Ballonstof HÉT BALLONMAGAZINE VAN NEDERLAND & BELGIË
Z O M E R
2 0 1 6
B ALLONS P OT V OORJAAR - ST AART KLOK V AN DE KN V V L R S S FE E D B ALLONVE R W ACHT IN G - KEROSIN E BALLON - AAD V AN DER KN AAP W AT Z IE J E ALS J E OV ER DE RAN D V AN EEN BALLON MAN D KIJKT ? DE KIP B ALLON IN IT ALIË - BEZOEK T EY LER’S MU SEU M W INDM E TING IN E E N BALLON MAN D - BALLON V AREN IN MADAGASCAR BELGIU M BALLOON T ROPHY Ballonstof is een uitgave van de KNVvL Afdeling Ballonvaren in samenwerking met de KBBF
Losse nummers € 3,95
Meer dan 20 jaar innoverende technologie.
Wijnkoningin van de „Römische Weinstraße“ Fabienne I.
„Mosel“ wijnkoningin Lena
S CH R O E D E R fire balloons –
Reizen licht gemaakt!
De nieuwe sport- & reismand M/2 – gewicht 37 kg
Heteluchtballons en meer „Made in Germany“ Uw CAMO + voor alle merken Theo S C H R O E D E R fire balloons GmbH · Gewerbegebiet Am Bahnhof 12 · D-54338 Schweich · Tel. + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 -4 Fax + 4 9 6 5 0 2 9 3 0 - 5 0 0 · mail@schroederballon.de · www.schroederballon.de · CAMO plus DE.MF/MG.0549
Ballonstof 3
I N H O U D
Goed, het weer kon beter. Februari is de maand waarin ballonvaarders het minst klagen. Maar er is ook veel goeds te melden. Zo hebben we een bestuur, dat berehard werkt om ons in de lucht te houden. En dat gaat niet vanzelf. Neem de woorden ‘Van het bestuur’ ter harte. Dat Ballonvaren bij het KNMI geen ondergeschoven kindje meer is wisten we allang, maar nu worden zelfs ballons gebruikt voor onderzoek. En dan ook nog een RSS feed! Maar ook op het gebied van wedstrijden en meetings hebben we een paar lekkere hapjes deze keer. De Ad Balloncup, een tripje naar Madagascar, de Kip in Italië en natuurlijk de Belgium Balloon Trophy. Voeg daarbij een aantal leuke curiosa zoals de staartklok van de KNVvL, een kerosine ballon of 1700 kinderen die landschappen in elkaar knutselen zoals ze er volgens hen vanuit een ballonmand zouden uitzien. Enfin, deze Ballonstof biedt weer voor elk wat wils. (Oh ja, ballonvaarders klagen het minst in februari omdat die maand doorgaans maar 28 dagen heeft).
4
Safety Seminar
6
Van het bestuur NL
7
Van de beheerraad BE
8
Ad Balloncup 2016
12
Ballonspotvoorjaar 2016
14
Staartklok van de KNVvL
15
RSS feed Ballonverwachting
16
Kerosineballon
17
In memoriam Aad van de Knaap
18
1700 kinderen en ballonvaren
20
Geen kip
22
Nog één keer Teyler’s
24
Madgascar
29
Windmeting op hoogte
30
Belgium Balloon Trophy
Dick Kleinlugtenbeld het bestuur de beheerraad
Ad Haarhuis Kevin Boon Hans van Hoesel KNMI
Hans van Hoesel Pamela Visscher
Annette Witte
Gerjan Crebolder Gerjan Crebolder
Ad Haarhuis/Philippe De Cock KNMI Steven Vlegels
ballonstof 4
VE I LI G H E I D S B U L L E T I N K NV VL , A F DE LI N G B A L L O NV A R E N T E KS T : DICK KLE INLUG TE NB E LD
V O RDE R INGEN V A N HET V MS-T EA M
het afgelopen Flight Safety Seminar (FSS) werd duidelijk
Het VMS team is op de goede weg. Een zeer belangrijke
dat een dergelijk handboek zo beknopt mogelijk moet
stap is gemaakt, namelijk de goedkeuring van de Inspectie
worden en vooralsnog alleen de onderdelen moet bevat-
Leefomgeving en Transport (ILT) om de KNVvL als “tussen-
ten die de wet voorschrijft. Het VMS-Team wil op deze
persoon” te accepteren bij het melden van luchtvaartvoor-
manier ook voorkomen dat we verstrikt raken in “eigen”
vallen. Op deze manier kunnen alle voorvalrapportages via
regeltjes. Het handboek is een leidraad voor het hele VMS,
de KNVvL lopen.
maar Flytool is het hulpmiddel voor de gebruikers. Het is nog steeds de bedoeling om de overheid een stap voor te
De Veiligheidsmanager van de afdeling ballonvaren kan
blijven door een goed en aantoonbaar werkend systeem
een binnengekomen voorvalsmelding of rapport contro-
in te richten.
leren, evt. extra informatie opvragen en indien nodig, de autoriteiten informeren over het ongeval/incident.
LAATS TE VE RAND E RING IN WE T- E N
De anonimiteit van de melder blijft gewaarborgd.
RE GE LGE VING
Op deze manier is één ingevuld rapport voldoende en
Sinds het FSS van 11 maart 2016 zijn er geen veranderin-
hoeft de ballonvaarder/melder verder niets meer te doen.
gen opgetreden. Dit zowel op internationaal als op nationaal niveau. Voor aanvullende informatie over het melden
Een bijkomend, maar voor ons even belangrijk, voordeel
van voorvallen en het Nederlandse veiligheidsbeleid
is dat het VMS-Team alle informatie afkomstig van mel-
kan Verordening (EU) nr. 376/2014 en het State Safety
dingen/rapporten kan verzamelen, centraal registreren,
Programme 2015 -2019 geraadpleegd worden.
analyseren. De belangrijke lessen worden gedeeld met de leden van de afdeling en waar nodig worden wijzigingen
GE ME LD E VOORVALLE N
doorgevoerd in onderdelen van de opleiding.
AFD E LING BALLONVARE N
Er is één voorval gemeld via voorval.ballonvaren@knvvl. Voor het rapporteren van voorvallen is vooralsnog
nl. Die persoon is een held omdat hij een voorval heeft
gekozen voor Flytool. Dit is een applicatie die binnen
gemeld! De ballonvaarder zag een klein veldje als enige
verschillende afdelingen van de KNVvL wordt gebruikt.
en laatste mogelijkheid om te landen. Het werd een harde
De gebruiker van deze applicatie kan door middel van
landing en daarbij verstuikte een passagier zijn enkel.
verschillende invulvelden een beschrijving geven van een
Het voorval is in overleg met de ballonvaarder doorge-
voorval. Vervolgens kan de melder het voorval via de
stuurd naar het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen en is
applicatie sturen naar het VMS-Team. Het team bekijkt of
opgenomen in het voorvalregister van de KNVvL.
het voorval gemeld moet worden aan de autoriteiten en zal indien dit nodig is, de melding anoniem doorsturen.
In Duitsland zijn door de BFU (Bundesstelle für
Daarnaast wordt het voorval opgenomen in een KNVvL
Flugunfalluntersuchung) de cijfers over 2015 bekend
database, zodat analyses uitgevoerd kunnen worden.
gemaakt. Er waren vier voorvallen met in Duitsland geregistreerde ballons, waarvan één ernstig ongeval in Italië.
FlyTool wordt momenteel, onder leiding van het VMS-
Hierbij kwamen helaas twee mensen om het leven en
Team, getest door verschillende ballonvaarders.
raakte de piloot zwaar gewond.
Er wordt hard gewerkt om deze zomer nog een goed
De ballon kwam in aanraking met een hoogspanningslei-
werkende (Beta) versie online te krijgen voor alle ballon-
ding en daardoor ontstond brand.
vaarders. Op het FSS van 28 oktober zal hier verder uitleg
De andere drie voorvallen vonden plaats in Duitsland en
over gegeven worden.
daarbij raakten acht mensen zwaar gewond en drie mensen licht gewond. Volgens de BFU waren ‘holprigen (hob-
Het VMS handboek is een heel ander verhaal. Tijdens
belige) landungen’ de oorzaak van de verwondingen.
CO LO F O N
Op de grond ziet hij een vrouw staan, hij daalt en vraag haar: ”Neem me niet kwalijk, ik zou een passagier op– pikken, maar ik heb geen idee waar ik ben.”
Ballonstof Zomer 2016 Een uitgave van de Afdeling Ballonvaren van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart. Een informatief blad voor ballonpiloten, leden van de
De vrouw antwoordt: “Je zit in de mand van een lucht
KNVvL afdeling Ballonvaren en andere belangstellenden.
ballon, zo’n 10 meter boven de grond.”
Ballonstof verschijnt eenmaal per kwartaal in een oplage van 300 exemplaren. De redactie beslist over het al dan
Waarop de ballonvaarder zegt: “U moet wetenschapper zijn.” “Dat klopt”, antwoord ze,”Hoe wist u dat?”
niet opnemen van artikelen. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikelen komt voor rekening van de betrokken schrijver. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of te bewerken.
Nou, alles wat u me vertelde is juist, maar ik kan er niets mee. Ik ben nog steeds verdwaald en nu ben ik nog meer
Voor België valt de uitgave onder de verantwoordelijkheid van de Belgische Ballonvaart Federatie, Luc Van Geyte.
te laat!” “U moet manager zijn”, antwoord de vrouw.
Wie lid wil worden van de KNVvL, afdeling Ballonvaren, kan zich melden bij de KNVvL: 0348 43 70 60.
