Ad\
grrts
ob{crs opsc
B&LONSPORT
DECEMBER tgs5
KNVvL - BALLONSPORT
BALLONSTOT
Secretaris (tevens secretarjs sectie
gasballonvaar:t) : Pamela Visscher Borneostraat 104 2585 TW Den Haag 070-5s B6 22
-DECEMBER 1985tlitgave van de afdeling BallonsPort varr de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor luchtvaart (KNVvL). Vers(:h j jrrt vier keer per j aar.
'
Secretaris sectie hetelucht: Ton Kurvers
Cplage 150 exenrplaren.
Suroatraka de 21 1019 BJ Arnsterdam
BEDACTIE
Frank
020-26 L4
Schweppe
.lonneke Haarhuis
'
DRTTK:
Fot,okopie door drukkerij Van Dijk' Br:euke1en.
Overnenen van artikelen en fotofs a11een na overleg met de redactie. Art ik el en gepubJ j c,eerd j n d eze ui tgave vertegenwoordigen niet automatisclr de n,en jpg van het bebtuur van
de afdel ing Ballcrnsport van de KNVvI,, of van de redac.tje. ne retiactje behoudt zich het recht r/()()r hijclrp96lr van derder, in te korten of te weigeren. DE},NL]N
I
44
Kornrrissie Evenen;enten (Konr Eve) Henk Haarhuis Muidersl otstraat 71 4834 I(M Breda 076-65 15 14
Exar:encommj ssi e ballonvaren Voorz.ittel: I'iathijs de Brui-jn,
:
:
Am Hasenberg 8a Hof heirn-Lorsbach
West-Ilrrjts.l
arrci
Te1. (09)49 61 92 27 3 21 (vanuit
NL)
VOI,GENDE NI)M}IER:
Rij kslu ch tvaartdiens t : Direct j e l,uchtvaartinspect j e, Postbus 7555,
Nieuwjaarsdag I986
REDACT]}I-ADRES:
ttBallonstof tt, Sj-lversteyn 43 362I PC Breukelen Te1. 03462-61466 of 070-774015 of
Liesbosstraat
39
4813 BC Breda Tel. 076-222949 Bank: Amro Bretrkel en
, rek .
46 .59 .89
.233
IIIT ZH Schiphol-oost, 020-51691 1 I (aanmelding exan,ens e'd. )
Verkopers/ reparateur s
ba
llonnen
:
Ad Air, Paandersdjjk 12, 7588 PZ Beuningen 054r3-39 39 (agent Cameron hetel trchtbal J onnen) Ad Ballon
Tulpenstraat
INHOUD Pagina
3
Een
hartjg woc,rd van de
voorzj tter; Pagina 4 Ad liaarhuis won Bri"tse t'Opentt Pagina 6 Gasballons in Bristol Pagina 8 0bserver:strajning Pagina 9: Gevoeljge gebieden Pagina I0 : Een stuk "Luchtig avontuurrt Pagina 12. : Techniek; evenementen e.d.
2
75a
4818 cT Breda 07 6-t4537 2
(agent Thunder&Col
t heteluchtbal
1
onnen)
Blue Balloon Services Postbus 19, Ilaastricht AirPort 6239 ZG Beek 04402-7 4447
(reparaties, inspecties, rebullds
enveloppen)
van
we moeten meer vertrouwen in elkoor hebben
ttwoord van de voorzitter" Naar aanleiding van de eurotionele jaarvergadering van 24 aprl1 wi1 ik in dit derde ntr&Iler van Ballonstof enkele organisatorische aspecten van de afdeling Ballonsport aantippen, zorrder gedetailleerd jn te gaan op bestaan<ie verschjllen van nening. Naar mijn ocrdeel is 66n ding duidelijk naar voren gekomen: ondanks het bestaan van de door de afdeling gekozen cor;Dissjes onr de belangen van de ballonspcrt te behartigen, bestaat er bij een aantal. leden van de sectie heteluchtballonsport toch onvrede over het funct joneren van de af cleling. Hiervoc,r z()rr eel) lrpl c,ssing noeten worden gezoc:ht - men n;oet er naar streven o$ de ballonvaart zowel op het gebied van de heteluchtballonsport als de gasballonsport hoog Ee houden. Onlangs werd het bestuur door Sjef Horsten benaderd voor een gesprek. Daartrit kwam a1s opvallend gegeven naar voren dat een groot aantal leden kennelijk njet op de hoogte is van de actrtergrond van de saurensteJling van het bestutrr. Ter illustratie diene het volgende: bjj de KNVvL bestaar sinds de oprichting slechts 66n afdeling Ballonsport, welke tot begin 1970 ujtsluitend bestond uit gasballonvaarders. Toen in 1978 bleek <iat de af del ing groeide uret indivj duele heteluchtballonvaarders, werd besloten in het bestur.rr heteluchtballonva;,r'rl c,l s op te nenen. Toen duidelijk werd dat de bel.ar'gen sterk u j teen zouden kunnen 1oper, , werd aan het hoofdbestuur van de KNVvI, ve-rz.ocbt j.n te stenfl)en nret tv66 afdelingen ballonsport. Dit verzoek kon door de KNVvL niet worden gehonoreerd ondat ook de overkoepelende organisatie in Parijs, de FAI, slechts 66n afdeling ballonsporr kent. Om deze reden werd besloten de afdeling ballonsport uit twee separate secties te laten bestaan. Hoewel voor de KNVvL formeel siechts 66n sekretaris binnen een bestuur van 66n afdeling wordt erkend, wordt wel gerespecteerd dat binnen de afdeling ballonsport twee sectle.s bestaan met ieder hun eigen secretaris c.q.. coijrdinator.
