Tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart
Jaargang 31 l September 2014
Eindelijk vrijstelling
VOOR PARAMOTORS Luchtvaartgeneeskunde: Houd ze in de lucht!
32206-3_ASM 03-14.indd 1
RECORDREGEN BIJ NK PARACHUTESPRINGEN
05-09-14 13:20
INHOUD
Het laatste nieuws via
www.knvvl.nl
September 2014
3 VOORWOORD Frits Brink, Voorzitter KNVvL 4 PARAMOTOR Eindelijk vrijstelling voor paramotors 6 MEDISCH Houd ze in de lucht! 10 ALA Voorstelling Anthony Fokker 11 AEROBATICS In memoriam: Bert Huizenga 13 LUCHTVAARTKENNIS De ‘echte’ gasballon PARACHUTESPRINGEN Recordregen op NK 14 SCHERMVLIEGEN Risico op verslaving 17 MODELVLIEGSPORT Uit het plakboek van 18 ZWEEFVLIEGEN Grootste CAMO van Nederland 19 KORT NIEUWS Agenda en verder
Verschijnt 4x per jaar en is een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK 40409050 ‘s-Gravenhage. NE ISSM 0040/6023 Adres: KNVvL, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, T: (0348) 437 060, F: (0348) 437 069, E: communicatie@knvvl.nl Redactie en acquisitie: Brenda Knibbe, Ronald Overdijk. Aan dit nummer werkten mee: Tekst: Ab Gietelink, Bastienne Wentzel, Frank Beemster, Frank Moorman, Frits Brink, Hans Ermers, Harm Hazewinkel, Marja Osinga, Ronald Overdijk, Renée Meijer Foto’s: ASMA, Bas van Duijn, Hans ter Maat, Irene Damminga, Paul Kreijne, Frank Beemster, Frank Moorman, Frits Snijder, Hans Ermers, Hans Ypma, Maria Bergsoeff. Ontwerp en vormgeving: Verheul Communicatie, Alphen aan den Rijn. Druk en verzending: Okay Color Graphics, Alphen aan den Rijn. Kopij: aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder enige opmaak). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor druk vereiste resolutie (300 dpi). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeldmateriaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen. KNVvL voor leden Ledenadministratie: leden@knvvl.nl Financiële zaken: charlotte.zinnekeveld@knvvl.nl Operationele zaken: maya.de.best@knvvl.nl Communicatie: brenda.knibbe@knvvl.nl KNVvL Examinering Instituut (KEI): kei@knvvl.nl Directie en bestuur via: diana.schmidtke@knvvl.nl Kijk voor contact met onze afdelingen op www.knvvl.nl/contact voor de betreffende e-mailadressen. Meer informatie over brevetten van het KEI: www.brevet.aero Adres- of contactgegevens gewijzigd? Wijzig zelf je gegevens via mijn.knvvl.nl Opzeggen lidmaatschap Het opzeggen van uw lidmaatschap dient altijd schriftelijk te geschieden en kan uitsluitend door het lid persoonlijk worden verricht. De opzegging dient uiterlijk 30 november van het lopende kalenderjaar te zijn ontvangen door de ledenadministratie van de KNVvL of, als uw pas “CLB” vermeldt, door uw clubsecretaris. U ontvangt altijd een schriftelijke bevestiging van uw opzegging. Heeft u deze niet ontvangen, dan mag u er niet van uitgaan dat uw lidmaatschap is opgezegd. Aspirant-leden (code op pas ASP) hoeven niet op te zeggen, het lidmaatschap verloopt automatisch. Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeldmateriaal vrij van rechten in ‘Airsportsmail’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de ‘KNVvL’. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ©All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the publisher. Advertenties: tarieven voor zakelijke advertenties zijn opvraagbaar op het redactieadres, zie boven, of via communicatie@knvvl.nl.
2
32206-3_ASM 03-14.indd 2
| September 2014
05-09-14 13:20
Alsof we niet bestaan… Foto Frits Snijder
Na meer dan 4(!) jaar strijd komt er eindelijk een regeling voor paramotorvliegers, die het mogelijk maakt op een relatief eenvoudige manier toestemming te krijgen voor het opstijgen en landen met een paramotor. Een mooi bericht, maar eigenlijk te bizar voor woorden. Paramotors vertegenwoordigen een kleine groep luchtsporters die met veel enthousiasme hun relatief nieuwe sport willen beoefenen en promoten. De luchtsport kenmerkt zich door weinig overlast, een groot gevoel voor veiligheid en fun voor veel jongeren die zich hiertoe aangetrokken voelen. Alleen de wettelijke regelingen zijn niet toegespitst op deze nieuwe vorm van luchtsport. Wat volgt om de regels in overeenstemming te krijgen met nieuwe ontwikkelingen is een lang traject van overleg met de betrokken ambtenaren van het departement en met diverse leden van het parlement. Uiteraard is een klein jaar geleden de verantwoordelijke staatssecretaris nog eens op dit probleem gewezen en de oplossing die de KNVvL reeds 4 jaar geleden opperde. Helaas echter moet ik constateren dat ik de echte wil om de kleine luchtvaart op een behoorlijke manier te accommoderen bij haar nog niet heb kunnen ontdekken. Laat ik duidelijk zijn, de betrokken ambtenaren van het departement doen wat ze kunnen binnen de zeer beperkte ruimte die hen zo langzamerhand is gelaten. Maar wat, in tegenstelling tot de ons omringende landen, ons als beoefenaren van luchtsporten steeds meer