του διαβήτη x
Ιανουάριος-Μάρτιος 2021
ile !
ΤΕΥΧΟΣ 34
Th
er ei sm s al o t ways a reason
ISSN: 2241–3677
χρωματα
στα
2
x
στα χρωματα του διαβήτη
Λίγα λόγια. . Αγαπημένοι μου φίλοι και φίλες, Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό να πω είναι «Ουφ, έφυγε επιτέλους» και φυσικά μιλάω για το 2020, που μας ταλαιπώρησε και άλλαξε τον τρόπο ζωής μας, τον τρόπο σκέψης μας και όλα τα «δεδομένα μας», σε όλον τον πλανήτη. Βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν έχουν μείνει τα «απόνερα» από όλες τις καταστάσεις που ζήσαμε, όμως με το ξεκίνημα μίας νέας χρονιάς πάντα μέσα μας υπάρχει αισιοδοξία, ελπίδα και όνειρα που ίσως πραγματοποιήσουμε. Κοιτάμε πίσω μόνο για να προχωρήσουμε μπροστά, κάνοντας μία επανεξέταση των γεγονότων που βιώσαμε, των λανθασμένων επιλογών που ίσως κάναμε και κυρίως, των μαθημάτων που πήραμε. Με όλα αυτά στο σακούλι μας, προχωράμε μπροστά με κουράγιο και δύναμη και -γιατί όχι- και με περιέργεια για το τι θα μας φέρει το 2021.
ΥΓΕΙΑ: Προσωπικά, θεωρώ ότι είναι η κινητήρια δύναμη για τον καθένα μας. Πνευματική, ψυχική και σωματική! Ένα τρίπτυχο αλληλένδετο και τόσο πολύτιμο για την ίδια μας την ύπαρξη.
ΑΓΑΠΗ: Μία λέξη με τόσες έννοιες και συναισθήματα, που και μόνο στο άκουσμά της αισθανόμαστε μία ζεστασιά στην καρδιά μας και ένα όμορφο και λαμπερό χαμόγελο σχηματίζεται στα χείλη μας. ΕΥΤΥΧΙΑ: “Η ευτυχία είναι πράγμα απλό και λιτοδίαιτο -ένα ποτήρι κρασί, ένα κάστανο, ένα φτωχικό μαγκαλάκι, η βουή της θάλασσας. Τίποτα άλλο.” –Nίκος Καζαντζάκης– Εύχομαι μέσα από την καρδιά μου, το 2021 να γεμίσει τη ζωή σας με αυτές τις τρεις μικρές, αλλά τόσο σημαντικές λεξούλες και να σας ακολουθούν για πάντα. Καλή Χρονιά!! Πολύ φιλικά Αναστασία Καφούση
στα χρωματα του διαβήτη
x
3
34 x
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2021
χρωματα
στα
Τριμηνιαία Περιοδική Έκδοση
www.meodigotodiaviti.gr
του διαβήτη
Ιδιοκτησία ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ-ΚΑΡΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ
Διευθύντρια Σύνταξης Νεκταρία Καρακώστα
Υπεύθυνοι Διαφήμισης Αναστασία Καφούση Ελένη Νικολάου
Επιμέλεια-Διόρθωση Κειμένων & Υποδοχή Διαφήμισης Ειρήνη Καφούση
Υπεύθυνος Λογιστηρίου Δημήτρης Μούτουλας
Καλλιτεχνική Επιμέλεια Κατερίνα Σπηλιωτοπούλου
Εκτύπωση Λυχνία Α.Ε.
Εκδότης "ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΗ" Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Αγ.Ι.Θεολόγου 41, Χολαργός 15561 Τηλ. 210 6520062, Fax. 210 6520082 Email: info@kartadiaviti.gr
ISSN: 2241- 3677
Επικοινωνήστε μαζί μας για ό,τι σας απασχολεί στο τηλέφωνο: 210 6520062 ή στο e-mail: info@kartadiaviti.gr Οι απόψεις των συντακτών και των αρθρογράφων δεν αποτελούν αναγκαία απόψεις του εκδότη και του ιδιοκτήτη του περιοδικού. Για τα αποστελλόμενα έντυπα, κείμενα και φωτογραφίες, ο εκδότης παίρνει αυτομάτως το δικαίωμα δημοσίευσης. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στο περιοδικό προς δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλουχρωματα ή μέρους του του διαβήτη εντύπου (κείμενα και φωτογραφικό υλικό), 4 στα χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (νόμος 2121/1993).
x
Επιστημονικοί Συνεργάτες Αντώνιος Αγγουλές, MD, PhD, Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστήμιου Αθήνας Μαρία Γαβριατοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Μεθοδολογίας Κλινικής Έρευνας, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Σπύρος Γαρζώνης, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος Αθανάσιος Δεβλιώτης, Πρόεδρος Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας Θάνος Δημόπουλος, Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Δρ. Δέσποινα Κατσώχη, Ογκολόγος, Ακτινοθεραπεύτρια & Προέδρος της ΑΚΟΣ Πολυξένη Κουτκιά-Μυλωνάκη, MD, MA, Ενδοκρινολόγος, τ. Λέκτορας Παν. Χάρβαρντ Μαριλένα Κυρκιλή, MSc, Σύμβουλος Σχέσεων Γάμου Coach Ζευγαριών, www.marilenakyrkili.com Αλέξανδρος Π. Κωνσταντινίδης, Ειδικός Πνευμονολόγος (210 7520501, 6972205500) Καλλιόπη Κώτσα, Αναπλ. Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας – Διαβητολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Α.Π.Θ. Σταυρούλα-Παναγιώτα Λόντου, Ειδική Παθολόγος, Α’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Γ.Ν.Α «Λαϊκό», e-mail: slondou@gmail.com Ιωάννης Ντάνασης, MD, MSc, PhD, Ιατρός, Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Θαλής Παναγιώτου, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, www.allazwdiatrofi.gr Πάτροκλος Παπαδάκης, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, www.psychologos-papadakis.gr Νικόλαος Εμμ. Σμυρνιούδης, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χίου Δρ. Μαρία Τσιάκα, Οικογενειακή θεραπεύτρια, εξειδικευμένη στις διατροφικές διαταραχές, Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, Διδάκτωρ στο Τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Institute of Psychiatry, King’s College London Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Παθολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Συνεντεύξεις Νικόλαος Παπάνας, Καθηγητής Παθολογίας – Σακχαρώδους Διαβήτη, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού
Ειδικοί Συνεργάτες Νεκταρία Καρακώστα, Δημοσιογράφος Υγείας
Editorial της σύνταξης
Υπομονή... Κοντεύει ένας χρόνος από τότε που ο κορωνοϊός προκάλεσε κλείσιμο της χώρας και πλήρη αντροπή της καθημερινότητάς μας.
ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας
Ένας χρόνος που μας στέρησε πολλά: εξόδους, κοινωνική ζωή, ταξίδια, αλλά και ανθρώπινες ζωές, γνωστούς και άγνωστούς μας... Εδώ κι έναν χρόνο ζούμε με τις αναμνήσεις... Ταξιδιών, εμπειριών, ανθρώπων που υπάρχουν και δεν τους βλέπουμε και ανθρώπων που χάσαμε για πάντα... Αναπόφευκτα, όλες οι ελπίδες στράφηκαν στον εμβολιασμό, όμως το "αναγκαίο κακό" της βιολογίας, οι μεταλλάξεις του ιού, χτύπησαν και τη δική μας πόρτα: Στελέχη ικανά προς το παρόν να μεταδίδονται ευκολότερα και να οδηγούν σε συρροές κρουσμάτων που επιβαρύνουν τα νοσοκομεία. Οι ενδείξεις μέχρι στιγμής είναι ενθαρρυντικές, καθώς δείχνουν ότι οι μεταλλάξεις δεν θα γκρεμίσουν το κολοσσιαίο εγχείρημα της σε χρόνο ρεκόρ ανάπτυξης των σχετικών εμβολίων και της επιχείρησης εμβολιασμού. Κανείς δεν θέλει αυτό να ανατραπεί. Ακόμη κι όταν εμβολιαστούμε ωστόσο, η επιστροφή στην κανονικότητα δεν θα είναι άμεση. Δεν αρκεί ο εμβολιασμός. Η χρήση μασκών προσώπου, η υγιεινή των χεριών και η σωματική απόσταση είναι επίσης αναπόσπαστα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας. Ακόμη κι όταν το άτομο έχει ανοσία έναντι του SARS-CoV-2, δεν έχει αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να μεταφέρει τον ιό σε άλλους ανθρώπους. Για αυτό και ο εμβολιασμός δεν σημαίνει άμεση ανάκτηση της κοινωνικότητάς μας, ούτε ελεύθερα και απρόσκοπτα ταξίδια. Ο κόσμος μας, η καθημερινότητά μας άλλαξε... Για πάντα; Ο χρόνος θα δείξει... Μέχρι να βγούμε από τη δίνη αυτής της μεγάλης περιπέτειας, το μήνυμα είναι ένα: Υπομονή...
6
x
στα χρωματα του διαβήτη
organized by
Index περιεχόμενα
32
36
36 ΕΜΒΟΛΙΑΣΜOΣ ΚΑΤA ΤΟΥ SARS-COV-2 Όλα όσα πρέπει να ξέρετε!
40 ΤΗΛΕΡΓΑΣIΑ
Η εργονομία μειώνει τη συχνότητα των προβλημάτων του μυοσκελετικού συστήματος
44 Η πανδημία αυξάνει τον κίνδυνο διατροφικών διαταραχών
62
48 ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Δεν ξεχνάμε την πρόληψη
74 10 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ
56 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟ
ΠΑΠΑΝΑ Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού
62 ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
ΤΟ ΣΤΡΕΣ;
66 Πώς θα εμποδίσω τον προδιαβήτη να
18 ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1,5 ή LADA Ο γνωστός «άγνωστος» διαβήτης
22 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ
Είναι από μόνη της παράγοντας κινδύνου για νοσηρότητα και θνησιμότητα; εξελιχθεί σε διαβήτη;
70 ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
Η θέση τους στη διατροφή του ατόμου με διαβήτη
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ Πολύτιμοι βοηθοί στη διαχείριση του διαβήτη
74 ΜΟΝΑΞΙΑ
ΠΑΝΔΗΜΙΑ COVID-19
78 ΔΙΑΖΥΓΙΟ "ΥΠΝΟΥ" 82 ΟΙ ΠΙΟ ΔΙΑΣΗΜΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ
28 Αφιέρωμα: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ 32 Υπάρχουν αισιόδοξα
μηνύματα για τους ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), στην εποχή του Sars-CoV-2;
x
καθημερινή μας ζωή;
ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Συγκοινωνούντα δοχεία
14 ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΜΕΙΩΝΟΥΝ
8
52 Ποιες αλλαγές έφερε όμως στην
στα χρωματα του διαβήτη
Μπορούμε να τη νικήσουμε!
ΣΥΝΟΜΩΣΙΑΣ
88 ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Συνήθεις Ύποπτοι της καρδιάς και των αγγείων
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΕΒΛΙΩΤΗΣ Πρόεδρος Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΟΥΝΤΑ ΔΟΧΕΙΑ
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης. Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει χρόνια πορεία και μπορεί να προκαλέσει μια σειρά σοβαρών επιπλοκών, όπως καρδιαγγειακή νόσο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, βλάβες του αμφιβληστροειδούς, καθώς και προβλήματα στη στοματική κοιλότητα. 10
x
στα χρωματα του διαβήτη
Οι συνηθέστερες εκδηλώσεις του νεανικού διαβήτη και του διαβήτη ενηλίκων στη στοματική κοιλότητα είναι η κακοσμία, το αίσθημα καύσου στη γλώσσα και στο στόμα, η ξηροστομία, οι λοιμώξεις (όπως οι μυκητιάσεις), η μειωμένη ικανότητα επούλωσης των ιστών του στόματος ύστερα από εξαγωγές ή άλλες χειρουργικές επεμβάσεις και τέλος, τα περιοδοντικά νοσήματα (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα).
Περιοδοντίτιδα Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνες, τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη παρουσιάζουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για περιοδοντίτιδα σε σύγκριση με τα άτομα που δεν έχουν διαβήτη. Επίσης, η εξέλιξη και η βαρύτητα της περιοδοντίτιδας είναι μεγαλύτερη σε άτομα με μη καλά ρυθμισμένο διαβήτη. Την ίδια ώρα, επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι οι στοματικές φλεγμονές μπορούν να πυροδοτήσουν την εμφάνιση νοσημάτων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Δηλαδή, η κακή στοματική υγεία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για το σακχαρώδη διαβήτη. Έρευνες αναφέρουν ότι η προχωρημένη περιοδοντίτιδα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου σε μη διαβητικά άτομα και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Όπως γίνεται αντιληπτό, η πρόληψη των προβλημάτων της στοματικής κοιλότητας έχει άμεση σχέση με την καλή ρύθμιση του σακχάρου και η καλή ρύθμιση του σακχάρου ξεκινάει από την καλή στοματική υγιεινή! Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα τους, να επισκέπτονται τακτικά (κάθε έξι μήνες) τον οδοντίατρό τους και να διατηρούν καλή στοματική υγιεινή. στα χρωματα του διαβήτη
x
11
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Μυκητιασική στοματίτιδα Να τονίσουμε ότι για την πρόληψη της μυκητιασικής στοματίτιδας χρειάζεται καλός γλυκαιμικός έλεγχος, αποφυγή του καπνίσματος και σε περίπτωση που υπάρχουν τεχνητές οδοντοστοιχίες, επιμελής καθαρισμός τους. Η καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη ή στην ανακούφιση της ξηροστομίας που προκαλείται από το διαβήτη.
Συμβουλές... ò Η Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία (ΕΟΟ) συμβουλεύει τους ασθενείς
με σακχαρώδη διαβήτη να ενημερώνουν πάντα τον οδοντίατρο για την πάθησή τους και τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούν. ò Οι ασθενείς πρέπει να αναφέρουν στον οδοντίατρο αν έχουν προχωρήσει
σε διακοπή ή τροποποίηση της αγωγής τους και να τον ενημερώνουν για τυχόν αλλαγές στην κατάσταση της υγείας τους. ò Ο οδοντίατρος έχει τις γνώσεις να αντιμετωπίσει έναν οδοντιατρικό
ασθενή με διαβήτη και είναι πολύ πιθανό στις περιπτώσεις που τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δεν είναι υπό έλεγχο, να αναβάλει οποιαδήποτε μη επείγουσα οδοντιατρική πράξη. ò Μια ακόμη σημαντική συμβουλή προς τους ασθενείς με σακχαρώδη
διαβήτη: να είναι σχολαστικοί με τη στοματική τους φροντίδα. Οι ασθενείς πρέπει να προσέχουν τη στοματική τους υγιεινή, ανελλιπώς πρωί και βράδυ, με ιδιαίτερη επιμέλεια. Είναι απαραίτητο τόσο το βούρτσισμα των δοντιών, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα, με μια οδοντόπαστα που προσφέρει αντιβακτηριακή προστασία και προστασία από την τερηδόνα, όσο και ο καθαρισμός των μεσοδοντίων περιοχών από όπου ξεκινά η φλεγμονή των ούλων με οδοντικό νήμα ή/και μεσοδόντια βουρτσάκια. ò Με αυτά τα απλά μέτρα πρόληψης, οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη
μπορούν να διατηρήσουν τα δόντια και τα ούλα τους υγιή και να γλιτώσουν από τις επιπτώσεις που προκαλεί ο διαβήτης στη στοματική κοιλότητα.
12
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Γράφει ο:
ΘΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟ ΣΤΡΕΣ; Το στρες είναι γνωστό πως επάγει πολλές αντιδράσεις στο σώμα, ξεκινώντας από τον υποθάλαμο και το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και καταλήγει στα επινεφρίδια με την απελευθέρωση κορτιζόλης και κατεχολαμινών (επινεφρίνης και νορεπινεφρίνης). Αυτό προκαλεί
14
x
στα χρωματα του διαβήτη
ανισορροπία, η οποία επιφέρει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στην υγεία μας, όπως δυσλειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος, καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και τροποποίηση συμπεριφορών υγείας, όπως οι διατροφικές συνήθειες.
P u b l i
Για να το αντιμετωπίσουμε, πρέπει να ψάξουμε τι είναι αυτό που μας το προκαλεί και να λύσουμε το πρόβλημα από τη “ρίζα” του. Είναι, όμως, ο μοναδικός τρόπος αυτός; Η απάντηση είναι όχι, διότι διατροφή και στρες φαίνεται να έχουν άρρηκτη σχέση μεταξύ τους. Μελέτες τονίζουν πως μια υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει το σώμα μας να καταπολεμήσει μεγάλο ποσοστό του άγχους μας. Σύμφωνα με ευρήματα ερευνών, συγκεκριμένες θρεπτικές ουσίες που ανιχνεύονται στα τρόφιμα καθορίζουν και την ποσότητα των νευροδιαβιβαστών που θα παραχθούν από τον εγκέφαλο, ρυθμίζοντας έτσι τα επίπεδα διάθεσης ή του στρες. Η σχέση διατροφής και στρες εκφράζεται όμως και αντίστροφα: Κάτω από συνθήκες έντονου στρες, οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν πολλές θερμίδες, κυρίως τροφές πλούσιες σε λίπος και ζάχαρη.
Ποιες τροφές μπορούν να μας βοηθήσουν στη μείωση του στρες και του άγχους; Γαλοπούλα: Η γαλοπούλα περιέχει τρυπτοφάνη, ένα αμινοξύ που ενισχύει την παραγωγή σεροτονίνης και βοηθά στη μείωση του στρες. Μπορείτε να προσθέσετε γαλοπούλα στην ομελέτα ή στη σαλάτα σας, ή να την προσθέσετε σε ένα ελαφρύ γεύμα, όπως τορτίγια με γαλοπούλα και φρέσκα λαχανικά.
