Ballonstof najaar 2004

I

, "+.''%

2004

TfI. * 1 ::l*: .:!E',++

ffi ir!

!

:: ):irl:i

tir,i i i

iii.

i

:l;-!

ti

Als toonaangevende fabril<ant bouwen wij uw heteluchtballon in de grootte van 1.800 m3 tot 8.500 m'.

Omdat wij atte onderdelen zoals manden, bran'

ders, gasflessen en baltontrailers zelf vervaardigen, garanderen wij u een qualiteit en zekerheid die ver boven de normate standaard uitstijgt.

SCHROEDER

SCHROEDER

iire ba[loons

Avontuur zonder grenzen

-

fire balloons

GmbH

Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 D-54338 Schweich

Tet. 0049 I 65021930'4 Fax 0049 I 6502/930-500

mai[@schroederbatlon.de www.sch roede rba Iton.de

o P

a C

: o -o

INHOUD

2

Van de voorzitter

4

Primeur Enschede Ballooning

5

Het luchtschip: kat met 9 levens?

6

Bericht uit La douce France

B

Ballonvaren voor De Boodschappenmafld

9

De gevallen hoed ...

11

Stichting Abraham Hopman

L2

De mening/de feiten

L4

tDen

19

20 ballons in Dronten

Monique Hoogeslag-Willems bestuurt Barneveld

20

Wereldkampioenschap Hetelucht

en beschrijft hoe dat voelt.

22

Gordon Bennett impressies

25

Flight Director Barneveld

26

DBCC nieuws

27

Winds of Hope

30

Ballonregistraties

32

Wie, Wat, Waar; Wanneer?

Er gebeurt allerlei belangwekkends

op ballongebied.

Zo is er de invoering van het CPL. Hans van Hoesel

kruist hierover de degens met Erik Bosman ln Australie werd om het wereldkampioenschap gestreden, Ballonstof was er niet bij, Mathijs de Bruijn wel.

Met pen en camera trok Theo Helthuis door ballonmeetend Nederland en doet ons daar verslag van.

Uw hoofdredacteur was in hogere sferen en trof daar het High Altitude Airship, de zeppelin is terugl

Hans van Hoeset

rheo Hetthuis Rutsercoucke

Frank schweppe

rheo Herthuis

Hans van Hoeset Rutser coucke

Erik Bosman/Hans van Hoeset

eersten Bataafsche lughtreiziger'

Gerjan crebotder

rheo Herthuis

Ook bracht hij een bliksembezoek aan de Gordon Bennett,

Vanuit zijn Ch6teau du Bois becommentarieerd Frank Schweppe de ticketverplichting.

Gerjan Crebolder werpt een blik op onze oorsprong en ook Hans van Hoesel begeeft zich

Mathijs de Bruijn

Rutser coucke

Monique Hoosestas-wilems

Rutser coucke Bennie Bos

in de geschiedenis van de ballonvaart.

Bennie Bos bezoekt de 'Winds

of Hope' exposrtie.

Zoveel zielen, zoveel zinnen, ook in Ballonstof..,

Johan Hetebrij

l

HET SCHRAPPEN VAN HET RPL(FB). GOED NIEUWS, OF NIET

?

Bij brief van 19 januari 2004 is aan de Tweede Kamer van de Staten-Generaal meegedeeld, dat voor het ongemotoriseerde luchtverkeer de verplichting tot het hebben van een door de Minister van Verkeer en Waterstaat afgegeven bewijs van bevoegdheid zal

o P

a

met worden afgeschaft. Het betreft hier het RPL(G) en RpL(FB). Het Besluit bewijzen van bevoegdheid voor de luchtvaart zal daarorn ingang van 1 oktober 2004 worden aangepast. De afgelopen maanden hebben velen het weinige nieuws hierover, hoofdschuddend

verwerkt.

:

In theorie is het mogelijk dat na 1 oktober

()

2OO4

een ongebrevetteerde ballonvaarder met een heteluchtballon met nog eensdrie

personen aan boord een vaart gaat maken. En als je

_o

je maar houdt aan de overige regeltjes, zoals bijvoorbeeld geldige verzekering

en een BvL, de goede hoogte, je VRF invult en zo nog wat, dan is dat allemaal helemaal legaal. Dat is niet erg verstandig.

Er zal geen zinnig mens in Nederland te vinden zijn die zich, bijvoorbeeld, een 105 huurt of koopt en vervolgens daarmee, zonder daartoe toereikende instructie te hebben gehad, met zijn drie bloedjes van kinderen een ochtendvaart gaat maken.

je natuurlijk roepen dat die nieuwe situatie gevaarlijke risico's oplevert. In je een ballon moet landen. de hoogspanning hangende ballonvaarders met geen of te weinig opleiding, cowboys die niet weten hoe Met een niet gering portie aan onderbuikgevoeiens kun

drieste lui die anderen in gevaar brengen door roekeloos ballonvaren, noem maar op. Dat kan inderdaad allemaal, maar erg realistisch lijkt me dat niet. Scenario's die in theorie mogelijk zijn en in de praktijk het vooral aan de borreltafel goed doen.

(nog) geen Met het oog op de veranderende situatie is de KNVvL druk bezig om ook die ballonvaarders te accommoderen, die CPL(FB) hebben.

CPL(FB)

le kunt namelijk

besluiten om louter voor

je

plezier te gaan ballonvaren, zonder dat

je met de heisa van een

te maken wilt hebben. Voor die ballonvaarders komt er dan ook een door de KNVvL uit te geven ballonbrevet, inclusief

KNWL een syllabus en een heus opleidingstraject. De bovenbouw, laten we zeggen: het algemene deel van de opleiding, is bij de nagenoeg gereed. De onderbouw, het ballonvaarttechnische deel, is bij de Afdeling Ballonvaren in ontwikkeling. Een sportmedische

keuring volstaat. Allemaal met de bedoeling om het toetreden tot de ballonvaart laagdrempelig(er) te maken en uiteraard ook om een bijdrage te leveren aan de veiligheid in de ballonvaart' Aan het bezit van het KNWL ballonbrevet zijn een aantal faciliteiten verbonden, met name op het gebied van de verzekerbaarheid. van Geen KNVvL-ballonbrevet enlof CPL(FB): dan ook geen verzekering. En ook het, voor iedereen verplichte, VRF kan een bezitter

een KNwL-ballonbrevet bij de KNVvL indienen.

Er zijn ook een aantal nadrukkelijke restricties: een KNwl-brevet geldt alleen voor niet-commerciele ballonvaarten, met maximaal

p+3 personen aan boord. Dus niet groter dan een 105. En alleen voor vaarten binnen de Nederlandse landsgrenzen (al lijken daarop uitzonderingen mogelijk te gaan worden).

(dat is de officiEle Een nog niet opgelost probleem is het bezit van een RT-bevoegdheid op een door het KNVvL Brevetteringsinstituut naam) uitgegeven brevet. Dat is een probleem, waarmee ook met name de zweefvliegers worstelen. Gelukkig ligt een oplossing in het verschiet.

Het wordt dus allemaal een stuk makkelijker om recreatief te ballonvaren.

of die ontwikkeling een significante toename van ballon-

(of vaarders zal laten zien. is nog maar de vraag. Wellicht zullen het piloten zijn, die zich uit genoegen met een groepje een 105 kleiner) aanschaffen en daarmee een vaart zullen maken. Legaal is ook dat zij hun kosten hoofdelijk omslaan. Zij mogen er niet voor werven, want dat is dan weer in conflict met de commerciele uitoefening van de ballonvaart.

Goedkoop is natuurlijk wat anders. Een ballon kost wel wat, het onderhoud ook, ongeacht of die ballon uit recreatief of uit commercieel oogpunt wordt benut. Daarom hoeft deze ontwikeling o.i. de commerci6le ballonvaart niet te deren. Sterker nog: in de syllabus

voor het KNVvL ballonbrevet wordt verlangd dat instructie gegeven wordt door ballonpiloten die in het bezit zijn van het CPL(FB) met daarop de aantekening FI(FB).

BESTUUR VOORZITTER: Hans

Ook het gasballonvaren is een ongemotoriseerde vorm van

van Hoesel, Leonardus van Veghelstraat 36, 52t2 AF Den Bosch,

luchtvaart. Denkbaar is dat de nieuwe situatie een stimulans voor sommigen kan zijn, om zich met deze tak van

T1F07361426A4,M065479 35 10, hans@balloonteam.nl SEcRETARIS+secretariaat:

de ballonvaart te gaan bezighouden. In elk geval een heel

Rutger Coucke, Spechtstraat t6, 1223 NZ Hilversum, T O35 647 80 05, F 035 647 80 06,

interessante gedachte en de moeite van het overwegen waa rd.

Blijft de vraag: aan wie wordt wanneer het eerste KNWL 9646 BH Veendam, T 0598 63 36 63, F 0598 63 31 07, M 06 51 12 53 31, h.kort@castel.

nl BESTUURSLID: Arthur van Houdt, Spootsingel 9,26t3 BB Delft

M 06 54 76 60 62,

I Ol5 2I5 72 55,

ballonbrevet uitgereikt?

Een ding is zeker: voor sommigen wordt ballonvaren weer

fun, ook voor u? arthurvanhoudt@Dlanet.nl

Grifthorst 2, 3833 GC Leusden, T 033 494 21 26, M 06 53 26 40 63, idewilde@euronet.nl

HANS VAN HOESEL

REGIoCoORoTTRToREN GRONINGEN KNVvL: Douwe Koops, 0598

6220 59 059227 23

KNVvL: Jantinus Steenbergen, LTO: C.

91

o

Udding, 0592 30 56 66

PBN: Jan Fokken, 0516 52

P q

02 26

c FRIESLAND EN FLEVOPOLDER

:

KNVvL: Jelke Haven, 0513 43 27 46 KNVvL: Jan Jonkman, 0566 LTO: J. Riedstra, 058

6892 67

o

213 34 41

_o

PBN: Pier Haven: 0513 43 27 46

DRENTHE

KNVvL: Yke Visser: 0521 38 71 26 KNVvVPBN: Marinus Hulsbergen, 0522 LTO: C.

4429

21

Udding,0592 30 56 66

PBN: Jan Fokken, 0516 52

02 26

OVERIJSSEL

KNVvL: Dick Kleinlugtenbeld, O38 454 22 14 KNVvL: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21 LTO - T. Elzinga: 0570 66

28 69

GELDERLAND

KNVvL: Jan Oudenampsen, 0573 42'12 96 KNVvL: Mees van LTO : T.

Dijk,0342 49 29 56

Elzinga,0570 66 28 69

PBN: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21

UTRECHT

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Dirk Wendt. 033 465 49 88 LJO : T. Elzinga,0570 66 28 69

NOORD-HOLLAND KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO

- H. Gijssels: 023 516 22 00

ZUID-HOLLAND KNVvUPBN: Ruud Tibbert, 018'l 31 15 97 LTO

- H. Gijssels: 023 516 22 00

ZEELAND

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 PBN:

Ad Haarhuis, 0765145372

NOORD-BRABANT KNVvL: Hans van Hoesel, 073 5'14 26 84 PBN:

Ad Haarhuis, 076 514 53 72

"

LIMBURG

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO: J. Tobben, 0475

lrlrrhl,e(€r:1:a,g

38 17 77

r.'.::,

kolpijtD.o(:wi nternu.mmer

. ..'.'.',rlp.@f

*mail

h,aarr,;,r.r,,,.lilt,irr,,.r.

.,,:,r.,:l:l::],:,,,.:

,Set,fetariaat@KNynthiall6nVa,fen,;,linfo

E ffi

H ffi E

r*

# ffi tr

Prim eur voor Enschede

ff

ffio

,*

ffiP

ffia

WC

ffio

@

Ballooning

tr

e(o ffi

€-o

F:-

TEKST EN FOTO'S THEO HELTHUIS

Op 5 mei is voor ondergetekende het ballonseizoen begonnen, tevens een thuiswedstrijd. Men moest vrij

laat uitwijken naar een andere locatie en wel van het Volkspark naar het van Heekpark. Dit naar aanleiding

van buurtbewoners van het "Volkspark" die plotse-

ling problemen hadden met eventuele geluids-

en

parkeeroverlast van bezoekers. Op de korfbalvelden

in het Van Heekpark is, dan voor de tUveede keer door Herman Kleinsmit, Enschede Ballooning georganiseerd.

De velden waar

ooit de legendarische Abe Lenstra zijn

voetbalcarridre begon. De weersvooruitzichten voor die avond waren goed.

Nadat alle teams al op het veld aan-

wezig waren arriveerde enigszins wat laat nog een team, dit bleek het team van Marberts ballonvaarten uit Enschede

te zijn, met een nieuwe bal-

lon. Deze was 's middags aangekomen in Hengelo en het werd gelijk zijn eerste vaa

rt.

Voor de kenners, het is een Cameron Z 160 met de registratie PH-BMK, de Beemsterkaas ballon.

Nadat ook een laatste regenfrontje was weggetrokken,

werd alles in gereedheid gebracht en kon men vertrekken voor een mooie vaart richting Oldenzaal en Rossum.

THEO HELTHUIS

(.!-

o

+)

a C

: ',

{,,,P,,t

(]

luchtschi p:

il -o

levens?

9

,);,lii!i(; OUCK,E,ir:rrr

rili

'.Wffi#A :W ,,r I rr'tillllllliiri:?--r:

MET DE HINDENBURGRAMP

IN 1937

KOMT ER EEN EIND AAN DE GLORIE-

DAGEN VAN DE GROTE ZEPPELIN. EIND VORIGE EEUW LEEK ER EEN WEDER.

GEBOORTE PLAATS TE VINDEN. MAAR CARGOLIFTER

UIT DUITSLAND

EN

HET NEDERLANDSE RIGID AIRSHIP DE5T6IV BLEKEN TOT NU TOE NIET IN STAAT HET LUCHTSCHIP WEER OP DE KAART TE ZETTEN ALS ALTERNATIEF

VOOR HET ZWARE VRACHTVERVOER OF PERSONENVERVOER. ALLEEN HET DUTTSE ZEPPELIN-IVT HOUDT HET HOOFD BOVEN WATER MET RONDVLUCH-

TEN OP EEN KLEIN LUCHTSCHIP VOOR

12

PASSAGIERS. MAAR WAAR

DE

HAiA

LUCHTSCHEPEN OP HUN DOELMATIGHEID BEOORDEELD.

