LANDSCHAP IN BEELD
EEN NATJE IN WINTERTIME WINTEROVERSTROMING 2021 HEULEBEEK
DIRK LIBBRECHT
↓Luchtfoto in zuidelijke richting van overstroomde Heulebeekmeersen-Oost en Ledegemse meersen op 31 januari 2021 © Ignaas Robbe
36
•
Terwijl ik dit schrijf, treedt buiten de avondkilte in na een eerste namiddag stralend zomerweer in putje winter. We noteren 15°C in Zuid-West-Vlaanderen, dit volgend op de strengste vorst sinds jaren, naadloos aansluitend op een lange periode met zeer regenachtig weer. De laatste week van januari traden her en der waterlopen buiten hun oevers. In vogelaarskringen wordt dit doorgaans zeer snel opgepikt. Tijd voor een rondje overstromingen.
DE HEULEBEEK…
EEN RONDVLUCHTJE
…scheert in Zuid-West-Vlaanderen alle toppen qua natuurbeleving als ze buiten haar oevers treedt. Dit gebeurt quasi iedere winter, tijdens perioden met hevige neerslag. Het stagnerende water heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op watervogels die er maar al te graag pleisteren tijdens doortrek of verblijf in de regio. Een greep uit de waarnemingen januari-februari in de Ledegemse en Heulebeekmeersen-Oost: wintertaling, smient, pijlstaart, watersnip, kemphaan, bergeend, slobeend, krakeend,… Het spreekt voor zich dat hoe later de overstromingen plaatsvinden in het voorjaar en hoe langer ze duren, hoe uitgebreider het aantal vogelsoorten dat er waargenomen wordt. Vanaf eind februari kunnen die bvb. al grutto’s aantrekken. Dit geldt nog meer voor de duur van de overstromingen.
Op 31/01/21 zagen Ignaas Robbe en Antone Vervaeke (Vogelwerkgroep) de kans een rondvlucht te maken boven de overstroomde Heulebeek-tracés. Afbeelding 1 toont een luchtfoto van de overstroomde Heulebeekmeersen-Oost ten zuiden van de weg Moorsele-Dadizele, genomen op het middaguur. Het uiterst oostelijke stuk van de overstroomde Ledegemse meersen zijn nog net te zien rechts op de voorgrond van de foto. Dit was ongeveer de maximale overstromingsperimeter – tot op heden – van 2021 (re: www. waterinfo.be). Afbeelding 2 toont de ligging van de Heulebeekmeersen-Oost en de positie van waaruit de luchtfoto genomen werd. De overstromingsperimeter hier weergegeven, dateert van 2017. Opvallend is dat het Heulebeek-tracé, niettegenstaande volledig overstroomd, toch nog makkelijk te volgen is. Centraal in de massa water valt een kronkelende, donkere lijn op, die boven water uitsteekt. Dit zijn de zg. ruimingswallen. Deze verhoogde oevers ontstaan door herhaaldelijke beekruimingen met achterlaten van het slib. Op sommige plaatsen is de lijn ontdubbeld doordat beide oevers opgehoogd werden.
In de vallei van de Heulebeek, die dwars door landbouwgebied loopt is daar wel plaats doch geen tijd voor. Enkele dagen na overvloedige regenval trekt het meeste water weer weg, daar de valleigebieden niet ingericht zijn op langdurig stagnerend water, wel eerder op versnelde afvoer.