Στο μεγαλύτερο κεφαλοχώρι του Πηλίου, τη Ζαγορά, ιδρύθηκε το 1916 ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς Πηλίου. Ακριβώς 70 χρόνια μετά την ίδρυση του Συνεταιρισμού, το 1986, εκπονήθηκε το εμπορικό σήμα «ZAGORIN», που έδωσε ταυτότητα στα προϊόντα. Έπειτα από 80 χρόνια λειτουργίας, το 1996, τα μήλα του Συνεταιρισμού ήταν τα πρώτα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που κατοχυρώθηκαν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Το κύριο προϊόν της Οργάνωσης είναι τα μήλα, εκ των οποίων η κύρια ποικιλία είναι η «starking delicious». Παράλληλα καλλιεργούνται μήλα από αρκετές ακόμα ποικιλίες, όπως επίσης κάστανα, αχλάδια, κεράσια, ακτινίδια και άλλα προϊόντα από δενδρώδεις καλλιέργειες της περιοχής. Συνολικά διακινούνται περίπου 15.000.000 κιλά φρούτων και καρπών. Το 2016, παράχθηκε το πρώτο προϊόν μεταποίησης του Συνεταιρισμού, το Πετιμέζι από Π.Ο.Π. Φιρίκια Πηλίου. Όλα τα προϊόντα καλλιεργούνται αποκλειστικά με τη μέθοδο της ολοκληρωμένης διαχείρισης. Ο Συνεταιρισμός ακολουθεί όλα τα σύγχρονα πρότυπα πιστοποίησης, όπως το AGRO 2, το GLOBALG.A.P./G.R.A.S.P. και το ISO 22000, αλλά και ιδιωτικά πρότυπα που έχουν δημιουργήσει αλυσίδες του αγροδιατροφικού τομέα. Όλα τα μήλα και τα παραγόμενα προϊόντα επιφέρουν αυτοκόλλητο γνησιότητας με το εμπορικό σήμα. Μετά από 100 χρόνια διαρκούς λειτουργίας, το 2018, ο Συνεταιρισμός καταχωρήθηκε στο εθνικό ευρετήριο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κεντρικά γραφεία: Ζαγορά Πήλιο Τ.Κ. 37001 Τηλ: 24260 22517, Fax: 24260 22950, web: zagorin.gr ZagorinApple
ZAGORIN3 ή @ΖagorinApple
Zagorin Apple
zagorinapple
ΥΓΕΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Σολομός: Είναι πλούσιος σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία συμβάλλουν στην παραγωγή σεροτονίνης. Τα DHA (δεκαεξαενοϊκό οξύ) που περιέχουν βοηθούν σημαντικά στη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου και συμβάλλουν στη μείωση των ορμονών του στρες. Ξηροί καρποί: Είναι εξαιρετική πηγή ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων, τα οποία όπως προαναφέραμε βοηθούν σημαντικά στη μείωση του στρες. Τόσο τα κάσιους, όσο κι οι ηλιόσποροι περιέχουν τρυπτοφάνη, που ενι-
16 16
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
P u b l i
σχύει την παραγωγή σεροτονίνης, συμβάλλοντας με φυσικό τρόπο στη χαλάρωση μετά από μια ημέρα γεμάτη στρες. Καταναλώστε τα, στο δεκατιανό και απογευματινό σνακ σας.
Εσπεριδοειδή: Είναι γνωστά σε όλους για την υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C, η οποία σύμφωνα με μελέτες φαίνεται πως μειώνει τα επίπεδα του στρες. Βάλτε στη διατροφή σας ένα φρούτο από αυτήν την κατηγορία στο πρωινό ή απογευματινό σας γεύμα. Γλυκοπατάτες και καρότα: Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και υδατάνθρακες, οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή σεροτονίνης. Δοκιμάστε τα σε σούπα ή ως συνοδευτικό (βραστά, ψητά ή σε πουρέ) με ψητό κρέας ή ψάρι.
Συμπερασματικά Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, πως ένα τρόφιμο από μόνο του δεν μπορεί να «θεραπεύσει» το στρες, ωστόσο εντάσσοντας ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των τροφών στη διατροφή σας, θα βοηθήσετε τον οργανισμό σας να μειώσει τα επίπεδα της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης. Επιπλέον, μια διατροφή με μικρά και συχνά γεύματα οδηγεί σε καλύτερη διαχείριση της προσλαμβανόμενης τροφής, μειώνοντας το τσιμπολόγημα και τα υπερφαγικά επεισόδια που οφείλονται στο στρες.
Vendi Stevia… πραγματική σοκολάτα χωρίς ενοχές! Είστε αποφασισμένοι να βγάλετε τη ζάχαρη από τη διατροφή σας; Γνωρίζουμε ότι δεν είναι εύκολο, γι’ αυτό και η σειρά Vendi Stevia, ήρθε για να σας προσφέρει αυθεντική σοκολατένια γεύση… χωρίς ενοχές! Όλες οι σοκολάτες Vendi Stevia: 3 δεν περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα 3 χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη και χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου 3 παρασκευάζονται από Βελγική σοκολάτα, με μεγάλη περιεκτικότητα σε κακάο 3 πλούσιες σε φυτικές ίνες για μία ισορροπημένη διατροφή 3 λαχταριστοί συνδυασμοί με ξηρούς καρπούς και φρούτα.
Relkon Hellas A.E
www.relkon.gr/vendi Instagram: vendi_chocolates
στα στα χρωματα χρωματα του τουδιαβήτη διαβήτη
x
17 17
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΚΩΤΣΑ Αναπλ. Καθηγήτρια ΕνδοκρινολογίαςΔιαβητολογίας, Τμήμα Ιατρικής, Α.Π.Θ.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΥΠΟΥ 1,5 ή LADA
Ο ΓΝΩΣΤOΣ «AΓΝΩΣΤΟΣ» ΔΙΑΒHΤΗΣ Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί μια μεταβολική διαταραχή με πολλά πρόσωπα. Αυτό ήταν εμφανές από την εποχή που αναγνωρίστηκε ως νόσος. Ο διακριτός τρόπος πρώτης εκδήλωσης, η διαφορετική κλινική διαδρομή αλλά και η ανάγκη για ινσουλινοθεραπεία από τη διάγνωση, καθιέρωσαν τους δύο κύριους τύπους, δηλαδή το ΣΔ τύπου 1 (ΣΔ1-παλιότερα νεανικός Διαβήτης, που αφορά το 5-10% του συνόλου των ασθενών με ΣΔ) και το ΣΔ τύπου 2 (ΣΔ2-παλαιότερα Διαβήτης Ενηλίκων, περίπου 90% του συνόλου των ασθενών με ΣΔ). Όσο πληθαίνουν τα ερευνητικά δεδομένα που αποκωδικοποιούν παθογενετικούς μηχανισμούς που οδηγούν στη μεταβολική αποδιοργάνωση κυρίως στο ΣΔ2, τόσο αυξάνεται η βεβαιότητα ότι υπάρχουν κοινά παθογενετικά μονοπάτια με το ΣΔ1 σε μια υποομάδα των ασθενών που, αν και συχνά χαρακτηρίζονται ως πάσχοντες από ΣΔ2, η γενετική τους ταυτότητα, η κλινική τους εικόνα αλλά και η πορεία της νόσου τους τοποθετεί σε μια διακριτή ενδιάμεση κατηγορία.
18
x
στα χρωματα του διαβήτη
Ο Διαβήτης τύπου 1,5 ή LADA (Latent autoimmune diabetes in adults) φαίνεται ότι αποτελεί τελικά τη συχνότερη μορφή αυτοάνοσου ΣΔ των ενηλίκων, με μια συχνότητα που κυμαίνεται από 2% έως 12% των ενήλικων ασθενών με ΣΔ. Παρουσιάζει κοινά γενετικά, παθοφυσιολογικά και φαινοτυπικά χαρακτηριστικά τόσο με το ΣΔ1 όσο και με το ΣΔ2. Αν και αρκετοί ερευνητές θεωρούν ότι απλώς αποτελεί μια όψιμη και αργά εξελισσόμενη μορφή του ΣΔ1, η Αμε-
ρικανική Διαβητολογική Εταιρεία (ADA) είχε παλαιότερα προτείνει συγκεκριμένα κριτήρια για τη διάγνωση: 1. Ηλικία εμφάνισης >30 έτη, 2. Ανίχνευση αυτοαντισωμάτων έναντι αντιγόνων των νησιδίων παγκρέατος (ανεξάρτητα από τον τίτλο) και 3. Απουσία ανάγκης για ινσουλινοθεραπεία για τουλάχιστον 6 μήνες από τη διάγνωση. Ωστόσο, στις τελευταίες δημοσιευμένες κατευθυντήριες οδηγίες της ADA (2020) είναι πια κατανοητό, ότι τα κριτήρια αυτά δε μπορούν να αναγνωρίσουν όλο το φάσμα της ετερογενούς κλινικής εικόνας των ασθενών με LADA. Για παράδειγμα, οι ασθενείς με χαμηλό τίτλο συγκεκριμένων αυτοαντισωμάτων (GADA) δεν φαίνεται να διαφέρουν από αυτούς με κλασικό ΣΔ2 όσον αφορά στο φύλο, στην ηλικία διάγνωσης, στα αρχικά επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1C), τη λειτουργία των β κυττάρων και στα συνυπάρχοντα χαρακτηριστικά μεταβολικού συνδρόμου. Αντιθέτως, οι ασθενείς με υψηλό τίτλο αυτοαντισωμάτων εμφανίζουν περισσότερα κοινά φαινοτυπικά και εργαστηριακά χαρακτηριστικά με το ΣΔ1, όπως χαμηλότερα επίπεδα C-πεπτιδίου, χαμηλότερο σωματικό βάρος, αυξημένο κίνδυνο Διαβητικής Κετοξέωσης, αλλά και αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης άλλων αυτοάνοσων παθήσεων (όπως αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες).
στα χρωματα του του διαβήτη διαβήτη
x
19 19
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γίνεται επομένως κατανοητό, ότι υπάρχουν τουλάχιστον 2 διακριτοί LADA υπότυποι (που αναφέρονται και ως LADA 1 και LADA 2), που πιθανώς λόγω των διακριτών γενετικών και παθοφυσιολογικών χαρακτηριστικών τους, απαιτούν και διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση. Η ινσουλίνη παραμένει βασική θεραπευτική επιλογή για τους ασθενείς με LADA. Ωστόσο, όλο και περισσότερα δεδομένα μελετών υποστηρίζουν τη χορήγηση άλλων αντιδιαβητικών σκευασμάτων, που χρησιμοποιούνται κυρίως στο ΣΔ2, με στόχο τη διαφοροποίηση της φυσικής εξέλιξης της νόσου, μέσω ελέγχου της υπεργλυκαιμίας και παράτασης της λειτουργικής ικανότητας των β κυττάρων. Βέβαια, αυτή η θεραπευτική επιλογή πρέπει να παρακολουθείται στενά για πιθανή αστοχία, διότι έχει τον κίνδυνο της αιφνίδιας μεταβολικής απορρύθμισης. Τελικά, η αποτυχία της μονοθεραπείας με ινσουλίνη ή άλλους αντιδιαβητικούς παράγοντες να ελέγξει τα επίπεδα της γλυκόζης σε βάθος χρόνου στους ασθενείς με LADA οδήγησε στην όλο και αυξανόμενη τάση της πρώιμης συνδυαστικής θεραπείας, με στόχο τον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο, αλλά και την επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου.
Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤYΠΟΥ 1,5 Ή LADA (LATENT AUTOIMMUNE DIABETES IN ADULTS) ΦΑIΝΕΤΑΙ OΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕI ΤΕΛΙΚA ΤΗ ΣΥΧΝOΤΕΡΗ ΜΟΡΦH ΑΥΤΟAΝΟΣΟΥ ΣΔ ΤΩΝ ΕΝΗΛIΚΩΝ, ΜΕ ΜΙΑ ΣΥΧΝOΤΗΤΑ ΠΟΥ ΚΥΜΑIΝΕΤΑΙ ΑΠO 2% RΩΣ 12% ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΔ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΚΟΙΝΑ ΓΕΝΕΤΙΚΑ, ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΤΥΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΣΟ ΜΕ ΤΟ ΣΔ1 ΟΣΟ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟ ΣΔ2. 20
x
στα χρωματα του διαβήτη
Για παράδειγμα, κάποιες μελέτες υποστηρίζουν τη συγχορήγηση (με βασική ινσουλίνη) αναστολέων DPP-4 και βιταμίνης D, αποδίδοντας τα θετικά αποτελέσματα σε τροποποίηση της ανοσολογικής απάντησης και μείωση φλεγμονώδους αντίδρασης και απόπτωσης των β κυττάρων. Ωστόσο, αν και επιτρέπεται η κλινική χρήση των φαρμάκων αυτών, απουσιάζουν οι μεγάλες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, αλλά και οι ειδικοί γενετικοί, βιοχημικοί και μοριακοί δείκτες που θα βοηθούσαν στον ακριβή διαχωρισμό των ασθενών με LADA σε υπότυπους, ώστε να μεγιστοποιηθεί το όφελος από τις διαφορετικές θεραπευτικές επιλογές. Συμπερασματικά, όσο εμβαθύνουμε στους παθογενετικούς μηχανισμούς του ΣΔ, κατανοούμε την πολυπλοκότητα της νόσου και την ανάγκη να αντιληφθούμε την αδυναμία να χαράξουμε διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στους διάφορους τύπους ΣΔ με απόλυτο τρόπο. Η κατανόηση της παθογένειας, σε συνδυασμό με την ανάγκη για εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση, άνοιξε την παγκόσμια επιστημονική συζήτηση για ένα νέο σύστημα ταξινόμησης του ΣΔ που θα αντανακλά τη «γοητευτική ετερογένεια» του κλινικού φάσματος της νόσου. ____________________________________________________________________________________________________________ Βιβλιογραφία 1. Grammatiki M, Karras S, Kotsa K. The role of vitamin D in the pathogenesis and treatment of diabetes mellitus: a narrative review. Hormones (Athens). 2019;18:37-48. 2. Koufakis T, Karras SN, Zebekakis P, Kotsa K. Results of the first genome-wide association study of latent autoimmune diabetes in adults further highlight the need for a novel diabetes classification system. Ann Transl Med. 2018;6:S102. 3. Koufakis T, Katsiki N, Zebekakis P, Dimitriadis G, Kotsa K. Therapeutic approaches for latent autoimmune diabetes in adults: One size does not fit all. Journal of Diabetes 2020;12:110–118. 4. Rapti E, Karras S, Grammatiki M, et al. Combined treatment with sitagliptin and vitamin D in a patient with latent autoimmune diabetes in adults. Endocrinol Diabetes Metab Case Rep. 2016;2016: 150136. 5. Rolandsson O, Palmer JP. Latent autoimmune diabetes in adults (LADA) is dead: long live autoimmune diabetes! Diabetologia. 2010;53:1250-1253. 6. Koufakis T, Karras SN, Zebekakis P, Kotsa K. Results of the first genome-wide association study of latent autoimmune diabetes in adults further highlight the need for a novel diabetes classification system. Ann Transl Med. 2018;6:S102.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ: ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΒΟΗΘΟΙ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ
22
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η τεχνολογία έρχεται τα τελευταία χρόνια να παίξει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη διαχείριση του διαβήτη. Τα συστήματα καταγραφής γλυκόζης και τεχνολογίες που προσεγγίζουν ολοένα και περισσότερο στην έννοια του τεχνητού παγκρέατος, αλλάζουν άρδην το τοπίο της αντιμετώπισης αυτών των ασθενών. Το θέμα είναι πως οι τελευταίοι, τα άτομα με διαβήτη, θα πρέπει να εκπαιδευτούν σε όλες αυτές τις τεχνολογίες.
ΜΕ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΛΥΚΟΖΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕΙ ΕΓΚΑΙΡΩΣ Η ΤΑΣΗ ΓΙΑ ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ Ή ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΑΥΤΕΣ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΟΥΝ.
Αναγνωρίζοντας αυτήν την ανάγκη και έχοντας ως στόχο την εκπαίδευση των ασθενών στη χρήση αλλά και στις λειτουργίες των συστημάτων αυτών, η εταιρεία Medtronic διοργανώνει τακτικά σεμινάρια εκπαίδευσης στο Diabetes Store που διατηρεί στον Πύργο των Αθηνών, αναλαμβάνοντας να εκπαιδεύσει ασθενείς, φροντιστές, αλλά και σχολικούς νοσηλευτές σε διάφορα θέματα γύρω από τον διαβήτη. Το περιοδικό «Στα Χρώματα του Διαβήτη» παρακολούθησε ένα από αυτά τα σεμινάρια, που πλέον πραγματοποιούνται διαδικτυακά, για να συνοψίσει τα πλεονεκτήματα των συστημάτων αυτών, που αποτελούν πολύτιμους συμμάχους στη διαχείριση του διαβήτη. Όπως επεσήμανε στην εισαγωγή του, ο κ. Γιάννης Γαβριατόπουλος, Diabetes Unit Manager της Medtronic Ελλάς, ο φόβος όλων των χρηστών συστημάτων συνεχούς καταγραφής της γλυκόζης είναι το πόσο ακριβείς είναι οι τιμές που δίνουν. Για αυτό, ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να κάνει κάθε άτομο με διαβήτη όταν χρησιμοποιεί σύστημα καταγραφής γλυκόζης είναι η βαθμονόμηση του αισθητήρα. Με την βαθμονόμηση, η οποία πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, η εγκυρότητα του πομπού συνεχούς καταγραφής γλυκόζης αυξάνει σημαντικά.
