JUBILEUSZOWA WYSTAWA Z OKAZJI 20-LECIA WSPÓŁPRACY | Zofia Sumczyńska & Michał Majewski

Zofia Sumczyńska & Michał Majewski

Jubileuszowa wystawa z okazji 20 lecia współpracy

ARTYŚCI : Zofia Sumczyńska - malarstwo Michał Majewski - rzeźba i fotografia

TEKST : Paweł Wyborski

PROJEKT KATALOGU : KEENYS STUDIO

WYDAWCA : KEENYS STUDIO Kinga Gełdon-Czech ul. Czarnieckiego 24, 83-130 Pelplin +48 534 990 986 | www.keenys.pl ISBN 978-83-959651-3-5 PATRONAT:

Zofia Sumczyńska

Malarka, witrażystka, ilustratorka i bajkopisarka. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Autorka i wykonawca monumentalnych witraży w kościele pw. Niepokalanego Serca Maryi w Nowym Dworze Gdańskim. Uczestniczka wielu wystaw zbiorowych i indywidualnych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Japonii, Niemczech, Szkocji i Danii. Założycielka Galerii Autorskiej 24B w Starogardzie Gdańskim.

Wystawy indywidualne:

• 1994 – PWSSP, Ave Eva, wystawa dyplomowa, Poznań

• 1995 – Starogardzkie Centrum Kultury, Galeria A

• 2000 – Starogardzkie Centrum Kultury, Galeria A

• 2006 – Restauracja „Ogródek”, Starogard Gd.

• 2010 – „Cafe Anka”, Starogard Gd.

• 2011 – Muzeum Ziemi Kociewskiej

• 2012 – Galeria Kazimiery Zajączkowskiej „Mestfin”, Gdańsk

• 2012 – Galeria Autorska 24B, Starogard Gdański

• 2013 – Starogardzkie Centrum Kultury, Galeria A

• 2013 – Galeria Sztuki Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie

• 2014 – Galeria Autorska 24B, Starogard Gdański

• 2016 – Muzeum Ziemi Kociewskiej

• 2016 – Galeria Kazimiery Zajączkowskiej „Mestwin”, Gdańsk

• 2016 – Uniwersytet Gdański

• 2017 – Fabryka Sztuk, Tczew

• 2017 – Centrum Kultury Teatr, Grudziądz

• 2017 – Galeria Autorska 24B

• 2018 – Dworek Sierakowskich, Sopot

• 2019 – Jubileusz 25 lat pracy twórczej, Klubokawiarnia Szafa, Galeria Autorska, Starogard Gdański

• 2019 – Jubileusz 25 lat pracy twórczej, Starogardzkie Centrum Kultury, Galeria A

• 2021 – Gminny Ośrodek Kultury, Zamek Joannitów

Wystawy zbiorowe:

• 1996 – V Ogólnopolskie Triennale Akwareli, Lublin

• 1996 – Ogólnopolska wystawa „Cztery Pory Roku”, Ośrodek Kultury, Szczecinek

• 1996 – Międzynarodowy plener i wystawa poplenerowa, Ryn

• 1996 – Wystawa Na Rzecz Ofiar Trzęsienia Ziemi w Kobe i Osace, Tokio, Osaka, Kioto

• 1997 – Wystawa Jubileuszowa - „20 lat Galerii A”, Starogardzkie Centrum Kultury

• 1998 – Galerie Des Forum, Norderstedt, Niemcy

• 1999 – Kościół Św. Jana, wystawa ZPAP, Gdańsk

• 1999 – „Dialog poezji i malarstwa”, Państwowa Opera Bałtycka, Gdańsk

• 2000 – Centrum Kultury, Skarszewy

• 2000 – International Portfollio Show, Glasgow, Szkocja

• 2001 – Galeria „Pod Plafonem”, Wrocław

• 2001 – Galeria Kazimiery Zajączkowskiej „Mestwin”, Gdańsk

• 2008 – Burnside Gallery, Szkocja

• 2010 – Galeria A, Starogardzkie Centrum Kultury

• 2010 – 100sqft art exhibition, Londyn

• 2014 – EAGL gallery, quadriART, Berlin

• 2014 – Annaborg, Hillerod, Dania

• 2015 – „Linia i kolor”, Galeria A, Starogard Gdański

• 2018 – Galeria A, Wystawa STPS, Starogard Gdański

• 2018 – Rathaus Diepholz, Niemcy

• 2018 – Dworek Sierakowskich w Sopocie, Polskie Pejzaże, wystawa w 100 rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości

Ważniejsze wydarzenia:

• 1994 – ukończenie Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu i uzyskanie tytułu magistra sztuki

• 1994 – ilustracje do książki Andrzeja Sikorskiego pt. „Latawiec Jeża Chermółki”

• 1999 – projekt i realizacja „Anioła Kociewskiego” do kolekcji monumentalnychaniołów Jana Oberbeka pt. „Anioły dla Papieża Jana Pawła II”

• 2000-2012 – praca nad witrażami oraz wystrojem wnętrza Kościoła Niepokalanego Serca NMP w Nowym Dworze Gdańskim

• 2011 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2012 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2012 – otwarcie własnej galerii sztuki: Galeria Autorska 24B

• 2014 – organizacja wystawy starogardzkich artystów w Hillerod w Danii

• 2014 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2015 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2015 – Nagroda Starosty Starogardzkiego „Kociewski Gryf”, Twórca Roku 2014

• 2015 – wydanie książki z własnymi ilustracjami i tekstem „Miecio Śmiecio”

• 2016 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2017 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański

• 2019 – stypendium twórcze Prezydenta Miasta Starogard Gdański i zorganizowane dwie jubileuszowe wystawy „25 lat Pracy Twórczej” (Klubokawiarnia „Szafa”, Galeria A w SCK)

• 2020 – Nagroda Prezydenta Miasta Starogard Gdański „Wierzyczanka 2019” w kategorii kultura

• 2021 – medal pamiątkowy w uznaniu za zasługi za działalność społeczną, kulturalną i publiczną na rzecz Starogardu Gdańskiego z okazji 100 rocznicy powrotu Starogardu do Państwa Polskiego.

Michał Majewski (1954)

Studiował na Wydziale Mechanicznym Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Po prawie 10 latach pracy na statkach Polskich Linii Oceanicznych i Chipolbroku zszedł na ląd, gdzie swoje hobby, snycerstwo, zamienił w profesję. Po dziś dzień rzeźbi w drewnie, także fotografuje oraz pisze.

Ważniejsze dokonania rzeźbiarskie:

• Kościół pw. NMP Matki Kościoła w Starogardzie Gdańskim: rzeźbione drzwi główne, stacje drogi krzyżowej, figury św. Antoniego oraz św. Judy Tadeusza, figura Chrystusa Zmartwychwstałego, tabernakulum, anioły na balustradzie chóru.

• Kościół pw. Niepokalanego Serca Maryi w Nowym Dworze Gdańskim: stacje drogi krzyżowej, ołtarz, ambonka, chrzcielnica, prezbiterium, konfesjonał, balustrada na chórze i inne.

Wystawy rzeźby:

• 1975 - Festiwal Twórczości Studentów Wybrzeża, Politechnika Gdańska

• 1975 – Żak, klub studencki w Gdańsku

• 1982 - Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim

• 2012 - Cafe Anka w Starogardzie Gdańskim

• 2013 - Galeria Autorska 24B w Starogardzie Gdańskim

• 2014 - Galeria Annaborg, Hillerod w Danii, wystawa zbiorowa

• 2018 – Galeria A w Starogardzie Gdańskim, wystawa zbiorowa STPS

Wystawy fotografii:

• 2018 - Grodzisko Owidz

• 2018 - Galeria Alternatywa w Malborku

• 2018 – Polskie Pejzaże, wystawa zbiorowa, Galeria w Dworku Sierakowskich w Sopocie

• 2018 - Galerii A w Starogardzkim Centrum Kultury

• 2019 - Centrum Kultury TEATR w Grudziądzu

• 2020 – Galeria Autorska 24B w Starogardzie Gdańskim

• 2021 - Gminny Ośrodek Kultury (Zamek Joannitów) w Skarszewach

• 2021 – Kociewie ART, Ratusz Staromiejski w Gdańsku

Jako prozaik:

• 2011 – debiut opowiadaniami w Kwartalniku Społeczno-Kulturalnym Dolnego Powiśla i Żuław PROWINCJA

• 2015 – powieść pt. „Jadzia”

• 2016 – wyróżnienie „Jadzi” statuetką „Kociewskie Pióro”

• 2016 – Grand Prix oraz nagroda czytelników podczas II Kociewskich Targów Wydawniczych

• 2017 – esej „Śmierć także jest poezją” na łamach Dwumiesięcznika Literackiego TOPOS (1/152/2017)

• 2019 – zbiór opowiadań pt. „Zanckula”.

