មិលិន្ទប្បញ្ហា-ភូមា (ភាគ១)

អនុមោទនាកថា ខញ ព្ុំ្ រះករញណា អាត្មាភារ បានអានរិនិត្យរិច័យនូវខឹមសារ និងអត្ន ល ថ ័យ នៅកញ ង ន

ៀវនៅ មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា ននះ យល់ន

ន

ភក ិ ញខ

ងឃ និងរញទមា ធ មករនទូនៅ ។ នលើ

អនញនមាទនា

រីននះនៅនទៀត្ ចនុំ

ះសានដដរប

នរៀបនរៀងមិលិនប ទ បញ្ហ ា រប សា

ើញថា គួរជាទីព្រះថាល នឹងបានជាទិដ្ឋានញគត្ិ ដល់ព្រះ

និករន ងាយព្

នៅកញ ងព្រះរ ន ញ ទសា ធ

ខញ ព្ុំ ្ រះករញណា ់ឧបា

់ ព្បនទ

ួ លកញ ងោរ ន

ិោ

អាត្មាភារ

វណ្ណ ា រី

ក៏

ូ មនោត្

មទពប្ប្ណមយ

ភូមាននះ ឲ្យនលចនចញជារូបរាងន ិ កានរៀន

នា ដ៏បវរដននយើង ។

ូ ធ្យ ដ

រន

ើរ

និង

ុំ កដព្ប ដដលខិត្ខប

ញ ទ-ធ ើ ង នដើមបឲ្យរ ី

ុំ ត្់នូវចមល ង ែ យល់ និងបបា ង ់ នានា

កញ ងនាម ខញ ព្ុំ្ រះករញណា អាត្មាភារ និងព្រះនេរានញនត្រថ ៈព្គប់ព្រះអងគ នៅកញ ងបន ប ន ន ទ ់

ននា ទ ព្រះធ្ម៌ ( Buddhism Knowledge For All Khmer, Cambodian Buddhist Philosophy 2555,

Khmer Abhidhamma and Tipitaka Teaching & Khmer Theravada Buddhism ) ត្មមព្បរ័នអ ធ ញ ីនធ្ឺ-

ុំ នេត្ ( Paltalk Messenger ) ទងអ

់ បានមូលមត្គ្ន ឆ ទ ិ ន ជាឯកចន

ពនលឺពទ ុ ឱ ធ វាទ ននសហញាតិប្ពះធម៌ ( វត្អ ត ងនគ

ហោរជាមួយនឹងនាទី

ធ្ញាេ ) នបាះរញមន ព ូ វន ិ

ៀវនៅមល ិ ិ ន-ទ

ុំ ូ ងចន ុំ ួ ន ១.០០០ចាប់ កញ ង បបញ្ហ ា ភាគ ១ ( កេឌទី ១ និង កេឌទី ២ ) ននះ នលើកដប ន ុំ នគ្នលបេ ងរួយព្ទព្ទង់ព្រះ ត្ដមល មិនអាចោត្់ដេបា ល ន ូ មឱ្យព្រះ ូ មឲ្យ

រែ

ទម ធ រា ប

ទម ធ ា

ផ្សរែផ្ាយដចកជាធ្មទ ា ន

ព្មាប់ព្រះរញទសា ធ

ុំ ត្ទ ែ ងអ

នាត្នរៀងនៅ ។

់ ព្រះបរមព្គូជាអមា​ា ់ទទួលបាននូវន

វត្នត វ ញ វនារាម ( ដព្រឫ

ដដលជាមរត្កដ៏មាន

់ផ្ាយព្រួត្ព្ជាបនរញ

ចកី ត

់ នរៀងនៅ ! ប ង ត្

កលនោក !

ូ មអនញនមាទនា...!

ស ី ) , ដេង ៣ នកត្ ើ ដខ រិសាខ រ.

. ២៥៥៥

ព្ត្ូវនឹងដេទ ង ី ២៣ ដខនមសា ឆ្ន ុំ ២០១២ ភក ទ ា នណា រន ិ ញ ខ ននញ្ហ ិ

ុំ ណា ង

ទស្សនកថា ស

ៀវសៅមិលិន្ទប្បញ្ហ ា មាន្លក្ខណៈដូចជាគមពីរ ដដលនាងខ្ុំញបាន្ ិក្ាមក្ សន្េះ ពិតជាមាន្អតថរ ដ៏ពិ ិដឋទញក្ជាគតិ សោយក្ញលប្ញត្តត្តក្ូលនាគ ន្ិងត្តក្ូល មន្ ជាពិស

ត្មាប្់ពញទធសា

ន្ិក្ជន្ត្គប្់វ ័យ យក្សៅ

ិក្ាសរៀន្

ូធ្យ សត្ក្ប្

ជញ្ជក្់ន្ូវចុំសណេះដឹង ក្នញង ម័យប្ញពវកាល ឲ្យបាន្យល់ដឹង ត្ពមទុំងកាត់ប្ន្ថយន្ូវ វ ិចិក្ិច្ឆា លាងជត្មេះអវ ិជាជ តាមរយៈខលឹមសារស ៀវសៅ ដដលដប្ងដចក្ជាក្ណឌ ៗ ងាយ ស្

ួលយល់ ។ ជាពិស

សធ្វើឲ្យអនក្

រយៈប្ញច្ឆាវ ិ

ិក្ាស

ជជនា ក្នញងជុំពូក្ធ្ម៌សសេង ៗ សោយជាក្់លាក្់ ន្ិង សក្បេះក្បយសង ។

ើញន្ូវភាពត្ប្ណីត

រវាងត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិងត្ពេះនាគស

សោយសោងសៅសលើខឹលមសារ ត្ប្ក្ប្សោយអតថរ

នន្ស

សោយត្ពេះត្គូរតន្នាសទ អ៊ួន ស្ំណាង ឧបា ងឃ ន្ិងពញទធប្រ ិ

ន្សតថរ

ៀវសៅសន្េះ សទើប្នាទី

ពនលឺពុទឱ ធ វាទ ននស្ហញាតិព្ពះធម៌ ( វតតអងគសោធ្ិញាណ ) ទុំងត្ពេះ

ញខញមនន្ធ្ម៌ តាម

សត្កាមការដឹក្នាុំ

ក្ ម៉ាន់ យ៉ាន នាងខ្ុំញផ្ទទល់ ត្ពម ័ទសៅក្នញង ន្ិងសត្ៅត្ប្សទ បាន្ដញេះសចញន្ូវ ទធ លេះប្ង់

ន្ូវមចារ ិយៈ ទុំងត្ទពយ ទុំងចិតត សត្តក្អរអន្ញសមាទនា សោយប្ីតិសសាមន្ ប្ុំសញត

ក្នញងការចូលរួមសបាេះពញមពសាយស ត្មាប្់ពញទធសា ន្ិក្ជន្ទូសៅសង ។

ៀវសៅសន្េះ

េរ ីក្រាយ

សដើមបីទញក្ជាគញណត្ប្សោជន្៍

នាងខ្ុំញ ូមសកាត ស ើរ ចុំសោេះឧតតមគតិដ៏ខពង់ខព ់ រប្ ់ឧបា ិកា វណា ា រី ទទពព្រណមយ ដដលបាន្ខិតខុំសិចតសចង់ ចងត្ក្ងសក្ើតបាន្ជាស ៀវសៅមួយចបប្់សន្េះ សោយស

ចក្ដីពាោមោ៉ា ងសមាេះមញតប្ុំសញត។

នាងខ្ុំញ ងឃឹមថា ចុំសោេះត្ពេះពញទធសា នា មាច

ស

ទុំងអ

ពិតជាមាន្ត្ប្សោជន្៍ដ៏ធ្ុំសធ្ង

សោយគញណាន្ញ ភាពនន្ត្ពេះរតន្ត្ត័យ

់ត្គប្់ ៗ ត្ពេះអងគ ឧបា

ត្ប្សទ

ៀវសៅមួយចបប្់សន្េះ

់ បាន្ជួប្ត្ប្

ិកា វណា ា រ ី ត្ពមទុំងពញទធប្រ ិ ពវន្ូវ

ញខញមាលភាពមាុំមួន្

ូមឲ្យត្ពេះគញណ ័ទទុំងក្នញង ន្ិងសត្ៅ

ន្ិងមាន្

មា​ាទិដិឋត្គប្់ៗ

ជាតិ តសរៀងសៅ សដើមបីត្ទត្ទង់ក្ងចត្ក្នន្ត្ពេះធ្ម៌ ឲ្យត្ប្ត្ពឹតតសៅជាន្ិចចន្ិរន្តរ ៍ បាន្ត្គប្់ ៥.០០០ ត្ពេះវ

ា ប្រ ិប្ូរណ៍សៅសោង ។ ូមត្ពេះធ្ម៌រប្

់ត្ពេះ

មពញទធ ត្ជួតត្ជាប្ដល់មន្ញ

នងៃ ៣ សក្ើត ដខពិសាខ ព. ឧបា

េទូសៅ …!!! ២៥៥៥

ិកា កកវ ស្ុខនហ

នាទីពន្លឺពញទធឱវាទ នន្

ហញាតិត្ពេះធ្ម៌

នាទីពនលព ឺ ទ ុ ឱ ធ វាទ ននសហញាតិប្ពះធម៌ ( វត្តអង្គមោធិញាណ )

អារមភបទអនកមរៀបមរៀង្ជាមេមរភាសា

រប

នដ្ឋយបានដង ទ បញ្ហ ា រប ឹ ថា មល ិ ិនប

នដៀងគ្នននឹងមល ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

់ដេ ដដលករ ុំ ញ ងមាននៅនរលននះ នហើយដេមទងម ុំ នទន ់ចប់ ិ

១៩៦៣ រប យកមញ ជា ព កណឌ

់ព្រះព្គូវមលប បញ្ហា អញ មិ

បញ្ហ ា ចមល ង ់ នានា ន នា

ុំ ូ ង មានទងអ ុំ ននា ទ នៅដេដ ង ប

កាល បញ នណា​ាះគឺ ៖

- ដខសទី ១ ឬ ភាគទី ១

ននត្រថ ) និង

( ជាកេឌដដលព្រះនៅមល ិ ិននទ លើកជា

គ ង ើ ងមកនដ្ឋយអងឯ

ួ រនៅព្រះនាគន

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគ

់ព្រះនៅមល ទ ិ ងព្រះនាគន ិ ិនន

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ ព្រះសា

ូ រ អាចារយនៅព្រះរារបណា​ាល័

មានខឹមសារព្ត្ មដត្ ២ កណឌ គឺ ល ឹ

( ព្បវត្កន ង ល មករប ិត

រែព្គប់

់ដខរា ដដលនបាះរញមនព លើកទី ៤ ោលរីឆ្ន ុំ

ផ្ងននាះ នដ្ឋយមល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

ម

់ដខរា ព្

នដ្ឋយមិនបានព្បាររធ

កយកញ ង ន

ននត្រថ បនាទប់រីបានរួបមញខគ្នន និងចាប់នផ្ើត ់ ៧ វគគ ) ដដលមានន

ជាន

ៀវនៅព្កបន

ុំ រ័ មានខឹមសារទ ុំ ២៥៩ ទរ ងអ ល

ៀវនៅព្ត្មដត្ ២ ឹ

៌ ត ើ ងរេ

ញ ី រមូ ព កព្មា

់

់ព្ត្មប ញ រែនោគកេឌ និង បវគ ឹ ី ដគ ន

មល ទ បញ្ហ ា កេឌ គឺ បឋមវគគ ទញត្ិយវគគ និងដផ្ក ន ខះ ល ដនត្ត្យវគ គ។ ិ ិនប ិ

- ភាគទី ២ ជាន

ៀវនៅព្កបន

៌ សាច់ កព្មា ត ើ ងរេ

មានខឹមសារប ល ួ នវគគ ដនមល ទ បញ្ហ ា កេឌ ិ ិនប បញ្ាមវគគ ឆដវា គគ និង

ត្ម ត វគគ ។

់

ុំ ័រ ២១៦ ទរ

គឺ ត្ត្យវគ គ ិ

ចត្ញត្វថ គគ

ចដុំ េក ៤ កណឌ នទៀត្ គឺ លកេ បបញ្ហ ខ ា កេឌ នមេឌកបបញ្ហ ា កេឌ

ុំ ន់មាននបាះរញមផ្ អនញមាេបបញ្ហ ា កេឌ និង ឧបមកថាកេឌ រញទ ព ាយនៅ ន

ុំ ី ឆ្ន ុំ ១៩៦៤ រហូត្មកដល់នរលននះ ។ ើយ ត្មងរ

អារមភបទ - Introduction

នហត្ញននះ

បកដព្បរប

បនាទប់រីបានអានមល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

់ភូមា

ត្មមរយៈសានដដ

់នោកព្គូ ដឆវឌ្ឍន៍ កបលោញ្ ដដលជាអក ា ន៍ (រនជាត្ដេ) ន ិ ិ

ុំ ញនូវព្រះដព្ត្បដក ុំ រនា ជាអក ក ន មានោរយល់ដឹងនព្ចន ន បរយត្ ត ិង ិ ើ ទងដផ្ ិ ិន

ុំ្ ញ ងនាមជាក ព្បត្បត្ រា មួយរូប ដដលព្រះថាលនរញចត្ ន ញ លធ្ត្មដខ ិ ិត នទើបនាងខញ ក ី ិ ត នឹងោរព្សាវព្ជាវព្រះធ្ម៌រប បកដព្បមល ទ បញ្ហ ា រប ិ ន ិ ប

់ ូ មា ភ

់ព្រះ

មា​ា

មញ ទ ព ធ

ន

ុំ ់ ញ ងោរ ក ន ើញភារចាបាច ់នោកព្គូដឆវឌ្ឍន៍

ត្មមរយៈសានដដរប

នដ្ឋយនរៀបនរៀងជានខមរភាសា នដើមបព្ប ត ក ន អានដខរា បានទទួលអត្រថ ី ិយមិត្អ និង អត្ន ថ ័យដនមិលិនប ទ បញ្ហ ា រប រប ន រប

់ព្

ី លងា​ានិងរប

់បរនទ

មង ត ( រប

់អរឺ ញប ដូចនោកព្គូ

ចកអត្ម ដដលជាោរនផ្ម ថ ធ្បាយ ើត ន ីត ិ

ដឆវឌ្ឍន៍

ចករប ីត

់ភូមា គឺ ដូចគ្នននៅនឹង

បានបញ្ហ ា ក់នៅកញ ង ន

់ខួ ន ល ) នព្

់ភូមា មានដល់នៅ ៦ កេឌ និងមាន អដក ា ថា ជាន

នៅនឹងបញ្ហ ា នីមួយ ៗ នដម ើ បងាយព្ ី

ុំ រដលកជា ៣ ភាគ

់ព្ោ

ចកអធ្ បាយភា ា ប់ ីត ិ

់ ខឹមសារន ួ លកញ ងោរយល ន ល

ុំ នកញ ងម ព្ត្មព្ត្ូ វ ដដលរញមា ល ន ទ បញ្ហ ា រប ឹ ិ ិនប នដ្ឋយសារមានកព្មា

ះមល ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

់នរក ន

់ដខរា និងដេ ។

ចកីត ឱ្យបាន

ៀវនៅមល ទ បញ្ហ ា ព្ត្ូវបានដបង ិ ិនប

ព្មាប់ ៦ កេឌននាះ នដម ើ បងាយព្ ី

ុំ ួ ន ២ កេឌ ៖ មួយភាគមានខឹមសារច ន ល

ួ លចាប់ោន់អាន គឺ

ភាគ ១ ៖ កេឌទី ១ - បញរែនោគកេឌ

និង

ភាគ ២ ៖ កេឌទី ៣ - លកេ បបញ្ហ ខ ា កេឌ

និង

កេឌទី ២ - មល ទ បញ្ហ ា កេឌ ិ ិនប

កេឌទី ៤ - នមេឌកបបញ្ហ ា កេឌ

ភាគ ៣ ៖ កេឌទី ៥ - អនញមាេបបញ្ហ ា កេឌ និង កេឌទី ៦ - ឧបមកថាកេឌ

។

អារមភបទ - Introduction

ដូនចះ ន

ូ មអក ន

នូវរនឺ ដនបញ្ហ ល ា រប

់ខួ ន ល

ុំ ុំ ខាន នត ទៀត្កញប នដម ើ បបេ ិ កាធ្មរ៌ ង់ចាអានជាបន ី ី ញត ះ ទក់ទងនឹងបញ្ហ ា ចមល ង ់ នផ្សង ៗ កញ ងព្រះរ ន ញ ទ-ធ

សា

ុំ ូ លអក ុំ ី រ បានបញចាឆវ ិ រនា នា ដដលករ ន ព្បារទ ្ ងរ ា

សា

ុំ ន់នព្ោយ និករនរនា

ុំ ន ុំ ព្សាយបភ ង ់ ទងននាះទ ញកជាមាគ្ន៌នដ្ឋះព្សាយបញ្ហ ា ឺល ូ វចមល ព្រះរញទសា ធ

ុំ បានរព្មះនូវមនិ លទ ងឡាយ ទ នាដ៏ឧត្ម ត

នា សាងនូវភារភថា ឺល ល ដនព្រះសា

ជាបច័យ នធ្ទ ា ើែ ី រឹង

ព្មាប់ខួ ន ល កញ ងព្រះសា ន

ខាន ។

ឧបាសក ដាំ កុយ

ដខរា ដដលបានរួយដក

មារិកគេៈកមោ ា រ

ៀវនៅននះ ។

ុំ ងឃមោ ងមញត្មាថា ឹ

៍ មហិមា ព្បនោរនជា

ួល

ះអក ន

ិ កាធ្ម៌

និងជាមរត្ក

ិកាធ្ម៌ រួបព្បទះដត្នឹងន

នាត្នរៀងនៅ រហូត្បានជាក់ចា

័យរី

មានក់មត្ ត ក ន អានទូនៅ ិ អ

នដម ើ បបានដ ី

ិ កាព្សាវព្ជាវផ្ងដដរ ។

់ខួ ន ុំ ខាន ៕ ល ព្គប់ ៗ រូប កញប ី

ន ត ិ ងវបបធ្ម៌

ូ មោរអធ្ាព្

ៀវនៅមល ទ បញ្ហ ា ននះ ិ ិនប

ងសដនោរបកដព្បនរៀបនរៀងន

អក ន អាន និង អក ន រប

ន

ឲ្យបាននព្ចនដេមនទៀត្ ើ

ូ មអានិ

ព្រះរញទសា ធ

ចនុំ

ះ

ុំ ញ ចខះ ៀវនៅននះ ព្បាកដជានៅមានចេ ែ ខាត្

ចមាងយ និង រករាយទទ ន់ ផ្សង ៗ រី ួលយកោររះគន ី ិ

នព្ោយ ឲ្យងាយព្

នដើមបជានហត្ ញ ី

មាគមអកសរសាស្ត

ុំ នោយ ខះ ដដលនាងខញ ុំ្ ូ មលឱ្ ល ៗ ជាក់ជាមនខាន ិ

នា

ក់រ័នន ធ ឹង

ុំ ី នាននះ ត្នៅដេអ ង នាគត្ កញប

ព្មួលអករា ខ វរិ ញទ ធ នៅកញ ងន ន

នទះបជាោ ងណាកីត ន ី

រញទសា ធ

ព្មាប់រញទ-ធ

ុំ នាងខញ ុំ្ ូ មដេង រគញេោងព្ជាលនព្ៅ ចនុំ ល អេ

ទនឹ មន ទ ឹ ងននាះ

និង

ួ រនឆយគ្ន ន នដម ើ បី ើល

ុំ នឹងនាមកន ូវ

ុំ ី ព្រះ ង ែ យល់អរ

ុំ ន់ ព្មាប់កូនដខរា រនា

ៀវនៅននះ ចកីត ញ ខ ន

រួយឱ្យព្បយម ត្ ិ ិ ត ចកចនព្ម នក ន ីត ើ ញង

់នូវព្រះនិ ែ ន នដ្ឋយបញ្ហា

អារមភបទ - Introduction

រារធានីភននុំ រញ ដេង ១១ នរាច ដខមគ ិ

ុំ រ. ិ រ ឆ្នខាល

. ២៥៥៤

ព្ត្ូវនឹងដេទ ង ី ១ ដខ មករា ឆ្ន ុំ ២០១១

ឧបាសិកា វណ្ណ ា រី មទពប្ប្ណមយ vannary_t@yahoo.com អត្ត្ដ ី ូ នរី

៩ បរនច ឆ ិ ទ

មហាបដ្ឋាន

កាព្រះអភ ធ្ម ត្ ា ថ ិ ិ

វ ិ ញ ទិមគ ធ គ

និងព្រះ

រាជាណាចព្កដេ ។

ធ្មា

ូ ព្ត្

សោសភាពច ូលរ ួម ៖

មរៀបមរៀង្ជាមេមរភាសា

៖

- ឧបា

រចនាប្កប

៖

- បូ ន អ ៗ បនចក ា នទ

វាយអត្ថបទ រចនាទាំពរ័

កកអកខរាវិរុទធ ទីប្ប្ឹកា

៖ ៖ ៖ ៖

- ឧបា

ិ ោ វណា​ារ ី នទរព្បេមយ ិ ោ វណា​ារ ី នទរព្បេមយ

- ភក គ នរា ិ ញ ខ អគធ្ ី គង់ - ឧបា

ុំ យូទរ័ កញរ

ក ដ្ឋ ុំ កញយ

- ភិកញ ខ ព្រះមហា

ញ មិត្ត

ញ វទ ិ ទ រត្ិននទ ោ

- ភិកញ ខ វរិរជានត្ម នូ - ភក ទ ិ ញ ខ នជាត្នន ិ

ញ ជាត្ិ

- ភក ទ ា នណា រន ិ ញ ខ ននញ្ហ ិ

- ដូនរប ី ញ នផា និង ដូនរី - ឧបា





ក នលលក វរា ី



ុំ ណា ង ញ ទិសា

ងហ គ ៈ

ងេ គ ី

នៅព្រះ

I

អារមភកថា ន

ៀវនៅមល ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

ថាលនឹងធ្ម៌ នដម ោរ ើ បបាននធ្ ើែ ី អក ន វត្ព្ត

ន ិ កាកញ ងនរលននះនហ ើយ ។

ទធព្រះ

នរឿងមល ទ បញ្ហ ា ននះ នោកព្គូដឆវឌ្ឍន៍ កបលោញ្ ា ន៍ បានបនព្ងៀន ិ ិនប ិ ៌ ព្បចា ុំ នៅ ិ កាធ្មជា

មាគមមរឈមេឌលព្សាវព្ជាវព្រះរញទសា ធ

ះនកត្ ។ នោកព្គូដឆវឌ្ឍន៍ និងអក ន

ដត្នរៀបចនុំ បាះរញមជា ព ន នៅ

បាននបាះរញមម ព ករូនមត្ ត ក ន មានចត្ ិ អ ិ ត

ិ កានៅវត្ព្ត

ៀវនៅ

ះនកត្ ។

ុំ ិ កាទងអ

ុំ ញ ត្ ិកាជាទីបផ្

ននា ង ទ នឆយឆ ល គ្នន នូវបញ្ហ ា នីមួយ ៗ ើល

បញ្ហា គួរឱ្យចាប់អារមេ ា ៍ គួរឱ្យចង់ដឹង។ ន

ៀវនៅននះ

ើ ញថា គួរ

៍ដល់អក នដម ន គ្នានឱ្ោ ើ បជាព្បនោរន ី

ខឹមសារនៅក រននះ គួរឱ្យចង់ ល ន ីព ញ ងព្រះគម

ុំ ី រ ព្បារទ ្ ងរ

់ យល់ន

នព្មចបាននដ្ឋយសារន

នា

បាន

នោកអក ន

ញ ទដធ ត្ជានរឿងនធ្ើឱ្យដ ែ ញះ

ចកព្ប ីត ងដព្បងរាោមរប ឹ

់

ុំ ញ កបព្មុងជានព្ចើននាក់ រួមទងអ ុំ ក នោកព្គូ ដឆវឌ្ឍន៍ និងអក ន រួយទន ន ចូលរួម វភាគទនជាេវ ោ​ោ ងនព្ចើន ដដលរួយគ្ននលះបង់ព្ទរយ នទើបនធ្ើឱ្យន ែ ិ ិ មល ទ បញ្ហ ា ននះ អាច ិ ិនប នដ្ឋយអានិ

ៀវនៅ

នព្មចជារូបរាងមកបាន ។

ងសដនកញ

លននះ

ូ មហញចផ្លដល់អក ន បកដព្ប អក ន រួយ

ុំ ញ កបព្មុងនរៀបចនុំ បាះរញមព អក ុំ ទន យម ត្ ន បរចា ត ក ន អាន ិ ា គធ្នធាន ព្រមទងព្ប ិ ិ អ ព្គប់គ្នន បាន

់ ៗ ននះផ្ងចញះ ។ នព្មចនូវធ្ម៌ផ្ញត្ទញកខ កញ ងនរលឆ្ប ន ឧបា

ិោ ព្បានី

នុំ រងរារយ ើ

មានកវ់ វដ ិ ៈត វត្នត ៅសានមឆ័យ

អត្ថថធិប្ាយ

II

អត្ថថធិប្ាយ នៅនរលព្រះនៅអាន ឈ្ះ ន នគរបញ្ហ ា បរប

់ នព្ចនអង បនប ត នាទបជា គ ើ

់ ងនព្ដមហារារ

ច

់ឥណា ៏ នន ឌ រួចមក កមា រហូត្ដល់រារ

័ មកវាយ ោងនលើកទរ

់ព្គងនគរននះ ជា ច ត ព្កកព្គប ិ

ម័យរប

់ន

ច ត ព្កកម ួ យអងគ ព្ទង់ ិ

័ នធ្ោរ ព្រះនាមជាភាសាមគធ្ៈថា “ មិលិនទ ” ។ ព្រះអងព្គ ទង់មានព្រះទយ ើែ ុំ នឈ្ង ែ យល់រីវជា ិ ា ទងឡាយ

ជារិន

នផ្សង ៗ ព្ទង់រករាយន ី ឹ ងោងនៅរួប លទិ សា ធ

ុំ នាទងននាះ

។

ទ

សនបញ្ហា

នព្ោយមក

ព្ទង់បានរួប

មសនមត្ថរ ” ។

កយនរចន៍

ញ ី រនព្ៅ

នា

ននា ទ ជាមួយអក ន មានចនុំ េះដង ន ឹ កញ ង

៏ បន្ ុំ ញ ត្ កញ ងរ ជាមួយព្រះនេរៈដល ា ះបផ្ ន ញ ទសា ធ ី

កញ ងបញ្ហ ន ា ដ៏

កញ ងលទ ន ធ ិ សា

ននា ង ទ នឆយឆ ល គ្នន ើល

នា មួយអងគ គឺ “ ប្ពះនាគ-

ុំ ននា ង ទ នឆយឆ ល គ្ននរវាងនោកទង ើល

រីរ បានោលយជាទីចាប់អារមេ ា ៍ នរញចត្ ិ ដត ព្កដលង រប ជានព្ចើន ។ នានរលនព្ោយមក ព្បមាេជារញទ ធ

់បេិឌ ត្ទងឡាយ ុំ

ករារ ៥០០ ប្ពះតិបិដក-

ុំ ញនូវព្រះដព្ត្បិដក បានដល់ធ្ម៌ដនបដិនវធ្ មាន ចុឡាភយមត្ថរ ដដលរនា បញ្ហានមាះមញត្ព្ជាលនព្ៅ

មាន

់ ជានហត្ញរួយព្ទព្ទងព្រះ

ទម ធ ា រប

បានន

ល ញង ន ើញនូវគញេត្ដមក

នទើបរាោមព្បដមព្បមូល ន

ើ ង ជាគមរម ីព ួ យរប

់សា

កយ កយ

ុំ មដដលព្គូ បាអាចារយទងឡាយព្ត្ូ វរះគ ីត ិ ត្ ិ

ុំ ី រ ននា ង ទ នឆយឆ ល គ្ននរវាងនោកទងរ ើល ់ព្រះ

មីត

មា​ា

មញ ទ ព ជា ធ មា​ា

ុំ ននា ទ ទងអ

ថា

់ ឱ្យគង់វងសបាន

់ននាះ ចងព្កងនរៀបនរៀង

នា ដ្ឋក់ន្ាះថា “ មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា ”។ កញលបញព្ត្

អត្ថថធិប្ាយ

ដដលចង់បានទីរឹងកញ ងព្រះសា ន

III

ុំ នាទងឡាយ ក៏បានរួយគ្ននដេរកានដ្ឋយ

ុំ ោរនរៀន ោរទននញ នន នះ ។ ទ ចាជានដ ត នាទប់ រហូត្មកដល់បចញ បបន ា ើម ជាបនប ុំ មល យល់ន ទ បញ្ហ ា ជាគមរម ិ ិនប ីព ួ យ ដដលព្គូបាអាចារយទងឡាយ

ញថា ើ

ុំ នជា ់ ខាលង ុំ ។ ព្រះអដក ុំ ខា ដដលនធ្ោរដត្ងគម រនផ្សងៗ ា ថាចារយទងឡាយ ើែ ីព

រដមងដត្នលើក

មក រននះ មកជា ន ីត ញ ងគម ីព

កញ ងនរលមានោរវ ភាគព្បធានបទណា ដដលមានភារ ន ិ ម័យបចញ បបន នន នះ ា

ព្បនទ

អក ន

ិ កាព្សាវព្ជាវរីទ

់។

ម័យបចញ បបន ន គមរម ទ បញ្ហ ា ននះ ចនុំ ា ីព ល ិ ិនប

កញ ង ន

មគធ្ៈ នទះជាភាសាដត្មួយកីត ់ព្ត្ម នព្បអកសរដេកត្ ើ លងា​ា រប

់អឺរញបនព្បអកសររ ុំ ។ ូមាញង ើ

ព្មាប់មល ិ ិនរទ ប

់ដេ ដដលនព្បើ

ព្បនភទបកដព្បនរញលល និងព្បនភទដកព្ មាន ។ ចដុំ េកមល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

់ព្

រប

់ រនទ ប

ុំ នធ្ៀបគ្នន រួមទង

់បរនទ

ប

ះគមរដដលជាភាសា ីព

ន ិ កាកញ ងព្បនទ

ីលងា​ានព្បអកសរព្ ើ

់ ដេ

ី-

ដេននាះ មានអក ន ុំ ួ ន មានទង ុំ ន

ង់យកដត្ខឹមសារ មកនរៀបនរៀង ក៏ ល

់ នអក ទនមា ន ណាបកដព្បមកជាភាសាដេនៅន ់ដេ និង រប

ើ ញព្

់

សនបបញ្ហា កញ ងរ ន ញ ទធ

បកដព្ប នធ្ោរបកដព្បមកជាភាសាដេជានព្ច ននល ើែ ើ ើក ជានព្ចន ើ

ុំ អានទងរប

រប

់ គឺ រប ក៏មានដបកនចញជានព្ចនចាប ើ

់ភូមានព្បអកសរភ ូ មា ើ

រប

នា

នោកខាងលិច យល់ន

នោកខាងនកត្ ត ព្បនទ ើ នៅបណា

នានិោយនេរវាទ បានោងចា

ញ ី រនព្ៅននាះ ។ កញ ង ន

សនវជា ិ ា និងសា

គ្ននថា មល ទ បញ្ហ ា ជាគមរម ត ់ នូវទ ិ ិនប ីព ួ យ ដដលរួយផ្ល សា

់ខួ នជាន ល ិ ចា

មាអងកញ ងោរងារន ន ិ រនរធ ប

ជារិន

ុំ ញ ងនព្បននាះ ដដលនគករ នៅមន ើ ិ ើយ

។

រប

ុំ្ ទនៅនរលបាន ខញ បា

់ភូមា យកមកនព្បៀប

កយអធ្បាយដដលនៅថា អដក ក ា ថាននាះ កញ ងនាមជាអ ន ន ិ

អត្ថថធិប្ាយ

IV

អត្មថធ្បាយគម រននះ ិ ីព វត្ព្ត

ះនកត្

នៅ

ុំ្ ទ នទើបខញ បា

មាគមមរឈមេឌលព្សាវព្ជាវព្រះរញទសា ធ

នព្មចចត្ ោរបកដព្បម ល ត ននធ្ ទ បញ្ហ ា រប ិ ម ិ ើែ ិ ិនប ុំ ួ ់ភូមា រន

នហើយនធ្ោរបកដព្បដត្ម ល ទ បញ្ហ ា រប ើែ ិ ិនប ុំ ន កញ ងោរនរៀបច ជា ន

ដូចត្នៅននះ ៖ ១-

នា

់ ដេ

វញ ិ ។

ៀវនៅនលើកននះ នដ្ឋយមាននហត្ញផ្ល ៥ ព្បោរ

់ដេ

មល ទ បញ្ហ ា ភាសាមគធ្ៈរប ិ ិនប

មានអក ន បកដព្បជាភាសាដេជា

ុំ ួ នរួចមកនហើយ នបើខញ បា ុំ្ ទនៅដត្នព្បើរប ន

់ដេជាចាប់

ខះ ល ៗ កីត ព្បដហលជាមនបានរ ួ យឱ្យអក ន អានបានទទួលនូវអត្រថ ិ

ឬ ចនុំ េះ

នព្ចននល ើ ើក ជានព្ចន ើ

នដម កញ ងោរបកដព្បនទៀត្ននាះ ន ើ ដង ម ែ ថ នទៀត្ន ឹ អីបដន រប

់ដេនទៀត្នទ ។

ើយ

២- មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ន ិ ប

មកនៅន

យ គួរដត្ព្កន ើ

គមរខាងសា ីព

នទះជា

ុំ ួ នបកដព្បមានោរខញ ន

ុំ្ ទមនគ នហត្ញននះ នទើបខញ បា ត្បកដព្បម ល ទ បញ្ហ ា ិ ិ ិ ិនប

់បរនទ

់ នអក នៅមនទន មា ន ណាបកដព្បនចញ ិ

កនមលនៅរប ើ

ុំ នា ដដលនយងទ ងអ ើ

់នគខះល ។ នទះជាោងណាក៏ជា

់គ្នន មានោរនគ្នររដូចគ្នន ។

៣- នបនព្បៀបនធ្ៀបជាម ព្រះដព្ត្បដករប ួយព្រះដព្ត្បដក ើ ិ ិ

ភូមាកីត មានោរខញ នព្បព្បា ើ

គ្ននត្ចត្ ិ ួចណា

់ ត្ួអកសរ ក៏អត្ន ថ ័យមនខ ញ ិ

វញម នដមនដ ូ ចននះ ិ ិ

ដបក ល គ្នន

គមានោរខ ញ ឺ

់

ុំ ី ព្បនោគខះ ត រ ល ីអ

ដបក ល គ្ននដដរ ។ បញ ដនច ត នុំ

ដបក ល គ្ននជានព្ចនវគ គ ើ

ដ់ េកីត រប

់

កយខះ ល ឬក៏ោរ

ះមល ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

គួរឱ្យភា្ក់នផ្ើល អ ថា

ុំ ន ដេរកាោងដូចនមច មាខង ៗ បានទទួលគមរននះមករ ត ? ខឹមល ីព ី ណា ? នាគ្ន សារខះ ល នព្បៀបដូចជានិោយនផ្សងគ្នន ។

អត្ថថធិប្ាយ

រញបភារខញ

V

គ្នន មានដូចត្នៅ ៖

- ខឹមសារខ ះ ល ល ល មាននៅកញ ងម ន ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

កញ ងម ល ន ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

់ភូមា

ដូចជា

់ទងនៅនឹងរញទទ ុំ យ ខឹមសារទក ល ធ នា

ដនុំ េើរកនកត្ដនព្រះនៅម ល ើ ិ ិនទ និង ព្រះនាគន - ទក់ទងនឹងន្ាះរប

ន្ាះរប

់អាមាត្យមានក់

ចដុំ េកមិលិនប ទ បញ្ហ ា រប

់បញគល គ

់ដេ ដត្ដបរជាមនមាននៅ ិ

ន ជានដើម ។

ក៏មានចដុំ េកខញ

មិលិនប ទ បញ្ហ ា រប

់ដេន្ាះ

គ្ននដដរ

អនោ ត យអាមាត្យ

់ភូមាជា អននោ ត យអាមាត្យ ជានដើម។

ុំ - ទក់ទងនឹងន្ាះចេ ងនរង ា មាននព្ចនបញ្ហ ា ណា ើ បញ្ហ ើ

ុំ មានខឹមសារ បញ្ហ ល ា ក់ឱ្យដង ា ដត្មួយ ទងរប ឹ ថាជាបញ្ហ បញ ដនដត បរជាមានន្ាះបញ្ហ ា មនដ ូ ចគ្នន ិ ន្ាះថា

់ដេមានបញ្ហ ា មួយ

់ភូមា ដបរជាមាន

បបញ្ហ ខ ា នៅវញ ិ ជានដម ើ ។ ី លលកេ

់ដេ មានខឹមសារដដលជាោរឧបមានព្ច នជាង មល ល ទ បញ្ហ ា រប ើ ិ ិនប

់ភូមា ។

់ ងនឹងោរកេ ុំ ់ ឹមសារក ទ ត្ខ ូ មបដត្ទក ល ន ា ខះ ល ក៏មានោរខញ ី ញ ងបញ្ហ

ដបក ល គ្ននដដរ ដូចជា បញ្ហ ា មានោរ រប

រប

់ភូមា

ុំ ួ នឧបមាកញ ងបញ្ហ - ទក់ទងនឹងចន ន ា នីមួយ ៗ បញ្ហ ា ខះ ល មល ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

-

ន

់ ដដល

់ដេ ទងរប ុំ

បបញ្ហ ខ ា ។ ចដុំ េករប ី លព្បត្សា ិ ា នលកេ

ុំ ចេ ងនរង ា ថា ើ បញ្ហ រប

ដូចជា

ដូចជា

ុំ ី លកេ ៈរប ួ រអរ ខ

់

ទធ ដដលព្រះនាគ

នបាននឆយវ ៈ ២ ោងននាះ កញ ងម ល ា ថា មានលកេ ខ ន ទ បញ្ហ ា ិ រនា ិ ិនប ើល

់ភូមា បានដញកលកេ ៈមាង ៗ ជាបញ្ហ ខ ា នផ្សងគ្នន ។ ចដុំ េកកញ ង ន

មិលិនប ទ បញ្ហ ា រប

់ដេ បានព្បមូលខឹមសារ ់ ងនឹងលកេ ុំ ដដលទកទ ៈទង ល ខ

ុំ ួ នបញ្ហ រីរ ជាបញ្ហ ា ដត្មួយ ជានហត្ញឱ្យមានចន ា មិនន

ា ន ។ ើ គ្ន

អត្ថថធិប្ាយ

VI

ខញ

- បញ្ហ ា ជានព្ចន ើ ដដលមាន ់ដេ មានលល

គ្នន ដូចជារប

ណាមានញាេនកត្ន ើ ន

កយកញ ង ន

ួ រថា

ើ ងនហើយ

ន

“ ព្រះគញេមា​ា

ើ ងនហើយដមននទ ? ” រប

ន បញគល គ

មានញាេនកត្ ើ

់ភូមា មានលលថា “ ព្រះគញេមា​ា

បញគល គ ណាមានញាេនកត្ន ើ

មានបញ្ហានកើត្ន

់នាគន

បញគល គ ននាះន្ាះថា

ើ ងនហើយដមននទ ? ” ។ ចដុំ េករប

នាគន

ុំ ួ រ ឬ ចនមយ េ មានលកេ ៈ ខ ើល

ើ ងនហើយ

់

បញគល គ ននាះន្ាះថា

់ភូមាគួរដត្ព្ត្ឹមព្ត្ូវជាង នព្

ះថា

់ ុំ ព្រះនៅមិលិនព្ទ ទងមានប េ ងចង់ព្ជាបថា ញាេ និង បញ្ហា ជាធ្មជា ា ត្ដត្ ិ មួយ ឬ ក៏នផ្សងគ្នន ។ រប

- បញ្ហ ា ខះ ល ដូចជា បញ្ហ ា មានោរ

ុំ ី ោរបួ ួ រអរ

់ភូមា មានព្ត្មដត្ខ ល ឹ ឹមសារខ ី ល ៗ ដដលជាោរ

រប

់ព្រះរញទអ ធ ងគ ។

ួ រ និង នឆយគ្ន ន បញ នណា​ាះ ។ ើល

ចដុំ េកខាងដេវញ នៅមានខឹមសារនផ្សងៗនទៀត្ គនៅនរលព្រះនេរៈនឆ យ ល ិ ឺ ើល វ ិ រនា ។ នព្ៅរីព្ទង់មន ា នហើយ ព្រះរាជាព្ទង់មនព្រមទទ ួលយកចនមយ ិ ើល ិ ទទួលយកនហើយ

ព្ទង់នៅបានព្ត្ម

់និោយចអ ុំ ក

កឡាយព្រះនេរៈ

ជាមួយនឹងរួកបព្មរារោរ ដដលនៅដហហមរញវុំ ញននាះនទៀត្ផ្ង ោងននះ ិ ី ជានដើម ។

- ទក់ទងនឹងោរនលើកយក

បញ្ហ ា នីមួយ ៗ មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

កយ កញ ងព្រះដព្ត្ប ដក មកអះអាងកញ ង ន ន ិ

់ភូមា បាននលើកយកមកព្ត្ូវនឹងោរមាន

រិត្ កញ ងព្រះដព្ត្ប ដកជាន ន ទ បញ្ហ ា រប ិ ិ ចា ។ ចដុំ េកមល ិ ិនប ុំ ។ យកមក មិនព្ត្ូវ មនច ិ កញ ងម ន ទ បញ្ហ ា រប ិលិនប

មោងវញនទៀត្ ិ

់ដេ រដមងដត្នលើក

កយដដលនលើកមកននាះ

់ភូមា មានកត្់ព្ត្មទញកនៅចញងទរ ុំ ័រនីមួយ ៗ ននាះថា

នលើកយកមករីព្រះដព្ត្បដក ន ិ

ុំ ័រទីបញ នា​ាន រួយ ៀវនៅទីបញ នា​ាន និោយអី ទរ

ឱ្យព្សាវព្ជាវដល់នដម ើ ទីបាននលឿន ចដុំ េករប

់ដេ រញុំមានបញ្ហ ា ក់ននាះនទ ។

អត្ថថធិប្ាយ

- ទក់ទងនឹង

ញ្ហានផ្សង ៗ ដដលមានជា

ុំ កេ ត្់ ខឹមសារគ ល គ ុំ វគត្ គ ូច ឺ វគធ្ បបញ្ហ ា រប

VII

់ភូមា មានដ្ឋក់ចា

ញ្ហា

់ោ

កយ

ុំ ួ រ ជានដើម ។ មល េ ិ ិន-ទ

់ រួយឱ្យអក ុំ ត្់ព្បនោគ ន បកដព្ប កេ

នីមួយ ៗ បាននដ្ឋយងាយ បកដព្បបានព្ បានយកចិត្ទ ត ញកដ្ឋក់កញ ងនរឿងននះ ន

ញ្ហា

ុំ ញ្ហាកេ ត្់ព្បនោគ ឬ

ួ ល ។ មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

ជានហត្ញឱ្យអក ន បកដព្ប

ុំ រិចារណា ក៏ោត្់រដលកដញកព្បនោគនដ្ឋយខ ល ួ នឯង ព្ចបូកព្ចបល់ នធ្ើឱ្យម ែ ិនព្បាកដថាព្ត្ឹមព្ត្ូវ ។ ព្រះដព្ត្បដក ដដលនលើកយកមកជា ិ ោរព្បយ័ត្ព្ន បដយងឱ្យដមនដទនថា យកមក

ជារិន

ដដលនរលខះ ល នធ្ើឱ្យ ែ កយនរចន៍កញ ង ន

កយនរចន៍កញ ងព្រះដព្ត្ប ដក ដដលនលើក ន ិ

កយណាដដលមនដមននៅក ន ិ ញង

ព្រះដព្ត្បដក ? នដ្ឋយព្សាវព្ជាវឱ្យដល់នដម ើ ទីឱ្យចា ិ នៅជាខញ

នរលខះ ល មិន

មាអងកញ ងបញ្ហ ន ា នីមួយ ៗ ននាះ ព្ត្ូវមាន

មាអងននាះមានព្ត្មណា ? នហើយ ឹ

នព្មចចត្ ត កដព្ប នដម ើ បោរ ិ ប ី

់ដេ មន ិ

់ោ

់

ិន

មញននឹង

រខឹមសារច ល ូ លគ្នន ដដលអាចនធ្ឱ្យោរបកដព្ប ើែ

ខឹមសារបាន ។ ល

- ោរចាត្់បញ្ហ ន វគ្ននក៏មាន ដូចជា នគ្នត្ម ា ចូលកញ ងវគ ន គ ី មួយ ៗ មនព្ត្ូ ត ិ​ិ

វត្ទ មល ថ នបបញ្ហ ា ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប បបញ្ហ ា រប

អាព្

់ដេ ចាត្ច ់ ូ លកញ ង ន វនិ ័យនហត្ញននះ

ោរនបកឱ្ោ ើ

ព្ប

បបញ្ហ ា ជានដើម ។ ល។

ទ បញ្ហ ា រប ិ ននបបានបកដព្បម ើ ិលិនប

ឱ្យព្បយម ត្ ត ក ន អានបានទទួលអត្រថ ិ ិ អ

មាននៅកញ ងម ន ទ បញ្ហ ា រប ិលិនប ៤- មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ន ិ ប

់ភូមាចាត្់ចូលកញ ងរ ន ញ ទវធ គគ ចដុំ េកមល ិ ិន-ទ

់ព្

់ ដេ ។

ីលងា​ាកីត រប

ព្់ បនទ

់ភូមា នព្ចនជាងម ល ទ បញ្ហ ា រប ើ ិ ិនប

់ភូមាក៏ជា

នផ្សង ៗ ដបក ល ដដលរញុំ

ខាងអរឺ ញបកីត

ដូចគ្នននឹង

់ដេ នព្បៀបបដ ី ូ ចជា គមរីព

អត្ថថធិប្ាយ

VIII

់ភូមា នព្

ដត្មួយជាមួយនឹងរប

ះនហត្ញននះ ព្ប

ិ នជាបានបកដព្បមល ិ ិន-ទ

់ភូមាបញ នណា​ាះ នព្បៀបបដ ទ បញ្ហ ា រប ី ូ ចជា បានបកដព្បមល ិ ិនប

បបញ្ហ ា រប

ុំ លងា​ា ជានដើម ទងអ

់ននាះផ្ងដដរ ។

់ព្

ី

ា ឹ ងថានក់ព្រះបាលី ើន

៥- ោរបកដព្បគមរម ទ បញ្ហ ា ដដលមានឋានៈន ីព ល ិ ិនប

ុំ ់ ដូចព្រះដព្ត្បដកឱ្យបានព្ត្ មព្ត្ូ វ មានខឹមសារនរញនលញល នអ នាះ ចាបាច ល ិ ឹ ព្ត្ូវនមល ើ

កយអធ្បាយ កញ ងអដ ក ន ា ថា ។ ិ

អដក ា ថាដដលអធ្ិបាយ

មានដត្រប

នប ទ បញ្ហ ា រប

់ភូមាបញ នណា​ាះ អាព្ ់ភូមា ព្ប

នដ្ឋយនហត្ញថា

នព្ចនព្បោរ ើ

ននាះជានរឿងហួ ខះ ល

ភា​ាប់

់បាន ិ ននបចង ើ

កយអត្មថធ្បាយននាះ ។ ិ

ដូចបាននរៀបរាប់ខាងនលើននាះ

ៀវនៅ នដម ើ បឱ្យន ី

់ដេរញមា ុំ នននាះនទ

័យនហត្ញននះ ចាបាច ុំ ់ព្ត្ូវដត្បកដព្ប

ុំ ី រននះ មល ទ បញ្ហ ា ទងរ ិ ិនប

ុំ ី ព្បោរខញ នព្បៀបនធ្ៀបអរ ន

កយននាះ មិលិនប ទ បញ្ហ ា រប

មានលកេ ៈខញ ខ

មល ិ ិ

ដបក ល គ្នន

ុំ ោរដដលព្ត្ូវនធ្ើក ត្់នហត្ញ ែ េ

ុំ ី រននះ នៅចញងទរ ុំ រ័ ដបក ល គ្នន រវាងមល ទ បញ្ហ ា ទងរ ិ ិនប

ើញថា ខាងភូមាថាោងនមច ? ខាងដេថាោងនមច ?

វ ិ ័យនឹងនធ្បាន នទះបនរឿងននះគ ួ រដត្នធ្ក ើែ ី ើែ ីត នព្

កយកញ ងម ល ន ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

់ដេ គួរជាទី

់ ង ោងណាកីត ។ ណា ត បជា

ុំ្ ទបកដព្បរីចាប់នដើមរប មល ទ បញ្ហ ា ដដលខញ បា ិ ិនប

កយអធ្បាយនៅក ន ា នីមួយ ៗ ផ្ងដដរ ។ ចនុំ ិ ញ ងបញ្ហ

បាទបានបកដព្ប នដ្ឋយរកាវាកយ បញ នណា​ាះ មិនដមនព្គ្នន់ដត្ដកព្ នដើមបអន ន ី ញ នព្គ្នះដល់អក

ះនរល

់ភូមាននះ ខញ បា ុំ្ ទបាន ះ

រទទញក គឺ ថានៅត្មមវាកយ

ង់យកដត្ខឹមសារននាះនទ ។ ល

កយកញ ងគម រីព ខញ ុំ្ ន រទដដលមាន

ុំ ទងននះ គឺ

ុំ ីរបកដព្បជា ព ិ កាភាសាបាលី ដដលព្ត្ូវោរចង់នាគម

ភាសាដេននះ នៅនព្បៀបនធ្ៀបនឹងចាប់នដម ើ ភាសាបាលី ( រប

់ភូមា )

ឱ្យ

អត្ថថធិប្ាយ

ួ ល ចដុំ េក

អាចនធ្បាននដ្ឋយព្ ើែ

យល់ន អ

បានយល់ខឹមសារដនបញ្ហ ល ា

អាចរួយឲ្យព្បយម ត្ ត ក ន អាន ិ ិ អ

់ជាងមញនបញ នណា​ាះ មិនបានដកព្

នីមួយ ៗ ននាះបានចា

់នទ ។ នទះជាោងននះកីត នៅនរលបញ្ូ ា ល ់ព្ោ

ៀវនៅមានកព្មា

ទក់ទងនឹង

នលើកមក

១៩៨៧ ។ ព្ប

នហត្ញននះ

ដដលបានដកព្

ុំ្ ទបានដ្ឋក់នលខនោង ខញ បា

ង់យកមកទញក

កញ ងបនា ន ទ ត្់ចញង

់ភាសាបាលី កយកញ ងព្រះដព្ត្ប ដក ក៏ជាព្រះដព្ត្បដកចាប ន ិ ិ

ងាគយនានលើកចញងនព្ោយ

ិ នជា

ដេោលរីឆ្ន ុំ

នៅកញ ងព្បនទ ន

កយកញ ងគម រនផ្សង ភាគនព្ចនជាគម រភាសាបាល ន ីព ើ ីព ី រប

័ យ នព្ៅរីននាះគបានបញ្ហ មហាមកញដរារវទាល ា ក់ចា ិ ឺ កីត

ដេម

កយកញ ងគម រនផ្សង ៗ មានព្រះដព្ត្បដកជានដ ម ដដល ន ើ ីព ិ

នហើយបានបញ្ហ ា ក់រីព្បភរ ដដលបាននធ្ោរ ើែ

់នទៀត្ផ្ង

ៀវនៅ ៣ កាល ។

ុំ រ័ ននាះ មាអងជាអកសរនៅាកញ ងទ រ ន

នព្ោយ ។ នបជា ើ

ៀវនៅមួយកាលចប់ នឹង

់នរក រិបាកកញ ងោរចាប ់នបកអាន ន ើ

ុំ ុំ ទងព្ត្ូ វបង់ចណា យនលើោរនបាះរញមដព បបននះខ ព ុំ ់ព្ត្ូវដបងរដលកជា ុំ ចាបាច ន

ុំ ង់យកមកទង

កយអធ្បាយច ូ លជាមួយ ិ

កញ ងបញ្ហ ន ា នីមួយ ៗ ោងននះ នបើចង់នបាះរញមជា ព ន នធ្ឱ្យន ើែ

់

កយលលព្បនោគរប

ង់ រីអដក ះ ា ថាគមរននះខ ល រីទីនផ្សងខះ ល ដដល ីព

ុំ ន់ ។ នដ្ឋយដកព្ ខា

ើ ញថា

ុំ ញ នា​ាន ខញ បា ុំ្ ទបកដព្ប កយអធ្បាយទ ងប ិ

់ ងយកខ មសារ មកនរៀបនរៀងជា ឹល

នដ្ឋយព្គ្ននដ់ ត្ដកព្ ខួ នជា ល

IX

ុំ ុំ ញ ព្បយម ត្ ត ក ន អានទងឡាយជាទ ិ ិ អ ី នមព្ត្ី កហ

ខញ

់

់ព្សាប់នហើយ ។

ុំ ី ោរបកដព្ប ឆង គ អរ

កយអធ្ិបាយកីត បញ្ី ា រាយនាមអក ន បរចា ិ ិ ា គេវោក ីត ឬក៏នរឿងនផ្សង ៗ នទៀត្

ុំ្ ទនិងខាងមូលនិធ្ិ កីត ព្បាកដជានៅមានជារញុំខាន ។ ខញ បា ុំ ព្បយម ត្ កញ ងឱ្ោ ត ក ន អានទងឡាយ ន ិ ិ អ នូវោរត្វាដ្ឋ

់នត្ឿនរប

់នោកអក ន

ូ មអភ័យនទ

ននះផ្ងចញះ និង រករាយទទ ួលយក ី

ុំ នដម អ ើ បនា ី យកនៅដកលម

ឱ្យព្ត្មព្ត្ូ វ ឹ

អត្ថថធិប្ាយ

X

កញ ងោរនបាះរ ន ញ មនព លើកនព្ោយនទៀត្

។

ចដុំ េករួយឱ្យព្បយម ត្ ត ក ន អាន មានន ិ ិ អ មញ ទ ព ជា ធ មា​ា

់ យល់ដល់

៏ត្ចដដរ មននព្ច នក ។ ិ ើ ិ

ងឃមថា ឹ

ន

់នោកអក ន

កយទូនា​ានកញ ងព្រះសា ន

អានញភារោរ

នព្មច ។

ុំ រនោកអក ន ទងអ

មា​ា-

ូ មអនញនមាទនាកញ ងក ន ញ

ូ មឱ្យបញេយកញ

ល-

កញ ងោរនបាះរ ន ញ មជា ព លនលើកននះ មាន

់គ្នន រួមទងព្ប ុំ យម ត្ ត ក ន អានផ្ងដដរ ឱ្យ ិ ិ អ

ុំ ួ ង រួចផ្ញត្រីនព្គ្នះភ័យនព្គ្នះចដព្ងទងរ ួ

់ព្រះ

នាបានមួយផ្ូ វនទៀត្ នបើ ល

ដដលបានចូលរួមចដុំ េករួយ

ៀវនៅនលើកននះ ឱ្យបាន

ៀវនៅននះនឹងមាន

៌រប ចករីត ករាយក ន ី ញ ងធ្ម

ុំ្ ទ និងខាងមូលនិធ្ិ ជាទីបញ្ាប់ននះ ខញ បា

ចិត្រត ប

ន

រួបព្បទះដត្នឹងន

នៅនព្ោមមប ល ់ដនព្រះរញទសា ធ ី ត ចព្មុងចព្មន ី

ោលជាអដងង ែ នៅនហាង ។

ចកីត

នារហូត្ត្នរៀងនៅ អ

ុំ បេ ងល អ នដ្ឋយចត្ ិ នត សា​ាះ

នៃវឌ្ឍន៍ កបិលកាញ្ច ន៍





ញខ



ិរ-ី ់

XI

ម ូលនិធិ ប្ានី សាំមរីង្រាជ្យ ័ យមានទីត្មងនៅ ុំ ោរោល ិ

ុំ ងដ ញេ

ព្

៌វវដ មានក់ព្បត្បត្ ធ្ម ិ ៈត ិ ិត

ញ កហួហីញ ន នខត្ព្ត បចួបគរី ខន ី ធ ទូរ

ុំ នគ្នលបេ ងរប

់មូលនិធ្ិ ៖

១-

៌ កញ ងដផ្ នដម ធ្ម ក ន ន វប ិ ើ បរ ិ ិត ី រុំ ញញោរព្បត្បត្

២-

នដម ើ បរ ី រុំ ញញោរ

៌វវដ ព្បត្បត្ ធ្ម ិ ៈត ។ ិ ិត

វប ិ

សនាធ្ញរៈ ។

ន បរយត្ ិ កាដផ្ក ិ ិត

វត្នត ៅសានមឆ័យ

័រទ ០៣២ - ៥១២៥៨៧ ។

សនាធ្ញរៈ និងរួ

រញល

មានក់

ដដលទក់ទងនឹងោរព្បត្បត្ ិ ិត

៣ - នដើមប ី ហោរជាមួយមូលនិធ្ដនបមហាន និង ន ិ ី រាននទ កញ ងោរដេរកា ៤-

ផ្សរែផ្ាយរញទសា ធ

នា ។

់ទងនឹងននោបាយជាដ្ឋចខា ់ ត្ ។ មននធ្ អ ែ ិ ើែ ីទក







XII

មាតកា រ ឿង ិ កថា កណឌទី ១ -

ទាំពរ័

ុំ ី នគរព្បភរដនបញ្ហ ត រ ា ីអ

១

ហិរកថា បញរែនោគៈ ជានដើម

៥

កណឌទី ២ - មល ទ បញ្ហ ា កេឌ ិ ិនប

៤៦

វគគទី ១ - មហាវគគ

បញ្ហ ា ទី ១ - បញ្ាត្ិបបញ្ហ ត ា

៤៦

បញ្ហ ា ទី ៣ - វម ិ ុំ

៦២

បញ្ហ ា ទី ២ - វ

សគេនបបញ្ហ ា

៥៦

នបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ៤ - អននោ ត យបបញ្ហ ា

៦៥

បញ្ហ ា ទី ៦ - បដិ

និ បបញ្ហ ធ ា

៧៩

បញ្ហ ា ទី ៨ - មន

បបញ្ហ ខ ា ិ ោរលកេ

បញ្ហ ា ទី ៥ - បរែជា​ាបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ៧ - នោនិនសាមន បញ្ហ ា ទី ៩ -

