομφούκιου, «ένα ταξίδι χιλιομέτρων αρχίζει με το πρώτο βήμα». Να κάνουμε το πρώτο βήμα.
Multiseed Bread Mix
για Πολύσπορο Αρτοσκεύασμα
Χαμηλού Γλυκαιμικού Δείκτη 54* *
Πιστοποίηση Πανεπιστημίου Oxford Brookes, School of Life Sciences, Nutrition and Food Science Group, UK Τρόφιμα με
Γλυκαιμικός Δείκτης
• Χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη
≤55
• Μέτριο γλυκαιμικό δείκτη
56-69
• Υψηλό γλυκαιμικό δείκτη
≥70
Πηγή: Harvard Health Publications – Harvard Medical School
Γλυκαιμικός Δείκτης: Ο ρυθμός αύξησης της γλυκόζης στο αίμα μετά από γεύμα.
✔ Υπέροχη Γεύση ✔ Πηγή Εδώδιμων Ινών
ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ ΑΒΕΕ Τ 210 24 19 700 F 210 24 62 433 ΥΠΟΚ/ΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Τ 2310 570 121-4 F 2310 570 130 www.stelioskanakis.gr I info@stelioskanakis.gr
στα χρωματα του διαβήτη
x
83
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΟΝ
Η Ελλάδα διαθέτει εξαίρετα ψάρια, μοναδικά βότανα, φοβερό αρνάκι και εκλεκτό κατσικάκι κι έχουμε δυνατότητες μ’ αυτά, αν τα αξιοποιήσουμε, να μεγαλουργήσουμε στη γαστρονομία. Εμείς, η παλιά φουρνιά της Νέας Ελληνικής Κουζίνας, περάσαμε δύσκολες στιγμές την εποχή μας για να πείσουμε. Το περιβάλλον δεν ήταν τόσο φιλικό. Ανοίξαμε όμως δρόμους. Χαίρομαι που νέοι Έλληνες σεφ είναι ευπρόσδεκτοι σ’ όλες τις προηγμένες γαστρονομικά χώρες, γιατί είναι δουλευταράδες, ευφάνταστοι, ευέλικτοι και έχουν μάθει να δουλεύουν σε δύσκολες συνθήκες. Σέβομαι τη γαλλική κουζίνα, λατρεύω την πειθαρχία της ιαπωνικής, ξεχωρίζω την ιταλική για την απλότητά της και λατρεύω τη μεξικάνικη κουζίνα για την αναρχία της και τα καυτερά της και ως Μακεδόνας μαζί της αισθάνομαι σα στο σπίτι μου.
Άρη
ΤΣΑΝΑΚΛΙΔΗ
Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη
Ο Άρης Τσανακλίδης τελειώνοντας τις σπουδές του στον τομέα των πολιτικών επιστημών, αποφάσισε να σπουδάσει την τέχνη της γαστρονομίας στο Culinary Institute of America. Η πορεία του συναρπαστική, αφού κατά τα χρόνια που ακολούθησαν δούλεψε σε γνωστά εστιατόρια στις Παρθένες Νήσους, τη Νέα Υόρκη, το Μεξικό, την Ιαπωνία, το Λος Άντζελες, το Χονγκ Κονγκ και την Ουάσιγκτον. Ο πλούτος αυτός σε εικόνες, γεύ-
84
x
στα χρωματα του διαβήτη
σεις, χρώματα και κουλτούρες ήταν που καθόρισε και τη γαστρονομική προσωπικότητα του Άρη Τσανακλίδη, ο οποίος από το 1992, που επέτρεψε στην Ελλάδα, καθιερώθηκε ως ένας από τους πλέον ευφάνταστους και δημιουργικούς σεφ, με έντονες fusion διαθέσεις και προτάσεις. "Είμαι διαβητικός 14 χρόνια, τύπος ΙΙ. Μία απότομη αλλαγή βάρους και αυτό ήταν που πυροδότησε το διαβήτη." »
ΤΟΛΜΗΡΟΣ, ΕΥΦΑΝΤΑΣΤΟΣ και διαβητικός! «Όταν μαγειρεύεις και δημιουργείς, ό,τι και να έχεις σου περνάει!»
