Mediastad by KennikMedia

erikah karst:

“Ik creëer media”

san der de h eer:

“Hilversum blijft magisch voor mij” mediatalent:

JE KU NT NI ET VROEG GENOEG BEGIN NEN

kroning:

Trots op gezamenlijke productie

HILVERSUM IS OVERAL Toen ik bij de Volkskrant werkte, keek en luisterde ik dagelijks naar ‘Hilversum’. Teletekst stond standaard aan, op de achtergrond klonk de radio en er werd wisselend naar de journaals van RTL en de NOS gekeken. Hilversum komt overal. Niet alleen op redacties, maar ook onderweg, in de kantine, op de camping en in miljoenen huiskamers. Achter de schermen van radio en televisie wordt hard gewerkt om al die programma’s te maken. Voor de meeste Nederlanders is dit een onzichtbaar proces maar ‘onze’ producten komen niet uit de lucht vallen. In Hilversum worden media gecreëerd door vele duizenden mensen. Niet alleen bij de omroepen maar ook bij de grote en kleine technische en facilitaire bedrijven, door zzp’ers of bij adverteerders. Ruim tienduizend mensen werken in Hilversum aan de ‘media’, waarvan ruim zesduizend op het Media Park. Als burgemeester van de mediastad doet het me deugd dat we met het magazine dat u nu in handen heeft iets kunnen laten zien van dat ‘onzichtbare’ Hilversum. Wat is er hier te vinden en wat gebeurt er achter de schermen? Een goed voorbeeld daarvan is het eerste verhaal in dit tijdschrift over de vele verschillende werkplekken verspreid over heel Hilversum. Ook nemen we u mee achter de schermen van de kroning van Willem Alexander, een ongekend groot media-evenement in Nederland. Daarnaast zijn er interviews met Sander de Heer van Radio 2 en Jan-Willem Brüggenwirth, directeur van de 538Groep, en krijgen we een exclusief kijkje in de toekomst van de (social)media. Ik weet dat Hilversum ook de komende decennia overal van zich laat horen en zien. Veel leesplezier. Pieter Broertjes Burgemeester Hilversum

INHOUD 5

DE WERKPLEK VAN

Acht verschillende werkplekken in beeld

KRONING

Technische professionals blikken terug

FUTURE OF MEDIA

Tony Bosma kijkt in de toekomst

RADIOMAKER SANDER DE HEER Je ideale man in de morgen

SCIENTIFICS

Timeline van 1880 tot 2013

538

Meer dan radio

MEDIATALENT

Ontdekkingsreis van kinderen in de mediawereld

KENNIS

Faculteit Kunst, Media & Technologie is hofleverancier van creatieven

MEDIAMONKS

Ambachtsmannen die de wereld veroveren

HISTORIE

De bekende decors van Hub Berkers

500.000 BEZOEKERS

Over borrels en spetterende shows

Het Media Park is het mediahart van Nederland Omroepen, oude en nieuwe media ontmoeten elkaar. Steeds meer jonge, innovatieve, nieuwe media-bedrijven vestigen zich. Elke media-organisatie, groot of klein, bestaand of nieuw voelt zich thuis op het Media Park.

Wilt u weten of u hier ook uw plek kunt vinden? Bel (035) 677 80 80 of e-mail naar info@mediapark.nl

DE WERKPLEK VAN De mediasector is van grote economische waarde voor Hilversum. Meer dan 12.000 mensen zijn er werkzaam in de media- en creatieve industrie. Dat zijn 12.000 werkplekken, op het Media Park en daarbuiten. Het eindresultaat van het werk van deze mensen bewonderen we elke dag op radio, televisie en internet en is bekend in binnen- en buitenland.

Naam: erikah karst bedrijf: wisseloord studio’s functie: zangeres, COMPONIST, TEKSTSCHRIJVER

ij het aangegeven dilemma: ‘Podium of Studio?’ kiest Erikah Karst direct voor studio. Een opmerkelijke keuze voor een zangeres die nationaal en internationaal succes achter haar naam heeft staan. De keus verklaart ze graag nader: “Zingen voor publiek is en blijft prachtig. Je geeft iets vanaf de bühne aan het publiek en daar krijg je van hen ook iets voor terug. Het publiek laat je voelen wat ze van jou en je liedjes vinden. Als zij genieten, voel je je soms echt zweven. Maar het werken in een studio heeft een vorm van boetseren. Je bent aan het creëren. Samen met Peter van Asten en Michael La Grouw ben ik wekelijks te vinden in de Wisseloord Studio’s. Met hen richt ik me op het schrijven en componeren van liedjes. Soms voor mezelf en soms voor anderen. Je kunt ook echt een lied op het lijf van iemand schrijven. Een lied dat als een maatpak past, is voor een zanger of zangeres zo heerlijk om uit te voeren. Ik heb altijd een notitieboekje bij me, want bij een moment van inspiratie schrijf ik meteen wat woorden op. Wanneer we bij elkaar komen, gebruiken we dan zo’n notitie als thema voor een lied. Soms is het al bijna een liedje, maar vaak hebben we ook alleen maar een strofe of zelfs niets. Dan gaan we muzikaal improviseren en komt er altijd wat bruikbaars uit. Het schrijven met elkaar is net werken met bouwstenen. Telkens komt er weer een laagje bij. Een studio is voor mij een plek waar muziek samenkomt, waar een lied geboren wordt. En als het klaar is zing ik het in. Ook het zingen gaat soms regel voor regel. Een nuance van aanzet kan een groot verschil maken. Je luistert met elkaar wat het beste past of wat het mooiste is in het lied. Je werkt aan perfectie. Tijdens een interview bij Frits Spits sprak ik eens over mijn nog te maken album. Daar kreeg ik zoveel adrenaline door dat ik meteen daarna in de studio het lied in één keer inzong. De aanzet, het creëren van een lied

muziekstu dio

“Het werken in een studio heeft een vorm van boetseren. Je bent aan het creëren”

dat pas later helemaal klaar is geeft een uniek gevoel.” Inmiddels is Erikah inwoonster van Hilversum. De liefde bracht haar vanuit Drenthe naar de mediastad. De fiets is haar favoriete vervoermiddel en ze geniet elke keer dat ze door de stad rijdt. “Mijn zoontje had een

bijzondere opmerking toen we hier kwamen wonen. Wij woonden in Drenthe op een hele ruime plek, omringd door alleen weilanden. Maar toen hij Hilversum zag, riep hij: ‘Wat is het hier groen!’ Hij vindt de vele bomen indrukwekkender dan de weilanden.”

Presentatie geven op een congres of voor uw bedrijf? Interview in TV-programma of voor de schrijvende pers?

Een goed verhaal heeft impact! Leren omgaan met de pers is bij de Media Academie geen standaard training. Met 50 jaar expertise in het trainen en opleiden van mediaprofessionals kiezen we per trainingsvraag de meest adequate methode. Zodat u leert om uw verhaal ontspannen en authentiek over de bĂźhne te krijgen.

MEDIAacademie

hĂ¨t opleidingsinstituut voor radio, televisie en crossmedia

Media Academie - Media Park Hilversum - www.media-academie.nl 035-6466262 - info@media-academie.nl

DE WERKPLEK VAN n Studio 10 van het NOS Journaal is doorgaans camera 1 de hoofdcamera, camera 2 voor gesprekken met verslaggevers en correspondenten en camera 3 voor een ‘twoshot’. De computer is bescheiden zichtbaar in de desk verwerkt en het glaasje water ontbreekt nooit. Het is een greep uit vaste onderdelen van de werkplek van journalist en nieuwspresentator Jeroen Overbeek. Een plek waar hij altijd goed geconcentreerd graag naar binnen stapt en er zich in zijn eentje zeer prettig voelt. “Het beeld is bepalend, de tekst is er om het beeld te versterken. Ik schrijf de tekst naar mijn eigen mond en weet wat ik wil brengen. De autocue is in wezen extra. En wanneer ik tijdens de uitzending laatste nieuws krijg – via de computer in de tafel of in mijn oortje - kan ik alleen maar improviseren. Improviseren is één van de mooiste dingen. Het moet in één keer goed zijn en kloppen wat je zegt. Iedereen kijkt mee. Deze studiowerkplek voelt vertrouwd en het roept iets bij me op van: Hier kun je werken! Dat is zeer aangenaam.”

NOS JOURNAAL

“Improviseren is één van de mooiste dingen” Naam: jeroen overbeek bedrijf: nos functie: PRESENTATOR TV

meldpunt rtl

“Oplossend kunnen werken geeft veel voldoening” Naam: Han Berns bedrijf: RTL NEDERLAND functie: coördinator servicelijn

k heb een werkplek, maar eigenlijk heb ik een werkterrein.” Alles op het gebied van schoonmaak, catering, glazenwassers, presentatieapparatuur, evenementen en de mobiele telefoons van alle RTL-medewerkers valt onder het aandachtsveld van Han Berns. Zijn taak als servicelijncoördinator is onderdeel van de afdeling Facility Management. “Faciliteren is in mijn optiek service verlenen aan iedereen, met een glimlach. Met twee andere collega’s zijn we het grote meldpunt binnen RTL. Zij leggen per dag ongeveer zes kilometer af door het gebouw. Het zorgt voor veel diversiteit in het werk. We zoeken een oplossing voor alles voor onze collega’s. Oplossend kunnen werken geeft heel veel voldoening.”

DE WERKPLEK VAN

DECOR Naam: JACQUELINE VAN OOSTVEEN bedrijf: KUNSTKOFFER functie: BEELDEND VORMGEVER, PERFORMER

“Ik kweek hier sla in een antiek bed” e ruimte is groot, het binnenvallende licht prachtig en het interieur een lust voor het oog. Jacqueline van Oostveen beaamt het want haar eigen gekozen werkplek in het oude belastingkantoor is volledig in haar stijl ingericht. “Het is een rariteitenkabinet dat bestaat uit jarenlange verzameling van decorstukken, afgedankt materiaal en curiosa. Ik doe dingen die niet voor de hand liggen of juist wel. Ik kweek hier bijvoorbeeld sla in een antiek bed. Zo maak ik bijzondere combinaties.” Met deze uiteenlopende spullen creëert Jacqueline decors voor straat- en locatietheater, televisie- en filmproducties. “Soms speel ik mee. Ik noem mezelf een beeldend performance kunstenaar. Ik bouw, ik sjouw en ik speel. Elk rekwisiet, elk attribuut, elk voorwerp heeft zijn eigen verhaal en dat draag ik met veel plezier uit op mijn manier. Elke bezoeker die hier binnenstapt zwijgt en kijkt. Mijn werkplek is goed voor alle zintuigen.”