στα χρωματα του διαβήτη
x
23
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Τα πλεονεκτήματα των συστημάτων καταγραφής ò Μετρούν τις τιμές της γλυκόζης μέρα και νύχτα σε τακτι-
κά χρονικά διαστήματα (μερικές εκατοντάδες μετρήσεις στη διάρκεια του 24ώρου) και μεταφράζουν τις μετρήσεις σε δυναμικά δεδομένα που βοηθούν τον ασθενή να διαχειριστεί και να προλάβει τις υπεργλυκαιμίες και τις υπογλυκαιμίες. Με τα συστήματα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης μπορεί να εντοπιστεί εγκαίρως η τάση για υπεργλυκαιμία ή υπογλυκαιμία, ώστε να ληφθούν εγκαίρως μέτρα και αυτές να προληφθούν. ò Βοηθούν το άτομο με διαβήτη να συνειδητοποιήσει την
επίδραση που μπορεί να έχουν τα γεύματα, η άσκηση και η ασθένεια στα επίπεδα της γλυκόζης. ò Επίσης, δίνουν το Τime in Rate, το πόσο διάστημα δηλαδή
ο ασθενής είναι σε κατάσταση ευγλυκαιμίας. Ο δείκτης είναι ποσοστιαίος και μετρά το χρόνο που τα επίπεδα της γλυκόζης του ασθενούς είναι μεταξύ 70-180 mg/dL. ò Βοηθούν τόσο τον ασθενή όσο και το γιατρό να έχουν κα-
λύτερη παρακολούθηση των τιμών της γλυκόζης, καθώς και πληροφορίες για το τι γίνεται τη νύχτα. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Γαβριατόπουλος, ενώ η μέτρηση στο δάχτυλο είναι μια φωτογραφία των τιμών του σακχάρου, η συνεχής καταγραφή είναι βίντεο! Τα συστήματα καταγραφής γλυκόζης δεν δίνουν μόνο τις τρέχουσες τιμές της γλυκόζης, αλλά καταγράφουν και το ιστορικό τους. ò Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συστήματα συνεχούς κα-
ταγραφής συμβάλλουν σε μείωση 1,3% στις τιμές της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι μεν ένας πολύ σημαντικός δείκτης που μας δείχνει πόσο καλά ρυθμισμένο είναι το άτομο με διαβήτη και μελέτες να έχουν δείξει, ότι όσο πιο χαμηλή είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος των επιπλοκών, όμως δεν μπορεί να δώσει τις άκρες- τα υψηλότερα και το χαμηλότερα επίπεδα στα οποία μπορούν να φτάσουν οι τιμές του σακχάρου. Δίνει μόνο μια γενική εικόνα για το πόσο καλά ρυθμισμένος ήταν ένας ασθενής το τελευταίο 2μηνο-3μηνο.
24
x
στα χρωματα του διαβήτη
Πρόταση σερβιρίσματος
Aπολαυστικό πρωινό, χωρίς προσθήκη ζάχαρης*.
*Περιέχει φυσικά σάκχαρα Καταναλώνεται στα πλαίσια μιας ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής
26
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
27
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ
ΜΕΝΟΥΜΕ ΣΕ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ ΜΕΝΟΥΜΕ ΑΣΦΑΛΕΙΣ Δεν φοβόμαστε, προστατευόμαστε. Τηρούμε τις αποστάσεις και τους κανόνες υγιεινής. Ασπίδα μας η γνώση! Για περισσότερες πληροφορίες μπείτε στο: https://www.eody.gov.gr
28
x
στα χρωματα του διαβήτη
Γράφει η:
ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΊΑ Λίγα μόλις 24ωρα μετά την ανακοίνωση ενός νέου σκληρού lockdown στην Αττική και καθώς πλησιάζουμε στη συμπλήρωση ενός έτους περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας, καλό είναι να θυμηθούμε ότι ο κορονοϊός τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές είχε προκαλέσει σε όλο τον πλανήτη 2.408.904 θανάτους σε σύνολο 109.289.960 κρουσμάτων, με την Αμερική μάλιστα θα σηκώνει το μεγαλύτερο βάρος με περισσότερα από 40 εκατομμύρια κρούσματα. Με καζάνι που βράζει μοιάζει Αττική, καθώς η ανάλυση των λυμάτων οδήγησε στην διατύπωση της εκτίμησης ότι ο αριθμός των ενεργών κρουσμάτων στην ευρύτερη περιοχή πλησιάζει τις 100.000. Έτσι αποφασίστηκε νέο κλείσιμο του λιανεμπορίου και των σχολείων όλων των βαθμίδων, αύξηση της τηλεργασίας στο Δημόσιο, άδειες ειδικού σκοπού και κλείσιμο των κομμωτηρίων. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για επείγουσες καταστάσεις Μάικ Ράιαν είχε άλλωστε προειδοποιήσει από τον Ιανουάριο ότι ο δεύτερος χρόνος της πανδημίας θα είναι πιθανότατα πιο σκληρός από τον πρώτο, τουλάχιστον κατά τους πρώτους μήνες του, τόσο γιατί ο ιός έχει εξαπλωθεί, μα κυρίως λόγω των μεταλλάξεων που εμφανίστηκαν και οι οποίες απειλούν να ανατρέψουν ανά πάσα στιγμή τον υπάρχοντα παγκόσμιο σχεδιασμό αναχαίτισης της επιδημίας. Τα καλά νέα είναι ότι πλέον οι επιστήμονες γνωρίζουν πολύ περισσότερα για τον ιό σε σχέση με ένα χρόνο πριν: Μπορούν να τον αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά να προλάβουν τις σοβαρές επιπλοκές του, καθώς και τις αναπηρίες που μπορεί να προκαλέσει.
στα χρωματα του διαβήτη
x
29 29
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
τές οι γραμμές οι πολίτες άνω των 75 ετών και οι πολίτες 60-64 ετών (λόγω του ότι λαμβάνουν διαφορετικό εμβόλιο). Ωστόσο, με τη δημιουργία δύο «MEGA» εμβολιαστικών κέντρων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα οποία και έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούν καθημερινά χιλιάδες εμβολιασμούς, η χώρα μας επιθυμεί να πατήσει "γκάζι" στη διαδικασία του εμβολιασμού. Απώτερος στόχος, ο εμβολιασμός σχεδόν του 70% των πολιτών έως το καλοκαίρι.
Την ίδια ώρα οι εμβολιασμοί προχωρούν. Έως τις 13 Φεβρουαρίου 2021 είχαν πραγματοποιηθεί στη χώρα μας 526.369 εμβολιασμοί, με μόλις 154.907 όμως να θεωρούνται ολοκληρωμένοι με την πραγματοποίηση της δεύτερης δόσης. Ένα και πλέον μήνα μετά την έναρξη του εμβολιασμού δεν έχει ολοκληρωθεί η ανοσοποίηση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, ενώ σειρά στον εμβολιασμό είχαν τη στιγμή που γράφονταν αυ-
30
x
στα χρωματα του διαβήτη
Το εμβόλιο φαίνεται να αποτελεί το μοναδικό εισιτήριό μας για να βγούμε από αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Ήδη τα πρώτα δεδομένα από τον εμβολιασμό στο Ισραήλ έδειξαν μείωση κατά 26% στις εισαγωγές στα νοσοκομεία και στις σοβαρές λοιμώξεις από τον ιό (η μελέτη συμπεριέλαβε άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών που έχουν εμβολιαστεί κατά του ιού σε ποσοστό 65%). Πολλοί άνθρωποι ζουν σήμερα αναμένοντας το εμβόλιο κυρίως γιατί αυτό έχει καταστεί συνώνυμο με την επιστροφή όλων στην πρό κορονοϊό εποχή...
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γράφει ο:
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Π. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Ειδικός Πνευμονολόγος
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
Ως γνωστόν, η είσοδος του ιού στον οργανισμό, φαίνεται πως πραγματοποιείται με τη σύνδεση της περίφημης ακίδας του ιού, με τους υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης 2 (ACE2). Η διαδικασία μεταφοράς του ιού στο κύτταρο του αναπνευστικού επιθηλίου γίνεται διαμέσου της διαμεμβρανικής πρωτεάσης της σερίνης 2 (TMPRSS2). Οι ως άνω πρωτεΐνες σύνδεσης στο αναπνευστικό επιθήλιο, φαίνεται να εκφράζονται περισσότερο σε ασθενείς με ΧΑΠ. Κάποιες μελέτες αναφέρουν πως το ίδιο σενάριο πιθανόν να ισχύει και στα άτομα που καπνίζουν, χωρίς να έχουν αναπτύξει ΧΑΠ.
32
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠAΘΕΙΑ (ΧΑΠ), ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ SARS-COV-2;
Οι μέχρι τώρα μελέτες μας οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι οι ασθενείς με ΧΑΠ, δεν βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο νόσησης από τον ιό Sars-cov-2. Αν όμως εμφανίσουν τη νόσο COVID-19, έχουν μεγαλύτερη, δυστυχώς, πιθανότητα για νοσοκομειακή φροντίδα, αλλά και μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης σοβαρής νόσου.
στα χρωματα του διαβήτη
x
33
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Τι μέτρα πρέπει να πάρει ένας ασθενής με ΧΑΠ αυτήν την περίοδο; Καταρχάς, να τηρεί αποστάσεις μεγαλύτερη των 2 μέτρων, να φοράει μάσκα, να μην συγχρωτίζεται, να εφαρμόζει προσεκτική υγιεινή των χεριών του. Ταυτόχρονα, αν λαμβάνει θεραπεία, να συνεχίσει τη θεραπεία, ακόμα και αν σε αυτή συμπεριλαμβάνεται εισπνεόμενη κορτιζόνη. Να διασφαλίσει την καθημερινή άσκηση ή κινητικότητα, όπως ένας περίπατος, να βελτιώσει τη διατροφή του δίδοντας έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά και τις πηγές των ω-3 λιπαρών (π.χ. λιπαρά ψάρια). Μεγάλη σημασία πρέπει να δώσει στους εμβολιασμούς. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν ήδη εμβολιαστεί με το τετραδύναμο εμβόλιο κατά της γρίπης. Θα ήταν φρόνιμο να επικοινωνήσουν με τον ιατρό τους για την υλοποίηση στρατηγικής ολοκλήρωσης του εμβολιασμού ενάντια στον πνευμονιόκοκκο. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη ο εμβολιασμός των ασθενών με ΧΑΠ, αφού ανήκουν σε ευπαθή ομάδα, με τα εμβόλια ενάντια στο Sars-Cov-2. Μέχρι τώρα, δηλαδή, διαπιστώνουμε τα ακόλουθα ευχάριστα και ελπιδοφόρα νέα για τους ασθενείς με ΧΑΠ: 1) Δεν προσβάλλονται από τη νόσο COVID-19 περισσότερο από τον υπόλοιπο πληθυσμό. 2) Οι θεραπείες με εισπνεόμενα φάρμακα κατά της ΧΑΠ όχι μόνο είναι απόλυτα ασφαλείς, αλλά πιθανόν να επιτελούν προστατευτικό ρόλο έναντι του ιού (αναμένονται περισσότερες και μεγαλύτερες μελέτες προς επιβεβαίωση της παρούσας υπόθεσης). 3) Υπάρχουν πλέον εμβόλια κατά του ιού. 4) Αναμένονται και νέες καινοτόμες θεραπείες που θα προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ. Με την ευχή το 2021 να είναι η χρονιά της απαλλαγής μας από το νεόφερτο ιό, ας γίνει μέχρι τώρα εμπειρία και γνώση μας το εφαλτήριοαφετηρία για τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας, ως άτομα και ως κοινωνίες.
34
x
στα χρωματα του διαβήτη
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τις απαντήσεις του Paul Sax, Καθηγητή Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ που δημοσιεύτηκαν στην έγκριτη επιστημονική επιθεώρηση The New England Journal of Medicine.
ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ SARS-COV-2 ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ! Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης των εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2; Δύο εμβόλια έχουν λάβει έγκριση και είναι διαθέσιμα – το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer/ BioNTech (BNT162b2) και το εμβόλιο της εταιρείας Moderna (mRNA-1273). Και τα δύο εμβόλια βασίζονται στην τεχνολογία του mRNA, το οποίο επάγει την παραγωγή της πρωτεΐνης S από τα μακροφάγα και οδηγεί σε ανοσολογική ανταπόκριση αντίστοιχη με αυτή της φυσικής λοίμωξης από SARS-CoV-2. Σημαντικό είναι ότι δεν συμμετέχει ζωντανός ιός και δεν εισάγεται γενετικό υλικό του ιού στον πυρήνα των κυττάρων.
Τι γνωρίζουμε σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων; Και τα δύο εμβόλια είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά. Μεγάλες κλινικές μελέτες με συμμετοχή χιλιάδων εθελοντών έδειξαν 95% αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το εικονικό εμβόλιο. Το ποσοστό αυτό είναι από τα υψηλότερα που έχουν καταγραφεί για εμβόλια έναντι λοιμωδών νοσημάτων. Αξίζει να σημειωθεί, ότι
36 36
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
τα εμβόλια προστάτευσαν όχι μόνο έναντι της νόσου COVID-19 αλλά και έναντι της σοβαρής νόσησης. Επιπλέον, οι μελέτες ενέταξαν εθελοντές που ήταν αρκετά αντιπροσωπευτικοί του αμερικανικού πληθυσμού ως προς την ηλικία, το φύλο, την εθνικότητα και τη φυλή. Επίσης, παρόλο που και τα δύο εμβόλια χορηγούνται σε δύο δόσεις, κάποιου βαθμού προστασία φαίνεται να εκδηλώνεται μετά από 10-14 ημέρες από την πρώτη δόση.
Προλαμβάνουν τα εμβόλια τη μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο; Πολλοί ερευνητές σημειώνουν ότι η έλλειψη πληροφοριών στα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών των εμβολίων σχετικά με την ασυμπτωματική λοίμωξη αποτελεί περιορισμό στις γνώσεις μας σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Πράγματι, αυτό αποτελεί μια θεωρητική ανησυχία, καθώς έως και το 40% των ατόμων που μολύνονται με SARS-CoV-2 δεν έχουν συμπτώματα, αλλά ενδέχεται να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους.
στα χρωματα του διαβήτη
x
37 37
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γι’ αυτό το λόγο, μέχρι να γνωρίζουμε αν τα εμβόλια προστατεύουν από ασυμπτωματική λοίμωξη, πρέπει συνεχώς να τονίζουμε ότι ο εμβολιασμός δε συνεπάγεται ότι θα σταματήσουμε άλλα σημαντικά μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης της COVID-19. Πρέπει να συνεχίσουμε να τηρούμε επιμελώς τα μέτρα σωματικής απομάκρυνσης, την καθολική χρήση μάσκας προσώπου, την αποφυγή πολυσύχναστων εσωτερικών χώρων και το τακτικό πλύσιμο των χεριών. Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί λόγοι για να είμαστε αισιόδοξοι σχετικά με την επίδραση των εμβολίων στη μετάδοση της νόσου. Πρώτον, στην κλινική δοκιμή της εταιρείας Moderna, οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε PCR για SARS-CoV-2 σε ρινοφαρυγγικό επίχρισμα κατά την ένταξη της μελέτης και ξανά την 4η εβδομάδα, όταν επέστρεψαν για τη δεύτερη δόση τους. Μεταξύ αυτών που ήταν αρνητικοί κατά την έναρξη και χωρίς συμπτώματα, 39 (0,3%) στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και 15 (0,1%) στην ομάδα του εμβολίου mRNA-1273 είχαν ρινοφαρυγγικά επιχρίσματα που ήταν θετικά για το SARS-CoV-2 με PCR την 4η εβδομάδα. Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι ακόμη και μετά από μία δόση, το εμβόλιο έχει προστατευτικό ρόλο στην πρόληψη ασυμπτωματικών λοιμώξεων. Δεύτερον, τα ευρήματα από πληθυσμιακές μελέτες δείχνουν, ότι τα άτομα χωρίς συμπτώματα είναι λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους. Γενικότερα, εμβόλια που έχουν ευρεία εφαρμογή μπορεί να προστατεύσουν και από τη μετάδοση ενός παθογόνου και από τη λοίμωξη. Βέβαια, ορισμένα εμβόλια επιτρέπουν ασυμπτωματικό αποικισμό και χωρίς αμφιβολία αυτό θα ισχύει μερικές φορές για τα εμβόλια έναντι του SARS-CoV-2. Επιπλέον, το προστατευτικό αποτέλεσμα δεν θα είναι ποτέ 100%, γι'αυτό και συστήνεται η συνέχιση της σωματικής απομάκρυνσης και η χρήση μάσκας προσώπου, εφόσον ο αριθμός των κρουσμάτων παραμένει ακόμα υψηλός. Ωστόσο,
38
x
στα χρωματα του διαβήτη
η πιθανότητα αυτά τα εμβόλια να μειώσουν την ικανότητα μετάδοσης του ιού σε άλλους παραμένει εξαιρετικά υψηλή.
Ποιες είναι οι παρενέργειες των εμβολίων; Τόσο από τις κλινικές μελέτες, όσο και από τη διεθνή εμπειρία, η συντριπτική πλειοψηφία των παρατηρούμενων βραχυπρόθεσμων παρενεργειών αφορά πόνο στο σημείο της ένεσης, καταβολή, πονοκέφαλο και πυρετό που διαρκούν συνήθως 12 έως 24 ώρες μετά τον εμβολιασμό. Αντιδράσεις υπερευαισθησίας έχουν καταγραφεί σχετικά συχνότερα από άλλα εμβόλια. Η εκτιμώμενη συχνότητα σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης (αναφυλαξίας) είναι περίπου 1 ανά 100.000 εμβολιαστικές δόσεις. Γι΄αυτό το λόγο, οι εμβολιασθέντες παρακολουθούνται για διάστημα 15 λεπτών (ή 30 λεπτών επί ατομικού ιστορικού αναφυλαξίας) μετά τον εμβολιασμό στο εμβολιαστικό κέντρο. Για συγκριτικούς λόγους αναφέρεται, ότι η συχνότητα σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης στην πενικιλλίνη είναι 1 ανά 5000. Ο εξαιρετικά γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2 σημαίνει ότι έχουμε μόνο μήνες, όχι χρόνια, παρακολούθησης, καθώς και οι δύο κλινικές δοκιμές με τα εμβόλια που έχουν λάβει έγκριση και βασίζονται στο mRNA ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2020. Αλλά και με άλλα γνωστά εμβόλια οι σοβαρές αντιδράσεις εμφανίζονται συνήθως μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες μετά τη χορήγηση. Οι μακροπρόθεσμες ανεπιθύμητες ενέργειες με τα εμβόλια είναι ευτυχώς αρκετά σπάνιες, με πιθανές αρχικές συσχετίσεις εμβολιασμών με νοσήματα να άρονται μετά από προσεκτικές πληθυσμιακές αναλύσεις. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν συστήματα καταγραφής των μακροπρόθεσμων παρενεργειών των εμβολίων, καθώς η επιτακτική ανάγκη ανάσχεσης της πανδημίας καθιστά αναγκαίο τον καθολικό εμβολιασμό του πληθυσμού.
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γράφει ο:
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΓΓΟΥΛΕΣ MD, PHD Χειρουργός Ορθοπαιδικός, Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστήμιου Αθήνας
ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑ Η ΕΡΓΟΝΟΜΙΑ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η πανδημία του COVID-19 έχει αλλάξει τα δεδομένα και στο χώρο της εργασίας. H παραδοσιακή εργασία στον οργανωμένο χώρο του γραφείου έχει αντικατασταθεί σε πολλές επιχειρήσεις από την τηλεργασία, την εργασία δηλαδή από απόσταση, από το σπίτι του εργαζομένου. Όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι συμμετέχουν στην τηλεργασία, η οποία παρά τα πλεονεκτήματα στον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του μυοσκελετικού μας συστήματος, συμβάλλοντας στην αύξηση της συχνότητας των μυοσκελετικών πόνων και των ενοχλήσεων.
