Ballonstof voorjaar 2024

Onze zakenpartner in Nederland:

Philippe Kirsch

Four Winds Ballooning r

Morgenruwe 64

6218 AW Maastricht

Tel. + 31 info@forwwindsballoonig.nl652626379www.fourwindsballooning.nl

VAN HET BESTUUR NL

Beste collega’s, het winterseizoen ligt achter ons en velen hebben mooie vaarten gemaakt op plekken waar wel sneeuw lag en het mooi weer was. Het weer in Nederland was deze winter allesbehalve een feestje.

Langzaam beginnen we ons weer voor te bereiden op de zomer en het seizoen 2024. Uiteraard is het belangrijk ervoor te zorgen dat je als piloot alle bevoegdheden geldig hebt, de crews hun trainingen hebben gehad en de ballonnen en het materiaal er netjes bij staan en luchtwaardig zijn.

Graag vragen we jullie dit komende seizoen extra aandacht te geven aan de boeren en de manier waarop we met hen omgaan. Er ligt een grote uitdaging voor ons als het gaat om het gedrag van ballonvaarders naar landeigenaren en veehouders. Naast het feit dat er daardoor bij ons als bestuur een grote druk ontstaat en veel werkzaamheden komen te liggen, zien we in grote mate een lobby die niet in ons voordeel is en door ons maar moeilijk is te trotseren. De eerste dossiers 2024 zijn alweer een feit en het is naïef en egoïstisch om te denken dat men zo wel door kan blijven gaan. Natuurlijk zijn het vaak dezelfde mensen en heeft elk verhaal twee kanten, maar met deze houding van ballonvaarders zowel naar landeigenaren als naar elkaar toe, trekken wij als ballonvaartsector aan het kortste eind. We zien dat diverse partijen hun juridische mogelijkheden aan het onderzoeken zijn om het ons heel lastig te gaan maken.

Nog voor dit seizoen echt van start gaat, komt de nieuwe site gevoelige gebieden online en worden jullie via een nieuwsbrief van alle info daarover voorzien. Voor nu wens ik jullie allemaal veel mooie, gezellige en veilige vaarten toe en zou ik willen eindigen met een levenswijsheid die ik vroeger van mijn opa heb geleerd: met honing vang je meer dan met azijn!

Alex Jan Barends Bestuur KNVvL Afdeling Ballonvaren

VAN HET BESTUUR BE

Beste leden, het voorjaar is begonnen! En dan heb ik het niet over het wielervoorjaar. We merken dat de leden zich achter de schermen aan het klaarstomen zijn voor een nieuw ballonseizoen. Al het materiaal wordt grondig nagekeken, papierwerk op orde gezet en de eerste passagiers staan op de planning. Laat het goede weer maar komen.

We begonnen het jaar echter met het tragische voorval met een warmeluchtballon in Georgië. Dit incident toonde de kracht van sociale media alweer. Erg snel circuleerden ontzettend veel berichten en filmpjes over het ongeval op de verschillende kanalen. Wat ons echter zorgen baart is hoeveel ballonliefhebbers deze, toch wel schokkende beelden, deelden op sociale media. Uiteraard pikt ook de Vlaamse pers dit op en voor je het weet staat onze passie, hobby of beroep in een slecht daglicht bij het grote publiek. Stof tot nadenken voor we met z’n allen op de knop ‘Delen’ drukken volgende keer!

Niet alles is echter kommer en kwel. We zien 2024 voorspoedig starten. Er staan veel nieuwe ballons in de wachtrij het komende jaar om de hemel te bestormen. Proficiat!

Ook op sportief vlak starten we met een goed gevulde kalender. Het initiatief ‘Winter is coming (to an end)’ kan op veel bijval rekenen bij ervaren en onervaren piloten. Ook de Chaize One Day Fly mag rekenen op een mooi deelnemersveld. Het Belgisch Kampioenschap wijkt dit jaar uit naar Vielsalm in het najaar in plaats van het Hemelvaartweekend.

Afsluiten doen we met een oproep tot het bijwonen van de KSTE op 23 maart 2024 in Malle. Hopelijk zijn jullie massaal aanwezig op deze leerrijke dag.

Veilige vaarten en hopelijk tot binnenkort.

Evert Dehandschutter

Namens de Raad van Bestuur KBBF

WINNAARS KERSTPUZZEL

De Ballonstof Kerstpuzzel telde maar liefst vijf prijzen en dus trok notaris Mirjam Postma vijf winnaars: Jolien Verbist ontvangt 300 liter CO2 gecompenseerd propaangas van Gasnodig.nl, Geert Peirsman wint een overnachting incl. ontbijt voor twee personen in een ballonvaart-geïnspireerde vakantiewoning van BallonAirPoort, Sebe Kruijer krijgt 25% korting op een Flytec Balloon instrument naar keuze, Cornelis Bouwman mag een op maat gemaakte tas of hoes bestellen bij Phileas Creations en Keimpe van der Meer ontvangt namens de KBBF een door François Schaut gesigneerd exemplaar van zijn boek Kriskas doorheen ballonvaart. De redactie dankt de deelnemers, feliciteert de winnaars en dankt de prijs-donateurs voor het ter beschikking stellen van de mooie prijzen. De juiste antwoorden zijn 1A, 2C, 3D, 4A, 5B, 6B, 7A, 8A, 9A, 10D, 11C, 12B, 13C, 14C, 15 vervalt, 16D, 17C, Rogier.

TESTVAARTEN GOOGLE-LUCHTSCHIP

De Pathfinder-1, het luchtschip van het bedrijf LTA Research van Google-medeoprichter Sergey Brin, is na 7 jaar ontwikkeling boven San Francisco Bay begonnen met haar testvaarten. De 120 meter lange luchtsigaar is het grootste luchtvaartuig sinds De Hindenburg en wordt in de lucht gehouden met een miljoen ft3 helium verdeeld over 13 compartimenten, terwijl 12 elektromotoren zorgen voor een snelheid tot 120 km/uur. Een geraamte van koolstofvezel en titanium is omspannen met Dupond’s Tedlar, ofwel Polyvinylfluoride. Het doel van het bedrijf is om duurzaam vracht- en passagiersvervoer via de lucht mogelijk te maken. Toekomstige Pathfinders zullen worden gebouwd in Akron, Ohio waar LTA van Goodyear een luchtschiphangar heeft overgenomen. Grotere luchtschepen zijn in ontwikkeling.

BALLONVAARDERSDAG

DE GEHEIMEN VAN HET WEER

In het meteoboek ‘De Geheimen van het weer’ zul je geen ondoorgrondelijke beschrijvingen van adiabatische weerprocessen tegenkomen. Het boek staat wel boordenvol praktische tips, trucs en weetjes die helpen om, door goed om je heen te kijken, het weer op microniveau te voorspellen. Auteur Tristan Gooley, vertaling Frank van der Knoop, 472 pagina´s, uitgeverij KNNV, € 25.

ZEPPELINS IN TONDERN

Bij Tondern (Tønder in het Deens) liggen de restanten van een luchtschipbasis uit de Eerste Wereldoorlog. Het was de thuisbasis voor de Zeppelins van de Duitse keizerlijke marine. Van hieruit hielden de luchtschepen toezicht op de Britse vloot en werden bombardementsvaarten op GrootBrittannië uitgevoerd, totdat een Britse aanval op de basis medio 1918 daar een einde aan maakte. De geschiedenis wordt beschreven in ´The Zeppelin Base in Tondern´ van Mogens Jensen, dat recentelijk vanuit het Deens werd vertaald naar het Engels. Ook de spectaculaire ondergang van de L19, die door Nederlands afweergeschut op Ameland bij de Doggersbank te water raakte, komt aan bod.

Het boek telt 112 pagina’s en ruim 100 illustraties. Uitgegeven door Historisk Samfund voor Sønderjylland en te koop voor €25 via hssdj@hssdj.dk.

Na 6 jaar afwezigheid organiseerde de KBBF eind vorig jaar in Sint Niklaas weer haar populaire Ballonvaardersdag voor ballonliefhebbers. Ballonfabrikanten en hun dealers, verkopers van ballon-gerelateerde items en verzamelaars presenteerden er hun producten, materialen, verzamelaarsobjecten en innovaties. De dag werd afgesloten met een diner voor exposanten en bezoekers. De KBBF is voornemens om de dag weer tweejaarlijks te gaan organiseren.

WARSTEIN TWEEJAARLIJKS, DOORSTART GEMAB

Met 160.000 bezoekers en 170 ballonteams was de Warsteiner Internationale Montgolfiade 2023 tevens de laatste editie die door event–directeur Uwe Wendt werd georganiseerd, want hij geeft het stokje door aan Nadja Gärtner. Dat is niet de enige verandering: het evenement zal voortaan tweejaarlijks i.p.v. jaarlijks plaatsvinden. Eerstvolgende editie: 5-13 september 2025. Ook veranderingen bij het Grand Est Mondial Air Ballons (GEAMB), dat sinds 1989 tweejaarlijks door Philippe Buron-Pilâtre en Aline Dufour werd georganiseerd vanaf het Aerodrome de Chambley in Lotharingen, Frankrijk. De organisatoren kondigden eerder aan te stoppen, maar het evenement maakt een doorstart. Het bedrijf Groupe ABC neemt de organisatie over. Eerstvolgende editie: 25 juli - 3 augustus 2025.

KNMI PODCAST TOEKOMSTSCENARIO’S

EHEH TIJDELIJK DICHT (IN 2027)

Vanwege grootschalig onderhoud zal vliegveld Eindhoven een maand of vijf op slot gaan, waarschijnlijk in 2027. Het Ministerie van Defensie gaat dan grootschalige baanwerkzaamheden uitvoeren. Ook wordt de luchthaven o.a. voorzien van een betere ILS-installatie, waardoor vliegtuigen bij slecht zicht gemakkelijker kunnen landen. Wat de invloed van de sluiting zal zijn op het luchtruim rondom de luchthaven is nog niet bekend.

KIP-HAAN-EI-KUIKEN

Van 21-24 augustus vindt de 40e editie van het Internationaal Ballonfiësta Barneveld plaats. Dit achtste lustrum is voor het Internationaal Ballonmuseum Barneveld i.o. in samenwerking met het Pluimveemuseum aanleiding om een expositie in te richten onder de titel ‘kip-haanei-kuiken; al veertig jaar een feestje’. In vier vitrines zijn special shape ballonnen te zien die de hechte band tussen luchtballonnen en Barneveld laten zien. Tot eind 2024 te bezoeken van dinsdag-zondag 10:00-17:00 aan de Hessenweg 2A te Barneveld. De toegang tot het museum is gratis met een museumjaarkaart, anders € 9,80.

In welke maanden valt op de langere termijn het ballonvaartseizoen? Gaan we in de zomer vanwege de hitte steeds vaker in de ochtend ballonvaren? Hoe ziet het Nederlandse weer er in de herfst, winter, lente en zomer in de toekomst uit? Die laatste vraag staat centraal in de nieuwe podcastserie van het KNMI. Klimaatwetenschappers, meteorologen en onderzoekers zijn aan het woord, en vertellen over het klimaat en de veranderingen die ons te wachten staan: van droogte, hitte en tropische buien tot zeespiegelstijging en dalende vorst- en ijsdagen. De KNMI-podcast is te beluisteren via knmi.nl, zoek op ‘podcast seizoenen’.

DE LAGE LANDEN IN DE GORDON BENNETT

Van 12-22 september zal de Gordon Bennett plaatsvinden vanuit Münster, Duitsland. De Lage Landen zullen met maar liefst vier equipes vertegenwoordigd zijn: vanuit België zijn de teams Jan Thys-Djorry Simoen, Geert Peirsman-Philippe De Cock en Frédéric Maron-Damien De Waele ingeschreven. Vanuit Nederland nemen Ron van Houten en Remko Wigger deel aan de iconische gasballonrace.

Dat belooft dus een interessante en spannende editie te worden, waarbij alle teams live te volgen zullen zijn. Meer info via gordonbennett2024.de en via de socials van de deelnemende teams.

DUURZAAM BALLONVAREN MET CO2-GECOMPENSEERD GAS

Benegas is dé specialist in propaangas.

Wilt u een vulinstallatie op maat op uw eigen terrein? Informeer naar de mogelijkheden bij onze experts. Bovendien zetten wij ons in voor een groene toekomst om te kunnen blijven genieten van onze mooie natuur. Al ons propaan is CO2-gecompenseerd.

Wilt u meer informatie hierover?