“Hoe weet u dat?” redactie:
“U heeft een grote hoeveelheid gebakken lucht bij u, u weet niet waar u bent of waar u naartoe moet, u heeft een passagier een belofte gedaan die u niet kan waarma
Rutger Coucke [hoofdredacteur], Luc Van Geyte [redacteur België] Gerjan Crebolder [redacteur Nederland] Annette Witte [eindredactie].
ken. U gaat er vanuit dat de mensen onder u de proble men zullen oplossen en als dat niet gebeurd is dat op een of ander manier mijn schuld.”
medewerkers aan dit nummer: Dick Kleinlugtenbeld, Hans van Hoesel, Annette Witte, Gerjan Crebolder, Ad Haarhuis, Kevin Boon, Philippe De Cock, KNMI Luc Van Geyte en Rutger Coucke. foto omslag: Maj-Britta de Ruiter opmaak: Rutger Coucke productie en advertenties: Ontwerpfabriek Van Riebeeckweg 2 1212 EL Hilversum 06 2450 1450 www.ontwerpfabriek.com
Wij leveren: l Cameron ballons en accessoires l Icom radio’s, Flytec instrumenten l Begeleiding evenementen / Flight Director l Theorie- en praktijk opleiding l Reclame- en passagiersvaarten en zijn een: l EASA erkend onderhoudsbedrijf en CAMO+ gecertificeerd
druk: Drukkerij Print Productions B.V. Nijverheidsterrein 8 1645 VX Ursem Tel 072-5022233 deadlines copy en advertenties: 15 maart, 15 juni, 15 september en 30 november Advertentietarieven 1/1 pagina € 227,1/2 pagina € 115,1/4 pagina € 60,50 Zonder BTW. Toeslagen voor omslagpagina’s. Abonnement Abonnement Ballonstof voor niet-leden: Nederland € 15,- per jaar.
Walstraat 13 7631 ET OOTMARSUM T: 0541- 293299 M: 06 23 505 807
België € 25,- per jaar Aanvraag abonnement admin@knvvl.nl
ISSN: 1386 - 1700
ballonstof
Een ballonvaarder realiseert zich dat hij verdwaald is.
5
ballonstof
VAN HET BESTUUR Het ballonseizoen is weer in volle gang. Helaas is er nogal wat uitval wegens het matige of soms ronduit slechte weer. Laten we
6
technici zullen ‘geconverteerd’ moeten worden conform de nieuwe Part 66 regelgeving. De afdeling vergunningverlening van ILT
hopen dat we een mooie zomer krijgen. Van achter het bestuursbureau zijn er weer veel nieuwe ontwikkelingen en hebben we het weer druk gehad met het behartigen van jullie belangen. De FI Refreshers lopen goed en ILT heeft complimenten over de FI informatiedag, die we bij hen mochten meemaken, in ontvangst genomen. ILT is ook weer van de partij op ons tweede Safety Seminar op 28 oktober in het oosten van het land. Noteer de datum alvast in je agenda. Programma volgt, maar het zal in ieder geval ook het onderwerp ‘gas’ behelzen. Ook is er met ILT overleg gevoerd over onderhoudstechnici. De op dit moment bij de onderhoudsbedrijven werkende onderhouds-
wil dit met al onze onderhoudsbedrijven regelen. Nu zit het onder de bedrijfsautorisatie. Níeuwe onderhoudstechnici zullen een door ons nieuw te maken examen moeten doen. ILT wil een intentieverklaring opstellen waarin staat dat dit uiteindelijk bij KNVvL komt te liggen. Ook hiervoor moet een examenreglement, -instituut, etc. komen. Liefst wil men dat dit in lijn is met de FCL examenprocessen. Wij zijn op zoek naar mensen met affiniteit met dit onderwerp om te helpen alles op poten te zetten. Uit Keulen is er vanuit EASA weer het nodige te melden: wij gaan onderhandelen over Part FCL (brevetten) en proberen de soms wat brede regelgeving meer onze richting op te buigen. Eind van het jaar zullen we daarvan de eerste resultaten zien. De vorm waarin de Opleiding tot Ballonpiloot zal worden gegoten is nog steeds onderwerp van discussie. De voor de hand liggende vorm is een simpele “declaratie” in plaats van een langdurig en kostbaar administratief proces. Deze vorm zal DTO Declared Training Organisation gaan heten. Bij de volgende ALV is hierover meer bekend en wordt hierover nadere informatie gegeven. Wij willen nog de aandacht vestigen op de vaartregistratie. Er wordt redelijk geregistreerd maar soms kloppen de sociale media niet helemaal met de registratie. Wij verzoeken jullie daar extra aandacht aan te willen geven!
Dan een laatste punt van aandacht en dat is de omgang met de landeigenaar. Wij besteden te veel tijd aan het proberen op te lossen van problemen met boeren en landeigenaren. Probeer s.v.p. zelf een probleem op te lossen en stel je daarin redelijk op. Als problemen niet worden opgelost gaat dat als een lopend vuurtje door de buurt en hebben we weer minder “vrienden” om te mogen landen. Wees daar s.v.p. alert op! Als er schade is, regel dat dan s.v.p. coulant. Als het echt nodig is willen wij er via de regio-coördinatoren tijd in stoppen maar dit moet een uitzondering zijn en geen regel.
Mooie vaarten gewenst! Het bestuur
BESTUUR KNVVL BALLONVAREN VOORZITTER/WOORDVOERDER: Vacant SECRETARIS: Niels Kon, M 06-4810 6556, niels.kon@KNVvL.nl PENNINGMEESTER: Tommy Witteveen, M 06 3662 6742, penningmeester.ballonvaren@KNVvL.nl BESTUURSLEDEN: Jan Oudenampsen: jan.oudenampsen@knvvl.nl Karel Abbenes: karel.abbenes@knvvl.nl Marije Roozendaal: marije.roozendaal@knvvl.nl Charles Volman: charles.volman@knvvl.nl
ballonstof
VAN DE VOORZITTER BE Wat een voorjaar!! Alhoewel kunnen we wel van een voorjaar spreken bij aanhoudend herfstweer. Dit gezegd zijnde hopen we alvast op een mooie zomer en enkele compensaties vanwege de weergoden. En uiteraard wensen we niks liever dan dat de weergoeroes, die nu al een volledig slechte zomer afroepen, ongelijk krijgen.
7
Als gloednieuwe voorzitter van de federatie wens ik hierbij mijn voorganger Philippe alvast te bedanken voor alle geleverde prestaties en uiteraard ook het voltallige uitgaande en inkomende bestuur, voor het geleverde werk en geschonken vertrouwen naar de toekomst toe, om Philippe zijn werk verder te zetten. In het nieuwe bestuur zal Philippe trouwens ondervoorzitter zijn, secretaris Djorry Simoen, penningmeester Luc Buyckxen bestuursleden Luc Van Geyte, Lowie Vanluffelen, en Evert Dehandschutter komt ons, als enige op dit moment, vervoegen in de commissiewerking, een eervolle vermelding waard en mag ik hierbij alvast oproepen om zijn voorbeeld te volgen en indien interesse, u aan te melden om mee te werken in een commissie ten bate van de toekomst van onze passie, hobby, beroep … De KSTE was weer een groot succes en dit dankzij jullie talrijke deelname. Ook het deelnemersveld aan het BK 2016 mag gezien zijn en we mogen aldus best trots zijn op onze sportcommissie. Ik zie voor het bestuur alvast belangrijke uitdagingen die we blijven aanpakken. Ik blijf het overleg aansturen met het Ministerie van Milieu om een duurzame oplossing te realiseren voor het gastanken voor ballonvaarders en bijhorende specificaties. Ook gaan we verder het overleg van nabij voeren mbt de operations, met de bedoeling ook hier tot een werkbaar en duurzaam kader te komen. Ook alle ontwikkelingen op Easa vlak blijven we in nauw overleg met de EBF op de voet volgen. Maar laat ons nu eerst alvast wat duimen voor mooi weer voor de vele organisaties van ballonfestivals. Alvast een fijne zomer met veilige ballonvaarten gewenst aan iedereen. Yves Lannoy, voorzitter
BESTUUR
KBBF
F OTO OM S L A G : B A L L O N VAR E N TUS S E N DE BA OB A P S I N MA D A G AS CAR F OTO: M A J - B R I T T A D E R UITE R
VOORZITTER: Yves Lannoy, Ambachtstraat 12, 2450 Meerhout, M 0478 51 57 30 ONDERVOORZITTER: Philippe De Cock, Hogenakkerstraat 76, 9140 Tielrode, M 0475 44 14 76, PENNINGMEESTER - LEDENADMINISTRATIE: Luc Buyckx, Kluisstraat 18, 2360 Oud-Turnhout M 0476/36 18 02, SECRETARIS: Djorry Simoen, Berkenlaan 5, 9160 Lokeren, M 0478 61 74 37, BESTUURSLEDEN: Lowie Vanluffelen, Achtelsestraat 98, 2320 Hoogstraten, M 0495 25 35 45, Luc Van Geyte, A. Rodenbachlaan 4, 2547 Lint, M 0495 22 55 66, Evert Dehandschutter, Mercatorstraat 182, 9100 Sint-Niklaas, M 0472 80 48 84 SECRETARIAAT: Berkenlaan 5, 9160 Lokeren WOORDVOERDER: Yves Lannoy, M 0478 51 57 30 EMAIL: rvb@balloonfederation.be WEBSITE: http://www.balloonfederation.be
ballonstof
AD BALLON CUP 2016
8
AD BALLON CUP IN EEN PAAR WOORDEN: SUPER WEEKEND, VEEL DEELNEMERS, 3 VAARTEN, OEFENEN EN WEINIG WIND.
De Ad Ballon Cup stond gepland voor 27 en 28 februari, maar wegens te veel wind werd dat weekend afgelast. Poging 2, het weekend van 5 en 6 maart. De voorspelling zien er goed uit dus groen licht en aan onze 16 deelnemende piloten melden dat de Ad Ballon Cup doorgaat. bij het target van de Fly In. Er vinden geen wijzigingen aan het Zaterdagochtend 5.00 uur komen de eerste piloten binnen.
tasksheet plaats en alle deelnemende piloten gaan op zoek
Onze wedstrijdleider Jonas Maes en zijn team zijn al eerder
naar een eigen opstijglocatie.
wakker om voor ons een wedstrijd uit te zetten. Bijna altijd
Met een mooie ochtenddauw stijgen de ballons op. Kort na
staat er meer dan voldoende wind in ons kikkerlandje, maar
de opstijging blijkt dat de winden anders zijn, waardoor de
deze keer geeft Jonas aan dat er weinig tot geen wind staat
Fly In bijna niet haalbaar is, maar Stijn Staelens weet er toch
en dat het dus niet gemakkelijk is om een wedstrijd uit te zet-
te scoren met een afstand van 42.86 mtr. op de 2e plaats Jan
ten.
