KNVvL ballonsport
BALT.O'USTOF
MEt 1986 Uitgave van cie afdeling Ballonsport van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). Verschijnt vier keer per jaar. Oplage 150 exemplarerr.
Secret.aris (tevens secretaris sectie gasballonvaart) : Pamela Visscher Borneostraat 104 2585 TW Den llaag 070-55 86 22
Secretaris sectie hetelucht:
REDACTIE
Ton Kurvers
Frank
Suur,atrakade 21 1019 BJ Amsterdam
Schweppe
Jonneke Haarhui-s
020-26 14
44
DRUK:
Drukkerij Van Dijk,
Kourni.ssie Evenementen (Kom Eve) Ilenk liaarhuis
Breukelen.
Muiderslotstraat
Overnemen van a.rtikelen en fotors a11een na overleg met de redactie.
de afdeling tsallonsport van
de
KNVvL, of van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen van derden in te korten of te weigeren. DEADLINE VOLGENDE
vrijdag 4 juli
NIJMMER:
1986
",
Silversteyn
Examencommiss
ie
ballonvaren
Voorzitter: Mathijs de Bruijn,
:
Am Hasenberg Ba
IIof heim-Lorsbach
l{est-Duitsland Tel. (09)49 6L 92 27 3 2I (vanuit Rapportage incidenten/veiligheid Jan Haarhuis,
NL)
:
Zandbergweg 207 4818 LL Breda 076 - 13 65 95
REDACTIE-ADRES:
t'Ballonstof
71
4834 KM Breda 476-65 15 L4
Artikelen gepubliceerd in deze uit-
gave vertegenwoordi-gen niet automatj-sch de mening van het bestuur van
:
43
3621 PC Breukelen Te1. 03462-61466 of. A7O-774015
of
Liesbosstraat
Rij ksluchtvaartdiens t
4813 BC Breda
Postbus 7555, LI77 ZH Sehiphol-oost,
Tei.076-222949 Bank: Amro Breukelen,
:
Directie Luchtvaartinspectie,
39
rek.
46.59.89.233
020-5169r11
(aanrnelding examens e.d.)
Adverteren? Bel 03462 - 61466
verhuisd Wij zullen proberen voortaan de aan de redactie gestuurde adreswijzigingen te publiceren, zodat i.edereen "bij" kan blijven. Stuur een aparte wij zi.ging, geadresseerd aan Ballonstof, naar het adres in Breukelen (zie colofon). 2
is verhuisd. Hij woont in Oldenzaal, tnaar nu aan:
CLEMENS MACHIELSEN
nog steeds
Waterhamskamp 13,
7576 EL Oldenzaal. TON DAVITS
is verhuisd van Den Bosch naar
de Keizer 0ttostraat 8, 6021 BX Budel;
telefoon 04958-5083
DE GOUDEN GLUB De Haagsche Ballonclub bestaat op 16 uei een halve eeuw. Vijftig jaar waarin heel wat i-s gebeurd. Om de meest belangrijke en interessante activiteiten de revue te kunnen laten passeren, hebben we er over gedacht een tentoonstelling te organiseren van het in die jaren bijeengegaarde materiaal. Het nieuwe Museon (Museum voor het onderwijs) in Den Haag (vlak tegen het Omniversum aan gebour,zd) heeft de HBC ruimte geboden om een expositie in te richt.en. 0p 16 mei vindt de openi-ng plaats. De tentoonstellirg zaL in het Museon te zien zijn tot 14 juni. Daarna zal de HBC net de drie gasballons van de club een jubileumvaart maken
In de jaren 1938-140 was heE traditie dat we op de langste dag van het jaar bij elkaar kwamen, meestal in kasteel Oud-Wassenaar. De eerste jaren na de oorlog hebben we die traditie voortgezet, maar dan in het Kurhaus te Scheveningen, tot er zo veel ballonvaarten rond deze datum geuaakt moesten worden, dat we er van moesten
Dit jaar wi1len we onze jubileum-feestavond weer op 2l juni houdenr maar nu in kasteel Oud-lrtassenaar. In de zorrrer sluiten we de
feestelijkheden en een wedstrijd af met een internatj-onale gemeentebehet receptie, aangeboden door stuur van Den Haag, in de zaLerr van het sfeervolle oude stadhuis op de Groenmarkt'
af zLen.