បញ្ហ ា ទី ១០ -

បញ្ហ ា ទី ១១ -

ា ិ ោរបបញ្ហ

បបញ្ហ ខ ា ី លលកេ

មបសាទនលកេ ខ មបកន ខ ន ទ លកេ ខ

បញ្ហ េ បបញ្ហ ា ទី ១២ - វរី យលក ខ ា ិ បញ្ហ ា ទី ១៣ -

៧១ ៨០ ៨៣ ៨៥ ទធបញ្ហ ា

ទធបញ្ហ ា

៩៥ ៩៨ ១០១

ត្លក េ បបញ្ហ ខ ា ិ

១០៣

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ១៥ - បញ្ហាលកេ ខ ា

១១១

បញ្ហ ា ទី ១៤ -

មាធ្ិបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ១៦ - នានាធ្មា​ានុំ ឯកកិចអ ា ភិនិបា​ាទនបបញ្ហ ា

១០៩ ១១៤

មាតិកាសរឿង

XIII

វគគទី ២ - អទ្ធធនវគគ បញ្ហ ា ទី ១ - ធ្មា

នត្ ត បបញ្ហ ា ិ

បញ្ហ ា ទី ២ - បដិ

១១៧

នហ ទ នបបញ្ហ ា

១២៤

នហ ទ នបញគល គ នវទិយនបបញ្ហ ា

១៣៤

បញ្ហ ា ទី ៣ - ញាេបញ្ហាបញ្ហ ា

១២៦

បញ្ហ ា ទី ៥ - នវទនាបញ្ហ ា

១៣៧

បញ្ហ ា ទី ៤ - បដិ

បញ្ហ ា ទី ៦ - នាមរូបឯកត្នា ត នត្ប ត បញ្ហ ា

១៤៣

បញ្ហ ា ទី ៨ - នាមរូបបដិ

១៥៦

បញ្ហ ា ទី ៧ - នេរបដិ

នហ ទ នាបដិ

បញ្ហ ា ទី ៩ - អទធនបបញ្ហ ា

នហ ទ នបបញ្ហ ា

នហ ទ នបបញ្ហ ា

១៥៤ ១៥៨

វគគទី ៣ - វិចារវគគ

បញ្ហ ា ទី ១ - អទធនមូលបបញ្ហ ា

១៦២

បញ្ហ ា ទី ៣ - នោដិបញ្ហាយនបបញ្ហ ា

១៦៩

បញ្ហ ា ទី ៥ - ភវនត

១៧៦

បញ្ហ ា ទី ២ - បញរមនោដ ា ិបបញ្ហ ិ

១៦៥

បញ្ហ ា ទី ៤ -

១៧៣

ងាខរជាយមានបបញ្ហ ា

ងាខរជាយមានបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ៦ - នវទគូបញ្ហ ា

១៨១

បញ្ហ ា ទី ៨ - ផ្

សលកេ បបញ្ហ ខ ា

១៩៥

បញ្ហ ា ទី ១០ -

ញ្ហាលកេ បបញ្ហ ខ ា

១៩៩

បញ្ហ ា ទី ៧ - ចកញ វខ ញ្ហ ា ិ ា ណាទិបបញ្ហ

១៨៧

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ៩ - នវទនាលកេ ខ ា

១៩៧

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ១១ - នចត្នាលកេ ខ ា

២០១

មាតិកាសរឿង

XIV

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ១២ - វញ្ហ ខ ា ិ ា េលកេ

២០៣

បញ្ហ េ បបញ្ហ ា ទី ១៤ - វចារលក ខ ា ិ

២០៦

បញ្ហ ា ទី ១ - ផ្

២០៨

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ១៣ - វត្ក ា កេ ខ ា ិ ល

២០៥

វគគទី ៤ - និោវនវគគ

ាទិវន ា ិ ិ រញ ភរនបបញ្ហ

បញ្ហ ា ទី ២ - នាគន

នបបញ្ហ ា

២១១

បញ្ហ ា ទី ៣ - បញ្ហ ា យត្នកមន ា ិ រែត្ប ត បញ្ហ ា

២១៣

បញ្ហ ា ទី ៥ - វាោមករេបបញ្ហ ា

២១៩

បញ្ហ ា ទី ៧ - បឋវ ិ ណា ា រកបបញ្ហ ា

២២៦

បញ្ហ ា ទី ៩ - និ ែ នលភនបបញ្ហ ា

២៣០

បញ្ហ ា ទី ៤ - កមនា ា នាករេបបញ្ហ ា

២១៦

បញ្ហ ឧេ ា ទី ៦ - ននរយកគ ា ភាវបបញ្ហ ា ិ ិគ

២២២

បញ្ហ ា ទី ៨ - និនរាធ្និ ែ នបបញ្ហ ា

២២៧

បញ្ហ ា ទី ១០ - និ ែ ន

ញ ខជាននបបញ្ហ ា

២៣៣

បញ្ហ ា ទី ១ - រញទ ធ

ស អត្នត្ ភាវបបញ្ហ ា ិថ ិថ

២៣៥

បញ្ហ ា ទី ៣ - រញទ ធ

ស អនញត្រត ភាវជាននបបញ្ហ ា

២៣៨

វគគទី ៥ - ពុទវ ធ គគ

បញ្ហ ា ទី ២ - រញទ ធ

ស អនញត្រត ភាវបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ៤ - ធ្មទ ា ិ ដប ា បញ្ហ ា បញ្ហ ា ទី ៥ - អ

ងម ា នបដិ

បញ្ហ ា ទី ៦ - នវទគូបញ្ហ ា បញ្ហ ា ទី ៧ - អញ្ាោយ

នហ ទ នបបញ្ហ ា

ងម ា នបបញ្ហ ា

២៣៦ ២៤០ ២៤០ ២៤៣ ២៤៣

មាតិកាសរឿង

XV

បញ្ហ ា ទី ៨ - កមផ្ ា លអត្ភាវបបញ្ហ ា ិថ

២៤៥

បញ្ហ ា ទី ១០ - រញទន ធ ិទ

២៥០

បញ្ហ ា ទី ៩ - ឧបបរត្ ា ជាននបបញ្ហ ា ិ វគគទី ៦ - សតិវគគ

សនបបញ្ហ ា

២៤៨

បញ្ហ ា ទី ១ - ោយបោយនបបញ្ហ ា ិ

២៥៣

បញ្ហ បបញ្ហ ា ទី ៣ - មហាបញរ ិ លកេ ខ ា

២៥៨

បញ្ហ ា ទី ៥ - ភគវនត្ម ឧប

២៦៣

បញ្ហ ា ទី ២ -

រែញ្ភាវបបញ្ហ ា ញា

២៥៥

បញ្ហ ា ទី ៤ - ភគវនត្ម ព្រហាចារបបញ្ហ ា ិ

២៦១

បញ្ហ ា ទី ៦ - អ

២៦៥

សញនភ

មបទបញ្ហ ា

ជា​ានភ

រប ា បញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ៧ -

រាគវត្រាគនានាករេបបញ្ហ ា ី

២៦៦

បញ្ហ ា ទី ៩ -

ងារបបញ្ហ ា

២៦៩

បញ្ហ ា ទី ៨ - បញ្ហាបត្ដ្ឋ ា ិ ា នបបញ្ហ

២៦៧

បញ្ហ ា ទី ១០ - ចិរកត្

២៧១

រេបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ១១ - អភជានន ត ិ

វគគទី ៧ - អរ ូបវវត្ថថនវគគ បញ្ហ ា ទី ១ -

ត្បបញ្ហ ា ិ

ត្ិឧបបរន ា បបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ២ - រញទគ ធ ញេ

២៧២ ២៧៦

ត្ិបដោ ភបបញ្ហ ា ិ

២៨២

បញ្ហ ា ទី ៣ - ទញកប ខ បហានវាោមបបញ្ហ ា

២៨៤

បញ្ហ ា ទី ៥ - ទិ ន ែ នុំន ោកញបបនាននុំ

២៩០

បញ្ហ ា ទី ៤ - ព្រហនា ោកបបញ្ហ ា បញ្ហ ា ទី ៦ - ន

រឈងប គ បញ្ហ ា

មកភាវបបញ្ហ ា

២៨៩ ២៩៣

មាតិកាសរឿង

XVI

បញ្ហ ា ទី ៧ - បាបបញញ្ហានុំ អបានបបភាវបបញ្ហ ា

២៩៥

បញ្ហ ា ទី ៩ - ឧត្រត កញរញោទិគមនបបញ្ហ ា

២៩៨

បញ្ហ ា ទី ១១ - អ

៣០១

បញ្ហ ា ទី ៨ - ជាននាតជាននបា ត បករេបបញ្ហ ា

២៩៦

បញ្ហ ា ទី ១០ - ទី

៣០០

ដប ា ិា បញ្ហ ា

ប

បញ្ហ ា ទី ១២ -

មញទប ទ បញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ១៤ -

ញ ខញមបបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ១៣ -

មញទឯ ទ ករ

ា

និនរាធ្បបញ្ហ ា

បបញ្ហ ា

បញ្ហ ា ទី ១៥ - វញ្ហ ត បញ្ហ ា ិ ា េនានត្ប

បញ្ហ ា ទី ១៦ - អរូបធ្មវា វត្មថនទញករា បបញ្ហ ា

មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា បុចា​ាវិសជ្ជនា





              

៣០៤ ៣០៥ ៣០៥ ៣០៦ ៣០៨ ៣១១

๑

េុទក ទ និកាយ មិលន ិ ទរបញ្ហ ា បាលី នរមា តស្ស ភគវរោ អ ហរោ ស្មា​ាស្ម្ពុទ្ធស្ស កថាសតអ ី ាំពន ី គរប្ប្ភពននបញ្ហ ា ១ - នៅសាគលនគរដ៏ឧត្ម ត ព្រះរាជាព្ទង់ព្រះនាមថា “ មិលិនទ ” ព្រះ អងនគ នាះ រកមហា អងញ យ គ

បានន

ច ត ោងនៅរកព្រះនាគន

មញព្ទដូចននាះ ។ ព្រះរាជាព្ទង់មាន

ន

ដូចទននគ ល ងាគហូរចញះនៅ

កយនរចន៍វច ព្ទង់ព្បថាប់ ិ ព្ត្ ិ

ួ របញ្ហ ា ដ៏ព្ជាលនព្ៅ ដដលនៅត្មមឋានៈ (នហត្ញ) និងមនដមនឋានៈ ិ

(មនដមននហត្ ញ ) ជានព្ចនបញ្ហ ា ជាមួយព្រះនាគន ិ ើ

គប់នភងបន យ ថ ភារងងឹត្ ។ បញចាឆ និង វ ិ រនា ា ើល

ននត្រថ អក ន ដដលនព្បៀបដូច ញ ទដធ ត្មានអត្ន ថ ័យព្ជាល

នព្ៅគួរឱ្យចាប់ចត្ នធ្ឱ្យព្រ ើអ ិ ត រីនរាះសាតប់ គួរឱ្យភា្ក់នផ្ល ើែ ឺ នរចន៍រប

នដ្ឋយព្រះ

់ព្រះនាគន

មបញរ ។

កយ

ន ចូលនព្ៅកញ ងព្រះអភ ធ្ម ន ា និងព្រះវន ិ ័យ បរប ិ ិ ូរ

និងន័យជានព្ចន ូ ព្ត្ោងព្បទក់ព្កឡា វច ិ ព្ត្នដ្ឋយឧបមា ិ ើ ។

ុំ ូ មនោកអក ន ទងឡាយ

ផ្ង ា ់បញ្ហាសា​ារត្ី

នធ្ច ត យរករាយ ើែ ត្ ិ ឱ្ ី

ុំ ល ញនហត្ញ ដដលគួរឱ្យ បញ្ហ ន ា ដ៏លិត្ល អ អ ់ព្ជាលនព្ៅ ជានព្គឿងបផា មល ទ បញ្ហ ា ននះ ផ្ងចញះ ។ ិ ិនប

សាតប់

ងស ័យកញ ង ន

๒

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ុំ ២ - ត្មមដដលបានសាតប់ត្ៗគ្ននមក មាននរឿងត្ណា លថា ៖ មាននគរ មួយន្ាះ សាគល រប

់រួកនោនក ជាទីកដនង ល ផាល

រមយោងដព្កដលង នព្

មបូរនដ្ឋយ អារាម ឧទាន ជាយដព្រ ព្ត្

់ព្ត្ោល នដ្ឋយដងទននន ល ិ ងភនុំ មាននទ

ព្ ព្

ះ

់បូ រទ ុំ ិ ញនផ្សង ៗ ត ន

ុំ ននាភារគួរឱ្យព្ត្ជាក់ព្ត្រម

ុំ ឹ ក ងទ

ះនបាករខ េី មានដងទននល ដងភនុំ និង រួរដព្រ គួរឱ្យមននារមយ ។ មានដត្អីែ

ដដលអក ន មានចនុំ េះដង ឹ កសាងទញក ្លន

នរញករាន ។ មានបម

គ្នាន

នងត្ ា ោរេ៍

ព្ត្ូវោយី

ន ញ មទែរដ៏វច ិ ព្ត្ព្ត្ោលជានព្ច ិ ើ

៏ អ ត្វច ុំ រដសា មានកដុំ រងរញ្ហ ា ង ិ ព្ត្ ិ

មានបមោរ

ព្ត្ូវមនច ូ លនៅ ិ

ុំ សាអត្ ត្មងនៅរ ញ វុំ ញរារិ

ធានី មានផ្ូ វធ្ ល ដុំ បក ដដលោត្់គ្ននោងមានរនបៀប ។ នៅកញ ងទ ន ី ល ុំ ផ្ូ វត្ ល ូ ច ផ្ូ វប ុំ ិ ញល អ ៗ ជានព្ចនម ុំ ់ោងមានរនបៀប ផ្ារមានទន ញ ខ ដ្ឋក់ត្មងលក ើ សាអត្នដ្ឋយនរាងទនជានព្ចនរយកដន ង ល ើ ័យោងសាអត្ ៗ រាប់ដ

អាព្

នៅនដ្ឋយ ដរុំ ី ន ើង

មានមនញ

ដង ឹ រ

់ នៅ

។

ព្

ហេ ា ៍ រួកនវ

ុំ ូ លភហ នកដនង ល នមលនៅដ ូ ចករ នុំ ិ មៈ ។ កញះករ ើ

សមាននៅព្គប់ទីកដនង ល

សៈ និងរួក

់

ដមបង សានក់

លមនអ ៅនដ្ឋយផ្ះ ទ

ះ រនទះ អក ន នេើរា នរើង មានព្កុមមនញ

ចញះន

ព្

។

សព្

ី ព្បុ

នធ្ើដ ែ នុំ េើរ

ុំ ួ កកសព្ត្ មានទងរ

រួក

ូ ព្ទៈជានព្ចើន ជាកដនង ល ដដលអក ន មានចនុំ េះ

បរប ិ ូ រនដ្ឋយផ្ារព្កណាត្់ជានព្ចនព្បនភទ ើ

មានព្កណាត្់

ត្មាញរីនគរនោដញមរព ជានដម ើ ។ មានទីផ្ារលក់ផា​ា លក់នព្គឿងព្កអូបជា ់ ត្ ុំ ់ោងសាអត្រះកនព្កអ នព្ចនម ញ ខគួរឱ្យចាបច ូ បភាយ ើ ិ ត ដ្ឋក់ត្មងលក ិល

បរប ិ ូរ

ុំ ន ុំ ិ ញលក់ នដ្ឋយរត្នជាត្ជានព្ច នោ ង គួរឱ្យព្បាថាន ។ មានទីផ្ារដ្ឋក់ត្មងទ ិ ើ ដបរមញខនៅទិ

ចូល ។ បរប ិ ូរ

ុំ ទងឡាយ

ុំ ួ ញន ជាទីដដលអក ន រន

រែមញខនៅនដ្ឋយោក់ព្បាក់ ោក់មា

ៀល ក

ក់សាអត្បាត្នចញ

និងភារនៈ ។ មានទង់

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

ជាែោបករ់ វច ិ

មានព្ទរយ

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

មបត្ិត

បាយចត្ ិ ព្ត គប់ព្គ្នន់ ។ មានរព្ងុកព្

ុំ ី ព្គប់ោង ដដលជាអាហារទុំ ចេ និងនភ

រៈា រប

ន្សតថរ

๓

និងឧបករេ៍ដដលនធ្ឱ្យ ើែ

ធ្ញ្ហាហារ

ុំ ន ុំ ិ ញនរញបរប ូ វ មានលលងទ ិ ូ រ មាន

អាហារហូប អាហារលិទ ធ អាហារភក ល ់

់ផ្ក ញ ខ ។ មានអងរា បាយបរប ែ (ឬ) ឹ ជានព្ចនម ើ ិ ូ រ ដូចឧត្រត កញរញទី ប

ដូចនគរនទវត្ម ន្ាះថា អា

កមនាទ ។

ោកយអធិប្ាយ ៖

ុំ ី លនុំ ៅ កយថា រួកនោនក កញ ងទ ន ីននះគរ ូ លមកត្មងទ ឺ ួ កព្កកដដលច ិ

នៅនគរបញ្ហ ា បរប

់ព្បនទ

យកឈ្ះ ន នគរននះបានមក ននាះនទ

ុំ ី ន ត្មងរ

ឥណា ឌ

មនដមន ិ

ង់នព្ដមហារារ

គួរដត្ដេង ល ដល់បញរែកមា

់នោកទងននាះ ុំ ។ មញននឹងដេង ល ដល់បញរែ

កមក ា ៏គួរដត្ដេង ល ដបងដចកជា ៦ កេឌ ១-បញរែនោគកេឌ

ច

នុំ ៅនៅនលើរនជាត្ដេម តុំ នណា ិ ញ ឡា

ដដលបេិឌ ត្សានកន់ ៅកញ ងនគរននះនហ ន ើយ

(កមដា ដលនធ្ើែ នៅកញ ងជាត្ ម ន ិ ញ ន ) រប មាន

ច ត អាន

ល ? គឺ ិ ន ។ ៦ កណឌ ននាះមានអខ ីែ ះ

២-មល បបញ្ហ ទ បញ្ហ ា កេឌ ៣-លកេ ខ ា កេឌ ិ ិនប

៤-នមេឌកបបញ្ហ ា កេឌ ៥-អនញមាេបបញ្ហ ា កេឌ ៦-ឧបមកថាបញ្ហ ា កេឌ ។

កញ ង ន ៦ កេឌននាះ មល ទ បញ្ហ ា កេឌដបងនចញជា ២ គឺ ១-លកេ ខ ិ ិនប

បបញ្ហ ា ២-វមត្ ា ។ ិ នឆទនបបញ្ហ ិ

ូ មបដត្នមេ ឌ កបបញ្ហ ា កេឌ ក៏ដបងនចញជា ី

២ ដដរគឺ ១-មហាវគគ ២-នោគកថាបញ្ហ ា ១។ ិ នាគន

កញ ង ន ៦ កេឌននះ

ុំ ២ គឺ ព្រះនៅមល កមដា ដលបញគល គ ទង ិ ិនទ និងព្រះ

ននត្រថ បាននធ្ើោលរ ែ ី ជាត្ិមញន នៅថា “ បុពមវ ោគកណឌ ” ។

បញ្ហ ា ដដលព្រះនៅមិលិនទ ព្ទង់ដ្ឋក់

ព្បារឰ

កយនៅកញ ងព្រះសា ន

ុំ ួ រនដ្ឋយអងឯ េ គ ង មិនបាន

នា នៅថា “ មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ ” ។

๔

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

បញ្ហ ៈរប ា ដដលព្រះនៅមល ខ ិ ិនទ ព្ទង់ព្បារឰទក់ទងនឹងលកេ

ជានដម ា កណឌ ” ។ ើ នៅថា “ លកខណប្បញ្ហ ជាមា​ា

់

បញ្ហ ា ដដលព្រះនៅមល ិ ិនទ ព្ត្ម

ួ រទក់ទងនឹងរញទដ ធ ីោរប

់ ដដលមានអត្ន ថ ័យជា ២ ោងនផ្សងគ្នន មនព្ ិ

ណឌកប្បញ្ហ ា កណឌ ” ។

់

បញ្ហ ា ដដលព្រះនៅមល ិ ិនទ ព្ត្ម

់បញគល គ ់ព្រះរញទ ធ

បគ្នន នៅថា “ មម-

ួ រទក់ទងនឹងនរឿងអនញមាេ ( មាន

់ ា នថា ព្បាកដជាោងននះ ព្បាកដជាោងននាះ ) នៅថា នរឿងឱ្យបានសា “ អនុោណប្បញ្ហ ា កណឌ ” ។ រប

បញ្ហ ា ដដលព្រះនៅមិលិនទ ព្ត្ម

់ព្រះអរហនជា ត មួយ

់

ុំ ី ឧបមានព្បៀបនធ្ៀបអងគ ួ រអរ គ ញ េខះ ល

ុំ ួ នរប និងករិ ោម ួ យចន ិ

់

ត្នែ ផ្សង

“ឧបមកថាបញ្ហ ា កណឌ ” ។

ៗ

នៅថា

៏ ត្់ទញកថា មាន ចដុំ េកមល ទ បញ្ហ ា កេឌ នទះជាមានដល់ ៧ វគគ កចា ិ ិនប

២ ដផ្ក ន ដដរ នដ្ឋយទក់ទងនៅនឹងនរឿងដដល បញ្ហ ា

ួ រដល់ គឺ មួយចដុំ េក ជា

ុំ ី លកេ ុំ ួ ន នៅថា “ លកេ ៈដនធ្ម៌មួយចន បបញ្ហ ួ រអរ ខ ខ ា ”

ចដុំ េកនទៀត្

ជាបញ្ហ ា

ុំ ី ធ្ម៌ទងឡាយ ុំ ួ រអរ

់ោរ នដម ើ បោត្ ី

៌ទងននាះ ុំ មានកញ ងធ្ម នៅថា “ វមត្ ន ា ” ។ ិ នឆទនបបញ្ហ ិ នមេឌកបបញ្ហ ា កេឌ

នទះជាមានដល់

ចដុំ េក ដូចគ្ននដដរ គឺ មួយចដុំ េកជាបញ្ហ ា

៨

វគគ

ងស ័យដដល

ក៏ដបងដចកជា

់ ង ួ រទកទ

់ព្រះនោគី នៅថា “ នោគកថាបញ្ហ ា ” ៕ ិ



២

ុំ ី វសាលភារដនព្កុ មធ្ម៌ ួ រអរ ិ

ុំ ួ ន នៅថា “ មហាវគគ ” ។ មួយចដុំ េកនទៀត្ ជាបញ្ហ មួយចន ា ុំ ី បដិបទមួយចន ុំ ួ នរប អរ

មួយ

 

๕

កណឌទី ១ ោហិរកថា បញរែនោគៈ ជានដើម

៣

-

កយថា “ បញរែនោគៈ ” គឺជាបញរែកមរា ប

ុំ មាននរឿងត្ណា លថា កញ ងអត្ ត្ោល នរលព្រះសា ន ី ភាគក

សប

ុំ ួ នធ្ ុំ អាព្ ចន ុំ ទងអ

មា​ា

មញ ទ ព ព្ធ បត្សា ិ ា ននៅន

័យនៅត្មមទីអាវា

ើយននាះ

ដងដវង នឹកដល់ព្រះរញទគ ធ ញ េ នបា

ុំ មទញកជាគន ុំ រមញ តុំ ៗ ។ ភក រា ខ ួ យអងនគ ិ ញម

សាមនេរ ចូរយក

នារប

់ព្រះដ៏មានព្រះ

មានព្រះភិកញ ខ

ងឃមួយ

មួយកដនង ល រត្ ល ងាគ ។ កញ ងបណា ន ត ភិកញ ខ ិ ទននគ

់ននាះ ភក ប ខ ត និង ិ ញ ដដលបរ ិ ូ រនដ្ឋយចរយវត្ ិ

ោន់អនុំ បា

់បញគល ុំ ២ ននាះ ។ គ ទង

ី ល នឹងនព្ោករីព្រលឹម

មាអត្ទីធាល រួចព្បមូល

លនៅោន់សាមនេរថា “ មានល !

ុំ មននះនៅនបាះនចាល ” សាមនេរននាះក៏នដើរដូចមន រា ិ

បានឮ ។ នទះជាភក ខ ិ ញ នៅជានល ើកទី ២ ជានលើកទី ៣ សាមនេរននាះ ក៏នៅ ដត្នដើរនធ្ើព្រនងើ យ ដូចមិនបានឮដដដល ។ នព្ ែ

ះនហត្ញននាះ ភិកញ អង នគ នាះ ក៏ ខ

គត្ថា “ សាមនេរននះកាលរងដមន ” ក៏ខឹង រួចនព្បដងអ នុំ បា ិ ឹ ើ ុំ ញ ងយ ុំ នព្ សាមនេរ ។ នរលសាមនេរករ ុំ យកនៅនបាះនចាល បានត្មងន ដដលជាបញេយ គោរនចាល ឺ ដល់នយង ើ

នព្មចនិ ែ ន

ះព្ត្ូវវាយននាះ ក៏នកប ើ

វាយ

ុំ ម រា

ុំ ូ ងថា “ នដ្ឋយកមា ចកព្បាថា ន ជានលើកដប ីត

ុំ មននះ អេ ុំ ឹ ះោលត្នៅ (កនង រា ល ផ្ញត្នៅ) រហូត្

ូ មឱ្យនយងជាមន ញ ើ

សមានយ

់ ព កខ ព ខ ិត ង

់ មាន

๖

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ុំ ូ ចព្រះអាទិត្យនរលដេព្ង ត្ង់ នត្រះខាលងដ

ុំ មនហើយ ក៏នៅោន់ទននគ រា ល ងាគ នដម ើ បព្ី

ផ្ងចញះ ” ។ លញះនចាល ទននគ ល ងាគ

់ ដនង នៅព្គបក ត្ននាះ ល ដដលនយងនក ើ ើ

ដដលមានរលកព្បនដញគ្ននជាបនប ត នាទប់

ុំ ក៏ត្មងន

ុំ ងបាន នលើកទី ២ ថា “ កញ ងរវាងនរលរហ ន ូ ត្ត្នៅ ទព្មានយ ើ ននះ

ូ មឱ្យនយងជាមន ញ ើ

់ ឹ កកង ងទ ញន

ចកព្បាថា ន ជា ីត

នព្មចព្រះនិ ែ ន

សមានបដភា ល ម មានបដភា ិ េនកត្មានភា ិ េមន ើ ិ

់ ូចទឹករលក នៅព្គបទ ់ ីកដនង នចះចបដ ត្ផ្ងច ល ដដលនយងនក ញះ ” ។ ើ ើ ់ នុំ បា ចដុំ េកភក នគ នាះ លញះដ្ឋកអ ខ ិ ញ អង

នដើមបព្ី

់ ឹ ក បានឮ ងទ

មីព្បាថា ត ន រប ុំ ក៏ត្មងន

នទះជាព្ត្ូវនយើងនព្បក ើ ីត ព្បាថានននះនឹងមន ិ

នព្មច ចនុំ

“ កញ ងរវាងនរលរហ ន ូ ត្ដល់នយង ើ

រួចនហើយ កន៏ ៅោន់ទននគ ល ងាគ

់សាមនេរ ក៏គិត្ថា “ សាមនេរននះ

ចកីព្បាថា ត ន ដូចននះមញននយង ើ

ុំ ះនយងឬអ ើ ី ? ” នទើបត្មងន នព្មចព្រះនិ ែ នននះ

នត្ើន

ចកីត

ចកព្បាថា ន ថា ីត

ូ មឱ្យនយងជាមន ញ ើ

ស

ជាអក ន ដដលអាចនដ្ឋះព្សាយបញ្ហ ា បដភា ិ េ ដដលសាមនេរននះ នចាទ

ួរ

់ ដូចទឹករលកកញ ងទនន មានបដភា គ ន ល ងាគននះផ្ងចញះ ិ េមននចះចប ិ ់ ព្គបោ ង ផ្ងចញះ ” ។ អ

ុំ ២ ននាះ នកត្វ ់ នៅកញ ងនទវត្មន បញគល គ ទង ន ិ ើ លវល ិ ងមនញ

់រយៈនរលមួយរញទន ធ រត ។ បនាទប់មក

ុំ ៏ ន នយងទ ងឡាយ កបា ើ

៥០០ ឆ្ន ុំ ចាប់រីនរលបរន ិ ិ ែ នរប

៏មានព្រះភាគរប ូ មបដត្ព្រះដ ី

ញ ខញម ឱ្យអ

់ភារ

់រួក

ល នៅអ ើ ងដូចននាះដដរ ។ នៅនរលកនង

ើង ់

់ត្ថាគត្ បញគល ុំ ២ ននះ នឹងឧបបត្ិត គ ទង

ុំ ២ ននះ នឹងដបងដចកធ្ម៌និងវន គ ទង ិ ័យ ដដលត្ថាគត្ ើ ង ។ បញគល

ទញកោង ដន

ុំ សទងឡាយ

ុំ ២ ននះ នឹងឧបបត្ិនត ដមង ត ទញកថា “ បញគល គ ទង

ដូចព្រះនមាគល គ ីប ល ញ ត្នត ត្រថ ឧបបត្និត ន

ូ មឱ្យនយង ើ

ា ា ញ ឱ្យអ ញ គសា

ុំ ួ រ ឧបមា និង យញត្ិត កញ ងបញ្ហ េ ន ា ។

ដមង ត

់ចេ ុំ ញ ចមនិ ល ុំ ច ទ នដ្ឋយអណា

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๗

ន្សតថរ

ុំ ២ ននាះ សាមនេរ បាននកត្ជាព្រះរាជា ៤ - កញ ងប ព្ទង់ព្រះ ន ញ គល គ ទង ើ

នាមថា “ មិលិនទ ” នៅសាគលនគរកញ ងរម ន ព ីប ែ ព្ទង់ជាបេិឌ ត្ដ៏ដវឆ្លត្ មាន ូទ បញ្ហា មាន

មត្ភា ថ រ មានធ្មត្ម ា ព្ត្ះរ ិ ះិ

ដត្អីដដលគ ែ ួ រនធ្ើែ

គឺ

ឹ មនធ្ើែ ។ រាល់នលើក ព្ទង់នធ្ើែ

ិន

ុំ ុំ វធ្ ងឡាយ ទងអត្ ត្ ិ ព្បកបោរងារទ ី ី អនាគត្ និង

ុំ ុំ បចញ បបន ជា ា ន ។ ព្ទង់ដេមទងបាននរៀនវ ែ ះ ល ? ដូច ិ ា ជានព្ចើន វជា ិ ា ទងននាះមានអ ីខ ជា

ូ ត្ិ

មត្ ា ិ

ុំ ា នោគៈ នីត្ិ វនិ ខ

ចត្ញនរែទៈ បញរាេៈ ឥត្ហា ិ

ិ ោ គេិោ គនធ ែ

ត្ិកិចាឆ

ៈ នជាត្សា មាោ នហត្ញ មននា ត យញទៈធ ឆនទ ិ

ៈ

ុំ រញប ១៩ វជា ញ ទវធ ចនៈផ្ងដដរ ។ ព្ទង់ជាវត្េ ឌ វាទី ិ ា នដ្ឋយរួមទងព្រះរ ិ

់ ័ របាន ) ( មានវាទៈនធ្ឱ្យច ត្ ត ក ន ដដទញាបញ ើែ ិ អ

រិបាកចូលរត្ ិ ( មិនហានព្បឈ្មមញខ ) ជាមនញ ព្គប

ជាមនញ

សដដលនគព្គប់គ្នន

សដដលគ្នានអក ន ណាអាច

ុំ ូ ល កញ ងបណា ុំ ងត្ ា ់បាន អាចចាត្់ទញកថាព្ទង់ជាករ ន ត នមលទិ ទ ធ ងឡាយ

កញ ងរម ែ ន ព ីប ូទ

នឹងរកបញគល គ ណានព្បៀបន

ា ឹ ងព្រះនៅមល ទ នបាន ើន ិ ិនម ិ

មនថា ិ

ុំ នដ្ឋយភារវាងដវ នដ្ឋយភារោលហាន ឬ នដ្ឋយបញ្ហា ។ ព្ទង់ជា នដ្ឋយកមាលង មនញ និង

សដ៏

ត ញក

ម ត ភ មានព្ទរយនព្ចន ើ មាននភាគ

ុំ ញ ត្គ្នាន ។ ហនៈនព្ចន ើ រកទីបផ្

មបត្នព្ច ន ិត ើ មានរលន

នា

ោកយអធិប្ាយ ៖ កយថា “ កយថា “ កយថា “

ូ ត្ិ ”

មត្ ា ិ” ុំ ា ” ខ

គឺ

រទសាស្ត

គឺ ធ្មសា ា ស្ត

ត អកសរសាស្ត

ុំ ាសាស្ត ខ

ត ី ភាសានផ្សងៗ ។ ីរ

ុំ ី នគ្នលោរេ៍ វន ត រ ឆ ករប ិ ិ ច័យ ីអ ីត

ត

ព្រះរាជា ឬរប គឺ

ត

ត

់ហួ ង ល ។

ុំ ួ ន ។ ត ី នគ្នលោរេ៍រាប់ចន ីរ

់

๘

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

កយថា “ នោគៈ”

គឺ នោគសាស្ត

ត

អា ត ី ោរនព្បវត្ ថ ត គម ជាោរ ីរ ើ ញ មន

កយថា “នីត្ិ ”

គឺ នីត្សាស្ត ិ

ុំ ី ព្បោរដដលព្រះរាជានិងព្បជាត រ ីអ

័ នផ្សងៗ នានរលអនាគត្ ។ ធានាថា នឹងមននក ត្មាននព្គ្នះភ យ ិ ើ រាស្ត

កយថា “ វនិ

ោ ិ ”

កយថា “ គេិោ ” កយថា “ គនធ ែ ” កយថា “ ត្ក ិ ចា ិ ឆ ”

កយថា “ ចត្ញនរទ ែ ”

ត

នត ៅនលើនោកគួរព្បព្រឹត្ត ។

គឺ សាស្ត

ុំ ី ោរនព្បឧបករេ ៍ មាន ត រ ីអ ើ

ដត ដល

ឧបករេ៍េឹង ល ... នធ្ើែ គឺ គេិត្សាស្ត

ត។

គឺ នវរសា ា ស្ត

ត។

ុំ ៤ គឺ នវទទង

គឺ

អាធ្រែនវទ ។

ៈ ” គឺ ព្បវត្វិត ជា ិ ា ។

កយថា “ មាោ ”

គឺ មាោសាស្ត

កយថា “ នជាត្នសា ” ិ

គឺ រាករេសាស្ត

កយថា “ នហត្ញ ”

គឺ វជា ិ ា

កយថា “ យញទៈធ ” កយថា “ ឆនទ

ៈ”

ុំ េ ង់ ។

ុំ ុំ នព្ចៀង ព្បគត្ ុំ ស្តនី ត ។ គឺ វជា ិ ា រារបា

កយថា “ ឥត្ហា ិ

កយថា “មននា ត ”

រ ... ជានដើម វជា ិ ា

គឺ វជា ិ ាទ

ត។

ឥរញនវទ

សាមនវទ

យរញនវទ

ត។

ុំ ី និមត្ ត រ ីអ ិ នត ហត្ញល អ និមិត្នត ហត្ញអាព្កក់ ។ ់ដង សន៍ទយរីអីដដលចង ែ ឹ ជាសាស្ត

រួករិទាធ្រ ។ គឺ យញទសា ធ ស្ត

គឺ ឆនសា ទ ស្ត

ត ឬវជា ិ ា ត

មានោររដវអនុំ បាះ ព្មាប់បញរ

រត ប

ុំ ី ោរនរៀបចក ុំ បួនទរ ័ ។ ត រ ីអ

ុំ ី កច ត រ ីអ ិ ា ដដលព្ត្ូវនធ្ើែ ជានដើម

មានោរភួ រដព្ ា

នធ្ើបានត្មមឆន ៈទ នរញចិត្រត ប ែ

ឬ

ព្មាបស្ត់

់

ីត

កច ិ ដា ដលព្ត្ូវនធ្ើែ

... ជានដើម ដដលអាច ់ខួ ន ល ។

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

ុំ ទង

៥

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๙

ន្សតថរ

ុំ - ដេម ងចង់ព្ត្ួត្រលន ង ួ យ ព្រះនៅមល ិ ិនទ ព្ទង់មានបេ ដ៏នព្ចននល ើ ើ

ហនៈ

ព្បកបនដ្ឋយរលន លញះរួចរាល់

ុំ ញ ត្គ្នាន រកទីបផ្

ុំ ៤ ព្កុមទរ ័ នទើបន នាទង ននា ង ទ នឆយឆ ល ើល

ច ត ោងនចញរីរារធានីនៅ

(មានវាទៈ)

័ ខល មានព្រះទយ ែ ់ ខាែយដត្នឹងោរ

នរឿងរាវកញ ងនោក ន

ុំ កបួនទរ ័ ដដលនរៀបចជា

័ ខាងនព្ៅរារធានីនហើយ នាព្កុមទរ

រីោរព្ត្ួត្រិនិត្យន

រាជាដដលព្ទង់ចូលចិត្ោ ត រ ុំ ញ រនា

លប់

នា ព្រម

មញត្ព្

ព្រះ

ួច

សាទត្់

ព្ត្ម

់ នៅ

ុំ ី ននា ទ ជាមួយរួកវត្េ ឌ រនអរ ិ

ព្ទង់នងើយព្រះភស្តកទ ត ត្នមលព្រះអាទ ើ ិត្យ

ុំ ុំ ់ អាមាត្យទងឡាយមក ព្ទង់មានបនូ លថា “ មានល ! នាយទងឡាយ មនទន ទ ិ ោងចនទ នៅ នៅនធ្អ ើែ ីែ ?

ល់នរលនព្ចននទៀត្ នយងព្ត្ ើ ើ

ប់ចូលរារធានីវញនរលននះ ិ

ហាេ៍ ដដលជានមព្កុម នមគេៈ ជាព្គូបា-អាចា

មេៈ ឬ ព្

ុំ រយព្បចាគេៈ ឬ អក ជាព្រះអរហនត ន ដដលអះអាងខួ នថា ល អក ន ដដលអាច

ននា នដម ទ ជាមួយនយង ើ បកមា ើ ី ា ត្់ោរ

ចង់បនយ ថ ោរ

ងស ័យរប

មាន នយងន ើ ឹ ងចូលនៅ

ួ របញ្ហ ា ជាមួយនឹង ់នយង ើ ” ។

បនាទប់រីមានបនូ លរ ទ ួចនហើយ

បានព្ោបបងគុំ ទូលថាែយន

មញ ទ ធ មា​ា ព ជា

់

់នយង នៅ ើ

ហាេ៍ននាះ នយង ើ

ុំ ួ ន រួកបនព្មរារោរនោនកច ន ើ

ចកននាះច នុំ ីត

នោក

ងស ័យរប

មេៈ ឬព្

៥០០

ះព្រះនៅមល “ បរិព្ត្ព្រះ ទ ិ ិនថា

ុំ ៦ គឺ នោកបូរេក មហារារ ! សាសាត ទង នោកនិព្គននា ថ េបញព្ត្

មា​ា

សបៈ នោកមកល ខ ិនគ្នសាល

ញ្ាយនវលទប ធ ញ ព្ត្

នោកអរិត្នក

កមល ព

ុំ ៦ ននាះ នោកបកញទក ធ ចា​ាយនៈ ក៏មាន ។ ព្គូបាអាចារយទង

ញ ទដធ ត្ជានមព្កុម

នព្ចននគ្នររនគថាជាមន ញ ើ

ូ មព្រះអងព្គ ទង់

ុំ នមគេៈ ជាព្គូបាអាចារយព្បចាគេៈ ជាមនញ

សមានចនុំ េះដឹង មនញ

សល អ ។ បរិព្ត្ព្រះមហារារ !

សជា

๑๐ ន

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ុំ ៦ ននាះ ួ របញ្ហ ា ជាមួយនឹងសាសាតទង

ច ត ោងនៅ

កមា​ាត្់ោរ

ងស ័យចញះ ព្ោបទូល ” ។

ូ មព្រះអងព្គ ទង់

ោកយអធិប្ាយ ៖ ុំ ៦ ” គឺ សាសាត ៦ នាក់ កយថា “ សាសាតទង

សាសាត ៦ នាក់ោលរី

ម័យរញទោ ធ ល ន

អក ន ដដលមានន្ាះ ដូចនោកបូរេក មកល ខ ិនគ្នសាល

ដដលមានន្ាះដូច

លគឺ នោកបូរេក

ម័យរញទោ ធ ល។

សបៈ

ជាអក ន មានន្ាះដូចនោកមកល ខ ិនគ្នសាល

សបៈ ជា

នោក

ម័យរញទ ធ

ោល . . . ដូចននះ ជានដម ( អដក ា ថាអធ្បាយដ ូ ចននះ រិត្ដមន បញ ដនមា ត ន ើ ិ

័យមាងនទៀត្ ក៏គួរឱ្យព្ត្ងព្ត្មប់ដដរគឺ សាសាតមានក់ននះ កយអធ្បាយក ន ិ ញ ងន

រីមញននទះជាមានន្ាះមានព្ត្កូលថា ោងដូចនមច ត កីត បញ ដននត ដ្ឋយសារដត្ ជា

សរប

ិ

់នោកបូរេក

នទើបមានន្ាះថា ក

សបៈ

ព្បោ

។

៦

នាក់ ន ក

នោកមានក់នទៀត្

លទិ រប ធ

សាល មនញ

បូរេក

សបៈ ព្បោ សបៈ នព្

លទិ រប ធ

ុំ សទងឡាយនៅថា

មនញ

ះជា

់នោកបូរេក

ិ

សរប

សបៈ

បូរេ-

់នោកមកល ខ ិនគ្នសាល

់នោកមកល ខ ិនគ្នសាល នទើបមានន្ាះថាជា មកល ខ ិនគ្ន-

ុំ សទងឡាយ នៅថា មកល ខ ិនគ្នសាល ោងននះជានដម ើ ) ។

- នរលននាះ ព្រះនៅមល ៥០០ ិ ិនទ និងរួកបនព្មរារោរនោនក ើ

ច ត ោងន

ុំ ៏លវអ ច ិ ព្ត្ ើ ងរនទះព្រះទីនាងដ ិ

ចូលនៅរកនោកបូរេ-

សបៈដល់កដនង ល សានក់នៅ ។ លញះោងដល់នហើយ កព្៏ ទង់រករាយជាម ួយ ី

នោកបូរេក

សបៈ ព្ត្ម

់

នមា​ាទនីយកថា ដដលជាទីរឭកដល់គ្នន រួចរាល់

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

នហើយ ក៏ព្ទង់ព្បថាប់អងញ យនៅកដន ង គ ល ព្បថាប់អងញ យកដន ង គ ល នោកបូរេក

មរមយនហើយ

មរមយមាខង ។ លញះព្រះនៅមល ិ ិនទ ព្ទង់

ក៏បានព្ត្ម

់

ួ រន

សបៈដ៏ចនព្មន ើ ព្ប

ដូចននះដមន នហត្ញអីបានជា ែ

រី កានោកននះ រិត្ជា ិ ននបដផ្នដ ើ

ត្ដែ ដលនៅនរកអវច ល ោត្់ដផ្នដនី នះ ិ ី នទើបឆង

់ដូចននះនហើយ នោកបូរេក

នៅបាន ? ” នរលព្ត្ម

មនអាចខា ា ក់ អងញ យឱ្នម គ ញ ខ ឱ្ន-ក នៅន ិ

ុំ នាងនៅ ) ព្ត្ម

់

សបៈ មនអាចនលប ិ

ៀង មឈ្ង ឹ គ្នាននោបល់ ។

៧ - បនាទប់រីននាះ ព្រះនៅមិលិននទ ទើប

(ន

ច ត ោងន

ល ដដលជាអកញ

ល មានដដរឬនទ ?

់ មានដដរឬនទ ? ” “ វបាកផ្លដនកម ដា ដលនធ្ល ិ ើែ អ នធ្អាព្កក ើែ កមដា ដលជាអកញ

អាព្កក់ក៏គ្នានដដរ ។

លគ្នាននទ

ូ មថាែយព្រះររ រួកជាកសព្ត្នៅនោកននះ នទះជានៅ

ព្ទៈ ជាចណា ឌ ល ជាអក ន ចាក់ សៈ ជា

ព្បនោរន៍អីនដ្ឋយក ែ ញ ជាចណា ឌ ល

ហេ ា ៍ ជានវ

សៈ ជា

ូ

ុំ ម នទះជានៅនោកខាងមញខ ក៏នៅដត្ជា រា

ូ ព្ទៈ ជាចណា ឌ ល ជាអក ន ចាក់

លកមា អកញ

“នោកនគ្នសាលដ៏ចនព្មើន ព្ប ូ ព្ទៈ

ូ មថាែយព្រះររ

វបាកផ្លដនកម ដា ដលនធ្ល ិ ើែ នអ ធ្ើែ

នោកខាងមញខ ក៏នៅដត្ជាកសព្ត្ដដដល ។ រួកជាព្ ហេ ា ៍ ជានវ

ើ ងរនទះព្រះទី-

ចកននះ នៅោន់នោកមកល ខ ិនគ្នសាលថា “ នោក ីត

ួ រន

នគ្នសាលដ៏ចនព្មន កមដា ដលជាកញ ើ

ព្

ះ

ដី ដលរកានោកននះ ” ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ គដផ្នដ ឺ

ព្រះរាជា “ នោកក

មហាបរិព្ត្

ចនុំ

ចកននាះ ីត

សបៈដ៏ចនព្មន អីនៅដដលរកានោក ែ ើ

សបៈថា “ នោកក

ននះ ? ” ។ “

๑๑

ន្សតថរ

ុំ លកមទ ា ងអ

់ននាះ ? ” ព្រះរាជា

ន ជាកសព្ត្ ជាព្ ិ ននបើអក

ជាអក ន ចាក់

ុំ មនទៀត្ដដដល ។ រា

ហេ ា ៍ ជានវ

ុំ មនៅនលើនោកននះ រា

នោកខាងមញខ ក៏នៅដត្ជាកសព្ត្ ជាព្

ហេ ា ៍ ជានវ

សៈ ជា

នទះជានៅោន់

សៈ ជា

ូ ព្ទៈ ជា

๑๒

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ជាអក ន ចាក់

ចណា ឌ ល កញ

លកមា អកញ

ុំ មនទៀត្ដដដលននាះ រា

អីដដល ែ

ត្នែ ធ្នដ្ឋយជា ើែ

ុំ ញ ត្ដដ លកមា ក៏គ្នាន នបអ អក ន ដដលកប ើ ញ ីចងនោកនគ្នសាល ឹ

នៅនលើនោកននះ នទះជានៅនោកខាងមញខនហើយ ក៏នៅដត្ជាមនញ ុំ ញ ត្នរើង ក៏នៅដត្ជាមនញ ដដអញីចង ន ដដលកប ឹ ។ អក ុំ ញ ត្ទងដដទ ុំ ុំ ដដលកប ងនរ ើង ដដដល ។ មនញ

ក៏នៅដត្ជាមនញ

“អ អ

ុំ ញ ត្នរើងដដដល ។ អក សកប ន

ុំ ញ ត្ទងដដទ ុំ ុំ សកប ងនរ ើងអញីចង ឹ

សដឆបព្ត្នចៀក ក៏នៅដត្ដឆបព្ត្នចៀកដដដល ។ មនញ

មាត្់ ដឆបព្ចមញះ ក៏នៅដត្ជាមនញ ព្ត្ម

ុំ ញ ត្ សកប

សដឆប

សដឆបមាត្់ ដឆបព្ចមញះដដដលអញីចង ឹ ” នរល

់ដូចននះនហើយ នោកនគ្នសាលកន៏ ៅន

ៀង ម ។

បនាទប់រីននាះ ព្រះនៅមិលិនព្ទ ទង់មានព្រះត្ព្មិះដូនចះ ន ថា ៖

់នោកដច ៏ នព្មនទ ុំ ងឡាយនអ យ ! រមូ ទ ព ីបទនទសា ែ អ ត្នៅនហើយ ើ ើ

់នោកដច ៏ នព្មនទ ុំ ងឡាយនអ យ ! រមូ ទ ព ីបមានដត្អងា ែ ាម ើ ើ

់ ច គ្នានអក ន ណាមានកអា នទ ” ។

ននា ទ ជាមួយនយង ថ ោរ ើ បបន ើ នដម ី យ

នរលននាះ ព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ ត្ម

ថា “ អ

់នយង ើ

់នៅអាមាត្យទងឡាយ ុំ រួចមានបនូ ល ទ

់នោកដ៏ចនព្មនទ ុំ ងឡាយ រាព្ត្ដខនខ ន ួ រឱ្យ ើ ី ើត្គ

នមច ត នៅ ដេនង នះ នយងគ ួ រដត្ចូលនៅរក ើ បញ្ហ ា ។ អក ន ណានៅហ៎ ន ! អាច

ងស ័យរប

មេៈ ឬ ព្

់ហ៎ ន នធ្ើែ

ញ ខដញមណា

ហាេ៍ នដម ើ ប ី ួរ

ននា ទ ជាមួយនយង ថ ោរ ើ នដើមបបន ី យ

ងស ័យ

ុំ បាន ” ។ នៅនរលមានបនូ លដ បានដត្ ទ ូ ចននះនហើយ រួកអាមាត្យទងឡាយ ឈ្រនៅន

នៅ មេៈ ព្

ៀង ម

មងព្រះភស្តក ព្ត រះរាជា ។ ឹល

ម័យននាះ

សាគលនគរ

ោលយជានគរដដលទនុំ នរព្បា

ចាករី

ហេ ា ៍ គហបត្ី ដដលជាបេិឌ ត្ដល់នៅ ១២ ឆ្ន ុំ ។ ព្រះរាជា

ព្ទង់សាតប់ឮថា

មេៈ ព្

ហេ ា ៍ គហបត្ី ដដលជាបេិឌ ត្អាព្

័យនៅទី

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ណា ព្ទង់នឹងោងនៅោន់ទីននាះ ព្ត្ម រួកបេិឌ ត្ព្គប់រូប

់

๑๓

ន្សតថរ

ុំ ួ របញ្ហ ា ជាមួយបេិឌ ត្ទងននាះ ព្ទង់រករាយន ី ឹង

មនអាចនធ្ ែ ិ ើឱ្យព្រះរាជា

កយនឆយ ើល

វ ិ រនា ៗ ។ រួកដដលមនព្រម ា បញ្ហ ា បាន នទើបនគចនចញនៅត្មមផ្ូ វនផ្សង ល ិ នៅទិ

ុំ (គនៅព្បចា កដន ង ល នដម ើ ) ឺ

នផ្សង

បានដត្នៅន

ុំ ៀង មទងអ

ុំ ុំ ន នៅោន់ភហ ចដុំ េកព្រះភក ភាគនព្ចននា គ្ន ខ ងឡាយ នុំ ិ ម ិ ញទ ើ

នត ។

់គ្នន

។

ោកយអធិប្ាយ ៖ កយថា ហិម

“

ុំ ចដុំ េកព្រះភក ខ ងឡាយ ិ ញទ

ុំ ន នៅោនភ ់ នុំ ភាគនព្ចននា គ្ន ើ

នត ” ននាះ គឺ មានដត្ព្រះភក ខ ធ ញ នណា​ាះ ។ ព្រះភក ខ ិ ញ ដដលមានឫទ ិប ិ ញ ដដល

់ភហ គ្នានឫទិ ម ធ នអាចនៅោន នុំ ិ ម ិ

កយថា “ រួកដដលមនព្រមនៅទ ិ ិ

៨

- នៅ

់ចូលកញ ង ជាព្រះភក ខ ន ិ ញ ដដលរាប

នបា ត ននទ

នផ្សង បានដត្នៅន

ុំ ៀង មទងអ

ម័យននាះ មានព្រះអរហនត ១០០ នោដិ អាព្

លវហារ នលើភហ នុំ ិ ម ិ

នត ។ នរលននាះ ព្រះអ

សគញត្បា ត នសាតប់ឮ

់ ន ” ។ គ្ន

័យនៅរកត្ ិខ -ត កយត្ព្មា

់

រប

់ព្រះនៅមិលិននទ ដ្ឋយទិរែនសាត្ធាត្ញញ្ហាេ (ញាេគឺព្ត្នចៀកទិរែ ) រួច

ថា

“

ក៏បាននោះព្បរញព្ុំ រះភក ិ ញខ ព្រះគញេមា​ា

ុំ ូ លភយ ងឃ នៅនលើករ នុំ ញ គនរធ

់ដមា ៏ នអាយញទងឡាយ ុំ

ុំ ួ រនៅភក ខ ងឡាយ ិ ញទ

នត្មានភ ក ខ ើ ិ ញ ណាអាច

ននា ទ

ជាមួយព្រះនៅមល ថ ោរ ើ បបន ិ ិនទ នដម ី យ

ងស ័យខះ ល ដដរឬនទ ? ” ។

បានដត្នៅន

សគញត្ត ួ រជានលើកទី ២ នទះជា

នៅនរលព្រះអ

សគញត្នត

លដូចននះនហើយ ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ

ៀង ម បញ នណា​ាះ ។ ព្រះអ

នលើកទី ៣ ក៏នៅដត្នៅន

ចកននាះ នៅោនព្់ រះភក ីត ិ ញខ

ៀង ម ។ ដូចននាះនហើយ នទើបព្រះអ ងឃថា “ ព្រះគញេមា​ា

សគញត្នត

ួ រជា

លន

់ដ៏មានអាយញទងឡាយ ុំ

๑๔

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

នៅឋានត្មវត្ងស មានវមានម ួ យ ន្ាះថា នកត្ញមត្ី នៅទិ ិ ិត នព្ត បាសាទ ។ នទវបញព្ត្មួយអងគ ន្ាះថា មហាមសន អាព្ ននាះ នទវបញព្ត្អងនគ នាះ អាច បនយ ថ ោរ

ងស ័យបាន ” ។

បូ ៌ ដននវរយ

័យនៅកញ ងវ ន មាន ិ

ននា ទ ជាមួយព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ រះអងនគ នាះ នដើមប ី

បនាទប់រីននាះ ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ក៏បានអនរត ធានបាត្់អងរ គ ី ភនុំ

យញគនរធ នៅបងា​ាញអងនគ ៅឋានត្មវត្ងស ។ ន ិត នទវរារ

បានទត្ព្រះននព្ត្ន

)

ខ ើញព្រះភក ិ ញ មក

ើញនហើយក៏ោងនចញ នៅរកព្រះអ

ន

ព្ទង់ព្ោប

ុំ ះព្រះអ រ

មរមយមាខងនហើយ

សគញត្ថា “ ព្រះគញេមា​ា ត

ដល់ នញាមជាកូន

សវត្រត ប

ិ

់

ចនុំ

ះ

ព្រះអ

កនា ទវរារថា “

ុំ ី ចមាងយទងអ ុំ អរ

មរមយមាខង ។

ក៏បានព្ត្ម

់ ! ព្រះភក ិ ញខ

ងឃ ព្រះ

នរឿងអីែ ? មានអីឱ្យនញាមព្ត្ូ វនធ្ឬ ែ ើែ ព្រះគញេមា​ា ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

ុំ ូ លដននទរ ( កៈា ករ

ក-ា

់ននាះ

សគញត្ត ។ លញះចូលនៅដល់នហើយ

សគញត្ត រួចឈ្រនៅកដនង ល

នរលឈ្រនៅកដនង ល ព្រះអ

ច ត

់ន

កនា ទវរារ

់ ចកននាះនៅោន ីត

ងឃមួយព្កុមធ្ ុំ បាននិមនម ត ក ងឃមានន ់?”

