DMS ervaring met roldemping

Ervaring met roldemping

Er zijn een aantal systemen die het varen met een motorboot op groot water kunnen veraangenamen. Met name het overmatige rollen is voor veel mensen een onaangename ervaring. De rompvorm van een schip bepaalt mede de slingersnelheid van een boot. Rondspant schepen rollen over het algemeen wat soepeler dan eenvoudige knikspant rompen, maar de slingeruitslag kan wel weer groter zijn. Verder heeft ook de gewichtsverdeling invloed op de op de snelheid waarmee de slingerbeweging ervaren wordt. Zeilboten met hun hoge mast en dus gewicht bovenin slingeren veel aangenamer dan motorboten. Iemand die ooit meegemaakt heeft om met een zeilboot zonder mast in dwarsgolven te varen weet direct hoe dat voelt namelijk als een duikelaartje, de zware kiel trekt de boot heel snel weer recht zonder de dempende werking van de hoge mast. Met een beetje zeil erop wordt het allemaal veel aangenamer.

Maar we varen nu motorboot en daar zit geen hoge mast en zeil op, alhoewel een klein mastje met een steun zeiltje ook hier wel wat verbetering kan geven. Vaak zijn de steunzeiltjes echter wat te klein uitgevallen om een behoorlijk effect te geven. Mechanische systemen geven een veel groter effect tegen het rollen. Er zijn 3 van deze systemen in de handel: 1. gyro, een systeem waarbij een zwaar vliegwiel met grote snelheid ronddraait aangedreven door een elektromotor.

Voordeel: er steekt niets buiten het schip uit en werkt ook bij een stilliggend schip. Nadeel: weegt al gauw 400 tot 500 kg en de werking start niet direct, het opstarten duurt 30 tot 60 minuten dus voor het uitvaren beslissen of je het nodig hebt voor je tochtje; 2. Vinnen, die de rolbeweging dempen.

Deze worden hydraulisch aan gedreven. Werkt goed maar steken nogal ver onder het schip uit waardoor de kans op beschadiging bij het varen op binnenwater langs ondiepe wallen wel groter is. De meeste vinnen voor jachtjes werken hydraulisch dus als je al hydrauliek aan boord hebt spaart dat nogal wat kosten; 3. Het systeem dat gebruik maakt van het Magnus effect om de demping te bewerkstelligen. Heen en terug draaiende rollen van carbon veroorzaken onder- of overdruk tegengesteld aan de rolbeweging. Voordeel: niet in gebruik worden ze ingeklapt en staan in lengterichting onder de boot waardoor ze duidelijk minder kwetsbaar zijn.

Met dit laatste systeem kregen we de kans om dat met de firma DMS (Dynamic Marine Systems) eens te ervaren op zee. Op 24 maart werden we ontvangen door Patrick Noor van DMS in de haven van Scheveningen. De testboot was een Linssen GS45.0.Uitgerust met twee Magnusmaster rotors. Er stond een leuk ZW-windje en een oude lange deining vanuit het westen en een aangename zon en temperatuur erbij maakte de ervaring helemaal af.

Naar buiten en dwarszees gaan varen, liet duidelijk voelen dat dat veel mensen dat zeker niet voor de hobby willen doen. Alles moet zeevast en de bemanning heeft ook twee handen nodig om overeind te blijven. En dan gaat het systeem aan en dat is een bijzonder ervaring. De boot komt in zeer korte tijd tot rust het slingeren wordt geweldig gedempt zonder dat je het gevoel hebt dat je op een rotsblok zit. Je blijft het gevoel van varen houden de boot gaat natuurlijk nog steeds omhoog en omlaag in de hoge deining, maar de nare slingerbeweging is grotendeels verdwenen en je hebt geen 3 handen meer nodig om overeind te blijven. Voor Yvonne en mij hadden we nog wel een dagje door kunnen varen.

Opmerkelijk vond ik het varen met de golven schuin achterop. Meestal moet er dan nogal met het roer gecorrigeerd worden om de koers een beetje in 1 lijn te houden. Ook die slingerbeweging lijkt gedempt te worden, hetgeen het sturen veel gemakkelijker maakt. Het was een leuke ervaring om dit eens echt mee te maken.

De firma DMS is van plan om vaker demonstraties te houden onder de naam: DMS Holland Experience Days. Informatie kunt u inwinnen bij DMS in Kerkdriel. Zit er ook een nadeel aan? Ja, het is niet goedkoop maar dat zijn de andere systemen ook niet en die hebben ook weer voor- en nadelen. De keuze is mede afhankelijk van de ruimte in uw boot om het in te bouwen. Rens van Hal van DMS kan u daarin bijstaan door bij u aan boord te kijken. Voor dit systeem heeft u geen hydrauliek nodig. Dat kan mede bepalend zijn over de beste keuze voor uw schip. Mocht u denken aan zo’n installatie dan is zo’n dag zeker om ervaring op te doen aan te bevelen.

Richard Everdij a/b IJsvogel Commissie Nautische Techniek