Maak dan een vrijblijvende afspraak met een adviseur via info@benegas.com

VERKLARING VAN GEEN BEZWAAR

Toestemming om op te mogen stijgen

ALS BALLONVAARDER MOGEN WE NIET ZOMAAR ERGENS OPSTIJGEN MET ONZE LUCHTBALLONNEN. VOOR HET LATEN OPSTIJGEN VAN EEN LUCHTBALLON IS HET VEREIST DAT DE GEZAGVOERDER IN HET BEZIT IS VAN EEN VERKLARING VAN GEEN BEZWAAR VAN DE GEMEENTE WAAR DE LUCHTBALLON START. WAAROM IS DIT EIGENLIJK?

Dit artikel zet de wettelijke basis uiteen. Je zult zien dat de wetgever er een behoorlijk zoekplaatje van heeft gemaakt.

Verbod tot opstijgen of landen

Volgens Wet luchtvaart artikel 8.1.a is het in beginsel verboden om op te stijgen of te landen met een luchtvaartuig anders dan van of op een luchthaven. In artikel 8a.50 staat dat dit verbod niet van toepassing is op specifiek aan te wijzen luchtvaartuigen. Deze luchtvaartuigen moeten via een algemene maatregel van bestuur (AMvB) worden bepaald. De minister kan bovendien aanvullende regels opstellen voor het terrein niet zijnde een luchthaven. Deze vinden we deels terug in de Regeling burgerluchthavens. Ik kom hier later op terug.

Vrijstelling van het verbod tot opstijgen

Het Besluit burgerluchthavens voorziet in een vrijstelling voor het opstijgen of landen van heteluchtballonnen op terreinen die geen luchthavens zijn. Dit is terug te vinden in hoofdstuk 4, artikel 20, eerste lid.

Eisen ‘overige burgerluchthavens’

In de vorige alinea zie je dat een luchtballon mag opstijgen of landen van een terrein niet zijnde een luchthaven, maar hoe zit het met de aanvullende regels voor dit terrein? In de Regeling burgerluchthavens hoofdstuk 5, artikel 18, eerste lid staat dat een luchthaven die uitsluitend wordt gebruikt voor het opstijgen van vrije ballonnen wordt vrijgesteld van het verbod uit artikel 8.1.a, derde lid, eerste volzin, van de Wet luchtvaart: “Het is verboden een overige burgerluchthaven in bedrijf te hebben indien voor deze luchthaven geen luchthavenbesluit of luchthavenregeling geldt.” Dit impliceert dat het startveld wordt gezien als een ‘overige burgerluchthaven’ maar het wel wordt vrijgesteld van een luchthavenbesluit of

luchthavenregeling. Alleen zijn er wel eisen gesteld aan deze vrijstelling.

Verk laring van Geen Bezwaar

Om gebruik te maken van de vrijstelling uit de vorige alinea, moet de gezagvoerder van de luchtballon beschikken over een Verklaring van Geen Bezwaar (Artikel 18, 2e lid). Deze verklaring wordt afgegeven door de burgemeester van de gemeente waar de ‘luchthaven’ is gevestigd. De verklaring van geen bezwaar betekent dat er geen bezwaar is tot de opstijging van een heteluchtballon, enkel gelet op de openbare orde en veiligheid. Daarnaast is toestemming vereist van de eigenaar van het terrein. Vaak zie je dat er in een Verklaring van Geen Bezwaar vanalles wordt bijgehaald aan brandveiligheid, afstanden, etc. Dat hoort officieel niet thuis in de Verklaring. Dit is immers al via overige nationale regelingen en de Europese verordening (EU) 2018/395 - Balloon Operations geregeld. Wel kan hiernaar worden verwezen.

En het landen?

De oplettende lezer ziet dat het verbod in de Wet luchtvaart geldt voor het opstijgen én landen anders dan van of op een luchthaven. Er worden in de vrijstelling alleen aanvullende eisen gesteld aan het laten opstijgen van een luchtballon, niet aan het landen ervan.

Zoals je ziet is het nogal een zoekplaatje voor je alle vrijstellingen en eisen bij elkaar hebt. Ik hoop hiermee meer duidelijkheid te hebben gegeven. Wellicht kun je dit artikel gebruiken bij de volgende aanvraag voor een Verklaring van Geen Bezwaar.

ZODRA JE HET IDEALE OPSTIJGVELD HEBT GEVONDEN, HEB JE NOG EEN VERKLARING VAN GEEN BEZWAAR VAN DE GEMEENTE EN TOESTEMMING

VAN DE EIGENAAR NODIG OM ER DAADWERKELIJK OP TE KUNNEN STIJGEN (FOTO PEXELS PIXABAY).

DE LUCHTVAARTKAART: PLAATSBEPALING

DE KOMENDE EDITIES VAN TECHNIEK EN MEER STAAN IN HET TEKEN VAN DE LUCHTVAARTKAART. MAAR VOORDAT WE DIEPER INGAAN OP DAT WAT OP DE KAART STAAT, IS HET VAN BELANG DE BASIS VAN EEN KAART TE BEGRIJPEN. DEZE EDITIE LEGT UIT HOE HET COÖRDINATENSTELSEL WERKT, IN DE VOLGENDE EDITIES WORDEN DAN KAARTPROJECTIES EN DE INHOUD VAN DE LUCHTVAARTKAART BEHANDELD.

De aarde

Om je positie op aarde te bepalen, is de deze verdeeld in een noordelijk/zuidelijk en westelijk/oostelijk halfrond. De lijnen die parallel aan de evenaar lopen worden breedtecirkels of parallellen genoemd en de ‘verticale’ lijnen door beide polen lengtecirkels of meridianen. Bijzondere lijnen zijn de evenaar (0° parallel) en de nulmeridiaan (0° meridiaan door Greenwich). Deze (halve) cirkels dienen als basis voor de plaatsbepaling op aarde. De evenaar kent tevens de maximale omtrek van de aarde en wordt daarom ook wel een grootcirkel genoemd. Alle andere parallellen zijn kleincirkels. Meridianen daarentegen zijn allemaal halve grootcirkels.

Plaatsbepaling

Zit je op het noordelijk respectievelijk zuidelijk halfrond, dan spreken we over noorderbreedte respectievelijk zuiderbreedte (latitude). Bij het westelijk en oostelijk halfrond spreken we van westerlengte en oosterlengte (longitude). Breedtegraden zijn de hoeken waarop de parallel ligt t.o.v. de evenaar gemeten vanuit de kern van de aarde, lengtegraden worden gemeten vanaf de polen t.o.v. de nulmeridiaan. Zo ligt Amsterdam op ongeveer 52° N en 5° O. Voor een precieze plaatsbepa-

ling zijn graden alleen zoals hierboven genoemd niet specifiek genoeg. Vandaar dat graden zijn verdeeld in minuten en minuten weer in seconden. Elke graad bestaat uit 60 minuten en elke minuut uit 60 seconden.

Wanneer je je bijvoorbeeld op een parallel bevindt met breedtegraad 23,625° N dan is dit ook op te schrijven als 23°37’30” (0,625° x 60 = 37,5 minuten en 0,5 minuten = 30 seconden).

Andere notaties

Coordinaten worden niet altijd als graden/minuten/seconden opgeschreven, maar soms ook als decimale graden of als graden en decimale minuten.

Decimale graden

Dit is in bovenstaand voorbeeld de 23,625° notatie. Zou je 41°12’05 moeten omrekenen naar decimale graden, dan doe je dat als volgt: 12 x 60 = 720 seconden. Totaal = 720 + 5 = 725 seconden. 725 : 60 = 12,083 minuten. 12,083 : 60 = 0,201389 graden. Dus 41°12’05” kun je ook schrijven als 41.201389°.

DOOR REMKO WIGGER

Graden en decimale minuten

In bovenstaand rekenvoorbeeld is 12,083 het decimale minutendeel. De volledige notatie wordt daardoor 41°12.083’. Daarnaast kunnen locaties ook in UTM of MGRS-notaties worden weergegeven waarbij de aarde wordt ingedeeld in zones en banden, maar dat valt buiten de scope van dit artikel. De papieren ICAO kaart zoals wij die kennen, maakt gebruikt van een aanduiding in graden en minuten. De rasterlijnen zijn bij iedere halve graad getrokken en maatstreepjes bevinden zich op iedere minuut.

Keerkringen en poolcirkels

Om het plaatje van parallellen compleet te maken kunnen vier bijzondere parallellen niet onbesproken blijven. Dit zijn de zogenaamde keerkringen en poolcirkels.

Keerkringen zijn de verst van de evenaar gelegen parallellen waarbij nog een loodrechte zonnestand optreedt. Dit gebeurt op het noordelijk halfrond op 21 juni, het begin van de astronomische zomer. De Kreeftskeerkring bevindt zich op ongeveer 23°26’ noorderbreedte en de Steenbokskeerkring op ongeveer 23°26’ zuiderbreedte.

Binnen de poolcirkels komt de zon minimaal één dag per jaar niet op en gaat de zon minimaal één dag per jaar niet onder. Het aantal dagen wordt groter naarmate je dichter bij de pool komt. De poolcirkels liggen op ca. 66,5° noorder- en zuiderbreedte.

De volgende keer gaan we in op het vertalen van een 3D-wereldbol naar een 2D-kaart.

hoogtevrees, want geen grondcontact. Feit of fabel?

GEÏNSPIREERD DOOR DE FRIESE BALLONFEESTEN DOOK

OMROP FRYSLÂN IN HET ONDERWERP HOOGTEVREES & LUCHTBALLONNEN. “IN LUCHTBALLONNEN HEB JE GEEN

HOOGTEVREES, WANT JE MAAKT GEEN CONTACT MET DE GROND” HOREN (EN VERTELLEN) WE VAAK. KLOPT DAT WEL?

Herman Kleinsmit werd door de omroep geïnterviewd: “Als ik op een trapje moet staan om de dakgoot schoon te maken dan vraag ik de buurman, dat durf ik niet. Maar op 500 meter in een ballon, daar heb ik geen probleem mee” vertelde Herman aan de omroep. Hoe komt dat zo?

Broodje aap

Het verhaal dat in de ballonwereld rondgaat is dat een passagier geen hoogtevrees kent, omdat er geen contact is met de grond. De omroep benaderde psycholoog Irma van Steijn, en volgens haar is dat een fabel, ofwel een broodjeaapverhaal. Een verklaring voor het fenomeen dat Herman ervaart is er wel: het zijn namelijk twee verschillende soorten angsten. “Op bijvoorbeeld een gebouw ben je bang dat je een misstap maakt en valt, dat je dus zelf een fout maakt. Dat heeft te maken met het verlies van de regie, van je grip. Bij een ballon, maar ook bij vliegtuig of bijvoorbeeld een glazen vloer, is dat anders. Dan heb je mogelijk last van angst dat een externe factor niet werkt zoals die zou moeten”, zegt Van Steijn. “Een deel van je brein overdrijft de kans dat er iets ergs gebeurt, daardoor keer je je af en dat is juist niet de manier om van je angst af te komen.”

Voor mensen die wel bang zijn werkt maar één ding om ervan af te komen: de lucht in, zegt Van Steijn. “Met mijn patiënten ga ik dan de Achmeatoren in Leeuwarden op. Niet een keer, maar echt een heleboel keren op en neer, dan kom je er pas vanaf. Angst is goed behandelbaar, alleen is het natuurlijk wel vrij duur om meerdere luchtballonvaarten te maken”. Er wordt door psychologen op dit moment geëxperimenteerd met het middel Propranolol. Wie eerst de angst opzoekt en dan het middel neemt, zou in het geval van hoogtevrees maar één keer naar boven hoeven. “Je brein ‘schrijft’ de ervaring dan anders weg, omdat je

lijf veel rustiger reageert. De kans dat de angst daarna weg is, is groter en je hoeft die angst dan dus niet steeds opnieuw te triggeren”, legt Van Steijn uit aan Omrop Fryslân. De methode werkt goed bij heftige enkelvoudige angsten, dat wil zeggen bij angsten voor bijvoorbeeld hoogten, spinnen, groepen mensen of onweer.

Herman: “Bij mijn eerste organisatie van de ballonfeesten in 1986 had ik angst om in een ballon te stappen, maar dat had te maken met dat het allemaal nieuw was; het vuur, het geluid. Na vijf minuten was ik om en wilde zelf ballonvaarder worden. Het is me nog nooit gebeurd dat ik na opstijgen weer moest landen omdat iemand bang was”.