DE WERKPLEK VAN enetay Ulutasli heeft een glijbaan op haar werkplek. Een niet voor de hand liggend speeltoestel binnen een bedrijf, maar bij Spil Games denken ze daar heel anders over. Spil Games maakt gratis games voor internet waarbij naar behoefte credits bijgekocht kunnen worden. Jenetay is één van de vier medewerkers die dagelijks mailcontact heeft met gamers. “Per maand hebben we 180 miljoen nieuwe spelers over de hele wereld op één van de 5.000 door ons ontwikkelde games. Ik heb dan bijvoorbeeld contact over een mogelijk downloadprobleem, niet ontvangen credits en feedback. De sfeer op kantoor is in dit snel groeiende bedrijf warm, vriendelijk en iedereen helpt elkaar. Zo’n glijbaan hoort gewoon bij ons. Even kind zijn maakt je weer creatiever.” Bij Spil Games werken op dit moment 250 medewerkers, met 37 verschillende nationaliteiten.

INTERN ETGAMES

“Even kind zijn maakt je weer creatiever” Naam: jenetay ulutasli bedrijf: spil games functie: CUSTOMER SERVICE SPECIALIST

MASTER CONTROL RO OM

“We hebben het onder controle.” Naam: KEES VAN DEN BRINK bedrijf: ERICSSON functie: SENIOR MCR ENGINEER

e 150 monitoren aan de wand geven meteen een indruk hoeveel beeldsignalen er dagelijks binnen kunnen komen. De Master Control Room op het Media Park is een belangrijk mediaschakelcentrum voor Europa. Kees van den Brink stuurt als Senior MCR Engineer alle binnenkomende lijnen naar de klanten. “Wij werken onder andere voor de Publieke Omroepen en SBS maar ook voor buitenlandse zenders. Mijn werkplek is een heerlijke technische ruimte. MCR is een spin in het web voor verzending van alle communicatie, niet alleen audio en video. Zojuist kwam er beeld binnen vanuit de Desmet studio in Amsterdam dat we monteren voor de Duitse ZDF voor een uitzending in Brussel. Onze klok geeft de Greenwich Mean Time (GMT) aan zodat er nooit verwarring is over het tijdstip van uitzenden. Een uitzending als op 30 april geeft veel hectiek, maar dat zijn wel de krenten in de pap. Onze lange, maar optimale voorbereiding zorgde voor een foutloos verloop. Dat geeft het gevoel van “We hebben het onder controle’.”

Televisie faciliteiten in de Mediastad

(en de rest van Nederland) Facility House BV | Hoofdkantoor Media Park, Matrix gebouw, Sumatralaan 45, 1217 GP Hilversum Telefoon 035 541 35 61 | Fax 035 626 78 64 | E-mail info@facilityhouse.nl | Internet www.facilityhouse.nl

DE WERKPLEK VAN

RIJKSMON UMENT

Naam: veronika dloegatsj bedrijf: fourone media functie: FINANCIEEL ADMINISTRATIEF MEDEWERKSTER

“In een mediabedrijf bestaat geen stoffig werk!” n het pand uit 1936 aan de ’s Gravelandseweg 52 waren vroeger de AVRO-studio’s gevestigd. Tegenwoordig zijn in het rijksmonument de mediabedrijven FourOne Media en zusterbedrijf Blue Circle gehuisvest. Veronika Dloegatsj loopt hier vanuit haar financiële opleiding stage. “FourOne Media maakt dramaseries en Blue Circle entertainmentprogramma’s. Ik loop stage bij de financiële afdeling van FourOne Media. Ik werk de hele dag achter een computer en er ligt een grote stapel facturen naast me. Ik hou van cijfermatig werk. Dat lijkt saai, maar dat is het hier absoluut niet. Studiegenoten zijn jaloers op me. Ik heb leuke collega’s, bezoek soms de opnamesets en ga mee naar premières. Dat is toch geweldig! In een mediabedrijf bestaat geen stoffig werk!”

KRONING

De grootste Nederlandse tv-operatie ooit

KRONING

Technische professionals blikken terug op kroning a de bekendmaking in januari hadden de NOS, DutchView en United drie maanden om zich gezamenlijk voor te bereiden op de troonswisseling, de grootste tv-operatie ooit. Met de inzet van veel mensen en materiaal lukte het om prachtige live beelden uit te zenden. Zowel in Nederland als internationaal is de lange televisie-uitzending geroemd om de hoge kwaliteit. Pim Koster, technisch producer, Rob van den Bree, projectmanager, beiden van DutchView en Pascal Wasterval, operationeel productieleider van United, kijken samen terug op deze historische dag. Ze belichten een aantal opmerkelijke aspecten waar zij als professionals tijdens de voorbereiding en in hun werk voor kwamen te staan. realiteit is dat je gaat samenwerken omdat een dergelijk project voor één organisatie duidelijk te groot is. Je kijkt samen hoeveel mensen en materiaal je totaal kunt inzetten. Vaak heb je al materiaal, zoals een reportagewagen, gereserveerd voor een buitenlandse klant die wil uitzenden. Daar hou je rekening mee en je moet ervoor zorgen dat je eventueel tekort opvangt. De abdicatie kwam echt als een verrassing. Uiteindelijk had je maar drie maanden om het allemaal te realiseren. De NOS probeert de taken altijd wel goed te verdelen en daardoor ontstaat overzicht. Op regiegebied heeft NOS Evenementen twee vaste regisseurs: Jan de Roode en Martin de Groot. Voor deze gelegenheid sloten drie regiecollega’s van NOS Sport aan, namelijk Matthias Bouman, Astrid Wisman en Pim Marks.” FOTO: Stefan Heijdendael

‘Out of the box’ denken Koster: “Dat de troonswisseling eraan kwam wisten we wel, maar niemand wist wanneer. Dat is altijd strikt geheim gebleven. Vijf jaar geleden is daar op geanticipeerd. Dat moet wel want er is geen draaiboek voor. Dit gebeurt zo zelden. Voor een staatsbegrafenis ligt dat anders. We hebben redelijk recent toch de uitvaarten van Prinses Juliana, Prins Bernhard en Prins Claus uitgezonden. Voor de troonswisseling was ik als overall technisch coördinator ingehuurd door de NOS.” Wasterval : “DutchView en United zijn twee verschillende bedrijven en je kunt je allebei wel afvragen: ‘Wie zal die klus krijgen?’, maar de

Koster: “Je bent allemaal gericht op die ene dag. Je gaat voor kwaliteit. Het moet allemaal goed gaan. Met de regisseur en de eerste cameraman bespreek je hoe en waar vandaan de beelden moeten komen. Hoe komt je ploeg eruit te zien en welke mensen kun je het beste inzetten? Hij of zij moet ‘out of the box’ kunnen denken. De wensen zijn wel altijd groter dan het budget. Je kunt beter wat moeten wegstrepen dan dat je tekort hebt. De offerte moet toch ook weer binnen de begroting passen.” Wasterval: “Wat we ook doen, het moet allemaal zeer functioneel zijn. En als de wensen te groot zijn zeggen we zonder meer dat het niet kan.” Koster: “Door de vooruitgang in de techniek kan er veel meer dan toen we in 2002 het huwelijk van Prins Willem Alexander en Prinses Máxima uitzonden. De fly cam, die ook bij sport wordt gebruikt, bestreek 280 meter tussen twee grote kranen in en gaf prachtige shots over die grote

KRONING mensenmassa. Feit blijft wel dat een draadloze camera of microfoon altijd meer kans op storing heeft dan wanneer deze aan een kabeltje zit. Veel regen of vocht kan ook bij de vernieuwde techniek spelbreker zijn. Daar hebben we wel bij geboft tijdens de troonswisseling. Want als er iets uitvalt gaat het beeld echt op zwart. Dan duurt het toch even voordat je weer kunt inschakelen en weer beeld hebt.”

ROB VAN DEN BREE

Spontaan uitstapje van het Koningspaar Van den Bree: “Ik werkte voor de registratie van de koningsvaart vanuit een televisiewagen bij het Muziekgebouw. Daarbij had ik uiteraard niet veel mogelijkheden om met kabels te werken. Vanaf de drie ingezette bootjes, met daarop een cameraman, technicus, een ervaren schipper en een agent, kun je alleen maar zenden. We hebben passende en praktische oplossingen gezocht om de cameramensen goed in staat te stellen de door regisseur Matthias Bouman bedachte shots te maken. De boten zijn bijvoorbeeld gehuurd van een bedrijf met ervaring voor bijzondere momenten zoals de Sail Amsterdam. Ze werken met gestabiliseerde boten om de invloed van water en wind te beperken. Hierdoor hebben we ook een draadloze camera op een kraan kunnen inzetten. Dat werkte uitstekend. Een goed voorbeeld van het belang van de stabiliteit is het shot van het varende koningspaar dat daarna overging naar de Jostiband en vervolgens het koningspaar weer vloeiend in beeld bracht. Het spontane uitstapje van het koningspaar met de kinderen naar het podium van Armin van Buuren was voor onze ploeg ook een prachtig moment. Dan komt het aan op onze flexibiliteit en inventiviteit. Voor ons een kick als we ook op zulke momenten kwalitatief mooie beelden maken.”

Veiligheid Wasterval: “Om mensen te krijgen was geen probleem. Cameramensen en andere technici boden zich spontaan aan. Dit is in je vak een unieke ervaring. Het was wel zuur voor een collega dat ze bij het vertrek van de bussen van het Media Park uit moest stappen omdat ze ziek was. Ze had geprobeerd mee te gaan maar was duidelijk te beroerd. Gelukkig hebben we altijd een back-up. We vertrokken om 5.00 uur. Uit veiligheidsoverwegingen werden we gezamenlijk naar onze werkplek

gebracht waar we door een detectiepoortje moesten. We waren zo vroeg dat we twee uur geen werk hadden om uit te voeren. De laatste mensen waren pas om 2.00 uur ’s nachts terug. De cameramannen op de motoren mochten van de politie alleen maar een bepaalde route volgen die door hen was aangegeven om te filmen. De NOS had liever een vrijere mogelijkheid gewild, maar afwijken was er niet bij. Zo hield de politie overzicht van de verkeersbewegingen tijdens de dag. Ook het meevaren in een bootje naast de boot van het koningspaar was aan strikte regels gebonden. Je mocht hier niet zo maar je eigen plan trekken. Het zijn spelregels waar je je aan moet houden. Maar wij kregen zelfs positieve reacties uit het buitenland, over de organisatie van de stad Amsterdam en de overheid.” Van den Bree: “Alle camera’s, bootjes en de wagens zijn door de politie ‘gebomcheckt’. Dat gebeurde bij de Passengers Terminal. De auto’s gingen door een soort wasstraat. Alles werd gecontroleerd op een plek waar iedereen kon komen, daarna ging je dan direct ‘schoon’ gebied in, waar je dan ook hoorde te blijven. Er stonden onder andere camera’s op het Shellgebouw en het Mövenpickhotel maar ik moest ook nog 1500 meter vaste kabels kwijt. Het meeste ging langs de kade, maar waar het over straat moest brachten we het omhoog via vlaggenmasten. Dan kan niemand er over struikelen. Dat is veiliger voor iedereen.”

