του διαβήτη ΤΕΥΧΟΣ 19
x Απρίλιος-Ιούνιος 2017
Με Οδηγό το Διαβήτη Τρίτη Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη
ISSN: 2241–3677
χρωματα
στα
ΝΕΟ Να βλέπετε πώς οι καθημερινές σας δραστηριότητες επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας. Αυτό είναι διαφωτιστικό.
Δείτε τον διαβήτη σας κάτω από ένα νέο φως. Με τον έξυπνο μετρητή CONTOURTMNEXT ONE και την εφαρμογή CONTOUR®DIABETES μπορείτε να: ● Λαμβάνετε εξαιρετικά ακριβή αποτελέσματα μέτρησης και άμεση πληροφόρηση για το αν αυτά είναι εντός, κάτω ή πάνω από τον στόχο σας μέσω της λειτουργίας smartLIGHT1,2 ● Καταχωρείτε εύκολα ημερήσιες δραστηριότητες για να σας βοηθάει να κατανοήσετε πώς αυτές επηρεάζουν τη γλυκόζη στο αίμα σας και να διαχειρίζεστε τον διαβήτη σας πιο έξυπνα ● Μοιράζεστε τα αποτελέσματά σας με τον γιατρό σας βοηθώντας σας να κάνετε πιο εστιασμένες συζητήσεις μαζί του
Ρίξτε φως στον διαβήτη σας
Μιλήστε σήμερα με τον επαγγελματία υγείας σας για να μάθετε περισσότερα για τον μετρητή CONTOUR™NEXT ONE ή επισκεφτείτε το www.contournextone.gr Αναφορές: 1. CONTOUR™NEXT ONE Οδηγός Χρήστη. 2. Christiansen M et al. Accuracy and user performance evaluation of a new blood glucose monitoring system in development for use with CONTOUR™NEXT test strips. Poster presented at the 15th Annual Meeting of the Diabetes Technology Society (DTS); October 22–24, 2015; Bethesda, Maryland, USA.
2
Το Ascensia, το λογότυπο Ascensia Diabetes Care, το CONTOUR και το smartLIGHT είναι εμπορικά σήματα της Ascensia Diabetes Care Holdings AG. Το Apple και το λογότυπο Apple είναι εμπορικά σήματα της Apple Inc., καταχωρημένα στις Η.Π.Α. και σε άλλες χώρες. Το App Store είναι σήμα υπηρεσιών της Apple Inc. Το Google Play και το λογότυπο Google Play είναι εμπορικά σήματα της Google Inc. στα 2016 Ascensia του διαβήτη © Copyright Diabetes Care Holdings AG. Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Κωδικός: L.GR.ADC.09.2016.45125
x
χρωματα
Λίγα λόγια. . Αγαπητοί φίλοι, Βρισκόμαστε ήδη ένα βήμα πριν το καλοκαίρι και όλοι εμείς, στην Κάρτα Διαβήτη, είμαστε γεμάτοι ενθουσιασμό, πάντα με στόχο την ενδυνάμωση της πίστης των ανθρώπων μας για ζωή, χαρά και δημιουργία. Σήμερα, τα αδιάγνωστα περιστατικά στην Ελλάδα εξακολουθούν να είναι πολλά. Για το λόγο αυτό, συνεχίζουμε δυναμικά το έργο μας, προσπαθώντας να δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό σε κάθε νέα μας δράση. Με γνώση και ευθύνη, λοιπόν, πραγματοποιούμε φέτος ένα ακόμα μεγαλύτερο και πληρέστερο έργο: Στις 20 Μαϊου ξεκινάμε την 3η Πανελλαδική Εκστρατεία Πρόληψης και Ευαισθητοποίησης ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ, κόντρα σε κάθε άνεμο. Όχημά μας; Ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος που θα αποπνέει όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος που θα ταξιδέψει στα στολίδια του Αιγαίου, τις Κυκλάδες και συγκεκριμένα τη Νάξο, τη Σίκινο, την Ίο, τη Σχοινούσα, τη Δονούσα, την Ηρακλειά και το Κουφονήσια, για να προωθήσει τη σημασία της πρόληψης κατά του διαβήτη σε ακόμη περισσότερους συνανθρώπους μας. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν εξετάσεις γλυκόζης και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και με προγραμματισμένα ραντεβού, δωρεάν εξετάσεις λιπιδαιμικού ελέγχου, ελέγχου Συνδρόμου Διαβητικού ποδιού, Βυθοσκόπησης και Αρτηριακής Πίεσης. Παράλληλα, σε κεντρικά σημεία των νησιών, θα πραγματοποιούνται ομιλίες ενημέρωσης από εξειδικευμένους ιατρούς, εκπαίδευση ασθενών για τη σωστή διαχείριση της νόσου από επαγγελματίες υγείας, δρώμενα μαγειρικής και πολλές ακόμη δραστηριότητες. Σε μια εποχή που η χώρα μαστίζεται από την οικονομική κρίση, παιδιά που λιποθυμούν από την πείνα σε σχολεία, ο εθελοντισμός και η πρόληψη στην υγεία αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα. Τρανό παράδειγμα εθελοντισμού οι γιατροί που ακολουθούν αυτή την Εκστρατεία, αφήνοντας ο καθένας όλες τις υποχρεώσεις τους, ξεχνώντας την ανάγκη τους για λίγη ξεκούραση, ταξιδεύουν μαζί μας για να βοηθήσουν συμπολίτες μας που το έχουν ανάγκη. Ελπίζουμε στη μεγάλη αποδοχή του κόσμου και έχουμε μεγάλη προσμονή για τη συμμετοχή του. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την κα Μαρίνα Βερνίκου για την παραχώρηση της φωτογραφίας του εξωφύλλου, που είναι από την προσωπική της συλλογή και να ευχηθώ σε όλους, από καρδιάς, να είστε καλά! Πολύ φιλικά, Αναστασία Καφούση
στα χρωματα του διαβήτη
x
3
19 x
ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2017
Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση
χρωματα
στα
του διαβήτη
www.kartadiaviti.gr
Ιδιοκτησία
Επιστημονικοί Συνεργάτες
ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ
Μαίρη Αποστολούδη, Μαιευτήρας γυναικολόγος, Συνεργάτης της Κλινικής ΡΕΑ Δημή τ ριο ς Βασ μαρής , Φυσικοθεραπευτής, Otago Exercise Programme Leader, Συντονιστής Επ. Τμ. Γηριατρικής Φυσικοθεραπείας Χριστίνα Βλαχοπούλου, Ψυχολόγος, πτυχιούχος Ψυχολογίας & Επικοινωνίας με μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική/ Ψυχοθεραπεία
Διευθύντρια Σύνταξης Εύα Ντελιδάκη
Υπεύθυνη Διαφήμισης Αναστασία Καφούση
Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση
Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας
Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου
Σκιτσογράφος Μιχάλης Δελαβίνιας
Εκτύπωση ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε.
Εκδότης BCO Development Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@bco.gr
Ευτυχία Γαλανάκου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Χημικός Α.Π.Θ. Εκπαιδεύτρια ΕΦΕΤ Χάρης Δημοσθενόπουλος ΜΜEDSCI.PHDC, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος, Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ Λαϊκό Άννα Ελευθεριάδου-Γκίκα, Ωτορινολαρυγγολόγος, Ειδικός Νευροωτολόγος Νοσοκομείο Ρεθύμνου Αριάνδη-Σοφία Ευαγγελίδου BSc MSc, Ποδίατρος, Υπεύθυνη τμήματος Ποδιατρικής «Κέντρο Ποδιού» Πανεπιστημιακός τίτλος σπουδών Bachor’s of Science with Hons ειδικότητος Ποδιατρικής Διπλωματική στο Διαβητικό πόδι Βάσω Ζησιμοπούλου ΜD, Νευρολόγος, Υπεύθυνη Μονάδας Άμεσης Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων ΙΑΣΩ General Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Ιδρυτής Επιστημονικής Ομάδας Διατροφής Διευθύνων Σύμβουλος ΚΕΑΔΔ Μαριάννα Καραμάνου, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Επισκέπτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου “Claude Bernard”, Λυών, Γαλλία Χριστίνα Κοίλια, Αλλεργιολόγος παίδων και Ενηλίκων. Αναπληρώτρια Διευθύντρια Αλλεργιολογικού Τμήματος Ευρωκλινικής Αθηνών. Αντώνιος Π. Λέπουρας, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL Γεώργιος Μαρακομιχελάκης, Παθολόγος – Αγγειολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Υπεύθυνος Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» Εμμανουήλ Πανάγου, Γαστρεντερολόγος, Δ/ντης Γαστρεντερολογικής Κλινικής Ιατρικό Ψυχικού Ηρακλής Τιτόπουλος MD, PhD, Διευθυντής, Επεμβατικός Πνευμονολόγος, Διαβαλκανικό Κέντρο Νοσηλείας, Θεσσαλονίκη Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, ΚERS, National Delegate, Πνευμονολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Γ.Ν. «Γ.Παπανικολάου», Θεσσαλονίκη
Συνεντεύξεις ISSN: 2241–3677
Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στα τηλέφωνα: 801 500 3535 (γραμμή υποστήριξης), 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλουχρωματα ή μέρους του του διαβήτη εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).
x
Αντώνης Αντωνίου, Ηθοποιός Νικόλαος Τεντολούρης, Παθολόγος-Διαβητολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στην Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Λαϊκό Νοσοκομείο και υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου του ίδιου Νοσοκομείου
Ειδικοί Συνεργάτες Σταύρος Μιχαήλ, Πρόεδρος του Παγκύπριου Διαβητικού Συνδέσμου Εύα Μονοχάρη, Παιδαγωγός & food blogger στο funkycook.gr Εύα Ντελιδάκη, Δημοσιογράφος Υγείας-Συγγραφέας & παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr
στα χρωματα του διαβήτη
x
5
Editorial της σύνταξης
Η γλώσσα της αγάπης είναι μια διάλεκτος, που ο άλαλος μπορεί να τη μιλήσει και ο κωφός να την ακούσει και να την καταλάβει. Η νηστεία και ο περίπατος είναι οι δύο καλοί άγγελοι της υγείας.
Ε ΥΑ ΝΤΕΛΙΔΑΚΗ Δημοσιογράφος Υγείας – Συγγραφέας και παραγωγός Ντοκιμαντέρ & Σποτ για την υγεία www.iatro.gr
Πολλοί θαυμάζουν τους ανθρώπους που ανεβαίνουν ψηλά γρήγορα. Μα πρέπει να ξέρουν, πως τίποτα δεν ανεβαίνει ψηλά πιο γρήγορα από τη σκόνη, το άχυρο και τα φτερά! Τα καλύτερα αγαθά της ζωής είναι πολύ κοντά σου. Είναι η αναπνοή στα ρουθούνια σου. Το φως στα μάτια σου. Τα άνθη στο δρόμο σου. Οι αγαθοεργίες στα χέρια σου. Μη ψάχνεις και μη στεναχωριέσαι για τα αστέρια που βρίσκονται τόσο μακριά σου. Πολλά μικρά πράγματα, από πολλούς μικρούς ανθρώπους, σε πολύ μικρές δόσεις, σε πολλούς μικρούς τόπους, μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο της Οικουμένης. Το να γίνει κανείς ευτυχής είναι εύνοια των ουρανών. Το να απολαμβάνει όμως κανείς την ευτυχία που του χαρίζουν οι ουρανοί, είναι ανθρώπινη τέχνη. Μπορεί να έχουμε τόση πίστη, ώστε να μετακινούμε βουνά. Αλλά, αν μας λείπει η αγάπη, τότε, υπάρχει κίνδυνος τα βουνά που μετατοπίζουμε να κλείσουν το δρόμο των άλλων. Η υγεία είναι ένα ανεκτίμητο στεφάνι στο κεφάλι των υγιών ανθρώπων. Δεν το βλέπουν όμως και δεν το ζηλεύουν παρά μονάχα οι… ασθενείς. «Πόσο θα ήταν σκληρό να πεθάνω χωρίς να αφήσω τον κόσμο κάπως καλύτερο περνώντας από αυτόν». _ Αβραάμ Λίνκολν Εύα Ντελιδάκη
6
x
στα χρωματα του διαβήτη
Index περιεχόμενα
32
10
36 Συνάντηση με τον Αντώνη Αντωνίου Ηθοποιός
42 ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ...τι γνωρίζουμε για αυτά;
48 ΕΦΗΒΟΣ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
52 ΚΥΗΣΗ & Σακχαρώδης Διαβήτης 60 ΤΡΙΤΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
66
Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη
78
62 ΑΚΜΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για να την αντιμετωπίσουμε;
66 Η Διατροφή και τα μυστικά της για 10 Η σημασία της σωστής
ενυδάτωσης το καλοκαίρι για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη
14 ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ Τώρα υπάρχει θεραπεία!
18 ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΟΠΑΘΕΙΑ & Διαβητικό Πόδι
22 ΟΡΘΩΤΙΚΑ ΠΕΛΜΑΤΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
26 ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
32 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ & Σακχαρώδης Διαβήτης
8
x
στα χρωματα του διαβήτη
τον έλεγχο της πείνας και του κορεσμού
70 ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ & Σακχαρώδης Διαβήτης
74 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ
& Σακχαρώδης Διαβήτης
78 ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ Υπάρχει συσχέτιση;
80 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΑ Μια σχέση δραματική, ισχυρή και δυστυχώς αθόρυβη...
86 H άσκηση στον ηλικιωμένο
56
με Σακχαρώδη Διαβήτη
88 Μαγειρεύουμε με την
Extra Ένθετο
Εύα Μονοχάρη
90 Δικαιώματα Διαβητικών
Ατόμων στην Κύπρο & Παγκύπριος Διαβητικός Σύνδεσμος
ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει ο:
Χ Α Ρ Η Σ Δ Η Μ ΟΣ Θ Ε Ν Ο Π Ο ΥΛΟΣ ΜΜedSci. PhDc, Κλινικός Διαιτολόγος-Βιολόγος Προϊστάμενος Διαιτολογικού Τμήματος ΓΝΑ Λαϊκό
Η σημασία της σωστής ενυδάτωσης το καλοκαίρι για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη Η σωστή και επαρκής ενυδάτωση είναι μια πολύ σημαντική διαδικασία για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Οι ανάγκες ενός ατόμου σε υγρά εξαρτώνται από παράγοντες, όπως είναι η ηλικία και το φύλο, το επίπεδο της φυσικής μας δραστηριότητας, η κατάσταση της υγείας μας, οι προσλαμβανόμενες θερμίδες, αλλά και η θερμοκρασία και το επίπεδο υγρασίας.
πρόσληψη και την απώλεια νερού και ανόργανων αλάτων, όπως νατρίου και καλίου, μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Η ήπια αφυδάτωση είναι μία σχετικά κοινή διαδικασία και συνήθως προκαλείται όταν απλά δεν πίνουμε αρκετά υγρά όλη την ημέρα. Μια απώλεια σωματικού νερού ισοδύναμη με περίπου 1% του σωματικού βάρους είναι συνήθης και αντισταθμίζεται από το σώμα εντός 24 ωρών.
Το σώμα μας διαθέτει ειδικούς μηχανισμούς και είναι σε θέση να ρυθμίζει τα επίπεδα υγρασίας του, ενώ η πρόσληψη υγρών και η αποβολή τους είναι μεταβλητή και ρυθμίζεται με ομοιοστατικούς μηχανισμούς.
Πάνω από το 80% των αναγκών μας σε υγρά πρέπει να καλύπτονται από το πόσιμο νερό της βρύσης, αλλά και άλλα ροφήματα. Ροφήματα, όπως το τσάϊ και τα άλλα αφεψήματα από βότανα, ο καφές, τα αναψυκτικά με ή χωρίς ζάχαρη, οι φυσικοί χυμοί αλλά και οι σούπες, μπορούν να αποτελέσουν πηγές ενυδάτωσης, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει. Το υπόλοιπο
Η πρόσληψη και η αποβολή ηλεκτρολυτών συνδέονται επίσης στενά, τόσο μεταξύ τους όσο και με την κατάσταση της σωστής ενυδάτωσης. Η αποτυχία του οργανισμού να ισορροπήσει την
10
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Η σωστή και επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη διαδικασία για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού το καλοκαίρι, τη σωστή θερμορύθμιση, αλλά και την ομαλή καρδιαγγειακή λειτουργία του ατόμου με ΣΔ.
στα χρωματα του διαβήτη
x
11
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
20% μπορεί να καλυφθεί από τρόφιμα που είναι υψηλά σε περιεκτικότητα σε νερό, όπως είναι τα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό που φτάνει το 80- 95%, αλλά και το κρέας και ειδικά το ψάρι που φτάνει το 40-80% ή τα γαλακτοκομικά που έχουν επίσης υψηλό ποσοστό σε νερό, στο 60-90%. Όπως όλοι οι άνθρωποι το καλοκαίρι, έτσι και τα άτομα με διαβήτη πρέπει να ενυδατώνονται σωστά, για να λειτουργεί σωστά ο οργανισμός τους, αλλά ταυτόχρονα να κρατούν και τα επίπεδα σακχάρου σταθερά. Οι επιλογές είναι πολλές και απαιτείται έλεγχος στην περιεκτικότητά τους σε απλούς υδατάνθρακες. Τέτοιες επιλογές είναι: XX
XX
12
x
Χυμοί φρούτου: Προσφέρουν ευχάριστη γεύση και δροσιά, αλλά ακόμα και οι 100% φυσικοί χυμοί οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης και θέλουν προσοχή. Την ίδια στιγμή είναι σημαντικό να αποφεύγουμε προϊόντα χυμού με την ένδειξη «νέκταρ» ή «φρουτοποτό», οι οποίοι έχουν περιεκτικότητα σε φρούτο και φυσικό χυμό περίπου 20% και πολλή ζάχαρη. Ανθρακούχα ποτά - Αναψυκτικά: Αν επιλέγουμε να τα καταναλώσουμε υπάρχει πλέον μεγάλη ποικιλία χωρίς ζάχαρη, με την ένδειξη “diet” “light”, “max”, “χωρίς ζάχαρη”, “με στέβια”, που δεν περιέχουν ζάχαρη αλλά τεχνητά υποκατάστατα, όπως π.χ. ασπαρτάμη, η σουκραλόζη ή η στέβια και τα οποία δεν επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
στα χρωματα του διαβήτη
XX
XX
XX
XX
Κρύο τσάι: Δροσιστικό και υγιεινό ρόφημα, που ξεδιψάει και προσφέρει απόλαυση χωρίς ζάχαρη. Επιλέγουμε, λοιπόν, τα έτοιμα προϊόντα τύπου «light» ή παρασκευάζουμε μόνοι μας κρύο τσάι, με γεύση ή χωρίς γεύσεις, προσθέτοντας παγάκια και διατηρώντας το στο ψυγείο. Μεταλλικό νερό με γεύσεις: τα βρίσκουμε στα ψυγεία και κυκλοφορούν σε διάφορες γεύσεις (με φρούτα, μυρωδικά, ginseng και άλλα). Επιλέγουμε τη γεύση που μας ικανοποιεί, αρκεί να είναι χωρίς ζάχαρη. Φυσική λεμονάδα: Την παρασκευάζουμε μόνοι μας με βάση φυσικό χυμό από στυμμένα λεμόνια και σόδα και τεχνητό γλυκαντικό. Είναι δροσιστικότατη και χωρίς θερμίδες και ενοχές. Παγωμένο γάλα: Το παγωμένο γάλα είναι μια καλή επιλογή για ένα δροσερό ρόφημα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Πέρα από πηγή ασβεστίου, φωσφόρου και μαγνησίου, περιέχει και ποσότητα υδατανθράκων με τη μορφή σακχάρων κι έτσι πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή.
Υπάρχουν, λοιπόν, πολλές επιλογές για την καλοκαιρινή δίψα μας χωρίς δυσάρεστες επιπτώσεις για το ζάχαρό μας, αλλά όλη την απόλαυση ενός δροσιστικού ποτού. Πρέπει όμως να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ώστε να μην ανεβάζουμε απότομα τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος. Προσέχουμε λοιπόν και… στην υγειά μας!
ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΟΝ
Διαβητική
νευρο πάθεια Τώρα υπάρχει θεραπεία!
Νικόλαο
ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗ Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη
Παθολόγος- Διαβητολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στην Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Λαϊκό Νοσοκομείο και υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου του ίδιου Νοσοκομείου
14
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Μια νέα, πολλά υποσχόμενη θεραπεία για την επώδυνη διαβητική νευροπάθεια αποτελεί το α-λιποϊκό οξύ, σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νικόλαο Τεντολούρη. Γιατρός με μεγάλη εμπειρία στους διαβητικούς ασθενείς, στο εξωτερικό ιατρείο του Διαβητολογικού Κέντρου, πρωτοστάτης της ανάπτυξης του ιατρείου διαβητικού ποδιού στο νοσοκομείο “Λαϊκό” και επιστήμονας με πλούσιο ερευνητικό έργο, ο κ. Τεντολούρης παρουσιάζει τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο «Λαϊκό». Μιας μελέτης, που ήλθε να επιβεβαιώσει τη θετική επίδραση της θεραπείας με α-λιποϊκό οξύ στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με διαβητική νευροπάθεια.
Ποια συμπτώματα έχουν οι ασθενείς με Διαβητική Νευροπάθεια; Οι περισσότεροι ασθενείς με διαβητική νευροπάθεια δεν έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα της νευροπάθειας (τα οποία όταν είναι έντονα ονομάζονται και νευροπαθητικός πόνος) εμφανίζονται σε ένα ποσοστό της τάξης του 20-40% των ατόμων με περιφερική νευροπάθεια και συνίστανται σε παραισθησίες (μουδιάσματα, αίσθημα τσιμπήματος ή τσουξίματος), σε δυσαισθησίες (όπως καυσαλγίες), σε υπεραλγησία
(αυξημένη
αντίλη-
ψη του πόνου από ένα
ερέθισμα
που φυσιολογικά προκαλεί
πόνο
μικρότερης έντασης) ή σε αλλοδυνία (π.χ. επώδυνη επαφή των κλινοσκεπασμάτων
με
τα
πόδια). Σπανιότερα, ο πόνος μπορεί να έχει χαρακτήρα νευραλγίας (σύντομης διάρκειας πόνος, που περιγράφεται σαν χτύπημα από ηλεκτρικό ρεύμα ή σαν πονόδοντος). Οι μυϊκές κράμπες μπορεί επίσης να αποτελούν σύμπτωμα της διαβητικής νευροπάθειας. >>>
στα χρωματα του διαβήτη
x
15
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗ
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΕΥΡΟΠΑΘΕΙΑ Υγιής νευρώνας Γλυκόζη
Πάσχοντας νευρώνας Υψηλά επίπεδα γλυκόζης οδηγούν σε καταστροφή των νευρώνων Δενδρίτες
Δενδρίτες Σώμα
Νευράξονας
Πυρήνας
Μυελίνη
Πιστεύετε ότι το α-λιποϊκό οξύ έχει δράσεις που μπορεί να βοηθήσουν το διαβητικό ασθενή με διαβητική νευροπάθεια; Το α-λιποϊκό οξύ είναι μια νέα υποσχόμενη θεραπεία για την επώδυνη διαβητική νευροπάθεια. Το α-λιποϊκό οξύ είναι ένας αντιοξειδωτικός παράγοντας και έχει δοκιμαστεί σε μεγάλες μελέτες στο εξωτερικό. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η χορήγηση 600 mg α-λιποϊκού οξέος μια φορά την ημέρα βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό τα επώδυνα συμπτώματα της διαβητικής νευροπάθειας. Εκτός από αποτελεσματική, η θεραπεία αυτή είναι και ασφαλής και δε συνοδεύεται από καμία ανεπιθύμητη ενέργεια ούτε υπάρχουν αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, τα οποία συχνά λαμβάνουν οι ασθενείς με διαβήτη. Παρατηρήθηκε μάλιστα, και μία άλλη, σημαντική επίδραση του α-λιποϊκού οξέος: η αύξηση της ισχύος στους μύες των κάτω άκρων στους ασθενείς με νευροπάθεια.
16
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Νευράξονας
Σώμα Πυρήνας
Μυελίνη
Εκτός από τις πολύ καλές σας γνώσεις, βάσει της πληθώρας των κλινικών μελετών που έχουν δημοσιευτεί για τη δράση του α-λιποϊκού οξέος στη διαβητική νευροπάθεια, έχετε και προσωπική εμπειρία από συμμετοχή σε κλινική μελέτη; Ναι. Πρόσφατα ολοκληρώσαμε μια μελέτη στο Γ.Ν.Α. “Λαϊκό”, στην οποία αξιολογήθηκε η επίδραση της χορήγησης 600 mg α-λιποϊκού οξέος (σκεύασμα Nevralip®), μια φορά την ημέρα για 40 ημέρες σε άτομα με επώδυνη διαβητική νευροπάθεια. Κύριος σκοπός ήταν να εξεταστεί η επίδραση της θεραπείας με το σκεύασμα Nevralip® στα συμπτώματα της επώδυνης διαβητικής νευροπάθειας. Τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι η θεραπεία με Nevralip® σχετίζεται με σημαντική μείωση της έντασης των επώδυνων συμπτωμάτων, όπως μουδιάσματα, πόνος, αίσθημα καύσου ή τσιμπήματος, αδυναμία ή πόνος κατά τη βάδιση. Ένα ποσοστό της τάξης του 80% των ασθενών δήλωσε ότι αισθάνθηκε καλύτερα με τη θεραπεία. Η χορήγηση του Nevralip® μείωσε, τέλος, σημαντικά και τα τριγλυκερίδια στο αίμα.
στα χρωματα του διαβήτη
x
17
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
Γ Ε Ω ΡΓ Ι ΟΣ Μ Α ΡΑ ΚΟΜ Ι Χ Ε Λ A Κ Η Σ Παθολόγος – Αγγειολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Υπεύθυνος Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»
ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΉ ΑΡΤΗΡΙΟΠΆΘΕΙΑ & Διαβητικό Πόδι
Η εικόνα ενός άνδρα, μέσης ή μεγάλης ηλικίας, που ενώ βαδίζει αναγκάζεται κάθε τόσο να σταματά επειδή πονούν οι γάμπες του, είναι αρκετά συχνή. Λιγότερο συχνή, αλλά συνήθως τραγική στην κατάληξή της, είναι η εικόνα του διαβητικού ασθενούς με έλκη των κάτω άκρων που δεν επουλώνονται και που οδηγούν σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό. Τι φταίει, λοιπόν, για την κακή κυκλοφορία στα πόδια; Τι είναι το διαβητικό πόδι; Τι πρέπει να προσέξουμε και πώς θεραπεύεται; Η Xρόνια Περιφερική Αρτηριοπάθεια, υποδηλώνει την ελαττωμένη παροχή αίματος στα κάτω άκρα, λόγω βλάβης του αρτηριακού τοιχώματος, η οποία προκαλεί στένωση ή και τελικά πλήρη απόφραξη του αυλού των αρτηριών που αιματώνουν τα κάτω άκρα. Είναι ιδιαίτερα συχνή στους πληθυσμούς των οικονομικά αναπτυγμένων χωρών. Η συχνότητα της κλινικά έκδηλης νόσου στο γενικό πληθυσμό κυμαίνεται περί το 3%, ενώ η συχνότητα της σιωπηλής ασυμπτωματικής ισχαιμίας των κάτω άκρων είναι περίπου τριπλάσια. Υπολογίζεται, ότι στην ηλικία των 40-50 ετών ανέρχεται στο 1-2%, ενώ φθάνει στο 5-7% στα άτομα ηλικίας 50-60 ετών. Οι άνδρες νοσούν 2-5 φορές πιο συχνά από τις γυναίκες. Αυτή η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων μειώνεται προοδευτικά μετά την ηλικία των 50 ετών. >>>
18
x
στα χρωματα του διαβήτη
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
19
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Κύριοι επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση της νόσου, εκτός από την ηλικία, είναι το κάπνισμα και ο σακχαρώδης διαβήτης. Στους διαβητικούς, η νόσος αφορά το ίδιο άντρες και γυναίκες, εμφανίζεται σε νεότερη συγκριτικά ηλικία και προσβάλλει πολλαπλά σημεία του αρτηριακού δικτύου. Όταν η νόσος προκαλεί συμπτώματα, ο ασθενής νιώθει πόνο κατά το περπάτημα, ιδιαίτερα σε ανηφορικό δρόμο ή την ανάβαση σκάλας. Ο πόνος σταματά αμέσως μετά τη διακοπή της άσκησης και δεν παρουσιάζεται σε ηρεμία. Εκτός από την παρουσία του πόνου, άλλα ευρήματα που μπορεί να μας οδηγήσουν στη διάγνωση της νόσου είναι η αδυναμία ψηλάφησης του σφυγμού στις αρτηρίες των ποδιών μας. Οπτικοακουστικό υλικό για τον τρόπο αυτοψηλάφησης των αρτηριών των κάτω άκρων υπάρχει διαθέσιμο στο διαδίκτυο (http://www.vas-int.net/161feetestuk.html). Στα τελικά στάδια της χρόνιας περιφερικής αρτηριοπάθειας, ο ασθενής πονάει ακόμη και σε ηρεμία, καθιστός ή και ξαπλωμένος στο κρεβάτι. Στο στάδιο αυτό, είναι δυνατόν να εμφανιστούν νεκρωτικές βλάβες στα πόδια που μπορεί να οδηγήσουν σε γάγγραινα. Όταν πιθανολογηθεί βλάβη στις αρτηρίες των κάτω άκρων, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε μέτρηση του σφυροβραχιόνιου δείκτη (ο λόγος της αρτηριακής πίεσης στα σφυρά και τους βραχίονες) και αναλόγως, να οδηγηθεί σε περαιτέρω έλεγχο με Triplex σε ειδικά κέντρα. Η θεραπεία της νόσου είναι πρωτίστως επεμβατική (αγγειοπλαστική, bypass ή συνδυασμός) και όταν αυτό δεν είναι δυνα-
20
x
στα χρωματα του διαβήτη
τόν μπορεί να χορηγηθεί σιλοσταζόλη για την αύξηση της απόστασης βάδισης χωρίς πόνο. Η προσθήκη αντιαιμοπεταλιακών (ασπιρίνης ή κλοπιδογρέλης) είναι απαραίτητη για την προστασία του υπόλοιπου αρτηριακού δικτύου. Ως διαβητικό πόδι ορίζεται η μόνιμη παραμορφωτική βλάβη του άκρου πόδα σε διαβητικούς ασθενείς. Οφείλεται στη διαβητική νευροπάθεια, σε αγγειοπάθεια ή το συνδυασμό τους. Περισσότερα από 50000 διαβητικών πόδια βρίσκονται σε κίνδυνο ανάπτυξης επιπλοκών στη χώρα μας. Η πρόληψη του διαβητικού ποδιού αφορά απλά, καθημερινά μέτρα και χρήση κατάλληλων υποδημάτων πρόληψης. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται κατά την περιποίηση των νυχιών και των κάλων. Η τοπική εφαρμογή χημικών ουσιών για την αφαίρεση των τελευταίων πρέπει να αποφεύγεται. Ιδιαίτερο κίνδυνο εγκαυμάτων διατρέχουν οι ασθενείς με προχωρημένη νευροπάθεια κατά τους χειμερινούς μήνες από την επαφή με θερμαντικά σώματα (σόμπες, αερόθερμα κ.λπ.) και τους θερινούς από το περπάτημα με γυμνά πόδια σε καυτή άσφαλτο ή άμμο. Όταν αναπτυχθούν έλκη χρειάζεται ειδική και έγκαιρη αντιμετώπιση για την ταχεία επούλωσή τους και την αποφυγή της λοίμωξης, που μπορεί να οδηγήσει σε ελάσσονα ή ακόμα και μείζονα ακρωτηριασμό. Τα θεραπευτικά υποδήματα είναι θεμελιώδους αξίας. Κάθε διαβητικός με νευροπάθεια δικαιούται τη δωρεάν προμήθεια ενός ζεύγους υποδημάτων και ειδικών πελμάτων κάθε δύο έτη, με επιβάρυνση του ασφαλιστικού του φορέα. Η παρουσία οποιασδήποτε αλλαγής χρώματος, εκροής υγρού ή κακοσμίας ενός διαβητικού έλκους απαιτεί επείγουσα ιατρική αντιμετώπιση.
στα χρωματα του διαβήτη
x
21
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
Α Ρ Ι Α Δ Ν Η -ΣΟ Φ Ι Α Ε ΥΑ Γ Γ Ε Λ Ι Δ Ο Υ Ποδίατρος BSc MSc,UK Υπεύθυνη τμήματος Ποδιατρικής «Κέντρο Ποδιού» Πανεπιστημιακός τίτλος σπουδών Bachor’s of Science with Hons ειδικότητος Ποδιατρικής Διπλωματική στο Διαβητικό πόδι
ΟΡΘΩΤΙΚΆ ΠΈΛΜΑΤΑ & Σακχαρώδης Διαβήτης Ο διαβήτης είναι μια μακροχρόνια ασθένεια που επέρχεται εφόσον το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη και έτσι το επίπεδο της γλυκόζης ενός ατόμου είναι υψηλότερη από το κανονικό. Ο διαβήτης ενέχει μεγάλο ιατρικό και κοινωνικοοικονομικό πρόβλημα, αφού εκτιμάται ότι περίπου 600 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα έχουν σακχαρώδη διαβήτη μέχρι το 2035. Περίπου 20% των ασθενών με διαβήτη αναμένεται να αναπτύξουν ένα ή περισσότερα έλκη ποδιών, που συνήθως επάγουν λοίμωξη και ακρωτηριασμό. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό του 85% των διαβητικών ακρωτηριασμών είναι λόγω της εξέλιξης ενός έλκους. Επιπλέον, η παρουσία ενός έλκους σε έναν ασθενή με διαβήτη είναι μια κλινική πρόκληση που έχει αρνητικά αποτελέσματα στην υγεία και ευεξία του ασθενούς. >>>
22
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
23
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Πολυάριθμες επιπλοκές σχετίζονται με αυτήν τη χρόνια πάθηση και η πιο κοινή που αντιπροσωπεύει το 50% του διαβητικού πληθυσμού είναι η περιφερική νευροπάθεια. Τα άτομα με περιφερική νευροπάθεια έχουν αισθητηριακά ελλείμματα και ως εκ τούτου δεν υπάρχει προειδοποίηση υπερβολικής πίεσης ή βλάβης ιστού που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία ενός έλκους, ιδιαίτερα στην πελματιαία επιφάνεια του ποδιού. έλκος
Επιπρόσθετα, οι παραμορφώσεις του διαβητικού ποδιού, όπως αρθροπάθεια Charcot, πτώση μεταταρσίων, υποπρηνισμός και υπερπρηνισμός, αυξάνουν τις πιθανότητες για εμφάνιση έλκους, αφού πολλαπλασιάζουν τις πιέσεις στο πέλμα. Οι υπερκερατώσεις είναι εστιακά σημεία που προβλέπουν την ανάπτυξη ενός έλκους, καθώς οι κάλοι και οι σκληρύνσεις είναι αποτέλεσμα της αποτυχημένης διανομής των πιέσεων στο πέλμα. Περιορισμένο εύρος κίνησης παρατηρείται σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, λόγω της ακαμψίας και της μη- ενζυματικής γλυκοζυλίωσης των ιστών, που έχει άμεσο αντίκτυπο στη φυσιολογική λειτουργία του ποδιού και προκαλεί υψηλές πιέσεις στο πόδι. Ο κύριος στόχος για την επούλωση του έλκους και την αποφυγή της υποτροπής του έλκους, θεωρείται η αποφόρτιση των
24
x
στα χρωματα του διαβήτη
σημείων που είναι ευπαθείς, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η εφαρμοζόμενη πίεση. Τα ορθωτικά πέλματα είναι μια επιτυχημένη στρατηγική θεραπείας, καθώς εμποδίζει την επίδραση της υψηλής πίεσης στην πελματιαία επιφάνεια και ελέγχει το μηχανικό φορτίο των ιστών. Τα ορθωτικά πέλματα κατανέμουν ίσα τις πιέσεις που δέχεται το πόδι στην πελματιαία επιφάνεια και στόχος τους είναι η αποφυγή υπερφόρτωσης της περιοχής που είναι τραυματισμένη. Είναι μια αποτελεσματική μέθοδος για αποφόρτιση του έλκους και αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι από την ολιστική θεραπεία που χρήζει ο ασθενής στην περίπτωση που έχει αυτό το πρόβλημα. Ένας ιστός έχει ανεπαρκή αντοχή μετά την επούλωση, αφού τα ποσοστά επανάληψης είναι 5 φορές υψηλότερα σε άτομα με ιστορικό έλκους, υπογραμμίζοντας τη σημασία της πρόληψης για αποφυγή του πρώτου επεισοδίου.
Τα ορθωτικά πέλματα ενδείκνυται να χρησιμοποιηθούν προληπτικά σε ασθενείς με διαβήτη με σκοπό να ανακουφίσουν τις περιοχές που δέχονται υπερβολικές πιέσεις, καθώς και τις κατακόρυφες και οριζόντιες πιέσεις που ασκούνται στο πέλμα, να σταθεροποιήσουν και να υποστηρίξουν το πόδι και τελικά, να συμβάλλουν στην υγεία των ποδιών.
στα χρωματα του διαβήτη
x
25
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΝΑΓΟΥ Γαστρεντερολόγος Δ/ντης Γαστρεντερολογικής Κλινικής Ιατρικό Ψυχικού
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
& Σακχαρώδη Διαβήτης Φυσιολογική θεωρείται η εντερική κινητικότητα όταν υπάρχουν μία έως τρεις κενώσεις ημερησίως και οπωσδήποτε περισσότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα. Δυσκοιλιότητα θεωρείται η μείωση της συχνότητας της κένωσης του εντέρου σε λιγότερο από τρείς φορές την εβδομάδα. Δυσκοιλιότητα, επίσης, θεωρείται η αποβολή σκληρών κοπράνων σε συνδυασμό με έντονη προσπάθεια και αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου. Δυσκοιλιότητα-Επιδημιολογία Η δυσκοιλιότητα δεν είναι νόσος, αλλά σύμπτωμα. Είναι τρεις φορές συχνότερη στις γυναίκες από τους άνδρες. Στο δυτικό κόσμο είναι συχνό σύμπτωμα και το 20% των ενηλίκων πάσχει από δυσκοιλιότητα, ενώ στην ηλικία των 75 ετών το ποσοστό ανεβαίνει στο 40%. Στον ελληνικό χώρο, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, έχει διαπιστωθεί ότι τουλάχιστον το 10% του πληθυσμού πάσχει από δυσκοιλιότητα. >>>
26
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
27
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Για τη διάγνωση της δυσκοιλιότητας και τη διάκριση της ιδιοπαθούς (άγνωστης αιτιολογίας), από τη δευτεροπαθή (καρκίνος παχέος εντέρου, παθήσεις του πρωκτού, σακχαρώδης διαβήτης κ.ά.), είναι απαραίτητη η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και η διενέργεια κλινικής εξέτασης συμπεριλαμβανομένης της δακτυλικής εξέτασης του ορθού ή/και διενέργεια κολονοσκόπησης. 28
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Δυσκοιλιότητα-Αιτιολογία Για την ανάπτυξη δυσκοιλιότητας σημαντικό ρόλο παίζει η δίαιτα και ο τρόπος διαβίωσης. Σημαντικοί παράγοντες θεωρούνται ο περιορισμός κινητικότητας, η μείωση στην πρόσληψη φυτικών ινών, η χρόνια λήψη φαρμάκων και ο σακχαρώδης διαβήτης. Η δυσκοιλιότητα διακρίνεται σε ιδιοπαθή (άγνωστης αιτιολογίας) και δευτεροπαθή, που δυνατόν να προκαλείται από καρκίνο παχέος εντέρου, παθήσεις του πρωκτού (αιμορροϊδοπάθεια, ραγάδες), σακχαρώδη διαβήτη, υποθυρεοειδισμό, νευρολογικά νοσήματα (σκλήρυνση κατά πλάκας, Parkinson, αγγειακό εγκεφαλικό), φάρμακα (σίδηρος, αντιφλεγμονώδη, αντιόξινα, αντικαταθλιπτικά, αντιδιαρροϊκά), κύηση και ευερέθιστο έντερο.