Oudenampsen met 202 mtr. en de derde plaats is voor Steven
Na grondig overleg en uitstel van de briefing was daar dan
Vlegels met 232 mtr.
toch een tasksheet met 3 opdrachten.
Met de tweede opdracht, een zelf uitgezette Land Run weet
Fly In, Land Run en een Fly On. Een extra briefing vindt plaats
ook hier Stijn weer te scoren 3,31 km2, Steven Vlegels met
Maximum Distance Time. Wederom een uitdaging van tactiek en kennis. Computers zijn dan soms toch best handig :). Piloten hebben de keuze om de Elbow laag of hoog te beginnen. De tactiek om de Elbow laag te varen bleek uiteindelijk de beste keuze. De Nederlanders waren hierin eindelijk sterker dan de Belgische piloten. 1e werd Henk Broeders en maakte een hoek van 109.47 graden, gevolgd door Erik Pals 101.74 graden en op de derde plaats Rik Baan met een hoek van 98.34 graden. In de Maximum Distance Time komt het aan op snelheid om dan een zo groot mogelijke afstand af te leggen. Stijn Staelens won hiermee zijn 3e van de op dat moment 5 opdrachten met een afstand van 3447 mtr., op de hielen gezeten door Johannes Kooistra met 3417 mtr. en kort daar achter Jan Oudenampsen die 3404 mtr. heeft kunnen afleggen in 20 minuten tijd. Zondagochtend is de briefing gepland om 6.30 uur. Bijna uitslapen zullen we maar zeggen. Het weer is twijfelachtig. Lage bewolking zou ons mogelijk aan de grond houden. Maar we hebben geluk, de bewolking in ons vaargebied trekt op en zichten worden meer dan 10 km. Dit neemt niet weg dat het weer een zware klus is voor onze wedstrijdleiding om goede tasks uit te zetten. De opdrachten die we ontvangen mogen er zijn. Maximum Distance Double Drop en een Hesitation Waltz. Opstijging is vanuit Etten-Leur in verband met een noord noord-westelijke wind. De Maximum Distance Double Drop is een cirkel met een radius van 2km. Precisiewerk, bij het binnenkomen van deze cirkel moet je het eerste punt vast leggen in de logger. Risico`s nemen of toch niet, het laatste punt dat je moet vast leggen in de logger is voordat je de cirkel weer uit gaat. Teamwork of durf … Henk Broeders behaalde een bijna maximale afstand van 3970 mtr op de voet gevolgd door Jan Oudenampsen met een afstand van 3964 mtr en op de 3e plaats Erik Pals met een mooie afstand van 3944 mtr. 2,83 km2 heeft een mooie 2e plaats, gevolgd door Tommie
Zouden de Hollanders dan toch meer risico`s nemen!
Witteveen met 2,13 km2 op de 3e plaats. De laatste opdracht
En met resultaat :).
van deze ochtend een Fly On weten onze zuiderburen ook te
De meest haalbare Hesitation Waltz was het kruis net voor
winnen. Steven Vlegels heeft een afstand van 14 mtr, nr. 2 is
de boom van Kees Snepvangers. Enkele piloten hebben in de
David Spildooren met 23 mtr en nr. 3 wederom een Belgische
scorings area van 50 mtr. goed kunnen scoren. Op plaats 1 Jan
piloot Philippe De Cock met 22 mtr.
Oudenampsen met 21.14 mtr, de 2e plaats pakt Steven Vlegels
Na de eerste vaart was Tommie Witteveen beste Nederlander,
met 29.83 mtr en op de derde plaats David Spildooren met
hier was Tommie zo trots op dat hij bijna naast zijn schoenen
46.45 mtr.
ging lopen ;).
De laatste avondvaart van het weekend is twijfelachtig. Toch gaan we na de briefing naar het veld in Etten Leur.
Zaterdagmiddag staat de 2e vaart gepland. Voor Jonas is het
Altijd kijken of er een mogelijkheid is om te varen.
weer een uitdaging. Weinig wind. Zijn woorden K.. weer. Met
Na lang wachten, veel kijken naar de prachtige lichte en don-
alle wedstrijdvaarders vertrekken we na de briefing naar een
kere wolkpartijen en overleggen moeten de officials bij Jonas
voor ons welbekend opstijgveld “Snepvanger” in memorie van
komen en worden zij alsnog op pad gestuurd.
Kees Snepvangers. De gehele familie Snepvangers is aanwezig
Wij krijgen een extra briefing. Het weer is te onstabiel zegt
en genieten van alle ballons die opstijgen vanaf het veld.
Jonas en hij heeft de officials al terug gestuurd om een pintje
ballonstof
De opdrachten voor deze middag zijn een Elbow en een
9
ballonstof 10
te gaan pakken. Hiermee is de briefing gecanceld. Inpakken en terug naar Ad Ballon. Bij terugkomst levert iedereen zijn kaarten en banners in. Alle piloten ontvangen een “Kerel Saison” namens Philippe de Cock, waarvoor bedankt Philippe. Hij smaakte heerlijk. Hierna vindt de prijsuitreiking plaats met op eerste plaats Steven Vlegels met 5526 punten, op de tweede plaats staat Jan Oudenampsen met 5468 punten en op de derde plaats Henk Broeders met 5419 punten. Proficiat heren. Uiteraard kunnen we de Ad Ballon Cup niet afsluiten zonder ons vast Chinees buffet wat wordt gehaald voor alle deelnemers, vrijwilligers van Ad Ballon die klaar hebben gestaan met broodjes, koffie en thee, onze mensen van het gastanken, meetteams, officials en de wedstrijdleiding. Dank jullie wel allemaal. Het was een top weekend. Alle resultaten en foto`s zijn na te lezen op www.ballonwedstrijden.nl
ballonstof 11
Contact dealer Ultramagic Holland Ad Haarhuis Ad Ballon BV
ULTRAMAGICBALLOONS.NL
Tel 06 - 53 48 84 49 Info@adballon.nl EASA NL MG-8061 certified Powered by Ad Ballon
ballonstof 12
BAL L O NS P O T V O O R J A A R T EKST EN FOT O’S: KEV IN BOON
Hallo, hier zijn we weer. Normaal maken we maar een verslag
enkele rit, voor een nieuwe Belgische ballon te bewonderen tij-
per jaar, maar door omstandigheden maken we half juni toch
dens de opendeurdagen van de sponsor, een static show was
maar een verslag van de eerste helft van 2016.
het maximum haalbare die dag.
Januari startte goed, na de eerste keer opstaan in het nieuwe
Op naar april, traditioneel de maand van de ballonmeeting in
jaar, konden we meteen een voor ons nieuwe ballon op foto
Waregem, maar deze meeting vind dit jaar eind juni plaats,
zetten. Tot zover de ballons in januari.
wegens gewijzigde locatie. Terug over naar onze sportfeiten :) 1 april, geen vis, voelde ik me heel de dag ziek, tot ik in de
Februari leek ballonloos te worden, tot we op het einde van
loop van de namiddag een bericht kreeg dat in de streek een
de maand toch nog een specialleke te zien kregen. Voor de
nieuwe ballon zijn eerste vaart ging maken. Met behulp van
eerste keer in zijn bestaan, werd Yoda in België rechtgezet.
het medicijn ‘ballon’ kon ik er weer tegenaan. De volgende
Locatie: indoor op de site van Tour & Taxis te Brussel. Voor de
ochtend werd er vroeg opgestaan, om van diezelfde piloot een
gelegenheid ruilden we onze auto in voor de trein als spot-
andere nieuwe ballon op foto te plaatsen. Aangekomen op
vervoermiddel.
het opstijgterrein, bleek er nog een tweede nieuwe aanwezig te zijn, alsook de ballons van de KBBF Voorjaarschallenge ste-
Maart gaf ons op 3 van de 4 zaterdagen ballons. Starten
gen op dezelfde plaats op, een goeie ochtend dus. ‘s Avonds
deden in de omgeving van Breda, voor de Ad Ballon Cup.
gingen we met het hele gezin ook de avondvaart van die chal-
De eerste opdracht was een Fly In, dus volgden we een interes-
lenge bekijken.
sante ballon tot aan zijn gekozen opstijgveld, en hij was daar
Een weekend later was het ‘oldtimerweekend’. Na de typische
niet alleen. Met z’n allen met de ballon de andere kant van de
file op de Antwerpse ring te trotseren, konden we 3 Zwitserse
gracht opzoeken.
ballons op foto plaatsen. 2 dagen later was het dan de ‘O.B.C.
De week nadien was het in België geen vaarbaar weer, maar
Inflation Day Kasterlee’, goed voor alweer een dag ballonsple-
een eerste vaart van een Nederlandse ballon trok onze aan-
zier. Nadien was het mooie weer van april voorbij.
dacht, zot als we zijn, 2u enkele rit in de wagen voor 1 ballon te zien. Nog een week later, maakten we een reisje van 1u
Mei, traditioneel de maand van het Belgische Kampioenschap,
ballonstof 13
start met een mooie reeks aan fotoverslagen. 1 mei ‘s morgens
ten we alweer een rondrit voor enkele BBT-ballons te spotten.
vroeg uit de veren, trekken we richting Eeklo voor de eerste
Voor ‘s avonds werden we getipt voor een 2e vaart van een
vaart van maar liefst 3 ballons met dezelfde layout, en nee, we
ballon (Théo) in de regio van Bastogne, na wat twijfel toch
hadden niets gedronken (op wat koffie na). ‘s Avonds maak-
besloten daarheen te gaan. Toen deze ballon opsteeg, kregen
ten we de start mee van enkele ballons in Stekene, goed voor
we te horen dat de vaart van BBT gecancelled was wegens
alweer een nieuwe registratie in onze verzameling van gefoto-
neerslag, een goeie beslissing dus.
grafeerde ballons. 2 mei waren we in de tuin aan het werken
Een bevriende ballonspotter bracht het pinksterweekend bij
tot we opeens een sms kregen met de vraag om die avond te
ons door, op maandagavond konden we samen nog een keer
crewen voor een tv-opname ballonvaart. Aangezien we graag
op pad, we reden naar een gekend terrein in de buurt voor
mensen uit de nood helpen, gaan we erop in. ‘s Avonds was
enkele ballons te zien opstijgen, waarna we de ballons van
het wachten tot de wind voldoende afgezwakt was om een
‘ballonmeeting Steenenmuur’ opwachtten in de buurt van
veilige vaart te kunnen maken, maar de nodige beelden kon-
hun landingsplaats. De rest van mei bracht ons nog een paar
den gemaakt worden voor een huwelijks aanvraag-reportage
overvarende luchtballons, alsook de verkoop van ons model-
voor de nationale televisie. Missie geslaagd.
ballonmateriaal.
