Catherine Price - Πώς να χωρίσετε με το κινητό σας

ΠΩΣ ΝΑ

ΧΩΡΙΣΕΤΕ

ΜΕ ΤΟ

ΚΙΝΗΤΟ ΣΑΣ CATHERINE

PRICE

Ε ΙΣΑΓΩ ΓΗ

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι ευθύς εξαρχής: Σκοπός αυτού του βιβλίου δεν είναι να σας κάνει να πετάξετε το κινητό σας κάτω από ένα λεωφορείο για να το πατήσει. Όπως το να χωρίζουμε με κάποιον δεν σημαίνει ότι ορκιζόμαστε πως δεν θα ξανακάνουμε ποτέ σχέση με άνθρωπο, έτσι και ο «χωρισμός» με το κινητό σας δεν σημαίνει ότι θα αντικαταστήσετε την οθόνη αφής σας με ένα περιστρεφόμενο καντράν. Στο κάτω κάτω, υπάρχουν πολλοί λόγοι να αγαπάμε το smartphone μας, το «έξυπνο κινητό» μας. Είναι φωτογραφική μηχανή και βιντεοκάμερα. Είναι ντιτζέι. Μας βοηθάει να κρατάμε επαφή με τους φίλους και τους συγγενείς μας και ξέρει τις απαντήσεις για κάθε είδους κουίζ που μπορούμε να φανταστούμε. Μας ενημερώνει για την κυκλοφορία και τον καιρό, αποθηκεύει για λογαριασμό μας ατζέντες και ευρετήρια επαφών. Τα smartphones είναι εκπληκτικά εργαλεία. Υπάρχει όμως στα smartphones και κάτι που κάνει εμάς να συμπεριφερόμαστε σαν εργαλεία. Οι περισσότεροι από εμάς βρίσκουμε δύσκολο να περάσουμε ένα ολόκληρο γεύμα ή μια ταινία, ή ακόμα κι ένα κόκκινο φανάρι στον δρόμο, χωρίς να βγάλουμε το κινητό μας. Στις σπάνιες περιπτώσεις που το αφήνουμε κατά λάθος στο σπίτι ή πάνω στο γραφείο μας, κάνουμε έτσι κι αλλιώς την κίνηση για να το πιάσουμε. Και νιώθουμε αγωνία, ξανά και ξανά, κάθε φορά που αντιλαμ11

βανόμαστε ότι δεν το έχουμε μαζί μας. Αν είστε κι εσείς σαν τους περισσότερους ανθρώπους, το κινητό σας είναι αυτή τη στιγμή σε απόσταση που μπορείτε να απλώσετε το χέρι και να το πιάσετε, ενώ και μόνο το γεγονός ότι γίνεται αναφορά σε αυτό σάς κάνει να θέλετε να κοιτάξετε κάτι. Όπως τις ειδήσεις. Ή τα μηνύματά σας. Ή τα email σας. Ή τον καιρό. Ή οτιδήποτε, εδώ που τα λέμε. Εμπρός λοιπόν, κάντε το. Και μετά επιστρέψτε σ’ αυτή τη σελίδα και παρατηρήστε πώς αισθάνεστε. Είστε ήρεμοι; Συγκεντρωμένοι; Παρόντες; Ικανοποιημένοι; Ή μήπως νιώθετε κάπως σκόρπιοι κι αμήχανοι, αόριστα αγχωμένοι, χωρίς να πολυξέρετε γιατί; Σήμερα, κάτι παραπάνω από μία δεκαετία από τότε που μπήκαν στη ζωή μας τα smartphones, αρχίζουμε να υποπτευό­μαστε ότι ο αντίκτυπός τους στη ζωή μας μπορεί και να μην είναι απόλυτα θετικός. Νιώθουμε πολύ απασχολημένοι, αλλά και αναποτελεσματικοί. Συνδεδεμένοι, αλλά και μόνοι. Η ίδια τεχνολογία που μας δίνει ελευθερία μπορεί να ενεργεί και σαν λουρί – και όσο πιο σφιχτά δενόμαστε, τόσο και αναδύεται το ερώτημα «ποιος έχει πραγματικά τον έλεγχο;». Το αποτέλεσμα είναι μια ένταση που μας παραλύει: Λατρεύουμε τα κινητά μας, αλλά συχνά τα μισούμε επειδή μας κάνουν να νιώθουμε «κάπως». Και κανένας δεν δείχνει να ξέρει τι να κάνει γι’ αυτό. Το πρόβλημα δεν είναι τα ίδια τα smartphones. Το πρόβλημα είναι η σχέση μας με αυτά. Τα smartphones εισχώρησαν στη ζωή μας τόσο γρήγορα και τόσο βαθιά, που ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε πώς θα θέλαμε πραγματικά να 12

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

είναι η σχέση μας μαζί τους ή τι είδους αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτή η σχέση στη ζωή μας. Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε ποια από τα χαρακτηριστικά των κινητών μας μάς κάνουν να νιώθουμε όμορφα και ποια μας κάνουν να νιώθουμε άσχημα. Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε γιατί είναι τόσο δύσκολο να αφήσουμε ένα smartphone κάτω ή ποιος μπορεί να επωφελείται όταν το παίρνουμε στο χέρι μας. Ποτέ δεν σταθήκαμε να σκεφτούμε τι ζημιά μπορεί να προκαλέσει στον εγκέφαλό μας το να ασχολούμαστε τόσες ώρες με τις συσκευές μας ή αν μια συσκευή, που πλασάρεται ως ένας τρόπος να συνδεόμαστε με τους άλλους ανθρώπους, μπορεί στην πραγματικότητα να μας απομακρύνει από αυτούς. Να «χωρίσετε» με το κινητό σας σημαίνει να δώσετε στον εαυτό σας μια ευκαιρία να σταθεί και να σκεφτεί. Σημαίνει να αναλογιστείτε ποιες πλευρές της σχέσης σας λειτουργούν και ποιες όχι. Σημαίνει να θέσετε όρια ανάμεσα στη ζωή σας εντός διαδικτύου και τη ζωή σας εκτός αυτού. Σημαίνει να αντιληφθείτε πώς και γιατί χρησιμοποιείτε το κινητό σας και να συνειδητοποιήσετε ότι το κινητό σας σάς κατευθύνει ως προς τον τρόπο και τους λόγους που το χρησιμοποιείτε. Σημαίνει να αναιρέσετε τις συνέπειες που έχει αποφέρει η χρήση του κινητού σας στον εγκέφαλό σας. Σημαίνει να δώσετε προτεραιότητα στις σχέσεις σας στην πραγματική ζωή και όχι σε εκείνες που εκτυλίσσονται σε μια οθόνη. Να χωρίσετε με το κινητό σας σημαίνει να δώσετε στον εαυτό σας τον χώρο, την ελευθερία και τα εργαλεία που χρειάζεται για να δημιουργήσει μια νέα, μακρόπνοη σχέση ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

