Voetveer de Heeren van Schouten

Voetveer De heere Schouten en het sprookje van De Zwanburgerpolder

DE HEERE SCHOUTEN

Deze winter is ‘gelegenheidskapitein’ Cas Juffermans, vrijwilliger op voetveer ‘de heere Schouten’, bij mij te gast voor een verhaal over een schitterende antieke salonboot. Onze koning en koningin hebben er nog mee gevaren in het begin van hun verlovingstijd. En wij zijn de Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club. We kunnen dit dan ook een soort afl evering van The Crown noemen.

Maar beste watermensen, dit gaat over een geklonken stalen salonboot uit 1908. Diepgang 65 cm massief mahonie betimmering en massief koperen beslag. Cas ziet eruit als een slanke zeventiger, maar blijkt bij nadere inspectie toch tachtiger te zijn. Zijn jeugdige uitstraling is het gevolg van al zijn activiteiten, zowel geestelijk als lichamelijk. Cas is zo ongeveer geboren tussen de biljartlakens en schrijver van diverse biljartboeken. Zijn ouders hadden een café in ‘de Engel’ een buurtschap bij Lisse. Maar daar gaat dit verhaal niet over, wel over een oud schip en ook de natuur aan en in de omgeving van het water.

Ik sta op het punt om weer eens hoogst interessante dingen te weten te komen over de bijzondere geschiedenis van deze salonboot en ook over het vaargebied en de bijbehorende wetenswaardigheden. Het ‘ellebogenwerk’ is gedaan, de monddoekjes mogen af en de koffi e komt gevaarlijk dicht in de buurt.

Tijdens die koffi e begint Cas al enthousiast te vertellen over zijn passies: het varen met dit juweeltje en het overbrengen van kennis over de natuur op Het Joppe en de Zwanburgerpolder. Denk hierbij aan onze fantastische oude schoolplaten van Wolters Noordhoff.

Cas vertelt: Als je met ons meevaart gaan mijn collega’s en ik helemaal los over de natuur in dit relatief kleine vaargebied. We kunnen dan behoorlijk onderhoudend te keer gaan. Of het nou over planten of dieren gaat, overal zit een prachtig verhaal of anekdote in. Dit alleen voor degenen die het willen horen natuurlijk, want er zijn er ook altijd een paar bij die liever willen appen. Het is eigenlijk wel triest dat die verdraaide Corona ziekte nu al zolang in de weg zit, want ik had je graag meegenomen om alles persoonlijk te aanschouwen en nog een paar extra foto’s van ons schip te maken.

Waar is de boot in eerste instantie gebouwd? De boot is gebouwd in 1908 op de werf van Scheepsbouwmaatschappij v/h H. Schouten te Muiden.

Daarna fl ink gerenoveerd toch? Nou en of: in het jaar 2000 is De heere Schouten inderdaad, na een grote restauratie, opnieuw te water gelaten. Nico Ouwehand uit Warmond wilde zijn dochter de gelegenheid geven om middels toeristische vaartochtjes de boot te exploiteren. Dat is uiteindelijk niet gelukt. Vrijwel alles is nog wel in de originele staat, alleen de motor moest na ruim tien jaren worden vernieuwd.

CAS JUFFERMANS JOPPE MET OP DE VOORGROND HET PADVINDERSEILAND

MET HET VOETVOLK

Dit is nu een Vetus M4.17 van 42 PK. van Mitsubishi geworden. Het schip is 11.20 meter lang bij 2.20 meter en werd vroeger gebruikt door de notaris om de boeren in de polders te bezoeken, waarbij hij soms door ondiepe sloten moest. Daarom heeft de boot weinig diepgang. Cas vertelt verder: de wegen waren toen nog in slechte staat en de aanschaf van een auto was in die tijd duurder. Uiteraard had deze notabele een stuurman bij zich, zodat hij zelf lekker onder de kap kon blijven zitten, weg van regen en wind. Al dan niet met een stevig oorlam. Vandaar de naam ‘Notarisboot’. Ik vraag me wel af hoe dat ging bij veel wind, want er zal best wel eens een map met belangrijke papieren ongewild, lees erfenis, aan het water zijn geschonken.

Hoe is het verdere verloop van de geschiedenis van dit schip? In datzelfde jaar kwam de exploitatie van De heere Schouten in handen van een samenwerkingsverband tussen ANWB, de gemeente Warmond en de provincie Zuid-Holland. Opzet: het creëren van een nieuwe vaar - wandelroute met 10 jaar fi nanciële garantie op de voortgang van de vaart.