Conclusie: busted

Op verzoek van Ballonstof licht Irma van Steijn één en ander nog wat uitgebreider toe: “Dat passagiers in een ballon geen hoogtevrees kennen omdat men geen contact maakt met de grond klopt inderdaad niet. Indien ballon-passagiers enigszins angstig zijn om in te stappen in een ballon, maar waarbij eenmaal in de lucht die angst grotendeels verdwijnt, ligt dat niet aan het loskomen van de grond, maar aan het feit dat hun brein in eerste instantie de kans dat er iets ergs kan gebeuren overdrijft, en dat men na opstijgen wat meer vertrouwen krijgt dat het allemaal goed komt. Eenmaal in de lucht krijgt ons brein de kans om de situatie anders te interpreteren, omdat men merkt dat de ballon niet neerstort. Je hebt dus exposure nodig om het eigen brein te trainen. Van tevoren

geeft dat stress, bij het ‘gaan doen’ loopt de stress vaak nog verder op, maar na verloop van tijd gaat deze stress vanzelf weer zakken. Hoe lang dat duurt, kan van persoon tot persoon verschillen”.

IRMA VAN STEIJN IS PSYCHOLOOG BIJ PSYCHOLOGIEPRAKTIJK

MAARSINGH & VAN STEIJN. VOLGENS VAN STEIJN KAN HET BREIN

VAN EEN BALLONPASSAGIER VOORAF DE KANS DAT ER IETS ERGS

KAN GEBEUREN OVERDRIJVEN. NA HET OPSTIJGEN ONTSTAAT VER -

TROUWEN. EENMAAL IN DE LUCHT KAN MEN DE SITUATIE ANDERS

GAAN INTERPRETEREN, OMDAT MEN MERKT DAT DE BALLON NIET

NEERSTORT. HET VERDWIJNEN VAN DE ANGST HEEFT DUS NIET

TE MAKEN MET HET FEIT DAT MEN IN EEN BALLON GEEN CONTACT

MAAKT MET DE AARDE. FOTO MAARSINGH & VAN STEIJN.

in

This beautiful, smooth pro le 12 gore balloon is available

six di erent sizes: 26k, 40k, 50k ,55k, 60k & 70k ft³. A perfect t for every adventure. Light weight options available include a wide range of proven Ultralight fabrics, Kevlar load tapes paired with the industry favorite Tekno baskets and the highly coveted Powerplus Sport burner for a balloon that is ultra-easy to handle and ultra-fun to y.

COMPETITION BALLOONING-DEEL 4

Het verloop van een wedstrijd

NA DE GENERAL BRIEFING, DE OFFICIAL BRIEFING, DE TASK BRIEFING EN DE SUPPLEMENTARY BRIEFING IS HET EINDELIJK TIJD VOOR HET

Een wedstrijd heeft een organisatie met een duidelijke structuur, om alles correct te laten verlopen volgens de reeds eerder uitgelegde AX-MER rules. Bij aanvang van een wedstrijd, nadat je bent ingeschreven, meld je je aan bij de ‘Check In’. Hierbij krijg je de nodige informatie en documenten overhandigd om de strijd aan te gaan. Vervolgens zijn er twee belangrijke briefings:

• General Briefing: Een verplichte briefing voor alle piloten en officials, die georganiseerd wordt om alles omtrent het evenement (veiligheid, praktische afspraken,…) te bespreken en Section I & II door te nemen.

• Official Briefing: Briefing voor officials waarbij de praktische afspraken worden gemaakt omtrent bv. meetteams en andere kleine uit te voeren taken doorheen de wedstrijd.

Na de algemene briefings start de competitie. Bij elke geplande vaart zal er een Task Briefing worden georganiseerd. Bij aankomst liggen de nodige documenten op de piloten te

wachten: tasksheet, meteosheet en markers voor de komende competitievaart. Deze kun je gedurende een korte studietijd reeds bekijken, alvorens de effectieve briefing van start gaat.

Bij aanvang zal de meteo doorgenomen worden waar alle info gegeven zal worden over de richting, snelheid en specifieke zaken gedurende de periode van de geplande vaart. Verder zal er een korte vooruitblik zijn naar de volgende periodes waar vaarten zijn gepland.

Hierna zullen de verschillende geplande opdrachten worden doorlopen, die zijn vermeld op de tasksheet. De piloten kunnen de nodige vragen stellen en opmerkingen geven. Zijn deze allemaal besproken, dan zal de briefing gesloten worden en kunnen de piloten naar het opstijgterrein vertrekken en/of hun opstijglocatie gaan zoeken bij een ‘Individual Launch Point’. Bij twijfel over bepaalde weersituaties of eventuele wijzigingen op de tasksheet, kan het zijn dat er nog een ‘Supplementary Briefing’ georganiseerd zal worden. Op het startveld kan dit worden aangegeven door een roze vlag.

DOOR DJORRY SIMOEN

ECHTE WERK: DE WEDSTRIJD ZELF! FOTO JONAS MAES.

GROENBEMESTERS, VANGGEWAS EN AALTJESBESTIJDERS

In gewas wil je liever niet landen. Tenzij …

IN AKKERLAND MET GEWAS WIL JE LIEVER NIET LANDEN, MAAR INDIEN HET GROENBEMESTING BETREFT IS DE GEWASSCHADE VAN EEN ONVERHOOPTE LANDING TE OVERZIEN. WANT GROENBEMESTING DIENT MEESTAL NIET OM TE OOGSTEN MAAR ALS MESTSTOF. HET WORDT DOORGAANS IN DE BODEM GEPLOEGD OF GEFREESD IN PLAATS VAN GEOOGST. DERGELIJKE VELDEN KUN JE ALS BALLONVAARDER HET HELE JAAR

DOOR TEGENKOMEN, MAAR VOORAL VANAF HET LATE NAJAAR TOT HET VOORJAAR. WAT IS GROENBEMESTING, EN HOE KUN JE HET HERKENNEN?

DOOR RUD VAN HERK EN HAN NABBEN

Groenbemesters

Groenbemesters zijn gewassen die worden geteeld om de kwaliteit van de bodem te verbeteren. Ze zijn niet bedoeld om te oogsten, maar worden meestal in de grond geploegd of gefreesd. Het gehalte organische stof in de bodem neemt daardoor toe, wat de groei van het oogstgewas dat na de groenbemester op het land komt stimuleert. Bovendien wortelen bepaalde soorten groenbemesters diep, waardoor de bodemstructuur luchtiger wordt. Typische groenbemesters zijn lupine, klaver, rogge, gele mosterd, bladrammenas en diverse soorten raaigrassen. Welke groenbemester op het land staat, is o.a. afhankelijk van het doel, van de oogstdatum van het hoofdgewas dat vóór de groenbemester op het land stond en het type hoofdteelt dat erna op het land moet komen. Het moment van inzaaien heeft ook invloed op de keuze: vóór medio september wordt vaak gekozen voor bladachtige groenbemesters; erna voor granen of grassen.

Vanggewassen

Vanggewassen zijn een soort groenbemester. Ze worden na het oogsten van het hoofdgewas geteeld met als doel de uitspoeling van stikstof in het najaar en de winter te voorkomen of te beperken. De stikstof die in de vanggewassen zit blijft dan in de kringloop, en is beschikbaar als organische meststof voor het eerstvolgende oogstgewas op het perceel. Op zanden lössgronden waar mais of aardappelen gestaan hebben, is het verplicht om na de oogst een vanggewas in te zaaien. Typische vanggewassen zijn bladrammenas, bladkool, Japanse haver, grassen, winterrogge, -tarwe of -gerst, tagetes/afrikaantje en bladrogge. Het moment van inzaaien is afhankelijk van de oogstdatum van het vorige gewas.

Aaltjesbestrijders

Vanggewassen vangen vaak meerdere vliegen in één klap.

Bladrammenas, Japanse haver en tagetes/afrikaantje bijvoorbeeld, zijn naast groenbemester en stikstofvanger ook geschikt om schadelijke aaltjes te bestrijden. Dat zijn kleine organismen die een belangrijk deel van de bodemfauna uitmaken. In een gezonde bodem barst het ervan, maar sommige soorten zijn schadelijk voor landbouwgewassen. Door het planten van aaltjesbestrijders worden ze te lijf gegaan.

Prepare for landing

Groenbemesting is niet altijd goed te herkennen. Je kunt een oogstgewas onterecht voor groenbemesting aanzien, of andersom. Of een groenbemesting voor onkruid aanzien, want velden met groenbemesting zien er vaak rommelig uit. Soms zijn de resten van het oogstgewas dat vóór de groenbemester op het land stond nog zichtbaar tussen een recent ingezaaid vanggewas. Landen op groenbemesting of op onkruid zal weinig problemen opleveren. Dat is anders wanneer je je ballon neerzet in een oogstgewas, dat vanuit de lucht op groenbemesting leek. Om het te kunnen herkennen, tref je bij dit artikel vaak voorkomende groenbemesters aan. Wanneer je op een dergelijk veld landt, let er dan op dat de aarde van deze velden vaak relatief los is omdat de grond voor het zaaien zo’n 10-30 cm diep wordt losgetrokken, wat problemen kan opleveren bij het berijden van de velden, zeker wanneer ze nat zijn.

Oranje velden

Bepaalde soorten (raai)grassen verteren moeilijk en/of zijn lastig in de grond te werken. Een alternatief voor het omploegen of frezen ervan is het gebruik van Glyfosaat, een inmiddels omstreden onkruidbestrijdingsmiddel. Akkerland dat met Glyfosaat is behandeld, kun je in het voorjaar vanuit je ballon herkennen aan de geeloranje kleur.

Tot wanneer kun je groenbemesters tegenkomen?

Wettelijk moet een groenbemester een minimale periode op het land staan. In Nederland is dat min. 8 weken vanaf het moment van inzaaien; voor België is dat variabel en afhankelijk van de zaaidatum en de streek. Hoe langer het blijft staan, des te langer heeft het gewas de tijd om stikstof op te nemen, blijft de bodem beter beschermd tegen erosie door wind en water, zorgt de groenbemester voor het vasthouden van bodemvocht en voor onkruidonderdrukking en doet een

gewas meer voor de biodiversiteit. Soms is er toch reden om een groenbemester al vroeg onder te werken, bijvoorbeeld wanneer het gewas in het zaad gaat schieten of er een hoge onkruiddruk is. Ook is er dan meer tijd voor de vertering van de gewasresten, wat bijvoorbeeld bij raaigras en Japanse haver van belang kan zijn. In de praktijk kun je als ballonvaarder bepaalde soorten groenbemesting zoals bladrammenas, gele mosterd en tagetes vrijwel het hele jaar door tegenkomen op je potentiële landingslocatie, en bijvoorbeeld winterrogge en raaigras vooral vanaf het einde van de zomer tot april.

1. Bladrammenas is een diepwortelende alleskunner die kan dienen als groenbemester, stikstofvanggewas en aaltjesbestrijder.

2. Gele Mosterd groeit snel en wortelt diep, wat gunstig is voor de bodemstructuur. Het is gevoelig voor vorst en zal in de winter afsterven.

3. Lupine is een vaste plant. Naast tuinplant-met-neiging-tot-verwildering wordt het ook als groenbemesting (en veevoer) ingezet. Ook Lupine wortelt diep.

4. Klaver heeft de eigenschap om gemakkelijk stikstof te binden.

5. Raaigras is er in verschillende soorten. Engels raaigras wordt, naast groenbemesting, ook gebruikt voor weilanden, voetbalvelden en speelgazons. Italiaans raaigras is een tweejarige plant en daardoor vrijwel uitsluitend geschikt als groenbemester of hooigras. Dat geldt ook voor de eenjarige variant op de Italiaanse versie: Westerwolds raaigras.

6. Winterrogge of bladrogge is een groenbemester die vrij ongevoelig is voor vorst en nog laat in het jaar kan worden ingezaaid, eventueel gemengd met (Italiaans) raaigras. Het kan ook worden gebruikt als voedergewas (snijrogge).

7. Bladkool is een klassieke groenbemester. Het heeft een nóg betere beworteling dan bladrammenas en gele mosterd maar is minder geschikt voor late zaai, want gevoelig voor vorst. Het zal in de winter afsterven indien het niet in de herfst al is ondergewerkt.

8. Japanse haver groeit snel, wortelt diep en is een groenbemester die nog laat in het jaar wordt ingezaaid. Het kan tegen de eerste nachtvorst maar niet tegen strenge vorst. Tevens geschikt voor aaltjesbestrijding.

9. Tagetes ofwel afrikaantje is, hoewel anders doet vermoeden, oorspronkelijk afkomstig uit Mexico. De klassieke tuinplant is aan een opmars bezig als aaltjesdodende groenbemester. Het is bovendien een prima vanggewas voor stikstof.

1. BLADRAMMENAS

4. KLAVER

7. BLADKOOL

2. GELE MOSTERD

5. RAAIGRAS

9. AFRIKAANTJES

3 LUPINE

6. WINTERROGGE

8. JAPANSE HAVER

(WEER-)PLUIM VOOR

EEN WEERPROFEET

Wanneer in Inzell de piloten hun ballon uit de kar halen, hebben ze een meteosheet op zak met daarop initialen.