Δυσκοιλιότητα-Διάγνωση Για τη διάγνωση της δυσκοιλιότητας και τη διάκριση της ιδιοπαθούς από τη δευτεροπαθή, είναι απαραίτητη η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και η διενέργεια κλινικής εξέτασης συμπεριλαμβανομένης της δακτυλικής εξέτασης του ορθού. Στις περισσότερες περιπτώσεις αναγκαία είναι η διενέργεια κολονοσκόπησης για τον αποκλεισμό βλεννογονικής βλάβης του παχέος εντέρου. Λιγότερο συχνά χρειάζεται η διενέργεια απεικονιστικού ελέγχου (ακτινογραφία παχέος εντέρου, αξονική ή μαγνητική τομογραφία) και σπανίως χρειάζεται εξειδικευμένος έλεγχος της εντερικής κινητικότητας (αφοδευσιόγραμμα, μανομετρία πρωκτού και μέτρηση του χρόνου διάβασης), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ιδιοπαθούς δυσκοιλιότητας.
Σακχαρώδης Διαβήτης-Επιπλοκές Ο σακχαρώδης διαβήτης προσβάλλει περίπου το 11% των ενηλίκων ηλικίας 40-60
ετών και το 23% των άνω των 60 ετών. Προκαλεί μικροαγγειοπάθεια και νευροπάθεια και στα πλαίσια αυτά δυνατόν να προσβληθούν τα νεύρα, οι νεφροί, οι οφθαλμοί, η καρδιά και τα περιφερικά αγγεία. Στο πεπτικό σύστημα, η συχνότητα των συμπτωμάτων κυμαίνεται σε ποσοστό 60-75% υπό μορφήν διαταραχών της κινητικότητας οισοφάγου και στομάχου, δυσκοιλιότητας και διάρροιας.
Διαβητική δυσκοιλιότητα Η δυσκοιλιότητα είναι μία από τις συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη και προσβάλλει το 20-40% των ασθενών. Κύριος αιτιολογικός παράγων είναι η αυτόνομη διαβητική νευροπάθεια σε συνδυασμό με την πλημμελή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Η απόφαση για περαιτέρω διερεύνηση του διαβητικού ασθενούς με δυσκοιλιότητα εξατομικεύεται, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τα ευρήματα. Εφόσον κριθεί απαραίτητο, η κολονοσκόπηση, ο απεικονιστικός έλεγχος και οι δοκιμασίες κινητικότητας του παχέος εντέρου, αποκλείουν το ενδεχόμενο υποκείμενης κακοήθειας ή άλλης συνυπάρχουσας διαταραχής.
Πρόληψη-Αντιμετώπιση διαβητικής δυσκοιλιότητας Στους περισσότερους ασθενείς η αλλαγή της δίαιτας και του τρόπου διαβίωσης σε συνδυασμό με την καλή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, βοηθά στην αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του εντέρου. Η δίαιτα πρέπει να περιλαμβάνει τη λήψη άφθονων φυτικών ινών, ξηρών καρπών, μαύρου ψωμιού και σημαντική πρόσληψη νερού (1,5-2 λίτρα ημερησίως), με παράλληλη μείωση της κατανάλωσης ερυθρού κρέατος και ζωικού λίπους. >>>
στα χρωματα του διαβήτη
x
29
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Στις περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα επιμένει είναι αναγκαία η χορήγηση φαρμάκων, τα οποία ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες όπως: Μαλακτικά/λιπαντικά (παραφινέλαιο), ογκωτικά (αύξηση όγκου κοπράνων/πίτουρο), ωσμωτικά (κατακράτηση νερού στον αυλό-λακτουλόζη και λακτιτόλη), αλατούχα (δυσαπορρόφητα άλατα μαγνησίου) και διεγερτικά της κινητικότητας (φύλλα Αιγύπτου, βισακοδύλη).
Χρήσιμες συμβουλές
30
x
στα χρωματα του διαβήτη
XX
Λήψη τουλάχιστον ενός λίτρου νερού ημερησίως και κατανάλωση άφθονων φυτικών ινών, φυσικών χυμών και φρούτων, με παράλληλη μείωση του ερυθρού κρέατος.
XX
Ενθάρρυνση της σωματικής άσκησης. Η έλλειψη σωματικής άσκησης προκαλεί δυσκοιλιότητα.
XX
Όχι αναβολή της αφόδευσης όταν υπάρχει η αντίστοιχη επιθυμία.
XX
Η δυσκοιλιότητα όψιμης έναρξης (το τελευταίο δίμηνο), χρήζει εργαστηριακής διερεύνησης.
XX
Όχι αλόγιστη χρήση φαρμάκων και ιδιαίτερα καθαρτικών.
XX
Επιβεβλημένη η συμβουλευτική γνώμη του θεράποντος ιατρού.
στα χρωματα του διαβήτη
x
31
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφουν οι :
Η ΡΑ Κ Λ Η Σ Τ Ι Τ Ο Π Ο ΥΛΟΣ MD, PhD, Διευθυντής, Επεμβατικός Πνευμονολόγος, Διαβαλκανικό Κέντρο Νοσηλείας, Θεσσαλονίκης
Σ ΤΑΥ Ρ ΟΣ Μ. ΤΡΥΦΩΝ MD, PhD, FCCP, ERS National Delegate, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ.Ν. «Γ.Παπανικολάου», Θεσσαλονίκη
ΧΡΌΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΉ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΆΘΕΙΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί τη συχνότερη χρόνια αναπνευστική νόσο των ενηλίκων (κυρίως λόγω του καπνίσματος), με συχνότητα περίπου 8,6% στον ελληνικό πληθυσμό [1]. Οι αεραγωγοί (βρόγχοι και βρογχιόλια) του πνεύμονα, σταδιακά στενεύουν και καταστρέφονται, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην μπορούν να βάλουν και να βγάλουν αέρα – δύσπνοια, ενώ ταυτόχρονα εμφανίζουν αυξημένο βήχα και απόχρεμψη (φλέματα). Με την πάροδο του χρόνου, οι ασθενείς χάνουν την αναπνευστική τους ικανότητα, δηλαδή τη δυνατότητα να δουλέψουν, να ασκηθούν, να αυτοεξυπηρετηθούν. Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι η πιο κοινή ενδοκρινοπάθεια και η 4η κύρια αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες2. Οι πιο κοινές διαβητικές επιπλοκές είναι η αμφιβληστροειδοπάθεια (νόσος των οφθαλμών), η περιφερική νευροπάθεια, η νεφροπάθεια, και καρδιαγγειακή δυσλειτουργία, λόγω στένωσης ή απόφραξης των στεφανιαίων αγγείων. Αυτές οι επιπλοκές προκαλούνται από τη μικροαγγειοπάθεια (ενδοθηλίτιδα των τριχοειδών αγγείων), η οποία παίζει τον κεντρικό ρόλο στην παθοφυσιολογία του διαβήτη3 και συμβάλουν σημαντικά στη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των ασθενών αυτών. Δεδομένης της παρουσίας ενός μεγάλου τριχοειδικού δικτύου στον πνεύμονα, οι πνευμονικές επιπλοκές του διαβήτη είναι συχνές, αλλά δε λαμβάνονται υπόψη. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο ότι σε φυσιολογικές συνθήκες χρησιμοποιείται για
32
x
στα χρωματα του διαβήτη
Οι σύγχρονες οδηγίες συνιστούν ως πρώτη επιλογή θεραπευτικής αγωγής και για τους ασθενείς με ΧΑΠ-ΣΔ τη χρήση βρογχοδιασταλτικών εισπνεόμενων φαρμάκων
Βιβλιογραφία: 1. Tzanakis N, Anagnostopoulou U, Filaditaki V, Christaki P, Siafakas N; COPD group of the Hellenic Thoracic Society.. Prevalence of COPD in Greece. Chest.2004 Mar;125(3):892-900. 2. King H, Aubert RE, Herman WH. Global burden of diabetes, 1995-2025: prevalence, numerical estimates, and projections. Diabetes Care 1998. 21(9):1414-1431. 3. Murea M, Ma L, Freedman BI. Genetic and environmental factors associated with type 2 diabetes and diabetic vascular complications. Rev Diabet Stud 2012. 9(1):6-22. 4. Goldman MD. Lung dysfunction in diabetes. Diabetes Care 2003. 26(6):1915-1918. 5. Roughton FJ, Forster RE. Relative importance of diffusion and chemical reaction rates in determining rate of exchange of gases in the human lung, with special reference to true diffusing capacity of pulmonary membrane and volume of blood in the lung capillaries. J Appl Physiol 1957. 11(2):290-302. 6. http://www.globalintensivecare.org/index. php/new-2017-gold-guidelines-for-copd-released. 7. Gillian E. Caughey Adrian K. Preiss Agnes I. Vitry Andrew L. Gilbert Elizabeth E. Roughead Ιmpact of corticosteroid use on diabetes complications Diabetes Care 2013 Oct; 36(10): 3009-3014.
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
33
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
την ανταλλαγή του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα μόνο το 30% από το τριχοειδο-κυψελιδικό σύστημα του πνεύμονα. Υπάρχει, δηλαδή, ένα μεγάλο «λειτουργικό απόθεμα» (pulmonary reserve), με αποτέλεσμα οι δυσμενείς πνευμονικές επιδράσεις να είναι συνήθως υποκλινικές στο διαβητικό ασθενή4. Όταν λοιπόν ένας ασθενής πάσχει ταυτόχρονα από ΧΑΠ και ΣΔ, στη σταδιακή απώλεια του «λειτουργικού αποθέματος» στον πνεύμονα, εξαιτίας του ΣΔ, επιπροστίθεται και η προοδευτική καταστροφή των αεραγωγών, με αποτέλεσμα η διαταραχή αυτή να γίνεται πλέον κλινικά σημαντική, δηλαδή ο ασθενής να έχει σοβαρή δύσπνοια και να ελαττώνεται σοβαρά το οξυγόνο που κυκλοφορεί στο αίμα του (υποξία).
Διάγνωση Οι συνήθεις αξιολογούμενες μετρήσεις στη σπιρομέτρηση (βίαια ζωτική χωρητικότητα-FVC και βίαιος εκπνεόμενος όγκος στο 1ο δευτερόλεπτο-FEV1), επηρεάζονται όταν ήδη έχει συμβεί σημαντική καταστροφή του πνεύμονα. Γι' αυτό, ο θεράπων ιατρός (γενικός ιατρός, παθολόγος, ενδοκρινολόγος, πνευμονολόγος) πρέπει να είναι προϊδεασμένος, να ζητά ανά 6μηνο σπιρομέτρηση –από τον πνευμονολόγο του ασθενούς– και να εκτιμά όχι τη στιγμιαία τιμή αλλά τον ετήσιο ρυθμό έκπτωσης των παραπάνω τιμών. Έτσι γίνεται δυνατή η εκτίμηση της ταχύτητας καταστροφής του πνεύμονα. Η ελάττωση του αγγειακού πνευμονικού τριχοειδικού δικτύου, λόγω της αγγειοπάθειας του ΣΔ και η καταστροφική επίδραση της ΧΑΠ στους αεραγωγούς και στις κυψελίδες οδηγούν σε σημαντική ελάττωση του οξυγόνου (Ο2) και του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η διαχυτική ικανότητα του πνεύμονα (DLCO) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μια απλή και μη επεμβατική εξέταση για την εκτίμηση της πνευμονι-
34
x
στα χρωματα του διαβήτη
κής-αγγειακής βλάβης σε διαβητικούς ασθενείς. Για την αύξηση της διαγνωστικής ευαισθησίας της DLCO στην ανίχνευση της σοβαρής διαβητικής μικρο-αγγειοπάθειας, θα πρέπει η μέτρησή της να γίνεται και σε καθιστή αλλά και σε ύπτια θέση5.
Θεραπεία Οι σύγχρονες οδηγίες συνιστούν ως πρώτη επιλογή θεραπευτικής αγωγής και για τους ασθενείς με ΧΑΠ-ΣΔ τη χρήση βρογχοδιασταλτικών εισπνεόμενων φαρμάκων – υπάρχουν δύο κατηγορίες τέτοιων φαρμάκων6. Τα φάρμακα αυτά «ανοίγουν» τους αεραγωγούς των πνευμόνων, ελαττώνουν τη δύσπνοια και βελτιώνουν την καθημερινότητα των ασθενών. Προσοχή χρειάζεται όταν απαιτείται επιπρόσθετα και συνεχής λήψη υψηλών δόσεων εισπνεόμενων κορτικοειδών. Γιατί όταν τα φάρμακα αυτά χορηγούνται για περισσότερο από 2 συνεχή έτη, είτε αυξάνουν σημαντικά την κλινική εμφάνιση του λανθάνοντος ΣΔ, είτε επιδρούν αρνητικά στην επιτυχή 7 ρύθμιση της θεραπευτικής αγωγής τους ΣΔ .
Συμπερασματικά Ο ΣΔ επιδρά καταστροφικά στη μικροκυκλοφορία του πνεύμονα και επιδεινώνει τα προβλήματα που έχει ο ασθενής με ΧΑΠ (δύσπνοια, βήχα, λοιμώξεις), ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ η μη σωστή οξυγόνωση του οργανισμού λόγω της ΧΑΠ απορρυθμίζει το ΣΔ, οδηγεί σε αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής και σε πρώιμη εμφάνιση των επιπλοκών σε άλλα όργανα. Φαίνεται ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ-ΣΔ δεν έχουν μία νόσο, αλλά ένα νοσογόνο σύνδρομο που απαιτεί ταυτόχρονη, ουσιαστική και άμεση αντιμετώπιση από τους ειδικούς ιατρούς.
στα χρωματα του διαβήτη
x
35
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΗΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕΤΟΝ
Ο Αντώνης Αντωνίου είναι γνωστός στο ευρύ κοινό από τις επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές, στις οποίες πρωταγωνιστεί τα τελευταία χρόνια. Πριν από την τηλεοπτική του καριέρα, είχε μια εξίσου αξιόλογη κινηματογραφική πορεία, ενώ παράλληλα έπαιζε σε σημαντικές θεατρικές παραστάσεις. Η πιο γνωστή του ταινία, που θεωρεί ότι τον καθιέρωσε και ως πρωταγωνιστή, ήταν η «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου, η οποία περιγράφει το χαρακτήρα και το έγκλημα του Νίκου Κοεμτζή, που συγκλόνισε την ελληνική κοινωνία το 1973. Ενσάρκωσε τον Κοεμτζή, κερδίζοντας τις εντυπώσεις του κοινού και των κριτικών κινηματογράφου, αλλά και το βραβείο Α' Ανδρικού ρόλου στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Έχει παίξει σε αρκετές ταινίες πλάι σε γνωστούς ηθοποιούς, όπως ο Θανάσης Βέγγος στις ταινίες, «Θανάση σφίξε κι άλλο το ζωνάρι» και «Από πού πάνε για τη Χαβούζα». Την ίδια χρονιά που ενσάρκωσε τον Κοεμτζή, έπαιξε και στην πολιτική ταινία του Νίκου Τζίμα «Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο», όπου ερμήνευσε το ρόλο του Νίκου Πλουμπίδη.
Αντώνη
ΑΝΤΩΝΙΟΥ Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη
«Μην αρχίζεις τη μουρμούρα»! Μακάρι όλοι οι άνθρωποι που το λένε αυτό σε κάποιον ή κάποιος που είναι συνέχεια μέσα στη μουρμούρα - να αντιμετώπιζαν τη ζωή, ΜΟΝΟ με χιούμορ!
36
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Αγαπητός, γοητευτικός, γλυκός, συναρπαστικός, φιλικός σε μια ηλικία που σου μεταδίδει ασφάλεια, ηρεμία και σοφία! «Αν παρατήσεις το σώμα σου, σε παρατάει και το πνεύμα και η ψυχική σου αντοχή» σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
37
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Γλυκός σύζυγος, καλός φίλος, τρυφερός πατέρας», τον χαρακτηρίζει η σύζυγός του και ηθοποιός Νατάσσα Ασίκη.
Γιατί αρέσει; Είναι ένα κομμάτι της Ελλάδας αληθινό, είναι μια κρίσιμη ιστορική στιγμή, συγκινητική σαν ιστορία αλλά και ιστορία μνήμης, που σου θυμίζει τι έχουμε τραβήξει σαν λαός, σαν χώρα και τι θα πρέπει να κάνουμε για να μην ξανατραβήξουμε τα ίδια.
Συνεχίζετε με μεγάλη επιτυχία αυτή τη στιγμή εκτός από την τηλεόραση και στο θέατρο… Συνεχίζουμε για 4η χρονιά στη Θεατρική Σκηνή, Νάξου 84 - Πλατεία Κολιάτσου, τα «ΑΥΓΑ ΜΑΥΡΑ», του Διονύση Χαριτόπουλου. Τους ρόλους της Μαρίας και του Σπύρου, παίζουμε η γυναίκα μου Νατάσα Ασίκη κι εγώ. Η σκηνοθεσία είναι δική μου, τα σκηνικά του Νίκου Κασαπάκη και τα μουσικά θέματα που ακούγονται στο έργο είναι από της μουσικές που μας παραχώρησε η Ελένη Καραϊνδρου. Πρόκειται για δύο αδέλφια, χωρίζονται βίαια μέσα στις απάνθρωπες συνθήκες ενός πολέμου. Σήμερα συναντιούνται, προσπαθώντας να κλείσουν τα κενά που δημιουργήθηκαν, ψάχνοντας να βρουν τις μνήμες και τα συναισθήματά τους που χάθηκαν για πάντα. Αρέσει πολύ!
38
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Ο συγγραφέας είναι σπουδαίος, έχει αρκετή ποίηση και ρεαλισμό το έργο. Κομμάτι της ζωής μας και της χώρας μας.
Ο περισσότερος κόσμος σκέφτεται όταν πάρει την σύνταξή του να ηρεμήσει και σχεδόν να μην κάνει τίποτα! Σε μας τους ηθοποιούς, τουλάχιστον, δεν είναι έτσι. Δεν εγκαταλείπεις το θέατρο εύκολα, εκτός αν σε εγκαταλείψει εκείνο ή αν είσαι πολύ κουρασμένος. Όσο αντέχουμε πρέπει να είμαστε στη σκηνή. Δεν υπάρχει άλλη λύση για μας. Το θέατρο δεν είναι ένα απλό επάγγελμα. Είναι σπουδαίο επάγγελμα, έχεις να δώσεις και να πάρεις πάρα πολλά. Η αγάπη του κόσμου από τη μία και η απίστευτη γνώση για την ύπαρξή σου που μαθαίνεις μέσα από τα έργα που παίζεις, είναι λόγοι που δεν μπορείς εύκολα να τα παρατήσεις. Είναι μια δουλειά γοητευτική!
Μία ερώτηση που ήθελα να σας κάνω και μου δίνετε την ευκαιρία, είναι αν το ότι πρέπει κάθε λίγο και λιγάκι
να αποστηθίζετε πολλά κείμενα, αν αυτό βοηθάει στην πρόληψη του αλτσχάιμερ…. Δεν είναι πολύ σίγουρο. Αρκετοί ηθοποιοί παθαίνουν διάφορα... αλλά τι να κάνουμε, ας προσευχόμαστε να είμαστε γεροί και να προσέχουμε.