Van wie is het schip op dit moment? De salonboot is momenteel eigendom van de gemeente Teylingen en is sinds juni 2004 in de vaart als voetveer van Warmond (Koudenhoorn) of de Leidse Merenwijk (Tengnagel) naar de Zwanburgerpolder. Hier maken we gebruik van twee steigers, Zwan1 en Zwan2.

Als ik het goed begrepen heb is het varen maar de helft van het feestje? Klopt. De Zwanburgerwandelroute geldt als een van de fraaie wandelingen van ons land en is in totaal 7 kilometer lang, waarvan 1400 meter door de polder, waar momenteel het broedseizoen in volle gang is.

Hoeveel passagiers kunnen jullie meenemen? De heere Schouten kan per overtocht 12 passagiers vervoeren. Op Koudenhoorn stappen ze op. We zetten onze gasten af op Zwan 1. Vandaar lopen ze over de dijk naar de volgende steiger genaamd Zwan2.

Kunnen er ook fi etsen mee? Nee, alleen voetgangers en ook geen honden, want die zouden de natuur en met name de weidevogels maar verstoren. Het dier ‘mens’ geheten, is daar soms trouwens ook goed in.

Die natuurliefhebbers van jou, waar komen die allemaal precies voor? Voor het varen en de natuur en vooral om wat te leren natuurlijk. Dat laatste lukt mij aardig als oud-schoolmeester. Ze komen ook voor een simpele wandeling en om lekker uit te waaien. Soms vaart er iemand mee voor mysterieuze zaken zoals Pokémon en digitale zoekspots.

Welke dieren en planten zijn hier speciaal? Vier soorten roofvogels; de bruine kiekendief, boomhavik, torenvalk en sperwer. Ook zwarte kraaien (gieren van de polder), kauwen, reigers, meerkoeten, eenden, kuifeenden, smienten, grauwe ganzen, nijlganzen (zijn halfganzen), oeverlopers, aalscholvers en verschillende meeuwensoorten.

Grappig nijl – halfganzen nooit van gehoord. Ik ken wel halfapen en halvegaren, maar een halve gans met frites klinkt best goed, als hij tenminste niet half gaar is. Sorry, ik dwaal weer af.

Cas weet zoveel van ganzen dat we tijd te kort gaan komen en ook bladzijden in dit magazine. Hij was tenslotte bovenmeester en heeft zelfs nu ook nog een vervolgleven gekregen als vrijwilliger bij het schitterende Naturalis in Leiden, waar hij meestal te vinden is bij de afdeling opgezette vogels in de zaal van Life Science. Maar, ik klets veel te veel dus voordat het spertijd wordt om 21.00 uur, ... snel nog wat vragen.

Hoe zit het met de begroeiing en met name de planten? Enkele van de tientallen soorten hier: zegge, waterlelie, egelskop, dotterbloem, bitterzoet, lisdodde, wilgenroosje, enz. Meevaren na Corona en je weet alles!

Voor welke prijs is zo’n scheepje indertijd gebouwd? Tussen de 8 en de 12.000 gulden en dat was erg veel geld in die tijd, maar een auto was toen altijd nog duurder.

Is dit een stichting? Ja, de offi ciële benaming is ‘Stichting Voetveer Warmond’, doel is om de Zwanburgerroute te bevaren.

Hoe loopt die route precies? Een rondje wandelen om het Joppe is een leuke afwisseling tijdens een wandeltocht door het recreatiegebied Koudenhoorn aan de Kagerplassen in Warmond. De veerpont vertrekt vanaf Koudenhoorn in Warmond. Vandaar vaart de pont naar de nabijgelegen steiger in de Zwanburgerpolder, vervolgens haalt het voetveer u, aan het einde van de wandeling over de Boezemkade, weer op en zet u af op de Tengnagel waar u de Zwanburgerroute kunt vervolgen. Helaas is de wandelroute niet rolstoel-vriendelijk. De totale lengte van de route is ca. 7 km - bijna 2 uur. Ook is het mogelijk de route te beginnen op de Tengnagel/Strengen (4) en dan route in tegengestelde richting te lopen. (Even bellen naar De heere Schouten, de schippers zien u niet altijd) Telefoonnummer van De heere Schouten is 0623375662. Voor verdere en uitgebreidere gegevens verwijs ik jullie naar onze website: http://www.zwanburgerroute.nl

Hebben jullie nog bijzondere gebeurtenissen waarbij de boot wordt ingezet? Dat is hoofdzakelijk de opening van het

vaarseizoen en bij speciale gelegenheden in de gemeente Teylingen. Regelmatig zijn er groepen te gast. Dus jullie botenclub is natuurlijk ook welkom.