PASCAL WASTERVAL

Koster: “Ook de dagen na de uitzending speelde veiligheid een rol. Tijdens het breken en opruimen waren vanwege de gasten in het Paleis de wegen nog afgesloten. Door de enorme toeloop van bezoekers moesten we veel materiaal op karretjes naar de auto’s vervoeren. De politie heeft ons hierbij zoveel mogelijk geholpen door ons ruimte te bieden. De koninklijke gasten hebben het Paleis aan de achterkant verlaten. Een van de kranen waar de fly cam aan gemonteerd zat was kapot gegaan. Zo’n hoge kraan is toch een gevaarte en ook hier kwam een veiligheidsaspect om de hoek kijken want je kunt geen risico lopen bij eventueel omvallen.” Van den Bree: “Mijn ervaring is dat op deze dag alle betrokken partijen van overheid tot particulier zeer goed met elkaar overlegd hebben en dat je binnen de richtlijnen met elkaar toch vrijheden weet te creëren. We

KRONING hebben bijvoorbeeld twintig minuten voor de finale bij het Muziektheater een geplande locatie moeten verplaatsen door de harde wind. Dat betekende zeer snel handelen, kabels verleggen, camera’s verplaatsen en daarbij uiteraard de zichtlijnen voor de mooie beelden overeind houden. Hier komt echt een staaltje vakmanschap en ervaring bij kijken. Ook dit lukte ruim binnen de tijd. De politie kijkt bij zo’n verandering nauwlettend toe.” Wasterval: “Het mooie is dat we allemaal aan een uniek stuk Nederlandse historie hebben gewerkt. Dat blijft hangen. Er zijn mooie beelden geschoten met eeuwigheidswaarde: het trouw beloven van Koning Willem Alexander, het zetten van de handtekening en de knipoog van Prinses Beatrix. Die zien we allemaal op gezette tijden terug.” pim koster

Koster: “Ik ben er zeer trots op dat we het hele traject van dit bijzondere moment foutloos hebben afgerond en gezamenlijk een prachtige uitzending hebben kunnen maken. Iets dergelijks komt in mijn werkzame leven niet meer voor. Prinses Amalia zal nog even moeten wachten op de abdicatie van haar vader en ik gun Prinses Beatrix nog een mooi en lang leven.” Wasterval: “Ja, dit maak je eens in leven mee. Bij een Europacupfinale komt er meer techniek kijken, maar is toch een stuk makkelijker omdat een stadion erop ingericht is. Dit had ik nooit willen missen. Ook al beleef je maar een deel van de uitzending. Ik heb geen idee hoe het er op het IJ uitzag. Met de juiste man op de juiste plek en de druk goed verdeeld kom je met z’n allen tot een grootse prestatie. Daar zijn we best trots op.”

“Het mooie is dat we allemaal aan een uniek stuk Nederlandse historie hebben gewerkt.”

facts & figures 5 grote reportagewagens 8 kleine satellietwagens voor reportages uit het land en andere delen van Amsterdam Een eigen NOS-dorp op de Nieuwezijds Voorburgwal, met montagesets en technisch zenuwcentrum

1 helikopter voor camerabeelden 1 vliegtuig als relais voor de draadloze verbindingen Alles in HD Vooropnames met een drone

30 kilometer kabel op en rond de Dam 160 camera’s, waarvan 115 in Amsterdam 24 camera’s in de kerk (waarvan 10 onbemand) 6 camera’s in het Paleis 25 camera’s op het IJ 28 camera’s bij het concert van André Rieu op het

Museumplein 1 fly cam op de Dam 280 meter lang 1 rail cam in de nok van de Nieuwe Kerk 1 gestabiliseerde camera-arm op een bootje op het IJ 115 Lichtspots in de Nieuwe Kerk, waarvan 30 LED-lampen BRON: NOS

FUTURE OF MEDIA

â&#x20AC;&#x153;Wat voor wereld

Media wordt Wedia

FUTURE OF MEDIA

komt er op ons af?” Tijdens zijn studies Interactieve marketing en Internationaal management volgde Tony Bosma de maatschappelijke, economische en ICT ontwikkelingen in de wereld op de voet. Deze combinatie maakte hem tot een gerenommeerde trendwatcher met een heel duidelijke visie op een sterk veranderende digitale wereld. In 2010 werd hij genomineerd voor de toonaangevende TWOTY 2010 award (Trendwatcher of the Year). Een jaar later viel hem deze eer nogmaals toe.

JEZELF Vragen STELLEN

Definitieve democratisering

Als trendwatcher, futurist en publicist op het gebied van entertainment marketing, search, digital world is hij een veelgevraagd spreker. Daarnaast verzorgt hij ook workshops en begeleidt hij organisaties bij het opstellen van een visie. Op de vraag ‘Wat is de definitie van de huidige media?’ denkt Tony Bosma even na en formuleert hij een weloverwogen antwoord: “Het is een mix van middelen en mensen waarbij informatie met velen kan worden uitgewisseld, maar dat gaat absoluut veranderen.” Dagelijks volgt Tony Bosma op meerdere devices wereldwijd de ontwikkelingen op zijn gebied en stelt hij zichzelf altijd vragen. ‘Wat voor wereld komt er op ons af?’ Vragen die bedrijven en andere organisaties volgens hem zichzelf ook moeten stellen. “Bedrijven volharden vaak in het zoeken naar bevestiging van bekende feiten. Het lukt maar matig om ‘out of the box’ te denken en te zoeken naar nieuwe invalshoeken. Waar wil ik heen met het bedrijf? Wat verandert in de markt? Wat willen mijn klanten straks? Op mijn weblog Extend Limits probeer ik mensen hierop te attenderen. Het weblog resulteerde in een boek dat ik samen schreef met Maurits van Wijland: ‘2020 een hel(s)e onderneming,’ een richtlijn om in de toekomst te kijken.”

Op het terrein van mediabedrijven zal er volgens Tony Bosma ook veel gaan veranderen. “Mediabedrijven zijn er voor de mensen. Nu maakt een kleine groep op basis van kennis, kunde en technologie iets voor een grote groep. Dat willen we eigenlijk niet meer. De netmanager die bepaalt wat we op televisie zien, is straks achterhaald. We willen zelf bepalen wanneer we wat willen zien. Democratisering is onvermijdelijk. Het harde geluid bij reclames krijgen we ongevraagd. Heel merkwaardig. Op een verjaardag schreeuw je toch ook niet het hardst om aandacht te krijgen. Reclamemakers denken daar nog steeds heel anders over. Ik zie marketing-advertising als een maatschappelijk geaccepteerde vorm van liegen. We zien nu juist een betekeniseconomie ontstaan waarbij het gaat om maatschappelijk impact van organisaties. Niet hoe groot je bent of hoe hard je in de media kunt schreeuwen. Het gaat erom dat mensen voor jou praten. Ook wel de vorming van een reputatie-economie.

Volgen van ontwikkelingen “Ik kijk steeds waar patent op aan wordt gevraagd. Verder let ik constant op investeringen van bedrijven en alle sentimenten rond gebeurtenissen in mijn vakgebied. Zo blijven de ontwikkelingen goed zichtbaar. Het is altijd merkbaar dat op elke ontwikkeling een tegenontwikkeling volgt. Kennelijk zit de mens zo in elkaar. We zijn als mens sociale wezens en horen met anderen te communiceren. Maar op dit moment zijn we afgestompt door de massacommunicatie. Dat gedoe rond het koningslied is daar een mooi voorbeeld van. We slaan erin door om onze mening of belevenissen te spuien zonder je af te vragen hoe zinvol of kwetsend het kan zijn. De omslag in media die we zien in een van-naar model, Media wordt Wedia:

VAN

Voor mensen Definitieve democratisering Consumeren Lineair Gecontroleerd Zenden Locatie afhankelijk Macro

NAAR

Met mensen Prime time Produceren Circulair Invloed Delen Locatie onafhankelijk Micro

“Ego moet naar eco” We gaan van lineaire media naar circulaire media waarbij alle media met elkaar zijn verbonden. Binnen circulaire media kunnen mensen zelf content aanpassen, bewerken en delen. In de toekomst is er ook minder verzuiling en komt er meer afstemming op individuele wensen. Het circulaire gedachtegoed komt snel op en dat zorgt ervoor dat media eindelijk weer van de mensen worden. Er is uiteraard een lange weg te gaan maar we zien wel een grote beweging. Iedereen kan nu een film maken, tv-kanaal of magazine beginnen omdat kennis, technologie en kunde voor iedereen beschikbaar komen. Er is een revolutie gaande, een revolutie in bewustzijn waarin we de omslag maken van passief consumeren naar actief creëren en participeren. Dit raakt ook het medialandschap. In de filmindustrie maakt men zich het meest druk om de rechten. Maar de consument wil zo snel mogelijk de film kunnen downloaden. Er wordt niet gekeken hoe die twee verschillende belangen bij elkaar te brengen. Nu gebeurt downloaden illegaal, maar eigenlijk werkt de filmindustrie dat zelf in de hand. Zelf een film maken, wordt steeds bereikbaarder voor de gewone creatieve man. Denk aan de interessante sciencefictionfilm Rha, gemaakt met open source software. Wat betekenen deze ontwikkelingen over tien jaar bijvoorbeeld? Vraag je niet af waarom het nu plaatsvindt, maar wat de gevolgen hiervan zijn. Ego moet naar Eco. De entertainmentwereld moet openbreken en verbinden met de mensen voor wie zij er toe doen.”

FUTURE OF MEDIA

“De technologie wint straks op alle fronten van de mens.” Versmelting “Media en entertainment raken volledig geïntegreerd met onze dagelijkse routines. Hierbij versmelten de fysieke en virtuele wereld geheel met elkaar. We zullen steeds moeilijker het verschil zien. Media en content worden uiteindelijk aangestuurd door onze emoties, mimiek en gebaren. Ons gezicht lijkt de toekomstige interface voor marketing te worden. Denk aan de tv die jou herkent op basis van emoties en gezicht en daar de content en advertenties op afstemt. Gericht op het specifieke kijkgedrag is er een nieuwe ontwikkeling: Myndplay. Tijdens het kijken van bijvoorbeeld een horrorfilm wordt de hersenactiviteit geregistreerd. Wanneer blijkt dat de kijker het niet als voldoende eng ervaart, worden effecten en geluiden van de film aangepast om het spannender te maken.”