dreigt te nekken is de vrijwel totale achterstelling van de kleine luchtvaart ten opzichte van de commerciële luchtvaart. Mijn collega voorzitter van AOPA verwoordde dit terecht: “Alsof we niet bestaan”. Vers in ons geheugen ligt de bedenkelijke besluitvorming rond de brevetten voor zweefvliegers en ballonvaarders. Waar Europees de brancheorganisaties deze brevetten uitgeven, werd door onze overheid de bevoegdheid - die jarenlang door de KNVvL werd uitgevoerd teruggenomen! Onbegrijpelijk en vooral ook onacceptabel omdat een redelijk overleg hierover niet mogelijk bleek. Zelfs niet nadat de staatssecretaris hierover werd aangesproken. Te druk waarschijnlijk met ‘belangrijkere’ zaken, maar met haar voorgangers waren onze ervaringen nadrukkelijk positiever. De ontwikkelingen rond Lelystad dreigen zo langzamerhand ook het niveau van een soap te bereiken. Waar ik het adagium koester dat ‘waar een overheid een ijsbaan wil exploiteren, je zeker weet dat het
nooit meer gaat vriezen’, houd ik grote twijfels bij het politieke besluit rond de ontwikkeling van Lelystad Airport. De goede voorbeelden van Eindhoven en Rotterdam bevestigen immers dat de groei niet door de politiek, maar door de markt wordt gestuurd. Niet dat ik tegen groei van Lelystad ben, maar om al in dit voorbereidende stadium de mogelijkheden voor de kleine luchtvaart dramatisch te beperken in dit gebied is te gek voor woorden. Kleine luchtvaart behelst het overgrote deel van de totale luchtvaart. Ook ik zie in dat de impact van de commerciële luchtvaart rechtvaardigt dat daar de nadruk op ligt. Maar nagenoeg ontkennen dat we er zijn is iets anders. Dat raakt aan primaire rechten die de beoefenaren van luchtsporten en de deelnemers aan de kleine luchtvaart al jarenlang koesteren. Een schrijnend voorbeeld: begin juli was ik in Teuge bij de Nederlandse Kampioenschappen Parachutespringen. Tijdens de wedstrijd werd de toegestane hoogte voor de springers door LVNL drastisch beperkt. Gevolg: afgelasting van een deel van de sprongen. Reden: toenemend vliegverkeer door de commerciële luchtvaart in verband met vakantievluchten. Oplossing naar mijn oordeel: fatsoenlijk rekening houden met elkaar, zonder dat de veiligheid in gevaar komt. De eigenlijke oorzaak van een dergelijk conflict ligt echter in het gegeven dat de LVNL als ZBO (zelfstandig bestuursorgaan) niet meer de rechten van alle partijen gelijk afweegt, maar de commercie prioriteert. Naar mijn wijze van zien wordt het tijd de rechten op het gebruik van het luchtruim meer fundamenteel te bekijken.
Frits Brink, Voorzitter KNVvL
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 3
3
05-09-14 13:20
EINDELIJK VRIJSTELLING VOOR
paramotors
HET IS ZOVER. NA VIER JAAR IS ER EINDELIJK EEN ‘BEPERKTE’ VRIJSTELLING VOOR PARAMOTORS. DAT BETEKENT DAT DE PARAMOTORVLIEGERS, NET ZOALS BALLONVAARDERS, SCHERMVLIEGERS EN DELTAVLIEGERS, ONDER VOORWAARDEN MOGEN OPSTIJGEN EN LANDEN IN NEDERLAND.
N
a 1.555 dagen sinds het aannemen
luchtvaart moet voor structureel gebruik
pogingen om aan te tonen dat dit wel
van de motie de Rouwe/Meeuwis
van een locatie een luchthavenregeling
kon. Binnen de bestaande regelgeving
door de Tweede Kamer kwam er op
aangevraagd worden. Hiermee wordt de
leek een vrijstelling, onder voorwaarden,
24 juni 2014 een doorbraak in het overleg
locatie, bijvoorbeeld de weide van een boer,
goed haalbaar. Immers, binnen de RBML
tussen het ministerie van infrastructuur
formeel een luchthaven. De behandelings-
zijn diverse zaken zoals veiligheid
en milieu (I&M), de provincies - vertegen-
periode is lang, theoretisch 3 tot 6 maanden,
(Regeling Veilig Gebruik Luchthavens en
woordigd in de Interprovinciale Contactgroep
maar in de praktijk aanmerkelijk langer.
overige Terreinen) en bepaalde milieu-
Luchthavens (ICL) - en de KNVvL. Er komt
Daarbij zijn er veel ambtelijke en admini-
aspecten (Regeling Burgerluchthavens)
een passende oplossing voor het opstijgen
stratieve lasten voor de provincies.
al geborgd. De inzet van de KNVvL was
en landen met paramotors in Nederland.
Mede vanwege de lage vliegsnelheid en het
om paramotorvliegen gezamenlijk - het is
Vanwege de impasse tussen de provincies
feit dat er altijd recht tegen de wind in gestart
immers net als andere luchtsporten tevens
en de KNVvL heeft het ministerie van I&M
en geland moet worden, worden paramotors
een sociale bezigheid - op een veilige en
aan de hand van de door beide partijen
geweerd op reguliere groene velden.
legale manier met oog voor de omgeving en het milieu uit te kunnen voeren.
aangeleverde standpunten en informatie een beslissing genomen. Overigens, het
BEVOEGD GEZAG
knelpunt betrof alleen de mogelijkheden
De politiek had middels het aannemen
IMPASSE DOORBROKEN
voor het opstijgen en landen. Het vliegen
van de motie de Rouwe/Meeuwis in maart
Nu heeft het ministerie van I&M de impasse
zelf is in Nederland prima geregeld.