Martin is een onbemand luchtship dat boven de jet-

luIEUWE

stream op een vaste plaats [geostatisch] zou moeten gaan opereren als radio- en TV-antenne, weerstation

l(AlrlSEN

'vOOR

LUCHTSCHEPElu

Deze zomer grijpen de Amerikaanse inlichtingendiensten

Het 'High Altitude Airship' van Lockheed

of

een wapen uit lang vervlogen tijden: de zeppelin. ln Bagdad zullen

surveillancestation. Een airship kan een gebied met een diameter van ruim duizend kilometer aan

dan twee militaire zeppelins aan kabels boven de stad hangen. Niet

het aardoppervlak observeren en miljoenen kubieke

om vijandelijke bommenwerpers het leven zuur te maken, maar

kilometers van het luchtruim. Voor een fractie van de

terug op

uitgerust met moderne spionage-apparatuur en radar. Ervaring

kosten geeft dat dezelfde observatiemogelijkheden

deden de Amerikanen op in de zuidelijke staten van de U.S., waar sinds de jaren 90 zeppelins zeer succesvol worden ingezet voor het

als een sateliet. Een sateliet heeft het bezwaar dat hij

zich voortbeweegt langs een vaste baan met vaste

opsporen van drugssmokkelende vliegtuigjes. Aan de hand van

tijdstippen boven een bepaalde plaats, terwijl de zep-

die ervaring onderzoekt het Pentagon of zeppelins ook ingezet kunnen worden bij de opsporing van vijandelijke kruisraketten.

pelin op een vaste plaats kan blijven hangen. Zo kan

De Lockheed Martin-groep werkt aan een ontwerp van een luchtschip voor zeer grote hoogte, het ,High Altitude Airship, [HAA].

de luchtschepen zich op een hoogte zullen bevinden

Het Amerikaanse Ministerie van Defensie heeft 40 miljoen dollar

het

uitgetrokken voor dit onderzoek.

E

IN

BURGERLUCHTVAART ECONOMISCH E WETTEN GELDEN WORDEN MILTTAIRE

men langer een specifiek gebied observeren. Omdat boven die van spionagevliegtuigen, blijven ze buiten bereik van luchtafweerraketten. lees

verder op pagina 6

(ts

o JF)

veruolg van pagina 5

NIEUWE TECHNIEI(

tot

Veel van de noodzakelijke techniek

een stadium dat het veilig kan worden

a

is al ontwikkeld

C

toegepast; Ultrasterke stof, bestand tegen kosmische stra-

:

ling, hoge temperatuursverschillen en felle zonnestralen, om een lichtgewicht romp

te maken. Een dunne

zonnecelfilm

(U

voor de energievoorziening van de lichtgewicht motoren die

_o

met enorme propellors het luchtschip in de ijle lucht boven de jetstream op zijn plaats houden. De energievoorziening gedurende de nacht moet geleverd worden door lichte vloeistofaccu's, die overdag gevoed worden door de zonnecellen.

De motoren worden niet alleen gebruikt om het

luchtsihip op

zijn observatiepositie te 'verankeren', maar ook om het in te vliegen voor onderhoud.

Lockheed Martin kreeg haar eerste contract voor een luchtschip in 1928 en heeft er sindsdien ongeveer 300 gebouwd.

De oude fabrieksloods die ruim 350 meter lang, ruim 60 meter

hoog en bijna 100 meter breed is, zal waarschijnlijk dienst doen als constructiewerkplaats voor de HAA.

sPA

Maar niet alleen de Amerikaanse defensie houdt

zich bezig met zeppelins. Ook lsradl laat zich niet onbetuigd

en heeft een vergelijkbaar programma. De lsradl Aircraft lndustries [lAl] werkt aan de Solar Powered Airship, de SPA. De 900 kilo wegende apparatuur kan een gebied met een cirkel van ruim 1000 kilometer observeren. Voor een land met de oppervlakte van lsraErt betekent dit dat het ver in de omlig-

gende landen kan spioneren.

TOCH lU(,G EEtrr BEETJE IURACHT?

HCt

Defence Advanced Research Projects Agency IDARPA] van het Amerikaanse Ministerie van Defensie heeft een opdracht verstrekt om voor 10 miljoen dollar een prototype luchtschip

te ontwikkelen dat

dezelfde vracht kan vervoeren alls een

Hercules vrachtvliegtuig. ln 2008 zou het operationeel moeten

zijn.

Uit dit prototype zou een gigant, luisterend naar de naam walrus, ontwikkelt moeten worden die maar liefst tien tanks over

een afstand van elfduizend kilometer zou kunnen vervoeren.

Wie weet begint daar de wedergeboorte van de zeppelin voor

de burgermaatschappij.

sPRANI(rE HooP

Het lijkt niet ondenkbaar dat met

de ervaring opgedaan door militaire toepassingen mogelijkheden ontstaan voor de commercidle exploitatie van grote zeppelins. Een mooie droom die misschien ooit werkelijkheid

wordt. ln ieder geval is de zeppelin, ondanks dat ze verschillende keren is overleden, nog niet definitief ten dode opgeschreven dankzij die toepassingen; als een kat met negen levens . ..

Bronnen: Ministerie van Defensie VS, DARPA, IAI, Lockheed Martin.

\

o

d o',u'ce'','f p6 n ce

.+J.

a (,,.,,Q

(u

s

niteit, van 'lekker de lucht in'van de ballonsport aan. All je als

Desondanks S0rmeter zw55r slepen lijkt dan toch te betekenen

piloot op het alleflaitstd rnomenti'op het sta*terrein iemand

dat iemand met wel erg veel wind is gaan varen.

n

n,plek in:je,,mahdjg:,wilir,aanbieden

{eenr'e

lid :familie, een

buur die komt kijken, vul maar in) heb je wel iets anders aan je

hoold dan het uitschrijven van een

'vervoersbewij5'.

,,,.:,

r

lk vaar niet veel passagiers; Adrie Spierenburg (die tijdens een prehistorische editie van Joure als meevarend fotograaf onder-

in mijn mandie half verpletterd lag onder een zeer Van0it 'La Doqce Fianae,rlge?ien..- wrar

derr

meerderheid nog

Vooi,ziih of haqriiple4ier riraftr,,rnrelqelatiei klein miterieel - is ihetlbovqndien extra: tr:gurig, da-t dei problemen 'die it,:fi,edeSlSnAi,

wellitht oqk i1 Engeland met zlin ornvangrlike,passqgiers-business, worden veroorzaakt er straks toe leiden dat vele hobby-

vaald;i,!n

andere iuropese landen'door hun veriekeraars c.q.

hu n wetgeterg' worden

dat

rzd

o

pgescheepl rnet b( ieau iratf sch

g

ed

oe

rteiEtht,als volstrekt overbodig besahoroen,:rr,Want, zo

.vsqe.kefdeiAr.iery Rlpson mij. men is op Europees ni*eau,,diut<:,

aan het overleggen om deze ticketverplichting op te gaan nemen in geharmoniseerde Europese verzekeringsregels ...

lrne eg6-1,$rote,,,passagiersballon

met veel wind landt

en een meter of zestig door een weiland sleept, de passagiers

rnet 9lk4a1,,in de,.knoop, de,,,ellebogen in elkaars ribben ... ,Toqgegeven, ikl:,b€n,;geen e*;r:ingEdeskundige wat grote ballon! betre{t, het gi-ooiite {drrniqi.waqi.ik a|s zesde pi}oot {uit.kijli':

linksl','ih''h€b moor;n' meetaien: r

.8s$..irilei,reen,,r,mard'taii'ltwedl..eing.ei

wii,iliihts

een

Ca m ero

n-

nooi'rgo p)gsaEiers en als

rgezagy6aidef heb:ik ,me ,bepe&t 'tot,inZidenteel,,eenr

1

18 jaar kan ik uiverzekeren dat passaglers eenl;4achte- landing

ook uaer kunnen waarderen. .Het gelach

een harde landing

En te vaak,is men dal,dus blijkbaar niet fen is:€r blijkbaar, vol-' doende 'bewijsl van nalatigheid om de piloot of diens wqtge-

veiaansprakeiijk'te kunnen stellen. Of onvoldoende bewijs van

goed gedrag om de verzekeraar ertoe te bewegen een claim 'a{ te, w;i4gh sn h€t Op een rechtszaak te laten aankomenl en maar van het gezeur af te zijn.

Dat betekent dus dat we zorgvuldiger moeten zi)n.,N.iet-zozeer

door passagiers kaarten met veiligheidsinstructies te

uitreiken (hoewel, met 20 mensen in de bak?) en dan tdch in een beetje gezond verstand weten dat ze tunnen teiOen tot e6ri

knap ruwe landing.,Nee, yve .dienen.ons gewoon w66r eent t€ realiseren dat ballonvaren,.iets,.is dat jer zekertr:rmet,,onerya ren lt

passagiers aan bodrd, geaqh!

20; maar

o- 't le hebben,opn**,nn"n:da- soort grote formaten al sinds jaren slimme quick deflation !y.',!ern,qn heeft waa rd oor ze - in, theof ie,rr. egir, iriel'ite,,$topp_ en, he-b, ik a!!hang: vete cellega-piloten die veelvuldig met dit soort ballons varen, horen beweren.

gaan

condities van weer en terrein te gaan varen waarva.l we,rmet

ik'r:neen toeh ergetl5

zqudel aroeten,i!jn, Oe!

.na

plus t4nge'sleep, is eerder de oplluchfing dat rnen nog heei ii.

blrijkbaar keert de,NlP in geval van twijfel liever gewoon uit om

'Zojuist lair:jk::r|n he! overigens voortreffelijke ballonmagazine van Bennie Bos dat 'passagiers het altijd fantastisch vinden, ,al:,,:,,rnSn

diikke en

oogverblindend lelijke mevrouw) zou erom lachen: tmijn: Jaaromzet' past makkelijk in e6n van zijn manden. Niettemin, na

F,RttN,,l?:&CH1;8g,PlP:E

woldt !9,,doen:irnet mool wee1,

i

G

e

*E * + + t\!_ .i::

o P

a:a

a C

=a

: o _o

Almelo Ballooning is geen gewoon ballonevenement. De organisator, Serviceclub Rotary Almelo, wil met dit evene-

ment 10.000 euro bijeenbrengen voor het Almelose project De Boodschappenmand van Stichting Nomen Nescio.

De Boodschappenmand

helpt mensen in Almelo die in een

dusdanig slechte financidle situatie zijn terechtgekomen,

dat ze hun dagelijkse boodschappen niet meer kunnen doen. Voorzitter Loek Mendels van de Almelose Rotary

is

zelf een ballonenthousiast en heeft de opzet van Almelo Ballooning bedacht. Oorspronkelijk aan deze opzet is de opstijging, die tege-

lijkertijd in AImelo, Zenderen

en

Tub-

bergen plaatsvind.

Als het

:,ir .$;

*

.:

:,r

evenement

succesvol blijkt, zal

het mogelijk om de twee jaar gehouden worden.

.i -i,

tE

Wandbord

o

'Au chapeau tombe',

+)

18e eeuw, Nevers.

(n

C

: (I,

_o

De gevallen hoed

L

Niets zal ooit het ogenblik van vreugdevolle opwinding evenaren dat mijn hele wezen doordrong, toen ik mezelf van de aarde voelde wegvliegen;

het was vol maa kte gel u kza I ig heid'.

Geen woorden

uit de mond van een overjarige pilot-

De ballon die met het decor'gevallen

hoed'wordt afge-

under-training die voor het eerst solo ging, maar

beeld,

een uitspraak van Professor Jacquef Alexandre Cesar

ging het om de kleuren geel en rood; maar zelfs nu

is

vaak in geel en wit uitgevoerd. In werkelijkheid is

Charles naar aanleiding van zijn fameuze gasballon-

het nog moeilijk om de kleur rood te verkrijgen. Als

vaart op I december'1783, samen met No6l Robert.

alternatief gebruikte men daarom een andere kleur.

ln tegenstelling

tot de eerste heteluchtballon was deze

gasballon wat minder uitbundig versierd, de enveloppe

Het decor toont voorts een mand in de vorm van een

zelf was in rood en geel/wit uitgevoerd. De mand daar-

bootje, met daarin twee personen, Charles en Robert

entegen was, zo blijkt uit beschrijvingen van ooggetui-

voorstellende, met daaronder een zwarte hoed die uit

gen, uitgevoerd in de vorm van een bootje en die was

de mand valt. Deze hoed is doorgaans aan de rechter-

wel fraai gedecoreerd.

zijde afgebeeld, er bestaan ook wandborden waarop

Charles en Robert hadden de mogelijkheid om in hun

de hoed aan de linkerzijde is afgebeeld.

gondel te zitten, en vooroverleunend, naar het publiek

te zwaaien. Op een gegeven moment verliest een van

Om de aandacht niet teveel van het decor af te leiden,

hen zijn hoed. De dichter Pierre Delavoy schreef hier-

zijn de randen van de borden steeds erg eenvoudig versierd: wat blaadjes, boogjes of stippen. Vaak schil-

over in Le Journal de Paris het (vertaalde) gedicht:

'lk zie jullie hoeden en heb hierover zorg,

derden leerlingen de randen van de borden (met de

mijn vrienden,

hand) en een meer bedreven schilder voltooide dan het

ik kan het me heel goed voorstellen.

bord door het centrale decor te schilderen.

een hoed heb je nodig,

Deze wandborden zijn nog wel eens aan te treffen, soms in een antiekzaak, maar ook steeds vaker

opdat deze jou kroont met de glorie'

bij

gerenommeerde veilinghuizen. Een origineel

dit

is

Het voorval van de 'gevallen hoed' heeft het publiek

18e eeuws wandbord met

destijds zeer geamuseerd en is ook niet ontsnapt aan

zeldzaam. Recentelijk zijn er in Engeland en Frankrijk

de aandacht van de porceleinen bordenmakers, die

enkele.geveild, de opbrengsten waren resp. EUR 650

hierin een gelegenheid vonden een nieuw decor tq

en EUR 800.

credren dat direct verband hield met de actualiteit. En

dverweegt u de aankoop van een dergelijk object, laat

decor

redelijk

het is juist dit decor dat tot op de dag van vandaag

u dan goed adviseren over de authenticiteit ervan. Het

nog steeds wordt afgebeeld. Het uitbeelden van actu-

is namelijk uitermate moeilijk om zowel de ouderdom

aliteiten op wandborden gebeurde in de 18e eeuw

als afkomst van een wandbord vast te stellen!

heel vaak en ook de wandborden met ballontaferelen

waren vanwege de heersende ballonmanie erg in trek.

HANS VAN HOESEL

I ll

tl

IIIIT

II

WI tC

o

Registratie

Cameron2-69 Cameron Balloons Ltd PH-ENR

:

Bijzonderheden

Duo Airchair

o

Operator

Balloncentrum van Manen

a C

Type Fabrikant

_o

Wij leveren: O Cameron ballonnen en accessoires O lcom radio's en Garmin GPS-en O lnstrumenten van Flytec en Aircotec O Uitstekende service O Theorie- en praktijk opleiding O Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: O IVW Divisie Luchtvaart erkend

onderhoudsbedriif NL-31 7 Wilco Air BV Walstraat 13 7631

ET OOTMARSUM

-

2g32gg Fax: 054'l - ZdZeZO Postbus 767630 AB OOTMARSUM

Tel.: 0541

* I

KEYIER DE ASSURANTIEN

assuranti6n

r

hypotheken

I

pensioenen

I

financiering

Wilhelminapark 25, Breda - Postbus 4670, 4803 Telefoon 076 - 533 35 55 / Telefax 076 - 51 4 52 55

ER Breda

Abraham Hopman TEKST: RUTGER COUCKE

:

a

c

ze een fruitige, frisse BIanc de Blancs is, met een

o

ongewoon aangenaam aroma.

Maar waarin deze wijnen echt afwijken van hun Bourgondische soortgenoten is het etiket. Naast naam

en verwijzing naar de Stichting Abraham Hopman staan er twee spotprenten op uit de tijd dat Hopman zijn ballonvaarten al dan niet maakte.