Creativiteit van groot belang Twee jaar geleden waren er nog amper tablets op de markt. Nu zijn tablets de meest gebruikte devices om mee te internetten. Google Glass is ook een staaltje van innovatie die maar doorgaat. Voor Tony Bosma is dat geen verrassing. De technologie wint straks op alle fronten van de mens.

“Op geheugen en rekenkracht verliezen we het nu al. Maar technologie zal de mens voorlopig nog niet op creativiteit kunnen verslaan. Daar blijven wij uniek in en dat is van groot belang. Helaas zien we wel dat door onze hang naar standaardisering en efficiency we creativiteit belemmeren. Terwijl het dus ons grootste unieke vermogen is. Daar moeten bedrijven zich bewust van blijven. We moeten af van de gedachte dat we alles langs een meetlat leggen om mensen en zaken vanuit een gemiddelde te beoordelen. Geen doorsnee, dan wijkt het af en dat ervaren we dan als negatief. We moeten juist blij zijn als iets afwijkt. Daar kun je iets van leren. Bedrijven moeten zich ook bewust zijn dat het grootste talent buiten je organisatie te vinden is. Hoe krijg je dat binnen? Door te verbinden! Op dat gebied moeten we juist meer kennis delen. Daar zijn de nieuwe media voor. Delen is het nieuwe hebben.” Op de variant van de openingsvraag: ‘Wat is de definitie van de toekomstige media?’ antwoordt Tony Bosma: “Het is een mix van mensen en middelen geïntegreerd binnen de individuele context waarbij met mensen communicatie plaatsvindt en er samenhang is tussen delen en individuele onafhankelijkheid. Media wordt wedia.” Het aloude gezegde past bij zijn betoog; regeren is vooruitzien.

FUTURE OF MEDIA

m te zorgen dat we in Nederland klaar zijn creatieve industrie voor de toekomst is het van belang dat wij De creatieve industrie is een jonge maar krachtige topsector met blijven samenwerken, elkaar inspireren en grote groeikansen. Het kabinet wil dat Nederland uitgroeit tot de werken aan innovatieve projecten. We zijn nummer meest creatieve economie van Europa. Om in 2020 tot de Europese en 3, achter de Verenigde Staten en Engeland als het gaat wereldtop te behoren, is de creatieve sector verenigd in het landelijke kennis- en innovatienetwerk CLICK NL. De gemeente Hilversum en om de productie van mediaformats (zoals The Voice iMMovator zijn samen trekker van het cluster Media & ICT van CLICK of Holland en Big Brother). Als Nederland hebben NL. Media is immers onderdeel van het Hilversumse DNA en van grote we een goede handelsgeest, spreken veel talen en economische waarde. In het cluster Media & ICT bundelen bedrijven, de Nederlandse markt is een goede testmarkt om te kennisinstellingen en overheden hun krachten. Cross-overs naar andere experimenteren met nieuwe mediaconcepten. Als het sectoren bieden de grootste groeikansen. Hilversum spoort bedrijven en kennisinstellingen dan ook aan om innovatieve media- en ictin Nederland aanslaat, dan is de kans groot dat het toepassingen te introduceren in andere takken van de economie, zoals internationaal een succes wordt. Om die positie vast zorg, agribusiness, onderwijs en toerisme. te blijven houden is het belangrijk te blijven nadenken over de volgende grote trend die het medialandschap Meer weten? Kijk op www.clicknl.nl/media-ict zal gaan veranderen. Mediastad toekomstproof MEDIA VALLEY De media industrie is sterk vertegenwoordigd in Hilversum en de rest van de Noordvleugel van de Randstad. Met steden als Amsterdam, Amersfoort, Almere, Haarlem, Utrecht en Hilversum kun je spreken van een Media Valley die zich uitstrekt over drie provincies. Op mediagebied een toonaangevende regio volgens de Amsterdamse wethouder Carolien Gehrels. Burgemeester Broertjes en de Hilversumse wethouder Jan Rensen wijzen net als Gehrels op het gemeenschappelijk belang: het media cluster verbindt de regio. Overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen slaan de handen ineen om deze Media Valley nationaal en in Europa op de kaart te zetten.

cross media network

Hilversum is dé mediastad van Nederland en wil dat ook blijven. De stad is gezegend met een kerncluster van omroepen en grote facilitaire- en productiebedrijven, maar ook met vakkundige zzp’ers, studenten en snelgroeiende innovatieve bedrijven. De aanwezigheid en dynamiek van zoveel kennis en vakmanschap is Hilversum Unique Selling Point. De rijke omroephistorie met de monumentale en karakteristieke gebouwen wordt hier gekoesterd. Tegelijkertijd geeft Hilversum ruim baan aan vernieuwing. De Spil Games Campus, die ontwikkeld wordt om plaats te bieden aan het wereldwijd opererende gamebedrijf Spil Games, is daar een sprekend voorbeeld van. Het industriële terrein wordt omgetoverd tot een werkplek voor medewerkers van Spil, maar ook tot hotspot voor startups en andere creatieven. Benieuwd hoe mediastad Hilversum er in 2030 uit kan zien? Bekijk de structuurvisie via www.structuurvisiehilversum.nl en klik op ‘Mediastad en creatieve sector’.

iMMovator Cross Media Network is een netwerkorganisatie gericht op het versterken van de mediasector met nadruk op innovatie en Artist impression Spil Games Campus economisch rendement. iMMovator doet onderzoek naar ontwikkelingen en organiseert toonaangevende netwerkevents, zoals de Cross Media Cafés in Hilversum. Grote en kleine mediabedrijven pitchen daar hun beste werk, zoals interactieve tv-programma’s of crossmediale reclamecampagnes. Het netwerk van iMMovator strekt zich uit over heel Nederland, maar mediastad Hilversum is prominent aanwezig. De gemeente Hilversum en Beeld en Geluid zijn trouwe participanten. Ook bedrijven als RTL Nederland, NPO, GfK, United en de HKU behoren tot de kern van het netwerk. Kijk voor meer informatie en gratis lidmaatschap van het netwerk op www.immovator.nl.

Het Muziekpaviljoen (gebouw 1) Sumatralaan 45 1217 GP Hilversum www.united4all.nl

photographer

www.oscartimmers.com

HET MAGISCHE HILVERSUM

van radiomaker Sander de Heer

BN’ER Sander de Heer trekt elke werkdag als ‘je ideale man in de morgen’ meer dan 400.000 luisteraars met zijn muzikale ochtendshow De Heer Ontwaakt! op Radio 2. Hij is de eerste die mensen ’s morgens vroeg horen op de radio. Een eer, vindt hijzelf. Sander was al jong met radio, muziek en techniek bezig. “Dj’s als Adam Curry en Ferry Maat waren mijn helden in dat magische Hilversum. Ik ging er op mijn veertiende met tienertour heen om de studio’s te bekijken en was er niet meer weg te slaan.” ander de Heer geniet er elke dag weer van om het licht te zien worden in de vroege ochtend. De Heer Ontwaakt! begint om 6 uur ’s morgens, als velen van ons zich nog de slaap uit de ogen wrijven. “Mijn wekker gaat om half vijf, ik heb daar geen moeite mee. De ochtend is voor mij het mooiste moment, ook voor de radio. Het is het meest intensieve moment van de dag, mensen luisteren echt. Ik maak mijn luisteraars wakker, vertel hen wat er is gebeurd en wat hen die dag staat te wachten. Soms zijn er ’s nachts spannende dingen aan de hand geweest. Dan moet ik bijvoorbeeld met knikkende knieën vertellen dat Michael Jackson is overleden. Ik hoorde dat destijds vlak voor de uitzending en dat moet ik dan gaan vertellen.”

het ontbijtbordje van sander Sander zet met zijn programma naar zijn idee echt een gevoel van de dag neer. “Ik zie het als een ontbijtbordje. Elke dag maak ik samen met mijn team een keuze wat daar op komt. Iets zoets, iets hartigs, niet te veel maar wel genoeg om de dag mee door te komen. En iets te drinken. Ik wil mensen op een relaxte manier wakker maken, fris en snel, laat wat lekkere muziek horen, praat iedereen bij. Niet te schreeuwerig. Ik doe dit nu vijf jaar en denk dat we lekker bezig zijn.” Tijdens De Heer Ontwaakt! draait Sander echt alleen zijn eigen muziek. “Ik hou er rekening mee dat mijn publiek 35+ is en hou het meestal bij muziek uit de laatste decennia en de jaren tachtig en negentig. Maar als dan eindelijk de zon gaat schijnen, kies ik wel voor Here comes the sun van The Beatles. Met muziek de dag beginnen, dat is zo leuk.”

BN’ER het magische hilversum

Top 2000

Muziek, radio én techniek: het zat er bij Sander al van jongs af aan in. “Ik woonde in Maastricht en droomde van dat magische Hilversum. Ik ben altijd met radio bezig geweest. De techniek boeide me ook, ik haalde vroeger alles uit elkaar. En dan de muziek: ik hield de top 40 lijstjes bij, stelde elke week in mijn schoolagenda mijn eigen top 5 samen. Als ik luisterde naar Adam Curry, Ferry Maat, Jeroen van Inkel, Wessel van Diepen, Peter Holland en Wim T. Schippers in de rol van Jacques Plafond dacht ik: ‘dat wil ik ook.’ Zij waren mijn helden, ja. Mensen die je niet ziet en alleen hoort: hoe werkt dat, waar komt dat vandaan, die radio?” Sander pakte zijn rugzak en ging op zijn veertiende naar Hilversum om al die studio’s te bekijken tijdens tienertoer. Hij was er niet meer weg te slaan. “Hilversum was magisch voor mij. Mensen vroegen weleens: ‘wat doet die jongen daar?’. Ik ging er gewoon bij zitten en doolde door Hilversum om met mensen te praten.” Sander had het radiovirus definitief zwaar te pakken. “Ik wilde nog maar één ding weten: hoe kan ik daar zelf terecht komen?” Sander besloot in Utrecht communicatie te studeren. “Dan zat ik er vast wat dichterbij. In Hilversum zelf waren toen niet zoveel opleidingen en de School voor de Journalistiek leek me te saai. Ik wilde meer dan alleen interviews en gesprekken.” Een echte nieuwsjunkie is Sander wel. Hij luistert naar Radio 1 voor het nieuws, leest verschillende kranten en kijkt naar alle nieuws- en actualiteitenprogramma’s op tv als voorbereiding op zijn ochtendshow. “Waaraan ik aandacht besteed in mijn programma, dat zijn zaken waarover ik mezelf verbaas, die me verwonderen of boos maken. Soms lijkt nieuws ver van je bed, maar dan zoek ik een manier om het dichtbij te brengen, om een brug te slaan tussen het harde nieuws en de luisteraar. Dat is een mooie uitdaging.”