στα χρωματα του διαβήτη
x
85
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΗ ΤΣΑΝΑΚΛΙΔΗ
Δηλαδή, πόσο απότομη αλλαγή βάρους ήταν αυτή; Είχα κάνει μία επέμβαση στη μέση που με έβγαλε από τις καθημερινές μου δραστηριότητες και ήταν αφορμή να βάλω 40 κιλά. Φυσικά έτρωγα. Είχα πάθει και κατάθλιψη. Έκανα δυο εγχειρήσεις στην μέση μου. Φανταστείτε, ότι ήμουν ένας άνθρωπος πολύ αθλητικός. Έπαιζα μπάσκετ, τένις, έκανα σέρφινγκ και φυσικά, όταν κάνεις πολλά σπορ και δουλεύεις, τρως και πολύ…αυτό δεν το ξεπερνάς εύκολα.
Από πότε μαγειρεύετε; Από μικρό παιδί.
Η αγάπη σας για τη μαγειρική από πού προέκυψε; Από τη μητέρα μου – εξαιρετική μαγείρισσα – αλλά και από την πόλη την οποία προέρχομαι, τη Θεσσαλονίκη. Προέκυψε από τη γειτονιά μου, που ήταν δίπλα στην αγορά Μοδιάνο και επί καθημερινής βάσης ψώνιζα με τη μητέρα μου. Προέκυψε όταν πήγα Πανεπιστήμιο και παράλληλα δούλευα σε εστιατόρια. Τελικά, πήγα μαγειρική σχολή και έγινα μάγειρας. Αυτό αγαπούσα, αυτό με τραβούσε πάντα.
Τι είναι το φαγητό για σας; Είναι ιστορία, είναι πολιτισμός, είναι επιβίωση, είναι οικογένεια, συντροφιά, ψυχανάλυση. Όταν μαγειρεύεις και δημιουργείς ό,τι και να έχεις σου περνάει.
Οι γεύσεις που σας έχουν μαγέψει περισσότερο από ποια χώρα είναι; Από τη Χαβάη. Είναι μείγμα διαφορετικών εθνικοτήτων που συμβιώνουν πολύ αρμονικά, με αποτέλεσμα συνήθειες να παντρεύονται η μία την άλλη. Πάρτε την
86
x
στα χρωματα του διαβήτη
κουζίνα της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Της Θεσσαλονίκης υπερέχει, γιατί έχει ρίζες Εβραϊκές, Σερβικές ρίζες, Περσικές, Βυζαντινές. Όταν λέμε υγιεινή κουζίνα - δε ξέρω αν την προάγετε - ή επιμένετε απλά σε ωραίες γεύσεις… Κατ΄αρχήν, η καλή κουζίνα πιστεύω ότι είναι και υγιεινή. Σε μια καλή κουζίνα δε θα χρησιμοποιήσω ποτέ υδρογονοποιημένα έλαια. Δεν θα χρησιμοποιήσω ποτέ βιομηχανικά υλικά. Θα χρησιμοποιήσω αρίστης ποιότητας υλικά. Ό,τι είναι επεξεργασμένο δεν είναι καλό για τον άνθρωπο. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να προσέξεις είναι η πρώτη ύλη. Παλιά, ήταν ένοχα το βούτυρο, τα αυγά, τώρα ξέρουμε ότι το βούτυρο είναι πολύ καλύτερο από μια μαργαρίνη, από ένα μπεσέλ ή ένα βιτάμ. Άρα, η καλή κουζίνα είναι και υγιεινή.