13

με αυτό – μια σχέση που θα διατηρήσει όσα λατρεύετε στο κινητό σας και θα απαλλαγεί από όσα σιχαίνεστε. Μια σχέση, με άλλα λόγια, που θα σας κάνει να νιώθετε υγιείς κι ευτυχισμένοι και στην οποία τον έλεγχο θα τον έχετε εσείς. ΑΝ ΕΙΣΤΕ ΠΕΡΙΕΡΓΟΙ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ την κατάσταση της σχέ-

σης με το smartphone σας, δοκιμάστε να κάνετε το Τεστ Καταναγκασμού Smartphone (Smartphone Compulsion Test), το οποίο επινόησε ο δρ. Ντέιβιντ Γκρίνφιλντ, ιδρυτής του Κέντρου Εξάρτησης από το Διαδίκτυο και την Τεχνολογία και καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ. Απλώς κυκλώστε τις ερωτήσεις που ταιριάζουν στην περίπτωσή σας.

1. Μήπως έχετε διαπιστώσει ότι αφιερώνετε στο κινητό ή στο smartphone σας περισσότερο χρόνο απ’ ό,τι φανταζόσασταν; 2. Μήπως πιάνετε τον εαυτό σας να περνάει τακτικά την ώρα του κοιτάζοντας αφηρημένα το κινητό ή το smartphone σας; 3. Μήπως δείχνετε να χάνετε την αίσθηση του χρόνου όταν ασχολείστε με το κινητό ή το smartphone σας; 4. Μήπως ανακαλύπτετε ότι περνάτε περισσότερο χρόνο γράφοντας μηνύματα, tweet ή email παρά μιλώντας πρόσωπο με πρόσωπο; 5. Μήπως ο χρόνος που περνάτε στο κινητό ή στο smartphone σας αυξάνεται διαρκώς; 6. Θα ευχόσασταν να χρησιμοποιούσατε λιγότερο το κινητό; 7. Κοιμάστε τακτικά με το (ανοιχτό) κινητό ή το smartphone σας κάτω από το μαξιλάρι ή δίπλα στο κρεβάτι σας; 14

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

8. Μήπως διαπιστώνετε ότι βλέπετε και απαντάτε σε μηνύματα, tweet και email κάθε ώρα της ημέρας και της νύχτας, ακόμα και όταν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διακόψετε άλλα πράγματα που κάνετε; 9. Στέλνετε μηνύματα, sms, email, tweet, Snapchat ή Μessenger, σερφάρετε στο διαδίκτυο ενώ οδηγείτε ή εμπλέκεστε σε παρόμοιες δραστηριότητες που απαιτούν να εστιάζετε σε αυτές τη συγκέντρωση και την προσοχή σας; 10. Αισθάνεστε ότι κάποιες φορές η χρήση του κινητού ή του smartphone σας μειώνει την παραγωγικότητά σας; 11. Δείχνετε απροθυμία να μείνετε χωρίς κινητό ή smartphone ακόμα και για ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα; 12. Νιώθετε άβολα ή αμήχανα όταν αφήνετε κατά λάθος το smartphone σας στο αυτοκίνητο ή στο σπίτι όταν δεν έχετε σήμα ή όταν το κινητό σας χαλάει; 13. Όταν τρώτε, το κινητό ή το smartphone σας είναι πάντα πάνω στο τραπέζι; 14. Όταν χτυπάει το κινητό ή το smartphone σας, ή όταν βγάζει τον χαρακτηριστικό ήχο κάποιου μηνύματος ή ειδοποίησης, νιώθετε έντονα την ανάγκη να κοιτάξετε μήπως έχετε κάποιο sms, tweet, email, μια ενημέρωση ή κάτι άλλο; 15. Μήπως συλλαμβάνετε τον εαυτό σας να τσεκάρει αφηρημένα το κινητό ή το smartphone σας πολλές φορές την ημέρα, ακόμα κι όταν ξέρετε ότι πιθανότατα δεν υπάρχει τίποτα σημαντικό ή καινούργιο για να δείτε; Ιδού πώς ερμηνεύει τα αποτελέσματα του τεστ ο Γκρίνφιλντ, ανάλογα με το πόσες θετικές απαντήσεις δώσατε: ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

15

1-2: Η συμπεριφορά σας είναι νορμάλ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει η ζωή σας να εξαρτάται από το smartphone σας.

3-4: Η συμπεριφορά σας ρέπει προς την προβληματική ή ψυχαναγκαστική χρήση.

5-7: Πιθανώς χρησιμοποιείτε τακτικά το smartphone σας με προβληματικό ή ψυχαναγκαστικό τρόπο.

8 και πάνω: Αν το αποτέλεσμά σας υπερβαίνει το 8, ίσως θα πρέπει να σκεφτείτε να δείτε έναν ψυχολόγο, ψυχίατρο ή ψυχοθεραπευτή που ειδικεύεται στους συμπεριφορικούς εθισμούς και να πάρετε τη συμβουλή του. Αν ανήκετε στην πλειοψηφία, μόλις ανακαλύψατε ότι χρειάζεστε ψυχιατρική αξιολόγηση. Θέλω να πω, ελάτε τώρα. Ο μόνος τρόπος να είναι το αποτέλεσμά σας κάτω του 5 είναι να μην έχετε smartphone. Όμως, το γεγονός ότι αυτά τα πρότυπα συμπεριφοράς και τα συναισθήματα είναι τόσο οικουμενικά δεν σημαίνει ότι είναι και ακίνδυνα ή ότι αυτό το τεστ δραματοποιεί υπερβολικά τα πράγματα. Αντίθετα, είναι μια ένδειξη ότι το πρόβλημα μπορεί να είναι πιο μεγάλο απ’ ό,τι πιστεύουμε. Για να σας το αποδείξω, δοκιμάστε αυτό το παιχνίδι: Την επόμενη φορά που θα είστε ανάμεσα σε κόσμο, καθίστε μια στιγμή και παρατηρήστε πόσοι άνθρωποι γύρω σας –συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών– κοιτάζουν το κινητό τους. Έπειτα φανταστείτε αυτούς τους ίδιους ανθρώπους, αντί να κοιτάζουν τα κινητά τους, να χτυπάνε ενέσεις. Επειδή θα το έκαναν οι μισοί άνθρωποι γύρω σας, θα σήμαινε ότι είναι και νορμάλ 16