Met het 25-jarig bestaan kwamen we voor het eerst weer bijeen op 21 juni, in het Museumpaviljoen, en ondernamen tot slot een nachtopstijging vanuit de tuin van het Catshuis. Daar woonde toen nog de familie Goekoop, en mevrouw Goekoop organiseerde een ballet rondom de feeEriek verli-chte, klaarstaande ballon. Heel romantisch!
''GESLMGDE LUCHTVMRTAVONDII
jaar geleden, oP 16 nei Toen de HBC vijftig 1936, werd opgericht, stond de volgende dag
in Het Vaderland: "Sinds gisterenavond is Den Haag weer een Club rijker' een Haagsche Ballonclub. 3
De Haagsche Kunstkring was de bakernat en oud-balloncornmandant van de Kon. Ned. Vereeniging van Luchtvaart, de heer Ch. NeJ-I, de peet. Hij leidde de j ongelui in en vertelde van het nut en genoegen van de mooie sport die ballonvaren heet. De heer J. Boesman, geestelijk vader van het Haagsche r6vei1, sprak vervolgens op humoristische wijze over ballonvaren....tt Ook andere kranten schreven over deze
"geslaagde luchtvaartavondrr.
De Haagsche Kunstkring bestaat niet meer. In datzelfde gebouw is in de oorlog een nachtclub gekomen. De HBC bestaat nog
steeds, aL zijr. de mogelijkheden tot ballonvaren beperkter geworden.
Het is niet te doen, alle activiteiten die de Haagsche Ballonclub heeft ontplooid, te beschrijven. I{et zou een boekwerk worden. Daarom een greep uit de voornaamste gebeurtenissen uit de husselzak van de ballonvaarten.
zijn er trots op de eersten te zijn die aa 1946 in Europa de ballonsport nieuw leven hebben ingeblazen, zoals in Engeland, Ierland, Ita1i6, ScandinaviE en i-n WestDuitsland, waar men tot 1953 geen luchtvaart mocht bedrijven. We
De eerst,e vaart die we in Nederland na de oorlog maakten was onze huwelijksreis, op 18 mei 1946 vanaf het Malieveld in Den Haag. Er was geen ballon meer in ons land en daarom vroegen we Charles Doffus uit Parij s of hij voor ons een ballon beschikbaar had. Dat had hij, op voorwaarde dat hij zelf mee zou gaan op de huwelijksreis. Orndat er toch een pottekijker aan boord zou zijn vroegen we de aspirant-ballonvaarder Kees de Vos om ook maar mee te gaan. In een paar kranten stond dat twee onkiese heren het bruidspaar op de huwelijksreis verge-
zelden..
In 1947 organiseerde de HBC de eerste internati-onale ballonwedstrijd on de Coupe Andries BLLtz, vanaf Houtrust in Den Haag. Het viel niet mee on piloten ui-t andere bij elkaar te krijgen. Velen hadden geen brevet meer, En geen ba1lon. Toch konden er zeven deelnemers worden ingeschreven. De ballons dreven rlaat zee; de Fransman Pierre Jacquet won de wedstrijd door een huzarenstukje uit te halen en op het uiterste einde van een pier te landen.
4
In 1948 vertrokken we met een groep naar het toenmalige Indi6 om voor het Rode Kruis aldaar, dat 75 jaar bestond, enige vaarten te maken. Tenslotte bleef het bij 66n vaart vanuit Batavia. Vanwege de politionele acties vonden de autoriteiten het niet verantwoord om ook te starten in Bandoeng, Djokja en Soerabaja. We maakten drie dagen
achter elkaar kabelopstijgingen, waarbij we veel enthousiasten aan boord kregen, die voor vijfLig gulden per keer eens wilden meemaken hoe het nu voelt ia zorn mandje. De opbrengst ging naar het Rode Kruis. De vrije vaart eindigde a1 na een uur, gedwongen door hevige thermiek.