Hoeveel vrijwilligers zijn er bij de stichting betrokken? De schippers zijn allemaal vrijwilligers en komen uit gemeenten rond de Kagerplassen. In totaal zijn het er 27. Dat lijkt veel maar is nodig, want per dienst van een halve dag zijn twee schippers aan boord. Vier van hen komen uit Leiderdorp. Voor Henk Huizer, Jan Abbink, Warner Borgerd, Roel Bonder (Warmond) en Willem Buijteweg is het varen met De heere Schouten een prachthobby.

Wat zijn de leukste dingen voor jullie om te doen? Een van de leuke dingen aan de overtochtjes met de De heere Schouten is dat de schippers veel weten te vertellen, over de boot zelf, maar ook over ‘t Joppe en de (schier)eilanden eromheen. Kortom, de communicatie verloopt makkelijk. Zo tonen ze de ‘Máximahaven’ de plek aan de rand van de Zwanburgerpolder waar koning Willem-Alexander en koningin Máxima eens ongestoord hun verjaardag hebben gevierd.

AANLEGPLEKKEN VAN DE PONT

Dus jullie kunnen en willen wel een excursie organiseren voor de KNMC? Natuurlijk, ook met varen, vertellen en meelopen. Je vertelde toch dat er bij jullie in september altijd een zeilwedstrijd gepland staat op de Kaag? Mooie combinatie toch? Dagje extra inplannen. We halen jullie wel op bij de Kaagsociëteit. Als ik het zo allemaal hoor lijkt het mij ook voor onze leden leuk en aantrekkelijk om bij jullie te solliciteren als pontschipper. Varen hoef je ze niet meer te leren tenslotte. Ja, maar ze moeten dan wel regelmatig beschikbaar zijn.

Wie doet trouwens het onderhoud? Dat doet naamgenoot jachtwerf Juffermans, die overigens geen familie van mij is. Het onderhoud wordt merendeels

ALLEMAAL KINDEREN VAN DE HEERE SCHOUTEN

Mannheim-Ludwigsh. vertrek 26-04-2021

bijv. Heilbronn vertrek 12-07-2021

bijv. Frankfurt vertrek 26-07-2021

Wilt u met uw motorjacht op vakantie naar de allermooiste plaatsen in Duitsland en Frankrijk aan de Rijn?

Wij organiseren transporten, waarbij we uw jacht vervoeren in het ruim van een binnenvaartschip de Rijn op. U kunt op die manier al uw vakantiedagen benutten op deze mooie rivier of een van de mooie zijrivieren. Aan het eind van uw vakantie kunt u stroomafwaarts de Rijn af richting Nederland.

Hoe gaat het in zijn werk?

Uw jacht wordt door een gerenommeerd kraanbedrijf in een centraal gelegen Nederlandse haven aan boord gehesen in het ruim van een binnenvaartschip en zorgvuldig door ervaren mensen op bokken vastgezet. Als uw jacht ingeladen is bieden wij u de service om u naar het dichtstbijzijnde treinstation te vervoeren. Als alle jachten ingeladen zijn vertrekt het schip naar de plaats van bestemming. Drie à vier dagen later organiseren wij een touringcar, die u naar de plaats van bestemming brengt. U komt aan in de haven, uw jacht wordt uit het schip gehesen en voor u in het water gelegd. U neemt uw jacht in ontvangst en vanaf dat moment begint de ultieme vakantie! U kunt vanaf die plaats alle mooie zijrivieren (Neckar, Ruhr, Moezel, Main, Donau, Lahn, enz.) bevaren en/of op uw eigen tempo stroomafwaarts de Rijn af zakken richting Nederland. U komt dan langs de allermooiste plaatsen, zoals Mainz, Bingen, Rudesheim, St Goar (Lorelei), Lahnstein, Koblenz, Andernach, Bonn, Keulen, Dusseldorf en Duisburg. En dat alles beleeft u aan boord van uw eigen motorjacht!