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

και ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα; Δεν θέλω να πω ότι τα smartphones είναι στην πραγματικότητα το ίδιο εθιστικά με τα ενδοφλέβια ναρκωτικά. Θεωρώ όμως πως, αν δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει πρόβλημα, κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας. Σκεφτείτε λίγο τα παρακάτω: ● Ο ι Αμερικανοί τσεκάρουν τα κινητά τους περίπου 47 φορές την ημέρα. Για όσους είναι από 18 έως 24 ετών, ο μέσος όρος είναι 82. Συνολικά, μιλάμε για περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια ματιές στα κινητά καθημερινά. ● Κ ατά μέσο όρο, οι Αμερικανοί περνούν περισσότερες από 4 ώρες την ημέρα στα κινητά τους. Αυτό σημαίνει 28 ώρες την εβδομάδα, 112 ώρες τον μήνα ή 56 ολόκληρες ημέρες τον χρόνο. ● Σ χεδόν 80% των Αμερικανών ρίχνουν μια ματιά στα κινητά τους μέσα στην πρώτη μισή ώρα αφότου ξυπνήσουν. ● Ο ι μισοί από εμάς τσεκάρουμε τα κινητά μας μες στη μαύρη νύχτα. (Στις ηλικίες από 25 έως 34 το ποσοστό υπερβαίνει το 75%.) ● Χ ρησιμοποιούμε τόσο πολύ τα κινητά μας, που παθαίνουμε επανειλημμένα μυϊκούς τραυματισμούς στα δάχτυλα, στον αυχένα και τον αγκώνα. ● Π άνω από 80% των Αμερικανών αναφέρουν ότι έχουν τα κινητά δίπλα τους «σχεδόν συνέχεια τις ώρες που είναι ξύπνιοι». ● Σ χεδόν 5 στους 10 Αμερικανούς συμφωνούν με την πρόταση: «Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς το smartphone μου». ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

17

Σ χεδόν 1 στους 10 αμερικανούς ενήλικες παραδέχεται ότι τσεκάρει το κινητό του στη διάρκεια του σεξ. (Μάλιστα, του σεξ.) Για μένα όμως το πιο εντυπωσιακό στοιχείο που προκύπτει από τις σχετικές έρευνες είναι αυτό: Σύμφωνα με την έκδοση της ετήσιας αναφοράς της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας με τίτλο «Το άγχος στην Αμερική» για το 2017, σχεδόν τα δύο τρίτα των αμερικανών ενηλίκων συμφωνούν ότι η περιοδική «αποσύνδεση» ή «ψηφιακή αποτοξίνωση» θα ήταν καλή για την ψυχική τους υγεία. Κι όμως, μόλις και μετά βίας το ένα τέταρτο αυτών των ανθρώπων το έχουν όντως κάνει. Καθώς είμαι δημοσιογράφος ειδικευμένη σε θέματα υγείας και επιστημών, αυτή η ανακολουθία μού κεντρίζει έντονα το ενδιαφέρον. Όμως, το ενδιαφέρον μου είναι και προσωπικό. Έχω περάσει περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια γράφοντας βιβλία και άρθρα για θέματα που καλύπτουν μια ευρεία κλίμακα, από τον διαβήτη, τη χημεία τροφίμων και την ενδοκρινολογία έως την ενσυνειδητότητα, τη θετική ψυχολογία και τον διαλογισμό. Αν εξαιρέσω μια σύντομη θητεία μου ως καθηγήτρια λατινικών και μαθηματικών, ήμουν πάντα αφεντικό του εαυτού μου, και όπως γνωρίζει όποιος έχει ξεκινήσει δική του δουλειά, η επιβίωση του ελεύθερου επαγγελματία απαιτεί μεγάλη αυτοπειθαρχία και συγκέντρωση. (Πέρασα τρία χρόνια γράφοντας την ιστορία των βιταμινών· για όνομα του Θεού, δηλαδή.) Ο καθένας θα πίστευε ότι έπειτα από τόσο καιρό η ικανότητά μου να διαχειρίζομαι σωστά τον χρόνο μου αγγίζει πλέον την τελειότητα. Στην πραγματικότητα, όμως, τα τελευταία χρόνια έχει χειροτερέψει. Η προσοχή μου έχει μικρότερη διάρκεια. Η μνήμη ●

18

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

μου δείχνει να έχει ατονήσει. Η συγκέντρωσή μου πάει κι έρχεται. Φυσικά, κάποια από αυτά ίσως να οφείλονται και στις φυσικές αλλαγές που υφίσταται ο εγκέφαλος λόγω ηλικίας. Κι όμως, όσο πιο πολύ το σκεφτόμουν, τόσο άρχιζα να υποπτεύομαι ότι επηρεαζόμουν από έναν εξωτερικό παράγοντα – και αυτός ο παράγοντας ήταν το κινητό μου. Σε αντίθεση με την ενήλικη ζωή μου, τα παιδικά μου χρόνια ήταν σχετικά απαλλαγμένα από οθόνες. Στο σπίτι είχαμε τηλεόραση και τρελαινόμουν να βλέπω κινούμενα σχέδια μετά το σχολείο, περνούσα όμως και κάμποσα από τα πρωινά μου τα Σαββατοκύριακα ξαπλωμένη στο κρεβάτι, διαβάζοντας την Άννα των Αγρών* και/ή απλώς κοιτώντας ανέκφραστη το ταβάνι. Μπήκα στο λύκειο περίπου την εποχή που η οικογένειά μου απόκτησε το πρώτο της dial-up μόντεμ και γρήγορα μαγεύτηκα από την America Online (AOL) – ή, για να γίνω πιο συγκεκριμένη, από τα εφηβικά chat rooms, όπου απολάμβανα να φλερτάρω με αγνώστους χωρίς πρόσωπο και να διορθώνω τα γραμματικά λάθη των άλλων επί ώρες ολόκληρες. Αποφοίτησα από το πανεπιστήμιο την εποχή που τα κινητά τηλέφωνα πρώτης γενιάς (δηλαδή τα «χαζά», όχι τα «έξυπνα» σαν τα smartphones) άρχιζαν να χρησιμοποιούνται ευρέως. Ανήκω, με άλλα λόγια, στη γενιά που μεγάλωσε παρέα με το διαδίκτυο: Είμαι αρκετά μεγάλη ώστε να θυμάμαι τον κόσμο πριν απ’ αυτό, αλλά και αρκετά νέα ώστε να μην μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς αυτό. * Παιδικό μυθιστόρημα του 1908, της Καναδής συγγραφέως Λούσι Μοντ Μοντγκόμερι (τίτλος πρωτοτύπου: Anne of Green Gables). [Σ.τ.Μ.]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