សគញត្បា ត នថាែយព្រះររ

ចកព្ត្ូ ីត វោរនដ្ឋយ

រព្មាបន

ចកននាះ ីត

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នៅសាគលនគរកញ ង ន

រមូ ទ ិ ទ ព្ទង់ជាអក ត្ ព ីប ែ មានព្រះរាជាព្រះនាមថា មិលន ន មានវាទៈ នធ្ឱ្យច ត ក ន ើែ ិ អ ដដទញាប់ញ័របាន ជាមនញ ងត្ ា ់បាន ន

សដដលនគព្គប់គ្ននរិបាកចូលរិត្ រិបាកនឹងព្គប

ុំ ូ លដនបណា លបានថា ព្ទង់ជាករ ។ ព្រះនៅ ត នមលទិនផ្សងៗ ធ

មល ិ ិននទ នាះ បានោងនៅរកព្រះភក ិ ញខ ព្រះភក ិ ញខ

ងឃ ” ។

នរលននាះ

ងឃ នព្បទ ា ទៈ ើ ិ ដិវា

កនា ទវរារបានមានបនូ លរ ទ ីន

ួ របញ្ហ ា កដុំ ហងដល់

ចកីននាះ ត

នៅោន់ព្រះ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

អ ផាល

សគញត្ថា “ ព្រះគញេមា​ា ត

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

់ ! ព្រះនៅមល ន ដដល ិ ិនព្ទ រះអងនគ នាះ ព្ទង់ជាអក

់អរ ុំ ី ឋានននះ នៅឧបបត្នៅឋានមន ញ ិត

ស

វមាន មាននទវបញព្ត្ន្ាះថា មហាមសន អាព្ ិ មួយអងនគ នាះ អាច

ព្រះគញេមា​ា

ស”។

បនាទប់រីននាះ

័យនៅវមានននាះ នទវបញព្ត្ ិ

ុំ ូ មររនទវបញព្ត្មួយអងនគ នាះ នដម េ ើ បឱ្យនៅឧបបត្ ិត ី

កនា ទវរារព្ទង់ឱ្យព្រះភក ិ ញខ

ោន់នកត្ញមត្វី មាន ។ ព្ទង់ចូលនៅឱ្បមហាន ិ ននាះថា “ មានល ! នោកនិរទញកខ ព្រះភក ិ ញខ នៅឧបបត្ក ន ញ ិត ញ ងនោកមន អងដ ! គ ៏ចនព្មន ើ ន

ក អ

ស ” មហាន

ុំ ញ ខ ន ងឃនាម

ននទវបញព្ត្ ព្ត្ម

ងឃមក

ព្បនោរន៍អីនដ្ឋយនោកមន ែ ញ

ះ អ នៅ ព្ោបទូល ? នោកមនញ កនា ទវរារព្ទង់

អងដ ! គ ៏ចនព្មន ើ

ព្បនោរន៍អីនដ្ឋយនោកមន ែ ញ

ក អ

ចកីត

ស ដដលមានោរងារនព្ចន ើ

រហូត្ដល់បរន ិ ិ ែ ន

ុំ ូ មររជានលើក េ

ននទវបញព្ត្កន៏ ៅដត្ដេង ល ថា “ បរិព្ត្ព្រះ

ស ដដលមានោរងារនព្ចន ើ

សអន់េយ បរិព្ត្ព្រះអងដ គ ៏ចនព្មន ើ !

ទូលបងគុំ ូ មឧបបត្ិនៅក ត ន ញ ងនទវនោកននះត្នៅនទៀត្ បនាទប់រីននាះ ព្រះអ

ួ រន

ុំ ូ មររនោកនដើមបឱ្យ េ ី

ុំ ូ មររជានលើកទី ២ េ

ះ អ នៅ ព្ោបទូល ? នោកមនញ

ព្ោបទូល ” ។

់

សអន់េយ បរិព្ត្ព្រះអងដ គ ៏ចនព្មន ើ !

ព្ោបទូល ” ។

ទី ៣ នទះជាោងននាះកីត មហាន

ច ត ោងនៅ

ននទវបញព្ត្ ព្ោបទូលថា “ បរិព្ត្ព្រះ

ទូលបងគុំ ូ មឧបបត្ិនៅក ត ន ញ ងនទវនោកននះត្នៅនទៀត្

ន

់ នៅនកត្ញមត្ី-

ននា ទ ជាមួយព្រះនៅមល ថ ោរ ើ បបន ិ ិនព្ទ រះអងនគ នាះ នដម ី យ

ងស ័យបាន នញាមនឹង

កញ ងនោកមន ន ញ

๑๕

ន្សតថរ

សគញត្នត ទើបដេង ល ន

រហូត្ដល់បរន ិ ិ ែ ន

ចកននាះ នៅោន់មហាន ីត

ន

់ ងគ បានព្ត្ួត្រិនិត្យនមលនោក នទវបញព្ត្ ថា “ នោកនិរទញកខ អាត្មាភារព្គបអ ើ ុំ ូ ល ព្រមទងនទវត្មផ្ង ុំ ទងម នមលម នន ើ ិ

ន ណានផ្សង ដដលអាច ើញថាមានអក

๑๖

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ុំ ល ញវាទៈរប បផា

់ ់ព្រះនៅមល ិ ិនទ ព្ទព្ទងព្រះសា

់ ព្ទព្ទងព្រះសា

នា រប

់ ត្់ មានកគ

។

នោកជា

បបញរ

់ព្រះទ

ូ មនោកនៅនកត្ ើ

នៅកញ ងនោកមន ន ញ

រលផ្ងចញះ ” ។ នៅនរលព្រះអ

ុំ ូ មររដូចននះនហើយ មហាន េ

ដេង ល

នាបាន នលកដលងដត្នោក ើ

ុំ នទើប បាយចត្ ត ខាលង ិ ជា

នាថា “ លណា អ

ព្រះករញណានឹងនៅឧបបត្នៅក ន ញ ិត ញ ងនោកមន

៩

សគញត្ត

ននទវបញព្ត្គត្ថា “ នទើបដត្ដង ឹ ថា គឺ ិ

់ ុំ ល ញវាទៈព្រះនៅមល មានដត្នយងជាអ ក ន អាចបផា ើ ិ ន ិ ទ ព្ទព្ទងព្រះសា ក៏រករាយ ី

ស

ុំ - ព្គ្នននាះ ព្រះភក ខ ងននាះ ិ ញទ

ស ”។

លញះ

នាបាន ”

់ ព្រះគញេមា​ា

់ ខញ ុំ្

នព្មចករេីយកច ន ិ នា នាះកញ ង

៏ នរត ធានបាត្់អងរ នទវនោក នហើយកអ នៅបងា​ាញ គ ី នទវនោកឋានត្មវត្ងស ិត អងនគ ៅរកត្ រិត្ភហ ត វហារ នុំ ិ ម ិ ិខ ល

នត ។

ព្គ្នននាះ ប្ពះអសសគុត្ត បានន

លន

់ដ៏មានអាយញទងឡាយ ុំ

ថា “ ព្រះគញេមា​ា

ចកននាះ ចនុំ ីត

ះព្រះភក ិ ញខ

ងឃ

ុំ កញ ងបណា ន ត ភក ខ ងឡាយននះ ិ ញទ

ុំ ះ នត្មានភ ក ណា មនបានមកព្បរ ខ គ ញខ ល ដដរនទ ? ” ។ នៅនរលព្រះនេរៈ ើ ិ ញ អង ិ ន

ល

ួ រដូចននះ ភិកញ ម ខ ួ យអងបា គ នព្បាប់ន

“មាន ... ព្រះគញេមា​ា

់ដ៏ចនព្មើន ោលរី ៧ ដេម ង ញ នននះ ព្រះគញេមា​ា

េៈ បានចូលនៅភហ នុំ ិ ម នៅោន់

មានក់រប

ចកីននាះ ដល់ព្រះអ ត

នច ត ូ លនិនរាធ្

់ព្រះគញេមា​ា

ូ មព្រះគញេមា​ា

សគញត្ថា ត

់នរាហ

់បញ្ូ ា នត្ណា ុំ ង

់នរាហេៈននាះចញះ ” ។ ចដុំ េកខាង

នោកនរាហេៈ បាននចញរីនិនរាធ្កញ ងខេៈននាះឯង គត្ថា “ ព្រះ ន ិ ុំ ញ ងរកនយង ករ គ ី ភហ នុំ ិ ម ើ ” នទើបអនរត ធានបាត្់អងរ លវហារ នៅចនុំ ិ

ះមញខព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ។

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

ប្ពះអសសគុត្ត

បានន

លន

ងឃ

នត នៅបងា​ាញអងនគ ៅរកត្ ិខ ត ចកននាះ នៅោន់ព្រះ ីត

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

នរាហេៈថា “ ព្រះគញេមា​ា ុំ ល ញ ព្ត្ូវបផា

់នរាហេៈ នរលព្រះរញទសា ធ

នាបព្មុងនឹង

នហត្ញអីនទ ែ ើ បព្រះគញេមា​ា

ព្រះគញេមា​ា

មា​ា

๑๗

់មនព្កន ិ

់

កនមលករេ ើ ី យកច ិ រា ប

់បាននផាតត្ចត្ ងឃ ? ” ប្ពះមរាហណៈ “ ខញ ព្ុំ្ រះករញណា មនទន ត ញកដ្ឋក់ ិ ិ ទ

ព្រះ

មា​ា

ន្សតថរ

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

់ដ៏ចនព្មន ើ ”។

់នរាហេៈ

ប្ពះអសសគុត្ត “ នបអ ព្រះគញេមា​ា ើ ញ ីចង ឹ

ូ មព្រះគញេ

់នធ្ទេ ឌ កមា ” ព្រះនរាហេៈ “ នត្ខ ើែ ើ ញ ព្ុំ្ រះករញណាព្ត្ូវនធ្អ ើែ ីែ ឬ ព្រះគញេ ់ដ៏ចនព្មន ទ បញ្ហ ា រប ើ ? ” ( មល ិ ិនប ់នរាហេៈ នព្

គញេមា​ា នយង ើ

ូ មដ្ឋកន់ ទ

់ដេ ព្រះអ

ះព្រះគញេមា​ា

ព្រះគញេមា​ា

់ នដ្ឋយោរដ្ឋក់ព្រហទ ា េឌ ” ព្រះនរាហ

់នរាហេៈ នៅដកបរភហ នុំ ិ ម

ន្ាះថា “ គជ្ង្គលៈ ” មានព្ នៅទីននាះ

ល “ មានល ! ព្រះ

់មនបាននផា ត ត្ចត្ ត ញកដ្ឋក់ រួក ិ ិ ទ

េៈ “ ព្រហាទេឌននាះគអ ែ ញ េមា​ា ឺ ីនៅព្រះគ គញេមា​ា

សគញត្នត

់ដ៏ចនព្មន ើ ? ” ) “ មានល ! ព្រះ

នត មានភូមម ិ ួ យរប

់រួកព្

ហេ ា ៍

ហេ ា ៍ មានក់ន្ាះ “មសាណុត្តរៈ” អាព្

កញមារន្ាះ “ នាគមសន ” កូនរប

់នគនឹងនកើត្ន

័យ

ើ ង នព្

ះ

ននាះ នដម ើ បប ិ ឌ បាត្រយៈនរល ៧ ឆ្ន ុំ ១០ ដខ រួចទក់ទញកញមារនាគន ី េ

ន

នហត្ញននាះ

ព្រះគញេមា​ា

់នរាហេៈ ចូរព្រះគញេមា​ា

ឱ្យបួ

នៅនរលនគបួ

រួចនហើយននាះ

ទេឌកមា ”

ចដុំ េក ប្ពះមរាហណៈ

់នៅោន់ផ្ះ ទ ព្ត្កូល

នទើបព្រះគញេមា​ា

ញ ខចត្ ត ទួលនដ្ឋយព្ ិ ទ

់រួចផ្ញត្រី

ួ លថា “ សាធ្ញ ” ។

ោកយអធិប្ាយ ៖ កយថា “ ចូលនិនរាធ្ ” គឺ ចូលនិនរាធ្

មាបត្ិត ជាោរនធ្ច ត យរលត្់ ើែ ត្ ិ ឱ្

๑๘

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ុំ នៅ មននក ត្បន ប ងចូល គឺ ១ ដេង ២ ត នាទប់គ្ននមួយរយៈនរល ដដលមានបេ ិ ើ ដេង រហូត្ដល់ ៧ ដេង ។ កញ ងនរលច ន ូ លនិនរាធ្ននះ រាងោយបញ នណា​ាះ ដដលនៅ ុំ ដនុំ េើរោរនៅមញខ បញ ដនច ត ត្ ត នាមធ្ម៌ទងអ ិ ឬ

់ គឈ្ប ់ដនុំ េើរោរ ។ ឺ

់ ននផាតត្ចត្ កយថា “ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមនទន បា ត ញកដ្ឋក់ ” នោកន ិ ិ ទ

បានន័យថា នោកចូលនិនរាធ្នៅន

គឺ ទទួលដឹងនរឿងរាវនផ្សង ៗ បាន ។

១០ - ចដុំ េកខាងមហាន បដិ

និ ក រទ ប ធ ញ ងដផ្ ន

ត្ ត ត្ចត្ ើយ មនមានច ិ ិ ត នទើបមនអាចនផា ិ ិ ត

ននទវបញព្ត្ បានផាល

់ភរោនសាេ ញ ត្រត ព្ ិ

ឱ្យចដមក ល ចត្ ិ ត បានបងា​ាញន

ុំ ។ (នភៀល ង) ធាលក់នភៀល ងោងខាលង

ហាេ៍ ។ អីដដលគ ែ ួ រឱ្យអសា​ារយ គួរ

ើ ង ព្ត្ួយ

ុំ ី មហាន ចដុំ េកព្រះនរាហេៈ ត្មងរ

ុំ ណា បោ

និ ធ គឺ អាវញធ្យញទ-ធ ់ន

និ ធ

់រយៈនរល ៧ ឆ្ន ុំ ១០

ូ មបបាយម ួ យដវក មួយដេង ក៏មិនដដលបាន ោគូមួយនបាយក៏មិន ី

ដដលបាន ឬោរសាែគមន៍ក៏មិនដដលបាន បញ នណា​ាះ គ្នានអក ន មកនិោយជាមួយ ខាងមញខចញះ ” ក៏គ្នានដដរ ។

ទទួលបានដត្ោរនររនដៀលត្ះ ា

ូ មបដត្ ី

កយថា “ និមននត ព្បា

លញះ ៧ ឆ្ន ុំ ១០ ដខ កនង ល ផ្ញត្នៅ ដេម ង ួ យក៏បានព្គ្នន់ដត្

“ និមននត ព្បា

ត្ខា ែ ងមញខចញះ ” នៅដេនង នាះ រួនជា ប្ោហមណ ៍ ព្ត្

ោរងារខាងនព្ៅផ្ះ ទ រួបព្រះនេរៈនរលនដរើ ព្រួ មា​ា

ដ៏ធ្ ុំ

ើ ង នម

ននទវបញព្ត្ននាះ ចាប់បដិ

៏ ូ លនៅោន់ព្ត្កូលននាះ នដើមបប នហើយ កច ិ ឌ បាត្ អ ី េ ដខ ។

់រីនទវនោកមកចាប់

ើ ងជាមួយនឹងោរចាប់បដិ

ុំ ភេឌទងឡាយ បនញ្ាញរនឺ នល

ល

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះគញេមា​ា

ផ្ូ វគ្ន ល ន ក៏

់បាននៅោន់ផ្ះ ទ រប

ត្ែ

កយថា

ប់រី

ួ រថា “ព្រះគញេ-

់រួកនយងឬ ? ” ប្ពះមេរៈ ើ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

ហេ ា ៍ អាត្មាបាន ” ។

ប្ោហមណ ៍ ននាះ មន ិ

បានឱ្យអីែ ៗ ដល់អក ន បួ

๑๙

ន្សតថរ

ហេ ា ៍ អាត្មាភារបាននៅ ” “ព្រះគញេមា​ា

“ ដមននហើយព្ “ អឺ ព្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

់បានអីៗខ ែ ះ ល ឬ?”

បាយចត្ ទ ក៏ ិ ត លញះនៅដល់ផ្ះ

ួ រថា “ រួកឯង

ននាះឬ ? ” អនកផ្ទះ នឆយថា “ មនបានឱ្យអ ើល ិ ីែ ៗ ននាះ

នទ ” ។ នៅដេទ ង ី ២ (ដេប ង នាទប់) ព្

់ទែរផ្ះ ហេ ា ៍ អងញ យនៅមាត្ គ ទ ននាះ គត្ថា ិ

ព្រះនេរៈក៏នៅដល់មាត្់ទែរផ្ះ ទ រប

់ព្

“ដេនង នះ នយងន ន បួ ើ ឹ ងនចាទអក ប្ោហមណ ៍ លញះន

ននាះ រីនរឿងនិោយមនរ ង ី ២ ិ ិ ត្ ” នៅដេទ

ើញព្រះនេរៈ ក៏ន

់មនបានទទ ួលអីៗ ែ រីផ្ះ ទ រប ិ

គញេមា​ា

បាន ចនុំ

ះព្រះគញេមា​ា

ដដលអាត្មាចូលនៅផ្ះ ទ រប “

និមននត ព្បា

និមននត ព្បា

នហើយន

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណានទ បញ ដនព្ត បាប់ថា អាត្មា

ហាេ៍ អ

់នញាម

ត្ខា ែ ងមញខចញះ

ត្ខា ែ ងមញខចញះ

លថា “ អឺ ព្

លដូចននះថា “ រីមសលម ញ ព្រះ ិ ិ

់ ោរនិោយមនរ ិ ិ ត្ វាគួរដដរឬអីែ ? ”

ប្ពះមេរៈ ដេង ល ថា “ មានល ! ព្

“

ហាេ៍ ។

” ”

អាត្មាមនដដលបាន ិ

ក៏អាត្មា

នុំ ៅយកវាចាបដិ

ហេ ា ៍ អាត្មាបាន ” ដូចននាះ ” ។

ណា ា រកច ា ញ នណា​ាះ ក៏ន ិ ប

ល

រន

ូ មបដត្ ី

រីមសលម ិញនទះជាបានព្ត្ឹម ិ

ប្ោហមណ ៍ គត្ថា “ នោកមួយអងនគ នះ ិ

បាន ” ព្ប

់រយៈនរល ៧ ឆ្ន ុំ ១០ ដខ(១) កយថា

កយថា

ណា ា រកិចា

មដត្វាចាបដ ូ មបដត្បានព្ត្ ិឹ ី

ុំ “ អាត្មា ន ត រនទងឡាយថា ើរកញ ងបណា

ិ ននបើនោកបានទទួលអាហារទុំ

អាហារឆ្ន់អីខ ែ ះ ល នផ្សងនទៀត្

ើ រននាះ ” ដូចននះនហើយ ក៏មាន

ទធ

៍ឱ្យខួ ន ដដលនគនព្ត្ៀមទញក នដម ល ព្បនគនដល់ព្រះនេរៈ រួចន ើ បព្បនោរន ី

ល

ននាះ មាននហត្ញអថា នោកមន ីែ ិ

រន

ុំ ព្រះថាល ព្បាប់ឱ្យនគរដលកបាយម ួ យដវក និង មូ បម ា ួ យមញខបនិ ច ត ៗ រីអាហារ

(១)

មល ា រប ិ ិនទបបញ្ហ

់ ដេ ដេលងថា “ អ

់ រយៈនរល ៧ ឆ្ន ុំ ” បញ នណា​ាះ ។

๒๐

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

នៅោន់នោកថា “ ព្រះគញេមា​ា ុំ ួ ង ” ។ ោលទងរ ព្

ន

ៀង មរប

ហេ ា ៍ ននាះ

់នឹងបានភកាហារននះ រហូត្ត្នៅអ ិ

ុំ ី ដេប ចាប់ត្មងរ ង នាទប់មក

់ព្រះនេរៈ ដដលចូលនៅ (កញ ងផ្ ះ ន ទ ) ក៏រត្ដត្មាន ឹ

នព្ចនន ើ

ើ ងនទៀត្

អាោរ

ប ង ន់

។

នទើប

ើញភារ

ប ង ់

ទធព្រះថាលោន់ដត្

ុំ ូ មររព្រះនេរៈឱ្យខួ នមានឱ្ោ េ ល

ភត្មតហារកញ ងផ្ ះ ន ទ រហូត្ត្នៅជានិចោ ា ល

ព្រះនេរៈទទួល

ព្បនគន

កយនិមននត ដ្ឋយ

ៀង ម ។ នៅនរលនោកនៅនធ្ភត្ ក ត ច ើែ ិ ា ជានរៀងរាល់ដេង នោកបាន

ដេង ល ព្រះរញទវធ ចនៈ (ឱ្យព្ ព្

នរលបានន

់

ហេ ៗ ។ ចដុំ េកនាង ា ៍ សាតប)់ មួយដេប ង និ ច ត

ហេ ា ី ននាះ នវោកនង ល ផ្ញត្នៅ ១០ ដខ ក៏ព្ប

ូ ត្បញព្ត្បានដ្ឋក់ន្ាះបញព្ត្

ុំ ត្់នៅត្មមលដ្ឋ ុំ ប់ រហូត្ដល់មាន អាយញ ននាះថា “ នាគមសន ” ចនព្មនធ្ ធា ើ ៧ ខួប ។

១១ - ព្គ្នននាះ បិត្ថ រប “ មានល ! នាគន

់កញមារនាគន

ន កញ ងព្ត្ក ន ូ លព្

ន បានន

ហាេ៍ននះ ឯងព្ត្ូវ

ុំ ៎ ” “ បិត្ម ! ន្ាះថា ដដលគបប ី ិ កាទងឡាយណា ន ូ លព្ ិ កាកញ ងព្ត្ក ិ លបសាស្ត ិ លបសាស្ត

ហាេ៍ននាះ គឺអីែ ? ”

ដត ដលគបប ី ិ កា វជា ិ ា

“ នាគន

លនៅោន់បញព្ត្ថា ិ កា

ិ លបសាស្ត

ិ លបសាស្ត

ត ដដលគបប ី

ន ! ដព្ត្នវទ ន្ាះថា

ិ លបៈដដទនផ្សង ៗ នទៀត្ ក៏ន្ាះថា ជា

ដត ដលគបប ី ិ កាដដរ ” “ នបអ ត្ម ើ ញ ីចងប ឹ ិ ! កូននឹង

ិ កា ” ។

ុំ ប់ននាះ មសាណុត្តរប្ោហមណ ៍ បានព្បគល់ព្បាក់ ១.០០០ កហាលដ្ឋ

បេៈ ដដលជាចដុំ េករប ព្

់ព្គូបាអាចារយ (ជាដេរ ល ួ លព្គូបាអាចារយ) ដល់

ហេ ន ា ៍ ជាព្គូ ។ រួចឱ្យនគដ្ឋក់ដព្គនៅដផ្ក ន មាខងដនបនប ទ ់កញ ងព្បាសាទ ន

នៅោន់ព្

ហេ ា ៍ ជាព្គូថា “ មានលនោកព្

ហេ ា ៍

ត

ល

ូ មនោកបនព្ងៀនកញមារ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๒๑

ន្សតថរ

ុំ ននះឱ្យសាែធ្ាយមនទ ៍ ប្គូ បានន ត ងឡាយផ្ងច ញ ះ ” ។ ប្ោហមណជា ោន់កញមារនាគន

ុំ នថា “ នបអ ត ងឡាយច ញះ ” ើ ញ ីចង ឹ កញមារត្ូច ចូរឯងនរៀនមនទ

ហេ ា ៍ ជាព្គូបានសាែធ្ាយមនត

ព្

បញ នណា​ាះ ។ កញមារនាគន ចា

នដ្ឋយនលើកយកមក

ុំ ់ ចាទ ុំ ញកបាន នក៏បានយល់រីដព្ត្នវទ ទននញ ទ ចាមាត្

ុំ ញខាងអធ្បាយក រីព ន នចះដង ន ឹ រនា ើញដព្ត្នវទ ជាអក ិ ញ ងគម

េិខេ រសាស្តក ប ន ខ នភទៈ កញ ងសាស្ត ន ីព ញ ឌ និង នកដញភៈ កញ ងគម

មហាបញរ ិ លកេ ៈ។ ខ

នព្ោយមក កុោរនាគមសនបានន

“ បត្ម ! ិ

ិ លបសាស្ត

លន

់បត្មថា ចកននាះនៅោន ៖ ីត ិ

ត ដដលគបប ី ិ កា កញ ងព្ត្ក ន ូ លព្

ជាងននះ នត្មានដដរនទ ? ឬក៏មានព្ត្មប ញ នេាះ ? ” ។ ើ ឹ “ នាគន

ុំ ទ ត ងឡាយដដល

ៈជាគព្មប់ ៥ មនមានខ ះ រនោ​ោយត្ៈ និង ែ ចននាលះ កញ ងគម ន ិ ីព

មានឥត្ហា ិ

ដ្ឋ

ដមង ត ដត្មួយដង

់ កេ ុំ ត្់ទញកបានល អ នធ្ទ ត្ ន ត នល អ ។ ព្គ្នន់ដត្មួយដងបញ នណា​ាះ ើែ ញកកញ ងច ិ បា

ក៏នកត្ដកវដភ ក ន ន ើ

ព្បន

លនៅ

ន !

ិលបសាស្ត

ើរជាងននះ គ្នាននទ !

ព្គ្នននាះ កញមារនាគន

ត ដដលគបប ី ិ កា កញ ងព្ត្ក ន ូ លព្

ិ លបសាស្ត

កណា ត ល ខាងចញង ដនវជា ិ ា

ើរ

ហេ ា ៍ ដដល

ត ដដលគបប ី ិ កា មានព្ត្ឹមបញ េឹ ាង ”

ន ដដលវា

់នត្ឿនររុំ ញញចត្ ិ នត ហើយ បានសាក

ព្បាសាទនៅ ។ នរលបាន

ហេ ា ៍ ដដលព្បន

ុំ ត្ នា (ោរអប់រច ន ញន ៗ ិ )ត កញ ងភរម

ួ រនដញនដ្ឋលព្គូបនព្ងៀន រួចក៏ចញះរី

់ ង ត្ន់ ៅកដនង ុំ ង ុំ រិនិត្យនមលខាងនដ ប ម ង សា ល កបា ើ ើ

ិ លបៈរប

់ខួ ន នន ល នមលម ើ ិ

ើញមានសារ

ុំ ន់ ខា

ុំ ញ ត្កីត ។ នទើបនធ្ឱ្យម ន ូ មបដត្បន ត នទះជាខាងនដម ត លកីត ចញងបផ្ ើ កីត កណា ិច ើែ ិ ី ុំ បាយចត្ ត្ ត្ “នោកដ៏ចនព្មនទ ងឡាយនអ ន ត ិ ត មននរញច ិ ិ ត គត្ក ិ ញ ងច ិ ថា ើ ើយ !

ុំ ព្រះនវទទងអ ុំ នវទទងអ

់ននះ គ្នានបានោរនទ នោកដ៏ចនព្មនទ ុំ ងឡាយនអ ើ ើយ ! ព្រះ

់ននះ នផ្ត

ផាត

គ្នានព្បនោរន៍ ព្បា

ចាកសារព្បនោរន៍ ” ។

๒๒

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

១២

ុំ ញ ងគង់នៅន - កញ ងព្គ្នននាះដដរ ព្រះនរាហេៈករ ន

និយៈ ដង ត្ ែ ់ កញ ងច ន ឹ នូវកងល ិ រត ប

់កញមារនាគន

ន នដ្ឋយចត្ ិ រត ប

ុំ ត្់ ោន់បាព្ត្ និង ចររ រ អនរត ធានបាត្់អងរ គ ីន ី

ព្គង

បងា​ាញអងនគ ៅភូមគរង ល គ ព្ ិ មាត្់ទែររប

់ខួ ន ល ក៏បានន

បនាទប់រីន

បត្ ី នសាមន ិ

នា

ហេ ា ៍ ។ កញមារនាគន

នា

នវត្-ត

់នោក ក៏

នវត្ន ត ិ យៈ នៅ

ន ឈ្រនៅនឹង

ញម

ុំ ី ចមាងយ ។ ើញព្រះនរាហេៈ និមននត ដរើ មកអរ

ើញនហើយ ក៏នរញចត្ ិ ត

បាយចត្ ត្ ន ិ ត រករាយក ី ិ ត នកត្ ើ ញ ងច

សថា “ នោកមួយអងនគ នះជាបរែរត្ ិ អាចដឹងនូវអីែ ដដលជាសារ

៍ ះ ុំ ន ” គត្ដ ព្បនោរនខ ល ជារញខា ូ ចននះនហើយ ក៏ចូលនៅរកព្រះនរាហេៈ ិ រហូត្ដល់កដនង ល ។ លញះចូលនៅនហើយ ក៏បានន

លន

នរាហេៈថា “ នោកនិរទញកខ បញគល គ ដដលមាន ោសាវរស្ត

ដ ត ូ ចនោកមា​ា

ចកននាះនៅោន ព្់ រះ ីត

ិរសាព្ត្នងាល ព្គង

់ននះ ន្ាះថាជាអក ន ណា ? ” “ មានល ! កញមារត្ូច

អាត្មាន្ាះថា ជាបរែរិត្ ” ។ នាគមសន “ នោកនិរទញកខ នព្ នោកមា​ា

់ន្ាះថា ជាបរែរិត្ ? ” ប្ពះមេរៈ “ នព្

ុំ អាព្កក់ទងឡាយ នព្

បរែរត្ ិ ន

់ នទើបមនដ ូ ចអក ន ដដទអញីចង ិ ឹ ? ”

ើញបលិន

ធ្ (បលិន

ក់ (និងរញកមាត្់) រប

់

ប្ពះមេរៈ “ មានល ! កញមារត្ូច

ធ្ ១៦ ោង គអ ែ ះ ល ? អលងា​ារបលិន ឺ ីខ

ធ្គឺ នព្គឿងអលងា​ារលម)អ ១, មេឌនបលិន

ដត្ងមូ ដ)១, នត្លមកន ខ បលិន បលិន

ះបានបនេតញមនិ ល ទ

ធ្ (នហត្ញនធ្ឱ្យមានកង ល ែ ់ ចត្ ើែ ិ )ត ១៦ ោង នទើបនោរ

ក់ និងរញកមាត្់នចញ ។ បលិន

(បលិន

ះនហត្ញអីនទ ែ ើប

៎ កញមារត្ូច នទើបអាត្មាន្ាះថា ជា ះនហត្ញននាះណា

បរែរិត្ ” ។ នាគមសន “ នោកនិរទញកខ នហត្ញអីែ នោកមា​ា

ុំ ត្់ រ

ធ្ (បលិន

ធ្ (បលិន

ធ្គឺ នព្បងោប

់ោងរព្មះ)១, មាោបលិន ធ្ គោរកក ឺ

ធ្

ធ្គឺ ោរ

ក)់ ១, នធាវនធ្ (បលិន

ធ្

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

គឺ ភួងកព្មងផា​ា)១, គនប ធ លិន ន

ធ្គឺ ោរអប់

ធ្ (បលិន

១, អាមលកបលិន

ុំ ៌ ធ្គឺ ថានោបរេ នោចប ឆ លិន

ធ្ (បលិន

๒๓

ន្សតថរ

ធ្ គនព្គឿងព្កអ ូ ប)១, វា ឺ

ក)់ ១, ហរត្កបល ី ិន

ធ្ (បលិន

ធ្គឺ ដច)១, នរល

ម)

ធ្ (បលិ-ន

ធ្គឺ ព្កណាត្់ចង )១,

ិត្)១, កបបកបលិន

ក)់ ១, វរ ត បលិន ិ ន

មាអត្

ធ្ (បលិន

ធ្ (បលិន

នបលិ-

ធ្គឺ ដផ្ល

ធ្គឺ ដផ្ក រងប ល នួ ត្ដព្រ)១, ទ គ លិន

ធ្គឺ ព្ោ

ក់ ជាងកក់

ិ ត្)១, ឩោបលិន

ធ្ (បលិន

ក)់ ១, រនន ធ បលិន

ធ្ (បលិន

ធ្គឺ ជាងោត្់

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ធ្ (បលិ-ន

ធ្ (បលិន

ធ្គឺ ោរ

ក់បាត្់បង់នៅ មនញ

ស

ុំ ៏នសាកនៅ នៅតព្កហាយកញ ងច ុំ ូ របាច់ ទះព្ទូង ដល់ថានក់ ទងឡាយក ត្ ន ិ ត យប វនងង ែ ឈ្ក ល ់នឹង

ព្ម

ខល ែ ់ ខាែយចត្ ិ ត ក៏នព្

់

ក់ ១ , មានល ! កញមារត្ូច មនញ

ះដត្បលិន

ុំ សទងឡាយ

ធ្ ១៦ ោងននះ រដមងនធ្ឱ្យវ ជា ិ ា ើែ

ិ លបៈ

ុំ ុំ ួ ង ខូចបង់នៅ ” ។ នាគមសន “ នមលច ទងឡាយទ ងរ ញ ះ នោកនិរទញកខ ើ នព្

ះនហត្ញអីែ បានជា

ូ មបដត្ ី

ុំ ត្់ រ

ុំ ដូចនឹងអក ន ដដទទងឡាយអ ញ ីចឹង ? ” ុំ ទងឡាយ អាព្

័យបាន

នមៀល កប ុំ

ោសាវរស្ត

ោមអាព្

ក់

័យបាន

នមៀល កប ុំ

ក់រប

់នោកមា​ា

ប្ពះមេរៈ “ កញមារត្ូច

រប

់នព្បព្បា ើ

់ រប

នមៀល កប ុំ

់រួកព្គហ

ថ

ុំ នព្គ្នះភ័យទងឡាយនព្គ្នះណាម ួ យនឹងនកត្នចញរ ើ ី ុំ នព្គ្នះទងននាះរដមងម ននក ត្មាន ិ ើ

នត ទ នព្

ះនហត្ញននាះ

ូ មបដត្ ី

ុំ ត្់ រ

ចនុំ

នមៀល កប ុំ

មនដ ូ ចនឹងអក ន ដដទ ” នាគមសន “ នោកនិរទញកខ នោកមា​ា ិ ឬ ? ” ប្ពះមេរៈ “ អឺ កញមារត្ូច អាត្មានចះវជា ិ ា ខង ព ់ខ ព

់ ក៏មន ិ

ក់

ោម

ុំ ត្់ រ

ះអក ន ព្គង

ុំ ត្់ រ

់នចះវជា ិ ា

ិ លបៈ

ក់រប

់អាត្មា ក៏

ដ ន ត ៏ ិ លបៈ កញ ងនោកននះមានមន

់បផ្ ុំ ញ ត្ នទះជាមននត នាះក៏អាត្មានចះដដរ ” នាគមសន “នោកនិរទញកខ

នោកមា​ា

់អាចព្បគល់មននត នាះឱ្យខញ ព្ុំ្ រះករញណាបានដដរឬនទ? ប្ពះមេរៈ “ អឺ

... កញមារត្ូច អាត្មាអាចព្បគល់ឱ្យឯងបាន ” ។ នាគមសន “ នបអ ើ ញ ីចង ឹ

ូម

๒๔

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ព្បគល់មកឱ្យខញ ព្ុំ្ រះករញណាចញះ ” ។ ប្ពះមេរៈ “ នរលននះជានរលមន ិ

៎ កញមារត្ូច អាត្មាករ ុំ ញ ងដត្ចូលនៅត្មមលដ្ឋ ុំ ប់ផ្ះ ណា ទ នដម ើ បប ិ ឌ បាត្ ” ។ ី េ ុំ ប់ននាះ កញមារនាគន លដ្ឋ

នក៏ទទួលបាព្ត្រីដដ រប

មគួរ

់នោកនរាហេៈ

មក និមននត ោកឱ្យចូលនៅកញ ងផ្ ះ ន ទ ព្បនគនមូ បចងា ា ា ន់ដល់នោក ដរាបដឆត្ អ ឱ្យព្គប់ព្គ្នន់ នដ្ឋយអាហារទុំ រួចន

លនៅោន់ព្រះនរាហេៈ

អាហារឆ្ន់ដ៏ព្បេីត្ នដ្ឋយដដរប ដដលឆ្ន់រួចរាល់

បាព្ត្ថា “ នោកនិរទញកខ នរលននះ

ូ មនោកមា​ា

់ខួ ន ល

នហើយដកដដនចញរី

់ព្បគល់មនដ ត ល់ខញ ព្ុំ្ រះ

ករញណាផ្ងចញះ ” ប្ពះមេរៈ “ អាត្មានឹងព្បគល់ឱ្យ នរលដដលឯងជាមនញ ធ្ មាត្មបិត្មអនញញ្ហាត្ឱ្យោន់នភទបរែរិត្ ដូចអាត្មា ” ។

គ្នានបលិន

ព្គ្នននាះ

“មាត្ម ! ខង ព ់ខ ព

កុោរនាគមសន បានចូលនៅរកមាត្មបត្ម ិ

បត្ម ! អក ន បួ ិ

មួយអងនគ នះន

មានករ់ ប

់នោកមួយអងនគ នះ

ុំ ប់ននាះ ោត្ថបិត្ថ រប លដ្ឋ

កញ ង ន

បញ ដននត ោកនឹងមនឱ្យមន នត នាះ ិ

មានករ់ ប

់នោកនទ ខញ ន ុំ្ ឹ ងបួ

នដម ដ ត ៏ខង ព ់ខ ព ើ បនរៀនមន ី

់នគគត្ក ត្ ន ត “ កូនរប ិ ញ ងច ិ ថា

នហើយ នរៀនបានមននត ហើយ ក៏អាចព្ត្

លថា

លថា “ កញ ងនោកននះមានមន ដ ន ត ៏

់បផ្ ុំ ញ ត្ នទះជាមននត នាះ ក៏អាត្មាដង ឹ

ដល់អក ក ន ដដលមនដមនជាអ ន បួ ិ

ន

ស

់បផ្ ុំ ញ ត្ននាះ

”

កញ ង ន

់នយង ើ នទះជាបួ

។

ប់មកវញបាន ” ដូចននះនហើយ នទើប ិ

អនញញ្ហាត្ថា “ ចូរោន់នភទបរែរិត្ចញះ ” ។

ោន់ន

១៣ នា

ុំ ញ មារត្ូចនាគន - ព្គ្នននាះ ព្រះនរាហេៈបាននាក នវត្ន ត ិ យៈ (ន

នា

ន ចូលនៅ

នៈរត្ រើ ? ) ចូលនៅោន់វរម ល ិ វភ ត្ញ -ថ ិ ផ្ូ វនដ

៏ ន ក់នៅវរម វហារ ។ លញះចូលនៅនហើយ កសា ួ យយប់ ក៏ចូលនៅ ិ ិ វភ ត្ញ វថ ហារបានម ិ រកត្ ត វហារ ិ ិខ ល

លញះចូលនៅដល់នហើយ

ក៏ឱ្យកញមារនាគន

នបានបួ

កញ ង ន

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

ន

ន្សតថរ

๒๕

ប្ពះនាគមសន បានបួ

នហើយ ក៏បាន

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

មានក់ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ។

លនៅោន់ព្រះនរាហេៈថា “ ព្រះគញេមា​ា

បានោន់នភទបរែរត្ ិ រប

់នោកមា​ា

់នហើយ

់ដ៏ចនព្មន ខញ ព្ុំ្ រះករញណា ើ

ឥ ូ វននះ

់

ូ មនោកមា​ា

ុំ ប់ននាះ ប្ពះមរាហណៈ គត្ថា ព្បគល់មនដ “ ត ល់ខញ ព្ុំ្ រះករញណាផ្ងចញះ ” ។ លដ្ឋ ិ ុំ នយងគ ួ រដេនាព្រះនាគន ើ

នអីម ន ែ ញ ននទើបល អ កញ ងព្រះវ ន ិ ័យ ឬ ព្រះ

ព្រះអភធ្ម ា ? ” ដូចននះនហើយ លញះន ិ នរៀនអភធ្ម បា ា ន នដ្ឋយងាយព្ ិ ុំ អភធ្ម ប ងអ ា ដកទ ិ ិ

នដើម ។ អ

នជាបេិឌ ត្ អាច

ុំ ញ ងព្រះអភ ធ្ម ជា ួ ល នទើបដេនាក ន ា មញន ។ ិ

់ គឺ ធមមសង្គណីបករណ៍ ដដលលមនអ ៅនដ្ឋយ

ត្កៈ និង ទញកៈ ោងននះថា “ កញ ិ ” ជានដើម ។

ើញថាព្រះនាគន

ូ ព្ត្ ឬក៏

ោ ធ្មា​ា អកញ

ោ ធ្មា​ា អរាកត្ម ធ្មា​ា

វិភង្គប្បករណ៍ ដដលលមនអ ដ្ឋយវភង ិ គ ១៨ មានខនវធ ភង ិ គ ជា

ធាត្ុកថាបករណ៍ ដដលដបងដចកជា ១៤ ព្បោរមាន “

ងនគ ហា ” ជានដម ។ ើ

ងនគ ហា

បុគល គ ប្បញ្ញ តិតប្បករណ៍ ដដលដបងដចកជា ៦

ព្បោរ មាន “ខនប ធ បញ្ាត្ិត អាយត្នបបញ្ាត្ិត ” ជានដើម ។ កថាវត្ថប្បករណ៍ ុ ដដលព្បមូលផ្ញ ដតុំ បងដចកជា ១.០០០

៥០០ ូ ព្ត្ បរវាទៈ (វាទៈភាគនផ្សង) ី

ូ ព្ត្ គឺ

កវាទៈ(វាទៈភាគីខួ ន) ៥០០ ល

ូ ព្ត្ ។ យមកប្បករណ៍ ដបងដចកជា

១០ ព្បោរ គឺ “ មូលយមកៈ ខនយ ធ មកៈ ” ជានដម ើ ។ បដានប្បករណ៍ ដបង ដចកជា ២៤ ព្បោរ គឺ “ នហត្ញបបច័យ បបច័យ ា , អារមេ ា ា ” ជានដម ើ ដូចននះ ។ ប្ពះនាគមសន

ដងបញ នណា​ាះ រួចន ុំ លន កញអា

ុំ ញ បាននធ្ឱ្យសា ទ ត្់រនា ើែ

លថា “ ព្រះគញេមា​ា

លត្នៅនទៀត្ ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

១៤ -

នដ្ឋយោរសាែធ្ាយដត្មួយ

់ដ៏ចនព្មន ើ

ូ មឈ្ប់ព្ត្មហ ន ឹ ឹង

ូ មសាែធ្ាយ ព្ត្មប ញ នេាះ ឹ

ិន ” ។

ិន

ព្គ្នននាះ ប្ពះនាគមសន បានចូលនៅរកព្រះអរហនត ១០០

๒๖

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

នោដិ នៅកដនង ល ដដលនោកសានក់នៅ ។ លញះចូលនៅនហើយ ក៏បានន ោន់ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ថា “ ព្រះគញេមា​ា ករញណា

ោធ្មា​ា អកញ

ប្ពះអរហនត ១០០ មកាដិ ន

បនរ ត ី ននាះ ព្រះនាគន

រប

ោធ្មា​ា អរាកត្មធ្មា​ា ” ននាះ នដ្ឋយរិសាតរ ”

លថា “

់នរល ៧ ដខ (នទើបចប)់ ។

សាធ្ញោរ

់ដ៏ចនព្មនទ ុំ ងឡាយ ខញ ព្ុំ្ រះ ើ

ុំ ួ ង ចូលកញ ងបទ ុំ ៣ ននះ ប ងរ ទង ូ មបកព្សាយព្រះអភធ្ម ា ដកទ ន ិ ិ

ដដលថា “ កញ

អ

លនៅ

ូ មបកព្សាយនៅចញះ នាគន

ន” ។

ន បានបកព្សាយ ៧ បករេ៍ នដ្ឋយរិសាតរ ់ររង ុំ ុំ ដផ្នដីបនឺ ោន នទវត្មទងឡាយផ្ ល ល ត ់

ុំ ៏ទះដដ លមង ព្រហាទងឡាយក អ ចនន ទ ៍និងផា​ាមណា ឌ រវៈ ដដលជា

់ទិរែ ក៏នរាយរាយបាចសាចចញះមក ។

១៥ - នានរលនព្ោយមក ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ក៏ឱ្យព្រះនាគន

ុំ ប ដដលមានអាយញព្គប់ ២០ ឆ្នបរ ិ ូ រ បានឧប

ន

មបទជាភក ត្ ។ ខ ត វហារ ិ ិ ញ នៅរក ិខ ល

កញ ងរាព្ត្ ននាះ កនង ន ល ផ្ញត្នៅ នានរលព្រលឹមព្សាង ៗ ប្ពះនាគមសន ដដល ី បានឧប

មបទនហើយ

ព្គង

ុំ ត្់ ោន់បាព្ត្ និងចររ រ ចូលនៅោន់ភូមិ ី

នដើមបប ី ិេឌបាត្ជាមួយនឹងព្រះឧបរាយ៍ “ព្រះឧបរាយ៍រប រប

់នយងជាមន ញ ើ

់នយើង

ជាមនញ

ុំ ិ ត្ោងននះថា បាននកើត្មានគន

សអត្់បានោរឬអីហ ែ ៎ន

ុំ ងម សលង ង ់ឬអីហ ែ ៎ ន ? ោរដដលនោកដេនានយ ញ ន ចនុំ ើ

ដត្ព្រះអភធ្ម ា នលើកដលងព្រះរញទវធ ចនៈដដលនៅ ិ ព្រះ

? ព្រះឧបរាយ៍

ូ ព្ត្ ) ” ។

ល់ ( គឺ ព្រះវន ិ ័យ និង

ុំ ិ ត្កញ ងច ព្គ្នននាះ ប្ពះមរាហណៈ បានដង ត្ ន ឹ នូវគន ិ ត រប

នដ្ឋយចត្ ិ ត នទើបន

លនៅោន់ព្រះនាគន

ុំ ិ ត្រប ដល់នរឿង ដដលមនគ ួ រគត្ ិ ិ គន

់ព្រះនាគន

នថា “ មានល ! នាគន

់ឯងមន ិ

ះ

ន

ន ឯងគត្ ិ

៎ នាគន មរមយនទណា

ន”។

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ុំ ប់ននាះ ព្រះនាគន លដ្ឋ

๒๗

ន្សតថរ

ុំ ិ ត្ដូចននះថា “ គួរឱ្យអសា​ារយ ន បានមានគន

ដមនហ៎ ន នោកដ៏ចនព្មននអ យ ព្រះ ល ដមនហ៎ ន នោកដ៏ចនព្មននអ ើ ើយ គួរឱ្យចដមក ើ ើ ឧបរាយ៍រប

់នយង ើ

ព្រះឧបរាយ៍រប

ុំ ិ ត្រប បានដង ឹ នូវគន

់ដ៏ចនព្មន ើ

ចញះ ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងមនគ ត្នរឿងអ ”។ ញ ីចងនទៀត្នទ ិ ិ ឹ លនៅោន់ព្រះនាគន

ព្គ្នននាះ ប្ពះមរាហណៈ បានន នាគន

ុំ្ នអត្ ់នទ ខញ ម ិ

ន

ននាះនទ ។ មានល ! នាគន

ឱ្យឯង

ចនុំ

នាបាននហើយ នយងន ើ ឹ ងអត្់នទ

ងឃ ។ ព្ប

់ ាត្ព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះ នធ្ើឱ្យព្ទង មាន ែ

ប្ពះនាគមសន ន

ូ មនលើកទញក

ិ នចញះ

ព្រះគញេមា​ា ់

ន

ូ មនោកមា​ា

់អត្់នទ

ននះនហើយ នៅនរល ប្ពះមរាហណៈ នៅដត្ន ឱ្យនទ ” ដូចននះ នទើបន រហូត្មួយព្ត្មា ី

ទធព្រះថាល

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះរាជា

់ដ៏ចនព្មន ើ

ច ត ោងមក

ព្ប

ិ ននបព្រះ ើ

ួ របញ្ហ ា ដល់ខញ ព្ុំ្ រះ

ុំ ល ញបញ្ហ ករញណា ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងថាែយវ ិ រនា ា បផា ា ននាះឱ្យអ ់ដ៏ចនព្មន ើ

ិ ននបឯងនៅ ើ

ឱ្យឯង ” ។

លថា “ បរិព្ត្ព្រះគញេមា​ា

ុំ រាជាព្គប់ព្រះអងក ងអ គ ញ ងរម ន ព ី បទ ែ ូទ គញេមា​ា

ុំ មានទ ញខ

មបត្នៅនគរននាះ ។ ព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះ ិត

ួ របញ្ហ ា កដុំ ហង ដល់ព្រះភក ិ ញខ

ុំ ក់ ោន់នគរននាះ បបា

់

នថា “ មានល !

នដ្ឋយនហត្ញព្ត្ឹមដត្ឯងមក

ព្ទង់នព្បទ ា ទៈ ើ ិ ដិវា

ដត្មួយអងគ

ូ មនោកមា​ា

ន មាននគរមួយន្ាះថា សាគល ព្រះរាជាព្រះ

នាមថា មល ិ ិនទ ព្ទង់ព្គងរារ

ះព្រះរញទសា ធ

ុំ យ ញ ឱ្

ឱ្យបាននៅហ៎ ន ? ” ។ ព្គ្នននាះ ប្ពះនាគមសន បាន

លនៅោន់ព្រះនរាហេៈថា “ ព្រះគញេមា​ា

អត្់នទ

នដ្ឋយចត្ ត ន ិ បា

់នយងជាបេ ត នៅ នទើបនយងអាច ើ ិឌ ត្ហ៎ ន នធ្ដ ើែ ូ ចនមច ើ

ព្រះឧបរាយ៍អត្ន់ ទ ន

់នយងក ត្ ន ើ ញ ងច ិ ត

់ បរិព្ត្ព្រះ

ឱ្យខញ ព្ុំ្ រះករញណាផ្ងចញះ ” ដូច ់នទ លថា “ នយងម នអត្ ើ ិ

លថា “ បរិព្ត្ព្រះគញេមា​ា

ននះ ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងនៅកញ ង ន

មានករ់ ប

់ដច ៏ នព្មន ើ នបអ ើ ញ ីចង ឹ ់ អក ន ណា ? ” ។ “

๒๘

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

មានល ! នាគន អ

ន ព្រះអ

សគញត្នត ៅឯន

សគញត្ត នៅកដនង ល នោកសានក់អាព្ ុំ ះព្រះបាទរប រ

ព្ោប

នោក ត្មម

ឧបរាយ៍រប

កយរប

់ព្រះអ

័យនៅចញះ ។ លញះចូលនៅនហើយ ចូរ

់ខញ ុំ្ ោងននះថា “ បរិព្ត្ព្រះគញេមា​ា

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

មា​ា

់ផ្ង

មា

ននះ ” ដូចននះចញះ រួចនបនោក ើ

ិ រសា

ូម

ួ រដល់ភារមានអា

ុំ រហួនលមា និងោររ អ នកមាលង ់ដ៏ចនព្មើន

ព្រះគញេមា​ា

បញ្ូ ា នខញ ព្ុំ្ រះករញណាមក ឲ្យនៅកញ ង ន

រួចន

លនៅោន់

រប

់ព្រះគញេ-

ុំ ះព្រះបាទ រ

ូ មព្ោប

់នដ្ឋយព្រះ ។

នវត្ន ត ិ យៈ ចូរឯងនៅរកព្រះ

សគញត្ក ត ាលដល់ដី

មា​ា

ោយរហ័

នា

់ នៅ

ញខ

ុំ ឺត្ច ធ្ត្ច ិ មានរង ិ រាង បាយរប

ព្រះឧបរាយ៍រប

មានក់រប

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះ

់ព្រះគញេមា​ា

់ ព្រះគញេ

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

់ រហូត្មួយព្ត្ី

ួ រថា “ ព្រះឧបរាយ៍រប

់ឯងន្ាះ

អី ? ” ចូរត្បនៅនោកថា “ ន្ាះថា ព្រះនរាហេៈ ព្រះគញេមា​ា

ួ រថា “ ចញះខញ នុំ្ ្ាះអី ? ” គួរត្បនៅោន់នោក

ចនព្មន ើ ” នៅនរលនោក

ោងននះថា “ ព្រះគញេមា​ា រដមងសាគល់ន្ាះរប ក៏ព្ោប

ុំ ត្មងនៅ ចូលនៅរកព្រះអ

នខេៈឈ្រនៅកដនង ល

គញត្ថា ត ព្ោប

“ ព្រះគញេមា​ា

ុំ ះព្រះបាទរប រ

ភារមានអា

កយរប

់ ” ដូចននះចញះ ” ។

ោន់បាព្ត្និងចររ ី

បាននៅោន់កដនង ល ដដលន

សគញត្ត រួចឈ្រនៅកដនង ល មរមយមាខងននាះ

បានន

់នដ្ឋយព្រះ

ុំ ឺត្ិច រាងោយរហ័ ធ្ត្ិច មានរង

នា

នវត្ន ត ិ យៈ

មរមយមាខង ។ ព្រះនាគ-

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះឧបរាយ៍រប

់ព្រះគញេមា​ា

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

់ព្រះឧបរាយ៍ថា “ ឯវ ំ ភរនេ ” ដូច

ុំ ះព្រះនរាហេៈនធ្ព្បទកស រ េ ើែ ិ

ុំ ប់ និមននត ដើរចារកនៅត្មមល ដ្ឋ ិ ន

់ដ៏ចនព្មន ព្រះឧបរាយ៍រប ើ

់ព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ទទួល

ននះនហើយ

់ដ៏

លនៅោន់ព្រះអ ់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

ិរសា

ូម

ស-

ូម

ួ រដល់

ុំ និង រហួនល អ មានកមាលង

ោររ មា​ា

់ នៅ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ញខ

់ព្រះគញេមា​ា

បាយរប

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះឧបរាយ៍រប មានករ់ ប

នៅកញ ង ន

់ព្រះគញេមា​ា

“ឧបរាយ៍រប

“ ព្រះគញេមា​ា

(១)

។ បរិព្ត្ព្រះគញេ

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា បញ្ូ ា នខញ ព្ុំ្ រះករញណាមក ឲ្យ ់ រហូត្មួយព្ត្មា ី

ុំ ប់ននាះ ប្ពះអសសគុត្ត បានន លដ្ឋ

ន្ាះអី ? ”

់ផ្ងដដរ

๒๙

ន្សតថរ

ននះ ” ។

លនៅោន់ព្រះនាគន

នថា “ ឯង

់ដ៏ចនព្មន ើ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាន្ាះនាគន

់ឯង ន្ាះអី ? ” “ ព្រះគញេមា​ា

ន ”

់ដ៏ចនព្មន ើ ព្រះឧបរាយ៍

រប

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណាន្ាះ នរាហេៈ ” “ ចញះខញ នុំ្ ្ាះអី ? ” “ ព្រះគញេមា​ា

មា​ា

់ ”។

ចនព្មន ើ ព្រះឧបរាយ៍រប

់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា រដមងសាគល់ន្ាះរប

ប្ពះអសសគុត្ត “លនអ ហើយ នាគន

់ ” ។ ព្រះនាគន

“ ករញណាព្រះគញេមា​ា នបា

មាអត្បរនវេ នព្ត្ៀមទឹក ិ

ព្រះនេរៈ នធ្ដ ើែ ូ ចននះ អ

ព្មាប់លញបោងមញខ និងនឈ្ើ

មាអត្នធ្ញ ា

មាអត្បរនវេ ដដលព្រះនាគន ិ

ាបាន ។

១៦

មាអត្នធ្ញ ា នផ្សងមក ។

់នរល ៧ ដេង នៅដេទ ង ី ៧ នទើប

- នា

ម័យននាះ មានឧបា

ននា ទ ជាមួយ

ួ រនទៀត្ ។ នៅ

បាលីថា ឯវញ្ា វនទត្ិ អបប នព្

ះមិន

ព្គ្នននាះ មហាឧបាសិកា

់អាព្ វនទត្ ័យ សគុំញ ត្ ដ ល់ទសានកឯវញ្ា ត ត្ ធ្ុំ អបាត្ងា បញ ច ឆ ិ ។ ី កយថា ិ

(១) ននាះបានចូលនៅរកព្រះអ

កយនលើ

មាអត្

ុំ ុំ ញ កបព្មុងព្រះ ម ថ ទ ភ ន ិ ោមានក់ចាឧបត្

ុំ សគញត្ក ត នង ល មក រហូត្ ៣០ ឆ្នមកនហ ើយ ។

គិត្ថា ជា

មនបាន ិ

ន

ន នៅដត្នឆយដ ូ ចននាះនទៀត្ នទើបនោកអនញញ្ហាត្ឱ្យនៅចា ុំ ើល

នរលព្រះនាគន

អ

ន ទញកបាព្ត្និងចរររ ួចនហើយ ក៏នៅ ី

មាអត្រួចនហើយ ចាក់ទឹកននាះនចាល យកទឹកេីម ា ក យកនឈ្ើ

នធ្ញ ា ននាះនចញ យកនឈ្ើ

វ

់ ព្រះគញេ

ន ចូរទញកដ្ឋក់បាព្ត្និងចររ ចញះនៅ ” ី

ទញក។ ចដុំ េកព្រះនេរៈក៏នៅដត្នបា នបា

់ដ៏

ញ ីគ្នននឹងព្បនោគ ឬលលណាទ ុំងអ

់។

លញះចូលនៅដល់

๓๐

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

នហើយ ក៏បានន

់ព្រះគញេមា​ា

រប

មហាឧបា ន

លនៅោន់ព្រះអ

ន ” “ ព្រះគញេមា​ា

មានករ់ ប ់អ

ន ទទួលភត្មតហារនៅដេដង ប ង ន់

ៀង ម ។

ក អ ននះផ្ងចញះ ” ប្ពះអសសគុត្ត

សគញត្ោ ត ន់បាព្ត្និងចីររ

ិ ោ ព្រមជាមួយព្រះនាគន

ចូលនៅោន់កដនង ល រ

នដដលជាបចាឆ

់នៅរប

ុំ ប់ននាះ មហាឧបា នគនព្ត្ៀមទញក ។ លដ្ឋ

បានន

លនៅោន់ព្រះនាគន

នចញរីបាព្ត្ថា “នាគន ល

ា ា ន់ដល់ព្រះិ ោ បានព្បនគនមូ បចងា

) និងនភារនីហារដ៏ព្បេីត្ នដ្ឋយដដរប

ប្ពះអសសគុត្ត

ន

“ព្រះគញេមា​ា

មហាឧបាសិកា

់នាគន

់ខួ ន ល ។ បនាទប់រីននាះ

នដដលឆ្នរ់ ួចរាល់

ូ មនធ្ោរអន ញ នមាទនាដល់មហាឧបា ើែ

កយននះនហើយ ក៏នព្ោកនចញរីអា

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

នៈដដល

ន ឆ្ន់ឱ្យដឆត្ ឱ្យព្គប់ព្គ្នន់ នដ្ឋយខាទនីយៈ អ

សគញត្ត និងព្រះនាគន

(អាហារទុំ

់មហា

មេៈ (នោកនដើរត្មម,

នោកនដរើ ត្មមនព្ោយ )។ លញះចូលនៅដល់នហើយ ក៏គង់ចញះនលើអា

ន

់ ព្រម

ូ មនិមនព្ត រះគញេមា​ា

បនាទប់រីននាះមក នរលរាព្ត្ននាះកន ង ល ផ្ញត្នៅ នានរលព្រលឹមព្សាងៗ ី

ឧបា

អ

មានក់

់អាត្មាមានភក ខ ួ យអងនគ ្ាះថា ព្រះនាគិ ញម

សគញត្ត នបដ ើ ូ ចននះ

ទទួលនិមនត នដ្ឋយអាោរ ព្រះអ

់ កញ ង ន

់ននះ មានព្រះភក នគ ផ្សងនទៀត្ដដរឬនទ ? ” “ មាន ! ខ ិ ញ អង

ន ិោ កញ ង

ុំ ទងព្រះនាគន

សគញត្ថា “ ព្រះគញេមា​ា ត

ន នញាមចា

នៈនៅ ។

បានន

់នហើយ

ដកដដ

ិ ោចញះ ”