Ποια είναι τα συνηθισμένα μυοσκελετικά προβλήματα που εμφανίζονται στους εργαζόμενους που βρίσκονται σε τηλε-εργασία; Οι εργαζόμενοι σε τηλεργασία αναφέρουν συχνά πόνους στην περιοχή του αυχένα, της μέσης, των ώμων, των καρπών και των αγκώνων.
40
x
στα χρωματα του διαβήτη
Οι πόνοι αυτοί οφείλονται σε τενοντίτιδες των άνω άκρων, όπως στην περίπτωση της τενοντίδας του στροφικού πετάλου του ώμου, των τενοντίτιδων του καρπού και της επικονδυλίτιδας του αγκώνα. Ακόμη, σε πίεση των περιφερικών νεύρων, όπως του μέσου νεύρου στην περίπτωση του συνδρόμου του καρπιαίου σωλήνα ή της ωλένιας νευρίτιδας από πίεση του ωλένιου νεύρου.
Ποιοι είναι οι παράγοντες που θεωρούνται ότι συμβάλλουν στην εμφάνιση αυτών των παθολογικών καταστάσεων του μυοσκελετικού σε μεγαλύτερη συχνότητα κατά την τηλεργασία; Οι κακές συνθήκες τηλεργασίας συνδυάζονται με αυξημένη συχνότητα των προβλημάτων αυτών. Η εργασία για πολλές ώρες και χωρίς μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή συχνά σε κακή στάση, από τον καναπέ ή σε ακατάλλη-
στα χρωματα του διαβήτη
x
41
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
λα γραφεία και με ακατάλληλα καθίσματα, προκαλεί αυξημένα φορτία στο σκελετό και το μυϊκό σύστημα σε βαθμό μεγαλύτερο από το όριο αντοχής των ιστών. Οι μύες, οι τένοντες, τα περιφερικά νεύρα και οι αρθρώσεις επιβαρύνονται μάλιστα περισσότερο με την αύξηση των ωρών που απασχολείται ο εργαζόμενος.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο σωστός εργονομικός σχεδιασμός του χώρου εργασίας στη μείωση των μυοσκελετικών πόνων που προκαλεί η τηλεργασία; Ο εργονομικός σχεδιασμός του χώρου εργασίας αναφέρεται στην οργάνωση του χώρου κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις κάθε εργαζόμενου, να εξασφαλίζει την εργασία με το λιγότερο δυνατό ενεργειακό κόστος και να ασκούνται όσο το δυνατόν λιγότερα φορτία στο σώμα μας. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να μειωθεί η συχνότητα των παθήσεων του μυοσκελετικού συστήματος από την υπέρχρηση των χεριών ή την κακή στάση του κορμού. Η λανθασμένη εργονομικά εργασία γίνεται με το κεφάλι σκυφτό και τους ώμους πεσμένους προς τα εμπρός. Η στάση αυτή προκαλεί διάταση των μυών της ράχης και βράχυνση των μυών του θώρακα. Η μυϊκή αυτή ανισορροπία, όταν συνυπάρχει κακή φυσική κατάσταση, προκαλεί πόνους και δυσκαμψία στον αυχένα, στη ράχη και στους ώμους. Η επένδυση στον εργονομικό σχεδιασμό του εργασιακού χώρου και ιδιαίτερα στο κάθισμα αξίζει σε κάθε περίπτωση. Το κάθισμα του γραφείου στο οποίο ο εργαζόμενος απασχολείται για πολλές ώρες καθημερινά, πρέπει να διαθέτει πλάτη και πλάγιους βραχίονες, ώστε να στηρίζονται τα χέρια. Καλό είναι το κάθισμα του εργα-
42
x
στα χρωματα του διαβήτη
ζομένου να είναι σταθερό χωρίς ροδάκια που επιτρέπουν συνεχείς μετακινήσεις. Να ακολουθείται επίσης ο κανόνας των 90ο, δηλαδή τα πόδια να ακουμπούν καλά στο πάτωμα και τα γόνατα να είναι σε κάμψη σε ορθή γωνία, όπως και οι αγκώνες κατά το γράψιμο στον υπολογιστή. Επίσης, για την αποφυγή της λόρδωσης της οσφύος μπορεί να βοηθήσει ένα στήριγμα στη μέση. Για να αποφεύγεται το σκύψιμο του εργαζόμενου μπροστά πρέπει η οθόνη να τοποθετείται στο ίδιο ύψος με αυτό των ματιών. Για τον σκοπό αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα κάποια βιβλία ώστε να ανυψωθεί η οθόνη του υπολογιστή. Το πληκτρολόγιο πρέπει επίσης να βρίσκεται κοντά στο σώμα του εργαζόμενου, ώστε να μην είναι υποχρεωμένος να σκύψει για να γράψει. Επίσης, πρέπει να αποφεύγει να γράφει με τους αγκώνες σε κάμψη. Πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγει να δουλεύει με πληκτρολόγια και οθόνες ξαπλωμένος σε καναπέδες ή στο κρεβάτι, αφού δεν μπορεί έτσι να εξασφαλιστεί σωστή στάση. Τέλος, για την αποφυγή τενοντίτιδων των χεριών να αποφεύγεται η κίνηση με τον καρπό σε κάμψη. Οι καρποί πρέπει να είναι σε ουδέτερη θέση. Για να μειωθεί η συχνότητα των παθολογικών προβλημάτων από τους μύες, τις αρθρώσεις και τα περιφερικά νεύρα του σώματός μας, χρειάζονται συχνά διαλείμματα στην εργασία μας, όπως και στην τηλεργασία. Ιδανικά συστήνονται διαλείμματα κάθε μισή ώρα και σε καμία περίπτωση να μην παρατείνεται η εργασία στο γραφείο και σε καθιστική θέση πάνω από 2 ώρες. Στα διαλείμματα αυτά καλό είναι να γίνονται ασκήσεις διάτασης και ιδιαίτερα κινήσεις έκτασης του κορμού και τεντώματος των άνω άκρων.
Στις πιο σηµαντικές µας στιγµές η γλυκόζη καταγράφεται κάθε λεπτό.
Στη διαχείριση του διαβήτη κάθε λεπτό μετράει 14 ημέρες διάρκεια αισθητήρα 1 νέα μέτρηση ανά λεπτό Κοινοποίηση τιμών γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο Εισαγωγή χωρίς βελόνα Συναγερμοί Υπο/Υπεργλυκαιμίας
REAL TIME ΣΥΝΕΧΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΓΛΥΚΟΖΗΣ
www.menarinidiabetes.gr
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γράφει η:
ΔΡ. ΜΑΡΙΑ ΤΣΙΑΚΑ Οικογενειακή θεραπεύτρια, εξειδικευμένη στις διατροφικές διαταραχές, Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών, Διδάκτωρ στο Τμήμα Ψυχολογικής Ιατρικής και Ψυχιατρικής του Institute of Psychiatry, King’s College London
Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ Είναι ευρέως γνωστό πως η πανδημία του COVID-19 και τα μέτρα που ελήφθησαν έχουν καταλυτική επίδραση σε όλη την ανθρωπότητα, αφού ο περιορισμός των κινήσεων και των κοινωνικών επαφών επιδείνωσαν τον ανθρώπινο βιορυθμό σε ό,τι αφορά πρωτίστως τη δομή της καθημερινότητας. Οι έρευνες καταδεικνύουν ότι συνάνθρωποί μας με προηγούμενο ιστορικό ψυχικών νοσημάτων βίωσαν μια εκ νέου υποτροπή, λόγω της πανδημίας, καθώς καταγράφηκαν υψηλά επίπεδα άγχους, θυμού, παρόρμησης και εντόνου αυτοκτονικού ιδεασμού σε σύγκριση με άτομα χωρίς κάποιο ψυχικό νόσημα.
44
x
στα χρωματα του διαβήτη
Μεγάλα ποσοστά υποτροπήςάνω του 50%-παρουσιάστηκαν σε ασθενείς με διατροφική διαταραχή (ανορεξία, βουλιμία, αδηφαγική διαταραχή). Συγκεκριμένα, συμπτώματα όπως εκκαθάριση μέσω εμέτων και καθαρτικών, υπερφαγικά επεισόδια και υπεργυμναστική, είναι το βασικό τρίπτυχο της εν λόγω υποτροπής. Επιπλέον, οι οργανικές επιπλοκές που προκαλεί η νόσος, όπως απώλεια βάρους στη νευρική ανορεξία και ηλεκτρολυτικές διαταραχές στη βουλιμία, αυξήθηκαν κατακόρυφα θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική υγεία των ασθενών. Ο φόβος της επισιτιστικής κρίσης αντιμετωπίσθηκε με στοκάρισμα τροφών, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθούν τα υπερφαγικά επεισόδια.
ΜΗΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΝΑ ΧΑΣΟΥΝ ΒΑΡΟΣ Ή ΝΑ ΕΜΠΛΑΚΟΥΝ ΣΕ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΝΤΟΝΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ.
Ο περιορισμός στην κίνηση πυροδότησε την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας εντός σπιτιού συνδυαστικά με τον περαιτέρω περιορισμό της κατανάλωσης τροφών. Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές λειτούργησαν ως ανάχωμα «προστασίας» απέναντι στο φόβο, την απώλεια, το θυμό και σε πολλά άλλα δύσκολα και δυσφορικά συναισθήματα. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων δεν ελλοχεύει μόνο κίνδυνος για τους ασθενείς σε ανάρρωση, αλλά και για όσους «φλερτάρουν» με την ασθένεια. Η επιστημονική κοινότητα έχει θορυβηθεί και «κρούει τον κώδωνα», καθώς τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η τρέχουσα πανδημία αυξάνει τον κίνδυνο να νοσήσει κάποιος από διατροφική διαταραχή.
στα χρωματα του διαβήτη
x
45
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Έρευνες από το εθνικό σύστημα του Ηνωμένου Βασίλειου καταγράφουν τριπλασιασμό των ατόμων που εκδήλωσαν τη νόσο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (2019). Το ίδιο αναφέρουν και άλλες έρευνες από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ισπανία, ιδίως σε ό,τι αφορά τα παιδιά και τους εφήβους, καταγράφοντας αύξηση 50% στην εμφάνιση των διατροφικών διαταραχών σε ηλικίες από 10-16 ετών. Το ποσοστό αυτό είναι άκρως ανησυχητικό, καθώς οι διατροφικές διαταραχές εξελίσσονται σε πανδημία στον εφηβικό πληθυσμό. Ο ψυχοκοινωνικός αντίκτυπος του περιορισμού στα παιδιά και τους εφήβους θεωρείται ως βασικός παράγοντας επιτάχυνσης των διατροφικών διαταραχών. Ειδικά σε μακρές περιόδους κλειδώματος, οι έφηβοι βιώνουν συναισθήματα απογοήτευσης, πλήξης, ενώ ταυτόχρονα καλούνται να διαχειριστούν τις αρνητικές επιπτώσεις της διακοπής των επαφών τους με συμμαθητές, φίλους και δασκάλους, την έλλειψη της ιδιωτικής ζωής μέσα στο σπίτι, τις οικογενει-
ακές συγκρούσεις, αλλά και την οικονομική ύφεση. Επιπλέον, ο αυξημένος χρόνος που δαπανάται στη χρήση κοινωνικών μέσων και η τοξική επίδραση της υπερεκτίμησης της λεπτής «ιδανικής» σιλουέτας, πυροδοτούν την ενίσχυση της αρνητικής εικόνας σώματος, η οποία αποδεδειγμένα θεωρείται παράγοντας κίνδυνου εμφάνισης συμπτωμάτων διατροφικής διαταραχής. Η έντονη ενασχόληση με την τροφή και το βάρος λειτουργεί ως ρυθμιστικός παράγοντας όλων των παραπάνω δυσκολιών, καθώς υποβοηθά στην ανάκτηση του ελέγχου και στην κατάκτηση ενός ορατού στόχου που επιβεβαιώνεται κοινωνικά. Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω τη στάση των οικογενειών απέναντι στο εγχείρημα των έφηβων παιδιών τους να κάνουν δίαιτα για άμεση απώλεια βάρους. Μην ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να χάσουν βάρος ή να εμπλακούν σε πρακτικές που συνδέονται με έντονη φυσική δραστηριότητα. Ιδιαιτέρως αυτή την περίοδο που οι περισσότερες περιπτώσεις εφήβων εμφανίζουν οξεία ανορεξία. Η διατροφική διαταραχή είναι μια πολύ σοβαρή νόσος με βιολογικό υπόβαθρο, λόγω του εγκεφάλου που επηρεάζεται δραστικά από τον υποσιτισμό και μεταμορφώνει κυριολεκτικά το παιδί σας σε μια άγνωστη προσωπικότητα. Να θυμάστε, ότι δεν πρόκειται για μια φάση που θα περάσει. Το 82% των ασθενών που νοσούν ή έχουν νοσήσει ξεκίνησαν στην εφηβεία. Σε περίπτωση που αντιμετωπίζει κάποιο ανάλογο πρόβλημα το παιδί σας, ζητήστε βοήθεια και ενημερωθείτε από εξειδικευμένους ειδικούς στο χώρο της ψυχικής υγείας για άμεση βοήθεια και αναχαίτιση της νόσου.
46
x
στα χρωματα του διαβήτη
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γράφει η:
ΔΡ. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΤΣΩΧΗ Ογκολόγος, Ακτινοθεραπεύτρια & Προέδρος της ΑΚΟΣ
ΠΑΝΔΗΜΙΑ
ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ! Η πανδημία COVID-19 έχει επηρεάσει όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η εμπειρία αυτή, αν και θα μας κάνει σοφότερους στο μέλλον, προς το παρόν, μας φέρνει αντιμέτωπους μ’ ένα δύσκολο παρόν. Δυστυχώς, τα νέα υγειονομικά δεδομένα, αποτρέπουν τους πολίτες να επισκεφθούν τις δομές υγείας, προκειμένου να υποβληθούν στις προληπτικές εξετάσεις τους. Εκφράζονται φόβοι, ότι στο τέλος της πανδημίας, θα εισπράξουμε τις συνέπειες, με την αύξηση ογκολογικών περιστατικών που δεν διαγνώσθηκαν έγκαιρα.
48
x
στα χρωματα του διαβήτη
στα χρωματα του διαβήτη
x
49
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Αν μάσκες, αποστάσεις ασφαλείας και αντισηπτικά τζελ είναι τα μέτρα πρόληψης σε πρώτο πλάνο, δεν μετρά μόνο η καλή πρόθεση, αλλά και η σωστή εφαρμογή τους.
Η ανίχνευση του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την πλήρη αποθεραπεία του ασθενούς. Στο κεφάλαιο της πρόληψης, ανήκει και η συζήτηση αναφορικά με το κατά πόσο είναι απαραίτητο το εμβόλιο ενάντια στον COVID-19. Νομίζω, ότι τα πρωτόκολλα ασφαλείας που το συνοδεύουν, καθιστούν αδόκιμη και εκ του πονηρού, κάθε άλλη συζήτηση.
Κι αν μάσκες, αποστάσεις ασφαλείας και αντισηπτικά τζελ είναι τα μέτρα πρόληψης σε πρώτο πλάνο, δεν μετρά μόνο η καλή πρόθεση, αλλά και η σωστή εφαρμογή τους. ò Μάσκες. Αν τις χρησιμοποιούμε για να αποφύγουμε το πρόστιμο, δεν κερδίζουμε τίπο-
τα. Μην την ανεβοκατεβάζετε: Στην περιοχή κάτω από το πηγούνι και το λαιμό, κυκλοφορούν ιοί. Την αφαιρούμε από τα λαστιχάκια και την τοποθετούμε σε στεγανοποιημένη θήκη. Κι αν είναι μίας χρήσης, δεν την ξαναχρησιμοποιούμε! ò Αντισηπτικό. Η περιεκτικότητά του σε αλκοόλη, πρέπει να είναι τουλάχιστον 60%. Πριν
το εφαρμόσουμε, πλένουμε προσεκτικά τα χέρια. Προτιμούμε σαπούνι και νερό, γιατί η αλόγιστη χρήση αντισηπτικών ξηραίνει και αφυδατώνει το δέρμα, ενώ έχει προκαλέσει έξαρση σε δερματίτιδες. ò Πλύσιμο χεριών. Αρχικά βρέχουμε τα χέρια με καθαρό, τρεχούμενο νερό, ζεστό ή
κρύο. Στη συνέχεια κλείνουμε τη βρύση και βάζουμε παντού σαπούνι. Επιμένουμε στα «πονηρά» σημεία, ανάμεσα στα δάχτυλα και κάτω από τα νύχια, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια, ξεπλένουμε καλά τα χέρια κάτω από καθαρό, τρεχούμενο νερό και τα στεγνώνουμε με καθαρή πετσέτα, χειροπετσέτα μίας χρήσης ή με αέρα. Κλείνουμε τη βρύση με χειροπετσέτα. Τα μικρόβια… λατρεύουν τα πόμολα της βρύσης! ò Όχι στη συνωμοσιολογία. Διατυμπανίζοντας ότι ο ιός δεν υπάρχει και αφήνοντας υπονο-
ούμενα για «ύποπτα» εμβόλια, οι άμυνές μας χαλαρώνουν. ò Ατομική υγιεινή. Πλένουμε τα χέρια, πριν, κατά την παρασκευή του φαγητού και μετά,
αλλά και πριν καταναλώσουμε οτιδήποτε. Το πλύσιμο είναι απαραίτητο μετά τη χρήση της τουαλέτας, την αλλαγή πάνας του βρέφους, το φύσημα της μύτης, το φτάρνισμα ή το βήχα, μετά την περιποίηση του ασθενούς, αλλά και μετά από το παιχνίδι με ζώα. ò Βήχας και φτάρνισμα. Καλύπτουμε μύτη και στόμα με χαρτομάντιλο ή με το μανίκι μας.