Cezien voornoemde situatie kornt het mij voor dat het een goedestreven zou zijrr a1s d1 1,i1oten van de sectie heteluchtballonsport zjch zouden verenigerr in eefi zoge.rraamde "overleggroeptt, die geregeld bij elkaar k,orrt om de bestaarrde probl enren te bespreken. Standpunten die zijn ingenomen doc;r' de overleggroep kunoen dan worden voorgelegd aan de commjssies en het besturrr, waardoor eerr dynarnisch funcEiorreren binnen de afdelir.g zou kunnen ontstaan. RegeJnatjS vergadererl van zotn overleggroep zou vooral. nroeten bevorderen dat minder verschil van rrening bjj de piloten onderl ing bestaat , en zcu t(,veols vqr61l46'11ien dat de jaarvergaderingen a1s medium gebruikt worden onr problemen te bespreken en op te lossen. Tijdens het gesprek net Sjef Horsten heeft hij aangeboden om een overleggroep op te startel); bi-ertoe za1 hij in de naaste toekourst r'et de pi lot-en contact oPnenren.
In algemene zin zou jk tot slot willen zeggen daE we lrr€€r vartrouvlen in elkaar rroeten hebben , en elkaar ni et fltet vraotrouwen tegenroeE nioeten treden. Ileer vertrouwen in elkaat zolJ naar nrijn opvatting in ieder geval leiden tot meer constructieve en plezierige vergaderingen en contacten.
0p dit moment zijn de meeste aangesloEen heteluchtballonvaar-ders individueel lid van de afdeling. Zlj hebben daardoor niet de mogelijkheid om in club- of verenigingsverband tot gezanrenlijk overleg te k.omen.
nini boesman .!
AD HAARHUI' VERSLOEG DE BRITTEN geJezen ballonblad, lijkt bijna een Ilet laatste nunner van "Aerosratrr, Europars.meest ttDont'van de Haagse Ballonclub, startklaar prijkt de speciaJ over Nederland. Op de omslag staat het verslag van de verder achterin En tijdens de Bristol Balloon Fi6sta in augustus. I'Ad-vantage Haarhuistt... tjtel veelzeggende open Rrltse kanrpioenschappen, onder de jongens, tijdens dit gee.n het nakijken kleine Onze eigen Ad gaf cle Engelsen, toch bepaald twee' Ian nunmer punten voorsProng oP liefst 819 kanrpioensctrap door te winnen met $aar
Bridge.
Wjj citeren uit I'Aerostatr':rrWhen the Conrpetjtions Club dec.ided two years ago to liven up the conrpetition in the British Nationals by rraking the championship "opentt, they probably never thought about what would happen if a foreigner won. Wel1, by Thursday of the weeklong courpetjtion held at Moor Park School, ludlor^r, it vas pretty obvious that the only fcrrejgn e-ntr.ant ttrjs year had wiped ttre f loor with the opposition..Ad Haarhuis from Holland t'ad s<, rrt:urv P()irrts, it vas clear that no one was 1ikely to catch up with him.tt Ad vertelt hie.ronder jn wat ntrchterder technjsche bewcordingen over de wedstrijd. "Een heuvel.acht ig gebi ed , 35 deelnenrers ' geen commerciEle opzet, veel hoop op goed weer na een n:atige zonrer , een verl open paspoort, 'de betere wedstrijdballon "Horridtt , een pr ima ba I I crn t eanr . - Henk. en Tony Broeders, Nicole van Keep, Maggie, Ifelanie, Pipa ern Nina Faittrful I - en onstuitbare zin or een paar nrooie ballonvaarten te maken. Dat r,uas het uitgangspunt voor we Daar Engeland togen.