• 2021 – zbiór opowiadań pt. „Najdłuższy rejs”

Zosia i Michał w Starogardzie po Chagallowsku

Zosię i Michała poznałem po raz pierwszy przy okazji przygotowań do wystawy starogardzkich twórców w Danii (2014). To była ważna i duża wystawa – kilkunastu twórców ze Starogardu miało zostać wystawionych w partnerskim Hillerod, w prestiżowym pałacu Annaborg. Zosia była inicjatorką i organizatorką wystawy, na jej barkach spoczywała cała koordynacja i logistyka skomplikowanego przedsięwzięcia: wybór prac, organizacja transportu, kontakty z władzami miejskimi i artystami. Wystawa była sukcesem – tam w Danii, bo przełożyła się na świetne recenzje i triumfy komercyjne, jak i tutaj w Starogardzie, bo udało się zintegrować kawał lokalnego artystycznego środowiska, nawiązały się relacje i zawiązały przyjaźnie, one trwają do dziś. I w tym wielki udział miała właśnie zamorska wystawa sprzed ośmiu lat, której Zosia była dzielną reżyserką.

◀ Magiczna noc, magiczna moc | 40x40 cm | akryl

Lokalne środowisko artystyczne to zawsze grupa ludzi, ludzi konkretnych, z krwi i kości, takich, którzy budują charakter i odrębność tej lokalnej sceny. Decyduje o tym oczywiście ich dorobek, ale także pewna zdolność do przyciągania innych osób - łączenia i uzgadniania. Zosia i Michał usadowili się na tej starogardzkiej scenie niezwykle mocno, do tego stopnia, że trudno byłoby sobie wyobrazić starogardzką kulturę bez ich postaci. Zapracowali na to wytrwale i przez lata – własną twórczością artystyczną i zaangażowaniem w życie kulturalne Starogardu, ale też własnym zainteresowaniem dla twórczych poczynań innych, życzliwością i otwartością, które najpełniej zmaterializowały się w ich domowej Galerii Autorskiej 24B. Wielostronna ta obecność Zosi i Michała w Starogardzie. Każde z nich jest indywidualnym twórcą, ale kiedy potrzeba łączą siły. Dzieje się tak przy rzeźbionych aniołach - Michał rzeźbi, Zosia maluje. I jest w tym akcie anielskim coś golemicznego – Michał buduje ciało, zapewnia konstytucję cielesną, powstaje korpus drewniany, blady, nagi i nieruchomy. Dotknięcie Zosinej farby daje tchnienie życiaanioł zaczyna oddychać, barwa przydaje mu rumieńców i życiowej siły. Nie jest już nagi, kolorem zostaje ubrany w kostium różnobarwny, choć nigdy pstrokaty, zawsze w harmonijnej gamie, zwykle ze złotym pobłyskiem, który wypełnia go wewnętrznym światłem. I tak to się anielskie istnienia poczynają – dłutem i włosiem pędzla, ostrzem i pigmentem, Zosią i Michałem. Myśląc o Zosi i Michale szukam jakiegoś klucza, który podjąłby próbę uzgodnienia wielu ich twórczych – wspólnych i oddzielnych –

wysiłków w jakąś jedną opowieść. Nieodparcie przychodzi mi do głowy Chagall, którego w Zosi malarstwie widać sporo, ale w tym skojarzeniu z Chagallem nie chodzi tylko o konkretne obrazy czy motywy, ale przede wszystkim o pewien odrębny świat, utracony i wspominany, niemalże niebyły, wręcz mityczny. Takie było przecież kresowe przedwojnie ze swoimi osobliwościami, rytuałami i minionymi porządkami. I to jest wspólna cecha ich twórczego podejścia - ruch ku przeszłości i szacunek dla tego co minione, a wszystko to osadzone zostaje w konkretnym miejscu w przestrzeni: w Starogardzie i najbliższych okolicach. Chagallowski rys w malarskich pracach Zosi jest znakomicie dostrzegalny – zarówno w cyklach malowanych aniołów, krajobrazów, pejzaży starogardzkokocborowskich z ostatnich lat, nader wszystko zaś – w cyklu obrazków dziecięcych zabawek, w którym pluszowe misie, koniki czy pajacyki stają się ikonami czasu minionego i niewinnego dzieciństwa, do tego stopnia znaczącymi, że ujętymi w ramy malarstwa portretowego.