Πιστεύετε ότι σε δύσκολες εποχές ανθίζουν οι τέχνες; Μπορεί. Θυμάμαι ότι μια μεγάλη άνθηση είχε το Ελληνικό σύγχρονο θέατρο στη Χούντα. Οι συγγραφείς γράφανε, κρυβόντουσαν, αντιδρούσαν και γινόταν ένα πολύ όμορφο «παιχνίδι». Εμείς παίζαμε και είχαμε απέξω τους Ασφαλίτες. Γινόταν μια μορφή αντίστασης και αυτή η αντίσταση έφερνε μια ανάταση του είδους. Ήταν πολύ σημαντικό να μιλήσει το Ελληνικό θέατρο και να πάρει θέση. Με αυτήν τη λογική, συμφωνώ.
Προσέχετε την υγεία σας; Προσέχω. Να κάνουμε λίγη δίαιτα, να τρώμε ελαφριά το βράδυ, αλλά η δουλειά μας δε μας επιτρέπει π.χ. να τρώμε πριν την παράσταση και έτσι παραβιάζουμε κάποιους κανόνες. Καθώς περνούν τα χρόνια πρέπει να κρατάμε δυνάμεις και να κάνουμε πράγματα που θα μας βοηθήσουν να είμαστε δημιουργικοί και ευκίνητοι.
Κάνετε όταν πρέπει προληπτικές εξετάσεις; Και τσεκ-απ κάνουμε, γυμναστική και ό,τι άλλο βοηθάει, ώστε να είμαστε υγιείς. Είναι πολύ σημαντικό το θέμα της υγείας. Είναι πολύ ωραίο να νοιώθεις γερό το σώμα σου και να ακολουθεί και το πνεύμα σου. Είναι υπέροχα τα συναισθήματα που μπορείς να ζήσεις, αν ξέρεις να ζεις. Θεωρώ, ότι αν παρατήσεις το σώμα σου
σε παρατάει και το πνεύμα και η ψυχική σου αντοχή. Το υγιές σώμα πρέπει να το ξεκινήσεις από τη μικρή σου ηλικία για να το διατηρήσεις και καθώς μεγαλώνεις.
Γνωρίζετε διαβητικούς; Δεν έχει τύχει να έχω πολύ κοντά μου διαβητικούς. Όμως γνωρίζω, ότι παίζει πολύ ρόλο η διατροφή και ότι είναι αρκετά επικίνδυνη ασθένεια, αν δεν της δώσεις την απαιτούμενη σημασία.
Μετράτε το σάκχαρό σας; Ναι. Και εγώ και η γυναίκα μου πάντα το έχουμε στον νου μας. Ο ένας υπενθυμίζει στον άλλον τα δικά του. Έτσι, πάντα υπάρχει ιατρική φροντίδα.
Πόσα χρόνια είσαστε μαζί; Καμιά 35αριά…
Και ποια είναι τα «κομμάτια»της ζωής σας που σας ενώνει περισσότερο; Τα παιδιά μας, η αγάπη μας και η δουλειά μας.
Πόσα παιδιά έχετε; Έχω τρία παιδιά. Μια κόρη από τον πρώτο μου γάμο και άλλες δυο κόρες με τη Νατάσσα. Είναι και οι τρείς πανέμορφες κι έχω και μια εγγονούλα 5 χρονών.
Η εγγόνα, όπως λένε, «τραβάει» πολλαπλασιαστική αγάπη; Εγώ νομίζω, ότι όπως αγαπάς την κόρη αγαπάς και την εγγόνα. Απολαμβάνεις ένα παιδί όπως και τα παιδιά σου. >>>
στα χρωματα του διαβήτη
x
39
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Το παιδί του παιδιού μου είναι παιδί του παιδιού μου, είναι ευθύνη της μαμάς και του μπαμπά, αλλιώς μπερδεύεται το παιδί και μπερδεύονται όλοι.
Ποια είναι τα αγαπημένα σας χόμπυ; Καμιά φορά, όταν μου επιτρέπει η δουλειά, το ψάρεμα με ηρεμεί. Μου αρέσει κανένα ταβερνάκι με καλούς φίλους, να πιούμε ένα κρασί που και που.
Σας αρέσουν οι εκδρομές;
Και είναι άσχημο, γιατί σε τέτοιες καταστάσεις πτώχευσης αυτή η χώρα έχει πάει πολλές φορές. Για τις ίδιες αιτίες, τους ιδίους ενόχους.
Από πού είστε;
Κρατάνε τη χώρα σε ομηρία, γιατί είτε είναι άχρηστοι, είτε είναι ψεύτες, είτε είναι ανήθικοι οι πολιτικοί μας.
Πώς έχετε στο μυαλό σας την κρίση; Είναι μια κρίση που δημιουργήθηκε από ευθύνη μας, αλλά κυρίως με την ευθύνη των πολιτικών, οι οποίοι δε φροντίσανε να οργανώσουνε το σπίτι μας σωστά, το ρίξανε στα βράχια, το τσακίσανε, το απαξιώσανε, φροντίσανε μόνο τον εαυτό τους και σηκωθήκανε και φύγανε, όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά.
x
Αυτό το πράγμα δεν το βλέπω να τελειώνει εύκολα. Βλέπω μια δειλία πολιτική και κοινωνική. Υπάρχει μια κατάσταση τραγική.
Είμαι τόσο εγκλωβισμένος στην πόλη, που μόνο το καλοκαίρι καταφέρνω να κάνω κάποιες αποδράσεις.
Θα σας πω ότι δεν έχουμε ένα χωριό να πάμε, αλλά καταφέραμε και φτιάξαμε ένα χώρο στην Περαχώρα προς το Λουτράκι και αράζουμε εκεί όσες μέρες μας το επιτρέπει η δουλειά. Ο πατέρας μου καταγόταν από τη Μικρά Ασία και η μητέρα μου από την Κεφαλονιά. Στη Νέα Ιωνία, όπου πέρασα τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής μου, η καθημερινότητα ήταν δύσκολη. Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά, ότι δεν είχε βρύσες για να παίρνουμε νερό και το κουβαλάγαμε με τους τενεκέδες και πορευόμασταν. Όποιος μάζευε κάποια χρήματα έφευγε σε άλλη γειτονιά. Αυτό έκαναν και οι γονείς μου και σύντομα τα πράγματα καλυτέρεψαν για την οικογένεια μου.
40
Επίσης, υπάρχουν και οι άλλοι που αρνούνται να αναλάβουν τις ευθύνες τους, κοροϊδεύουν και διαιωνίζουν μία κατάσταση που έπρεπε ήδη να είχε τελειώσει και να γυρίζαμε σε μια κανονικότητα. Θα μπορούσαμε να είχαμε ορθοποδήσει και όχι τόσο για μας, όσο για τα παιδιά μας που δεν ξέρουν πού να απλώσουν τα πόδια τους και πώς να επιβιώσουν.
στα χρωματα του διαβήτη
Είμαστε υποχρεωμένοι να παλεύουμε σε αυτήν τη χώρα και να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή οι ανίκανοι θα σηκωθούν να φύγουν και θα έρθουν άξιοι άνθρωποι να μπορούν να βοηθήσουν τη χώρα να πάει καλύτερα.
Τι θα είχατε να πείτε σε αυτούς τους ανθρώπους που δεν μπορούν να διαχειριστούν τις στεναχώριες τους; Τι να πω; Ο κάθε άνθρωπος έχει άλλες αντοχές. Το να πεις ένα κουράγιο ή ανασκουμπωθείτε και να προσπαθείτε, είναι το λιγότερο που μπορεί να πει κανείς. Και αυτό το λέω μόνο στον εαυτό μου. Γιατί μόνο για τον εαυτό μου μπορώ να πάρω την ευθύνη.
Πώς αντιμετωπίζετε τα απρόοπτα; Χάνετε το κέφι σας συνήθως; Φυσικά, στα δύσκολα δεν μπορείς να χασκογελάς… αν πρόκειται για μια αρρώστια θα δεις ειδικούς γιατρούς που μπορούν να
σε βοηθήσουν, να σου συμπαρασταθούν είτε ιατρικά είτε συναισθηματικά και θα συνεχίσεις να ζεις και να επιβιώνεις ανάμεσα στους ανθρώπους που μπορούν να σε στηρίξουν και να σε αγαπάνε.
Εργατικότητα Πολύ σημαντική, ιδιαίτερα για τη ψυχική σου υγεία.
Συμπόνια Στοιχείο που σε καθιερώνει ως άνθρωπο.
Ο άνθρωπος αντέχει πολύ περισσότερο από όσο πιστεύει ότι μπορεί.
Θεός
Αλλά η σίγουρη τοποθέτησή μου είναι ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση δεν ακούς ό,τι γιατροσόφια θα σου πουν γνωστοί και γείτονες.
Ο καθένας έχει το δικό του Θεό, μπορεί να είναι μέσα του, έξω του, ψηλά, οπουδήποτε. Το θέμα είναι ό, τι πιστεύεις να το πιστεύεις σωστά, ώστε να σε βοηθάει.
Ελάτε να κλείσουμε τη συνέντευξή μας με ένα αυθόρμητο παιγνίδι εννοιολογικών ερωτήσεων!
Ύπνος
Αγάπη Ό,τι πιο όμορφο και ουσιαστικό.
Έρωτας Εφάμιλλο.
Απαραίτητος.
Συνεργασία Θετικό στοιχείο για να πραγματοποιείς ό,τι δεν μπορείς μόνος σου.
Όνειρο Το ζητούμενο.
Υγεία
Σκοπός
Αξία που πρέπει να έχουμε πάντα στο νου μας.
Οικογένεια, υγεία, δουλειά, αγάπη, έρωτας, τύχη.
Τύχη
Θάνατος
Λίγο πιο κάτω από την υγεία, αλλά χρειάζεται η δική σου προσπάθεια.
Δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο! Μια συνέχεια της ζωής. Έτσι δεν είναι;
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
41
Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η
Γράφει η:
Ε Υ Τ Υ Χ Ι Α ΓΑ Λ Α Ν Α ΚΟ Υ Διαιτολόγος-Διατροφολόγος και Χημικός Α.Π.Θ. Εκπαιδεύτρια ΕΦΕΤ
ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΆ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
...τι γνωρίζουμε για αυτά; Οι βιομηχανίες τροφίμων για να διατηρήσουν τα προϊόντα τους περισσότερο χρόνο προσθέτουν ουσίες που λέγονται συντηρητικά, τα οποία ανήκουν σε μια ευρύτερη ομάδα, τα χημικά πρόσθετα. Τα συντηρητικά συμβολίζονται με το γράμμα της ευρωπαϊκής έγκρισης Ε που συνοδεύεται από έναν τριψήφιο αριθμό. Κωδικοποιούνται με τους αριθμούς Ε200-Ε299 και χρησιμοποιούνται σε διάφορα τρόφιμα, κυρίως κρουασάν, έτοιμα κέικ, κρασιά, μπύρες, ζαμπόν, κονσερβοποιημένα κρέατα και ψάρια. Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταναλωτής για να προστατέψει την υγεία του από τα συντηρητικά;
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την επικινδυνότητα των συντηρητικών είναι: XX
42
x
Αν το συντηρητικό είναι φυσικό ή συνθετικό. Λίγα είναι φυσικά, όπως το γαλακτικό οξύ Ε270, συντηρητικό για παράδειγμα του γιαουρτιού. Σπάνια ένα φυσικό
στα χρωματα του διαβήτη
συντηρητικό προκαλεί επικίνδυνες αντιδράσεις. XX
Η ηλικία του κάθε ατόμου που τα καταναλώνει. Επηρεάζονται κυρίως τα βρέφη, τα άτομα τρίτης ηλικίας και ασθενείς, διότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι εξασθενημένο.
XX
Το στάδιο ζωής στο οποίο βρίσκεται το άτομο, όπως η εγκυμοσύνη ή ο θηλασμός.
XX
Η ποσότητα του συντηρητικού που καταναλώνεται.
XX
Το χρονικό διάστημα που καταναλώνεται.
Ποια από τα συντηρητικά μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας; Τα συντηρητικά που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες στα παιδιά είναι: XX
Βενζοϊκό οξύ και άλατα του Ε210 ως Ε213.
στα χρωματα του διαβήτη
x
43
Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η
XX
Αιθυλ-4-υδροξυβενζοϊκό οξύ Ε214 και το άλας του E215
XX
Προπυλ-4-υδροξυβενζοϊκό οξύ E216 και το άλας του E217
XX
Μεθυλ-4-υδροξυβενζoϊκό οξύ E218 και το άλας του E219
XX
Διοξείδιο του θείου E220 και οι ενώσεις του (E221 ως Ε227).
XX
Νιτρικά και νιτρώδη άλατα (Ε249, Ε250, Ε251, Ε252).
Το συντηρητικό που πρέπει να αποφεύγουν τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια είναι: Οξικό κάλιο (Ε261). Καρκινογόνα θεωρούνται τα εξής συντηρητικά σε υψηλές ποσότητες: Νιτρικά και νιτρώδη άλατα Ε249, Ε250, Ε251, Ε252.
Συγκεκριμένα: XX
Το διοξείδιο του θείου (Ε220) και οι ενώσεις του προκαλούν κρίσεις άσθματος και υπερκινητικότητα σε παιδιά. Να αποφεύγονται από άτομα με βλάβη στο συκώτι και στα νεφρά. Καταστρέφουν τη βιταμίνη Β1 (γι΄αυτό τρόφιμα όπως δημητριακά και γαλακτοκομικά δεν πρέπει να περιέχουν τέτοια πρόσθετα).
XX
Τα νιτρώδη και νιτρικά άλατα Ε249, Ε250, Ε251, Ε252 προστίθενται σε τρόφιμα, όπως καπνιστά κρέατα για να τα προστατέψουν από αλλαντίαση. Τα νιτρώδη άλατα μπορούν να αντιδράσουν με αμίνες και να σχηματίσουν τις επικίνδυνες νιτροζαμίνες. Αν ο οργανισμός δέχεται μικρές ποσότητες νιτροζαμινών για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενισχύεται ο κίνδυνος για την εκδήλωση της καρκινογόνου δράσης τους. >>>
Τα συντηρητικά θεωρούνται πια στις μέρες μας «αναγκαίο κακό». Ας συνεχίσουν λοιπόν τη δουλειά τους και εμείς, ως ευαισθητοποιημένοι πολίτες τη δουλειά μας, που είναι συνεχής ενημέρωση και γνώση.
44
x
στα χρωματα του διαβήτη
0
ανοχή στη ζάχαρη!
%
Με φυτικής προέλευσης γλυκαντικό από το φυτό Stevia
Προτάσεις της Γαλακτοκομίας ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ για απολαύσεις που δεν επιβαρύνουν! Παραδοσιακές συνταγές και εδέσματα που «απαγορεύονται» γίνονται τώρα μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Πρωτοποριακές ιδέες για εσάς που δεν επιθυμείτε την προσθήκη ζάχαρης ενώ αναζητείτε το γλυκό, πάντα υπό την επίβλεψη και τις οδηγίες της διακεκριμένης σεφ Νένας Ισμυρνόγλου. Παραδοσιακό Γαλακτομπούρεκο με στέβια που έχει ιδιαίτερα χαμηλό θερμιδικό περιεχόμενο και γλυκαιμικό δείκτη. Ρυζόγαλο με καστανό ρύζι υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, χωρίς ζάχαρη και με γάλα χαμηλών λιπαρών αλλά και η παραλλαγή του με γεύση σοκολάτας που, λόγω του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, προκαλεί ήπια και σταδιακή μεταβολή του σακχάρου στο αίμα. Και φυσικά η Κρέμα Κακάο με χαμηλά λιπαρά πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, με την προσθήκη περγαμόντο που φέρεται να έχει ευεργετικές ιδιότητες στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και της HDL Επιστημονικός συνεργάτης: Ελίνα Ασημακοπούλου καλής χοληστερόλης. Σύντομα και Παγωτό 0% ζάχαρη, με στέβια! Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc www.elina-diatrofi.gr
...και περισσότερες ιστορίες ευζωίας στο
νέο
ΓΟΥΝΑΡΗ 35, ΑΝΩ ΓΛΥΦΑΔΑ, 210 96 22 049 Σύντομα και στο Χολαργο, ΜεσΟΓείΩΝ 188 & ΑΓ. ίΩΑΝΝΟΥ ΘεΟΛΟΓΟΥ www.galaktopoleio.gr Στηρίζουμε καί ενθαρρυνουμε την ανακύκλωση γία εναν καλυτερο κοΣμο γία εμαΣ καί τα παίδία μαΣ.
www.dimitrioumilk.gr στα χρωματα του διαβήτη
x
45
Υ Γ Ε Ι Α & Δ Ι ΑΤ Ρ Ο Φ Η
Πώς προστατευόμαστε από τις νιτροζαμίνες; 1) Πριν την κατανάλωση κρεατοσκευασμάτων να προσθέτουμε σε αυτά χυμού λεμονιού (πηγή ασκορβικού οξέος). 2) Μειωμένη κατανάλωση κρέατος ψημένου στα κάρβουνα ή τηγανητού, καθώς και μειωμένη κατανάλωση αλλαντικών. Το θετικό είναι ότι οι φορείς που σχετίζονται με την παραγωγή και ασφάλεια τροφίμων όπως ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), δεν σταματούν τις έρευνες για τα συντηρητικά και για το βαθμό της επικινδυνότητάς τους.
Τι οφείλουμε λοιπόν να κάνουμε για να προστατευτούμε από τα συντηρητικά; XX
46
x
Να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων και ιδίως αυτών που προτιμάμε, για να δούμε τα χημικά πρόσθετα που περιέχουν.
XX
Να βάζουμε ποικιλία τροφίμων στο καθημερινό διαιτολόγιο μας.
XX
Να καταναλώνουμε περισσότερα φυσικά συντηρητικά και λιγότερο συνθετικά.
XX
Όσο μεγαλύτερη επεξεργασία υφίσταται ένα τρόφιμο τόσο πιο πολλά συντηρητικά περιέχει. Μπορούμε να ετοιμάσουμε τη δικιά μας μαρμελάδα ή το δικό μας ψωμί.
στα χρωματα του διαβήτη
XX
Για τα βρέφη έχουν απαγορευτεί επικίνδυνα συντηρητικά σε παιδικές κρέμες. Αποφεύγουμε τις έτοιμες φρουτόκρεμες και πολτοποιούμε μόνοι μας τα φρούτα του μωρού.
XX
Τέλος, προσοχή δίνουμε στη διατροφή των παιδιών, διότι επηρεάζονται από τα χρωματιστά και νόστιμα βιομηχανοποιημένα τρόφιμα, όπως μπισκότα και παγωτά. Οφείλουμε να δίνουμε το καλό παράδειγμα και να περιορίζουμε την αγορά τέτοιων προϊόντων. Πριν πάνε στο σχολείο τους ετοιμάζουμε σπιτικό σνακ, όπως κέικ ή σάντουιτς. Επίσης, τα φρούτα είναι μια εύκολη και υγιεινή λύση.
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει η:
Χ Ρ Ι Σ Τ Ι Ν Α Β Λ Α ΧΟ Π Ο ΥΛΟ Υ Ψυχολόγος, πτυχιούχος Ψυχολογίας & Επικοινωνίας με μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική/Ψυχοθεραπεία
ΕΦΗΒΟΣ, ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
& Σακχαρώδης Διαβήτης Η εφηβεία είναι εξ ορισμού μια δύσκολη ηλικία με πολλές συναισθηματικές και αναπτυξιακές αλλαγές. Ο έφηβος προσπαθεί να κατανοήσει τις αλλαγές που βιώνει και να βρει την καινούργια του ταυτότητα. Μια τέτοια διαδικασία δημιουργεί αναπόφευκτες εντάσεις και πιθανές συγκρούσεις με το περιβάλλον, ανασφάλεια, αλλά και συγχρόνως έξαψη και διάθεση για πειραματισμούς. Πρόκειται για μια ηλικία που χαρακτηρίζεται από εξιδανίκευση και έντονα συναισθήματα και δημιουργεί στους περισσότερους εφήβους την ανάγκη να ξεχωρίσουν, να αμφισβητήσουν και να απορρίψουν τον κατεστημένο κόσμο των ενηλίκων και οποιαδήποτε εξουσίας. Ένα διαφορετικό πρόσωπο της εφηβείας μπορεί να είναι η τάση για απομόνωση, οι απαισιόδοξες σκέψεις, η έντονη αντιδραστικότητα, μέχρι και η παραβατική συμπεριφορά. Επίσης, καθώς η εφηβεία θεωρείται μια περίοδος υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, οι γονείς και το περιβάλλον του έφηβου πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία σε ανησυχητικές συμπεριφορές. Πίσω από κάθε αρνητική και δύσκολη συμπεριφορά, κρύβεται πάντα ένα
48
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η άφιξη ή η ήδη ύπαρξη του διαβήτη στην εφηβεία απευθύνεται σε ένα νεαρό άτομο που είναι ήδη αγχωμένο και πιεσμένο.
