Αγαπητή Sugar, Είμαι ένας άνδρας είκοσι ενός χρόνων. Αυτή τη στιγμή σπουδάζω στο κολέγιο. Παρ’ όλο που έχω δουλειά πλήρους απασχόλησης για να πληρώνω κάποιους από τους λογαριασμούς μου, εξαρτώμαι ακόμη από τους γονείς μου για στέγη και φαγητό. Χρησιμοποιώ και το αυτοκίνητό τους. Δεν έχω πρόβλημα να ζω με τους γονείς μου, τουλάχιστον δεν θα είχα αν δεν ήμουν γκέι. Οι γονείς μου είναι φονταμενταλιστές Χριστιανοί. Πιστεύουν ότι το να είναι κανείς ομοφυλόφιλος είναι μια «αμαρτία» με την οποία παλεύει κανείς, όπως είναι ο αλκοολισμός ή ο εθισμός στα ναρκωτικά, και ότι οι γκέι πρέπει να μετανοήσουν
μισώ τους γονείς μου αλλά τους αντιπαθώ πολύ λόγω αυτής της συμπεριφοράς τους απέναντί μου. Πιστεύουν ότι είμαι στρέιτ, αλλά δεν μου έχουν εμπιστοσύνη. Η μητέρα μου με ελέγχει διαρκώς, συχνά εισβάλλοντας στο δωμάτιό μου, προφανώς ελπίζοντας να με πιάσει να κάνω κάτι. Αν βγω έξω, πρέπει να πω στους γονείς μου ακριβώς με ποιον είμαι, αλλιώς δεν θα μου δώσουν το αμάξι τους. Αρνούνται να αφήσουν συνδεδεμένο το διαδίκτυο όταν είμαι μόνος μου στο σπίτι και κρύβουν το μόντεμ όταν πηγαίνουν για ύπνο επειδή φοβούνται ότι θα δω «αμαρτωλό» υλικό που θα με τραβήξει πίσω στον «γκέι τρόπο ζωής». Παρ’ όλο που φέρομαι ως στρέιτ μπροστά στους γονείς και την αδελφή μου, είμαι ο εαυτός μου μπροστά στους φίλους και συναδέλφους και στον αδελφό μου (ο οποίος με αποδέχεται άνευ όρων). Το να ζω διπλή ζωή είναι τεράστιο βάρος. Είχα έως τώρα δύο γκέι σχέσεις. Οι γονείς μου ξέρουν ότι ο τωρινός μου φίλος είναι γκέι και του φέρονται σαν να πρόκειται να με ξαναμολύνει. Θα μετακόμιζα σε άλλο σπίτι αλλά δεν μπορώ να βρω κά ποιο χώρο που να μπορώ να αντέξω οικονομικά. Μια επιλογή που προέκυψε πρόσφατα είναι από μια καλή φίλη που με ρώτησε αν θέλω να μετακομίσω στη βορειοδυτική πλευρά προς τον Ειρηνικό (εγώ ζω στην
Αγαπητέ Πνιγμένε, Ναι. Υπάρχει κάτι που μπορώ να σου προσφέρω για να σε βοηθήσει. Μπορώ να σου πω να σηκωθείς να φύγεις από το σπίτι. Δεν πρέπει να ζεις με ανθρώπους που εύχονται την εξόντωσή σου. Ακόμη κι αν τους αγαπάς. Ακόμη κι αν είναι η μητέρα και ο πατέρας σου. Είσαι ενήλικος, πλέον. Βρες τρόπο να πλη ρώνεις ενοίκιο. Η καλή σου ψυχολογική κατάσταση είναι πιο σημαντική από την ελεύθερη πρόσβαση σε ένα αμάξι. Το ότι οι γονείς σου είναι ανενημέρωτοι φανατικοί είναι αξιολύπητο. Λυπάμαι που σε έχουν κάνει να υποφέρεις, γλυκέ μου. Δεν έχουν καμία ορθή άποψη περί ομοφυλοφιλίας (και, για να είμαι ειλικρινής, ούτε