Op de moment dat de general briefing Belgian Balloon Trophy plaatsvond bevonden wij ons nog in eigen streek voor een
10 juni, twee dagen voor dit schrijven, brachten we de eerste
spottripje. De avond van afreis naar BBT, konden de bal-
ballonmeeting te Oosterhout een bezoekje. Na alweer een uur
lons opstijgen waardoor de rit alvast geslaagd was en we
te verliezen op de Antwerpse ring, vonden we nog een par-
ons konden focussen op een andere meeting in de regio.
keerplaats kortbij. 16 opgestegen ballons (waarvan 4 ‘nieuwe’
Vrijdagmorgen werden we wakker toen de ballons reeds de
voor ons) later, keerden we zonder file naar huis.
lucht in waren, ons snel aangekleed en de laatste ballons
Zo, dit was het alweer, binnenkort mag je een verder verloop
weten landen. Vrijdagavond begaven we ons richting Han-Sur-
van onze ballonspot-uitstappen verwachten, er staan er nog
Lesse voor de tweede editie van Han Vol-Et-Vous, waar we 2
heel wat op de planning...
jaar geleden reeds over schreven. Alle ballons stegen op, waardoor die meeting ook van de lijst kon. Zaterdagmorgen maak-
ballonstof 14
T EKST : HAN S V AN HOESEL FOT O’S: RU T GER COU CKE
D E STAAR TKL OK VA N D E KNVV L
Wie weleens in de vergaderruimte van het secretariaat van de KNVvL in Woerden is geweest, heeft ‘m gezien: de staartklok met een mechaniek van ballonvaarders. Over deze staartklok valt wel wat te vertellen. Klokkenmakers in Friesland, met name in Franeker, Sneek en Joure, vervaardigden boven de beschilderde wijzerplaat ingenieuze mechaniekjes die konden bewegen. Een voorbeeld daarvan is de klok van de KNVvL. Bij deze klok beweegt de ballon met het tikken van de tijd. Omstreeks 1800 stond de ballonvaart volop in de belangstelling en ook de Friese klokkenmakers speelden daar naar hartelust op in. Een staartklok was in die tijd een statussymbool en kwam je tegen aan de wanden van de hal in de woningen van de gegoede burgerij. De klok in de hedendaagse vergaderruimte van de KNVvL dateert van omstreeks 1820 en is gemaakt in Franeker, waarschijnlijk van de hand van Gerke IJsbrands Westerdijk. Van hem zijn meerdere staartklokken bekend met een ballonvaartmotief. De staartklok heeft een ankergang, zoals die in 1676 door Christiaan Huygens werd uitgevonden. Klokkenmakers zijn er altijd in Friesland gebleven. Sinds de jaren ’70 is de waarde van antieke staartklokken fors gedaald. Onder invloed van vooral de kleinere behuizing, zijn omvangrijke klokken niet erg gevraagd. Unieke exemplaren, zoals die van de KNVvL, zijn nog steeds erg gewild! Het besproken exemplaar verkeert in een staat die een opknapbeurt wenselijk maakt. Hopelijk zijn daar fondsen voor te vinden.
RS S F EED V O O R BAL L O N VAAR T V ER WACH TI NG BALLONVAART EN HET KNMI HEBBEN SAMEN EEN LANGE TRADITIE. ELKE ZOMER LEVEREN DE METEOROLOGEN VAN HET WEERINSTITUUT GEDEGEN BALLONVAARTVERWACHTINGEN, GEBASEERD OP DE LAATSTE WEERMODELLEN EN COMPUTERRUNS MET DATA DIE VOOR DE BALLONVAART RELEVANT ZIJN. DE OVERIGE MAANDEN IS DIT EEN GEAUTOMATISEERDE VERWACHTING, EVENEENS OP BASIS VAN DE DAGELIJKSE MODELREEKSEN.
In de zomer maken de meteorologen een begeleidende tekst
is er gekozen voor een RSS-feed waarin alleen wordt aangege-
bij deze verwachtingen, verdeeld over de regio’s Noord,
ven dat er een nieuw bericht is verschenen. Een RSS-feed kan
Midden en Zuid. Deze tekst wordt meerdere keren per dag
worden gelezen met een RSS-reader, waarvoor op alle platfor-
ververst, vooral wanneer de actuele weersverwachting daartoe
men gratis apps/software bestaan. In de RSS-feed komt vlak
aanleiding geeft. De automatische berichtgeving wordt even-
na het verschijnen van een nieuw bewaakt ballonvaartbericht
eens zeer regelmatig vernieuwd en bevat verwachtingen voor
een melding vergelijkbaar met het volgende bericht: Regio(s):
de ochtend en de avond.
Noord, Zuid 22-02-2016 12:00UTC COR - uitgifte 15:02UTC maandag 22 februari 2016 16:02
B ET ER E V LU CH T V OORBEREIDING
Voor de vluchtvoorbereiding raadplegen ballonvaarders de
BE TE RE D IE NS TVE RLE NING
website van luchtvaartmeteo en kunnen ballonvaarders ook
Met de introductie van een RSS Feed kan de dienstverlening
een meteoroloog raadplegen via het 0900 nummer. Het intro-
voor de ballonvaarders verder worden verbeterd en draagt dit
duceren van een RSS Feed geeft de mogelijkheid ballonvaar-
bij aan de veiligheid door de verbeterde bereikbaarheid van
ders te bereiken die het KNMI anders mogelijk niet zou kunnen
ballonvaarders voor en tijdens hun vaart. Na het ontvangen
bereiken indien een bericht geamendeerd of gecorrigeerd zou
van de RSS Feed dient de ballonvaarder de website van lucht-
worden. De behoefte voor een RSS feed is ook door diverse
vaartmeteo te raadplegen of een meteoroloog te consulteren.
ballonvaarders geuit, o.a. tijdens veiligheids-seminars.
Uiteraard blijft een gedegen vluchtvoorbereiding van belang
De term RSS staat voor Really Simple Syndication, het is een
en is dit ook te allen tijde de verantwoordelijkheid van de bal-
makkelijke manier om automatisch op de hoogte te blijven van
lonvaarder.
wijzingen op de website van luchtvaartmeteo.nl.
De handleiding voor de RSS Feed kunt u vinden op luchtvaart-
Dit gaat dan om de standaard (ORG), maar in het bijzonder
meteo.nl, onderstaand de twee RSS-feeds:
om gecorrigeerde (COR) en geamendeerde (AMD) berichten.
http://projects.knmi.nl/RSSread/RSSfeed_ballon.xml - dit
De ontvanger kan zelf instellen of hij alleen geamendeerde of
bericht bevat alle berichttypes: ORG/RTD/COR/AMD
alle berichten wil ontvangen. Omdat de ontsluiting van de ver-
http://projects.knmi.nl/RSSread/RSSfeed_ballon_CORAMDonly.
wachting zelf enkel via luchtvaartmeteo.nl mag plaatsvinden
xml - dit bericht bevat enkel de COR/AMD berichten.
ballonstof
N I EU WS V A NUIT HE T K NM I:
15
ballonstof 16
OOI T G E HO O R D V AN E E N KE RO S I N E BAL LO N ? T E KS T E N FOTO’S : H ANS VAN H OE S E L
tijd om te springen. Door het plotselinge gewichtsverlies kantelde de ballon, de nog aanwezige warme lucht kon ontsnappen en de ballon daalde vanzelf. Deze heteluchtballons werden ook wel ‘smoke balloons’ genoemd. De andere twee foto’s tonen respectievelijk het vullen van de ballon boven een vuur, de andere foto laat de start zien met daaronder de parachutist. Beide Amerikaanse foto’s dateren uit 1963. Aan dit stuntwerk kwam pas een eind toen in de jaren zestig van de vorige eeuw de moderne brander geïntroduceerd werd.