2010 en de motie Geurts/de Rouwe in
tussen de provincies en de KNVvL door-
februari 2014 aangegeven, dat er een
broken. Op 24 juni 2014 werd bekend
HUIDIGE SITUATIE
‘passende oplossing, zoals vrijstelling’
gemaakt dat de staatsecretaris van I&M het
De huidige mogelijkheden voor opstijgen
moest komen. Tevens werd aangegeven
voornemen had paramotors een ‘beperkte
en landen zijn op dit moment als volgt:
dat onnodige beperkende regels voorko-
vrijstelling onder voorwaarden’ te verlenen.
De locatie voor Tijdelijk en Uitzonderlijk
men dienen te worden. Tot de winter van
De planning is om de vrijstelling voor het
Gebruik (TUG) geeft zeer beperkte mogelijk-
2014 was het standpunt van het ministerie
vliegseizoen van 2015 in te voeren. Het door
heden. De vlieger mag 12 dagen per jaar
van I&M, dat de oplossing van de provincies
de ICL ingebrachte voorstel om tot een
gebruik maken van een TUG en vrijwel altijd
(ICL) moest komen. De provincies waren
‘sterk vereenvoudigde procedure tot een
zijn slechts twee starts en twee landingen
immers het ‘bevoegde gezag’.
luchthavenregeling’ te komen, heeft om uiteenlopende redenen geen grond gevonden.
per dag toegestaan. Een vlieger heeft tevens de wettelijke verplichting het gebruik
PROVINCIES VERSUS KNVVL
Staatsecretaris Mansveld van I&M gaf in haar
24 uur voorafgaand te melden. Erg lastig
Een vrijstelling, in welke vorm dan ook,
schrijven van 24 juni 2014 tevens aan, dat
met het grillige Nederlandse weer en de
zou niet mogelijk zijn, ook al deed de
het belangrijk is, dat er in Nederland ruimte
vereiste vliegcondities. Volgens de Wet
vertegenwoordiger van de KNVvL diverse
blijft voor de recreatieve luchtruimgebruiker.
4
32206-3_ASM 03-14.indd 4
| September 2014
05-09-14 13:20
GEMOTORISEERD VLIEGEN Tekst en foto’s Frank Moorman
BEPERKENDE VOORWAARDEN
Verder moet de terreineigenaar uiteraard
(vliegers, burgemeesters, landeigenaren,
De beperkte vrijstelling is vergelijkbaar
toestemming verlenen. De eindverantwoorde-
burgers, etc.) op een centrale plaats te
met de huidige vrijstelling, zoals die voor
lijke voor ‘openbare orde en veiligheid’, de
informeren over de praktische invulling
vrije ballonnen, schermzweeftoestellen en
burgemeester, blijft een vorm van controle
van de verworven vrijstelling onder voor-
deltavliegtuigen geldt. De beperkende
houden. De verplichting van de RVGLT
waarden. We zijn erg blij met het bereikte
voorwaarden zijn:
borgt het veilige gebruik van het terrein al.
resultaat en willen iedereen die een positieve
Het grote voordeel voor de provincies is
opbouwende bijdrage geleverd heeft aan
- Er moet voldaan worden aan de Regeling
dat zij niet meer te maken zullen hebben
dit resultaat hartelijk danken.
Veilig Gebruik Luchthavens en overige
met hoge ambtelijke en administratieve
Terreinen (RVGLT).
lasten die gepaard gaan met de aanvragen.
- De burgemeester van de betreffende gemeente moet een ‘Verklaring van
POSITIEF RESULTAAT
geen bezwaar i.v.m. de openbare orde en
Op www.paramotorweb.nl zal een aparte
veiligheid’ afgeven.
pagina ingericht worden om alle betrokkenen
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.PARAMOTORWEB.NL.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 5
5
05-09-14 13:20
Hoe kunnen we piloten zo lang mogelijk veilig laten vliegen? Die vraag houdt luchtvaartgeneeskundigen wereldwijd bezig. Marja Osinga, voorzitter KNVvL Vliegmedische Adviescommissie, bezocht de jaarlijkse internationale wetenschappelijke bijeenkomst van de Aerospace Medical Association in San Diego en schreef speciaal voor Airsportsmail dit verslag.
HOUD ZE IN DE LUCHT! Impressie van de jaarlijkse internationale meeting van luchtvaartgeneeskundigen RUIM 1.366 ARTSEN UIT DE HELE WERELD - DIE WERKZAAM ZIJN IN, OF BETROKKEN ZIJN BIJ DE LUCHTVAART - WAREN AFGEREISD NAAR SAN DIEGO. IN TIEN VERSCHILLENDE ZALEN VONDEN MAAR LIEFST 600 PRESENTATIES PLAATS OVER LUCHTSPORTEN, RUIMTEVAART, COMMERCIËLE EN MILITAIRE LUCHTVAART, WAARBIJ VEILIGHEID EN DUURZAME INZETBAARHEID VAN PILOTEN DE BOVENTOON VOERDEN.
H
ieronder volgt een overzicht van
Deze Engelse uitvinding is effectief en veilig
als blijkt dat de piloot bewust belangrijke
11 onderwerpen die relevant zijn
gebleken. Hierbij wordt uitgegaan van een
gezondheidsproblemen heeft verzwegen?
voor recreatieve piloten en lucht-
risico op een ongeval van minder dan 1 op
Of de piloot die iets van de arts eist wat
sporters. Onderwerpen die van belang
107 vlieguren. Voor sportvliegen kan 1 op
tegen de wet of medische gedragsregels
zijn in het kader van de vliegmedische
105 worden aangehouden, dus een factor
indruist? Of als de arts ongevraagd van
regelgeving in Nederland worden door de
100 groter (zie JAR Manual). Ook de zweef-
derden cruciale informatie hoort?