περί αλκοολισμού ούτε περί εθι σμού στα ναρκωτικά). Όλοι έχουμε δικαίωμα στις απόψεις μας και τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, αλλά δεν έχουμε το δικαίωμα να εφευρίσκουμε πράγματα και μετά να τα χρησιμοποιούμε για να καταπιέζουμε τους άλλους. Αυτό κάνουν σε σένα οι γονείς σου. Και επιλέγοντας να υποκρίνεσαι ότι είσαι στρέιτ για να τους κατευνάσεις, κάνεις ακριβώς το ίδιο στον εαυτό σου. Πρέπει να σταματήσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγεις τα προβλήματά σου. Σημαίνει ότι τα λύνεις. Στο ερώτημά σου γράφεις ότι αισθάνεσαι να «πνίγεσαι από τις προσδοκίες εκεί νων που βρίσκονται και στις δύο πλευρές», αλλά δεν υπάρ χουν δύο πλευρές. Υπάρχει μονάχα μία και αυτή είσαι
κή πλευρά προς τον Ειρηνικό, σε άλλη πόλη, στο υπόγειο του τρελού ξαδέλφου σου στην Τουσκαλούζα, δεν έχει σημασία. Μονάχα σταμάτησε να ζεις με ανθρώπους που εξισώνουν τη (φυσιολογική, υγιή) σεξουαλικότητά σου με αρρώστια. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψεις κάθε δεσμό μαζί τους. Υπάρχει μια μέση οδός η οποία όμως πηγαίνει προς μία μονάχα κατεύθυνση: προς το φως. Το δικό σου φως. Εκείνο που αναβοσβήνει στο στήθος σου όταν ξέρεις ότι αυτό που κάνεις είναι το σωστό. Άκουσέ το. Εμπιστεύσου το. Επίτρεψέ του να σε κάνει δυνατότερο. Οι παλαβοί γονείς σου θα αντιληφθούν ότι είσαι γκέι είτε τους το πεις είτε όχι. Για την ακρίβεια, το γνωρίζουν ήδη. Δεν σου απαγορεύουν το διαδίκτυο για να μην παρακολουθείς Σκούμπι Ντου, κούκλε μου. Σε ενθαρρύνω να εγκαταλείψεις το σπίτι των γονέων σου όχι τόσο για να τους ανακοινώσεις περίτρανα: «Είμαι γκέι!», αλλά για να ζήσεις τη ζωή σου με αξιοπρέπεια με ανθρώπους που σε δέχονται, ενώ εσύ ξεκα θαρίζεις τη σχέση σου μαζί τους από συναισθηματικά ασφαλή απόσταση. Αργά ή γρήγορα, είτε το μάθουν από σένα είτε το αντιληφθούν μόνοι τους, οι δικοί σου θα αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα ότι είσαι ομοφυλόφιλος πέραν του (δικού τους) Θεού. Φαίνεται ότι το καλύτερο σενάριο όταν αυτό συμβεί είναι ότι θα χάσεις την αποδοχή
δειχτεί ότι είσαι κάποιος που δεν είχαν για την ακρίβεια φανταστεί. ✓ ΟΧΙ Στη συμφωνία σας να αποφεύγεις να αγγίζεις τα γεννητικά όργανα άλλων ανδρών. ✓ ΝΑΙ Ουάου. Σοβαρά; Μα δεν είναι όλο αυτό λυπηρό και τρελό; Ξέρω ότι είμαι κάπως επιφανειακή, αλλά το κάνω μονάχα επειδή το να το αντιμετωπίσω με σοβαρότητα μου ραγίζει την καρδιά σε χίλια κομμάτια. Κυρίως, όμως, προσπαθώ να σου πω το εξής: η αγάπη που