19

Απέκτησα το πρώτο μου smartphone το 2010 και πριν περάσει πολύς καιρός το έπαιρνα μαζί μου όπου κι αν πήγαινα και το έπιανα στα χέρια μου συνέχεια – κάποιες φορές μόνο για δευτερόλεπτα, άλλες για ώρες σερί. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, τότε συνέβαιναν κι άλλα πράγματα: Διάβαζα λιγότερα βιβλία, για παράδειγμα, και αφιέρωνα λιγότερο χρόνο στους φίλους μου και στα χόμπι μου, όπως να παίζω μουσική, που πάντα μου έδινε χαρά. Η μείωση της διάρκειας της προσοχής μου με δυσκόλευε ακόμα περισσότερο να είμαι παρούσα σε εκείνες τις «άλλες» δραστηριότητες, ακόμα και όταν εμπλεκόμουν σε αυτές. Τότε όμως δεν μου είχε περάσει καν από το μυαλό ότι αυτά τα πράγματα ίσως και να συνδέονταν. Όπως είναι πιθανό να περάσει πολύς καιρός μέχρι να αντιληφθεί κάποιος ότι μια ερωτική σχέση δεν του ταιριάζει, πέρασε και για εμένα πολύς καιρός ώσπου να αντιληφθώ ότι κάτι δεν πήγαινε καλά στη σχέση μου με το κινητό. Άρχισα να παρατηρώ ότι συχνά το έπιανα «απλώς για να ρίξω μια ματιά», κι όταν ξανάβγαινα στην επιφάνεια, μία ώρα αργότερα, αναρωτιόμουν πώς είχε περάσει τόσος χρόνος. Απαντούσα σε ένα μήνυμα και μετά κολλούσα σε μια κουβέντα μισής ώρας, την οποία ένιωθα πιο απαιτητική από μια συζήτηση πρόσωπο με πρόσωπο, κι όμως στο τέλος αισθανόμουν λιγότερο γεμάτη από πριν. Άνοιγα μια εφαρμογή με λαχτάρα και μετά απογοητευόμουν που δεν μου πρόσφερε την ικανοποίηση που ζητούσα. Δεν υπήρχε τίποτα εγγενώς λάθος σε όσα έκανα. Αυτό που με έκανε να αισθάνομαι περίεργα ήταν πόσο συχνά τα ξεκινούσα χωρίς να το σκεφτώ, πόσες εμπειρίες της πραγματικής ζωής παραγκώνιζα και πόσο χάλια με έκαναν να νιώθω. Έπαιρ20

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

να στο χέρι το κινητό μου για να ανακουφιστώ, αλλά συχνά περνούσα τα όρια και, αντί να ανακουφίζομαι, παρέλυα. Συνειδητοποίησα ότι είχα αποκτήσει ένα νευρικό τικ: Κάθε φορά που πατούσα «Αποθήκευση» στο έγγραφο που δούλευα, αυτόματα έπιανα το κινητό μου για να τσεκάρω τα email μου. Κάθε φορά που χρειαζόταν να περιμένω οτιδήποτε –έναν φίλο, έναν γιατρό, το ασανσέρ– εμφανιζόταν το κινητό στο χέρι μου. Έπιανα τον εαυτό μου να ρίχνει ματιές στο κινητό στη διάρκεια συζητήσεων (μια συνήθεια που απαντάται πλέον τόσο συχνά, ώστε να έχει εφευρεθεί ο όρος phubbing, που είναι η σύντμηση των λέξεων phone και snubbing, δηλαδή σνομπάρω κάποιον κοιτώντας το κινητό μου), ξεχνώντας βολικά πόσο ενοχλημένη ένιωθα όταν άλλοι άνθρωποι έκαναν το ίδιο σ’ εμένα. Με είχε κυριεύσει ένας διαρκής ψυχαναγκασμός να πιάσω το κινητό μου, και καλά μήπως μου ξεφύγει κάτι σημαντικό. Όταν όμως καθόμουν και σκεφτόμουν τι έκανα, η λέξη σημαντικό ήταν η τελευταία που μου ερχόταν στο μυαλό. Επιπλέον, οι ματιές στο κινητό μου όχι μόνο δεν με ανακούφιζαν από την αγωνία μου, αλλά σχεδόν πάντα την έκαναν ακόμα χειρότερη. Του έριχνα μια ματιά πριν πάω για ύπνο, έβλεπα ένα αγχωτικό email στα εισερχόμενά μου και έμενα ξύπνια για μία ώρα, ανησυχώντας για κάτι που θα μπορούσε άνετα να περιμένει μέχρι το πρωί. Το έπιανα για να κάνω ένα διάλειμμα και κατέληγα να νιώθω εξαντλημένη και στην πρίζα. Ισχυριζόμουν ότι δεν είχα χρόνο να αφιερώσω σε ενδιαφέροντα εκτός δουλειάς, αλλά ήταν αλήθεια; Ανησυχούσα μήπως η αυξανόμενη τάση μου να ανατρέχω στο διαδίκτυο για τόσες δραστηριότητες της ζωής μου –από ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