Bij de nrain briefing bleek dat er 33 Engelsen, een in Engeland wonende Canadees en ondergetekende zjc-h als deelne,ners hadden ingeschreven. Ik dacht: "Verdomd, \^,at dcre jk trier eigenJ ijk?r' Nigel Tasker (conipetitiondirector) begint zcral s g€.u(;(:r)Li jk uret een liesitat jorr Wa7tz, waarvan maar 66n doel werkelijk te berejken is. We begjnnen rret een rustig vaartje: achter ons flink opbouwende Cu's, gemiddelde snelheid l8 knopen. Natuurljjk vergisserr we ons in de t.oegenomen grondwind; a1 met a1 niet aJ te best rnaar ook niet slec.ht: 465 punten en een negentiende plaats. Een f ijne start our jets r-rp te bouwen. We begonnen ons thujs te voelen, dat wel. vaart, maandagmorger|. Een judge goal declared uret het doel netjes achter een Engel s heuvel.tj e; het laat ste sttrkj e wordt derhalve beslissend. We starten a1s tweede on bij het doel voldoende manoeuvreerrui-mte te houden. Het levert een tvaalfde plaats op. We zijn niet erg tevreden maar houden goede moed. I s Avonds een clubbel e opdrac'ht : It;,- j r,/ {7yon. Volgens l-iaggie is dit in ons voordeel eD na vier tasks staan we jnderdaad c,p de tweede plaats, een ongekende luxe. Ik besluit onr de rest van de wedstrijd alleen te varen om alles uit de ba11on te kunnen halen. Bij de vijfde task levert dat een voordeel op, want de ba1lon is zo licht dat nranoeuvreren op centinreters boven de grcrnd bjnnen de nogelijkheden komt. Het cloel Jigt tegen een heuvel, en tegen de avond was het nrogelijk om het van alle kanten aan te vliegen. De
tr,reerde
ad ontvangt de wisselbelcer
l
Vlak voor het doel gebeurt er iets vervelends: om de marker snel door de drop-tube te kunnen laten vallen maak ik hem vast los en stop het uiteinde i-n mrn mond. Terwljl ik dit doe kout de marker zelf net vast te zitten in de onderkant van de tube en ik krijg her; er niet meet' doorheen gewr,1'1,,1 . Naast een achtste plaats levert det 25 straf ptrnten op. Bij task 6 gebeurt precies hetzelfde: 100 strafpunten. Hierdoor werden we van de eerste plaats afgehouden. Opdracht B en 9: pilot declared goal/flYon. lk kies vocr een hoge vaart en kies mfn doelen ver Daar rechts. Na tien rninuten klinrnren kom ik op 11300 voet in de goed richti.ng. Na 25 minuten kom ik over het eerste doel, maar veel te hoog. Het tweede doel lukt beter en de fly-on was uitstekend gezet: een tweede plaats. In de overall ranking staan l,re aan kop en ik voel ne niet lneer z.e thu j s tussen de Engel sen. .
Opdracht tien. Een Gordon Bennett; het is nu er op of er onder. De scoring area Jigt in de heuvels en de zon kornt fel uit de trenrel. On het neest te kunnen profiteren l6r, <1e: J jrrlse grondwind ga lk a1s eerste Eeg. Ik had een links varend pJan ultgezet en het werkt perfect. l'iet het winnen van deze task stonden we oeer dan duizend punten voor op nuamer twee. Ifen begint ure te feljciteren omdat ik de laatste opdracht in feite. niet eens n]eer hoef rnee te varen. Ik voel me verlegen en de Competiticrrrs Club is in verJegenhejd gebracht: ze kunnen de Engelse wisseltrofee aee naar Neder:land geven.
Hij staat trjer wel en ik ben er trots op. r'
verclcrnrde
Profjciat, Ad. Nu weer op naar de Nederlandse kampioenschappen. ..
tse kaurpi oensctrappen heteluchtballonvaren I9B5 stonden dit jaar volledig onder leirijrrg varr bt,jtenlar,ders. Viedstrjjdleider was, hoe kan het anders, Mathijs de Bruijn (nou ja, buitenlarrder), assistent-wedstrijdleider was John Grubbstrcrnr uit Denenrarken. Chjef observer r,,ias Harry Buitink, copiloot van Mathijs, en Henk Haarhui s had , zoaTs hij zegt , de eer uitgenodigd te zijn als hoofd-debrjefer. De Dui
Iienk vond het een prettjge. ervaring, weer eens in een vat gr()ter team te werken uret all ernaal ervaren mensen. ttHet gaf iedereen de rrogelijkheid eens wat stoom af te blazen . " Het was geen zac-htzinnige wedstrijd, blijkt uit zijn verslag (sorry Henk, we hebben de vo(,rnaarrste krenten er ujt gepikt) . 7,es vaar:ten in vijf dagen, in totaal e1f tasks waaronder enkele drjedubbele opdrachten.. Een probleeu, dat hier naa-r' voren kwam was het gebruik van de t'zc,ekti-j(irr vc,c,r de marker. E6n van de deelnemers gebruikte die tijd pas de volgende ocbtend, en kreeg van de jury het gelijk aan zijn kant (ni-et van de wedstrijdleiding! ) . De totale indruk van dit evenement is erg Duits-grondig: een n,ilitair neetteam met sne11e jeeps en t'super-rreetapparatuurrf , een
neteooan (t'Der Helmutr') compleet nret Jange golf-rreteo-onEvanger en satellietfoto I s. . triinnaar werd triteindelijk Hilnhutter, ttde tran met de hoorntt.
"Ik heb er heel wat aardige dingen voor de eigen kampi<.renschappen aan overgehouden", aldus lienk. 5
Gaswedstriid in Bristol t'Bristol lrrternatjonal Balloon A1 zeven jaar lang vordt- er in Engeland ts zomers de Fiijstatr giorganiseerd. Tot dusver was dat een hetelucbt-gebeuren. Om overdag ook iets te bje,rler, te trebben aan het pubJiek werd dit jaar voor het eerst een gasballonwedstrijd "ingebouwdt' in het feestprogramms. De eerste sinds Cirencester 1n L9731 Het was wel een heel aparte wedstrijd. Elf ballons zijn er in totaal gestart, verspreid over <Jrje dagen en dan nog eens op verschillende tijdstippen van de dag. Opdracht: zo veel rnogel i jk tussenJ ar,dingerr n,akerr en zo veeJ nogel ijk passagiers uj twj ssel en volgauto rnet Hans de Vos heeft onze caprioJen bekeken vanaf het terras van een bes]oten club. Er was in heel Bristol zo ongeveer geen caf6 te vinden dat 's middags Onze
oPen was.