Tijdens een internati.onale wedstrijd in 1949 dreven alle ballons vanuit Sittard Duitsland in. We mochten toen nog rs nachts
doorvaren, maar de meeste deelnemers moesten midden in de nacht landen, gedwongen door onweer en zwate regen. Jo Boesman landde i.n een groot park en werd verwelkomd door figuren in lange, gest,reepte hemden op blote voeten, van wie hij nee moest naar ttder Fiihrerf'. Het bleken patienten uit een psychiatrische inrichting te zLjn, en "der Fiihrerfl was de directeur. De bemanning kreeg droge kleren, een maaltijd en een kamer aangeboden. Maar toen Jo om zes uur ts morgens naar de nog in het park liggende ballon wilde gaan kijken, vroeg de portier wie hij was en waar hij heen wilde. "We zijn hier vannacht met een luchtballon geland, en ik wi1 naar buiten om er naar toe te gaan.t' Waarop de portier schouderophalend antwoordde: trzoiets zeggen ze allemaal. Gaat u maar terug naar uw kamer.tt
Tijdens het koninkfijk bezoek aan Suriname in 1955 stegen we in Paramaribo op. Het stadsgas vas z6 zwaal. dat ik als lichtste alleen omhoog ging. Ulteindelijk landde ik op een oude koffieplantage, waar ik werd
ontvangen door vijf mannen, gewapend met pijl en boog. Ze zagen er niet gevaarlijk uit; integendeel heel vriendelijk. In gebroken Nederlands legden ze uit dat ze dat rare ding wel gezien hadden, en wilden
gaan schi.eten toen het op htn plek wilde landen. l{aax ze zagen bijtijds dat er een vrouw onder hing, en op vrouwen schoten ze
niet
!
in 1960 een elgen opstijgterrein i.n Etten-Leur. Het gemeentebestuur had
De HBC kreeg
daar voor een int,ernationale wedstrijd in 1959 een gasleiding aan laten leggen, ei zo konden we enige jaren onze ballons met mijngas vullen. Goed en niet duur. Nadat de nijnen werden gesloten en het aardgas te zwaar bleek moesten rile overgaan tot het vullen met waterstofgas.
ALPENVAARTEN
Ia L962 organiseerde Fred Dolder de eerste Internationale Alpenballonweek, vanuit Miirren in Zwitserland. Nederland nam deel met de ballon t'Utreehtt', met een inhoud van 650 kubieke ueter. Na een behouden oversteek landde deze ballon in Gorduno. Maar achteraf was dat risico eigenlijk te groot geweest. Voortaan mocht alleen worden deelgenomen met ballons van tenminsEe 945 kubieke meter irrhoud. Nog ieder jaar vinden vanuj-t Miirren (of vanuit Stechelberg in her dal) Alpentochten plaats. ZeLf heb ik acht maal deelgenouen, terwijl Frans Verbunt vele malen meer de oversteek heeft ondernomen.
Op uitnodiging van een Haitiaans luchtpostverzamelaar gingen we in 1968 naar Porte au Prince om een postvaart te maken. De PTT van het eiland gaf een postzegel uiL met een.afbeelding van de bal1on en de beeltenis van Jo Boesman. Er was geen watersEof op Haiti. Ilet gas werd uiteindelijk aangevoerd, gedeeltelijk op een oude bananenboot uit Jamaica, gedeeltelijk per vliegtuig uit Porto Rico. Bij controle bleken er geen verbindingsstukken aanwezig te zijn om de gasflessen met het vulmanifold te verbinden. Orndat deze verbindingsstukken spiraalvormig zijn,
(varkensstaartjes)
"pigtails"
genoemd en
moesten uit Panama komen. Er bleek een misverstand te zLjn. Men dacht in Panama aan Echte varkensstaartjes! Gelukkig was er een oude Oostenrijkse ingeni-eur in Porte au Prince, die bereid was de "pigtailstt ter
plaatse te vervaardigen. vaart zelf verliep overigens voortreffelijk.
De
AFRIKA
Behalve in Europa en Amerika hebben we de meeste vaarten gemaakt in Afrika: I'Iarokko, Zuid-Afrika, Zambia. In Zambia organiseerde president Kaunda uit bezorgdheid over ons welzijn <ie legeroef eni_ng "Ge1e Ballon", bedoel-d om de ballon te achtervolgen, na de landing te omsingelen en veilig terug te brengen. De Jules Vernetocht, vijf
weken in een luchtballon, heeft ons altijd bijzonrier gefascineerd. Toen na jaren onze droomwens om in Tirnboektoe op te stj_jgen, vervuld kon worden, vertrokken r^re met een internationale groep ballonvaarders naar MaIi.