Door de week heeft Sander zijn handen meer dan vol aan zijn dagelijkse ochtendprogramma, ruimte voor iets anders heeft hij niet. Wel werkt hij al meer dan vijf jaar als presentator mee aan de jaarlijkse uitzendingen van de Top 2000. “De voorpret begint al in oktober met de eerste voorbereidingen. De Top 2000 is echt een eindejaarsfeestje. Heel anders dan wat ik normaal doe; ik kan de muziek niet zelf kiezen maar ben heel dienstbaar: dit is wat jullie hebben gekozen, veel plezier ermee.”

Radio maken is koken, kunst en kleuren Sander werkte bij Radio 538 – “daar heb ik het vak echt geleerd”- en bij BNN op 3FM. Vijf jaar geleden maakte hij een bewuste keuze voor de VARA. “Ik zou niet voor elke omroep willen werken. In elk geval niet voor een commerciële zender waar alles al vast staat en je niet zelf kunt bepalen welke muziek je draait. De VARA is kritisch, je mag een mening hebben en toch nemen ze alles niet al te serieus: er is ook veel aandacht voor cabaret en entertainment. Dat past goed bij mij.” Grappig feitje: Sander solliciteerde op zijn veertiende ook al naar een vacature bij deze omroep. “Ik kreeg een keurige afwijzingsbrief, die heb ik ingelijst en aan de muur gehangen. Zo kon ik ‘m laten zien toen ik hier in 2008 begon.” Ook na al die jaren stevige ervaring in dat magische Hilversum leert Sander nog elke dag bij. “Door het te doen en er elke dag mee bezig te zijn. Ik moet elke dag wakker en bevlogen zijn. Mensen verwachten dat ik er ben en de dag met ze start. Ook als ik ziek ben. Dat hoort er bij. Ja, ook een ideale man is weleens verkouden.” Wat zijn specialiteit is, waarmee Sander zichzelf onderscheidt van andere radiomakers, is zijn manier van sfeer maken, denkt hij zelf. “Het is bijna theater wat ik doe met muziek en de geluiden die ik gebruik. Als het 35 graden is laat ik het geluid van zeemeeuwen horen en draai ik mijn hoofd een beetje schuin van de microfoon, alsof ik op het strand in de wind sta. Dan wordt radio maken koken, kunst, kleuren. Alsof je een hoorspel maakt.”

FOTO: Paul Ridderhof

BIO Sander de Heer (1975) heeft sinds 2008 zijn eigen ochtendprogramma De Heer Ontwaakt! van 06.00 tot 09.00 uur bij de VARA op Radio 2. Sander presenteerde als 14-jarige al de Vlaamse Top 50 op Arcan Radio, een lokaal Belgisch radiostation, omdat Nederlands Limburg nog geen eigen lokale omroep had. Tijdens zijn studie communicatie in Utrecht werkte Sander bij Radio 538 als producer van The Jungle en Wild in het Weekend met Ruud de Wild en had hij zijn eigen programma als Sander de Heer van het nieuws en verkeer. Sander bleef na het vertrek van Ruud de Wild bij 538 als sidekick en als presentator van de ochtendshow, maar stapte in 2000 ook over naar BNN, waar hij sidekick was bij Ruuddewild.nl en ook zelf programma’s presenteerde: De Heer zij met U, Het Huis Van De Heer, Alle 40 goed en Het platenpaleis. Op Radio 1 presenteerde Sander het reisprogramma Weg met BNN en in 2005 deed hij mee in het AVRO-televisieprogramma Wie is de Mol?. Momenteel geniet Sander er volop van ‘je ideale man in de morgen’ te zijn bij de VARA.

Scientifics TELEVISIE IN NEDERLAND

1951 RADIO IN N EDERLAN D

1895 De allereerste radio-uitzending in morse vond wereldwijd plaats in 1895 door Gugliemo Marconi, nadat Nikola Tesla het eerder probeerde maar bij die poging vatte zijn werkruimte vlam.

“We leven in een mechanische tijd, de duizelingwekkende ontwikkeling der techniek heeft revoluties teweeggebracht op politiek en economisch terrein, maar ook op het gebied van cultuur, moraal en ideologische recreatie. Meer dan ooit wordt ons leven beheerst door techniek, niet alleen in het arbeidsproces, doch ook in de recreatie. Wij hebben thans massa-arbeid, maar ook massa-recreatie.” J.M.L.Th. Cals (minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen) bij de eerste experimentele televisieuitzending in Nederland op 2 oktober 1951.

1952

1967 Introductie Kleurentelevisie in Nederland. 1e tv commercial heel toepasselijk voor de dagbladen. Bekijk ‘m hier.

1976 Eerste Nederlandse uitzending van Sesamstraat. Nog steeds wordt materiaal voor de 120 afleveringen per jaar opgenomen in Studio 2 op het Media Park in Hilversum.

1988

1952

1959

Intocht van Sinterklaas en het defilé op paleis Soestdijk op Koninginnedag zijn te zien op televisie.

Sport in beeld gaat van start; nu bekend als NOS Studio Sport, dat in Studio 7 op het Mediapark wordt opgenomen.

1919

1957

1964

Op 6 november 1919 was Hilversum toneel voor de eerste Nederlandse radio-uitzending. Deze werd verzorgd door radiopioneer ir. Hans Schotanus á Steringa Idzerda.

Aanvraag OTEM (Onafhankelijke Televisie Exploitatie Maatschappij) voor oprichting commercieel televisienet; wordt afgewezen door kabinet Drees. In de OTEM waren onder andere de grote dagbladen en V&D, C&A, Heineken, Philips en Unilever vertegenwoordigd.

Start Nederland 2.

1918

De Nederlandse Seintoestellenfabriek werd opgericht en vestigde zich in Hilversum. Dit was de geboorte van de mediastad.

Start Nederland 3. Will Bakker ontwerpt het logo en de stationcalls voor Nederland 3. Deze vormgeving wordt een jaar later in Detroit met goud bekroond door de Broadcast Designers Association.

1989 Start commerciële tv in Nederland met het Luxemburgse RTL Veronique; eerder kreeg Joop van de Ende’s TV10 geen toestemming.

scientifics

2005

De treinreiziger

Eerste uitzending van Talpa vanuit Studio 1 op het Media Park.

Het meisje kijkt voorzichtig naar de bellende jongen tegenover haar in de trein naar Utrecht. Ondanks dat ze iPoddopjes in haar oren heeft, volgt ze elk woord van het telefoongesprek dat hij aan het voeren is. “Het is voor Man Bijt Hond. Ja, televisie.” De bellende jongen maakt een gebaar naar zijn collega naast hem in de coupé. “Deze is gek, snapt er niets van”, fluitert hij. Het meisje glimlacht mee. De jongen vervolgt het gesprek: “We zoeken dansers uit Limburg en als je het leuk vindt, mag je in ons programma dansen. Je krijgt geen vergoeding, maar mag bijvoorbeeld wel in kleding van je dansschool optreden. Toch gratis reclame.” Het meisje kan zich niet meer beheersen en schudt hard van nee. “Niet doen, geen reclame. Nergens voor nodig.”

2007 Start YouTube Nederland. Inmiddels is er geen omroep meer die geen YouTube-kanaal heeft.

Hilversum Mediastad maakt winkelen nog leuker met deze mediatas

2012 Voor koffie ben je in Hilversum aan het juiste adres. Eetwinkel en espressobar BAR BOON op het Media Park, Doppio Espresso aan de ’s Gravelandseweg en Luno Kitchen aan de Kerkbrink staan alle drie in de Koffie Top 100. De Top 100 werd in 2012 voor het eerst georganiseerd door Misset Horeca en Friesche Vlag.

Waar om 16.00 de treinen tussen Hilversum en Utrecht vol zitten met scholieren met grote tassen en om 17.00 precies ambtenaren de stoelen bevolken, is de trein rond 18.00 bezit van de mediamensen. Opgestapt op Noord of met een OV-fiets naar Centraal gekomen, zijn ze nu op weg naar huis. Al stopt het werk nooit, zo blijkt ook uit dit telefoongesprek. Man Bijt Hond zoekt dus dansers voor het programma van morgen. De jongen, net in de twintig en duidelijk stagiair, dacht alles geregeld te hebben maar onverwacht heeft iemand toch afgezegd. En dus moet hij binnen 18 uur iets anders regelen. “Laat me maar weten of het gaat lukken, je vriendinnen mogen ook meedoen.” Weer schudt zijn medepassagier het hoofd. Zodra de jongen ophangt, doet ze haar oortjes uit. “Je bent op zoek naar dansers in Limburg? Toevallig loop ik stage bij So You Think You can Dance junior en heb ik net vorige week contact gehad met een dansschool in Limburg. Die willen vast meewerken. Ik bel wel even.” De voicemail aan de andere kant van de lijn zorgt nog niet voor uitsluitsel en dus vraagt het meisje aan de toekomstige luisteraar van de boodschap om haar terug te bellen. Daarna wendt ze zich tot de jongen. “Als jij jouw nummer geeft, app ik meteen als ik iets hoor.” De Gooise trein als medium voor de media. En als Limburg niet terugbelt hebben de twee stagiairs in ieder geval elkaars telefoonnummer…

In 1880 werd Villa Heideheuvel gebouwd als herstellingsoord voor vrouwen en meisjes door de vereniging Witte Kruis. De doelstelling van de vereniging was ‘de ellenden des levens te lenigen’. Daartoe behoorde de bestrijding van epidemieën, besmettelijke ziekten en de hulpverlening daarbij en werd daarom op grote afstand van Trompenberg gebouwd te midden van de akkers. Op dit moment dient Villa Heideheuvel als congreslocatie en huisvest zich hier de Media Academie, dé opleider voor (aankomend) mediaprofessionals.

In 2013 vindt de 6de editie van de Open Studio Dagen plaats op zaterdag 24 en zondag 25 augustus. www.openstudiodagen.nl Gratis toegang.

Beeld en Geluid Het gebouw van Beeld en Geluid is sinds 2006 de internationale landmark van Hilversum. Yahoo plaatst het gebouw van Beeld en Geluid in de top 10 van mooiste gebouwen ter wereld, waarin ook het Guggenheim Bilbao & Sagrada Família staan. Sinds 2010 wordt de TOP2000 van Radio 2 live uitgezonden vanuit dit bijzondere gebouw en is het tegenwoordig ook een trouwlocatie.