Bijgaande zwart/wit foto uit de oude doos laat een zgn. kerosine ballon zien. Het toont een stunt in 1912 ergens in de Verenigde Staten. De lucht in de ballonenvelope werd verwarmd door een vuur dat brandde op hout doorweekt met kerosine. Vaak duurde het uren voordat de lucht voldoende verwarmd was. Zodra de ballon voldoende lift had, steeg deze door naar een hoogte van, naar men zegt, circa 1000 ft. Zodra de ballon een daling inzette ontplooide de parachute automatisch en vond de parachutist het
ballonstof
Comprehensive insurance Cover at an affordable price
17
Your partner for your Aviation-Insurance VFS Heinz Grümmer GmbH is one of the largest Aviation-Insurance-Brokers in Germany with over 40 years experience. You enjoy the flight - we provide the protection
Flugplatz 8, 44319 Dortmund Phone +49 231 927177-0 Fax +49 231 927177-30 info@vfs-gruemmer.de
Please contact Heiko Spilker, Phone: +49 231 92717737, e-mail: h.spilker@vfs-gruemmer.de Udo Kötitz, Phone. +49 231 92717713 , e-mail: u.koetitz@vfs-gruemmer.de
IN M EM O R IA M : AA D VA N DER KNAA P [ 4 E VA N L I N KS ; A A D VAN DE R KNAAP ]
Onlangs bereikte ons het bericht dat op 6 april j.l. Aad van der Knaap is overleden. Hij werd 82 jaar. Naast zijn voormalig lidmaatschap van de Luchtvaart Historische Vereniging, was Aad gedurende tientallen jaren enthousiast lid van de Haagsche Ballon Club. Als zodanig was hij zeer actief betrokken bij allerlei hand- en spandiensten rondom de voorbereidingen van de start van één of meerdere gasballons. Aad assisteerde zowel bij de grondploeg, de startploeg alsook de landingsploeg. Menigmaal was hij als eerste aanwezig bij de landing van de ballons. Wij denken terug aan Aad met plezierige herinneringen en wensen zijn dierbare sterkte toe bij dit verlies. De uitvaart heeft in besloten kring plaats gevonden op 12 april te Rijswijk. Namens het bestuur van de Luchtvaart Historische Vereniging, Pamela Visscher, voorzitter
18
ballonstof
ballonstof 19
WE LK E LA N DS C H APPE N Z I E J E V A N U I T DE MAN D VA N EE N L U C HT BA L L O N ? D E Z E V R A A G W E R D VOOR G E LE G D AAN 1700 LE ERLIN GEN V AN HAARLEMSE BASISSCHOLEN . DIE GIN GEN V ER V O L G E N S A A N DE S LAG M E T H OUT, P AP IE R , P IEPSCHU IM, GOLFKART ON , SCHAREN , KWAST EN , LIJM, V ERF EN NO E M MA A R O P. M AAR VOOR AL M E T VE E L CR E A T IV IT EIT EN FAN T ASIE. HET RESU LT AAT IS OV ERWELDIGEN D E N T E Z I E N I N H E T CAFE VAN TE YLE R ’S M US E UM. AN N ET T E WIT T E MAAKT E ER DEZE FOT O’S V AN …
ballonstof
G E E N KI P IN HET IT A LIA A NS E
20
SAN Z ENO V ICT O RIE GERJAN CREBOLDER
TOT 1999 ZAG JE BIJ DE MEETING VAN RAASM IN HET ITALIAANSE SAN ZENO DI CASSOLA, VLAK BIJ BASSANO DEL GRAPPA, EIGENLIJK GEEN KIP. HET BARSTTE ER OVERIGENS AL DRIE JAAR LANG VAN DE MENSEN – VOORAL VEEL SCHOOLKINDEREN – MAAR TOCH: GEEN KIP … DAAR KWAM IN 1999 EEN EINDE AAN TOEN DE BARNEVELDSE PILOOT HANS LUBBERS BESLOOT OM ‘LA GALLINA’ (PH-KIP) MAAR EENS MEE TE NEMEN NAAR DEZE JAARLIJKSE HAPPENING. E N DA A R S T OND Z E DA N: DE INMIDDELS UITGE FAS E E RD E PH- KIP. ME E S VAN D IJK MOE T HE T N U MET EEN K UI K E N T J E ( PH-EGG) DOEN!
Van 7 tot en met 10 oktober werd daar de 4e Internationale
olieververssystemen, was de drijvende kracht achter het
RAASM-park Trophy ‘vervaren’ tijdens, wat je een ‘wed-
geheel. Giovanni Meron is helemaal maf van luchtvaart en
strijdachtige meeting’ zou kunnen noemen. De inmiddels van
vliegt zelf helikopter. Naast de rond zestig heteluchtballons,
het opschrift ‘Bekebrede’ ontdane vogel deed het in San Zeno
inclusief het luchtschip van de Tsjechische televisiemaatschap-
goed, vooral bij de kinderen. Misschien niet zo verwonderlijk
pij NOVA, kon de bezoeker die dan ook het meest aantref-
want het aantal ‘special shape’- ballons was klein. Naast de
fen. De Nederlandse luchtvaartpolitie zou daar likkebaardend
PH-KIP vielen de kattenkop van Schröder, de vossenkop van
bonboekjes vol kunnen schrijven voor talloze overtredingen:
Schwäbisch Hall en de ijsco van de Duitse diepvriesgigant
te laag, over het publiek, en ga zo maar door. Meron had daar
Bofrost te bewonderen.
echter het volgende op gevonden: hij nodigde die diensten gewoon allemaal uit! En zo kon je er naast de carabinieri, ook
V O LK S F E E S T
de Italiaanse luchtmacht (met onder andere een mobiel weer-
Het was een waar volksfeest daar in San Zeno. De directeur
station met satelietverbindingen), de gemeentepolitie en de
van RAASM, een bedrijf dat zich bezighoudt met het ontwik-
tot de tanden bewapende “Policia di Finanza” (de FIOD) aan-
kelen en fabriceren van al dan niet automatische smeer- en
treffen, die desnoods met behulp van een pantserwagen even
E L KE D A G KR E G E N W E TIE NTALLE N, UITE RST GEDISCIPLIN EERDE SCHOOLKIN DEREN OP BEZOEK.
dagen eigenlijk geen vaart afgelast en dat houdt dus in dat de
en de gemeentelijke brandweer van de partij, gaven mobiele
windkracht de vijf knopen wel niet overschreden zal hebben.
eenheden en drugshonden demonstraties en liet de politie te
Gebeurde dat wel dan keken de organisatoren al ontzettend
water zien wat je met een patrouilleboot wel allemaal niet in
benauwd want ja, die bergen hè, en de grens van het toege-
een vrij kleine vijver kon doen: niet veel dus! De twee herders-
stane vaargebied. Nu is ‘five nautical miles’ natuurlijk ook niet
honden aan boord keken tenminste nogal verveeld en ook de
veel.
stoer bewapende politiemannen voelden zich wat gegeneerd
Op één van de avonden vond er een nightglow plaats waarbij
onder de blikken van de toekijkende schoolkindertjes.
verwacht werd dat alle piloten daaraan deelnamen. Op een
Die helikopters behoorden toe aan de Carabinieri, de
andere avond was het, dan ook zonder muziek, wat minder
Kustwacht en de bosbrandweer en verder ziet men nog de
gereglementeerd; op het commando: ‘whisper, whisper’, ont-
nodige privé-wentelwieken waar vanuit, onder andere in
staken alle piloten hun koebranders en werden er vanuit een
opdracht van de RAI-televisie, opnames werden gemaakt.
helikopter video-opnames gemaakt.
Een blusvliegtuig gaf een demonstratie en zorgde
MOS T POPULAR BAL-
ervoor dat op een der dagen
LOON
de bezoekers bij de ingang
Het is ons even ontgaan wie
gewenst hadden dat ze een
dat jaar de RAASM-park-
paraplu hadden meegeno-
trofee mee naar huis mocht
men! Het weer was overi-
nemen want we kregen zelf
gens uitstekend; elke dag
een grote beker, te weten
23 graden en een meestal
die voor “the most popular
strakblauwe lucht waartegen
balloon”, uitverkoren door
de ballons, de ultra-lights,
de vele duizenden, vaak in
paragliders, twee- en drie-
Ons team met vlnr.: Mees van Dijk, Ellen Lubbers, Wim Pater, Hans
nylon jasschortjes gehulde,
dekkers fraai afstaken.
Lubbers en uw scribent.
kindertjes die gedurende die vier dagen “la Gallina” had-
IN T E R N A T I ON ALE D E EL NA ME
den gezien. Daar waren we natuurlijk apetrots op en het halve
Het gezelschap ballonvaarders was zeer internationaal. Naast
meter hoge gevaarte, voorstellende een schaars geklede jon-
Italianen, waaronder de ex-nationaal kampioen en uitvinder
gedame met een schaal boven haar hoofd, mocht dan ook op
Paolo Bonanno, vrij veel Duitsers en Oostenrijkers, een enkele
de terugreis in het midden op de voorbank zitten.
Zwitser, Slovenen, Tsjechen, een Fransman, enkele Engelsen, Hongaren en wijzelf. De meesten deden mee aan de wedstrijd,
De netto-opbrengst van het feest geeft de directeur van
meestal ‘hare and hound’, een enkele maal een fly-in en dit
RAASM cadeau aan de vijf in de missie werkende paters die uit
soms gecombineerd. Die gecombineerde wedstrijddagen
de omgeving van San Zeno en Bassano komen. Bij de organi-
kent meestal twee opdrachten waarvan de laatste wegens
satie was vrijwel al het fabrieks- en kantoorpersoneel betrok-
het totaal ontbreken van wind vaak niet meer kan worden
ken en de fabriek werd een paar weken stilgelegd en uitge-
uitgevoerd. Het gebied waar zich alles afspeelt was overigens
ruimd omdat daar een grote, zeer gevarieerde tentoonstelling
vrij klein; vliegvelden in de omgeving en de nabijheid van de
stond opgesteld.
uitlopers van de Dolomieten spelen hierbij een rol. Wie geen trek had in de wedstrijd probeerde zo snel mogelijk te starten
De technische leiding van het geheel was in handen bij flight
en voer dan in zuidelijke richtingen, weg van het gekrioel bij
director Sergio Maron, in het dagelijks leven een Alitalia-
het opstijgterrein. Met de kip bleek dat lastiger. Het was in
piloot, die alles in goede banen wist te leiden ondanks het feit
verband met de relatief lange preparatietijd vrijwel onmogelijk
dat het woord ‘briefing’ daar heel iets anders inhoudt dan bij
om voor de wedstrijdballons te starten en ben je daarna een-
ons. Burgemeesters hielden er toespraken en de fabrikant van
maal in de lucht dan was de wind meestal al gekeerd en werd
een van de bekendste Grappa-distilleerderijen werd in het zon-
je richting Bassano gedreven waar vrij weinig landingsplaatsen
netje gezet. Ondanks de aanwezigheid van het mobiele weer-
te vinden zijn. In 1998 moesten we al eens met de PH-BSB
station werd er aan de meteo niet veel aandacht geschonken:
in het voetbalstadion en in de tuin van het lokale rusthuis
“How is the weather Sergio?” Sergio liep dan naar het raam
voor bejaarde nonnen een plekje zoeken. Om die reden had-
en tuurde naar buiten: “Good, very good, we all can fly”; en
den we trouwens nog een kleine verrassing vanuit Barneveld
dat was dan nog waar ook. San Zeno is een uiterst charmant
meegenomen, de cloudhopper van de firma Van Maanen.
plaatsje waar je je met Engels meestal uitstekend kunt redden.