21

το να βρω οδηγίες για να φτάσω κάπου μέχρι το να αποφασίσω πού θα πήγαινα για φαγητό– μου προκαλούσε κάτι σε εκδοχή smartphone της παροιμίας: Όταν έχεις μόνο ένα σφυρί, κάθε σου πρόβλημα θα μοιάζει με καρφί. Όσο περισσότερο χρησιμοποιούσα το κινητό μου για να με κατευθύνει στη ζωή μου, τόσο λιγότερο ικανή ένιωθα να προσανατολιστώ χωρίς αυτό. Οι στατιστικές από την αναφορά στο «Άγχος στην Αμερική» έδειχναν ότι σίγουρα δεν ήμουν η μόνη που ανησυχούσε. Έτσι, αποφάσισα να μετατρέψω την προσωπική μου περιέργεια σε ένα επαγγελματικό σχέδιο. Ήθελα να κατανοήσω τον ψυχικό, κοινωνικό και σωματικό αντίκτυπο που είχε πάνω μου ο χρόνος που περνούσα στο κινητό. Ήθελα να μάθω αν υπήρχε περίπτωση το smartphone μου να με κάνει βλαμμένη. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ να ερευνήσω το θέμα δεν

με πήγαν και πολύ μακριά. Ήταν πανεύκολο να αποσπάται η προσοχή μου. Πράγματι, οι πρώτες σημειώσεις στο ημερολόγιό μου για τα smartphones μοιάζουν σαν να τις έχει γράψει κάποιος με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. Από την γκρίνια για τους ανθρώπους που διασχίζουν τον δρόμο πληκτρολογώντας μηνύματα μεταπηδούσα στην περιγραφή μιας εφαρμογής που αποθαρρύνει τη χρήση του κινητού με το να σου εμπιστεύε­ ται τη φροντίδα ενός ψηφιακού δάσους, και από εκεί στην παραδοχή ότι, ενώ σημείωνα αυτές τις ασυνάρτητες σκέψεις, είχα μπει στο διαδίκτυο και είχα αγοράσει τρία αθλητικά σουτιέν. Όταν τελικά κατάφερα να ελέγξω τη συγκέντρωσή μου, βρήκα στοιχεία που θα μπορούσαν πραγματικά να αποτελούν μια σύνδεση ανάμεσα στην ολοένα και μικρότερη διάρ­κεια της 22

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

προσοχής μου και τον χρόνο που ξόδευα στο smartphone μου και σε άλλες συνδεδεμένες στο διαδίκτυο ασύρματες κινητές συσκευές (τις οποίες κάποιοι ερευνητές μισο-χαριτολογώντας αποκαλούν OMK)*. Ενώ οι έρευνες σχετικά με αυτές τις συσκευές είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο (κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι ούτε δέκα χρόνια δεν βρίσκονται στη ζωή μας), όσα γνωρίζουμε ως τώρα δείχνουν να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αφιέρωση παρατεταμένου χρόνου σε αυτές έχει τη δύναμη να μεταβάλει τόσο τη δομή, όσο και τη λειτουργία του εγκεφάλου μας – συμπεριλαμβανομένων και των ικανοτήτων μας να διαμορφώνουμε νέες μνήμες, να σκεφτόμαστε σε βάθος, να συγκεντρωνόμαστε, να απορροφούμε και να θυμόμαστε αυτά που διαβάζουμε. Πολλές μελέτες έχουν συνδέσει την υπερβολική χρήση των smartphones (ειδικά όταν χρησιμοποιούνται για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) με αρνητικές επιπτώσεις όσον αφορά τις διάφορες νευρώσεις, την αυτοεκτίμηση, τον αυθορμητισμό, την ενσυναίσθηση, την προσωπική ταυτότητα και εικόνα, όπως και με προβλήματα με τον ύπνο, αγωνία, στρες και κατάθλιψη. Μια και μιλάμε για πράγματα που δημιουργούν κατάθλιψη, πολλοί ερευνητές συμπεραίνουν ότι τα smartphones * Ίσως ένας πιο ακριβής τίτλος γι’ αυτό το βιβλίο να ήταν «Πώς να χωρίσετε με τις ασύρματες κινητές συσκευές σας», δεδομένου ότι και τα τάμπλετ μπορούν να γίνουν το ίδιο προβληματικά, ενώ δεν θα περάσει πολύς καιρός μέχρι τα smartphones να αντικατασταθούν από κάτι άλλο. Θα διατηρήσω τον τίτλο που επέλεξα, αλλά παρακαλώ, αν θέλετε, να βάλετε στη θέση του κινητού οποιαδήποτε άλλη ασύρματη κινητή συσκευή με την οποία συνδέεστε αυτή τη στιγμή. [Σ.τ.Μ.: Τα αρχικά WMD –Wireless Mobile Devices, ασύρματες κινητές συσκευές– χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια εννοώντας Weapons of Mass Destruction, Όπλα Μαζικής Καταστροφής, εξ ου και το λογοπαίγνιο.]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

23

έχουν τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο που όλοι μας, και ιδιαίτερα οι έφηβοι, αλληλεπιδρούμε (ή μάλλον δεν αλληλεπιδρούμε) με τους άλλους πραγματικούς, ζωντανούς ανθρώπους. Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της μεταφοράς των κοινωνικών μας αλληλεπιδράσεων στις οθόνες είναι τόσο σοβαρές, που η Τζιν Τουέντζ, συγγραφέας ενός βιβλίου με τίτλο iGen (συντομογραφία του όρου iGeneration, της γενιάς δηλαδή που μεγάλωσε με τα smartphones), συμπεραίνει ότι «δεν είναι υπερβολή να περιγράψουμε την iGen ως μια γενιά στα πρόθυρα της χειρότερης κρίσης ψυχικής υγείας εδώ και δεκαετίες». Σύμφωνα με την Τουέντζ, που ερευνά διαφορές μεταξύ γενεών εδώ και 25 χρόνια (και η οποία ισχυρίζεται ότι δεν έχει ξαναδεί ποτέ τόσο πολλές και δραματικές αλλαγές να συμβαίνουν τόσο γρήγορα), «ένα μεγάλο μέρος της αιτίας που τα πράγματα έχουν χειροτερέψει τόσο πολύ γι’ αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να εντοπιστεί στα κινητά τους». Έχω μάθει για την ιστορία της γραπτής γλώσσας και για τον τρόπο με τον οποίο αυτή καθαυτή η ανάγνωση (βιβλίων, όχι listicles*) μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο με τρόπους που προά­ γουν τη σε βάθος σκέψη. Έψαξα να βρω τι γνωρίζουμε για το πώς ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται οι πληροφορίες στο διαδίκτυο απειλεί τη διάρκεια της προσοχής μας και τη μνήμη μας και για το πώς ειδικά τα smartphones έχουν σχεδιαστεί επί* Στη δημοσιογραφία και στο blogging με τον όρο «listicle» εννοούμε μια σύντομη μορφή γραφής που χρησιμοποιεί μια λίστα ως θεματική δομή, αλλά περιλαμβάνει και αρκετό κείμενο, ώστε να θεωρείται «άρθρο» όταν δημοσιεύεται. Υποτίθεται ότι αυτό γίνεται για να βοηθηθεί ο αναγνώστης να διαβάσει πιο γρήγορα το άρθρο, αφού πλέον κανείς δεν έχει αρκετό χρόνο στη διάθεσή του. [Σ.τ.Μ.]