538

Groots & jongensachtig

“De oude grenzen tussen media bestaan niet meer”. Dat vindt Jan-Willem Brüggenwirth, directeur van de 538Groep. Onder zijn hoede vallen SLAM!FM, 538 en Radio 10 Gold. Elk met een eigen doelgroep en een eigen aanpak. Maar ook alle drie al veel meer dan alleen een radiozender. “Met al die mogelijkheden op radio, tv en online komen er hele mooie tijden aan.”

Slam!FM: doelgroep 13 t/m 20 jaar, bereik: 1 miljoen 538: doelgroep 20 t/m 35 jaar, bereik: 3,5 miljoen Radio 10 Gold: 40 t/m 65 jaar, bereik: 900.000

538

- Werken aan een merk: Slam!FM, 538 en Radio 10 Gold Brüggenwirth zit in zijn ruime kantoor in een mooie, groene en heuvelachtige wijk van Hilversum. Uiteraard staat de radio aan, op 538. Nergens in dit pand is het stil, zoals het ook hoort te zijn in een gebouw waar naast 538 ook SLAM!FM en Radio 10 Gold zitten. “Elk station zit op een eigen verdieping”, zegt Brüggenwirth. Want ook al zijn we één bedrijf, elk merk heeft zijn eigen doelgroep en een eigen cultuur. Echt waar, elke verdieping heeft hier zijn eigen soort humor. En dat hoor je ook terug op bijvoorbeeld de radiostations. Op SLAM!FM worden er soms grappen gemaakt, die ik echt niet grappig vind. Maar, ik ben dan ook niet de persoon op wie ze zich richten. Ik zit in de doelgroep van 538 en ook al Radio 10 Gold. Wat niet wil zeggen dat de verschillende ‘verdiepingen’ elkaar nooit treffen. Het blijven allemaal mensen met een enorme passie voor muziek. Regelmatig lopen ze bij elkaar langs om die nieuwe plaat te bespreken. Er werken hier een hoop vakidioten. Mensen met passie. Als je hier komt te werken omdat je het wel stoer vindt om te zeggen dat je bij 538 hoort, dan hoor je hier niet. Dan ben je niet echt en sta je binnen een maand weer buiten.”

Zien, horen, voelen Zonder dat het veel mensen opgevallen is, is het woordje ‘radio’ voor 538 vorig jaar verdwenen. Een zeer bewuste keuze van Brüggenwirth, die het liefst multimediaal wil inzetten. Er zijn agenda’s van 538, een televisiestation en ja, ook een radiozender. “Het gaat verder dan radio, wat wij willen neerzetten is entertainment. In allerlei vormen. We moeten te zien, te horen en zelfs te voelen zijn. Tot voor kort had je een radio op je telefoon, thuis of in de auto en daarop kon je als je in Nederland was altijd gratis Radio 538 luisteren, met reclames tussendoor. Maar dat hele economische model is aan erosie onderhevig. Er zit ergens een spanningsveld, want tegenwoordig kun je via internet zelf bepalen wat je wilt luisteren en wanneer. Wij zijn dus ook al bezig met een eigen dienst, waarbij je zonder reclame naar 538 kan luisteren, tegen betaling uiteraard. Een soort Spotify dus. Dit doen we met onze partners. Want we hoeven niet steeds zelf het wiel uit te vinden. We moeten zorgen dat we met goede ideeën komen en die dan door deskundigen laten uitvoeren. Je moet niet proberen alles zelf te doen.”

Meer dan radio “Misschien hoef je niet alles zelf te doen, maar het pand op de Bergweg is veel meer dan alleen een radiostation. Er zijn televisiestudio’s, een podium waar publiek live naar artiesten kan luisteren, er worden commercials voor derden opgenomen en ook zit er een heel communicatiebureau intern te werken. We kunnen niet stil blijven staan. Het televisiestuk is gegroeid vanuit het radiostation en heeft de laatste tijd een enorme vlucht genomen. Digitaal zijn we een van de grootste groepen van Nederland. Alleen 538 heeft al een bereik van 3,5 miljoen mensen. Dat haalt MTV niet meer in Nederland. Met dat enorme volume kun je veel bereiken en een groep in beweging krijgen. Dat is interessant voor de adverteerders, je bent immers een commerciële omroep. De grote partijen kunnen heel goed bij ons terecht, juist door de goede mix van het grote bereik en de indeling in doelgroepen. Op die manier kun je als adverteerder heel gericht je product promoten bij de mensen waarvan jij wilt dat ze je horen. Niet alleen op de radio, maar ook op tv of tijdens onze evenementen.”

Doelgroep Belangrijk blijft het doelgroep denken binnen het bedrijf. Elk station een eigen verdieping, elke campagne een eigen strategie. Doel is om de klant echt te binden aan het merk SLAM!FM, Radio 10 Gold of 538. “We hebben regelmatig brainstorms van enkele uren waarbij we allemaal nieuwe events en concepts uitwerken. Na zo’n vier uur hebben we dan een hele lijst vol met goede ideeën. De pareltjes daarvan werken we uit. Zo zijn we met een 538-app bezig die je laat zien waar je in jouw omgeving het goedkoopst kan tanken. Rij je op de snelweg met een bijna lege tank? Kijk dan of er een paar kilometer van die A1 een veel goedkopere pomp is dan degene aan die snelweg. Dat heeft weinig meer met radio maken te maken, maar is wel iets waar onze luisteraar op zit te wachten. Zo vergroot je de waarde van het merk, door mensen echt te binden.”

Groots en jongensachtig “Onze concurrenten zijn de andere commerciële radiostations zoals Q-Music en Veronica. Ik kan me goed voorstellen dat mensen in de auto wel eens zappen naar een andere zender. Maar door dit soort dingen willen we toch zorgen dat ze weer terugzappen en merkentrouw blijven. Na zo’n brainstorm hebben we ook soms mooie dingen bedacht, die we dan toch niet uitvoeren. Omdat het niet bij ons past. ‘Dat zijn wij niet’, zeggen we tegen elkaar waarna die in de prullenbak verdwijnt. Een geslaagde actie bij 538 is groots en jongensachtig. Als het dat niet is, jammer, we verzinnen wel wat anders leuks. Een actie moet impact hebben en dat lukt alleen als we ons richten op de doelgroep en niet de hele tijd met hagel schieten. Er komen mooie tijden aan voor radio, televisie en internet, juist omdat je de dialoog met je luisteraar aan kan gaan. De afstand tussen de DJ’s en de luisteraar verdwijnt, het gaat om interactie. Het zou toch mooi zijn als je een WhatsApp-bericht krijgt van je favoriete dj die waarschuwt dat over vijf minuten je favoriete nummer wordt gedraaid op SLAM!? Zo krijg je binding, zo betrek je mensen bij jouw station. Zo brengen wij de passie over.”

DĂŠ organisator voor media- en bedrijfsevenementen

Foto: Mark Janssen

Foto: Hans Hordijk

MEDIATALENT

FOTO: BEELD EN GELUID

Ontdekkingsreis jonge talenten Hilversum is het hart van de Nederlandse media. En je kunt niet vroeg genoeg beginnen kinderen wegwijs te maken in de wereld van de media. Daarom lanceerde Beeld en Geluid met steun van de gemeente Hilversum het project: Hilversum’s Got Mediatalent! Een project voor de hoogste groepen van de basisschool, om kinderen mediawijs te maken en om mediatalenten vroegtijdig te ontdekken en te stimuleren. ijdens Hilversum’s Got Mediatalent brengen leerlingen een bezoek aan de experience van Beeld en Geluid en maken op actieve wijze kennis met verschillende mediaberoepen. Zo zijn er masterclasses kostuumontwerp of bijvoorbeeld kap en grime van een echte grimeur. Ook worden ze rondgeleid in ondergrondse archieven van Beeld en Geluid en ontdekken ze de bijzondere geschiedenis van radio en televisie. Om het programma nog leuker te maken krijgen leerlingen een mediakalender voor in de klas. De kalender bruist van leuke mediawijze opdrachten die de leerlingen stimuleren dagelijks met media bezig te zijn. Voor extra uitdaging kunnen de klassen begeleiding winnen voor een professionele uitvoering van de eindmusical in groep acht, in het theater van Beeld en Geluid en met inzet van een professionele theatertechnicus, een ‘borrel’ en een rode loper.

Jonge talenten “Beeld en Geluid biedt met Hilversum’s Got Mediatalent een authentieke leerervaring in het hart van de Nederlandse Media,” vertelt Leontien Lems, teamleider Educatie bij Beeld en Geluid. “Het

uitgangspunt van dit project is kinderen kennis laten maken met de vele kanten van mediawereld, ze te enthousiasmeren en te stimuleren. Talentontwikkeling en beroepsoriëntatie ter voorbereiding op de overgang naar het middelbaar onderwijs staan in dit project centraal. Leren door doen. De oriëntatie op mediaberoepen wordt makkelijker als je verschillende leerzame en leuke media-activiteiten in werkelijkheid hebt ervaren.”

Belevingswereld “Bij de ontwikkeling van de programmering is door ons en met onderwijsexperts uit het veld nagedacht over de juiste aansluiting bij de belevingswereld van de kinderen: een speelse ‘glitter en glamour’ aanpak in groep zes, nadruk op de historische achtergronden in groep zeven en een focus op het professionaliseren van de eindmusical door onder andere masterclasses van tv-professionals in groep acht. Daar doorheen loopt een mediawijsheidstraining voor leerkrachten van Hilversumse basisscholen.”

MEDIATALENT

FOTO: BEELD EN GELUID

Mediawijsheid Kinderen leren ook kritisch om te gaan met media waardoor ze bewuster hun mediakeuzes kunnen maken. Dat is belangrijk want media nemen steeds meer plaats in het leven en dat begint op steeds jongere leeftijd. Denk bij mediawijsheid bijvoorbeeld aan de kennis van wat je allemaal kunt doen met media, hoe je er zelf mee omgaat, wat zet je op internet, maar ook dat je niet alles zomaar moet geloven wat je ziet. Ook leerkrachten kunnen een korte training mediawijsheid volgen. Daarbij krijgen de leerkrachten training om het eigen kennisniveau van media te verbeteren en handvatten om media in te zetten in hun dagelijkse lespraktijk. “De kinderen en de scholen die meedoen zijn hartstikke enthousiast” vertelt Lems. “Wat mij betreft is het een succesvol project. Volgend schooljaar doen er nog meer groepen mee. We hopen van harte dat we dit programma verder kunnen uitbouwen en optimaliseren in samenwerking met de gemeente Hilversum.”