Vliegmedische Adviescommissie beoor-
vliegkeuring is hier ten dele op gebaseerd.
Omgekeerd kunnen ook artsen ethisch
deeld en zo nodig geïmplementeerd in het
Onder de nieuwe EASA regelgeving is
bedenkelijk gedrag vertonen. Bijvoorbeeld
beleid. In individuele gevallen waar de
gekozen dit systeem niet meer te hanteren
een arts die een alcoholprobleem heeft,
commissie moet oordelen over de vlieg-
omdat het volgens sommigen statistisch niet
de vertrouwelijkheid schaadt, keuringen
medische geschiktheid van een piloot wordt
correct is. Een vervangende risicobeoordeling
verricht in een bar in plaats van in een
ook naar nieuwe onderzoeksresultaten
is er echter (nog) niet. In verschillende
spreekkamer (echt gebeurd!). Bij deze
gekeken, zoals gepresenteerd in dit inter-
landen wordt een andere risicobeoordeling
presentatie kwamen ethische principes
nationale symposium. Regelmatig doen
toegepast, vaak ook wordt het per geval
en theorieën aan bod. Aan de hand van
internationale contacten een beroep op
beoordeeld. Hier wordt verder aan gewerkt
waargebeurde ethische vraagstukken konden
buitenlandse specialisten op een specifiek
bij EASA.
de toehoorders hun handelen toetsen.
luchtvaartgeneeskundig terrein. 2. ETHISCHE OVERWEGINGEN
3. PILOTEN MET DIABETES DIE
1. RISICOBEOORDELING
Van artsen wordt verwacht dat zij altijd
INSULINE GEBRUIKEN
Voor het beoordelen van het risico op acute
ethisch handelen bij het beoordelen van
In een aantal landen buiten de EU, zoals
medische ongeschiktheid bij vliegen is in
medische geschiktheid. Dit geldt ook voor
Canada en Australië, mogen zowel com-
Europa gedurende circa 30 jaar de 1% regel
vliegmedische keuringen. Het blijkt dat dit
merciële als recreatieve piloten met suiker-
toegepast voor de klasse 1 en 2 keuringen.
regelmatig conflicten oproept. Wat te doen
ziekte, die insuline nodig hebben om de
6
32206-3_ASM 03-14.indd 6
| September 2014
05-09-14 13:21
MEDISCH Tekst Marja Osinga Foto’s ASMA
bloedsuikerspiegel te verlagen, onder bepaalde voorwaarden vliegen. In Canada zijn bijvoorbeeld 44 airlinepiloten die insuline gebruiken. Hier is reeds 13 jaar ervaring mee en er zijn geen ongevallen of incidenten geweest die te herleiden waren tot de diabetes en het gebruik van insuline. In Europa is dit nog nauwelijks toegestaan
meten en zo nodig maatregelen nemen.
over vliegtuig en niet vermijden van een
in de luchtvaart, maar een aantal landen
Vooralsnog gelden de mogelijkheden alleen
obstakel bij verminderde zichtcondities
wil dit veranderen. Engeland heeft hierin
voor piloten met diabetes type 2, oftewel
genoemd. Bij VFR (Visual Flight Rules)
het voortouw genomen en wil in de vorm
‘ouderdomsdiabetes’. De vlieger krijgt een
zijn de voornaamste oorzaken motorstoring,
van een researchprotocol de mogelijkheden
beperking op zijn medische verklaring zodat
problemen met de besturing en overtrekken.
verruimen. Het grootste risico bij het
hij niet alleen mag vliegen.
Mogelijke medische oorzaken voor de ongevallen spelen geen rol van betekenis.
gebruik van insuline is een te sterke daling van het bloedsuikergehalte, wat kan leiden
4. HUMAN FACTORS
Het advies is om te blijven trainen,
tot vermindering van alertheid, slechter
In de Verenigde Staten is het aantal dodelijke
up-to-date te blijven, het herstel van over-
zien en zelfs tot bewusteloosheid. Om dit
ongevallen in de General Aviation 82 maal
trek te oefenen en procedures te volgen.
te voorkomen worden aan piloten strikte
groter dan bij luchttransport. Dit getal is
eisen gesteld. Er wordt dan gestreefd naar
stabiel. Voor vliegers in de General Aviation
5. THE KILLING ZONE
een hoger gemiddeld bloedsuikergehalte
die een Instrument Rating hebben, is het
In de General Aviation zijn ongevallen
dan aanbevolen door specialisten, waar-
aantal dodelijke ongevallen in 10 jaar
niet lineair verbonden met het totaal
door minder kans is op een te laag bloed-
echter gehalveerd. Opmerkelijk is ook dat
aantal vlieguren van de piloot. Eerder werd
suikergehalte tijdens de vlucht. Het ethische
het aantal dodelijke ongevallen van vliegers
ervan uit gegaan dat het hoogste risico op
probleem is dat dit misschien de kans op
ouder dan 65 jaar met een IR met een
een ongeval lag bij een totaal aantal vlieg-
complicaties door de diabetes kan vergroten.
factor 5 was gestegen. Als voornaamste
uren tussen 50 en 350 en dat dit risico
Dit moet van tevoren goed doorgesproken
oorzaken van IFR (Instrument Flight Rules)
zou afnemen bij meer vlieguren. Recente
worden. Vliegers moeten regelmatig voor
ongevallen worden gebrekkige IFR nadering,
gegevens wijzen erop dat het risico pas na
en tijdens de vlucht hun bloedsuikergehalte
ruimtelijke desoriëntatie, verlies van controle
2.000 vlieguren daalt.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 7
>
7
05-09-14 13:21
ADVERTENTI E
Spor ters
winnen met Lotto! Met Lotto maakt u elke zaterdag kans om miljonair te worden. Maar wist u dat u ook automatisch de Nederlandse sport steunt? Dankzij de jaarlijkse miljoenenbijdrage van Lotto worden sportbonden, sportverenigingen en top- en amateursporters ondersteund, wordt talent ontwikkeld en worden lokale clubhuizen en trainingsfaciliteiten verbeterd. Dus als u van sport houdt, speelt u Lotto! Ga naar lotto.nl of speel mee in de winkel. Sporters winnen met Lotto!