លនៅោន់ព្រះនាគន

នថា

ូ មនមត្មតនធ្ោរអន ញ នមាទនា ើែ

ដល់នញាម នដ្ឋយធ្មក ា ថាដ៏ព្ជាលនព្ៅផ្ងចញះ ” ។ បនាទប់មក ព្រះនាគន បាននធ្ោរអន ញ នមាទនា ដល់មហាឧបា ើែ ជានោកញត្រត ៈ ទក់ទងនឹង

ញ ញ្ាត្ម ។

ន

ា ថាដ៏ព្ជាលនព្ៅ ិោននាះ នដ្ឋយធ្មក

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ញ្ហ គ ា េ ) ដដល ើញធ្ម៌ គឺ នសាត្មបត្មគ ិត

ព្គ្នននាះ ធ្មច ា កញ ខ (ដកវដភក ន ន

ព្បា

ចាកមនិ ល បាននកត្ន ទ ើ

ើ ងចនុំ

ះមហាឧបា

មានោររលត្់នៅវញជាធ្ម ត្ម ” ា ិ

ព្គ្នននាះ ព្រះអ

ចកញ នហ ខ ើ យ ក៏បានន

ល

ោរនព្បព្រួ ើ ញដត្មួយ ុំ ួ នជានព្ចន នទវត្មចន ើ

ព្រះអ

កយសាធ្ញោរថា “ លដអ មន លដអ មន នាគន

ន់ ក៏បានន

សគញត្ត ដល់កដនង ល រប

ន

ល

ន នព្ោកនចញរីអា

មរមយមាខង ។

នៈ នដរើ នៅរក

ឆ្ងយរីទីននះបញ នា​ានដដរព្រះគញេមា​ា

ុំ

ប្ពះអសសគុត្ត បាន

មរមយមាខង ថា “ មានល ! ័យនៅវត្ត

ចូរឯងនរៀនព្រះរញទវធ ចនៈ កញ ង ន

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

ន ” “ព្រះគញេមា​ា

ុំ ទង

កយសាធ្ញោរ ។

ូ មឯងនៅោន់ព្កុងបាត្លីបញត្ត ព្រះធ្មរា កត្អាព្ ិខ

ព្រះធ្មរា កត្ននាះច ញះ ” ។ ិខ

ន នដ្ឋយ

ុំ ង ុំ ២ បាន ” ព្កុមធ្ទ

់ ន ដដលគងនៅកដន ង ល

នសាោរាម រិត្ព្កុងបាត្លីបញត្ត

នាគន

ចនព្មន ើ

់នោក ។ លញះចូលនៅដល់នហើយ ក៏ព្ោប

សគញត្ត រួចគង់ចញះនៅកដនង ល

ប្ពះនាគមសន

ដមង ត

នៈននាះដត្មង ត ក៏បានទទួលព្រះ

ុំ ល ញកនល ឯងអាចបផា ិ

លនៅោន់ព្រះនាគន

នាគន

ញ ទដធ ត្

ុំ ី របានធ្ម-ា សគញត្គ ត ង់នៅនរាងមូល ដង គ ទងរ ឹ ថា បញគល

១៧ - បនាទប់រីននាះ ព្រះនាគន

រះព្រះអ

់ននាះ

នៈ

ន លញះនធ្ោរអន ញ នមាទនា ើែ

ុំ ញ ង ក៏រិចារណាធ្ម៌ដដលខួ នក រ ល

ិ ោននាះ

នសាត្មបត្ផ្ល ។ ិត

ន

ូ មបព្រះនាគន ី

ុំ ញ ងគង់នៅនលើអា សនាបាននហើយ ករ

វប ិ

ិ ោននាះ នៅនលើអា

ុំ ា អីែ ៗ ទងអ ើ ងជាធ្មត្ម

ននាះដត្មង ត ថា “ អីែ ៗ មានោរនកត្ន ើ ដល់មហាឧបា

๓๑

ន្សតថរ

មានក់រប

អ ់

់ដ៏ចនព្មើន ព្កុងបាត្លីបញត្នត ៅ

់ ? ” “ ជានព្ចើនរយនោរន៍ឯនណាះ

់ដ៏ចនព្មន ៏ ផ្ូ វក ល ៏ឆ្ងយ នៅត្មមផ្ូ វភ ល កាហារក ើ ិ

๓๒

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

រិបាករក ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងអាចនៅបានោងដូចនមច ត ? ” “ ឯងនៅចញះ នាគន

ន នៅត្មមផ្ូ វឯងន ល ឹ ងបានបេ ិ ឌ បាត្ បាយព្

ូ វសាលីឆន ិអ ដដលគ្នានោក

មជា ល នព្ចន ា ា ន់ជានព្ចន ើ និងមូ បចងា ើ ” ។ ប្ពះនាគមសន ទទួល

ុំ ះោព្រះអ រ

កយថា “ ករញណាព្រះគញេមា​ា

់ ” រួចក៏ព្ោប

់បាព្ត្និងចររ សគញត្ត នធ្ព្បទកស េោន នដើរចារក ើែ ី ិ ិ

ោន់ព្កុងបាត្លីបញត្ត ។

១៨ - កញ ងព្គ្នននាះ ន ន

នុំ ៅនៅ

ុំ ញ ងនធ្ដ ដព្ីា កុងបាត្លីបញត្មា ត ន ក់ ករ ើែ នុំ េើរព្ត្

ប់

ុំ ួ ន ៥០០ ។ មសដាីប្កុង្ នៅោនព្់ កុងបាត្លីបញត្វត ញ ជាមួយនឹងរនទះនគ្នចន ិ បាត្លីបត្ ុ ត បានន ន

ើញព្រះនាគន

ុំ ញ ងនិមននត ដើរមកអរ ុំ ី ចមាងយ ។ លញះ នករ

ើញនហើយ ក៏នដើរនៅោន់ព្រះនាគន

នាគន

ន

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

ន

នៅដល់នហើយក៏ព្ោប

ុំ ះព្រះ រ

់បព្មុងនឹងនៅទីណា ? ” ប្ពះនាគមសន

“នោកគហបត្ី អាត្មាភារបព្មុងនឹងនៅោន់ព្កុងបាត្លីបញត្ត ” “ លដអ មន ព្រះ គញេមា​ា

់

ូ មបដត្រ ួ កនយើងក៏នៅោន់ព្កុងបាត្លីបញត្ត ី

និមននត ៅជាមួយរួកនយើងចញះ ” ។ ព្គ្នននាះ

នាគន

ដព្ីា កុងបាត្លីបញត្បា ត នព្រះថាលនឹងឥរោបេ ិ

ន នទើបព្បនគនមូ បចងា ា ា ន់ដល់ព្រះនាគន

នដ្ឋយអាហារទុំ អា

ន

មរមយមួយ ។ ន

មរមយនហើយ បាន

់ព្រះ

់ខួ ន ល ។ អងញ យនៅ គ

ដព្ីា កុងបាត្លីបញត្ដត ដល

ួ រនៅោន់ព្រះនាគន

នហើយ ដកដដនចញរីបាព្ត្ថា “ ព្រះគញេមា​ា

រប

់

នដរាបដឆត្ អ ឱ្យព្គប់ព្គ្នន់

អាហារឆ្ន់ដ៏ព្បេីត្ នដ្ឋយដដរប

នៈដដលទបជាង នៅកដនង ល

អងញ យនៅកដន ង គ ល

ូ មព្រះគញេមា​ា

ន ដដលឆ្នរ់ ួច

់ ព្រះនាមអដដរ ? ” “ នោក ីែ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

គហបត្ី អាត្មាភារន្ាះ នាគន

๓๓

ន្សតថរ

់ នោកមា​ា

ន ” “ ព្រះគញេមា​ា

់ដង ឹ រី

ព្រះរញទវធ ចនៈឬនទ ? ” “ អាត្មាភារដង ា នោកគហបត្ី ” ឹ រីព្រះអភធ្ម ិ

“ ព្រះ

់ក៏ជាអក ន នរៀនព្រះអភធ្ម ា ិ

ព្រះ

គញេមា​ា

់ ជាោភរប

គញេមា​ា

់

់រួកនយងនហ នអ ហើយ នព្ ើ ើ យ រួកនយងបានល ើ

នញាមជាអក ន នរៀនព្រះអភធ្ម ា ិ

់និោយរីព្រះអភធ្ម ច ា ញះ ” ។ ិ

ូ មនោកមា​ា

ព្គ្នននាះ ព្រះនាគន

ុំ ជាធ្មត្ម ងអ ា អីៗទ ែ

ដមង ត ព្រះអភិធ្មា ដល់ន

នបាន

ុំ ញ ង បញត្ត កញ ងខេៈនោកក រ ន នកត្ធ្ម ច ា កញ ដដលព្បា ខ ើ

នោកមា​ា

ដមង ន ត ននាះដត្មង ត

ចាកធ្ូលីព្បា

់ននាះ

ះថា

ដព្ីា កុងបាត្លី-

ដព្ីា កុងបាត្លីបញត្ក ត ៏បាន

ចាកមនិ លថា “អីៗមានោរនក ត្ន ទ ែ ើ

ើង

ត្ម ញ ទដធ ត្មានោររលត្ន់ ៅវញជាធ្ម ា ” ដូចននះ។ ិ

ុំ ប់ននាះ មសដាីប្កុង្បាត្លីបត្ ុំ ៥០០ នៅ លដ្ឋ ុ ត បានឱ្យរនទះនគ្នទង

ខាងមញខមញន រួចខួ នឯងនដ ល ល ដុំ បកជារីរ រួច ើរនៅ ជាខាងនព្ោយ ឈ្ប់នៅផ្ូ វប ន

លនៅោនព្់ រះនាគន

នថា

អនសាោរាម ព្រះគញេមា​ា ហត្ថ ទទឹង ៨ ហត្ថ

ព្រះគញេមា​ា

់ ននះជា

ូ មព្រះគញេមា​ា

ព្កហមននះផ្ងចញះ ព្រះគញេមា​ា

ុំ ត្់កមល ុំ រ ព ព្កហមមួយផាទងននាះ

រករាយក ត្ ន ិ ត ី ញ ងច

“

់វត្ត ននះជាផ្ូ វនៅោន ល

ុំ ត្់កមល រ ព ព្កហម បនណា ត យ ១៦ ់ អនញនព្គ្នះទទួលយក

់ ” ព្រះនាគន ។

់

ន

បាយចត្ ិ ត មានបត្ ី នសាមន ិ

ុំ ត្់កមល រ ព

ន បានអនញនព្គ្នះទទួល

ដព្ីា កុងបាត្លីបញត្ក ត ៏នរញចត្ ិ ត ស ព្ោប

ុំ ះព្រះនាគន រ

ន

នធ្ព្បទកស េ រួចនដរើ ដបកនចញនៅ ។ ើែ ិ

១៩ - ព្រះនាគន

លញះចូលនៅដល់នហើយ ផ្លដដលខួ នមក ល

ន បានចូលនៅរកព្រះធ្មរា កត្ ត នសាោរាម ិខ នៅវត្អ ក៏ព្ោប

ុំ ះព្រះធ្មរា កិត្ រ ខ

រួចបាននរៀនព្រះរញទវធ ចនៈ

គឺ

ុំ ី នហត្ញ ទូលនេរដីោអរ

ព្រះដព្ត្បដកក ន ិ ញង

មានក់

๓๔ រប ោរ

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

់ព្រះធ្មរា កត្ ិខ នព្បើនរលនវោ ៣ ដខ នរៀនចប់នដ្ឋយអករខ រយញ្ានៈ នដ្ឋយ

ដមង ៣ ដខនទៀត្ រិចារណាអត្ន ត ដត្មួយដងបញ នណា​ាះ និងនព្បនរល ថ ័យ ើ

កញ ងច ត្ ន ា ៍ នលើអត្ន ថ ័យ ) ។ ិ ត ( ចាប់អារមេ បនាទប់រីននាះ

ចនុំ

់ រប

បានន

លនៅោន់ព្រះនាគន

់នគ្ន) នទើបបានបរនភាគរ ិ

ជាត្នគ្ន ិ

ោងណាមញ នាគន ិ

ន

ុំ ះឯង នទះជាចងចាព្រះរ ដកបានក ញ ទវធ ចនៈគព្រះដព្ត្ប ត នមាន ឺ ិ ីត បញ ដនម ិ

ចដុំ េកដនសាមញ្ផ្ ា លនទ ” ។

ប្ពះនាគមសន “ ព្រះគញេមា​ា

់ដ៏ចនព្មើន បញ េឹ ាងចញះ ចនុំ

ព្រះដព្ត្បដកព្ត្ មប (ង ដដលនៅ ញ នេាះ ” នោកនព្បនរលដេ ិ ឹ ើ ៌) បាន និងនរលយប់ននាះ (ព្បត្បត្ ធ្ម ិ ិត បដិ

នថា

៏ ញ ដនអ ន អក កប ន គងាែលនគ្ន ក៏បានព្ត្មដត្ដេរកានគ្ន ត ក ន ដដទ (គឺ ឹ

“មានលនាគន មា​ា

ប្ពះធមមរក្ខខត្

មទ ិភ ។

ព្រមគ្នននឹងោរយល់ធ្ញ ះ ល

ចៈា

ះោរនរៀន

ល់)ដេនង នាះឯង

ុំ នព្មចព្រះអរហត្ផ្ ត ល ព្រមទង

ុំ ៏ផ្ល នទវត្មទងឡាយក ត ់ សាធ្ញោរដល់

់ររង ុំ ុំ ៏ ះដដ លមង ន ដផ្នដក ព្រហាទងឡាយក ទ ល អ ចនន ទ ៍ ី ៏បនឺ ោន

ព្រះនាគន

និង ផា​ាមណា ឌ រវៈ ដដលជារប

់ទិរែ កន៏ រាយរាយបាចសាចចញះមក ។

ោកយអធិប្ាយ ៖ រ នដ្ឋះនគ្នព្

ជាត្ិ គឺ

មបត្ដដលនក ត្នចញរ ិត ើ ី នគ្ន ដដលបានរីនគ្ន មានទឹក-

់ ជានដម ើ នៅថា “ រ

ជាត្នគ្ន ”។ ិ

កយថា “ សាមញ្ផ្ ា ល ” គឺ ផ្លដន

បត្ផ្ល ១ ិត

មេភាវៈ ៤ ោង គឺ នសាត្ម-

កទគ្នមផ្ល ១ អនាគ្នមផ្ល ១ អរហត្ផ្ ត ល១។ ិ ិ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

បដិ

កយថា “ បដិ

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๓๕

ន្សតថរ

មទ ” គបញ្ហ ៤ ោង នៅថា ា ដដលនចះដង ឹ ិភ ឺ

មទ ិភ ៤ គឺ ៖

អត្ថប្បដិសមភិទ្ធ - បញ្ហាដដលនចះដង ត្នចញរ ន ថ គឺ កញ ងផ្លដដលនក ន ឹ កញ ងអត្ ើ ី នហត្ញ ១ ។

៌ គក ធមមប្បដិសមភិទ្ធ - បញ្ហាដដលនចះដង ន ន ញ ដដលបណា ត ល ឹ កញ ងធ្ម ឺ ញ ងនហត្ ផ្ល ឱ្យនកត្ន ើ

ើ ង ១។

និរតិ ុ តប្បដិសមភិទ្ធ - បញ្ហាដដលនចះដង ជារិន ន ិ រញត្ិត គក ន ឹ កញ ងន ឺ ញ ងភាសា ភាសាមគធ្ ដដលជាឫ

បដិភាណប្បដិសមភិទ្ធ ចា

់ោ

-

់ អរ ុំ ី អារមេ ា ៍ ដដលបដិ

។

ភារ

មទ ៣ ោង ខាងនដើម ិភ

មទ ិភ ៣ ោង ខាងនដើមននាះ ។

ុំ នត រួចក៏បានបញ្ូ ា នទូត្(ត្ណា ង)នៅ

់ ន ព្បាបថា “ ព្រះនាគន

ដូចននះ

់បដិ

គឺ

ុំ ន នៅរកត្ - នានរលននាះ ព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ព្បរញគ្ន ត ិខ ល

វហារ នលើភហ នុំ ិ ម ិ ន

ុំ ត្ទ ១។ ែ ងឡាយ

បញ្ហាដដលនចះដឹងកញ ងបដ ន ិភាេ

ុំ ី កច ននាះដឹង និងអរ ិ រា ប

២០

គល់ភាសាដន

គឺ

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

មានក់រប

់ព្រះនាគ

ន ចូរមក រួកនយងព្ត្ូ វោររួបព្រះនាគន ើ ព្រះនាគន

នបានសាតប់

កយរប

ន ”

់ទូត្រួច

ក៏

អនរត ធានបាត្់អងរ នលើភនុំ គ ី វត្អ ត នសាោរាម នៅបងា​ាញអងនគ ៅរកត្ ត វហារ ិ ិខ ល ហិម “

នត នៅចនុំ

ះមញខព្រះអរហនត ១០០ នោដិ ។

ព្គ្នននាះ ប្ពះអរហនត ១០០ មកាដិ បានដេង ល នៅោន់ព្រះនាគន

ព្រះនាគន

ន

ុំ មកដុំ ហងដល់ព្រះភិកញ ខ ព្រះនៅមិលិនព្ទ រះអងនគ នះគរា

នដ្ឋយោរនព្បើវាទៈនចាទ ូ មព្រះគញេមា​ា

ួ រវាទៈ

់នៅបបា ុំ ក់

ួ របញ្ហ ា

នថា

ូ មនមត្មតផ្ងចញះព្រះនាគន

៎ ” ាត្ព្រះនៅមល ិ ិននទ ៅណា

ងឃ ន

๓๖

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

់ដ៏ចនព្មនទ ុំ ងឡាយ ព្រះនៅមល ើ ិ ិនដទ ត្

ប្ពះនាគមសន “ ព្រះគញេមា​ា

មួយអងគ

ុំ ូ ល ទងម

ន

ូ មនលើកទញកចញះ ច ត ោងមក

ុំ ងឡាយ ិ ននបព្រះរាជាទ ើ

ព្ប

ួ របញ្ហ ា ចនុំ

ុំ ល ញឱ្យអ នដ្ឋះព្សាយបញ្ហ ា ននាះបផា

់

ះខញ ព្ុំ្ រះករញណា

ព្រះគញេមា​ា

កញ ងរម ន ព ីប ែ ូទ

ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹង

់ដ៏ចនព្មនទ ុំ ងឡាយ ើ

់នៅោន់សាគលនគរ កញប ុំ ខា ”។ ែ ី ល ចអីឱ្យនសាះ

ូ មព្រះគញេមា​ា

ុំ ប់ននាះ ព្រះភក ុំ លដ្ឋ ងឡាយ បាននធ្ឱ្យសាគលនគររ ខ ញងនរឿង ិ ញ ជានេរៈទ ើែ

នដ្ឋយ

ុំ ត្់ោសាវរស្ត រ

ត ឱ្យមានខយល់ឥ

ម័យននាះ ព្រះអាយញបាលអាព្

២១ - នា

ព្គ្នននាះ ប្ពះមៅមិលិនទ បានព្ត្ម

ុំ ចនព្មនទ ងឡាយនអ ើ ើយ ! រាព្ត្ភ ី ព្ឺល គួរចូលនៅ

ននា ទ

អក ន ណាហ៎ ន អាច ននះ ។

ី បក់ផាត្់ចញះន

ួ របញ្ហ ា ចនុំ

័យនៅ

នុំ ខយយបរនវេ ។ ិ

់នៅោន់អាមាត្យទងឡាយថា ុំ “នោកដ៏ ះគួរឱ្យមននារមយដមនហ៎ ន ដេនង នះនយង ើ

ះ

មេៈ ឬ ព្

ហេ ា ៍ ណាបាននៅហ៎ ន ?

ននា ទ ជាមួយនយង ថ ោរ ើ បបន ើ នដម ី យ

នរលព្ត្ម

ើង ។

ងស ័យបាន ? ” ដូច

់ោងននះរួច ព ួកបមប្មីរាជ្ការមោនក ព្បដហល

៥០០ ក៏បានព្ោបទូលន

ចកននាះ នៅោន់ព្រះនៅមល ទ ីត ិ ិនថា

“បរិព្ត្ព្រះ

មហារារ ! មានព្រះនេរៈមួយអងគ ព្រះនាមថា ព្រះអាយញបាល ព្ទង់ព្រះដព្ត្បដក ិ អាព្ នៅ

ជារហូ

័យនៅ

ូ ត្

នព្មចអាគម

ុំ ញបរយត្ (រនា )ិត ិ

នុំ ខយយបរនវេ, បរិព្ត្ព្រះមហារារ ិ

ួ របញ្ហ ា ចនុំ

ះព្រះគញេមា​ា

នរលននះនោក

ូ មព្រះអងព្គ ទង់ោង

់ព្រះអាយញបាលចញះ ព្ោបទូល ” ដូចននះ

ប្ពះរាជា “ នបអ ើ ញ ីចង ឹ ! រួកនាយ ចូរនៅទូលព្រះគញេមា​ា

់ននាះចញះ ” ។

ុំ នរលននាះ មនមិតិអា ត ោត្យ បានបញ្ូ ា នត្ណា ងនៅោន់

ព្រះអាយញបាល

ទូលថា “ ព្រះគញេមា​ា

មានករ់ ប

់

់ដ៏ចនព្មន ទ ន ើ ! ព្រះនៅមល ិ ិនមា

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ុំ បេ ងចង់រួបព្រះអាយញបាល ” ព្រះអាយញបាលក៏បានន អញីចង ឹ !

ូ មព្រះរាជាន

ច ត ោងមកចញះ ” ។

ុំ ប់ននាះព្រះនៅមល លដ្ឋ ិ ិនទ

៥០០ នាក់ ដហហម បានន

๓๗

ន្សតថរ

លដូចននះថា “នបើ

ដដលមានរួករារោរនោនកព្បមាេ

ច ត ោងន

ុំ ៏វច ចូលនៅ ិ ព្ត្ ើ ងរនទះព្រះទីនាងដ ិ

នុំ ខយយបរនវេ នៅកដនង ល ដដលព្រះអាយញបាលគង់នៅ ។ លញះោង ិ

ោន់

នៅដល់នហើយ ក៏បានព្ត្ម លញះព្ត្ម កដនង ល

់

នមា​ាទនីយកថា ចនុំ

ះព្រះអាយញបាល

មរមយមាខង ។

អាយញបាល

់ន

ព្រះនៅមល ិ ិនទ

លញះព្បថាប់នៅកដនង ល

មរមយមាខង

ចកននាះ នៅោន់ព្រះអាយញបាលថា “ ព្រះគញេមា​ា ីត

ោរបួ

!

ព្បនោរន៍ដ៏ខង ព ់ខ ព

់ រប

រប

់ព្រះគញេមា​ា

់រួកព្រះគញេមា​ា

ប្ពះមេរៈ ថាែយវ ិ រនា ា ថា “

ព្បព្រឹត្ធ្ ត ម៌ ោរព្បព្រឹត្ត

់មានព្បនោរន៍អីែ

់?”

ូ មថាែយព្រះររ ! ោរបួ

មានោរ

ប ង ់ជាព្បនោរន៍ សាមញ្ាផ្ល (ផ្លដនភារជា

រួកអាត្មា ” ។

ប ង ់

ប្ពះរាជា “ ព្រះគញេមា​ា

៏ នដដរ មនថាអ ក ?” ថ មា ញ ីចងឬ ិ ឹ

ប្ពះមេរៈ “

ូ មបដត្ព្គហ ី

់ ភាគព្ទងព្បោ

់ ះ ប ង ខ ល

់ រប

ម ់

ូ មបដត្ ី

ូ មថាែយព្រះររ ! ដមននហើយ ! អក ន ព្បព្រឹត្ធ្ ត ម៌ ព្បព្រឹត្ត ថ ក៏មានដដរ ។

ធ្មច ា ព្ក នៅដព្រឥ

រួកព្រហា ១៨ នោដិ ក៏បានព្ត្ម រប

់ អក ន ព្បព្រឹត្ធ្ ត ម៌ ព្បព្រឹត្ត

់

អីជា ែ

?

៍ ៏ខង េៈ ៤ ោង មាននសាត្មបត្ិផ្ល ជានដើម ) ជាព្បនោរនដ ត ព ់ខ ព

ព្គហ

។

នមា​ាទនីយកថា ដដលជាទីរឭកដល់គ្ននចប់នហើយ ក៏ព្បថាប់នៅ

ក៏បានព្ត្ម

រួច

់

ូ មថាែយព្រះររ ! នរលព្រះដ៏មានព្រះ

័ រត្ ន ិ ព្កុង ិបត្នមគទយវ ិ

់ដង ឹ នូវធ្ម៌ ចដុំ េកោរព្ត្ម

រាេ

ី

់ដង ឹ នូវធ្ម៌

់រួកនទវត្មទងឡាយ ុំ ុំ ួ ននព្ចនម ់បាន បញគល ុំ ក៏មានចន នអាចរាប គ ទង ើ ិ

๓๘

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ននាះ

ញ ទដធ ត្ជាព្គហ

ថ មនដមនជាបរ ែរត្ ិ នទ ។ ិ

ូ មថាែយព្រះររ

ដមង ត មហា

ព្ទង់

ដមង ត

មយ

នៅនរលព្ទង់ ព្ត្ម

ូ ព្ត្ នៅនរលព្ទង់

មចត្ ត រោយ ិ ប ិ ដមង ត បរាភវ

ូ ព្ត្

រប

ដត្ងដត្បួ

៏ នព្រះភាគព្ទង់ នៅនរលព្រះដមា ដមង ត មហាមងល គ

នៅនរលព្ទង់

ញ ទដធ ត្ជាព្គហ

និង ព្បព្រឹត្ធ្ ត ញ ត្ងគ នព្

ព្រះគញេមា​ា

ដមង ត រាហញនោវាទ

ូ ព្ត្

់ បាន

ថ មនដមនជាបរ ែរិត្នទ ”។ ិ

់ថា “ នបអ ! ព្រះគញេមា​ា ើ ញ ីចងននាះ ឹ

់នោកជាោរគ្នានព្បនោរន៍ ។ រួក

ោលរីជាត្ម ិ ញន ៗ ។

ូ ព្ត្ នៅនរល

ុំ ុំ ួ នរាប់មនអ ន ូ ព្ត្ នទវត្មទងឡាយច ិ

់ដង ុំ គ ទងននាះ ឹ នូវធ្ម៌ បញគល

ប្ពះរាជា ព្ត្ម បួ

! នៅមាននទៀត្

មេ

់អាយញបាល ោរ

ុំ កយបញព្ត្ទងឡាយ

ះជាផ្លបានមករីកមា ដដលបាននធ្ើទ ែ ញក

់អាយញបាល ភក ់យកោរឆ្ន់ដត្មួយនរល ខ ិ ញ ដដលព្បោន

ុំ ភក កញ ងជាត្ ម ខ ងននាះ ន ល ់ព្ទរយ ិ ញទ ិ ញ ន ៗ ជានចារបន

មបត្រប ិត

់អក ន ដដទឬអីែ ? កញ ង ន

ុំ ់ត្មម នរលននះ នទើបភក ព្ត្ូវឆ្ន់ដត្មួយនរល ដត្ងដត្មនបានឆ្ន ខ ងននាះ ិ ញទ ិ ោលគួរ នព្

ះជាផ្លដនកមា ដដលបានោត្់ផាតច់នភាគព្ទរយរប

ុំ ននាះ ភក ខ ងននាះន្ ា ះថា មាន ិ ញទ

៌ក៏មនដមន ព្បព្រឹត្ព្ត រហាចរយធ្ម ។ ិ ិ ព្រះគញេមា​ា

់អាយញបាល

ុំ រួកភក ម ខ ងននាះក ន ិ ញទ ិ ញ នៗ ញ ងជាត្ ុំ នទើបភក ព្ត្ូវរ ខ ងននាះ ិ ញទ

់ អក ន ដដទ

ថាមានត្បៈក៏មនដមន ថា ី លក៏មនដមន ិ ិ

់ធ្ញត្ងរគ ចដុំ េកភក ខ ិ ញ ដដលោន

់នៅទីវាល

ញ ទដធ ត្ជានចារបន ល ់ផ្ះ ទ ឬអីែ ? កញ ងនរលននះ ន

់នៅទីវាល មនបាននព្ប ព្បា ិ ើ

ផ្លដនកមា ដដលនធ្ើឱ្យផ្ ះ ែ ទ អក ន ដដទ វនា ិ

់ន

នា

នៈ នព្

ះជា

ុំ ននាះ ។ ភក ខ ងននាះន្ ា ះថាមាន ិ ញទ

៌ក៏មិនដមន។ ី លក៏មិនដមន ថាមានត្បៈក៏មិនដមន ថាព្បព្រឹត្ព្ត រហាចរយធ្ម ិ ព្រះគញេមា​ា

់អាយញបាល

់ធ្ញត្ងនគ ន ចដុំ េកភិកញ ដដលោន ខ

រិក ា ៈ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๓๙

ន្សតថរ

ុំ ម ខ ងននាះក ន ឹ ងនដក ) រួកភក ិ ញទ ិ ញន ៗ ញ ងជាត្

( យកោរអងញ យជាវត្ គ ត គឺ មន ិ

នទើបព្ត្ូវមកជានន ញ ទដធ ត្ជានចារបន ល ់ អក ន ដនុំ េើរឬអីែ ? កញ ងនរលននះ ន

រក ិា ៈ

ះជាផ្លដនកមា ដដលចាប់អក ន ដនុំ េើរមកចងឱ្យ

មនអាចនដករ ួ នបាន នព្ ិ

ុំ អងញ យននាះ ។ ភក ន្ាះថា មាន គ ខ ងននាះ ិ ញទ

ថាមានត្បៈក៏ ី លក៏មនដមន ិ

៌ក៏មនដមន មនដមន ថាព្បព្រឹត្ព្ត រហាចរយធ្ម ” ដូចននះ ។ ិ ិ ិ នៅនរលព្រះរាជាព្ត្ម

់ដូចននះ ព្រះអាយញបាលក៏នៅន

ៀង ម មននឆ យ ិ ើល

ត្បអីែ ។ នរលននាះ ព ួកបមប្មីរាជ្ការមោនក ៥០០ បានព្ោបទូលន

ចកីត

ននាះ នៅោនព្់ រះនៅមល “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ ព្រះនេរៈក៏ជាបេិឌ ត្ ទ ិ ិនថា ដដរព្ោបទូល ព្គ្នន់ដត្ជាមនញ

់អាច នទើបមនន សមនអង ិ ិ

ព្គ្នននាះ ប្ពះមៅមិលិនទ ព្ទង់ន

់ ព្ទងទះព្រះហ

នថ ហាន

ើង

ព្ត្ម

លត្បអី”ដ ែ ូ ចននះ។

ើ ញថា ព្រះអាយញបាលនៅន

ៀង ម ក៏

់នៅោន់រួកបនព្មរារោរនោនកទ ុំ ង ើ

៏ នព្មនទ ុំ ឡាយ ថា “ នោកដច ងឡាយនអ យ ព ីបទនទសា ែ អ ត្ហ៎ ន រមូ ទ ព ីបគ្ន ែ ាន ើ ើ រមូ ទ បានោរហ៎ ន គ្នានអក ន ណា នទះជា នឹងនយង ថ ោរ ើ បបន ើ នដម ី យ

២២ -

ហេ ា ៍ អាច

មេៈ ឬ ព្

ងស ័យបានន

ើយ ” ដូចននះ ។

ព្គ្នននាះ នរលព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ ទង់ព្កន

រួង ខាងនេះ ខាងនណាះ ទត្ព្រះននព្ត្ន

ននា ទ ជាមួយ

ុំ កនមលបរ ើ ិ ័ទទង

ើញរួកបនព្មរារោរនោនក ើ

់នោបល់ ក៏ព្ទង់ព្រះត្ព្មះព្បោរននាះថា មនខា “ន ល ច មានអាោរមនកប ិ ិ ិ ថា មានភក ណា មួយ ដដលជាបេិឌ ត្ អាច ខ គ ិ ញ អង មានមិនខាន

មិនបាច់

ងស ័យ

ើញ

ននា ទ នឹងនយង ើ ព្បាកដជា

ុំ រួកបនព្មើរារោរទងននះ

ុំ បន់ នាះ ប្ពះមៅមិលិនទ នទើបព្ត្ម នោបល់ ” ដូចននះ ។ លដ្ឋ

នទើបមិនកប់

់នៅោន់រួក

បនព្មរារោរនោនកថា “ មានល ! រួកនាយ មានភក ខ ន ក់ជាបេិឌ ត្អាច ើ ិ ញ ណាមា

๔๐

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

ននា នដម ទ ជាមួយនឹងនយងបាន ថ ោរ ើ បបន ើ ី យ កញ ង ន

នមព្កុម

ម័យននាះ ព្រះនាគន

នមគេៈ

ងស ័យ ព្បាកដជាមាន ” ។

ន ដហហមនៅនដ្ឋយគេៈ

ុំ ជាព្គូបាអាចារយព្បចាគេៈ

ឡាយសាគល់ ជាអក ន មានយ

កិត មនញ

ថាល អ ជាបេិឌ ត្ដ៏ដវឆ្លត្ មានបញ្ហា

មេៈ ជា

ជាអក ន ដដលមនញ

ុំ សទង

ុំ ់អាន សទងឡាយជានព្ច ននគ្នរររាប ើ

៏ព្បន ើរ នចះចា ់ បាន ជាវញ្ ា ិ ញ រនដ ់រួចនហើយ អង់អាច សាតប់នព្ចន ហឹ កហាត្ នព្មចនវទ មាន ែ ើ ព្ទង់ព្រះដព្ត្បដក ិ ចនុំ េះដឹងនព្ៅព្រះ

នព្មចអាគម មានបដិ

ុំ ូ នា​ានរប ព្ទង់បរយត្ ប ត ញ ងដ ន ិ ិក

់ព្រះសាសាត ដដលមានអងគ ៩

ញាេ ។ មានភារដវឆ្លត្កញ ងោរ ន ់ រប

ត្ព្មា

់ព្រះរន ធ មា​ា ិ វររញទជា

់ មាន វច ននចះចប ិ ព្ត្ម ិ ិ ោរ

លះ

ដមង ត និងជាក់ចា

នព្មចបារមី

់នូវធ្ម៌ ដដលជាព្រះ

់ និង កញ ងអត្ ន ន ថ ័យ ។ មានបដភា ិ េដ៏

កយនរចន៍ដ៏វច ដត្ង ិ ព្ត្ ិ

រិបាកនឹងរះ ិ ជាន់

នឹងវាយលញក

មទញាេ មានភារដវឆ្លត្ ិភ

កយនរចន៍បានល អ រិបាក

រិបាករកអក ន ដដលព្បន

ុំ ។ មនរ ុំ ួ លដូច រ រិបាកព្បឆ្ង ិ រ

ើ រជាង

រិបាក

មញព្ទ មនរនងា គ ះរនងើដ គ ូ ចភដ នុំ ៏ធ្ ុំ ជាអក ន ិ

ព្ត្ូវ បានបនយ ថ ភារងងឹត្ បនងើត្ ា ភារភឺល ដេង ល វាចាបាននព្ចន ទ គ ើ កនមច

េៈដននមគេៈនផ្សងបាន ជាន់ឈ្វាទៈលទ ។ ជាអក ធ ន ដដលព្កុម ីល ិ នផ្សងបាន ុំ ិ ោ ព្រះរាជា និងរារមហាអាមាត្យទងឡាយ

ភក ខ ី ឧបា ិ ញ ខ ភក ិ ញន

ក ឧបា

រន ធ មា​ា ិ វររញទជា

់ ដដលព្បកបនដ្ឋយអងគ ៩ ដល់វញ្ អក ា ន មានចនុំ េះដឹង ិ ញ រន

ោារៈនគ្នររបូជា

ឱ្នលនុំ ទន ។

ជាអក ន

ដមង ត នូវ

ុំ ូ នា​ានរប កយដប

់ព្រះ

អក ៈនផ្ៀទ ងព្ត្នចៀកសាតប់ ។ ជាអក ន ដដលនព្ត្ៀមលកេ ខ ន ព្ត្ួ

៌ ជា ព្ត្មយផ្ូ វធ្ម ល

ព្រះធ្ម៌ ផ្ញ លុំ

ីហនាទគឺព្រះធ្ម៌

ុំ រន ៌ បូជាយញ្ាគព្រះធ្ម ៌ បក់ទង់គឺព្រះធ្ម៌ នលើកទង់រ័យគឺ អក ន បភ ល ព្រះធ្ម ឺល ឺគ ឺ ឺ បនឺ ល

នុំ

ងគ ខ ឺព្រះធ្ម៌ វាយ

ងដូច

នុំ

ងព្រះឥនទ

រគ គឺព្រះធ្ម៌ បនឺ ល

នុំ

ង

ុំ ូ លបរប ជាអក ងម ន នធ្ើឱ្យនោកទ ែ ិ ូ រនដ្ឋយ

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

ុំ ព្រះធ្ម ៌ ដដលបនញ្ាញ ររកនភៀល ងអមត្ៈមួយនមធ្គ ឺ នផ្ក ល បននាទរ គឺ ញាេដ៏ព្បន

ា ់នៅ ើរបងប

ន

๔๑

ន្សតថរ

នុំ

ងោន់រីនរាះ មាន

ុំ ់ ឹក រនរញនៅនដ្ឋយត្េ កទ

ុំ នភៀល ង គឺ ករញណា ។ នដរើ ចារកនៅត្មមភ រហូត្ ូ មិ រនបទ ទីព្កុងទងឡាយ ិ ដល់ព្កុងសាគលរារធានី នាគន

ន អាព្

ុំ ប់ ។ ត្មមលដ្ឋ

័យនៅឯអ

៨០.០០០អងគ ។ នព្ “

ុំ ឹ ងថា នរលននាះ ព្រះ ត្មមដេ

នុំ ខយយបរនវេ ព្រមជាមួយនឹងព្រះភក ិ ិ ញខ

ះនហត្ញននាះ នទើប បុរាណ្ណចារយ ន

ព្រះនាគន

អង់អាច ឆ្លត្ដឹង

នជារហូ

ូ ត្

មាន

ងឃ

លថា ៖

កយនរចន៍ដ៏វច ិ ព្ត្ ិ

ព្ជាលនព្ៅ

ុំ ម័យ(លទិ)ធ និងវាងដវកញ ងបដ ន ខ ងឡាយ ិភាេ ។ ភក ិ ញទ

ុំ ញកងន ុំ ដដលព្ទង់ព្រះដព្ត្បដក រនា បាន ិ ញ ន ិ ោយ ៥ និងនិោយ ៤ ទងននាះ នលើកព្រះនាគន

នឱ្យជាព្បធាន។

ព្រះនាគន

នមានបញ្ហាព្ជាលនព្ៅ ជា

អក ន ដដលបាន ន ព្បារដ្ វឆ្លត្នូវអីែ ដដលជាផ្ូ វល និងមនដមនផ្ ិ ូ វល ជាអក ព្បនោរន៍ខ ព

់បផ្ ុំ ញ ត្ ជាមនញ

បញ្ហាព្ជាលនព្ៅ ជា

សអង់អាច ។

នព្មច

ជាអក ន ដដលបណា ត ភិកញ ខ ដ៏មាន

ុំ ់ ចវា ដហហមជាមួយ បានចារកនៅព្គប ា ទីទងឡាយ ិ

ភូមិ និងនិគម ចូលនៅរហូត្ដល់ព្កុងសាគលរារធានី ។ ព្គ្នននាះ ព្រះនាគ ន

ន សានក់អាព្

ដេង ល នៅោន់មនញ

័យនៅឯអ

ុំ សទងឡាយ ដូចន

ភនុំ ដូចននាះ ” ដូចននះ ។

២៣ថា

“

នុំ ខយយបរនវេ ។ ព្រះនាគន ិ ច ត នក

ររារ

ី ហ៍ បនឺ ល

នននាះ បាន នុំ

ងនៅនលើ

ព្គ្នននាះ មទវមនតយ ិ អាោត្យ បានព្ោបទូលព្រះនៅមល ិ ិនទ

បរិព្ត្ព្រះមហារារ

បរិព្ត្ព្រះមហារារ

់ ់ចាបន ុំ ិ ច ូ មព្រះអងព្គ ទងរង ត

នៅមានព្រះនេរៈមួយអងនគ ្ាះថា

ិ នចញះព្ោបទូល ព្រះនាគន

ន

๔๒

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

់បានល អ អង់អាច ជារហូ នោកជាបេិឌ ត្ដវឆ្លត្ មានបញ្ហា ហឹ កហាត្ ែ មាន បបដិ

ុំ ់ ទីបញ្ាប)់ ដនអត្-ថ កយនរចន៍ដ៏វច មានបដភា ិ ព្ត្ ិ េល អ ដល់ព្ចាង(ដល ិ

មទ ធ្មប ា បដិ ិភ

មទ និរញត្បបដ ិ ិភ ិត

មទ និង បដិភាេបបដិ ិភ

ឥ ូ វននះ ព្រះនេរៈអងនគ នាះសានក់អាព្ នចញះ

បនយ ថ ោរ

័យនៅឯអ

ព្ោបទូល

ព្រះនាគន

ថា “ ព្រះនាគន

ព្រះនៅមិលិនប ទ នាទប់រីបានសាតប់

ុំ ប់ននាះ ប្ពះមៅមិលន លដ្ឋ ិ ទ ក៏បានព្ត្ម

ថា “ នាយដ៏ចនព្មននអ ើ ើយ ! ព្រះនាគន “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ ! ព្រះនាគន

នអាច

( ជាបញរែបញរ

ញ ោមៈ ន

)

នុំ

ង(ដដលបនឺ )ភា ល លម

ច ត

នញ ត

ុំ ទងឡាយននាះ ព្ោបទូល ” ។

់នៅោនន់ ទវមនិ យអាមាត្យ ត

ននា ទ ជាមួយនឹងន

ិត្ នទះជាន

នៅដេង ល អីន ែ ឹ ងោរ

ត ។ ើ ងភាលមដត្មង

ននា ?” ទ ជាមួយនយងបានឬ ើ

នអាច

ុំ បាលទងឡាយ គឺ ព្រះឥស្តនទ ព្រះយមបាល ន ច ត

ននា ទ ជាមួយព្រះអងគ

ន ” ដូចននះបញ នណា​ាះ ក៏ព្ទង់នកើត្មានោរភ័យខាលចភាលម

់ ័ រភាលម ព្រះនោមជាត្ិក៏ព្រឺន នកត្មានោរញាប ញ ើ

បជាបត្ី ន

ួ របញ្ហ ា ជាមួយព្រះ-

នននាះអាច

ងស ័យបាន ព្ោបទូល ” ដូចននះ ។

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

ច ត វរញេ ន

ច ត នោក-

ច ត កញនវរៈ ន

ច ត -

ច ត មហាព្រហាដដលជារត្ម ី

ននា ទ ជាមួយអក ន

ុំ ប់ននាះ ប្ពះមៅមិលន លដ្ឋ ិ ទ បានព្ត្ម

ដដលជាមនញ

ស

់នៅោនន់ ទវមនិ យអាមាត្យថា ត

ុំ “នបអ នទវមនិ យអាមាត្យ ! ចូរឯងបញ្ូ ា នត្ណា ងនៅោន់ ត ើ ញ ីចង ឹ គញេមា​ា

មទ ។ ិភ

នុំ ខយយបរនវេ ព្ោបិ

ូ មព្រះអងព្គ ទង់ោងនៅ

ទូល, បរិព្ត្ព្រះមហារារ នាគន

ូ ត្

មានក់ព្រះ-

់ចញះ ” មទវមនតយ ិ អាោត្យ ក៏បានព្ោបទូលត្បថា “ ព្ោបទូល ! ”

ដូចននះនហើយ

៏ នបញ្ូ ា នត្ណា ុំ កបា ងនៅោន់

មានករ់ ប

់ ុំ “ព្រះនៅមិលិនព្ទ ទងមានប េ ងនឹងរួបព្រះគញេមា​ា

់នាគន

់ព្រះនាគន

នថា

ន ”ដូចននះ ។

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

ចដុំ េកខាងព្រះនាគន ន

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

๔๓

ន្សតថរ

ន យល់ព្រមទទួលនិមនថា “ នបដ ត ើ ូ ចននះ !

ូម

ច ត ោងមកចញះ ” ដូចននះ ។

ព្គ្នននាះ ព្រះនៅមល ិ ិនទ ដដលមានរួកបនព្មរារោរនោនកព្បមាេ ើ

៥០០ ដហហម ន

ច ត ោងន

ុំ ៏ព្បន ើ ងរនទះព្រះទីនាងដ

នសានក់នៅ

នខយយបរនវេ ជាទីកដនង ល ដដលព្រះនាគន ិ

នាមួយព្កុមធ្ ុំ ។ នានរលននាះ ព្រះនាគន

រលន

ជាមួយនឹងភក ិ ញខ

ងឃ ៨០.០០០អងគ ។

ព្រះនៅមល ទ នទត្ព្រះននព្ត្ ិ ិនបា

ចមាងយ

។

លញះទត្ន

ើញនហើយ

ន

រារ ! ជាបរ ិ ័ទរប

់ព្រះនាគន

់ន

មួយអននើ នដ្ឋយ ល

់ព្រះនាគន

នរី

់នទវមនិ យចកនៅោន ត ីត

់ អក ន ណា ? ” “ បរិព្ត្ព្រះមហា-

ន ព្ោបទូល ” ។

ព្គ្នននាះ ព្រះនៅមល ទ ត្ន ិ ិនទ

-ុំ

ុំ ញ ុំ ុំ ញ ងគង់នៅនរាងរន នករ

ើញបរ ិ ័ទរប

៏ នព្ត្ម កបា

អាមាត្យថា “ បរ ិ ័ទមួយព្កុមធ្នុំ នះ ជារប

ើរ ចូលនៅោន់អ

ើ ញបរ ិ ័ទរប

់ព្រះនាគន

ននហើយ ក៏

មានោរភ័យខាលចភាលម នកើត្មានោរញាប់ញ័រភាលម ព្រះនោមជាត្ិព្រឺន

ើង

ភាលម ដត្មង ិ ទ ព្ទង់ភ័យខាលច ញាប់ញ័រ ព្បនហាង ត ។ ព្គ្នននាះ ប្ពះមៅមិលន ន

ះ ត្ក់

័ ទយ

ល មានព្រះនោមជាត្ព្រ ិ ឺន ញ ត្

័ វបរ ិ ត្ ើ ង មានព្រះទយ ិ

មានព្រះ

័ ព្រួលព្ចាល មានព្រះទយ ័ ដព្បព្បួល ដូចដរុំ ដដលព្ត្ូ វ ល មានព្រះទយ ី ញ ត្

កនងរែ សាប់រញវុំ ញខ ដូចដឆច ល ដូចនាគដដលព្ត្ូវព្គុឌ្រ័ទរ ធ ញ វុំ ញ ា ចកដដលព្ត្ូវ ិ ិ ួន រ

ុំ ត្ ់ថាលនរ់ ត្រ ័ រ រ ដូចកដងប ែ ធ ញរ ា ដដលព្ត្ូវរ ិ ឹ ួត្ ដូចខាល ញ ព្ាុំ ត្ូវហូ ងព្កប ី ទ

នដញត្មម រ

ដូចនព្បើ

ដដលព្ត្ូវខាលនដញត្មម

ដូចរ

់វារ

់ដដលរួបនឹងព្គូចាប់

់ ដូចកេ ដូច ិ ញ ត រដដលរួបនឹងឆ្ា ដូចបិសាចដដលរួបនឹងព្គូចាប់បសាច

់ ហូ ព្រះចននទ ៅកញ ងមាត្ រា ន

ដូចរ

់ ជាប់កញ ងព្ទុ ង ដូចព្ត្ដដលជាប ន ី

់ដដលជាប់កញ ង ន

ុំ ណា ញ់ ដូចមនញ

ុំ ណា ញ់អនាទក់

ដូចបកស ី

សវនងង ែ ផ្ូ វដដលច ល ូ លនៅ

๔๔

កណឌទី ១ - បុពមវ ោគកណឌ

កញ ងដព្រ ន

ត្សា ែ ហាវ

ុំ ញ ងអ នទវបញព្ត្ដដលករ

ុំ ញ ដូចយកសដដលមានកហ

ចនុំ

ព្ទង់ព្រះត្ព្មះថា ិ

់អាយញ

ះន

ច ត នវ

័ សវេ ដូច

ូ មបរ ិ ័ទននះ

“

កញ ុំ

ុំ នមលងាយនយ ងបានឱ្យនសាះ ” ដូចននះនហើយ ក៏ព្ទង់ត្មងសា ា រត្ី (រព្ងឹង ើ ើ សា​ារត្)ព្ត្ម ី

់នៅោន់នទវមនិ យអាមាត្យថា ុំ ល “ មានល ! នទវមនិ យ ឯងកញអា ត ត

ព្បាប់នយងថា ព្រះគញេមា​ា ើ ព្រះគញេមា​ា

់អងណា ជាព្រះនាគន គ

់អងណា ជាព្រះនាគន គ

ន នយងន ើ ឹង

ូ មដឹងថា

់ព្បាប់នទ ” ននដ្ឋយខួ នឯង មនបាច ល ិ

ដូចននះ ។ “ លនអ ហើយ ព្ោបទូល ព្រះអងន គ ឹ ងព្ទង់ព្ជាប នដ្ឋយព្រះអងឯ គ ងដត្ មង ត ព្ោបទូល ” ។

នានរលននាះ

ខាងមញខ

ភក ិ ញខ

ព្រះនាគន

៤០.០០០

៤០.០០០ អងគ ដដលមានវ

អងគ

ុំ នគង់នៅកញ ងច នុំ ណាមភិកញ បរ ន ខ ិ ័ទទងននាះ ដដលមានវ

ាត្ចជាង ិ

ានព្ចនជាង ។ ើ

ព្គ្នននាះ ព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ ទង់ព្កន

ខាងនព្ោយភក ិ ញខ

ុំ ួ ងននាះ ទង ុំ ងឃទងរ

កនមលភ ក ើ ិ ញខ

ុំ ុំ ខាងមញខ ទងខាងនព្ោយ ទងដប កកណា ត ល បានទត្ព្រះននព្ត្ន នាគន

ុំ ន ដដលគង់នៅកណា នុំ ណាមភក ត លកញ ងច ន ខ ងឡាយរ ត ិ ញទ ី ចមាងយដត្មង

លញះទត្ព្រះននព្ត្ន

ើញព្រះនាគន

ញាប់ញ័រ នោមជាត្ម ិ នមានព្រ ិ ឺ

ន

ឯងជា ព្រះនាគន

ចាកោរភ័យខាលច

ដដលព្បា

មបញរ ព្បា

នដ្ឋយអាោរននាះដត្មង ត ថា “ កញ ងបណា ន ត ភក ិ ញខ

ុំ ងឃទងអ

ប្ពះមៅមិលន ិ ទ

មនិ យអាមាត្យ ថា “ មានល ! នទវមនិ យ ព្រះគញេមា​ា ត ត ន ” “ ព្ត្ឹមព្ត្ូវនហើយ ព្ោបទូល ព្រះគញេមា​ា

នាគន

ន ព្រះអងព្គ ទង់សាគល់ព្រះនាគន

ោរ

ុំ ករួច នទើបដង ចាកភារកសា ឹ

ន ”។

នរលព្ទង់ព្ជាបដូចននះនហើយ

ន

ើញព្រះ

នចា

់ននាះ នោកអងនគ នះ ព្ត្ម

់នៅោន់នទវ-

់អងនគ នាះ គឺ ព្រះនាគ

់អងនគ នាះឯង គឺជា ព្រះ

់នហើយ ព្ោបទូល ”

។

ត្ប្វតតិក្ន្លងមក្រប្

នព្

ះនហត្ញននាះ

់ត្ពេះសៅមិលិន្ទ ន្ិង ត្ពេះនាគស

នបានដដរ ” ។

ព្គ្នននាះ ព្រះនៅមល ទ នទត្ព្រះននព្ត្ន ិ ិនបា

ក៏ព្ទង់មានោរភ័យខាលចភាលម នព្

មេៈ ព្

មេៈ

ព្

់

។

ន នហើយ

ះនហត្ញននាះ មោកបុរាណ្ណចារយ នទើប

ះបានទត្ព្រះននព្ត្ន

់ ព ់ ខ ៏ ង នព្គឿងហឹ កហាត្ ដ ែ ព ខ ើញ

ើញព្រះនាគន

ើញព្រះនាគន

អក រ់ ួចនហើយ កញ ងោរ ន ដដលបានហឹ កហាត្ ែ ន

ចរេៈ ន

នព្

លថា ៖ “

๔๕

់ រណាមកព្បាប់ ក៏ ព្រះរាជាក៏ព្ទង់រករាយថា “ មនបាច ន ី ិ

នយងអាចសា គ ល់ព្រះនាគន ើ

ន

ន្សតថរ

ព្រះរាជានទើបព្ត្ម

ន

់

ដដលបរប ិ ូ រនដ្ឋយ

ព្ងួមឥស្តនិ យ ដដលជា ទ កយននះថា

នយងធា ល ប់ ើ

់ កនហើយ ហេ ម ា ៍ ដដលនយងន ើ ិ ោយជាមួយ ជានព្ចននាក ើ

ហេ ា ៍

ដដលនយងធា ល ប់ ើ

ននា ទ ជាមួយ

៏ ននព្ចននាក ់ ក កមា ម ើ

័ ខាលចដូចននះនទ ដូចដដលនកត្មានោរ នហើយ នយងម នបាននក ត្មានោរភ យ ើ ិ ើ ើ ់ ័ រភាលម ៗ ដូចកញ ងដេ ញាបញ នង នះន ន ុំ ់ ខាន មនចា បាច ិ នព្

ះថាចត្ ិ រត ប

ងស ័យន

ើយ

់ ជាមន ើយ ។ ដេនង នះនយងព្បាកដជាចាញ ើ ិ

។ ចដុំ េក ព្រះនាគន

ន់ យង ន់ ើ មននៅឈ្ប ិ ចប់

័ រមះ ននឹងមានរយ ន

ៀង មនសាះ ” ដូចននះ ។

ហិរកថា

ចប់បព ុ មវ ោគកណឌទី ១  





๔๖

កណឌទី ២ មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ វគគទី ១ - មហាវគគ បញ្ហ ា ទ្ី ១ - បញ្ញតប េិ បញ្ហ ា ព្គ្នននាះ ព្រះនៅមល ទ នន ិ ិនបា

ច ត ោងនៅោន់ព្រះនាគន

កដនង ល ។ លញះចូលនៅដល់នហើយ ក៏បានព្ត្ម នាគន

ន ។

ព្ត្ម

វញដដរ ។ ិ

“ព្រះគញេមា​ា ព្រះគញេមា​ា

មរមយមាខង ។ នទះជាព្រះនាគន

់ព្រះនៅមល ិ ិនរទ ករាយ ី

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

កយ

បានព្ត្ម

់ ព្រះនាមអីែ ? ”

ន”

ជាមួយគ្នន នៅ អាត្មាភារថា “នាគន ន” ផ្ង ។

នមា​ាទនីយកថា

ត្ប

នថា

់ថាោងដូចនមច ? ត

ុំ ូ មថាែយព្រះររ ! មហាបរិព្ត្ ! អក ន ទងឡាយ

“ព្រះនាគន

នៅអាត្មាភារថា “នាគន

ន ក៏បាននធ្ើែ

់នៅោនព្់ រះនាគន

់ ! អក ុំ ន ទងឡាយសា គ ល់ព្រះគញេមា​ា

សាគល់អាត្មាភារថា

ី ហន

នដ្ឋយ

ប្ពះមៅមិលិនទ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

“

នមា​ាទនីយកថានៅោន់ព្រះ

នមា​ាទនីយកថា ជាទីរឭកដល់គ្ននរួចនហើយ ក៏ព្ទង់

់

ព្បថាប់អងញ យច គ ញ ះ នៅកដនង ល ័ រប ឱ្យព្រះទយ

់

ន ដល់ទី

៌ មត្ ត កដដលព្បព្រ ិ ភ ិត ឹ ត្ព្ត រហាចរយធ្ម ិ

់ន្ាះ ន” ចដុំ េកមាត្មបត្មបានដ្ឋក ិ

ន” ផ្ង ថា “

ូ មថាែយព្រះររ បញ ដនត

ូ រន

ន”ផ្ង ថា “វរន ី

កយថា “នាគន

ន” ផ្ង ថា

ន” ននះ ព្គ្នន់ដត្

๔๗

វគគទី ១ - មោវគគ

កយនៅ ព្គ្ននដ់ ត្ជា

ជា

មញ្ហា (ន្ាះដដលអក ន ដដទសាគល់) ព្គ្នន់ដត្ជា

បញ្ត្ ា (ន្ ា ះដដលដ្ឋក់ឱ្យ) ព្គ្នន់ដត្ជានវាហារ (ន្ាះនៅ) ព្គ្នន់ដត្ជានាម ិត (ន្ាះមាង)បញ នណា​ាះ

ោររិត្ន្ាះថា នាគន

ននាះនទ ”

ុំ ប់ននាះ ប្ពះមៅមិលន លដ្ឋ ិ ទ បានព្ត្ម

ុំ ទងឡាយ

ននះថា “ ោររិត្កញ ងន្ ន ា ះនាគន ឬនទ ដដលព្រះនាគន ន

នដេង ល

់នាគន

ន ! ព្ប នា

ុំ ឺដល់រួកព្រះគញេមា​ា ព្មាប់អក ន រង

និ ែ ន ? នរណា នរណាព្បព្រឹត្ខ ត ញ នព្គឿងព្ អកញ

់ន

់ ? ។

នត្ើនរណាទទួលចីររជានដើម

់ ព្រះ ែ ី ល ? នរណាបនុំ រញភាវនា ? នរណានធ្ើឱ្យដល

មាលប់

លក៏គ្នាន អក ន នធ្ក ើែ ញ

ត្ែ ? នរណាលួចយករប

លកមក ា ីត អកញ

វបាកដនកម ល ា អ កមអា ា ព្កក់ ក៏គ្នាន ។ ិ ់នាគន

់ព្រះនាគ ចកននាះនៅោន ីត

គ នទននាះ នត្អ ន ិ ននបគ្ន ើ ា នបញគល ើ ក

ល

វង រត យកម ា ៥ ? នព្ ឹ ? នរណានធ្អនន ើែ ិ

ព្រះគញេមា​ា

លោង

ុំ ័យ នៈ និង នព្គឿងបរោ ា ិ ខ រ គថា ឺ ន ជាបច

កញ ងោម ? នរណាន ន

មាលបព្់ រះគញេមា​ា

នននះបានន

កយននាះនចញមក ? ” ដូចននះ ។

ណានៅព្បនគនចររ បេ ី ិ ឌ បាត្ ន ននាះ ? នរណារកា

ុំ ទងព្រះភ ក ិ ញខ

នននះ មនមានប ញ គល គ ននាះនទ ” នត្គ ិ ើ ួ រដដរ

បនាទប់រីននាះ ព្រះនៅមល ទ ៏បានព្ត្ម ិ ិនក

នថា “ ព្រះគញេមា​ា

នាក់

៥០០

ូ មសាតប់ខញ ព្ុំ្ រះករញណា ព្រះនាគន

៨០.០០០ អងគ

មនមានប ញ គល គ ិ

់ោងននះថា “ នោកដ៏ចនព្មន ើ

ុំ ួ កបនព្មរារោរនោនក ទងរ ើ

!