στα χρωματα του διαβήτη
x
49
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
μήνυμα και ένα θέμα που προσπαθεί να εκφραστεί και να επιλυθεί. Επομένως, η άφιξη ή η ήδη ύπαρξη του διαβήτη στην εφηβεία απευθύνεται σε ένα νεαρό άτομο που είναι ήδη αγχωμένο και πιεσμένο. Η πάθηση του διαβήτη προκαλεί άγχος, φόβο, θυμό, κατάθλιψη και συναισθήματα απογοήτευσης τόσο για την εικόνα του εφήβου όσο και την μελλοντική εξέλιξη της πάθησης. Όλο αυτό το συναισθηματικό πακέτο μπορεί να εκδηλωθεί με χαμηλή αυτοεκτίμηση και απομόνωση, κακή σχολική επίδοση, με επιθετικότητα, αυτοκαταστροφικές εκδηλώσεις και οικογενειακές συγκρούσεις. Κανένας έφηβος δε θέλει να νιώθει μειονεκτικά και διαφορετικά από τους συνομήλικούς του. Επιπλέον, η υπερπροστατευτικότητα από το περιβάλλον, οι περιορισμοί και οι αλλαγές που καλείται να αποδεχτεί στην καθημερινότητά του, είναι πιθανόν να επηρεάσουν αρνητικά τη ψυχολογία του και κατ' επέκταση τη συμμόρφωσή του στη θεραπεία. Η ψυχολογική διαχείριση είναι το 50% της θεραπείας μιας οποιασδήποτε σωματικής πάθησης, καθώς είναι πλέον αναγνωρισμένο από την παγκόσμια ιατρική κοινότητα ότι η καλή ψυχολογία θεωρείται σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη της πάθησης.
50
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η ψυχολογική στήριξη θα μειώσει το άγχος, τις αρνητικές πεποιθήσεις, τις ενοχές, το θυμό και θα βοηθήσει τον έφηβο να αναπτύξει ικανότητες προσαρμογής, ενεργή συμμετοχή στο θεραπευτικό πλάνο και καλύτερη επικοινωνία με τους γύρω του. Η ομαδική ψυχοθεραπεία στους εφήβους θεωρείται ιδιαίτερα βοηθητική, καθώς μοιράζεται το ίδιο πρόβλημα με συνομήλικούς του. Μέσω της συμβουλευτικής, ο έφηβος θα εκτονώσει τα αρνητικά συναισθήματα, θα ξεπεράσει τους φόβους του και θα δεχτεί νέες λύσεις και προτάσεις για τον καλύτερο χειρισμό της ασθένειας. Εστιάζοντας στα θετικά στοιχεία της προσωπικότητας και τις ικανότητες του κάθε εφήβου, θέτοντας στόχους και κάνοντας όνειρα για το μέλλον, το μαύρο σύννεφο του διαβήτη, σταδιακά, γίνεται λιγότερο πυκνό και σκοτεινό. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σημαντικό ρόλο παίζει το επίπεδο και η στάση της οικογένειας απέναντι στο διαβήτη, καθώς και η ενημέρωση από μια επιστημονική ομάδα. Τα παιδιά διαχειρίζονται καλύτερα την ασθένεια όταν νιώθουν ότι οι ενήλικες γύρω τους είναι δυνατοί. Τελικός σκοπός είναι πάντα η συνειδητοποίηση ότι η χρόνια πάθηση αποτελεί ένα μέρος της ζωής χωρίς να ταυτίζεται με την ίδια τη ζωή.
στα χρωματα του διαβήτη
x
51
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει η:
Μ Α Ι Ρ Η Α Π ΟΣ Τ ΟΛΟ ΥΔ Η Μαιευτήρας γυναικολόγος Συνεργάτης της Κλινικής ΡΕΑ
η σ η ύ Κ & Σακχαρώδης Διαβήτης
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (Σ.Δ.) ανήκει στα μεταβολικά νοσήματα και αφορά την αυξημένη ποσότητα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα. Χαρακτηρίζεται από διαταραχή μεταβολισμού, τόσο της γλυκόζης όσο και των υδατανθράκων και των λιπιδίων, είτε λόγω ελαττωμένης παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελαττωμένης ανταπόκρισης των κυττάρων του οργανισμού στην ινσουλίνη, την ορμόνη που παράγεται και εκκρίνεται από το πάγκρεας, υπεύθυνη για το μεταβολισμό της γλυκόζης από τα κύτταρα. Ο Σ.Δ. διακρίνεται σε τρεις κατηγορίες:
x
Αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης Σ.Δ.Κ. παρατηρείται σε γυναίκες με: XX
XX XX
XX
XX
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου Ι
XX
Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου ΙΙ
XX
XX
Σακχαρώδης Διαβήτης της Κυήσεως
XX
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης της Κυήσεως (Σ.Δ.Κ.) σε αντίθεση με τους τύπους Ι και ΙΙ εμφανίζεται για πρώτη φορά στη διάρ-
52
κεια της εγκυμοσύνης και αφορά το 3-5% των κυήσεων. Εκδηλώνεται, συνήθως, στο τέλος του 2ου τριμήνου, όπου οι ορμόνες που παράγει ο πλακούντας προκαλούν αντίσταση των κυττάρων του οργανισμού στη δράση της ινσουλίνης.
στα χρωματα του διαβήτη
XX
Ιστορικό προηγούμενης εγκυμοσύνης με εμφάνιση Σ.Δ. Οικογενειακό ιστορικό Σ.Δ. Παχυσαρκία ή εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την εγκυμοσύνη. Προηγούμενος τοκετός με υπέρβαρο και μακροσωμικού τύπου νεογνό. Εθνότητα Ιστορικό ανεξήγητου εμβρυικού θανάτου. Ηλικία άνω των 25 ετών αυξανόμενος με την πάροδο της ηλικίας.
Η απολύτως ελεγχόμενη διατροφή και η σωστή άσκηση της εγκύου αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις προκειμένου η μητέρα να παραμένει υγιής, να εξελιχθεί καλά η εγκυμοσύνη και να γεννηθεί ένα παιδί χωρίς ή με τα λιγότερα άμεσα και κατοπινά προβλήματα.
Η διάγνωση πρέπει να γίνεται πρώιμα από το μαιευτήρα, αξιολογώντας τους παράγοντες ανάπτυξης Σ.Δ.Κ. με τις απαραίτητες εξετάσεις (μέτρηση σακχάρου αίματος και ούρων με την έναρξη της εγκυμοσύνης, καμπύλη σακχάρου στην 24η – 28η εβδομάδα). Ο Σ.Δ. στην εγκυμοσύνη μπορεί να ενοχοποιηθεί για αρκετές ανεπιθύμητες καταστάσεις, τόσο στο έμβρυο όσο και στην έγκυο. Θα πρέπει να τονιστεί, ότι οι γυναίκες που πάσχουν από Σ.Δ. τύπου Ι ή ΙΙ (πριν την εγκυμοσύνη), αποτελούν κατηγορία ιδιαίτερης ιατρικής φροντίδας από την έναρξη και σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όπως πιστεύεται, ο προϋπάρχων διαβήτης συνδέεται με επιπλοκές που ξεκινούν από τη σύλληψη μέχρι τον τοκετό, ενώ ο Σ.Δ.Κ. ενοχοποιείται για επιπλοκές στο β΄ τρίμηνο εγκυμοσύνης. >>>
στα χρωματα του διαβήτη
x
53
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Η περιγεννητική θνησιμότητα του κυήματος με Σ.Δ. κατά την εγκυμοσύνη, σε μελέτες που έχουν δημοσιευτεί, αναφέρεται ότι με την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση έχει ελαττωθεί θεαματικά. Παραμένει όμως η εμφάνιση συγγενών ανωμαλιών, ενώ ο αιφνίδιος ενδομήτριος θάνατος συμβαίνει σε υψηλά ποσοστά. Οι επιπτώσεις του Σ.Δ. κατά την εγκυμοσύνη αφορούν τόσο την έγκυο όσο και το κύημα. Στην έγκυο μπορεί να εμφανιστεί αρτηριακή υπέρταση (προεκλαμψία), δυστοκία, πρόωρος τοκετός. Σε γυναίκες με ανάπτυξη Σ.Δ.Κ. έχει βρεθεί ότι έχουν αναπτύξει ακόμη και αρκετά χρόνια μετά τον τοκετό Σ.Δ. τύπου ΙΙ σε σημαντικό ποσοστό, καθώς και μεταβολικό σύνδρομο. Στο κύημα μπορεί να υπάρξουν διαταραχές ανάπτυξης, μεταβολικές διαταραχές ή και απώτερες διαταραχές. Στις διαταραχές ανάπτυξης η συνηθέστερη είναι το υπέρβαρο και μακροσωμικό έμβρυο, που απαντάται στο 20-35% των περιπτώσεων. Ο κίνδυνος σε αυτήν την περίπτωση είναι ο τραυματισμός ή και η ασφυξία κατά το φυσιολογικό τοκετό, επομένως είναι σκοπιμότερο να επιλέγεται η Καισαρική τομή. Σε μικρό ποσοστό υπάρχει η περίπτωση της υπολειπόμενης ανάπτυξης του εμβρύου και ο πρόωρος τοκετός.
54
x
στα χρωματα του διαβήτη
Στις μεταβολικές διαταραχές, η άμεση, μετά τον τοκετό υπογλυκαιμία, αποτελεί το 50% των περιπτώσεων, συμβαίνει στις δύο πρώτες ώρες, επιμένει για 72 ώρες, αλλά μπορεί να έχει και διάρκεια μιας εβδομάδας. Άλλες μεταβολικές διαταραχές που μπορούν να εμφανιστούν είναι η πολυερυθραιμία, υπασβεστιαιμία, διαταραχές μεταβολισμού του σιδήρου κ.ά. Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστούν μυοκαρδιοπάθεια, σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας, διάφορες νευρολογικές διαταραχές. Στις απώτερες επιπλοκές εντάσσεται η παιδική παχυσαρκία, καθώς και ο κίνδυνος ανάπτυξης Σ.Δ. τύπου ΙΙ σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι περιπτώσεις αυτές χρειάζονται στενή ιατρική παρακολούθηση, συνεργασία μαιευτήρα και διαβητολόγου προκειμένου η έγκυος να έχει πάντοτε σωστά ρυθμισμένη γλυκόζη, να γίνεται έλεγχος με υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία, όπου αυτή χρειάζεται στις διάφορες φάσεις ανάπτυξης του εμβρύου. Να σημειωθεί, ότι η μαγνητική τομογραφία είναι ασφαλής για το έμβρυο και ότι στην Κλινική ΡΕΑ λειτουργεί ανοικτός μαγνητικός τομογράφος υψηλών προδιαγραφών, πλέον κατάλληλος για αυτόν το σκοπό.
Στο επίκεντρο της φροντίδας μας... η γυναίκα! Γυναικολογικές & Μαιευτικές Υπηρεσίες
Πλαστική & Γενική Χειρουργική
Διαγνωστικά Τμήματα & Εργαστήρια
• Φυσιολογικοί Τοκετοί & Καισαρικές Τομές
• Πλαστική Αισθητική & Επανορθωτική Χειρουργική
• Μικροβιολογικό/ Ανοσολογικό Αιματολογικό/ Ορμονολογικό
• Μαιευτικοί & Γυναικολογικοί Υπέρηχοι • Γυναικολογική Χειρουργική
• Λαπαροσκοπική Χειρουργική
• Τμήμα Λειτουργικής Ρινοπλαστικής
• Τμήμα Ιατρικών Απεικονίσεων (Ανοικτός Μαγνητικός Τομογράφος / Αξονικός Τομογράφος 64 τομών)
• Αγγειολογικό Τμήμα
• Παθολογοανατομικό
• Τμήμα ΩΡΛ
• Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ Επιπέδου) • Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ)
Εξειδικευμένα Κέντρα • Μονάδα Γονιμότητας & Εξωσωματικής Γονιμοποίησης • Κέντρο Μαστού Κλινική Μαστού • Ουρογυναικολογικό Τμήμα • Κέντρο Διατροφικής Υποστήριξης & Διαιτολογίας
ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
ΡΕΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ - MAIEYTIKH - ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ - ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Ε. www.reamaternity.gr Λ. Συγγρού 383 & Πεντέλης 17 • 175 64 Παλαιό Φάληρο • τηλ. 210 9495000, fax: 210 9495999 •στα χρωματα του διαβήτη x 55
Καλημέρα φίλοι μου. Μ’ αρέσουν πολύ τα παραμύθια και η φίλη της μαμάς μου η κα. Ευτυχία Γαλανάκου μου έκανε δώρο το παραμύθι που έγραψε. Λέγεται «Όταν η Γλυκόζη γνώρισε την Ινσουλίνη». Μου φαίνεται ότι θα σας αρέσει πολύ. Ελάτε να το διαβάσουμε μαζί.
Όταν η Γλυκόζη γνώρισε την Ινσουλίνη… Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένα μικρό κοριτσάκι που το έλεγαν Γλυκόζη. Ήταν πολύ γλυκιά, σαν τη ζάχαρη, σαν το μέλι, σαν το σιρόπι από το γλυκό κουταλιού. Τα μαλλιά της φτιαγμένα από ζαχαρωτά με γεύση σοκολάτας, φράουλας και βανίλιας. Το φόρεμά της κεντημένο άσπρο και τα παπούτσια της άσπρα με φιογκάκια. Είχε μια μεγάλη επιθυμία. Όταν μεγαλώσει να κάνει πολλά ταξίδια. Να γυρίσει όλο τον κόσμο. Να περάσει από στεριές και θάλασσες, να γνωρίσει τα φυτά, τα ζώα και εμάς τους ανθρώπους. Το είχε ονειρευτεί και ανυπομονούσε από καιρό. Πολλές φορές έλεγε στη γιαγιά της: - Γιαγιά, θα΄θελα όταν μεγαλώσω να κάνω πολλά ταξίδια, όπως έκανες κι εσύ!
56
x
στα χρωματα του διαβήτη
- Ναι Γλυκόζη μου, θα δεις, θα μεγαλώσεις και θα ταξιδέψεις. Η οικογένειά μας έχει ένα μεγάλο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας και θα το γνωρίσεις σύντομα. Η δουλειά μας είναι να κάνουμε ταξίδια και να δίνουμε την ενέργεια στα φυτά, στα ζώα και στον άνθρωπο. - Τι είναι αυτή η ενέργεια που δίνουμε γιαγιά; - Χωρίς την ενέργεια Γλυκόζη μου δεν μπορούν να ζήσουν και να μεγαλώσουν. Σκέψου πως είναι η τροφή τους, δηλαδή η «μπαταρία» τους για να δουλέψουν, όπως τα δικά σου παιχνίδια. Ο οργανισμός του ανθρώπου, για παράδειγμα, μετά τη λήψη της τροφής διασπά τους υδατάνθρακες σε γλυκόζη. Η διάσπαση αυτή γίνεται στο λεπτό έντερο. Η γλυκόζη στη συνέχεια ρέει στην κυκλοφορία του αίματος αναζητώντας τα κύτταρα που χρειάζονται ενέργεια. Αποτελεί, δηλαδή, «την μπαταρία» του οργανισμού για οποιαδήποτε διαδικασία και αν εκτελεί: από την εργασία και τη σκέψη, ως την άσκηση και την ανάρρωση. Ο καιρός πέρασε, η Γλυκόζη μεγάλωσε και ένα ηλιόλουστο πρωινό ξεκίνησε το ταξίδι της για τον ανθρώπινο οργανισμό. Από το εργοστάσιο της οικογένειας της Γλυκόζης το πρωινό τρένο ξεκινούσε σε δέκα λεπτά. Το γλυκό κοριτσάκι ανέβηκε στο πρώτο βαγόνι και το τρένο ξεκίνησε. Μπροστά της είδε ένα μεγάλο τούνελ που η ταμπέλα στην είσοδό του έγραφε: «Οισοφάγος». Τότε, το τρένο άρχισε να τρέχει γρήγορα μέσα στο τούνελ και η Γλυκόζη πήρε έναν γλυκό υπνάκο. Μετά από λίγη ώρα χτύπησε το καμπανάκι του τρένου. Ο οδηγός φώναξε: - Παρακαλώ οι επιβάτες να ετοιμαστούν για την αποβίβαση. Φτάνουμε σε λίγα λεπτά στο «Στομάχι». Όταν έφτασε στο στομάχι εντυπωσιάστηκε με το πάρτι που γινόταν εκεί. Όλοι χορεύανε γύρω από μια μεγάλη πισίνα και η Γλυκόζη με μεγάλη χαρά μπήκε στην νεροτσουλήθρα και βούτηξε κι εκείνη μέσα στην πισίνα. Ενώ το πάρτι συνεχιζόταν, άκουσε από το μεγάφωνο: - Παρακαλώ να ανεβείτε στο τρένο για τον επόμενο σταθμό. Η διαδρομή ήταν όμορφη και γνώρισε και άλλους συνταξιδιώτες και έκανε νέους φίλους. Η ταμπέλα φάνηκε σε λίγα λεπτά και έγραφε: «Καλώς ήρθατε στο Λεπτό Έντερο». Ο οδηγός εξηγεί: - Εδώ θα δείτε πολλές μικρές αίθουσες που μέσα εκεί εργάζονται ένζυμα για να κόψουν σε μικρά κομμάτια τις τροφές. Παρακαλώ μην αγγίζετε και να παρακο-
στα χρωματα του διαβήτη
x
57
λουθείτε χωρίς να ενοχλείτε αυτούς που δουλεύουν. Ό,τι θέλετε να ρωτάμε εμένα, διότι είναι δύσκολη η δουλειά τους και δεν πρέπει να κάνουν λάθος. Πρέπει να ξεχωρίσουν και να βάλουν σε κουτιά τα χρήσιμα κομμάτια για τον οργανισμό και τα άχρηστα να τα μαζέψουν σε άλλα κουτιά. Η Γλυκόζη ήταν χαρούμενη. Ήθελε να συνεχίσει τη βόλτα της, να βρεθεί και σε άλλα μέρη του οργανισμού, όπως στο θαυμαστό κόσμο του εγκεφάλου, για τον οποίο τόσες ιστορίες της είχε πει η γιαγιά της. Τη στιγμή όμως που πάει στο ταμείο για να ελέγξουν το εισιτήριο της ακούει μια φωνή να της λέει: - Δυστυχώς το εισιτήριο που έχετε καλύπτει μόνο τη διαδρομή από το στόμα, στο στομάχι και τώρα στο λεπτό έντερο που είστε. Για να μεταφερθείτε στους επόμενους σταθμούς πρέπει να κόψετε νέο εισιτήριο. Η Γλυκόζη τα ’χασε. Δεν είχε άλλα λεφτά πάνω της, πιθανόν να τα έχασε στη διαδρομή. «Τι απρόσεκτη που είμαι», είπε. Στενοχωρημένη πια έβλεπε ότι όλοι έφευγαν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους, αλλά εκείνη δυστυχώς θα έπρεπε να μείνει εκεί. Ξαφνικά έρχεται κοντά της ένα κορίτσι που με το πιο γλυκό της χαμόγελο της λέει: - Γιατί κλαίς; Η Γλυκόζη με δάκρυα στα μάτια της εξηγεί. - Γλυκόζη μην ανησυχείς. Θα σε βοηθήσω. Το όνομα μου είναι Ινσουλίνη. Ξέρω τον τρόπο να σου βρω εισιτήριο. Αφού τα είπε αυτά τρέχει γρήγορα και ξαναγυρίζει χαρούμενη. - Γλυκόζη, ορίστε το εισιτήριο σου! Μπορείς να συνεχίσεις το ταξίδι σου! - Μα που το βρήκες; ρώτησε έκπληκτη η Γλυκόζη. - Χα χα! Ήταν πολύ εύκολο για μένα, διότι εγώ κόβω τα εισιτήρια. Η Γλυκόζη αγκάλιασε την Ινσουλίνη, μετά πήρε στα χέρια της το εισιτήριο και με χαρά άνοιξε την πόρτα του βαγονιού και ανέβηκε στο τρένο. Ο σταθμάρχης φώναξε: - Το τρένο αναχωρεί σε λίγα λεπτά. Παρακαλώ οι επιβάτες να καθίσουν στις θέσεις τους.
