Domowe SOS
PIERWSZA POMOC
Jakub Kurowski
PRZY ZRANIENIACH Powstanie urazów i ran ma wiele przyczyn. Otarcia, skaleczenia, stłuczenia czy oparzenia mogą się przydarzyć każdemu. Ważne jest, by właściwie je zaopatrzyć, bowiem jakiekolwiek zniszczenie lub uszkodzenie tkanki może skutkować rozwojem infekcji, zwłaszcza, gdy dojdzie do utraty funkcji ochronnej skóry. Zarazki wtedy łatwiej wnikają do organizmu, a proces leczenia się wydłuża.
Kiedy organizm nas alarmuje? Gdy okolica skaleczenia staje się wyraźnie czerwona, opuchnięta i gorąca, ponadto występuje wysoka wrażliwość na ból, to sygnał, że wymagana jest interwencja lekarza. Podawane są często zastrzyki przeciwtężcowe i zostaje wprowadzone leczenie osłonowe antybiotykiem. W przypadku poważniejszych urazów konieczne może być też: usunięcie martwej tkanki, jeśli przeszkadza to w procesie gojenia, oczyszczenie z wydzielin ropnych i – w razie potrzeby, założenie drenów. Mocowane opatrunki mają na celu nie tylko zabezpieczenie rany, ale także pomagają ją nawilżać i wentylować.
Cięcia i otarcia Małe skaleczenie nie są zbyt skomplikowane do wyleczenia. Ranka zazwyczaj krwawi. To dobrze – wypływ krwi oczyści ewentualne zabrudzenia i nieczystości. Zazwyczaj ustępuje on samoistnie. Skaleczenie należy delikatnie opłukać strumieniem zimnej wody, której niska temperatura dodatkowo zwęzi naczynka krwionośne. Znajdujące się drzazgi i drobne zanieczyszczenia można ostrożnie usunąć z powierzchni za pomocą sterylnej pęsety. Obszar wokół rany należy zdezynfekować. Do zabezpieczenia najlepiej używać plastra z opatrunkiem wchłaniającym wysięk. Dobrze zamocowany opatrunek pozwoli na szybkie zrośnięcie się brzegów skaleczenia.
Rany szarpane i powstałe wskutek uderzenia Ten rodzaj urazów jest zazwyczaj bardzo bolesny. Skóra pęka, krawędzie rany są nieregularne. Często bezpośrednio pod nią znajduje się kość. Rany szarpane czasami wymagają interwencji chirurga. Czasem trzeba je zszywać, ponieważ mają nieregularne, postrzępione krawędzie, które z trudem się zrastają i mogą powodować blizny. Doraźnie należy przymocować na ranie sterylny opatrunek za pomocą przylepnego, elastycznego plastra i nałożyć opatrunek uciskowy: owinąć
24 RODZINA ZDROWIA | kwiecień - czerwiec 2021
kilka razy bandaż z gazy wokół opatrunku, a następnie nałożyć na niego dodatkowy, zwinięty bandaż jako podkładkę uciskającą (w razie potrzeby wystarczy paczka papierowych chusteczek higienicznych). To powinno zatrzymać obfite krwawienia. Przy zakładaniu takiego opatrunku musimy uważać, by całkowicie nie odcinać dopływu krwi do tej części ciała.
Oparzenia To jeden z najczęściej występujących urazów. Statystyki mówią, że aż cztery na pięć poważnych oparzeń zdarza się podczas zajęć domowych i rekreacyjnych, takich jak gotowanie i grillowanie, oraz wskutek wypadków drogowych. Oparzenie trzeba jak najszybciej schłodzić chłodną, ale nie bardzo zimną wodą, przez około 20 minut. Można zastosować specjalistyczny, żelowy opatrunek. Jeśli skóra jest bardzo uszkodzona i tworzą się pęcherze, należy zgłosić się do lekarza. Podobnie w przypadku, gdy naruszona powierzchnia obejmuje obszar większy od ludzkiej dłoni – wtedy najlepszym rozwiązaniem może być aparat do leczenia oparzeń.
Pęcherze Nowe obuwie, długotrwałe wędrówki lub praca w ogródku, mogą skutkować powstaniem bąbli na stopach lub dłoniach. Powstają one wskutek uniesienia komór pełnych płynu pod skórą lub między warstwami skóry. Górne warstwy skóry oddzielają się od dolnych, tworząc pustkę, która wypełnia się płynem tkankowym. Nigdy nie należy ich nakłuwać, gdyż rana może wtedy ulec zakażeniu. W przypadku samoistnego pęknięcia powinno się to miejsce zdezynfekować. Istnieją specjalistyczne plastry blistrowe zawierające warstwy żelu, które przyspieszają gojenie się pęcherzy – mogą pozostać na skórze, dopóki same nie odpadną, ponieważ podkładka żelowa nie przykleja się do sączącej rany.