ន ននះ

់ដដលនគមនបានឱ្យ ? ិ

កយមនរ ឹ ិ ិ ត្ ? នរណាផ្ក ះនហត្ញននាះ កញ

លក៏គ្នាន

លកមក ក ា ី ត អក ន នព្បឱ្យនធ្ ើ ើែ ីត ក៏គ្នាន ។

ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ន ! អក ន ណា

់ អក បាត្ ។ ន ននាះមនន្ ា ះថា មានោរនធ្បាណាត្ ិ ើែ ិ ន

!

ូ មបដត្ខ ល ញ េមា​ា ី ួ នព្រះគ

រយដដរ គ្នានឧបរាយ៍ គ្នានោរឧប

មបទ ។

់កគ្ន ៏ ា នព្គូបាអាចា

កយដដលព្រះគញេមា​ា

់

๔๘ ន

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

លថា “

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ! មត្ ត កដដលព្បព្រ ិ ភ ិត ឹ ត្ព្ត រហាចរយិ

ធ្ម៌ជាមួយគ្នន ក៏នៅអាត្មាភារ ថានាគន ជានាគន

ន?

ក់ឬ ជានាគន

រដ

ន ” ននាះ កញ ង ន

កយននះ នត្អ ើ នៅគ ីែ ឺ

ន?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមនដ ូ ចននះនទ មហាបរិព្ត្ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ នរាម ឬ ជានាគន

ន?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្កចកឬ... ? នធ្ញ ា ឬ...? ដ

់ ...? ឆង បកឬ ...? សាចឬ ឹអ

ឬ ...? ខួរកញ ងឆ ...? ត្ព្មងននាមឬ ...? នបះដូងឬ ...? នេើម ន អ ល ឬ ...? នវៀវឬ ...? ឹងឬ ផាលឬ ...? អាហារចា

ួ ត្ឬ ...? ន

ុំ ...? ន ះនវៀនធ្ឬ

់ឬ ...? ព្បមាត្់ឬ ...? ន

ល

ះនវៀនត្ូចឬ ...? អាហារេីឬ ា ...?

ឬ ...? ្មឬ ...? នញើ ា ...? ទឹកខញ ះឬ ទ

់ ...? ទឹក ឬ ...? ខាលញ់ខាប់ឬ ...? ទឹកដភក ន ឬ ...? ខាលញ់រាវឬ ...? ទឹកមាត្ឬ ុំ ិលឬ ...? ទឹកននាមឬ .... ។ ល។ ខួរកាលឬ ជានាគន ឬ ...? ទឹករអ

នុំ បារ

ន ?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ រូប ឬ ជានាគន

ន?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “នវទនាឬជានាគន “ ន

ញ្ហា ឬជានាគន

ន?”

ន ?” “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ

ន ? ” “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ

“

“ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” “ វញ្ហ ិ ា េឬជានាគន ិ

ដមននទ មហាបរិព្ត្ ” “ ព្រះគញេមា​ា ងាខរ និង វញ្ហ ិ ា េ ឬ ជានាគន

ើញជានាគន

ន ? ” “ មន ិ

់ នត្នផ្សងនព្ៅអ ុំ ី រូប នវទនា រ ើ

ន ?” “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នៅដត្មិនរួប មិនន

ងាខរឬជានាគ-

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

ននសាះ នត្ើ

នុំ

ួ រនហើយ

ញ្ហា

ួ រនទៀត្ ក៏

ងដដលបនញ្ាញមកថា

๔๙

វគគទី ១ - មោវគគ

“នាគន

ន” ឬ ជានាគន

់?”

ន ព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមននទ មហាបរិព្ត្ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ កញ ង ន

ព្រះគញេមា​ា គ្នាននទ ! ”

់និោយ

កយថានាគន

នននះ នត្អ ែ ើ ីនៅជានាគន

ជាមញសាវាទ ព្រះគញេមា​ា ត ី នវៀចនវរ

ុំ ប់ននាះ ព្រះនាគន លដ្ឋ

ច ត ោងព្រះដនុំ េើរមក

ញ ខញមាលជាត្ដ ព ់ខ ព ិ ៏ខង

នធ្ឱ្យព្រះវរោយ ើែ

វញ្ហ ិ ា េដដល

ក៏រិបាក

័ ក៏រសាប់រ ព្រះទយ

ល់

ុំ ិ ះ ” ព្រះដនុំ េើរមកនដ្ឋយព្រះបាទឬ ? ឬក៏មកនដ្ឋយោនរន មកនទ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមកនដ្ឋយរនទះ ” ប្ពះនាគមសន ៖ “

ន

់ នៅ

ព្រះោយ ច ត ោង

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមិនបាននព្បើនរើងនដើរ

ូ មថាែយព្រះររមហាបរិព្ត្

ច ត ោងមកនដ្ឋយរនទះននាះ

ព្ប

គ ិ ននបព្រះអង ើ

ូ មព្ទង់ព្បាបរ់ នទះឱ្យអាត្មាភារបានដង ឹ

ូ មថាែយព្រះររ ចននាទល ឬ ជារនទះ ? ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

់”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ នៅលឬជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

ុំ “កង់ទងឡាយឬជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ រនទះ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ ព្រះគញេមា​ា

ូម

ុំ រង ឹ ព្រះបាទទង

ហគត្នដ្ឋយទញកខ រដមងនកត្មាន ។ នត្ើព្រះអងនគ ើ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ន

នដ្ឋយព្រះបាទកញ ងនវោដេ ព្ង ត្ង់ ន

ុំ ព្ទង់ជាន់នលើដផ្ដ ទ ី ដដលនៅតដេង នលើខាច់នៅត នលើផាទងព្កួ រីរក៏ឈ្ឺ

់ ! នាគន

នបានថាែយព្រះររព្រះនៅមល “ ទ ិ ិនថា

់ ថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្រះអងព្គ ទងជាកសព្ត្ នរលព្រះអងនគ

ន?

់ ”

ុំ ូ លឬជា ់ ” “ ដប

់ ” “ទូករនទះឬជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ិ

់” “ នឹមឬជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

់ ” “ ដខស

๕๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

់ ” “ រនួ ញឬជារនទះ ? ” ល

បនងៀា រឬជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ “មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

ុំ ូ ល ូ មថាែយ ព្រះររ ចននាទល នៅល កង់ ដប

់ ” “

ទូក នឹម ដខសបនងៀា រ រនួ ញ ឬ ជារនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ល ិ

់ ”

ុំ ូ ល ទូក នឹម ដខសបនងៀា រ រនញ ុំ ី ចននាទល នៅល កង់ ដប “នផ្សងនព្ៅអរ ឬ ជា ួល រនទះ ? ” “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ ប្ពះនាគមសន ៖ “

់”

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ អាត្មាភារ

់ន ួ រនទៀត្ ក៏នៅដត្មនទន ិ

ើញរនទះនៅន

ថា “រនទះ” ឬ ដដលជារនទះននាះ មហាបរិព្ត្ ”

នុំ

ើយ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មិនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ប្ពះនាគមសន ៖ “ កញ ង ន

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះអងព្គ ត្ម

ួ រនហើយ

ងដដលបនញ្ាញមក

់”

កយថារនទះននះ នត្អ ? ែ ើ ីនៅដដលជារនទះននាះ ់

កយនវៀចនវរ ជាមញសាវាទ រនទះគ្នាននទ ។

ុំ ូ លកញ ង ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្រះអងចា គ ត្់ទញកថា ជាព្រះរាជាដ៏ករ ន

ុំ ូ ល រមូ ទ ងម ព ី បទ ែ

នត្ើព្ទង់ខាលចអក ន ណានៅ

? នទើបព្ទង់ព្ត្ម

់មញសាវាទ

។

ុំ ុំ ួ កបព្មរារោរនោនក ុំ ក នោកដ៏ចនព្មនទ ងឡាយ ទងរ ៥០០ នាក់ ទងភ ើ ី ិ ញខ ៨០.០០០ អងគ

ូ មសាតប់អាត្មាភារ ព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ រះអងនគ នះ ព្ត្ម

ននះថា “ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមកនដ្ឋយរនទះ ” នៅនរលអាត្មាភារន ថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្ប

នគ ិ ននបព្រះអង ើ

់ោង

លថា “

ូម

ច ត ោងមកនដ្ឋយរនទះននាះ

ូ មព្ទង់ព្បាប់រនទះឱ្យអាត្មាភារបានដង ឹ ” ដូចននះនហើយ ព្រះរាជាព្ទង់មន ិ

អាចអះអាងនូវអីដដលនៅថា រនទះ ននាះបាន នត្គ ែ ើ ួ រដដរនទ ? ដដលព្រះអងគ ព្ទង់បនញ្ាញព្រះបនូ លដ ទ ូ ចននះ នចញមកននាះ ” នៅនរលព្រះនាគន

នន

លដូចននះនហើយ រួកបព្មីរារោរនោនក

៥០០ នាក់ ក៏បានផ្ល ត ់ សាធ្ញោរដល់ព្រះនាគន

ន រួចព្ោបទូលន

ចកីននាះ ត

๕๑

វគគទី ១ - មោវគគ

នៅោន់ព្រះនៅមល “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ ឥ ូ វននះនបព្រះអង ព្គ ទង់ ទ ិ ិនថា ើ មាន ន

មត្ភា ថ រ

ូ មមានព្រះបនូ លនៅច ទ ញ ះ ព្ោបទូល ”

ុំ ប់ននាះ ប្ពះមៅមិលន លដ្ឋ ិ ទ បានព្ត្ម

នថា

់នាគន

ព្រះគញេមា​ា

នទ អាព្ ផ្ង អាព្

័យចននាទលផ្ង អាព្

់ន

់ព្រះនាគចកននាះនៅោន ីត

ន ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមនបានន ិ

័យកង់ផ្ង អាព្

័យនៅលផ្ង អាព្

័យទូករនទះផ្ង នទើបមាន

ល

កយនៅ មាន

កយមញសា

ុំ ូ ល ័យដប

មញ្ហា មានបញ្ាត្ិត

មាននវាហារ មានព្គ្នន់ដត្ន្ាះ ដដលនៅថា “ រនទះ ” ននាះឯង ” ប្ពះនាគមសន ៖ “

សាគល់រនទះ

័យខួរកាលផ្ង អាព្

ផ្ង អាព្ ន

ើរដមន ដដលព្រះអងព្គ ទង់

ូ មថាែយព្រះររ ឧបមាោងណា ឧបនមយយក៏ោងននាះដដរ

នទះជាអាត្មាភារកីត ក៏អាព្ អាព្

ូ មថាែយព្រះររ ព្បន

័យ

័យ

ក់ផ្ង អាព្

រដ

័យរូបផ្ង អាព្

ងាខរផ្ង អាព្

័យនរាមផ្ង... ៘

័យនវទនាផ្ង អាព្

័យវញ្ហ ិ ា េផ្ង នទើបមាន

័យ

ញ្ហា

កយនៅ មាន

មញ្ហា មានបញ្ហាត្ិត មាននវាហារ មានព្គ្នន់ដត្ន្ាះ ដដលនៅថា “ នាគន ” កញ ងន្ ន ា ះនាគន

នននះ រកបញគល គ ដដលជាបរមត្គ្ន ថ ា ននទ ។

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះវររា ខ ី បានន ិ ភក ិ ញន

ព្រះដ៏មានព្រះភាគថា ៖

“ យថា ហិ អងគស្មា​ារា ឯវ ំខរនេស្ុ ស្រនេស្ុ ដព្បថា “ ោងណាមញ ិ

ល

កយននះ នៅចនុំ

រោតិ ស្រធធ “ រថា ” ឥតិ

រោតិ “ ស្រោេ ” តិ ស្ម្ាតិ ”

រទ (នវាហារ)ថា “ ថ ” រដមងមាន នព្ ុំ នៅនរលខនទ ធ ងឡាយនៅមាន

អបនោកថា “ ស្តវ ” ដូចននាះដដរ ”

ុំ ញ ត្ន យ ត ិ ោយ

គ្នេវគគ ។

(១)

ះមាននព្គឿងព្បកប

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ គួរឱ្យអសា​ារយដមន ព្រះគញេមា​ា

(១ )

ះមញខ

ក៏រដមងដត្មានោរ ់នាគន

ន ! គួរ

๕๒

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ឱ្យចដមក ល ដមន

ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ុំ ញ ត្បាន, ព្ប បញ្ហ ផ្ ា បដភា ិ ព្ត្ប ិ េដវ៏ ច ិ នៅន

នាគន

ន

ព្បោរដដលនោកមា​ា

់វ ិ រនា ា

ញ ទអ ធ ងព្គ ទង់គង់ព្រះធ្រមាន ិននបព្រះរ ើ

គ ល ត ់ សាធ្ញោរថា “ ព្បន ើ យ ព្បាកដជាព្រះអងផ្

ើរដមន ព្បន

ើ រដមន

ុំ ញ ត្បាន ” ដូចននះ ជារញុំ ន អក ផ្ ន នដ្ឋះព្សាយបញ្ហ ា បដិភាេដ៏វច ិ ព្ត្ប ិ

ខាន ” ៕

ចប់បញ្ាត្បបញ្ហ ា ទី ១ ិត

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១ ៖ កញ ងកេ ន ឌ ទី ២ គឺ មល ទ បញ្ហ ា កេឌននះ មាន ៧ វគគ គឺ ិ ិនប

វគគទី ១

ន្ាះថា មហាវគគ មាន ១៦ បញ្ហ ា , វគគទី ២ ន្ាះថា អទធនវគគ មាន ៩ បញ្ហ ា , វគគទី ៣ ដដលគ្នានន្ាះ មាន ១៤ បញ្ហ ា , វគគទី ៤ ន្ាះថា និ ែ នវគគ មាន ១០ បញ្ហ ា , វគគទី ៥ ន្ាះថា រញទវធ គគ មាន ១០ បញ្ហ ា , វគគទី ៦ ន្ាះថា

ត្វគ ា និង វគគទី ៧ ន្ាះថា អរូបិ គ មាន ១១ បញ្ហ

ធ្មវា វត្មថនវគគ មាន ១៦ បញ្ហ ា នទើប កេឌននះ បាន ៨៦ បញ្ហ ា ។ បញ្ហ ា ទី ១

ុំ រញបបញ្ហ កញ ងម ល ា ទងឡាយ ន ទ បញ្ហ ា ិ ិនប

កញ ងមហាវគ នគ នះន្ាះថា បញ្ាត្ិបបញ្ហ ន ត ា ជាបញ្ហ ា

បញ្ាត្ិគ ត ឺ ន្ាះថា នាគន

កញ ងម ល ន ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប

ន រប ់ ដេ

់ព្រះនេរៈ ។

ុំ ូ ងដនបញ្ហ នរលនដម ា ើ ដប

មានខឹមសារ ល

បងា​ាញដូចននះជាមញនថា “...បនាទប់រីននាះ ប្ពះមៅមិលន ិ ទ បានព្ត្ម ុំ ូ ងនៅោន់ព្រះនាគន បញ្ហ ា ព្បោរដប ចង់

ននា ទ ជាមួយ ”

នថា “ ព្រះគញេមា​ា

ុំ ី ួ រអរ

់

ួរ

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណា

๕๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះនាគមសន “

ូ មព្ទង់ចាប់នផ្ម ើត

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

់ ត ប់ដដរ ” នៅចញះ អាត្មាភារក៏ព្ត្ូវោរចងសា

ប្ពះមៅមិលិនទ “ ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងនិោយនហើយ សាតប់ ”

ូ មព្រះគញេមា​ា

ុំ ញ ងសាតប់ ូ មថាែយព្រះររ អាត្មាភារក៏ករ

ប្ពះនាគមសន “ មកចញះ ”

ននា ទ ់ចា ុំ

ូ មមានបនូ ល ទ

ប្ពះមៅមិលិនទ “ ព្រះគញេមា​ា

់សាតប់បានថាោងដូចនមច ត ?”

ប្ពះមៅមិលិនទ “ ព្រះគញេមា​ា

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាបាន

ប្ពះមៅមិលិនទ “ ព្រះគញេមា​ា

់ បានវ ិ រនា ា ថាោងដូចនមច ត ?”

ប្ពះនាគមសន “ មហាបរិព្ត្ មានបនូ លថាោ ងដូចនមច ទ ត ?” ប្ពះនាគមសន “ ប្ពះនាគមសន “

ូ មថាែយព្រះររ អាត្មាភារបានថាែយវ ិ រនា ា នហើយ ” ូ មថាែយព្រះររ ព្រះអងព្គ ត្ម

នៅនរលព្រះនាគន កបានថាែយ រប

នុំ

ខឹមសារន ល

់ភូមានទ ។

គញេមា​ា

ួ រនហើយ ”

នន

់

ួ រថាោងដូចនមច ត ?”។

លោងននះនហើយ រួកបនព្មើរារោរនោន

ងសាធ្ញោរដល់ព្រះនាគន

លមកខាងនលើននះ

ន ... ” ដូចននះ ។

មនមានបងា ល ា ញនៅកញ ងម ន ទ បញ្ហ ា ិ ិ ិនប

ុំ កយថា “ អក ន ទងឡាយសា គ ល់ព្រះគញេមា​ា ់ព្រះនាមអីែ ? ” ជាទិដិា

ននា ទ បញចាឆ ។

ុំ ួ រ ៥ ោង គឺ ៖ េ

កញ ងបណា ន ត បញចាឆ ឬ

អទ្ដ្ ិ រឋ ោតនាបុ ច្ឆា

ុំ

ន

់ ោងដូចនមច ថា ត ? ព្រះ

់ចា ជាក ួ រនដម ើ បឱ្យភ ឺល ី

់ដង ឹ ។ ើញមនទន ិ

់

់ នូវអដដលខ នទន ល ីែ ិ ួ នម

๕๔

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ទ្ដ្ ិ ឋស្ំស្នទនាបុ ច្ឆា

-

នូវអីដដលខ ួ រនដម ែ ល ើ បនព្បៀបនធ្ៀប ី ួ នន

ើញនហើយ

ដង ន ដដទ ។ បានន ឹ នហើយ ជាមួយនឹងអក

នដើមបនព្បៀបនធ្ៀបច នុំ េះដឹងកញ ងនរឿងននាះរប ន ី នៅនឹងចនុំ េះដឹងរប

វម្ត រិ េទ្នាបុ ច្ឆា ិ

-

អនុ ម្តិបុច្ឆា

-

់ន ួ រនដើមបោត្ ី

ភារសាទក់ន

ើរទ

ចកីត

ចកថា ីត ់ខួ ន ល

់ អក ន ដដទ ។

ងស ័យនូវអីែ ដដលនៅមាន

នព្មចចត្ ។ ត នបាន ិ ម ិ

ុំ ិ ត្យល់ព្ ក ួ រនដើមបឱ្យអ ន ដដទព្បោន់គន ី

បត្មម

ុំ ដូចជា “ មានលភិកញ ទ ខ ងឡាយរ ូបនទៀងឬមិននទៀង ? មិននទៀង ព្ោបទូល ” ជានដើម ។

ករថតុ កម្យោបុ ច្ឆា -

ួ រនដម ើ បនី

នលើកន ឡាយ

ល គឺ នដម ា ដដលបាន ើ បនឆ ើល ឹ ងបញ្ហ ី យន

ដូចជា ល ើ ងនដ្ឋយខួ នឯង

ុំ “ មានលភក ខ ង ិ ញទ

ត្បបដ្ឋ ា នមាន ៤ ោងននាះ, ៤ ោងននះ ិ

គអ ែ ះ ល ? ” ដូចននះ ជានដម ើ ។ ឺ ីខ

ុំ ៥ ោង ដូចខាងនលើ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់មានព្រះ បណា ត បញចាឆទង

ះព្ទង់

បញចាឆ ២ ោង គឺ “អនញមត្ប ិ ញចាឆ” និង “កនេត្ញកមយត្មបញចាឆ” បញ នណា​ាះ នព្ ជាព្រះ

នព្

់មនបានដ រែញ្ត្ញ្ហ ដដលព្ទង ង ា េ ព្ទង់មនមានអ ឹ ននាះនទ ។ ិ ីែ ិ ញា ់ ុំ ូ លនលើបេិឌ ត្ទងឡាយ ុំ ះព្ទងមានព្រះបញ្ហ ា ដ៏ករ

នទើបព្ទង់មន ិ

មានចនុំ េះដឹង ដដលគួរនឹងនព្បៀបនធ្ៀប ជាមួយចនុំ េះដឹងរប ុំ ទងឡាយដដទនទៀត្ នដើមបន ី ឹ ងបានដឹងថា រប ននាះនទ ។

មាងនទៀត្ នព្

យល់ជាក់ចា

ះព្ទង់ព្បា

់បេិឌ ត្

់នរណាលជា វជាង អ ង ព្ត្មព្ត្ូ ឹ

ចាកវច ិ ិកចា ិ ឆ ោរ

ងស ័យ នូវអីដដលបាន ែ

់ នដ្ឋយព្រះញាេរួចនហើយ នដ្ឋយព្បោរទងរ ុំ ួ ង ។

๕๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ួ រថា នព្

ះនហត្ញអីែ

ោងដូចនមច ត ? ព្រះគញេមា​ា ុំ

ននា “ នព្ ទ បញចាឆ ? នឆយថា ើល

ដដលព្រះអងន គ ឹ ងោងនៅ នរលរួបនហើយក៏ព្គ្នន់ដត្

ុំ កយថា “ អក ន ទងឡាយសា គ ល់ព្រះគញេមា​ា ់ព្រះនាមអីែ ? ” ននះនទើបន

់

លថាជា ទិដ-ា

ះព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ ទង់ព្ជាបជាមញនថា ព្រះនេរៈ

ននា ទ ជាមួយននះ

ព្រះនាមថានាគន

ន

នៅ

គនដ មាន ួ រ នដម ើ បនព្បៀបនធ្ៀប ើ បរ ឺ ម ើ ី ី ិ និត្យនមលថា

់ដង ន្ាះព្ត្ូវគ្នននឹងអីដដលព្ទង ែ ឹ រីមញនននាះ ដដរឬនទ បញ នណា​ាះ ”

នាមន្ាះ មាន៤ ោងគឺ ១-សាមញ្នា ា ម ២-គញេនាម ៣-កត្ ិ នាម ិត

ុំ ៤ ោងននាះ ៖ ៤-ឧបបត្កនាម ។ កញ ងនាមទ ង ន ិត ព្រះនាមរប

នព្

ះមហារន

់ព្រះរាជា ជា “ មហា

មត្ ា ិ ” ចាត្់ទញកជា សាមញ្នា ា ម

់ ុំ ី បញរាេោលយូរលងណា ត្មងរ

នព្រៀងគ្នននៅ ដ្ឋក់ន្ាះ ដូចននះ ជានដម ើ ។ នាមរប

់ អក ន ដដលមានគញេ

មបត្ិត ឬគញេវនិ

មបត្ឬគ ិត ញ េវនិ

់ ននាះ ដូចជា ភិកញ ព្ទង ខ

់ព្រះដព្ត្បិដក បញគល ភិកញ ព្ទង ខ គ មានចិត្ត

ថា គញេនាម ។ នទះបជាព្រះនាមរប ី ព្រះភគវា ព្រះអរហនត ព្រះ គញេនាម ដដរ ។

នាមដដលរួកញាត្ិ

មា​ា

នាតន

នឹងនកត្ ើ

បានព្រម

បានមកត្មមគញេ

ុំ ត្់បងសញកូល ព្រះវនយធ្រ រ ិ

ទធ បញគល គ ដដលព្រះថាល ជានដើម នៅ

់ព្រះត្ថាគត្ជានព្ចនរាប ់រយ ដូចជា ើ

មញ ទ ព ជា ធ មា​ា

់ ជានដម ក៏ចាត្់ទញកថាជា ើ

ចាត្់ដចងនព្គឿង

ដដលជាទកនេយយប នដម ញ គល គ ើ បជា ិខ ី

់មកនហើយ

ោារបូជា

ដល់នោក

ដ្ឋ គ កញ ងដេ ន ង ក់ន្ាះឱ្យទរកនទើប ិ រមង ី ល

ុំ ន គត្ដ្ឋក ់ន្ាះឱ្យជាកត្ រួចនាគ្ន ិ ិ យ ិត

ន្ាះននះ ន្ាះននាះ នៅថា កត្ ។ ិ នាម ិត

ឬជាោរនលើកត្នមងថា ើា

ុំ ី នាមរីបញរាេ នវាហារជាយូរមកនហើយ នព្បនៅវត្ វត្ញ ននាះ ត្មងរ ថ ថ ើ ញ ននះ

๕๖

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ុំ ី ោលមញនននះនៅនទៀត្ រហូត្ដល់បចញ បបន អត្ត្ោល នទះជាត្មងរ ក ា ន ីត ដូចជា ី ព្រះចនទ ព្រះអាទិត្យ នព្ នព្

ះដូចជានាម នកត្ន ើ

មញព្ទ ដផ្នដី ភនុំ ជានដម នៅថា ឧបបត្កនាម ើ ិត

ុំ ់ន្ាះ ។ គ្នានអក ល ន ដត្ងត្មងដ្ឋក ើ ងនដ្ឋយខួ នឯង

ុំ ៤ ោងននាះ នាមថា “ នាគន កញ ងនាមទ ង ន

ះនហត្ញននាះ នទើបនោកន

នៅអាត្មាភារថា នាគន

ចដុំ េកមាត្មបត្មបានដ្ឋក ន់ ្ាះ ិ

លថា

ន ជានដើម ។

កយថា ត្មមរិត្ កញ ងន្ ន ា ះថា “ នាគន

នទ បានន

ចកីថា ោររិត្ ត

កយថានាគន

រញុំមានបញគល ដដលន្ាះថាជានាគន គ នព្

មនមាន ិ

ញ្ហា ...ជា

ន ” ននះ មនមានប ញ គល គ ននាះ ិ

នននះ ព្គ្នន់ដត្ជាន្ាះបញ នណា​ាះ

នននាះ រិត្នដ្ឋយបរមត្នថ នាះនទ ។

ះបញគល នទះន្ាះអីក គ ែ ៏នដ្ឋយ ក៏មនមាន ិ

ជានវទនា ...ជា

ភាវៈជារូប មនមាន ិ

ងាខរ ...ជាវញ្ហ ិ ា េ មនមាន ិ

ភាវៈជាអាយត្នៈ

ុំ ន ដនុំ េើរបនគ្ន ័យោរព្បរញគ្ន ត ន ជាប់មន ិ

ុំ ដ្ឋច់ដនខនធ អាយត្នៈ ធាត្ញ ទងននាះ បញ នណា​ាះ ។ ជាបញគល ជា គ

ត្ែ ជាព្

ី ជាព្បុ

ជានាគន

ះនហត្ញននាះ ព្រះវររា ខ ី នទើបន ិ ភក ិ ញន

ជានដើម ៕

ភាវៈ

ភាវៈជាធាត្ញ ដដលជាអីមានរ ន ែ ែ ិ ត្នដ្ឋយបរមត្ថ នទើបជាអីដដលម ិ

មានរិត្នដ្ឋយបរមត្ថ ព្គ្នន់ដត្អាព្

នព្

ន ” ននះជា “កត្ ិ នាម” ិត

ចប់

មត្ ា ិ នវាហារ បញ្ាត្ិត ថា

ន ជានដម ។ ើ នទើបនកត្មាន ើ

លថា “ យថា ហិ អងគស្មា​ារា ... ”

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ២- វស្សគណនបបញ្ហ ា ប្ពះមៅមិលិនទ ៖“ព្រះគញេមា​ា

់ ខួ ននោកមា ល ា

់បញ នា​ានវ

ានហើយ ?”

๕๗

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ អាត្មាភារ ៧ វ

នហើយ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖“ អរប ីែ

នោកមា​ា

់ព្រះគញេមា​ា

់ផាទល់ឬ ន្ាះថា ៧ វ

នានរលននាះ ព្រះឆ្ោ (ព្

នដ្ឋយ ព្

នមៀល កប ុំ

ក់

និង

់ដដលថា ៧ វ

ាននាះ ខួ ន ល

ា ? ឬក៏ោររាប់ន្ាះថា ៧ វ នមាល) រប

ា?”

់ព្រះនៅមល ិ ិនព្ទ ទង់លមអ

ុំ ួ ងនរញយ នព្គឿងលមទ អ ងរ

កិត

នមាលនៅនលើដផ្ដ ង ទ ី ព្រះឆ្ោក៏ព្បាកដនៅកញ ងនផ្ ន ើ ទឹកផ្ងដដរ ។ ព្គ្នននាះ ប្ពះនាគមសន បានថាែយព្រះររ

ព្រះនៅមល “ ទ ិ ិនថា

ា

ួ រន

ចកននាះ នៅោន់ ីត

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្រះឆ្ោរប

ុំ ននះ បានចាងនៅនល ទ ី នៅនលើនផ្ើងទឹកផ្ងដដរ ។ ើដផ្ដ

ុំ បានចាង

់ព្រះអងគ

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះ

អងខ គ ួ នឯងន្ ល ា ះថាជាព្រះរាជា ឬក៏ព្រះឆ្ោន្ាះថាជា ព្រះរាជា ? ” ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ជាព្រះរាជា ព្

ព្

់នាគន

នមាលននះមិនមានន្ាះថា

នមាលននាះនកើត្ន

ើ ង នព្

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ះអាព្

នព្

ះអាព្

ជាព្រះរាជាននាះនទ

័យខញ ព្ុំ្ រះករញណា ”

ា ខួ នអាត្ម មន ល ា ភារខួ នឯង ល ិ

ាននាះនទ ដត្ោររាប់ថា ៧ វ

័យអាត្មាភារ នទើបមានឧបមាដូចព្

ាននះ រដមងនកត្ន ើ

នមាល

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ គួរឱ្យអសា​ារយដមន ព្រះគញេមា​ា

ចដមក ល ដមន ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ុំ ញ ត្បាន ” ៕ បដភា ផ្ ិ ព្ត្ប ិ េដ៏វច ិ ចប់វ

បញ ដនត

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ឧបមាោងណា

ឧបនមយយក៏ោងននាះ ោររាប់ន្ាះថា ៧ វ ដមន ន្ាះថា ៧ វ

ន ខញ ព្ុំ្ រះករញណាន្ាះថា

ូ មថាែយព្រះររ ” ់នាគន

ន ព្បោរដដលនោកមា​ា

សគេនបបញ្ហ ា ទី ២

ន គួរឱ្យ

ើង

់វ ិ រនា ា បញ្ហ ា

๕๘

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ២ ៖ កយថា “ វ ខឹមសារ ល

សគេនបបញ្ហ ា ” ដព្បថា បញ្ហ ា

ុំ ី ោររាប់វ ត រ ីអ

ា។

ួ រនឆយក ន ា ននះ ងាយនឹងយល់ព្សាប់នហើយ ។ នទះជា ើល ញ ងបញ្ហ

ុំ ូ ង ព្រះនាគន កញ ងបញ្ហ ន ា ដប

់ ថា នបាននឆយឱ្យយល ើល

ត្ែ បញគល ព្បុ គ

ព្

ី

គ្នានរិត្ នដ្ឋយបរមត្នថ ហើយក៏នដ្ឋយ នទះជាោងននាះកីត ព្បោរដដលកញ ង ន បញ្ហ ា ទី ២ ឬ

ុំ ី រនៅដត្មាន ូ មបបញ្ហ ា ត្នៅមញខនទៀត្ព្គប់បញ្ហ ា នោកទងរ ី

ោរនៅគ្ននជាបញគល គ កថាថា “ ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ន... ,

ូ មថាែយព្រះររ

ុំ ុំ ួ ន ។ មហាបរិព្ត្... ” ដូចននះនទៀត្ ក៏នដ្ឋយសារនគ្នលបេ ងមួយចន ជាោររិត្ថា នទះជា

ននាះកីត ព្រះរញទអ ធ ងក គ ៏ព្ត្ម

ត្ែ បញគល គ្នានរិត្នដ្ឋយបរមត្ថ នទះជាោង គ

់ជាបញគល ុំ ដន៎ ! គ កថា ថា “ មានលភក ខ ងឡាយ... ិ ញទ

ុំ ូ ក ទងននះ ុំ ុំ អានន.ទ .. មានលភក បញគល ជាអក ខ ងឡាយ គ ៤ ររ ន ព្បព្រឹត្នត ដម ើ បជា ិ ញទ ី ់ ុំ ព្បនោរន.៍ .. ” ជានដើម ។ នដ្ឋយព្ទងមានព្រះប េ ង ៨ ព្បោរ ។ ៨ ព្បោរ គឺ អីខ ែ ះ ល ? ននាះគឺ ៖ - នដើមប ី ដមង ត ហិនរាត្ប ត បៈ ។ - នដើមប ី ដមង ត នូវន

ចកីដដល ត

- នដម ត រីអនុំ រើរប ើ ប ី ដមង

់មនញ

- នដម ត អននរត យកម ា។ ើ ប ី ដមង ិ

៌។ - នដម ត ព្រហវា ហារធ្ម ិ ើ ប ី ដមង - នដម ត បញនរែនិវា ើ ប ី ដមង

ុំ ត្ទ ជា ែ ងឡាយមានកម ា រប សមានក់ ៗ នដ្ឋយដ

ញ្ហាេ ។

- នដម ត ទកណាវ ិ ញ ទិ ធ ។ ើ ប ី ដមង ិខ

កៗ។

់ខួ ន ល ។

๕๙

វគគទី ១ - មោវគគ

់នចាលនូវ - នដម ននបាះបង ើ បោរម ិ ី នោក ។ បានន ខា​ា

នអៀនបាប មានឱ្ត្ប ត បៈោរខាលចដព្កងបាប មនញ ់ មននរឿ ។ នព្ ិ

ុំ ់ សទងឡាយបានយល

ចដុំ េកអក ន ននាះ

ហិនរាត្ប ត បៈ

រប ចា

នទើបព្ត្ម

ជាមនញ

សដដលគ្នានោរខា​ា

់ខួ ន ល ក៏ដូចននាះដដរ គឺ មនញ

កមជា ា រប

សបរប ត បៈនៅចញះ ិ ូ រនដ្ឋយហិនរាត្ប

នព្

មនញ

ះនហត្ញននាះ

ចកដដល ីត

ុំ ត្ទ ែ ងឡាយមាន

់នរឿងកមា កញ ងន ័យថា អក ន ន

់ខួ ន ល

នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

់ជា

់ខួ ន ល ជាទោទទទួលយក

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ ឱ្យសាងព្រះ

ុំ ់ មនជាក ់ចា សទងឡាយរដមងសា ត ប់មនយល ិ ិ

នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

សមានក់ ៗ នដ្ឋយដ

ព្រះ

ុំ ់ មនជាក ់ សទងឡាយរដមងសា ត ប់មនយល ិ ិ

ុំ ត្ទ ែ ងឡាយមានកម ា ជារប

័ ហារជានដ នវ ញ វនវ ម ិ ើ មនញ

ដូចជា

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ មានកមជា ា

ណានធ្ើែ អក ន ននាះដត្ងដត្ទទួលផ្លដនអនុំ រើរប

មោងនទៀត្ នៅនរលព្ត្ម

អក ន ននាះគ្នាន

សបរប ត បៈ ិ ូ រនដ្ឋយហិនរាត្ប

់ខួ ន ុំ ់ ចា ល ឱ្យអក ន ទងឡាយបានយល

កមា ” ជានដម ើ ។

មានហិរោរ ិ

ុំ សទងឡាយរដមងម ន ិ

់ជាបញគល គ កថាថា

ះនហត្ញននាះ នដើមប ី ដមង ត នូវន

បញគល គ កថាថា “

ស

នអៀន មនខា ល ចដព្កងបាប ” ជានដើម ។ ិ

មោងវញនទៀត្ នៅនរលព្ត្ម ិ ់ ។ នព្

់មនញ

ះនហត្ញននាះ នដម ត ហិនរាត្ប ត បៈ ឱ្យ ើ ប ី ដមង

ុំ “មានល ភក អក ខ ងឡាយ ន ចូរជាមនញ ិ ញទ ឧទយជាមន ញ ី

នត្ ា ) រប

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ

ចកថា នៅនរលព្ត្ម ីត

់ ា យល់ មនជាក ច ិ មនញ

មត្ ា ិ ( ោរ

ក ៗ ឱ្យន

ននាះនធ្ើែ ននះជាអដដលអ ក ន ននះនធ្ើែ ។ ីែ

់បញគល គ កថា

នដម ត នូវអនុំ រើរប ើ ប ី ដមង

់។ ់

ក ន ននាះនធ្ើអ ែ ីែ ននាះជាអដដលអ ន ើញថា អក ីែ

๖๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ ផាតច់រវី ត្រប ិ

មោងនទៀត្ នរលព្ត្ម ខនធ

ធាត្ញ អាយត្នៈ ជានដើម ក៏ដូចននាះដដរ មនញ ់ចា អាចយល់ មនអាចជាក ិ

់

ុំ សទងឡាយសា ត ប់នហើយ មន ិ

់កញ ងនរឿងអនន រត យកម បា ន ា ន ។ នព្ ិ

ះនហត្ញននាះ

់ នយល់ នទើបព្រះអងព្គ ត្ម នដើមប ី ដមង ឱ្ ត អននរត យកម ា យអក ន សាតបបា ិ

់ជាបញគល គ

លដល់បញគល រត យកម គ នធ្អនន ា និង ដបងដចកព្បនភទបញគល គ ដដលព្ត្ូវ ើែ ិ

កថា ន

នគនធ្អ ន ដដល ើែ នុំ រើបាប ឬ បានទទួលោរខូចខាត្នដ្ឋយសារដត្អនុំ រើននាះ អក ជានហត្ញឱ្យកមនា នាះបានដល់ថានក់អននរត យកម នា នាះ ដូចជា មាត្ម បិត្ម ជា ិ នដើម ចា

នៅនរលន

់ ។

លដូចននះ

មោងនទៀត្ នៅនរលព្ត្ម

អក បា ន សាតប់រដមងយល់រីអននរត យកម ា ន ិ

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ ចនព្មននមត្ម ត ើ

ចនព្មន ើ ករញណា មញទិត្ម ឧនបោខ ក៏ដូចននាះដដរ ។ មនញ ់ មនជាក ់ចា នហើយរដមងមនយល ិ ិ ៌បាន ។ នព្ ចនព្មនព្រហ វា ហារធ្ម ិ ើ ឱ្យមនញ

់ កញ ងោរចនព្ម នព្រហ មនអាច ន ាវហារ ិ ើ ិ

៌ ះនហត្ញននាះ នដម ត ព្រហាវហារធ្ម ិ ើ ប ី ដមង

ុំ សទងឡាយសា ត ប់យល់បានចា

ធ្ម៌បាន នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

់ ដេមទងអាចចនព្ម ុំ នព្រហ ាវហារិ ើ

់ជាបញគល គ កថាថា បញគល គ មានកន់ នាះចនព្មននមត្ម ត ើ

បញគល គ មានក់ននះចនព្មនករ ញណា មញទិត្ម ឧនបោខ ើ នៅោន់

ុំ សទងឡាយសា ត ប់

ុំ ន ។ បញគល គ ណាមានចត្ ត ឱ្ ិ ល

ុំ ត្ទ ែ ងឡាយនដ្ឋយនមត្ម ត រដមងទទួលបានអានិ

នទះជាអារមេ ា ៍ រប “ ស្រវវ ស្ោេ...-

់ព្រហវា ហារធ្ម ៌ទងននះ ុំ ក៏ព្ត្ម ិ

ងឃ ១១ ព្បោរ ។

់ជាបញគល គ កថា ដូចជា

ុំ ុំ ួ ង... ស្រវវ បុគលា ត្ទ ងរ គ ... - បញគល ែ ងឡាយទ គ

ុំ ុំ ួ ង... ោងននះ ” ជានដម ទងឡាយទ ងរ ើ ។ នៅនរលព្ត្ម ុំ ៌បានចា អក ក៏រដមងយល់រីព្រហវា ហារធ្ម ន សាតប់ទងឡាយ ិ

់ដូចននះនហើយ

់។

๖๑

វគគទី ១ - មោវគគ

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ រឭកដល់ ខនធ

មោងនទៀត្ នៅនរលព្ត្ម

ធាត្ញ អាយត្នៈ ដដលធាលប់រ

់នៅកញ ងភរជាត្ ម ន ិ ញ ន ក៏ដូចននះដដរ គឺ មនញ

ុំ ់ មនជាក ់ចា ទងឡាយសា ត ប់នហើយ រដមងដត្ងដត្មនយល ិ ិ ញ្ហាេ

។

នព្

ះនហត្ញននាះ

ុំ ទងឡាយសា ត ប់យល់ចា

នដម ត បញនរែនិវា ើ ប ី ដមង

់ នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

់ កញ ងប ន ញ នរែនិវា

ញ្ហាេ

ឱ្យមនញ

ស -

ស

់ជាបញគល គ កថាថា “ ភក ខ ិ ញ ននាះ

ុំ ុំ ិ ញ ទ.ធ .. ។ល។ រដមងដត្លឱ្ ុំ នចត្ នៅនរលចត្ បរ ត ងមា ើ បប ិ ត្ម ិ នត ៅ នដម ី ញនរែនិវាសានញ

់ ព្ សត្ញ្ហ ិ ា េ រឭកដល់ខនដធ ដលធាលបអា

មួយជាត្ិ រីរជាត្ិ ... ។ ល។ ” ជានដម ើ ។ មោងនទៀត្ នៅនរលព្ត្ម

័យនៅកញ ងភរម ន ញន ៗ ដន៏ ព្ចន ើ គឺ

់ថា ខនធ ធាត្ញ អាយត្នៈ ឱ្យទន ខនធ ធាត្ញ

ុំ អាយត្នៈ ទទួលយកទននៅក៏ដូចននះដដរ ។ អក ន ទងឡាយសា ត ប់នហើយមន ិ ់ចា យល់ មនជាក ិ

់ នព្

បរ ិ ញ ទដធ នទកណាទន ន ិខ ជាត្ិនព្ោយ

ឱ្យមនញ

ះនហត្ញននាះ នដើមប ី ដមង ត ទកណាវ ិ ញ ទិ ធ ភារ ិខ

លគទនដដលនគឱ្យ នគព្បនគន នព្ ឺ

ុំ ់ ជាក់ចា សទងឡាយយល

អាចព្បព្រឹត្ត្ម ត មបាន ។ នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

់កញ ងនរឿងទន ន

ងស ឬ ផ្លត្ប

បញគល គ កថា

ង ន នព្ចើន ។ នព្

ុំ ប់បាន នព្ចន ើ នៅត្មមលដ្ឋ បានទទួលអានិ នព្ចន ើ

ដដលអាច

ដូចជាព្ត្ម

នសាត្មបនន បានទទួលអានិ

់ជា

ដដលជាអក ន នធ្ឱ្យ ើែ

ងឃមអាន ិ ឹ

ងស

់ថា ឱ្យដល់បញេញរន ា អក ន ព្ទុ

ងសត្ច ា អក ន មាន ិ ឱ្យដល់បញេញរន

ឱ្យដល់បញេញរន ា អក ន មាន

ងឃមថា បានទទួល ឹ

ះនហត្ញននាះ នទើបព្រះអងព្គ ត្ម

ដមង ត ដល់បញគល គ អក ន ទទួលយកទន

ុំ ប់ ទកណាទនបរ ិខ ិ ញ ទនធ ៅត្មមលដ្ឋ

ុំ ដេមទង

់ជាបញគល គ កថាថា មានបញគល គ អក ន

ឱ្យ មានបញគល អក គ អក ន ទទួល ។ មាងវញនទៀត្ ន ឱ្យរដមង ិ អានិ

ះនរឿថាមាន

ីល បានទទួលអានិ

ី ល បានទទួលអានិ

ងសនព្ចន ើ ជានដើម ។

ោន់ដត្ ត

ីល

ងស

ងសត្ច ឱ្យដល់ព្រះ ិ

๖๒

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

មោងនទៀត្ ព្រះរញទជា ធ មា​ា

មត្ ា ិ (ោរ

មនញ

សនោក

នត្ ា ) ព្ទង់រកា

មញ្ហាអីែ ក៏ព្ត្ម

នវាហារ នដ្ឋយភាសា នដ្ឋយ រប

សនោក ។

បានន

់មនញ

សនោក ។ ន

ចកីថា ត

នទះជា

ះនហត្ញននាះ នទើបន

់នចាលនូវ នដើមបោរម នលះបង ិ ី

ត្ឬ ែ បញគល គ គ្នានរិត្នដ្ឋយបរមត្ថ

ោងននាះកីត ព្រះរញទអ ធ ងព្គ គប់ព្រះអងគ ក៏បានព្ត្ម

់ព្រះធ្ម៌នទ

់ ុំ ះព្ទងមានព្រះប េ ង ៨ ព្បោរ ដូចបានន

កថា នព្

លគឺ អីដដល ែ

់នៅព្បោរននាះ នដ្ឋយបញ្ាត្ិត នដ្ឋយ

មញ្ហាននាះដដរ ។ នព្

់ជាបញគល គ កថា

ព្រះអងព្គ ត្ម

់មនញ

មត្ ា រប ិ

នត្ ា នៅត្ៗគ្នន នដ្ឋយន្ាះ នដ្ឋយបញ្ត្ ា ិត នដ្ឋយនវាហារ

នដ្ឋយភាសា នដ្ឋយ បានថា

់ ់ទងឡាយព្គប ុំ ់ព្រះអងគ ព្ទង់មនលះបង ិ

ចប់

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ២ ិ

ល

មត្ ា ិ

នទះជា

នាជាបញគល គ

លខាងនលើមកននះ ៕

បញ្ហ ា ទ្ី ៣ - វម្ំ ា ី ស្នបបញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

ននា ទ ជាមួយខញ ព្ុំ្ រះករញណាបានដដរឬនទ ? ” ប្ពះនាគមសន ៖ “

់នាគន

ន នោកមា​ា

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្ប

នឹងព្ត្ម

់

វាទៈ (

ុំ កយដដលព្រះរាជាទងឡាយមានបន ) អាត្មាភារ ទ ូល

កយជាបេិឌ ត្វាទៈ (

អាត្មាភារ ក៏នឹង ជាមួយ ”

ិ ននបើព្រះអងគ

ុំ កយដដលបេិឌ ត្ទងឡាយនព្ប ើ

ននា ទ ជាមួយ ។ បញ ដនត ព្ប

ព្គ ត្ម ិ ននបព្រះអង ើ

់អាច

់ជា

ននា ទ គ្នន ) កយរារ-

ូ មមន ិ

ននា ទ

๖๓

វគគទី ១ - មោវគគ

់នាគន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ោងដូចនមច ត ?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ន រួកបេិឌ ត្

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នៅនរលមានោរ

ុំ ននា ទ គ្នន រួកបេិឌ ត្ទងឡាយរដមងដត្ចង(បញ្ហ ា )ខះ ល ព្សាយ(

ត្បត្ខះ ល នធ្ជា ើែ

កយដដលន

លចា

់លខ អ ះ ល នធ្ជា ើែ

កយដដលន

ុំ លជា នល ក អ ងខះ ល ។ រួកបេិឌ ត្ទងឡាយរដមងម អ ់កករគ្នននព្ ិ ូ មថាែយព្រះររ រួកបេិឌ ត្

ននា ទ គ្ននោងននះ ”

់ រួកព្រះរាជា

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា ប្ពះនាគមសន ៖ “

ននា ទ គ្នន ( ឬនិោយ

យល់ព្

កយនគ)ខះ ល ់

លចា

ះវាទៈននាះ ។

ននា ទ គ្ននោងនមច?”

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នៅនរលមានោរ

់ ត ន ) ព្រះរាជាព្ទងអះអាងនរឿងម ួ យ អក ន ណាមន ី គ្ន ិ

់នទ បត្មមនរឿង ដដលព្ទង់អះអាងននាះ ព្ទង់ក៏មានបនូ លឱ្យដ្ឋក ទ

អក ន ននាះថា “ ចូរដ្ឋក់នទ ព្ទង់

ននា ទ គ្នន

ននា ទ គ្ននោងននះ ”

មានកន់ នះ ”

ុំ ូ មថាែយព្រះររ ព្រះរាជាទងឡាយ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណានឹងនិោយ

កយដដលជាបេិឌ ត្វាទៈ មនដមនរារវាទៈនទ ិ

នលើោរនិោយ

ូ មព្រះគញេមា​ា

ី ត ជាមួយខញ ព្ុំ្ រះករញណា ដូចព្រះគញេមា​ា

ោន់ភក ិ ញ ខ ឬសាមនេរ ឬជាមួយឧបា

ក ឬនញាមវត្នត ៅចញះ

ប្ពះមេរៈ អនញនមាទនាថា ៖ “ សាធ្ញ ប្ពះរាជា ព្ត្ម

៎ ” បញ្ហ ា នហើយណា

់ថា “ ព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មថាែយព្រះររ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ូ មថាែយព្រះររ ” ់នាគន

ូ មព្ត្ម

់ទញកចត្ ិ ត

់និោយ

ួ រមកចញះ ”

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាបាន

ត ីនៅ

ុំ ល ចអី ” ូ មកញខា

ន ខញ ព្ុំ្ រះករញណា ់

ត ីដត្

ួ រនហើយ ”

ូម

ួរ

๖๔

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ូ មថាែយព្រះររ អាត្មាភារក៏បានថាែយវ ិ រនា ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “ នហើយ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖“ព្រះគញេមា​ា

់ នោកមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “ ក៏មហាបរិព្ត្ ព្ត្ម ចប់វម ី ុំ

់

់វ ិ រនា ា ថាោងនមច ?”

ួ រថាោងនមច ? ” ៕

នបបញ្ហ ា ទី ៣

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៣ ៖ កយថា រិចារណា ឬ សាក មញនថា នឹង

វម ី ុំ

នបបញ្ហ ា

ដព្បថា

ួ រ ។ កញ ងទ ន ី ននះ

ននា ទ គ្នននដ្ឋយ

កយ

បញ្ហ ា ទក់ទងនឹងោរព្ត្ះរ ិ ះិ

នុំ ៅដល់ោរព្ត្ះរ ិ ះិ ឬ រិចារណាគ្ននជា

មោ ងដូចនមច ត ? បេិឌ ត្វាទៈ ឬរារីត

វាទៈ ? បេិឌ ត្វាទៈ ោងដូចនមច ត ? រារវាទៈ ោងដូចនមច ត ? កយថា

និោយគ្នន ។

បេិឌ ត្វាទៈ

កយថា រារវាទៈ នព្

កញ ង ន

រួកនផ្សងគ្នន

នព្

ះជា

ះជា

កយ

មីត

ុំ ដដលបេិឌ ត្ទងឡាយ

ុំ កយដដលព្រះរាជាទងឡាយមានបន ទ ូ ល។

កយដដលនៅថា វាទៈ កញ ងទ ន ី ននះ

នុំ ៅយក

កយដដលមនញ

ស

ុំ ិ ត្នោបល់កញ ងនរឿងដត្ម ននា ទ គ្នន ដដលមានគន ន ួ យ អាចមាន

ុំ ិ ត្ដូចគ្នន នលើកន គន

ើ ងមក អះអាង ឬ បដនិ

ធ្នរឿងននាះ ។

់បញ្ហ កយថា ចង(បញ្ហ ា ) គឺ ចង(បញ្ហ ា )មញន គដ្ឋក ា ទញកឱ្យមានក់នទៀត្ ឺ

នដ្ឋះព្សាយ ។ នទះជាមនន ិ ឱ្ោ

ដដលនោកព្ត្ូវន

ុំ្ នដ្ឋក់បញ្ហ លថា នយងខ ា ននះនហើយ ជា ើ ញ បា

លនដ្ឋះព្សាយ ដូចននះក៏នដ្ឋយ ។ នទះជាោង

๖๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ននាះកីត ព្គ្នន់ដត្និោយដល់បញ នណា​ាះ មានក់នទៀត្សាតប់នហើយក៏ដង ឹ ថា ជា កយដដលនយងព្ត្ូ វនដ្ឋះព្សាយ ព្ត្ូវបកព្សាយ ។ ើ

ុំ ូ ងគឺ នលើកយកនទ មនគ) បានន័យថា ជាដប ីត

កយថា ព្សាយ(

បងា​ាញឱ្យនគន

ុំ ញ ើញកហ

កយថា

ងត្ ា ់ គឺ

ឬ ព្បោរខញ

ឆង គ កញ ងបញ្ហ ន ា

និោយ រួចនហើយព្សាយឬរព្មះ បកព្សាយ មញន

លមញន

នព្ោយ នោកដបរជាន មរប ីត

ុំ ងថា នគនិោយខញ ងត្ ា ់នគ ទន

នោកដបរជាន លមញន

លនព្ោយ

កយននះរប

។

កយថា ត្បត្ គឺ នចះនធ្ោរត្បនៅវ ញថា ិ ើែ

ុំ ញ នលើកយកជាកហ ុំ ញ មីមានក ហ ត

កយថា

នរឿងមួយ ។

កយរប

នទ ។ ដត្នទះជាព្ត្មព្ត្ូ វមនខ ញ ឹ ិ នទើបនោកន

លយក

ដូចននះ ។ ដូចននះ ជានដើម ។ ់ ព្ទងអះអាងនរឿងម ួយ

់ ព្ កយថា មនយល ិ

បនូ លដដលម នព្ត្ មព្ត្ូ វ ។ ទ ិ ឹ

មគ្នន ។

កយដដលគួរន

កយ កយ ល កយ

់នយងខ ើ ញ នុំ្ នះព្ត្ម ឹ

ុំ កីត នោកមានបេ ង

មីដដលម នខ ត ញ ិ

ននាះ ថាជា

់អះអាងនរឿងដដលមានបនល គព្ទង ឺ ូទ

បត្មម គព្ោបទ ូលឱ្យព្ទង់ព្ជាបថា ជា ឺ

កយថា ចូរទញកចត្ ត យ ិ ត គឺ ចូរនធ្ច ើែ ត្ ិ ឱ្

ន សា ធ ន ល ដូចនរល ិទ

ុំ អក ក ន សាគល់គ្ននទងឡាយមានភ ិ ញ ខ សាមនេរ ឧបា ចប់

ឆង គ ដូចជា

់នោកមនព្ត្ ិ ឹមព្ត្ូវ ដត្

់នយងខ វ ដូចននះ ជានដើម ។ ើ ញ នុំ្ ទើបព្ត្មព្ត្ូ ឹ

ព្ត្ូវនហើយ មនខ ញ ិ

កយដដលនគ

កយដដលនគចងមកននាះ ។

កយនព្ោយដដលនោកនិោយនចញមកននាះ មន ិ

ដដលគួរន

ឬ

គឺ

ននា ទ ជាមួយ

ក ឬ នញាមវត្ជា ត នដម ើ ៕

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ៣ ិ

๖๖

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

បញ្ហ ា ទ្ី ៤ - អននេកាយបបញ្ហ ា ព្គ្នននាះ

ព្រះនៅមល ះ ិ ិនព្ទ ទង់នកត្ព្រះត្ព្ម ើ ិ

“ ព្រះភក នគ នះ ជាបេិឌ ត្មាន ខ ិ ញ អង នយងបាន ឯនរឿងដដលនយងព្ត្ូ វ ើ ើ បាន

អាច

មត្ភា ថ រព្គប់ព្គ្នន់ នឹង

ននា ទ គ្ននកញ ងរារធាន ន ី បាន ” ដូចននះ ។

ុំ ប់ននាះ ព្រះរាជានទើបមានបនូ លន លដ្ឋ ទ

់ចញះថា “ ដ

ក អ ននះ ព្រះគញេមា​ា

កញ ងរារធាន ន ី ” ដូចននះ ចញះ ” ។ នហើយ ន ន

ច ត ោងន

ន, នាគន

ន”។

នៈ

លយល់ព្

ព្គ្នននាះ

ព្ត្ម

ះព្រះគញេ-

ននា ទ ជាមួយព្រះរាជា

ចកននាះរ ួច ីត

់ោព្រះនាគន

ននត្រថ

លោងននះថា “ នាគ

៏បាននៅទូលន នទវមនិ យអាមាត្យក ត

នថា “ ព្រះគញេមា​ា

ក អ ននះនឹងមានោរ

ព្រះនេរៈន

់នឹងមានោរ

ព្រះនៅមល ទ នបនូ លន ទ ិ ិនមា

ើ ងនចញរីអា

នយង ើ

ចកននាះ នៅោនន់ ទវមនិ យត ីត

ុំ ព្ទង់ន ើ ងរនទះព្រះទីនាងនចញនៅ

បនាទប់រីននាះ

ព្រះនាគន ដ

ក៏បាននព្ោកន

ននា ទ ជាមួយ

ង ត ត្ គ នៅនហើយ នបដ ើ ូ ចននះ

អាមាត្យថា “ មានល ! នទវមនិ យ ត នបដ ើ ូ ចននះ ចូរឯងនៅទូលចនុំ មា​ា

ើ ងមកថា

ុំ ់ នរឿងទងននាះនយ ងម នទន ួ រមាននព្ចន ើ ើ ិ

ុំ ញ ងអ បញ ដនព្ត រះអាទិត្យករ

ួ រនសាះ

ព្បោរននះន

ចកីននាះ ត

ចនុំ

់ ព្រះនៅមិលិនមា ងននះថា ទ នបនូ លោ ទ

ននា ទ ជាមួយព្រះរាជាកញ ងរារធាន ន ី ព្រះគញេមា​ា បថា “ លនអ ហើយ ” ។

នរលរាព្ត្កន ង ល ផ្ញត្នៅ ី

អាមាត្យ មងញ រអាមាត្យ និង ា

ះ

នទវមនិ យអាមាត្យ ត

់ ”

អននោ ត យ

ុំ ន នៅចូលគ្នល់ព្រះនៅ រែទិនអា ន មាត្យ បាននាគ្ន

មល ទ ល់ទីព្បថាប់ ។ លញះចូលនៅដល់នហើយ ក៏ព្ោបទូល ិ ិនដ

ួ រន

នៅោន់ព្រះនៅមល “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ ព្រះអងព្គ ទង់នព្បា ទ ិ ិនថា

ចកននាះ ីត

ឱ្យព្រះ

๖๗

វគគទី ១ - មោវគគ

គញេមា​ា

់នាគន

ននិមនម ត កបាននហើយឬនៅ ព្ោបទូល ? ” ព្រះរាជា “ អឺ...