Koblenz-Lahnstein vertrek 05-07-2021

Mannheim-Ludwigsh. vertrek 19-07-2021

bijv. Stuttgart vertrek 02-08-2021

bijv. Basel vertrek 09-08-2021

bijv. Straatsburg vertrek 11-10-2021

nog te bepalen

vertrek 18-10-2021

Maandag 26 april 2021 organiseren we ons eerste transport naar Mannheim-Ludwigshafen. Er is nog plaats voor 12 jachten.

Alle prijzen zijn inclusief!

• Vervoer naar het station in Nederland en vervoer naar uw vakantiebestemming in Duitsland • Uw jacht is tijdens ons transport compleet verzekerd (in de kraan en in het binnenvaartschip)!

Mocht u na dit lezen geïnteresseerd zijn in een van onze geplande reizen, dan kunt u zich hier inschrijven. Hebt u eerst nog vragen, wilt u nog aanvullende informatie of gaat uw voorkeur uit naar een andere datum en/of andere bestemming, dan kunt dit aangeven in het contactformulier. Wij zullen dan zo snel mogelijk contact met u opnemen.

Met vriendelijke groeten, Marco van Oeveren en Bram Sturm

bijv. Koblenz vertrek 16-08-2021

nog te bepalen vertrek 18-10-2021

Kadeweg 39, 3241 SE Middelharnis • +31(0)6 21672214 • info@liftaboat.nl

Paul Graafl and

DE GROTE SLOOT MET ACHTERGROND WARMOND

gefi nancierd door de gemeente Teylingen. Vooral het grootonderhoud. Na deze crisis zal de gemeente Teylingen geen centjes over hebben denk ik.

Het voetveer vaart elke woensdag, vrijdag, zaterdag, zondag tussen 10 en 16.30 uur. Vanaf mei wordt ook op woensdag gevaren. Nogmaals, voor meer info: www.zwanburgerroute.nl.

We eindigen dit gesprek met nog even napraten over Cas zijn andere, nog grotere passies nl. zijn vrouw Mary, de biljartsport en zijn rol als ‘Naturalist’ (vrijwilliger bij Naturalis in Leiden.) Hij is de auteur van diverse geschriften - boeken - over de edele biljartsport. Maar hier wil ik het om drie redenen bij laten beste watermensen. Eén omdat ik dat spel toch niet van hem kan winnen (grapje), twee omdat het niets met water te maken heeft en drie omdat die ballen nou eenmaal niet blijven drijven.

Hoe verloopt alles nu in deze Coronaperiode? Helaas niet gevaren in 2020. We hopen evenals jullie op betere tijden. Hierbij nog een foto van onze secretaris Roel Bonder uit Warmond.

Motor …. Electrische motor in de toekomst? Daar denken we wel over na, maar is waarschijnlijk fi nancieel een stap te ver.

SECRETARIS VAN DE STICHTING (ROEL BONDER)

IN MEMORIAM Simon van Ruiten

Op 9 maart jl. overleed Simon van Ruiten, een goede vriend van ons die wij leerden kennen toen wij vanuit Blaricum in Oude Wetering gingen wonen. Ons eerste contact met Simon en Elly werd gelegd via de tennisvereniging TV Alkemade. En er zouden nog vele jaren volgen.

Simon was een typische vrijetijds speler, maar wel een die wilde winnen en dat deed hij niet alleen bij het tennissen. Waar maar wat gewonnen kon worden, daar deed Simon graag mee. Als lid van de KNMC deed Simon met Elly aan veel toertochten mee en ook aan de wedstrijden op het IJsselmeer werd regelmatig meegedaan. Natuurlijk heeft hij die ook vaak gewonnen. Hun boot de Elyanthe was dan ook een graag geziene verschijning.

Simon was een echte Roelofarendsvener en heeft jarenlang het familiebedrijf Ruiten Troef, samen met zijn broers, geleid. De belangrijkste producten waren groenten en augurken in glas.

Simon was waarschijnlijk Nederlands oudste patiënt die vanaf zijn jeugd leed aan de taaislijmziekte. Hij liet dat meestal niet blijken, maar vooral de jaren na zijn pensionering waren niet makkelijk. Hij heeft het ziekenhuis vaak gezien, maar met de steun van zijn vrouw Elly, kwam hij er iedere keer weer bovenop. Helaas heeft hij dit keer de strijd niet kunnen winnen.

Wij en alle vrienden van de KNMC zullen hem missen.

Trudy en Jan van Gaalen Galateia