AMS in de rechter onderhoek staat voor Ab Maas, beroemd als meteoroloog oftewel synoptische baas.

Terwijl sommigen nog dromen na de glühwein en schnapps van de avond ervoor, zit hij achter de computer en bereidt zijn weerbulletin voor.

Waar liggen fronten, zie ik ergens een Russische Beer?

Kunnen ze gevuld worden, die gekleurde lappen stof, lukt het vandaag ook weer?

En dan op de briefing: ´Goedemorgen allemaal!´

Komt uit volle borst: ´Goedemorgen Ab!´ terug uit de zaal.

Hij doet zijn verhaal, van de weerkaart raakt hij niet.

Ab is de rust zelve, zeg maar een hogedrukgebied.

Hij kan de vragen aan; ervaring genoeg en door de jaren wijs.

Zelfs die vraag op dinsdag: ´hoe is het weer voor de terugreis?´

En dan ... wie zag dit aankomen ... ´ik stop met Inzell!´

Verbijstering en paniek, zo’n topper, vinden wij die wel?

Ab, als we een storm naar jou vernoemen, blijf je dan?

Nee, hij wordt een dagje ouder, zoekt een zadelgebied en doet het rustig an.

Vele jaren deed onze Ab dienst op Inzell Aerodrome, maar nu hangt hij zijn weerkaarten aan de wilgenboom.

In Inzell staat nu ergens op een rots geschreven:

Vielen dank Ab, en nog een lang en gezond leven!

DOOR DICK

B a l l o n w e e k

21-01 t/m 27-01-2024

Meteo Informatie donderdag 25 januari

Geldig: 11.00 / 17.00 LT

Tijd(LT): 09.00

Hoogtewindverwachting 11.00LT

Algemene situatie donderdag 25-01-2024 07.00 LT Zuidoost Duitsland bevindt zich in een westnoordwestelijke luchtstroming waarmee vochtige en licht onstabiele lucht wordt aangevoerd.

Verwachting van 10 tot 17 uur: Veel bewolking en vooral aan het begin van de periode kans op wat regen of een enkele regenbui.

Verwachting voor morgen: Veel bewolking in de ochtend kans op lichte regen

Grondwind(knopen) 10LT

Richt./snelh. /vlagen 24007kt gusts 13kt

Hoeveelheid Laagste wolken 5 tot 7 Octas Later afnemend

Grondwind(knopen) 15LT

Richt./snelh. /vlagen 29005 kt gusts 14kt

Basis: 1000vt Stijgend naar 3000 vt Top: 5000vt

Zicht 7 -10km in regen 3 – 5 km Nul gradenniveau: 7000vt

Start thermiek:Eind thermiek:Hoogte inversie:

ONH 1029 hPa Einde daglichtperiode 17.18LT

Tendens barometer: Weinig verandering Gemaakt door: AMS

AD’S BALLON BESOGNES

SI MON FAITHFULL

Simon Faithfull overleed op 12 januari 2024. Deze in Nederland woonachtige Britse arts annex ballonvaarder stond begin jaren zeventig, samen met Jan IJzermans, aan de bakermat van de heteluchtballonvaart in Nederland.

Simon was een avonturier op zoek naar lucht, ruimte, avontuur en het spel met de elementen. Ik was Simon’s eerste leerling en hij was een strenge leraar. Hij leerde me naar de ballon te luisteren, naar de afnemende kracht van de brander bijvoorbeeld: dan is het tijd om de propaancilinder te wisselen. In den beginne waren er geen volumemeters, en je kunt weliswaar leren om regelmatig naar de meters op de propaancilinders te kijken, maar belangrijker nog is om goed naar de brander te luisteren.

Na mij volgden andere leerlingen: Hans Zoet, Hans Harbers, en daarna golfde de ballonvaart verder door Nederland. Eind jaren zeventig stopte Simon met ballonvaren in Nederland. Hij keerde terug naar de UK en daarna naar de US waar hij zijn medische loopbaan vervolgde.

Bij alle ballonvaarders die ik zelf opleidde, gebruikte ik de ‘Methode Faithfull’. Er is maar één captain aan boord. Tijdens de vaart ga je niet in discussie. Om over te brengen wanneer ik moest branden tikte hij me aan met de buitenkant van zijn hand, ergens waar hij me kon raken. Op die manier kon ik de fijngevoeligheid van het varen van hem leren en overnemen. Ik heb bij de instructies die ik zelf ging geven dit systeem overgenomen, het werkte beter en directer dan verbaal. Dit overigens in tegenstelling tot de instructies van Simon voor de crew aan de kroonlijn - dat kon alleen maar verbaal, en dat ging met een karakteristiek galmende luide stem die nóg naklinkt over de Wagenbergse velden: “KEEP THE CROWN DOWN! “.

Simon leerde me ook vooruitkijken, naar obstakels op de grond, naar veranderingen van de lucht, naar de wolken; het voelen en lezen van het weer. En dat het goed plannen van een ballonvaart cruciaal is. Als je goed vooruitkijkt en goed plant, kun je problemen al oplossen voordat ze ontstaan. Het is een principe dat bij het ballonvaren essentieel is.

Mijn laatste ontmoeting met Simon was in 2018, tijdens een tocht met een kanaalboot op het Canal Latéral à la Loire in Frankrijk. Hij nodigde me uit om samen een tocht te maken, zes dagen van sluis naar sluis. Simon plande die tocht op een manier die ik herkende van zijn ballonvaarten: goed vooruitkijken en goed plannen, om vervolgens zoveel mogelijk te kunnen genieten. In de ochtend als eerste uit de haven varen, om vóór alle andere boten bij de volgende sluis te zijn. Dan is het hele kanaal dat vóór je ligt van jou. Simon Faithfull werd 83 jaar. Ballonvarend Nederland heeft veel aan hem te danken. Remember him.

22

HET PALEIS DER LICHTE LUCHTEN

De Amsterdamse gemeenteraad steunde onlangs een plan om het iconische tentoonstellingsgebouw Paleis voor Volksvlijt, dat in 1864 werd geopend en in 1929 afbrandde, te herbouwen. Niet op de originele locatie aan het Frederiksplein, want daar staat nu het gebouw van De Nederlandsche Bank, maar in Zuidoost. Nu alleen de financiering nog. Het Paleis voor Volksvlijt had een speciale band met de lichter-dan-luchtvaart. De Franse ballonvaarder-fotograaf Felix Tournachon alias Nadar stelde er in 1865 zijn reuzenballon Le Géant tentoon (afb. 1) en steeg er op (2).

In 1874 was Parijzenaar Eugène Godard er driemaal te gast, met zijn ballonnen Le Météore (3) en L´Union des Peuples, net als Fanny Godard in 1879 (4). Herman Rodenhof (5) steeg er in 1890 op met zijn ballon Excelsior, en ook Hagenaar Léon Mary vertrok in 1893 vanuit de paleistuin (6), met zijn Koningin Wilhelmina. Het eerste luchtschip van Nederlands ontwerp Marçay-Kluijtmans (8) werd er in 1908 tentoongesteld (7). Kortom, als de plannen daadwerkelijk doorgang gaan vinden, lijkt een special shape in de vorm van Het Paleis op zijn minst op zijn plaats.

DOOR HAN NABBEN

OVER FESTIVALS GESPROKEN

Welke ballonfestivals zijn er eigenlijk wereldwijd?

In januari ben ik weer in Inzell geweest. Heerlijk in de sneeuw, lekker in de lucht hangen. Het weer viel wat tegen maar verder was het supergezellig. Je praat met elkaar over waar de volgende reis naartoe zal gaan. Tja, wat is het volgende festival? Metz valt af (toen nog, nu niet meer) en Warstein is pas in 2025. Wat is er nog meer te doen?

Voor mij een reden om een internetonderzoek te starten. Er is veel te vinden over ballonfestivals, maar vaak betreft het verouderde informatie. De speurtocht, die uiteindelijk veel meer tijd kostte dan gepland, leidde tot een omvangrijke lijst van ballonevents die op de volgende pagina’s op een wereldkaart zijn geplot. Ik heb alleen evenementen geselecteerd die de laatste 5 à 6 jaar nog gehouden zijn en waarvan de website actueel is. Desondanks realiseer ik me dat de lijst verre van compleet is en dat sommige events er wellicht niet op horen te staan of mogelijk dubbel zijn opgenomen, omdat ze van naam zijn veranderd en/ of de websites verwarrend zijn.

Ik hoop dat het overzicht van nut kan zijn bij het kiezen van je volgende buitenlandse ballonavontuur. Wil je meer weten over een bepaald evenement, dan weet Google ongetwijfeld raad. Ik sta open voor aanvullingen, wijzigingen en correcties op het overzicht (peter@yps.be), zodat we het verder kunnen verbeteren, en hoop met jullie medewerking het overzicht completer te krijgen.

TEKST EN BEELD PETER SMITS

GB: 16, 26, 27, 34, 35, 36, 37, 38, 56, 57, 58, 99, 100, 101, 102, 103, 125

NL: 59, 60, 79, 104, 105, 106, 107, 108, 128

DE: 4, 54, 55, 76, 93, 94, 95, 96, 97, 123, 124

BE: 30, 31, 53, 74, 75, 87, 88, 89, 118, 119

PL: 25

AT: 1, 2, 15, 31, 86, 117

SK: 61 HU: 39, 126

TR: 62, 80

SI: 9

CA: 90, 91, 92, 120, 121

CH: 3, 122

FR: 5, 33, 78, 98

PT: 143

ES: 22, 77

JP: 41, 140 MA: 141

TW: 63

NZ: 24

PH: 18, 19

TH: 10

NP: 142

MY: 23

IN: 6

SA: 20

IT: 7, 8, 17, 40, 116, 127

US: 11, 12, 13, 14, 28, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70, 71, 72, 73, 81, 82, 83, 84, 85, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137, 138, 139, 145

MX: 144

BR: 32

AU: 21

DREAMFLIGHTS BALLONFAHRTEN

Terwijl je zachtjes stijgt naar de frisse Oostenrijkse hemel, verandert de wereld hieronder in een adembenemend wandtapijt van glooiende heuvels.

LXRY_BALLOONS

First flight of the season and first time flying out new balloon! What a beauty it is. It will take us to the skies for the next years #ballonstof

GPEIRSMAN

Spectacular flight this morning with all balloons floating over the bay in Doha during the 4th Qatar Balloon Festival #qbf2023 #ballonstof

ROBIN THIJS

What a great flight yesterday! Thanks to the great team behind me end the master for his tips and tricks! #winteriscomingtoanend #ballonstof

CHRISTOFVERCAUTEREN

100% co2 neutraal de lucht in met een waterstof gevulde gasballon het kan! #gasballooning

KENIANDEKEIN

The Alps Part 1: Filzmoos #ballooning #ballooningisfun #balloonexperience #hotairballoon #balloons #ballonstof #ballonvaart

ACHTERHOEKBALLONVAARTEN

Afgelopen zaterdag was het weer eens tijd om een mooie ballonvaart te maken! Langzaam komen we steeds dichterbij het ballon seizoen! #ballonstof

DJORRYSIMOEN

A saturday well spent! Another great instruction flight. #roadtomunster #ballonbauwörner #gasballon #lessons #learn #justdoit #ballonstof

FREESTYLE BALLOONING

Ochtendvlijt werd vanmorgen beloond met een prachtige

BALLOONINGNOORD

Calm winds, short flight!��������nd wet fields...° #BallooningNoord #Ballooning #hotairballoon #ballonstof #sharethethrill #love #hobby

BALLONVAARTEN NICK VERMEULEN

Laat de lente maar komen! Wij zijn er alvast klaar voor! #ballonvaart #ballonvaarten #luchtballon #lente #lenteideeën #ballonstof

EVERT_DEH

Château-d’Oex 2024! #ikwilballonvaren #ballonvaartendehandschutter #fibchax #alps #ballonstof #ballooning

ROBBIE WERTER

Vandaag vroeg opgestaan voor een vaart met Sjakies ballonavonturen. Om 5.00 ging de wekker. Gezellig met Sjakie op pad en zijn 2 clowns.

#BALLONSTOF

De mooiste ballonfoto’s op social media

Plaats je ballonfoto’s met de ballonstof-tag op social media.

Op deze pagina’s plaatsen we een mooie selectie. Dank aan de fotografen te velde!