ERG LEUK

verken de wereld en jezelf Leerlingen bezoeken Beeld en Geluid, een stukje van hun eigen leefwereld. Daar verkennen ze hun talenten op het gebied van mediaproductie. Ze maken kennis met de geschiedenis van de media en ontwikkelingen op mediagebied. Zo vergelijken ze beelden geluidsopnames van vroeger en nu, maken ze zelf interviews of een animatiefilm en zijn ze bezig zijn met kap, grime en setdressing. De leerlingen maken zo op een speelse manier kennis met de mogelijkheden die ‘Hilversum Mediastad’ wellicht later voor ze heeft als ze op zoek zijn naar een boeiende baan bij de media.

2013: 24 en 25 augustus

MEDIA PARK HILVERSUM // WWW.OPENSTUDIODAGEN.NL //

OPENSTUDIODAGEN

MEDIAacademie

hèt opleidingsinstituut voor radio, televisie en crossmedia

MEDIAacademie

hèt opleidingsinstituut voor radio, televisie en crossmedia

KENNIS

FOTO: Daisy Komen

Een kweekvijver voor talent en beetje verstopt, en toch wereldberoemd. Dat is de in Hilversum gevestigde Faculteit Kunst, Media & Technologie (KMT) van HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht). Met toonaangevende bachelor- en masteropleidingen als Game Design, Audiovisual Media, Interaction Design en Music Production & Technology is deze faculteit hofleverancier van vormgevers en ontwerpers op het gebied van games, interactie, media en muziek. Door de combinatie van technische disciplines en creativiteit zijn KMT-studenten zeer gewild bij productie- en mediabedrijven. DE PRAKTIJK OM DE HOEK “Het motto: ‘De kunst van HKU, nieuwe verbindingen, nieuwe toepassingen’,” vertelt Marieke Lauwrier, hoofd Bureau Communicatie HKU. “Dit houdt in dat studenten worden uitgedaagd om op allerlei manieren bezig te zijn met de praktijk. Ze worden opgeleid tot creatieve professionals, die tegelijkertijd innovatieve ondernemers zijn. Met kunst en technologie als basis worden studenten van KMT klaargestoomd om innovatieve toepassingen te ontwikkelen voor allerlei sectoren.” In de opleiding is de praktijk nooit ver weg. Per jaar voeren studenten van KMT bijna voortdurend multidisciplinaire projecten uit voor externe opdrachtgevers in de zorg, het bedrijfsleven en de culturele sector. Deze

projecten genereren bij elkaar een omzet van een miljoen euro. Dat geeft al aan dat er voor afgestudeerden aan HKU/KMT veel werk is. Studenten komen dan ook terecht op allerlei plekken in de media- en entertainmentwereld, multimedia en creatieve zakelijke diensten. Er is steeds meer vraag naar multimediatoepassingen op allerlei gebieden, ook in het dagelijks leven. Zo weten zij regelmatig als geen ander de vertaalslag te maken van creativiteit en technologie naar maatschappelijke uitdagingen. Zoals bijvoorbeeld in de gezondheidszorg. In opdracht van de revalidatie-afdeling van het Ministerie van Defensie ontwikkelden studenten bijvoorbeeld een game voor militairen met een oorlogstrauma. In de game wordt de speler verplaatst naar een

KENNIS

“Ondernemers, ontwerpers en onderzoekers van de toekomst.”

an d th e winner is... Een greep uit de prijzen die (oud-)studenten en docenten van de Hilversumse HKU-vestiging in de wacht sleepten in 2012 en 2013: Erik-Jan de Boer won in 2013 samen met drie collega’s een Oscar voor zijn werk aan de film Life of Pi. De Boer was één van de eerste studenten die aan de HKU afstudeerde in de richting computeranimatie.

FOTO: Daisy Komen

virtuele sciencefiction-wereld, waar hem zenuwslopende uitdagingen te wachten staan. De game wordt onderbouwd door een bestaande therapievorm voor mensen met een posttraumatische stressstoornis. En zo zijn er steeds meer toepassingen, bijvoorbeeld ook in het doen van lichamelijke oefeningen, met behulp van multimedia. KMT werkt hierbij samen met het regionale kennis- en innovatieplatform iZovator, dat innovatie stimuleert in de zorgeconomie. Het is niet verwonderlijk dat de Faculteit Kunst, Media & Technologie in Hilversum zit. De opleiding zit hier dicht bij het vuur, met de vele Nederlandse media- en creatieve bedrijven op het Media Park en op andere plekken in de stad. Studenten en alumni weten hun weg te vinden naar bedrijven en organisaties in de Gooi- en Vechtstreek maar ook ver daarbuiten. Kortom, op deze HKU-locatie worden de ondernemers opgeleid die straks een sterke impuls zullen geven aan de economische groei in de creatieve industrie.

Maar liefst vijf Dutch Game Awards gingen eind 2012 naar games van alumni van de HKU in Hilversum. De game Awesomenauts van Ronimo Games, opgericht door voormalig KMT-studenten, viel maar liefst drie keer in de prijzen. Daan Bol was met zijn film ‘Niet op Meisjes’ grote winnaar van de VERS Awards, de jaarlijkse wedstrijd voor nieuwe filmen televisiemakers. Hij won zowel de jury- als de publieksprijs met zijn film over een jongetje van 11 dat al weet dat hij homoseksueel is. Bol won eveneens de Nederlands Film Festival Documentaire Wildcard, een geldprijs van € 40.000,- voor een nieuwe documentaire. Mood Bot, ontwikkeld door Altrecht en HKU, won in november de iZovator Award 2012 voor het beste innovatieve idee voor de zorgeconomie. Moodbot is een game voor patiënten met psychotische aandoeningen en/of depressie en geeft op basis van input een visuele representatie van hoe de gebruiker zich voelt. De game verzamelt ook signalen die kunnen duiden op terugval of escalatie en koppelt resultaten terug aan behandelaars zodat deze tijdig hulp kunnen inschakelen. Bram Schouw, afgestudeerd in de richting Audiovisual Media, won in 2012 een Gouden Kalf in de categorie Beste Korte Film. Zijn ‘Sevilla’ is volgens de jury ‘een perfecte uitgebalanceerde korte film. Ieder shot en elke zin zit op zijn plek.’ Drie oud-studenten van HKU in Hilversum ontwikkelden het milieuvriendelijke lettertype Ecofont, waarmee ze uitgeroepen werden tot Sprout ‘Challenger of the Year’. Het lettertype is wereldwijd gedownload door miljoenen mensen.

FOTO: RIANNE HAAK

FACTS & FIGURES

Vierdejaarsstudent Music Composition and Production Richard de Vries won de Buma Music in Motion Talent Award met zijn muziek voor een scène voor dramaserie Van God Los. De awards richten zich op muziekgebruik in reclame, films, games en tv.

Aan HKU/KMT studeren 1100 studenten en er werken 130 docenten en medewerkers Jaarlijks voeren KMT-studenten zo’n 80 multidisciplinaire projecten uit voor opdrachtgevers in het bedrijfsleven, de zorg en creatieve industrie Deze projecten genereren een omzet van 1 miljoen euro In 2012 studeerden er 246 KMT-studenten af

HeartVille van HKU-docent Jaap Gerretsen won in 2012 de eerste Future of Health Award. Computerspel HeartVille helpt patienten met een ernstige psychiatrische stoornis om hun levensstijl aan te passen. Zorgverzekeraar CZ stelde € 200.000,- beschikbaar om HeartVille tot een echte game te ontwikkelen.

MEDIAMONKS

Ambachtsmannen op digitaal vlak

MEDIAMONKS

Hilversums bedrijf groeit in twaalf jaar uit tot bespeler van de wereldmarkt Het Hilversumse creatief digitaal productiebureau MediaMonks begon met vier man sterk in de kelder van het Hilversumse Hotel Gooiland zo’n 12 jaar geleden. Anno 2013 is het bedrijf uitgegroeid tot een internationale speler met meer dan honderdzeventig man personeel en vestigingen in New York, Londen en binnenkort Singapore.

et hoofdkantoor van MediaMonks is gevestigd tegenover het Hilversumse NS-station en kent een continue uitbreiding. “Sinds we ons hier in 2005 vestigden, hebben we er steeds meer kantoorruimte bijgekregen”, vertelt Victor Knaap, als commercieel directeur sinds de oprichting bij MediaMonks betrokken. “Hilversum ligt centraal. We hebben veel talent vanuit opleidingen uit de regio en hebben een goede band met de Hilversumse tv-wereld en de Amsterdamse reclamebureaus. Op onze website staat dat we in Amsterdam zitten, want dat is wereldwijd bekend en internationale klanten die langskomen merken het verschil niet. Binnen dertig minuten zijn ze van Schiphol op ons kantoor.”

Innovatie MediaMonks maakt zich sinds de oprichting sterk voor innovatieve mediatoepassingen voor reclamebureaus en tv-maatschappijen, legt Knaap uit. “Onze klanten bedenken een creatief concept voor een reclamecampagne en wij helpen met de digitale doorvertaling. Zorgen dat het werkt en dat het er goed uitziet. De kracht van het bedrijf is dat we alles (op digitaal gebied) in-house (in Hilversum) kunnen realiseren. Innovatie, creativiteit zijn de speerpunten van de MediaMonks. Bij de grootste online awardshow: theFWA.com, staan we dit jaar op de eerste plek als meest prijswinnende bureau. We behoren de laatste twee jaar steevast tot de top drie van de wereld in ons vakgebied.”

op onze mensen. We verzorgen ontbijt, lunch en diner in ons eigen restaurant en we gaan bijvoorbeeld elk jaar samen op wintersport.” De markt voor digitale communicatie is de laatste jaren enorm gegroeid, wat ook zijn uitwerking op het Hilversumse bedrijf heeft gehad. “Wij groeien gemiddeld zo’n veertig procent per jaar. Allemaal online en steeds meer mobiel. Ook tv wordt interactiever. In de toekomst valt het onderscheid tussen internet, computer en televisie weg. Dan wordt er content gemaakt voor verschillende schermen. Verder is de invloed van social media steeds belangrijker. Facebook, LinkedIn, Tumblr en YouTube, daar draait het om. De tv- en reclame-industrie moet mee met die ontwikkeling en daar helpen we ze mee.”

James Bond Een goed voorbeeld van een reclame-campagne waar MediaMonks succes mee boekte, is de Heineken James Bond-campagne, vertelt Knaap. “Wij hebben een interactieve game gemaakt in Facebook, die verder gaat waar de tv-commercial stopt. Het sloot precies aan op de Heineken tv-reclamespot. Je kon in een Facebook tab een game spelen dat de gebruiker het gevoel gaf heel even in de schoenen van James Bond te staan. Het was een echte digitale blockbuster, uitgerold in 40 landen waar miljoenen mensen aan meegedaan hebben. Het laat goed zien wat we kunnen en wat je met digitale media kunt bereiken.”