lotto.nl ADVERTORI AL
Driessen & Rappange Verzekeringen uit Amsterdam is het enige gespecialiseerde luchtvaartverzekeringsbedrijf in Nederland en bijvoorbeeld ook de huisverzekeraar van de KNVvL afdeling Zweefvliegen. Alle leden van de afdeling zweefvliegen beschikken over een collectieve aansprakelijkheidverzekering, maar ook een collectieve verzekering voor al het rollend materieel van de zweefvliegclubs, behoren tot het verzekeringspakket van de Nederlandse zweefvlieger dat door Driessen & Rappange verzekeringen wordt gevoerd. Begin 2013 heeft Driessen & Rappange een spectaculaire nieuwe reisverzekering ontwikkeld en op de markt gebracht.
Naast een verzekering voor luchtvaartrisico’s kan de verzeke-
In deze Airportsmail treft u hiervan de flyer aan. Vliegers kun-
ring desgewenst ook dienen als gewone vakantie reisverzekering
nen profiteren van de zeer uitgebreide dekking dat deze reis-
voor u en eventueel voor uw gezin. De verzekering biedt
verkering biedt t.o.v. andere reisverkeringen. Zo is bij deze
standaard een Werelddekking.
verzekering elke vlucht een reis. Er is dus ook in Nederland
Deze reisverzekering geldt voor, parachutisten, zweefvliegers,
standaard dekking voor o.a. hulpverlening, buitengewone
schermvliegers, zeilvliegers, motorvliegers.
kosten en bagage zonder dat er sprake is van een geboekte reis zoals gebruikelijk bij reisverzekeringen. Dus moet u extra
Nieuwsgierig geworden, lees de flyer en vraag vandaag naar
kosten maken voor een gedwongen hotelovernachting, of
de mogelijkheden. Meer informatie treft u aan op de website
wordt uw kostbare GPS of logger gestolen in verband met
van Driessen & Rappange Verzekeringen.
een vlucht dan is deze verzekering onontbeerlijk. Ook is er een ongevallendekking van toepassing tijdens het vliegen.
32206-3_ASM 03-14.indd 8
www.driessenrappange.nl/plv
05-09-14 13:21
9. NEKPIJN BIJ SKYDIVERS TEN GEVOLGE VAN DE PARACHUTE OPENINGSSHOCK
Er is onderzoek gedaan naar de activiteit van de nekspieren bij 19 ervaren skydivers die 35 sprongen maakten. Bij het openen van de parachute na een vrije val is sprake van een snelheidsafname van 200 km/uur naar 20 km/uur, waarbij de parachutist 6. OUDER WORDENDE VLIEGERS
Wat is de relatie tussen leeftijd, mentale conditie, opleiding, inkomen en ervaring? Om deze vraag te beantwoorden, is een
HET DOEL VAN ELKE KEURING IS VEILIGHEID
krachten van 3 tot 5 g ervaart. Het lichaam komt van een horizontale in een verticale positie met een rotatiecomponent. De nek, rug en schouders worden in verschillende richtingen belast wat tot klachten kan leiden. Het advies is om het hoofd zo neutraal
studie gedaan bij 54 piloten van 21 tot 79 jaar met een simulator Cessna-172.
en dat ook de werkgever belang heeft bij
mogelijk tussen de schouders te houden
Hierbij is de nauwkeurigheid van het
een fitte piloot. Ook voor recreatieve
om extreme krachten te vermijden.
werkgeheugen, snelheid van handelen
vliegers is preventie van vliegmedische
en visuele waarneming gemeten, door te
ongeschiktheid van belang. Hoe langer
10. FAA EN MEDISCH CERTIFICAAT
kijken naar de horizontale en verticale
zij hun hobby kunnen uitoefenen, hoe
De Amerikaanse Federal Aviation Admi-
afwijkingen van een ‘perfect’ circuit. Het
gelukkiger zij zijn en hoe veiliger zij vliegen.
nistration (FAA) heeft onlangs aangekon-
bleek dat vliegervaring een belangrijker
Zij hebben ook veel tijd en geld geïnvesteerd
digd dat privé vliegers (PPL) geen medisch
voorspeller was dan de leeftijd en andere
in hun hobby. Voor de keuringsarts ligt de
certificaat meer nodig hebben; het invullen
factoren, maar het bewijs was dun.
taak om meer aandacht te hebben voor
van een vragenlijst over de gezondheid vol-
voorlichting en coaching.
staat. In Europa is hier ook aandacht voor,
7. VOORSTEL VAN ICAO VOOR
wellicht is dit hier ook mogelijk.