Na twee uur varen was het tleedr geleden en konden \^re, net onze Engel se passagier, beginnen aan een n;ooje vaart boven het Engel<s l611r<isr'I,6lr. Flet was jnrniddels \^/at koel er gevorden en \,re hadden nu ook geerr I ast r,eer van de v,/armteontwikkeling van de sta<i . Hul de trouwe.ns aan de piJ oot van de
De weersonrsrtandigtrecien waren op de drie dagen totaal verschillend: op vrijdag veeJ wind, op zaterdag een uitzorrderlijk trcge tenlperatuur en op zondag veeJ regen en slecht ziclrt. Desondanks zijn a1le gasbal-
ons gestart. 0p zaterdag waren de NederJandse ballons aan de beurE. Om 66n uur steeg de "Nimbus" op nret Fanrela Visscher er: Nin j Boesr,arr: en on drje uur onde::getekenden met de ttDontt. Na een rtrstjge start (zie de voorplaat van rrAerostatt' op de omslag van deze Ba1lonstof) kr^,anren we al snel in hevige therrniek terecht. Ou,dat er weinj-g wind was en we de hele stad over noesten, keken we zo nu en tlan eens aet een bedenkelijke blik naar I
onze balIastvoorraad, als we voor de
zoveelste keer in snel1e vaart op de daken van huizen af gingen. Bij de chocoladefabriek ging het bijna mis!
6
Alka Seltzer heteluchtballon, die kort na ons.opsteeg, een parac-hutjst lanceerde en na eventjes akelig dicht bij ons in de btrrrrt gelreest te zijr' - zijn ba1lon onder moeilijke onstendigheden keurig parkeerde cp een heel klejn grasveldje nridden in de stad. . Ook ver:der js lret vo6r ons een bjjzc,ndete vaart ge\,.,eest. Bi j hoge luchtvo<:ht i ghei d reegeel't een gasballon nrinder goeci c,p ballastgave. 0p een gegeven moment stonden we op een heI1 ing en bl even ge\,roon staaD ondanks het buiten zetten van een hele zak z.and. Door tteen-twee-driet' allenraal tegelijk omhoog te springen in de mand hebben we de ballon naar de t()p van van de*reuvel laten ttspri-ngen". Ujteindelijl. gatit z.c''trr ballastgave toch doorwerken en zo bevonden' we ons na verloop van tijd op 1500 rLeter. Toen...orrtdekten we dat ons ventiel - voor de start nog gecontroleerd - niet open
ging.
vaart niet via een abrupt wjlden laten eindigen hebben we over de radio tret dichtstbijzijnde (militaire) vJiegveJd verzocht te nrogen doorvaren. We hebben toen rnaar afgewacht tot de ballon uit zichzeTf (afkoeling en gasdiffusie) naar beneden zou gaan. De landing was moeilijk, met een hoge zendrrast en een hoogspanning op onze vaartlijn. A1s je dan ballast geeft om de daling af te remnen, moet je dat op de grarn nauwkeurig doen, anders stjjgt de ballon weer helenraaJ terug naar zijn vorlge tophcrtrgl e - (Jrr cia,t korden we niet hebben want het ruerd a1 donker. Omdat we onze
n<.rcrdproc,edure
lie landden echter keurig in een boomgaard bJj een Fnge1s landhuis, waar we werden ontvangen dccr darres in avondtojlet en lreren in smoking (wij ktrnnen er ook niets aan doen; dat soort dingen schijnt bij gasballonvaren te horen). We mochten echter njet ujt de boonrgaard k.omen, want we bevonden ons in een geheinr mjl-itair complex! Onze volgauto werd binnen vijf minuten op tien kilorneter afstand opgespoord en k.eurig orrder begeleiding bij ons gebracht AI met al een onvergetelijke vaart. Net zoals de rest van ons verblijf; de sfeer in Brist<11 is prima, we hebben een bezoen gebracht aan de fabriek van Carneron en een aantal oude vrierrden ontmoet. Overigens werd de gasballonwedstrjjd ger'onnen docr de cJrrb uit I iJler - jorrge rler)sen die zelf hur, ballons bouwen. Zii hadden zeven keer de volledjge crew gewisseld. I'lari.an en Fr6d6ric Denrenint
Een Ned€rlamds r s bj jrra driehonderd kil ometer, so1 o, in een AX-7 een Nederlands record of niet? Besraan er eigenlijk we1 Nederlandse records? Twee vragen die we onszelf ste1len nadat t'iathjjs de Bruijn op 25 oktober per ba11cn bij zijn moeder op verjaardagsvisite ging en daarbij 297,5 kilorneter aflegde in 7 uur en 14 minuten. .. lfathjjs gebruikte zijn vertrouwde "B1ue 8e11", een Thunder 77-A met enkele brander. Hfj steeg bij zijn buis ln Duitsland (Hofheim) op en landde uiteindelijk bj.j Bavel , i-n de buurt van Breda. "l"iii n nroeder werd di-e dag zeventig j aar" , legt hi j over de tt,l ef <r<rrr tr j t. "We hadden er in ieder geval toch naartoe moeten rijden, en de wind stond precies goed. Ze woont niet ver van Breda.. Dus ik heb de bal I on rraar nreegenerren . Zonsopgang vas otn 07.04; ik steeg om 07.i4 op en heb geProbeerd steeds de snelste wind te benutten vlak bcrven de inversje, tussen 2500 en 3500 voet. Ik gebruikte acht flessen - zes jn de mand en twee er buiten, en ben ook gestart op een tank die gebruikt is bij de jnflatjon. Die ging 42 muniten nee, de laatste I
tarrk 80 urinute.n.'r Blue Bell doet het nog best, dat is duldelljk. I'iathijs kruiste de CTRrs van uaar llefst vijf militajre velden, waaronder Elndhoven en Gilze-Rijen. Dat kon dar,kilj het gebruJk van radio en transpc)nder. Alleen op Ci1z.e-Rijen werd wat moei-
lijk
gedaan.