Op de fles met rode wijn, zien we Abraham Hopman,

vALSE START

De sponsoractie ,Club van 200, heeft bij

die, voor hij het luchtruim kiest, zijn testament laat

lange na niet het resultaat opgeleverd dat de Stichting ervan verwachtte en ook nodig had om haar plannen te verwezenlijken.

opmaken door een aanwezige notaris. Zijn echtgenote

trekt zich in wanhoop de haren uit het hoofd.

De oorzaak is meervoudig. De actie was gelanceerd aan het begin

Op het etiket van de witte wijn bekoelt de Amsterdamse

van de vakantieperiode. Dat had tot gevolg dat er binnen de

burgerij haar woede over de afgelasting van de bal-

stichting te weinig mensen continue aanwezig waren om de druk op de ketel te houden. Maar ook aan de andere kant, die van de

Ionvaart, op de 'Lust Abraham Hopman.

sponsors, waren vaak beslissingsnemers afwezig. De belangstelling

Met deze verwijzing naar de oorsprong van

vanuit het ballonvaarderskamp was ronduit zwak. Nu zijn ballon-

ballonvaart vormen de wijnen, die gezamenlijk in een

vaarders tijdens het vaarseizoen altijd moeilijk aanspreekbaar, maar

karton verkocht worden, een ideaal relatiegeschenk

met een nat seizoen als dit jaar is er al helemaal weinig animo_

voor ballonvarend Nederland. Niet illeen verrast u uw

Eerst overleven, en dan historisch besef.

relaties, familie, of crew met dit originele geschenk,

Er is in de verste verte niet genoeg geld om de beloofde plannen uit te kunnen voeren. Er rest de stichting dan ook niets anders dan die

ook steunt u de Stichting Abraham Hopman.

mensen die zich w6l hebben opgegeven hun geld terug te storten en de organisatie met'een tandje minder,voort te zetten.

tot

I (trI -ol

onderzoek'. de ballon van

onze

En niemand zal u erop aankijken als u ook nog een karton voor u zelf houdt. Want de wijn smaakt veur-

treffelijkl De kartons zijn vanaf 30 augustus verkrijgbaar.

GA!sB/ALL(,Nl,vEDSTRTJD WORDT UITGESTELD De stichting is nog steeds van mening dat een

Vanwege het breukrisico worden de kartons niet ver-

zonden. Ze zijn wel

af te halen bij

bestuursleden

gasballonwedstrijd in Nederland een haalbare kaart is. Voorwaarde is wel, dat er voldoende tijd en geld is. Het ligt nu in de bedoeling

van de stichting en op de ledenvergadering van de

volgend jaar de'Dutch Open Challenge' lwerktitel] van de grond te krijgen. De winnaar gaat dan met de Abraham Hopman Trofee naar

U kunt vanaf heden telefonisch of per email bestellen,

huis. lnitiatieven, geld, maar vooral vrijwilligers bij de organisatie zijn welkom 1035 647 80 051, nee noodzakelijk.

KNVvL. i

I

a raison de EUR 1 5.- per karton van 2 flessen. l

Hans van Hoesel

tel: 073 614 26 84

I

e-mail: vz@balloonteam.nl

Ivl(,N()GRAFTe Elders in dit nummer vindt u het eerste deel van een voorpublicatie van de monografie over Abraham Hopman en de eerste Nederlandse ballon[en tevens lucht]vaart.

De monografie is geschreven door Gerjan Crebolder en de Stichting

Abraham Hopman wil het uitgeven als een salontafelboek, meer daarover in het volgend nummer van Ballonstof.

I

HET PERFECTE RELATIEGESCHENK l,(,(rR I E D E RE BALLO IU ()N DE Il N E M E R Ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan van de Nederlandse ballonvaart heeft de Stichting Abraham Hopman een paar aardige Bourgognes laten bottelen. Het betreft hier een rode en een witte Cuv6e Fleur des Vinges uit het Pays d'Oc. De rode wijn wordt omschreven als een violetrode Bourgogne met een karaktervolle smaak en een

evenwichtige geur, tewijl er van de witte wijn gezegd wordt dat

I

tr.@r.,

.Cnvir.i:1tu*r*

ri

I

=1 I

l

I

tl-

o

+)

De feiten

De mening

a C

: (o

_o Geachte voo rzitte r/ be ste

Beste Erik,

H a n s,

het zomernummer van maar even later vooral met neiging tot ongeconditioneerde peristaltiek ie

Op grond van politieke besluitvorming deregu-

artikel 'Van de voorzitter'.

luchtvaart stoot zij taken af en laat zij (verdere)

De subtitel'De arrogantie van de macht' maakte mii behoorliik nieuwsgierig' Wie zou er arrogant ziin, wie bezit hier de macht '.? Tenslotte gaat het maar

regulering over aan de sector. Aan zo'n operatie

over ballonvaren ...

de luchtvaart is de KNVvL daarbij een belangrijke

ln

Ballonstof las

ik aanvankeliik met belangstelling

leert de overheid sinds jaar en dag. Ook in de

gaat degelijk overleg met de sector vooraf. En in

speler.

Je hebt het over ambtenaren die met nog wat anderen in het geniep regel-

Waarom is de KNNvL voor de overheid zo belang-

zitten te bekonkelen. lk herken miizelf onmiddelliik in de omschriiving

rijk gebleken? Eenvoudigweg omdat de KNVvL decennialang bewezen heeft een degelijke en

tjes

'nog wat anderen'.

Laat

ik

niet tultig

zijn,

naast miizelf

-

Erik Bosman

-

ziin de andere'anderen'

constante overlegpartner

te zijn, waarbij

ook

Gerhard Hoogeslag en Pieter Kooistra. Ook bestuursleden van PBN als ver-

nog eens het door de KNVvL voorgestane beleid

tegenwoordigers van de meeste ballonvaartondernemingen hebben bii een

voortkomt uit democratisch gehomen beslissin-

aantal vergaderingen een aandeel gehad.

gen (o.a. de ledenraadvergadering).

Wij hebben in Hoofddorp een aantal gesprekken gevoerd met iuristen en ambtenaren van tVW-Divisie Luchtvaart om te komen tot voorstellen met

ln 2002 werd duidelijk dat IVW haar bemoeienissen met de ongemotoriseerde recreatieve

betrekking tot de in te voeren CPL(FB). Niet in het geniep zoals ie beweert,

luchtvaart wilde terugbrengen, de KNVvL kwam

maar met de gordijnen helemaal open.

daarbij als vertegenwoordiger van de sector in

Natuurlijk

is

je

boosheid gei'nitieerd

dooi het feit dat de KNVvL niet aan die

beeld om een aantal taken op zich

te

nemen.

wordt uitgebreid overleg gevoerd

tafel was uitgenodigd. Maar wie logisch nadenkt, weet meteen waarom. De

Daarover is en

KNVvL heeft het bestaan het bii de staatssecretaris voor elkaar te kriigen

met de beleidsmakers van IVW (die zitten in Den

af te schaffen, met andere woorden: wie ongebrevetvaren, kan dat, met dank aan de KNVvL. En dat men daar teerd ballon wil

Haag,

om het

RPL-brevet

in Hoofddorp zitten de

uitvoerders van

dat beleid). Ook voor wat betreft

ballonvaren

KNVvL een taak weggelegd.

ln

het

in Hoofddorp, bij andere luchtvaartsectoren, bii ballonvaartondernemingen

is voor de

witheet over is, is niet onlogisch.

verlengde daarvan is de Afdeling Ballonvaren

Zie

je de

eerste cowboy al in de hoogspanning hangen? Zegt het bestuur

daarbij betrokken.

van de KNVvL dan vol trots'met dank aan ons'? Nee Hans, 't is werkelijk

De ontwikkelingen en vorderingen die er

beneden iedere maat dat een vereniging die veiligheid toch hoog in haar

het overleg met de overheid gemaakt worden,

vaandel zou moeten hebben, zoiets bekonkelt bii de staatssecretaris. Het

worden gepubliceerd in de KNVvL Nieuwsbrief.

logische gevolg kan dan toch niet anders ziin dan dat de KNVvL niet meer

Als er dan nog leden zijn die 'witheet worden'

en dus niet wordt uitgeno-

over het KNVvL beleid, dan hebben die behoor-

Overigens is het optuigen van het CPL(FB) een zaak van professionalisering

lijk zitten slapen; trek dan aan de bel tijdens de ledenraadvergadering of bij je hoofdbestuur'

van het ballonvaren en daarmee het verhogen van de veiligheid. lammer

Kortom, maak binnen de KNVvL gebruik van je

dat de KNVvL die veiligheid aan de andere kant weer net zo hard afbreekt

democratische rechten en kom je niet achteraf

als een serieuze gesprekspartner wordt gezien

digd? Niet dan, ja toch?

door ervoor te zorgen dat het

RPL(FB)

afgeschaft wordt, over se/ectleve

beklagen

in

!

manipulatie gesproken ...

GORDIJluEN DrCHT

ln delooPvan het

nog een uitstekende Rochevieille 1996 Bordeaux liggen.

eerste kwartaal van dit jaar werd het afdelings-

Als het nou vanavond loeihard waait, kom dan langs om 'm te consumeren.

bestuur duidelijk dat er gewerkt werd aan voor

Beste Hans,

ik

heb

En dan praten we

d'r nog eens over, maar ga niet ordinair lopen schelden.

ballonvarend Nederland belangrijke wetgeving' Waar het allemaal om draaide was niet te achter-

Vriendelijke groet, Erik Bosman.

halen en op vragen werd niet of zeer terughou-

(\!.

o P

a E

: o _o dend gereageerd. Ook was niet bekend rvelke personen er bij dat overleg betrokken waren, laat staan

dat vastgesteld kon worden of hun kandidatuur

van zaken zal zeker niet in keurige diplomatieke retorische legitimiteits-clausulen worden verpakt.

\^re

Deze voorzitter zal zich dan ook sterkmaken voor een gelijk-

door ballonvarend Nederland werd gedragen, of enrg beeld gevormd kon worden inzake hun cornpeientie,

waardige inbreng van de zijde van de KNVvL Afdeling Ballonvaren,

integriteit en vakkundigheid, Hoezo transparant, of,

Nederlandse ballonvaart

zoals

jij het zegt, met open gordijnen?

zeker daar waar het gaat om ingrijpende veranderingen in de !

(De ,;e,Cienste

van je reactie is wel dat we nu (pas) r,r,eten ,,..'ie er r.roor

Het zal ongetwijfeld toeval zijn dat op de dag ik geconfronteerd

de sector heeft aangeschoven,) Het \.ras ,..an Ce ,.,oor-

werd met jouw Open Brief ook het concept ministeridle regelingen brevettenproject in de mailbox kwam. De wetgeving zoals die

zitter van de Afdeling Ballonvaren ook een be,.vuste keuze om op deze gang van zaken z,..,are krittek te uiten! Dat die kritiek voor sommtgen n ei aengenaam was om te lezen, dat is jammer, maar inherent aan de gang van zaken. De Afdeling Ballon,,,aren heeft in het

vanaf 1 oktober van toepassingzalzijn. Het heeft nogal wat voeten in aarde gehad en de Afdeling Ballonvaren zal er kritisch op reageren, en in goed overleg zonodig aanpassingen bepleiten.

Kennelijk ligt dat allemaal erg gevoelig. Uit zeer betrouwbare bron

te maken gehad met situaties

is namelijk vernomen dat een collega belangenvereniging tot op

waarbij zij het nakijken had. in dit verband moet, bijvoorbeeld, de gang van zaken bij het aansteilen

het laatste moment heeft getracht te verhinderen dat de Afdeling Ballonvaren bij de totstandkoming betrokken zou worden, of zelfs

recente verleden vaker

van examinatoren genoemd

rrrorden lVe zullen u

de details besparen; een weinig verneffend belejd het wel!

B(,RRELTAFELBEELD

maar van de concepten kennis zou kunnen nemen. Als dat, waar

jij

is

hetover hebt, een 'zaak van professionalisering van het ballonvaren en daarmee het verhogen van de veiligheid, is, dan prijzen wij ons

Het beeld dat je

We houden het maar op hakketakken van een bedenkelijk laag

gelukkig in de wetenschap een volwaardiger beleid voor te staan.

schetst van in hoogspanningsdraden hangende onge-

niveau.

brevetteerde ballonvaarders ts, naar mijn mening,

Het is jammer dat zoveel emoties een (prominente) rol spelen en zelfs kennelijk tot antiperistaltische bewegingen leiden. Het nut-

volstrekt ongefundeerd, tendentieus en op ziln minst ook zeer onwaarschijnlijk, Bij de mij bekende gevallen

waarbij ballonvaarders in de hoogspanning terechtkwamen, bleken het allemaal professtonele gebrevetteerde piloten te zijn .,,

tigen van een 96-er Bordeaux zal dat probleem niet oplossen. Wij treden deze zaken liever nuchter tegemoet.

Beter is het om de Afdeling Ballonvaren die

pliats in het landschap toe te kennen die het toekomt. Niks meer en niks minder.

Er zijn tal van landen waar de overheid zrch nret of nauwelijks bemoelt met de regulering van de ballonvaart tot het niveau van het CpL. Dat doet dan de

HANS VAN HOESTL

nationale aeroclub. Binnen ICAO zijn daar zelfs kaders

tuooT:

voor. ln Nederland zal de KNVvL die taak op zich nemen. En voor de ballonvaart is dat niet eenvoudig

omdat in dit kikkerlandje een paar centen worden verdient met ballonvaren. De belangen zijn groot en

lnmiddels is het lnformatieblad voor luchtvarenden over het vervallen van het RPLIFB] en RPL[G], het invoeren van het CpLtFBl en wijziging rondoin examinering van de lnspectie Verkeer en

niet te ontkennen valt dat de Afdeling Ballonvaren

Waterstaat Divisie Luchtvaart uitgegeven. Daarin staat onder 2.2 Vervallen Bewijs van Bevoegdheid: ,'Alle door de overheid

maar liefst 66o/ovdn alle AOC-houders en 95% van de gebrevetteerde piloten vertegenwoordigd. Hun bejan-

afgegeven RPL[FB] brevetten verliezen van rechtswege op uiterlijk 'l januari 2005 hun rechtsgeldigheid. Dit is in overleg met de pBN

gen zijn evident en als daaraan wordt voorbijgegaan

besloten."

dan is dat op zijn zachtst gezegd, zeer onverstandig en werkt contra-productief I En kritiek op zo,n gang

KNVvL IRedactie].

De opheffing van het RPL[FB] komt dus niet uit de koker van de

13

:+: =:

..Ilr.r.:

I

:: :,t1L::

A...b:,:1r,6'h d

t,ttltO

'1{p.., rr'

1'p'Q

!{ii

.C:

,,,..-r,,,,,,r,,, r,,,,,,..,,

.(s

rii.Nra,,F r.o,ri'ilrGt,t't'r'Wie,zich vCid,ie$t

inldertg!:fhlede;

..9,, 11,,,1

n' 'BX t€,,8,f's c"he r,,,,YDg t rE,i 2ig e,f ., .Z'Irc 6'

ri'oon,rualralTie vAii..HEr

...LI

r'grrg'a!'t

ft ,', 6'p,

'.