‘PREVENTIEVE’ KEURING
8. SLAAPAPNEU
Tot nu toe is de vliegmedische keuring met
Slaapapneu is een situatie tijdens het
11. FAA EN MEDICATIE
name gericht op het wel of niet voldoen
slapen waarbij de ademhaling voor meer
In de General Aviation zijn in 10 jaar
aan de keuringseisen. Het doel van elke
dan 10 seconden stopt. Vaak heeft dit
1.200 dodelijke ongevallen voorgekomen.
keuring is veiligheid. Naast de eigenlijke
te maken met snurken. Behalve een
Bij 12% van die ongevallen, waarbij sprake
keuring is ook preventie van vliegmedische
kwalitatief slechte slaap en vermoeidheid
was van controleverlies over het vliegtuig
ongeschiktheid van belang om de vlieger
overdag geeft dit een verhoogd risico op
bij start en landing, bleek medicatie die de
zo lang mogelijk in de lucht te houden.
hartfalen, hartritmestoornissen en beroertes.
vliegvaardigheid negatief kan beïnvloeden
Denk hierbij aan overgewicht voorkomen,
Slaapapneu komt bij alle leeftijden voor,
in het spel te zijn. Er is een werkgroep
alcoholgebruik verminderen, voldoende
met name bij personen met (ernstig)
gevormd die onlangs een ‘Letter to Pilots’
rust en voldoende drinken. Voor beroeps-
overgewicht. Voor alle piloten met slaap-
heeft uitgebracht over deze medicatie.
vliegers telt ook de overweging dat het hun
apneu is behandeling essentieel in verband
Via Google is dit document snel te vinden:
beroep is, waarvan zij afhankelijk van zijn,
met de vliegveiligheid.
zoek op ‘FAA letter to pilots’.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 9
9
05-09-14 13:21
ALA Tekst Ab Gietelink Foto’s Maria Bergsoeff
VOORSTELLING ANTHONY FOKKER Najaar 2014 in de Nederlandse theaters THEATER NOMADE BRENGT IN HET NAJAAR VAN 2014 EEN MUZIEK- EN FILMTHEATERVOORSTELLING MET EEN DOCUMENTAIRE, EXPOSITIE EN RANDPROGRAMMERING OVER HET FASCINERENDE LEVEN EN WERK VAN DE NEDERLANDSE LUCHTVAARTPIONIER ANTHONY FOKKER (1890-1939).
okker speelde begin vorige eeuw een cruciale rol in de
Hij werd eind jaren twintig de grootste vliegtuigbouwer ter wereld,
mondiale ontwikkeling van de luchtvaart. Op 1 september
totdat in de jaren na de beurscrisis van 1929 zijn bedrijven werden
1911 maakte hij in zijn ‘Spin’ het bekende rondje rond de
overgenomen. In de jaren dertig is hij de belangrijkste importeur
F
Haarlemse St. Bavo Kerk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd
van Amerikaanse vliegtuigen in Europa. Hij sterft aan het begin
hij in korte tijd een toonaangevend vliegtuigbouwer in Duitsland.
van de Tweede Wereldoorlog in december 1939.
De bekende Duitse gevechtspiloot Manfred van Richthoven, beter bekend als de Rode Baron, behaalde zijn overwinningen in een
PREMIÈRE OP 11 OKTOBER IN HAARLEM
rood geverfde Fokker driedekker.
Deze wervelende muziek- en filmtheater voorstelling is gemaakt met autobiografische teksten en bevat uniek nooit eerder vertoond
GROOTSTE VLIEGTUIGBOUWER TER WERELD
film en fotomateriaal. Het scenario en de regie zijn in handen
Bij zijn terugkeer in Nederland (1919) werd Anthony Fokker tijdens
van Ab Gietelink, de muzikale omlijsting wordt verzorgd door
de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam (ELTA) de held
muziekduo ‘De Wilde Eendt’. De Nederlandse première van
van pers en publiek. Zijn fabriek in Amsterdam-Noord werd al
Anthony Fokker staat geprogrammeerd voor zaterdag 11 oktober
gauw de belangrijkste vliegtuigenfabriek in Nederland. Anthony
2014 in de Stadsschouwburg Haarlem. Kijk voor meer info op
Fokker zelf spreidde zijn vleugels internationaal uit naar Amerika.
www.theaternomade.nl.
10
32206-3_ASM 03-14.indd 10
| September 2014
05-09-14 13:21
AEROBATICS Tekst Renée Meijer
IN MEMORIAM
Bert Huizenga 1948 – 2014
MET EEN FLYBY VAN DE CATALINA EN EEN ‘MISSING MAN FORMATION’, UITGEVOERD DOOR DE FOKKER FOUR, WERD OP 2 JULI AFSCHEID GENOMEN VAN EEN ICOON UIT DE NEDERLANDSE LUCHTVAART, BERT HUIZENGA.
B
ertje, zoals iedereen hem noemde, groeide op in de buurt van vliegveld Twente en werd jong besmet met het vliegvirus. Hij maakte al snel deel uit van de aircadets. Als bezield
KLu-vlieger vloog hij met alles waar hij zijn vingers op kon leggen. Na zijn diensttijd werd hij Chef Vlieginstructeur van de Martinair Vliegschool. Samen met Co van Tamelen richtte hij in 1983 zijn eigen bedrijf Wings over Holland op. Vlieglessen, verhuur, rondvluchten, reclame slepen, watervliegen, demo’s, kortom alles wat je maar met en vliegtuig kon doen, gebeurt bij Wings over Holland. INTRODUCTIE AEROBATICS
Door Berts toedoen werd de eerste Pitts Special in Nederland geïntroduceerd en werd het ‘kunstvliegen’ op de kaart gezet. Gesponsord door 7UP kwam het eerste formatie aerobatic team, gevolgd door het Pepsi Cola AerobaticTeam, tot stand. Hiermee werden jarenlang evenementen opgeluisterd, zoals onder meer de Vierdaagse, de Luchtmacht Dagen, Volkel in de Wolken, Biggin Hill Airshow, Kamper Ui, talloze popfestivals, de Regatta van Rotterdam en de Michael Jackson Show. ‘Het gat van Wings’; een kubieke kilometer lucht waar nog net een vliegshowtje in kon worden gevlogen, was een vondst van Bert. Bert introduceerde het watervliegen weer en vernieuwend als hij was, introduceerde hij de kunststof vliegtuigen van Diamond in Nederland. TRAGISCH EINDE
Ondanks dat vliegveiligheid bij Bert hoog in het vaandel stond, kwam als gevolg van een tragisch ongeluk eind 2012, helaas een abrupt einde aan zijn glansrijke carrière. In het gemis aan het
Bert Huizenga, een ‘stick and rudder pilot’ van de zuiverste
vliegen, gebukt onder het schuldgevoel over het fatale ongeluk,
soort en een vakman in optima forma, mag gerust de nestor van
overleed Bertje toch nog onverwachts op 24 juni van dit jaar.