NEERLANDS BEKENDSTE BAL LON
-
VROUWE
Timboektoe, t'La Vi11e Mysterj-euzel', LLgt aan de rand van de Sahara en is allen per vliegtuig uit Malirs hoofdstad Bamako of per boot te bereiken; desnoods per kameel. Hel is een geisoleerde woestijnst.ad zonder vekeer, zonder straten of moderne gebouwen. Er is allen maar zand, en <ie huizen zijn gebouwd van leem en modder. Alleen de tam-tam verstoort rs avonds de stilte. We stegen op een groot zandplein op met een heteluchtballon en dreven over zandheuvels langs de NJ-ger, steeds tussenlandingen makend om van bemanning te verwisselen. Voor zonsondergang werd definitief geland en werden we teruggebracht naar Timboektoe. De autoriteiten boden ons daar een uraaltijd van geroosterde lammeren aan, waarbij ik als eerste het oog van een lam kreeg aangereikt - een grote eer, want dat werd daar beschouwd als de grootst cienkbare
lekkernij
.
5
Andr6e museet De meesten van ons hebberr, zoals het
LAPLAND
Op 2I juni i964 stegen we orn e1f uur 's avonds op uit Kiruna, ten noorden van de poolcirkel in Zweeds Lapland. Onze micizomernachtvaart eindigde om zeven uur t s ochtends voor de grens van een militair gebied tussen Zweden en Finland. We laudden heel eenzaam bij een kabbelend beekje, waar een echte muggenplaag heerste.
In 1976 vierden we het veertigjarig bestaan van de club met een internationale wedstri-jd vanuit Den Haag. Helaas overleed in dat jaar de oprichter van de HBC. De club heeft al1es gedaan om voort te zetten wat hij begonnen is. Het viel niet altijd mee, maar door de steun van de jongere 1eden, zoals Marian en Frederi_c Demenint, Pamela en Ger Visscher en Hans de Vc-rs, die in 1978 en 1979 hun brevetten behaalden, konden we verder gaan met het organiseren van wedstrijden. Dlt jaar hopen we de 41e Holland Balloon Race te kunnen organiseren.
nini
boes man
ballonvaarders betaamt, natuurlijk de tv-serie over de noodlottige poolvlucht van de Zweedse ingenieur Andree gezj-en. Bijna eerr eeuw geleden steeg Andree samen met twee anderen op vanaf Spitsbergen in een grote gasballon, nieL a1s doel de Noordpool. Hij haalde dat doel niet; het drietal moest de door ijsafzetting zwaar geworden ballon neerzetten op het pakijs van de poolzee. Te voet, hun uitrusting op sleden achter zich aan slepend, bereikten ze na maanden zwoegen uiteindelijk "white Island", een klein en afgelegen eiland dat eveneens tot de Spitsbergen-groeP behoort. Daar kwam de poolexpeditie tot een triest einde: alie drie de expeditieleden stierven als gevolg van totale uitputEing en voedselvergiftiging, opgelopen door het eEeri van rauw ijsbererrvlees. Andree zelf overleed a1s laatste. Zijn dagboek werd veertig jaar later teruggevonden, samen met de overblijfselen van de onderneming. Het meeste bevond zich nog in verbluffend goede. staat' na veertig jaar in diepgevroren toestand. De negatieven van de door cie expeditieleden gemaakte fotors werden alsnog ontwikkeld en leverden een schat aan bruikbaar fotomateriaal op. 0p basis van dat materiaal en het dagboek van Andree is j-ndertijd de film gemaakE.
Alle overblijfselen van de expeditie, plus een verslag in bee1d, zi;n terug te vinden in het "Andr6e Museet" in Andr6es geboorteplaats, het Zuid-Zweedse Gr5nna. Gr5nna li-gt toevallig precies langs <ie E4, de doorgaande route door Zweden op weg naar het hoge noorden. Het was dan ook alleen die ligging die deze zomer een Nederlandse ballonvaarder op doorreis in GrHnna bracht. Daar bleek dat dit stadje behalve een ballonmuseum ook een actieve ballonclub rijk is: de "Ballongklubben Andr6e". E6n van de piloten van deze club, Bengt Gunnarson, legde uit hoe de opnamen voor de Andree-serie Echt zijn gemaakt. De bal1on die voor de opnamen werd gebruikt was geen gasballon, aI leek hij daar bedrieglijk veel op. Het was een heteluchtballon' met de brander in de envelop geplaatst. Gunnarson bevond zich tijdens de opnauen de mand als piloot, weggedoken om buiten beeld te blijven. De opstijging vond ook niet plaats op Spitsbergen, maar in de
in
winter op een eiland Lt Zuid-Zweden. Een lokatie die trouwens ontsEellend veel leek 6
op het echte Spitsbergen - <iat blijkt de fotots aan de wand in het museuu.