E*BsTE

e

oril\tEr.r::qi,uriiioGiAFrE oviR AqRAriAMll{oFm{H,6ooRGEmAl{ rRlBcLoER

ie.n.gtv-o

lg

e va n een wo kb I

r:eu k,,:raa

kte de:

berlto

a d60,me€kt ett liep

oa*n;6lrrlirl

toen aii g€votg van een paar,zwaie windilaleR;rren:ke|errrrcheiiren

snel dat men zich in de 18e eeuw in Noord-Nederland

op;r--rc*neii;I< werd toen het bestuil g€nomen,rrr,prlrdg aa'kDik*bels

fepe&

.te,

aii.,vin,,*e

tl*iieii*',,,n

uq

:rof:,,

I,,etrrrrrrdestiidi,.

,VinCen,,,Wqren: :,,gi44es,,:ie

wd n ig" koqne lu$lei1i geqs',

waaghalzen,

tie.kw' e

iillt

niet

r

rri

ii:Ont€ idntl€ieh:r'te

ri'

dafil.rlr11okiiii!5,ril,,,rgldait,

u1!itrankriik;: maar

rldat'iriiirrrrin,:'|,.d:ir.'

O$

*l'ti'

.l

6,$pe*: waardoo r de

batlon,rrr,r2o

eir,greeni

ndiiivr,de logenaamdel'lr,l' piirfes-

-reehtb€4rip voor opbrengen. ,wea|,der,,batlonl ten5i6t+e t

kwamiisr,$iet bekend, ook niet oJ het:rdeini{dewatrwaarmee h.ij een

maand titer- wel een geslaagde vaait,rnaaktelirllr,::,,'

'Robetson,iteeg, op 18 juli van

oDl.iijl'nirron, de'lnrrepenax',

v*n:'bela!:g,;:lWCrrrrvieienrrrdii::,jilrirrrheirrrrt:qil,

,d!i!,,,200',jaar,

;

sor', het luchtruim koos. Het publiek was verontwaardigd en kon

jna,geneigdziin,,omte,,,51e11e-n

maa

r,lieVgl::r,rrge26$d

rkel ,eVen

rNedetkinde-r-r,,r

tot-heq,aemen van proeven mei:ro,nb.ernrQnde

nitloii(.io11...............,,b! ,rdre'i

de:,

ilrttttt:rl:::l

'

dE,l:ll(.ar,':::irb,n,i4iiwr,r,ia::::rHarnburg

rrSu ii;den1. del,litg,,

bij rlerrus in

t 79r4::g rot4;,:bekendhei d::::gq..i{re$an

g:4ledbi:it,::;,tti*e..,,qryt11*,,

Noord-Nederlandse ballonvaarder

;lt'

(oldoende geld; tryateitlofgas en,

deze balton bereikte Robertson

moed verzameld had om zich in

i,n r+ambl:ig;,,r,Mat

de lucht

te:,

Fisnja' ob;dtuai1q! flohl;r,Met

o"-i

ve,h!f.,{en,' De,,,w*r$]r

11g5

lU,a,#l;r

iaut

..,pi*ag,iiir,,i .Uqlliaior*-

yan,t,,7ii],,000,,meten llltitrll,t',i;'

poging van Abraham Hopman werd een d6bacle, zijn tweede,

Waaiom"' Robertso*,:',,i\i,lalrl,ll'lrin,,:het

nogal korte luchtreis, een succes,

vergeetboek raakte lijkt ons te

of

maken

,hOogie

liever een succesje want de

u*or ailm

op'lss

te hebben met de Peri-

temb;i'1,orr,

kelen rondom

ondernomen

ltan- Betgiilr,rrin

vanuit Rotterdam

de

afscheiding

rderl,leqyste

h€lf!,rnan

vaart was wat aan de korte kant.

de 19e eeuw. Dat leidde er niet

,,*d,uetalande,pe5si1iie}':,',,1ua,a..u.a*,,

;11ean,",'.'1;n

aj;g

dai med,jn,Nosidl:,ap )a.at.g,iing r11*ea;6$ r;.iGii

ae,dag, 1cu,,,,,,,waarsih!jnfiik,

leion&aaruig6,,.ijs

geld

naar 'helden'

9'

gevraagd hebben. "'

.

rnan

rrrrr,

Om

die reden zou men na de periode

dieteimgeb.,ikten].we,.niet..2ofi......l.i..

Nederlrand..,:enrrrr,Belg'it!

uit 1838 zodat we eigenlijk de

in

irg31'

:, ir838 wel"Cens geleden kunnqn

hebhq1r,4an, ee]n, ,OfIn"van

gaile*genverlies; r,riufemistiichei kunrnen we, ons niet uitdr'tlk?<en.

trn

1163 in Lu,ik geboren natuur,kundige Etienne Gagpqrd

g" 'L1,6sie,,,grdftgmb,g

(ober,t; die zich Ibter dverigens Rbbeiiion'iloemde, in

,begraafpiaats,,,Pdrq,,,La(haise-,,irl',,P.af,ijtiii.Waattlrrrrariee|

1,803,'r,nogrr.rals'Ndderlaairelerl,r,2oqdenr:'m*eten,::,beSch6u' uve.n;

natu,qlku.rydige,,:Fi4€dl(!,h

np d'e beroemde

RoU,ihlr:nr:,:]i- tdrr,rviii:den,i

I

l{loprli'tan in 1832

iijn laaiite''lrustplaatr heeft qev.onden,, is oilisr"e6hk-i,,,tiatl:'bekend.

N;orarNe*iifa*aarst iilnllliiag;t hrihtii.'We hou-den niet zo van $ek genoqg,l' ; is

Wilhelm Jungius die in 1805 de eerste Duitse ballon-

uiierti}krrrverto6n.lrrrrllDOerr,maa:i giwoOn,r darr d o4:je

vaardeirrrwerd had hei"orer een Vlamiiiig';,'lweid''door

het rnotto en ofirt,nu,,io'l$dwr;;4i4,.;11:g66,':r[il'bn:l.wailllo'pgestegen

Ju n

$ius .'gqXr t r'

r,iq7q. lypg1i

ng

harl*ii

n

l

"$enoenrd.

cp,,'ieeq,;d oo(r,,rha

ni

:

Mlo g aliik'

stoelde

gel ezeB,,krQ,llenartl,

kBi uit

juni

:bij,

rr'rlrtteinseh*iled'iriih.r'Hi'nibu'rg" ituerdl betch adven.

d e

-

d;rirr,g;;ti . i(waiiieiten,van

,,ri6oa*r,l,ig*,,,,lll,Naai*enCeri,',

Nederlandse' ballonvaarderen

r,Desei:\M6a,1.,:l.-',de,:,,D,Gitie.,

lan,: Van

maar ook door het verdoezelen

:

,..ven .werd..,.over...de e-ei,ste,irilNoq.id-

deri.loden,,:,.De'icheidingr...iu:senr

oOrk,r

Schaffelaar weer in het nieuws

bemoikt'

'al rrrrr,rhiervoor,,r$esihie.

dateert officieel

naast Van SPeijk

,.kwem,t:bliV,oorbeeld:,'

Dd,,,,,6'Bl'ett$iide,,,,,:1:926.i,':': hebben.,,,,,,r,1Jatr

-

1S03 waarin de ediste, mislukte opstijging

Ook nog ei*s,onder een Jraai bewerkte zer.k t*elenr,d,e:ti.|ds wBl,,,'ie'veet' zijn

geweest:

a

l'

!e begrgven)'r'6ui .r,

..,,..,,,,i.r,. ....,

,.,..r,,,

rrrrrr,rr.

r..,,.it.t,tr..t,rrr:.:.tjt::.

lirlr.la::,r.ltr'i',tlul{;::r :',. l.lri:, t,ltri:,:.a ii

... 4: :,..):::: : .-,.t r.t: I I

:,'r,,

n':

:::a::,L,,:

r"

ri.l.l;{,:I.

,'

:'irtirtrl:rlt,,l.tirit,rr,Cr

l;

i

.i

/.

1i

,,:,:;';:r':,t.;:,;',: !.

:

t,r,,r,r.r,rt,.,r'ltlifct

,il't'.l:.li t',,-:,:l:ll

td.zien ziji.,i Een rn.et1igie.werkileden,'r[oint mq!'a.liledei Vitdr,Yitri,ool en'zilk aAndragen'

te rbezichligen 'was -en dat'de'rrlust tot Onderzoek' 'lin deeee rnaanden., lmet 2 PersoonE{r zal opWaarts

een premie van f. 50,- uit raan degenen,: welkel hql eerste nre: eenig vaartuig bij hun zal zyn, wanneer de ondergetskendeti me:

gaan". D'eze belofte,kor1 opnieuw niet wordeh'nage: komen want de, verwachtelgeldsfoom bleef ook

nederdaalen." Op 26 en 27 iuni moet de bal1on nog lentoongeste:-

hunne Ballon op de Noord-. Zuiderzee of Haail€mmer-Meel moqte'

maar eens een advertentie tegenaal.,ln de qdilie van

gulden;, 1*u*'eijn; de entreegelden, in totaal eoln lweehonderd nu ten goede aan de armenlva6'11;*;*"*mitel: Uiieindieliik wer:

juni van'de Amsierdarnsche Courant siond onder

denderdag 5 juli als'D'dail'aangqkondig'd' D€ opstiigfng zou or*

riir'weer-uit. Hoprnan en Loude qooiden er 12

nog

meer het volgende !e lezen: "1,..'dat brj,'aldien de geopende,, lnsitrryving atsdan niCt voltallig is gewor-

17.00 usr plaatshebben oprhqt al eerder genoemde'16'rlrein, achte'dier

Bramenburg aan den Overtoomsche weg.

..' '

den; *:en at dadelyk aan een ieder de gelegenheid r2al geeven

am de,ioo ieker onderno*en voldoende

Lucht"Reize voor eene. naar iedetsi'stand geschikte Prys tel kunnen bywoonenl: Kortonr: :d$ -heren leken

bereid om'der'balion met ver.liei

te laten opstigen

en het pubtiek':beh,oefde rnaar een lage entreeprijs te betilen.,Wie mocht denken dat 'de belangstelling ,

rlgrvolgens oveiweldigend zoq zijn; hee{t'liet,,mis; de Amsterdammeis waien, maar moeiiijk in bewegi'ng te

'krijg*n, de irrims tteef

0p 23'jrnt ,l 804

ktetn.

-

,

i

mEldden de:heren'via,'de kra*f dat

zij; ondankr hetr{eit dal het-aanta}len:rintekenaren te gering was onr de koitenr,te dekken.,zrj op woenidag

4,juli toch opizouden siijgen,, *aarnaast lasfden,ze

De belangstelling bij

het,,

publiek was die dag groot, voor:

il

Amsterdam nog nooit esn,luihlreizi$er was opgest:gen. lnfaqieristen en hu?ar€n zor$den voor' de :ordehan{having 'Hopman ren ,Loude waren die cchtqnd af vroeg met het vulle-

omdbt

de ballon begonnen rn6,ar.ze slaagden er niet i1: de'rlust rc: Onderzoek': van:voldo,end€ rgas te'vooyzien"; ',|{et was inmidcie:

varrr

al laat: geworden en om 21r"00'uur rnaakte toude bekeld dat c' ' opstijging ' ln verband mel het gevorderdi uur: iot het iddagu u ,yan de volgenderdag'zou worden uitge;t€ld' 'Het publi'ek, en in he: bijzooder degenen die'$eenr ceni',entree hadden betaald;, was zee' rverlie! morrqn:d hel opsttigterrein' teleurgrerteld eri

o!n, volgende dag, ,6 juli dui iweid dooi'ide standsomroep'bekendg emeakt;r dat de'iuihrbti l pas o nr 1 7'00 ui:rr zoii'vertrekke'

.,&,

.,o,

i,s r,,tn,

,i,l,c,

r;l

.;, ,Io

.s'

A,i,.

'T:11.r,,,.r'i

iR;1,E!gen,

N A,lli'T,IC'A Iryl 1'r

.

r

f.'( }l.,Il

E,E F :, r,D A,A.E O U,E.,E.

H;iard,,y-an,,25,,septefirber 11909ti"ffe1 iarlsr6rienldaig Wedei

el6n rdiuk.r,,Ruim drie uur hoorde nren door de geheele slad

va,

geroepi

luqhtbot in de lucht; of eq.n'slhagtje'aaniling; was

1'&e

eeniluahtbol,,

e,en,

De lusJr,t66l1 en ,werkelijk .zag,men: ,

niea ie

zien ,en daaiom,,yeronderstelde rnen daf hef een vorloaper zaude,

zijn. 'Toch :giiq''het publiek op weg haar.hiuiten, maar &<rmende

aan dgrleldscheplort zag men rreielpersonen ,reed; yan' den Overtoamschen weg kame.n, het'bericht medebtengende dat' het de ballan ,was, d,ien men in de sfad in'de;|uiht:had gezien'

Aan het publiek hetwe& op omstre'eks 2 uur

iet

,

'

i,,

lerrgirl banwezig *as werd

door Loude medegedeeld, dat ag den ballon niet

behoorlijk gev.uld zauden moet€n latei apgaan'ean gebreik van de

noadige''ingredldhten', doch dat zii nog,eene' paging zouden doen,, om rnef der alaoo :lechts gevulden ballon de r.eis fe ondernei.nen: '

ging niet rran{ de ballon was ze}{s niet injtaal 6ef schur'qe op te tichten en daarap wilde men een wieg nerxe& die,toevallig b!j,, Dat

de hand was, maar deze biee* nret sferk genoeg le zijn. Ten',5totte rarn irner-r een wljnmand. Deze werd aan den ,ballan vaslgern6akf

onze 'zwavelachtige gtondeni n,iet geschlkl wa.ren om

en Hopman,ging daarin.

een balionvaa( te doen slqgel. Hopmbn beweerde

Maar:aok nu wat alles vruchteloas" Eindelijk nam,men het'besluit. de ballan met,de *t,iinmand zonder iemand daarin' t* doe:n',,reizen,

het tegendeel enlorg.an}seerde qen nieuwe vaart. nu

en dria 3 utlf {feeg,de ballan, nogal &oog gaande. eer:f rnear

aantal intekena iqn, geldeli.ik weld ondersgeqnd,. llr,

"Deskundigen waren van mening' dat,ons klimraat en

in Rotterdarn;rwaarin 'hij nu wel:ld6or,ieen voldoende

haf ]weslen ren rrenro/gens oosfwaarts.lda lwee dagenr,iry,de lucht

geqweefd te hebben

ri ds ballon in

neergekamen . : ,": r: l gqss mi5tuktd |uchtfeis was'o,oryaak pe

l',en'

Ho p man' r,en,,

Hopman

en

den omtrek vah ,Deventer.