Η καλή κουζίνα είναι και ακριβή; Όχι, π.χ. αν πας να πάρεις μια κονσέρβα τόνου που φτάνει μετά βίας για ένα άτομο με την τιμή 2 κονσερβών, παίρνεις 1 κιλό σαρδέλες και μαγειρεύεις υπέροχα. Γιατί να παίρνεις έτοιμα φαγητά; Επίσης, το μυστικό της οικονομίας είναι όλα να τρώγονται στην εποχή τους. Δε θα φάμε ντομάτες το χειμώνα. Είναι γελοίο. Ζούμε στην Ελλάδα και έχουμε απίστευτα προϊόντα. Πρέπει να επωφεληθούμε. Π.χ. τρώω ελάχιστα κρέας, αντίθετα από το γιο μου το μικρό που τρώει, δυστυχώς, περισσότερο κρέας. Έχω και έναν ακόμη γιο που είναι διαβητικός και αυτός, τύπου Ι, 25 χρονών κι έχει το διαβήτη από 11 χρονών. Είναι στην Αμερική. Όμως έχει κακές επιρροές. Ζει Οκλαχόμα. Εκεί, για να φας φρέσκο φρούτο είναι πολύ δύσκολο. Είναι αστυνομικός και τρώνε πολλά έτοιμα φαγητά. Κι έχει παχύνει, δυστυχώς. Του λέω συνεχώς να προσέχει.
Ο διαβήτης σας έχει γίνει οδηγός στις μαγειρικές σας συνταγές; Πάντα μαγειρεύω υγιεινά. Απλά, τα γλυκά τα αποφεύγω και τον καφέ μου τον πίνω σκέτο.
Κάποιος από τους γονείς είχε διαβήτη; Θα σας πως τι συνέβη στο μπαμπά μου. Ο μπαμπάς μου απέκτησε σάκχαρο στο 50. Είχε κοιλίτσα, έκοψε το τσιγάρο, έκανε στη συνέχεια απίστευτα υγιεινή ζωή, έζησε μια πολύ δραστήρια ζωή μέχρι τα 84, υγιέστατος. Το σάκχαρο ήρθε στη ζωή του και του έβαλε σωστούς κανόνες, τους οποίους ακολούθησε, φυσικά. Μου έλεγε να σηκώνεσαι αγόρι μου λίγο πεινασμένος από το τραπέζι. Να αναρωτιέσαι, τη χρειάζομαι αυτή την επιπλέον μπουκιά; Εγώ τώρα, επίσης προσέχω, έχω χάσει 20 κιλά από τα 40 που ήμουν και συνεχίζω. Ευτυχώς ξανάρχισα να κάνω σπορ.
Σας ενοχλεί κάτι πολύ, γευστικά; Είμαι σχεδόν αλλεργικός στη ζάχαρη. Αν φάω ζάχαρη με πιάνει αναφυλαξία. Ενώ, δε μου συμβαίνει αυτό όταν τρώω φρούτα.
Πώς σας φαίνεται η κατάσταση στην Ελλάδα; Τραγική. Σκέφτομαι να ξαναφύγω. Παρόλο ότι θεωρούμαι ένας από τους πετυχημένους του είδους, η Ελλάδα είναι μια φορολογική καταιγίδα. Η λογίστρια μου θυμώνει αν πρέπει να πάρω μια καινούργια δουλειά. Αφού στα παίρνουν όλα και δεν έχεις όρεξη να δουλέψεις. Σκέφτομαι να ξαναγυρίσω στην Αμερική. Λυπάμαι.
Γιατί έχει γεμίσει η τηλεόραση μαγειρική; Γιατί είναι η πιο φθηνή παραγωγή και είναι πιο εύκολο να βρεις χορηγίες.
Παρακολουθώ κάποιες εκπομπές μαγειρικής και με εκπλήσσει πόσα υλικά χρησιμοποιούν και πόσο βαριά πολλές φορές τα κάνουν τα φαγητά, που κάθε άλλο παρά υγιεινά είναι. Είναι δεσμευμένοι με τους χορηγούς και πολλές φορές είναι υποχρεωμένοι να τα βάλουν τα υλικά των χορηγών, οπωσδήποτε. Εγώ, τη μαγειρική στην τηλεόραση δεν την κάνω για βιοποριστικούς λόγους κι έχω την πολυτέλεια να πω δε θέλω αυτόν το χορηγό, θέλω έναν άλλο. Άλλοι σεφ είναι αναγκασμένοι, γιατί είναι όρος του συμβολαίου.