24

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

τηδες για να δυσκολευόμαστε να τα αφήσουμε από τα χέρια μας (και ποιους ωφελεί αυτό). Διάβασα για τις συνήθειες και τους εθισμούς, για τη νευροπλαστικότητα και για το πώς τα smartphones προκαλούν σε κατά τ’ άλλα ψυχικά υγιείς ανθρώπους συμπτώματα ψυχιατρικών προβλημάτων όπως ο ναρκισσισμός, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής-υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ). Ξανακοίταξα επίσης συνεντεύξεις που είχα πάρει στα πολλά χρόνια που έχω περάσει γράφοντας άρθρα για την ψυχική και σωματική υγεία. Όσο πιο βαθιά πήγαινα, τόσο άρχιζα να βλέπω το κινητό ως ταίρι μου σε μια δυσλειτουργική σχέση: κάποιον (ή μάλλον κάτι) που είχε τη δύναμη να με κάνει να νιώθω άσχημα με τον εαυτό μου και ταυτόχρονα να θέλω κι άλλο. Και όσο διάβαζα, τόσο ένιωθα πεπεισμένη ότι η αγκίστρωση στις συσκευές μας δεν είναι ένα ανάξιο λόγου πρόβλημα. Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα –θα έφτανα στο σημείο να το χαρακτηρίσω κοινωνικό εθισμό– και πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Παρόλο πάντως που έψαξα με μεγάλη προσοχή, δεν κατάφερα να βρω το κυριότερο πράγμα που αναζητούσα: μια λύση. Κάποια από τα βιβλία και τα άρθρα παρείχαν κάποιες συμβουλές και τεχνάσματα για να μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε στο κινητό μέσω ενός συνδυασμού περιορισμών και αυτοπειθαρχίας. Αυτά όμως μου φαίνονταν επιφανειακές θεραπείες για ένα πολύ πιο περίπλοκο πρόβλημα. Αυτό που κατάλαβα ήταν ότι πιάνουμε τα κινητά μας για πολλούς λόγους, ορισμένοι από τους οποίους είναι καθαρά πρακτικοί, άλλοι υποσυνείδητοι και άλλοι έχουν απρόσμενα μεγάλο συναισθηματικό βάθος. Το να πούμε απλώς στον εαυΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

25

τό μας να περνάει λιγότερη ώρα στο κινητό είναι σαν να του λέμε να σταματήσει να έλκεται από ανθρώπους που του κάνουν κακό: πιο εύκολα λέγεται παρά γίνεται, και μάλλον θα χρειαστεί ένας καλός ψυχοθεραπευτής ή τουλάχιστον ένα εξαιρετικά δουλεμένο πρόγραμμα. Τέτοιο πρόγραμμα όμως δεν φαινόταν να υπάρχει. Οπότε, αποφάσισα να δημιουργήσω εγώ ένα. ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΗΜΑ ΗΤΑΝ ένα προσωπικό πείραμα:

Μαζί με τον σύζυγό μου αποφασίσαμε να κάνουμε ψηφιακή αποτοξίνωση, με ένα 24ωρο διάλειμμα από τα κινητά μας και όλες τις άλλες συσκευές που έχουν τη δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο. Καθίσαμε να φάμε μια Παρασκευή βράδυ, άναψα ένα κερί, ρίξαμε μια τελευταία ματιά στα κινητά μας και τα σβήσαμε –εντελώς– για τις επόμενες 24 ώρες. Αποφύγαμε επίσης τους υπολογιστές και τα τάμπλετ μας. Από το βράδυ της Παρασκευής ως το βράδυ του Σαββάτου αποσυνδεθήκαμε εντελώς από τις οθόνες μας. Ήταν μια εμπειρία που μας άνοιξε τα μάτια, όχι μόνο γιατί αυτό μάς φάνηκε τόσο ασυνήθιστο, αλλά και για το πώς μας έκανε να νιώσουμε. Στην αρχή μπαίναμε συνεχώς στον πειρασμό να αναζητήσουμε τα κινητά μας, πείθοντας τους εαυτούς μας ότι αυτό συνέβαινε γιατί ανησυχούσαμε μήπως χάσουμε κανένα σημαντικό τηλεφώνημα ή μήνυμα· αλλά, για να είμαστε ειλικρινείς, στην πραγματικότητα ήταν ένα σημάδι εξάρτησης. Όμως, αντισταθήκαμε στις παρορμήσεις μας και, όταν ήρθε η ώρα να ενεργοποιήσουμε και πάλι τα κινητά μας, μας έκανε εντύπωση πόσο απρόθυμοι ήμασταν να το κάνουμε και πόσο γρήγορα είχαμε αλλάξει συμπεριφορά.