"Ik had daar e jgenJ J jk will en larrder,. l.1aar ik hing 66n rrieter boven de grond, tierr [reter voc,r de verkeerstoren, toen er een verkeersleider naar btriten kwanr rennen die riep dat jk niet op de basjs mocht landen...tt Orn 14.28 uur landde Blue 8e11, met nog tien kjJo propaan aan boord, bij Bavel. t'De Haarhuis-clan hielp me met inpakken", zegt Mathijs. t'Dat helpt me bovendien meteen aan een getrrjgenis wat betreft urtn Jandingsplek, aJs er ooit sprake zou zijn
van een record.tt
Wie weet 6f er eigenlijk vaderlandse t'ecords zijn gevestigd, of wie een langere vaart in zijn logboek heeft staan, wordt verzocht de redactie te bel1en.
7
Cursusweekandan voor obserYers Voor de komende karnpioenschappen vraagt de everrenrentenkommissie (Kom Eve) aan leden van de KNVvL-afdeling ballonsport om deel te nenren aan 66n van de twee observercursussen di-e <lez.e wint er worCen gehouden.
De cursus wordt afgesloten met de ujtreiking van een t'observers licence[ van de KNVvL. Daarmee kun je je ook aanmelden a1s waarnemer bij Furopese en Were-l cik;rn l,i c,enschappen . I'togelij kheden voor deelnanre zijn natutrrljjk afhankelljk van De cursusserr worden getrouden jn weekends (zaterdag-zondag). Het progranma zal in jeder geval iedereen de kans geven cp zondag op tijd terug te reizen. De plaats varr handeling is BREDA trr'anneer het nrogel ij k i s , za1 worden geoefend in het waarnefien door op pad te gaan net enkele ['jloten en ballonnen uit de
regio. Tjjdens de cursus zullen be,kende Nederlandse piloten het 66n en ander verteller, over: hun ervarjngen tijdens ballonwedstrijden. Cursus, ver:b1 i j f en overnac:hting in Breda zijn gratis. Je moeE wel op eigen kosten lreen en weer reizen.
het aanLal plaatsen.
Een progranma van de cursus pordt verzoek toegezonden. De cursusJeiding is ln handen van Haarhuis. De weekends zi.jn: I4 en 15 december
22 en 23 februari
Contactadres: Iienk liaarhui s
I'luiderslotstraat 7l 4834 Kl"l Breda j 5ttl
07 6_65
MNMELD INGSFOR}4UT,I F]R OBS}]RVERCUR SUS
Naam:
Adres:.... Postcode
.... i....Woonplaats
Telefoon:.... Gewicht Geboort.eda tu.rj
... ..kg :
Beheersi ng llrrgeJ s :
}I I }-,1'
RHDELIJK
GOED
voorkeur voor cursusweekend: 14-15 decesrber 22-23 februari Eerder observer
geweest: JA
NEE
Eerder bij ballonwedstrijden aanvezig geweest:
* Suiste antwoord omcirkelen 8
198-5
1986
JA
NEE
op
Henk
GEVOELIGE GEBIEDEN: IIELD ZE BIJ ONJ!
LIJSTIN DE
MAAK
Ad Haarhuis stutrrde ons een brief, waarin hij suggereerde voortaan in Ballonstof een lijst op te nemen van t,gevoeJjge gehjecle,r,r': pJaatsen waar ballonvaarders geconfronteerd
zjjn uiet lichtgeraakte boeren, waar kwetsbaar vee loopt en dergelijke. Ad gaf meteen de eerste van deze,GGrsrr. Een boer bij Maarssen die behalve over gevoelig vee ook over een bouvjer beschikt.. na zijn landlng was Ad al snel 150 gulcJen armer.
Adrs codrdinaat Jigt in feite net west van het dorpje Haarzuilens, zo'n zes- a zevenbonderd meter noordwest van kasteel "De Haar". Op vrijwel dezelfde plek hacl r:ecentelijk een teafir van Erik Eo-qnLan een confrontatie trret een boer (56k met een paard en koeien, waarschijnl ijk dezelf<ie ! ) , die de volgbus door een paar vrienden op trekkers liet klemrljden. Er ligt ntr een forse schadeclaiu (tienduizenden guldens). Wees dus geuaarschuwd voor HaarzuiJens: blijf hoog en NIET LANDEN! Het overkomt ons allemaal we1 eens, en het zou jnderdaad heel zinnig zijn elkaar via Ballonstof te rraarschuwen voor dergelijke plekken op de kaart. Geef dus GEVOELIGE CEBIEDHN op aan de redactje - schrifreljjk of telefonisch. Wij zorgen dan voor publicatie jn de eerstvolgende edjtje. Aangezien njet iedereen topografische kaarten heeft, lijkt het verstandig om behalve een kaartcoijrdjrraat jn zes of acht cijfers ook een duidelijke ornschrijvjng re geven, z.odat anderen de lokatie ook kr,r,r,el vinden op bijvoorbeeld een ANWB-toeristenkaart. Bij schriftelijke opgave j.s een fotokopie van het betreffende kaartdeel natuurlijk helemaal prachtig. SuggestJe opzerzijcls is om als standaard aan te houden een cirkel van 500 n,eter straaJ, net een hoogteljmiet van (niet Jager dan) 500 voet. Verneld bij een cjjfercotirdinaat ook het kaartblad en geef ook aan of het onr een burgerversie van de
kaart gaat (gridlijnen precies gelijk aan de rand van de kaart) of oni de nrjlitaire versJe (verdeeld in UTM-grldzones waarvan de liJnen niet precies paralJel staan aan de rand van de kaart; in beide gevallen gaat het om een verdeling in vakken van E6n vierkante k11 onreter) .