Ρίχνουμε το χαρτομάντιλο σε ποδοκίνητο κάδο, σε σακούλα μίας χρήσης. ò Σφουγγάρια καθαρισμού. Τα ξεβγάζουμε προσεκτικά με ζεστό νερό και ξύδι. Η συγκέ-
ντρωση μικροβίων στα σφουγγαράκια είναι χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από τη λεκάνη της τουαλέτας! ò Αντιβακτηριδιακά μαντιλάκια. Με αυτά σκουπίζουμε επιμελώς κινητά τηλέφωνα, πλη-
κτρολόγια, τηλεχειριστήρια, διακόπτες και χερούλια. ò Κουμπιά ασανσέρ & κυλιόμενες σκάλες. Όταν τα αγγίζουμε, δεν πιάνουμε το πρόσω-
πό μας. ò Επιφάνεια γραφείου. Το καθαρίζουμε σχολαστικά με οινόπνευμα, όπως και το πληκτρο-
λόγιο του υπολογιστή. ò Εσωτερικό πορτοφολιού & τσάντες. Χώρος σκοτεινός και πολύ επικίνδυνος. Όταν βά-
ζουμε τα χέρια σε πορτοφόλι και τσάντα, τους μεταφέρουμε τους εκατοντάδες μικροοργανισμούς που έχουμε στα χέρια μας, ενώ την ίδια στιγμή τα χέρια μας γεμίζουν με μικρόβια τα οποία ζουν εκεί μέσα.
στα χρωματα του διαβήτη
x
51
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
Γράφει η:
ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας
Εδώ και 11 μήνες ζούμε στη δίνη της πανδημίας που προκάλεσε ο ιός SARS-CoV-2. Ποιες αλλαγές έφερε όμως στην καθημερινή μας ζωή;
1ΜΑΣΚΕΣ
Αν και στην αρχή η σύσταση για τη χρήση μάσκας ήταν συγκεχυμένες, η καθολική χρήση της μας συντροφεύει πλέον παντού. Με τις πρόσφατες μεταλλάξεις μάλιστα, αυξάνονται οι φωνές που συστήνουν τη χρήση διπλής μάσκας για την αποτελεσματικότερη προστασία μας.
2 ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΑ
Αν κάτι μας έμαθε αυτός ο ιός, είναι να πλένουμε συχνά και σχολαστικά τα χέρια μας. Οι οδηγίες αναφέρουν, ότι η διάρκεια του πλυσίματος των χεριών μας θα πρέπει να είναι όσο δύο φορές το "Happy Birthday". Mας έμαθε, επίσης, να μην αγγίζουμε το πρόσωπό μας και να χρησιμοποιούμε όταν δεν έχουμε πρόσβαση σε σαπούνι και νερό αλκοολούχο αντισηπτικό με τουλάχιστον 60% περιεκτικότητα σε αλκοόλη.
3 ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ
Μπήκαν και αυτά στην καθημερινότητά μας. Σε πολλά σημεία, σε ιατρικά κέντρα, υπηρεσίες ή εταιρείες η θερμομέτρηση με ηλεκτρονικό θερμόμετρο μετώπου είναι απαραίτητη πριν την είσοδό μας.
52
x
στα χρωματα του διαβήτη
4 ΟΞΥΜΕΤΡΑ
Και αυτά μπήκαν στην πρώτη γραμμή. Πρόκειται για συσκευές που μετρούν τον κορεσμό του οξυγόνου και είναι αυτά που θα δείξουν το αν κάποιος ασθενής με κορωνοϊό πρέπει να οδηγηθεί σε νοσοκομείο. Οι νοσούντες από κορωνοϊό μπορεί να βρίσκονται σε κατάσταση υποξίας, χωρίς όμως να έχουν κάποιο αισθητό σύμπτωμα, όπως είναι για παράδειγμα η δύσπνοια.
5 ZOOM
Έγινε καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο που λόγω των περιοριστικών μέτρων άρχισαν να εργάζονται από απόσταση. Το zoom ανέλαβε το ρόλο και της κοινωνικής μας διασύνδεσης, αφού ο κορωνοϊός μας κράτησε και μας κρατά μακριά από φίλους και συγγενείς. Εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο γλιτώνουν πλέον χρόνο και χρήμα από τη μετακίνηση από και προς τη δουλειά τους πραγματοποιώντας συναντήσεις οn-line. Χρόνο τον οποίο αξιοποιούν σε λίγο περισσότερο ύπνο, στην άσκηση ή στο παιχνίδι με τα παιδιά τους. Η συγκεκριμένη αναγκαιότητα είχε και μια ακόμη απρόσμενη θετική συνέπεια: Έφερε τεχνολογικά αναλφάβητους ανθρώπους σε επαφή με την τεχνολογία!
στα χρωματα του διαβήτη
x
53
Παγκόσμια Πανδημία 2021
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΡΩΝΟΪΟ COVID-19
6 ΤΗΛΕ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Μικροί και μεγάλοι μαθητές είδαν την καθημερινότητά τους να αλλάζει, καθώς κλήθηκαν να αφήσουν τις σχολικές αίθουσες και να αρχίσουν να μαθαίνουν μπροστά από την οθόνη του υπολογιστή. Αυτό όμως έχει αυξήσει σημαντικά την ανησυχία των γονέων για το χρόνο που τα παιδιά ξοδεύουν μπροστά στην οθόνη, ενώ για περιπτώσεις παιδιών που βρίσκονται στο όριο της σχολικής διαρροής, η συγκεκριμένη απόσταση αναμένεται να λειτουργήσει καταλυτικά για τη μη επιστροφή τους στις σχολικές αίθουσες.
7 E-SHOPPING
Ένα από τα πράγματα που άλλαξαν άρδην στη διάρκεια της πανδημίας ήταν τα ψώνια! Τέρμα πια οι βιτρίνες, τα δοκιμαστήρια και οι ουρές στα ταμεία! Όλα αγοράζονται πλέον ηλεκτρονικά! Επίσης, η υγειονομική κρίση έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη να υποστηρίζουμε τα μαγαζιά της γειτονιάς μας, αντί των μεγάλων πολυεθνικών.
Πέρα από το γεγονός ότι στα γειτονικά μαγαζιά υπάρχει έλλειψη συνωστισμού, αποφεύγονται οι πολλές μετακινήσεις. Επιπλέον, τα μικρομάγαζα είναι εκείνα που επλήγησαν δυσανάλογα από την πρόσφατη και συνεχιζόμενη κρίση.
8 ΑΝΕΠΑΦΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ
Οι νέες συνθήκες έδωσαν τεράστια ώθηση στις ανέπαφες πληρωμές και στη χρήση πλαστικού χρήματος. Ακόμη και μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι εξοικειώθηκαν με τη χρήση πιστωτικών καρτών.
9 ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΑΕΡΑ
Μελέτες έχουν δείξει ότι είναι πιθανή η αερογενής μετάδοση του κορωνοϊού μέσω μικρότερων σωματιδίων (αεροζόλ) από τον εκπνεόμενο αέρα. Ειδικά σε κλειστούς χώρους, η χρήση συσκευών καθαρισμού αέρα με φίλτρα HEPA (High Εfficiency Particulate Air) μπορούν να απομακρύνουν τα μικρά σωματίδια σκόνης και γύρης που μπορούν να λειτουργήσουν ως μεταφορείς του ιού.
10 ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ, ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ, ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ
Η έξοδος στα εστιατόρια φαίνεται ότι θα αποτελέσει μακρινό όνειρο για αρκετό καιρό ακόμη. Κλεισμένοι μέσα στα σπίτια μας, όλοι δοκιμάσαμε νέες συνταγές, ψήσαμε ψωμιά και γλυκίσματα, ανακαλύψαμε εκ νέου την μαγεία του σπιτικού φαγητού.
54
x
στα χρωματα του διαβήτη
Υπάρχει πρόοδος στη θεραπεία του διαβητικού ποδιού
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣ Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η Σ Τ Η Ν Ε Κ ΤΑ Ρ Ι Α Κ Α ΡΑ Κ Ω Σ ΤΑ
Έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με το διαβητικό πόδι, μια συχνή και επίπονη επιπλοκή του διαβήτη ως υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου - Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού της Β΄ Παθολογικής Κλινικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης). Ενός ιατρείου που στα 14 χρόνια ζωής του έχει λάβει πολλαπλές διακρίσεις από πανελλήνιους και τοπικούς φορείς ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ 16 ΙΑΤΡΕΙΑ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ ΣΕ ΚΡΑΤΙΚΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΕΣΠΑΡΜΕΝΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ. Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ ΘΑ ΟΡΓΑΝΩΘΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ.
Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού
Ο Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη Νικόλαος Παπάνας πρόσφατα εκλέχθηκε και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού. Από τη θέση αυτή και υπό τη σκιά της πανδημίας, ο κ. Παπάνας τονίζει πως οι ασθενείς με διαβητικό πόδι έχουν σημαντικό κίνδυνο νόσησης και επιπλοκών από λοίμωξη COVID-19. «Αν, μάλιστα, σκεφτούμε ότι οι ασθενείς με διαβητικό πόδι συχνά παρουσιάζουν πτωχή γλυκαιμική ρύθμιση και συνυπάρχουσες λοιπές επιπλοκές του διαβήτη, τότε γίνεται φανερό ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος», σημειώνει, ενώ μας παρουσιάζει όλες τις σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του διαβητικού ποδιού, μιας επιπλοκής που αφορά περίπου 300.000 άτομα με διαβήτη στη χώρα μας. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού; Πρόκειται για ομάδα μελέτης με σκοπό την προαγωγή της επιστήμης και της γνώσης σχετικά με το διαβητικό πόδι. Περιλαμβάνει μέλη από ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και από τα υπόλοιπα μέρη του κόσμου. Σε αυτήν ενώνονται οι καινοτομίες, οι εξελίξεις και η τεχνογνωσία από ποικίλους τομείς γνώσης (μεταβολισμός, χειρουργική, αγγειοχειρουργική, ορθοπαιδική, ορθωτική, ποδολογία κ.λπ.). Πραγματοποιεί διεθνές συνέδριο κάθε χρόνο. Επίσης, κατά τα τελευταία χρόνια έχει οργανώσει ομάδες εκπαί-
στα χρωματα του διαβήτη
x
57
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤΟ ΝΝΙΚΟΛΑΟ ΠΑΠΑΝΑ
ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΧΕΙ Η ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΑΔΙΣΗΣ ΜΕ ΓΥΜΝΑ ΠΟΔΙΑ. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΟΥΝ ΕΠΙΣΗΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ ΓΙΑ ΤΥΧΟΝ ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ Η ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ.
δευσης νεότερων επιστημόνων σε εξειδικευμένα επιμέρους θέματα (όπως π.χ. η πρόληψη της πρώτης εξέλκωσης του διαβητικού ποδιού).
Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβητικού ποδιού; Η διάγνωση του διαβητικού ποδιού περιλαμβάνει την επισκόπηση για τον έλεγχο εξελκώσεων, παραμορφώσεων και άλλων βλαβών. Ιδίως σε περίπτωση εξέλκωσης είναι σημαντικό να διαπιστωθεί έγκαιρα αν αυτή έχει επιμολυνθεί. Μεγάλη σημασία έχει επίσης η άμεση διάγνωση της κακής κυκλοφορίας του αίματος. Με απλά και μη δαπανηρά μέσα μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να διαγνωστεί και η νευροπάθεια.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ του διαβητικού ποδιού και της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας; Συχνά, αυτές οι επιπλοκές συνυπάρχουν: στο πλαίσιο τόσο κοινής υποκείμενης βλάβης στα μικρά αγγεία του σώματος, όσο και κακώσεων στα πόδια λόγω μειωμένης όρασης.
Διαβητική Περιφερική Νευροπάθεια: Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση; Η έγκαιρη διάγνωσή της είναι σημαντική, γιατί συμβάλλει στην πρόληψη της δημιουργίας έλκους διαβητικού ποδιού. Πράγματι, αποτελεί κίνητρο για επιθετικότερη και πιο σχολαστική ρύθμιση των παραγόντων βλάβης των αγγείων. Προπαντός, όμως, αποτελεί το έναυσμα για την πιο ενδελεχή εκπαίδευση των ασθενών σχετικά με την υγιεινή και φροντίδα των ποδιών, την αποφυγή των τραυματισμών και την επιλογή κατάλληλων, ακόμα και ειδικών, υποδημάτων. Στο πλαίσιο της αρχικής εκτίμησης για την ύπαρξη νευροπάθειας, ακόμα και από τον ίδιο τον ασθενή πριν από την επιβεβαίωση με ιατρικές εξετάσεις, θέση έχει (όπως δείξαμε εμείς και άλλοι στη χώρα μας και διεθνώς) και το επίθεμα ελέγχου της εφίδρωσης Neuropad. Το τελευταίο ερμηνεύεται με τη βοήθεια μιας απλής χρωματικής αλλαγής.
58
x
στα χρωματα του διαβήτη
στον Προδιαβήτη
PROλαμβάνει την εξέλιξη φυσικά Το PRODIATEC, προϊόν Ελληνικής ανάπτυξης, συνδυάζει δύο φυτικά εκχυλίσματα, μαζί με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που μπορούν να δράσουν συνεργικά στη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης.
Συμπλήρωμα Διατροφής που περιέχει:
✓ πατενταρισμένο εκχύλισμα Portusana® από γλιστρίδα, ενός Ελληνικού φυτού παραδοσιακά γνωστού για τις αντιδιαβητικές του ιδιότητες, με διπλό μηχανισμό δράσης για τον έλεγχο της γλυκόζης & τεκμηριωμένη αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. ✓ εκχύλισμα λαδανιάς (Cistus creticus), ενός Ελληνικού φυτού που ενισχύει την αντιοξειδωτική άμυνα έναντι του οξειδωτικού στρες που σχετίζεται με την υπεργλυκαιμία και έχει δράση PPAR-γ αγωνιστή και δράση σε πεπτικά ένζυμα. ✓ τα ιχνοστοιχεία Cr, Zn και τις βιταμίνες B3 & B6, που έχουν τεκμηριωμένους ισχυρισμούς EFSA.
Λόγω των συστατικών του, το Prodiatec μπορεί να προσφέρει τη συνδυαστική δράση: ✓ Βελτιώνοντας το μεταβολισμό της γλυκόζης ✓ Ευοδώνοντας την επίτευξη φυσιολογικών επιπέδων γλυκόζης ✓ Προσφέροντας αντιοξειδωτική δράση έναντι του προκαλούμενου από την υπεργλυκαιμία οξειδωτικού στρες Το προϊόν μπορεί να χορηγηθεί σε άτομα με προδιαβήτη, με μεταβολικό σύνδρομο όπως και σε άτομα με πρόσφατα διαγνωσθέντα διαβήτη.
GLUTEN FREE Ελεύθερο Γλουτένης
LACTOSE FREE Ελεύθερο Λακτόζης
Λαμβάνετε 1 κάψουλα την ημέρα ή σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού και του φαρμακοποιού σας. Να μη γίνεται υπέρβαση της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μίας ισορροπημένης δίαιτας. Να φυλάσσεται μακριά από τα παιδιά. Αρ. Γνωστ. ΕΟΦ: 7869/16-01-2020. Ο αριθμός γνωστοποίησης στον ΕΟΦ δεν επέχει θέση άδειας κυκλοφορίας από τον ΕΟΦ
Κάτοχος Άδειας Κυκλοφορίας: Λ. Βουλιαγμένης 24, 167 77 Ελληνικό, Αθήνα Τ: 210 9609960 | F: 2109639519 | info@libytec.gr | www.libytec.gr
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΜΕ ΤΟ ΝΝΙΚΟΛΑΟ ΠΑΠΑΝΑ
Ποια είναι τα προληπτικά μέτρα που θα πρέπει να ακολουθούν τα άτομα με διαβητική περιφερική νευροπάθεια; Τα προληπτικά μέτρα ξεκινούν με τη σχολαστικότερη, πιο υπεύθυνη και πιο στενή ιατρική παρακολούθηση και γλυκαιμική ρύθμιση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αποφυγή των τραυματισμών και της βάδισης με γυμνά πόδια. Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, η καθημερινή επαγρύπνηση για τυχόν βλάβες στα πόδια, καθώς και η υγιεινή και φροντίδα των ποδιών.
Πολύ σημαντικός ο βέλτιστος γλυκαιμικός έλεγχος, αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί; Άλλωστε είναι πολύ σημαντικός και για την πρόληψη της λοίμωξης ή της κακής έκβασης λοίμωξης από κορωνοϊό.
Πόσα ιατρεία διαβητικού ποδιού υπάρχουν στην Ελλάδα; Χρειαζόμαστε περισσότερα;
Τέλος, οι εξελίξεις στην αυτομέτρηση του σακχάρου κατ’ οίκον με ακριβέστερες συσκευές και δυνατότητα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης είναι χρήσιμες σε αυτήν την κατεύθυνση.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της τηλεϊατρικής υπό τις σημερινές συνθήκες;
Ναι, το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς με διαβητικό πόδι. Αν, μάλιστα, σκεφτούμε ότι οι ασθενείς με διαβητικό πόδι συχνά παρουσιάζουν πτωχή γλυκαιμική ρύθμιση και συνυπάρχουσες λοιπές επιπλοκές του διαβήτη, τότε γίνεται φανερό ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος.
x
Πράγματι, υπάρχει πρόοδος στη θεραπεία. Αυτή αρχίζει με την πιο εύκολη και συνεπή ρύθμιση της γλυκόζης, αλλά και των λοιπών βλαπτικών παραγόντων (λιπίδια ορού, αρτηριακή υπέρταση, παχυσαρκία κ.λπ). Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόοδος στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος με εδικές τεχνικές. Η νευροπάθεια και η λοίμωξη μπορούν επίσης να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν πιο εύκολα. Ειδικές τεχνικές μικροχειρουργικής, επιθέματα, πρόοδος στα υποδήματα και ορθωτικά μέσα, αντλία κενού, υπερβαρικό οξυγόνο, αυξητικοί παράγοντες κ.ά., αποτελούν επίσης χρήσιμες εξελίξεις.
Πράγματι, ο βέλτιστος γλυκαιμικός έλεγχος είναι πολύτιμος για την πρόληψη των χρόνιων επιπλοκών αλλά και για την πρόληψη λοιμώξεων, παλιών και καινούριων. Ευτυχώς, έχουμε σήμερα πολλά καινούρια φάρμακα, τόσο δισκία όσο και ενέσιμα. Έτσι, η θεραπευτική μας φαρέτρα είναι πολύ πλούσια και μπορούμε να διαλέξουμε τα κατάλληλα για κάθε ασθενή φάρμακα. Μεταξύ αυτών, και οι νεότερες ινσουλίνες είναι πιο αποτελεσματικές, πιο ασφαλείς και πιο εύκολες στη χρήση τους.