Ζείτε μόνος; Μαγειρεύετε για σας κάθε μέρα; Ζω με το μικρό γιο. Ναι, μαγειρεύω κάθε μέρα. Παρόλο, όπως σας είπα, του αρέσει το κρέας, του αρέσουν και τα λαχανικά. Φακές, φασόλια, σπανακόρυζο. Χθες το βράδυ του έκανα ένα κριθαρότο με άγρια μανιτάρια. Του άρεσε πολύ.
Τι θα λέγατε στους διαβητικούς; Θα έλεγα να μην στεναχωριούνται. Να δουν τις ευκαιρίες που έχουν για να αλλάξουν προς το καλύτερο. Και θα περάσουν τα υπόλοιπα χρόνια χαρμάνι που λέμε. Όπως ο πατέρας μου. Να πηγαίνουν περιπάτους, να κοιμούνται καλά, να τραγουδάνε και να τρώνε υγιεινά και λίγο επιστροφή στις συνήθειες των γονιών μας. Ένα μεγάλο μυστικό είναι να ψωνίζουμε κάθε μέρα. Ο παππούς μου και η γιαγιά 98 χρονών, κάθε μέρα ψωνίζανε με το διχτάκι (το θυμάστε;). Είναι κρίμα να πετάμε φαγητά. Εδώ, στο μαγαζί, ταΐζουμε 20 αστέγους κάθε μέρα. Γεμίζουμε τα ψυγεία και τα πετάμε στο τέλος. Δεν έχουμε πόλεμο. Πέντε βασικά στο ψυγείο και τα υπόλοιπα πεταγόμαστε κάθε μέρα και τα παίρνουμε. Είναι μεγάλη ψυχοθεραπεία!
στα χρωματα του διαβήτη
x
87
ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΥΜΕΜΕΤΟΝ
88
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΜΑΤΑ ΜΗΝΙΑΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΡΟ ΣΑΣ! Ω ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ Χ
Με βάση την κλινική έρευνα που έγινε στο ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ __________________________________ HAROKOPIO UNIVERSITY
ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ... ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Ο μετρητής σακχάρου που χρησιμοποιείτε είναι πιστοποιημένος με το νέο πρότυπο ΕΝ ISO 15197:2015; Η Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημοσιεύει τις εκδόσεις των θεσμικών οργάνων και οργανισμών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE), παρέχοντας πρόσβαση σε επίσημες πληροφορίες και δεδομένα της ΕΕ νομικού ή/και γενικού περιεχομένου. Οι προδιαγραφές που ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ασφάλεια και αξιοπιστία των ιατροτεχνολογικών προϊόντων (εδώ εμπίπτουν και τα συστήματα μέτρησης σακχάρου αίματος), αποτυπώνονται σε έναν κατάλογο που περιλαμβάνει όλα τα εναρμονισμένα πρότυπα (πρόσφατα εναρμονίστηκε και δημοσιεύτηκε το ISO 15197:2013, που είναι γνωστό ως EN ISO 15197:2015). Τα άτομα με διαβήτη θα ωφεληθούν από την πιο πρόσφατη έκδοση του προτύπου ISO για τα συστήματα παρακολούθησης της γλυκόζης αίματος κατά τον αυτοέλεγχο, καθώς το πρότυπο απαιτεί από τους κατασκευαστές των συστημάτων αυτών να παρέχουν ακόμα μεγαλύτερη ακρίβεια. Ο επικεφαλής του σχεδίου για το ISO 15197, Δρ. Alan Cariski, σχολίασε: «Πιο ακριβείς μετρήσεις της γλυκόζης θα βοηθήσουν τους ασθενείς να ρυθμίσουν καλύτερα το διαβήτη τους μέσα από πιο έγκυρες αποφάσεις για τη θεραπεία που μπορεί να επηρεάσουν, για παράδειγμα, τη διαιτητική αγωγή, καθώς και τη δόση του φαρμάκου, ειδικά της ινσουλίνης.» Στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕΕΕ), πρόσφατα, δημοσιεύθηκε διευκρίνηση (08-07-2016) σχετικά με τον κατάλογο των εναρμονισμένων προτύπων (έκδ.