Met dat speeltje maakte de uit Kootwijkerbroek meegereisde
De uitspraak is wat zangerig maar zo heeft een je vrolijk toe-
piloot Mees van Dijk enkele vaarten. Er is gedurende die
geroepen “Fukke joe’e” zelfs nog wat charmants!…
ballonstof
uw boekhouding op komt halen. Natuurlijk was ook de bos-
21
ballonstof
TE N T O O NS T E L L I NG ‘ DE L U C H T B A L L O N’ I N TE YLE R ’ S M U S E U M
22 TE K ST EN FOT O’S: GERJAN CREBOLDER
NEDERLANDS EERSTE EN DERHALVE OUDSTE MUSEUM IS SINDS 1784 – EEN JAAR NADAT DE GEBROEDERS MONTGOLFIER HUN EERSTE PROEVEN MET EEN HETELUCHTBALLON DEDEN - TE VINDEN AAN HET SPAARNE IN HAARLEM. HET WERD IN 1778 GESTICHT ALS ‘BOEK EN KONSTZAEL’, EEN OPENBARE GELEGENHEID VOOR KUNST EN WETENSCHAP.
Grondlegger was Pieter Teyler van der Hulst (1702-1778),
Bij de vroege ballonvaart in Nederland (1783-1804) komt
een rijke Haarlemse laken- en zijdefabrikant die bij tes-
dit aspect dan ook duidelijk naar voren. Wat in vrijwel elk
tament zijn collectie en vermogen naliet aan een op te
(kranten)bericht uit die tijd opvalt is de enorme publieke
richten stichting die de bevordering van kunst en weten-
belangstelling die er voor de demonstraties bestond.
schap ten doel zou hebben. Aanvankelijk was er eigenlijk
Ongeloof, verbazing, wetenschappelijke interesse en/of
geen sprake van een museum maar meer van een labora-
sensatiezucht lokten vele duizenden naar de plekken waar
torium en een atelier. In het Fysisch Kabinet bevindt zich
de gasballons opstegen. Het formaat daarvan wisselde
een verzameling van achttiende- en negentiende-eeuwse
nogal; van een forse ‘Skippy’bal tot een formaat van een
wetenschappelijke instrumenten waarmee onderzoek werd
thans nog bekende gasballon. Dat deed niets af aan het
verricht en demonstratieproeven zijn gegeven. De natuur-
‘ah’ en ‘oh’-geroep, want het was me toch wat dat je een
wetenschappen stonden bij de eerste directeur van het
enorme bal uit zichzelf op zag stijgen.
latere Teyler’s Museum, Martinus van Marum (1750-1837), dan ook in hoog aanzien. Zo deed hij in de imposante ovale
FRAAI BE E LD MATE RIAAL
zaal van het museum onderzoek naar statische elektriciteit.
Op een gewassen pentekening van G. Carbentus uit
Vaak betrof het hierbij openbare proefnemingen, onder
1785 wordt het vullen van de ballon van Blanchard met
andere met de grootste elektriseermachine ter wereld die in Haarlem stond opgesteld. Het bleef niet bij elektriciteit, ook het onderzoek naar geluid, licht, magnetisme, warmte en maten en gewichten werden onderzocht. In dat licht moet ook de tentoonstelling ´De Luchtballon´ worden gezien die nog tot en met 28 augustus te bewonderen valt. N A T U URK U NDE
Ofschoon ook de randverschijnselen rond de ballonvaart ter sprake komen staat ‘natuurkunde’ centraal in de expositie ‘De Luchtballon’. Dat blijkt ook uit het artikel van Rachel Westerveld in ‘Teyler’s Magazijn 128’ dat ter gelegenheid van de tentoonstelling werd uitgegeven. In haar lezenswaardige artikel: ‘Wetenschap in de wolken.”
De tentoonstelling ‘De Luchtballon’ is een aanrader voor
van dit kunstwerkje draagt officieel de volgende titel:
iedereen die wat meer over het ontstaan van de ballonvaart
‘Aerostatische machine van den Heer Blanchard, opgelaten
te weten wil komen. Niet alleen voor de leek is het een
in den tuin van het Oude Hof te ‘s Hage 7 3/4 en nederge-
interessante expositie. Ook voor ons ‘ingewijden’ valt er
laten bij het dorp Zeevenhuysen te 8 ¾’. Veel geëxposeerde
nog heel wat nieuws te zien. In de museumwinkel ontdekte
zaken kreeg Teyler’s in bruikleen van het Musée Carnavalet
ik het boek ’Globus Aerostaticus’ van Hans van Hoesel met
in Parijs, waaronder zeldzame foto’s, prenten en voorwer-
een overzicht van wat er niet allemaal voor moois rond de
pen. Ook Hans van Hoesel en Han Nabben verleenden hun
ballonvaart is vervaardigd aan porseleinen borden, vazen,
medewerking aan de tentoonstellling door middel van het
waaiers en wat niet al. Ik zal er toch maar eens voor gaan
in bruikleen geven van voorwerpen of door informatie.
sparen!
LE GÉANT
Elders kan men door middel van het drukken op een knop ervaren hoe een met warme lucht gevulde ballon omhoog gaat. Aanschouwelijke fysica derhalve, uitgelegd aan de hand van veel oude prenten en instrumenten en vroege uitwassen van de hysterie die al vroeg rond de ballonvaart ontstond, samengevat onder het begrip ‘Ballonomanie’. Fraai vormgegeven stoelen, dameskleding, een klok en bijvoorbeeld tientallen porseleinen borden geven een mooi beeld van de populariteit die al vroeg rond deze eerste vorm van luchtvaart ontstond. Daarnaast schonk de samensteller van de tentoonstelling extra aandacht aan de 6000 m3 grote ballon ‘Le Géant’ van Gaspard-Félix Tournachon (6 April 1820 – 23 March 1910), beter bekend als Nadar, die voor het eerst in 1865 in ons land te zien was en op 14 september van dat jaar in Amsterdam een vaart maakte. Twee manden met ballons (gas en hetelucht) geven de bezoeker een indruk van de grootte van zo’n, voor velen toch nog vreemd luchtvaartuig en bovendien bestaat de mogelijkheid een virtuele ballonvaart te maken. ‘Volgeboekt’, vermeldde een bordje maar gelukkig weet ik al hoe dat in werkelijkheid gaat, ofschoon een gasballonvaart nog steeds op mijn verlanglijstje staat.
ballonstof
ter plekke vervaardigd waterstofgas getoond. De titel
23
ballonstof 24
T E KS T :
AD HAARHUIS [ROMEIN] PHILIPPE DE COCK [CURSIEF]
FO T O ’S : MA J-B R ITTA DE R UITE R T E AM P H ILIP P E DE COCK
ULTRA MAGIC E X P E R I E N C E APRIL 2016 WERD DOOR ULTRA MAGIC DE ‘ULTRA MAGIC EXPERIENCE 2016’ GEORGANISEERD. EEN BIJZONDERE REIS. BALLONVAREN IN MADAGASCAR. EEN VERSLAG VAN HET NEDERLANDSE TEAM, AD HAARHUIS, MAJ-BRITTA DE RUITER EN ROBERT DE JONG EN HET BELGISCHE TEAM PHILIPPE DE COCK, STEFAN ZEBERLI EN RON CRETEN
Ad Haarhuis “Met de kennis van nu” hoor je wel eens in de politiek. Josep
sing naar Morondava. 22 april Tweede vaart over de Avenue
M Llado, directeur van Ultra Magic, heeft vooraf nooit kun-
de Baobab. 23 april Derde vaart Avenue de Baobab en ver-
nen bedenken wat een enorme uitdaging, en groot succes het
plaatsing naar Tsingy de Beherama. 24 april Tsingy, verkenning
zou worden. Met de Ultra Magic Experience 2016 deden we
voor vaart. 25 april Tsingy vaart in Bekopaka. 26 april Reisdag
Madagascar aan. Een ballonreis die door niets wordt overtrof-
terug naar Morondava. 27 april Vijfde vaart, verplaatsing naar
fen. Wat een geweldig recept voor een wereldervaring.
Antsirabe. 28 april Verplaatsing Naar Antananarivo. 29 april
Hoe zag dat recept er dan uit? We beginnen bij het begin.
Terugreis.
D E I N G RE D IËNT EN.
Philippe De Cock
2 x 11 teams van over de hele wereld, 3 x 19 persoonsbusjes,
Ongeveer een jaar geleden werd me door Josep Maria
14 4x4 Nissan’s en Toyota Landcruisers, 13 configuraties van
gevraagd of ik interesse zou hebben om deel te nemen aan de
77 tot 180, “Team Ultra Magic” als begeleiders en logistieke
volgende door hen georganiseerde “experience”, ditmaal zou
ondersteuning. Geduld, uithoudingsvermogen, lange verplaat-
het richting Madagascar gaan om daar op een paar speciale
singen en ongelofelijke ervaringen.
plaatsen een aantal vaarten te maken.
En een verhaal dat een combinatie van een reisgids, thriller en
De groep zou grotendeels bestaan uit dezelfde mensen die
overlevingshandboek is.
ook deelgenomen hadden aan de Kilimanjaro trip in 2011. Deze keer zou echter de groep in 2 gesplitst worden wegens
D E “ M I S E N PL A C E”.
te veel kandidaten en te weinig ballons. Ook om de logistiek
20 april Aankomst in Antananarivo, de hoofdstad van
te vereenvoudigen zou het beter zijn om met minder ballons
Madagascar. 21 april Antsirabe, de eerste vaarten en verplaat-
te zijn.
ballonstof
2016
25
Op dinsdag 19 april vertrokken we vanuit Brussel met de
Onmiddellijk viel mij de redelijke temperatuur op, ooit
Thalys naar Parijs Charles de Gaulle luchthaven. Vandaar recht
was ik in Congo en daar was het veel heter. Nu bleek dat
streeks naar Antananarivo (de hoofdstad van Madagascar).