Τα άτομα με διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου από λοίμωξη COVID-19. Τι συμβαίνει για τους ασθενείς με διαβητικό πόδι;
60
Τι νεότερα μέσα υπάρχουν για τη θεραπεία του διαβητικού ποδιού;
στα χρωματα του διαβήτη
Υπάρχουν 16 ιατρεία διαβητικού ποδιού σε κρατικά νοσοκομεία, τα οποία είναι διεσπαρμένα σε όλη την επικράτεια. Φυσικά και η προσφορά τους αλλά και οι ανάγκες είναι μεγάλες και ελπίζουμε ότι θα οργανωθούν περισσότερα.
Ο ρόλος της τηλεϊατρικής έγινε σημαντικός. Και στο κέντρο μας την υιοθετήσαμε σε κάποιο βαθμό. Με τη βοήθειά της και με σεβασμό σε νομικά ζητήματα μπορούν να μεταφερθούν εικόνες διαβητικών ποδιών στην πορεία του χρόνου και να επιτευχθεί παρακολούθηση και καθοδήγηση της θεραπείας από μακριά. Πρόσφατες μελέτες από την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ έχουν τεκμηριώσει την προσφορά της τηλεϊατρικής και στον τομέα του διαβητικού ποδιού υπό συνθήκες πανδημίας.
στα χρωματα του διαβήτη
x
61
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει ο:
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΜΜ. ΣΜΥΡΝΙΟΥΔΗΣ Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χίου
Π | Α | Χ | Υ | Σ | Α | Ρ | Κ || Ι | Α Είναι από μόνη της παράγοντας κινδύνου για νοσηρότητα και θνησιμότητα;
62
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου, που προκαλεί αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας, κυρίως από καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως η στεφανιαία νόσος, το εγκεφαλικό επεισόδιο και η καρδιακή ανεπάρκεια, από διαβήτη, αλλά και από καρκίνο. Ευθύνεται, επίσης, για χρόνιες παθήσεις, όπως η οστεοαρθρίτιδα, η ηπατική και νεφρική νόσος, η άπνοια ύπνου και η κατάθλιψη. Η συχνότητα της παχυσαρκίας αυξάνεται προοδευτικά τις τελευταίες 5 δεκαετίες, λαμβάνοντας διαστάσεις επιδημίας με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, την ποιότητα ζωής, αλλά και πιο σύνθετες κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. Για τον ορισμό της παχυσαρκίας χρησιμοποιείται στην καθημερινή πρακτική ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) που υπολογίζεται εύκολα από τον τύπο: ΒΜΙ = βάρος (σε kg) / (ύψος)2 (σε m2). Αν το αποτέλεσμα είναι 25-29,9 τότε το άτομο θεωρείται Υπέρβαρο. Για τιμές πάνω από 30 τίθεται η διάγνωση της παχυσαρκίας. Για τα παιδιά, χρησιμοποιούνται ειδικοί πίνακες που λαμβάνουν υπόψη την ηλικία και το φύλο. Η αύξηση της θνητότητας λόγω της παχυσαρκίας οφείλεται κυρίως σε καρδιαγγειακά αίτια. Υπολογίζεται, ότι σε ΒΜΙ 30-35 kg/m2, η μέση επιβίωση μειώνεται κατά 2-4 έτη, ενώ σε ΒΜΙ 40-45 kg/m2 μειώνεται κατά 8-10 έτη (συγκρίσιμη με τη βλαβερή επίδραση του καπνίσματος). Σημαντική είναι η έμμεση επίδραση της παχυσαρκίας μέσω της επιδείνωσης παραγόντων, όπως η αρτηριακή πίεση (κάθε αύξηση κατά 5 kg/m2 αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 5 mmHg αύξηση της συστολικής και 4 mmHg αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης), της πρόκλησης ή επιβάρυνσης σακχαρώδους διαβήτη και της διαταραχής των λιπιδίων. Ειδικά για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, υπάρχει σαφής αιτιολογική σχέση με την παχυσαρκία, καθώς ο οργανισμός αδυνατεί να ρυθμίσει το μεταβολισμό των σακχάρων με την όλο και μεγαλύτερη ανάγκη παραγωγής ινσουλίνης. Γι’ αυτό παρατηρείται ότι πάνω από 80% των διαβητικών τύπου ΙΙ είναι παχύσαρκοι. Έχει βρεθεί ότι μείωση του βάρους κατά 5-10% μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 30-60%.
στα χρωματα του διαβήτη
x
63
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
ΣΕ ΠΑΧΥΣΑΡΚΟΥΣ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΑ ΥΓΙΕΙΣ», ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΑ 25% ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ.
ΔΜΣ
< 18,5
18,5 – 24,9
λιποβαρή
φυσιολογικού βάρους
25 – 29,9
30 – 34,9
35 – 39,9
> 40
υπέρβαρο
1ου βαθμού παχυσαρκία
2ου βαθμού παχυσαρκία
νοσηρή/ υπερνοσογόνος παχυσαρκία
Έχει φανεί όμως τα τελευταία χρόνια, ότι οι βλαβερές συνέπειες της παχυσαρκίας δεν οφείλονται μόνο στις έμμεσες επιδράσεις μέσω υπέρτασης, διαβήτη, υπερλιπιδαιμίας κ.λπ. Βρέθηκε ότι σε παχύσαρκους «μεταβολικά υγιείς», δηλαδή χωρίς τους παραπάνω παράγοντες, εξακολουθεί και υπάρχει κατά 25% αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτό ενοχοποιεί ακόμα περισσότερο την παχυσαρκία ως ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου. Οι μηχανισμοί αυτού του φαινομένου είναι ακόμη υπό διερεύνηση. Υπάρχουν όμως στοιχεία που ενοχοποιούν την ενεργοποίηση μηχανισμών φλεγμονής μέσω παραγόντων, όπως η αύξηση της ιντερλευκίνης-6 και των TNF, καθώς και την ευόδωση υπερπηκτικών μηχανισμών, με αποτέλεσμα αυξημένο κίνδυνο θρομβώσεων. Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρήσουμε το βάρος μέσα στα φυσιολογικά όρια, ιδανικά ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Δεν είναι όμως ποτέ αργά (αν και είναι πιο δύσκολο) να επανέλθει κανείς σε χαμηλότερο βάρος έστω και στην ενήλικη ζωή. Έτσι, αν ένα άτομο μέσης ηλικίας μειώσει το ΒΜΙ του από 32 στα 28kg/m2 κερδίζει περίπου 2 χρόνια προσδόκιμο επιβίωσης, ενώ ένας νεαρός ενήλικος με την ίδια μείωση, κερδίζει κατά μέσο όρο 3 επιπλέον χρόνια ζωής. Η απώλεια βάρους απαιτεί σύνθετες παρεμβάσεις στην καθημερινότητά μας με αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, προσεκτικά σχεδιασμένη διατροφή και ψυχολογική υποστήριξη. Σε δύσκολες περιπτώσεις με επιπλοκές, μπορεί να απαιτηθεί φαρμακευτική βοήθεια ή ακόμα και χειρουργικές παρεμβάσεις.
64
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
Γράφει η:
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ–ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΛΟΝΤΟΥ Ειδική Παθολόγος, Α’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ Γ.Ν.Α «Λαϊκό»
Pre-diabetes
ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗΣ Πώς θα τον εμποδίσω για να μην εξελιχθεί σε διαβήτη; Ο προδιαβήτης ή προδιαβητική κατάσταση αποτελεί διαταραχή της ομοιοστασίας της γλυκόζης αίματος και δεν πληροί τα κριτήρια διάγνωσης του σακχαρώδη διαβήτη σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία παθολογικής ανοχής στη γλυκόζη (Impaired Glucose Tolerance – IGT) ή και διαταραχής της γλυκόζης νηστείας (Impaired Fasting Glucose-IFG).
66
x
στα χρωματα του διαβήτη
Οι φυσιολογικές τιμές του σακχάρου αίματος σε νηστεία είναι 70-100 mg/dl, ενώ δύο ώρες μεταγευματικά είναι έως 140 mg/dl. Η IGT (140-199 mg/dl) και η IFG (110-125 mg/dl) μπορεί να συνυπάρχουν. Συνήθως, τα άτομα που έχουν αυτές τις διαταραχές μεταβολισμού είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Τα άτομα με προδιαβήτη έχουν προδιάθεση για εκδήλωση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Εκτιμάται πως σε χρονικό διάστημα πέντε (5) ετών, το 1/3 περίπου των ατόμων θα έχουν κλινικό έκδηλο διαβήτη. Σε μελέτες έχει τεκμηριωθεί πως υπάρχει προδιάθεση για εμφάνιση αθηροσκλήρωσης και στεφανιαίας νόσου. Επίσης, δύναται να εμφανιστούν και στον προδιαβήτη επιπλοκές, όπως η αμφιβληστροειδοπάθεια και η νευροπάθεια. Ο προδιαβήτης δεν έχει ειδικά συμπτώματα και αποτελεί ύπουλη κατάσταση. Πολλές φορές τεκμηριώνεται προδιαβητική κατάσταση σε ασθενείς που νοσηλεύονται είτε για ισχαιμικό αγγειακό επεισόδιο είτε για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Παράγοντες κινδύνου Τα άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2, είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, οι γυναίκες με εκδήλωση σακχαρώδη διαβήτη κατά τη διάρκεια της κύησης, έχουν υπέρταση, έχουν αυξημένα τριγλυκερίδια, θεωρείται πως είναι αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη και συνιστάται να κάνουν έλεγχο του σακχάρου αίματος κάθε χρόνο.
στα χρωματα του διαβήτη
x
67
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚOΑΡΘΡΟ
ΕΝΑ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ ΣΕ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΕΝΤΕ ΕΤΩΝ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΚΔΗΛΟ ΔΙΑΒΗΤΗ.
Λιγότερο συχνά απαιτείται να πραγματοποιείται δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης με 75 gr άνυδρης γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου). Επίσης, μέτρηση σακχάρου αίματος επιβάλλεται να γίνεται στον ετήσιο προληπτικό έλεγχο σε όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 45 ετών.
Η ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤ΄ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗΣ ΔΥΝΑΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΡΕΨΕΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΚΑΤΑ 60% ΠΕΡΙΠΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΔΙΑΒΗΤΗ. 68
x
στα χρωματα του διαβήτη
Ο προδιαβήτης μπορεί να μην εξελιχθεί σε διαβήτη όταν το άτομο αλλάξει τρόπο ζωής. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να υιοθετήσει ένα υγιεινό μοντέλο ζωής, δηλαδή να αλλάξει τις διατροφικές του συνήθειες, να έχει τακτική σωματική δραστηριότητα, να διακόψει την καπνιστική συνήθεια, να διακόψει την κατάχρηση αλκοόλ και να λαμβάνει με ευλαβικό
τρόπο τη φαρμακευτική αγωγή που απαιτείται για τα νοσήματα που πάσχει. Η μεσογειακή διατροφή έχει τεκμηριωθεί από μελέτες πως πρέπει να αποτελεί το πρότυπο μοντέλο διατροφής σε όλους τους ανθρώπους, πάσχοντες ή μη. Στηρίζεται στη χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη και σε υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες. Τα κύρια χαρακτηριστικά της είναι η υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου, όσπριων, ανεπεξέργαστων δημητριακών, φρούτων και λαχανικών, η μέτρια προς υψηλή κατανάλωση ψαριού, η μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, η μέτρια κατανάλωση οίνου και η χαμηλή κατανάλωση κρέατος. Επίσης, η αποφυγή των επεξεργασμένων τροφίμων και της ζάχαρης. Η τακτική σωματική δραστηριότητα συνίσταται σε μέτριας έντασης άσκηση, όπως το περπάτημα, όλες ή αν δεν είναι εφικτό τις περισσότερες ημέρες τις εβδομάδας. Συμπερασματικά, η αλλαγή του τρόπου σκέψης και κατ΄ επέκταση του συνολικού τρόπου ζωής δύναται να αποτρέψει την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά 60% περίπου σε άτομα με προδιαβήτη. Απλές αλλαγές στην καθημερινότητα αλλά σημαντικές, μπορούν να βελτιώσουν την υγεία ενός ατόμου.
H αύξηση των κρουσμάτων της πανδημίας COVID-19 δυστυχώς έχει επηρεάσει και τα αποθέματα αίματος της χώρας μας, λόγω του ότι παρατηρείται μείωση της προσέλευσης των εθελοντών αιμοδοτών στις υπηρεσίες αιμοδοσίας των νοσοκομείων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα στους ασθενείς που μεταγγίζονται τακτικά, αλλά και οι ασθενείς που χρειάζεται να χειρουργηθούν. Για να μην κινδυνέψει καμία ζωή λόγω έλλειψης αίματος, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας διοργανώνει αιμοδοσίες με πλήρη τήρηση των μέτρων προστασίας των εθελοντών αιμοδοτών και συγκεκριμένα: ò χορήγηση του προβλεπόμενου από τον ΕΟΔΥ εξοπλισμού ατομικής προστασίας (μάσκες, γάντια, αντισηπτικό) για το προσωπικό και τους εθελοντές αιμοδότες που θα συμμετάσχουν ò αποστείρωση στις καρέκλες αιμοδοσίας ò τήρηση των αποστάσεων μεταξύ των καρεκλών αιμοδοσίας ò τηλεφωνικά ραντεβού, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα συνωστισμού
ΔΩΣΕ ΑΙΜΑ,
ΧΑΡΙΣΕ ΖΩΗ
Για να δώσεις αίμα χρειάζεται: ò Να είσαι 18-65 ετών. ò Να έχεις πάρει ένα ελαφρύ γεύμα πριν την αιμοδοσία. ò Να έχεις κοιμηθεί τουλάχιστον 5 ώρες. ò Να αναφέρεις τυχόν ασθένειες και φάρμακα που λαμβάνεις στο γιατρό της αιμοδοσίας. ò Εάν έχεις κάνει τατουάζ να έχουν παρέλθει 4 μήνες.
Ενημερώσου για τις επερχόμενες αιμοδοσίες από το site του Ε.ΚΕ.Α: https://ekea.gr/events/
ΕΥΕΞΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Γράφει η:
ΠΟΛΥΞEΝΗ ΚΟΥΤΚΙA ΜΥΛΩΝAΚΗ, MD, MA Ενδοκρινολόγος τ. Λέκτορας Παν. Χάρβαρντ
ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ
Η ΘΕΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ ΜΕ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΟΠΩΣ ΤΟ ΓΑΛΑ, ΤΟ ΓΙΑΟΥΡΤΙ ΚΑΙ ΤΑ ΤΥΡΙΑ, ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΜΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Ή ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΠΡΩΤΕΐΝΕΣ ΥΨΗΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΞΙΑΣ, ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΚΑΙ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ.
70
x
στα χρωματα του διαβήτη
Ο ρόλος που διαδραματίζουν στη διατήρηση της υγείας των οστών και των δοντιών μας είναι σπουδαίος. Ωστόσο, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν μεγάλη ποσότητα κορεσμένων λιπαρών, γι’ αυτό είναι προτιμότερο να επιλέγουμε τα αντίστοιχα είδη χαμηλών λιπαρών. Μία δίαιτα πλούσια σε ζωικά και συνεπώς κορεσμένα λιπαρά, μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους, καθώς και των επιπέδων της χοληστερόλης, συνδυασμός που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων. Την ίδια ώρα, και ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων, οπότε γίνεται σαφές ότι η επιλογή τροφίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά είναι πολύ χρήσιμη για τη μείωση του αντίστοιχου κινδύνου.
Πόσα γαλακτοκομικά πρέπει να καταναλώνω καθημερινά; Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη: 3 μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων Μία μερίδα ισούται με: ò 1 ποτήρι (των 240ml) γάλα. ò Ένα κεσεδάκι γιαούρτι. ò 2 κουταλιές της σούπας τυρί cottage. ò Μια μερίδα τυριού μεγέθους σπιρτό-
κουτου (30 γραμμάρια).
Πώς να κάνετε σωστές επιλογές γαλακτοκομικών προϊόντων
Γάλα Επιλέξτε γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως το ημι-αποβουτυρωμένο γάλα αντί για το πλήρες γάλα, το οποίο περιέχει το περισσότερο λίπος. Για ακόμα χαμηλότερη πρόσληψη λίπους, δοκιμάστε το αποβουτυρωμένο γάλα. Το γάλα με χαμηλά λιπαρά έχει όλα τα οφέλη του πλήρους γάλακτος, συμπεριλαμβανομένου του ασβεστίου, ενώ ταυτόχρονα το προσλαμβανόμενο κορεσμένο λίπος είναι λιγότερο.
Τυρί Το τυρί μπορεί να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και αλάτι, οπότε καλό είναι να ελέγχετε το μέγεθος των μερίδων σας. Το συνιστώμενο μέγεθος είναι 30 γραμμάρια - περίπου το μέγεθος ενός σπιρτόκουτου. Τα τυριά, όπως το Cheddar, το Leicester, το Gloucester, το Lancashire, το Brie, το BlueCheese και το Edam είναι όλα υψηλά σε λιπαρά, συνήθως περιέχουν 2040 g λίπους ανά 100 g. Θυμηθείτε όταν εξετάζετε τις ετικέτες, ότι τα τρόφιμα με περισσότερα από 17,5 g λίπους ανά 100 g, θεωρούνται τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΞΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ÃÜëá ÐëÞñåò Çìé-áðïâïõôõñùìÝíï ÁðïâïõôõñùìÝíï
Kcal/100 ml
Ëßðïò/100 ml
64 50 35
3,6 1,8 0,1
ÊïñåóìÝíá ëéðáñÜ/100 ml 2,3 1,1 <0,1
στα χρωματα του διαβήτη
ÔõñéÜ
Èåñìßäåò
Ëßðïò/100ãñ.