58
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η Ινσουλίνη πριν φύγει άφησε γρήγορα ένα γράμμα στα χέρια της Γλυκόζης που έγραφε: «Γλυκόζη μου, Aυτό το γράμμα το είχε δώσει η γιαγιά μου στη γιαγιά σου, η μαμά μου στη μαμά σου και τώρα εγώ σε σένα. Μπορεί να μην το γνωρίζεις, αλλά μας συνδέει κάτι παραπάνω. Οι οικογένειες μας είναι χρόνια φίλες και χαίρομαι πολύ που σε γνώρισα. Ξέρεις ποια είναι η δική μας δουλειά; Να σου δίνω το εισιτήριο για να συνεχίσεις το δρόμο σου μέσα από τα κύτταρα του σώματος και να τους δώσεις ενέργεια, η οποία χρησιμοποιείται για πολλούς λόγους όπως για κίνηση, διάβασμα ή για ξεκούραση. Τα κύτταρα αυτά, πίστεψέ με, είναι πάρα πολλά και βρίσκονται μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Το ταξίδι σου είναι μεγάλο και περνάς μέσα από το αίμα μέχρι να φτάσεις στα κύτταρα. Αν δε σου δώσω το εισιτήριο, δυστυχώς, θα κυκλοφορείς μέσα στο αίμα χωρίς να μπαίνεις στα κύτταρα. Να ξέρεις ότι πάντα θα έχεις αγαπημένα πρόσωπα που θα σε βοηθάνε, φτάνει να το ζητήσεις. Μη λυπάσαι που θα χαθούμε λίγο, θα τα ξαναπούμε σύντομα. Θα είμαι πάντα κοντά σου και θα σε βοηθάω. Να χαρείς το ταξίδι σου, να μην αφήνεις τίποτα να σου χαλάει το κέφι και το γλυκό σου χαμόγελο!». Σου εύχομαι καλό ταξίδι Γλυκόζη! Για πάντα φίλες! Η Ινσουλίνη σου». Η Γλυκόζη έσκυψε στο τζάμι του τρένου να δει την Ινσουλίνη, αλλά καθώς το τρένο έτρεχε πρόλαβε μόνο να δει δύο χεράκια να τη χαιρετούν με αγάπη!
Το παραμύθι έγραψε η Ευτυχία Γαλανάκου στα χρωματα του διαβήτη
x
59
η
Πανελλαδική Εκστρατεία
Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης κατά της νόσου του Σακχαρώδους Διαβήτη
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αφορά σήμερα πάνω από εννιακόσιες χιλιάδες ανθρώπους στη χώρα μας, οι οποίοι πάσχουν από τη νόσο, παρουσιάζοντας σταθερά αυξητικές τάσεις, κυρίως στις νεότερες ηλικίες, σύμφωνα με μελέτες που γίνονται συστηματικά από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς. Η ενημέρωση του ευρέως κοινού για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση της νόσου μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη μείωση των ποσοστών εμφάνισης νέων περιστατικών, ενώ η γνώση για τους τρόπους αντιμετώπισης της νόσου και τη ζωή των ασθενών μετά τη διάγνωση αφορά τόσο τους ίδιους τους ασθενείς όσο και τους οικείους τους, ιδιαιτέρως δε, τους γονείς των παιδιών με Σακχαρώδη Διαβήτη. Το 2016, η ενέργεια ξεκίνησε και στη νησιωτική χώρα, πραγματοποιώντας τη 2η Εκστρατεία Πρόληψης, Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης «Με Οδηγό το Διαβήτη 2016». Επισκεφθήκαμε με ένα ιστιοπλοικό σκάφος έξι (6) νησιά των Δυτικών Κυκλάδων (Κέα, Κύθνο, Μήλο, Σέριφο, Σίφνο, Κίμωλο), πραγματοποιήσαμε δωρεάν εξετάσεις σε δείγμα πολιτών 627 κατοίκους των νησιών (εξετάσεις Γλυκόζης, Γλυκοζυλιωμένης Αιμοσφαιρίνης, Συνδρόμου Διαβητικού Ποδιού και Αρτηριακής Πίεσης) και δυστυχώς βρήκαμε 12 αδιάγνωστα περιστατικά. Παράλληλα, διοργανώθηκαν σε συνεργασία
60
x
στα χρωματα του διαβήτη
με τους αντίστοιχους Δήμους, ενημερωτικές ομιλίες και δρώμενα από εξειδικευμένους επιστήμονες, οι οποίοι απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις των παρευρισκομένων. Για το 2017, αποφασίσαμε να συνεχίσουμε το παραπάνω έργο στη νησιωτική χώρα στα οχτώ (8) παρακάτω νησιά: Νάξος, Δονούσα, Κουφονήσια, Σχοινούσα, Ηρακλειά, Ίος, Σίκινος, Φολέγανδρος. Συγκεκριμένα τη χρονική περίοδο 20/5/2017 έως 27/5/2017, θα επισκεφθούμε με ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος, τα 8 παραπάνω νησιά, πραγματοποιώντας δωρεάν εξετάσεις, Ενημερωτικές Ομιλίες και δρώμενα με σκοπό τη γνώση και την ενδυνάμωση των πολιτών απέναντι στη νόσο του Σακχαρώδους Διαβήτη. Δεδομένης της μεγάλης αποδοχής του κόσμου και των πλείστων αδιάγνωστων περιστατικών, θεωρούμε ότι φέτος, με τη γνώση και την ευθύνη που όλοι μας έχουμε, θα πραγματοποιήσουμε ακόμα μεγαλύτερο και πληρέστερο έργο. Στόχος και όραμα της εκστρατείας αυτής είναι η αφύπνιση ατόμων όλων των ηλικιών, που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη, ανά την Ελλάδα, προκειμένου να ενημερωθούν, να εκπαιδευτούν και να εξεταστούν από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Σας περιμένουμε...
στα χρωματα του διαβήτη
x
61
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Γράφει η:
Μ Α ΡΙ A Ν Ν Α Κ Α ΡΑ Μ A Ν Ο Υ Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Επισκέπτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου “Claude Bernard”, Λυών, Γαλλία
ΑΚΜΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ Τι πρέπει να γνωρίζουμε για να την αντιμετωπίσουμε;
62
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Η θεραπεία της ακμής σε άτομα με ΣΔ εξατομικεύεται ανάλογα με την κλινική μορφή (φαγεσωρική, βλατιδοφλυκταινώδης, κυστική) και βαρύτητα, ενώ η καλή συνεργασία ιατρού-ασθενή είναι σημαντική.
Νόσος που προσβάλλει τον τριχοσμηγματογόνο θύλακα, η ακμή εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εφηβείας με μέσο όρο έναρξης τα 14-17 έτη στα κορίτσια και τα 16-19 έτη στα αγόρια, ενώ είναι χαρακτηριστικό πως σχεδόν όλοι οι έφηβοι μεταξύ 15 και 17 ετών πάσχουν από κάποια μορφή ακμής. Η κοινή ακμή αποτελεί μία από τις τρεις πιο συχνές δερματοπάθειες σε Μ. Βρετανία, Γαλλία και Η.Π.Α. και εξελίσσεται με υφέσεις και εξάρσεις που διαρκούν από 2 έως 5 χρόνια, σταδιακά βελτιώνεται και υποχωρεί περίπου στο 25ο έτος της ηλικίας. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανισθεί μετά την ηλικία των 25 ετών (ενήλικος ακμή), καθώς και κατά τη διάρκεια ή μετά την εμμηνόπαυση (μετεμμηνοπαυσιακή ακμή).
με την εμφάνιση ή επιδείνωση της ακμής. Εντούτοις, στην παθογένεια της ακμής φαίνεται πως αλληλεπιδρούν τέσσερις παράγοντες υπεύθυνοι για την εμφάνισή της: η υπερέκκριση του σμήγματος, η απόφραξη του τριχοσμηγματογόνου πόρου και ο αποικισμός του από το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής (P. acnes), καθώς και η παρουσία φλεγμονής.
Τι συμβαίνει, όμως, στα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) και ποια η θεραπεία που θα ακολουθήσουν για να απαλλαγούν από την ακμή; Η ακμή σε εφήβους και ενήλικες με ΣΔ ακολουθεί την κλασσική παθογένεια της ακμής, ωστόσο, όσοι πάσχουν από αντίσταση στην ινσουλίνη φαίνεται πως εμφανίζουν συχνότερα ακμή, ενώ οι πάσχοντες από ακμή παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα γλυκόζης ορού, καθώς και αντίσταση στην ινσουλίνη. Η θεραπεία της ακμής σε άτομα με ΣΔ εξατομικεύεται ανάλογα με την κλινική μορφή (φαγεσωρική, βλατιδοφλυκταινώδης, κυστική) και βαρύτητα, ενώ η καλή συνεργασία ιατρού-ασθενή είναι σημαντική.
Γενετικοί παράγοντες, όπως το θετικό για ακμή οικογενειακό ιστορικό, το άγχος, η διατροφή και οι ενδοκρινοπάθειες με αυξημένη ινσουλίνη συνδέονται κλινικά
Στόχος της θεραπείας είναι η μείωση της σμηγματόρροιας, των φαγεσώρων, του P. acnes και της φλεγμονής. Ωστόσο, στην αντιμετώπισή της θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στη διατροφή με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο, στη μεσογειακή δίαιτα και στην καθημερινή άσκηση που φαίνεται να οδηγούν στη βελτίωση της ακμής. >>>
στα χρωματα του διαβήτη
x
63
ΠΑΙΔΙ & ΕΦΗΒΟΣ
Συγκεκριμένα, η θεραπεία της ακμής κινείται σε τρεις άξονες: Καθημερινός καθαρισμός του δέρματος με ειδικό σαπούνι για την ακμή που καθαρίζει το πρόσωπο και αφαιρεί το σμήγμα χωρίς να διαταράσσει την ισορροπία του δέρματος. Παράλληλα, ειδικός καθαρισμός του δέρματος με χημικά πίλινγκ, όπως το σαλικυλικό οξύ με ισχυρή κερατολυτική δράση που ρυθμίζει τη σμηγματόρροια και συμβάλλει στην εξάλειψη της ακμής, καθώς και χρήση ειδικών μασκών με υδροξυοξέα και άργιλο.
Τοπική αγωγή σε μορφής κρέμας ή γέλης με αντιβιοτικά και υπεροξείδιο του βενζολίου (benzoyl peroxide) για την αντιμετώπιση των φλεγμονωδών στοιχείων της ακμής και οξέων, όπως το ρετινοϊκό και το αζελαϊκό, για κερατόλυση.
Από του στόματος, θεραπεία με χορήγηση αντιβιοτικών, όπως η τετρακυκλίνη και οι μακρολίδες, για μείωση της φλεγμονής και του P. acnes.
Σε περιπτώσεις αποτυχίας των παραπάνω και σοβαρής ακμής, με κίνδυνο δημιουργίας ουλών, η χορήγηση ισοτρετινοϊνης κρίνεται επιβεβλημένη. Είναι άλλωστε ένα αποτελεσματικό φάρμακο, ασφαλές όταν
χορηγείται από το δερματολόγο. Η χορήγησή του μπορεί να γίνει και σε άτομα που πάσχουν από ΣΔ, ενώ η ενδεχόμενη αύξηση της γλυκόζης, ως ανεπιθύμητη ενέργεια του φαρμάκου, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με τακτική παρακολούθηση και προσαρμογή της θεραπείας του ΣΔ. Τέλος, είναι καλό να γνωρίζουμε πως η ακμή σχετίζεται με σημαντική αρνητική επίδραση στη ψυχολογία και στην ποιότητα της ζωής επηρεάζοντας τις διαπροσωπικές σχέσεις, την κοινωνικοποίηση και τον τομέα της εργασίας. Δεδομένου ότι η θεραπεία της είναι ασφαλής και αποτελεσματική σε άτομα με ΣΔ, ενημερωθείτε, επισκεφθείτε το δερματολόγο σας και αντιμετωπιστείτε τη οριστικά.
64
x
στα χρωματα του διαβήτη
Για εσάς που θέλετε να περιορίσετε την κατανάλωση ζάχαρης στη διατροφή σας, η πράσινη σειρά Παπαδοπούλου ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ, σας προσφέρει πολλές διαφορετικές επιλογές για όλες τις στιγμές της ημέρας. Η σειρά περιλαμβάνει προϊόντα χωρίς ζάχαρη (Cream Crackers, Πολυδημητριακά Μπισκότα Πρωινού με κακάο, Digestive & Mini Digestive) και προϊόντα χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων σακχάρων (Digestive Bar με μαύρη σοκολάτα και παξιμαδάκια KRISPIES ολικής άλεσης). Όλα τα προϊόντα της σειράς Παπαδοπούλου ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ είναι πλούσια σε δημητριακά και περιέχουν φυτικές ίνες, για μια καθημερινή ισορροπημένη διατροφή. Επιπλέον για εσάς που θέλετε να περιορίσετε και την κατανάλωση αλατιού στη διατροφή σας, δημιουργήσαμε τις φρυγανιές Παπαδοπούλου «Χωρίς». Οι φρυγανιές «Χωρίς» παρασκευάζονται χωρίς προσθήκη αλατιού και ζάχαρης. χρωματα του διαβήτη Βάλτε στη διατροφή σας την Πράσινη σειρά Παπαδοπούλου και κερδίστε όλη την απόλαυση χωρίς στα τη ζάχαρη!
x
65
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει ο:
Ε ΥA Γ Γ Ε ΛΟΣ ΖΟ Υ Μ Π Α Ν E Α Σ Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Ιδρυτής Επιστημονικής Ομάδας Διατροφής Διευθύνων Σύμβουλος ΚΕΑΔΔ
Η Διατροφή και τα μυστικά της για τον έλεγχο της πείνας και του κορεσμού Η καλύτερη προοπτική για κάθε άνθρωπο είναι να μάθει το σώμα του να τρώει σωστά, ελέγχοντας τους μηχανισμούς πείνας και κορεσμού, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα να έχει καλή διάθεση ενώ κάνει «διατροφή», αλλά και το να βλέπει το σώμα του να βελτιώνεται, μέρα με τη μέρα, χωρίς την εξάρτηση από τη ζυγαριά, παρατηρώντας τις αλλαγές στα ρούχα του, σε πόντους και μαθαίνοντας να φροντίζει τον εαυτό του, δίνοντάς του ό,τι χρειάζεται χωρίς υπερβολές και ακρότητες. Με στόχο τη φροντίδα του εαυτού μας, η υγεία μας βελτιώνεται, η αυτοπεποίθησή μας αυξάνεται, καθώς βελτιώνεται η εικόνα του εαυτού μας και ως «παρενέργεια» το σώμα μας ισορροπεί στο ιδανικό του βάρος. Για να συμβεί αυτό πρέπει να φροντίσουμε δύο πράγματα: 1) τη σωστή παραγωγή της σεροτονίνης από τον οργανισμό μας όλη τη διάρκεια της ημέρας και 2) την ισορροπία της γλυκόζης στο αίμα μας. Η σεροτονίνη, η ορμόνη της χαράς, ενισχύει τη θετική διάθεση, για αυτό το λόγο τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά ενισχύουν τεχνητά τη συγκέντρωσή της στον εγκέφαλο και δίνει 3 μηνύματα: 1. είμαι καλά, 2. έχω τον έλεγχο, 3. είμαι χορτάτος! >>>
66
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
67
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Για την παραγωγή της σεροτονίνης, πολύπλοκοι απαιτείται σε κάθε κυρίως γεύμα μας, δηλαδή πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό: α) μια μερίδα φρέσκιας τροφής π.χ. ένα κεσεδάκι του γιαουρτιού φρέσκο φρούτο ή λαχανικό ή 1-2 κουταλιές της σούπας ξερό φρούτο, κυρίως για τη βιταμίνη C, β) μια μερίδα πρωτεϊνούχας τροφής π.χ. 3 δάκτυλα μαλακό τυρί ή δύο δάκτυλα σκληρό τυρί, γιαούρτι, αυγό, μία παλάμη κρέας ή ψάρι, θαλασσινά κ.τ.λ. για τα αμινοξέα και κυρίως την «τρυπτοφάνη» και γ) μία μερίδα αμύλου, κατά προτίμηση ολικής αλέσεως, π.χ. ένα κεσεδάκι πατάτα, ρύζι, όσπρια, καλαμπόκι, ζυμαρικά, κ.λπ., για τους υδατάνθρακες, τις φυτικές ίνες, το μαγνήσιο και τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Το ένα από τα κυρίως γεύματα καλό θα ήταν να είναι πιο ελαφρύ, π.χ. σαλάτα με κοτόπουλο και παξιμάδι ή γιαούρτι με ξηρούς καρπούς και φρούτο. Επειδή η σεροτονίνη που παράγεται χρειάζεται ένα «μαγικό εικοσάλεπτο» για να δράσει, πρέπει να τρώμε αργά, μασώντας καλά, ώστε κάθε γεύμα μας να διαρκεί τουλάχιστον 20’. Μετά το 20λεπτο μπορούμε να κρίνουμε εάν έχουμε χορτάσει ή όχι. Αν όχι μια ή δυο κουταλιές της σούπας ξηροί καρποί και ξερά φρούτα μπορεί να μας σώσουν! Τα επίπεδα της σεροτονίνης στον εγκέφαλο μετά από 6 με 8 ώρες σιγά- σιγά πέφτουν και επομένως, πρέπει το πολύ ανά οκτώ ώρες να ανανεώνουμε τις τριάδες, ώστε να παράγεται ξανά σεροτονίνη και να έχουμε τη θετική επίδρασή της όλη τη διάρκεια της ημέρας μας. Για τη γλυκόζη πρέπει να θυμόμαστε ότι μετά από 3-3,5 ώρες που είμαστε νηστικοί ή μετά από 1 ώρα άσκησης, τα επίπεδά της
68
x
στα χρωματα του διαβήτη
στο αίμα πέφτουν κάτω από 0,8 mg, προκαλείται μικρή υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία μας κάνει να μην έχουμε καλή διάθεση, καλή συγκέντρωση, να έχουμε νευρικότητα ή υπνηλία και αίσθημα κούρασης και όταν τα επίπεδα του στρες πέσουν και βρούμε φαγητό χάνουμε τον έλεγχο και μπορεί να φάμε ανεξέλεγκτα. Για να προλάβουμε την υπογλυκαιμία καταναλώνουμε τροφή σε δυάδες, δηλαδή μια τροφή που έχει μια σωστή πηγή γλυκόζης, όπως ένα φρέσκο φρούτο μαζί με κάποιο σνακ υψηλό σε φυτικές ίνες π.χ. ωμοί μουσκεμένοι ξηροί καρποί, ράβδοι Υγείας, κ.λπ., για να αποφύγουμε την αντιδραστική υπογλυκαιμία και να είμαστε για περισσότερη ώρα χορτάτοι. Θυμόμαστε να πίνουμε 10 ποτήρια νερό, γιατί για κάθε 1 ποτήρι λιγότερο, ο μεταβολισμός μας μειώνει όλο και περισσότερο το ρυθμό του, όπως επίσης και τις ευκαιρίες για πικρές ή ξινές γεύσεις που δίνουν ένα boost (ώθηση) στο μεταβολισμό μας π.χ. καφέ σκέτο, πικρά χόρτα, λεμόνι κ.λ.π. Όταν θέλουμε κάτι «έξτρα», π.χ. γλυκό, τρώμε κανονικά πριν και μετά, και το καταναλώνουμε καλύτερα μαζί ή μετά από κάτι θρεπτικό π.χ. φρούτο και ξηρούς καρπούς ή τη δυάδα μας και μετά το «έξτρα». Τέλος, η φυσική δραστηριότητα είναι απαραίτητη σε κάθε της μορφή που μας είναι εφικτή και αρεστή, περπάτημα, γιόγκα, γυμναστήριο, χορός κ.λ.π, μας ενισχύει την καλή διάθεση με τις παραγόμενες «ενδορφίνες» και σε αυτήν αποδίδεται έως και ένα 60% της επιτυχίας ενός προγράμματος διατροφής, καθώς «η απώλεια του επιπλέον σωματικού λίπους, είναι θέμα αθλητικού χρόνου».