βασίζεται σε προϋποθέσεις σαν αυτές που θέτουν οι γονείς σου είναι μια άσχημη, τσιγγούνικη, αρρωστημένη αγάπη. Ναι, αρρωστημένη. Και είναι το είδος της αγάπης που θα σε σκοτώσει αν της το επιτρέψεις. Επομένως μην το κάνεις. Υπάρχει ένας κόσμος εκεί έξω που θα σε αγαπήσει γι’ αυτό που είσαι. Μια ολόκληρη, ζωντανή, κατεστραμμένη, χαρούμενη, αντικρουόμενη, χαρωπή και καταθλιπτική μάζα ανθρώπων που θα πουν: Είσαι γκέι; Και λοιπόν; Σε θέλουμε μαζί μας. Αυτό είναι το μήνυμα του πρότζεκτ It Gets Better. Κάνε κουράγιο, λέει, και υπομονή, γιατί, ξέρεις κάτι; Όλα θα πάνε καλά. Και όσο αληθινό κι αν είναι αυτό
την αλήθεια για τον εαυτό του, αντί να παραμείνει «ασφαλές» μέσα σε ένα ψέμα. Αντιλήφθηκαν ότι, στην πραγματικότητα, το ψέμα δεν αποτελούσε ασφάλεια. Ότι αυτό απειλούσε την ίδια τους την ύπαρξη πιο έντονα από την αλήθεια. Τότε άρχισαν όλα να πηγαίνουν καλά γι’ αυτά τα άτομα. Όταν απέκτησαν το κουράγιο να πουν: Έτσι είμαι, ακόμη κι αν με σταυρώσετε γι’ αυτό. Κάποια από αυτά τα άτομα έχασαν τις δουλειές τους επειδή το είπαν αυτό. Κάποια έχασαν οικογένεια και φίλους. Κάποια έχασαν ακόμη και τις ζωές τους. Αλλά δηλώνοντάς το, κέρδισαν τους εαυτούς τους. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια πρό ταση που ενυπάρχει στον καθένα/καθεμία από εμάς, εκείνη στην οποία δηλώνουμε ότι θα είμαστε αυτοί που είμαστε ού τως ή άλλως, αλλά θα πρέπει να τη νιώθεις πολύ έντονα μέσα σου, Πνιγμένε. Ελπίζω να τη βρεις μέσα σου. Όχι μονάχα την πρόταση αλλά και όλη την ομορφιά και το κουράγιο που σε διατήρησε έως τώρα, ώστε όταν την πεις, να την πεις δυνατά και αληθινά. Έχεις πάει ποτέ σε παρέλαση Gay Pride; Κάθε χρόνο πη γαίνω τα παιδιά μας στην παρέλαση της πόλης μας και κάθε χρόνο κλαίω καθώς την παρακολουθώ.
Τα παιδιά μου δεν καταλαβαίνουν ποτέ γιατί κλαίω. Η παρέλαση μοιάζει, γι’ αυτά, με πάρτι, και όταν προσπαθώ να εξηγήσω ότι το πάρτι αυτό είναι μια έκρηξη αγάπης που έχει τις ρίζες της στο μίσος, τους προκαλώ ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση, οπότε στεκόμαστε μαζί στην άκρη, γελώντας και κλαίγοντας, παρακολουθώντας αυτή την εκστατική παρέλαση. Πιστεύω ότι κλαίω επειδή όλοι αυτοί οι άνθρωποι που περ νούν μπροστά μου πάντοτε μου φαίνονται σαν κάτι ιερό. Άνθρωποι που αποφάσισαν απλώς να ζήσουν την αλήθεια τους, ακόμη κι όταν δεν ήταν απλό. Κάθε ένας από αυτούς τους ανθρώπους είχε το κουράγιο να πει: Αυτός είμαι, ακόμη κι αν με σταυρώσετε. Όπως ακριβώς έκανε και ο Ιησούς.