BALLONTEAM_WESSEL

De eerste ballonvaarten voor het nieuwe seizoen staan alweer ingepland. We hebben er zin in! #ballonstof #ballonteamwessel #ballonweb

BALLOONINGISFUN

With a red balloon above Grän

#ballooningisfun #ballooning #hotairballoon #ballonstof

HOTAIRKAY

Another perfect morning

#adventureballoonmarrakech #femalepilot #ballonstof #balloonfluencer #officewithaview

PILOTS OF THE CARIBBEAN

DOOR MONIQUE HOOGESLAG

Op 13 november 2023 vertrok ik met een ongebruikelijke koffer op weg de Bahama’s. Mijn Cameron brandertas voldeed aan de maximale afmetingen voor ruimbagage en in die tas paste precies een Worthington cylinder. Voor de zekerheid met de grab-tester de bagage nog gewogen en onder de 23 kilo gebleven. Op papier allemaal kloppend, maar het zou mij benieuwen hoe de reis zou verlopen. De fles was uiteraard gespoeld en ik had er voor de zekerheid een mooi certificaat bij gedaan en de inhoudsmeter in een aparte kartonnen koker erbij gestopt. Eigenlijk vervoer je dus gewoon een stuk aluminium. Op Schiphol ging het prima: de koffer kon alleen de bocht op de transportband niet maken, dus ik mocht door naar de afdeling ´odd sizes´ waar niemand vroeg naar de inhoud van de tas, die uiteindelijk zonder vertraging samen met mij aankwam op de Bahama’s.

Bij de overstap in Londen ontmoette ik reismaatje Allie Dunnington: zij streeft ernaar in zoveel mogelijk landen te hebben gevaren. Haar teller staat op 112 landen en het record om te verslaan is 126. Allie had nu voor de Bahama’s gekozen, omdat dat land nog niet op haar lijstje stond en ze er met haar vele airmiles van British Airways relatief ´goedkoop´ met business class naar toe kon vliegen. En het moest business class zijn, omdat je anders geen 2 koffers van 32 kilo mee kunt nemen. De light weight Cameron O-31 envelope woog precies 32 kilo. En we hadden een elektrische ventilator bij ons van eenzelfde gewicht. Dus we hoefden alleen nog maar

1 extra koffer bij te boeken voor het harnas en de brander om de ballon compleet mee te kunnen nemen en selfsupporting te zijn.

Daar is natuurlijk wel wat gepuzzel aan vooraf gegaan: waar kunnen we varen, hoe gaat het propaan tanken? Het eiland van de hoofdstad Nassau is te vol bebouwd en valt binnen de CTR van de luchthaven. Onze voorkeur ging uit naar een stukje ongecontroleerd luchtruim en dat leek op het eiland Grand Bahama beschikbaar: een lang gerekt eiland van 80 km met aan de ene kant de luchthaven Freeport en aan de andere kant, naar het zich via Google Earth liet aanzien, een verlaten vliegveld. Daar hadden we onze zinnen op gezet. Omdat de boot geen optie bleek, boekten we een extra vlucht bij Bahamair. We hadden afgesproken om het niet over onze ballon te hebben als het bij de invoer niet echt nodig was, dat zou alleen maar vragen over vergunningen kunnen oproepen. We noemden bij doorvragen bij de douane onszelf dus “skysailers” en we hadden een groot zeil bij ons. Dat hielp ons er met enige vraagtekens uiteindelijk doorheen.

Grand Bahama bleek uitermate ongeschikt voor een ballonvaart. Wat op Google Earth een open plek leek bleek een kaalgeslagen bos te zijn van dode verticale boomstammen, als gevolg van orkaan Dorian die daar in 2019 heeft huisgehouden. De boomstammen stonden nog geen 10 meter uit elkaar en zagen er troosteloos uit: door het zoute water zat er nog

steeds geen enkel blaadje aan de bomen. Het vliegveld dat we in gedachten hadden was zwaar overwoekerd, los van het feit dat we overal alleen maar konden komen door over hekken te klimmen.

Onze enige kans lag in open stukken terrein aan de bewoonde kant van het eiland. Inmiddels hadden we wat mensen ontmoet die mee wilden denken, maar geen idee hadden van wat we wilden. Wel hadden we inmiddels geleerd: ´Do not ask for permission, ask for forgiving´. We wilden natuurlijk best een vergunning aanvragen, maar het gaat daar zo traag, dat dat vrijwel onmogelijk is. Om je een voorbeeld te geven: de aanvraag van Allie om op Malta te mogen varen heeft uiteindelijk 4 jaar (!) geduurd. Dan gaan we toch liever voor dag en dauw onze vaart maken en zeggen we daarna wel sorry. Als er iemand komt kijken zijn we onze apparatuur aan het uittesten. We hadden de aankomst- en vertrektijden van de luchthaven Freeport nog even gecheckt en zouden uiterlijk om 07:00 uur weer ingepakt zijn. De verhalen hadden we klaar.

Uiteindelijk vonden we een oude golfbaan, waar we met de auto op konden. Inmiddels hadden we de elektrische ventilator getest op de accu van de huur auto: zie je het voor je? Twee dames die een auto huren en na de eerste bocht de motorkap open maken om te kijken of ze met hun startkabels bij de accu kunnen? Het werkte prima! Het tanken bleek eenvoudig want we konden met onze standaard Rego koppeling uit de voeten. Op de niet meer in gebruik zijnde golfbaan zijn we met een lokale bewoner (die nog piraat gespeeld heeft bij de opnames van Pirates of the Caribbean) in het donker de ballon gaan opbouwen. Met slechts ons tweeën kwamen we nog wel een handje te kort aan de kroonlijn. Daarvoor hadden we een paar waterflessen aan de kroonlijn geknoopt en dat werkte prima. We noemden de flessen tijdens onze operaties de “dead man”. Allie maakte de eerste vaart van de ene hole naar de andere over een afstand van ongeveer 1 km. Daarna hebben we het trucje nog een keer uitgehaald, voor de wind begon aan te trekken. Wat een kick en ook wat een opluchting dat het gelukt is: Allie heeft haar 113e land. Ik ben ook eens gaan tellen maar sta ‘pas’ op 20 landen, dus er valt veel te ontdekken.

We hebben nog twee kleine hopjes op het eiland kunnen maken, maar kunnen stellen dat de Bahama’s niet geschikt zijn om te ballonvaren. Dat neemt niet weg dat we een geweldig avontuur hebben beleefd en mooie mensen hebben ontmoet door onze bijzondere hobby. Het was beslist niet ons goedkoopste reisje maar we zijn een onvergetelijke ervaring rijker en om de tekst van onze nieuwe vriend de piraat aan te halen: “there is no point in being the richest man in the graveyard”. Daar sluiten we ons lachend bij aan.

UITKIJKEN GEBLAZEN!

De V van VFR is je belangrijkste zintuig

IN DE VORIGE BALLONSTOF (WINTER 2023) ZAGEN WE DAT HET GEBRUIKEN VAN JE

ZINTUIGEN EN NIET BLINDELINGS VERTROUWEN OP TECHNIEK CRUCIAAL IS OM VEILIG TE KUNNEN BALLONVAREN. VAN ALLES WAT JE WAARNEEMT, KOMT 85% BINNEN

VIA JE OGEN EN NON­VERBALE SIGNALEN BEVATTEN MEER DAN DE HELFT VAN ALLE

INTERPERSOONLIJKE BOODSCHAPPEN. TEL DIE TWEE BIJ ELKAAR OP, EN ‘KIJK GOED

OM JE HEEN’ IS HET BESTE VEILIGHEIDSADVIES DAT JE KUNT KRIJGEN.

DOOR GORDON SCHWONTKOWSKI

Donker kleurende wolken, omstanders die op het opstijgveld te dicht bij de mand of de ventilator staan, hoogspanningslijnen en landingsobstakels. Ze zijn vaak lang voordat er problemen kunnen ontstaan prima waar te nemen. Het niet bewust observeren ervan vormt een veel groter risico dan de situatie, de gebeurtenis of de dreiging zelf.

Het niet bewust observeren van een potentieel probleem vormt een groter risico dan de situatie, de gebeurtenis of de dreiging zelf.

Bewust observeren begint ruim vóór take-off en eindigt bij het naar huis rijden. Het is zowel voor de piloot als voor de crew van belang. Als visuele aanwijzingen zo zichtbaar en belangrijk zijn, hoe komt het dan dat ze regelmatig over het hoofd worden gezien? Er zijn allerlei redenen voor. Routine

bijvoorbeeld. Of afgeleid worden. Of ‘iemand anders zal wel opletten’. Vermoeidheid kan een rol spelen, of technische fixatie. Gewoonte of ervaring kan ook gevaarlijk zijn - ‘het is toch altijd goed gegaan?’

Intentie en gewoonte

Het wel of niet goed opletten en rondkijken is afhankelijk van je intentie en je gewoonte. Wie apparatuur, routines en limieten goed kent, herkent sneller wanneer er iets afwijkends is. Over wat voor soort visuele aanwijzingen of afwijkingen hebben we het dan? Vaak betreffen het op het eerste gezicht onbenullige of kleine zaken, die echter vooraf kunnen gaan aan grote problemen, en waar dus bewust naar gezocht moet worden: de veiligheid in de luchtvaart wordt vergroot door ontelbare bewuste en onbewuste controles van één secondedie aan elkaar worden geregen tot continue waakzaamheid.

EEN TE GROTE SCHERMAFHANKELIJKHEID VERMINDERT HET OBSERVATIEVERMOGEN.

Visueel waarnemen

Het kader bij dit artikel geeft een overzicht van enkele belangrijke zaken die je prima visueel kunt waarnemen. Bestudeer ze eens en vul de opsomming zelf aan; het kan helpen om bewuster je omgeving waar te nemen. Tenslotte nog vijf praktische tips:

1. Beperk het gebruik van elektronica. Er bestaat geen app die on-site visueel scannen kan vervangen. Een te grote schermafhankelijkheid vermindert het observatievermogen. Ga uit van je je eigen kracht: je zintuigen en vooral je ogen, en niet uitsluitend van schermen.

2. Stel jezelf bewust vragen om scherp te blijven. Wat zie ik? Wat is hier aan de hand? Wat is er veranderd of gaat er veranderen? Vaak is het antwoord: ‘prima zo’. Maar soms is er wel degelijk actie nodig om veilig te kunnen ballonvaren.

3. Scan de omgeving voortdurend. Scan breed, grondig en herhaaldelijk. Je vaart is een open boek dat vraagt om ‘gelezen’ te worden.

4. Doe de double-check. Een tweede controle kan je eerdere oordeel bevestigen – of aanscherpen.

5. Wat er niet goed, normaal of logisch uitziet, is dat vaak ook niet. Onderzoek het verder.

Tip: wil je je waarnemingsvermogen trainen? Sluit dan je ogen, probeer in gedachten een volledige vaart te maken en laat alle belangrijke stappen bewust de revue passeren.

VFR’ BEGINT NIET VOOR NIETS MET DE LETTER V: ‘KIJK GOED OM JE HEEN EN NEEM BEWUST WAAR’ IS HET BELANGRIJKSTE VEILIGHEIDSADVIES.

WAT VALT ER VISUEEL ZOAL WAAR

TE NEMEN …

Voorafgaand aan de vaart:

• Weer: wolken, lucht, wind: bomen, vlaggen, rook

• Opstijgveld: obstakels, begroeiing, omgeving

• Piloot en crew: uitgerust, gefocust, handschoenen

• Passagiers: fit, goede kleding, relaxed

• Toeschouwers: op afstand, niet rokend

• Equipment: werkend, in positie, opgeladen, bevestigd

En nog veel meer…

Tijdens de vaart:

• Tijd: tijdstip take-off, verloop propaanverbruik

• Snelheid/richting: zoals gepland, afwijkingen, vaargebied

• Weer: klopt voorspelling, ontwikkelingen

• Hoogspanningsleidingen: kaartmarkering, zichtbaar in landschap

• Vaartverloop: zoals verwacht, terrein, luchtruim

• Landingsplaats: gewas, bereikbaar, obstakels

En nog veel meer…

Na de vaart:

• Passagiers: in de mand tot nader order

• Landeigenaar: wie en waar, houding

• Crew: aanwezig, nog onderweg, locatie

• Toegang: terrein, poort, honden

• Inladen: correct, lading vastgezet, niets vergeten

• Vertrek: geen schade, poort weer dicht

En nog veel meer…

AANDACHT VOOR DE AANHANGER

DOOR DICK KLEINLUGTENBELD

In Ballonstof is al eens eerder aandacht besteed aan aanhangers. Hierbij onze ervaring afgelopen januari. Op onze reis naar Inzell kregen wij pech met onze Westfalia tandemasser, bouwjaar 2002: het wiel stond plotseling scheef onder de aanhanger. De draagarm van het linker-achterwiel bleek gescheurd. Oorzaak: doorgeroest. Schrik en verbazing, want ik had hem in oktober nog naar het onderhoudsbedrijf gebracht voor de tweejaarlijkse onderhoudsbeurt en toen expliciet gevraagd om ook naar de draagarmen te kijken. De eigenaar van het onderhoudsbedrijf zei achteraf dat dit niet had mogen gebeuren, en wij losten dit in goede harmonie op. Nadere inspectie wees uit dat er nóg een kwetsbare draagarm was, waar een gat in ontstond nadat men er met een hamer op tikte. Ik deel dit met jullie, omdat er diverse Westfalia aanhangers rondrijden binnen de ballonwereld. Wellicht is het een idee om, voordat het seizoen begint, hiernaar te (laten) kijken.