de General Aviation in Nederland worden genoemd.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 11
11
05-09-14 13:21
WELCOME TO ROTTERDAM
109TH FAI GENERAL CONFERENCE ROTTERDAM, THE NETHERLANDS OCTOBER 2015 SS ROTTERDAM
12
32206-3_ASM 03-14.indd 12
| September 2014
05-09-14 13:21
LUCHTVAARTKENNIS
PARACHUTESPRINGEN
Tekst Harm Hazewinkel Foto Avia-Vliegwereld archief
Tekst Ronald Overdijk Foto Hans Ypma HET REGENDE NEDERLANDSE RECORDS TIJDENS DE OPEN NEDERLANDSE KAMPIOENSCHAPPEN PARACHUTESPRINGEN BIJ PARACENTRUM TEUGE. EEN SUCCES VOOR DE SPORT EN DE ORGANISATIE!
De ‘echte’ gasballon
RECORDREGEN BIJ NK PARACHUTESPRINGEN
LANGE TIJD WAREN BALLONNEN IN DE REGEL MET GAS GEVULD. TEGENWOORDIG ZIET MEN HOOFDZAKELIJK HETELUCHTBALLONNEN EN DAT IS ÓÓK MOOI, MAAR VOOR MIJN GENERATIE IS DE GASBALLON NOG DE ‘ECHTE’.
Het kampioenschap vond plaats van 3 tot en met 8 juli en Maar het kan wel eens problemen opleveren, zoals ik ooit
was groots opgezet. Niet alleen werd er in diverse nieuwe
hoorde uit de mond van Fred Zandvliet. Behalve de oprichter
disciplines gesprongen, ook Paracentrum Teuge pakte uit
van de afdeling Luchtvaartkennis van de KNVvL en vele andere
met een grote tent voor briefings, jurering en ontspanning
verdiensten was Fred Zandvliet in de jaren vijftig en zestig van
en een gratis camping voor de springers. Als klap op de
de vorige eeuw ook commentator en medeorganisator van
vuurpijl waren de weersomstandigheden, zeker in de eerste
diverse luchtshows, zoals de befaamde ILSY’s. Op een van
dagen, ook nog eens gunstig.
die shows gebeurde het volgende: WINGSUIT VLIEGEN EN SPEEDSKYDIVING “Omdat de ballon aan het begin van de luchtvaart staat, zou
Bij de nieuwe disciplines zoals wingsuit vliegen – waarbij je
de luchtshow beginnen met de opstijging van een gasballon.
zo ver of zolang mogelijk kunt vliegen - en speedskydiving -
Dat geschiedde uiteraard voor de eretribune, waar zich onder
waarbij je zo hard mogelijk moet vallen – werden Nederlandse
meer Prins Bernhard, beschermheer van de Vereniging, bevond.
records gevestigd. Dit wordt gemeten aan de hand van een
De show was die dag gezegend met prachtig weer, met
elektronisch apparaatje dat de springers meenemen en dat
onverwachte gevolgen. De ballon verhief zich namelijk wel
na de landing op de grond wordt uitgelezen. Naast deze
enigszins in de lucht, maar omdat er geen zuchtje wind stond,
nieuwe onderdelen stond natuurlijk ook formatiespringen
bleef hij daarna rustig hangen. De hoge genodigden werd nu
voor teams van 4 en 8 personen, precisielanden, freeflying
het uitzicht op de verdere show ontnomen door een ballon-
en koepelformatiespringen op het programma. Om dit alles
mand met daarin de bekende ballonvaarder Jan Boesman.
te kunnen jureren waren 5 buitenlandse scheidsrechters en
De prins zwaaide eens naar Jan Boesman, die zwaaide terug
experts ingehuurd.
maar verder gebeurde niets. Het idee was natuurlijk dat de ballon gedurende de show een vaart zou maken, zodat tegen
INTERNATIONAAL EVENEMENT
het einde van de dag kon worden verteld waar hij was geland.
Omdat deze wedstrijd een Open nationaal kampioenschap
Niets van dat alles, de ballon bleef waar hij was. Ballast uit-
betrof kwamen er ook deelnemers uit België, Engeland,
gooien, niets hielp. Uiteindelijk zal hij wel weer zijn leeggelopen,
Duitsland, Zweden, Ierland en zelfs Roemenië en Estland.
maar van de ballonvaart kwam weinig terecht en de prins
Al met al was het een geslaagd evenement. De afdeling
heeft weinig gezien, anders dan Jan Boesman en de ballon.”