Δική σου, Sugar
Αγαπητή Sugar, Είμαι μεσήλικας και καψούρης. Αυτό είναι όλο. Είμαι μεσήλικας, παντρεμένος και καψουρεμένος με μία φίλη. Το όλο πράγμα είναι εκτός ελέγχου, όπως στο Λύκειο, με ιδρωμένες παλάμες, αφηρημάδα, χαχανίσματα και όλο το συρφετό. Μέχρι στιγμής δεν έχει προχωρήσει πέραν του φλερτ και πραγματικά, ειλικρινά, δεν τα έχω χάσει. Το ερώτημά μου δεν είναι τι πρέπει να κάνω (είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να κάτσω στ’ αυγά μου), αλλά τι να κάνω όλη αυτή την απολαυστική αλλά ενοχλητική
νεται. Κάνε κάτι ιδιαιτέρως γλυκό για το ταίρι σου αυτή την εβδομάδα. Κάντε καυτό σεξ απόψε. Πηγαίνετε έναν μεγάλο περίπατο ή απολαύστε ένα δείπνο μαζί και συζητήστε με τρυφερότητα πώς θα διατηρήσετε την αγάπη και τον έρωτά σας ζωντανά. Είσαι ξεκάθαρος ότι δεν θέλεις να κάνεις κάτι με το αντικείμενο της καψούρας σου, οπότε εμπιστεύσου αυτή τη νηφαλιότητα και να είσαι ευγνώμων που την έχεις. Ο φάκελος των εισερχομένων μου ξεχειλίζει από e-mail από ανθρώπους που δεν είναι τόσο ξεκάθαροι. Βασανίζονται από αναποφασιστικότητα, ενοχή και πόθο. Αγαπούν τον Χ αλλά θέλουν να πηδήξουν τον Ζ. Πρόκειται για το βάσανο κάθε μονογαμικού ατόμου κάποια στιγμή στη ζωή του. Αγαπάμε τον Χ αλλά θέ λουμε να πηδήξουμε τον Ζ. Ο Ζ είναι τόσο λαμπερός, τόσο κρυστάλλινος, τόσο απίθανο να σου βάλει τις φωνές επειδή ξέχασες να πετάξεις την ανακύκλωση. Κανείς δεν χρειάζεται να κάνει παζάρια με τον Ζ. Ο Ζ δεν φοράει ρολόι. Ο Ζ είναι σαν μια μοτοσικλέτα χωρίς αναβάτη. Όμορφη. Που δεν οδηγεί πουθενά.
Δική σου, Sugar
Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Αγαπητή Sugar, Έχω την τύχη να είμαι μητέρα ενός αξιολάτρευτου μωρού και λατρεύω την κάθε στιγμή! Δυστυχώς, ή ευτυχώς, εξαρτάται από το πώς το βλέπει κανείς, ο πατέρας του μωρού δεν λατρεύει κι εκείνος την κάθε στιγμή. Ο πατέρας του μωρού ζει σε άλλη πολιτεία. Έφυγε ενώ ήμουν έγκυος και δεν ήταν παρών στη γέννηση του παιδιού μας. Παρ’ όλο που κάθε έξι και κάτι εβδομάδες διακηρύσσει μέσω e-mail ότι νοιάζεται για το παιδί του, δεν πληρώνει διατροφή και έχει να δει το μωρό από τότε που
αχαμνά με μπότες με μεταλλικές μύτες, φωνάζοντας: «Ποιο στο ΔΙΑΒΟΛΟ είναι το πρόβλημά σου, τρελονάρκισσε;» Ουφ. Νιώθω καλύτερα που το είπα. Ας αρχίσει η ίαση! Με χαρά και αγάπη, αγαπημένη μου Sugar, Αχ, Μαμά Αγαπητή Αχ, Μαμά, Έχεις μπότες με μεταλλικές μύτες; Εγώ έχω. Και με χαρά θα σου τις δανείσω για να κλοτσήσεις αυτό το χοντρομαλάκα όπως του αξίζει. Η οργή σου είναι δικαιολογημένη. Ο θυμός και η έκπληξή σου που αυτός ο άνθρωπος απέτυχε να είναι πραγματικός πατέρας του όμορφου μωρού σου είναι απολύτως κατανοητά. Αλλά ξέρεις κάτι; Δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Τουλάχιστον όχι όσον αφορά αυτό που διακυβεύεται για το παιδί σου αν επιλέξεις να επιτρέψεις στον απόλυτα λογικό θυμό σου να καθοδηγήσει τις αποφάσεις που λαμβάνεις σχετικά με το πώς θα φερθείς στον πατέρα του. Το ότι ο άνδρας αυτός είναι ο πατέρας του παιδιού σου είναι ένα από τα σημα ντικότερα πράγματα στη ζωή του. Παραμένει γεγονός ό,τι κι αν συμβαίνει – είτε ο άνδρας με τον οποίο έκανες παιδί έχει σχέση με το παιδί σου είτε όχι. Μια μέρα, μετά από χρόνια, ο γιος ή