ZO ZIET ZO’N DRAAGARM ERUIT; ER ZITTEN 4 DRAAGARMEN ONDER EEN TANDEMASSER.

DE DOORGEROESTE ONDERZIJDE VAN DE DRAAGARM VAN ONZE AANHANGER.

€ 27,50

Cordura

Waterafstotend

Slijtvast

Kleurecht

Meerdere kleuren

Annette Witte a.c.witte@planet.nl 06-53921913

LEERZAME MELDINGEN: DE QUICK RELEASE

Samen maken we ballonvaren nóg veiliger

IN DIT VIERDE DEEL VAN EEN SERIE ARTIKELEN OVER MELDINGEN VAN VOORVALLEN EN INCIDENTEN ZOOMEN WE IN OP HET GEBRUIK VAN DE QUICK RELEASE. DE ARTIKELENREEKS IS GEBASEERD OP DE ONGEVALLEN EN INCIDENTEN ROND BALLONVAREN, DIE WORDEN GEDEELD OP BASIS VAN DE VERORDENING 376/2014 OVER HET MELDEN VAN VOORVALLEN.

De Quick Release

In de diverse flight manuals wordt uitgebreid aandacht besteed aan de voorwaarden voor het gebruik van Quick Releases, de diverse types de bijbehorende vormen van montage – met de nodige waarschuwingen erbij. Bestudeer in je flight manual wat je fabrikant voorschrijft over het gebruik van een Quick Release, het manual is leading. In de flight manuals wordt echter beperkt aandacht besteed aan de Quick Release zelf. Er zijn diverse soorten (Y type, W type, modified W type) en merken, van o.a. Bonanno, Lindstrand en Schroeder. Deze laatste zit verweven in de mand en heeft een tweetraps bediening: de eerste stap doet de crew op teken van de piloot en de tweede stap doet de piloot vanuit de binnenkant van de mand.

Veiligheidsrisico’s

Strikt genomen is een Quick Release het zwakste punt bij de start van een ballon. De Quick Release zit bij grote ballonnen weliswaar op vier punten aan het frame verbonden, maar vrijwel altijd slechts met één kabeltouw en met één karabijner aan de auto. En dan blijkt die ene karabijner ook nog vaak een oude of zelfs afgekeurde te zijn. Er zijn incidenten bekend waarbij de karabijner bij de auto losschoot of brak waardoor er geen anker meer was, met alle gevolgen vandien. Een karabijner (mits goed gesloten) zal meestal pas kapot gaan bij grote krachten - en die treden op tijdens winderige condities en dan vooral tijdens de hot inflation. De kracht van de wind die inwerkt op een gedeeltelijk gevulde envelop is ruim vier keer groter dan op een volledig gevulde ballon. In Ballonstof voorjaar 2023 is hierover een uitgebreid artikel verschenen. Een ballon die ongecontroleerd loskomt van de verankering, gedeeltelijk of geheel gevuld, geeft altijd een ongewenste situatie. Hier zijn diverse incidenten van bekend.

Ook het kabeltouw van de Quick Release is kwetsbaar, waarbij we moeten denken aan:

• Normale slijtage

• Schimmel

• Zand

• Gebruik voor andere doeleinden

• Een knoop in een kabeltouw

• Vocht

• Opslag in een vochtige omgeving of opgehangen aan een haak

Soms valt het kabeltouw bij het lostrekken in nat gras. Hoe wordt het weer gedroogd? En bewaard? De een legt het in de auto, een ander legt het in de opbergbox van de aanhanger, soms wordt het aan een haak op het schutbord van de aanhanger gehangen. Dat laatste betekent dat het kabeltouw dus bij een regenbui flink nat wordt. Niet alleen karabijners breken: er zijn vorig jaar meerdere incidenten gemeld, met name aan het begin van het seizoen, van geknapte kabeltouwen van de Quick Release.

Massa

Als de ballon rechtop staat is niet alleen het totaalgewicht relevant, maar gaat ook de massa een grotere rol spelen. Een 105 heeft inclusief passagiers ongeveer een gewicht van 600 a 700 kg. Plus een kg voor elke kubieke meter lucht; dat geeft de envelop 3 ton aan massa. Totaal komen we dan uit op ruim 3,5 ton aan massa. Bij een grote ballon, zoals een 500, heeft de envelop alleen al ruim 14 ton aan massa en is de totale massa ruim 17 ton. Bij een flinke windvlaag tijdens de hot inflation komt er dus tot 4 x 17 ton aan trekkracht op de Quick Release te staan! Zodra een ballon rechtop staat en mooi strak rond is zijn de krachten beduidend minder.

Flight manuals

Er zijn inmiddels door diverse fabrikanten limieten opgesteld in de flight manuals. Zo zijn er eisen met betrekking tot het gewicht van het anker (lees: de volgauto). Bij grotere bal-

lonnen zijn er dan twee auto’s nodig, hetgeen weer andere risico’s geeft. Hoe ga je twee auto’s als een anker gebruiken?

Achter elkaar zetten en met elkaar verbinden is een optie, in een V vorm is een optie. Beiden hebben voor- en nadelen. Achter elkaar betekent nog steeds dat de Quick Release met slechts één karabijner aan de auto verbonden is. Naast elkaar in een V vorm heeft als voordeel dat de ballon in elk geval met twee karabijners verbonden is aan twee voertuigen. Het nadeel is dat indien de ballon toch gaat schuiven de beide auto’s naar elkaar toe gaan bewegen, met denkbare mogelijke gevolgen. Mag je, bij het berekenen van het benodigde gewicht van de volgauto, je het gewicht van de eventuele aanhanger meerekenen? Deze is verbonden aan de auto, maar het heeft niet echt een remmende functie, tenzij de aanhanger op de handrem staat. Bovendien heeft een lege aanhanger weinig druk op de wielen/banden en zal gemakkelijk gaan glijden.

Waarschuwing

Kubicek heeft in haar flight manual een waarschuwing staan: het vaste punt voor het bevestigen van de Quick Release moet de volgende belasting kunnen trekken: MTOW (Maximaal Take-Off Gewicht) van de betreffende ballon + 800 kg (1760 lb). Deze belasting is vastgesteld voor de maximale oppervlaktewindsnelheid die is toegestaan voor het opstijgen. Bij minder windsnelheden mag dit proportioneel worden verminderd. Het MTOW van een 105 is al 952 kg en voor een 500 is dat ruim 4200 kg; dat is dus veel meer dan het totaalgewicht van de ballon inclusief passagiers!

Crew en veiligheid

Denk als operator na over de noodprocedures indien een Quick Release knapt tijdens de inflation of zodra de ballon rechtop staat. Wie doet wat en is de crew goed geïnstrueerd? Wie let er op de piloot en wat zouden de acties moeten zijn?

Luchtwaardigheid

De Quick Release behoort niet tot de configuratie van de ballon en wordt niet gecontroleerd bij de jaarlijkse keuring, want deze gaat niet mee de lucht in. Maar een Quick Release heeft wel een zeer belangrijke functie, namelijk een veilige start. In dat kader verdient de Quick Release wel degelijk een jaarlijkse inspectie, door de operator en ook een inspectie bij elke vaart door de piloot. Immers de piloot is in alle omstandigheden verantwoordelijk. Hoe ziet het kabeltouw eruit, de karabijners, werkt de veiligheidsclip nog zoals het zou moeten? Is de montage duidelijk en goed gedaan?

Het melden van je voorvallen en incidenten Het melden van ballonvaart-gerelateerde voorvallen kan gemakkelijk én snel, via melden.ballonvaren.vliegveiligheid.nl. We wensen je veilige vaarten in 2024.

SCHROEDER QUICK RELEASE

LINDSTRAND QUICK RELEASE

INCIDENTEN MET QUICK RELEASES

• Vlak voor de start van een heteluchtballon buigt een karabijnhaak open en schiet de lijn los waarmee de ballon aan een auto is bevestigd. Hierdoor schuift de mand enkele meters weg en kantelt. Een passagier breekt een arm en de piloot raakt gewond aan zijn hoofd. De ballon blijft onbeschadigd. De ballonvaartverwachting gaf geen aanleiding de geplande vaart niet te laten plaatsvinden. Echter, in de actuele situatie bleek de windkracht groter te zijn dan de verwachting en was er sprake van windvlagen.

• Tijdens voorbereiding van de start komt de lijn van de Quick Release plotseling strak te staan. Een crewlid staat op de verkeerde plek, wordt hierdoor gelanceerd en komt op haar rug terecht. Opmerking: De ruimte tussen de auto en de mand, waar het kabeltouw van de Quick Release zich bevindt, is een no-go area, ook omdat de mand zich kan bewegen tijdens en na de inflation, meestal naar de auto toe.

• Door een windvlaag maakte de mand een draai van 90 graden waarbij een passagier zich in een reflex vastgrijpt aan een upright en hierbij klem komt te zitten tussen het Quick Release kabeltouw en de upright. Bij drie vingers raakt de huid beschadigd.

• Vroeger werd de Bonanno Quick Release geleverd met een blauwe band. Deze band zat als het ware gevouwen in het oog van de Quick Release. Dat was tevens het zwakste punt vanwege slijtage. Er zijn in het verleden meerdere incidenten mee geweest. De blauwe band wordt al meer dan 10 jaar niet meer geleverd, maar wordt nog wel gebruikt. Het is een aanbeveling om de blauwe band extra goed te inspecteren.

• Een Bonanno Quick Release kan vrij eenvoudig verkeerd worden geborgd: het roterende deel valt dan net buiten de borging. Het verdient aanbeveling om tijdens een crewinstructiedag hier extra aandacht aan te besteden.

BALLONSTOF CARTOONS VAN ZEGER BOSSU

Op onze oproep voor een cartoonist voor Ballonstof, meldde zich Zeger Bossu. Zeger is 17 jaar en zit in het laatste jaar van kunsthumaniora Sint-Lucas waar hij Vrije Beeldende Kunsten volgt. Hij leerde de wereld van de ballonvaart kennen via nicht Romy, neef Maarten en oom Tom Deleersnyder. Zeger woont in het centrum van Gent en is een fervente ijshockeyer bij de Ghent Dragons. Onderstaande cartoon/strip is zijn eerste bijdrage. Voor de komende Ballonstoffen mogen we vaker cartoons van hem verwachten. Zeger, top dat je dit wilt doen, we kijken uit naar de verdere samenwerking!

EL FESTIVAL INTERNACIONAL DEL GLOBO

Ballonvaren in León, Mexico

DOOR COEN VAN DEN HEUVEL.

FOTO’S COEN VAN DEN HEUVEL, ANNELIES VAN DEN HEUVEL-MAUS E.A.

EEN KLEINE 200 BALLONNEN KOMEN ELK JAAR SAMEN VOOR HET FESTIVAL INTERNACIONAL DEL GLOBO IN LEÓN, MEXICO. DE STAD LEÓN TELT ZO’N 1,5 MILJOEN INWONERS EN LIGT AAN DE RAND VAN EEN GROOT MEER. EEN DERTIGTAL VAN DE BALLONNEN KOMT UIT EUROPA. DIT JAAR WAREN WIJ, ALS ENIGE NEDERLANDERS, OOK AANWEZIG.

DE FEESTELIJKE TENT OP HET FESTIVALTERREIN, VOOR CREW EN PILOTEN.

De organisatie vraagt eigenlijk alleen van je om de ballon naar de Ultramagic fabriek in Spanje te transporteren, dat kost je zo’n 400 Euro. Van daaruit worden de ballonnen per schip naar Mexico overgebracht. Het festival is in november en daarvoor moest de ballon al op 16 september in Spanje zijn. Vanuit de organisatie krijg je vliegtickets aangeboden en lokaal word je in een prima hotel ondergebracht. Het programma is verder simpel: vier ochtendvaarten en een nightglow op een toegewezen avond. En er wordt een uitgebreide excursie georganiseerd naar een kleurrijke stad in de buurt, Guanajuato.