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា

់និមនម ត កចញះ ” “ ព្ទង់នព្បា

ុំ ួ នបញ នា​ាន ព្ោបទូល ? ” “ មក ជាមួយព្រះភក ខ ន ិ ញច

ុំ ុំ ួ នត្មមដដលព្រះគញេមា​ា មក ព្រមទងព្រះភ ក ិ ញ ខ ចន ន

ើញដូចននះ

ូ មព្ទង់នព្បា

់ព្ត្ូវោរចញះ ” ។

រែទិនអា ន មាត្យនទើបព្ោបទូលថា “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ

ឱ្យព្រះគញេមា​ា

មា​ា

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា ់ព្ត្ូវោរចញះ ”

់និមនត

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា

់និមនម ុំ ួ នព្ត្ម ត ក ជាមួយនឹងព្រះភក ិ ញ ខ ចន ឹ

ដត្ ១០ អងគ បញ នណា​ាះចញះ ព្ោបទូល ” ព្រះរាជានទើបព្ត្ម “

់និមនត

ឱ្យព្រះគញេមា​ា

់ជានលើកទី ២ ថា

់និមនម ុំ ួ នត្មមដដលព្រះគញេ ត ក ជាមួយព្រះភក ិ ញ ខ ចន

“បរិព្ត្ព្រះមហារារ

រែទិនអា ន មាត្យក៏នៅដត្ព្ោបទូលជានលើកទី ២ ូ មព្ទង់នព្បា

ថា

ឱ្យព្រះគញេមា​ា

់និមនម ត ក ជាមួយ

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា

់និមនម ត ក ជាមួយ

ុំ ួ នព្ត្មដត្ នឹងព្រះភក ១០ អងប ខ ន គ ញ នណា​ាះចញះ ព្ោបទូល ” ។ នទះជាព្រះ ិ ញច ឹ រាជាមានបនូ លជានល ទ ើកទី ៣ ថា “

ុំ ួ ន ត្មមដដលព្រះគញេមា​ា ព្រះភិកញ ច ខ ន

់ព្ត្ូវោរចញះ ” ។

ដត្ព្ោបទូលជានលើកទី ៣ ថា “ បរិព្ត្ព្រះមហារារ គញេមា​ា

រែទិនអា ន មាត្យនៅ

ូ មព្ទង់នព្បា

ឱ្យព្រះ

់និមនម ុំ ួ ន ព្ត្មដត្ ១០ អងគ បញ នណា​ាះចញះ ត ក ជាមួយនឹងព្រះភក ខ ន ិ ញច ឹ

ព្ោបទូល ” ។

ប្ពះរាជា ៖ “ គនព្គឿង ឺ

ុំ ៏ នន នហើយ ទងនយ ងក បា ើ

ោារៈព្គប់ោងននះ នយងបាននព្ត្ៀមរ ួចរាល់ ើ

លថា “

ុំ ួ ន ត្មមដដលព្រះគញេមា​ា ព្រះភក ខ ន ិ ញច ទិនអា ន មាត្យមានក់ននះ ដបរជាន

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា ់ព្ត្ូវោរចញះ ” ។

់និមនម ត ក ជាមួយ

មានល ! នាយ

លនដ្ឋយព្បោរនផ្សង នយងគ្ន ាន ើ

រែ-

មត្ភា ថ រ

ុំ ព្គប់ព្គ្នន់នឹងព្បនគនមូ បចងា ឬោងណា ? ” នៅ ា ា ន់ ដល់ព្រះភក ខ ងឡាយ ិ ញទ នរលមានបនូ លដ ទ ូ ចននះនហើយ

រែទិនអា ន មាត្យក៏បានដត្នៅន

ៀង ម

។

๖๘

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

បនាទប់រីននាះ នទវមនិ យអាមាត្យ អននោ ត ត យអាមាត្យ និង មងញ រអាមាត្យ ា

នដល់កដនង ល ។ លញះចូលនៅនហើយ ក៏បានទូល

បានចូលនៅរកព្រះនាគន ន

ចកននាះ នៅោន់ព្រះនាគន ីត

បានមានបនូ លោ ងននះថា ទ

នថា

ូ មឱ្យព្រះគញេមា​ា

ុំ ួ នត្មមដដលព្រះគញេមា​ា ព្រះភក ិ ញ ខ ចន ព្រលឹមព្សាង ៗ ព្រះនាគន

ន ន

ៀល ក

់និមនម ត ក

ន

់ន

ុំ ួ ន ៨០.០០០អងគ ។ ងឃចន

នថា “ ព្រះគញេមា​ា

លថា “ នាគន

ននៅកញ ងននាះឬ ?” ន ប្ពះមេរៈ ន

ល

នុំ ៅយកអីែ ជានាគន

ន ” ននះ កញ ង ន

“កញ ង ួ រនៅវញថា ន ិ

់នាគន

ួ រន

ន”

ន ” ននះ នត្ើអក ន

់ រវី ៈ គឺ ខយល់ខាងកញ ង ន

ប់ចូលនៅវញឬ ?” ិ

អននតកាយអាោត្យ ៖ “ មិនព្ត្

ប់

សនយងអាចនៅនក ត្ដដរនទ ?” ើ ើ

អននតកាយអាោត្យ ៖ “ មនបាននទ ព្រះគញេមា​ា ិ ប្ពះនាគមសន ៖ “ អក ន ផ្ញ ខ លុំ យង

ចកីត

កយដដលព្រះ

់ ននាះនចញនៅនហើយ មនព្ត្ ិ ននបខយល ើ ិ

ចូលមក ចូលនៅនហើយមននចញមក មនញ ិ

ុំ ទងននាះ នឹងព្ត្

ន

កយថា “ នាគន

អននតកាយអាោត្យ ត្បថា “ ព្រះគញេមា​ា

រដមងចូល និងនចញននាះដត្មង ត ថាជានាគន

ន បាន

កយននះមានអីែ ដដលជានាគ

ន?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ ព្ប

ព្រមជាមួយ

បង់ ព្បដ្ឋប់បាព្ត្និងចររ ចូលនៅ ី

ព្គ្នននាះ អននតកាយអាោត្យ នដើររិត្ព្រះនាគន

គញេមា​ា

ព្រះនៅមល ិ ិនទ

់ព្ត្ូវោរចញះ ” ។ លដ្ឋ ុំ ប់ននាះ នានរល

ោន់សាគលរារធានីព្រមជាមួយព្រះភក ិ ញខ ននាះ នៅោន់ព្រះនាគន

់

“ ព្រះគញេមា​ា

័ងខ រដមងផ្ញ ខ លុំ យង

់”

័ងខ ខយល់ផ្ញ រលុំ ប

ប់ចូលនៅនទ ព្រះគញេមា​ា

់”

់ អក ន

๖๙

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ រួកអក រដមងផ្ញ ខ ខយល់ផ្ញ រលុំ ប ន ផ្ញ ខ លុំ ញ យ ល លុំ ញ យ ល

ននាះ នឹងព្ត្

ប់ចូលនៅនទៀត្ឬ ? ”

អននតកាយអាោត្យ ៖ “ មនព្ត្ ិ

រប

ប្ពះនាគមសន ៖ “ រួកអក ន ផ្ញ ដលុំ

់ អក ុំ នឹងព្ត្ ន ទងននាះ

ប់ចូលនៅនទៀត្នទ ព្រះគញេមា​ា ង ន

ត្ែ ក៏រដមងផ្ញ ដលុំ

ប់ចូលនៅនទៀត្ឬ ? ”

អននតកាយអាោត្យ ៖ “ មនព្ត្ ិ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ នបដ ើ ូ ចននះ នព្

សាលប់ ? ”

អធ្បាយន ិ

់”

ត្ែ ខយល់ផ្ញ លុំ ់”

ុំ ះនហត្ញអីបានជាអ ក ន ែ ន ទងននាះម ិ

់ដដលជាករ ុំ ូ លវាទៈបាននទ

មត្ភា ថ រ នឹង

ូ មព្រះគញេមា​ា

ចកននាះផ្ងច ញះ ” ីត

ព្រះនេរៈបានន

ង ន

ប់ចូលនៅនទៀត្នទ ព្រះគញេមា​ា

អននតកាយអាោត្យ ៖ “ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាមនមាន ិ

ជាមួយព្រះគញេមា​ា

់ អក ុំ ន ទង

ននា ទ

់នមត្មត

លអភធ្ម ក ា ថា ថា “ នៅថា ខយល់ដកដនងើម ា ចូល និង ិ

ខយល់ដកដនងើម ា នចញននះ មិនដមនរីវៈនទ ននះនៅថា ោយ ុំ ប់ននាះ អននោ ជានដើម លដ្ឋ ត យអាមាត្យក៏បានព្បោ ចប់អននោ ត យបបញ្ហ ា ទី ៤

ងាខរ ” ដូចននះ

ភារជាឧបា

ក៕

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៤ ៖ កយថា អននោ ត យបបញ្ហ ា ដព្បថា បញ្ហ ា រប

់អននោ ត យអាមាត្យ ។

កយថា ខយល់ខាងកញ ង ន គឺ ខយល់ដកដនងើម ា ចូល និង ខយល់ដកដនងើម ា

នចញខាងកញ ងខ ន ួ នរប ល អីដដលអ ក ែ ន

ួ រន

់នោក ។

លដល់ថា រវី ៈ នដ្ឋយនវាហារ គឺ

ត្ែ ដដល

កយ

๗๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

វ ិ រនា ា ត្នៅមញខ ព្រះនេរៈនឹងបដនិ កយថា

រាជាន

ងខ គឺ ខយង

ច ត ោងនចញ ។

ធ្ថា “ន្ាះថារវី ៈននះមនមានរ ិ ិ ត្”។

័ងម ខ ួ យគូដដលនគផ្ញ លុំ ២-៣ ដង កញ ងនរលព្រះ ន

ុំ ង់ ។ កយថា ខញ យ ល គឺ នព្គឿងត្ស្តនី ម ត ាង ដដលមានរាងមូលជាបរ កយថា ដ

កញ ង ន

ង ន

ត្ែ គឺ ដ

កយថា ោយ

វសាខឧបា ិ ននះថា ៖

ង ន ព្កបី ដ

ងាខរ ននះ ជាបឋម

កនិងព្រះធ្មទ ា ិ នានភក ខ ី ិ ញន

វិសាេឧបាសក ៖ “ ព្រះនមមា​ា ោយ ចត្ ិ ត

ង ន នគ្ន ជានដើម ។

ួ រនឆយគ្ន ន កញ ងច ន ញ លនល វទល ល ូ ព្ត្ ោង ើល ់

ប្ពះធមមទិនានមេរី ៖ “ នោកវសាខ ិ ងាខរ វចី

ងាខរ ចត្ ិ ត

ងាខរ ”

វិសាេឧបាសក ៖ “ ព្រះនមមា​ា

ងាខរមាន ៣ ោង ដូចដដល

ងាខរមានបញ នា​ាន ? ”

ុំ ងាខរមាន ៣ ោងទងននះ គឺ

់ ោយ

ងាខរ គអ ឺ ីែ ? ”

ងាខរគអ ឺ ីែ ? វចី

ងាខរគអ ឺ ីែ ?

ប្ពះធមមទិនានមេរី ៖ “ នោកវសាខ ខយល់ដកដនងើម ា ចូល និង ខយល់ដក ិ

ដនងើម ា នចញ ន្ាះថា ោយ ន្ាះថា វចី

ន្ាះថា ចត្ ិ ត

ងាខរ ។

ងាខរ ” ។

ងាខរ ។

ុំ ិ ត្) វចារ(ោររ វត្ក ិ ា (គន ិ ិ ចារណា)

ញ្ហា (ោរចងចា)ុំ និង នវទនា (ោរនសាយអារមេ ា ៍)

វិសាេឧបាសក ៖ “ ព្រះនមមា​ា

់ នព្

់ ដក ះនហត្ញអីបានជាខយល ែ

ដនងើម ា ចូល និងខយល់ដកដនងើម ា នចញ នទើបន្ាះថាោយ នព្ នព្

ះនហត្ញអីបានជា វត្ក នទើបន្ាះថា វចី ែ ិ ា និងវចារ ិ ះនហត្ញអីែ

ញ្ហា និងនវទនា នទើបន្ាះថា ចិត្ត

ងាខរ ?

ងាខរ ?

ងាខរននាះ ? ”

๗๑

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះធមមទិនានមេរី ៖ “ នោកវសាខ ខយល់ដកដនងើម ា ចូល និង ខយល់ដក ិ

ដនងើម ា នចញ ជារប ទងថា ជារប

់មានកញ ងោយ ុំ ់ទងនឹងោយ ( ទក់ ។ ធ្ម៌ទងននះទក ន

់ដដលោយផ្ស ុំត្មក់ដត្ងន

ើ ង គសាងន ឺ

ើ ង ) ។ នព្

ះនហត្ញ

ននាះ ខយល់ដកដនងើម ា ចូល និង ខយល់ដកដនងើម ា នចញ នទើបន្ាះថាជា ោយ ងាខរ ( អីដដលោយផ្ស ុំដត្ងន ែ

ើង ) ។

នោកវសាខ បញគល គ រដមងគត្រ ិ ិ ិ ចារណា ( ទក់ទងនឹង

មដដលន ីត ឹង

បនញ្ាញមក និងនរឿងដដលនឹងនិោយ ) ជាមញន នទើបបនញ្ាញវាចាជានព្ោយ នព្

ះនហត្ញននាះ វត្ក នទើបន្ាះថា វចី ិ ា និង វចារ ិ

វាចា ) ។

ចត្ ិ ត ។ នព្

ញ្ហា និងនវទនា ជារប ះនហត្ញននាះ

់មាននៅកញ ងច ុំ ់ទងនឹង ត្ ន ិ ត ធ្ម៌ទងននះទក

ញ្ហា និងនវទនា នទើបន្ាះថា ចត្ ិ ត

ចត្ ត កដ់ ត្ង ឬត្មក់ដត្ងចត្ ិ ត្ម ិ ត ) ” ដូចននះ ។ ព្រះនាគន

ងាខរ ( អីដដលផ្ស ុំដត្ង ែ

ននត្រថ

ន

លអភិធ្មក ា ថា

ងាខរ ( អីដដល ែ

ុំ ី ភារជាោយ ត រ ីអ

់ទងនឹងោយ ខយល់ដនងើម ា ចូលនិងនចញ នដ្ឋយព្បោរជាអីទក ែ ថា ជារប

់ដដលោយផ្ស ុំដត្ង គឺ សាងន ចប់

ងាខរដន

បានន

ើង ៕

ចកីត

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ៤ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ៥ - បវវោាបញ្ហ ា ព្គ្នននាះ ព្រះនាគន

នបានចូលនៅោន់ព្រះរារនិនវ

់ មិលិនទ ។ លញះចូលនៅដល់នហើយ ក៏គងនល ើអា

នរ៍ ប

់ព្រះនៅ

នៈដដលនគបាននរៀបចនុំ ព្ត្ៀម

ុំ ប់ននាះ ព្រះនៅមិលិនក ទញក ។ លដ្ឋ ទ ៏បានព្បនគនមូ បចងា ា ា ន់ដល់ព្រះនាគ-

๗๒ ន

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ុំ ន ព្រមទងបរ អ ឱ្យព្គប់ព្គ្នន់ នដ្ឋយអាហារទុំ ិ ័ទ ឱ្យដឆត្

ដ៏ព្បេីត្ នដ្ឋយព្រហ ន

់ព្រះអងផា គ ទ ល់ ។ រួចព្ទង់ឱ្យភក ខ ួ យអងគ ៗ ិ ញម

រថ ប

ុំ ត្ម ់ ួ យគូ ៗ និងឱ្យព្រះនាគន រ

បានព្គង

ចកននាះ នៅោន់ព្រះនាគន ីត

គញេមា​ា

់នាគន

គញេមា​ា

់ ” ដូចននះ ។

ន

អាហារឆ្ន់

ន ដដលបានគរងដព្ត្ចរររ ួចនហើយថា “ព្រះ ី

់ ព្រមជាមួយព្រះភក ិ ញ ខ ១០ អងគ

ូ មនិមនព្ត រះគញេមា​ា

គង់នៅទីននះចញះ ភក ខ ិ ញ ដដលនៅ

ល់

បន់ ៅវញ ិ

ូ មនិមនព្ត ត្

ិ នចញះ ព្រះ

ុំ ប់ននាះ ព្រះនៅមិលិនទ លញះព្ទង់ព្ជាបថា ព្រះនាគន លដ្ឋ ព្ទង់យកអា

នហើយ មានដដដកនចញរីបាព្ត្រួចនហើយ

មួយកដនង ល រួចព្បថាប់អងញ យច គ ញ ះ នៅកដនង ល បនូ ល ទ

ួ រន

ចកននាះ នៅោន់ព្រះនាគន ីត

នយងន ើ ឹ ងមានោរ

ូ មឱ្យមានោរ

ប្ពះរាជា

មរមយមាខងរួចនហើយ ក៏បានមាន

នថា “ ព្រះគញេមា​ា

ដដលន ខព

់ រប

់នាគន

ន

ព្ត្ម

់

៍នៅចញះ ” ននា ទ គ្នន កញ ងនរឿងដដលមានព្បនោរន ន

ួ រថា

“

ព្រះគញេមា​ា ់ រប

់នាគន

ន

ោរបួ

់រួកព្រះគញេមា​ា

ប្ពះមេរៈ ថាែយវ ិ រនា ា ថា “ ព្បនោរន៍អីឬ ែ ?

នកត្មាននទៀត្, ើ

នៈដដលទបជាង

វោរ ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ រួកនយងព្ត្ូ ើ

់ ព ព្បនោរន៍អីែ ? នហើយព្បនោរន៍ដ៏ខង ព ខ អាត្មាភារ បួ

នឆ្ន់រួច

ននា ទ គ្នន កញ ងនរឿងអ ន ែ ះ ល ?” ីខ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ព្បនោរន៍

់

នបានព្គងដព្ត្ចររ ។ រួចព្ត្ម ី

មាន

់ គអ ឺ ីែ ? ”

ូ មថាែយព្រះររ រួក

៍ព្បោរននះ គឺ ទញកនខ នះរលត្ន់ ៅ ទញកនខ ផ្សងមន នដើមបព្បនោរន ិ ី ូ មថាែយព្រះររ ោរបួ

លមកននះ

ជាព្បនោរន៍

់រួកអាត្មាភារ ”

រប

់រួកអាត្មាភារក៏មានព្បោរ

អនញបាទបរន ព ់ ិ ិ ែ នជាព្បនោរន៍ដ៏ខង

๗๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

អងគ

់នាគន

៍ព្បោរននះឬ ? ” នដម ើ បព្បនោរន ី

ញ ទដធ ត្បួ

៍ព្បោរននះ នដម ើ បព្បនោរន ី មកបួ

(បួ

(បួ

់ អងខ គ ះ ល ជាអក ន ដដលព្រះរាជាមានបនូ លឱ្យចាប ទ

៏ នគចព្រះរាជា) អងខ គ ះ ល ជាអក ន ដដលរួកនចារបងចាប់ខួ នក ល

នគចនចារ)

ព្បនោរន៍កញ ងោរច ញ្ ន ិ ិ ឹ ា មរវី ត្, ននាះរដមងបួ

់ព្គប់

ូ មថាែយព្រះររ អងខ គ ះ ល ក៏បួ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ មនដមនដ ូ ចននះនទ ិ

ខួ ន ល ក៏មកបួ

ន រួកព្រះគញេមា​ា

ុំ ញ ល នគចបេ

អងខ គ ះ ល បួ

ចដុំ េកភក ខ មណាបួ ិ ញ ព្កុ

៍ព្បោរននះ ” នដម ើ បព្បនោរន ី ់

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ព្បោរននះឬ ? ”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

អងខ គ ះ ល បួ

នដម ើ បី

ព្ត្មព្ត្ូ វ ភក ខ ម ឹ ិ ញ ព្កុ ់បួ

ខួ នព្រះគ ល ញ េមា​ា

នដើមប ី

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ អាត្មាភារបួ

ុំ ត្មង

់បានដឹងថានដើមបព្បនោរន ៍អីននាះនទ រីនៅនកង បញ ដនអា ា មនទន ែ ត ត្មាភារមាន ិ ី ុំ ិ ត្ោងននះថា “ រួក គន មា​ា

មេ

់ទងននាះន ុំ ឹ ងទូនា​ាននយើង

”

ុំ កយបញព្ត្ទងននះជាបេ ិឌ ត្ ព្រះគញេអាត្មាភារលញះព្រះគញេមា​ា

ទូនា​ាននហើយ នទើបដង ឹ នទើបយល់ថា “ ោរបួ ននះ ” ដូចននះ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

៍ រដមងមាន នដម ើ បព្បនោរន ី

់នាគន

ចប់បរែជា​ាបញ្ហ ា ទី ៥

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៥ ៖

់ទងននាះ ុំ

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

មគួរ

๗๔

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

កយថា បរែជា​ាបញ្ហ ា ដព្បថា បញ្ហ ា ទក់ទងនឹងោរបួ

ន្ាះថា បរែជា​ា (ោរបួ

ដល់ដព្ត្

។

) មានន័យថា បរែជា​ានដ្ឋយវធ្ ិ នី

រេៈ ជាោរបរែជា​ារប

សាទក់ន

ផាទល់រប

់

ួ រព្បនោរន៍រប

័ យ ព្ទង់មនអាច ទ ញ ងព្រះទ ន ើ រក ិ ់ោរបួ

? នព្

មបទរប

បួ

បានបួ

់ភក ខ ិ ញ។

នដ្ឋយព្ទង់មានភារ

់ោរបួ

័ បានថា អីជាព្បនោរន ៍ នព្មចព្រះទយ ែ

ះព្រះរញទអ ធ ងគ បានព្ត្ម

់ទញកជានព្ចនកដន ង ល នផ្សងៗ ើ

់ ួលសាគល់ថា ោរបួ គ្នន មិនដូចគ្នន ។ គឺ កដនង ល មួយ ព្ទងទទ ជាមរត្កមោងរប

កយ

់សាមនេរ ចដុំ េកបរែជា​ាទង ុំ ៨ វធ្ ិ ី

មានឯហិភក ខ ញ ះ)ជានដម ិ (ច ើ ន្ាះថាជាឧប ិ ញ វខ ធ្ ី ូ រមកជាភក ិ ញច ព្រះរាជាព្ត្ម

ល

ននះចាត្់ទញកថា

់ព្រះអងគ នទើបព្ទង់អនញញ្ហាត្ឱ្យកញលបញព្ត្ ដដលព្ត្ូវោរ

នដម ើ បទទ ី ួលមរត្កននះ ។

ដូចព្គ្នព្រះរាហញលកញមារព្ត្ូវព្រះរននី

ុំ ដេនាឱ្យនៅទទ ួលមរត្ករី

ុំ ព្រះដ៏មានព្រះភាគ រួចក៏នដរើ ត្មមព្រះដ៏មានព្រះភាគ ព្រមទងន

លវាចា

ូ មមរត្កថា “ ធយជ្ាំ រម្ ស្ម្ណ រទ្ហ,ិ ធយជ្ាំ រម្ ស្ម្ណ រទ្ហិ

-

បរិព្ត្

មេៈ

មេៈ

់ ់ មរត្កឱ្យខញ ព្ុំ្ រះករញណាផ្ងចញះ , ូ មព្ទងព្បគល

់ ់ មរត្កឱ្យខញ ព្ុំ្ រះករញណាផ្ងចញះ ” ដូចននះ ។ ូ មព្ទងព្បគល

ុំ ួ ព្រះអងសា ប គ ត ប់នហើយក៏ព្ទង់ព្បគល់មរត្កគោរប ឺ

បរិព្ត្

មានបនូ លនៅ ទ

ោន់ព្រះសារប ិ តេ រាហុ លំ បព្វវរជ្ថ - មានល ី ញ ព្ត្ថា “ រតនហិ តវ ំ សា បុ សារប ន ឱ្យរាហញលបានបួ ី ញ ព្ត្ នបដ ើ ូ ចននះ ចូរអក រប

មាងវញនទៀត្ ព្ត្ម ិ

់ថាធ្ម៌ គឺ ន

់ព្រះអងគ ។ បញគល គ ណាបួ

ចញះ ” ដូចននះ ជានដើម ។

៌ ៣៧ ព្បោរ ជាមរត្ក ធ្បក យធ្ម ិ ិខ

៍ន នដើមបព្បនោរន ី

៌ ន្ាះថា ធ្បក យធ្ម ិ ិខ

ុំ ជាធ្មទ ា ោទ (អក ន ទទួលមរត្កធ្ម៌) ។ ព្ទង់ដេនាឱ្យប ួ ន

៌ននះ ដូចដដលបានព្ត្ម ធ្ិបកិយធ្ម ខ

់កញ ងធ្ម ទ ន ា ោទ

៍ នដើមបព្បនោរន ី

ូ ព្ត្ថា ៖

๗๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ “ ធម្ាធយាធ ភក ខ ងឡាយ ិ ខ រវ ភវថ, មា អាម្ស្ ិ ធយាធ - មានលភក ិ ញទ

ុំ ជាអាម ចូរព្បព្រឹត្ខ ទ ត ួ នជាធ្ម ល ា ោទចញះ កញប ី ិ នដម ើ ។

ចដុំ េកនៅកញ ង ន រេវន ិ ី ត្

បាននឆយថា ើល

យ ” ដូចននះ ជា ើ

ូ ព្ត្ ព្រះបញេាមនាតនិនត្រថ ព្ត្ូវព្រះសារប ី ញ ត្ត្-

ុំ ង កញ ងោរប ួ រដល់នគ្នលបេ ន ួ

នត្រថ

ទោទន

៌រប ព្បព្រឹត្ព្ត រហាចរយធ្ម ិ

់នោក ក៏

“ អនុ បាធ ប ន ិ ព្វ ិ វ នតថំ រោ អាវុរសា ភគវតិ ព្វហាច យំ ិ

៏ នអាយញ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាបានអបរ់ ព្រហ ុំ ៌ ញង វុស្សតិ - នោកដមា ច ក ា រយធ្ម ន ិ រប

មានក់

់ព្រះដមា ៏ នព្រះភាគ នដម ់ អនញបាទបរន ើ បដល ិ ិ ែ ន ” ដូចននះ ។ ចនមយ ើល ី

ននះ បងា​ាញឱ្យន នព្

ើញថា អនញបាទបរន ិ ិ ែ នជាព្បនោរនដ៍ នោរបួ លដល់ព្បនោរន៍ ដនោរបួ

ះមានោរន

់ ព្រះរាជា ព្ទងមានភារមន ទ ិល ួ រថា “ ោរបួ

គញេមា​ា

ដបក ល គ្ននោងននះ

័ កញ ងនរឿងននះ ងស ័យព្រះទយ នទើបបានព្ត្ម ន

់ ព ៍ ីែ ? នហើយព្បនោរនដ ៍ ខ ៏ ង មានព្បនោរនអ ព ខ

់គអ ឺ ីែ ? ” ដូចននះ ។

គួរព្ជាបថា

កយដដលនិោយដល់ព្បនោរន៍ដនោរបួ

ុំ នផ្សងៗ គ្ននទងននះ ព្គ្នន់ដត្ជានទ ឧបនិ

ខញ

ស ័យដននវននយយ

។

នានវាហារ ដដល

ត្អ ែ ក ន ព្ត្ូវោរបួ

់រប

់

់រួកព្រះ

មានព្បោរ

ដមង ត ឱ្យ

មរមយនឹង

ុំ ។ ោររិត្ព្បនោរន៍ទងននាះ

៍ដត្មួយ គឺ អនញបាទបរន ញ ទដធ ត្រួមបញ្ូ ា លនៅកញ ងព្បនោរន ន ិ ិ ែ ន។ ន

ុំ ូ ង លគឺ ជាដប

ននះនដ្ឋយព្ នព្

ួ ល មានឧប

ោរដដលមានឱ្ោ

បានទទួលព្បនោរន៍ព្បោរ

គត្ ក គ ច ន ន បួ ិ កញលបញព្ត្គួរដត្នៅកញ ងនភទជាអ

ះនហត្ញននាះ នទើបព្ទង់ចាត្់ទញកោរបួ

អងគ ។ មោងវញនទៀត្ នៅនរលបួ ិ

ននះ ថាជាមរត្កមាងរប

រួចនហើយ ក៏មនគ ួ រនរញចត្ ិ ិ ដត ត្

ិន

់ព្រះ

๗๖

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ភារជាអក ន បួ

បញ នណា​ាះ ។ នៅមានកច ា រដដលអក ន បួ ិ ោ

ព្ត្ូវនធ្ើគ ែ ឺ ព្បព្រឹត្ត

ត្មមធ្ម៌ និងវន ិ ័យ ។

៍អីែ ? នឆើយថា នដើមបភារជាទោទទទ ួ រថា នដើមបព្បនោរន ល ួល ី ី

៏ ង មរត្កដខ ព ់ខ ព ន

់បផ្ ុំ ញ ត្ ជាងោរបួ

៌ ៣៧ ព្បោរ ។ ធ្បក យធ្ម ិ ិខ

ននាះ គឺ ន

៌ ដដលបានទទួលននាះមានព្បនោរន៍អីែ ? នឆយថា ធ្បក យធ្ម មាន ិ ិខ ើល

់ចា ព្បនោរន៍ គជានហត្ ញ នធ្ើឱ្យជាក ែ ឺ ុំ ់ទញកខ ជាអានិ ននះ ដដលមានោររលត្ នព្

ះនហត្ញននាះ

់នូវព្រះនិ ែ ន គឺ អនញបាទបរន ិ ិ ែ ន

ងស ។

នទើបព្រះនេរៈថាែយវ ិ រនា ា

ព្បនោរនដ៍ នោរបួ

ុំ ូ ល ដត្មង ដល់ករ ត្មាន គឺ អនញបាទត ថា “ ទញកនខ នះរលត្ន់ ៅ ទញកនខ ផ្សងមននក ិ ើ ់ ព ៍ ខ ៏ ង បរន ព ខ ិ ិ ែ ន ជាព្បនោរនដ

រ់ ប

់រួកអាត្មាភារ ” ដូចននះ ។

កយថា ទញកនខ នះរលត្ន់ ៅ បានន

ដដលមានកញ ងអត្ ភា នន នះ ន ត របចញ បបន ា

ុំ ួ ង គព្គ្នន ់ដត្ជាខននធ ៅ នដ្ឋយព្បោរទងរ ឺ ដល់ព្គ្នចញត្ិ នដ្ឋយព្បោរដដលអ

ចកថា ទញកនខ នះ គឧបាទនក ន ខ ធ ីត ឺ

ព្មាប់ព្រះអរហនព្ត បា

់ផ្ញត្នៅ នវោ ល់រលត្់នៅ គចប ឺ

់ភារជាបច័យ ា ដល់បដិ

កយថា ទញកនខ ផ្សងមននក ត្មាន បានន ិ ើ

ន

និ ក ធ ញ ងភរេ ន ីា ។

ចកថា ទញកនខ ផ្សង គឺឧបាទនីត

កន ត្មាន នព្ ខ ធ ដដលនឹងមានត្នៅនោកខាងមញខ ក៏មននក ិ ើ បានព្ត្ម

ចាកត្ណា ា

ះអ

់នហត្ញ ។

ុំ ូ ងគួរព្ជាបថា ព្រះដមា ៏ នព្រះភាគ កយថា អនញបាទបរន ិ ិ ែ ន ជាដប ់នៅព្រះនិ ែ ននដ្ឋយនវាហារ

នដ្ឋយន្ាះនផ្សង ៗ គ្នន នដ្ឋយ

ចកនផ្សង ៗ គ្នន ដូចជា មកជាគូនឹងគ្ននថា ីត

អនញបាទិន

និ ែ ន ជានដើម ។

ុំ កញ ងបណា ន ត ន្ាះទងននាះ

ន្ាះថា ឧបាទិ នព្

ឧបាទិន

មានអត្មថធ្ិបាយថា

និ ែ ន និង

ឧបាទនកន ខ ធ

ះជាអីដដលត្ណា ែ ា ព្បោន់យក នដ្ឋយភារជាផ្លរប

៥ ់

๗๗

វគគទី ១ - មោវគគ

ខួ ន ល ។ ឧបាទនកន ខ ធ ៥ ដដលន្ាះថាឧបាទិននាះឯង ជាចដុំ េកនៅ (រីត្ណា ា លះបាន) នព្ និ ែ នន្ាះថា អាចនកត្ន ើ

ះនហត្ញននាះ នទើបន្ាះថា ឧបាទិន

ឧបាទិន

និ ែ ន នព្

។ ព្រះ

ះជាភាររលត្់នៅ គឺ ោរមន ិ

ា ននាះ នដ្ឋយព្បោរដដលនៅមានឧបាទិ គឺ ើ ងនទៀត្បានដនត្ណា

ឧបាទនកន ខ ធ ៥ ននាះ ជាចដុំ េកនៅ រលត្់ត្ណា ា រប នៅន

ល់

ើយ ។

ើ យ បានន

ចកថា ោរ ីត

់ព្រះអរហនត ដដលនៅមានរវី ត្ ភា នន នះ ន ត របចញ បបន ា ិ កញ ងអត្

ត្ណា ា ននាះ

នបនក ើ ត្ន ើ

ុំ នដ្ឋយអណា ចដនវបោ ល ិ ់ នរលរលត្អ

ល់ នៅន

ើ ងរដមងនកើត្ន

ន ន ខ ធ ើ ងកញ ងឧបាទនក

ថាសាអត្ ថានទៀង ថាជា

់នៅ ក៏រដមងដត្រលត្់អ

ុំ នដ្ឋយអណា ច ដនមគភា គ វនា បានន ជាទីរលត្់នៅដនត្ណា ា ។

ព្បោរននះរិត្ដូចបានព្ត្ម

៥

ននាះ

ញ ខ និងថាជាអត្មត នៅ

់នៅកញ ងឧបាទនក ន ន ខ ធ ៥ ននាះឯង

ចកថា ខ ធ ៥ ជាទីនកត្ ីត ឧបាទនកន ើ និង

់ទញកកញ ងមហា ន

ត្ិបបដ្ឋាន

ូ ព្ត្ថា ៖

“ យំ រលារក បយ ប ូ ំ សាត ប ូ ,ំ ឯរតថសា តណ្ហ ា ឧបបជ្ាមានា ឧបបជ្ាតិ ិ

-–

៏ ួ រឱ្យព្ ភាវៈដគ

ឡាញ់

៏ ួ រឱ្យរករាយប ុំ ញ ត្កញ ងនោក ភាវៈដគ ផ្ ( គក ន ន ី ឺ ញង

ឧបាទនខនធ ៥ ) ណា ត្ណា ា ននះ នៅនរលនកត្ន ើ ៏ ួរឱ្យព្ ភាវៈដគ

ឡាញ់

ង ើ រដមងនកត្ន ើ

៏ ួរឱ្យរករាយននះ ភាវៈដគ ” ដូចននះ និងថា ៖ ី

ងក ន ើ ញង

“ យំ រលារក បយ ប ូ ំ សាត ប ូ ,ំ ឯរតថសា តណ្ហ ា បហយ ិ ិ យមានា បហិ

យយត,ិ ឯតថ និ ុជ្ឈមានា និ ុជ្ឈតិ -

៏ ួរឱ្យព្ ភាវៈដគ

ឡាញ់

៏ ួ រឱ្យ ភាវៈដគ

រករាយក ត្ណា ន ា ននះនៅនរលព្ត្ូវលះនៅ រដមងព្ត្ូវលះនៅ កញ ង ន ី ញ ងនោកណា

๗๘

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

៏ ួរឱ្យព្ ភាវៈដគ

រលត្ន់ ៅ កញ ង ន

៏ ួរឱ្យរករាយននះ, ឡាញ់ ដគ នៅនរលរលត្ន់ ៅ រដមងព្ត្ូវ ី

៏ ួ រឱ្យព្ ភាវៈដគ

៏ ួរឱ្យរករាយននះ ឡាញ់ ដគ ” ដូចននះ ។ នៅ ី

នរលជាទីរលត្ន់ ៅដនត្ណា ា ជាទីលះឱ្យអ ចដុំ េក

កយថា

ឧបាទិន

់នៅ ក៏ន្ាះថាជា និ ែ ន ។

និ ែ ន

បានន

ចកថា ីត

ព្រះនិ ែ ន

ដដលព្បព្រឹត្នត ៅជាមួយឧបាទិ គឺ ឧបាទនកន ខ ធ ៥ នៅ

ល់ ដដលនឹងអ

ត្ណា ា

នទើបមានទក់ទងនឹង

នរលព្រះអរហនដ ត ល់ព្គ្នចញត្ិ ។

នបដ ើ ូ ចននះ

នដ្ឋយព្បោរដដលឧបាទិននាះ

ឧបាទិន

និ ែ នននាះ

ុំ ់ ជាទីរលត្

ឧបាទនកន ដដលនៅនព្បើព្បា ខ ធ ៥ ជាឧបាទនកន ខ ធ ៥ មានកញ ងភរននះ ន ននាះ និងនបើរាប់បញ្ូ ា លកញ ងឧបាទនក ន ខ ធ ក៏រដមងចាត្់ចូលកញ ងទ ន ន ញកខ ល់

ចដុំ េក អនញបាទិន បានន

់ នៅ

់វា

ចៈា ។

និ ែ ន ដព្បថា ព្រះនិ ែ នដដលគ្នានឧបាទិនៅ

ចកថា នៅនរលព្រះអរហនច ន ត ញ ត្ក ខ ធ ីត ិ ៏គ្នានឧបាទិ គឧបាទនក ឺ

៥ ននាះនៅ

ល់នទៀត្ន

នទៀត្ ។ នព្

ះនហត្ញននាះ អនញបាទិន

ើយ ន

លគឺ មនមាននៅ ិ

និ ែ ន នទើប

ល់បននត ៅភរខាងមញខ

នុំ ៅយកឧបាទនកន ខ ធ

៥ ដដលនឹងមានត្នៅកញ ងអនាគត្ គក ត្មាន ញ ខ បញ ដនម ត នអាចនក ន ន ឺ ញ ងភរខាងម ិ ើ បាន

នព្

ះមគភា គ វនាបានដល់នូវន

ចកីបរ ត ប ិ ូ រនរញនលញនហើយ

នដ្ឋយ

និ ែ ន ក៏នៅនរលមានោរ

មងនៅ ឹល

ុំ ួ ង ។ ដូចននះ ព្រះនិ ែ ននឹងបានន្ាះ បានបញ្ាត្ិត បាន ព្បោរទងរ មញ្ហា បាននវាហារថា អនញបាទិន

ខនក ធ ញ ងភរខាងម ន ញ ខននាះឯង ។ នបើដូចននះ

ូ មបដត្អន ញ បាទិន ី

កញ ងឧបាទនក ន ន ខ ធ ៥ ក៏រដមងចាត្់ចូលកញ ងទ ន ញកខ

ចៈា ននាះដដរ ។

និ ែ នននះ

ក៏មានោររាប់បញ្ូ ា លនៅកញ ងឧបាទនក ន ន ខ ធ ៥ ននាះដដរ ។ នៅនរលរាប់ចូល ឧបាទិន

និ ែ ន និង អនញបាទិន

ជាោរដចកព្រះនិ ែ ននដ្ឋយបរោយ ិ

និ ែ ន ដដលមកជាគូនឹងគ្ននននះ

គឺនដ្ឋយនហត្ញ

ននាះគឺត្ណា ា និង

๗๙

វគគទី ១ - មោវគគ

ឧបាទនកន អ ខ នធ នាះឯង នទើបមនដមនជា ិ ផ្ញ គ្ន គុំ ន សាងន

់ ភារ អមត្ធាត្ញ (ធាត្ញដដលមនសា ល ប់ មនដល ើ ង) មនដមនជា ិ ិ ិ

់ចូលកញ ងន រលត្់នៅ) មនអាចចាត្ ន ិ នរាធ្ ិ ចដុំ េក

រេវន ិ ី ត្

័យ ងត្ ខ ធ្ម៌ (ធ្ម៌ដដលមនមានបច ា ិ

ចៈា បាននទ ។

កយថា អនញបាទបរន ន ា ននះ និងកញ ង ន ិ ិ ែ ន ដដលមានកញ ងបញ្ហ

មានអត្មថធ្បាយថា ព្រះនិ ែ នដដលជាអ ូ ព្ត្ ជានដម ើ ិ

់ ញ្ូ ា លកញ ងខន ដដលមនរាប ប ន ធ ៥ ននះ (ដដលជា ិ ុំ រាប់បញ្ូ ា លកញ ងធាត្ ត្ន ន ញ ទងឡាយដដលនក ើ អារមេ ា ៍ ដនមគន គ ិ ងផ្ល ។

ន្ាះថា អនញបាទ នព្

និងន្ាះថា បរន ិ ិ ែ ន នព្ កនល ិ

រប

ះន ះន

ងត្ ខ ធ្ម៌

ងត្ ខ ធ្ម៌) ជាអមត្ធាត្ញ (មន ិ

ើ ង រួចក៏ដល់ទីរលត្់នៅ) និងជា

ចកថា ត្ន ា នធ្ឱ្យនក ីត រកបច័យ ើែ ើ ចកថា អក ន ណាបាន ីត

់ អក ន ននាះ ក៏ដល់ទីរលត្់នៅ ។ នព្

ើ ងមនបាន ិ

នព្មចដល់និ ែ ន

ះនហត្ញននាះ នទើបបានន្ាះ

រួមបញ្ូ ា លគ្ននថា អនញបាទបរន ន ិ ិ ែ ន ។ អនញបាទបរន ិ ិ ែ នននះ ចាត្់ចូលកញ ង និនរាធ្

ចៈា ៕

ចប់

កយអធ្ិបាយបញ្ហ ា ទី ៥

បញ្ហ ា ទ្ី ៦ - បដ្ិស្នធប ា ិ បញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម មិនបដិ

់

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

និ ធ (មិននកើត្នទៀត្) មានដដរឬនទ ? ”

ប្ពះមេរៈ ថាែយវ ិ រនា ា ថា “ អក ន ខះ ល បដិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ នរណាបដិ

់នាគន

ន អក ន ខះ ល សាលប់នហើយ

និ ធ អក ន ខះ ល មិនបដិ

និ ធ ? នរណាមិនបដិ

និ ធ ? ”

និ ធ ”

๘๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ គ្នានកនល ិ បដិ

មនបដ ិ ិ

ូ មថាែយព្រះររ អក ន មានកនល ិ

និ ធ ”

់នាគន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា និ ដដរឬនទ ?” ធ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មថាែយព្រះររ ព្ប

មានឧបាទន អាត្មាភារក៏នឹងបដិ ឧបាទន អាត្មាភារក៏នឹងមនបដ ិ ិ

និ ធ ព្ប

និ ធ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ចប់បដិ

បដិ

និ ធ អក ន

ន ខួ ននោកមា ល ា

ា ភារជាមនញ ិ ននបអាត្ម ើ

ា ភារជាមនញ ិ ននបអាត្ម ើ

់នាគន

់នឹង

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

ស

សគ្នាន

មគួរ

និ បបញ្ហ ធ ា ទី ៦

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៦ ៖ កយថា បដិ ឯង) ។

និ បបញ្ហ ធ ា គឺ បញ្ហ ា ដដលទក់ទងនឹងបដិ

និ ធ ។

កយថា អក (បានដល់កនល ន មានឧបាទន គឺ អក ន មានបច័យ ា ិ កយថា អក ន គ្នានឧបាទន គឺ អក ន គ្នានបច័យ ា ៕ ចប់

ននាះ

កយអធ្ិបាយបញ្ហ ា ទី ៦

បញ្ហ ា ទ្ី ៧ - រយានរិ សាម្នស្កា បបញ្ហ ា ិ ប្ពះរាជា ព្ត្ម បដិ

់

ួ រថា ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

និ ធ បញគល គ ននាះរដមងមនបដ ិ ិ

ឬនទ ? ”

និ ធ នព្

់នាគន

ន បញគល គ ណាមន ិ

ះមាននោនិនសាមន

ិ ោរដមន

๘๑

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ បដិ កញ

និ ធ នព្

ះមាននោនិនសាមន

ិ ោរ នព្

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយនផ្សងនទៀត្ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

មនថាអ ញ ីចង ិ ឹ ឬ?”

ប្ពះនាគមសន

មន

ូ មថាែយព្រះររមហាបរិព្ត្ បញគល គ រដមងមន ិ

៖

“

់ នោនិនសាមន

មនដមននទ ិ

ិ ោរនផ្សង បញ្ហានផ្សង ។

ះមានបញ្ហា និង នព្

ូ មបរ ី ួក

រដរ នចៀម នគ្ន ព្កបី អូដា ោ ក៏មាន (នោនិនសា)មន ុំ ទងននាះ រញុំមានបញ្ហានទ ”

់នាគន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ចប់នោនិនសាមន

ិ ោរននាះ ជាបញ្ហា

ូ មថាែយព្រះររ

ូ មថាែយព្រះររ

ះមាន

(នោនិនសា)

ុំ ត្ទ គឺ ែ ងននះ

ិ ោរដដរ បញ ដនត

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

ត្ែ

មគួរ

ា ទី ៧ ិ ោរបបញ្ហ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៧ ៖ កយថា នោនិនសាមន

នោនិនសាមន

ិ ោរ ។

កយថា នោនិនសាមន

នបដនោបនទ

ោរបបញ្ហ ា ិ

បញ្ហ ា ទក់ទងនឹង

ដព្បថា

ោរ ព្បាកដមាននៅនព្ចនកដន ង ល ដូចជាកញ ង ន ិ ើ

បបករេ៍ ដដលថា “ ប រោ ច រោរសា ស្ច្ឆានុ ស្នធ,ិ

អជ្ឈតេញ្ា រយានរិ សាម្នស្កា ិ រីអក ន ដដទ ) ដដលអនញនោមចនុំ ដូចននះ ជានដើម ។

ះ

(១)

- បរនត្មនល

ៈ (

ចៈា និង នោនិនសាមន

កយន

លព្បាប់

ន ួន ល ” ិ ោរកញ ងខ

๘๒

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

កយថា នោនិនសា ដព្បថា នដ្ឋយព្ត្ូវឧបាយ គឺ ព្ត្ូវផ្ូ វល ព្ត្ូវឱ្ោ កយថា មន បានន

ត្ ន ិោរ ដព្បថា ោរនធ្ទ ើែ ញកកញ ងច ិ ត។

ោរនធ្ទ ត្ ខ ញ ងច ន ើែ ញកក ិ នត ដ្ឋយព្ត្ូវឧបាយ

នៅថា

់ រមេ ចកថា គឺ នផាតត្ចត្ ា ៍ ីត ិ នត ៅោនអា

ចនុំ

។

នោនិនសាមន

ិ ោរ

ះកដនង ល ដដលគួរចាប់

អារមេ នុំ េះដឹងបាន ា ៍ ជាអារមេ ា ៍ ដដលនផាតត្ចត្ ិ នត ហើយ ជានហត្ញឱ្យនកត្ច ើ

កញ ងនរលននាះ នដ្ឋយមនបនណា ន ត យចត្ ត យងាកនៅរកអារមេ ា ៍ នផ្សង ៗ ជា ិ ិ ឱ្ នព្ចន ើ នៅខាងនព្ៅ ។ នោនិនសាមន

មគប គ ញ្ហា នព្

ិ ិ ោរននះ មិនដមនជាវប

ះនហត្ញននាះ ព្រះនេរៈព្គ្នបដិន

សនាបញ្ហា នហើយក៏មិនដមន

ធ្ថា “ មិនដមននទ

ូ មថាែយ

ព្រះររ ” ដូចននះនហើយ នទើបថាែយវ ិ រនា “ នោនិនសាមន ា បនថា ត (១) នផ្សង បញ្ហានផ្សង នបដនោបនទ ១ ។

ូ មថាែយព្រះររ

ននាះ រញុំមានបញ្ហានទ ” ដូចននះ ។ ត្ត្ ែ រចា ិ ឆ នក៏មាននោនិនសាមន

វប ិ

ូ មបរ ី ួក

ុំ ត្ទ ... បញ ដនត ែ ងននះ

់ចា នដម ើ បភារជាក ី

ិ ោរបាន

់ ដនន

“ឆង ឹអ ឆង” ឹអ ជានរៀងរាល់ដេង ។

ដត្មនអាចមានបញ្ហ ា ិ

សនាបញ្ហានិងមគប គ ញ្ហាបាន

ទញកកញ ងអដ ក ន ា ថាមហា

ក

ិោរថាឆងៗ ឹអ

ុំ រឆង ុំ រឆងព្ត្ូ ុំ រឆង វគន ើ ញថា “ មានដត្គន ឹអ គន ឹអ ឹអ

ចាប់យកនៅ ” ដូចននះ ក៏មនអាចបន ច ត នុំ េះដឹងោរយល់ន ិ ជាបច័យ ា ដល់វប ិ

ត្នែ

(គឺ

ា ា ន ថា “ អដ្ឋិ អដ្ឋិ ” ិ ោរកមដ្ឋ

ុំ ើងចាប់យកនៅ នទះជាមន ដេម នរ ង ួ យព្ត្ូវដខង ល នព្បព្កញា ើ

នកត្ច នុំ េះដឹងោរយល់ន ើ

ុំ ត្ទ ែ ង

ចកដដលថា ីត

សនាបញ្ហានិងមគប គ ញ្ហា ) បានននះ បេិឌ ត្គួររិចារណារីនរឿង

ដដលភក ខ ី បានចញ្ ិ ញន ិ ឹ ា ម និងបនព្ងៀនឱ្យមន

ិ ោរ

ត្ិបបដ្ឋាន

ូ ព្ត្នៅចញះ ។

ើញននាះ រហូត្

ត្មមដដលនោកបានន

ល

๘๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ព្មាប់

គួរព្ជាបថា

ថា គ្នានបញ្ហា មនដមន ិ វប ិ

អានិ

នុំ ៅនលើបញ្ហាព្គប់ោងននាះនទ ។

នុំ ៅដត្ចនុំ

ល ះ

ុំ សនាបញ្ហា និងមគប គ ញ្ហា ( រួមទងបញ្ហ ា នផ្សងនទៀត្ដដលជាផ្ល ជា ងសដនវប ិ

ទបជាងននាះ

នោនិនសាមន មន

ុំ ត្ត្ នទះជានោកន ែ រចា ិ ឆ នទងឡាយននាះ

សនាបញ្ហា ឬមគប គ ញ្ហា ) បញ នណា​ាះ ។ នព្ ត្ត្ ត្ន ែ រចា ិ ឆ នក៏អាចនធ្ឱ្យនក ើែ ើ

ើ ងបាន

ះថា បញ្ហាដដល នដ្ឋយអាព្

័យ

័ា ។ នោនិនសាិ ោរ ដដលអាចមាននៅបានននាះជាបចយ

ា ិ ោរមនដមនជាបញ្ហ ិ

ភាវធ្ម៌នផ្សងគ្ននរីបញ្ហា

ជា

ព្គ្នន់ដត្ជាបច័យ ា ដនបញ្ហា បញ នណា​ាះ ។ ព្បោរននះ រិត្ដូចដដលព្ត្ម

ព្គ្នន់ដត្ជានហត្ញ

់ទញកថា “ នាហំ ភក ិ ខ រវ អញ្ញំ ឯកធម្ាំ

បិ ស្ម្នុ បស្ាម្,ិ រយន អនុ បបនា​ា វា ស្មា​ាទ្ដ្ ិ ឋិ ឧបបជ្ាតិ ឧបបនា​ា វា ស្មា​ាទ្ិដ្ឋិ បវឌ្ឍតិ យថយិទ្ំ ភិកខរវ រយានិរសាម្នស្កា ររា ិ (១) ុំ រនិោយ ឯកនត្ថាគត្ម ភ ក នន ខ ញ ត្តងឡាយ ិ អងគ ិ ិ បាត្ ។ ញទ

នហត្ញឱ្យ

មា​ាទិដិម ា ិនទន់នកើត្

នហើយបានចនព្មើនន ដូចននះ ។ វប ិ (

សនា

ឱ្យនកើត្ន

ើ ង ដូចនោនិនសាមន

កយថា “

មា​ាទិដិា (

ើញធ្ម៌ណានផ្សង

ឬ

ាង ូ មបដត្ម ី

មា​ាទិដដិា ដលជាមគប គ ញ្ហា ) ននាះឯង ៕

- មានល

ដដលជា

មា​ាទិដិដា ដលនកើត្ន

ើង

៎ ភិកញ ទ ុំ ” ខ ងឡាយ ិ ោរននះណា

មា​ាទិដិា ” ដដលបានព្ត្ម

មា​ាទិដដិា ដលជាវប ិ

ចប់

ើង

(១)

់ទញកកញ ង ន

ូ ព្ត្ននះ គឺ

សនាបញ្ហា ) និង មគគ

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ៧ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ៨ - ម្នស្កា លកខ ណបបញ្ហ ា ិ

មា​ាទិដិា

๘๔

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

់នាគន

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

ន មន

លកេ ៈ ? បញ្ហាមានអីជាលក េ ៈ?” ខ ែ ខ ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ មន

ចាប់ទញកជាលកេ ៈ បញ្ហាមានោរោត្់ជាលកេ ៈ” ខ ខ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មន

ប្ពះនាគមសន ៖ “ អក ន ព្ចូត្ព្

ូ វដដរឬនទ ? ”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ុំ ់ នេតៀវ ោត្់នដម ក ូ វ នព្បដដសា ត ោន ើ ព្ ើ

ោតប់នដម ើ ព្

ូ វនដ្ឋយកនេតៀវ ”

ូ មថាែយព្រះររ រួកអក ន ព្ចូត្ព្

ររ ព្រះនោគ្នវចររដមងនព្បមន ើ

ូ មថាែយព្រះ

ត ញក រួចនព្បបញ្ហ ា ោត្់កនល ិ ោរចាប់ចត្ ិ ទ ើ ិ

ូ មថាែយព្រះររ មន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា ចប់មន

ូវ

ង ូ វនព្បដដនឆ ែ ចាប់ ើ

ូ វោងណា

ៈ ខ ិ ោរមានោរចាប់ទញកជាលកេ

់ លកេ បញ្ហាមានោរោត្ជា ៈ ត្មមព្បោរដូចបានន ខ នហើយ ” ៕

ូ វ នគព្ចូត្ព្

់ រួកនគនព្បដដនឆ ់ ត ប់នដម ង ែ ចាបោ ើ ើ

ុំ ់កនេតៀវោត្់នដម ូ វ នព្បដដសា ត ោន ើ ព្ ើ

ុំ ទងឡាយដ ូ ចននះ

់នធ្ើែ

់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាសាគល់ ”

ូ មថាែយព្រះររ រួកអក ន ព្ចូត្ព្

ោងដូចនមច ត ?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មព្រះគញេមា​ា

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្រះអងព្គ ទង់សាគល់

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ដមននហើយ ព្រះគញេមា​ា

ព្

ិោរមានោរ

ៈោងដូច ខ ិ ោរមានោរចាប់ទញកជាលកេ

នមច ៈោងដូចនមច ត ? បញ្ហាមានោរោត្់ជាលកេ ខ ត ? ោរឧបមា ”