υπάρχει ένας απολογισμός. Για τον καθένα μας. Αναμε τρόμαστε με αυτό που συνέβη στην παιδική μας ηλικία και με το γιατί και ποιοι είναι οι γονείς μας και το πώς πέτυχαν ή μας απογοήτευσαν, καθώς δουλεύουμε με τον εαυτό μας για να
γίνουμε ολοκληρωμένοι, ενήλικοι άνθρωποι. Αυτός ο απολο γισμός είναι ιδιαίτερα σκληρός όταν ένας γονέας έχει απογοη τεύσει το παιδί του, επομένως σε συμβουλεύω (α) να κάνεις ό,τι περνάει από το χέρι σου για να μην αποτύχει η σχέση του παιδιού σου με τον πατέρα του και (β) να μην απογοητεύσεις το παιδί σου, αφού το κάνει ήδη ο πατέρας του. Είναι προφανές ότι παλεύεις με το θυμό και την απογοή τευση που δικαιολογημένα αισθάνεσαι προς τον πατέρα του παιδιού. Δεν σε αδικώ γι’ αυτό και κανένας δεν θα έπρεπε να το κάνει. Αλλά το τι είναι ή δεν είναι δικό σου σφάλμα δεν έχει σημασία. Σημασία, όπως γράφεις στην επιστολή σου, έχει το καλύτερο για το παιδί σου. Ρώτησες αν είσαι υποχρεωμένη να στέλνεις φωτογραφίες και νέα ως απάντηση στα περιστασια κά e-mail που σου στέλνει ο πατέρας, και η απάντησή μου είναι «ναι». Όχι επειδή έχεις υποχρέωση προς αυτόν τον άνδρα –δεν του χρωστάς τίποτα– αλλά επειδή έχεις υποχρέωση προς το παιδί σου. Δεδομένου του ότι ο πατέρας του μωρού φαίνεται να είναι ένας αξιολύπητος μαλάκας (αλλά όχι κακο ποιητικός), το καλύτερο που έχεις να κάνεις για το γλυκό μωρό σου είναι να καλλιεργείς έναν δεσμό πατέρα-παιδιού, ειδικά σε αυτό το πρώιμο στάδιο της ζωής του. Όπως περιγράφεις μετά λύπης, δεν έγινε καλή αρχή. Ο πατέ ρας του μωρού έχει αποτύχει θεαματικά σε κάθε επίπεδο. Αυτό
τύπο. Με χαρά θα σε βοηθούσα κιόλας. Καταλαβαίνω πόσο εξωφρενικά άδικο είναι που πρέπει να απαντάς σε αυτό τον «τρελονάρκισσο» με χάρη και ακεραιότητα. Αλλά κάθε τόσο ο καθένας μας πρέπει να το κάνει, γλυκιά μου, και τώρα έχει έρθει η σειρά σου. Αυτή είναι η στιγμή που μετράει. Επειδή, φυσικά, δεν το κάνεις για σένα – για το παιδί σου το κάνεις. Το ξέρω ότι το γνωρίζεις ήδη. Διακρίνω ότι είσαι καταπληκτική μαμά. Το μητρικό σου ένστικτο λάμπει μέσα από το γράμμα σου. Και τώρα σε εκλιπαρώ να δεις τι μπορείς να κάνεις για να βοηθήσεις τον άνδρα που σε άφησε έγκυο να λάμψει με τον ίδιο τρόπο. Τα παιδιά μας το αξίζουν, έτσι δεν είναι; Να αγαπηθούν λα μπρά, δηλαδή. Ναι, το αξίζουν. Οπότε ας φροντίσουμε γι’ αυτό. Το πρώτο πράγμα που θα σε συμβούλευα να κάνεις είναι να υποχρεώσεις τον πατέρα του μωρού σου να πληρώνει διατροφή. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω διαμεσολάβησης ή μπορείς να του κάνεις μήνυση. Σε κάθε περίπτωση, σε ενθαρρύνω να το κάνεις διά της νόμιμης οδού και όχι ιδιωτικά, ώστε να είσαι εξα σφαλισμένη νομικά αν εκείνος δεν πληρώνει. Ζητώντας από αυτόν τον άνδρα να συνεισφέρει οικονομικά, όχι μόνο προστατεύσεις το παιδί σου, αλλά του επικοινωνείς δύο σημαντικά πράγματα: ότι αναμένεις κάτι από τον πατέρα του μωρού και ότι εκείνος χρωστάει κάτι στο παιδί
πικότητας και της ανάπτυξης του παιδιού σας. Επισύναψε και μερικές φωτογραφίες. Πες μερικές ιστορίες. Όταν λέω ότι «αναγνωρίζεις με συμπόνοια», εννοώ το εξής: κλωθογυρίζεις το γεγονός ότι ο πατέρας του μωρού δεν έχει αποδειχτεί «πατέρας» έως σήμερα. Εννοώ, δηλαδή, να του δώσεις την ευκαιρία να αλλάξει. Εννοώ, δηλαδή, ότι δεν υπονοείς ότι μπορεί να συμμαχήσεις με μια συγγραφέα παροχής συμβουλών για να τον κλοτσήσεις στα δόντια με ένα ζευγάρι βαριές μπότες με ατσάλινες μύτες. Εννοώ, δηλαδή, να είσαι ο ειλικρινής, όσο πιο γενναιόδωρος εαυτός σου είναι δυνατόν. Το οποίο, μερικές φορές, σημαίνει ότι θα υποκριθείς, έστω ελάχιστα. Όπως, για παράδειγμα: Γεια σου, Πατέρα του Μωρού! Ελπίζω να είσαι καλά. Το μωρό μεγαλώνει και γίνεται όλο και πιο όμορφο και εκπληκτικό μέρα με τη μέρα. Παρ’ όλο που η σχέση μας ανήκει στο παρελθόν, είναι σημαντικό για μένα το μωρό να έχει σχέση με τον πατέρα του και, βάσει αυτών που μου έχεις γράψει στα e-mail σου, ξέρω ότι είναι σημαντικό και για σένα. Θέλω να κανονίσουμε να έρθεις να το δεις. Το τρίτο πράγμα που θα σε συμβούλευα να κάνεις είναι να φροντίσεις για τη φύλαξη του παιδιού σου για μερικές ώρες σε τακτική βάση ώστε να βγαίνεις έξω με τους πιο κουλ φίλους
θα με εξέπληττε αν τα επόμενα χρόνια θελήσεις πολλές φορές να τον πνίξεις. Αν δεν βρεις ένα μέρος να εκφράσεις αυτά τα συναισθήματα, μπορεί να μην καταφέρεις να τα συγκρατήσεις και να τα εκφράσεις στο παιδί σου. Και αυτό θα ήταν τρομερό. Λίγα χρόνια πριν, διάβασα τα ευρήματα μιας μελέτης για τις συνέπειες των διαζευγμένων και χωρισμένων γονέων που μιλούσαν αρνητικά για τους πρώην τους μπροστά στα παιδιά τους. Προσπάθησα να τα βρω όταν έγραφα αυτή τη στήλη ώστε να τα αναφέρω σωστά και να τα αντιγράψω επακριβώς, αλλά δεν τα κατάφερα. Αλλά δεν πειράζει γιατί αυτό που θυ μάμαι εντονότερα από αυτή τη μελέτη είναι το εξής: ότι είναι ολέθριο για ένα παιδί να ακούει έναν γονέα να μιλάει άσχη μα για τον άλλον. Για την ακρίβεια, είναι τόσο ολέθριο που οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ήταν λιγότερο καταστρεπτικό ψυχολογικά αν ένας γονέας έλεγε άμεσα στο παιδί του: Είσαι ένα άχρηστο σκουπίδι από το να πει: Η μητέρα/Ο πατέρας σου είναι ένα άχρηστο σκουπίδι. Δεν θυμάμαι αν εξηγούσαν γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά μου ήταν πλήρως κατανοητό. Πιστεύω ότι όλοι μέσα μας διαθέτουμε κάτι στιβαρό μέσα μας που ορθώνεται όταν δεχόμαστε επίθεση, το οποίο δεν μπορούμε να επικαλεστούμε όταν δέχεται επίθεση κάποιος που αγαπάμε, ειδικά αν αυτός ο κάποιος είναι ο γονιός μας, το δικό μας ήμι συ –το πρωτόγονο μισό–