Met een zestiental bussen word je naar het festivalterrein gebracht. Daar staat de crew op je te wachten. Voor wat betreft de vaartvoorbereiding, is er uiteraard een safety briefing en de meteo. Dit jaar werd de meteo elke ochtend door een andere piloot vanuit de organisatie verzorgd, en dan zie je duidelijke verschillen tussen het ene praatje en het andere plaatje. Niet dat dat allemaal veel uitmaakt overigens, want ter plekke heerst er een microklimaat doordat de stad op 1800 meter hoog ligt en er ook nog wat bergjes omheen liggen.

De meteovoorspellingen van het vliegveld, dat op een kilometer of 40 afstand ligt, kun je naast je neerleggen en ook aan de hoogtewinden heb je niet echt heel veel, kwamen we op een van de ochtenden al snel achter. Waar je wel meestal vanuit kunt gaan, is dat de wind op lage hoogte je ballon over het meer heen voert richting de stad. Ga je dan stijgen, dan is er meestal een boxwind die je terug over het opstijgterrein voert, waarna je een stukje door kunt varen om te landen. In het verleden ben ik zo een paar keer op het lokale golfterrein en de omgeving ervan geland, maar dit jaar ging het anders. Na de eerste landing vroeg onze crew, die ons vanuit Nederland online aan het volgen was, of we soms in het meer geland waren. Zo zag het er in ieder geval op de app uit. Maar gelukkig was

dit stuk meer drooggevallen en was er niets aan de hand. De tweede landing was op een parkeerterrein midden in de stad.

De derde keer kwam ik laag terug richting het opstijgterrein, maar de organisatie had uitdrukkelijk gezegd dat je niet op het festivalterrein zelf mocht landen. Dus zocht ik een plekje op een weg die dwars op de vaarrichting lag. Aan de andere kant van de weg hingen elektriciteitskabels, maar aan deze kant leek het vrij van lijnen te zijn. Ik zag wel twee palen, maar geen lijn ertussen. Toch vertrouwde ik het niet en ben verder gevaren, en dat was maar goed ook want er hing wel degelijk een lijn tussen de palen. De enige verdere landingsmogelijkheid was een klein open plekje tussen cactussen en bomen.

De laatste dag zijn we na anderhalf uur varen met bijna geen wind en een grillige track bovenop een berg geland. Omdat je de ballon, vanwege de hoogte, eigenlijk structureel met één passagier minder vaart en de passagiers niet al te zwaar waren, had ik toch nog voor een half uurtje gas over.

De landingsmogelijkheden waren dit jaar dus wat minder. Enerzijds door de wind, anderzijds door het steeds meer dicht bouwen van open plekken in en om de stad. Maar op wat lichte schade bij collega’s na lijkt het verder bij iedereen wel gelukt te zijn om telkens een plekje te vinden. Terug op het festivalterrein is er altijd gezellige muziek en ga je met zijn allen brunchen. Het gas tanken was dit jaar beter geregeld dan anders. Het was geen Chambley, maar er waren wel duidelijk veel meer tankpunten dan een aantal jaar geleden en het tanken verliep dan ook duidelijk vlotter.

De ballon werd na de laatste vaart meteen ingepakt en de dag erop al op transport gezet. Ergens rond 22 december kwam de ballon in Spanje aan, maar de fabriek was dicht vanwege Kerst en Nieuwjaar, dus de ballon kon pas in de eerste week van januari opgepikt worden, en was daarmee nèt op tijd thuis om twee dagen later in de sneeuw van Inzell te gaan spelen...

The FAA/EASA approved Balloon Instrument DigiTool DBI3

Features include: altimeter, variometer, and temperature indicating displays, flight timer, audio alarms, and an integral GPS showing ground track and speed. The DBI3 also has an on-board flash memory capable of storing up to 10,000 hours of recoverable flight data. It is powered by an integral LiPo battery lasting up to 12 hours per charge; no replaceable batteries to contend with. It has a metal body, one Bluetooth antenna and one GPS antenna. It also has a rotary switch that ensures safe travelling with the DBI3 totally disconnected from the battery.

Buy from our webshop www.dbi3.com or contact our BENELUX Sale Station via the Dutch Eric Baltussen at info@ballonsport-marl.de or +492365508785.

Price: 1,299 € (excluding VAT). Shipping included.

More than 1,500 units sold worldwide

Digitool Instruments AB

Dalagatan 13, Box 6190, 10233 Stockholm, Sweden

TECHNIEKDAG BALLONVAREN & MATERIALEN

AFGELOPEN DECEMBER ONTVINGEN PILOTEN­IN­OPLEIDING EEN UITNODIGING VOOR EEN PRAKTIJKDAG BIJ CAMERON BALLOON PROMOTIONS IN HENGELO (CBP), TER AANVUL­

LING OP DE THEORIEOPLEIDING TOT BALLONVAARDER.

Op zaterdag 16 december werden we hartelijk ontvangen met koffie & koek bij CBP. Het programma voor de dag was opgedeeld in zeven workshops, verdeeld over verschillende locaties binnen het bedrijf, waarbij de theorie van het vak Ballonvaren & Materialen in de praktijk werd toegepast en we e.e.a. zelf konden ervaren.

Envelope

kon worden bekeken welke kanalen het vloeibare gas volgt tot het ontstaan van een vlam. Na een goed verzorgde lunch werden de workshops vervolgd.

Ballon ontwerp

Na een warm welkom en een korte inleiding door Remko Wigger, waarbij het team van CBP en alle aanwezig piloten-in-opleiding in het kort aan elkaar werden voorgesteld, werden we in kleine groepjes opgedeeld. Als eerste kregen we uitleg van Rob over een envelope. Hierbij werd in een envelope getoond hoe een Cameron ballon is opgebouwd met flying wires, lijnen, de werking van de parachute, temperatuurlabel, etc.

Grabtest & porositeitsmeting

Na de uitleg over de envelope, kregen we bij Thymen een demonstratie van een porositeitsmeting en konden we zelf aan de slag met het uitvoeren van een grabtest. Hierbij waren verschillende stukken stof beschikbaar om te testen, zowel nieuwe als oude stof waarbij de staat van de verschillende stoffen duidelijk zichtbaar werd.

Envelope reparatie

Voor het ontwerpen van een nieuwe ballon heeft Cameron een online 3D-designtool gemaakt, waar we na een korte uitleg van Alex Jan onze eigen ballon konden gaan ontwerpen, voorzien van een klein competitie-element waarbij een leuke attentie ter beschikking werd gesteld voor het mooiste ontwerp.

Gasflessen

Bij Bart kregen we uitleg over de opbouw en werking van een gasfles. Hiervoor was een opengewerkte gasfles voorbereid en werden gasflessen van verschillende merken en materialen getoond, waaronder van rvs, titanium en aluminium. Ook werden de voor- en nadelen van de verschillende soorten koppelingen besproken met bijpassende praktijksituaties.

Vervolgens gingen we aan de slag met het uitvoeren van een reparatie van verschillende soorten ballonstoffen. Melanie toonde ons hoe een reparatie aan een envelope wordt uitgevoerd, en welke manieren voor reparatie hierbij mogelijk zijn. Uiteraard mochten we zelf ook even achter de naaimachine om een reparatie uit te voeren.

Branders

Voor de uitleg van een brander had Remko een brander met opengewerkte onderdelen voorbereid. Aan de hand hiervan werd de werking van een brander uitgelegd. Met een draadje

De mand

Tenslotte werd bij de laatste workshop door Rien uitleg gegeven over de opbouw van een ballonmand, de daarbij gebruikte materialen, toegestane schades en het onderhoud. Aan ons de taak om van de aanwezige mand uit te zoeken waarom deze was afgekeurd.

Na afloop van de workshops kregen we van Remko nog uitleg over de vereiste ballondocumenten, ballonstoffen, keuringen en de toegestane schades van de verschillende merken en type envelopes. Tenslotte gingen we kort aan de slag met het leggen van knopen die in een ballon worden toegepast. De dag werd afgesloten met een hapje en een drankje, en het gezellig nabespreken. Het was een zeer geslaagde dag, waarbij we veel inzicht hebben gekregen in de techniek van het ballonvaren. Het team van CBP, bedankt voor deze leerzame en goed verzorgde dag!

We vinden het een genoegen om jou te begeleiden in het hele traject voor jouw nieuwe ballon

ZOEK JE EEN MOOIE BESTEMMING VOOR JE BALLONBOEKEN?

Denk dan eens aan de ballonboeken-bibliotheek

NAAST EEN BEKEND BALLONFIËSTA KENT BARNEVELD OOK DE STICHTING

INTERNATIONAAL BALLONMUSEUM. DEZE STICHTING BEHEERT, DANKZIJ VELE SCHENKINGEN, EEN GESTAAG GROEIENDE COLLECTIE VAN BALLONVAART­GERELATEERDE OBJECTEN. DAAR ZITTEN INMIDDELS OOK RUIM 800 BOEKEN TUSSEN, EN VELE TIJD­

SCHRIFTEN. MET DEZE BOEKEN EN TIJDSCHRIFTEN IS RECENTELIJK DE ‘NATIONALE BALLONBOEKEN BIBLIOTHEEK’ OPGERICHT EN INGERICHT

Boeken doneren of nalaten

Zoekt u een mooie bestemming voor uw verzameling ballonboeken en -tijdschriften, en wilt u deze doneren of nalaten aan de ballonboeken-bibliotheek? Neem dan contact op via gerjancrebolder@gmail.com. De bibliotheek stelt uw donatie zeer op prijs.

Boeken raadplegen

In de studiezaal van het Pluimveemuseum Barneveld kan de collectie worden geraadpleegd. Een gedeelte van de collectie wordt uitgeleend. Op donderdagochtenden tussen 10 en 12 uur is de studiezaal geopend. Vooraf aanmelden is noodzakelijk, via gerjancrebolder@gmail.com. De raadpleging is gratis maar u dient uw museumjaarkaart te laten scannen of een toegangskaartje voor het museum te kopen (€ 9,80).

Wij zijn de club die:

- uitdaagt

- crew een team maakt

- leert navigeren

- ballon-skills test

- stressbestendig maakt

meer weten of eens een training/wedstrijd meedoen?

www.dbcc.nl

Nieuwe advertentie

NEDERLANDS ACTIEPLAN VOOR LUCHTVAARTVEILIGHEID

Een vooraankondiging

DOOR KAREL ABBENES

GELUKKIG! WE HEBBEN ER WEER EEN NIEUWE AFKORTING BIJ IN DE LUCHTVAART:

NALV. HET BETREFT EEN PLAN DAT DOOR HET MINISTERIE VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT SAMEN MET DE LUCHTVAARTSECTOR IS GESCHREVEN, MET ALS DOEL HET

CONSTANT VERBETEREN VAN DE LUCHTVAARTVEILIGHEID. DAT GELDT OOK VOOR DE BALLONVAART.

Het NALV is tot stand gekomen door inbreng van alle sectorpartijen, waaronder de KNVvL. Alle ongevallen die in de General Aviation zijn voorgevallen, de meldingen die bij het Analyse Bureau Luchtvaartvoorvallen (ABL) zijn binnengekomen en incidenten op Europees niveau zijn hierin meegenomen. Daaruit heeft men een prioriteitenlijst samengesteld die is/wordt omgezet in zgn. Factsheets per onderdeel. Er zijn Factsheets waar wij als ballonsector minder of niet mee te maken hebben, dus beperken wij ons hier tot die onderdelen die voor ons van belang zijn.

De grootste risico’s voor de ballonvaart zijn:

a) Geen goede vluchtvoorbereiding

b) Complex en versnipperd luchtruim

c) Complexe wet- en regelgeving

d) Doorkruisen van lierbanen

e) Onvoldoende omgevingsbewustzijn

a) Geen goede vluchtvoorbereiding

De vluchtvoorbereiding is veelomvattend en er kan veel onder vallen: een luchtruimschending, onvoldoende brandstof etc.

Iedere operator en iedere piloot moet een standaard hebben op basis waarvan hij/zij een vlucht voorbereidt. In het Operations Manual zijn daarvoor standaarden opgenomen. Iedere privépiloot moet ook een checklist vluchtvoorbereiding hebben cq maken. Ook punt d) heeft overigens met vluchtvoorbereiding te maken.

Iedere piloot die een vaart uitvoert doet een kaartstudie en kijkt welke risico’s er op de geplande route voorkomen. Bij ballonvaren is de route een onzekere factor dus een goede kaartstudie is essentieel voor een veilige vaart. Ook kijkt de piloot naar de boorddocumenten en de eigen documenten, of deze kloppen en up to date zijn. Een Factsheet zal in een later stadium worden gemaakt. Denk hierbij aan:

- Vergunning voor de geschikte startlocatie

- NOTAM’s gelezen

- Recente weersinformatie bestudeerd

- Loadcharts gemaakt

- TGB’ en ander luchtruimbeperkingen bekeken

- Aanwezigheid van een Operationeel Plan voor de betreffende vaart

- Gas aan boord inclusief reservebrandstof

- Geplande route met obstakels bestudeerd

- Een helder en duidelijk ERP kopie in ballon en volgauto’s en bekend bij crew

- Mogelijke landingslocaties.