στα χρωματα του διαβήτη
x
69
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει η:
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΟΙΛΙΑ Αλλεργιολόγος παίδων και Ενηλίκων Αναπληρώτρια Διευθύντρια Αλλεργιολογικού Τμήματος Ευρωκλινικής Αθηνών
ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ & Σακχαρώδης Διαβήτης
Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια
να αποτρέψει τα δερματικά προβλήματα,
νόσος που μπορεί να επηρεάσει όλα τα συ-
όπως και πολλές άλλες επιπλοκές που συν-
στήματα του οργανισμού.
δέονται με το ΣΔ.
Περίπου το 1/3 των ανθρώπων με ΣΔ, κά-
Οι δερματικές εκδηλώσεις, συνήθως, εμ-
ποια στιγμή θα παρουσιάσει επιπλοκές που
φανίζονται στην εξέλιξη του ΣΔ, αλλά μπο-
συνδέονται με το δέρμα. Είναι σαφές, ότι
ρεί να αποτελούν και τα πρώτα σημεία και
ο σωστός έλεγχος του σακχάρου μπορεί
συμπτώματα της νόσου. >>>
Ο συνεχής κνησμός προκαλεί ερυθρότητα, τραυματισμό, οίδημα και πιθανή μόλυνση του δέρματος. Η χρήση τοπικών φαρμάκων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν ερεθιστικές ή και αλλεργικές αντιδράσεις σε αυτά.
70
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
71
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Τα ευρήματα από το δέρμα μπορεί να ταξινομηθούν σε 4 μεγάλες κατηγορίες: 1) Δερματικές παθήσεις συνδεόμενες με ΣΔ, π.χ. δακτυλιοειδές κοκκίωμα κ.λ.π. 2) Δερματικές λοιμώξεις, π.χ. βακτηριακές λοιμώξεις κ.λπ. 3) Δερματικές εκδηλώσεις Διαβητικών επιπλοκών, π.χ. διαβητικό πόδι. 4) Δερματικές αντιδράσεις στην αντιδιαβητική θεραπεία, π.χ. ινσουλίνη, αντιδιαβητικά σκευάσματα από του στόματος Συνήθως, οι ασθενείς με ΣΔ ζητούν τη γνώμη των αλλεργιολόγων, όταν ο κνησμός και η ξηροδερμία πέρα από τις άλλες δερματικές βλάβες, τους δημιουργούν έντονο πρόβλημα στην καθημερινότητά τους και τους επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής τους. Ο ειδικός καλείται να διερευνήσει αν τα συμπτώματα οφείλονται στη νόσο ή στα φαρμακευτικά σκευάσματα που λαμβάνει ο ασθενής για την αντιμετώπιση της νόσου. Ο κνησμός στους ασθενείς με ΣΔ, συνήθως οφείλεται σε καντιντίαση, σε ξηρή επιδερμίδα ή και σε κακή κυκλοφορία του αίματος. Όταν οφείλεται σε κακή κυκλοφορία ενδέχεται τα πόδια να είναι το σημείο του σώματος με το μεγαλύτερο κνησμό.
κρατάει την υγρασία στο εσωτερικό του κι έτσι παραμένει απαλό και μαλακό. Ο επιδερμικός φραγμός παίζει ένα σημαντικό προστατευτικό και αμυντικό ρόλο, για τον έλεγχο και τη ρύθμιση της απορρόφησης και διαδερμικής απώλειας νερού από το δέρμα. Γενικά, στα άτομα που εμφανίζουν έντονη ξηροδερμία συνιστώνται ιδιαίτερα μέτρα, όπως: XX
Διατήρηση του δέρματος στεγνού και καθαρού.
XX
Πλύσιμο με χλιαρό νερό -είναι προτιμότερο από το πολύ ζεστό- όπως και το ντους είναι προτιμότερο από το μπάνιο.
XX
Αποφυγή ερεθιστικών και σκληρών σαπουνιών, προτιμώνται τα «non–soap cleansers».
XX
Αποφυγή σφουγγαριών και τραχιών ρούχων.
XX
Σκούπισμα του δέρματος ταμποναριστά και όχι με τριβή. Προσοχή στην υπερθέρμανση των καθημερινών χώρων, γιατί η έντονη ξηρασία του περιβάλλοντος επιβαρύνει την κλινική εικόνα.
XX
Η χρήση μαλακτικών (emollients), με κατάλληλες οδηγίες είναι το όπλο για την αντιμετώπιση της ξηροδερμίας. Τα κατάλληλα καλλυντικά (δηλ. χωρίς να περιέχουν παραμπέν (paraben), αρώματα αλκοόλ κ.λπ.), περιέχουν λιπίδια που σχηματίζουν ένα φιλμ στο δέρμα αδιάβατο από το νερό της επιδερμίδας, με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη διαδερμική απώλεια νερού (TEWL). Σημαντικό ρόλο παίζει η τακτική χρήση αυτών των καλλυντικών.
XX
Η χρήση τοπικών φαρμάκων πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν ερεθιστικές ή και αλλεργικές αντιδράσεις σε αυτά.
Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης συνοδεύονται από ξηροδερμία, η οποία με τη σειρά της προκαλεί κνησμό. Με υψηλά επίπεδα γλυκόζης ουρούμε περισσότερο, για να μπορέσει να αποβάλλει ο οργανισμός το πλεόνασμα γλυκόζης που διαθέτει. Με αυτόν τον τρόπο χάνουμε και αρκετά υγρά που χρησιμεύουν στην ενυδάτωση του δέρματος. Ο συνεχής κνησμός προκαλεί ερυθρότητα, τραυματισμό, οίδημα και πιθανή μόλυνση του δέρματος. Στο φυσιολογικό υγιές δέρμα δεν υπάρχει διαταραχή του επιδερμικού φραγμού, οπότε δεν έχουμε απώλεια υγρασίας, το δέρμα
72
x
στα χρωματα του διαβήτη
8
στα χρωματα του διαβήτη
x
73
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
ΑΝ Ν Α Ε Λ Ε ΥΘ Ε ΡΙ Α ΔΟΥ- Γ Κ Ι Κ Α Ωτορινολαρυγγολόγος-Ειδικός Νευροωτολόγος Νοσοκομείο Ρεθύμνου
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΚΟΗΣ & Σακχαρώδης Διαβήτης
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι και ΙΙ ενηλίκων αλλά και νέων ατόμων, χαρακτηρίζεται δυστυχώς από πλήθος επιπλοκών. Η αιτία των επιπλοκών είναι κατά βάση η καταστροφή των μικρών και μεγάλων αγγείων (μικρο- και μακρο- αγγειοπάθεια). Τα συχνότερα αποτελέσματα που προκαλούνται είναι η στεφανιαία νόσος, η νεφρική ανεπάρκεια, το άτονο έλκος στο άκρο πόδι, η απώλεια όρασης αλλά και ακοής. Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα την ακοή, μεγάλες σειρές πολυκεντρικών μελετών, καταδεικνύουν περίπου διπλάσια συχνότητα βαρηκοΐας στους διαβητικούς από ό,τι στον υπόλοιπο πληθυσμό. Αυτό εξηγείται από τη σταδιακή φθορά των τριχωτών κυττάρων στο εσωτερικό αυτί, λόγω μειωμένης ροής αίματος, άρα και οξυγόνου στην περιοχή. Τα μικρά αγγεία και νεύρα του εσωτερικού αυτιού καταστρέφονται και σιγά-σιγά η ακοή μειώνεται. Συνήθως, πρόκειται για σταδιακή πτώση και στα δυο αυτιά, ειδικά στις υψηλές συχνότητες ήχων. Δεν είναι σπάνιο, όμως, να εμφανιστεί βαρηκοΐα μονόπλευρα. Συνεπώς, κάθε αδιευκρίνιστη απώλεια ακοής θα πρέπει να εγείρει υποψίες για αναζήτηση πιθανού σακχαρώδους διαβήτη, που μπορεί να υπάρχει σε υποκλινική μορφή και να παραμένει έως τότε σιωπηλός και αδιάγνωστος. Κατά κανόνα, οι ασθενείς παραπονιούνται
74
x
στα χρωματα του διαβήτη
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
75
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
αρχικά για εμβοές, συχνά βασανιστικές και αρκετά αργότερα αντιλαμβάνονται την πτώση της ακοής. Στις πιο πολλές περιπτώσεις το οικογενειακό και στενό περιβάλλον του αρρώστου εντοπίζει το πρόβλημα, καθώς αρχίζει σταδιακά ο ίδιος να βάζει δυνατά την τηλεόραση, να ζητάει να του επαναλάβουν ξανά και ξανά κάτι, να αγνοεί πολλές φορές το κουδούνι ή το τηλέφωνο που χτυπά, να μην αναγνωρίζει τη χροιά των φωνών στο τηλέφωνο. Η επίσκεψη στον Ωτορινολαρυγγολόγο θα καταδείξει σχεδόν με βεβαιότητα νευροαισθητήρια βαρηκοΐα. Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση (επισκόπηση των αυτιών, της μύτης) και τον εργαστηριακό έλεγχο (διενέργεια τυμπανογράμματος και τονικού ακοογράματος). Παρότι η βλάβη είναι μόνιμη και μη αναστρέψιμη, η τεχνολογία έχει βρει τη λύση του προβλήματος. Τα σύγχρονα ακουστικά βαρηκοΐας είναι τόσο αποτελεσματικά, που σε όλες τις περιπτώσεις ακόμα και της πολύ σοβαρής απώλειας, αναπληρώνουν τη χαμένη αίσθηση ικανοποιητικά. Το γεγονός ότι είναι ψηφιακά τα κάνει ιδιαίτερα «έξυπνα» και είναι σε θέση να εστιάζουν στην κύρια πηγή του ήχου και να απομονώνουν τους υπόλοιπους θορύβους, κάνοντας την απόδοση άριστη. Έτσι, ο ασθενής ακούει ακόμα και σε πολύβουο περιβάλλον, αλλά και σε ανοιχτούς χώρους.
76
x
στα χρωματα του διαβήτη
Επιπρόσθετα, ένα πλήθος από εξαρτήματα έρχονται να συνδέσουν το ακουστικό βοήθημα με το κινητό τηλέφωνο, την τηλεόραση, τον υπολογιστή. Ο βαρήκοος έχει επιλογές ανάμεσα σε κομψά και πολύ μικρού όγκου ακουστικά βοηθήματα, σχεδόν αόρατα. Η εφαρμογή ακουστικού ενίσχυσης της ακοής πρέπει να γίνεται άμεσα, μόλις διαγνωστεί η βαρηκοΐα. Έτσι, και η επιπλέον πτώση ακοής θα καθυστερήσει, καθώς θα διατηρείται το νεύρο της ακοής ενεργό και ο ασθενής δε θα απομονωθεί κοινωνικά, με ρίσκο να εμφανίσει κατάθλιψη. Τέλος, ελλοχεύει κίνδυνος πρόκλησης τροχαίου ή άλλου ατυχήματος είτε ο ασθενής οδηγεί και δεν ακούσει μια κόρνα προειδοποίησης, είτε ως πεζός. Εν κατακλείδι, οι σακχαροδιαβητικοί, μια φορά ετησίως, καλό θα είναι να ελέγχουν την ακοή τους και να ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σχολαστικά, ώστε οι επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένου της βαρηκοΐας, να καθυστερήσουν ή και να αποφευχθούν.
στα χρωματα του διαβήτη
x
77
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
Β Α Σ Ω Ζ Η Σ Ι Μ Ο Π Ο ΥΛΟ Υ Μ.D., Νευρολόγος, Υπεύθυνη Μονάδας Άμεσης Αντιμετώπισης Εγκεφαλικών Επεισοδίων ΙΑΣΩ General
ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ Υπάρχει συσχέτιση;
Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν είναι εύκολη. Διάφορες μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες μας δίνουν αντικρουόμενα αποτελέσματα και σαφής αιτιολογική συσχέτιση δεν έχει αποδειχθεί. Αυτό σημαίνει, ότι ασθενείς με ημικρανία δεν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ), καθώς και ότι ασθενείς με ΣΔ δεν έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποφέρουν από ημικρανία. Γιατί όμως, τότε, προκύπτει το ερώτημα της συννοσηρότητας και γιατί προκαλεί την επιστημονική έρευνα;
78
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Αυτό που γνωρίζουμε είναι πως ο ΣΔ επηρεάζει τα αγγεία, μπορεί να προσβάλλει το νευρικό σύστημα και οδηγεί τον ασθενή σε αλλαγές στον τρόπο ζωής του, αλλοιώνοντας την ποιότητα της καθημερινότητάς του. Οι τρεις παραπάνω παράγοντες μπορούν δυνητικά να συσχετισθούν με την παθοφυσιολογία της ημικρανίας. Η έρευνα μάλιστα επεκτείνεται σε γενετικό επίπεδο με τη διερεύνηση πιθανής γονιδιακής συσχέτισης των δύο νόσων, χωρίς όμως και πάλι να υπάρχουν εύκολες και σαφείς απαντήσεις.
Εντούτοις, έξω από το εργαστήριο υπάρχει η πραγματική ζωή. Στην απλή καθημερινότητα συναντάμε συχνά άτομα με ημικρανία που γνωρίζουν πως η έλλειψη τροφής και κατά συνέπεια τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μπορεί να πυροδοτήσουν μια κρίση. Άλλοι ξέρουν πως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες μπορεί να τους κάνει να υποφέρουν. Η διατήρηση κατά συνέπεια σταθερών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα είναι σωτήρια για αρκετούς ημικρανικούς ασθενείς. Προφανώς, υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες είναι αδύνατη η εν λόγω ισορροπία, όπως για πα-
ράδειγμα η αδυναμία λήψης τροφής κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας ή η αποφυγή λήψης τροφής μετά από ιατρική οδηγία προ χειρουργείου. Στις περιπτώσεις αυτές η αναπλήρωση υγρών, πάντα μετά από συνεννόηση με το γιατρό, με ισότονα ενεργειακά ποτά για παράδειγμα, ίσως βοηθήσει. Για τους ασθενείς με ΣΔ και ημικρανία, ο στόχος είναι η έγκαιρη, κατά το δυνατόν γρηγορότερη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του άλγους, ώστε να αποφύγουμε το stress στον οργανισμό από την απότομη μεταβολή των επιπέδων γλυκόζης.
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
79
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
Α Ν ΤΩ Ν Ι ΟΣ Π. Λ Ε Π Ο Υ ΡΑ Σ Παθολόγος-Διαβητολόγος, Διευθυντής ΠαθολογικήςΔιαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ GENERAL
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΑ. Μια σχέση δραματική, ισχυρή και δυστυχώς αθόρυβη... Οι επιδράσεις του διαβήτη στην εγκεφαλική λειτουργία άρχισαν να απασχολούν την ιατρική βιβλιογραφία την τελευταία 15ετία, κυρίως μαζί με τη σημαντική βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης των ατόμων με διαβήτη και τη μείωση των υπόλοιπων επιπλοκών. Μεταβολές στην εγκεφαλική δομή και λειτουργία είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, διότι η άνοια και η γνωσιακή δυσλειτουργία έχουν σημαντική επίπτωση στην ποιότητα της ζωής. Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες απο παλιά έχουν δείξει ότι τόσο η αγγειακή άνοια (VAD), όσο και η άνοια τύπου ALZHEIMER’S (AD) είναι πιό συχνές σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2. Ο ΣΔ διπλασιάζει σχεδόν τον κίνδυνο για άνοια τύπου ALZHEIMER’S (AD) και αγγειακή άνοια (VAD), σε πολλές μελέτες σε ηλικιωμένους. Είναι δυνατόν στους διαβητικούς να συνυπάρχουν AD και VAD.
80
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Διαβήτης: ισχυρή συσχέτιση με άνοια Γνωστική δυσλειτουργία σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1922. Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, οι οποίοι ήταν «ελεύθεροι από οξέωση, αλλά συνήθως όχι από υψηλά σάκχαρα", βρέθηκαν να έχουν μειωμένη μνήμη και συγκέντρωση, σε σύγκριση με τους μάρτυρες. Η πιο συχνή άνοια στους διαβητικούς είναι η αγγειακή άνοια (VAD) στις πιο πολλές μελέτες και αποδίδεται στα μικρά αγγειακά εγκεφαλικά και στη μικρο-αγγειοπάθεια, που συμβαίνουν αθόρυβα και ασυμπτωματικά στη λευκή ουσία του εγκεφάλου για συχνά μεγάλο χρονικό διάστημα (10-20 έτη). Σε Σουηδική μελέτη, από τα εθνικά τους αρχεία για ασθενείς με ΣΔ2, μία κακή ρύθμιση (A1c άνω του 10%), αύξησε σημαντικά το ποσοστό της άνοιας. Δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος άνοιας σε ρύθμιση A1c <6,7%, αλλά αυξάνεται αισθητά όσο αυξάνουν οι τιμές του σακχάρου και φυσικά της A1c, παράλληλα.
Ρύθμιση διαβήτη και σχέχη με άνοια α) Υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ γλυκόζης νηστείας (FBG) και άνοιας. Ακόμα και υψηλά φυσιολογικά σάκχαρα νηστείας (προδιαβήτης) έχουν αυξημένη συσχέτιση, ανεξαρτήτως των υπολοίπων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου. β) Έχει ενοχοποιηθεί συσχέτιση ακραίων επιπέδων γλυκόζης στο αίμα (συχνές υπερ-υπογλυκαιμίες), με κίνδυνο αυξημένης άνοιας στους ηλικιωμένους με ΣΔ2. γ) H άνοια προτιμά διαβητικούς καπνιστές, με υψηλή πίεση, υπερλιπιδαιμία και ιδίως, όσους υποφέρουν από καρδιακή νόσο. δ) Μικρές γνωσιακές και πνευματικές βλάβες είναι παρούσες στα πρώιμα στάδια του ΣΔΤ2, σε ασθενείς που καπνίζουν ή έχουν ήδη ιστορικό καρδιαγγειακών επιπλοκών. >>>
σταστα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
81
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
ε) Η υπέρταση, o ΣΔΤ2, αλλά και η διάρκεια της νόσου, συνδέονται με αλλαγές στον εγκέφαλο και αυτό φαίνεται ότι έχει αθροιστική δράση στη μείωση της εγκεφαλικής λειτουργίας. στ) Υπεργλυκαιμία και υψηλότερα επίπεδα HBA1c συνδέονται με χαμηλότερη γνωσιακή λειτουργία (Μελέτη ACCORD). Ο κίνδυνος για άνοια, είναι μεγαλύτερος, όταν ο ΣΔ συμβαίνει σε μέση παρά σε προχωρημένη ηλικία.
Άνοια - Συμπώματα XX XX
XX
XX XX
Σύγχυση και απώλεια πρόσφατης μνήμης Χαμένος ή περιπλανώμενος σε μέρη αρκετά οικεία πριν Περπάτημα με κοντά, γρήγορα, «ανακατεμένα» βήματα Ακράτεια ούρων ή κοπράνων Συναισθηματικές μεταπτώσεις σε ακατάλληλες στιγμές
XX
Δυσκολία να ακολουθήσουν οδηγίες
XX
Δυσκολία να χειρισθούν τα χρήματα.