Het'lijkt erop,dqt de relatii,tusien Louioe ]nq, ;de

van,

..i

rcouiarit yan 1804 ver,meidde dat de mislukte vaart in

aangedurd_

loudla 'moeten,echfer aan,de 'three&enaarsl &ebb,en

"u"t"dp;,n

mi:lukte:, apsLijgring aah I dre Afisterdam.se

,Overlo0m einitiq,,r',bekoelde. De' Roiteidamiche

gyoot,gamor'en gemon-

ls{ide .welden,alt',ge/ akzaek€*

,r

,

Ams!.eidarn te wijten:was 1'(,;,1,'3;6

6* ' nathtzaam-

heidi en, t'ouwlooiheid ,van ,eenen, lwel], kqndig;n, miaai, nochians Toen bleek dat,'de ba,llcin niel vertr,ok brak er bijna een,vslksopitand' uit,

die niair rnet moeite door de schollt van Nieuwer:limstel,ijan

stoekelaar,,van, Ei.ik, kon wordqn

voorkomen;

. ,ri,

,

Het eal' duidelij,fu,,eijn' dat:',Hopryanr het mikpunt werd, van hoon eri ismaad,_- ,zo vgrschenen:€r,enkele lpo?prentefi over zijn mis:

aan :wien

hli

te'tveil yerir:o**U,in ca*pagnonl

(t.e". fiop*an).,i,,wegens'-zyne, giwOne

beiigheden: !e Haarlem;,attonitoeitel, E*: be;chikktns 1e

Afiste.dr'm,rmoest overlatidll: Ot ffop,man hier,mee

waaihe id vir:ie ide' ia wel' i lrijd, een f aaosat, biiive n Bii di opstijgirg !n Rslterdam,ipeeiOe rouae.Oin oot

d:e

|

:

lukte poginge'1, ,rrr, 1w€rd,,',hi[, ook1'wel fFopmani.l gertoemd: en verscheert er een,, zoEena;md' doori hem geschreven rlopea briefi aan het:,Arnsteldarnse publiek, Wellicht is het deze brief die in del

i'

wordt vervolgd

Amsteidamsche'rcourant van 10 juli werd afgedrukt,en waarin, het relaai vanrrd*'mislukle vaart op rijm staat bfg€drukt:

G.e RJ,A.N.

ai*EB0tLDEn t.,,.

t. " '

::. :':

.,i

i

.tr,i,' ,i,, 'r.'r .: :.

.-..,

o P

a C

:

(]

_o

Rnb Wiegers Ballnnvnart BV Ballonuerkoop Kubicek Balloons Kubicek Ballo*ns bouwt hallCInnen van hoogwaardige kwaliteit. Hierv*or gebruikt Kubicek Sallo*ns UV bestendiqe en kleurvaste Folyester st*f, welke in eigen beheer gefahriceerd wordt" Kubicek Ballopns is IAR 21 gece;*tificeerd, wat een hoog niveau va* klantenbeha*deting g*randeert. En dit alles tegefi een eerlijke prijst

Ballononderhoud Als grootste *nafhankelijke anderhcr:dsbedriit van Nederland *everen wij BvL*V, 100 uurs/jaarlljkse ir:specties, ballononderhoud en reparatias aan de volgende rnerken:

ts

.$

rtr

Carner*n Eafloons, Karanagh Bafioons, f{u&icek Salloons, lr:dsfrand Ba//oons, Seftroeder Fire 8a/?nons, Sky Ealfoons, Iltrnder & Ca/f, Ulfra Magic Ealloons

l'lierbij hanteren wlj getijke tarieven, cngeacht het merkl Twijfel niet, kijk voor ffieer informatie op www.kubieekballocns.nl, of neem ee*taet opl

A*nhieding

I

pK ventilat*r. RVS frame, uitgerust r:et 4-takt $FK Handa motor.

Op de motor is een houten Z-bfiads propelior gemonteend, welke afgeschernrd is d.m.v, een kooi. De wielen kunnen o*der ventilator gektapt worden, waardccr ventilator niet kan versct*uiven tijdens het vullen,

Uit voorraad leverbaar:

Prijs:

{

170*"- ex BTW.

Peter van den Breemerweg g - 3768 MF Soest

T G35-EOEOOaE

-F

O35-60294S4

M O6481 OE5S6 - E nielskon@kubicekballocns-nl

BAII,SNVAABTEN

(+-

o

P q C

: (I)

-o

Zaterdag 5 juli aarzelde ik om naar Dronten te gaan, na op internet de weerkamer geraadpleegd te hebben, heb ik dan toch maar de gok gewaagd en ben naar Dronten vertrokken. Bij aankomst vroeg ik eerst

toestemming aan de organisatie om het veld te mogen betreden. Deze kreeg ik, waarvoor mijn dank. Op het veld was men drukdoende om het voorprogramma af te werken met o.a. para dropping en schapen drijven. Toen dit rond een uur of zeven achter de rug was, begon het wachten tot de wind zou gaan liggen. Nadat de organisatie iJiverse ,keren de meteo raadpleegde,

werd besloten toch te varen. Het was toen inmiddels kwart voor negen, en driekwart van het publiek was naar huis vertrokken, maar de overblijvers konden toch genieten van de

opstijging van + 20 ballons.

TEKST EN FOTO'S THEO HELTHUIS

tl-

o

De 16e World Hot Air Balloon ChamPl

a

c

: (o

DE

DIE DEELNAMEN ALS VOOR HEN DIE NIET KONDEN VOORGESCHIEDENIS VAN DIT WK SPEELDE EEN BELANGRIJKE ROL ZOWEL VOOR DEGENEN

DEELNEMEN.

MATHIJS DE BRUIJN

-o

Toen Australi6

3 jaar

geleden

haar 'bid' indiende in Lausanne

beloofde

zii ruime

'travel

allowances' vanwege de te ver-

wachten hoge reiskosten. Toen het puntje bij paaltje kwam wer-

den hier allerlei

voorwaarden

aan toegevoegd. Zo moest je

met de

duurdere Quantas vliegen en via een duurdere Cargo company boeken en je huisje moest via de organisatie geboekt worden voor een hoge-

re huur. Van de beloofde 6000 Australische dollars bleef niet veel over. Omdat Nederland bij WKs goed gescored had in het verleden, mochten wij met vier deelnemers komen, twee m66r dan normaal. Maar vanwege de hoge kosten en matige Australische steun kwamen er uiteindelijk maar twee

Eenmaal in Australid ben (en wil) je dit gauw vergeten'

van de vier.

De lokale organisatie was bovendien perfect. H66l veel

s]UIART vENT GonrGURnENT

Daarbij

vrijwilligers (200!) deden hun uiterste best om alles zo perfect mogelijk te laten verlopen. Maar ook hier moest

kwam nog een ongelukkige zet van Kavanagh Balloons.

je zo af en toe slikken. Zo mocht er bij de openings-

KB dreigde met juridische stappen tegen ballons die

een zogenaamde 'Smart Vent' hadden en waarvoor

ceremonie maar 66n auto per land deelnemen aan het defil6. Henk Broeders met zijn crew zou daarom in mijn

mogelijk g66n'royalties' (copyright vergoedingen)

mandje op de aanhangwagen plaatsnemen en mijn

natuurlijk

crew in de auto. Na twee uur wachten werd ons mede-

als een zaak tussen ballonfabrikanten en stelden het

gedeeld dat de politie het niet toestond dat mensen in

uitvechten van deze strijd op kosten van de deelnemers niet op prijs. Op beide punten was ik als lid van het

de stapvoetsrijdende defil6 in de aanhangwagen zouden meerijden. Toen was de maat vol en zeiden Henk

Competitors Committee van de CIA en als een van de CIA Vice Presidenten vrij actief, hetgeen niet zo goed

en ik kortstondig onze deelname aan de ceremonie af' Jammer dat dit in het artikel van Berend Jan Floor in

scoorde bij de organisatie.

Bennie's Bos intermagazin anders is beschreven.

betaald waren. De piloten beschouwen

dit

onship 2004 in Mildurd, Australi6

o P

a

c o

moeite de grap te waarderen.en frommelde de kaart snel weg. De laatste vaart met vier tasks was de enige

waarin ik echt lol had. De sturing was perfect en de doelen te halen en met vier worpen met gemiddeld B meter bij Gravity drop boven wegkruisingen met vette powerlines was ik best tevreden.

Verdiende winnaar was Markus Pieper, Uwe Schneider

EN NU DE wEDSTRT!D

werd tweede en de sympathieke Australier paul Gibbs Eigenlijk kan ik daarover kort

werd derde. lk werd 38ste en Henk Broeders 65ste,

zijn om twee redenen: E6n omdat vanwege veel wind, van alle geplande vaarten er maar vier door gingen, bij verder prachtig

dit dat ik niet meer onder de eerste tien zal staan op de Wereld Ranglijst (waarschijnlijk

weer overigens. Twee omdat wij het in die vier vaarten niet goed deden of anders gezegd anderen het beter deden. Frustrerend was

helaas betekent

1

5de).

Verder was Australi6 een prachtige ervaring, een mooi

dat bij twee ochtendvaarten (met vier en vijf tasks!) de wind 90. anders was dan voorspeld en doelen gekozen moesten worden

land met ongekende vertes, vele aardige mensen en

'die er niet waren' en om nog enigszins goed te scoren je op 4000

roes gezien, vele papegaaien en sinaasappels geplukt

voet je marker moest werpen die vervolgens in de Australische

bij laag varen (n5 de laatste task). Wij woonden in een

rimboe viel tussen struik Nr. 3245 en boom Nr. 5467. De helft van alle geworpen markers was dan ook ,lost,. Tijdens de volgende ochtendbriefing maakte Jan Timmers een perfecte ,practical joke,

door de wedstrijdleider een wedstrijdkaaft aan te bieden met gaten erin. De gaten waren gebieden zonder doelen. Deze kaart was dan ook meer gat dan kaart. De wedstrijdleider had enige

6--

%

*"w '.G&=-4,] "€ &

bijzondere dieren. Wij hebben echte wilde kangoe-

gehuurd appartement. Wij zijn mijn crew; Leny, Ton Wouterse en schoonzoon Adrian. Verder hebben wij genoten van het zien van onze dochter Anne Marie en de kleinkinderen. En in de dagen dat we niet vlogen hebben we gegolfd op een van de vele public golf courses.

. %%

ffittt*

Gordon

o +J

a

Bennett impressles

t-

:

()

_o TEKST EN FOTO'S: RUTGER COUCKE

ZONDAG

29

AUGUSTUS

GEWICHTIGE DAG.

IS IN

tN ATHENE

SPORTIEF OPZICHT EEN

DOOFT MEN HET VUUR VAN

DE ?LLER. ALLER OLYMPISCHTE SPELEN EVER'TERWIJL EEN PAAR UUR DAARVOOR IN THIONVILLE DE LAUNCH VAN DE 4AE

GORDON BENNETT RACE HEEFT PLAATSGEVONDEN. EEN RACE

DIE BINNEN DE BALLONWERELD NET ZO'N GRAND DAME IS ALS DE OLYMPISCHE SPELEN VOOR ATLETIEK.

De weersomstandigheden van augustus 2004 waren

de ballonvaart niet welgezind. De meteorologen melden trots dat het neerslagrecord van 1932 was gebroken, gefeliciteerd, dat moest gevierd worden!

lons zich 66n voor 66n, gevangen in een zoeklicht en begeleid door het hun nationale volkslied, majestueus verhievert, om vervolgens

in nog geen drie kwartier

met een sliert knipperlichtjes in de duisternis te verdwijnen' Nog Iang.nadat de laatste ballon was opgestegen zag je in de verte lichtjes knipperen aan het firmament, alsof er een vloot ufo's van

werd afgejakkerd. Tenslotte wilde

ons wegdreef. Daarmee vergeleken was deze start maar een schrale

Die weersomstandigheden waren er ook de oorzaak van dat de launch van de 48e Gordon Bennett

Race

niemand een herhaling van het debacle

in

1998, toen de race

moest worden afgelast vanwege

vertoning, daar op Place de la Libert6 in Thionville' Niettemin was het de start van de oudste en meest prestigieuze ballonwedstrijd aller tijden.

het weer. Dat was ook in Frankrijk.

Tussen twee

fronten in werden de

aeronauten de lucht in gejaagd.

Zo snel zelfs, dat bij 66n ballon de

appendix niet geopend werd. [De

appendix is dat slurfie onderaan de ballon. Als die oPenstaat kan er gas ontsnappen, wat belangriik is als de ballon stiigt en

in dunnere lucht terechtkomt' Het gas in de ballon

JArutES GoRDOru BEIUIuETT

Het begon in 1906'

toen de eigenaar van de New York Herald een ballonrace uitschreef om meer lezers in zijn krant te interesseren' Niet geplaagd door bescheidenheid noemde hij de troffee naar zichzelf: De Gordon Bennett Troffee. Nu was Gordon Bennett niet de eerste de beste. een vernieuwer pur sang. ln journalistieke kring staat hij bekend als de vader van het kranteninterview. Maar ook op het gebied van de techniek in nieuwsvoorziening bewandelde James inno-

er geen ontsnapping mogeliik was Aan

vatieve paden. Zo bracht hij de regelzetmachine en kleurendruk naar Europa en in de kersverse radio zag hij mogelijkheden om

de grond houdt men het slurfie dicht uit voorzorg,

het nieuws nog sneller bij het publiek te krijgen' Naast de bal-

zet dan uit en de ballon zou al snel scheuren door overdruk

als

om niet bij ieder zuchtie wind gas te verlr'ezenl. Terwijl men vanaf de grond opgewonden naar de piloot

lonrace was er ook een Gordon Bennett voor vliegtuigen, auto's en zeilschepen.

menigte te filmen. Enkele adembenemende minuten

1939 is de Gordon Bennett Race ldie voor gasballonsl ononderbroken gehouden, met uitzondering van 1931, toen er geen race werd gehouden vanwege de economische crisis in de

gebeurd er niets, dan begrijpt de piloot wat er ge-

wereld. ln 1939 werdt er geen race gehouden omdat Hitler Polen

wordt en opent zijn appendix, een zucht van

binnenviel en de 2e wereldoorlog op uitbreken stond' Na de oorlog

schreeuwt dat hij zijn appendix moet openen staat

hij gemoedereerd vanuit de mand de opgewonden

roepen

Van 1906

tot

het

kwam er niet meteen een nieuwe Gordon Bennett en lange tijd leek het erop dat de grootste ballonrace aller tijden in de vergetelheid

Amerikaanse jurylid Pat Brake de competition director

was geraakt. Totdat de Franse Aeroclub haar 200-jarig bestaan

Markus Haggeney toe over zo'n snelle launch. Maar ik

vierde en in 1983 zorgde voor een herleving van het evenement

verlichting ontsnapt de ballonmeister.

"Well done, you should be proud" voegt

haal mij de start van 2002 voor de geest, waar de bal-

Inernet beelden van de Gordon Bennett, met dank aan de Franse Federatie

t{-

o )F)

a C

: (I]

-o

IIUTERlUET

Toen kwam de revolutie van de netloze ballon. ln Een tribune om

dewedstrijd te volgen is zinloos,

daarvoor leggen de ballons te grote afstanden af. Tot niet zo lang geleden was het sowieso moeilijk een gasballonrace te volgen.

Maar, en dat zou James Gordon Bennett goed hebben gedaan, de

plaats van een net werd het mandje aan touwen gehangen die direct aan de ballon zelf vast werden gemaakt, dat scheelt gewicht.

voortschrijdende techniek heeft ons een handje geholpen.

Nog een stap verder zijn ballons die uitsluitend voor helium geschikt zijn. ln gewone ballons is allerlei ge-

ledere ballon wordt uitgerust met een GpS-tracker. Met het inmid_

leidend materiaal in de stof en in het tuig verwerkt.

dels algemeen bekend veronderstelde Global positioning System wordt de positie van een ballon bepaald. Via een satellietverbinding wordt de positie met intervallen naar het wedstrijdcentrum

explosie of brand van het waterstofgas zou veroor-

gezonden. Een dure grap, die per signaal betaald wordt. Daarom

kan de wedstrijdleider de interval bepalen. ls een ballon in een spannende situatie, bijvoorbeeld op de eerste plaats

of boven

Dit om te verkomen dat statische elektriciteit

een

zaken. Dit geleidend materiaal weegt bij elkaar zo,n

50 kilo. Dus als je ballon alleen met helium vaart'I kun je dat gewicht besparen..Om te dalen laat je een

zee,

beetje gas ontsnappen maar om te stijgen gooi je wat

dan zal de interval verkort worden, omgekeerd zal een kansloze

ballast, zand of water, overboord. Als je zand bijna op

ballon boven land een grotere interval krijgen. Allemaal leuk voor

is moet je landen. Als je dus 50 kilo extra zand mee

de wedstijdleiding, maar wij zitten nog steeds tevergeefs op de tribune te koekeloeren. Daar is het volgende op gevonden. Met

kunt nemen kun je langer varen.

een vertraging van 15 minuten wordt de positie gepubliceerd. Die vertraging is om de tactiek van een deelnemer niet prijs te geven.

Daarom wordt de hoogte helemaal niet gepubliceerd, hoewel die wel bij de wedstrijdleiding bekend is. De concurrent zou daar zijn voordeel mee kunnen doen. Via een computerprogrammaatje

worden de posities op een kaart geprojecteerd. De projectie is vanaf de tribune op een groot scherm te zien. Maar u kunt ook thuis, via internet de voortgang volgen. Op een website worden dezelfde kaarten vertoond als voor de tribune. Leuk en spannend.

EXTREEIUI Wat niet op internet te zien is, zijn de vaak barre omstandigheden waaronder de wedstrijd gestreden wordt. Zo zaten sommige deelnemers van deze editie in de nacht ergens boven de Oostzee in stortbuien in het pikkedonker, leukl Hoewel er helikopters van diverse kustwachten klaar stonden om uit te rukken, is de kans dat als je in zee valt en omkomt door onderkoe_

ling groter dan dat je op tijd gevonden wordt. Gasballonpiloten in een Gordon Bennett gaan gewoon net iets verder dan gewone stervelingen, soms ook te ver: er zijn in de geschiedenis van deze race al de [on]nodige slachtoffers te betreuren.

lurEER TECHNTEI(

O'VER BALAST GESPRoT(EN

GTote

afwezige in een gasballonmand is een toilet. Althans

in de vorm zoals wij die graag zien: een afgesloten Ook de techniek van de ballons is aan

modernisering onderhevig. De eerste gasballons waren de zgn. 'net'ballons. ln een soort king-size boodschappennet wordt een ballon met waterstofgas of helium ,gevangen,. Onder aan het net wordt een mandje gehangen en hup, weg zijn zij.

kamertje, waar we ons in de intimiteit van onze eigen

zwaveldampen kunnen ontlasten. Een eenvoudige emmer doet dienst als zodanig. Als de boodschap gedaan is hangt men het emmertje overboord en kijkt

tevreden naar weer een ons of drie ballast. Het ver-

t^!-

o +J

a C

: (o

-o

haal gaat, dat emmertjes vroeger in de mand stonden

en met een deksel werden afgesloten. De co-piloot van Oostenrijker Josie Starkenbaum kon de lucht van hun gezamenlijke productie niet langer verdragen en kieperde de hele inhoud overboord, toen Josie even een uiltje knapte. Waar die precies terecht is gekomen

is onbekend, maar de vraag rijst of de Engelse uit-

ervoor. Voor het helium naar de ballons wordt getransporteerd gaat het door de radiatorwagen' Die wordt een bonk ijs, maar dat

drukking 'lt's raining cats and dogs' misschien iets met ballast van een gasballon te maken heeft?

geeft niet, het gas blijft naar de ballons stromen'

Toen Josie erachter kwam ontstak

hij in woede ldan is zo'n mandje ook h66l klein ineensl. Aldus ge-

aanbetaling op een doorzonwoning de lucht in.

dwongen eerder te landen misten ze de overwinning.

Diep in de nacht rij ik terug door de Ardennen. lrl de intimiteit van

Commentaar van Josie achteraf: "Scheissel"

de cabine zingt Carla Bruni mij zwoel toe over haar falend liefdes-

Dure grap trouwens, dat helium, er ging in Thionville een forse

leven: "Lamou-ouh-ouh-our, pas pour moi ..." Buiten is het stikduister en het stortregent, mijn ruitenwissers kunnen het eigenlijk niet meer aan. Mijn hart gaat uit naar die arme sloebers, die in hun kleine mandjes op elkaars lip zitten en mogelijk deze buien moeten trotseren. Plotseling houdt het op met regenen, de wolken breken open en een volle maan zet het glooiend landschap in een helder blauw licht. lk moet denken aan een uitspraak van Hans Akerstedt, een Gordon Bennett veteraan: "Absolutley nothing in life beats a

full Bmoon night in a gasballoon". En mijn medeleven van zo even maakt plaats voor een licht gevoel van afgunst.

luoG lulEER TECH NrEK leegspuit wordt

Alsjeeen spuitbus

hij koud. Dat komt doordat

het

drijfgas onder druk in de spuitbus zit en daardoor vloeibaar wordt. Als je spuit wordt de vloeistof omgezet in gas. Dit kost energie en die wordt in de vorm van warmte onttrokken aan de omgeving. Als je

lang genoeg spuit bestaat de kans dat er zelfs ijsafzetting op de spuitbus komt.

Op de Place de la Liberet6 stond een tig-tons spuitbus

fop wielen en met een cabine ervoor] met ik-weetniet-hoeveel liter vloeibaar helium om al die ballons te

vullen met gasvormig helium. Daar zou dus de nodige warmte onttrokken worden aan de omgeving. Zoveel

dat afsluiters vast of leidingen dicht zouden vriezen.

Daarom stond er naast de spuitbus ook nog een enorme radiator, ook op wielen en met een cabine

Flight Director Barneveld TrilDENs DE BARNEVELDSE BALLoN FrEsrA DrE vAN 11 Tor EN itET 14 AUGUS_

ruS

2OO4 WERD GEHOUDEN WAS MONIQUE HOOGESLAG FLIGHT DIRECTOR.

tl_ HIERON DER VOLGEN HAAR ERVARINGEN

o

TEKST: MONIQUE HOOGESLAG-W|LLEMS

a

FOTO: BEN BLASS

C

:

ln juni van dit jaar werd ik door de organisatie benaderd met het verzoek om Flight Director van Barneveld Ballon Fidsta te

(I,

_o

worden. Omdat ik inmiddels 15 jaar als pilote deelneem aan dit soort evenementen, vond ik het erg leuk, dat ik hiervoor gevraagd werd. De eisen die gesteld worden aan de Flight Director staan

zat toen in Kootwijkerbroek, slechts 8 kilometer van

omschreven in de'Regeling Luchtvaartvertoningen,. Omdat ik geen

ons vandaan. We hielden het droog, en het werd een

recente ervaring had met

de luchtvaarttechnische leiding

bij

ballonevenmenten heb ik een aantal stages gevolgd. ln Hardenberg

mooie avond.

De derde dag was het vanwege de weersomstandig-

kreeg ik een goede toelichting van Johan en Jenny ten Brummelhuis,

heden niet geschikt om ballon te varen. Alle piloten

en in Joure werd ik zeer gastvrij ontvangen door Daan Elfering en

waren dit unaniem met me eens, dus er volgende

Rik Kornet. Geweldig om weer eens

te ervaren wat een gezellige

zelfs geen aanvullende briefing om eventuele kansen

familie die ballonvaarders onder elkaar zijn. Niets dan lof hierover.

af te wachten. Het weer heeft niemand in de hand,

ln Joure ontmoette ik de luchtvaartpolitie die later ook in Barneveld

maar een van de ergste dingen die je volgens mij

controle hield, en dan is het toch altijd fijn die mensen al eens eer-

als Flight Director kan overkomen is ten onrechte

der gezien te hebben.

afblazen. (Ja: ten onrechte door latengaan is erger...).

lk bleef de radarbeelden dus volgen, maar het bleek Goed voorbereid kwam ik in Barneveld aan. De eerste dag was nog

inderdaad een juiste beslissing te zijn geweest.

een enorm geregel met de inschrijving van de piloten, en instructies

De laatste avond was prachtig. Geweldig om een eve-

aan alle deelnemers, waarvan een aantal de briefings liever in het

nement zo af te kunnen sluiten. Er stond voldoende

Duits dan in het Engels hoorden. Kleine oneffenheden moesten ter

wind om de Veluwe in de richting van Arnhem te kun-

plekke snel opgelost worden: er was

wd een schrijfbord maar geen

nen oversteken, en daarom moest er op tijd gestart

pen, de hesjes voor de launchmasters waren (nog) niet aanwezig,

worden. Een aantal ballonvaarders kozen voor deze

evenmin als de bordjes voor de veldindeling. Ondertussen kwam de

optie en gaven op mijn verzoek de werkelijke wind-

luchtvaartpolitie die alvast een en ander wilde weten. En wilde de

richtingen en -snelheden op hoogte dool over de

organisatie weten, waar, welke ballon op het veld lag in verband met de passagiersindeling. We waren dan ook enorm gezegend

luchtvaart-radio. Dit was weer handig voor de piloten

met prachtig weer. Zonnig en een knoopje of 5. Geen twijfel over

die nog twijfelden om al dan niet dit grote bosgebied (circa 27 kilometer meynauwelijks land in gsmogelijk-

de weersomstandigheden dus. en omdat de ballonnen met deze

heden) over te steken.

windsnelheid toch de Veluwe niet overkonden had niemand haast,

De

en kon de beschikbare ruimte soepel worden verdeeld. Uiteindelijk

Verkeersleiding (Dutch

de Flight Director, Mill), Luchtvaart Meteo-

samenwerking tussen

liep ik die dag van 14:30 tot 21 :30 uur letterlijk en figuurlijk te ren-

rologische Dienst en de piloten is mijns inziens vlek-

nen, maar als dan de special shape Locomotief als laatste, tevreden

keloos verlopen. Er is geen enkele piloot zonder

en statig het luchtruim verkiest, geeft dit een enorme voldoening.

toestemming van de launchmasters vertrokken, en de

lk was blij dat Eddy Oude Luttikhuis en Miranda mijn launchmas-

onderlinge samenwerking en sfeer was erg prettig.

ters waren. Die zien het werk liggen, en hebben aan een half woord

lk hoop dat ook dan de deelnemers en organisatie

genoeg: een geweldig team dus.

met net zo veel plezier op dit evenement terugkijken

De tweede dag waren de aanloop-perikelen opgelost. en verliep

als ik.

een en ander voor mij een stuk soepeler. lk kon zelfs even aanschuiven om mee te eten. Het weer was wat twijfelachtig, dus

er werd besloten op het veld vlak voor de eventuele start nog een tweede briefing te houden. Dankzij goed contact met de Luchtvaart Meteorologische Dienst (LMD) en een online internet verbinding op het veld, waardoor de radar-beelden up-to-date beschikbaar waren, konden we om 20:00 uur starten. De regen

r.t-

ALLOON

UTCH

o P

OMPETITION

LUB

a

c

: (o

_o

oRGANISATIE rul( de

DBCC

De doelstelling

de donderdag een vrije dag is en de vrijdag voor de meeste men-

van

sen een verplichte snipperdag. Op die manier was de organisatie

is: "Het bevorderen van de wedstrijdsport

ballonvaren in de meest ruime zin". Door de financi6le omstandigheden waarin de DBCC is terechtgekomen,

'

in ieder geval van vrijwillige officials verzekerd. Bezwaar was, ook bijna zolang als ik mij kan herinneren, dat de piloten massaal aan

tot het organiseren van het nationale kampioenschap

hun eerste passagiersvaarten van het seizoen beginnen en er dus altijd weinig deelnemers waren. Toen bij uitzondering, door de

heteluchtballonvaren. Het bestuur heeft daartoe via

MKZ-crisis gedwongen, het NK in het najaar werd gevaren, versche-

e-mail een oproep geplaatst bij de leden voor een

nen er ineens, geheel volgens de doelstelling van de DBCC, nieuwe

geschikte locatie.

gezichten op het NK. Naar verwachting zullen er op een vervroegd

Daaruit is Oude Haske lbij Joure, Friesland] naar voren

NK in Friesland veel nieuwe gezichten

gekomen als de meest geschikte locatie.

Toen de familie Kleinsmit met de voorwaarde kwam dat het NK eer-

De DBCC zal daar de gastvrijheid genieten van de

der gehouden zou moeten worden, had het DBCC bestuur weinig

familie Kleinsmit, die hun bedrijfsruimte ter beschik-

tijd nodig om daarover tot een besluit te komen.lDe argumenten

king stelt. De ruimte is uitermate geschikt als compe-

voor deze vervroeging van onze gastheren waren de volgende: het

tition center. Er is voldoende ruimte voor de competition director, debriefing/loggers en, misschien wel

gebied is dan nog in een 'winterslaap'; het vee loopt nog niet bui-

zal zich dit voor 2005 noodzakerlijkerwiajs beperken

het belangrijkste, catering en recreatie. Er is een bar en een briefing room. Buiten is meer dan voldoende parkeerruimte voor truck en trailers.

Binnen een straal van

5 minuten is slaapaccom-

te zien zijn.

ten, de eerste [en belangrijkste] snee hooi is niet voor begin mei en de weidevogels nestelen nog niet in de al dan niet beschermde weilanden. Kortom, als we het rond de traditionele Hemelvaart zouden doen, zou het gebied overbelast worden en waren de Friese piloten terecht ongerust.

modatie in soorten en priizen aanwezig van motels

Wat het bestuur betreft zijn de argumenten van de familie Kleinsmit

tot

en de verwachting van nieuwe deelnemers twee goede redenen om

campings. Naar het zich laat aanzien zullen

catering en verblijf goedkoper worden dan de afgelo-

voor Oude Haske te kiezen.

pen jaren.De familie Kleinsmit heeft inmiddels ruime

ervaring opgedaan met het organiseren van meeting

en wedstrijden in dit gebied. Van die ervaring en de infrastructuur die zij daarbij ontwikkeld hebben

wK AUSTRALIE

Op het WK in Australie was oranje

maakt de DBCC graag gebruik.

zwakker vertegenwoordigd dan gewenst. Had de DBCC in de buidel getast voor kwalitatief hoogwaardige oranje polo's voor

OPPo!iITIE

ze niet te zien geweest. De piloten, wel degelijk gehuld in Oranje,

Nederlandse deelnemers en officials, bij de openingsceremonie zijn

De gezamenlijke Friese piloten een

hebben getergd de openingsceremonie voortijdig moeten verlaten

overbelasting van 'hun' vaargebied en daaruit voort-

lzie ook het stukvan Mathijs de Bruijn op pagina 201 en de officials

zijn niet zo blij met dit initiatief. Zij vrezen

vloeiende problemen met de landeigenaren. Om te

leden zoveel kou, dat het oranje goed verhuld werd door windjacks

inventariseren waar de pijnpunten precies liggen en

en truien.

om daar mogelijk maatregelen tegen te nemen, volgt

Dat doet niets af aan het feit dat drie Nederlandse observers, Judith

er nog een overleg tussen de Friese piloten en het bestuur van de DBCC. Veel van de Friese angst zal

ten Brummelhuis, Hylke Feenstra en Berend Jan Floor ons land in het officalsveld goed vertegenwoordigde, terwijl Henk Broeders

naar verwachting worden wegnomen door het voor-

en Mathijs de Bruijn hetzelfde deden als deelnemende piloten. De

nemen de wedstrijd op de kalender naar voren te

verre reis en de daaraan verbonden extreem hoge kosten in

halen.

merking genomen zijn we voor een klein land goed vertegenwuor-

aar

digd. En bij het ter perse gaan van dit nummer van Ballonstof zijn

HET TTJDSTIP luAN DE luI( iS AI een discussiepunt zolang ik mij kan herinneren,

ze van Down Under er weer helemaal bovenop gekomen-

Hemelvaartdag was altijd heilig. Vermoedelijk omdat

RUTGER COUCKE, VOORZITTER DBCC

i

I

.

r.rllllllr.rrrrrrriir,'rrr,.

:,:!:::,.,ti'ltr:

:'|:lrrlllr

rt:).tl,il

(|.

o

DE VAART ROND DE WERELD

Mfi

+)

.

EEN BALLON WORDT DEZE ZOMER OP EEN WEL HEEL BIJZONDERE

ltt

MANIER TENTOONGESTELD. IN DE PLAATS OBERHAUSEN IN HET RUH RGEBIED BEVIN DT ZICH 'DIE TONNE', znn[s, .?! Bg,,,}f.sii ra.roumiN. BE wERKELTJKE BENAMTNg Ts -EA-soMErER,, EEN ou,EE

o

GAsHouDER

,'46I EEN,$tOBS-I..i}E yAE.67.MEJIR EN EEN

HOOGTE VAN MAAS LIEfS:T...1X7 EEr.ER. BEGI*'JAREN,],SC

:

.V{A':.XIEiANK]OVERBODiT.EN..STqNtr.Of

DE NO}IINAE€ OM GfSLObFllIf.WOEDEN, EEN AANTAL IIENSEN SLAAGDEN ERIN DEZE PLANNEN TE VERIJDELEN EN DE 'GASOMETER' WERD OMGEEOUWD TOT E(POSITIE.

(t,

-o

RUIMTE. REEDS 2,1 MILIOEN MENSEN BEZOCHTEN OE AFGELOPEN 10 JAREN DIVERSE TENTOONSTELLIN-

.ctuiixrt--Ezi,rNlali*rirltuqqRAAL. _,r,rt:..-..:.,,lrir,-..rriir-...

::tiiijrjr:r,r,-_.-::

EEN

,trrj::jrjlj._

GEBouw war,,Ar"c..,,BqocsrE,.EXpGsEHrJtzrHG..rvANi.EuRopA

ztLr5;6!{4lrvEiB.}ii!t 0t,i$,rFtii!eiri}.Nrs soox

*r

..,;:i:,fll

Op 27 mei gingen de deuren open en kon eenieder genieten van de laatste grote uitdaging in de ballonvaart. Om

zou men uitleg geven aan de pers.

Te

27

lluuuu,u,,.:rriitf,!,ll

nito6i1s,: ;;1!.:-

.00 uur

,s

met de verlichting de dag- en nachtsituatie op de

ochtends

ballon nabootste in een cyclustijd van 20 minuten. Ik

vroeg stond ik keurig op de

liep nog een trap hoger en bevond me nu op de schijf.

1.1

parkeerplaats vlak naast een enorme donkere toren. Veel bedrijvig-

lk kon gewoon recht onder de ballon gaan

heid was er nog niet. Een klein deurtje aan de zijkant stond echter

een zeer ongewone ervaring. De capsule van de bal-

open en ik besloot mijn geluk maar eens te beproeven. lk betrad een donkere ruimte met in het midden een rode gloed, het was de

ongeveer

lon hing wel 20 meter hoog en de ballon zelf

tot

staan,

.kon

je

aan zijn evenaar zien. lk liep de grote

orginele capsule van de Orbiter 2, keurig in het sfeerlicht. lk ging hem eens rustig bekijken. niemand stuurde mij weg. Daar ruim

de ballon bleef uit mijn gezichtsveld. Een lift aan de

omheen opgesteld allerlei vitrinekasten met ballonmateriaal. Boven

zijkant met glas rondom bracht uitkomst. lk ging voor

mijn hoofd een enorme grote ijzeren schijf. Dit was de drukschijf, die vroeger boven op de gasvoorraad drukte. Nu is die schijf vast

het raam staan en drukte op de knop om omhoog te gaan. Zonder ook maar het minste geluid van de lift

gepositioneerd op 4,5 meter hoogte en diende als nieuwe verdie-

maar met in mijn oren de mysterieuze muziek van

betonnen tribune omhoog, maar de bovenkant van

pingsvloer. ln de verte klonk prachtige muziek, het kwam van boven

Phillip Glass schoof ik langzaam en van zeer dichtbij

de schijf. ln een donker hoekje vond ik een trap en een beetje op de tast zocht ik mijn weg naar boven waar ik allerlei dwarsbalken

langs de Orbiter. Dit gevoel kan ik eenvoudigweg niet

tegenkwam. Het was even zoeken omdat de orienteringsverlichting

beschrijven, de bovenkant van de ballon kwam nu in beeld, wat groot, wat mooi, mijn mond viel weer

nog niet was ingeschakeld. De muziek werd steeds luider en gaf

open en het enige wat ik tegen mezelf wist te zeggen

een zeer mysterieuze sfeer aan mijn stiekeme zoektocht. Boven mij

was "ooooooh", Helemaal beduusd van deze extreme

werd het ineens lichter, blauwe en rode kleuren vulden de ruimte, de muziek zwelde aan en ik stond oog in oog met de Breitling

schoonheid stapte ik op de bovenverdieping uit en

Orbiter in al zijn pracht. Dit was de eerste keer dat ik aan de grond genageld en met open mond stond te kijken. Geweldig, een kip_

gestaan

penvelmoment. De belichting van de ballon veranderde langzaam en van 66n kant begon een felle lamp op de glinsterende Mylar stof

te schijnen. Het was een simulatie van de zon. Later bleek dat men

keek op de

top van de ballon. lk heb daar een t[dje

in mijn 66ntje en me verwonderd hoe

het

mogelijk is dat iemand iets zo sfeervol kan weergeven. lk had nog steeds de lift

tot mijn beschikking, wie

weet hoe druk het straks wordt en een aantal keren ben ik langs de ballon op en neer gegleden en kon

(^!-

o (,

)F)

c

: (o

-o alleen maar genieten

reserves waren bevroren.

van het uitzicht.

Het was niet alleen avon-

de

Op

tuur en niet alleen

bovenste verdie-

maar

ping zit een deur naar

technologie, het was ook

buiten en via enkele

een symbool. Als je met

trappen aan de buitenkant van de'Gasometer' kom

een ballon vaart, ga je met de richting van de wind mee. Je kunt

je op het dak. Op 117 meter hoogte en met

stralend zonnetje had ik een perfect beeld van het

dus je richting niet zelf bepalen. Je hebt geen controle, de wind bepaalt waar je heen gaat. Je kunt w6l je richting wijzigen als je de

Ruhrgebied.

hoogte verandert. Dan vind je opeens een hele andere richting. ln

een

het leven is dit precies zo. ln het leven zijn we allemaal gevangenen lk ging weer naar de

van de wind, Vaak gaan mensen de verkeerde kant op. Het leven

begane grond waar het inmiddels een stuk drukker

zou eigenlijk als een ballonvaart moeten zijn. Als het met ons leven

was geworden en keek nog even in het boeken-

de verkeerde kant op gaat, is het zinloos te vechteh tegen de wind.

winkeltje waar uiteraard het succesvolle verhaal van

We moeten dus eigenlijk met onze geest de vaarhoogte veranderen

PERSCoIu FERE luTIE

in

zodat we een andere richting toestaan. Dat is precies wat Brian en

het Duits, De meeste andere boeken hadden niks met

ik wilden laten zien toen we de stichting 'Winds of Hope' hadden

ballonvaren te maken, helaas.

opgericht. We bevinden ons in een wereld waarin de helft van de

Een lange tafel werd voor de Orbiter capsule klaar-

bevolking honger lijdt. Als we een betere wereld willen maken is

gezet met een grote lap zilverkleurige ballonstof

het onzin overal oorlog te voeren. Wat we werkelijk moeten doen

eroverheen. Bedrijfsleidster Jeanette Schmitz neemt

is vechten tegen armoede. Wat

het woord en stelt de personen aan de tafel voor. Ze

is vechten tegen de ergste ziekte die armoede kent, NOMA. Deze

benadrukte dat Piccard in eerste instantie niet wilde

ziekte komt alleen maar voor bij armoede en dan hoofdzakelijk bij

geloven dat er een gebouw bestond waar zijn ballon

kinderen. Delen van het gezicht rotten door bacteriEn eenvoudig

vrij opgehangen kon worden. Het woord is aan ...

weg. Met weinig geld is dit te voorkomen. Dus ook hier moeten

'De laatste uitdaging'

te koop was, echter dan wel

we met onze stichting willen doen

we onze vaarhoogte wijzigen om iets te kunnen bereiken in de ,,DCZC

bAIION hiCT

rest van de wereld. Ons succes van de ballonvaart rond de wereld

in de Gasometer is voor Brian en mij een emotioneel weerzien, Toen wij 5 jaar geleden zijn gestart in

zou zinloos zijn als we onze bekendheid niet zouden gebruiken om er iets mee te bereiken. Daarom zijn we ook erg blij dat de

we geen idee dat het zo'n

organisatie van de Gasometer deze tentoonstelling 'Winds of Hope'

grote impact zou hebben. Het was een droom om

heeft genoemd en niet'Orbiter' of 'Een vaart om de wereld in een

zonder motoren en alleen met de wind rond de wereld

ballon'. Een deel van het entreegeld zal worden gebruikt om de

te varen, en nu is die droom omgezet in een deel van

stichting te steunen in onze strijd tegen NOMA. We zijn blij met

de geschiedenis. Als we de ballon hier nu weer terug

deze tentoonstelling maar ook op

zien, kunnen we begrijpen waarom er onder de toe-

aldus Bertrand Piccard.

BERTR/f lUD PTCCARD:

ChAteau-D'Oex, hadden

dit hoge nivo, met dit gevoel'"

schouwers bij de start zoveel emoties loskwamen. Als

we hier de glazen lift nemen en langs de ballon glij-

BRIAnr JoNES

den zien wij ook voor het eerst de beelden die maar

Jones die direct met de verontschuldiging (in het Duits) begint dat

door een klein groepje mensen gezien zijn terwijl ze

hij in het Engels gaat spreken. "lk heb niet zo heel veel toe te voe-

in een helikopter zaten, en nu kan iedereen dit beeld

gen aan de woorden van Bertrand. Persoonlijk was dit vandaag een

meemaken. De organisatie van deze tentoonstelling

erg emotioneel moment voor mij om de ballon te zien die wiizelf

heeft iets geweldigs georganiseerd. Het is niet alleen

maar heel even hebben gezien vlak voor onze start. Tijdens de vaaft

de ballon maar het is hier ook net zo koud als toen

zagen we hem niet en na de landing leek hij al helemaal niet meer

wij in de gondel zaten. (gelach alom). Aan het einde van onze vaart was het zo koud dat al onze water-

op een ballon. lk ben erg trots op de ballon omdat het toch een

Het woord werd daarna gegeven aan Brian

enorme prestatie is geweest in de geschiedenis van de luchtvaart.

l.!-

o )F)

a

c

: (o

_o dan de geschiedenis van de ballon-

vaart en die laten we zien door middel van een aantal prachtige exemplaren uit de collectie van Dr.

Alex Schubert. Verder hebben we nog een gedeelte over de familie Piccard, met zelfs orginele brieven van Albert Einstein aan de opa van Bertrand, August Piccard". Bertrand

kreeg nog 66nmaal het woord

en

bedankte Jeanette met

een

passend cadeau, een Zwitsers zak-

mes met de handtekeningen,van beide piloten erin gegraveerd. Hij vertelde nog kort over het volgende

project van beide heren. Het plan

is om over enkele jaren nogmaals Het bereiken van het doel is uiteraard belangrijker dan de personen

die het hebben gedaan. lk ben trots op deze tentoonstelliig en trots op wat wij de laatste 5 jaar hebben bereikt met de stichting ,,dank

'Winds of Hope'. Ik wil alvast een persoonlijk je wel,, zeggen tegen iedereen die deze expositie gaat bezoeken en op die manier bijdraagt aan de stichting" aldus Brian Jones.

DRIE vERHALEtU

De ontwikkelaar van deze tentoonstel_

weet hij ook zeker dat op zijn minst een gedeelte van deze emo_

ties

overgenomen

komende

kers.

de

bezoe-

Wolfgang

verteld: "De com-

plete tentoonstelling moet 3 verha-

met een vliegtuigje aangedreven op zonne-energie en deed daarbij direct de toezegging dat als het project zou slagen er weer een expositie in de Gasometer zou komen. Het vliegtuigje zou dan wel verticaal geplaatst moeten worden omdat het een spanwijdte krijgt van 70 meter. Als laatste vertelde piccard over de teddy-

i

beer die mee was geweest op de vaart rond de wereld

ling, Wolfgang Volz is overtuigd van het succes van de expositie, en mede door de woorden van de piloten en de emoties die zij voelen,

wordt door

rond de wereld te gaan maar dan

en ook hier op de tentoonstelling te zien is. Deze beer

zal worden geveild en de opbrengst gaat ook naar

de stichting. De persconferentie wordt afgesloten en iedereen wordt uitgenodigd om de expositie te gaan bekijken. De camerateams storten zich allereerst massaal op beide piloten en vragen ze het hemd van

het lijf. lk maak nog wat foto's en bekijk onder het genot van een kom heerlijke goulashsoep de video_ film die achterin de ruimte draait. Hier worden mooie beelden getoond van onder andere de piloten in de capsule tijdens de vaart.

len vertellen, allereerst natuurlijk de

ballonvaart rond de wereld met de

Breitling

Orbiter

ballon en de per-

lk loop nog 66n keer naar boven en kan het niet laten

om nog wat foto's te schieten. Voor de laatste keer met de lift op en neer, nog 66n keer ,,oooooh,, en dan weer naar huis. lk kom zeker nog een keer terug. De

L

lt

expositie duurt immers nog tot eind oktober.

soonlijke zaken die

we van de piloten

hebben

geleend,

TEKST EN FOTO'S: BENNIE BOS

lr t. lr

li

Yt': ",,rS.. ,il_r:.,

m'

:C'

Q,,

'glf .i'):ft 'f \Z'$.

i,k''.I&T'lff"'Y7

,

INSCHRIJVINGEN: pHi:,BM]K.ii

,Ca:r.tle(in:::,,4lr6.gllll,,,r'-'rrily,,lt,

lO

.o

P:l{jBS,D;r

.Fjre ..Bil{l6o

:,,:",:L1,:i8:::,:,:,.,:,,:ZSf

'\,

Pll-BYN:r:

C a,mefOn

,,,,,,8

,-o'

r'"r'lllllllr

n*G:ll'::i::l:::::rr'

;N,1

ry3::. :-

549,:::::,;.. 2r1 -

04-:2D8,4:., OBrrB004,:r

,i,97i4:

,EscW.,-

s ei :Ei lr

Doramco B.V.

30403r1r,,,,',.,rrr1'1.r,0'5220:0$',,

..,.::.:::: ),):t::.:.:::,

A.G. ter Horst H.A.G. van Bommel

ZS:0s1lOO4ti

Y. Visser

0Z:0r7t'3OO4,r:

Eep van Harten's Ballonvaarten VoF

PH.:E&Kr

,10S8.8:::,:r:::a69.20:8,:,20o4,,.

Ballonvaartcentrum Van Manen B'V.

PH.EsG,,.

,,r:

ditrrdfi

PH.ewTrl

Lin

PH,:,EDE

.cairneaain::rz:ll60liil]: :rl:llll

d

r,[Blartr]5r0

Aiir,iii-' lllili

LihdstrA*d''lrLBL-{1,0A:r..'r:

,PHlFBT'l

:Ciiff eir3nr:A-300,,

-PH.GJit':,:,::

Lindsti'and LBL-254.,,,,:ll

P,H,tftO'S

:elamei.gn

PI{i.FJ]PY]'"

.F.tii€"'r3alloons

:PH.1LKA.'iil

garrieron

,PH::NiMrDr,

'C'a,meron :,Zt16O::

N

r

:,

::...::',. ..:.,::::::::::'

A-27,5,'::::r,,,

..'Cameron,..N..145.,,,,:lll,::r.:,,i:riirii,.,

,,PliiRO:F

rrKu

bicdk

q5$ir,iiri..,r,Z,&r04ir2$O4ii

,:illlll,:::342.,,.:;;;:r04.:

,,7i288 3:::,,,,.

i

06f 08t 2&04r,

.

8B,,i37,,,,'.l:iilr,.,...,..,,ur,l:;ii

51,1.,',rrr:)t

:19 -. A'4- 7D Q4

rr3:338, :,:1:1i05::3004, . ..::

3 8 9i:::.ir':08.?06ir2.004

,rPltlr:SMrF:rrl

iii]Fire Ba lloonE,rG,:;i:r::i:

::','',4.52'.,;;24':

,,lPli{,SrNDiili

Lca.me.roh,,:r2.,15.0.i: ;::,:a

io'5

ll,Pi{,-T:BI

,,Ca,mei-on,,.,,2-,10S--,r,.'.::i:.,

l,,:rr

."

P'ft,:WfB

",Ca:mdrai Z.:120'';:,:<' .carndron z:r4e[:.:r,]rrr :,iiiiii

:PH;WJ,H

rlcaif l.A iii'ii: :Z: 1 6.0''

:::PH-V,NiK,,..

PH':WMV t'FHIW'RS

.Fi ,,,

t,,,,,,::" ",::::': :

rer,gAl.l.O0,n9,$ii:,r.ffli,:"

C*tie

rr,1,11,],],1

ao]Il.,,NltIO:t:t..,:,:,,,,,,,,,,:,,:,:.,,::ll::lll::

0r8:-2DD,4rrr

li1i07,lllr,:30rr0r6-,:2004

r10

.,,::;;::

rrPllr,RAliii,i

:.

:lf$5:53r,,r,,,'14!06{004'

.'lllillllrl,:

r.:rr,r,'

10584,rrrr,r,r,

1101515,61:.r::02;06..i$84,::

:,::'':':r'

issan', M:itiiir

G

rt,r:

7Bii::r'rr"

0 5:i.2 0,0.4

I 9\-07

---604

::1OS8.2'rrriiiill:1{; 018!2 0O4t

IO

5 B5,r,rrr,rr,r,,rr1,9;..Q7 ;,:2O 0

4

,:,1n874,::,::::',,..,.:.4a1-,.0r7.20041

P.

Kooistra

?Ol#lllr'

Sky Promotions Ballonvaartcentrum Van Manen Rien Jurg Promotions B.V.

:fi1hu

B.V.

Fun Balloons B.V. Haven Management B.V. M. van Dijk

Stichting Kool Ballon Action Ballooning Joure VoF Stichting Ballonteam Limburg Greetzz VoF Rien Jurg Promotions B.V.

B.V.

rliitii;U

tttt,

1i6i&ldrri ilii\,] 1|ll$6gEiiarr11r1iiill,rlrr, rlr, . rr i;i,._ ..:j!1.. .rr.rli'iiarti.t.r.:ililll\..,1rr. ::Ca:ali,elr:6:i1r.r,Kgeri:: _*lili, rj:::: ::.aaa::a:aaaaa..::::::::. jldrilk{n1h1u1!2,Qn311,''r'; rrl

ii@@$lg{,. :6,6,,,,,8i1t1r':iiilrililiir,rt,,,,,rlr,,r.rrt,llllllll', i:,,iri

:tgnftl

,,ut,,llr:iltl:li].r:tli]yr,

,.siliielffi 4ln,,.,,'rullll,,i:r,,,,,,rrrt.','lulii' iiE'i.nd*iovdntrrrrrrrl.i.,itrluuuiti..,rr,,rrr'

'ii6isdA,r;.

:::::::"':1,:lln5',',',:;,:,,,,:1::1;r0t5.'200,4,

iiiiii,i4.394uuuuutl,i.{1:;06!t2&04

Future Fun Ballooning

B.V.

.iEhlehe'&:::..''.::r,r,,,';:::::r.

,lBlein;<'X,,t''' iSi reh:::1<,:...rrrrrrl

,r:PHitHO,Srrl

iiiPliilr-RAI.

:Pil'.WR5

wa,s1,€B,5de;l;;tng-:esBhreve(i.t'an,9,j

.

rg95 t'6t

-rE.}lnxgs

,'rr,"t..i.iii \irrrr,ir.rr,r,,l

,&GMd&

:1,P:i:eln,

P,lFl--S,M:Fi

l,'.-' li:irr'" i::.'

l'is:rzi*: i

',Odo6in :r,t\tl,

B. Stuiver l.L.M. van Hoesel A.G. ter Horst Spierts Group of Activities B.V'

11110'546::rr"':tr1:,04:.2OO4r

Me.$410.% L\S,e{$o,s,. >. !ugp!:ep'...1.',,;. rB5'thrLnitircl'iliill.::,llil*...1

vin' 3o:0entr..19s.9, i;!,?Q jqni 2o03'

ut'If,ZIGINGEN ETGENAAR:

LBL-260A 496 Fire Balloons G 405 Lindstrand LBL-310A 686

,-08:0,9t-!l2OS4

Colt 90A

rrr0g:0t7it7o04

Lindstrand

')PH-ACI( :iP,,liriA.DV,

FttrAws :,r,Plli:lCCCll

City.palloonlng VoF

'':::,98i2

478l4

Lindstrand LBL-2404 Colt 120A

::324

49,:Oi/:::240'4:

Ad Ballon

B.V.

25,3.1,

O9:0r7:20O4,

AdBallon

B-V.

,RH''.,KIrP

Raven S49S Cameron Chicken

PtllLBL

lindstiand:.LBt

iiPlillLOX

Cdftr 1O5A

rrPH-MAl',

,ft

s49A-3054 .0,5,07;2004, 105 2796 ,1r2i0r5.r?004 :,:,.,3,115:

',i20;,08,r2004,

.7,34:7

o9-o7::2A44

1625

rro9!o7i.2004,

3971

i0:l,:07-2Ob4,

'13s4'

,09:07:r2OO4,

Th,urndgy,,r'6,1901,112o_r,i;(

-,1528

,,1:6l.108:2OO4i,

,rtH:VBrHrli.

rlirn'dgtiaiirtirLBf 240A

..,,,,,r',,ll,ir,,liS,2.5l

.gg!O7t Zg.84':'

'Pil.UrVlvl

Colt 105A

:p.H-YZRi.

LindStra

PH:,O}O;

f

-..,t.

6,94

::,:::ir,lllr,,,r.

t,;Winddili::,t'::,,,,

.,,::,,:::::,.

-Clin.er:0nrll.C66,1,,1,,l]l,'11111,,

,,PH].j]R.AF,,]:l

.ebiitrr'90]}\rrrr11;::2,'

,pg:7t\ltt,r:

:" ::::::::',:.'..,:,:,

..,::::::t::a':"

,O9.0'7:2004

I:5,1:6

-"

Hai'dbrasS Partners B.V.

J.J.

Mol

..-:

:

Ad Ba:llon 8".V. ' Ml/.S.. Minnema Ad,Ballon p.V Ad Ballon B.V, .

Ad pallon:4.V. Ad. gatton e.v.

rd;#dll:\rzr,.:rrl -

_

.'

.e, amer!:on,Ai21Q,..,,:,::::::r:::ri:,,,,,,.

:3

,}iia:

,tir dstrrnd, L b|.2

lriiirr,34'z,ri:itt',.12-05i-.2004

BvL langer dan 1 jaar verlopen buiten gebruik gesteld buiten gebruik gesteld

\i9sl:riiZ

t

lStlsrl l7lll .

PH-RNW

:

ti&::lPt{ffG*t.:

iir,),*.:\,; JlOfr

-lhl$iril{B(Ei,Eitfi

rrCarm:gr:On::::::Nriilbn

.:Milie

Catm.ef6lnl"'Ar2r1:Or1

q6p(f91r\l:90 Cam,ei6n,

:rrrilii:"lrlllrllrl

:,.1

,

',,

Or'140t:,.,,...,,,1r'.:l

r,r

2883l: 17.{6:2004, ,:t).

f.l

:

):\..:/.:.

Q$-2OO4

BvL langer dan 1 jaar verlopen

.Est]9 01'

n

5

:

:: .e&ii ai}.rrrrr,ll,li\lil.

:i,),SUa.E; j)

,

i

rBi,E-d:4ir,,,,,:

*g*€

,E.!iL.!angtr,1.di:nrr,l:iaai:Yeirdpan

84'

i.lilir'il

il6ur#;::'r,r.i:l'f

.&.J,9{t.r;,;ei..,.r.r.,...

,.,,...r!13iirrlr.:,...,,O2iOgr2OO4

|O'7;2

'rr:

6,55gler,i\,2

.i,458,,,,.,,,..Or,r,r.9;2804

98

6t€ffi121:':irs:.r ,rrrrrrrrr::iiiiiiiiiiiiil,l,,rrl,,rrttli:iirrr

:

,'Fire Ball6o'n$'G]|:,,,,,''r,;:,

787

,,|.,1A,

r;O*rO

.2,9,0r9t.,.r,iir,,,25!:0i5.i3004

buiten.g.ebruik .gesteld

4648rri,, .,:r,,:17ii0r5:.r2004rr

Btlt$a6!i.i 6n,:,i'll;6}}rt6*

ll

Fotb: Ina van der Kraats

::

:'.

'

*rl ;,ii:'

i..(.E.

n

W6&i$y#|&trI

**....PH

EA,:,,,,1111,:,',

>)

e6i*ii&(.,.,,.,,,;

-Cat'n€io'n,'rfil. 1:!J""ri':r7'r

rrrr:.rirrrrrrr,rrrl.urrrr'rr|rrrrrr.r..,,,,,,,,,,.trrrrrrrrrr...irr:rrl

,tsi:edE:€11

SkyJi.ne/Betuws Bal,lon fe5m Vbf Ad Balldn B.V.

r'rrrrrrr1;:t|lriAp$;{rrrl: ; _ ,,r,rr,r;19rr*a::'. ...,,*t '. .u$

::::,::''":

,r* \v7zi:l. i i. , s jlK

.Hardbrq5s Partners B.V.

AFSCHRIJVINGEN: -rr

:::.to.:

1i!.Hl

ilwdf6*i,:*

'09,t07-'Z0O4r

1,:A,A::::::...: . :t:a:t::a:,tt::':5'7:.A

nd'l,-LB|6.,3

,:$ ,,1&

1,.7ia,,,,,,,!]',,,,,,,,,,'*'..

:::P,H;G:?1.:':

ir.rt2:,:0,,5:2004,

::

-,rr..

#Cle&,z:':.al\li:lii;

i

Cameron A-105

-:.PHI:JEM,'1.

;B.f.dd d:7,<,r,.

09-07.2004

lrrPNiErMRri

'PH,'rHCBi,

.\

.id*iixj}

:0'9'.,0i7,:,20r4

q-

'Wie het kleine niet eert .. .

o +)

a C

: (u

ffi

-o

I

FOTO'S:

INA VAN DER KRAATS

... is het grote niet weerd' Ina van der Kraats fotografeerde deze

grappige tegenstelling op het ballonfestival in Heeteren. Kennelijk heb je voor een grote ballon net zoveel [of weinig] crew nodig als voor een kleine ballon.

Het echte verschil zit hem dus

in het aantal Passagiers '..

Wie, wat, wadf, wanneer?

Door de redactie van Thermiek,

de

zweegfvliegers van de KNWL, werd ons deze foto toegestuurd met de vraag wie, wat, wanneer?

Waar wisten ze al: vliegveld Teuge. Wie

kunnen we gedeeltelijk beantwoorden: helemaal rechts staan Nini en Jo Boesman.

Het gaat dus om de drie anderen

en

wanneer of ter gelegenheid van wat deze

opstijging was? Als u iets weet, laat het de redactie weten.

Heeft u zelf nog ballonhistorische foto's waarvan u welleens zou weten wat erop

'staat? Stuur ze naar Ballonstof en wij publiceren ze.

:ti ;? ,:t i:it

-1

ii

;1 \n

!:i

1L

t+ li

r,lE ii:.J

!;

'i .i

iIii jill1 :l ],:

J "ei

ffi

.

j..*'"u

&iEt'"

$

&-

:".

E

:]

r

en onoer ee

B * B

&

*E

Officiat dealer Lindstrand Batloons

s

Technisch bedriif met erkenning NL3o3

avl-inspecties reparaties onderhoudscontracten

Ballonatelier reclamebanners groot onderhoud reparaties

voor meer foto's van onze nieuwe pand bezoek onze website: www.adballon.nl

Verkoop occasions van diverse merken ba[[onaccessoires Opleidingen

Tiidetiik een ballon nodig? .

r....,'.

U kunt bii ons terechtlvoor,diverse maten. o I t o n e a u i p e m e nt i s t e h u u r

t-.. =::=i:.=.-=,===,,==::.,,,=

ffi C3 B H L

==

:.,,,.:-1

L0 fl u^,.,-onu.s'ren minervum Tj46,

1

-.=:::i::ii*.::-==

4gtl

Bv

(o)t6 St453Tz fax +31 (o116 St 4t rga

zo breda nederland tel +31

email info@adballon.nI internet

www-adhallon.n I

I

-,&

1E

-.rr'"' ry*

-*ry

--;,Fr-

-.*/ry* ,r* n"

_ff^

-" _*r: E--

Cfiilfno,il'

PnO

Weijinksweg 26,7558 PL Hengelo, The Netherlands, Postbus 8107.7550 KC Hengelo Tel: +3i (0)74 276 11 11 Fax: +31 {g;l74 77611 50 E-mail: info@rienjurg.nl /Veern contact

op

met )acqueline Leemreize, Gerard ulderink

of

Rien

)urg.

*e

s

L*

BEDRIJF MET DE BESTE PRIJ