ÊïñåóìÝíá
ÕäáôÜíèñáêåò
x
71
ΕΥΕΞΙΑ&ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Τα τυριά μπορεί επίσης να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι (> 1,5 g ανά 100 g θεωρείται υψηλό) και η υπερβολική πρόσληψη άλατος μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Αν σας αρέσει το τυρί, επιλέξτε τα σκληρά ÃÜëá λιπαρά, τα οποία Kcal/100 ml τυριά με μειωμένα είναι χαμηλότερα σε λιπαρά σε σύγκριση με το ÐëÞñåò 64 Blue Çìé-áðïâïõôõñùìÝíï Cheese και τα κανονικά σκληρά50 τυριά. Ωστόσο, ακόμη κι αν επιλέξετε τα παραπάÁðïâïõôõñùìÝíï 35
νω τυριά να είστε προσεκτικοί στο μέγεθος της μερίδας που θα καταναλώσετε, γιατί παρά τα μειωμένα λιπαρά, περιέχουν ακόμη υψηλό ποσοστό κορεσμένου λίπους. Τα τυριά με μειωμένη περιεκτικότητα σε ÊïñåóìÝíá λιπαρά (10-22 γραμμάρια ανά 100 γραμμάËßðïò/100 ml ëéðáñÜ/100 ρια) και πιο συγκεκριμένα το τυρίml cottage, 3,6 2,3 το quark 1,8και τα κρεμώδη τυριά 1,1 είναι από τις καλύτερες επιλογές. <0,1 0,1
Διαφορές σε λίπος από τα πιο γνωστά τυριά ÔõñéÜ Stilton Cheddar Brie Edam Lighter cheddar Half- Fat cheddar Light cream cheese Cottage (6%) Quark
Èåñìßäåò /100ãñ. 410 416 352 318 311
Ëßðïò/100ãñ. 35 34,9 30,7 23,7 21,8
ÊïñåóìÝíá ëéðáñÜ/100 ãñ. 23 21,7 20,7 15,8 14,9
ÕäáôÜíèñáêåò /100ãñ. 1,7 0,1 1,7 0,1 0,1
273
15,8
9,9
0,1
152
11
7,2
5,1
110 68
6,1 0,3
3,7 0,2
4,6 3,8
Γιαούρτι Δώστε προσοχή στην ετικέτα. Σε κάποια προϊόντα το λίπος που έχει αφαιρεθεί, αντικαθίσταται από ζάχαρη για την εξισορρόπηση της γεύσης. Για παράδειγμα, ένα γιαούρτι 150 γρ. μπορεί να περιέχει 20 γρ. προστιθέμενης ζάχαρης επιπλέον των 6-12 γρ. λακτόζης που περιέχει το γάλα. Μια καλή επιλογή είναι το χαμηλής περι-
72
x
στα χρωματα του διαβήτη
εκτικότητας σε λιπαρά γιαούρτι, το οποίο μπορεί να γλυκάνει προσθέτοντας φρούτα, που θα σας βοηθήσει να φτάσετε τις 5 μερίδες ημερησίως σε φρούτα.
Μπορεί η κατανάλωση γιαουρτιού να βοηθήσει στην πρόληψη του Διαβήτη τύπου 2; Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για την αποφυγή εμφάνισης
P u b l i
διαβήτη τύπου 2 είναι το ισορροπημένο βάρος, η σωματική δραστηριότητα και μια ισορροπημένη διατροφή χαμηλή σε αλάτι, λίπος και ζάχαρη.
Website: www.chiotikokellari.gr Email: info@chiotikokellari.gr
Τι επίδραση έχει η κατανάλωση γαλακτοκομικών στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα; Ο γλυκαιμικός δείκτης μας δείχνει πώς ένα τρόφιμο αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (γρήγορα, μέτρια, αργά) και αυτό βοηθάει πολύ τους ανθρώπους που έχουν διαβήτη. Οι υδατάνθρακες πέπτονται και απορροφώνται με διαφορετικούς ρυθμούς και ο γλυκαιμικός δείκτης μας δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο ανεβάζει την γλυκόζη στο αίμα μετά την κατανάλωσή του. Το γάλα και τα άλλα γαλακτοκομικά έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Μπορούν τα παιδιά να καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλά σε λιπαρά; Τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν πλήρες γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα μέχρι τα δύο έτη, διότι δεν μπορούν να πάρουν όλες τις απαραίτητες βιταμίνες από τα χαμηλής περιεκτικότητα λιπαρά γαλακτοκομικά.
Τα ζυμαρικά ολικής αλέσεώς μας έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σύνθετους υδατάνθρακες και σε συνδυασμό με τις φυτικές ίνες παρουσιάζουν σημαντική επίδραση στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και προστατεύουν τη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου. Σημαντικές έρευνες έχουν δείξει, ότι τροφές ολικής αλέσεως περιέχουν κάποιες ουσίες γνωστές ως φυτοοιστρογόνα, οι οποίες βοηθούν στη μείωση εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου. Τα ζυμαρικά μας παρασκευάζονται από 100% σιμιγδάλι ολικής αλέσεως, το οποίο έχει αλεστεί με τη μέθοδο «pearling» (αποφλοίωση), όπου το εξωτερικό του κόκκου υφίσταται ελαφρά απόξεση, επιτυγχάνοντας ένα βαθύ καθαρισμό και απομάκρυνση των ακαθαρσιών που έχουν συσσωρευτεί μέσω της επαφής με το περιβάλλον. Η συγκεκριμένη παραγωγική διαδικασία διατηρεί τα πιο θρεπτικά τμήματα του πίτουρου και ιδίως τη στιβάδα της αλευρόνης, η οποία έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες.
ΧΑΡΟΥΠΙ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, το αλεύρι χαρουπιού μπορεί να χαρακτηριστεί ως προϊόν με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, καθώς η τιμή του κυμαίνεται κάτω από 55 και πιο συγκεκριμένα 40.6. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο με τιμή 31, χαρακτηριστικά που το καθιστούν εξαιρετική επιλογή για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη που έχουν ως στόχο την καλύτερη διαχείριση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ
Γράφει ο:
ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής
ΜΟΝΑΞΙΑ Μπορούμε να τη νικήσουμε!
Η μοναξιά αποτελεί μια υποκειμενική προσωπική εμπειρία και αφορά την αίσθηση που έχουμε για τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Αν και η μοναξιά φέρεται να είναι ένας μηχανισμός που μας προστατεύει από την απομόνωση και μας ωθεί να συνδεθούμε, εντούτοις οι άνθρωποι συχνότερα παρατηρούμε τη διαφορά πραγματικού και επιθυμητού επιπέδου κοινωνικών συναναστροφών, βιώνοντας ματαίωση των προσδοκιών μας και κατά συνέπεια, μοναξιά.
74
x
στα χρωματα του διαβήτη
Συνέπειες της μοναξιάς Η αίσθηση της μοναξιάς επιφέρει συνέπειες που έχουν αντίκτυπο στην ψυχοσυναισθηματική, σωματική και κοινωνική διάσταση του ανθρώπου. Όσοι νιώθουν μοναξιά έχουν συναισθήματα και σκέψεις αβοηθησίας, απομόνωσης, ανασφάλειας στις κοινωνικές τους σχέσεις και πεποιθήσεις ότι είναι «ελαττωματικοί» ή «προβληματικοί». Σωματικά, παρατηρείται αύξηση της αρτηριακής πίεσης, πτώση του ανοσοποιητικού, ενώ έρευνες δείχνουν ότι αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Συχνά συνδέεται με κατάθλιψη, αυτοκτονικότητα, αγχώδεις διαταραχές, αγοραφοβία, διαταραχή πανικού, αλκοολισμό και χρήση ψυχοτρόπων ουσιών, αύξηση του καπνίσματος, παχυσαρκία και υπερφαγία. Οι άνθρωποι που νιώθουν μοναξιά βιώνουν πιο έντονα ακόμα και την αίσθηση του κρύου, που πρόκειται για έναν εξελικτικό μηχανισμό που πηγαίνει πίσω στις πρώτες φυλές και στον εξοστρακισμό ατόμων από την εστία του χωριού κι έπειτα στη μοναχική περιπλάνησή τους στο κρύο.
Μοναξιά στις σχέσεις Η μοναξιά μπορεί να βιώνεται ακόμα και μέσα σε μία συντροφική σχέση, συμβίωση ή γάμο. Σε έρευνες που έχουν γίνει φαίνεται ότι το 60% των ανθρώπων που δηλώνουν ότι νιώθουν μοναξιά, βρίσκονται σε μία σχέση που έχει χαθεί η εγγύτητα, ο δεσμός και η συναισθηματική υποστήριξη, ενώ έχει βρεθεί ότι λιγότερη εμπιστοσύνη επιφέρει περισσότερη μοναξιά. Στις περιγραφές τους φαίνεται να μειώνουν την αξία της σχέσης τους και να υποτιμούν τις όμορφες στιγμές, συγχέοντας το συναίσθημα «νιώθω μόνος» με το γεγονός «είμαι μόνος».
στα χρωματα του διαβήτη
x
75
ΠΕΡΙ...Ψ Υ Χ Η Σ
ΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΠΟΥ ΒΙΩΝΟΥΝ ΕΝΤΟΝΟΤΕΡΑ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΕΧΟΜΕΝΩΝ LOCKDOWN, ΑΥΞΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣΕ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ. ΣΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 25-30, ΤΑ 2/3 ΤΩΝ ΝΕΩΝ, ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΕΝΤΟΝΗ ΜΟΝΑΞΙΑ.
Μοναξιά και πανδημία Αν και οι ηλικιακές ομάδες που βιώνουν εντονότερα τη μοναξιά είναι οι έφηβοι και οι ηλικιωμένοι, στην περίοδο της πανδημίας και των συνεχόμενων lockdown, αυξήθηκε και κυριάρχησε στους νέους. Στην ηλικιακή κατηγορία 25-30 τα 2/3 των νέων δηλώνουν έντονη μοναξιά. Η απώλεια ή αναστολή της εργασίας, η δυσκολία ολοκλήρωσης των σπουδών, η απομόνωση στο σπίτι και η συμβίωση με την πατρική οικογένεια, οι ελλιπείς κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και οι ερωτικές σχέσεις σε κρίση, αποτελούν παράγοντες ερμηνείας και επιδείνωσης αυτού του φαινομένου. Ειδικά η έλλειψη σωματικής επαφής αυτήν την περίοδο έχει αυξήσει το άγχος και το φόβο. Και νευροβιολογικά, το άγγιγμα και η επαφή βοηθάει στην έκκριση οξυτοκίνης, της ορμόνης που αυξάνει την ευχαρίστηση και την εμπιστοσύνη και εξισορροπεί την κορτιζόλη, που εκκρίνεται όταν βιώνουμε άγχος.
Η μοναχικότητα Στον αντίποδα υπάρχει και η μοναχικότητα. Η μοναχικότητα αποτελεί επιλογή του ατόμου να περάσει χρόνο με τον εαυτό του. Είναι εκείνη η κατάσταση που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να μας ανακουφίσει από την καθημερινή πίεση και να μας προσφέρει ηρεμία και χαλάρωση. Μέσα σε αυτόν τον προσωπικό χρόνο μπορούμε να γίνουμε πιο δημιουργικοί, να δώσουμε χώρο στην προσωπική μας αυτοβελτίωση και προσωπική ανάπτυξη, να προστατεύσουμε την ιδωτικότητά μας και να φτάσουμε σε αυτοαποδοχή.
76
x
στα χρωματα του διαβήτη
Τι να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τη μοναξιά σε εμάς και στους άλλους: ò Γίνετε δοτικοί και εκφράστε τα συναι-
σθήματά σας. ò Φροντίστε το σώμα σας (άσκηση, δια-
τροφή, ύπνος). ò Πάρτε εσείς την πρωτοβουλία και προ-
σεγγίστε τους άλλους, ακόμα και μέσα στην πανδημία, χρησιμοποιώντας σωστά την τεχνολογία. ò Κάντε εθελοντισμό και συνδεθείτε με
ανθρώπους σε διαδικτυακές κοινότητες και που έχουν κοινό σκοπό με εσάς. ò Κάντε μία βόλτα στη φύση ή αποκτή-
στε ένα κατοικίδιο. ò Εκτιμήστε όσα ήδη έχετε και δείξτε
ευγνωμοσύνη. ò Ασχοληθείτε με μέτρο με τα social
media, αποφεύγοντας τις συγκρίσεις. ò Εξασκηθείτε στο Mindfulness, ζώντας
με ενσυνειδητότητα στο παρόν. ò Βρείτε τι έχει πραγματικά νόημα για
εσάς, καθώς και τις βαθύτερες αξίες σας που θα δώσουν κατεύθυνση στη ζωή σας. ò Μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε
έναν ειδικό, όταν νιώσετε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε τη μοναξιά.
στα χρωματα του διαβήτη
x
77
ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ
Γράφει η:
ΜΑΡΙΛEΝΑ ΚΥΡΚΙΛΗ, MSC Σύμβουλος Σχέσεων Γάμου Coach Ζευγαριών
ΔΙΑΖΎΓΙΟ "ΥΠΝΟΥ"
Tρεις είναι συνήθως οι λόγοι που «χωρίζουν» τα ζευγάρια στον ύπνο: Τα παιδιά, οι εντάσεις/τσακωμοί και το ροχαλητό και ο άστατος ύπνος. 78 78
xx
στα σταχρωματα χρωματατου τουδιαβήτη διαβήτη
Συνήθως όταν γεννιέται το παιδί, κατά το πρώτο διάστημα και ειδικά αν η μητέρα το θηλάζει, κοιμάται στο δωμάτιο των γονιών. Αν δε γίνεται θηλασμός, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Μπορεί να πάει πιο άμεσα στο δωμάτιό του όταν το ζευγάρι νιώσει έτοιμο. Καλό είναι σε ηλικία 3-4 μηνών να πάει στο χώρο του κι αν οι γονείς έχουν κάποια ανασφάλεια, υπάρχουν ειδικές κάμερες και απλά συστήματα ενδοεπικοινωνίας στο εμπόριο, που δίνουν άμεση λύση στην ανησυχία τους αυτή.
στα χρωματα του διαβήτη
x
79 79
ΥΓΕΙΑ&ΕΥΕΞΙΑ
Ακούω πολλά ζευγάρια που λένε «ξυπνάει το βράδυ και έρχεται στο κρεβάτι μας» ή «επειδή ξυπνάει πολλές φορές το παίρνουμε στο κρεβάτι/ δωμάτιό μας για να μην κάνουμε δρομολόγια». Είναι προτιμότερα τα δρομολόγια και η σταθερή θέση και των 2 γονιών, από τη στιγμή που έχει πάει το παιδί στο χώρο του, να μην ξαναγυρίσει στο δικό τους χώρο. Είναι σημαντικό το ζευγάρι να μη χωριστεί -λόγω του παιδιού- στον ύπνο, γιατί εκεί μπερδεύονται και χάνονται οι ρόλοι, όπως και η επαναφορά στην κανονικότητα, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι δύσκολη έως ανέφικτη. Υπάρχουν ζευγάρια που τα παιδιά έχουν φτάσει σε ηλικίες δημοτικού και ακόμα κοιμάται ο ένας γονιός με τα παιδιά και ο άλλος στον καναπέ. Και αυτό στις περισσότερες των περιπτώσεων έχει αρνητικές επιπτώσεις στη σχέση του ζευγαριού. Σαφώς μπορούν τα παιδιά να κοιμούνται, κατ’ εξαίρεση με τους γονείς, αρκεί να μην παγιώνεται κάτι τέτοιο και αρκεί να είναι σαφώς διαχωρισμένοι οι ρόλοι. Οι γονείς μαζί στο χώρο τους και το παιδί στο δικό του χώρο.
Εντάσεις/Τσακωμοί Όταν υπάρχει κρίση στη σχέση, πολλά από τα ζευγάρια σταματούν να κοιμούνται μαζί. Είναι μία συνηθισμένη αντίδραση, προκειμένου να δείξουν ο ένας στον άλλον ότι «τα πράγματα είναι σοβαρά». Σε αυτήν την περίπτωση, θα πρέπει το ζευγάρι να επιλύσει τις όποιες διαφορές με συζήτηση. Σίγουρα αν δεν νιώθει καλά ο ένας με τον άλλον, δεν μπο-
80
x
στα χρωματα του διαβήτη
ΤΟ «ΔΙΑΖΥΓΙΟ ΥΠΝΟΥ» ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΚΡΑΤΟΥΝ ΤΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΕΝΩΜΕΝΟ.
ρεί να υπάρξει η όποια επαφή, αλλά και πάλι, για να μην παγιώνονται αρνητικές καταστάσεις, θα πρέπει το ζευγάρι να έχει ως φιλοσοφία την επίλυση των διαφορών με συζήτηση και όχι με τρόπους που ευνοούν τους διαπληκτισμούς μεταξύ τους.
Ροχαλητό/Άστατος Ύπνος Αυτή είναι ίσως η μοναδική περίπτωση που ψηφίζω υπέρ του «διαζυγίου ύπνου» κι αυτό γιατί ο ύπνος, προκειμένου να μας ξεκουράσει, θα πρέπει να είναι συνεχής και ήρεμος. Αν ο/η σύντροφος ροχαλίζει, έχει άπνοιες ή γενικά κάνει άστατο ύπνο, σαφώς αυτό δυσκολεύει την όλη διαδικασία, με αποτέλεσμα ο ένας να μην κοιμάται και να μην ξεκουράζεται. Το πρώτο που θα πρέπει να γίνει είναι να πάρουμε ιατρική γνώμη για το πώς θα μπορούσε να μετριαστεί έως εξαλειφθεί η αναπνευστική δυσκολία. Αν δε βρίσκεται λύση και τίποτα δε βοηθά (μυτάκια, διακοπή καπνίσματος, δίαιτα), ο μόνος τρόπος για να κοιμούνται και να ξεκουράζονται και οι δύο είναι να κοιμούνται ξεχωριστά. Σε αυτή την περίπτωση ψηφίζω υπέρ, αρκεί το ζευγάρι να φροντίζει να περνά ποιοτικό χρόνο μέσα στη μέρα, να μη μειώνονται οι ερωτικές του συνευρέσεις και να υπάρχουν και μέρες κοινού ύπνου. Θα πρέπει, δηλαδή, το «διαζύγιο ύπνου» να συνοδεύεται από ενέργειες που θα κρατούν το ζευγάρι ενωμένο καθ’ όλη τη διάρκεια του κοινού χρόνου τους μέσα στη μέρα.