Ποια είναι τα στάδια μεταβολών και έκπτωσης της νοητικής λειτουργίας; Αρχικά χωρίς συμπτώματα. Ακολουθεί φυσιολογική γνωστική γήρανση, επιδεινούμενη υποκειμενική γνωστική γήρανση που οδηγεί σε ήπιες νευρογνωστικές διαταραχές. Τελικό στάδιο, σημαντικές νευρογνωστικές διαταραχές, δηλαδή άνοια.
Διαβητικοί τύπου 1 και Άνοια. Η σημασία της ευγλυκαιμίας
82
x
Αυτές οι νευρογνωστικές αλλαγές συσχετίζονται με: μείωση στη λευκή ουσία του εγκεφάλου ή διαφοροποίηση της μικροδομής της λευκής ουσίας. Μείωση στην πυκνότητα της φαιάς ουσίας σε περιοχές του εγκεφάλου συσχετιζόμενες με την επεξεργασία της ομιλίας και τη μνήμη. Έχει βρεθεί γενικευμένη ατροφία σε τύπου 1 νέους ενήλικους με μακρά διάρκεια διαβήτη. Το τμήμα του εγκεφάλου που φαίνεται ότι σχετίζεται με τη μνήμη και ονομάζεται ιππόκαμπος, επηρεάζεται ιδιαίτερα τόσο από τις μεταβολές της πιέσεως (υπερτασικοί ασθενείς), όσο και από τις μεταβολές του σακχάρου (υπεργλυκαιμία η υπογλυκαιμία στο ΣΔ). Όταν αυτό συμβαίνει συχνά και σε μεγάλη διάρκεια χρόνου, ιδίως σε ευαίσθητες ηλικίες (μικρά παιδιά τύπου 1 ή ηλικιωμένοι με ΣΔ), τότε οι βλάβες στον εγκέφαλο μπορεί να γίνουν σημαντικές. Υψηλού κινδύνου ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, για εμφάνιση αυτών των δομικών μεταβολών του εγκεφάλου, αποτελούν: α) Ασθενείς με χρόνια υπεργλυκαιμία (υψηλοί μέσοι όροι σακχάρου). β) Ασθενείς με έναρξη της νόσου νωρίς στη ζωή (μικρότεροι 7 ετών). γ) Ασθενείς με υποτροπιάζουσες σοβαρές υπογλυκαιμίες. Ο εγκέφαλος των παιδιών είναι πιο ευάλωτος από τους ενήλικες (παιδιά με ηλικία έναρξης <7 χρόνων έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι εκείνα μεγαλύτερης ηλικίας.
Από μελέτες σε διαβητικούς τύπου 1 βρέθηκαν τα εξής:
ΣΔΤ2 - 2πλάσια Επίπτωση Αγγειακής Άνοιας - Αιτίες. Υπάρχει πρόληψη
Μειώσεις σε μετρήσεις ψυχοκινητικών και αντανακλαστικών ικανοτήτων μπορεί να παρατηρηθούν και σε μεσήλικες.
Οι διαβητικοί έχουν αυξημένους παράγοντες αγγειακού κινδύνου, όπως προηγούμενο καρδιαγγειακό ιστορικό, δυσλιπιδαι-
στα χρωματα του διαβήτη
μία, υπέρταση, παχυσαρκία σε σχέση με τους συνομήλικούς τους.
ε) έγκαιρη και επιτυχής ρύθμιση του σακ-
Ανεξάρτητοι παράγοντες αυξημένης επίπτωσης απώλειας μνήμης έχουν βρεθεί σε πολλές μελέτες τα υψηλά τριγλυκερίδια, η χαμηλή HDL και ο ΣΔ.
ντων κινδύνου, μαζί με αλλαγή τρόπου
Σε αναδρομική μελέτη, σε αρχεία Αμερικανών Βετεράνων με ΣΔΤ2, ηλικίας άνω των 65 ετών, κύριοι παράγοντες κινδύνου για άνοια βρέθηκαν:
γειακής άνοιας στο διαβήτη.
α) ηλικία β) φυλή, μαύρη φυλή σε σχέση με λευκή γ) διάρκεια διαβήτη >5 χρόνια
Παράγοντες προστατευτικοί ήταν:
χάρου και των καρδιαγγειακών παραγόζωής και διατροφής, λειτουργεί απόλυτα ικανοποιητικά στην πρόληψη της αγ-
Πιθανοί λόγοι αυξημένης συσχέτισης διαβήτη τύπου 2 και άνοιας (ΑγγειακήςAlzheimer’s): Ο ΣΔΤ 2 σχετίζεται ευθέως ανάλογα με πνευματική έκπτωση και 2πλάσιο κίνδυνο νόσου Alzheimer’s (AD).
α) χρήση αντιδιαβητικού από του στόματος
Σε αναλύσεις, ακόμα και όταν γίνεται
β) χρήση στατινών (HMG-COA Reductase Innibators)
εξομοίωση των λοιπών παραγόντων κινδύ-
γ) καμία διαφορά με χρήση ή μη ινσουλίνης
αυξημένη συσχέτιση με άνοια. >>>
νου, οι διαβητικοί εξακολουθούν να έχουν
στα στα χρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
xx
83
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Εμμένουσα υπεργλυκαιμία φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην εγκεφαλική δυσλειτουργία. Αρκετές μελέτες συσχετίζουν την καλή γλυκαιμική ρύθμιση με τη βελτίωση της πνευματικής λειτουργίας και τη μείωση του κινδύνου. Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για την υπογλυκαιμία. Η υπογλυκαιμία είναι συνδεδεμένη με γνωστική δυσλειτουργία κατά αμφίδρομο τρόπο. Η γνωστική έκπτωση αυξάνει τον μετέπειτα κίνδυνο υπογλυκαιμίας και ένα ιστορικό σοβαρών υπογλυκαιμιών συνδέεται με τη συχνότητα εμφάνισης της άνοιας. Γηραιότεροι ασθενείς έχουν μειωμένη αντίληψη, άρα και υψηλότερο κίνδυνο υπογλυκαιμίας. Το ερώτημα λοιπόν, αν η παρατηρούμενη αυξημένη επίπτωση άνοιας στους διαβητικούς οφείλεται εν μέρει στους πολλαπλούς παράγοντες καρδιακού κινδύνου και εν μέρει στην ηλικία ή αποτελεί διαδικασία άμεσα συσχετιζόμενη με το διαβήτη που έχει ξεκινήσει πολλά χρόνια νωρίτερα από την εμφάνιση του ΣΔ, δεν έχει ακόμη απαντηθεί. Το πιθανότερο είναι ότι ΣΔ, ηλικία και παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου αποτελούν απλά έναν επικίνδυνο συνδυασμό.
Διαβήτης και Άνοια: Θετικό μήνυμα Mέτρια σωματική άσκηση στους ηλικιωμένους, όπως περπάτημα 40’, 3 φορές την εβδομάδα, έχει δείξει ότι αυξάνει το μέγεθος του ιππόκαμπου και βελτιώνει τη μνήμη μετά από 1 χρόνο άσκησης.
84
x x στασταχρωματα χρωματα τουτου διαβήτη διαβήτη
Θεραπεία φαρμακευτική των παραγόντων κινδύνου, κυρίως υπέρταση και δυσλιπιδαιμία, πιθανή χορήγηση αντιπηκτικών παραγόντων και φυσικά διακοπή καπνίσματος, όχι μόνο λειτουργεί προληπτικά αλλά φαίνεται ότι μπορεί να καθυστερήσει ή και να σταθεροποιήσει την εξέλιξη της γνωστικής έκπτωσης.
Διαβήτης και Άνοια: Επίλογος Η σχέση ΣΔ και άνοιας είναι στενή, σε όλες σχεδόν τις μελέτες. Το θετικό μήνυμα είναι ότι υπάρχουν ήδη πολλές γνώσεις που αποδεικνύονται εφικτές για να προλάβουμε ή τουλάχιστον να καθυστερήσουμε και να βελτιώσουμε τα συμπτώματα της άνοιας. Διατροφή, κάπνισμα, φυσική κατάσταση, καλή ρύθμιση από νωρίς του ΣΔ, χωρίς υπογλυκαιμίες, επιτυχής θεραπεία συννοσηροτήτων (υπέρταση, χοληστερόλη, κάπνισμα, παχυσαρκία), παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και εξέλιξη τόσο της VAD όσο και της AD στο ΣΔ.
ΥΓΕΙΑ & ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει ο:
ΔΗΜHΤΡΙΟΣ ΒΑΣΜΑΡHΣ Φυσικοθεραπευτής Otago Exercise Programme Leader Συντονιστής Επ. Τμ. Γηριατρικής Φυσικοθεραπείας
H άσκηση στον ηλικιωμένο με Σακχαρώδη Διαβήτη Ο ηλικιωμένος που πάσχει από το Σακχαρώδη Διαβήτη (Σ.Δ.) και τις επιπλοκές (συννοσηρότητες) του, εκτός από αυτά, έχει να αντιμετωπίσει και διάφορες παθολογικές καταστάσεις που είναι αναμενόμενες, λόγω και της γήρανσης του σώματός του. Ενδεικτικά: μειωμένη μυϊκή μάζα (σαρκοπενία), μειωμένη οστική πυκνότητα (οστεοπενία-οστεοπόρωση), κατάθλιψη, αλλά και η καθιστική συμπεριφορά, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής. Όλα αυτά μειώνουν τη λειτουργική ικανότητα και επηρεάζουν τις δραστηριότητες της καθημερινής διαβίωσης. Όπως είναι γνωστό, ο θεμελιώδης σκοπός για τη διαχείριση του Σ.Δ. είναι ο γλυκαιμικός έλεγχος. Οι 3 ακρογωνιαίοι στόχοι για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι η φαρμακευτική αγωγή, η σωστή διατροφή και η άσκηση. Το 2010, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) διασαφήνισε τη διαφορά μεταξύ σωματικής δραστηριότητας και άσκησης: • Σωματική δραστηριότητα είναι κάθε σωματική κίνηση, που συνδέεται µε μυϊκή συστολή, η οποία
86
x
στα χρωματα του διαβήτη
αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες πάνω από τα επίπεδα ανάπαυσης. • Άσκηση είναι μια κατηγορία εντός της φυσικής δραστηριότητας, ποσοτικοποιημένη σε όγκο, ένταση και συχνότητα, με την οποία κινήσεις δομημένες και με επαναλαμβανόμενο τρόπο, βελτιώνουν ή διατηρούν ένα ή περισσότερα από τα συστατικά της ευεξίας. Από το 2011, η Παγκόσμια Συνομοσπονδία Φυσικοθεραπείας στη δήλωση πολιτικής (Policy Statement: Physical therapists as exercise experts across the life Span), αναγνωρίζει τους φυσικοθεραπευτές ως ειδικούς στην κίνηση και την άσκηση, με εμπεριστατωμένη γνώση των προδιαθεσικών παραγόντων, της παθολογίας και των πιθανών επιπτώσεων σε όλα τα ανθρώπινα συστήματα και τους θεωρεί ως ιδανικούς επαγγελματίες για την επιλογή, προώθηση, καθοδήγηση, συνταγογράφηση και διαχείριση της άσκησης. Το πρόγραμμα ασκήσεων για έναν ηλικιωμένο πρέπει να περιλαμβάνει ασκή-
σεις για την αερόβια ικανότητα, ενδυνάμωσης, ευλυγισίας, ισορροπίας, καθώς και Yoga και Tai Chi. Τα οφέλη μπορούν να είναι πολλαπλά. Πιο συγκεκριμένα: XX
XX
XX
XX
XX
Αερόβια άσκηση: Βοηθά στην αύξηση της καρδιαγγειακής ικανότητας και στην ευαισθησία της ινσουλίνης. Μειώνει την ανάπτυξη περιφερικής νευροπάθειας και την εμφάνιση συννοσηροτήτων και θνησιμότητας (π.χ. έντονο περπάτημα). Άσκηση ενδυνάμωσης: Βελτιώνει τη μείωση της γλυκοζιωμένης αιμοσφαιρίνης (Hba1C) και στην αντίσταση της ινσουλίνης. Αυξάνει τη μυϊκή δύναμη και μάζα, όπως και την οστική αντοχή. Προλαμβάνει τη σαρκοπενία και την οστεοπόρωση (π.χ. άσκηση με βαράκια-λάστιχα). Άσκηση ισορροπίας: Αναπτύσσει την ισορροπία, την ιδιοδεκτικότητα και τη δύναμη, κυρίως των κάτω άκρων. Μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων και ιδιαίτερα σε ασθενείς με παρουσία διαβητικής περιφερικής νευροπάθειας (πρόγραμμα ασκήσεων πρόληψης των πτώσεωνOtago). Άσκηση ευλυγισίας (διατάσεις): Μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων και η τακτική επανάληψή τους είναι μια κύρια επιλογή σε ένα πρόγραμμα φυσικής κατάστασης (π.χ. διατάσεις αστραγάλων-γονάτων). Τα στοιχεία για την ευεργετική επίδραση της Yoga και του Tai Chi δεν είναι τόσο εκτεταμένα ή τόσο υποστηρικτικά όσο για την αερόβια και την άσκηση αντίστασης στον γλυκαιμικό έλεγχο στους ηλικιωμένους. Τέτοιες ασκήσεις μπορούν να συμπεριληφθούν βάσει των ατομικών προτιμήσεων για την αύξηση της ευελιξίας, μυϊκής δύναμης και ισορροπίας,
καθώς και για τα ψυχολογικά οφέλη, μείωση στρες και χαλάρωση. Οι κλινικές οδηγίες-συστάσεις για τους ηλικιωμένους σχετικά με την άσκηση είναι οι ίδιες με τους ενήλικες. 1. Τουλάχιστον 150 λεπτά/εβδομάδα μέτριας έως έντονης αερόβιας δραστηριότητας (50-70% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας), μοιρασμένα τουλάχιστον σε 3 μέρες/εβδομάδα με διακοπή ενδιάμεσα, όχι περισσότερες από 2 συνεχόμενες μέρες. 2. Ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης όλων των μεγάλων μυϊκών ομάδων, 2 ή περισσότερες ημέρες/εβδομάδα. 3. Οι ηλικιωμένοι με αυξημένο κίνδυνο πτώσεων και διαβητική περιφερική νευροπάθεια, πρέπει να ακολουθούν πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης και ισορροπίας. 4. Όλα τα άτομα συμπεριλαμβανομένων και αυτών που πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη, θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να μειώσουν τη χρονική διάρκεια που δαπανούν για καθιστική ζωή, κάνοντας διάλειμμα με το να σηκώνονται όρθιοι ή να περπατούν λίγο μέσα στο χώρο που βρίσκονται για 2-3 λεπτά, κάθε μισή ώρα. Ο Φυσικοθεραπευτής, αφού λάβει τις απαραίτητες ιατρικές πληροφορίες, θα αξιολογήσει τον ασθενή και θα συνταγογραφήσει το πρόγραμμα εξειδικευμένης θεραπευτικής άσκησης είτε καθοδηγούμενης είτε επιβλεπόμενης. Το πρόγραμμα πρέπει να προσαρμοστεί για κάθε διαβητικό ηλικιωμένο με βάση τη συννοσηρότητα, τις αντενδείξεις, τις λειτουργικές ικανότητες, τις προτιμήσεις και τους προσωπικούς ρεαλιστικούς στόχους, έτσι μόνο θα είναι αποτελεσματικό και ευχάριστο.
στα χρωματα του διαβήτη
x
87
ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΥΜΕΜΕΤΗΝ
Εύα
ΜΟΝΟΧΑΡΗ food blogger στο funkycook.gr
88
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Γράφει ο:
Σ ΤΑΥ Ρ ΟΣ Μ Ι Χ Α Η Λ Πρόεδρος του Παγκύπριου Διαβητικού Συνδέσμου
Δικαιώματα Διαβητικών Ατόμων στην Κύπρο & Παγκύπριος Διαβητικός Σύνδεσμος Ο Παγκύπριος Διαβητικός Σύνδεσμος ιδρύθηκε το 1979 και έχει 17μελή Συμβούλιο, 6 Επαρχιακές Επιτροπές με τριετή θητεία και γραφεία σε όλες τις ελεύθερες πόλεις. Ο Σύνδεσμος είναι μέλος στο IDF Ευρώπης και παγκοσμίως συνεργαζόμαστε με όλους τους αδελφούς συνδέσμους και όλους τους συνδέσμους στην Κύπρο που ασχολούνται με όλες τις ασθένειες, γνωστός ως Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Πασχόντων και Φίλων. Έχουμε ως Επιστημονικούς μας Σύμβουλους, τη Διαβητολογική και Ενδοκρινολογική Εταιρεία, τους Κλινικούς Διαιτολόγους και Ποδολόγους. Οργανώνουμε σεμινάρια εκπαίδευσης όσων ασχολούνται με το διαβήτη και έχουμε πολύ στενή συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας. Το Υπουργικό Συμβούλιο έχει πρόσφατα διορίσει Εθνική Επιτροπή για το Διαβήτη. Από την ίδρυσή του, ο Σύνδεσμος προσπαθεί με κάθε τρόπο να ενημερώσει όσον αφορά τη ρύθμιση, τη σωστή διατροφή και άσκηση, για μια φυσιολογική και άνετη ζωή, για αποφυγή επιπλοκών και ένταξη στο κοινωνικό σύνολο. Για το σκοπό αυτό έχουμε ιδιαίτερες ευαισθησίες για τα παιδιά και οργανώνουμε εκπαιδευτικές κατασκηνώσεις για παιδιά και εφήβους, από 10-22 ετών και χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες. Τις κατασκηνώσεις καταρτίζουν διαβητολόγοι γιατροί, διατροφολόγοι, νοσηλευτές, ψυχολόγοι και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου. Στόχος είναι η εκπαίδευση, η ρύθμιση, η σωστή διατροφή, η άσκηση, ώστε τα παιδιά να γνωρίζουν να διαχειρίζονται το διαβήτη τους. Ένα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης είναι και η καταπολέμηση της προκατάληψης.
90
x
στα χρωματα του διαβήτη
Έχουμε ειδικά κριτήρια για εισδοχή νοσηλευτών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και φροντίζουμε όσο είναι δυνατόν για την ένταξή τους στον τομέα της εργασίας. Όσον αφορά τους διαβητικούς του τύπου 2, χωρίς να τους παραγνωρίζουμε, οργανώνουμε εκδρομές, διαβιβάζουμε διαφωτιστικό υλικό, ζωντανές εκπομπές στο ραδιόφωνο και τηλεοπτικούς σταθμούς, καθώς και αφίσες και φυλλάδια σε όλους τους τομείς. Διαφωτιστικό υλικό αποστέλλεται σε όλα τα Νοσοκομεία και Κοινότητες της Κύπρου. Είναι γεγονός ότι, όπως πιθανό να γνωρίζετε, προ Τρόικας εποχή, όλα τα διαβητικά άτομα είχαν πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εντελώς δωρεάν. Από Τρόικα και εντεύθεν, έχουν υποβληθεί νοσήλια, εγγραφή € 1,00, για φάρμακα 0,50 σεντ το καθένα και 0,50 σεντ για κάθε ανάλυση. Όσον αφορά τα νοσήλια εντός Κυβερνητικών Νοσοκομείων, ποικίλουν. Βέβαια, υπάρχουν οι ιδιωτικές κλινικές, όταν τα νοσήλια είναι πολύ ακριβά. Για τα Κυβερνητικά Νοσοκομεία υπάρχει περιορισμός, ανάλογα με τα εισοδήματα της οικογένειας. Διαβιβάζω όλες τις διαμέτρους, όπως αυτές είναι καταχωρημένες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας. Σε αυτό το στάδιο γίνονται προσπάθειες για δημιουργία Γενικού Σχεδίου Υγείας που θα καλύπτει όλον τον πληθυσμό και αναμένουμε-ελπίζουμε σύντομα- την εισαγωγή του. Ήταν και παραμένει στόχος μας η βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των διαβητικών και η ένταξή τους ως ισότιμων πολιτών στην κοινωνία.