26

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

Αντί να μας γεμίσει άγχος, η εμπειρία μάς είχε κάνει να ξανανιώσουμε, τόσο πολύ που αποφασίσαμε να το επαναλάβουμε. Ονομάσαμε την τελετουργία «ψηφιακή αργία» και τη δεύτερη με τρίτη φορά που την επαναλάβαμε είχαμε βρει πια έναν ρυθμό και προχωρήσαμε παρακάτω. Χωρίς τα κινητά μας να μας αποσυντονίζουν, ο χρόνος έδειχνε να κυλάει πιο αργά. Πηγαίναμε περιπάτους. Διαβάζαμε βιβλία. Μιλούσαμε περισσότερο. Ένιωθα πιο υγιής και γειωμένη, σαν να ανακτούσα την επαφή με ένα μέρος του εαυτού μου που δεν είχα καν αντιληφθεί ότι είχε χαθεί και η τύχη του αγνοούνταν. Το ενδιαφέρον ήταν ότι ο αντίκτυπος της ψηφιακής αργίας έμοιαζε να πλανιέται στην ατμόσφαιρα κάμποσες μέρες μετά – κάτι σαν ψηφιακό χανγκόβερ, μόνο που χάρη σε αυτό ένιωθες όμορφα. Αυτό με έκανε να θέλω να προβώ σε αλλαγές στη σχέση μου με το κινητό μου και στη διάρκεια της υπόλοιπης εβδομάδας, για να δω αν μπορούσα να κάνω αυτά τα θετικά συναισθήματα πιο μόνιμα. Πώς όμως θα μπορούσα χωρίς να το κόψω μαχαίρι; Δεν ήθελα να με ελέγχει το κινητό μου, αλλά επίσης ήξερα πως δεν ήθελα ούτε να το απαρνηθώ τελείως. Δεν ήθελα να κάψω μαζί με τα ξερά και τα χλωρά. Αντίθετα, ήθελα ισορροπία. Ήθελα μια νέα σχέση με το κινητό μου, κατά την οποία να το χρησιμοποιώ όταν αυτό θα με βοηθούσε ή θα με διασκέδαζε, αλλά χωρίς να πέφτω στη ρουφήχτρα των άσκοπων και ασυλλόγιστων περιπλανήσεων στην οθόνη μου. Και για να δημιουργήσω αυτή τη νέα σχέση, κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω ένα βήμα πίσω από την ήδη υπάρχουσα. Χρειαζόμουν χρόνο. Χρειαζόμουν χώρο. Ήταν ανάγκη να χωρίσω με το κινητό μου. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

27

ΟΤΑΝ ΕΙΠΑ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ότι χώριζα με το

κινητό μου, δεν με ρώτησαν τι εννοούσα ή γιατί ήθελα να το κάνω. Αντίθετα, είπαν όλοι το ίδιο πράγμα, και μάλιστα λέξη προς λέξη: «Πρέπει να το κάνω κι εγώ». Αποφάσισα να πάρω τη βοήθειά τους. Έστειλα ένα email στρατολογώντας εθελοντές και σύντομα είχα μια λίστα με σχεδόν 150 πειραματόζωα, που εκτείνονταν ηλικιακά από τα 21 ως τα 73, ενώ προέρχονταν από έξι χώρες και δεκαπέντε πολιτείες της Αμερικής. Ανάμεσά τους δάσκαλοι, δικηγόροι, γιατροί, συγγραφείς, στελέχη μάρκετινγκ και δημοσίων σχέ­ σεων, νοικοκυρές, επιστήμονες πληροφορικής, προγραμματιστές υπολογιστών, εκδότες, επενδυτές, στελέχη μη κερδοσκοπικών οργανισμών και αυτοαπασχολούμενοι επιχειρηματίες – στους οποίους περιλαμβάνονταν μεταξύ άλλων ένας κατασκευαστής κοσμημάτων, ένας γραφίστας, ένας δάσκαλος μουσικής, ένας προσωπικός σεφ και ένας διακοσμητής εσωτερικών χώρων. Έγραψα κείμενα για να τα διαβάσουν και τους έβαλα εργασίες βασισμένη στις έρευνές μου σχετικά με την ενσυνειδητότητα, τις συνήθειες, την αρχιτεκτονική επιλογών*, τους περισπασμούς, τη συγκέντρωση, την προσοχή, τον διαλογισμό, τον σχεδιασμό προϊόντων, τους συμπεριφορικούς εθισμούς, τη νευροπλαστικότητα, την ψυχολογία, την κοινωνιολογία και την ιστορία της επαναστατικής τεχνολογίας. Αφού πρώτα δοκίμασα τις ιδέες μου στον εαυτό μου, τις έστειλα στα

* Ο όρος «choice architecture» αναφέρεται στον σχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο μπορούν να παρουσιαστούν στους καταναλωτές οι διάφορες επιλογές τους, ώστε να επηρεαστεί η τελική τους απόφαση. [Σ.τ.Μ.]

28

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

πειραματόζωά μου και τους ζήτησα σχόλια και προτάσεις, τις οποίες κατόπιν ενσωμάτωσα στο πρόγραμμα. Μου έκανε εντύπωση πόσο ειλικρινείς ήταν αυτοί οι άνθρωποι στην ανταπόκρισή τους και πόσα κοινά στοιχεία βγήκαν στην επιφάνεια. Όταν το ομαδικό πείραμα ολοκληρώθηκε, είχα φτάσει σε τρία συμπεράσματα. Το πρώτο ήταν ότι το πρόβλημα είναι ευρέως διαδεδομένο: Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν ότι είναι εθισμένοι στα κινητά τους. Το δεύτερο ήταν ότι, παρά τους ισχυρισμούς όσων έχουν αντίθετη άποψη, υπάρχει η δυνατότητα να αποβάλουμε αυτό τον εθισμό. Και το τρίτο ήταν ότι ο χωρισμός με το κινητό σας μπορεί να αλλάξει όχι απλώς τη σχέση με τις συσκευές σας, αλλά και την ίδια σας τη ζωή. Δεν θα χωρίσουμε ποτέ με τα κινητά μας αν δεν το θεωρήσουμε ζωτικής σημασίας. Γι’ αυτό και το πρώτο μέρος αυτού του βιβλίου, «Η ώρα της αφύπνισης», έχει γραφτεί επίτηδες για να σας κάνει να φρικάρετε. Εκεί θα δείτε συνοπτικά πώς και γιατί τα κινητά μας έχουν σχεδιαστεί ώστε να μας είναι δύσκολο να τα αφήσουμε από τα χέρια μας και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στις σχέσεις μας και στην ψυχική και σωματική μας υγεία η αφιέ­ρωση τόσο μεγάλου μέρους του χρόνου μας σε αυτά. Με άλλα λόγια, είναι η περίοδος του χωρισμού όπου ο καλύτερός σας φίλος σάς παίρνει παράμερα μια νύχτα σε ένα μπαρ και αρχίζει να σας απαριθμεί έναν έναν τους λόγους για τους οποίους ο σύντροφος ή η σύντροφός σας σάς έχει κάνει χάλια, και στην αρχή εσείς λέτε «Άι παράτα με, η ζωή μου είναι δικιά μου», αλλά στο τέλος της κουβέντας έχετε συνειδητοποιήσει ότι έχει δίκιο και πανικοβάλλεστε γιατί δεν ξέρετε τι να κάνετε. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