Antananarivo op een hoogte van een 1280 meter ligt, wat de
Na een vlucht van 10u30 kwamen we daar aan rond midder
temperatuur verklaarde. Later zou blijken dat in de lager gele
nacht. Josep Maria en zijn vrouw Maria Neus wachtten ons op
gen gebieden de temperatuur beduidend hoger lag.
aan de luchthaven. De hele groep werd door hen verwelkomd en na de nodige wachttijden en controles van paspoorten op
Na een dag van voorbereiden van de ballons en het materiaal
zijn Afrikaans (veel wachten voor niets dus), mochten we het
waren we klaar om de eerste vaart te maken in een interes
land binnenkomen.
sante omgeving. Het volledige transport van de ballons en alle formaliteiten was door Josep Maria geregeld en daarvoor was
DE BEREIDING.
hij ook al een week voordien ter plaatse om alles af te werken.
Woensdag 20 april. Na een 11 uur durende vlucht aangeko-
Dat was ook nodig geweest, zonder dat hadden we te veel tijd
men op Ivato, het vliegveld van Antananarivo. Kennismaken
verloren.
met de rest van de groep in het hotel, een biertje en een paar
Ook deze keer vormden we een team met Stefan Zeberli
snacks. Al snel verdwijnt iedereen naar de kamers. Het was
(regerend Europees kampioen) uit Zwitserland. Zijn vader
een lange dag.
Jakob was meegekomen als crew, en ik had mijn goede vriend Ron meegebracht, zonder hem zie ik mezelf niks te doen ;-)
‘s Morgens reizen we met busjes naar Antsirabe, de tweede
Naar goede gewoonte had Stefan vooraf een mooie lijst opge
stad van het land zo’n 126 km zuid van de hoofdstad. Daar is
steld van wie wat moest meebrengen, onze organisatie zat
de eerste vaart gepland.
dan ook perfect in elkaar.
ballonstof 26
Donderdag 21 april. We verplaatsen ons in het stikdonker naar Lac Andraikiba. Na de flightbriefing van Josep beginnen we onze ballon klaar te maken. De mooiste vaart ooit. Take-off met 13 ballons recht over Lac Andraikiba. Schitterende vaart in de ochtendmist. Tja, ballonvaarders zijn net mensen. Iedereen deed een poging tot een “JC imitatie, over het water lopen”. Sommigen maken een perfecte run. Een aantal anderen hadden verdacht schone schoenen … Beneden ons verzamelen zich honderden zich verwonderende inwoners die als betoverd naar de hemel kijken. Op donderdag de 21e was het dan zover, het weer zag
DE FOT O’S OP DEZE PAGIN A ZIJN V AN HET T E A M P H I L I P D E C O C K
er goed uit en we konden de eerste vaart maken vanuit Antsirabe tot Betofa. In het begin van de vaart heel rustig over het meer en wat een fantastisch zicht, de foto’s spreken voor zich. Na wat gespeeld te hebben over het meer beetje hoger en hop daar ging de snelheid omhoog, recht naar de oude vulkanen waarover gesproken was. Wat een prachtig zicht, we hadden de vulkaan recht in het midden. Na de vulkaan omlaag en ondertussen een lesje van Stefan over wat wind doet na een heuvel, heel interessant, weer wat bijgeleerd. Eens we voorbij de vulkaan kwamen voelden we dat de wind aangewakkerd was. Een dikke 10 knopen duwden ons richting Betofa dorp. We zagen in de verte het schoolplein liggen en dachten dat het misschien wel een goede landingsplaats zou kunnen zijn. Maar het ging te snel, vlak achter het dorp zagen we een mooi veld naast een maisveld en dat was het doel. Oepsie, dat kwam snel aan, vooraan het veld de FDS geopend en we hadden het hele veld nodig om tot stilstand te komen. Gelukkig was er FDS op de ballon, anders was het veld zeker te klein geweest ! Na de landing was het publiek ogenblikkelijk ter plaatse, direct stonden er een 100tal mensen naast de ballon. Je zag hem zelfs niet meer liggen. De volgers waren na een 10tal minuten ter plaatse en met zoveel helpers was de ballon heel snel weer ingepakt. Oef vaart 1 zat er op. De rest van het moordende programma zou nu in snel tempo volgen. Alhoewel snel ? De trip van Antsirabe naar Morondava zou 11 uur in beslag nemen voor een afstand van 480 km. Gebroken na de lange rit kwamen we aan in het hotelcom plex, de warmte was loodzwaar geworden tijdens de rit.
Vrijdag 22 april. Na een lange vermoeiende reis om mid-
We zaten dan nu ook bijna op zeeniveau. Morondava is
dernacht in ons hotel aangekomen. We gaan varen over de
bekend om zijn door Unesco werelderfgoed beschermde Allée
Avenue de Baobab. De vaart van gistermorgen was al de
des Baobabs. Dat zou de plaats zijn waar we de volgende 2
overtreffende trap van geweldig. Wat voor superlatieven moet
vaarten zouden maken alvorens naar de Tsingy te gaan.
je dan gebruiken als je op boomtophoogte over de Baobabs vaart? En wat een weer. Strakblauwe lucht, 5-6 knopen en een
Ook hier spreken de beelden voor zich. Het uitzicht is fenome
perfecte wind om een box te varen. Na ruim een uur landen
naal te noemen. De wind draaide tijdens de vaarten naar alle
we op 10 meter van onze startpositie. Morgenochtend om
richtingen. De eerste vaart eindigde op de weg naar het hotel
04.00 opnieuw een vaart op de Avenue de Baobab. Daarna
en de tweede landden we na een uur waar we opgestegen
vertrekken we naar het natuurreservaat Tsingy de Beherama.
waren.
soort puntige rotsen, uitgesleten door erosie over duizenden jaren. Heel indrukwekkend om te zien. Na een fantastische rit van een 200 km waarover we ook 8 uur gereden hebben, met spannende stukken over modderige wegen, 2 rivieroversteken op primitieve overzetten, en het betalen van een vergoeding aan mensen die naast de modderstukken uit de brousse een weg hadden gekapt en daarvoor een kleine vergoeding vroegen. Na discussie werd die vergoeding drie keer zo laag en telde ze ook voor de terugweg ;-) Dit zou de spannendste vaart worden, hier keken we naar uit.
K
Behalve het dorp waren er geen wegen van betekenis, elke weg was een brousseweg met alle problemen van dien. Naast die wegen waren er zo goed als geen akkers en alleen bomen of laag struikgewas. Het idee was eerst om naar de grote Tsingy te gaan en daar te starten, maar na een dag proberen om daar te geraken werd besloten dat dit op de tijd spanne die we nu hadden onmogelijk zou zijn. Daarom start ten we in het dorpje Bekopaka op het dorpsplein en konden we een mooie vaart van anderhalf uur maken met een vaart over de kleine Tsingy die in de buurt van het dorp lagen. De winden waren heel kalm en het was mogelijk om terug in het dorp te landen. Zo niks moeilijk aan deze vaart, waarschijnlijk hebben we veel geluk gehad die dag. De tweede groep zou wel de vaart over de grote Tsingy maken, zij zijn direct naar daar gereden en hebben daar een fantastische vaart gemaakt over de grote Tsingy en hebben dan een retrieve nodig gehad van meer dan 12 uur om terug naar het hotel te komen. Dat was dan het voordeel van de tweede groep.
Zondag 24 april. Recept voor de vaart van maandag. Maandag 25 april. Deze ochtend stonden we klaar in het dorp Bekopaka, vlakbij de ferry die we op de heenweg hebben gebruikt. Het enige mogelijke punt van take-off i.v.m. wind en ruimte. Helaas niet over de Tsingy kunnen varen. Wel erlangs. Veiligheid voorop. En wat een vaart! Het dorp werd door een stel vreemd uitziende ballonvaarders wakker gemaakt. En die deden toch rare dingen!...... Ondanks dat het nog geen 06.00 was.... Het hele dorp liep uit. Eerst nog wat schuchter, daarna Zaterdag 23 april. Om 07.00 gingen we met alle 11 ballons
nieuwsgierig, en bij de landing razend enthousiast. Bij de lan-
tegelijk take-off op dezelfde startlocatie als gisteren. En wow!
ding? Ja! Gelukkig werkte het weer mee. Alle ballonen hebben
Wat een vaart. Na ruim een uur, hoog, laag, hoog, laag, zijn
een zgn. box kunnen vliegen. En dus ook allemaal weer op het
we geland op de Avenue de Baobab zelf. Ad hield na de lan-
startterrein geland. Na de landing nog met twee ballons gaan
ding de ballon omhoog. Door een schare van locals, het moe-
tetheren. Zo konden onze chauffeurs de wereld ook eens van
ten er minstens 50 zijn geweest, zijn we op 1 meter hoogte
boven zien.
zeker 300 meter over de weg naar een locatie getrokken waar we de ballon veilig konden inpakken. Wow! Het was net de
Dinsdag 26 april. Reisdag terug van Tsingy naar Morondava.
intocht van een Romeins krijgsheer nadat hij een overweldigende zege heeft behaald.