πιθανότητα το καλύτερο πράγμα που μου συνέβη ποτέ. Ο πατέρας μου άφησε έγκυο τη μητέρα μου όταν ήταν και
οι δύο δεκαεννιά χρόνων. Δεν ήταν πολύ ερωτευμένοι, αλλά
οι αμβλώσεις απαγορεύονταν και η μητέρα μου δεν ήταν πρόθυμη να πάει σε κάποιο ίδρυμα για παραστρατημένα κορίτσια και να παραδώσει το μωρό της σε κάποιον ξένο, οπότε παντρεύτηκε τον πατέρα μου στα γρήγορα. Τα εννέα χρόνια που ακολούθησαν έκαναν τρία παιδιά, τα δύο μου αδέλφια και μένα, και συνέβησαν κάποια πολύ άσχημα πράγματα. Έχω να διηγηθώ πολλές απαίσιες ιστορίες για τα χρόνια που πέρασα με τον πατέρα μου, που ήταν συχνά βίαιος και μοχθηρός. Αλλά αυτές δεν είναι ιστορίες που χρειάζεται να ακούσεις. Αυτό που χρειάζεται να ακούσεις είναι το πόσο πολύ, ως παι δί, τον αγαπούσα. Τον πατέρα μου. Τον μπαμπά. Τον μπαμπάκα μου. Η αγάπη που έτρεφα για εκείνον ήταν τεράστια, αδιαφιλονίκητη, μεγαλύτερη από τον τρόμο και τη λύπη μου. Δεν μπορούσα να σταματήσω να αγαπώ τον πατέρα μου. Απλώς τον αγαπούσα. Το να μην τον αγαπώ δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό, όσο άσχημα κι αν γίνονταν τα πράγματα. Μισούσα αυτό που έκανε στη μητέρα μου, στα αδέλφια μου και σε μένα. Έκλαιγα με λυγμούς, έτρεμα και κρυβόμουν και είχα πονοκεφάλους ασυνήθιστους
Έκτοτε, τον έχω δει τρεις φορές – σύντομες επισκέψεις κατά τις οποίες έγιναν κάποια λυπηρά και ανατριχιαστικά πράγματα. Αλλά κυρίως, τίποτα. Κανένας πατέρας. Υπήρχε μονάχα η μοναξιά χωρίς πατέρα για πολλά χρόνια της παιδικής μου ηλικίας, κατά την οποία ζούσα σε εργατικές πολυκατοικίες όπου έμεναν κι άλλα παιδιά με ανύπαντρες μητέρες, τα περισσότερα από τα οποία δεν είχαν σχέσεις με τους πατερά δες τους. Κάνα δυο φορές το χρόνο, έφτανε με το ταχυδρομείο ένας φάκελος με τα γράμματα του πατέρα μου, απευθυνόμενα σε μένα και τα αδέλφια μου. Μας περίμενε στο γραμματοκιβώτιο όταν επιστρέφαμε από το σχολείο, ενώ η μητέρα μας ήταν στη δουλειά. Ο αδελφός μου, η αδελφή μου κι εγώ ανοίγαμε αυτούς τους φακέλους με τέτοια χαρά που ακόμη και τώρα, που γράφω αυτές τις λέξεις, με διαπερνά ένα ρίγος. Γράμμα! Από τον μπαμπά! Γράμμααπότονμπαμπά! Απότονμπαμπάαπότονμπαμπάαπότονμπαμπά! Αλλά φυσικά έπρεπε να το περιμένουμε. Το περιμέναμε, αλλά δεν αντέχαμε να το σκεφτόμαστε. Ο φάκελος είχε μεν τα ονόματά μας γραμμένα πάνω του, αλλά το γράμμα δεν ήταν ποτέ για μας. Ήταν πάντα κάτι άλλο, και πάντα το ίδιο πράγμα: ένα κακεντρεχές και πρόστυχο λογύδριο απευθυνόμενο στη μητέρα μας. Πως ήταν μία πόρνη που απομυζούσε