ិ ោរមានអជា ីែ

់នាគន

លមកននះ ”

ន នោកមា​ា

បបញ្ហ ខ ា ទី ៨ ិ ោរលកេ

់នឆយ ើល

មគួរ

๘๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ៨ ៖ កយថា មន

រប ជា

់មន

ិ ោរ ។

បបញ្ហ ៈ ខ ា ដព្បថា បញ្ហ ា ទក់ទងនឹងលកេ ខ ិោរលកេ

នៅនរលព្រះនៅមល ិ ិនទ

ព្ទង់ទទួលសាគល់ថា

នោនិនសាមន

ិ ោរ

៏ នបេ ុំ ភាវធ្មន៌ ផ្សងគ្ននរីបញ្ហា ព្ទង់កមា ងចង់ព្ជាបត្នៅនទៀត្ថា ធ្ម៌

ុំ ី រននះ មានលកេ ទងរ ៈនដ្ឋយដ ខ ថា “ ព្រះគញេមា​ា នដម ើ ។

កញ ង ន

់នាគន

ន មន

កយវ ិ រនា ា ននាះ

កនផ្សងគ្ននោងដូចនមច ត នទើបព្ត្ម េ ៈ ខ ិោរមានអជាលក ីែ

ដូចលកេ ៈចាប់ោន់អារមេ ខ ា ៍ រប បញ ដនត

ួរ

” ដូចននះ ជា

កយថា ឩហនលកនខ ណា ដព្បថាមានោរចាប់

ទញកជាលកេ ៈ ។ អធ្បាយថា លកេ ៈចាប់ោន់រប ខ ខ ិ ក៏មនដមន ។ ិ

់

់វត្ក ិ ា គនល ឺ ើកចត្ ិ នត

ព្រះនោគ្នវចរនព្បមន ើ

ិ ោរ

់មន

ិ ោរ នឹងថា

ា ៍ ើ ងនៅោន់អារមេ

ចាប់ោន់ចត្ ត ញកឱ្យនៅដង ឹ ិ ទ

អារមេ ា ៍ (អារមេ ា ៍ កមដ្ឋ ា ា ន) ។ នៅនរលចត្ ា ៍ នៅ ឹ អារមេ ិ នត នាះនៅត្មមដង ន

ើយ ក៏រដមងោត្់កនល ិ

ុំ ប់ ៕ បញ្ហាត្មមលដ្ឋ

ចប់

ុំ ទងឡាយ បាននដ្ឋយវប ិ

សនាបញ្ហា និង មគ-គ

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ៨ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ៩ - ស្ល ា ី លកខ ណបបញ្ហ

๘๖

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ប្ពះរាជា ព្ត្ម ន

ល

់

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

កយននះថា “និងនព្

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ត្ិ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

ុំ មាធ្ិ ធ្ម៌ទងននះនៅថា កញ

ប្ពះនាគមសន ៖ “ រលៈ ន

រឈងៈគ អងម គ គគ

មាធ្ិ

័យ

មាបត្ិត ។ ុំ ី ល ត្មង

ស្តនិ យ ទ វរី យ ទ ិ ស្តន ិ ិយ

់

ត្ិបបដ្ឋាន

់ ញង បក ន

ត្ស្តន ទ ិ ិយ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

មប ្ន វនមាក ា បធាន ឥទិ បាទ ធ ខ ិ

ុំ ៥ គឺ ង ទ ី លនហើយ រដមងចនព្មនឥស្តន ើ ិ យទ មាធ្ស្តន បញ្ិ ស្តន កញ ទ ា ិ យបាន ទ ិ ិយ

ូ មព្រះគញេមា​ា

ស្តនិ យ ទ

់បរប ិ ូ របាន ោងណា ។

ុំ លធ្ម៌ទង

់បរប ុំ ខ ត្នដ ើ នឈ្ទ ិ ូ រ រញកជា ិ ម ើ ងននាះ ក៏រដមងដល់នូវភាររកល ូ ត្ ី

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះនោគ្នវចរអាព្

ុំ ៥ គឺ ង ទ ី លនហើយ រដមងចនព្មនឥស្តន ើ ិ យទ

មាធ្ស្តន ោងននាះដដរ ” ទ បញ្ិ ស្តន ា ិ យបាន ទ ិ ិយ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ទិ-ធ

់ នធ្ោរឧបមា ” ើែ

័យដផ្នដីត្មងនៅនល ុំ ើដផ្នដីនហើយ

ត្ស្តន ទ ិ ិយ

ីល

ូ មថាែយព្រះររមហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា រញកជា ខ ត្ិ

នដម ួ យ រដមងដញះរកល ូ ត្ោ ើ នឈ្ណាម ើ ី

ុំ ញ ង ន ី ល ត្មងក

ុំ ី លមានភារជាទីត្មងជា

ុំ ញ ង ូ មថាែយព្រះររ ព្រះនោគ្នវចរ ដដលត្មងក ន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ោ

ទធ វរី យៈ ិ

ុំ ុំ ួ ង ននាះគឺ ឥស្តនិ យ លធ្ម៌ទងឡាយទ ងរ ទ

ុំ ួ ង រដមងមនច ឡាយទងរ ញ ះនខាយននាះនទ ” ិ

ញ ទដធ ត្អាព្

ីល

ល

េ ៈ?” ែ ខ ី លមានអីជាលក

ូ មថាែយព្រះររ

ុំ ញ ី លជាទីត្មងដនក

លកេ ៈ គឺ ខ

អាព្

ុំ លធ្ម៌ទងននាះ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

់

ន បញ ដននត ោកមា​ា

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយនផ្សងនទៀត្” កញ

ះមានកញ

ុំ ធ្ម៌ទងននាះ មានអខ ល ?” ីែ ះ

់នាគន

ូ មព្រះគញេមា​ា

័យ

ទិស្តន វរី យ ធ ិយ ទ ិ -ិ

់នធ្ើោរឧបមាបន ែ ត ញ ះ” ិ ចនទៀត្ផ្ងច

๘๗

វគគទី ១ - មោវគគ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ុំ ទងឡាយ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា អក ន

ុំ ដដលព្ត្ូវនធ្ោរងារនដ្ឋយកមា លង ើែ

ុំ អក ន ទងននាះអាព្

័យដផ្នដី

ុំ ុំ ត្មងនៅនល ងននាះបានោ ងណា ។ ើដផ្នដីនហើយ រដមងនធ្ោរងារទ ើែ ថាែយព្រះររ

ព្រះនោគ្នវចរ

ុំ ៥ គឺ ចនព្មនឥស្តន ង ទ ើ ិ យទ

ស្តនិ យបាន ោងននាះដដរ ” ទ

ូ មព្រះគញេមា​ា

បនិ ចនទៀត្ ” ត

ប្ពះនាគមសន ៖ “

រព្មះោប់គ្ន

ុំ ញ ង ន ី លត្មងក

ទិស្តន ធ ិយ ទ វរី យ ទ ិ ស្តន ិ ិយ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

់ ង ុំ េ ងព្កុ

័យ

អាព្

ព្ត្ូវោរសាង

ីលនហើយ

ត្ស្តន ទ ិ ិយ

ូម

រដមង

មាធ្ស្តន ទ បញ្ិ -ា ិ ិយ

់នធ្ោរឧបមាឱ្យោន ់ដត្នព្ចន ើែ ើ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា ជាង ់ ី ព្កុង ងទ

ុំ ូ ងឱ្យនគរព្មះ ដប

ុំ មាអត្ទីត្មងព្កុ ង

់ គល់នឈ្ន ើ ិ ងបនាលនចញ រព្ងាបដីឱ្យរាបន

ើ ា បនាទប់រីននាះក៏

ោត្់ចដុំ េកដបងដចក ជាផ្ូ វេ ល ល ន ់ ផ្ូ វប ល ដុំ បកជាបួន ជានដើម សាងនចញជា ព្កុងោងណា ។

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះនោគ្នវចរអាព្

ុំ ៥ គឺ ង ទ ី លនហើយ រដមងចនព្មើនឥស្តនិ យទ

មាធ្ស្តន ោងននាះដដរ ” ទ បញ្ិ ស្តន ា ិ យបាន ទ ិ ិយ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “ ដមង ត

ព្កួ

ិ លបៈោយ ព្ត្ូវោរ

ត្ស្តន ទ ិ ិយ

ុំ ញ ង ន ី ល ត្មងក

ទិ ស្តន វរី យ ធ ិយ ទ ទ ិ ិស្តនិ យ

់ឧបមាឱ្យចា

ត្ិស្តនិ យ ទ

់ដេមនទៀត្ ”

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជាអក ន ដមង ត

ុំ ដា នចញោងណា ។ ដញឥ

ុំ ញ ង ន ី ល ត្មងក

យ

ូ មព្រះគញេមា​ា

័យ

ទ ី កមា​ាត្់ដញ ុំ ិលបៈ ក៏រដមងឱ្យនគរព្មះដផ្ដ

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះនោគ្នវចរអាព្

ុំ ៥ គឺ ង ទ ី លនហើយ រដមងចនព្មនឥស្តន ើ ិ យទ

មាធ្ស្តន ោងននាះដដរ ។ ទ បញ្ិ ស្តន ា ិ យបាន ទ ិ ិយ

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់ភា

ិ ត្ន

័យ

ទិ ស្តន ធ ិយ ទ វរី យ ិ ស្តន ិ ិ -ទ

ចកននះថា ៖ ីត

๘๘

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ស្រី ល បតដ្ឋ ិ ឋ យ នររា ស្បរញ្ហញ ចត ិ េំ បញ្ញញ្ា ភាវយំ អាោបិ នប ិ រកា ភក ិ ុខ

(១) រសា ឥម្ំ វជ្េ ិ រយ ជ្តំ

ុំ ញ ង នរៈអក ន មានបញ្ហា ត្មងក ន

ដព្បថា ៖

អក ន មានន ដូចននះ ។

ត្ ី លនហើយ ចនព្មនច ើ ិ ត និង បញ្ហា ជា

ចករាោម មានភារដវឆ្លត្ ជាភក ន ននាះ ីត ិ ញ ខ អក

នឹងអាចរព្មះបណា ត ញចាក់នព្

មាងនទៀត្

ី ល គជាឫ ឺ

ះ (គត្ណា ា ) ននះបាន ។ ឺ

គល់ដនន

ុំ ញ ត្រប ចកចនព្ម នប ផ្ ីត ើ

ុំ ុំ ទងឡាយ ។ នព្បៀបដូចធ្រេីននះ គឺជាទីត្មងដន កញ ងព្រះសា ន

នារប

ព្បធាន គឺ កង

់ព្រះរិនវររញទជា ធ មា​ា

់ព្គប់ព្រះអងគ ក៏មាន

នហើយ ” ៕

ចប់

់នាគន

លធ្ម៌

ុំ ត្ទ ។ ដូចននះ ែ ងឡាយ

ី លដដលមានព្រះបាដនិ មាកខ ដ៏ព្បន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

់កញ

ើរ ”

ន នោកមា​ា

ី លននះជា

់នឆយ ើល

មគួរ

បបញ្ហ ខ ា ទី ៩ ី លលកេ

ុំ ញ ត្ន យ គ្នេវគគ ។ ត ិ ោយ ោកយអធិ ប្ ាយបញ្ហ ា ទី ៩ ៖

(១)

បញ្ហ ៈរប ា ទក់ទងនឹងលកេ ខ

( មល ទ បញ្ហ ា រប ិ ិនប ីល

់ដេជា

ីល (

វុំ រៈ ៤ ោង គឺ បាដនិ មាកខ ី លដដលជាន

ី ល ន្ាះថា

បបញ្ហ ខ ា ីលលកេ

បបញ្ហ ខ ា ) ។ ី លបត្ដ្ឋ ិ ា នលកេ

ព្ងួមកញ ងបាដ និ មាក)ខ មានដូចជា ន វុំ រ

់

ចកីត

វុំ រ

ន ី លកញ ង

ីល (

ី លដដលជាន

ចកីត

ុំ ១ ឥស្តនិ យ ទ ិ ោខបទទងឡាយ

ព្ងួមឥស្តនិ យ ទ ៦ មានដភក ន ... ជានដម ើ )១,

๘๙

វគគទី ១ - មោវគគ

អារវី បរ ិ ញ ទ ធ សត្ ិ

ីល (

ន្ាះថា

ីល (

ី លអាព្

ីល ដដល

រ ធ ញ ងអារ ន ា ី ) ១ , បចយ ី លដដលជាភារបរ ិ ញ ទក ័យបច័យ គោររ ា ា មញននព្បព្បា ឺ ិ ចារណាបច័យ ើ

នុំ ៅយកកញ ងបញ្ហ ន ា ននះ ។

ត្នៅននះ ជាអត្មថធ្បាយ ិ ធម៌ ៥ ោ៉ាង្ មាន

ុំ ី ត រ ីអ

កយថា “ ឥស្តនិ យ ទ ” ជានដម ើ ។

ទធ ជានដម ិ នដ្ឋយន ើ ន្ាះថា ឥន្ទនទយ

ុំ ៌ទងឡាយឱ្យដ ុំ លគញា នុំ េើរនៅ ព្ ឺ ញ ងឱ្យធ្ម

ជាធ្ ុំ ន

ខួ ន ល នៅនរលខួ ន ល ចា ់ចា ឱ្យមនទន ិ

់ោលក៏ឱ្យចា

់ោលត្មម ។

នកត្រ ផ្ ល ើ ួមគ្ននជាមួយខួ នមាន ឥស្តនិ យដដលនៅ ទ ព្

់ ) ១

ចកថា ីត

ុំ បត្មមអណា ចរប

់ោលត្មម នៅនរលខួ នម ់ចា ល នទន ិ

ទធ (ោរនរឿ រនុំ នឿ ភារព្រះថាល) នៅនរលនកត្ន ើ

ុំ ញ ង ុំ នចត្ ជាធ្ក ៈលឱ្ ន លកេ ខ ិ នត រឿរប

និ -ន

់

់ោលក៏

ើ ង រដមងមានភារ

់ខួ ន ុំ ដដល ល ទក់ទងនឹងធ្ម៌ទងឡាយ

សៈ វត្ក មន ិ ា វចារ ិ

ុំ ននៅត្មមនដ្ឋយព្ ល់ ឱ្យលឱ្

ិោរ ជានដើម

ុំ រួមទង

ួ ល ន្ងនៅត្មមនដ្ឋយ

ុំ នចិត្នត រឿ បីដូចជារួមលឱ្ ុំ នចិត្នត រឿនៅ ឱ្ ួ លនៅោន់អារមេ ា ៍ ដដលខួ នល ល

ជាមួយខួ ន ល នព្

ះនហត្ញននាះ នទើបន្ាះថាជាឥស្តនិ យ ទ នៅថា

ចដុំ េក វរី យៈ (ន ិ

ចករាោម) នៅនរលនកត្ន ីត ើ

ទិស្តន ធ ិយ ទ ។

ើ ង រដមងមានភារ

ុំ ញ ង ុំ ជាធ្ក ៈព្ត្កង គឺ ព្ទព្ទង់ធ្ម៌ទងឡាយ ដដលនកត្រ ន លកេ ខ ល ើ ួមជាមួយខួ ន ់នចាល។ ឱ្យព្បព្រឹត្នត ៅ កញ ងអារម េ ន ា ៍ ននាះជាញឹកញយបនប ត នាទប់មននបាះបង ិ ុំ ធ្ម៌ទងឡាយ រប

ុំ ដដលវរី យៈចា ព្ត្កងទ ញកោងននះ ិ

ក៏រដមង

ច ទ ទ កញ ងក ន ិ ា ញ ះសា

់នចាល ត្មមអណា ់ខួ ន ុំ េ ចដន ល កញ ងអារម ន ា ៍ ននាះ មនរ ិ ួញរា មននបាះបង ិ

វរី យៈ នព្ ិ

ត្ិ

ះនហត្ញននាះនទើបន្ាះថា ជាឥស្តនិ យ ទ នៅថា វរី យ ទ ។ ិ ស្តន ិ ិយ (ោររឭកបាន)

នៅនរលនកត្ន ើ

ើង

ុំ ញ ង រដមងមានភារជាធ្ក ន

ុំ ញ ងអារម ុំ លកេ ៈ ដដលចូលនៅត្មងក េ ត្រ ខ ន ា ៍ ។ ធ្ម៌ទងឡាយដដលនក ើ ួម

๙๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ជាមួយ

ុំ បនៅត្មមអណា ចរប

ត្ិ រដមងព្

ុំ ញ ងអារម ចូលនៅត្មងក េ ន ា ៍ ដដល

ត្ិ គឺ រដមងព្ត្ូវ

ុំ ត្ច ។ នព្ ិ ូ លនៅត្មងននាះ

នទើបន្ាះថាជាឥស្តនិ យ ទ នៅថា ន

់

ត្ស្តន ទ ។ ិ ិយ

ត្នធ្ ិ ឱ្យ ើែ

ះនហត្ញននាះ

ុំ ុំ មាធ្ិ (ោរត្មងមា ជាន េ ា ញ ងអារម ន ា ៍ ដត្មួយដនចត្ ិ ចក ិ ត ) នៅនរលនកត្ ើ

ុំ ញ ងលក េ ៈមនព្ ន ខ ើ ង រដមងមានភារជាធ្ក ិ

នមព្ើ

ដមរាយមាយ ។ ធ្ម៌

ុំ ុំ ញ ងអារម មាធ្ិ គរដមងត្ម ងមា ក េ ន ា ៍ ដត្មួយជាមួយ ឺ

ុំ ុំ មាធ្ិ ដដលត្មងមា នៅ

ុំ ទងឡាយ

ដដលនកត្រ ើ ួមជាមួយ

កញ ងអារម េ ន ា ៍ ននាះ មិនព្ នផ្សង នព្

នមើព្

មាធ្ិ

រដមងព្

ដមរាយមាយ គឺមិនងាកនរនៅរកអារមេ ា ៍

ះនហត្ញននាះ នទើបន្ាះ ថាជាឥស្តនិ យ ទ នៅថា

់ ញះ នបនល ល ើ ើកដលង បញ្ហា នចញ ោរបានចាកធ្

មនអាចនក ត្ន ិ ើ ត្មម

ុំ បនៅត្មមអណា ចដន

ើ ងន

ើ យ ។ នៅនរលបញ្ហានកត្ន ើ

មាធ្ស្តន ទ ។ ិ ិយ

ចធ្ ា ម៌ ត្មម

ភាវៈរិត្

់ ញះ ល ើ ង មកចាកធ្

ចធ្ ា ម៌

ុំ ភាវៈរិត្ននាះ ធ្ម៌ទងឡាយដដលនក ត្ជាម ួ យគ្នន រដមងដនុំ េើរនៅ ើ

នដ្ឋយព្

ួល

នឹងបាននកត្ន ើ

កញ ងអារម េ ន ា ៍ នដ្ឋយដ ើ ងមក ន

ុំ ិច ចាទង គ អារមេ ា ៍ ននាះ

ើ ញត្មម

ក

ដដលមានព្បនោរន៍ចនុំ

ភាវៈរិត្ បញ នណា​ាះ ។ ន

មនទង ិច គ អារមេ ា ៍ នផ្សង ិ

ុំ ើកចត្ ដល់បញ្ហា ។ វត្ក ិ ា ក៏ចានល ិ នត ត្មមព្ត្កងអារមេ ា ៍ ននាះ

ះបញ្ហា

ល គឺ ផ្

សៈ

៍ ដដលមនមានព្បនោរន ិ

៏ ដត្ ុំ កចា ា ៍ ននាះ វចារ ិ ើ ងនៅោន់អារមេ

ុំ នចត្ ទធក៏លឱ្ ិ នត រឿចនុំ

ះអារមេ ា ៍ ននាះ ោង

ុំ ននះជានដើម ។ ធ្ម៌ដដលនកត្រ នៅនរលមានដនុំ េើរ ើ ួមជាមួយបញ្ហាទងននាះ

ុំ នៅោងននះ ក៏ន្ាះថា ដនុំ េើរនៅត្មមអណា ចដនបញ្ហា ដូចអក ន បនព្មចា ើ ុំ បងល ៈងាយព្ ា កេ ខ នព្

ួ ល ចា ុំ ង ន ព្បនោរន៍ដល់នៅហាែយនាយដូចននះ ដដរ

ះនហត្ញននាះ នទើបបញ្ហាន្ាះថាជា ឥស្តនិ យ នៅថា បញ្ិ ស្តន ។ ធ្ម៌ ទ ា ិយ ទ

ុំ ៥ ោងននះ មាន ទង

ទធជានដើម ន្ាះថា ជាឥស្តនិ យ ត្មមអត្ន ទ ថ ័យដូច

๙๑

វគគទី ១ - មោវគគ

ព្បោរខាងនលើ ។

៌ ង ុំ ៥ ោង មាន ធ្មទ

ុំ ុំ ទធជានដម នរលមានកមាលងន ើ ទងននាះ

ើង

ុំ ុំ ួ លបាន គឺ មនអាចនធ្ មក ធ្ម៌ទងឡាយដដលជាបដ ប រ ិ កខ ក៏មិនអាចនធ្ឱ្យរ ើែ ិ ើែ ឱ្យវនា ិ

អក ន គ្នាន

ឬ ដព្បព្បួលបាន នោកនៅថា ពលៈ ន

ុំ ៏រដមងជាធ្មជា ទធ នរលមានកមាលងក ា ត្ដដលអ ិ ទធ គឺ អកញ

សទិ យៈ ( ភារជា ធ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយដដលជាបដ ប ខ នុំ ិ កច

អាចនធ្ឱ្យរនងា ើគ ន នព្ គ ះរនងបា ើែ ព្ចអូ

ចកថា ៖ ីត

ះនហត្ញននាះ នទើបនៅថា

រលៈ ។

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ នកត្ន ើ

ចៈា (ភារវនងង ែ នភច ល

ើ ងព្គបដេតប់ចត្ ិ នត ហើយ ក៏នធ្ឱ្យ ើែ

ុំ ) មិនអាចនធ្ើឱ្យរនងា មានភារវនងង ែ នភច ល ភាលង ែ គ ះរនងើបា គ ន នទើបនៅថា

មាធ្ិ

រាយមាយ

ត្រលៈ ។ ិ

ុំ នរលមានកមាលង

នព្

ះនហត្ញននាះ

ក៏រដមងជាធ្មជា ា ត្ដដលោរព្ ិ

មនអាចនធ្ ឱ្យរនងា គ ះរនងើបា គ ន ិ ើែ

មាធ្រលៈ ។ ិ

រៈា ( ភារខិល ា

ះនហត្ញននាះនទើបនៅថា វរី យិ

ុំ រដមងជាធ្មជា ត្ិ នរលមានកមាលង ា ត្ដដលម ញ ដា ិ

សា​ារត្ី គឺ អកញ

ទធ ) មន ិ

ទធរលៈ ។

ុំ ៏រដមងជាធ្មជា វរី យៈ នរលមានកមាលងក ា ត្ដដលនោ ិ ិ ) មនអាចនធ្ ឱ្យរនងា គ ះរនងើបា គ ន នព្ ិ ើែ

ះ

នព្

ះនហត្ញននាះ

នមព្ើ

ដម

នទើបនៅថា

ុំ ក៏រដមងជាធ្មជា បញ្ហា នរលមានកមាលង ង ា ត្ិ ដដលអវជា ិ ា (ោរមនដ ឹ ) ិ

មនអាចនធ្ ឱ្យរនងា គ ះរនងើបា គ ន នព្ ិ ើែ ធ្មជា ា ត្ិ ៥ ោង មាន

ដូចព្បោរខាងនលើ ។

ធម៌ ៧ ោ៉ាង្ ន

ល គឺ

ះនហត្ញននាះនទើបនៅថា បញ្ហារលៈ ។

ទធ ជានដម ន្ាះថា រលៈ ត្មមអត្ន ថ ័យ ើ ៌ គឺ ត្ិ ១, ធ្មវា ចយៈ ( បញ្ហាដដលវភាគធ្ម ិ ិ

๙๒ វប ិ

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

់ប

សនាបញ្ហា ) ១ , វរី យៈ ១ , បត្ ិ ី ិ ( ភារព្

ជាមួយវប ិ

សនាចត្ ិ ត ) ១, ប

សទិ ធ (ភារ

់ដនចត្ ិ ដត ដលនកត្រ ើ ួម

់ ី នីវរេៈដនចត្ ប ង រ ិ ត ) ១,

មាធ្ិ ១,

់ ត្ ឧនបោខ ( ោរដ្ឋកច ឬ ខឹងត ព្រនងើយ គឺ ភារជាកណា ត ល មនរ ិ ជា ិ ករាយ ី មាកញ ងអារម េ ន ា ៍ ) ១, ន្ាះថា មោជ្ឈង្គៈ ។ នព្

ជា

មាភរៈដនន

ធ្ិ (ោរព្ត្ម

់ដឹង ) ននាះគឺ

ះជាអងគ គជាអង ព្គ បកប ឺ

ព្រះអរយមគ មា គ នអងគ ៨ ជា ិ

ុំ ូ កធ្ម៌ដដលព្រះនោគ្នវចរ ព្ត្ូវនធ្ឱ្យនរញ ររ ឱ្យបរប ត្ន ើ បោរនក ើែ ិ ូ រ នដម ើ ី ដនព្រះអរយមគ មា គ នអងគ ៨ នព្ ិ វរី យ ិ

នមាពរឈងៈគ ជានដើម ។

ះនហត្ញននាះ នទើបនៅថា

ចដុំ េក ធម៌ ៨ ោ៉ាង្ គឺ

អង្គមគគ នព្

ព្រះនិ ែ ន ។

មា​ាទិដិា ៘

មា​ា

ត្ិ

នមាពរឈងៈគ

មាធ្ិ ន្ាះថា

ះមានអត្ន ថ ័យថា អងព្គ បកបដដលជាផ្ូ វល គជាឧបាយ ឺ

ចដុំ េក

សាអត្),

ើ ញព្ច

ុំ ញ ខ

ញ ខវបោ ល ិ

រីោររិត្) ៤ ោង គឺ (ោរយល់ព្ច

ថា នទៀងឋិត្នេរ), អត្វត បោ ល ិ ដដលមនសា អ ត្ជានដម ើ នៅថា ិ ោ​ោនញប

សនា

នព្មច

ុំ ត្ិ ដដលព្រះនោគ្នវចរ នធ្ឱ្យច ូ លនៅត្មងនៅន ើែ ឹ ងធ្ម៌ ៤

ោង គឺ ោយ នវទនា ចត្ បោ ល ិ ើ បលះវ ិ ត និង ធ្ម៌ ដដលព្បព្រឹត្នត ៅ នដម ី យល់ន

ើង

ត្បបដ្ឋ ាន ិ

ុំ ថា

ញ ភវបោ ល ិ

ញ ខ), និចវា បោ ល ិ

(ោរយល់ព្ច

ត្បបដ្ឋ ាន។ ិ

ជានដើម

ក៏នព្

(ោរ

(ោរយល់ព្ច

ុំ ថា

(ោរយល់ព្ច

ុំ ថា ជាអត្មតខួ ន) កញ ងោយ ល ន

រាប់ថាមាន ៤ ោង មាន

ុំ ះនហត្ញចូលនៅត្មងនៅក ន ញង

អារមេ ា ៍ ៤ ោងគឺ ោយ នវទនា ចត្ ិ ត និងធ្ម៌ននាះឯង ។ វរី យៈ ដដលព្បព្រឹត្ត នៅកញ ងក ច ន ិ ិ ា ៤ ោង ន - រាោមលះអកញ - រាោមោរ

លគឺ ៖

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ ដដលនកើត្ន

រអកញ

ើ ងនហើយ ។

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ ដដលមិនទន់នកើត្ន

ើ ងមិន

ុំ

๙๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ឱ្យនកត្ន ើ

ើ ង។

- រាោមនធ្ក ើែ ញ - រាោមនធ្ក ើែ ញ

បាន ឱ្យរត្ដត្ចនព្ម នន ឹ ើ នោកនៅថា

ុំ ់នកត្ លធ្ម៌ទងឡាយ ដដលមនទន ិ ើ ឱ្យនកត្ន ើ ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ ដដលនកត្ន ើ ើង ៗ ។

កច ិ ា ៤ ោង ត្មមដដលន

ុំ ើ ងនហើយ ឱ្យត្មងនៅ

មប ា បធាន ៤ ក៏នព្

មប ា បធាន ដដលនៅថា

លមកខាងនលើននាះនហើយ ។

ធ្ម៌ ៤ ោង គឺ ឆនៈទ (ោរនរញចត្ ន នឹងនធ្ឱ្យ ិ ត គោរព្បាថា ឺ ើែ

វរី យៈ ១, ចត្ េ ា ់កញ ងអារម ន ា ៍ ននាះជារិន ិ ិ ៈត (ដដលផ្ង រះ) ិ ១ ដដលនកត្ន ើ នឹងមានចនុំ

ើង ចនុំ

ើង ។

ះមាន

នព្មច) ១,

ុំ ) ១, វម (បញ្ហាព្ត្ះ ី សា ិ

ះព្រះនោគ្នវចរគត្ថា “ ោរ ិ

នព្មចនជាគរ័យ

៏ ន ះអក មា ន ដដលព្បកបនដ្ឋយឆនៈទ ោងដូចនមច ត នទះជានយងក ើ

ឆនៈទ ោងដូចននាះដដរ ” ដូចននះ ជានដម ៈទ ជានដម ើ រួចនធ្ឆន ើ ននាះ ឱ្យចនព្មន ើែ ើ ន

ើ ង ឱ្យជាធ្ ុំ ឱ្យនចញមញខ ព្បកបោរងាររប

់ខួ ននៅ រហូត្ដល់ ល

នជាគរ័យ ន្ាះថា ឥទិបាទ មាន ៤ ោងមានឆនិ ទ ជានដើម ។ ធ ទ ិ បាទ ធ

នព្មច

កយថា ្ន គឺ ្ន ៤ មានបឋមរាន ជានដើម ដដលបានន្ាះ

័ ថា ដញត្បផា ុំ ល ញ ថា ្ន នដ្ឋយអត្ន ថ ័យថា ផ្ង ា ់អារមេ ា ៍ និងនដ្ឋយអត្ន ថ យ ធ្ម៌ដដលជា បាទដនវប ិ ដដលជា

ព្ត្ូវ ។

ននាះគឺ នោកយ្ន ដដលព្រះនោគ្នវចរនព្បជា ិ ើ

សនា ដដលផ្ង ា ់អារមេ ា ៍ មានក

ុំ ល ញធ្ម៌ ដញត្បផា ើ ិេជានដម

ុំ ព្ត្ូវគឺ នីវរេធ្ម៌ ទងឡាយ នដ្ឋយោរ

់ ញក និង នោកញត្រត ងត្ ា ទ

្ន ដដលនកើត្ព្រមជាមួយព្រះអរយមគ គ ៤ មាននសាត្មបត្មគ គ ជានដម ើ ិ ិត ុំ ល ញធ្ម៌ដដលជា នដម ា ់អារមេ ា ៍ គឺ ព្រះនិ ែ ន និង ដញត្បផា ើ បផ្ ី ង ុំ ់ ត ច់បាន ។ នីវរេធ្ម៌ទងឡាយ នដ្ឋយោរោត្ផា

ព្ត្ូវ គឺ

កយថា វនមាក ខ គវឺ នមាក ខ ៣ គអន ខ អបបេិហិត្វនមាក ខ និង ិ ិ ិ ិ ឺ ិ មត្ ិ វត នមាក

๙๔

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ញ ញ្ាត្វនមាក ខ ិ

បានន

ទីព្បា

ចាកនិមត្ ិ ត គឺ

កនល ិ

ុំ ទងឡាយ ។

កនល ិ

ុំ ទងឡាយបាន

ចកថា ីត

ព្រះនិ ែ ន ន្ាះថា “ អនិមត្ ិ ៈត ” នព្

ះជា

ុំ ុំ ងាខរទងឡាយ ។ ព្រះអរយមគ ទ មាន គ ងឡាយ ិ

នសាត្មបត្មគ គ ជានដើម ន្ាះថា “ វនមាក ខ ” នព្ ិ ិត

ះជានហត្ញនចញផ្ញត្រី

ព្រះអរយមគ នគ នាះឯង ោលនបើព្បព្រឹត្នត ៅ នដ្ឋយនធ្ើែ ិ

ព្រះនិ ែ នដដលន្ាះថាអនិមត្ ា ៍ ជានហត្ញនចញផ្ញត្រី ិ ៈត ននាះមកជាអារមេ នព្

ះនហត្ញននាះនទើបន្ាះថា

ព្រះនិ ែ នបានន្ាះថា “ អបបេិហិត្ៈ ” នព្ ន្ាះថា “

ញ ញ្ាត្ៈ ” នព្

ះព្បា

ចាក

កយថា

មាធ្ិ គអន ឺ ិ មត្ ិ ត

ុំ មាធ្ិ ។ កញ ងទ ងយក ន ីននះ បេ

ុំ ទងឡាយ បានន្ាះថា អនិមត្ ិ ត

។

ះមនជាទ ិ ី ព្បាថានដនរាគៈ ។

ុំ ងាខរទងឡាយ ។ ព្រះអរយមគ គ ិ

បានន្ាះថា អបបេិហិត្វនមាក ខ បានន្ាះថា ិ ដូចខាងនលើ ។

អនិមត្ ខ ិ ិ វត នមាក

ញ ញ្ត្ ា វនមាក ខ នដ្ឋយន័យ ិ

មាធ្ិ អបបេិហិត្

មាធ្ិ និង

ញ ញ្ត្ ា -

មាធ្ិ ដដលនកត្រ គ ើ ួមជាមួយព្រះអរយមគ ិ មាធ្ិ ជានដម ក៏នព្ ើ

ុំ ុំ ញ ង ះោរត្មងមា ក ន

អារមេ ា ៍ ដត្មួយ គឺ ព្រះនិ ែ នដដលន្ាះថា អនិមត្ ើ ននាះ ។ ិ ៈត ជានដម កយថា

ន

ញ ញ្ាត្

មាបត្ិត

គឺ អនិមត្ ិ ត

មាបត្ិត អបបេិហិត្

ុំ មាបត្ិត ។ ព្រះអរយផ្លទ ងឡាយ ន្ាះថា “ ិ

មាបត្ិត និង

មាបត្ិត ” នព្

ចកថា ព្រះអរយប ញ គល គ រដមងចូល គនធ្ ីត ិ ឺ ឱ្យព្បព្រ ើែ ឹ ត្នត ៅ បនរត ហូត្អ

នរលដដលព្ត្ូវោរ ។ ក៏នព្

ះន

ននាះឯង ។

ុំ មាបត្ទ ន្ាះថា អនិមត្ ិត ងននាះ ិ ត

ះ

់រយៈ

មាបត្ិត ជានដើម

ចកីត ដដលមានព្រះនិ ែ នន្ាះថា អនិមត្ ា ៍ ិ ៈត ជានដើម ជាអារមេ

កញ ងគ្នថា ន

កយថា នរៈ ដព្បថា

ត្ែ ។

កយថា អក ន មានបញ្ហា គឺ អក ន

មានបញ្ហា ដដលនកើត្រីកមា ដដលជាបញ្ហាបានមកព្រមជាមួយបដិ

និ ធ ។

๙๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ ញ ង កយថា ត្មងក ន

ល បានន ី

ុំ ញ ង ន្ាះថា ត្មងក ន មាធ្ិ និង វប ិ

ន ី ននះ ី ល ។ កញ ងទ

សនាបញ្ហា ។

ុំ ុំ ជាភារត្មងមា ដនច ត្ ិ ត ។ ន

កយថា ចនព្មនច ត្ ត ិ ងបញ្ហា គឺ ចនព្មន ើ ិ ន ើ

មាធ្ិ កញ ងទ ន ី ននះ ព្ត្ម

កយថា ជាអក ន មានន

ដដលដល់ភារជាត្បៈ

ចករាោម ីត

ី លឱ្យនរញឱ្យបរប ិ ូ រក៏បាន

ចកថា ជាអក ន នធ្ើែ ីត

់នៅថា ចត្ ិ ត ក៏នព្

ចករាោម គជាអ ក ន មាន ីត ឺ

ុំ ល ញកនល ដញត្បផា ិ

ុំ អណា ចដនោរនធ្ឱ្យមាន ជាបនប ត នាទប់គ្នន ។ ើែ

បាន

អាចរព្មះបណា ត ញចាកន់ ព្

នដ្ឋយ

កយថា មានភារដវឆ្លត្ គជា ឺ

ុំ ញ ងក ុំ ួ ង ។ អក កបញ្ហ ច ន មានបរហារ ា ដដលជាអក ន ដក ន ា ងទងរ ឹ នាក ិ ិ ិ ផ្ ភក ក ន មានធ្មត្ម ា នមលន ិ ញ ខ គជាអ ឺ ើ

ន ើ ញនព្គ្នះភ័យកញ ង

ងារវដត ។

កយថា ជា

កយថា នឹង

គឺ នឹងអាចរព្មះភារចាក់នព្

ះននះបាន

បណា ត ញ គត្ណា ា ននះបាន ។ ត្ណា ា នោកនៅថា “បណា ត ញចាកន់ ព្ ឺ ះទករ់ ួបរត្ ឹ

នព្

ុំ ត្ទ ឱ្យជាប់នៅនឹងភរត្ូចភរធ្ ុំ ។ ែ ងឡាយ

នព្បៀបដូចជា បញរ

លនអ ហើយ នលើេា ុំ ញ ង ត្មងក ន

ុំ ត្ដដល ឈ្រនៅនលើដផ្នដី ោរោប ិ

នុំ នៀង រព្មះគញមឫ ព

ននះ ។

នព្បៀបដូចជា

ី លននះ

សនាបញ្ហា ដដល

ក៏ជាឫ

គល់

ឱ្យ

ចកីត

នុំ លៀងលនអ ហើយនលើេា

ះដនបណា ត ញ គត្ណា ា បាន ដូច ឺ

ុំ ធ្រេីននះជាទីត្មងដន

ុំ ត្ទ ែ ងឡាយ

ុំ គជាទ ម នន ើ បភារចនព្ម ឺ ី ត្មងនដ ើ ី

ុំ ទងឡាយ ោងននះដដរ ។ កញ ងព្រះសា ន មានកង

នុំ លៀងបាន

ុំ នោងណា ។ ព្រះនោគ្នវចរ សធ្ ី បា

់បផា ុំ ល ញភារចាក់នព្ មាធ្ិ រព្មះគោត្ ឺ

គឺ

ះដន

ះ” ក៏

ុំ កបញ្ហ ា ដដលកមាលងដនន ី ល នហើយក៏បាននព្បើដដ គឺ បរហារ ិ ិ

ុំ ត្ រាោម ោតប់ព្ទ ោរោប ិ ិ គឺ វប

ះ

នារប

ោងណា ើ ងដនកញ

លធ្ម៌

់ព្រះរន ធ មា​ា ិ វររញទជា

និ មាកខ គមានក ន ន ី ល ដដលមានកញ ងព្រះបាដ ឺ ញង

។

់ ក៏

កយទូនា​ានជានហត្ញ

ត្ែ ដដលមានធ្មត្ម ទ ា ធាលក់នៅកញ ងអបាយន ន ន ត ញកខ ឱ្យរួចផ្ញត្រីនព្គ្នះ ិ ងកញ ងវដ

๙๖

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ភ័យកញ ងអបាយ និងនព្គ្នះភ័យកញ ងវដ ទ ន ន ត ញកខ ដដលជា

ី លដព្៏ បន

ុំ ូ ង ដូចននះដដរ ៕ ុំ ញ ខ ជាដផ្ក ព្បធាន ជាអក ន នាម ន ដប ចប់

ើ រននះឯង ជា

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ៩ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១០ - ស្ម្បសាទ្នលកខ ណស្ធធបញ្ហ ា ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

លកេ ៈ?” ខ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ព្រះថាល នដ្ឋយព្ លកេ ៈ” ខ

់

ូ មថាែយព្រះររ

ុំ នីវរេៈទងឡាយបាន ចត្ ិ ដត ដលព្បា ព្រះថាល មិនលក អ ់កករ

ូ មថាែយព្រះររ

ៈ ោងននះ ” ួ ល ជាលកេ ខ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ទធនរលនកត្ន ើ

ួ ល ជា

ើ ងរដមង

ងត្ ា ់

ចាកនីវរេៈ រដមងជាចត្ ិ ដត ដលថាល

ូ មព្រះគញេមា​ា

ទធមានន

ចកនធ្ ែ ល នដ្ឋយ ីត ើឱ្យព្រះថា

់នធ្ើោរឧបមាផ្ងច ែ ញះ ”

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា ព្រះ

ុំ ័ ៤ រលនរហ៍ ព្ត្ូវ ច រ ត ោងដនុំ េើរផ្ូ វឆ្ ល ង យ ព្រមទងកងទ

ោងឆង ល ោត្់េញ កទ ល ឹ កនៅ ។ េញ កទ ល ឹ កននាះក៏លក អ ់ន ភក់ នព្

ទធមានភារនធ្ឱ្យ ើែ

ទធន្ាះថា មានភារនធ្ឱ្យព្រះ ើែ

ៈ ោងដូចនមច ួ ល ជាលកេ ខ ត ?”

នៅចព្ករត្ិត ន

ទធមានអីជា ែ

ៈ និងមានភារនទរនៅ នដ្ឋយព្ ួ ល ជាលកេ ខ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ព្

ន

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ថាល នដ្ឋយព្

់នាគន

ះរលដរុំ ី រលន

ើ ង កករន

ើ ង ោលយជាទឹក

ុំ ះ រលរនទះ និង រលនេរើា នរង ។ ព្រះ ើ ទងឡាយ

๙๗

វគគទី ១ - មោវគគ

នៅចព្ករត្ិត

ក៏ព្ត្ម

ដដលោងផ្ញត្នៅនហើយននាះ

់នៅោន់មនញ

ុំ សទង

ុំ ឡាយថា “ មានល ! នាយទងឡាយ ចូរយកទឹកមក នយងន ើ ឹ ងនសាយទឹក ” ដូចននះ ។

ព្រះរាជាព្ទង់មានដកវមេីដដលនព្បនធ្ ើ ទ ើែ ឹកឱ្យថាលបាន

ុំ ទងឡាយព្ោបទ ូលទទួលព្រះរារបញ្ហ ា រប ទូល ” ដូចននះនហើយ ក៏ ( ដួ

់ព្រះនៅចព្ករត្ថា ិត

មនញ

ព្គ្នន់ដត្ដ្ឋក់ដកវមេីចូលនៅកញ ងទ ន ឹ កបញ នណា​ាះ

“ ព្ោប

ុំ ៏ ចាកនៅ កករទងឡាយក

បណា ត សារាយ

នសាយ

“ បរិព្ត្ព្រះអងគ ព្ទង់ជា

ព្ោបទូលថា

ចញះព្ោបទូល ” ដូចននះ ។

ូ មថាែយព្រះររ អក ន ជាបេិឌ ត្គួរន

ព្រះនោគ្នវចរថា ដូចមនញ

សារាយ ចក និងកករ គួរន

ុំ សទងននាះ គួរន ើញ

ចក

់ ញ ះដត្មង ប ង ច ត ទឹកក៏ោលយជា

ុំ ទឹកថាល ព្រះថាល មនល ក អ ់កករ ។ រួចក៏នាយកមកថា ែ យជាទឹកនសាយចនុំ ិ នៅចព្ករត្ិត

ស

់ រនៈមក ) ដ្ឋក់ដកវមេីដដលនព្បើ ទឹកដ្ឋកភា

នធ្ទ ន ឹក ។ ើែ ឹ កឱ្យថាលននាះ ចូលនៅកញ ងទ ុំ ឡាយ ក៏ព្បា ទង

។

មត្ ា នទរ ិ

ូ មព្ទង់

ត ដូចជាទឹក គួរន ើញចិត្ថា ើញកនល ិ

ះព្រះ

ើញ

ុំ ទងឡាយថា ដូច

ទធ ថាជាដកវមេីដដលនព្បើនធ្ទ ើែ ឹ កឱ្យថាល

នព្បៀបដូចថា នរលព្គ្នន់ដត្ដ្ឋក់ដកវមេីចូលនៅកញ ងទ ន ឹ កបញ នណា​ាះ សារាយ ចក ក៏ព្បា

ចាកនៅ និងកករក៏

លក អ ់កករ ោងណា ។

ូ មថាែយព្រះររ

ឡាយបាន, ចត្ ិ ដត ដលព្បា

់ ញ ះនៅ ទឹកក៏ោលយជាទឹកថាល ព្រះថាល មន ប ង ច ិ

ទធនរលនកត្ន ើ

ើង

រដមង

ងត្ ា ់នីវរេៈ

ុំ ទង

ចាកនីវរេៈ រដមងជាចត្ ិ ដត ដលថាល ព្រះថាល មន ិ

๙๘

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

លក អ ់កករ ោងននាះ ដដរ, ឱ្យព្រះថាល នដ្ឋយព្

ូ មថាែយព្រះររ

ៈ ត្មមព្បោរដូចន ួ ល ជាលកេ ខ ់នាគន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ទធន្ាះថា មានន

ចប់

មបសាទនលកេ ខ

ចកនធ្ ីត ើែ

លខាងនលើមកននះ ”

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

មគួរ

ទធបញ្ហ ា ទី ១០

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១០ ៖ កយថា

មបសាទនលកេ ខ

ដដលមាន ភារនធ្ឱ្យព្រះថា ល នដ្ឋយព្ ើែ ុំ កយថា នីវរេៈទងឡាយ

នីវរេៈ នព្ នីវរេៈ

នីវរេៈ ។

ះមានន

ទធបញ្ហ ដព្បថា ា

ៈ។ ួ ល ជាលកេ ខ

ុំ ី ត រ ីអ

ទធ

ុំ ចកថា ធ្ម៌ទងឡាយន្ ា ះថា ីត

បានន

ុំ ញ ចកថា ីត រារាងក

បញ្ហ ា

លចត្ ិ ត ។ មាន ៥ ោង គឺ ោមឆន-ទ

រាបាទនីវរេៈ េន ធ ី វរេៈ ឧទច ធ ក ា ញ កញ ច ា ន ា ី វរេៈ វច ិ ក ី មទ ិ ន ិ ចា ិ ឆ-

ឆនៈទ គឺ ោរនរញចត្ ន ញ េ ៥ ននាះឯងជា ិ ត ដដលជាោរបងកញ ងោមគ

នីវរេៈ ន្ាះថា ោមឆនន ទ ី វរេៈ ។ នព្

ះជានហត្ញ ឱ្យចត្ ត ល់ន ិ ដ

ចកវីត នា ិ

ន

ចកនព្ោធ្ ន្ាះថា រាបាទ ីត

រាបាទននាះឯងជានីវរេៈ ន្ាះ

ថា រាបាទនីវរេៈ ។ េីនៈ គឺ ភាររួញេយដនចត្ ិ ត និង មទ ិ ៈធ គភារនងាកឺ ងញយននាះឯងជានីវរេៈ ន្ាះថា េន ធ ី វរេៈ ។ ឧទច ធ ៈា គឺោរព្ ី មទ ិ ន ព្

ដមរាយមាយ

និង

កញកញ ច ា ៈា

គឺោរមិន

បាយចិត្នត នាះឯងជានីវរេៈ

ន្ាះថា ឧទច ធ ក ា ញកញ ច ា ន ា ី វរេៈ ។ វច ិ ក ិ ចា ិ ឆ គឺ ភារសាទក់ន ជានីវរេៈ ន្ាះថា វច ិ ក ិ ចា ិ ឆ នីវរេៈ ៕

នម-ើ

ើរទ

ងស ័យននាះឯង

๙๙

វគគទី ១ - មោវគគ

ចប់

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១០ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១១ - ស្ម្បកខ នទនលកខ ណស្ធធបញ្ហ ា ់

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នដ្ឋយព្

ៈ ោងដូចនមច ួ ល ជាលកេ ខ ត ?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ នោគ្នវចរ លញះន ព្

ួល

ទធ ន្ាះថា មានភារនទរនៅ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ដូចដដលព្រះ

ើញចិត្រត ួចផ្ញត្រប

់អក ន ដដទនហើយ ក៏រដមងនទរនៅ នដ្ឋយ

កញ ងព្រះនសាត្មបត្ កញ ងព្រះ ន ត ន ិផ្ល

ផ្ល កញ ងព្រះអរហត្ ផ្ ន ត ល, រដមងនធ្នើែ

កទគ្នមិផ្ល កញ ងព្រះអនាគ្នម ន ិ

់ នូវធ្ម៌ ដដល ចករាោម នដម ើ បដល ីត ី

់ដល់ នដម ់ មនទន ើ ប ី នព្មចនូវធ្ម៌ ដដលមនទន ិ ិ ចា

់នូវធ្ម៌ ដដលមនទន ់ជាក់ចា ិ

មានភារនទរនៅ នដ្ឋយព្ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ប្ពះនាគមសន ៖ “

់,

់ នព្មច នដម ើ បនធ្ ើែ ី ឱ្យជាក

ូ មថាែយព្រះររ

ៈ ោងដូចននះ ។ ” ួ ល ជាលកេ ខ

ូ មព្រះគញេមា​ា

ទធ ន្ាះថា

់នធ្ោរឧបមាផ្ងច ញះ ” ើែ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា នភៀល ង

ុំ ប នធ្ឱ្យព្ចកភ មួយនមធ្ ុំ ធាលក់រីនលើភនុំ ទឹកនភៀល ងននាះក៏ហូរចញះនៅត្មមទីទនា នុំ ើែ អូរ

ុំ ទងឡាយ មានទឹកនរញ រួចក៏នៅនធ្ឱ្យទនន មា ទ ល នទឹកនរញដដរ, ឹង ើែ

ុំ ុំ ទនននល នាះឯង (នរញនព្បៀបនហើយ) ក៏ហូរោត្់ព្ចាងទ ង

ងខាងនៅ, នព្ោយ

មក មហារនមកដល់ នរលមនដ ឹងថា ទនននល នាះរាក់ឬនព្ៅក៏ខាលច នទើបឈ្រ ិ ុំ ៏លឹងនល (នររា) នៅព្បបព្ចាងដ ។ ែ ែ ើយននាះ

๑๐๐

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ុំ ប់ននាះ លដ្ឋ

ុំ កមាលងរប ព្

មានបញរ

់ខួ នរ ល ួច ក៏ចងជាយ

មានក់មកដល់

ុំ លញះន ួ ល មហារនទងឡាយ

នរលន

និង

ុំ ត្់ឱ្យដេន នធ្ដ រ ល ោត្់នៅនដ្ឋយ ើែ នុំ េើរឆង ល បាន ក៏ឆង ល នៅដដរ ោងណា ។ ើញនគឆង

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះនោគ្នវចរ លញះន

អក ន ដដទនហើយ ក៏រដមងនទរនៅ នដ្ឋយព្ ព្រះ

ើញភាររងប ឹ ញង ឹ

ើញចត្ ិ ត ដដលរួចផ្ញត្រប

់

ផ្ល កញ ង ួ ល កញ ងព្រះនសាត្មបត្ ន ន ិត

កទគ្នមផ្ល កញ ងព្រះអនាគ្នម ផ្ល កញ ងព្រះអរហត្ ផ្ ន ន ត ល រដមងនធ្នើែ ិ ិ

់ នូវធ្ម៌ ដដលមនទន ់ដល់ នដើមប ី នព្មចនូវធ្ម៌ ដដល ចករាោម នដើមបដល ីត ិ ី មិនទន់

ននាះដដរ,

់ចា នព្មច នដម ែ ើ បនធ្ ី ើឱ្យជាក ូ មថាែយព្រះររ

ជាលកេ ៈ ដូចននះ ។ ខ

់នូវធ្ម៌ ដដលមិនទន់ជាក់ចា

ទធ ន្ាះថា មានភារនទរនៅ នដ្ឋយព្

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់ភា

ុំ ញ ត្ន យ ត ិ ោយថា ៖

វ ី រយន ទ្ុ កខម្រចាតិ ិ

មញព្ទបាននដ្ឋយន

ចករាោម ីត

រដមងបរ ិ ញ ទបា ធ ននដ្ឋយបញ្ហា ”

នហើយ ” ៕

ចប់

ទធ

ចកម ីត នព្បមាទ ិ

រដមងឆង ល ផ្ញត្ទញកបា ខ ននដ្ឋយន ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ព្រះគញេមា​ា

ចកននះ ទញកកញ ង ន ីត

(១) បញ្ហញយ វស្ុ ិ ជ្ឈតិ

បញគល គ រដមងឆង ល អនង ល ់ទឹកបាននដ្ឋយ រដមងឆង ល

ួល

អបបមារទ្ន អណណវ ំ

ស្ធធយ ត តិ ឱឃំ

ដព្បថា ៖

ិ ត្ន

់ ដូច

់នាគន

មបកន ខ ន ទ លកេ ខ

ន នោកមា​ា

ទធបញ្ហ ា ទី ១១

់នឆយ ើល

មគួរ

๑๐๑

វគគទី ១ - មោវគគ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១១ ៖ បញ្ហ ា មានោរ

ន្ាះថា

ៈនធ្ឱ្យនទរនៅ នដ្ឋយព្ ួ រ ដល់លកេ ខ ើែ

មបកន ខ ន ទ លកេ ខ

ទធបញ្ហ ា ។

កយថា រដមងនទរនៅ នដ្ឋយព្

បានន

ចកីថា លញះន ត

ទធ

ផ្ល ជានដើម ួ ល កញ ងព្រះនសាត្មបត្ ន ិត

ើញចិត្ដត ដលរួចផ្ញត្រប

់ អក ន ដដទ គឺដង គ មានក់ ឹ ថា បញគល

ននះជាអក ន ដដលមានចិត្រត ួចផ្ញត្នហើយ កន៏ កើត្មាន ់ព្បនោរន៍ន ននះ មនដមនអត្ ិ

ួ ល ដន

ទធព្រះថាលថា “ បដិបទ

ន ើយ ” ដូចននះ រួចក៏បញ្ូ ា នចត្ ិ នត ៅកញ ងព្រះ

ុំ ិ ត្កញ ងោរព្បត្ ៌ នដម ់ ព្រះ នសាត្មបត្ផ្លជានដ ម ន បត្ ធ្ម ន ើ គឺ នកត្គ ើ បឱ្យដល ិត ើ ិ ិត ី នសាត្មបត្ផ្ល ជានដម ើ ននាះ ។ ិត

់ នូវធ្ម៌ ដដលមនទន ់ ល់ គឺ នដម ់ នូវផ្លដដល កយថា នដម ដ ើ បដល ើ បដល ិ ី ី

់ដល់ ។ ខួ នម នទន ល ិ

(១)

កយថា នដ ម ើ ប ី ។នព្មចនូវធ្ម៌ ុំ ញ ត្ន យ គ្នេវគគ ត ិ ោយ

់បាន មគគ ដដលខួ នម នទន ល ិ

នព្មច ។

់ ា កយថា នដម ច ើ បនធ្ ើែ ី ឱ្យជាក

់ចា នធ្ឱ្យជាក ើែ ចា

់៕

់ ដដលមនទន ិ

នព្មច គឺ នដម ើ ប ី នព្មចនូវ

់នូវធ្ម៌ ដដលមនទន ់ កច ់ ា ជា ិ

់ គនដ ឺ ើមប ី

់នូវព្រះនិ ែ ន ឬ ផ្លននាះឯង ដដលខួ នម ់នធ្ឱ្យជាក ់ នទន ល ិ ើែ ចប់

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១១ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១២ - វ ី យលកខ ណបបញ្ហ ា ិ

๑๐๒

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

ួ រថា

លកេ ៈ?” ខ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ព្ទព្ទង់ទញកជាលកេ ៈ ខ

នហើយ រដមងមនេយច ញ ះន ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ុំ ួ ល បញរ រលដ

(ជាមា​ា

កញ

“ ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ន

វរី យៈមានអ ែ ិ ីជា

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ វរី យៈមានោរ ិ

ុំ ុំ ួ ង លធ្ម៌ទងឡាយទ ងរ

ើយ ”

ូ មព្រះគញេមា​ា

់ ដដលវរី យៈព្ទព្ទង ិ

់នធ្ោរឧបមា ” ើែ

ូ មថាែយព្រះររ នព្បៀបដូចជា ផ្ះ ទ ដដលបព្មុងនឹង

់ ់ផ្ះ ់ដូច ទ ) នព្បើនឈ្ើមួយទប់ ផ្ះ ទ ននាះព្ត្ូវនឈ្ើព្ទព្ទងទប

ុំ ួ លបានន ននះ ក៏មិនអាចរលដ

់ ញកជាលកេ មានោរព្ទព្ទងទ ៈ ខ

ើ យ ោងណាននាះ កញ

ូ មថាែយព្រះររ វរី យៈ ិ

ុំ ុំ ួ ង ដដលវរី យៈ លធ្ម៌ទងឡាយទ ងរ ិ

ព្ទព្ទង់នហើយ រដមងមនេយច ញ ះ ោងននាះដដរ ” ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មព្រះគញេមា​ា

់ឧបមាបដនម ថ នទៀត្ផ្ងចញះ ”

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា កង-

័ ធ្ ុំ អាចវាយកងទរ ័ ត្ូចជាងបាន ទរ

នព្

ះនហត្ញននាះ

នទើបព្រះរាជាព្ទង់

ុំ ួ យទរ ័ ព្ទង់ព្បទនកមាលងរលឱ្យដល ុំ ់ កងទរ ័ ត្ូចរប បនដេម ព្ទង់រន

់ព្រះ

ុំ ួ យ ័ ត្ូច ព្រមទងកងទ ុំ ័ បដនម ័ រន អងប រ គ ដនម ថ ជានរឿយ ៗ កងទរ ថ និងកងទរ ័ ធ្ ុំ បានោងណាននាះ ។ ននាះ នឹងអាចវាយកងទរ ់ ញកជាលកេ មានោរព្ទព្ទងទ ៈ កញ ខ