στα χρωματα του διαβήτη
x
81
ΜΥΘΟΙ&ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Γράφει η:
ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ Δημοσιογράφος Υγείας
ΟΙ ΠΙΟ "ΔΙAΣΗΜΕΣ" ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΟΜΩΣΙΑΣ Πίσω από κάθε γεγονός, πίσω από κάθε είδηση που βλέπει το φως της δημοσιότητας, υπάρχουν κάποιοι που βλέπουν κάτι πολύ διαφορετικό, που ισχυρίζονται ότι «διαβάζουν» πίσω από τις γραμμές και ανακαλύπτουν ασύλληπτης έκτασης συνωμοσίες και κρυμμένα νοήματα. 82
x
στα χρωματα του διαβήτη
Και φυσικά, η πανδημία δεν αποτέλεσε εξαίρεση. «Δεν υπάρχει κορωνοϊός», «Ήθελαν να μας κλείσουν μέσα», «Θέλουν να μας ελέγξουν», «Θέλουν να πουλήσουν εμβόλια», «Φταίει το 5G», «Ο ιός είναι εργαστηριακός και τους ξέφυγε», «Ο COVID-19 είναι βιολογικό όπλο», είναι κάποιοι από τους ισχυρισμούς που έχουμε ακούσει από τους συνομωσιολόγους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, τις περιόδους που ο λαός βιώνει κάποια τραγωδία ή τραύμα είναι πολύ πιο εύκολο να αρχίσει να πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας- πρώτα από όλα γιατί κάτι τέτοιο τον βοηθά να μεταθέσει την -όποια- ευθύνη του σε άγνωστες, σκοτεινές δυνάμεις. Δεύτερον, μέσω του διαδικτύου, οι θεωρίες αυτές αποκτούν αστραπιαία διάδοση και γιγαντώνονται. Η πανδημία και τα lockdown σε όλο τον κόσμο, γέννησαν ούτε λίγο ούτε πολύ 2.000 (!) φήμες και θεωρίες συνομωσίας. Το πρόβλημα, ωστόσο, όταν έχουμε να κάνουμε με μια παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας, είναι ότι η διασπορά αυτών των συνομωσιών είναι άκρως επικίνδυνη. Από τη φήμη που ανέφερε ότι η κατανάλωση χλωρίνης ή μεγάλης ποσότητας αλκοόλ μπορεί να σκοτώσει τον κορωνοϊό, έως τον ισχυρισμό ότι ο ιός δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα τη μη τήρηση των μέτρων προστασίας, οι θεωρίες συνομωσίας προκάλεσαν χιλιάδες νοσηλείες και εκατοντάδες θανάτους ανά τον κόσμο. Θεωρίες συνομωσίας έχουν ξεπηδήσει από παντού: καταστροφές, ατυχήματα, ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα. Και οι πολιτικοί, έχουν βάλει το λιθαράκι τους στην εξάπλωση των θεωριών συνομωσίας, με πρώτο και καλύτερο τον Τραμπ, ο οποίος από τη θέση ισχύος του δεν έχανε την ευκαιρία να «χτυπά» την αξιοπιστία των δημοσιογράφων κάνοντας λόγο συνεχώς για «fake news». Ας μην ξεχνάμε, ότι το κίνημα «birther», η θεωρία συνωμοσίας που υποστήριζε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα δεν γεννήθηκε στις ΗΠΑ, αλλά στην Κένυα, αμφισβητώντας τη νομιμότητα της εξουσίας του, ήταν εκείνο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε πολιτικά ο Ντόναλντ Τραμπ για να περάσει την πόρτα του Λευκού Οίκου.
στα χρωματα του διαβήτη
x
83
ΜΥΘΟΙ&ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Στις γραμμές που ακολουθούν, σας παρουσιάζουμε κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές από αυτές.
Οι διασημότερες θεωρίες συνομωσίας Το πρώτο βήμα στη Σελήνη Όλοι έχουμε διαβάσει την τρελή θεωρία ότι οι ΗΠΑ λένε ψέματα σχετικά με την πρώτη προσελήνωση και ότι το σχετικό βίντεο που παρακολούθησαν στις ασπρόμαυρες οθόνες τους εκατομμύρια άνθρωποι, πίσω στο 1969, γυρίστηκε σε στούντιο υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του... Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Εκ διαμέτρου αντίθετες είναι οι θεωρίες που αναφέρουν ότι οι αστροναύτες της αποστολής Apollo είδαν εξωγήινους στη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης και τους ζητήθηκε να μην μιλήσουν ποτέ για αυτό. Στο ίδιο μήκος κύματος, μια άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι στην αόρατη περιοχή της Σελήνης βρίσκεται μια... εξωγήινη βάση! Μάλιστα, ως επίρρωση του εν λόγω ισχυρισμού, φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο δείχνουν ένα μεγάλο «κάστρο» στην επιφάνεια της Σελήνης.
Η Γη είναι επίπεδη Οι Flat-Earthers χαρακτηρίζουν το ηλιοκεντρικό μοντέλο (τη θέση για την οποία ο Γαλιλαίος καταδικάστηκε από την Ιερά Εξέταση και πέρασε τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του σε κατ' οίκον περιορισμό) τη μεγαλύτερη συνωμοσία όλων των εποχών και προσπαθούν να αποδείξουν τη βάση του ισχυρισμού τους, με... αυτοσχέδια πειράματα με απλά υλικά. Τι κι αν από τον 6ο αιώνα π.Χ. ο Έλληνας μαθηματικός Πυθαγόρας είχε υποστηρίξει ότι η Γη είναι σφαιρική, ακολουθούμενος τρεις αιώνες αργότερα, από τον Αρίσταρχο, που είπε ότι η Γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο και τον Αριστοτέλη, ο οποίος τοποθέτησε την Γη στο κέντρο του γνωστού τότε κόσμου, με τα υπόλοιπα άστρα και πλανήτες να περιστρέφονται γύρω της; Οι ρίζες της συγκεκριμένης θεωρίας ανάγονται στο βιβλίο του 1865 “Η Γη δεν είναι σφαίρα” του Βρετανού εφευρέτη Σάμιουελ Ρόουμποθαμ. Σύμφωνα με αυτόν, η Γη είναι ένας μεγάλος δίσκος, στο κέντρο του οποίου βρίσκεται ο Βόρειος Πόλος. Η Ανταρκτική βρίσκεται στην περίμετρό του και περιχαράσσεται από τείχη ύψους 45 μέτρων αποτελούμενα από πάγο. Σύμφωνα με τους οπαδούς της θεωρίας, τα τείχη αυτά φρουρούνται από υπαλλήλους της NASA, για να μην σκαρφαλώσει κάποιος και πέσει από τον δίσκο!
Η προσεδάφιση στον Άρη Fake χαρακτήρισαν οι flat-earthers και την πιο πρόσφατη προσεδάφιση της NASA στον πλανήτη Άρη, λέγοντας ότι οι φωτογραφίες από την αποστολή που δόθηκαν στη δημοσιότητα είχαν «λάθος σκιές». Επιμένουν, επίσης, ότι κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να προσγειωθεί στη επιφάνεια του Άρη, καθώς είναι ένας «ρευστός πλανήτης». 84
x
στα χρωματα του διαβήτη
Η περιοχή 51 Σύμφωνα με τους λάτρεις της συνωμοσίας, η περιοχή 51 είναι μία στρατιωτική βάση, όπου φυλάσσονται όλα τα μυστικά του αμερικανικού στρατού για την εξωγήινη ζωή. Οι θεωρίες αναφέρουν ότι αμερικανοί ειδικοί μελετούσαν και έκρυβαν εκεί ιπτάμενους δίσκους και εξωγήινους. Τις θεωρίες αυτές τροφοδότησε και ο Μπομπ Λαζάρ ένας φυσικός που ισχυρίστηκε ότι είχε δουλέψει στη φύλαξη ενός ιπτάμενου δίσκου που είχε στην κατοχή του ο αμερικανικός στρατός. Εκεί θεωρείται ότι φυλάσσονται και τα απομεινάρια του διαστημικού σκάφους που υποτίθεται ότι έπεσε στο Ρόζγουελ του Νέου Μεξικό τον Ιούλιο του 1947. Στις 8 Ιουλίου 1947, μια ανακοίνωση του αμερικανικού στρατού έβαλε για πρώτη φορά στο λεξιλόγιο των Αμερικανών (αλλά και ολόκληρου του πλανήτη) τον όρο «ιπτάμενος δίσκος», καθώς ανακοίνωνε πως στρατιώτες είχαν εντοπίσει τα απομεινάρια ενός ιπτάμενου δίσκου. Μόλις λίγες ώρες αργότερα, ωστόσο,
ΜΥΘΟΙ&ΑΛΗΘΕΙΕΣ
ο στρατός έσπευσε να διαψεύσει τη δική του ανακοίνωση, αναφέροντας πως τελικά επρόκειτο για ένα κατεστραμμένο αερόστατο της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας. Για πολλά χρόνια, η βάση δεν περιλαμβανόταν σε κανένα χάρτη. Πολλοί πιστεύουν πως η βάση συνιστά σημείο συνάντησης μεταξύ γήινων και εξωγήινων, ενώ και οι πολλοί κάτοικοι της περιοχής έχουν κατά καιρούς αναφερθεί στην «παράξενη δραστηριότητα» στην περιοχή – αυτό που ονόμαζαν ως παράξενη δραστηριότητα θα μπορούσε βέβαια να είναι η δοκιμή των τελευταίας τεχνολογίας αεροσκαφών της πολεμικής αεροπορίας. Εκατοντάδες άνθρωποι δηλώνουν πως έχουν δει παράξενα ιπτάμενα αντικείμενα, ενώ πολλοί φτάνουν στην περιοχή 51 με αυτόν το σκοπό- να δουν εξωγήινους! Άλλες μαρτυρίες αναφέρουν ότι αεροσκάφη χάνονται ξαφνικά μέσα στο έδαφος, «γεννώντας» θεωρίες για την ύπαρξη στην περιοχή μίας γιγαντιαίας υπόγειας αεροπορικής βάσης. Για άλλους, η περιοχή είναι ο τόπος των πιο παράτολμων τεχνολογικών πειραμάτων της Αμερικής, όπου δοκιμάζονται όπλα μαζικής καταστροφής, προχωρημένες τεχνολογίες, όπως αυτή του ταξιδιού στο χρόνο, του ελέγχου του καιρού και της τηλεμεταφοράς!
Η εξαφάνιση του αεροσκάφους των μαλαισιανών αερογραμμών Η μοιραία πτήση 370 των Μαλαισιανών Αερογραμμών, που χάθηκε αύτανδρη από τον πλανήτη Γη μαζί με τους 227 επιβάτες και το 12μελές πλήρωμά του, στις 8 Μαρτίου του 2014 αποτελεί μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μυστήριο στην παγκόσμια αεροπλοΐα. Όχι ένα, όχι δύο αλλά 19 -τουλάχιστον- σενάρια έχουν κυκλοφορήσει σε σχέση με την τύχη της πτήσης MH370. Από το σενάριο του μυστηριώδη επιβάτη που πήρε τον έλεγχο του αεροσκάφους και το «φούνταρε» στον ωκεανό, την υπόθεση ότι ο πιλότος του μοιραίου αεροσκάφους αποφάσισε να το «εξαφανίσει» για πάντα, έως το σενάριο της απαγωγής από... εξωγήινους -ένα σενάριο που πιστεύει σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα το 5% των Αμερικανών! Την ίδια ώρα, συγγενείς των αγνοουμένων -επηρεασμένοι εμφανώς από το σενάριο της αμερικανικής σειράς Lost- πιστεύουν ότι οι οικείοι τους είναι κάπου ζωντανοί και ότι απλώς δεν έχουν εντοπιστεί...
Συνωμοσιολάγνοι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι Στη μεγαλύτερη μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σε μια προσπάθεια να απαντηθεί το ερώτημα «γιατί πιστεύουμε σε συνωμοσίες», επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ βρήκαν ότι 6 στους 10 Βρετανούς πιστεύει τουλάχιστον σε μία από τις 10 -συνολικά- θεωρίες συνωμοσίας που τους παρουσιάστηκαν, όπως ότι «Η κλιματική αλλαγή είναι ψέμα», ότι «Οι άνθρωποι συνάντησαν εξωγήινους στο Ρόζγουελ», ότι «ο ιός του AIDS κατασκευάστηκε σκοπίμως από ανθρώπους», ότι «το Ολοκαύτωμα δεν συνέβη ποτέ» ή ότι «τα εμβόλια κάνουν κακό». Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 11.000 ανθρώπων από εννέα χώρες- Βρετανία, ΗΠΑ, Πολωνία, Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Πορτογαλία, Σουηδία και Ουγγαρία. Πιο δύσπιστοι από όλους, εμφανίστηκαν οι Σουηδοί, καθώς το 48% των ερωτηθέντων στη Σουηδία απέρριψαν και τις 10 θεωρίες που τους προτάθηκαν, ενώ η χώρα με τους περισσότερους... συνωμοσιολάγνους είναι η Ουγγαρία, όπου ως ανοησία απορρίπτει τις περισσότερες θεωρίες συνωμοσίας μόλις το 15%.
86
x
στα χρωματα του διαβήτη
5
210 6520062
www.meodigotodiaviti.gr
Βιβλιοπαρουσίαση
Γράφει ο: Σπύρος Γαρζώνης Ειδικός Παθολόγος - Διαβητολόγος
Το βιβλίο "Συνήθεις Ύποπτοι της καρδιάς και των αγγείων" είναι ένας πρωτοποριακός οδηγός τόσο για τα ελληνικά όσο και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, αφού είναι από τις ελάχιστες φορές που γιατροί από διάφορες ειδικότητες (Καρδιολογία, Παθολογία, Διαβητολογία, Οικογενειακή Ιατρική, Οφθαλμολογία, Αθλιατρική) απευθύνονται στο ευρύ κοινό με ενιαίο ύφος, αναλύοντας πλήρως τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή νόσο. 88
x
στα χρωματα του διαβήτη
Σε εποχές έκτακτων υγειονομικών συνθηκών, οι προτεραιότητες αναδιατάσσονται. Ο έλεγχος του κορωνοϊού αποτελεί φυσικά επείγουσα επιδίωξη με τους εμβολιασμούς να μονοπωλούν το ενδιαφέρον. Ωστόσο, καθώς ο χρόνος τρέχει, ελλοχεύει ένας ύπουλος κίνδυνος: να περάσει σε δεύτερη μοίρα η ρύθμιση των χρονίων νοσημάτων και ιδιαιτέρως των καρδιομεταβολικών προβλημάτων. Γιατί, αν η αντιμετώπιση της πανδημίας μοιάζει με αγώνα ταχύτητας, η μάχη με τα χρόνια προβλήματα είναι μαραθώνιος. Ειδικά στο πεδίο του σακχαρώδη διαβήτη, όπου τα τελευταία χρόνια νέες φαρμακευτικές επιλογές προσθέτουν ισχυρά όπλα στη θεραπευτική φαρέτρα, το πολύτιμο έδαφος δεν πρέπει να χαθεί! Για να κερδηθεί όμως αυτός ο μαραθώνιος, σημαντικό ρόλο δεν έχει μόνο η προπονητική ομάδα (ιατροί και άλλοι επαγγελματίες υγείας), αλλά κυρίως ο αθλητής. Η επιμονή του αλλά και η καλή γνώση όλων των παραμέτρων του αγώνα είναι καθοριστική. Στη μάχη με το διαβήτη, η νίκη έρχεται μόνο με ενημερωμέ-
νο και κινητοποιημένο αθλητή. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο. Έχοντας αυτή τη φιλοσοφία, μια ομάδα γιατρών ποικίλων ειδικοτήτων, με μεγάλη εμπειρία σε δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού, ένωσαν το 2018 τις δυνάμεις τους για έναν κοινό σκοπό: Έναν οδηγό υγείας και πρόληψης που να καλύπτει όλο το φάσμα του καρδιαγγειακού. Το αποτέλεσμα ήρθε 3 χρόνια μετά: Ευανάγνωστα κείμενα, 42 μοναδικά σκίτσα, αντιπροσωπευτικές ερωτήσεις ασθενών και infographics συνοψίζουν καθένα από τα 5 κεφάλαια, που καλύπτουν την αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια, το σακχαρώδη διαβήτη, τις αρρυθμίες / κολπική μαρμαρυγή, αλλά και τη διακοπή του καπνίσματος: τους συνήθεις υπόπτους της καρδιάς και των αγγείων. Οι ερωτοαπαντήσεις ασθενών ελκύουν το μάτι του αναγνώστη, ενώ παράλληλα εκφράζουν τις απορίες του μέσου Έλληνα ασθενή (κάτι που δεν μπορεί να αποδώσει καμία μετάφραση αντίστοιχων ξένων εκδόσεων). Τα σκίτσα του διεθνώς βραβευμένου Μιχάλη Κουντούρη προσδίδουν στην έκδοση ένα διακριτό καλλιτεχνικό αποτύπωμα και προκαλούν τον αναγνώστη να εντρυφήσει σε κάθε σελίδα του, ενώ τα infographics συνοψίζουν τα σημεία - κλειδιά. Εάν στα παραπάνω προστεθεί η φρέσκια γραφιστική προσέγγιση, αλλά και το γεγονός πως η έκδοση κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο 2020, επικαιροποιημένη για την πανδημία, κατανοεί κανείς γιατί πρόκειται για έναν μο-
ναδικό οδηγό υγείας, όπου η ιατρική συνδιαλέγεται με το ευρύ κοινό, με δίαυλο επικοινωνίας την τέχνη. To βιβλίο απευθύνεται σε όσους έχουν κάποιον παράγοντα κινδύνου ή θέλουν να προστατεύσουν την υγεία των δικών τους ανθρώπων, καθώς και σε όσους γνωρίζουν την αξία της πρόληψης και την επιδιώκουν. Ειδικά για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, αποτελεί μια αφορμή να φρεσκάρουν με ένα ευχάριστο τρόπο τις βασικές γνώσεις για τη νόσο, αλλά και να ανακαλύψουν τα μυστικά διαχείρισης άλλων παραγόντων καρδιαγγειακής προστασίας, που συχνά συνυπάρχουν με το διαβήτη, όπως η αυξημένη πίεση, η χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, το κάπνισμα και οι επικίνδυνες αρρυθμίες.
στα χρωματα του διαβήτη
x
91