Woensdag 27 april. 5e en laatste (ochtend)vaart op de Avenue de Baobab. Ongetwijfeld de spannendste en mooiste die we
ballonstof
Zaterdag zetten we ons op weg naar de Tsingy, dat zijn een
27
ballonstof 28
hebben gemaakt. Nu zegt dat niet zoveel met mijn 60 uur ervaring, maar als Ad met zijn 4500+ daar hetzelfde over denkt.... Over deze vaart vertellen we wat uitgebreider. We stonden om 06.00 klaar op de CLP Baobab. Business as usual. Maar niet voor lang. Het was behoorlijk mistig. Grondmist. Toch met alle 11 ballons take-off gegaan. Snel daarna werden twee dingen duidelijk. Moeder natuur laat zich niet voorspellen. De laaghangende mist loste niet zoals normaal op, maar ging over in extreem laaghangende bewolking. En daarbij: de wind was totaal anders dan voorspeld. We voeren richting Noord-West. Naar … niks! Miles and miles of nothing. Wat mooi! Wat mooi! Ongeëvenaard. Just jungle en steppen. Na drie kwartier varen kregen we van Stephan over de radio het bericht: “Ik ga langzaam naar beneden. Kijken of we onder de bewolking kunnen komen”. Tja, die bewolking hing wel op 100 voet. De gemiddelde baobab is nog hoger! OK! Even later krijgen we het advies om hetzelfde te doen. De wind aan de grond was 9-10 knopen. “Kijk in de daling goed uit naar de Baobabs” … Hmmm. Beetje overbodig die opmerking … Ja! Gelukt. We zitten onder de bewolking met een vrije ruimte voor ons. Volgend punt. De landing. Appeltje - eitje. Waar je normaal binnen een paar minuten tientallen locals om je heen ziet bleef het angstvallig stil. Heel erg stil. Doodstil. Locatie: middle of nowhere. Dan: een survivaltocht op zoek naar de bewoonde wereld. Naast de spannendste en mooiste vaart gaat deze de boeken in als de vaart met de langste recovery. Na 5,5 uur is eindelijk iedereen weer terug op het CLP. Daarna de terugreis naar Antsirabe. De terugweg naar Morondava was zalig te noemen, we ken den de weg en zijn moeilijkheden en alles leek gewoon vlot ter te gaan, of moeten we dat gewenning noemen ? Terug daar maakten we een laatste vaart bij de baobabs. Het was de bedoeling dat dit een korte vaart van een half uurtje zou worden, we moesten die dag ook terug naar Antsirabe. Zoals altijd is in Afrika niets wat het lijkt ;-) De wind nam tijdens de vaart fel toe en draaide veel meer naar het noorden dan ver wacht. De vaart ging van een half uur naar een uur vooraleer we geschikt landingsterrein vonden en we waren dan ook op minder dan 1 km van de zee geland. De pinguïn ballon van Andrew Holly is op het strand geland. Gelukkig landden er nog 2 ballons bij ons, Sacha met Anulfo en Josep Maria. Na veel over en weer geloop werden we na 3 uur toch gevonden en konden we terug naar de baobabs om de ballons daar af te zetten. De ballons zouden daar blijven voor de tweede groep. Daar ging dus de rustige rit terug naar Antsirabe ;-). Na een lange dag kwamen we ’s avonds laat toe in het hotel in Antsirabe. De overnachting daar was welgekomen, iets
De laatste dag in Antananarivo bezochten we een dieren-
was al de voorlaatste dag en moesten we terugreizen naar
park met lemuren, dat zijn een soort aapjes die alleen in
Antananarivo.
Madagascar voorkomen. Grappige beestjes, iedereen kent wel de maki uit een of andere tekenfilm met de zwart wit
Donderdag 28 april. Tussenstop in Antsirabe op weg naar
gestreepte staart.
Antananarivo. Klaarmaken voor de reis terug naar huis. Debriefen, genieten van al die mooie herinneringen van de
Het feest was voorbij, de vlieger op en naar huis, terug in de
afgelopen dagen en met een biertje in de hand mailadressen
realiteit. Wederom moeten we Ultramagic dankbaar zijn voor
en telefoonnummers uitwisselen. Alom complimenten voor
de kans die we kregen om deel te nemen aan dit avontuur.
Josep, en familie, Hans & Vincent die de logistiek op zich hebben genomen en alle andere pilots & crew. .
Hopelijk kunnen jullie even meegenieten door de foto’s te bekijken van dit avontuur. En voor degenen die me ontvriend
Vrijdag 29 april. Als afsluiter bezoeken we Antananarivo
hadden op facebook omdat ze het niet meer konden aanzien:
National Park en krijgen een rondleiding in het leefgebied van
Dit jaar plan ik niks meer ;-).
de lemuren. En dan komt het moment van de terugreis. 18.45 Aankomst op het vliegveld. Afscheid van Madagascar en onze
Een reis die als overweldigend en onvergetelijk in ons geheu-
collega ballonvaarders.
gen gegrift blijft!
W I N D M E T IN G E N T EST VA NUIT DE LU C HT BA L L O N DO O R HET KNM I WELLICHT HEEFT U HET NIEUWS AL GELEZEN OP DE WEBSITE VAN HET KNMI, ONDER ZOEKERS VAN HET KNMI EN WAGENINGEN UNIVERSITEIT ZIJN ERIN GESLAAGD OM WINDGEGEVENS AF TE LEIDEN UIT DE BEWEGING VAN EEN HETELUCHTBALLON. De onderzoekers maakten een experimentele ballonvaart in de omgeving van de KNMI-meetmast in Cabauw waarbij metingen zijn gedaan in de grenslaag, de onderste paar honderd meter van de atmosfeer. Met een nauwkeurige windmeter, die stevig bevestigd was aan de buitenkant van de mand, werd de luchtstroming rondom de ballon vastgelegd. Dit geeft ook inzicht hoe de ballon reageert als de wind plotseling verandert. Deze informatie zal ons helpen om in de toekomst meetgegevens verkregen van heteluchtballons te kunnen gebruiken en verbeteren. Doel van het experiment was om te onderzoeken of de verplaatsingen van heteluchtballons gebruikt kunnen worden als windmeter. Tijdens de vaart is de positie van de luchtballon met een nauwkeurige GPS-ontvanger van de TUD gemeten en vergeleken met een applicatie voor smartphones die hetzelfde doet. Deze app was eerder al getest aan een parachute maar nu ook tijdens een ballonvaart. Naast windmetingen zijn er vanuit de mand metingen gedaan met instrumenten voor de registratie van luchtvochtigheid, fijnstof, NOx, NO2 en CO2. Een AIRBOX van ECN registreerde onder andere fijnstof, NO2 en CO2. Daarnaast werd NOx gemeten, maar dat gebeurde met een KNMI instrument.
ballonstof
frisser en doodop kropen we in bed. De volgende morgen
29
ballonstof
B ELGIU M BALLOON TROP H Y EEN IMPRESSIE MET FOTO’S VAN BENNIE BOS CH ATE A U D’AIX,
30
ALB UQUERQU E,
1
SCHNEIDER, Uwe
GER
9289
VIE LS ALM …
2
BAREFORD, David
GBR
9184
3
KUSTERNIGG, Daniel
AUT
8995
4
BAREFORD, Dominic
GBR
8991
5
KARLSTROM, Kenneth
GBR
8602
6
VLEGELS, Steven
BEL
8412
7
PACAUD, Laurent
FRA
8047
4 9 EQ U I P E S
8
SPILDOOREN, David
BEL
7889
WORDEN
9
GEGEVICIUS, Tadas
LTU
7850
10
STUIVER, Bert
NED
7829
11
BROEDERS, Henk
NED
7807
12
STANLEY, Rupert
GBR
7598
13
DE COCK, Philippe
BEL
7597
14
STAELENS, Stijn
BEL
7577
15
LINEK, David
CZE
7320
16
KOUWENBERG, Maikel
NED
7316
17
OUVRARD, Rémi
FRA
7209
18
SZABOLCS, Garab
HUN
7130
19
KOOISTRA, Johannes
NED
6909
20
DUDKIEWICZ-GOLAWSKA, Daria
POL
6836
21
HERDEWYN, Ann
BEL
6823
22
OUDENAMPSEN, Jan
NED
6822
23
GREEN, Marcus
GBR
6755
24
TIMMERS, Jan
BEL
6697
25
FOKKEN, Jan
NED
6461
26
PEART, Angus
AUS
6453
27
BAUTA, Roman
POL
6391
28
BETZEN, Nico
LUX
6343
29
CSABA, Molnar
HUN
6319
30
MUNDT, Philip
DEN
6272
B AL L O N V A R E N
31
DE MEYER, Frank
BEL
6087
ZONDER
32
LARSEN, Kim
DEN
6004
BATTER I J E N G A A T
33
GILLESPIE, Daniël
AUS
5926
NI E T ME E R
34
DELEERSNYDER, Tom
BEL
5887
35
BETZEN, Christophe
LUX
5801
36
ELSNER, Thomas
GER
5641
37
KEREMOGLU, Ismail
TUR
5574
GEB R I E FD
RUM OER I GE S T A R T
38
PALS, Erik
NED
5536
DE B R A N D E R I N
39
BECKER, Jean Louis
NED
5486
EN W E G W E Z E N
40
KACZMAREK, Wojciech
POL
5118
41
BAAN, Rik
NED
4942
42
BROWN, Colin
GBR
4924
43
MIGNOT, Clement
LUX
4474
44
DEHANDSCHUTTER, Evert
BEL
4461
45
VAN DER VEKENS, Tom
BEL
4188
46
MEDCALF, David
GBR
4153
47
TIMMERS, Ann
BEL
2943
48
PTASYNSKI, Maurycy
GBR
2351
49
BERGER, Laurent
FRA
0
DESAST REUZE START, I NH AALRAC E EN ZO NNECREME. Om aan te tonen hoe dramatisch de eerste vaart met 2 tasks voor mezelf uitdraaide, volstaat het om de cijfers even voor zich te laten spreken: laatste (!) Belg op dat moment, en van de uiteindelijke top-20 deed enkel Henk Broeders het nog slechter. Gelukkig werden er nog voldoende opdrachten toegevoegd aan dit kampioenschap om deze scheve situatie recht te zetten. En zoals iedereen weet worden de prijzen “aan de meet” verdeeld. Als organisatie mogen we trouwens trots zijn op het overall podium: Uwe Schneider en David Bareford zijn al sinds mensenheugenis absolute wereldtop en Daniel Kusternigg is een Oostenrijkse topper die de laatste tijd ook internationaal de neus aan het venster steekt. Het feit dat David Spildooren voor het eerst op het Belgische podium verschijnt, toont aan dat de verjonging en de verbreding van de top zich doorzet. Het worden ongetwijfeld spannende kampioenschappen in de toekomst !
B A L LONVAR E N IS H AR D W E R KE N, H É, HEREN ? VELDB RI EF I NG ME T V E R T R O U W DE E N NIE UW E G E Z ICH TE N
ALS OOK AA N D E S T A R T V E R TR OUW DE E N NIE UW E ‘G E Z ICHT EN ’
ballonstof
D OOR D E OGE N VAN D E BE LGIS CHE KAMPI O EN :
31
Continu in beweging
• Onderhoud, inspecties en ARC’s • Verkoop Cameron ballonnen, GEFA-Flug luchtschepen en toebehoren • Dealer Garrecht transponders
BA L LO O N S | B U R N E RS | BA S K E TS | C Y L I N D E RS | FA N S | AC C ES S O R I ES
twitter.com/CameronEurope facebook.com/CameronBalloonPromotions