- Emergency equipment in volgauto’s en trailer gecontroleerd en correct

- Alle papieren van belang in kopie aanwezig

- Elektronische systemen die gebruikt worden correct functioneren en zijn up to date

- De communicatie tussen de ballon en de crew functioneert optimaal

- Checklists aanwezig voor de geplande Operatie

b) Complex en versnipperd luchtruim

Als we luchtvaartkaart van Nederland en België bekijken, lijkt ballonvaren bijna onmogelijk. Toch maken we veel vaarten per jaar, dus kennelijk zijn er toch gaatjes voor ons te vinden. Het luchtruim is in ieder geval erg complex. De stukken luchtruim die gereserveerd zijn voor het Groot Handels Verkeer (GHV) zijn enorm. In de Amsterdam TMA is veel luchtruim op vrij lage hoogte al A-luchtruim. De vraag is of dat allemaal echt nodig is. De luchtruimherziening is voorlopig ‘controversieel’ verklaard in afwachting van een nieuw kabinet, dus daar worden binnenkort geen grote stappen verwacht. Toch zou de luchtverkeersleiding moeten overwegen om, gezien de nieuwe en veel efficiëntere afhandelingsmogelijkheden van het GHV, de onderste grens naar 2500 ft of zelfs 3500 ft op te trekken. Dat helpt op twee manieren: minder geluidsoverlast dicht bij een vliegveld en meer ruimte voor de General Aviation. Verkeer dat op Schiphol (en Rotterdam en Groningen en Beek en Eindhoven) binnenkomt, vliegt straks in een constant dalende vlucht (Continious Decent) vanaf de grens van Nederland en

wordt via ‘snelwegen’ naar de juiste landingsbaan geleidt. Daar is minder laag luchtruim voor nodig. Wij als GA kunnen dat luchtruim goed gebruiken.

Een ander punt van aandacht is de toename van drones in het lage luchtruim. De meeste drones moeten onder de 120 meter blijven en slechts operaties met een vergunning mogen hoger vliegen. Maar we constateren dat veel dronevliegers om wat voor reden dan ook zich niet aan de beperkingen houden. Dat is voor de ballonvaart (en de General Aviation in het algemeen) een aanzienlijk risico. Wij kunnen ‘overal’ landen en als de Notam geen informatie geeft over drone-operaties weten wij niet wat we niet weten.

Het goede nieuws is dat er mogelijke oplossingen zijn, die wij moeten inbrengen in de juiste overleggen.

c) Complexe wet- en regelgeving

Voor ons is het duidelijk dat EASA, ondanks onze verwoede pogingen, de wet- en regelgeving er niet eenvoudiger op heeft gemaakt. Daar hebben wij iedere vaart mee te maken. We moeten binnen onze afdeling wegen zoeken om ervoor te zorgen dat iedere piloot op de hoogte is van de belangrijkste wet- en regelgeving. Het is complex maar daar zullen we mee moeten dealen. Het opzetten van trainingsprogramma’s en Flight Safety Seminars zullen daarbij helpen. Deze moeten praktijkgericht en goed te begrijpen zijn.

d) Doorkruisen van lierbanen

Het komt voor dat een ballon over een zweefvliegveld vaart waar op dat moment een zweefvliegtuig wordt opgelierd. De lier gaat soms tot 2500 ft hoog, en tijdens het lieren is uitwijken voor een zweefvliegtuig onmogelijk. Dit geldt ook voor parachutelocaties. Ballonvaarders moeten in hun vluchtvoorbereiding ook zweefvliegterreinen en para-gebieden bestuderen. Je kunt aan Dutch Mill vragen of deze gebieden actief zijn. Punt van aandacht dus!

e) Onvoldoende omgevingsbewustzijn

Op ieder moment van de vaart weten waar je bent en in wat voor luchtruimklasse je vaart is essentieel om geen luchtruimschendingen te maken. Niemand gaat varen met de bedoeling om het luchtruim te gaan schenden, maar toch komt het regelmatig voor dat een ballon A-luchtruim invaart, of D- of C-luchtruim doorkruist zonder zich aan te melden en toestemming te vragen. In A-luchtruim mogen wij niet komen, dus dat levert ook een melding op. In de Factsheet zal komen te staan dat je moet zorgen dat je een recente en up to date kaart bij je hebt die je ook gebruikt zoals deze bedoeld is. Je mag ook een recente elektronische kaart gebruiken, maar dan moet je er ook regelmatig op kijken om te zien waar je

bent en hoe hoog welk luchtruim is. Ook kun je dan zien of er gebieden actief zijn waar je niet mag komen. In het Operations Manual is een hoofdstukje opgenomen over de luchtruimindeling.

Al deze punten komen aan de orde in de informatie die we nog gaan ontvangen - dit artikel is slechts bedoeld als een vooraankondiging daarvan. Voor vragen en opmerkingen over dit onderwerp: karelabbenes@gmail.com.

ALAN ROOT OVER DE KILIMANJARO 50 JAAR GELEDEN

DOOR FRANÇOIS SCHAUT

Toen ik las dat de sneeuwkap van de Kilimanjaro zal verdwijnen wegens de opwarming van de aarde, dacht ik aan ballonvaarders die zich aangetrokken voelden tot een overtocht van de Afrikaanse reus. Het moderne materiaal voor heteluchtballonvaren was nog in ontwikkeling toen op 9 maart 1974 de Brit Alan Root met echtgenote Joan als allereersten de overtocht aandurfden en met succes uitvoerden. Het echtpaar was bekend om hun natuurdocumentaires over Wildlife in Afrika. Hoewel hij nog niet zolang bezig was met ballonvaren schrijft Alan op 6 oktober 1991 over de overtocht, alsof het een ballonvaart zonder veel poespas was geweest. Aldus voel ik het aan, bij het lezen ervan:

“I did it in a balloon that was really too small for the job, with unpressurised butane, a single burner, my then wife on board, and a minimum of fuss and bullshit. I flew over both peaks, and got photographs looking down into the crater with the basket, altimeter etc in the foreground as we passed the Kibo at over 22,000’. I had several witnesses in the air and on the

ground, honest men and women, and we all had a drink and went home.”

De A-105 was krap voor twee bemanningsleden met al het nodige toebehoren en de destijds vrij zware filmapparatuur. En dat voor een 4 uur durende vaart waarin ze ruim 22.000 ft bereikten. Wie zou daar nu nog aan beginnen met een A-105? Tenzij misschien voor een solo-flight. Een vaart per heteluchtballon over de Kilimanjaro is ongetwijfeld een aanlokkelijke avontuurlijke onderneming; een uitschieter voor hen die er ondertussen in slaagden en daarvoor: felicitaties!

Voor de geïnteresseerden: zie op YouTube Safari By Balloon (Survival Documentary) 1975, waarin je ziet hoe Alan tot ballonvaren kwam, met op het einde beelden van de Kilimanjaro-overtocht.

DE HOOGSTE BERG VAN AFRIKA, DE KILIMANJARO, OEFENT OP

BALLONVAARDERS EEN ZEKERE AANTREKKINGSKRACHT UIT. OP 9

MAART 1974 WERD VOOR HET EERST PER HETELUCHTBALLON OVER

DIT TANZANIAANS BERGMASSIEF GEVAREN, DOOR HET BRITSE ECHTPAAR ALAN EN JOAN ROOT.

EEN SOUVENIR-BEDANKJE VAN ALAN AAN DON

BALLONVAARTAGENDA

Evenementen in Nederland en België of georganiseerd door de FAI

WEDSTRIJDEN

Evenementen en data onder voorbehoud. Voor definitieve data en uitwijkdata zie websites organisatoren. Een ontbrekend evenement in NL of BE of wijzigingen kun je doorgeven via ballonstof@knvvl.nl.

SECOND LIFE

Heb je ook een herbestemmingen gevonden voor afgedankte ballonspullen? Laat het weten via ballonstof@ knvvl.nl of redactie@balloonfederation.be.

Lamp en decoratietafel van OO-BOC

Diverse onderdelen van een gasballon hebben bij Hugo Vennes een tweede leven gekregen, als decoratie in de woonkamer. De houten draagring van de ballon is omgevormd tot kroonluchter en de mand is een decoratietafel geworden, die per seizoen van een ander thema wordt voorzien. De onderdelen zijn afkomstig van de 450 m3 gasballon OO-BOC van François Schaut die in 1968 werd gebouwd, later de naam Sandy kreeg, en op de cover van François’ boek Kriskras Doorheen Ballonvaart staat afgebeeld.

COLOFON

Ballonstof voorjaar 2024. Kwartaalblad van de afdeling Ballonvaren van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL) i.s.m. de Koninklijke Belgische Ballonvaart Federatie (KBBF). Oplage 600 exemplaren.

Redactie: Han Nabben, hoofdredacteur | Annette Witte, eindredacteur | Rutger Coucke, art director | Gerjan Crebolder, redactie Nederland | Luc van Geyte, redactie België. De redactie beslist over het opnemen van artikelen en behoudt zich het recht voor om artikelen te bewerken. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikelen komt voor rekening van de betrokken auteur.

Contact: ballonstof@knvvl.nl (NL) of redactie@balloonfederation.be (BE). Ballonstof niet ontvangen? Neem dan contact op met ledenservice@knvvl.nl of redactie@balloonfederation.be.

Verschijningsdata en deadlines: Voorjaar deadline 28-2, verschijning 31-3 | Zomer deadline 31-5, verschijning 30-6 | Najaar deadline 31-8, verschijning 30-9 | Winter deadline 15-11, verschijning 24-12.

Adverteren: 1/1 pag. € 290 | 1/1 pag. binnenzijde omslag € 320 | 1/1 pag. achteromslag of pag. vijf € 347 | 1/2 pag. € 156 | 1/4 pag. € 90 | 1/8 pag. € 50. Korting bij herhaald adverteren. Tarieven zonder BTW.

Abonnementen: Losse nummers €7,95. Abonnement € 30,per jaar. Abonnementen worden automatisch verlengd tenzij een maand voor het verstrijken van de abonnementsperiode bericht van opzegging is ontvangen via ledenservice@knvvl.nl (NL) of redactie@balloonfederation.be (BE). Ballonstof is gratis voor leden van de KNVvL afdeling Ballonvaren, de DBCC en de KBBF.

Bestuur KNVvL Ballonvaren: Bestuur KNVvL Ballonvaren: Voorzitter René Zwarteveen, +31(0)6-15054777, voorzitter.ballonvaren@knvvl.nl | Secretaris Rob den Boer, secretaris.ballonvaren@knvvl.nl | Penningmeester Hendrik Kort, penningmeester.ballonvaren@knvvl.nl | Alg. bestuursleden Alex Jan Barends (VMS), alex.barends@knvvl.nl - Bert Stuiver (Sport), high5ballooning@gmail.com - Bart Sebregts (ALV Hoofdbestuur), bart.sebregts@knvvl.nl | Woordvoerder Monique Hoogeslag, +31(0)6-23505807, woordvoerder. ballonvaren@knvvl.nl | www.knvvl.nl/ballonvaren

Bestuur KBBF: Voorzitter Yves Iannoy, +32(0)478-515730 | Secretaris en ledenadministratie Evert Dehandschutter, +32(0)472-804884 | Penningmeester Luc Van Geyte, +32(0)495-225566 | Leden RvB Christophe Holvoet, Gert Laureys, Johan Vander Meiren, Stijn Stealens, Djorry Simoen, Michael Aerens, Kenian Dekein | Woordvoerder Yves Lannoy, +32(0)478-515730. Email rvb@balloonfederation.be | Sportcommissie, sportcommissie@balloonfederation.be | www.balloonfederation.be

© Ballonstof Magazine. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen en/of openbaar worden gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

www.knvvl.nl/ballonstof ISSN 1386-1700

LUCHTBALLONVERZEKERING

U wilt uw vingers niet branden... Dus kies voor een liefhebber en specialist met ruim veertig jaar ervaring

Meer informatie:

Meer informatie:

Walter van Burgel

076 - 5333 535

De Keyzer Zekerheid

w.vanburgel@dekeyzer.nl

www.dekeyzer.nl

Marloes Selten

076-5333555

076 - 5333 525

ballon@dekeyzer.nl

m.selten@dekeyzer.nl

De collectieve verzekeringsoplossing voor KNVvL en individuele ballonvaarder.

Het seizoen ontwaakt. Ben je er klaar voor?  Envelope

Brander

Mand

Cilinders

Venclator