29

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου, «Η ώρα του χωρισμού», σας λέει τι να κάνετε. Είναι ένα πρόγραμμα 30 ημερών που έχει σχεδιαστεί για να σας βοηθήσει να ξεκινήσετε μια νέα, υγιέστερη σχέση με το κινητό σας. Μην ανησυχείτε: Εκτός από το διάστημα των 24 ωρών, δεν πρόκειται να σας ζητήσω να αποχωριστείτε το κινητό σας. Αντίθετα, θα σας δώσω μια σειρά από ασκήσεις που έχουν σκοπό να σας καθοδηγήσουν ομαλά μέσα στη διαδικασία της δημιουργίας μιας νέας, εξατομικευμένης σχέσης, που και βιώσιμη θα είναι και θα σας κάνει να νιώθετε καλά. Στο βιβλίο έχω συμπεριλάβει, για να σας προσφέρω κάποιου είδους έμπνευση, και πολλές δηλώσεις ανθρώπων που έχουν ήδη υποβληθεί σε αυτή τη διαδικασία. (Απλώς, άλλαξα κάποια από τα ονόματα για να προστατεύσω τα προσωπικά τους δεδομένα.) Καθώς τα γράφω αυτά, σκέφτομαι πως υπάρχουν δύο ομάδες ανθρώπων που θα διαβάσουν αυτό το βιβλίο: αυτοί που το αγόρασαν για τον εαυτό τους και αυτοί που τους το χάρισε ένας φίλος/συγγενής/συγκάτοικος/σύντροφος που ανησυχεί για αυτούς, και ίσως να μην εκτίμησαν φοβερά αυτό το «δώρο». Όσον αφορά τη δεύτερη ομάδα, λυπάμαι πολύ: Δεν έχει ποτέ πλάκα να σου λέει κάποιος ότι πιστεύει πως έχεις πρόβλημα. Επιτρέψτε μου όμως να σας αποκαλύψω ένα μυστικό: Αυτός που σας χάρισε αυτό το βιβλίο μάλλον είναι επίσης εθισμένος στο κινητό του. Και ακόμα κι αν ο δικός του εθισμός δεν είναι και πολύ προχωρημένος, σίγουρα γνωρίζετε άλλους ανθρώπους που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από την επαναξιολόγηση της σχέσης τους με τα κινητά τους. Σας προτρέπω λοιπόν να δείτε 30

●

Π Ω Σ Ν Α Χ Ω Ρ Ι Σ Ε Τ Ε Μ Ε ΤΟ Κ Ι Ν Η ΤΟ Σ Α Σ

αν σας λένε κάτι κάποιες από τις ιδέες του βιβλίου. Μετά, όταν τελειώσετε, δώστε το πίσω σε αυτόν που σας το χάρισε – ίσως με μια ιδιόχειρη σημείωση που να λέει: «Σειρά σου τώρα». Ανεξάρτητα από το ποιος είστε και γιατί το κάνετε αυτό, ο χωρισμός με το κινητό σας σίγουρα θα έχει δυσκολίες. Απαιτείται ενδοσκόπηση και αποφασιστικότητα για να πάρετε τη ζωή σας πίσω από μια συσκευή που σχεδιάστηκε επίτηδες για να δυσκολέψει αυτό ακριβώς το πράγμα. Όπως όμως μπορούμε να βεβαιώσουμε, τόσο εγώ όσο και άλλοι άνθρωποι που χώρισαν με το κινητό τους, αξίζει τον κόπο και με το παραπάνω. Ο χωρισμός με το κινητό σας δεν θα σας βοηθήσει μόνο να εγκαθιδρύσετε μια υγιέστερη σχέση με την τεχνολογία, αλλά θα έχει αντίκτυπο και σε τομείς της ζωής σας που δεν φανταζόσασταν ποτέ ότι μπορούσε να αγγίξει το κινητό σας. Όσο περισσότερο θα παρατηρείτε την αλληλεπίδραση με αυτό, τόσο περισσότερο θα αντιλαμβάνεστε τον κόσμο πέρα από αυτό και πόσα χάνατε από αυτόν. Ο χωρισμός με το κινητό σας θα σας επιτρέψει να ανακτήσετε την επαφή με ένα κομμάτι του εαυτού σας που ξέρει ότι η ζωή δεν εκτυλίσσεται σε μια οθόνη. Και όσο πιο γρήγορα καταφέρετε να έρθετε σε επαφή μαζί του, τόσο το καλύτερο.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

●

31

Μήπως το πρώτο πράγμα που κάνετε μόλις ξυπνήσετε και το τελευταίο πριν κοιμηθείτε είναι να κοιτάξετε το κινητό σας; Παίρνετε συχνά το τηλέφωνό σας στα χέρια, απλώς για να το τσεκάρετε, και πριν το καταλάβετε έχει περάσει μισή ώρα; Λέτε κι εσείς ότι θέλετε να ξοδεύετε λιγότερο χρόνο στο κινητό σας – αλλά δεν έχετε ιδέα πώς να το πετύχετε; Αν ναι, τότε αυτό το βιβλίο είναι γραμμένο για εσάς.

ΔΕΝ ΦΤΑΙΣ ΕΣΥ, ΤΟ ΚΙΝΗΤΟ ΣΟΥ ΦΤΑΙΕΙ Η βραβευμένη δημοσιογράφος Catherine Price παρουσιάζει έναν απλό, πρακτικό τρόπο προκειμένου να χωρίσετε με το κινητό σας – και στη συνέχεια να τα ξαναβρείτε μαζί του. Ο στόχος: μία μακροχρόνια σχέση που θα σας κάνει να νιώθετε καλά. Θα ανακαλύψετε πώς τα κινητά και οι εφαρμογές τους είναι σχεδιασμένα ώστε να μας εθίζουν και θα μάθετε ότι ο χρόνος που περνάμε χρησιμοποιώντας τα βλάπτει την ικανότητά μας να συγκεντρωνόμαστε, να σκεφτόμαστε σε βάθος και να δημιουργούμε καινούργιες αναμνήσεις. Κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές στις ρυθμίσεις του κινητού σας, θα αλλάξετε και τον τρόπο σκέψης σας, ανακτώντας τον έλεγχο της ζωής σας. Ένα απαραίτητο βιβλίο για κάθε χρήστη κινητού τηλεφώνου.

ISBN 978-618-5265-51-9

9 786185 265519