Gloryfikacja przeszłości zdaje się także szczególnie ujmującą w prozie Michała, w całości naznaczonej ukłonem składanym własnej historii. I choć różne to sentymenty, bo jest w niej i miejsce na wspomnienie rodzinnej tragedii, jak i osobistych punktów przełomowych: tożsamościowych i zdrowotnych, to w sumie wiele w tym czystej tęsknoty. Michał odmalowuje wyidealizowany świat minionego dzieciństwa, utraconych miejsc, zabaw, smaków i zapachów. Nie jest to jednak wyłącznie rozpamiętywanie zaprzeszłego, bo być może ten świat wcale nie został utracony bezpowrotnie, trzeba tylko sprytnie oświetlić bądź odsłonić miejsca, zza których przebłyskuje to co dawne i piękne.

17

Najwyraźniej widać to w fotograficznym cyklu „dobranocek”, w których Michał zdaje się niemalże desperacko poszukiwać tego dawnego ducha miejsca. Próbuje zdrapać widzialną dzisiejszą skórę miasta i odsłonić to co pod spodem, to niezmienne, wieczne i wciąż bijące serce miasta. „Dobranocki” są najpełniejszą próbą wykroczenia poza twardą i bezkompromisową dzisiejszość, poza widzialność i nowoczesność, ku temu, co istniało kiedyś. Trudno o większy hołd składany przeszłości niż ten, w którym uznaje się ją za wciąż obowiązującą matrycę rzeczywistości. Wprawdzie jest ona dobrze zamaskowana, ale to właśnie staje się sensem artystycznej praktyki – aby podjąć próbę odsłonięcia tego ukrytego zaprzeszłego wymiaru czyli ujawnienia szczelin, poprzez które prześwieca stary idealny porządek.

Ma zatem ten Majewsko-Sumczyński Starogard wiele z ducha Chagallowskiego Witebska. To znakomita wiadomość, bowiem każdemu miastu i miasteczku zależeć powinno na wszystkich takich twórcach, którzy miejscową specyfikę podciągają pod sankcję wyższą, opatrując gęstym od nostalgii wspomnieniem, bajką czy mitem. Serce czy duch miasta tworzy się bowiem momentami, czasami, a robią to ci, którzy nie wychylają się ku nieosiągalnemu czy na wskroś egzotycznemu, ale budują na gruncie zastanym, z całym jego dobrodziejstwem –pięknem, powabem, a bywa, że i szpetotą.

Tandem Zosia i Michał w różnorodny sposób konsekwentnie buduje własny świat. Nie jest to świat wykluczający, powołany do życia wyłącznie na mocy kaprysu i wizji artystów. Przeciwnie, to świat znany i gościnny – taki sam zresztą jak ich domowa Galeria 24B - oswojony i wspólny wszystkim

uczestnikom tego lokalnego uniwersum. Świat przebijający z twórczych działań Zosi i Michała jest oparty na szacunku dla tego co tutejsze, dla lokalnie przeżywanej realności, ale jednocześnie jest to rzeczywistość przekształcona twórczym widzeniem, poszukująca mitu, bajki, opowieści, kłaniająca się tradycji i wielopoziomowej przeszłości, z naciskiem przede wszystkim na tę przeszłość jednostkową, najbliższą pamięci i sercu mikrohistorię, na którą składają się nasze tęsknoty, pragnienia, nadzieje i złudzenia. Tyle tylko, że w tym korowodzie minionych obrazków i zapachów brak czulentu i cebulastych kopuł starego Witebska, są za to gotyckie ażurki starogardzkiej fary, miękkie linie „kościoła na polu” czy czerwonoceglane neogotyckie gmachy Kocborowa.

19

Paweł Wyborski

◀ Kruszynka | 40x40 cm | drewno, akryl