uit
Griinna is een typlsch Zweeds stadje, waar iedereen elkaar kent. Niemand doet er ooit zijn auto op s1ot.. Het ligt ingeklend tussen een lage heuvelrug aan de oostkant en het. immens grote ttv6tternt'-meer aan de westkant. Het "V5tternt' is 66n van de twee grootste meren van Zweden; in de praktijk betekent dat een watermassa valr lJsselmeerformaat. Vanaf een eiland in het meer maken Gunnarson en zijn vrienden af en toe vaarten naar het vasteland. Verder stijgen ze regelmatig op vanaf een camping vlak buiten het stadje (nou ja..dorp), of van
elke willekeurige plek die toevallig gunstig 1igt.
Jaarlijks organiseert de t'Andr6e Ballongklubbent' de grootste ballonmeeting irr Zweden., de Andr6e I'lemorial Meet. Die vindt plaats in februari, duurt een lang weekend en omvat een aantal wedstrijdvaarten: pilot declared goals, waarbij de observer in de mand meevaart en de ballorr geland moet worden op het doe1. Aangezien dat doel per definitie een wegkruising is, qrordt het de
spa anse
ballons
Tot onze verrassing ontvingen we kort voor de deadljne een envelop uit Spanje. "Een meeting; leuk!", was de eerste gedachte. Wie schetst de verbazing bij de redactie toen uit de envelop geen uitnodiging krvam, maar een puntgaaf gedrukte vierkleurenbrochure van een Spaanse ballonfabriek"! Uit de begeleidende brief (gelukkig in het Engels, Spaans is niet onze sEerksEe kant) blijkt dat 1n Igualada (nabij Barcelona) heteluchtballons worden gebouwd orrder de rnerknaam "U1traMAGIC". De fabriek bestaat sinds 1984 en heeft aI enveloppen gebouwd variijrend van een 3l tot een 140, en zelfs special shapes (de brochure laat een niet onverdienstelijke fles zien). Of UItTaMAGIC
retrie.",e crew wat makkelijker gemaakt. Geen overbociige luxe in een gebied waar 1n februar- een paar meter sneeuw ligt. De naam van de winnaar van de meeting i,/ordt op een koperen plaatje gegraveerd en aangebracht op een plaquette iti het Andree
Museet, De Ancir6e Memorial Meet j
s open voor buj-tenlandse gasten. Iuieestal komen er enkele Denen en Duitsers, die een week biij.ren om in de omgeving nog wat t.e spelerraren. Gedurende die week is gratis propaan beschikbaar via een sponsor van cle ballonc1ub. Goedhoop onderrlal:. kan geregeld wordcn via de club; de reis naar GrH.nna kost vanuit Nederland echter t\^7ee dagen,
zelf ock manden en branders bouwt wordt irit de beperkte Eekst van de brochure niet duidelijk. We1 blijkt dat twee typen enveloppen leverbaar z:.jn: een multigore, vergelijkbaar met een Thunder/Colt "A" c.q. Carneron N-type (24 baans voor een 56, 32 voor een 77), en een semi-bulbous gore rnodel met twaalf banen tfm een 77, 24 banen voor een 105 of een 140. Ook hebben we nu geleerd dat "baIlont' in het Spaans "g1obo" is, dat een brancier ttquemador" heeE ("simplettof ttdoblett) €Dr ja, een mand heet in het Spaans ngQ,uurlijk "bar:quilla". iloe kan het anclers ! 0p de toto?s ziet het er al1emaa1 heel netjes ult. Ilooi strak, en hier en daar zijn ballons te zien dj-e de laatste jaren acte de presence gaven op international..e meetings. UltralGGIC heeft een adres en een telefoonnunmer: Cl . Sant Carles, 10 Igualacia (Barcelona)-Spanje. Te1. (9:; 804 22 02. Directeur J.M. Lla<io rioet in elk geval Engels spreken. Hij kan op verzoek een prijslijst sturen; En hij is op zoek naar dealers. Dus a1s 'iemand zicb geroeperl voeit om een globo compl-eret met barquiiia en doble quemador (nret te vergeten twee bote-1 1as en een veirtilador) aan te schaf f en of voor UItTaMAGIC te verkopen: be1len! 7