ុំ ុំ ួ ង ដដលវរី យៈ លធ្ម៌ទងឡាយទ ងរ ិ

ព្ទព្ទង់នហើយ រដមងមនេយច ញ ះ ោងននាះដដរ ។ ិ

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់ព្ត្ម

វ ី យវា រោ ភក ិ ិ ខ រវ

ូ មថាែយព្រះររ វរី យៈ ិ

់ព្រះភា

ិ ត្ទញកថា ៖

អ យសាវរកា អកុស្លំ បជ្ហត,ិ កុស្លំ ិ

(១) ភារវតិ សាវជ្ាំ បជ្ហតិ អនវជ្ាំ ភារវតិ ស្ុទ្ម្ ធ ោេនំ ប ហ ិ តិ

๑๐๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ - មានលភក ព្រះអរយសាវកដដលមានន ខ ងឡាយ ិ ញទ ិ អកញ

លបាន

រដមងចនព្មនក ើ ញ

រដមងចនព្មនធ្ម ដ៌ ដលគ្នាននទ ើ ដូចននះ ”

រដមងលះធ្មដ៌ ដលមាននទ

លបាន

បាន រដមងចាត្ដ់ ចងខួ នឱ្យបរ ល ធ ន។ ិ ញ ទបា

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ចករាោម រដមងលះ ីត

់នាគន

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

បាន

មគួរ

ចប់វរី យលក េ បបញ្ហ ខ ា ទី ១២ ិ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១២ ៖ បញ្ហ ា មានោរ

បបញ្ហ ា ។

ៈរប ួ រដល់លកេ ខ

ុំ ូ ង កញ កញ ងឧបមាដ ប ន

(១) ់ ះ នឈ្ទបផ្ ទ

ើ ញ ត្តរនិោយ។ អងគ

ន្ាះថា វរី យលក េ ខ ិ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយនព្បៀបដ ូ ចផ្ះ ទ វរី យៈនព្បៀបដ ូច ិ

ុំ ួ លនព្ ផ្ត្ត ះ មននរល ទ ក ិ ិ បាត្ ។ដ

ុំ ទងឡាយ មនេយច ញ ះ នព្ ិ កញ ងឧបមាទ ន ី ២

់វរី យៈ ិ

ះមាននឈ្ើទប់ោងណាននាះ កញ

លធ្ម៌

់ ញក ោងននាះដដរ ។ ុំ ះមានវរី យៈចា ព្ទព្ទង ទ ិ

់ ័ ត្ូចនផ្សងៗ កយថា ព្ទងបដន ម ថ គឺ ព្ទង់បញ្ូ ា នកងទរ

័ ត្ូចននាះនរឿយៗ ។ ចូលនៅកញ ងកងទ រ ន ់ ន ុំ ួ យ គឺ ព្ទង់ព្ត្ម កយថា ព្ទងរ

់បងាគបឱ្ ់ យកងទរ ័ ត្ូចនផ្សងនទៀត្ ត្មម

័ ត្ូចទងរ ុំ ី រននាះ ។ កញ នៅរួយរកាកងទរ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ នព្បៀបដូចជា

ុំ ួ យ ។ កងទរ ័ ត្ូច វរី យៈនព្បៀបដ ័ បដនម ័ រន ័ កងទរ ូ ចជាកងទរ ថ និងកងទរ ិ ័ នព្ ត្ូច មិនចាញ់ មិនបាក់ទរ

ុំ ួ យ ចា ុំ ័ បដនម ័ រន ះមានកងទរ ថ និងកងទរ

๑๐๔

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

រួយព្ទព្ទង់ ោងណាននាះ

កញ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយម នខ ូចបង់ ិ

នព្

់ ញក ោងននាះដដរ ៕ ុំ វរី យៈចា ព្ទព្ទង ទ ិ ចប់

ះមាន

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១២ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១៣ - ស្តល ា ិ កខ ណបបញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម លកេ ៈ ?” ខ

់

ួ រថា ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “

់នាគន

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

ន

ត្មានអ ិ ីែ ជា ត្មានភារម ន ិ ិ

វនងង ៈ និងមានោរចូលនៅព្បោន់យក ជា ែ (មនព្ចប ូ កព្ចបល់) ជាលកេ ខ ិ លកេ ៈ” ខ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ជាលកេ ៈ ោងដូចនមច ខ ត ?” ប្ពះនាគមសន ៖ “

់

ត្ន្ ង ា ះថា មានភារមនវនង ែ ិ ិ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

រដមង មនវនង ង ែ (មនព្ចប ូ កព្ចបល់) នូវធ្ម៌ជាកញ ិ ិ មាននទ

ធ្ម៌មិនមាននទ

មរមយ ធ្ម៌មិន

ដ្ឋាន ៤, ននះគឺ

រលៈ ៥, ននះគនឺ ននះគវឺ ប ិ

ត្ិ នរលនកត្ន ើ

ល ធ្ម៌ជាអកញ

, ធ្ម៌អន់ ធ្ម៌ព្បេីត្, ធ្ម៌នៅា ធ្ម៌

ើង

ល, ធ្ម៌

៌ទងឡាយថា ុំ មរមយ, រដមងមិនវនងង ននះគឺ ែ កញ ងធ្ម ន

, ធ្ម៌ ត្ិបប-

មប ៤, ននះគឥស្តន ៥, ននះគឺ ា បធាន ៤, ននះគឥទ ធ ទ ឺ ិ បាទ ឺ ិយ រឈងៈគ ៧, ននះគព្រះអរ យមគ មា គ នអងគ ៨, ននះគឺ ឺ ិ

សនា, ននះគវឺ ជា ិ ា , ននះគវឺ ម ិ ញ ត្ិត ដូចននះ ។

មេៈ,

๑๐๕

វគគទី ១ - មោវគគ

នព្ ន

ះលកេ ៈដដលមនវនង ង ខ ែ ននាះ នទើបព្រះនោគ្នវចរន ិ

រ មនន ិ

រនូវធ្ម៌មនគ ួ រន ិ

ដដលមនគ ួ ររាប់រក ។ ិ

ូ មថាែយព្រះររ

់រកធ្ម៌ រ រាប់រកធ្ម៌ដដលគួររាបរ់ ក មនរាប ិ

ត្ិ ន្ាះថា មានភារមនវនង ង ជាលកេ ៈ ែ ខ ិ

ោងដូចននះ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ប្ពះនាគមសន ៖ “

ុំ លលងរប

រដត្ធ្ម៌គួរ

ូ មព្រះគញេមា​ា

់នធ្ោរឧបមា ” ើែ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា មស្តនី ត

់ព្រះនៅចព្ករត្រដមងម នវនង ង ែ ិត ិ

(មនព្ចប ូ កព្ចបល់) រដមងព្ោប ិ

ទូលព្រះនៅចព្ករត្ិត

ឱ្យព្ទង់រឭកដល់ព្រះរារឥ

មានដរុំ ប ី ញ នននះ មានន

ះបញ នននះ មានរេបញ នននះ មានរលនេើរា នរើងបញ នននះ

លងាច កញ ងនវោព្រ ន ឹ កថា “ ព្ោបទូលព្រះអងព្គ ទង់ជា មានព្បាក់បញ នននះ មានមា

បញ នននះ មានវត្ញ រប ថ

សរយយ ិ

មត្ ព្រះអងព្គ ទង់ ា នទរ ិ

់របររប

់ព្រះអងប គ ញ នននះ ”

ដូចននះ រដមងមិនវនងង ែ ព្រះរារព្ទរយ ោងណាននាះ។ ូ មថាែយព្រះររ

ព្ចបល់ ) នូវធ្ម៌ជាកញ

ត្ិ

នរលនកើត្ន

ល ធ្ម៌ជាអកញ

, ធ្ម៌អន់ ធ្ម៌ព្បេីត្, ធ្ម៌នៅា ធ្ម៌ ៌ទងឡាយថា ុំ វនងង ននះគឺ ែ កញ ងធ្ម ន

ែ ើងរដមងមិនវនងង

ល, ធ្ម៌មាននទ

, ធ្ម៌

មរមយ ធ្ម៌មន ិ

ត្បបដ្ឋ ា ន ៤, ននះគឺ ិ

ឥទិ បាទ ៤, ននះគឥស្តន ៥, ននះគរលៈ ៥, ននះគនឺ ធ ទ ឺ ិយ ឺ អរយមគ មា គ នអងគ ៨, ននះគឺ ិ ដូចននះ ។

មេៈ, ននះគវឺ ប ិ

កញ ងនវោ ន

(មិនព្ចបូក

ធ្ម៌មនមាននទ ិ

មរមយ, រដមងមន ិ

មប ា បធាន ៤, ននះគឺ

រឈងៈគ ៧, ននះគព្រះ ឺ

សនា, ននះគវឺ ជា ិ ា , ននះគវឺ ម ិ ញ ត្ិត

๑๐๖

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

នព្ ន

ះលកេ ៈដដលមនវនង ង ខ ែ ននាះ នទើបព្រះនោគ្នវចរន ិ

រ មនន ិ

រនូវធ្ម៌មនគ ួ រន ិ

ដដលមនគ ួ ររាប់រក ។ ិ

ូ មថាែយព្រះររ

ោងដូចននះ ”

ត្ិ

់រកធ្ម៌ រ រាប់រកធ្ម៌ដដលគួររាបរ់ ក មនរាប ិ ន្ាះថា

មានភារមនវនង ង ៈ ែ ជាលកេ ខ ិ

់

ត្មានោរច ូ លនៅព្បោន់យក ិ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ជាលកេ ៈ ោងដូចនមច ខ ត ?” ប្ពះនាគមសន ៖ “

រដត្ធ្ម៌គួរ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

ត្ិ នរលនកើត្ន

ើង

ុំ រដមងទទួលដឹងោងព្ត្ឹមព្ត្ូវ នូវគត្ិដនធ្ម៌ទងឡាយ ដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

ុំ ុំ និងមនផ្ ល ល នផ្ ត ់ ព្បនោរន៍ថា “ ធ្ម៌ទងននះផ្ ត ់ ព្បនោរន៍ ធ្ម៌ទងននះម ត ិ ិ ុំ ុំ ល់ព្បនោរន៍ ធ្ម៌ទងននះមានឧបោរៈ ធ្ម៌ទងននះម នមានឧបោរៈ ” ដូច ិ ននះ ។

នព្

ះលកេ ៈននាះ ខ

ព្រះនោគ្នវចររដមងកមា​ាត្់នូវធ្ម៌ដដលមនផ្ ល ត ់ ិ

ព្បនោរន៍ ចូលនៅព្បោន់យកនូវធ្ម៌ដដលផ្ល ត ់ ដត្ព្បនោរន៍ កមា​ាត្់នូវធ្ម៌ ់ កដត្ធ្ម៌ដដលមានឧបោរៈ ។ ដដលមនមានឧបោរៈ ចូលនៅព្បោនយ ិ ូ មថាែយព្រះររ

លកេ ៈ ោងដូចននះ ” ខ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “ អាមាត្យដកវរប

ត្ិ

មានោរចូលនៅព្បោន់យក ជា

ន្ាះថា

ូ មព្រះគញេមា​ា

់ នធ្ោរឧបមា ” ើែ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជា មហា-

់ព្រះនៅចព្ករត្ិត

រដមងដឹងនូវបញគល គ ដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

និងមិនផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍ដល់ព្រះរាជាថា

“

ុំ បញគល ល គ ទងននះផ្ ត ់ ព្បនោរន៍

๑๐๗

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ ុំ ុំ បញគល មនផ្ ល បញគល គ ទងននះ ត ់ ព្បនោរន៍ បញគល គ ទងននះមានឧបោរៈ គ ទង ិ ននះមនមានឧបោរៈ ដូចននះ ។ ិ

ះនហត្ញននាះ ករ៏ ដមងកមា​ាត្់មនញ

នព្

នៅព្បោន់យកដត្មនញ

សដដលមនផ្ ល ត ់ ព្បនោរន៍ ចូល ិ

សដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

ឧបោរៈ ចូលនៅព្បោន់យកដត្មនញ ូ មថាែយព្រះររ

សដដលគ្នាន

សដដលមានឧបោរៈ ោងណាននាះ ។

ត្នរលនក ត្ន ិ ើ

៌ទងឡាយ ុំ នូវគត្ដនធ្ម ិ

កមា​ាត្់មនញ

ឹ ោងព្ត្ឹមព្ត្ូវ ើ ង រដមងទទួលដង

ដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

និងមនផ្ ល ត ់ ព្បនោរន៍ថា ិ

ុំ ុំ ុំ “ធ្ម៌ទងននះ ផ្ល នផ្ ល ត ់ ព្បនោរន៍ ធ្ម៌ទងននះម ត ់ ព្បនោរន៍ ធ្ម៌ទងននះ ិ ុំ មានឧបោរៈ ធ្ម៌ទងននះម នមានឧបោរៈ ” ដូចននះ ។ ិ ះលកេ ៈចូលនៅព្បោន់យកននាះ ខ

នព្

ព្រះនោគ្នវចររដមងកមា​ាត្់

នូវធ្ម៌ ដដលមនផ្ ល ត ់ ព្បនោរន៍នចញ ចូលនៅព្បោន់យកនូវធ្ម៌ដដលផ្ល ត ់ ិ ដត្ព្បនោរន,៍ កមា​ាត្់ធ្ម៌ដដលមនមានឧបោរៈ ចូលនៅព្បោន់យកដត្ធ្ម៌ ិ ដដលមានឧបោរៈ ដូចននាះដដរ ។ ូ មថាែយព្រះររ

លកេ ៈ ោងដូចននះ ។ ខ

ត្ិ ន្ាះថា មានោរចូលនៅព្បោន់យក ជា

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់ព្ត្ម

់ព្រះភា

“ ស្តញ្ ថិ ំ វធម្ិ (១) ិ ា ោវហំ ភក ិ ខ រវ ស្វវតក

ុំ មានលភក ត្ថាគត្ន ខ ងឡាយ ិ ញទ ដូចននះ ”

(១)

ុំ ប្ពះមៅមិ យ ញ ត្ន ត ិ ោយ. មហាវគគ លិនទ ។៖

នហើយ ” ៕

លដល់

“ ព្រះគញេមា​ា

ចប់

ិ ត្ទញកថា ៖

៌ បាច ុំ ់ ញ ងក ុំ ួ ង” ត្ថាជាធ្ម ចា ក ន ច ា ងរ ិ ិ ទ

់នាគន

ន នោកមា​ា

ត្លក េ បបញ្ហ ខ ា ទី ១៣ ិ

់នឆយ ើល

មគួរ

๑๐๘

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១៣ ៖ កយថា

ត្មានភារម នវនង ង ៈ ែ ជាលកេ ខ ិ ិ

ន្ាះថា មានភារមនវនង ង ៈ នព្ ែ ជាលកេ ខ ិ

ះមាន

់ កអារមេ ភាវៈចញះនៅចាបយ ា ៍ ត្មមដដលបានន

ព្បោន់យកនហើយ។ កយថា

អកញ

ននះថា “ ននះជាកញ ជាអកញ

លមនគ ួ រន ិ

មនគ ួ រន ិ

រ ននះ

ជាអកញ មន ិ

លមនគ ួ រន ិ

មរមយជាអកញ

ចកថា ីត

លគួរន

រ ននះជាអកញ

ជាកញ

រ ននះព្បេីត្ជាកញ លគួរន

លមនគ ួ រន ិ

ភាវៈមនវនង ង ែ គមាន ិ ឺ

រ, ននះ

លគួរន

រ, ននះមាននទ

់ ព្កក់ រ, ននះអនអា

រ, ននះនៅាជាអកញ

មរមយជាកញ

រ ” ដូចននះ ។

៌ ងឡាយថា ុំ កយថា រដមងមនវនង ង ននះគឺ ែ នូវធ្មទ ិ

នដើម បានន

លគួរន

ល

រ ននះ

ត្បបដ្ឋ ា ន ៤ ជា ិ

ុំ ចកថា រដមងមនវនង ង ោងននះថា “ ននះគឺ ែ នូវធ្ម៌ទងឡាយ ីត ិ

ត្ិបបដ្ឋាន ៤ ជាកញ

លដដលគួរន

កញ ងបណា ន ត ខនធ ៣ គឺ

បញ្ហាខន(ធ កងបញ្ហា) ចដុំ េក វប ិ

៌ ល ធ្មជា

ង ែ ោង ើ ងរដមងមនវនង ិ

លមនគ ួ រន ិ

លគួរន

ត្ិ

ើញនហើយ ត្មមដដលបាន

ត្ិ នរលនកត្ន ើ

រ ននះគ្នាននទ

ជាកញ

ចកីថា ត

៌ កញ ង ែ នូវធ្មជា ើង រដមងមនវនង ិ

ត្នរលនក ត្ន ិ ើ

ល ជានដម ើ បានន

បានន

រ ” ដូចននះ ជានដើម ។

ខ ធ (កង ី លកន

ី ល)

មេៈ ចាត្់ចូលកញ ងខន ន ធ ២ គឺ

មាធ្ិកន ខ (ធ កង

ខ ធ និង ី លកន

សនា ចាត្់ចូលកញ ងខន ដធ ត្មួយ គឺ បញ្ហាខនធ ។ ន

មាធ្ិ) និង មាធ្ក ខ ធ ិ ន

កយថា វជា ិ ា គឺ ផ្លញ្ហាេ ( ញាេដដលព្បកបរួមគ្ននជាមួយព្រះ

អរយផ្ល )។ ិ

๑๐๙

វគគទី ១ - មោវគគ

សរេវម ិ ញ ត្ិត ( ធ្ម៌ដដលរួច

កយថា វម ិ ញ ត្ិត គឺ ព្រះនិ ែ ន នដ្ឋយជានិ

ផ្ញត្ គឺ រោ

់នចញរី

ុំ ួ ង ) ។ ងាខរទងរ

ន័យមាងវញនទៀត្ ិ

កយថា វជា ិ ា គឺ

មា​ាញាេ ( ញាេដដលដង ឹ

ព្ត្មព្ត្ូ វ ) នដ្ឋយភារជាញាេដដលលះមចា ឹ នូវ ឹ ិ ឆ ញាេ ( នមាហៈដដលដង អីម មព្ត្ូ វ ) ។ ែ នព្ត្ ិ ឹ

កយថា វម ិ ញ ត្ិត គឺ

មា​ាវម ិ ញ ត្ិត ( ន

នដ្ឋយភារជាវម ខ នុំ ិ ញ ត្ិត ដដលជាបដប ិ កច មនព្ត្ មព្ត្ូ វ គឺ មនបានល អ )។ ិ ឹ ិ នព្

ះនហត្ញននាះ នទើបនោកន

ភាវៈដព្៏ ត្មព្ត្ូ វ ) ១០ ព្បោរ គឺ ឹ មា​ាញាេ

នដ្ឋយ

មា​ាវម ិ ញ ត្ិត និងន

កយថា

ះមចា ិ ញ ត្ិត ( ន ិ ឆ វម ុំ ី លអរ

មា​ាទិដិា

លនដ្ឋយ

កយថា “ វជា ិ ា ” និងនដ្ឋយ

ចករីត ួចផ្ញត្ព្ត្មព្ត្ូ វ ) ឹ

មា​ា

ចករីត ួចផ្ញត្នដ្ឋយ

មត្ ា ធ្ ត ម៌

( ធ្ម៌ដដលមាន

ងប ា បៈ ៘

កយថា “ វម ិ ញ ត្ិត ” ននះ ។

់ ក ជាលកេ ត្មានោរច ៈ បានន ូ លនៅព្បោនយ ខ ិ

ដដលចូលនៅព្ត្ិះរះិ រួចព្បោន់យកអារមេ ា ៍ ត្មមដដលន ដដលចត្ ិ ព្ត បោន់យក រួចនហើយ ។ ត្នរលនក ត្ន ិ ើ

ើង

ព្បនោរន៍ គជាអក ញ ឺ ឧបោរៈគជាក ញ ឺ

ននះជាកញ

លគួរព្បោន់យក,

់ ក លមនគ ួ រព្បោនយ ិ

ត្នរលនក ត្ ិ ើ

ននះមិនផ្ល ត ់

គួរកមា​ាត្់នចញ,

ល គួរព្បោន់យក, ននះមនមានឧបោរៈ គជាអក ញ ិ ឺ

គួរព្បោន់យក គួរកមា​ាត្់នចញ ” ។

ភាវៈ

ើញរួចនហើយ ត្មម

ចកថា ីត

ុំ ៖ ឹ គត្ិ គឺ ដនុំ េើរដនធ្ម៌ទងឡាយថា ើ ង រដមងទទួលដង “ ននះផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

ះមាន

ចកថា ីត

៌ ងឡាយ ុំ រដមងទទល ទ ួ ដង ឹ គត្ដនធ្ម ិ

៍ ិ ងមនផ្ ដដលផ្ល ល ត ់ ព្បនោរនន ត ់ ព្បនោរន៍ បានន ិ ន

មាធ្ិ

កយថា “ អរយមគ មា គ នអងគ ៨ ” ិ

់ ក ជាលកេ ត្ិ ន្ាះថា មានោរចូលនៅព្បោនយ ៈ នព្ ខ

កយថា

មា​ា

ននះមាន លមន ិ

๑๑๐

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

បញគល គ ដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

កយថា

និងបញគល ល គ ដដលមនផ្ ត ់ ិ

៍ ល់ព្រះរាជា គឺ បញគល ព្បនោរនដ គ ដដលជានហត្ញចនព្មន គ ដដលជា ើ និងបញគល នហត្ញអន់េយ ។ នទះជា ជា

ទិ

័ ដន នយ

កយថា

ព្បនោរន៍ ននាះឯង ៕

ចប់

កយថា អក គឺ ន មានឧបោរៈ អក ន មនមានឧបោរៈ ិ អក ន ដដលផ្ល ត ់ ព្បនោរន៍

អក ល ន ដដលមនផ្ ត ់ ិ

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១៣ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១៤ - ស្មាធប ា ិ បញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

លកេ ៈ?” ខ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ព្បមញខ ជាលកេ ៈ កញ ខ ញ ទដធ ត្មាន

នៅរក

មាធ្ិ ”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ុំ ូ ល ុំ ូ លដប មានករ

ន

មាធ្មានអ ិ ីែ ជា

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្

មាធ្មានភារជា ិ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយណាម ួ យ កញ

ុំ ននៅរក មាធ្ិ ជាព្បមញខ លឱ្

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ផ្ះ ទ

់នាគន

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

ូ មព្រះគញេមា​ា

ុំ លធ្ម៌ទងននាះ

មាធ្ិ នទរនៅរក

មាធ្ិ ឈ្ម

់នធ្ើោរឧបមា ” ែ

ុំ ូ មថាែយព្រះររ នព្បៀបដូចជា នផាទងទងឡាយដន

ុំ នឈ្ើនផាទងទងននាះ

ុំ ននៅោន់ករ ុំ ូ ល នៅរួមគ្នននៅឯករ ុំ ូ ល ។ លឱ្ ុំ ូ លផ្ះ ុំ ូ លខ ព ដប ទ ចាត្់ទញកថា ជាករ

ញ ទដធ ត្

ុំ ូ ល នុំ ៅនៅោន់ករ

ុំ បណា ត នឈ្ើនផាទងទងននាះ

់បផ្ ុំ ញ ត្ ោងណា ។

๑๑๑

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយណាម ួ យ កញ

ូ មថាែយព្រះររ កញ

ញ ទដធ ត្មាន

នៅរក

ុំ ននៅរក មាធ្ជាព្បម ញ ខ លឱ្ ិ

មាធ្ិ

មាធ្ិ ដូចននាះដដរ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

អងគ ព្ទង់ោងនៅោន់

ុំ លធ្ម៌ទងននាះ

នទរនៅរក

មាធ្ិ ឈ្ម

់ឧបមាបដនម ថ នទៀត្ផ្ងចញះ ”

ូ មព្រះគញេមា​ា

ូ មថាែយព្រះររ នព្បៀបដូចជា ព្រះរាជាមួយព្រះ

ុំ ័ មានអងទ ុំ ៤ កងទរ ័ មរភូមិ ព្រមទងកងទ រ គ ង

ុំ ួ ងននាះ គឺ រលដរុំ ក ទងរ ី ីត រលន

ះកីត រលរេកីត រលនេរើា នរង ើ កីត

ញ ទដធ ត្មាន

រកព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះ ឈ្មនៅរកព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះ នឹងព្

បនៅត្មម

ុំ ននៅោន់ព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះ នទរនៅ ព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះជាព្បមញខ លឱ្ ព្រះរាជាព្រះអងនគ នាះបញ នណា​ាះ ោងណាននាះ ។

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយណាម ួ យ កញ

ូ មថាែយព្រះររ កញ

ញ ទដធ ត្មាន

រក

ុំ ននៅរក មាធ្ជាព្បម ញ ខ លឱ្ ិ

មាធ្ិ ដូចននាះដដរ ។

ុំ លធ្ម៌ទងននាះ

មាធ្ិ នទរនៅរក

ូ មថាែយព្រះររ

ព្បមញខជាលកេ ៈ ត្មមព្បោរដូចខាងនលើ ។ ខ

មាធ្ិ ឈ្មនៅ

មាធ្ន្ ា ះថា មានភារជា ិ

ូ មថាែយព្រះររ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់បានព្ត្ម

់ព្រះភា

ិ ត្ថា ៖

(១) “ ស្មាធិ ំ ភក ិ ខ រវ ភារវថ ស្មាហរិ ោ ភក ិ ុ ខ យថាភូតំ បោនាតិ

ុំ - មានលភក ចូរចនព្មន ខ ងឡាយ ើ ិ ញទ ុំ ុំ រដមងដង ត្មងមា ឹ ចា

់ត្មម

ភាវៈរិត្ ” ដូចននះ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕ (១)

ុំ ញ ត្ន យ ត ិ ោយ មហាវារវគគ ។

ចប់

មាធ្នៅច ញះ ិ

់នាគន

ភក ត្ ខ ិ ត ិ ញ ដដលមានច

ន នោកមា​ា

មាធ្បបញ្ហ ា ទី ១៤ ិ

់នឆយ ើល

មគួរ

๑๑๒

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១៤ ៖ បញ្ហ ា

ុំ ី ត រ ីអ

លកេ បបញ្ហ ខ ា )។ ន

កយថា កញ

ចកថា កញ ីត

មាធ្ន្ ា ះថា ិ ៌ ងអ ុំ លធ្មទ

់ដេជា

មាធ្ិ

មាធ្ជាព្បម ញខ ិ

បាន

មាធ្ិបបញ្ហ ា ( មិលិនរទ ប ន់ នាះ

ុំ លធ្ម៌ទងឡាយ មាន

ញ ទដធ ត្មាន

ុំ ទធ ជានដម ើ ទងននាះ

ញ ទដធ ត្មាន

ុំ មាធ្ជាព្បធាន គឺ ដល់ដនុំ េើររួមគ្នន កញ ងអារម េ ច ន ា ៍ ដត្មួយ នដ្ឋយអណា ិ មាធ្ិ

មួយ

នុំ ៅនៅចូលជាមួយ

ដដល

ុំ ននៅរក “លឱ្

មាធ្ិ នដម ើ បនធ្ ើែ ច ិ រា ប ី ក

ុំ មាធ្ត្ម ិ ងនៅននាះ

នព្

មាធ្ិ ” ជានដម ើ ។

ះនហត្ញននាះ

់ខួ ន េ ល កញ ងអារម ន ា ៍ ដត្ នទើបនោកន

់នៅនមដប ុំ ូ ល ។ កយថា នឈ្នផា ើ ទ ង គឺ នឈ្ដដលត្ព្មង ើ កយថា

ុំ ូ ល ។ នៅឯករ

ញ ទដធ ត្

ុំ ូ ល បានន នុំ ៅនៅរកករ

ចកថា ីត

លថា

ញ ទដធ ត្នៅទល់គ្នន

ុំ ន នៅឯករ ុំ ូ ល គឺ ព្បរញគ្ន ុំ ូ ល ៕ កយថា រួមគ្នននៅឯករ ចប់

កយអធ្ិបាយបញ្ហ ា ទី ១៤

បញ្ហ ា ទ្ី ១៥ - បញ្ហញលកខ ណបបញ្ហ ា ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់ថា “ ព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “ ន

លនៅព្គ្នមញននហើយថា

វញ ិ

់ បញ្ហាមានអីែ ជាលកេ ៈ?” ខ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ អាត្មាភារបាន

“ បញ្ហាមានោរោត្់ ជាលកេ ៈ ” ខ

មោង

๑๑๓

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ ឱ្យភ នទៀត្ បញ្ហាមានោរបភ ៈ” ខ ឺល ឺល ជាលកេ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ជាលកេ ៈ ោងដូចនមច ខ ត ?” ប្ពះនាគមសន ៖ “

់ បញ្ហាន្ាះថា មានោរបភ ុំ ឱ្យភ ឺល ឺល

ូ មថាែយព្រះររ បញ្ហានរលនកត្ន ើ

កមា​ាត្់ ភារងងឹត្ គឺ អវជា ិ ា រដមងនធ្ភារភ ិ ា ឱ្យនកត្ន ើែ ឺល គវឺ ជា ើ រនឺ ល គញាេ រដមងនធ្អរ ឺ ើែ យ ិ

ុំ ចៈា ទងឡាយ ឱ្យព្បាកដន

ុំ ន លកេ ៈដដលបភ នទើបព្រះនោគ្នវចរន ខ ល ឺល ូ វរនឺ ននាះ ព្ត្ូវថា “ មននទៀង ” “ ជាន ិ

ចកទ ីត ញកខ ” “ ជាអនត្មត ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

បញរ

ូ មព្រះគញេមា​ា

ើ ង រដមង

ុំ ន ើ ង រដមងបភ ឺល ូ វ

ើង

។

នព្

ះ

ើញ នដ្ឋយបញ្ហាព្ត្ម ឹ

់នធ្ើោរឧបមា ” ែ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ នព្បៀបដូចជាថា

ុំ គួរនាយកព្បទ ះ ន ទ ដដលមានដត្ភារងងឹត្ ព្បទីបដដលនា ុំ ីបចូលនៅកញ ងផ្

ចូលនៅននាះ រដមងកមា​ាត្់ភារងងឹត្ រដមងនធ្ភារភ ឱ្យនក ត្ន ើែ ឺល ើ ុំ នូវរនឺ ឱ្យភ ល ឺល រដមងនធ្រើែ ូប(រូបភារ)ទងឡាយឱ្យព្បាកដន ូ មថាែយព្រះររ

បញ្ហានរលនកើត្ន

អវជា ិ ា រដមងនធ្ភារភ ិ ា ឱ្យនកត្ន ើែ ឺល គវឺ ជា ើ អរយ ិ

ុំ ចៈា ទងឡាយឱ្យព្បាកដន

ើ ង ោងណា ។

រដមងកមា​ាត្់ភារងងឹត្

គឺ

ុំ ន រដមងនធ្ើែ ើង រដមងបភ ឺល ូ វរនឺ ល គញាេ ឺ

ើ ងោងននាះដដរ,

ុំ ន បភ នទើបព្រះនោគ្នវចរ ន ល ឺល ូ វរនឺ ននាះ នទៀង ” “ ជាន

ើង

ុំ ឺល ើ ង រដមងបភ

ចកទ ីត ញកខ ” “ ជាអនត្មត ” ។

នព្

ះលកេ ៈដដល ខ

វ ថា “ មន ើញនដ្ឋយបញ្ហាព្ត្មព្ត្ូ ឹ ិ

ុំ ឱ្យភ ៈ ត្មម ូ មថាែយព្រះររ បញ្ហាន្ាះថា មានោរបភ ខ ឺល ឺល ជាលកេ

ព្បោរដូចន

លខាងនលើ មកននះ ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

់នាគន

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

មគួរ

๑๑๔

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

ចប់បញ្ហាលកេ បបញ្ហ ខ ា ទី ១៥

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១៥ ៖ បញ្ហ ា មានោរ

ៈរប ួ រដល់លកេ ខ

់បញ្ហា ន្ាះថា បញ្ហាលកេ ខ

បបញ្ហ ា ។ អវជា ិ ា ន្ាះថា “ ភារងងឹត្ ” ក៏នព្ ឱ្យ

ុំ ចៈា ទងឡាយ ព្បាកដន

ើ ងត្មម

ុំ ះមានអាោរបទបា ង ិ

ភាវៈរិត្ ។ បញ្ហានរលនកត្ន ើ

់ រងងឹត្ គឺ អវជា រដមងកមា​ាត្ភា ិ ា ននាះបាន ក៏នព្

នធ្អរ ើែ យ ិ

ើ ង ។ នព្

ះនហត្ញននាះ នទើបនោកន

ុំ ចៈា ទងឡាយ ឱ្យព្បាកដន

កញ ងឧបមាឧបនមយយននាះ ន

ឡាយឱ្យព្បាកដដល់ព្កដ

ដភក ន រប

ើង ” ដូចននះ ។

់ នៅ

ចៈា

លថា “ រដមង

ព្បទីបកមា​ាត្់ភារងងឹត្បាន ់បញរ

ើង

ះមានោរបនងើត្ ា រនឺ ភ ល ឺល គឺ

ុំ ន វជា ិ ា បភ ិ ា អ ឺល ូ វរនឺ ល គឺ ញាេ ។ នរលភារងងឹត្ គឺ អវជា ុំ ទងឡាយ ក៏ព្បាកដន

ចៈា មន ិ

ុំ នធ្រើែ ូបទង

បានរិត្ដមនកីត ។ នទះជាោង

ុំ ននាះក៏មានកេ ត្់ព្រុំដដនថា អាចកមា​ាត្់ភារងងឹត្បានកញ ងបរ នវេប ន ញ នននះ ិ បញ នននាះ មនហ ួ ិ ព្បាកដដល់ព្កដ

ុំ ូប(ភារ) ឱ្យ រីននាះ មនឆ្ ង យជាងននះ ។ អាចបញ្ហ ា ងរ ិ

ដភក នវេប ន បាន កញ ងបរ ន ញ នននះ បញ នននាះ មិនហួ ិ

ុំ មិនឆ្ងយជាងននះ ។ មាងវញនទៀត្ មិនអាចបញ្ហ ា ងឱ្យន ិ

រីននាះ

ើញរូប ដដលព្ត្ូវ

ុំ ះ ុំ វត្ញ នផ្សង មានរញ្ហ ងននាះ បាននទ ។ ចដុំ េកបញ្ហាមាន ថ ា ងផ្ ទ ជានដម ើ បទបា ិ ុំ មត្ភា ថ រកញ ងោរកមា ន ា ត្់ភារងងឹត្គឺ អវជា ិ ា ញា ិ ា ឱ្យនកត្ន ឺ ល គឺ វជា ើ ញ ងរន

ុំ ន ុំ បភ នដ្ឋយកេ ត្់ព្រុំដដនមនបាន ។ ឺល ូ វរនឺ ល គញាេ ឺ ិ ុំ ធ្ម៌ទងឡាយ

នទះជាឋត្ ត្ោងណាកីត មានវត្ញ អ ន ថ ីែ ិ នៅកញ ងភារងងឹ

ុំ ីត បញ្ហានរលនកត្ន នផ្សង ៗ មកបទបា ងក ិ ើ នទៀង”ផ្ង “ជាន

ើង

ឹ ត្មមោររិត្ថា “ មន ើ ង រដមងដង ិ

ុំ ចកីទ ត ញក”ខ ផ្ង “ជាអនត្មត”ផ្ង បានទងអ

់ មនមានអ ែ ិ ីជា

๑๑๕

វគគទី ១ - មោវគគ

ឧប

គក ង គ ញ ងោរដ ន ឹ ននាះនទ ។ នព្

ះនហត្ញននាះ នទើបព្ត្ម

ស្មា អាភា (១) – រញុំមានរនឺ ណា ន ល កយថា អរយ ិ

់ថា “ នតថិ បញ្ហញ

ា ឹ ងរនឺ ល គឺ បញ្ហា ” ដូចននះ ។ ើន

ចៈា ដព្បថា

ចៈា រប

់ព្រះអរយប ឬ ញ គល គ ិ

សាងភារជាព្រះអរយប ញ គល គ មាន ៤ ោង មានទញកអ ខ រយ ិ ិ ោររិត្ណា នព្

ចៈា ជានដម ើ ។ ជា

់ ធ្ម៌ ៤ ោង មានទញកជា ខ នដម ើ ចាត្់ទញកជា

ចៈា (រប

់រិត្) ក៏

ះភារមនវ ល ធ្ម៌ ៤ ោង ននាះឯង នរណាបានន ិ ត្ដព្បព្បួ ិ បរ ិ

នដ្ឋយបញ្ហាព្ត្មព្ត្ូ វនហើយ ឹ នព្

ចៈា ដដល

អក ន ននាះនឹងបាន

ះនហត្ញននាះ នទើបនៅថា អរយ ិ ចប់

ើញ

នព្មចជាព្រះអរយប ញ គល គ ិ

ចៈា ៕

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១៥ ិ

បញ្ហ ា ទ្ី ១៦- នានាធមា​ានំ ឯកកិចាអភន ា ិ បា ិ ា ទ្បបញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

ួ រថា ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ុំ មាននផ្សង ៗ គ្ននទងននះ រដមងនធ្ឱ្យ ើែ ប្ពះនាគមសន ៖ “

ុំ ទងឡាយបាន ”

ុំ ធ្ម៌ទងឡាយ

នព្មចព្បនោរន៍ដត្មួយឬ ? "

នព្មចព្បនោរន៍ដត្មួយ គឺ កមា​ាត្់កនល ិ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

ោងដូចនមច ត ?

ន

ុំ ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ធ្ម៌ទងឡាយមាន

ុំ នផ្សង ៗ គ្ននទងននះ រដមងនធ្ឱ្យ ើែ

ននះ រដមងនធ្ើឱ្យ ែ

់នាគន

់ ធ្ម៌ទងឡាយមាននផ្សង ុំ ុំ ៗ គ្ននទង

នព្មចព្បនោរន៍ដត្មួយ គឺ កមា​ាត្់កិនល ូ មព្រះគញេមា​ា

់នធ្ើោរឧបមា ” ែ

ុំ ទងឡាយបាន

័ ទងឡាយមាននផ្សង ុំ ប្ពះនាគមសន ៖ “ នព្បៀបដូចជា កងទរ ៗ គ្នន គឺ

័ ដរុំ ី កងទរ ័ ន កងទរ

័ រេ និងកងទរ ័ រលនេរើា នរង ះ កងទរ ើ រដមង

នព្មច

๑๑๖

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

(១)

ុំ ញ ត្ន យ គ្នេវគគ ។ ះ ត ិ ោយ. ័ ភាគនផ្សងក ព្បនោរន ដ៍ ត្មួយ គឺ ឈ្ ន កងទរ ន ី ើែ ញ ងោរនធ្

ណា ។

ស្តងាគមបាន

ោង

ុំ ុំ គ្ននទងននះ រដមងនធ្ឱ្យ ូ មថាែយព្រះររ ធ្ម៌ទងឡាយមាននផ្សងៗ ើែ

នព្មចព្បនោរន៍ដត្មួយគឺ កមា​ាត្់កនល ិ ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ុំ ទងឡាយបាន ោងននាះដដរ ”

់នាគន

់នឆយ ើល

ន នោកមា​ា

មគួរ

ចប់នានាធ្មា​ានុំ ឯកកច ា ភន ា ទី ១៦ ិ អ ិ ិ បា​ាទនបបញ្ហ

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១៦ ៖ កយថា នានាធ្មា​ានុំ ឯកកច ា ភន ា ដព្បថា បញ្ហ ា ទក់ទងរី ិ អ ិ ិ បា​ាទនបបញ្ហ

ុំ ព្បោរ ដដលធ្ម៌ទងឡាយមាននផ្សង ៗ គ្នន ឱ្យ

នព្មចកច ិ ដា ត្មួយ ។

៌ ងឡាយមាននផ្សង ុំ ុំ ុំ កយថា ធ្មទ ៗ គ្ននទងននះ គឺ ធ្ម៌ ៧ ោងទង

ននះ គឺ នោនិនសាមន

ិ ោរ

ីល

ទធ វរី យៈ ិ

កយថា មាននផ្សង ៗ គ្នន គឺ មនដ ូ ចគ្នន ។ ិ កយថា ឱ្យ

នព្មចព្បនោរនដ៍ ត្មួយ គឺ ឱ្យ

ត្ិ

មាធ្ិ បញ្ហា ។

នព្មចកច ិ ដា ត្មួយ ។

័ ទងឡាយ ុំ នព្បៀបដូចជា កងទរ នទះជាមានភារខញ

ដបក ល គ្នន ជាកង

័ ព្បនភទនផ្សង ៗ គ្នន ដូចជា កងទរ ័ ននះជាកងទរ ័ ដរុំ ី កងទរ ័ ននាះជាកង ទរ ័ ន ទរ

ះ ជានដើម នទះជាោងននាះ ក៏នធ្ក ធ យឈ្ះ ន ើែ ច ិ ដា ត្មួយ គឺ រួមគ្ននព្បយញទឱ្

័ ភាគនផ្សង កងទរ ោងណា ។ ី

វគគទី ១ - មោវគគ

ុំ ធ្ម៌ទងននះ នទះជាមានភារខញ

នោនិនសាមន

រួមគ្ននលះកនល ិ

ិ ោរ

๑๑๗

ដបក ល គ្នន ជាធ្ម៌នផ្សង ៗ គ្នន ដូចជា

ើ ។ នទះជាោងននាះ ក៏នធ្ក ី ល ជានដម ើែ ច ិ ដា ត្មួយ គឺ

ោងននាះដដរ ៕ ចប់

កយអធ្បាយបញ្ហ ា ទី ១៦ ិ

ចប់មហាវគគទី ១ កញ ងវគ នគ នះមាន ១៦ បញ្ហ ន ា





๑๑๘

វគគទី ២ - អទ្ធធនវគគ បញ្ហ ា ទ្ី ១ - ធម្ាស្នេតប ា ិ បញ្ហ ប្ពះរាជា ព្ត្ម

់

ួ រថា “ ព្រះគញេមា​ា

់នាគន

ន អក ន ណាមានក់នឹង

នកត្ ន នកត្ ន នផ្សងជាអក ន នកត្ ើ នគននាះឯងជាអក ើ ឬ ក៏អក ើ ?”

៏មនដមន ៏ ប្ពះមេរៈ ថាែយវ ិ រនា អក ា ថា “ អក ន ននាះនកត្ក ន នផ្សងនកត្ក ើ ិ ើ

មនដមន ” ិ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ន

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មព្រះគញេមា​ា

់នធ្ោរឧបមា ” ើែ

ូ មថាែយព្រះររ មហាបរិព្ត្ ព្រះអងព្គ ទង់យល់

ចកននាះោ ងដូចនមច ត នព្បៀបដូចជា ព្រះអងព្គ ទង់ធាលប់ជាទរកត្ូច ីត

ើញន

មកនហើយ រហូត្មកដល់នរលននះ ព្រះអងដគ ដលធាលប់ជាទរកត្ូចននាះឯង ោលយមកជាមនញ មនញ

សធ្ ុំ ឬោងណា ? ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ សមានក់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាជាមនញ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

នៅថា “មាត្ម” ក៏គ្នាន ដដល

ក៏គ្នាន

ិ

សធ្នុំ រលននះ ក៏ជាមនញ

ូ មថាែយព្រះររ នបើដូចននះ

នៅថា “អក ន មានបញ្ហា” ក៏គ្នាន ។ អរញ ែទៈក៏ជាមនញ

ូ មបអ ន ដដលបញព្ត្ ី ក

ូ មបអ ន ដដលនគនៅថា “អក ន មាន ី ក

ូ មបអ ន ដដលនគនៅថា “អក ន មាន ី ក ើយននាះ

សមានក់នទៀត្ ”

ក៏គ្នាន ូ មបអ ន ដដលបញព្ត្នៅថា “បត្ម” ិ ី ក

ស នៅថា “ព្គូ” ក៏គ្នាន

ជាកលលៈនៅន

់ ទរកត្ូចននាះក៏ជា

ូ មថាែយព្រះររ មាត្មរប

ក៏ជាមនញ

សមានក់ មាត្មរប

ី ល” ក៏គ្នាន

សមានក់នផ្សង

់អក ន ដដលជានប

ិ លបៈ”

ូ មបអ ន ដដលនគ ី ក

មាត្មរប

៏ មនញ ិ កជា

ូ មបអ ន ី ក

់ អក ន ដដលនៅ

់ អក ន ដដលជា

សមានក់ មាត្ម

๑๑๙

វគគទី ២ - អទធន្វគគ

រប

់ អក ន ដដលជា

ត្ូចក៏ជាមនញ

មានក់នរៀនវជា ិ ា នទៀត្ មនញ

នៈក៏ជាមនញ

សមានក់នផ្សង

សមានកន់ ទៀត្ មាត្មរប ិ លបៈ

់កញមារធ្ក ុំ ៏ជាមនញ

ដត្អក ន ដដលនរៀនចប់វជា ិ ា

សមានកន់ ធ្កម អា ា ព្កក់ បញ ដនម ត នញ ើែ

ោត្់នរង ើ ឬ ោងណា ? ” ន

សមានក់នទៀត្ មនញ

់ផាទល់នឹងន

លថាោងដូចនមច ត ?”

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ធ្នុំ ៅនរលននះ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ូ មថាែយព្រះររ អាត្មាភារ

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ូ មព្រះគញេមា​ា

ប្ពះនាគមសន ៖ “

លថា អាត្មា

សដត្មានកន់ នាះឯង ជាមនញ

ស

សដត្មួយបាន នដ្ឋយ

់ ឧបមាបដនម ថ នទៀត្ផ្ងចញះ ”

់មួយយប់ឬនទ ? ”

ប្ពះមៅមិលិន៖ទ “ ដមននហើយព្រះគញេមា​ា

មួយយប់ ”

ូ មន

ូ មថាែយព្រះររ នព្បៀបដូចជា បញរ

ព្បទីប ព្បទីបននាះនឹងភរហ ឺល ូ ត្ត្នៅ អ

សមានក់ ខញ ព្ុំ្ រះ

សមានក់នទៀត្ ” ) ខួ នព្រះគ ល ញេ

ុំ អក ន ទងននាះរ ួមបញ្ូ ា លគ្ននជាមនញ

័យោយដត្មួយននះ ”

សមានក់នផ្សង

់ នរលខញ ព្ុំ្ រះករញណា

លនៅនហើយោងននះ ( ថា “ ទរកត្ូចននាះក៏ជាមនញ សធ្នុំ ៅនរលននះក៏ជាមនញ

ស

សមានក់នផ្សងនទៀត្ ព្ត្ូវនគោត្់ដដ

់ ទរកត្ូច អាត្មាភារមនញ ភារ ននាះឯងធាលបជា អាព្

់អក ន ដដលជាកញមារ

ិ លបៈជាមនញ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

ករញណាជាមនញ មា​ា

មាត្មរប

ខះ ល ត្មមនមល ើ

់ ព្បទីបអាចភរហ ឺល ូ ត្អ

់

ុំ ូ ងមក ប ូ មថាែយព្រះររ អណា ត ត្នភងនៅោមដ ើល

ជាអណា ត ត្នភើង ល កញ ងោមកណា ន ត លឬ ? ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

់”

ប្ពះនាគមសន ៖ “ អណា ត ត្នភងនៅោមកណា ត ល មកជាអណា ត ត្ ើល

๑๒๐

កណឌទី ២ - មិលន ិ ប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

នភង ន ញ ងនព្ោយឬ ? ” ើល កញ ងោមច

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

់”

ុំ ូ ង ជានភើង ប ូ មថាែយព្រះររ ព្បទីបកញ ងោមដ ន ល

ប្ពះនាគមសន ៖ “

មួយដួងព្បទីបកញ ងោមកណា ន ត លជាមួយដួងនទៀត្

ព្បទីបកញ ងោមច ន ញង

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

់ រនឺ ព្បទ ល ី បដដលភរហ ឺល ូ ត្

នព្ោយជា មួយដួងនទៀត្ ឬោងណា ? ” នរញមួយយប់បាន នដ្ឋយអាព្

័យដួងព្បទីបដត្មួយននាះឯង ”

ូ មថាែយព្រះររ ឧបមាោងណា ឧបនមយយក៏

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ោងននាះ ធ្មា

នត្ ត ិ (ធ្ម៌ដដលបនគ្ន ត ន ) រដមងបនគ្ន ត ន នៅ មនញ

សមានក់នកើត្

នព្

នឹងជាមនញ

់ ៏មនដមន សដត្មានកក ិ

សនផ្សងគ្ននក៏

ន

ើ ង មនញ

សមានក់នទៀត្រលត្ន់ ៅ បនគ្ន ត ន នៅ ហាក់ដូចជាមនម ញ នមននព្ោយ ិ ិ

ះនហត្ញននាះ

មិនដមន អក ន មានវញ្ហ ិ ា េដួងនព្ោយ មានវញ្ហ ិ ា េដួងមញន ”

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “

ប្ពះនាគមសន ៖ “

(១)

រដមងដល់ន

ូ មព្រះគញេមា​ា

នឹងជាមនញ

ចករីត ួមគ្នន ជាមួយអក ន

់ ឧបមាបដនម ថ នទៀត្ផ្ងចញះ ”

ូ មថាែយព្រះររ នព្បៀបដូចជា ទឹកនដ្ឋះនគ្នព្

់

ដដលនគព្ចបាច់ទញក កញ ងោលបនា ន ទ ប់មកក៏ោលយជាទឹកនដ្ឋះនគ្នរូរ រីទឹកនដ្ឋះ នគ្នរូរក៏ោលយជាទឹកនដ្ឋះខាប់ រីទឹកនដ្ឋះខាប់ក៏ោលយជាទឹកនដ្ឋះថាល ។ មហា បរិព្ត្ នរណាន

លោងននះថា “ ទឹកនដ្ឋះនគ្នព្

់មួយណា ទឹកនដ្ឋះ

់ ៏មួយននាះ ទឹក នគ្នរូរគម ឺ ួ យននាះ ទឹកនដ្ឋះនគ្នរូរមួយណា ទឹកនដ្ឋះខាបក ់ ួ យណា ទឹកនដ្ឋះថាលក៏មួយននាះ ” ដូចននះ អក នដ្ឋះខាបម ន ដដលន ននាះ នៅថា ន

លព្ត្មព្ត្ូ វឬ ? ” ឹ

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ មិននៅថាន

(១)

បាេជា បចឆមវ ិ ា េុំ អដាកថាជា បចឆិមវញ្ហ ិ ា នណា ិ ញ្ហ បានដព្បត្មមអដាកថា នព្

ះអត្ថន័យព្ត្ូវគ្ននជាង ។

លព្ត្មព្ត្ូ វនទ ព្រះគញេមា​ា ឹ

លោង ់ គឺ វា

๑๒๑

វគគទី ២ - អទធន្វគគ

ជាអីដដលនក ត្ន ែ ើ

ើ ង នដ្ឋយអាព្

់ដត្មួយននាះឯង ”

ូ មថាែយព្រះររ ឧបមាោងណា ឧបនមយយក៏

ប្ពះនាគមសន ៖ “

ោងននាះ ធ្មា

័យទឹកនដ្ឋះនគ្នព្

សមានក់នកើត្ន

នត្ ត ិរដមងបនគ្ន ត ន នៅ មនញ

នទៀត្រលត្់នៅបនគ្ន ត ន នៅ ហាក់ដូចជាមនម ញ នមននព្ោយ ិ ិ នឹងថាជាមនញ

សដត្មានក់ក៏មនដមន ិ

មានវញ្ហ ិ ា េដួងនព្ោយ ដួងមញន ”

នឹងជាមនញ

រដមងដល់ន

ប្ពះមៅមិលិនទ ៖ “ ព្រះគញេមា​ា

នហើយ ” ៕

ចប់ធ្មា

ចករីត ួមគ្នន ់នាគន

ើ ង មនញ

នព្

សមានក់

ះនហត្ញននាះ

សនផ្សងគ្ននក៏មនដមន ិ

អក ន

ជាមួយអក ន មានវញ្ហ ិ ាេ

ន នោកមា​ា

់នឆយ ើល

មគួរ

នត្ ត ិបបញ្ហ ា ទី ១

ោកយអធិប្ាយបញ្ហ ា ទី ១ ៖ ុំ ី ធ្ម៌ទងឡាយដដលដ ុំ បញ្ហ នុំ េើរនៅបនគ្ន ា អរ ត ន ន្ាះថា ធ្មា

បបញ្ហ ា ។

កយថា មនដមននទ ព្រះគញេមា​ា ិ

ព្រះករញណាជាមនញ

៏ មនញ សធ្នុំ រលននះ កជា

់ ទរកត្ូចននាះកជា ៏ មនញ សមានកន់ ទៀត្ បានន

ព្គ្នដដលខញ ព្ុំ្ រះករញណានៅជាទរកត្ូច ព្គ្នននាះរកភារជាមនញ ននះ មិនមានន

ខញ ព្ុំ្ រះករញណាជាមនញ ន ើ យ ។ កញ ងនរលននះ

ននះ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាក៏រកភារជាទរកត្ូច មនមានដដរ ។ នព្ ិ ទរកត្ូចនៅព្គ្នននាះ ក៏ជាមនញ ននះ ក៏ជាមនញ

សមានក់នទៀត្ ។

សមានក់ ខញ ព្ុំ្ រះករញណាជាមនញ

នត្ ត -ិ

សមានក់ ខញ ុំ្

ចកថា កញ ង ន ីត

ុំ ូ ចនរល សធ្ដ

សធ្ ុំ កញ ងនរល ន

ះនហត្ញននាះ

សធ្ ុំ កញ ងនរល ន

๑๒๒

កណឌទី ២ - មិលិនប្ ទ បញ្ហ ា កណឌ

កយថា

ូ មថាែយព្រះររ

៏ ឹ ងគ្នាន ។ល។ “មាត្ម” កន បានន

ចកថា នបជាមន ញ ីត ើ

មាត្មក៏គ្នាន ។

នព្

នបដ ើ ូចននះ

ូ មបអ ន ដដលបញព្ត្នៅថា ី ក

៏ ាន ូ មបអ ន ដដលនគនៅថា “អក ន មានបញ្ហា” កគ្ន ី ក

សនផ្សងគ្ននដូចននះ

ះនហត្ញអីែ ? នព្

ូ មបអ ន ដដលបញព្ត្គួរនៅថា ី ក

ះកញ ងភរដត្ម ន ួ យ កញ ងព្គ្នដដលនៅជា ន

កលលៈក៏មានមាត្មមានក់ នរលភារជាកលលៈអ មានមាត្មមានក់នទៀត្ រប

។

នព្

ះកញ ងព្គ្នននះ ន

ន

នរលជាអរញ ែទៈក៏មនដមនប ញ ព្ត្ ិ

់ អក ន ដដលព្គ្ននដ់ ត្ជា កលលៈ ។ នបដ ើ ូ ចននះ

ចាត្់ទញកអក ន ណាថា ជាមាត្មរប

់ ក អ ន ដដលនៅជាកលលៈនៅន

នផ្សង ដូចននះ ជានដើម ។ កញ ង ន

ដដលន

កយថា

មាត្មរប

៌គួរ ត្ដែ ដលនកត្ក ន ើ ញ ងគភ

់ខួ ននៅ ? ក៏ោលយជាថា ល

័យដូចននះ ។ នព្ កយដដទនទៀត្ ក៏គួរព្ជាបកញ ងន ន លថា មាត្មរប

់នៅ ដល់ភារជាអរញ ែទៈក៏

៏គ្នាន ូ មបមាត្មក ី

ះនហត្ញននាះ នទើបនោក

៏ មនញ យននាះ កជា ើ

់អក ន ដដលនៅជាកលលៈនៅន

ុំ ុំ ប់ដនដណា លដល់លដ្ឋ ក់ោលកនកត្ដនអត្ ភា ត ររប ើ

នោងនៅត្មមភាររកល ូ ត្ោ ី

័ ់នៅត្មមវយ

ចាប់រីបដិ

ើយ ់

សមានក់

ជា

កយ

ត្ែ នដ្ឋយ

និ រហ ធ ូ ត្ទល់ដត្

នកត្អវយវៈ មានដដមាននរើង ជានដើមនរញនលញល អ ត្មមដដលបានព្ត្ម ើ ទញកថា ៖

បឋម្ំ កលលំ រោតិ

កលលា រោតិ អវវុទ្ំ

ឃនា បសាោ ោយនេិ

រកសា រលាមា នោបិ ច

អវវុធ ោយរត របស្ិ

យញ្ា ស្ស ភុ ញ្ាតិ មាោ

រតន រសា តតថ យារបតិ

ដព្បថា ៖ (១)

របស្ិ នវ េ ី ឃរនា ិ វតត អនាំ បានញ្ា រភាជ្នំ

មាតុ កុចគ ាិ គរោ នររា (១)

ុំ ូ ងនកើត្ជាកលលៈ បនរ ដប ត ី កលលៈជាអរញ ែទៈ បនរ ត ី អរញ ែទៈក៏

ុំ ញ ត្ន យ ត ិ ោយ

គ្នេវគគ ។

់

๑๒๓

វគគទី ២ - អទធន្វគគ

នកត្ជានប ើ

ត ី នប ិ បនរ

ុំ បញ្ាសាខា ទង ់

រប

ិ ក៏នកត្ជា ើ

នៈ បនរ ត ី

នៈ ក៏នកត្ជា ើ

ក់ នរាម និង ព្កចក ។ មាងវញនទៀត្ មាត្ម ិ

ត្នែ នាះបរនភាគអាហារ គឺ បាយនិងទឹក ោងណា ិ

ដដលនៅកញ ងន ន

រដមងដនុំ េើរនៅកញ ងន ន

ះមាត្មននាះ