De coiirdinaat van Adrs bouvier is:
k-aart 3l Oost (brrrger), 1:50.000, 1273/4597
Voor zover gevoelige gebieden als kaartcoijrdinaat aan te geven zijn, zu11en wij proberen oet behulp van de redacrtjonele tekstverwerkingscomputer een lijst bij te trouden. Iiel I icht kan die dan 66n keer per. jaar naar aJJe piloten wcrCen verstutir.cl , of conrpleet in Ballonstof worden gepubljceerd.
DOOR VERHUIZING WAT LATER E6n van de twee redactieadressen van
Ballonstof is veranderd: Frank Schweppe woont nu op een ander adres jn Breukelen (zie de adressen voorin). De met die adreswijziging samenhangende verhuizing is de voornaarrste oorzaak van het wat later verschijnen van dit derde nunrn,er vali Ballonstof (het trad oktober n,oet €r, , j jlr: maar het js november geworden).
I
ftTUN EER'TE VAART
LTICHTIGE AVONTUREN Boesman
van Jo
ttDe passagiers noeteo instappen!tt
Het wordt doodstil onder de menigte Limburgse toeschouwers. Vo1 spanning kijkt men toe wat er gebeuren gaat VeJe behulpzame handen en schc,uders dur,ien me omhoog en tussen zandzakken en touweD door beland ik in heE rnanclje van de [Petit Ilousser'. Weliswaar raakt mijn broek lichtelijk uit de pJooi en verljes jk drie knopen, maar op zo' n kleinigheid moet een adspirant-ballonvaarder geen acht slaan. Daar in het mandje is het nJet bepaald ruim te noenren; integerrdeel het is er bijzonder
krijg ik bij het uitwegen een zaedzak, die uit de nrarrdrltig r;rr.l;rir8, wordt gehaald, op rnijn hoofd. Zo'n ding weegt vijftien kilogranr, en jk heb geen kleinbehuisd.
hoed op.
Soms
"Het publi,ek wordt verzocht achteruit te gaan en vooral de vaartrichting naar het oosten vrij te nr6[gP !rr De wins waait in de richting van Keulen. Tk peins mijn hersens suf ont in het Frans aan nrijrr con,nrandant ttl"'aar zijn'de larrcikaarten gebleven?" te vragen (a1sof nrijn conmandant daar niet aan za1 denken). Voor de passagier, die nu zijrr eerste vaart gaat ondernemen, konren nu de meest spannende ogenblikken. Twintig zakken worden 66n voor 66n voorzichtig afgehaakt. Op het mo[rerrt de twintigste zak van de nandtouwen r^,oldt af genornen, begint de }fousse al een wejnjg te stijgen. Dat duidt erop, dat de ballon nu "uitgewogentt en "in gverrwjcht" is
A1s afwisseling op de vele sterke
verhalen uit de heteluchtballonvaart beginnen wl.J ln dit nullr$er met het eerste deel van een vervolgverha al , afk<'n,si. i g trit het boek ttluchtig avontuurfr van wijl.en Jo Boesman. Boesmanf s avonturen zijn t'luchtigtt in meer dan 66n betekenis van het woord... en daarom wordt deze zak weer in de ter'trggez(rl
niand
.
Orirt'stig als een vurj.g renpaard voor de starElijn gaat de mand nu over de startplaats schuren, steeds zoekende naar een gel egenlreid om er tussen tr j.t te kunnen gJ
Jpper.
ttl os
!" cofl'rrandeert de conrn,andanE, terwij 1 zelf een zak voor ongeveer de belft hij boord leegschudt. Dat is voldoendel buiten nu een stjjgende tendens, krijgt de balJon heeE rrstijgkracht". technisch zoaTs of het ttVasthouclen !tt roept de commandartt. A11e handen grijpen opnJeuw de urandrand en clr:trkken de bal1on op de grond terug.
Blijkbaar was deze ulanoeuvre slechts bedoeld om de stijgkracht te controleren. ttVulsltrrf open!tt beveelt de stem van de cornmarr<iant..
Jemand op de grond
trekt aan een touw,
waardoor der ballon van onder open en overeenkonrstig de voorschriften geheel gereed vocr de start js. Het avontuur kart beginnen ! . . .
ttAlles 1os !tt Plotseling houdt het op te waaien. De- ltrcht orr ons heen schijnt onbeweeglijk. Wat is er gebeurd? lle zijn zondel schok of stoot de rtrimte ingegegleden zonder het zelfs goed te beseffen. Slechts aan de omstandighejd dat het bladstil jn de mand is bemerken we, dat we 1os van de aarde zijn. De ballon heeft nanrelijk juist gelljke snelheid a1s de luchtstroom waarin hij even tevoren had staan rukken en schudden. Een merkwaardige
gewaarlrord i ng ov eri gens
LIet vreende ontroering zie ik de kring vanmelsen or: tret opstijgterrein tot een heel klein cirkeltje worden. Bij zo'n eerste vaart krijgt men het eigerraardige gevoel, een vertraagde filn onder de mand te aanschouwen. I'fen heeft niet de indruk dat rnen zelf stijgt, doch dat de wereld 7 angz,aar', !regz j nk t . Boven Wachtendonk gekomen' gooi 1k enige ballonpcstkaarten omlaag. 0h 1a 1a, in 10
plaats varr snel uit deze hoogte van tweeduizend meter omlaag te valIen, sc,hieten ?.e...orrhoog! Inderdaad een uiterst vreemde sensatie onr vallende voorwerpen orrhoog te zien gaan. Het raadsel wordt echter spoedig opgelost. Djt eigenaardi.ge verschijnsel js een gevoJg van het fejt, dat de ballon vrij snel daa1t, sneller dan de valsnelheld van
Nuttig symposrum in Breda
de kaarten.
Vlak voor dit
dalen tot op 100 meter hoogte, vermindevalsnelhejd door enige ballast overboord te werpen en dan zien we de kaarten onder ons wegzinken. Ze wijken eerst links van Ce vaartrichting af, zodat we verwachten dat ze in eenknus openJucht darnes-zverrbaci terecht z.ullen kornen; $aar ev€:r: I6t €1 1i1,i,1 1 e 7 r'n ze toc:h in de li chting van lret dorp waar z.e juist op een wegkruising neerkomen. Dadelijk vormt zjclr eerr grote kring van nieuwsgierigen, die onze berjclrtkaarten leze-n en daalna elthcusjast in de richting van de ba1lon gaan roepen err We
ren- de
z,vaaien.
n loods Fel jx van den Bemcien I eert rrre de grondbeginselen der ballcnnavi-gatie. Tct dtrsver had jk daarover ze,er sjnrpljstjsctre voorstellingen gehad. Jk rneende dat merr slechts ballrlst ujt moest goojen of aan het ventjeltouw trekken, aJ naar gelang ttien w jlde stijgen of da1en. Zo eenvoudig is Ifj j
het ballonvaren echter njet, aL zijn
deze
twee }randelingen jnclerdarrci zeer beTangrijk. Fn het verrassende is, dat de balIon zo snel t'e,ageert . E6n handj e zand c,ver bocrrd gevr()r'pen en wij springen over een schLlur. Tr.'ee handen zand er de grc'te. boJ vl je.gt r, J s een veertje over de kerk van het dorp. Drie zakken z,and z.i-jn voldoende or, ons in een mjnin,un', van tijd onberejkbrrar te rnaken voor .1* l<qgeJs die uit somnrige mi1 itaire z6nes op de ballon worderr afgevuurd ten teken dat wjj ons boven verboderr gebied bevjnden. Ifen js welkelijk zo vrij a1-s een vogeltje in de lucht. Wjl men een vaart in de ijle f risse lucht? Met 66n handonciraai zetten \re een zandzak overboord en de balJon sprlngt onmiddellijk tot grote hoogten. Kout de behoeft.e tot dalen Jn ons op, dan is opnieuw slechts 66n enkele handbeweging nodlg: een ruk aan het ventieltouw en jn urinder dan geen tiJd drijven we vlak boven het aardopppervlak. Zo hups als als het zaadpluJsje van een paardebloem dartelen we door: de I uch ten . "
nunrn,er rroest verschijnen, op 16 november, vond jn Breda een symposium van ballonvaarders pJaats, georganiseerd door ttAd Ballonrr, ofwel Ad Haarhujs. Voornaamste crnderwerp van deze bijeer;komst vas vejligheid, niet daaraan gerelateerd de technjek van met rlanre branders en brandstofsysteuen. fn het vc)lgende nunmer zu11en wij trier nog wat nader op ingaan. Het Jijkt wEl nuttjg hier al vast een paar belangrijke punten te rroeEen. Er js dcror de aanvrezigen - meer dan de helft van de Nederlandse heteluchtballonpiloten en een aanzienljjk aantal crewleden en leerlingpiloten - besloten nret onrniddellJjke ingang een systeem ()p te zetten voor het legistreren v6n jrrc.identen, ongevallen en dergelijke. Dat betekent dat jedeleerr, piloot of crew, die iets neenraakt dat lijkt op een onveil:'ge sittratie, gevraagd wordt <iit schriftelijk te rapporteren aan Jan Haarhuis jn Breda (volledjg adres hieronder) . Het is niet nodig rranren te noenenl een rapporLage kan volledig anonierr bJjjven al s de sctrt-i jver da t wj I . De Seurslf,s jncjdenten, of een selectje daaruit, ztrllen
regeluratig in Ballonstof wc,rden gepubllceerd - zonder narrerr te noen;en. F,r zaf een lijst van gevoelige gebJeden worden bijgeliouden door de redactje van
Ballonstof (zie elders in dit blad).