evenementen
techniek i-catie
g rln 12 juli;
InterneEisnale bellonfltisEflr Jsurrr
FTiESIANd ''DE FRIESE BALLONFEESTEN 1986'" l"Iaximaal aantal deelnemers 50. Voor inschrijving bellen: 05138-5469/2507
1I - 13 juli: City of Southampton lst Great Southern International Balloon
Race (100 ballons). Contact Tony Bolger, 07227 0-630 (Engeland) of John Spearing, 0725-20278
7, B en 9 augustus: 4e internationale BallonfiEsta Barneveld, Schaffelaarsebos, Barneveld. Deelname op uitnodiging. 15-17 augustus: 8e Internationale Balloon FiEsta, Ashton
Court, Bristol. Contact: James ereen , 02L 643 5L48
23-30 augustus: Open Hot Air Balloon Charnpionships. Lokatie nog onbekend; Contact: David Bareford, 0527-67807
Brltish
- 21 september 1986: VAREN, kasteel Schielleiten (ten N-0 van 13
EUROPESE KAMPIOENSCHAPPEN }IETELUCHTBALLON-
Graz),Oostenrijk.
4-12 oktober: ALBUQUERQUE International Balloon FiEsta, New Mexico, USA
wii wcnscn pilotcn en wcdsttiidlciding iukscs mct hct kampiocnschap 1986 Woensdag
vaart):
7 Lot zondag
11 mei 1986 (Heme1-
OPEN NEDERLANDSE KAMPIOENSCHAPPEN HETE-
LUCHTBALLONVAREN,
bungalowpark "Loohorstil Limburg.
nabij Horst (America), :i.;,,:7t;1,,';i;:1i
lt::ti
lh
ii
:itliit:ti
8
iliil:
earnensn, modif
nummet 742
ELEKTROMAGNETISCHE BLAST VALVE OP MARK
IV
Optie voor een extra' elektromagnetisch op afstand bediende blast valve naast de normale blast valves. Voorzien van handbediende ttDynaquip" kranen bestemd als mechanische bescherming. BMNDER.
TANKS MET RECHTE DIPTUBE:
Zowel Carneron a1s Thunder & Colt leveren tegenwoordig cilinders voorzien van een rechte, tot op de bodem doorlopende diptube. Volgens Phil Dunnington van Cameron scheelt dat ongeveer 4 liter - zo'r, vijf minuten varen. Een voordeel tijdens de vaart (twintig minuLen meer vaartijd met vier tanks). Er zijn twee punten die enige oplettendheid vragen. Ten eerste: een mastertank za1-, indien hij tot de bodem wordt leeggesEookt, nog maar voor enkele minuten gas voor de waakvlam beschikbaar hebben. Ben sticker op de tanks (binnenkant handgreep) waarschuwt daar ook voor. Een tweede nadeel kan zijn het rj-sico van onderkoeling van een tank bij inflaten vanuit een ha1fvolle cilinder in liggende positie. Hoewel nog een behoorlijke hoeveelheid vloeistof in de tank aanwezig is, kan het niveau onder de niet meer (zoaIs vroeger) van een knik voorziene diptube zakken. V66rdee1 is natuurlijk dat bij een volle tank de positie niet meer van belang is (behalve bij de masters, zoals bekend).
nieuwe piloten Er zijn er weer twee bij; het kan niet op.. Vlak na het verschijnen van het vorige nummer van ttBallonstofr' legde Frederic Demenint meE goed. gevolg het praktijkexamen voor Ballonvoerder-hete lucht af. Daarmee
66n van de zeer weinigen in ons land geworden met zowel een gas- als een hete-
is hij
Gef eliciteerd ! dertien april werd de halve redactie van Ballonstof (die met baard en bril) na enig geschipper op een roeiboot - de retrievecrew was weer eens inventief geschikt bevonden om zelfstandig ballon te varen. Dank, I'Iathijs de Bruyn die tussen een vermoeiende aurorally en twee dagen van theorie-examens door toch even tijd vrijmaakte voor een checkout.
luchtbevoegdheid.
En op