φια μου, πώς θα μας έφερνα πίσω στη μητέρα μας με κάθε τίμημα. Θα διασχίζαμε τη χώρα ξυπόλυτοι, αν ήταν απαραί τητο. Θα ακολουθούσαμε ποτάμια και θα κρυβόμασταν σε χαντάκια. Θα κλέβαμε μήλα από τα δέντρα και ρούχα από τις απλωμένες μπουγάδες. Όμως ο πατέρας μου δεν μας πήρε ποτέ. Δεν ήταν ποτέ αυ τός ο σκοπός του, κάτι που αντιλήφθηκα μια μέρα στα είκοσι επτά μου. Δεν με ήθελε ποτέ! σκέφτηκα, με τέτοια νηφαλιότητα, έκπληξη και θλίψη που αμέσως ξέσπασα σε λυγμούς. Θα γίνει ποτέ πατέρας του παιδιού σου ο πατέρας του, Αχ, Μαμά; Δεν το γνωρίζουμε. Η επιστολή αυτή δεν έχει ανοιχτεί ακό μη. Θα μπορούσε να περιέχει οτιδήποτε. Οι άνθρωποι αλλά ζουν. Οι άνθρωποι κάνουν τραγικά λάθη κι έπειτα τα διορθώνουν. Άνδρες που ήταν απόμακροι όταν τα παιδιά τους ήταν μωρά μερικές φορές μετατρέπονται σε θαυμάσιους μπαμπάδες. Άλλοι συνεχίζουν να είναι το ίδιο. Ό,τι και να συμβεί, εσύ θα κάνεις το σωστό για το παιδί σου αν κρατήσεις αυτά που νιώθεις για τον πατέρα του μακριά από τις επιλογές σου και τις δράσεις που θα αναλάβεις όσον αφορά τη σχέση του με τον πατέρα του. Η συμπεριφορά σου και τα λόγια σου θα επηρεάσουν σε βάθος τη ζωή του παιδιού σου, τόσο για αυτό που αισθάνεται για τον πατέρα του όσο και για
αυτό σημαίνει ότι, παρά τα όσα είχαν συμβεί, μου έδωσε την ευκαιρία να αγαπώ τον πατέρα μου, αυτόν τον απόντα άνδρα που ήταν το δικό μου μισό. Όταν ήμουν παιδί και τη ρώτησα τι την έκανε να ερωτευτεί τον πατέρα μου, βρήκε πολλά να μου πει, ακόμη κι αν δεν θυμόταν τίποτα με ακρίβεια. Όταν ήμουν έφηβη και τσακωνόμασταν για την άρνησή της να καταδικάσει τον πατέρα μου, μου είπε ότι του ήταν ευγνώμων επειδή χωρίς εκείνον δεν θα είχε τα αδέλφια μου κι εμένα. Όταν μετά βίας είχα γίνει γυναίκα και η μητέρα μου ήξερε ότι θα πέθαινε, μου χάιδεψε τα μαλλιά και μου είπε ότι δεν θα ήταν κακό αν ήθελα να προσεγγίσω ξανά τον πατέρα μου, ότι θα έπρεπε πάντοτε να είμαι ανοιχτή στην πιθανότητα της συγχώρεσης, της συμφιλίω σης και της αλλαγής, και ότι αν το έκανα αυτό δεν θα ήταν προ δοσία προς εκείνη, αλλά ένδειξη ότι με είχε μεγαλώσει σωστά. Δεν είναι δίκαιο που έπρεπε να είναι τόσο καλοσυνάτη σε έναν τόσο μη καλοσυνάτο άνδρα. Μακάρι να ξεσπούσε γι’ αυτόν στις πιο κουλ φίλες της. Ως ανύπαντρη μητέρα, και με αυτό εννοώ μια μητέρα μόνη, σαν εσένα, Αχ, Μαμά, που δεν έχεις από κοινού κηδεμονία ή άλλον γονέα, έπρεπε να είναι ο καλύτερος εαυτός της συχνότερα απ’ ό,τι είναι λογικό για κάποιον άνθρωπο να είναι. Και ξέρεις ποιο είναι πάντα το ομορφότερο πράγμα για μένα; Εκείνη. Δεν ήταν τέλεια.
οι περισσότεροι από εμάς πρέπει να κάνουμε κάποιες φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας: να αγαπήσουμε με μια ενσυ νείδητη, ξεκάθαρη αίσθηση σκοπού, ακόμη κι αν νιώθουμε ότι κάτι τέτοιο είναι εξωφρενικό. Ακόμη κι αν προτιμάς να φορέσεις τις ατσαλένιες μπότες σου και να ουρλιάξεις. Κάν’ το. Δεν θα το μετανιώσεις. Θα φανεί στον απολογισμό.
Δική σου, Sugar