Iie n,ogeljjkheid van het voJ.gen van een praktische brandbJuscursus wordt onderzocht. Wie belangsteJJing heeft, wordt verzocht te bellen net Jan Haarhuis.
Het symposiurn werd kort c,nderbroken voor eerr opstijging van twee ballonnen: de PH-D0S, gevaren door Cerard Hoogeslag en de Pl{-HoT onder commando van I,eon I,eemans. Jan Haarhuis js te vinden op de Roland Iiolststraat 48, 4819 HR Breda, of bij Ad Ballon, Tulpenstraat 75a, 4818 GT Breda' 07
6-t4537
2.
...in het volgende numurer dartelt Neerlands eerste ballonvaardet' er, c,[,rj (:htr'r' varr cr'e Haagse Ballonclub vroljjk verder.
11
EVENEITIENTEN
HET
TRANSATLANTISCH 4-5 Sanuarj 1986: Tnternatjonal fcicle I'feet, Bradfords Farn, Marsh Benham, Near Newbury, Bersh. UK. Contact: Pete Bish, A344-421527 Februari 1986: Andree Memorial I'feet, Grdnna, Zweden. JaarJijkse winterureeting ter herdenking van pool-ballonvaarder Andree. Beperkt open voor buitenlanders. Duur: eerr I ang weekerrd . GratJ s pr:c)lrirarr , onde.rdak goedkoop naar T,veedse maatstaven. Sneeuwzeker. Preciese details nog onbekend. Contac.t: Frank Schweppe, 03462-61466. l^Joensdag
vaart):
7 tot zondag 11 mei l986 (Hemel-
OPEN NEDER],ANDSE KAMP]O}:NS(;HAPPEN HET!]-
LUCHTBALL0NVAREN,
bungalowpark "LoohorstI
nabij Anrerica , Linrburg. Na het goede verloop van de kampirrenschappen 1985 heeft c1e Kour Fve besloten in 1986 toch weer voor de periode rond hemelvaart te kiezen. Atrgustus 1986: EUROPESE KA}'PlOENSCHAPPEN
H
E].H],TJ (:H1'BAI
Oostenrijk. Exacte gegevens bij redactje rrog niet bekend.
VAREN,
LONde
TECHNISCH
OVER
t-branders.
Caureron rnodi f icatie no 7l : CBtlS T-manifold. Nieuw brandstof t-sysreem. Kan als extra in a1le nranden worden
aangebracht.
Fj esta Ball oolr.s ir, r,nge.'l arrcl , gerund door Ray BaiJey en AJex Sinpson, heeft Engelse typegoeclkeuring verkregen voor een door hen vervaardj gd nrandontwerp/fabrikaat. Iedere mand moet zijn voorzien van een serienunr$er eD moet worden geinspecteerd door een BBAC
Cat I of Cat 2 inspector voor hij deel gaan ui.tmaken van een gecertificeerde
balJon.
0445-5447 12
9
BelangsteJJende ballonvaarders die precies wJllen weten hoe de vork jn de steeT zit, krrnner.r Henk Erink persoonlljk be11en, zegt hij.
SONG
Thunnder & Colt n,odjficatje no 101: ELIIKTRISCHE BLAST VALVE. Een elektrisch bedierrcie bl ast valve is gemonteerd paraJ J e1 aan de normale blast valve als extra. Hij wordt bediend vanuit een losse hand-unit. Kan gernonteerd worden op aJle dubbele
Fiesta Balloons zit jn
..ls nog niet afgeloperr. In het nunmer van ttAerojournaal tt dat ourstreeks deze t:' jd uitkoat, is een ujtgebreid artikel te lezen over de vaartechnische aspecten van de mislukte poging van tret team Brink-Louwman. Tot kort voor het ter perse gaan van deze Ballonstof konden wij geen coamentaar krijgen, ook niet van de kant van Cameron. Het onderzoek was namelijk nog in volle gan8, zo werd ons verteld. Vlak voor het ter perse gaan sprak de redac.tie echter even $et Herrk Brink. Het belangrijkste njeuws dat hij te nrelden had, was dat volgerrd jaar een tweede poging gedaan zal worde.n met een nieuwe bal1on/gondel combinatle. Verder r^,ilde hij via dit blad de afdeling Ballonsport bedanken voor tr,ree telegrarnrnen, verzondslr 1loqr1 het bestuur err door de Haagse Fa11c.nc.lrib.
BELGISCHE
NIEUW'
Col
AVONTUUR
Henrel Hemp-stead,
mag
BALLON Ballonvaren heeft een grote reikwijdte. In BelgiE heeft I'lanuel er een liedje over gesc.hreven en op de plaat gezet onder de tjtel "l,uchtballontt. tt fs een leuke song over een heteluchtballon. Wie dit liedje graag wi1 horen kan de plaat eventueel besrelIen bij }fanuel, Sollevelden 44, B 2590 Berlaar; te1. 32 3 482 21 90.
PROFICIAT
NOS gO EN ZZ..
In de afgeJopen zouernraanden zjjn weer enkele kandjdaten geslaagd voor hun praktijkexamen ttbal-lonvoerder hete luchttr. De gelukkigen zijn Tin I,emstra uj-t Vllssingen en Gerard Hoogeslag uit Ulvenhout. Proficiat! Daarmee is het aantal bevoegde heteluchtpiJoten gekomen op 27.