90
x
στα χρωματα του διαβήτη
13-05-2016) για τις ισχύουσες προδιαγραφές, σύμφωνα με την οδηγία για τα in vitro ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Όλες οι κατασκευάστριες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποχρεούνται να εναρμονιστούν με τις κοινοτικές αυτές οδηγίες, προκειμένου να φέρουν τη σήμανση CE και να είναι πιστοποιημένες για τη νόμιμη διάθεση και εμπορία των προϊόντων τους. Πιο συγκεκριμένα αναφέρεται: XX
XX
XX
Η ημερομηνία 13/05/2016 εναρμόνισης του προτύπου EN ISO 15197:2015 ορίστηκε ως ημέρα επίσημης αποδοχής των νέων προτύπων. Η ημερομηνία λήξης της ισχύουσας συμμόρφωσης του προηγούμενου προτύπου (2003) ορίστηκε η 31/7/2016. Αυτό σημαίνει ότι αρχής γενομένης από την 1η Αυγούστου 2016, μόνον πλήρως συμμορφούμενα συστήματα (μετρητές) με το νέο πρότυπο (του 2015) μπορούν να διατεθούν. Για τις ταινίες μέτρησης γλυκόζης αίματος και τα διαλύματα ελέγχου, η ημερομηνία λήξης της συμμόρφωσης του προηγούμενου (2003) προτύπου είναι 30/06/2017.
Σημείωση: εναρμόνιση προτύπου σημαίνει τη δημοσίευσή του στο σχετικό κατάλογο της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕΕΕ), στο πλαίσιο εφαρμογής της οδηγίας 98/79/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα ιατροτεχνολογικά βοηθήματα που χρησιμοποιούνται για in vitro διαγνωστικούς σκοπούς.
ΑΑNAME, NAME,AAHISTORY, HISTORY,AAFUTURE. FUTURE. ΗΗ εταιρεία εταιρεία Πετσιάβας Πετσιάβας είναι είναι μία μία από από τιςτις πιο πιο ισχυρές ισχυρές καικαιιστορικές ιστορικέςεταιρείες εταιρείεςστην στηνΕλλάδα. Ελλάδα.Από Απότην την ίδρυσή ίδρυσή μας, μας, τοτο 1920, 1920, στόχος στόχος καικαι δέσμευσή δέσμευσή μας μας είναι είναι νανα στεκόμαστε στεκόμαστε δίπλα δίπλα στον στον άνθρωπο άνθρωπο ακολουθώντας ακολουθώντας πάντα πάντατην τηνίδια ίδιαφιλοσοφία φιλοσοφίατης τηςσκληρής σκληρήςδουλειάς, δουλειάς, της τηςκαινοτομίας καινοτομίαςκαικαιτης τηςαποτελεσματικότητας. αποτελεσματικότητας. Με Μεσυνεχή συνεχήπαρουσία παρουσίαστην στηνφαρμακευτική φαρμακευτικήαγορά αγορά καικαιμεμεεμπειρία εμπειρία4040ετών ετώνστην στηναντιμετώπιση αντιμετώπισητου του Διαβήτη, Διαβήτη,είμαστε είμαστεδίπλα δίπλαστον στονΈλληνα ΈλληναΑσθενή Ασθενή προσφέροντας προσφέροντας υπεύθυνα υπεύθυνα καλύτερη καλύτερη ποιότητα ποιότητα ζωής. ζωής.
Πετσιάβας Πετσιάβας 4040 χρόνια χρόνια εμπειρία εμπειρία στον στον Διαβήτη. Διαβήτη.
ΑγΑγ . Αναργύρων . Αναργύρων 21,21, Ν. Ν. Κηφισιά, Κηφισιά, 14564 14564 ΑΘΗΝΑ ΑΘΗΝΑ Τ: 210 Τ: 210 6202301, 6202301, Φ: Φ: 210 210 8077079 8077079 E: info@petsiavas.gr E: info@petsiavas.gr
http://www.petsiavas.gr/ http://www.petsiavas.gr/
Αθηνάς Αθηνάς 15,15, Ιωνία, Ιωνία, 57008 57008 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ T: 2310 T: 2310 722600, 722600, Φ: Φ: 2310 2310 722669 722669