Ambachtsmannen Volgens de commercieel directeur zijn de werknemers de allerbelangrijkste asset van het bedrijf. “Onze Monks zijn echte ambachtsmannen en -vrouwen. Het zijn de meubelmakers van deze tijd. Ze zijn continu actief met dingen creëren. Je kan dan wel niet vastpakken wat ze maken, maar je kan het wel bijna overal zien. Op je tablet, je mobiele telefoon of op de laptop. We zijn daarom ook zuinig

Meer info: www.mediamonks.com

ONTWERPER HUB BERKERS

“Vroeger was heus niet alles beter, maar het gaat nu wel anders.”

HISTORIE De Willem Ruis Lottoshows, Een van de acht, Bananasplit, Willem Wever, Rad van Fortuin, Wedden dat, Kenmerk en Het spijt me. ovenstaande televisieprogramma’s kennen velen in Nederland. Allemaal goed bekeken programma’s met een eigen herkenbaar en specifiek decor. Maar ze hebben één gemeenschappelijke factor: de ontwerper Hub Berkers. Met een 35 jarige durende carrière tussen ontwerp en uitvoering van decors kijkt hij terug op een mooie maar ook sterk veranderde periode in televisieland.

Kleurenkaart Hub studeerde in 1965 af als binnenhuisarchitect. Maar in die branche kostte het moeite om aan het werk te blijven. Hij verlegde zijn werkterrein naar de televisie en trad in 1971 in dienst bij de NOS als assistent decorontwerper. “Ik had toen al een idee om een programma te maken op het gebied van huisstyling en tuininrichting waarbij bedrijven uit dat vakgebied konden sponsoren. Maar zo’n commercieel programma was toen binnen de publieke omroepen absoluut onbespreekbaar. Dat nam niet weg dat ik met veel plezier mijn creativiteit in mijn werk kwijt kon. Ik denk in kleur, perspectief en vorm, maar bij de overgang van de zwart-wit televisie naar de kleurentv moest ik in het begin nog werken met de kleurenkaart. De mensen met een zwart-wit tv moesten hetzelfde ervaren als de bezitters van een kleuren-tv. Hoofd decorontwerp Peter Zwart had samen met Philips een kleurenkaart ontworpen. Rood en groen liggen bij zwart-wit beeld heel erg dicht bij elkaar waardoor de kijker dat als één kleur ziet. De belangrijkste kaart gaf alle schakeringen aan tussen zwart en wit. De kleurenkaarten hadden een opbouw volgens dezelfde schakering. Wanneer je dus een kleurenkaart naast de zwart-wit kaart legde, kon je direct zien of het contrast voor de zwart-witkijker groot genoeg was. Een simpel maar geniaal hulpmiddel voor ons.”

Van ambacht naar LED-schermen Wanneer Berkers praat over de Grafische Afdeling van de NOS drukt hij zich alleen maar uit in superlatieven. De creativiteit en ambachtelijkheid waren volgens hem ongekend. “We hadden echt de beste mensen van Europa. Een decorateur schilderde een achterdoek in een week. Dat was een doek van vijftien meter breed en zeven meter hoog. Die hoogte was zowel voor de studio als het theater geschikt. Tegenwoordig wordt het op een doek geprint of zie je de afbeelding op LED-verlichting. Minder ambachtelijk dus. Ik ontwierp het decor voor bijvoorbeeld Pisa aan de tekentafel. In de verhouding 3:4. Dat was de verhouding van het televisiebeeld. Bij breedbeeld is dat nu 16:9. Vroeger zaagden ze decorstukken met de handzaag en later de decoupeerzaag. Nu programmeer je het ontwerp op een computer en een computergestuurde frees doet de rest. De handgemaakte titelrol

passeerde vroeger langzamer in beeld. Op de aftiteling stonden vroeger de regisseur, de decorontwerper en soms zelfs de belichter vermeld. Nu komt, gezegd, in snel tempo alleen de kledingleverancier voorbij in een standaard lettertype. Ik ontwierp ook handmatig logo’s van programma’s zoals die van Een van de acht. Dat moet ook goed gespatieerd zijn. Met de huidige techniek lukt dat niet meer. Dat valt mij meteen op. Vroeger was heus niet alles beter, maar het gaat nu wel anders. Het materiaal is nog wel redelijk hetzelfde, maar de machines niet. Die ontwikkelingen heb ik altijd goed gevolgd door verschillende vakbeurzen te bezoeken.”

Budget De doorlooptijd van het ontwerp naar gereedheid in de studio bedroeg zes weken. In de eerste week werden de kosten berekend. De prijsbewustheid van inzet van mensen, materiaal en tijd is nog steeds van groot belang. Hub slaagde er bijna altijd in binnen het beschikbare budget te blijven. “Op zich was dat toen niet zo moeilijk. Tot midden jaren 80 had je bij de NOS alleen materiaalkosten. De timmerlieden werden betaald door de omroepen. Afhankelijk van de grootte van de publieke omroep was er een verdeelsleutel hoeveel mensuren je per jaar kon inzetten. Maar om goed uit te komen, werden die uren naar hartenlust onderling geruild. Met het maken van een decor moest je ook rekening houden dat het makkelijk is een vrachtwagen paste. Bij de Berend Boudewijn Kwis, uit de jaren 70, hadden we er maar liefst zeven nodig. Daar was toen nog geld voor beschikbaar. Elke omroep was verplicht al het werk ons aan te bieden. En bij grote drukte huurden wij zelf de extra mensen in. Dat was heel overzichtelijk.”

Shows buitenland Hub werkte ook later in het buitenland met vele grote artiesten en televisiepersoonlijkheden. Zo maakte hij het decor voor de opening van de Wereldtentoonstelling in Portugal waar José Carreras optrad, maar de meest dierbare herinneringen heeft hij aan Willem Ruis en Lee Towers. “Willem had met zijn Sterrenshow behoefte aan een circustent, maar wel een vierkante. Dat moest voor het decor. Die vonden we uiteindelijk in Italië. In het decor moest er ruimte zijn voor Willem, want die deed altijd wat bijzonders. Hij kon niet tappen maar nam wel les om het in de show te doen, hij kon niet rolschaatsen maar oefende dat ‘s nachts op het Media Park in een lege parkeergarage. En er moest voldoende ruimte zijn voor het ballet en de kandidaten voor wie hij een wens invulde. Wanneer het klikte, bleef je dus de vaste decorontwerper. Ik heb van Willem zeer genoten als vakman en als mens. En met Lee Towers werkte ik ook met veel plezier. Hij liet me erg vrij bij het ontwerp voor zijn decors in Ahoy. Dacht hij groter, moest ik ook groter in uitvoering. Het grappige is dat bij de huidige shows nog steeds de zichtlijnen voor het publiek worden aangehouden zoals ik ze heb gemaakt.” Berkers geniet inmiddels sinds een paar jaar van zijn pensioen maar als hij over zijn vak praat straalt hij nog steeds zijn passie uit. “35 jaar lang samen met anderen mooie dingen kunnen maken, daar ben ik enorm trots op!”

500.000 BEZOEKERS MEDIA PARK Dinnershow ‘21 On Air’ FOTO: PAUL EN MENNO RIDDERHOF

p het Media Park komen jaarlijks 500.000 bezoekers, waarvan ruim 200.000 mensen een bezoek brengen aan Beeld en Geluid. Naast het publiek dat komt voor de opname van een programma is Studio 21 een grote publiekstrekker. Deze studio brengt al jaren dé Nederlandse dinnershow. In navolging van de succesvolle shows ‘Novomundo’ en ‘DreamsLive’ presenteert RTL Live Entertainment haar nieuwste show ‘21 On Air’. Deze show brengt de magie van televisie naar het theater waarbij wordt teruggeblikt naar vele memorabele momenten uit de Nederlandse tv. Herkenbare televisieprogramma’s van toen en nu worden gepresenteerd in een bijzondere setting, waarbij continu wordt geschakeld tussen televisiefragmenten en een dynamische live show met meer dan 45 zangers, dansers en muzikanten. De show varieert van eigentijdse muziek zoals Michael Jackson en Lady Gaga die de opkomst van MTV vertegenwoordigen, tot nostalgische Songfestival nummers en TopPophits. “We bieden onze gasten een complete avond uit, in een sfeervolle ambiance met een heerlijk diner en een swingende show met afsluitend een spetterende afterparty”, aldus René Smit, directeur RTL Live Entertainment. Meer informatie www.21onair.nl

VERRASSEND VEELZIJDIG ie na een bezoek aan het Media Park wil shoppen of een terrasje wil pakken, loopt in 10 minuten naar het centrum van Hilversum. Ruim 350 winkels en meer dan 100 horecagelegenheden staan garant voor een breed en veelzijdig aanbod. Voor een kop koffie of iets te eten kun je ook op het Media Park terecht, bij BAR BOON, Beeld en Geluid, en in de zomer bij de Beach Club aan het water, achter de NPO.

Opname bijwonen ls je een radio of televisieprogramma wilt bijwonen zijn er veel mogelijkheden. Op zaterdag schuif je aan bij NCRV’s Cappuccino of later in de middag in de Vorstin voor het Muziekcafé van de TROS. Voor televisieopnamen of uitzendingen moet je vaak langer van te voren plannen en boeken, waarbij Life4You aan kop gaat. Naast de verschillende websites van programma’s zelf is dit een handige link. www.mediastad.nl/uitzending-bijwonen

COLOFON Mediastad is een initiatief van Hilversum Mediastad, juni 2013 Uitgever Kennik Media Fotografie Ab de Bruijn; fotostreamer kroning An-Sofie Kasteleyn; foto Pieter Broertjes Oscar Timmers Vormgeving Marlise Zijlstra Martin van de Heg; illustratie pag. 2-3 Redactie Katja Boroenina, Ida Bromberg, José Groothuis, Thomas Rensen, Rien Schimmel, Jasper Schoon, Lotte Volz Eindredactie Gemeente Hilversum en Kennik Media

Zelfbouwen in de Mediastad Kavels te koop op Anna´s Hoeve: • Een nieuwe duurzame woonwijk in Hilversum • Een groene omgeving tegen natuurgebieden aan • Goede ontsluiting A27 en A1 • Beperkte bouweisen • Vrijheid in keuze architectuur Vanaf medio 2013 bouwkavels te koop: • Vanaf 200 m² • Vanaf € 550 per m² Geïnteresseerd in een kavel? woneninannashoeve@hilversum.nl

www.woneninannashoeve.nl www.facebook.com/woneninannashoeve www.twitter.com/wonenannashoeve

vanaf 21 juni 2013

LEVEN MET

ORANJE

een koninklijke tentoonstelling beeldengeluid.nl

Mede mogelijk gemaakt door: