Ballonstof voorjaar 2005 by Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL)

f", t'

:**a:

ffi

::\ 3,$q

=i;f

f11

:jt: i; lii

Marokko -

ffi;-

Met qnze battonnen wordt uw

df00m

uerketiilfteid I

t 'i

il*

Als toonaangevende fabrikant bouwen wij uw heteluchtba[[on in de grootte van '1.800

tot 8.500 m'. Omdat wij atle onderdelen zoals manden, branders, gasflessen en ballontrailers zelf vervaardigen, m3

garanderen wij u een qualiteit en zekerheid die ver boven de normale standaard uitstijgt.

SCHROEDER

fire balloons

Avontuur zonder grenzen

fire batloons GmbH Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 D-54338 Schweich

fet. 0049 165021930-4 Fax 0049i 6502/930-500 m ai[@sch roederba ilo n.de www.sch roederba lto n.de

o P

: rU

-o

IN HOUD

Van de voorzitter/Afdelingszaken

Ballonstof: polyester of nylon

Hoe word ik piloot?

Hdt convendflt

Barneveld opgeheven

Wel h66l doorzichtig

Lang verwacht, stil gezwegen ...

Personalia

Dit is het enige nummer van Ballonstof dat dit jaar verschijnt,

Met blijdschap geven wij kennis ...

nans runlHo"r"t

Niers Kon

www.knvvlballonvaren.info

.]oop de wirde

Kare'Kip

Rutger coucke

Hans van Hoeset

dat is mager, wat u zegt. Hoe dat komt? Er is dit jaar gewoon te

weinig interessante

kopij binnengekomen om de gebruikelijke vier nummers

te maken. Gedurende het jaar druppelden artikelen binnen,

13 Zeewindfrol"lt rric Bosman en Jacob Kuiper 1B Medische keuring in het buitenland

Belgische Gordon Bennett impressies

Dure ballonpostzegel

maar de redactie vond ze belangwekkend genoeg om toch te

Zonsverduistering

plaatsen. Zo is een zeewindfront een voorjaarsverschijnsel, maar als

Convenant met landbouwers

Goed kopeba I lonfl u gtel't

Ballonvaria

Verzekeringsperikelen

Verenigingsnieuws

Voorbereid

uiteindelijk genoeg om 66n nummer te vullen. Sommige artikelen lopen daardoor achter de actualiteit aan,

je lang genoeg wacht wordt het vanzelf weer voorjaar.

maar w6l lekkere koek.

* ('{r: .{r/4 rl

)lu

Ballonvaron Tan de lfilYvl allr lezcrs Tan Ballonslol e8n voorspoedig 2000

31 Luchtfotografi€

ter wee

Bob Berben

Hans van Hoeset

Mario Raats Hans van Hoesel

Frans van Hooft

Ook de ondertekening van het LTO convenant is oude koek,

-i'

Ruud

Hans van Hoesel

Ma rokkoJasper Rodenberg Roet van der weete

VAN DE VOORZITTER

Als we de publicaties in de pers mogen geloven, dan maakt de overheid serieus werk van de vermindering van de administra-

tieve lastendruk. zowel voor haar burgers als het bedrijfsleven. Tot op heden is daar niet veel van te merken en is het bij het

publiceren van een aantal (dure?) rapporten gebleven. Als de verantwoordelijke minister (.Johan Remkes) op deze manier de

toegezegde reductie van 25o/o binnen de kabinetsperiode denkt te behalen, dan moeten we voor het resultaat vrezen'

Om hem op de goede weg te helpen wil ik best een paar suggesties aan de hand doen. Sinds jaar en dag moeten commercieel opererende ballonvaarders over een Vergunning tot Vluchtuituoering (AOC) beschikken'

Weet u het nut nog van dat papiertje? Dient het alleen om een paar ambtenaren aan het werk te houden? Is de ballonvaart er

veiliger door? Alleen al de instandhouding kost per ballonmaatschappij - tenminste

-o

260 Euro per jaar. Plus het werk dat je er

zelf nog aan hebt en ook de ergernis. Ook het verlengen en muteren kost je een hoop geld. Dat moet dan vooral tijdig gebeuren, anders ben je dubbel nat. En als

je het'geluk'hebt dat er nog een inspectie volgt, dan mag je helemaal je knip wel opentrekken.

Weet de overheid eigenlijk wel hoeveel weik

ie moet verzetten om al die kosten weer terug te verdienen?

Als we praten over vermindering van de lastendruk wordt al snel gedacht aan meer verantwoordelijkheid leggen bij de burger. Naar onze mening kan dat zeker in het geval van de instandhouding van de AOC voor ballonmaatschappijen (DL in Hoofddorp

gebruikt deze benaming). De bureaucratie die bij de instandhouding van de AOC'S behoort, kan ook door de private sector gedaan worden. Ook de periodieke verlenging van de AOC'S kan de private sector tegen veel lagere kosten en zeker ook doeltreffender. We moeten het er maar eens over hebben.

Bij een paar ballonvaartincidenten hebben enkele leden het afdelingsbestuur gevraagd om (meer) publiekelijk stelling te nemen over de toedracht van deze

incidenten.

Daar kunnen we kort over zijn: Uw afdelingsbestuur zit er om uw belangen te behartigen en negatieve uitingen over de ballonvaart passen niet in het beleid

van dit afdelingsbestuur. Hoezeer er ook de druk van de persmuskieten is om een bepaald incident onder het vergrootglas te leggen en (over) te belichten, nimmer zal het afdelingsbestuur uitspraken doen over individuele ballonvaarders en/of de toedracht van specifieke ballonvaartincidenten.

Sterker nog: als afdelingslid mag u'zich - juist - bij calamiteiten gesteund weten in een'bondgenootschappelijke'benadering. Een vervelend voorval is al ingrijpend zat en kan per saldo eenieder overkomen.

Heden wij, morgen gij.

BALLONSTOF heeft wat langer op zich laten wachten dan u gewend

bent. En dat hebben we geweten! Met grote regelmaat werd

naar het eerstvolgende nummer gevraagd. Er is kennelijk veel belangstelling voor het blad en dat is erg plezierig om vast te stellen. Om BALLONSTOF elk kwartaal te laten verschijnen moet wel aan een paar voorwaarden worden voldaan. Op de eerste plaats dient er voldoende kopij te zijn! De redactie doet daarom een beroep op elke lezer die een bijdrage kan/wil leveren. Schroom dan ook niet om de redactie te tippen als u iets gepubliceerd wilt zien. Zonodig levert u de ingredienten aan en maakt de redactie samen met u het verhaal.

Op de tweede plaats kost het samenstellen en de technische realisatie van BALLONSTOF een aantal uren. Tijd die Iang niet altijd bij

het afdelingsbestuur aanwezig is. Daarom zou het plezietig zijn als er enige versterking zou zijn.

BESTUUR VOORZITTER: Hans

van Hoesel,

Leonardus

van Veghelstraat 36, 52L2 AE Den

Bosch,

Als u daarvoor belangstelling heeft, meld u dan bij een van de bestuurs-

O73 614 26 84, M 06 54 79 35 10, hans@balloonteam.nl SECRETARIS+secretariaat: Rutger

leden.

Coucke, Spechtstraat 1-6, 1223 NZ Hilversum, T O35 647 80 05, F O35 647 80 06, M 06 24 50 14 50, secretariaat@knwlballonvaren.info PENNINGMEESTER: Henk

Kort, Robijnlaan 72 , 9646

BH Veendam,

T 0598 63 36 63, F 0598 63 3L 07, M 06 51 12 53 31, hendrik.kort@planet.nl BESTUURSLIDi Arthur van

Houdt, Spoorsingel 79,2613 BB Delft, T 015 214 00 80, M 06 54 76 60 20 PERSVOORLICHTER:

Joop de Wilde, Grifthorst 2, 3833 GC

M 06 53 26 40 63, jdewilde@euronet.nl

Leusden,

T O33 494 21

26,

HANS VAN HOESEL.

REGIOCOONOIruNTOREN GRONINGEN KNVvL: Douwe Koops, 0598 62 20 59

KNVvL: Jantinus Steenbergen, 0592 27 23 9'l LTO: C.

Udding, 0592 30 56 66

PBN: Jan Fokken.

0516 52 02 26

c :

FRIESLAND EN FLEVOPOLDER

KNVvL: Jelke Haven, 0513 43 27 46 (U

KNVvL: Jan Jonkman, 0566 68 92 67 LTO: J. Riedstra,

-o

058 213 34 41

PBN: Pier Haven: 05.l3 43 27 46

DRENTE

KNVvL: Yke Visser, 0521

3871 26

KNVvVPBN: Marinus Hulsbergen, 0522 LTO: C.

4429

Udding, 0592 30 56 66

PBN: Jan Fokken,

0516 52 02 26

OVERIJSSEL

KNVvL: Dick Kleinlugtenbeld, O38 454 22 14 KNVvL: Marinus Hulsbergen, 0522 LTO - T. Elzinga:

4429

0570 66 28 69

GELDERLAND

KNWL: Jan Oudenampsen, 0573 42 12 96 KNWL: Mees van Dijk, 0342 49 29 56 LTO : T.

Elzinga,0570 66 28 69

PBN: Marinus Hulsbergen, 0522 44 29 21

UTRECHT

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Dirk Wendt, 033 465 49 88 LTO : T. Elzinga, 0570

66 28 69

NOORD-HOLLAND KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO

- H. Gijssels: 023 516 22 00

ZUID.HOLLAND KNVvVPBN: Ruud

Tibbert,0181 31 15 97

LTO - H. Gijssels: 023 516 22 00

ZEELAND

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 547 80 05 PBN:

Ad Haarhuis, 0765145372

NOORD.BRABANT KNVvL: Hans van Hoesel, 073 614 26 84 PBN:

Ad Haarhuis, 076 514 53 72

LIMBURG

lnlevering kopij per e-mail naar:

KNVvL: Joop de Wilde, 033 494 21 26 KNVvL: Secretariaat, 035 647 80 05 LTO: J. Tobben, 0475

38 17 77

secretariaat@knwlballonvaren. info

of nyl,O''n ?

Bleill,I.6.h.,S,.tl6,,,,f..l,..,.,.:.,,,.,p.,,0,l..l.,l r.B...$.1.[..€..;

,lh'

:t::..-..1:).:,,:..:..,:,.1::.:..:,.:.::.:

,1',o

+, v)

o T

'(o

-o wiraRoM,i*r[zENr,,:t E,iii4EESTE.IFABRIXANTEN

w'a,a,i,,.,r,bblLons

NVlOil,!ll,

Er zijn twee basi!:

ANDE$i'voo:Rr.i.'o.!*isf.fn,B]iI-l-oNsror?

nibterialen

VOOR

van gefabriceerd

ku*ri€n:

worden. De keuze is tussen nylon en polyester. ln Europa zijn we het meest bekend met nylon omdat dit materiaal door zowel Carrington als

Luckenhrui.;;al

vnoi.,nv,t.on, waarschijnlijk omdat

$i;th,utes werd gebruikt.

dit

al jaren grootscha.fig,,t.v,o,gil.

Helaas had nylon een aantal nade]ra*,

dat het materiaal makkelijk

ta,i,,,,Oinotrt. was .doo| hyd rolVse, het

bsorbeerde water, trok

aanUetasir,,,,wniu,

icro:o rga nism-en

als resultaat dat hetrrnateriaal ging verrotten. Dyt ver-

,a.a:n:imet

rottingsproces bleef aanwezig, ook als de ballon verpakt was.

gefabliCeerd en geleverd aan de meeste iuiripaie,

r0-;danks de moderne coating welke de gevoeligheia,

ballonfabrikanten. Amerikaanse ballonvaarders ziin

ri],6rminder,de is het probleEm,,ns-t

bekender met de keus tussen nylon en polyester

,,ongerustheid van deze rhindere,eigensihappenlta vooikomen,,l'i

omdat tenminste twee Amerikaanse fabrikanten poly-

er een zwaardere nylonsoort voor de top van de ballon ontwik-

ester gebruiken.

keld, de Ultralast stof.

.;.,

nieffii

helemaal opgelosJ., Om

Polyester is ontr,rtrikkeld

1941

onder een van de meest bekende

namen: Dacron. Polyester heeft

vergelijking met nylon een

hogere UV-bestendigheid,

een

hogere omkeerbare deformatie en is minder gevoelig voor aan-

tasting door micro-organismen. Polyester heeft-een hogere duur-

zaamheid (langer leven), hogere

hitte-bestendigheid,

hogere

stabiliteit tegen UV-straling

andere weerscondities. Ondanks

dat polyester een ideaal

mate-

riaal voor ballonenvelopes is,

het moeilijker om kleur te geven.

Dit weerhield de meeste ballonfabrikanten om polyester te gaan gebrui ken.

In Europa is de enigste ballonfabfikant die

pio1fe'*::rlrrl':l

oAT

Bij(omstig de chemische structuur van de vezels

ler,gebluik! Kubicek Balloons uitrTsjeclii€;,dii l!.O*,'de

en,igilelfab{ek,idie hun materiaa:l,,zelf

en ..de toepassing',.van

iabr.iie!i1rr,:]]]l],],,:,,',].::',

t tu

de coating en de manier

waarop"r'ihef

qppe,rvlak is afgettiverkt hebben invloed.op de kwaliteit en de

]]ul,AT E,iB]rlrrA:ArL E i! G Et lu s c,,!t A,,r ,(.v6oi1.lej..'a;istge,tq

bii i@rd1:1jn:: r

llEllt

]:,it:ti!r!lylq!:!

g,lB;iidrdeii;d€.:,$6-A

leven,sduur van het,.nratar,ia.al. Coatings kunnen' worden gebruikt

om kl€ur:en.vait lgt,leggen, om poreusiteit te verminderen,r.om micfoibio

'pgy6ryliiie::l:,:Nyltfi::;.dbioibeeri."en'qtgie.l::lgq€q,i:i,:i!,,,::ctatr

Itiiihrenl16*li:&n:ll&iaf q.:tiokiroikrdla$dld'1$maiBndli

r*h

;:;:Dt6atna€ir:.iffi

irc;a*]l]ar *$rAm]r]ii

Afl .e,iri:abet]{tgq$ili*s:tOegjepa$lHrdgrip€dg$iei&r

!.4&1i*lt1(o

i&!!1

1e!t*iima;:ll::l:li:lli::l:l::::l.::ll:lt:i:.li:lr:il:::i:li:..l::;l:ll:lllrl

in Engeland begin jaren 70 de eerste Europese

foen .l ballqnnen.r4rqrden

qefabriceerd koos m-en ook

o g i sahe,':

ieacti e t6''y€imi ndete n

n om

sli

ta g e yd'n

hei matgii:i'a l,tE vedia,g,el doo r Qerm,illde !'i nq,va n h yd ro

,nre:esti:gebiuilii€'.riEq6lihE5,,,rlijin,t,,,polyCIielhAa:ry aaiylri,en,r,silieonte.

iDar{.$i,11aEi1'!r;n!!*,,,a4;,rrdifi!i('.ti.:,.geri1iasd,i,,se$ruikt

.Gr.,11p'66;1:

wor

AA:;qi8$ite+it.fflll::,0,;i::0i,n*9y!n:,0" coatins

rhangSliaJli:nan::llh:i*l,Aaf! I|..qrien':d.ie:,:s l!:rjki.,:y!1?rtdr€tt:lllr,

,,,,,, ,.,l

rr:&!i:

''r,lrl

DOOR ,VER-

BALL(,IU ]UIATERIAAL _ DATA I'ERGELI.'I(

Synthetische mate-

Standaard ballon nylon

geleidelijk in kwAliteit

worden blootgesteld

Gewicht (g/m2)

Een voorbeeld vih,'de

tussen nylon en

-poly-

gepresenteerd door:, de Sterkte

van de treksterkte tussen

- inweefsel

(N/5cm)

is aangetoond dat,

na 500 uur blootstelling aan

een

continue droge temperatuur 'l49lC, het materiaal gemaakt

van van

nylgn, 32o/o van zijn originele sterkte had verloren, waar hetzelfde materiaal gemaakt van polyester, nog

84o/o

van zijn origrnele sterkte had behou-

den. Dezelfde test werd na '1 000 uur

nog eens uitgevoerd met dezelfde temperatuur en de uitslag was zeer opvallend, nylon had nog maar 87o van zijn originele sterkte en polyester maar liefst 47%.

BASTS I,ERGELI.II(IIIIG PAD

- TECHlllISCHE lUlATERTALElll

polyamide, commerci6le naam e.g.

Nylon meest bekende producent e.g. Du Pont

PES

Polyester, commerci6le naam Da6ron,

bekendste fabrikan't e.g. Hoechst

EERST GEFABRICEERD PAD 1938

PES 1 941

l,O()RDELEN Hogere lussterkte, hogere knoopsterkte, Hogere UV-bestendigheid, hogere

omkeerbare

hogere schuurvastheid, hogere deformatie

deformatie, hogere weerstand tegen verslechte-

bestendigheid (materiaal absorbeert schok-

ring door hoge temperaturen.

belastingen) Makkelijk te kleuren.

luADELElu Wateropnemend, lengte veranderd door

Moeilijk te kleuren + kleinere keuze aan kleuring

natheid, verminderde sterkte door natheid,

materialen.

lage bestendigheid tegen micro-organismen

duurzaamheid (levenscyclus)

van het polyester materiaal

en chemische beschadiging door zuren (zure regen,

itlaatgassen).

significant hoger dan de levenscyclus

van nylon materiaal onder dezelfde omstandig heden.

CoNCLUSIE

Omdat polyester beter bestand

De meeste ballonfabrikanten gebruiken nylon als ballonstof omdat zij

hiermee het meest bekend zijn en dit materiaal van begin af al word gebruikt. Zij hebben hier

cer-

een betrouwbare naam mee opgebouwd in hun klantenkring. Zouden deze fabrikanten over-

tificeren sommige fabrikanten hun

gaan op polyester dan zullen zij zich eerst zelf moeten overtuigen van de kwaliteiten voor-

tegen de hoge temperaturen

ballonnen voor hogere temperaturen

dat zij ballonen gefabriceerd van polyester aan de man kunnen brengen. De Amerikaanse

dan de ballonnen die gemaakt zijn

fabrikanten hadden slechts de beschikking over nylon ballonstof en zijn dus met polyester

van nylon. Bijvoorbeeld Fire Fly bal-

begonnen. Deze fabrikanten zijn overtuigd van de kwaliteit van polyester dat de ballonnen

lonnen zijn gecertificeerd op 149'C

niet van Nylon gefabriceerd worden. Zouden deze polyester gebruikende fabrikanten us

in tegenstell,in,g

tot

eeR 'Europeeiiihe

standaard'van 121"C. +

t(ST.

f0f

kwaliteiten van nylon.

N i,E.LS.:K.0,N,,...,',..,.,,.,,,,1.t:,,,,'.

Oli,l.'',lBiitNt,i:A,tiA,t,i:,l.tl:

Nylon wi$en gaan gebruiken dan zouden zij zich zelf ook eerst moeten overtuigen van de

..,

ti,,,,,r:tit..,,r.r.,

,,ll,.r:.::l.,..,.,,,::i:,,ui.,..1tll,,tu',..t:titt:,

Praktijkvoorbeelden wijzen uit dat zowel nylon als polyester ballons 1000 uur kunnen halen.

Het grootste verschil zit hem in de productieprijs. Voor meer informatie over polyester ballonstof kunt u contact opnemen met ondergetekende per e-mail: nielskon@kubicekballoons.nl

(.!-

o P

a C

: o _o

Hoe word ik piloot ?

opleiding voor het eerdergenoemde

PPL

volgt. Je legt ook de

examens af in die vakken, aangevuld met het vak Ballonvaren.

De leerstof voor het theoriegedeelte over Ballonvaren is te vinden in het Flightmanual van de ballonfabrikanten.

PRAI(TIJT(EXAtUIEIU Alvorens je een praktijkexamen mag afleggen moet je eerst voor je volledige theorie6xamen geslaagd zijn en medisch goedgekeurd. Daarnaast moet je tenminstell6 uur praktijk OM EEN BALLON TE MOGEN VAREN HEB JE EEN BREVET NODIG.

NEDERLAND KENNEN WETWEE BREUETTEN, HET BALLOON

PILOT LICENCE [BPLI EN HET COMMERCIAL PILOT LICENSE. ooK wEL [cPL (FB)I. FB SrAAT VOOR FREE BALLOON. VOOR BEIDE BREVEITEN GELDT DAT JE EEN EXAMEN AFLEGT IN TH EOREISCH E KENNIS, VERVOLGENS EEN PRAKTIJKEXAM EN

AFLEGTEN MEDTSCH GESCHTKTBEVONDEN

BENT.

instructie hebben geh'ad en een solovaart hebben gemaakt. Omdat er geen school of opleiding voor ballonvaarder bestaat, kun

je het beste contact met een ballonvaarder zoeken die je

wil opleiden. Deze ballonvaarder moet overigens

wel bevoegd zijn om struc-

BPL

tie te geven!

Het BPL is een brevet dat volstaat voor het uitvoeren

Over de kosten van een opleiding

van niet-commercidle ballonvaarten en met ten hoog-

te zeggen. Elke instructeur heeft zo zijnlhaa1 eigen tarieven.

ste vier personen aan boord.. Met een BPL mag je dus

Het is dan zeker aan te bevelen om de

geen betalende passagiers vervoeren en de inhoud

gedegen ori6ntatie en vooral goede afspraken te maken.

tot ballonvaarder valt weinig tijd te nemen voor

een

van de ballon mag ten hoogste 3000 m3 bedragen. Een ballon van deze

grootte is doorgaans in staat om

ADRESSEIU

vier personen (inclusief de piloot) te vervoeren.

lnformatie over het BPL kun je vinden op: www.brevet.aero

De kennis- en ervaringseisen voor het verkrijgen van

Vliegscholen voor het volgen van de benodigde theorie, zijn te

het BPL zijn zeer op de praktijk gericht. De indruk

vinden op: www.aviation.nl/show.php?page=school

bestaat dat veel ballonvaarders hun carridre beginnen

Ba!lonpilotenvindjeopwww.knwlballonvaren'info>>

met het behalen van het

Publieksinformatie >> Waar kan ik een ballonvaart maken

BPL.

Medische keuring:

CPL

KLM Health Services bv

Met dit brevet mag je betalende passagiers vervoeren,

Aeromedisch lnstituut (SPVAM)

commercidle ballonvaarten dus. Het kennisniveau is

Tel.020-6493915

vergelijkbaar met het Private Pilot Licence (PPL) in de sportvliegerij. Afhankelijk van de ervaring mag je na het behalen van het CPL(FB) op steeds grotere ballons

De regelgeving omtrent het brevetstelsel is een complexe

varen. Voor het verkrijgen van deze'type-ratings' leg

materie.

je telkens wel een praktijkexamen af.

Aan deze beknopte uiteenzetting kunnen dan ook

geen

Nederland kent geen gestruktureerde ballonpiloot-

enkele rechten worden ontleend. Voor details en specifieke

opleiding of school. Je begint de opleiding voor het

vragen kunt u zich richten tot het secretariaat van de Afdeling

theoretisch deel voor het ballonbrevet met het volgen

Ballonvaren van de KNVvL.

van een cursus theorie aan een vliegschool alsof je een

9u1s,,:i.!lis!

en de ballonvaartorganisaties Koninklijke Nederlandse

plaats daarvan een andersoortige tegemoetkoming voorstaat, dan

Vereniging voor de Luchtvaart, Afdeling Ballonvaren en de Professionele

adviseren LTO NEDERLAND, KNVvL en PBN om de volgende uitgangs-

LTO Nederland

hanteren:

Ballonvaarders Nederland hebben na jarenlange onderhandelingen

punten te

in 2005 een convenant ondertekend dat voorziet in een gedragscode

De ballonvaarder betaalt, indien niei anders mogelijk, een geldbedrag

voor boeren en ballonvaarders en een financidle regeling. De gedrags-

vrijwillig en als teken van goede wil als geen andere tegemoetkoming

code voor boeren en ballonvaarders was in 2000 al door de ballonvaari-

door de landbouwer wordt geaccepteerd. Rekening houdend met

organisaties dwingend opgelegd aan haar leden. ln het huidige conve-

het feit dat ballons qua volume c.q. aantal vervoerde passagiers kun-

nant (zie www.knwlballonvaren.info) zijn ook afspraken gemaakt over

nen verschillen, zijn de ballonvaartorganisaties en LTO NEDERLAND

een cadeauregeling dan wel een financi6le vergoeding voor agrariers en

de volgende richtbedragen overeengekomen: Een basisbedrag van

over de instelling van contactpersonen en een centraal meldpunt voor

€ 25

de afhandeling van incidenten.

Voor iedere passagier minder dan 6 personen wordt € 2,50 per pas-

voor een ballon met 6 personen (5 passagiers plus de piloot).

sagier minder gerekend, en voor iedere passagier meer dan 6 personen LTO NEDERLAND, KNVvL

en PBN stelden een aantal jaren geleden reeds

€ 2,50 meer.

gezamenlijk vast dat de ontwikkelingen in de ballonvaart het wenselijk

De landbouwer tekent voor ontvangst van de geldelijke betaling een

maakten om tot een gedragscode te komen waarin rechten en plichten

kwitantie (in tweevoud) die beide partijen kunnen gebruiken voor hun

van boeren en ballonvaarders zouden worden vastgelegd. ln de loop

administratie. lndien een betaling door de landbouwer wordt verlangd

van een aantal jaren is het aantal ballonvaarten in Nederland gestegen

tot 8 ir 9.000 vaarten per jaar. Het toegenomen aantal vaarten leidde

wer vervolgens volledige medewerking aan de berging van de ballon.

tot

lndien boeren of ballonpiloten geen overeen stemming kunnen berei-

meer Iandingen bij boeren en maakte overleg over gedragsregels

wordt betaald volgens het bovenstaande tarief, verleent de landbou-

wenselijk.

Het is in

ken over de wederzijdse rechten of plichten,

Nederland

gebruikelijk dat ballon-

over vergoeding

vaarders na de landing

schade of over de ber-

een geschenk aanbieden aan de landbou-

ging van de ballon, dan

wer, als dank voor een landing en een gastvrije

ontvangst. Een

ber-

t., l.

, ,.:,,..... I i.

tr.::r

.,.,1,

. r

kunnen zij een beroep

.. ,

ri 1..

van

,:.'l,l:l,,:,,

doen op contactperso-

nen

in de regio.

LTO

NEDERLAND, KNVvL en

gingsvergoeding is niet

PBN

verplicht en heeft geen

een centraal meldpunt

wettelijke basis; maar

op dat kan bemiddelen

als de landbouwer een

bij geschillen.

cadeau

in enige

zetten gezamenlijk

vorm

niet op prijs stelt en in

JOOP DE WILDE

*Flob Wiesers Ballmnvfinr[ BV Z Ballonverkoop Kubicek Balloons C

: (tr

Kubicek Bal[o*ns bouwt ballonnen v*n hoogwaardige kwaliteit- Hiervoor gebruikt Kubicek Salloons UV bestendiqe en kler-rrvaste Polyester stof, welke in eigen beh*er gefabriceerd w**-dt. Kubicek Balloons is IAR 21 gecertificeerd, wat een hoog niveau vau klantenhehandeling garandeert. En dit alles tegen een eerliike prijst

Ballononderhoud Als grnotste onafhankeNljke onderhoudshedrijf van Nederland *everer"l wlj BvL-V, 10il uurs/jaarlijkse i*=pecties, ballcnonderhoud en .eparaties aan de volgende merken:

Camercn Safloons, ffauanagh Eaffoons, KruDtcek 8al/oons. Lindstrand Ba I loons, Scfuroeder Frr-e 8al/oons, Sky 8a/foons, Ifrunder & Colt, Ultra Magic Ba//oons

Hierhij hanteren wij gelijke tarieven, ongeaeht het merkl

Twijfel niet, kijk voor rfleer informatie op www.kr:bicekballacns.nl, of neem contact opl

Aanhieding Uit voorraad leverbaar: 3 FK ventiletor. RVS frame, ultgeru=t rnet 4-takt 9PK Honda motor. Op de motor is een houten Z-blads propellor gemonteerd, welke afgeschermd is d-m.v. een kooi" De wielen kunnen onder ventilator geklapt wrrden, waard*or vent*latar niet kan verscfluiven tijdens het vullen. Frijs: € 17S0.- ex *TW.

Peter van den Breemenfl/eg g - 3768 MP Soest

T 035-60300e8

-F

035-8029464

M 08481 O655ts - E nielskon@kubicekballoons.nl

BALTOI\II/AARTHI{

Wel h eel d o orz ichtig

Barneveld opgeheven

(r o +)

a C

: (o

BALLONSTICHTING (,PGEHEVEN, BEZITTINGEN luAAR }IET AI,IODROME , h" Stichting Ballonsport Barneveld heeft zichzelf opgeheV ven en alle bezittingen overgedragen aan het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome. Zowel de collectie memorabilia die te maken heeft met de ballonvaarthistorie, als het resterende banksaldo van € 22,000 werd op 14 oktober 2004 door voorzitter

Norman Stuiver van de Stichting Ballonsport Barneveld (SBB) officieel overhandigd aan de directeur bedrijfsvoering Alwin Niemeijer

van Aviodrome. Als voorwaarde werd gesteld dat het geldbedrag

zou worden besteed aan de ba lonvaarthistorie in het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome. De SBB heeft 1 B maal de succes-

volle Ballonfiesta georganrseerd op de Koewei in Barneveld. Nu de

f en ballonfabrikant denkt dat hij een geestige L nieuwigheid heeft met een glazen bodem in de mand. Volgens mij een totaal overbodige gadget lde fabrikant vindt dat zelf kennelijk ook; als je een je er gratis een cussion

glazen bodem besteld, krijg

floor bij, zodat je het glas kunt afdekken!l

Stichting lnternat onale Bal onf esta Barneveld de organisatie heeft overgenomen, vond SBB zichzell overbodig geworden en werd besloten

tot opheffrng'.

hoofd, zijn wij ben euwd hoe en wanneer die 22.000 euri wel aan de ballonvaarthistorie besteed zullen gaan worden. Want dat saldo

en glazen bodem in de zgn. 'glassboltomboats' heeft een functie: je krijgt visueel toegang tot

de onderwaterwereld onder de boot. Een wereld die

Met het ter ziele gegane Zeplallon museum nog in het achter-

is uiteindelijk

f L

brl elkaar gebracht mede dankzij ballonvaarders

die zich in de voorbrle jaren inzetten tijdens de Barneveldse fiesta's

en vooral ook door sponsors die de f iesta-organisatie door zwaar weer hielpen.

anders alleen duikend of snorkelend te bewonderen is.

Met de glazen bodem in de boot kun je comfortabel en droog hetzelfde zien. Bij een ballonmand is dat anders; als

je over de rand kijkt zie je precies hetzelfde als dat

je door de glazen bodem kijkt. Er wordt dus niets toegevoegd. Bovendien moet je een natuurlijke weerstand overwinnen" De mens houdt er niet van over dun ijs

te lopen. Proeven met kruipende baby's hebben dat uitgewezen. In een ruimte had men een gedeelte van

Saillant detarl: een maand of wat voordat de bezittingen werden overgedragen, heeft de Stichting Abraham Hopman contact gezocht met de rnmiddels opgeheven stichting. Wellicht was toen de tent al gesloten want er werd niet eens de moeite genomen om

te reageren 1... ballonvarend Nederland blijft het volgen.

de vloer van glas gemaakt. Een halve meter daaronder

zette het patroon van de vloer zich voort. De baby's krioelden lustig rond, behalve op het glas, daar deinsden ze voor terug. lnstinctief meden ze het glas. Zelf heb ik eens over een glazen vloer met daaronder

4 verdiepingen niets gelopen. Alleen door grondig te En nu we het toch over het Zeplallon (wat een onmogelijke naam!) hebben: de Stichting Ballon- en Luchtscheepvaartmuseum

Zeplallon

opgeheven.

De bezittingen worden

opgeno-

men in de collectie van het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome. De Stichting Ballon-

rationaliseren ldat het gewapend glas was en dat ze dat toch niet in een openbaar gebouw zouden toepassen als het gevaarlijk wasl kon ik mijn slappe benen er

toe brengen het glas te betreden.

Luchtscheepvaartmuseum

bedankt iedereen die belangstelling heeft getoond voor de historie van de ballonen Iuchtscheepvaart in Nederland!

f\ ls je passagiers aan een dergelijke zelfoverwinni ngsAa"* wil onderwerpen moet je zeker zo'n glazen

(Bron: Verenigde VIeugels, maart 2005).

bodem aanschaffen. Maar als je ze een aangename ballonvaart wil laten meemaken sla je met de'glassbot-

Weer een illusie armer.

tombasket', net zoals de fabrikant, de plank stevig mis.

KALE KIP

RUTGER COUCKE

o )F)

a C

: (u

I IT

'f'

['I l.n)

r r r-_-{l1t_t l_t:

WI c 0-uru Type

Fabrikant Registratie

Inhoud Operator

Cameron A-275 Cameron Balloons Ltd PH-SAL

27 5.000 ft Wim van Beers

Wij leveren: O Cameron ballonnen en accessoires O lcom radio's en Garmin GPS-en O lnstrumenten van Flytec en Aircotec O Westfalia trailers O Theorie- en praktijk opleiding O Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: O Rijksluchtvaartdienst erkend onderhoudsbedriif RLD-31 7 Wilco Air BV

Zojuist geleverd

Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM Tel.: 0541- 293299 Fax: 0541 - 292826 Postbus 76 7630 AB OOTMARSUM

Persona lia TIU ]U|E]UIORTAM

SIAAK STRUT.IK

(r o P

: (U

-o

Op 1 september 2005 is een van onze leden en collega

piloot Sjaak Struijk overleden op de leeftijd van 58 jaar. Tot voor kort was Sjaak altijd aanwezig op onze ledenvergaderingen, waar hij zich een enthousiast lid

van de KNVvL toonde. Sjaak was meer een doener dan een prater en heeft de afgelopen jaren vooral besteedt om zijn ballonbedrijf Aerostat in Moordijk gestalte te geven. Het bedrijf werd kort voor zijn over-

lijden overgenomen door zijn twee dochters Patricia en Bo. De tekst op de rouwkaart luidde: "Wij zullen zijn humor, optimisme en streken niet vergeten". Het bestuur van de KNVvL wenst zijn vrouw en kinde-

ren veel sterkte met het verwerken van dit verlies. ARTHUR VAN HOUDT

Het ritselt van de ridders We hebben alweer een ridder in ons midden. Dit keer viel de eer

te beurt aan Ben

BlSss

voor zijn verdiensten voor de Barneveldse

Ballonfidsta in het bijzonder en de ballonvaart wereldwijd in het algemeen"

Tijdens de fi6sta werd Ben op het Iaunchfield geridderd. "Het kwam

voor mij als een komplete verrassing", aldus de kersverse ridder van Oranje Nassau, "lk werd op schouders rondgedragen en minu-

tenlang door duizenden mensen toegejuicht". Ben Bldss: "Normaal word je op 29 april op het gemeentehuis geridderd, maar speciaal voor mij heeft het kabinet van de koningin graag een uitzondering willen maken. Ik voel me dan ook niet zo maar een gewone ridder".

Het bestuur van de Afdeling Ballonvaren feliciteert Ben Bldss van harte. En Ben, noblesse oblige, als je de ballonvaart w6rkelijk een

warm hart toedraagt, steun je de KNVvL door lid te worden

...

{ 3 :: f

bl ijdschap geven

Met

De geboo rte

kenn is

van een nieuw brevet

: (tr

ln 2003 heeft overleg tussen de overheid en de luchtvaartsec-

keer De KNV'IL claimde in het overleg zodanige waarborgen

tor over de deregulering geen gezamenlijkheid ku.nnen vinden

voor het uit te geven brevet dat internationale erkenning zeker

over een ten dele zelf reguleren van examens. De vertegen-

zou ztln. Na toezegging van alle medewerking om die erken-

woordigers van de gemotoriseerde luchtvaart weigerden de

ning te realiseren werd intern het werk gestart om als eerste

examinering voor de s

po rtvl i eg b revetten

voct l-uehlvt*rt

lllial

l{cthrrl:r m1r .\r;:rnanlirnI .-\ssl:tililir-:rr

een instituut dat door

kunnen meedeen dat met ingang van 1 april 2005 door de

de sector beheerd zou worden. Men

KNVvL ook een BPL uitgegeven mag

vond dat examinering

onze nr n ster.

H2:hrri! l,llJlulrS

lli i i

11 r:ri'r:tr

BPL is

net als

her GPL conform ICAO-eisen opgesteld en gevalideerd door

een

coNvENANT

zou moeten

zekeren s een convenant afgesloten met het ministerie van

blijven.

fun einde de internationale geldigheid te

Node heeft de KNVvL

V&!\i. n dit convenant verplicht de

zich voorlopig

aanvraag af te nenren overeenkomstig Annex 1 bij het ICAO-

neer-

de overheid om

KNVvL zich examens op

verdrag eir aan ges aagden een brevet af te geven.

Tevens

verp cht de KNVvL zich om medische verklaringen conform de te geven, e.e.a. zoals in de

de uitvoering daarvan

r ch'i ilnen van hetzelfde verdrag af

zelf te blijven doen.

bij age b1 het convenant is vastgelegd. De KNVvL rapporteert

Het argument kosten

aan de Staatssecretaris van V&W. Er mag geen onderscheid

heeft onze partners in

genraakt,,^.,orden tussen leden en niet-leden. Procedures zijn

het overleg niet kun-

vastgeste

nen overtuigen.

Voorts z.1n er afspraken gemaakt over breeindiging, geschillen

1!i*t

l,1irna. d{:p:Lrtrn(r!

Vrij

onverwacht werd de KNVvL geconfronteerd

worden. Dit

zaak van de overheid

van,

Balkxrn Silot Licrqce

LICENCE Wij ziln verheugd

BALLooN

gelegd bij het besluit l\luml)tr

PILoT

over te hevelen naar

en brevettering KoninHiikt lledrrl*ndee Yereai ginq

een eigen Zweefvliegbewijs uit te kunnen geven.

d voor

en evaluat

sancties, schorsing, examens en keuringen.

met het besluit van V&W om alle niet-

DAT I E Het brevet vermeldt onder andere:

gemotoriseerde Iuchtvaart te dereguleren. ln een later stadium

werd de hulpmotor aan deze categorie toegevoegd.

minister of Transport, Public Works and Water Management of

the Netherlands has declared that this licence has been

"The

issuecl

DEREGULERTNG Na bekendmaking aan de Tweede

in accordance with art. 33 of the Convention on lnternationa

Kamer bleek dat de overheid alle eisen aan brevettering en

Civil Aviation."

medische geschiktheid ging laten vallen. De KNVvL had gaarne

gezien dat 66n en ander in mandaat zou worden overgedra-

cELDTcHEID Het BPL is twee iaar geldig en dient

gen. De KNVvL heeft de uitdaging opgenomen en de examine-

twee jaar verlengd te worden. Het BPL is geldig in combina-

ring en brevettering zelf ter hand genomen. ln het licht van het

tie met een daartoe afgegeven medische verklaring door

kwaliteitshandboek besloot het Hoofdbestuur van de KNVvL

keu

ri n g sa

elke

rts,

dat het kwaliteitsniveau van de diverse luchtsporten niet op een lager niveau zou mogen komen te liggen dan het niveau

rl,lED!SCHE ETSEtu

waarmee de zelfregulering werd ingeleid.

overeenkomst over de wijze van keuren en de afgifte van de

DC KNVVL

hccft MCt dE FSMI

CCN

medische verklaring.

TNTERN/ATIoNAAL RPL(G)

Door het afschaffen van het

ontstond een leemte voor het grensoverschrijdend ver-

De medische keuring heeft

digheid van:

hankelijk van de leeftijd een gel-

o P

: o _o

tot 30 jaar tot

50 jaar

vanaf 50

jaar

60 maanden * 24 maanden 1

2 maanden

* 60 maanden indien de aanvrager op het moment van keuring jonger is dan 30 jaar, met dien verstande dat deze geldigheidsduur niet langer voortduurt dan tot het bereiken van de leeftijd met de voorzitter van de FITA, Donate ccl, was n et alleen productief maar ook zeer genoeg ilk.

Het kennismakingsgesprek

van 32 jaar.

De keuring wordt verricht door een sportarts bij een sportmedische instelling (SMl).

THE(,RIE()PLEIDING \u(,(,R HET BPL Tijdens het Safety seminar van de voorjaarsvergade-

Het Nederlandse brevetsysteem in Itali6?

ring werd het eerste exemplaar officieel aan de voorzitter uitgereikt. Daar blijft het even bij, want aan het theorie-examen en opleiding wordt nog hard gewerkt. De druk is groot want er zijn al een aantal aanvragen binnen.

fijdens een ontmoeting in februari met de Presidente van de I F"d"rurion. ltaliana Aerostatica (FITA), mevrouw Donatella

HET EXAIyIEN

Afdeling Ballonvaren momenteel turbulente tijden doormaakt.

Ricci, bleek dat deze ltaliaanse tegenhanger van de KNVvL Het examen voor het BPL bestaat uit een

praktijkexamen en een theorie-examen. Het theorie-examen zal

Er is een toenemende druk van overheidszijde

gaan bestaan uit de volgende onderdelen:

vaart in ltalie wat meer onder controle te krijgen wat meer

om de ballon-

binnen overheidskaders te brengen; er valt een toenemende Examenvak

Schriftelijk

Voorschriften

30 min

15 min

Italiaanse overheid doet daarbij

Meteorologie

30 min

15 min

op input van de zijde van de georganiseerde ballonvaarders. Helaas is de organisatiegraad niet bijster groot waardoor er

30 min

15 min

sprake is van nogal wat kritiek van individuele ballonvaarders

45 min

15 min

die zich door de plannen van de overheid bedreigd voelen.

Mondeling

Menselijke prestaties

en beperkingen Ballonvaren en

materialen

vercommercialisering van de ballonvaart waar

te nemen. De

in grote mate een beroep

Communicatie

30 min

15 min

(Waar hebben we dat al eerder gezien?) Onder de bezielende

Navigatie

30 min

Ieiding van Donatella Ricci wordt nu ernstig gestudeerd op o.a.

5 min

een brevetteringssysteem voor de recreatieve en commercidrle

Wie voor 66n van de andere onderdelen een zeven of hoger

ballonvaarder in ltali6. Tijdens een ontmoeting werd haar het

al snel vastgesteld

haalt hoeft geen mondeling examen te doen. Wie lager dan

Nederlandse systeem uiteengezet, waarbij

een vier haalt is afgewezen voor dat onderdeel en moet

werd dat dit dicht bij het gewenste systeem in ltalid kwam.

opnieuw examen doen. Wie een onderdeel gehaald heeft ont-

lnmiddels vinden allerlei documenten hun weg naar Rome en

vangt een certificaat.

wordt daar naarstig gezocht naar een ltaliaanse uitvoering van

wEBSITE

gevleid met deze belangstelling voor het Nederlandse systeem

het Nederlandse model. Natuurlijk zijn we best wel een beetje

Meer informatie en nieuwe ontwikkelingen

zullen te volgen zijn op de buitengewoon informatieve website

en zijn dan ook erg benieuwd wat er van terecht gaat komen.

die de KNVvL heeft opgezet. Het adres is www.brevet.aero

Geinteresseerd in FITA? Bezoek dan: www.fita-mongolfiere.org

HET BESTUUR

TEKST: HANS VAN HOESEL FOTO: ALAN MURPHY

Zeewindfront

)F)

a C

BALLONVAART NETERSEL-WAALRE 21 APRIL 2OO3 ONDER BIJZONDERE METEOROLOGISCHE DITIES ( DAG LICHTP E RIO D E O 4a7 -L9 02 t)TC: O6L7 -27OZU M EZT)

CON

; (o

van

een.. ulferst

Amdat ik boven:Veldhoven.voet was directlan.den niet moge-

|..lstige,ochtendvaart'heb ik om 12.3A uur de ballonvaartver-

lijk. De .turbulethtie nam toe en lk beslaot ten zuiden van de

wachting van ,!1ternet apgehaald in verband met de avdnd'

snelweg 42/A67 te landen bii Waalre. Met de passagiers heb

vaart. De'gegevens gaven geen enkele aanleiding om nog

ik.toen de landingssituatie doargehomen., met name met aan-

lnformatie van een meteoroloog te vragen. Ofi 13.1:O uur belde ik de passagiers in Netersel om de vaart te beves-

dacht voor de juiste houding van de kinderen.

U:oAR.BEBEtt::DIN.G

Thuisgekomen

nid-"i,r.e

t$ei. Ook betde ik

een rcl[ega-piloot

die

had

irygeih,uutrd

smdat het een grote graep passagiers btetrof: Om,,l3.30'uur cqntaci met EHEH-TWR om beide balton:ndn'aan voor het gevat wij de

CTR

mel'den

LANDTNG: Om' 19.5.0 uAr voer ik over het St. Josephziekenhuis naast de A,5Ml:gebouwen, de snelheid was

ca. 300 x 400 meter langs de snelwqg. Op het moment:,dat

in zouden varen.

TER PLAATSE: Samen andere

met ,mijn rneesf ervaren crewlid

Netersel, .vriiwel tegeliikertiid met de

piloot en zijn crew. Netersel'irgtt

ca.,.5'

km ten noorden

van Btadel. Het terrein was:uiterst ruim,,om 1B'.15 uur startten

we met het opbouwen va'n"beide

kts.

Ik kruiste de snelweg en mikte op een omgeploegde akker van

voet voer,zag ik de andere ballon op een grotere * hoogte ca. 40A uoet * als hetwaie achteruit vaien. Ziin'snel-

ik op was ik om 18-0o uur

'ballon'nen (beide.n Carieron

A180). De wind was zwak en zL)ide\ijk.,'Tijdens de hot-inf\a',tion

10A

heid was toen 14 kts. Ca.

500 meter voor de akker waar ik wilde la'nden werd ik door

turbulentie naar beneden gezogen en heb

haofdbranders

dn veebranders aangbzet. Dat hielp niet en met een snelheid van 2A,3 kts. voer ik atp een hoogte van cA.

meter vol de

draaide de

wind

richting,S!0 wa'ardoor ik tiidens de kflO-

bomen in, de branders warcn: toen uit. Daarna gingen we door

tion twee

keer de,mand.heb.moefen bijdraaien met hulp van

een tweede boom en de hallon schoot weer omhoog. Door

naar

de pas:agr'erS. :Beide,baUonnen stegen op hadden wij

vilwassenien en

om '19;1'0,uur beide

kleine kinderen

de aanraking

met

de bomen

was er

al wat lucht uit de ballon

gedrukt en gingen we weer naar beneden. Weer raakten. we

aai boord.

een boom net boven het dik:te gedeelte van de stam. Toen we

Ttt.ENs' DE vAAtRT;: 100

Omdat'de vaarrichting 085 tot

was, heb ik onmiddellijk Eindhoven.WR opgqroepen'amdat

we direct'in de CTR kwamen..'Verder.varen was geen probleqm. Het

iiel me op dat de wiid op 1|50 voet en hoger al :10 kts. was,

loskwamen zwiepte de baUon nog een keer omhoog maar ap dat moment had ik de smart-vent al geheel

naa.r

bionengetrok-

ken. Het wachten was op de klap, die was heiig maar na ca. 15

meter slepen in de rulle aarde.lagen we a! stil.

dat was anders, dan:voarspeld in de balIonvaartvewachting. Am

ca, f g,20'uur zag'ik'dat,de snetheid hegono'p te lapen naai 14 kfs: De veikeersleidervan Eindhoven meldde aan een l4pdend vliegtu,ig,dat zijn ,grondwind, 28A/05 wa's: Om dat b,en..'

zeer. laa,q...gaan. vaien..en had' den snelheid .van

che'cken 7,

kts.

arrii de'Qrond. Weer op een hoqgtq van 500 voet iiep,om,'19 3A q u,r,

dg,,s n,el

heid o p,tot, l 6 : kts'-'waa,rb ii

in."rich:ting'e.ri shelheld;'5oms,

b eg

an te

wai hij'0::88/15 en sools

,.bafiq'n;b4gon,aiiok' te:veruarmiAn.,' Reehts '611.16ii',:6;*'

ij' o o k

AFLooF:

Direct na de landing kropen de passagiers met

toestemming uit de mand, helemaalbedekt met stoffige aarde

en afgebroken takken.

Niemancl was gewond,

ogensehijnt$k onbeschadigd, h:aewel ik

ballon was

in een flits

even een

klein s'cheurlie in de scoap dacht te hebben gezien. De passa-

v a ri dfe n

giers waren in alle staten..van apwinding over het fa.ntastische

0/23. De

'aiantua,r dat'ze belee{d hadden, gelukkig zondey zich-te rqqli-

.vai m'ii,voer de andyry

|66L,ai':,en',:to,e,vrdemde:,lvoimed aannam;', ijide'h;,,de

'se re

we l ke m og et ilke gev a re n

wii

dde n' bl

ootg e st a a n.

De eoligga.pllaoi heeft"dankzii een rii hog.e bomen een iets rustigeJ.landtng'kunnen'maken. Hij heelt zieh af laten remmen

\ihirikkeni.,Oa O,,en,r,e*eerski*gt,'niettifet:i1af€n

contact,

,t a,om,9er;mCnlfi,1e,,r6o;!ta:reren::'di4',we fi€{,best€.,ro',jnel :ni'gilliiit'i aen.,r$;;ttr:1ander,:Am 1;1'64i.,,611riar; '1', ,;',4;;.ay/1 te

:,bihAo.i,,lik:daikei#ai'.er,,rb|barran,.6atgrel,ook.i,egeagord4nen

'.,lii:i,;,:,waf ,:,:;iiaegtrt&,..det,,rrci*ea*laiair,.of,,ei::..bribna.ctiql i,r:!uas

.,0emgl*,.,,,m....in00,e@ar,,,aii.:'aa-.--

-- #il

'hii;;';,'nt;j,,,:

i,:,:,,er

in d€,rtoppen ',ua:n,de

deze'b,omen,en: heeft

gebruik'kinnen maken

wiriilluwte aihter',de bomqn. Dankzij hei"feit dat hij

tijdeni,,:da ,f

ndi ng.

m,i hde r:

met: he'ft ige,t urbule: ntie',we rd geco

ronieeri!;': wais"zij n, la nding, ;Ty.e.el.gecontraleerd- :Deso nd a n ks

ilias'ao:k hii daiijg! a;,der de,in'druk.van deze: la:nding. ook zijn passegiers- il&ien oingede1 r d.,uit: de,rh a,n :.

d:,,

g ekom

,,ean,,:6ul'6rllfur,,i itiren,,,E6lgGrilnttlriize,|tiehing,:frck:in',,da,t,:de.r'kans

Op'22,,:iplil h,eh'ik: een:.debriefiog,,94,6;,6:6,7t,r1,]aeob Kuiper van

):.,A,P.',:,,Ain$ee'.ada11w.!zi$;;wayi;;';,Mti::es!!iiap:itAol tveftelde'"[ater.'dat

de LMD/KNMI.

hij tijdens de vaaft in de verte onweer hoorde).

ballonnen in grote problemen met mooi paasweer 21 APRIL, 2OO3, TWEEDE PAASDAG, HET WEER IN GROTE DELEN VAN HET LAND

PRACHTIG

...,

VEEL ZON. EEN LEKKERE TEMPERATUUR EN

WEINIG WIND NODIGEN VELEN

UTT

OM BUITEN WATTE ONDERNEMEN.

l^!-

a C

uitweg zoeken en naar het noorden worden geperst. Het derde ballonvaartbulletin, uitgegeven rond 'l 5.40 u (l.t), moet later

in sterk negatieve zin worden bijgesteld. Toch lukt het niet

-o

om alle ballonvaarders nog tijdig van de gewijzigde situatie

I n het begin van de middag lopen de temperaturen al op I naar bilna-zomerse waarden van 23 graden en nog steeds

op de hoogte te brengen. Enkelen zitten reeds in de lucht als

is de lucht kraakhelder. Het eerste ballonbulletin levert geen

knopen grondwind, lopen meest nog goed af. Bij 66n situatie

het weer omslaat. Harde landingen, met soms meer dan 20

vreemde zaken op en het volgende bericht, om 14 uur (l.t)

raken passdgiers echter toch ook gewond. Naderhand krijg ik

's middags is vrijwel ongewijzigd positief over de weersituatie.

debriefings van enkele betrokken ballonvaarders. Ze vormen

Door veel ballonvaarders wordt dan het licht op groen gezet

een waardevolle aanvulling op het weerkundige beeld dat op

om 's avonds een vaart uit te voeren. Toch blijken er een paar

grond van alle meetgegevens werd opgemaakt. leder voorjaar

lelijke angels en klemmen in de weerkaarlen te schuilen die de

kunnen we met dezelfde kleinschalige, maar soms zeer gevaar-

zaak de daaropvolgende uren danig in de war schoppen.

lijke, weerfenomenen te maken krijgen. Daarom ga ik in het eerste van twee artikelen nader in op de situatie die in Midden-

l_l I I

alfvijf 's middags, plotseling ziin ze er ..., onweersbuien,

""n

hele rij boven het midden van de Veluwe, in korte

tijd oprijzend tot bijna 9 kilometer hoogte.

en Zuid-Nederland ontstond. Een zeewindfront dat in slechts

vijf uren van west naar oost over het land

trok.

De verijsde aam-

Allereerst komt het verschijnsel zeewindfronVzeewindcirculatie

beelden zijn vanuit de weerkamer in het KNM|-complex goed

aan de orde. Daarbij is ook de debriefing van de ballonvaarder(s)

zichtbaar. De buien blijven vrijwel stil boven hun plek hangen

die in de nabijheid van Eindhoven met zo'n front te maken kre-

maar de activiteit van de buienlijn

blijft groot.

Een waarnemer

gen, zo volledig mogelijk in dit artikel opgenomen.

in Harderwijk meldt maar liefst 1B millimeter, terwijl de zwaarste neerslagkern van de buienlijn wellicht nog iets verder op de

zEErrvrilDcrRCuLATrE

Veluwe lag,

besloten, zeewindcirculatie, een luchtbeweging die z'n oor-

Het ligt al in de benaming

sprong bij zee en kust vindt. ln het voorjaar is de temperatuur van het water van

grote meren en van de Noordzee nog relatief Iaag. Een felle voorjaarszon kan dan de luchttemperatuur boven het land snel opjagen waardoor grote verschillen

ontstaan met de temperatuur van de lucht die boven het koude water hangt. Warme lucht boven het land stijgt snel

op en cre6ert daar een tijdelijk 'luchttekort' in de onderste niveaus dat moet worden opgevuld. ln de weerkunde noemen we dat het ontstaan van een 'thermisch' lagedrukgebied, een gebied waar,

ten gevolge van sterke opwarming

van

de onderste luchtlaag, de luchtdruk aan NOOA-SATELLIETFOTO 21 APRIL 2OO3 GEMAAKT OI\4 1715U L.T. VANAF BOO KM HOOGTE. (BRON: NOOA/ MICHAEL W]ENZEK/WPI) OP DE VELUWE IS DE GOED ONTWIKKELDE BUIENRlJ TE ZIEN

de grond iets lager is dan elders. Zo'n situatie blijft niet lang onveranderd. De koudere 'zware' lucht boven zee komt

tot

meer dan 100

al vrij snel in beweging en stroomt naar die verwarmde kust-

kilometer in de omtrek z'n effecten. Een zeewindfront bij de

strook om daar het luchttekort weer op te vullen. ln de hogere

De aanzuigende werking van die CB's heeft

Noord- en Zuid-Hollandse kust trekt versnellend het Iand in.

niveaus, en dan hebben we het hier meestal over hoogten

Zware neerslag uit het buiensysteem zorgt voor een downdraft

van 750

waarbij enorme luchtmassa's dichtbij het aardoppervlak een

af en stroomt geleidelijk richting zee. Alle luchtbewegingen

tot soms 1200 meter, koelt de opstijgende lucht weer

tl-

o )F)

: o _o

voRE BOvEN DE vELUWE

tezamen vormen uiteindelijk een compleet gesloten circulatie

In de situatie van

wanneer iets verderop boven zee die afkoelende 'semi-warme'

21 april 2003 was er sprake van een oorspronkelijk

lucht weer een dalende beweging uitvoert naar de plaats waar,

achtergrondstroming, met niet 66n maar twee verschillende

dicht boven het water, de zeelucht naar het land onderweg

windregiems. ln Midden- en Zuid-Nederland was een zwakke

is. Doordat de koele zeelucht relatief dicht en zwaar is, dringt

ZW-component terwijl in Noord- en Oost-nederland een matig

ze zich steeds verder het land binnen en rolt als het ware als

oosten windje stond. Precies boven de Veluwe (eigenlijk langs

een bulldozer door waarbij de lichte warme landlucht wordt

de lijn Den Helder-Lelystad-Arnhem) was de scheiding tussen

weggeduwd. De plaats waar de zeelucht in botsing komt met

de beide stromingen te vinden, een zogenaamde vore van lage-

de warme landlucht wordt wel het zeewindfront genoemd.

druk. ln zo'n vore komt de lucht uit beide stromingsrichtingen

Zo'n zeewindfront kan vaak vele tientallen kilometers het land

bij elkaar en wordt daar gedwongen deels op te stijgen. Zijn de

oplopen. Hoe ver dat uiteindelijk wordt, hangt vooral af van

condities in de hogere luchtlagen in de normale situatie (buiten

de sterkte van de oorspronkelijke achtergrondstroming

de vore) nog net niet onstabiel genoeg, dan is in de vore die

zwakke

van de contrasten tussen de luchttemperatuur boven zee en

gedwongen extra opstijging van lucht soms net genoeg om

boven land. ls er 's ochtends vroeg in de beginsituatie een

juist wel een onstabible situatie te creeren.

zwakke drukverdeling met weinig wind, dan kan een invallende

Die kleine geforceerde stijging, in combinatie met de juiste

zeewind zonder veel problemen de kuststrook binnen komen.

vochtcondities, is misschien net genoeg om dan een buienwolk

Staat er echter een matige wind uit oost of zuidoostelijke rich-

te laten ontstaan. Op 21 april was een dergelijke {orcering dus

ting dan geeft die dus meer tegengas als de zeewindcirculatie

aanwezig met als gevolg de rij cumulonimbi. Tegelijkertijd was

wordt opgebouwd. Het zeewindfront komt misschien maar net

het temperatuurcontrast tussen de lucht boven de westkust

over de duinen, maar slaagt er dan niet in heel ver landinwaarts

en de lucht boven zee opgelopen

door te dringen. Bij een nog sterkere achtergrondwind (uit

tot meer dan 1 0 graden. Het was voldoende om een zeewindcirculatie op glng te brengen.

oost of zuidoostelijke richting) zal een zeewindcirculatie aan

Om 17 u (1.t.) stond op de kust de wind met zo'n 10 tot 14 kno-

de Nederlandse westkust niet meer ontstaan. De achtergrond-

pen uit het NW te blazen. Op Schiphol was de wind toen nog

wind is dan sterk genoeg om ook tot over zee door te staan

pal zuid maar het zeewindfront lag niet ver west van het vlieg-

en niemand zal aan de kust iets merken van de koele lucht, die

veld. De koele zeelucht stroomde verder het land in en een uur

gewoon boven zee blijft (en soms zelfs wordt vervangen door

later was ook de 213 meter hoge KNM|-meetmast in Cabauw

de warme landlucht als de stroming heel krachtig is).

achter het zeewindfront terechtgekomen. De wind ging er

/l\ =)y=

K""l

-A/

,-)z,a..

K."l

/l\ =)y=

V,o.g" ocLt"nJ

frontpassage

Y/'w,-,^.?l? Ko"l

de 4

lag

rond

knopen maar bij

het binnenrollen van de

koele zeelucht liep de

J" o"lrt"rJ

in enkele minuten op naar 12 knopen. Op 500 voet

windsnelheid

# ,*-,,, ?u\i'"'t

t >jsl ,-

Ko"l

het Zuiden naar Noord. De grondwind voor de

?^ Halverwege

slechts enkele minu-

ten om van ZO, door

-f7-

-a/

MidJag

ONTSTAAN ZEEWIN DCIRCULATIE.

\flarm

# (_ ( -

+ffi

Late miJJag

was de snelheidstoena-

'"*::ll'

me nog spectaculairder,

van

4 naar 16 knopen

en binnen een half uur

verder oplopend

naar

22 knopen. Dit zeewind-

front had blijkbaar geen sterke achtergrondstro-

ming om tegenop te boksen, want het liep in een paar uur relatief

diep het land in. Normaal gesproken zou het dan eigenlijk wel de meeste krachtkwijt raken, maar deze late namiddag was dat

niet het geval. Onverminderd werd de oostwaartse beweging

voortgezet. Om 19 u (1.t.) kwamen ook Amersfoort en De Bilt

die in oostelijk Noord-Brabant onder redelijke condities hun

tl-

in de koele lucht, terwijl in Gilze Rijen de noordwestenwind al

vaart waren begonnen. Wat hen overkwam toen ze door het

tot 16 knopen ('l 9.10u l.t.) was toegenomen. De uitstaande

zeewindfront werden ingehaald, wordt markant beschreven in

weer- en ballonbulletins hadden dergelijke windsnelheden niet

de debriefing. Het blijkt dat de ballon die het laagst voer, de

in de prognoses, waardoor een amendering van de bericht-

grootste turbulentie meemaakte en de hoger varende collega

geving noodzakelijk was. Ook het aantal telefoontjes naar de

het front als het ware onder zich door ziet gaan. De turbulente

weerkamer liep in korte tijd enorm op. Veel ballonvaarders die

bewegingen die juist op het zeewindfront ontstaan, als gevolg

met hun vaartvoorbereiding waren gestart, wilden weten wat

van botsing met obstakels aan de grond en met de warme

er aan de hand was.

luchtsoort aan de voorzijde, kan enorme verticale bewegingen opleveren, zowel omhoog als omlaag. ;,,!{l' :,,t.1:rrll

I ,at verder achter het zeewindfront zijn die turbulenties V^V rrut weer veel minder, maar men heeft nog wel steeds de strakke doorstaande wind. Ziet men op het laatste moment een zeewindfront aankomen, terwijl men al in de lucht zit, dan is het zaak om de turbulente zone in ieder geval te ontwijken. Het klinkt misschien vreemd, maar een snelle stijging kan daar-

bij het meest succesvol zijn, waarbij er wel rekening mee moet worden gehouden dat men misschien naar 2000 tot 3000 voet hoogte zal moeten klimmen om de meeste windshear-effecten DE POSITIES VAN HET ZEEWINDFRONT EN HET WEINIG ACTIEVE

te mijden. Een zeewindfront is moeilijk herkenbaar omdaf er

KOUFRONT TUSSEN 14 EN 20 UTC,

vaak nauwelijks bewolking op zit: Toch is de veel vochtiger en koele laag lucht van zee, vaak herkenbaar aan de slechtere

LUCHTI(ARAKTE RISTI ET(ENT

C(,]Ut PLE ET

zichtcondities. Vanuit de verte lijkt het dan op een nadering

Omdat de koele lucht achter het zeewindfront

van een heiige laag die de zichtkenmerken op afstand, welke

heel andere eigenschappen heeft dan de warme lichte lucht

eerst nog goed waarneembaar waren, snel laat verdwijnen. ls

AilDERt5

in het oosten, was ook de dagelijkse gang van de wind

het zeewindfront eenmaal voorbij dan kan voorzichtig wor-

Midden- en West-Nederland vanaf het moment van zeewind-

den gedaald om te zien hoe sterk de stroming in de onderste

frontpassage volledig veranderd. ln de koele 2500 voet dikke

niveaus nog is, alvorens een landingspoging uit te voeren.

luchtlaag komt tegen zonsondergang, ondanks de afwezigheid een gunstige landingssituatie voor ballonnen is dan ook niet

UTRECHTSE HEUVELRUG STUW LUCHT IUAAR RlvlERElltcEBtED De ballon die na de

van bewolking, nauwelijks enige stabilisering op gang.

Van

nauwelijks sprake. Met een niet of nauwelijks afnemende

zeewindpassage nabij Amersfoort rond 19.30 u (l.t) was opge-

grondwind en een volledige doorstaande 2SO-voet-wind werd

stegen, kreeg in de buurt van Rhenen te maken met het strakke

het de meesten meteen duidelijk dat het vaarplan kon worden

windregiem dat in de onderste luchtlagen bleef staan tot

gecancelled. Helaas kreeg niet iedereen tijdig in de gaten dat

sunset. Een harde landing bij de Grebbedijk liep voor enkele

de berichten waren geamendeerd, waaronder enkele piloten

passagiers onfortuinlijk af. Ze moesten voor de opgelopen kwetsuren in het ziekenhuis worden behandeld. De afloop van deze ballonvaart bewijst dat de stroming achter het zee-

windfront ook ver landinwaarts bijna geen snelheid hoeft

\'o. ja. Ko"l"

lr"l,t 'l.;&,

tr%.

& ,i&*q&l

ie .&

'r,^t$ "ol1 DE STERKSTE TURBULENT,E woRDT

MERKBAAR

TIJDENS EN VLAK NA DE PASSAGE VAN HET

ZEEWINDFRoNT.

te verliezen. Op Cabauw stond om 21 u Lt (twee minuten

{h 4{

\7"r-e lr"Lt

l'j

voor einde daglichtperiode) op 600 voet nog 20 tot 24 knopen wind, op 200 voet 13 tot'17 knopen en aan de

'l)

grond 10 knopen met uitschieters tot 18.

ln het oostelijker rivierengebied kwamen daar nog

een

aantal knopen grondwind bij, omdat de koele

zee-

lucht voor een deel door de Utrechtse Heuvelrug wordt gedwongen de open gebieden aan de zuidrand te nemen. De Betuwe en oostelijker gebieden krijgen daardoor een

extra ventury-effect wat een landing nog problemati-

I I ZeewinJ{.o.t

scher doet worden.

o a

: ru

(^!-

BUIElu ALs AAllrJAGER

Op de mid-

uiteindelijk zeer ver door naar het oosten. Het

passeerde zelfs rond 22

dag en avond van 21 april liep het zeewindfront

u l.l. in Noord-Limburg

onze landsgrens. Voor een deel kan de op de Veluwe ontstane buienlijn verantwoordelijk wor-

den gehouden voor het zeer ver naar het oosten doorlopen van het zeewindfront. De rij cumulonimbi zorgde namelijk voor een enorm transport

van lucht naar hoge niveaus (tot 9 km hoogte). Daardoor wordt

Midden-Nederland zoveel

lucht nabij de grond weggehaald dat de weg voor het zeewindfront verder wordt ge6ffend om met weinig weerstand door te lopen naar het oosten. Ook verder ontwikkelende onweersbuien boven Belgie en het Ruhrgebied, in het begin van

de avond, vergrootten de afvoer van lucht naar hogere niveaus. ln het voorjaar kan de combinatie van een vore in het binnenland en een zeewindfront aan de kust voor ernstige complicaties zorgen. ln een tweede

artikel gaan we nader in op de effecten die de

buienlijn boven de Veluwe zelf veroorzaakte, waarbij twee andere ballonpiloten, in Overijssel, een heel bijzondere track aflegden. TEKST: JACOB KUIPER ILLUSTRATIES: RUTGER COUCKE NL een tegengeluid taten horen. Het is namelijk niet

alleen rozengeur en maneschiln, daarginder over Dit artikel is een schriftelijke weerslag van een lezing die ondergetekende op 5 maart j.l hield

op de Ballondag 2005 in Oosterwolde. Met vele ballonvaarders en crewleden kon toen

van gedachten worden gewisseld over case die veel gevaren

een

voor het ballonvaren in

zich had. De Ballondag in Oosterwolde bood

een prachtige gelegenheid om wat dieper

op de meteo-aspekten van het

een buitenlandse keuring kan leiden tot verlies van het medical, waar dat in Nederland niet zover

de grens. ln het kort komt het erop neer dat

familie Doornewaard, bedanken voor

mogelijkheid die zij bood om de lezing te geven en de uitstekende wi.lze waarop alles

:l.ll:,t..

'':r''

had hoeven te komen.

hebben aanwillilnv${,,agt..6nlan kti:'se,.,ee[hieil,.ii.1l1,t: \UAU/,jregelgeving die de JAR suggereert, de JAA-Iidstaten .,:l...{ilrrg*i1ilil.ii0de...i1!!9at{Etai1*,,,,9r,,,,,na,,.1'oud.eh,,'..2o,',bestuit

men

in Duitsland eerder tot afkeuring bij oogheelkundige problel.,l,lm:elti,:l:l€.srl,,::inlilt:E!,l.g.iii',::'i0:liltglet?il:.:l,.v,'anl,,:l:ip:ta!a,!l0{,i9!he,::i:alwij!<ingen

l..::l,xl;t1i6;;;*,l::i&*i6il..l

i.l::ld;:l:l.i ;.li;di;iila1,0l::ls

1'*11eu'

,,:i&ii;q

,11,,6;l11 !',l,.6itl,,,Vaorlea...,:tjag

bqdrqg ,gqq, qmvsngu.ii

,,,.;,t1,!uoert1,,,v.ool.dgi..,q€1'6.:.Ee!l

tqn t.'e.-vgf*.]Lo.evat 111qan11nsen.

ballonvaren

in te gaan. De auteur wil hier de organisatie,

I'-

van twijfel over een ziekte of aandoening. Het is goedkeuren :l.;, l.lSikarli€iji,,rlnieii::.ai:inisenin.,,Een,,.,,aM.c.in Nederiaiid,:rrriai.,in

.t..'

lll:g€tti::liir,fuimeliq;;1npl tsei.,t.$li.,i.hy:itr,ili;,;,qt.:tipeciatist, en

eventueel een second opinion laten uitvoeren bij een door de Divisie Luchtvaart erkende consulent-specialist. Er wordt goede

:::i: Aitdl&&afi:l:$ltAiil,:eed.Q€,:!:e,lr]:,.,er..:he!,,mqxim;.ii:rtn;i:ce facilitair werd ondersteund.

Klant utt re nalen.

Een derde nadee{ komt om de hoek kijken

i.$iffi|i.i$t

in geval

is.1F!ai$:|&.!ioa,1;,..ra1tm16hf1nt

van

worot

ngen

i'...h,,],,.,,.

h.,€,f:.i,,...

','6' .',|1,,,.,i..*,, [','b,,,,,.h

,€'

.,.'o '.:la .,:,.{:n

.,"e

::, -lr(fI

-Lt HET

IS BEPAALD NIETONBEKEND ONDER DE BALLONVAARDERS: JE CLASS 2 VLIEGM EDISCH E KEURING IN BELGIE OF DUTTSLAND ON DERGAAN.

JE DOORGAANS EEN HOOP KOSTEN EN JE KUNTVAAK OP AANTREKKELIJKE MOM ENTEN TERECHT. IS TER WEE, ARTS EN

LrD IN VAN DE

H ET

H ET B

ESPAART

NU ALLEMAAL INDEROAAD ZO VOORDELIG? DR. RUUD

EDISCH E COMMTSSTE VAN DE ATRCRAFT OWNERS AN D PTLOTS ASSOCIATTON NETH ERLANDS (AOpA-NL), WIJDDE ER RECEN-

TELIf,K EEN PUBLICATIE AAN HETAOPA NETHERLANDS BULLETIN. DANKZIJ WELWILLENDE MEDEWERKING VAN HET BESTUUR VAN AOPA-NL KUNNEN WIJ U HET ARTIKEL INTEGRAAL AANBIEDEN.

het,.medjialrr:afuqge*e.:nldooir:de,,btiri€.n,lbrn.die,iutb,riteit.

Oeval

vqn,irrafkeuiiintrr.,imre'et.€el:lVliCgAfrt:dan:r,,beiwiai:raantgkenen

.r'Or.imogeliii,kiliis:rr,het,,itildt;,]]i?1iii}iil:heii.ldriiilt]:wF"ll,rd6nkFii.,ie,n..lhletiter. zgkeieir,,,Valn"erilh,llbidlad€tii*rrrh,Ulid''r'r'ri,,i,r,,:,,rr:rr::irr'r""i

.:r,:r,':,,,'.il'rr:,i.i.r:,,,.

beto€:p:,,0,ae6,r,b,:ijlrlidcrride$b-eti,etfu,0dd::&ah,iv'ir.ifinsr€itie. lndien,

De.rMedii.he.rr,Cdr.tir:jili5s,i.e,,,'iS,tdbiiijds,,',trr.,,hd,],eVdh,r]r,qetlqepen

eenr'rhoortittinl0:r,.plaatVin:dtl,,beir;kdffrri.dret.ri;f iroiiSrii,:iiaar Berlijn,

AoPA.lad,enr,r:djer,,,m€t,,,rrhurt,,:.rviri-e0m.'6i.dRihdr,tkeuiingi.ttit1

Bruri5eLrrFaiijs;,,:r[d,ndleii:;:Madrid.:,rl

lidstaat

of,,,Omr,,rhet.,,et;[:l,we1ks

oo,k,weai derrtken:8n0:,,hreel!:tpFA,tSg;$,

Qhrde,ntll:;tr::,.::r,:,,,::rr,:,,,,.1:,,,:r,

yan hun

blemen,,,,kofieni:trte,tr,h,et:p€nr,l,,m:eiuiitheii'rterrdneikiijgen

mediidl'.ilii

',,:rli'r

lrr.i'.l,i':..i"rlir,,rri

de pro.

r.r,,lrr,i'ii.,rll.rl

oe2e,,,.nadelin:.llrcle&t,igi1maei,.daarlirk|iiie;,ri.;vti.eg.eit,'.,51"1;t1;r.1.r

ii,l]ill.,,ll::l]llll,li:llil i

arl.

Ulr.t'irrir,lii:ll:r

gezrien,rrhjetr d€,,rnCistr.getondr€n:l,ond Ei tde,.vlie0eil riin,,l'D€t,m:.eei..

onze

tqh, ziin,,:40t01usi:,te!,;,dra11,11.i9.:dqr,,lei&ijdfase,,1waatin,iiaifr,,;€n,.,tebi:,

FCL3-richtlLj,hb,n;,,r,,tiekken:lr,,iei€tarlter:r,mdiierhlweten:sihappelijke

ziektonroptiia.en,;o11'a;:O. wiiking:th,.o,niitiin,i:va,nril.ide reeftijd van ,60jaai ,kormen.itdaa,l.lhio,ariioheliiekten;llo.Adi.in,doeninSen en.,rkankei:i,bii,ir,He{:r,iil'aielrildre,::besta:r,peiid:eiilin,,,,he.t,rl]even

gaan avonturieren

te,

m,et, ree'n,,tl,ieqmed

dienitviiianinS:l,,,g;at,rvatr..,lWU,.,1ve.iUiepgnr,,on,i,,in

literatuur

'.i' ...r,'.i',rriirr.i

JAR

aan een

na,,'6,,nt,6eg.e,i:eide,n,,;gen::,r,riiegeir.,t*esn6adt,tot

.'lroorzitting..bij,d,g:DiV]iie,,.Luiliwbaltt.,,.,t'tttt.,:l'1,.r,.:.l:.::r,.,i,r.ir..'

iirl

. ,......

,,,l. ;,,,' . .,.]..,,.',i.]. ,.,..,,,, ,

ezien de

9ry911

1O9n,,me1bru!ten,la*d&eui1o9eh.;,

\J V"di..h" Commissie a

nd ers.r

eeh

hieft,

d,e,.

besloten niet langer vliegers te

'o,nd €.rsteu nen die valtl open,m et,reoti k-.

.we zo0d6n

-'-

S,rlh:

rbu

iteoh'hd,

icruaf ite its nivealt,rrsu,geelele]n,.dat

:llu'nine6r,w63r1fila{<ealwekenner}de,,b:;;e''-iaiisiLeiwegen niet ,ih.,ide.rraiidere,rJ,

,l,id,sti,,ten;i.,iw_e,,zij.n,:..1ii,et,,

op,,de..'hid.Ogtertrvani:rdel

,precieze,int€i,pieta1l,e,,V5;.l6E.,iiqhtliinen,:i:nrrd,isrilarndrerr;:en de taal ,kan,riegnrrr:ptlo.bilee-m,:rVoimen,r,,Onie,,hu:lp,r,if

:ra,ibe-idsiht€:ai!€fltimrart!

,6fdi:l,d€it:ii:l0okllrilnrrr€ihordtihg,:i!Ol,.dre,rd0o,l,iirdtl.:tlteg€i,:,beooqde

O"*

lbeitiiii6g..i6-p,i,tiitiitVl.ielg,madii,C*el]iau:iingi,.isl,:h,el,rnl;1ll;a6",,,0 wjj::d,aal,:oh,20.i62q|ftQehoveiistel,Lelni.'r.r,,rrrr':llrl:.lll.,r:,r,,r,,, ,.,",i':r)ir,ri,r'rr,

. l.,l::,,:,.,,,.

.,,,:,,] ,,

..': ,,,,:

,u:,,,l,.,,:,,]]

i].,,:l

i'lli,",1,

iE€j,ii,klaise.,l2r:rl;Egel1,tAi,,€€h:'kdi!jd,:.wn:;,,5,0r;,i6a:irr:,bei:baart jaarrlijla$ii:Ei.,en1iddgligrvljttiEierio::a0tiir,2ith.j,in,,,h,et] oitentihd]iite,i'iate_r: kiU,reli:,rlWi]i,tO$p|eli;lAQPAi:lgire1r::iop:,:id1tr,r+e'1-,,,11!,i,gen premie 6p.'rh:etiibAhOudrrvlrhli.h,et,,imedittll;,ii,ehr,tith''i -ftaan1elaten,,ken1,,

l\e lJ

beste weg die een vlieger kan bewandelen na een afkeu-

ring in het buitenland is het aanvragen van een nieuwe

keult-i ii6$ad€ilahditAi.6rrdida;ti jil,dtnl:a.niie (iim

:i4nriibij::,leerr,,ilin:ll:Nr-deil:aa.d:lgev-eitigdrelrlurl*t4€litg€neaiktrldii,€ll

irutantre.

I a

i;a;]:

:]r ..v ,.,]dii.:1ofi:ean:]AnaAric::,bis c h i kki n s, eanr$idihg:..k[rnhEaiigleteni 1(in&lti.daiaantitQft,l*ar waa r, heid11,amwqryq.gtr...,q gg]rriiag]:0tii,bll,ieen,:tl.0i,htvaaft m ed

vertFiin$ii;lb.,6a€igBidr;rligcii6ifken:o{eCai6oiltll::,:rllr,

eiSrviii'rjb:,:Dilrjiiei.]:]L0ahtu;arrtt:w.qlgeholfl e,1iriieur4rcii feiten of

omiii6ci0]h!j{

sc h e

:MiEiD,llsC:llrtEriri,COtMtMr}tl ,RUIU:D;:T:E:'RI.r':Vff El;l::lA

S:l!.;

RT.Sl:la::

1^!-

o a c

JF'

Gordon Bennett impressies van Bob Berben en Simeon Benoit

lk zou al heel tevreden zijn als we eens een

(I,

echte mooie lange vaart zouden kunnen

maken, onafgezien van de behaalde plaats. Zoiets zeg ik op dat moment niet tegen Benoit, want hij is ruim jonger en staat nog veel scherper v66r de start, en wil alleen maar

winnen, nog voor we ingestapt zijn. Bij mij komt dat pas in vlucht als ik de dingen zie evolueren. Maar ja, de 2 ingredidnten samen maken een goede omelet denk ik zo.

Na enkele uren de eerste "miljaar de...." transponder kapot. De

zekering van de voeding is gesmolten, maar we hebben wel de

goede reserve-fuses bij. Eerst simpel deze vervangen en uitproberen en het marcheert terug, maar ik vertrouw het niet want er

moet een reden zijn. En inderdaad achter een tijdje : rebelotte

Dus ganse bedrading nazien met vergrootglas (waarvoor Benoit

mij vroeger nog heeft uitgelachen waarom ik dat spul wel aan boord wilde). En na wat puzzel en zoekwerk probleem gevonden en opgelost na veel bricollage.

We komen aan de oever van Lake Michigan en laten weten aan Green Bay

FSS

wat de plannen zijn want het

toch een

grote plas water om over te steken en search en rescue is hier natuurlijk meer dan nodig als we het sop in gaan. Wel even verbazing bij de luchtverkeersleiding "what the hell are you doing up there in a balloon folks and say again your point of departure and destination" We dienen ons flightplan in om Canada binnen te komen en verwittigen ABQ headquarters van onze intenties. Dan komt het mooiste deel van de vaart bij

het overvliegen vanaf de oostelijke oever van Lake Michigan

tot na het

passeren van Lake Huron, dat fe<iriek samenvalt met

zonsondergang.

Aan dat landschap van vierkante lappen grond met horizontale en verticale loodrechte banen komt geen einde. Zo te zien is hier een landbouwer

met 200 hectare een keuterboerke.

tr-

o a

c :

De meeste farms zijn volledig geau-

tomatiseerd en hier en daar is er een privaat vliegveldje bij.

Nu moet ik Benoit toch voor de tweede keer wakker maken; even verschietachtig voor hem maar nu in

de goede zin. We bekijken elkaar zo met ons ongeschoren gezicht in de donkerte van: is dat

echt? dees kan nie ? hebben we dat eigenlijk

verdiend ? is dat zeker dat Willy al geland is? Maar we zullen het dan maar geloven zeker. We worden overweldigd door een intens gevoel van geluk en genieten er een tijdle van.

Eerst mijn langbewaarde sigaar aansteken

(natuur nat genoeg en perfecte asbak bij de hand) en daar zit ik dan na te genieten met

blik op oneindig. Ernest Demuyter beschrijft in zijn boek dat hij ook altijd na de landing een lange periode naar de natuur bleef kijken

zonder zich van iets anders aan te trekken. _}1

Het doet goed.

TEKST EN FOTO,S: BOB BERBEN

(t,

(r o

q E

Recordopbrengsten voor oude postzeg els met ballon

o _o

daarvan was de verkoop van een semi-officidle postzegel die

f lechts weinigen hebben het meegekregen, maar op )Z ,prit jl. werd door het filateliebedrijf Vatthe* Bennett

het publiek kon kopen en op hun brieven konden bijplak-

lnternational in Baltimore (USA) bij het veilighuis eBay Live

ken. Elke 'bijplak'zegel kostte 5 cent en de brieven werden

Auctions een aantal bijzondere postzegels geveild.

dan tijdens de vaart door de passagiers van een boodschap

Maar liefst zes exemplaren van de postzegel die bekend staat

('greetings from the clouds') voorzien en vervolgens overboord

als de 5c Buffalo Balloon uit 1877, kwamen toen onder de

geworpen. Eenmaal op de grond was het dan maar te hopen

hamer. Deze semi-offici6le postzegel wordt door de Amerikanen

dat er vinders waren om die brieven weer keurig voor verdere

beschouwd als de eerste ballonpostzegel. Buiten Amerika wordt dat sterk betwijfeld; wie het bij het juiste eind heeft,

verzending in de brievenbussen te deponeren.

laten we hier maar buiten beschouwing.

gemaakt en geland in Galatin. De volgende ochtend vertrok de

De opbrengsten van de geveilde postzegels varieerden van

ballon weer voor een tweede vaart die's-middag; eindigde met

$ 1.600,00 voor een proef,

tot maar liefst $ 12.000,00 voor

Op 1B juni 1877 werd de postvaart vanuit Nashville, Tennessee,

een landing in de'tree tbps'.

een

tete-beche. Wat maakt die zegels nou zo bijzonder en, vooral De Amerikaanse ballonvaartpionier Samuel Archer King (1828-

Lf et is onbekend hoeveel postzegels er gedrukt ziin.ln 1979 I I neett de Amerikaanse filatelist Robert Schoendorf een

1914) maakte in zijn leven ruim 450 gasballonvaarten. Enkele

studie over de Buffalo Balloon zegel gepubliceerd. Hieruit valt

daarvan maakte hij in 1869 in de stad $uffalo. De inwoners van deze stad waren zo enthousiast dat zij een bedrag van

op te maken dat er een aantal variaties (vier) bestaan. De kleur

ook, zo kostbaar?

van de opdruk is overwegend blauw echter het blauw varieert

heel sterk: van licht naar donkerblauw. Hoewel de zegel de

$ 1500 inzamelden als donatie voor een nieuwe ballon voor S.A. King. Die liet er in 1873 een 92.000 cu.ft gasballon van

status van offici6le uitgave ontbeert, wordt er toch veel geld

bouwen en gaf die de toepasselijke naam Buffalo. Samuel

voor het 30x35 mm kleine zegel geboden. Mocht u belangstel-

Archer King gebruikte de ballon niet alleen voor feesten en

ling hebben om uw verzameling met deze zegel uit te breiden

partijen, hij vervoerde er maar liefst B personen mee, maar

dan neemt u een goed besluit. ln 1998 werd een exemplaar

deed ook nog wat aan meteorologisch onderzoek. Dat bracht

verkocht voor $ 5.000,00. Een vergelijkbaar exemplaar deed nu

hem in 1877 naar Nashville, waar hij op verzoek van de locale

$ 6.750,00; toch mooi met 35% gestegen. De aandelenbeurs

krant een paar vaarten zou uitvoeren" Teneinde die vaarten

deed het beduidend minder!

financieel rond te krijgen, werden allerlei akties bedacht.

Een

HANS vAN HoESEL

Een gedeeltelij ke zonsverd uistering 3 oktobel was in Nederland een gedeeltelijke zonsverduistering waar te nemen., Vanaf 09.50 tot 12.20 Maandagochtend,

uur schoof de Nieuwe Maan precies tussen de aarde en de zon door; zodat in een smalle strook over het aardoppervlak een centrale zonsverduistering optrad. Het hoogtepunt was om 11.05 uur

toen zo'n 60% van de zon bedekt werd dqor de maan. De laatste volledige zonsverduistering die in Nederland werd waargenomen, was op 27 augustus 1999. Tijdens deze eclipse ontstond toen een zeer stabiele atmosfeer en was er van geen thermiek meer sprake.

Omstandigheden, die toen

(in 1999) een aantal

ballonvaarders

benutten om midden op deze hoogzomerse dag een ballonvaart te maken.

foto is om 11.00 uur genomen op het hoogtepunt van de verduistering. Het glas van een laskap werd gebruikt om de foto te kunnen maken. De reflectie van de zon werd veroorzaakt door de spiegeling van de zon in de lens terug naar het glas van de laskap.

Foto: Mario Raats

(r o P

a C

: o _o

Het convenant met landbouwers Enkele maanden voor de aanvang van het ballonvaartseizoen

was niet van zijn stuk te brengen. Als de boer in wiens

werd het convenant met de boeren geratificeerd. Jarenlange

weiland de ballon terecht is gekomen, van hem voor

onderhandelingen gingen eraan vooraf. De indruk bestaat dat

de geleden schade ook nog eens tien ducaten eist, is

het convenant redelijk nageleefd wordt en tot minder 'akke-

Blanchard heel bereidwillig. Niet dat hij het geld op

fietjes' heeft geleid.

zak heeft, maar hij zal voor de boer een briefje schrij-

Wist u overigens dat zelfs de landing van de allereerste ballon

ven, waarmee de boer bij de autoriteiten in Den Haag

in Nederland, voor de boer aanleiding was om zich 'boers' te

zijn geld kan halen.

ged ragen?

Alleen schrijft Blanchard dat briefje'in voor de boer

Op 12 juli 1785 maakte de Fransman Jean Pierre Blanchard

onleesbaar Frans:

de eerste ballonvaart in Nederland. De opstijging vond plaats

'lk

in Den Haag en er werd geland in hei plaaisje

Zevenhuizen.

zyn ten 9 uuren 's avonds. op een leeg Weyland,

Daar stonden de boeren om met het monsier korte metten te

behoorende aan een Lompe Brutaale Boer, die hier

maken.

door geen de minste nadeel geleeden heeft, en die de

Blanchard: 'Zy vielen als verwoed op het Schuiije, dat zy in

onwaardigheid heeft Tien Ducaten van my te eischen,

ondergeschreeven verklaarde neergekomen te

stukken hakten, steelende openlyk het gouden gaas, welke

na geholpen te hebben om myn Schuytje en de Bol te

om hetzelve hing en scheurden het zeildoek dat om dezelve gemaakt was, 't welk zy onder elkander verdeelden. niet-

verscheuren.'

tegenstaande de pogingen der Lugtreizigers om hen te stillen

De boer uit Zevenhuizen schijnt nooit om zijn geld

en bedaaren te brengen'.

geweest te zijn ...

Blanchard had het kennelijk allemaal al eerdei meegemaakt en

HANS VAN HOESEL

! ,

, ',,,.,,..i',,,..,p..,,s..',.:',..;,D,,.6t$.1p.1pl:l

1,';

.,6.:,6lll61,fl,l'$,,..Qlii,,r..,l.i,..ir,.i,,'.,.:,l

,,',.,.:l:ll,,l:::l,l,l,l,lt.,:lltlll:lt'llltBlEl.llllllO:lnldl6:lgl.tl

.O.p,,1*,',1Ellfi*B!f::l.Zq$qi:rallliei&eei.,:een::rrB l$EBG:fijldllll ntdn.lt€:,, n1ne,n,.Aeg.roate61'.i;,iiri;l

,,l,.,,,.W€lrhop€n,1'd|'t.;jaralil1;6,l:fa.hlaik

t'::.;l.'.....llr,l::tlttlt,l::t:tr.,:.:.lt:'l,llll::,:lll:liv0.l0t€a.:Vregt1:eol0:,b:r,fTnf;lll

:ien&,fi

:.::,:l:t::*:tt;l.tt::::$t&6f van harte

,,r,},a!n leiingen vereg!'g,qn1 uitgenodi$diiil:t:i.,::lltl;:iatli.':i.::..,:tt:i.tt:ilt.l,ll

]rl!liFqBMiAl]liHiB8:,$;i.r6i0rgrBliil€WAA]R:giti*Nifi}]@r01j:.I9,l,

BAtf,O,.j0]NieE6$iIiE:R$il

zATpRolc 29 oKToBER J.L.

KREEG

rKVAN

EEN vAN MrJN TRouwE

CREWLEDEN TON ENGELS EEN TELEFOONTSE. HIJ VERTELDE MIJ DAT ER OP

HEI FABRIEKSTERREIN VAN BIERBROUWERIJ BAVARIA IN HET BRABANTSE LIESHOUT EEN BRANDWEERWEDSTRIJD GAANDE WAS MET EEN HETE-

LUcHTBALLoNINDEHooFDRoL.NIEUwsGIERIGGEWoRDENPAKTEIK

MIJN CAMERA EN REED NAAR LIESHOUT.

.,,,,., *ff'

a C

: (tr

-o

s, "w*'

irma Goedkopeballonfluchten Op het terrein van deze bekende bierbrouwer was

het

De brandende propaancylinder die overboord gezet was hadden

volgende in scdne gezet: een heteluchtballon (van de firma:

ze snel onder controle. Echter toen kwam de aap uit de mouw.

www.goedkopeballonfluchten.nl)

die vertrokken was

Een 'schilder'

waarschuwde de brandweer dat verderop nog meer

Helmond, kreeg nabij Lieshout een probleem. De ballon verloor

aan de hand was. Daar kwam men op de uiteindelijke crash-

snel aan hoogte terwijl deze het fabrieksterrein van Bavaria

site aan. Er werd hulp verleend aan de op de grond liggende

naderde. ln een uiterste poging had de piloot een brandstof-

passagier die aan de EHBO werd overgedragen. Ook de piloot

cylinder over boord gegooid. Deze zette een passerende

en de aan het mandje hangende passagier, moord en brand

heftruck met pallets in brand. De over boord gegooide ballast

schreeuwend, werden snel gevonden en 'gered'. Hiervoor werd

bleek niet voldoende om nog hoogte te winnen met het gevolg

een op het terrein aanwezige verrijdbare steiger gebruikt.

dat de ballon eerst een overkapping raakt alvorens te crashen

werd goed opgelet door de jury of deze ook veilig gebruikt

tegen de mouterij, een gebouw van 30 meter hoogte. Bij het

werd. lnmiddels waren slangen uitgerold en een ladderwagen

raken van de overkapping was al een passagier uit de mand

ingezet. De brand in de mouterij kon te lijf worden gegaan,

gevallen. De ongelukkige passagier lag op een moeilijk te berei-

Brandweerlieden met persluchtmasker hadden binnen inmiddels

ken plek, namelijk op de overkapping op zo'n 10 meter hoogte.

ook de medewerker in veiligheid gebracht. Het was uiteindelijk

de chauffeur van de brandweerwagen die het slachtoffer op de

piloot stond nog in zijn mandje terwijl nog een derde passagier

overkapping ontdekte. Snel werd de ladder die kant uit gedraaid

zich vastklampte aan de mand. Tot overmaat van ramp was er

en ook het laatste slachtoffer in veiligheid gebracht.

bij de crash ook nog een gasfles naar binnen geslagen die een

De brand was toen snel onder controle. Naar mijn idee een

brand in de mouterij had doen ontstaan. Binnen in het gebouw

fantastische prestatie van de vrijwillige brandweerlieden van

was daardoor ook nog een medewerker onwel geraakt.

Gemert-Bakel. Een deskundige omstander had toch een puntje.

Al met al een situatie die iedere ballonvaarder graag aan zich

De schreeuwende piloot en passagier hadden teveel aandacht

voorbij ziet gaan. Hoeveel narigheid kan een ballonvaarder

van de hulpverleners gekregen. Volgens ziln zeggen moeten

verdragen?

slachtoffers die buiten kennis zijn het eerst worden geholpen

Een andere passagier was

op de grond terechtgekomen.

oindat deze er vaak slechter aan toe zijn. Al met al een leuke en Voor de verschillende brandweerkorpsen uit de omgeving een

leerzame oefening om eens te zien. Op de

foto valt te zien dat

uitdaging om deze situatie snel en goed onder controle te

heuse ballonattributen gebruikt werden. Wellicht van de zolder

krijgen. lk was getuige van de inzet van het korps uit Gemert-

afkomstig van twee aan Bavaria gelieerde ballonvaarders ...

Bakel.

Splash-'n-dash, een vermakelijke verto ning

Jura ssic

ballooning

o P

a C

: (u

Of Godzilla hier schuimbekkend hete,uchrballons uitboert of juist uit de lucht hapt is niet he emaa du oe,lk, maar wij wilden u deze

... maar niet geheel zonder risico's. Ook weleens zo'n aandrang gehad om even de mand in aanraking te brengen met het

kostelijke foto van Alex Waaienberg n et onthouden. Alex maakte

wateroppervlak? Sommige ballonvairders maken er een soort

deze

foto in Albuquerque.

sport van om zich met de wind met mand en al door het water

te laten slepen. Over het legitieme karakter zullen we het maar

Enkele gegevens over het Albuquerque Balloonfiesta

niet hebben, maar helemaal zonder risico's is dat niet. Dat bleek

tijdens de Albuquerque International Balloon Fidsta 2005.

Een

van de deelnemers kwam serieus in de problemen toen hij een "Come Touch The Sky" is het thema Balloonfiesta 2005. Tijdens het

t,aar van de Albuquerque

splash and dash in de Rio Grande wilde maken. Hij poogde dat

daagse festrval bezoeken tussen

tegen de rivierstroom in te doen met een relatief hoge windsnel-

de 850 en 900 duizend mensen het fiesta terrein. Het is gedurende de Ballonfiesta de 2e grootste stad Dit

tr ne:l t'lerv Mexico.

jaal 900 geregistreerde piloten u t '9

heid. Het resultaat is te zien op bijgaande foto. Gelukkig zonder persoonlijke gevolgen, een gekwetst ego daargelaten.

verschrllende landen en

Uiteindelijk heeft de ballonvaarder de envelope van de mand

40 staten.700 Hetelucht ballonnen en Gas Ballons staan geregi-

losgekoppeld, waardoor hij weliswaar het bottom-end wist'te

streerd + 90 Special Shapes. Het schrjnt dal een bezoeker per dag

redden, maar de envelope (een 90-er) met de stroom werd mee-

gemiddeld ongeveer 100 dollar spendeert aan het festival

gesleurd en stroomafwaarts terechtkwam in een voor boom-

Nieuwe Special Shapes, Beagle Maxrmus, Surpr se B(squirrels vrien-

stammen bedoelde shredderinstallatie. Hij zoekt nu een nieuwe

din Pompa). Favoriete Special Shapes, Ll y Lttle Bee & Buzzythe

envelope...

Bee, Airabelle the Creamland Colv, Arky, Hopper T. Frog.

FOTO: KEVIN BARNES, UK TEKST EN FOTO: ALEX WAA ENBERG

o P

(, C

: (t,

ekeringsperikelen

IN MAART WERD U

OP DE HOOGTE GEBRACHTVAN

BEGRIPPEN 'COMBINED SINGLE

I,ERSCHIL I

LIHIT,

OOKWEL CSL GENOEMD, EN 'SINGLE LIMIT" SL, TOE TE LICHTEN. VAN ONZE VERZEKERAAR DE KEYZER ASSURANTIEN

De CSL dekking omvat een maximum

verzekerd bedrag, waaronder zowel de dekking valt voor de aansprakelijkheidsschade

aan derden (WA- derden), als voor

jaarpremie worden afgelezen. Bij een SL dekking staat op het verzekeringscertificaat OF alleen

het maximum verzekerd bedrag voor aansprakelijkheidsschade

de aansprakelijkheidsschade aan passagiers (WA-passagiers),

aan.derden (WA-derden) OF alleen het maximum aantal pas-

inclusief de gevolgschade.

sagiers dat met de betreffende ballon vervoerd kan worden en

Dit betekent dat indien het verzekerde bedrag voor een aan-

eventueel hierbij behorende maximum verzekerde bedrag.

sprakelijkheidsschade aan een passagier niet voldoende is, het

Per passagier is een bedrag van minimaal

verzekerd bedrag ten aanzien van aansprakelijkheidsschade

kerd. Varen er meer passagiers mee dan op het verzekerings-

aan derden aangewend kan worden. Er wordt echter nooit

certificaat staat aangegeven, dan is er in het geheel geen

meer door assuradeuren vergoed dan het maximum verzekerd

dekking.

€

291 .550,- verze-

bedrag.

I,ERSCHTL 3 Een voorbeeld: Een heteluchtballon met een grootte van 1

50.000 cft vervoert volgens de nieuwe KNVvL-tabel 6 passa-

Bij een CSl-dekking is er altijd sprake van

een adequate c.q. goede en volledige dekking. Bij een Sl-dekking is er geen sprake van een (volledige) dekking,

welke voldoet aan de vastgestelde EU-normen.

giers. Er dient een minimum wettelijk aansprakelijkheidsbedrag

voor schade aan derden worden verzekerd van € 3.498.600,-. Het minimum wettelijk aansprakelijkheidsbedrag per passagier

vERSCHTL +

Bij een CSl-dekking kan bij elk type ballon

bedraagt € 291 .550,-. Dit maakt in totaal 6 x € 291.550,-. is €

het maximum verzekerd bedrag in de KNVvL tabel worden

1.749.300,-.

afgelezen.

ln totaal dient er derhalve minimaal € 3.498.600,- plus 1.749.300.aa n

€

€ 5.247.9OO,- verzekerd te zijn om te voldoen

de gezamen

ke wettel

ke aa nspra kel ij kheid.

wordt derhalve, conform de nieuwe KNVvl-staffel, een maxi-

Bij een Sl-dekking bestaat deze tabel niet. Hiervoor moet apart

contact worden opgenomen met assuradeurs.

Met betrekking tot de premie is de Sl-dekking wel goedkoper in vergelijking met een CSl-dekking.

mum bedrag van € 6.000.000,- verzekerd. Dit is op basis van een CSL dekking

vERsCHIL 5

De verplichte ongevallenverzekering, zoals

deze thans in Duitsland (nog) van toepassing is, is gratis mee-

Bij een SL dekking bestaat er alleen dekking OF voor de aan-

verzekerd. Dit is echter alleen het geval indien dekking bestaat

sprakelijkheidsschade aan derden (WA-derden) OF aansprake-

op basis van

CSL.

lijkheidsschade aan passagiers (WA-passagiers).

lndien sprake is van een Sl-dekking, is er geen sprake van een

Bij bovengenoemd voorbeeld dient derhalve OF € 3.498.600,-

gratis ongevallenverzekering. Hiervoor dient bij assuradeurs

verzekerd te worden voor alleen WA-derden OF € 291.550,- per

een separate dekking geregeld te worden met een aanvullende

passagier (maal 6 is

€

1.749.300,-). Er geldt

of het 66n of het

premie.

ander, niet beide.

Uiteraard zijn de verschillen tussen de CSL- en Sl-dekking niet

vERSClllL z

Bij een CSL dekking staat het maximum

verzekerd bedrag op het officidle verzekeringscertificaat. Uit de betreffende premietabel van de KNVvL kan de bijbehorende

limitatief; de belangrijkste zijn voor u op een rijtje gezet.

Landingskaa rt

reuw Iogo FAI

verplicht

o JF)

a C

F&I FAI

(o l* ,:,

:.,i;Lilit-,

,,:

i:: r]'r

is de wereldomvattende Iuchtsportfederatie,

in 1905. Het is een non-gouvermentele en

opgericht

non-commerciEle

internationale organisatie met als doelstelling het op duurzame wijze promoten van luchtvaartactiviteiten. Nederland is ook bij deze organisatie aangesloten via de KNVvL. Ballonvaren maakt

een belangrijk deel uit van de activiteiten van de FAI en heeft

l-1oor de invoering van de 'Gedragscode Ballonvaart' lJ is de landingskaart een verplicht onderdeel van

een eigen afdeling binnen de FAl.

U onderschrijft immers van de KNWL dit convenant.

U kunt die vinden op: www.fai.org. Voor ballonvaartartikelen

Onder paragraaf 2.6 staat o.a.: '... Na de vaart overhandigt de

Tijdens de ledenvergadering van de afdeling, zullen enkele

ballonvaarder (geen kaart met afscheurgedeelte dus) de kaart

artikelen verkrijgbaar zijn. Wilt

met zijn adres en de datum van de vaad aan de landbouwer

embleem of sticker reserveren, laat dat dan even weten want

...'. Om u een hoop moeite en geld te besparen heeft de

op is op!

ballonuitrusting geworden.

door uw lidmaatschap

Sinds enkele maanden heeft de FAI een eigen internetshop.

klikt u op ClA.

reeds een pin, geborduurd

Afdeling Ballonvaren van de KNVvL een standaard model landingskaart ontwikkeld. U hoeft slechts uw naam, adresgegevens Ibedrijfsstempel mag

natuurlijk ookl en vaartgegevens in te vullen en klaar. Makkelijk

Moet dat nou zo?

formaatje, prima bruikbaar voor u als ballonvaarder en ook

Het clubblad van de ANWB De Kampioen is met een oplage van

zeer geschikt voor organisatoren van ballonevenementen!

3,8 miljoen zo'n beetje het grootste blad van Nederland. Het praat 11 keer per jaar de aangesloten leden bij met ditjes en

landingskaarlen zijn vanaf

l\eze l:f Secretariaat

nu bij het

Algemeen

van de KNVvL in Den Haag te bestellen. Voor

datjes.

Dat gebeurt niet altijd even fijntjes,

de kosten hoeft u het niet te laten: slechts 5 cent per stuk!

getuige de foto die in het januari-

De minimumafname is 50 exemplaren, de

portokosten

nummer was geplaatst bij het artikel

bedragen € 5.- per zending. Alle bedragen zijn inclusief BTW.

om toch maar vooral naar de film Lepel te gaan kijken. Twee wegren-

Bestellen kunt u door het totaalbedrag over te schrijven naar

rekening 179618 met vermelding van uw adres en 'landings-

nende kinderen, angstig kijkend naar

kaarten ballonvaren'.

een persoon die zich aan een ballon-

mand vasthoudt, op enkele meters boven de grond.

Een

foto die naar onze mening

alle opzichten van een slechte smaak

getuigt van de betrokken filmmaatschappij

en een grote mate

van

onprofessionaliteit van de betrokken ballonvaarder. Er zijn zelfs zandzakken te zien, en dat bij een hetelucht-

ballon ... Kortom, voor ons voldoende redenen om niet naar die film te gaan kijkenl En tegen de redactie van de ANWB zouden we willen zeggen:

wij drukken toch ook geen foto's af met auto's die voortslepen...

personen

'-.

: ...-: -

- --

'--

;:l;:iar:,r:ar:ar:arr:taiu:t1aliiitr.r:i.ar::irr:t,r.tiirll.ti:.i:i.ii.l:aital

De voorbereidingen

ot krijgt zijn clearance om het vliegveld lr:.r.]:r.,r:,,,rir,rr.rr,.:r,].rriiMOrhaii,i,med::rV,rtgrveilaiei1,ra.irtlll(Oefi:tilr'7611gilr1-ilfi{llrigtr_E:HAM.iriw€:rr:rr:]]lr:rl

,l:.,r.ll,tll.lltll.1l.,.fieln,gehl.a.|fqmaafilei0l::vermbald,.;1in;icirztl,,r.stoelen,rerill,'Wa1i1hteal:..qp;l:rr:.rr1:r,.

hard broodje en een danoontje...

,.l'l.:iarr:.t:]aal:ll:iarl

ll:i6is€ni:64:d {:&r:rgu:dillffi ,,r.,rrt,0ri!e61,,:,9:ren,rirlir0:r,rrgir,,,trii

:,,li::l

ihiF6#(fi i!ii

rijahiindi;t,:yitj,giggtgn:;,W,ord.en,,::'dooi..rde

.(;nei.,:lb;di.l:lean:ll.::haOptlolffiria,atiitiitt,i;Ain:anr:der:d

llt:lirD:itl;}6;,tiae[r;**lc@i:$i:g

cit

ver-

;li:Nt:aanih,ele&itiet rereroon-

r'rbi,r:vna2€ ii'.,ilw-eiaii iiirehr:r,i:iii,rrid

wararhten,,.'in' del.io,nr,,,,,irll,$el:rtd6p'l

tt,:;1,,:Srig't111€iritp..e.1at!0|tl&d{.rnitfiE!:iw€afop)'6!11h!sli*l3616q1,$ls61€n'.l:',.:,l.::r,,:,.,t;lrr,:::r,w

-'.

6:l$!!i

;llil8€jm

en een 'mooi'lokaal geborduurd

,l:tlltii::*'bd6lil:birih!:lo8ii

een busje richting Ue

car6li!i:,i::lrtiti,.:dei..ti.:.t:.l.:.i.:,i..'i.l,.l,el!

'i,baa:l.OiriiaAni:6;wr,i:rr,:,6ii:r

aaip:.tqg?in.

Sih,oot, Vo6i,rrll , rrr,i.t.tir:iilti

ii,r.i:,:iq,9i11lit{-mre!dEi:q;ag.gn,;;1Q!i1$ac!te!1pni,e,11

iE!!ifp;l*eti1:,

gebreide Marokkaanse maaltijd ,,Na,,een',u,itr ed,.,,l,:',,..',."'',..,,

'btg+,,:',

:,, :.,1,:.r',,,,

roEa::rh6t,bbjj:.trtrlk{vaMl tii&.,tbaltonrn:enl,OOdrr*.ull*ii;:i;tQ;;

,,::&el:iiihl:ng,:*ii:ilM,disi::,dnll.d ii:qe.::6rlt hlinll]rnr,rrgeieeaneru te ,:il!rrln.ibian 4:, qit'dro]t&isand]q]d;git]:]ca]l1qtrAqrtrn de vracht

eerder in Mohammedia was neergestreken.

.fu

,:',::1,:,:',::,,:t:,',,t1.'

,,,,

Eelni,.,.a.,eomde1.e.l:li!lj

lt:Arkenii.,grtiit*d6ieniia

,ra,n,bie,nse{:rrr,',:i,

ri6i!:]t.:l:,]

lF'.Fl,.l,.l.:,,l:l,llP:lf,..i,,.,h...[..,€l...ffiil..P l.lS.

200 6

:ttr .,Pll.ol :a:-.tl

,rtr

afijn, na een uurtje hard werken en heel wat zweetdruppeltjes verder was alles klaar. De eerste vaart stond nu gepland voor de

:it(erifljr?lcikidien:iii:A$wiril$. ]igit€i4deliik de eerste ballonvaart vanuit Mohammedia een feit. .

volgende avond.

:iifi6];di .i,i De volgende ochtend begon rustig met een heerlijk ontbijtje,

een kop koffie op het terras en een rondleiding door de stad Mohammedia.

]]o$ii:$$e$tt$6iiFk'ii]:ifijdens::deze' eersre vaa*

:iqaq let

iqie:lrfi

1ilgi;ms .l#r1ta:

ni.lmtii6ilife

.B1,Jp

:aq sp 1 een

ea:l€ii:liealltBB!6aiitdcnallnainie,

!itti&,n1*iei]1iqr]6]!iOitjei:*i

iie!r*o!ht,,*a,

Om 1500 LT werd met de hele groep vertrokken richting Tit

.u€i.ld .:.valen,iliilili8 i,6. i*Ae6l',tb:li:lan66

Mellil, waar we eerst een pilotenbrief ing kregen en vanwaar we

i.li{F]ai:iriiehttq]tiithr,ito]p..::nar],iadj6tCIfiil1(tii.]hi

idgii hjird

b11ton:

n qsvetd

,,,de.,& tverkeers-

daarna de eerste vaart zouden gaan maken.

r:rbid6ii::lvai,il,:?i{:lseltit;l,t,:Nit,::een.:,{aartj$,na.nt.;26l$,:]1a!f:,:!lur

Na aankomst op Tit Mellil bleek het nog aardig te waaien en

;,lgliie*,:die.v€,le::lhqo.jlip.a&nti:69-d^-'.&---Cnli:g,ioo!: .af,neldlffCar:

ontstond de angst dat nu de wind wel eens spelbreker zou

r:de:lgeislgi:rlialltl:r.ryloe:i',uaanrtit0di0elri:;M

kunnen zijn. Volgens de waarneming van de toren van het veld

:i!:i!-g:,ehl:!tt6k]:slefhreppbn]]iLillerii..del,b;tloin.rrtiitiltilrfry.ig0l: ai.

stond er een windje van zo'n 6 tot 8 knopen aan de grond.

t+o6llgliirr::i1ii8::r;;ilazi.iNitdarb.r.idsel']ballohffiAtdert,:,in.d,or,m,iddle,:roJ,

Ons eigen gevoel zei iets heel anders. Aangezien de rook urt de

koos ik

iliee$i'tlrili*e sleeplan-'

nowhere in Marokko.

schoorstenen van olieraffinaderij Samir horizontaal het lucht-

tu,itidlEliffinditiekAn..,kwl1mCn.:'!.oaa1!.;ap,..rq6i,:ri..tm

te kiiken

ruim koos en wij bijna uit ons shirt waaiden dachten wij meer

l:wi€riw€t:,wi1aehi;,:ltf'.lrliesi.1coed,..,*,;gt1i'0ry'..niit.uitiit<....o.m,'1ie

helpen.

aan zo'n 16

tot

1B knopen.

,,V6.:6i:rrd€,.g.rOoiiie::meni.gl*ei:lwai:r{iblnr.lr:l00,:ma:nl:,an,,:een ent<eter

Besloten werd om de manden op te bouwen, de ballonnen

,,viouw|.,1$tdrde*i.r rii.l,slF ir,e,li::!inge6alk',.lii,.$iingern.;w,e1,!ontact

aan te koppelen en daarna wederom te wachten. Aangezien

ken met onze volgauto.

we verder waren dan ooit tevoren was de stemming erg goed

,,N,li,:,i3,,.,c:ir!weiir:lirli.iNed,itfl}hdii:irit6t:.t.v€elt:r:wjnd,t't:a1.i.l€stig,;l,,,,laat

en bleven we vol goede moed hopen op minder wind. Maar

1!h1:1.;Ma,iokko;,r waaarr,teel,rurrrLi':6.dei,,,Wegg-*riiz|jqr,ren1,1,waa!

na lang wachten bleek de wind maar minimaal af te nemen.

,det.rweg,riifleQllri,tqde,!h-au.ffe!lnan,,O,g1,p1,q,Uupl1,O!e,,1d,e,,,w9g,ir,wjt!,

Ondanks dit alles besloot Hans ziln ballon (de PH-RFA, een 105)

rdl€nkr,te]rkehgert;,,wiitlniet,.wbi],ciewahrjhftieldrren.'ldiitrt'r,ggire-[irg

verder in gereedheid te brengen en glng een poging wagen. Na

ieen,,',lenk,:t!1t.eriAi',qr;ni:r,mrktn,,,,itii,,..ui6!nr!jrk.,u;a,quin

een tweetal pogingen werd duidelijk dat deze ballon vanavond

:don:kefie,gotO&d,en,liAn,ri,ljrn,:,wrr..ieaugg,ekeetrdl:tr-ia',,.r,,r,

het luchtruim niet zou kiezen, Besloten werd om het te gaan

Tit Mellil

proberen met een kleinere ballon, de ladybird (een 77).

naar

zo9;

staan

niemand

we in de

r,, ,i::,rrr ,

rrrr:r.rrrrrrrarrrr.:i::r:r:r.r:r:

,:l::t:::li0nk:ldez€rrdo&dirbieek

].,.r,rrrF,,,,. l::ri::.t.,,,.rt@,

.e-r.

weer. een.-lekket .windi€.ll,Grl,::5t&Aj

i::lclMkkib:it l!,0:iinlA!:tdi::lit gt,]aii]lidqievt"]d]i,.d

i:.,ii,rr:i:r+a.

no[r,Met ae

,:libM:.,wr,il.,ga*3i:ael:i&r,sjA::lna.ll.oadei,lrLrjU,.::rnpii1Qi:l,tret

].]:ii:a:]i:&

pH-r

stedi,qn,

ri:vsiler'

:ll:lli;li:ri:lil,F.-

rrara:.l,:i.:iO

.::uain,a,,lwis,aelrbantif:,iin::..iiani.mrai::.dO,,laryuiio:lletir,,'bl:,

'...rt:ll,,..ondlrn(i,.::lde'.tmli .:tOpkanril.:.V .i..,h.Ei.lipu6ii

.,,..vi,as

i,,:,,,r:,oewetdisi:oe],rb;ie,nd!,vEei::1li,d':iiiir,:ivdlri]6}hlilitl.lb'd?itfuezig

de sfeer en was

rr,,:r,,:,lVooi6eie-id;1iopl,:heller,gige|lilm.eeadEte,:rsihO0liktaij,eS::tqvqiel,1.lal:,.1'1.

lr::rr,l ri,g:':di€:l,,ne{.ldiU8thagleFi:gltgti:gF,S:::,04,v!Eldiiglrlllrsp.e.ryqileiiitsn.rr:,i:::l :.:l.,:,:lie,djlgir,,ili,eir,hroien.,enr.,i

v!il'ii,k.:,wa i,:Olnrerl,piiv6ifttertainer Joep

l::r.r,r.la:anwirigi,Ai.g,,hetl:ltepiliioiial,,lyaq:drli.q,,:iir666i.ktAgjlbs

uitgebreid.

wat heeft

JASPER RODENBERG

laats-ten

Luchtopnames bove grondgebied: Kan IS ER NU LEUKER OM VANUIT EEN LUCHTBALLON EEN FOTO OF VIDEO TE MAKEN VAN UW DORP OF STAD EN ALS DE WIND

WAT

GUNSTIG IS OOK EEN LEUKE LUCHTOPNAME TE MAKEN VAN HET HUIS WAAR-

IN U WOONT.

DE GEMAAKTE BEELDOPNAME

EEN LEUKE HERINNERING

VOOR LATER.

MAAR l(Aru Drr zoMAAR?

Wist u dat het maken

naleving van het KB en het verlenen van de lucht-

van beeldopnamen vanuit de lucht boven Nederlands grondgebied,

opnamevergunning is gedelegeerd aan de Militaire

sinds 1940, per wet is geregeld? Vanaf 1953 is in de Nederlandse

lnlichtingen- en Veiligheidsdienst van het Ministerie

wetgeving, ter bescherming van militaire objecten, een 'Koninklijk

van Defensie. De vergunning is kostenloos en

Besluit Luchtfotografie (KB)' opgenomen, met daarin de uitvoe-

schriftelijk (of per fax) worden aangevraagd bij:

kan

ringsbepalingen voor het maken van beeldopnamen vanuit de lucht en het meenemen van beeldopnameapparatuur in ieder soort

Ministerie van Defensie

luchtvaartuig. De laatste wijziging op dit besluit dateert van 18 januari 1963.

MIVD/ACIV/BIV/ABDO

HET !((,ilTIuI(LIJI( BESLUIT

2500 ES Den Haag

LUCHTIVAARTFOTOGRAFTE

Tel: 070 4419203

Uit dit KB volgen hieronder drie belangrijke artikelen:

Fax: 070 4419204

ART. 2.1

vl,IE I(Alu EElu 'vERGUnlIuIIuG AAnt. t,RAGElU? Rondvluchtbedrijven (o.a. ballon-

nspecteur Luchtfotografie

Postbus 20701

Het is verboden zonder vergunning van Onze minis-

ter van Defensie boven Nederlands rechtsgebied uit luchtvaartuigen te fotograferen of te doen fotograferen.

Het bepaalde in het eerste lid geldt niet voor het fotogra-

vaart) kunnen een vergunning aanvragen, met een geldigheidsduur van 66n jaar, waarbij het is toe-

feren uit luchtvaartuigen, die worden gedxploiteerQ voor het ver-

gestaan dat passagiers fotoapparatuur meenemen.

2.2

voer van personen of goederen voor zover het een vlucht betreft,

De vergunninghouder dient de regelgeving vooraf-

waarbij de plaats van bestemming of van vertrek buiten Nederland

gaande aan de vluchVvaart bekend te stellen aan de

is gelegen

of het

een vlucht

betreft tussen twee in Nederland gele-

gen plaatsen en deze vlucht geschiedt in overeenstemming met ee

g e pu b I

Het is aan een ieder, die niet in het bezit is van een

vergunning als bedoeld

in artikel 2,

foto's mogen niet worden

tend bedoeld als priv6-opname voor de passagier. De

icee rcie d i e nst reg eli ng.

ART. 5.{

passagiers. De gemaakte

gebruikt voor commercirile doeleinden en zijn uits.lui-

eerste

lid

Nederlands rechtsgebied een fotografisch toestel

vergunninghouder dient dan ook een passagierslijst

verboden boven

bij te houden die door het Ministerie van Defensie kan

in een luchtvaar-

worden opgevraagd.

tuig mede te voeren.

Naast de vergunning voor rondvluchtbedrijven zijn

5.2

in het eerste lid geldt niet voor het medevoeren

er nog vergunningen voor bedrijven, instellingen en

van een fotografisch toestel in de gevallen bedoeld in het tweede

personen die beroepsmatig beeldopnamen vanuit de

lid van artikel 2.

lucht willen maken. De geldigheid hiervan is 66n jaar.

Het bepaalde

ART. 7 kelen

Overtreding van de voorschriften, gesteld bij de arti-

Daarnaast zijn er bedrijven, instellingen en personen

5 wordt

die niet beroepsmatig een beeldopname vanuit de

gestraft met hechtenis van ten hoogste twee

maanden of een geldboete van de derde categorie (€ 4.538,00).

Iucht willen maken. Deze categorie kan een vergun-

ning aanvragen met een geldigheidsduur van maxi-

WAT BETEI(EIuT DrT \,(,(,Il U?

Wanneer u toch een luchtopname wilt maken, kunt u hiervoor een vergunning

maal 4 weken.

aanvragen. De Minister van Defensie kan een ontheffing verlenen,

van uw sport en indien u vragen heeft omtrent de

in de vorm van een luchtopnamevergunning, aan iedereen die in

luchtopnamevergunning dan kunt

Nederland woonachtig is en boven Nederlands grondgebied vanuit

men via het vermelde telefoonnummer.

een luchtvaartuig beeldopnamen wil maken (foto, video, film, etc.).

ADJUDANT ROEL VAN DER WEELE,

Voor buitenlanders geldt een andere regeling. De controle op de

INSPECTEUR LUCHTFOTOGRAFIE

lk wens u allen een fijne tijd toe met het beoefenen

u contact

opne-

Invullen van het Vaart Registratie Formulier

)F)

: o

KNVvL BOM hanteren maken

van de verplichte velden. Hieronder wordt nog eens

gebruik van het digitale Vaart Registratie Formulier op

aangegeven welke velden verplicht zijn en welke niet.

www.knwlballonvaren.info. Dat gebeurt nog niet altijd

Het niet correct invullen van het VRF is een tekort-

op de manier zoals in de BOM beschreven. De meest

koming van de VTV, die bij VTV controle gesignaleerd

voorkomende fout is het niet of niet volledig invullen

en beboet kan worden.

VTV-houders

die de

-o VAARTREEISTR*TI EFOR!'{$ LIER KFIVvL BALL0},IUAA.E H E

{ ac ik*i

}

l}.er*lin € du{hts.il dj1*rifi.a bal}*n

frIlarreldcn.nr,UII*n*.u.h.[Indienniets.ent*epassingeenfingullen.l6"o".@ V*att tr*tum

il:is_ut"1.,."t ffi fis,

Air oFEratDr

VERPLTCHT

dutc!

--il1dil

a;$rAlll$fl$tg:i

rBe:lltri1 hei

a!vos rder'{.Pi.l,et, in..'C.qrnma nill.

iel

PH*VERPLICHf

ift !6i&.iil

VERPLICHT

Eirerretnummer

*I,!.t 1,!L:1i:r,:,,..,:r,.i,:..:,i::r,,:,,..:,,,:r

..,

.F.{rffi iiL.:lri:iJirri:iili'lilirirA,f

E-mali adres Pilot in Comn'rand

;g:df,resilt:i.ttrtitt:uit:uuauiiu::.uu,::i

',.

r:,::rr;:

irmPLrcHr**:

VERPLICHT

.' VERPLICHT

VERPLICHT

"r:"1";

VERPLICHT

Air r:perator

G EZ

.t:i:r:i:t;.r.i.$1!}i1t Ht j$m8f

VERPLICHT

:llia:ii.llii.l,:a.li..l).,i.il.l.l.,i.rrii.riii.l:iirl:

ftirgtcE:deilFta,6t&

e I#tDon

:,,lten.eqcur

.: ..

'&iAFd.ll:*lAil,idiEllititi*it

ea'dlUi..FliC€AS',Efr

VERPLICIIT VERPLTCHT

VERPLICHT

:::i liC

qi*ii:.:Ff

Wind op 50O

illil;:lil:&i*

i[e$1F&!sf8u]r :VERPLICH,:f

:&ie#8dill

liil'ilii:li:

VERPLICHT

;

;;dllVEmZiAirl allii'l:i'rl:'r'liii:r:

:. , ztrnr

al:it:i ail:lrri:l.ll'ii.ll:i.i:ial:iillllllal:

wotkentype

vERPLtCtl{.;

iinp:icnt """"""""""""nii

Mrlk*ndjdtr.tft€i8aj'trERPr., cH

&ijzFnderheden

.r]]t,l:1,,lit,t.ti:u,ti

NIET VERPLICHT

Gron dei genaar sh itFl aatE ',,,.,u!..\.,1',' ",,,',,,,,,,,, $dtf€:1iffi1rtr1lsE.!&

::::iiiili:iili:lli:liffi{!$!@i:ii:i

i:llifeHFf ;?,r7:aiiili:::1i:l

..._'

VERPLICHT

,a.egriQ

Overuvesende -V e

VERPLICHT

v aa rh

RDUte lAll.e plaatsen

vdn 6tart tot lanOing)

.E.!

.:.1:iial:i!#r"f{*-*3*=-dlaii

ogte

nitt ei'i-

Bijz ondEihedEn J--

]NIET VERPLICHT

;vERPLtCHT

G€rm.senteii]B6din€gFlgc&i

;:,,,!.F.nP!.!.cH,-1,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

i&i

.rt.u:t,u6itr*|1d€riiggtlrAq{

jtalsd:iii656i€b,e:

. -: "..

NIET VERPLICHT

Telrfoonnumme"r

|iy,511,1'{.c1j11'iirl.r:i,rr.,:r:,,:'r:i.l

llPI$8$gi$:i;ai1*lia:i:*::i

:rcTmI:! l| * q:.U€ret$r:t:i:

NIET VERPLICHT

ar,ri.:i.:.r:i.r:3:i.r:ir:i,:rt.lr.'rri.:.rr:.

:SBIBF;{:?:;:rr.::ra:rr: :i!

NtET vERpLtcHT

ii::ii:l

t:$&$h&i&*:ri::::*:l

:ii.rii.l:iai:.li.l:ial:i.al:r::r:i

,l.i:ra.:.t;it.laiilal:!ail;i !,

al:ial:t::ll:i l:a:la:l::ita,:l:al:lall

:1.a..:.':.tr.:i.:itiit:ti:t:.1

ilLirr:WBg:&J@,.@

I ll.i.,i:i]i.l.li.riilii..l:.lll:l.lliiliLil]li.ll:.,,i.i I

ll t,

,i:

r:.:i.:iiii.,:,r:i.ii:r:

,t*l,Btti{tt&.:::i:i,:i:a::i::i:i:i:ili:ii:,

]Paajes€6if:iF&,Akl . NIET

VERPLIC}IT

:*l.

*:*:xiaiii$

::i;:a::

::1

id%dE $ 4

$ E

Officiat deater Lindstrand Balloons

Technisch bedrijf met erl<enning N L3o3

avl-inspecties reparaties onderho udscontracten

BaItonatelier rec[amebanners groot onderhoud reparaties Verkoop occasions van diverse merken baItonaccessoires Opteidingen

Tiidetiik een ballon nodis? U kunt bij ons terecht voor diverse maten. Ook baltonequipement is te huur

ffi ffi B R L

L0 R u.r,-onr^R.ren

emait info@adballon.nl minervum 7346, 4Bt7 zo breda nederland tet +31 (o)16 St 45 312 internct www.adballon. n fax +31

(o)16 St

4t tgo

. 2A $AR ERVARING .

-.T. -: I

Cfi!{ER$II'.E[1t

N,' P-*OlICflOilS.

:a s

*:aa

Weijinksweg 26,7558 PL Hengeio, The Netherlands, Postbus 81S7,7550 KC Hengelo Tel; +31 (0)74 276 11 11 Fax: +31 (0)74 276 1160 E-mail: info@rienjurg.nl Neern (ontact op met latqueline Leemreize, Gerard L)lderrnk of Rien )urg.

$ffi

:i.ri.."'liif::;i-':ir..+=

.BEDRIJF MET DE BESTE PRIJS/KWALITEITSVERHOUDING 7 Balkcnvaarttechnisch bedrijf met erkenning door Divisie Luchtvaart (DL) en Lu{tfahrt Bundesamt (LBA)