Parachutespringen bedankt Paracentrum Teuge en alle vrijwilligers en scheidsrechters die hebben meegewerkt. In 2015
Aldus Fred Zandvliet, die daaraan de moraal verbond dat men nóóit meer een ballonopstijging aan het begin van een show moest laten plaatsvinden.
zal het NK bij paracentrum Texel plaatsvinden. KIJK OP WWW.PARACHUTE.NL VOOR DE NEDERLANDSE RECORDS, KAMPIOENEN EN RESULTATEN.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 13
13
05-09-14 13:21
SCHERMVLIEGEN: Risico op verslaving
SCHERMVLIEGEN IS DE MAKKELIJKSTE, GOEDKOOPSTE MANIER OM DAADWERKELIJK TE VLIEGEN. BOVENDIEN IS HET NIET MOEILIJK TE LEREN. WE NODIGEN IEDEREEN UIT OM HET TE KOMEN PROBEREN. WE HOEVEN HET EIGENLIJK NIET MEER UIT TE LEGGEN.
liegen, zo vrij als een vogel. In stilte,
bestaat uit slechts textiel en lijnen. Het
te leren. Omdat een paraglider een lucht-
in een comfortabel zitje het land-
moderne, lichtgewicht, hi-tech materiaal
vaartuig is, zijn de bestuurders ervan piloten.
schap onder je door zien glijden.
past makkelijk in een rugzak en het geheel
Iedereen van veertien jaar en ouder kan
Sierlijke vleugels die langzaam en geruisloos
weegt vijftien tot twintig kilo, soms nog
starten met een opleiding tot schermvlieg-
door de lucht zweven. Cirkelen in thermiek,
minder.
piloot. Binnen enkele lesdagen vlieg je al
V
solo aan je eigen scherm door de lucht.
samen met roofvogels. Wie wil dat niet? Schermvliegen is de makkelijkste, goed-
SNEL TE LEREN
Maar je kunt er natuurlijk ook voor kiezen
koopste wijze waarop je de droom van het
Schermvliegen, ook wel paragliding of
om als passagier mee te vliegen met een
vliegen waar kunt maken. Het vliegtuig
parapente, is niet moeilijk en daarom snel
ervaren tandempiloot.
14
32206-3_ASM 03-14.indd 14
| September 2014
05-09-14 13:21
SCHERMVLIEGEN Tekst Bastienne Wentzel Foto’s Bas van Duijn, Hans ter Maat, Irene Damminga en Paul Kreijne
ZO LANG MOGELIJK IN DE
de laatste plaats omdat je al gelijk op grote
NAAR WARME OORDEN
LUCHT BLIJVEN
hoogte vliegt na je start. Het prachtige
Voor ons Nederlanders ligt het voor de
Paragliders zijn ontwikkeld uit parachutes. In
uitzicht is een bonus. De naam zegt het al:
hand om het bergvliegen te combineren
de jaren zeventig ontdekten enkele pioniers
bij het bergvliegen start je met je paraglider
met een vakantie. De bergen liggen niet
dat je met een parachute ook van een helling
van een helling af boven een dal. Je hebt
zelden in een land met een aangename
kunt starten en vliegen. Het parapente was
dus al meteen een bepaalde starthoogte.
temperatuur. De Alpen, landen rond
geboren. ‘Para’ komt van de parachute,
Op de helling ligt het scherm achter je
de Middellandse Zee of verder weg.
‘pente’ van het Franse woord voor helling.
en breng je het aan de risers omhoog.
Niet alleen zomers is het daar aangenaam
Maar in tegenstelling tot een parachute,
Tegelijkertijd begin je te lopen en nadat
maar ook in het voor- en naseizoen.
die zorgt dat de val afgeremd wordt, gaat het
het scherm keurig boven je staat ben je
Zelfs in de winter bieden Zuid-Europese of
er bij paragliding juist om zolang mogelijk
klaar voor de vlucht.
tropische bestemmingen een warm klimaat om te vliegen én vakantie te houden. Niet
in de lucht te blijven. Echt vliegen dus. ZWEVEND NAAR GROTE HOOGTEN
vliegende familieleden gaan dan graag met
VERSLAVEND
Eenmaal in de lucht geniet je van het
je mee op vliegvakantie. Ben je uitgekeken
Parapente werd aanvankelijk alleen in de
uitzicht probeer je met behulp van de aan-
op een eenvoudig vluchtje van boven naar
bergen beoefend. In Nederland is het lastig
wezige thermiek je vlucht zolang mogelijk
beneden, dan kun je je in de bergen prima
een helling te vinden, hoewel het duinsoaren
te laten duren. Anders dan bij vliegen
toeleggen op het vliegen van grote afstanden,
aan de kust ons de mogelijkheid geeft om
boven vlak land zoals Nederland, maak je
acrobatische toeren uithalen boven zee of
eindeloos te zweven. Dankzij de liermethode
in de bergen naast de thermiek ook gebruik
een meer, het vliegen combineren met
wordt ook in Nederland praktisch ieder
van wind die tegen de berghellingen op
skiën of avontuurlijke hike & fly tochten
weekend gevlogen. Met behulp van thermiek
stroomt. Daarop laat je je al zwevend
ondernemen waarbij je met je paraglider op
kun je ook in ons land lange vluchten
meenemen naar grote hoogten. De start
je rug de bergen in wandelt en vervolgens
maken. Er zijn al ongelooflijke afstanden
voor een bergvlucht ligt steevast op een
naar beneden vliegt.
van bijna tweehonderd kilometer gevlogen.
fantastische plek. Altijd hoog boven het
Schermvliegen is een risicosport maar
dal met een prachtig uitzicht over de
geen gevaarlijke sport. Het is een veilige
omgeving waar je even later zelf in rond-
sport zolang je geen onnodige risico’s
zweeft. Zijn de condities even niet goed
neemt. Het grootste risico? Je raakt verslaafd
genoeg om te vliegen, dan is het geen
aan paragliden! Ben je eenmaal verslaafd,
straf om op de starthelling te wachten
dan kom je er maar moeilijk vanaf.
en genieten van het uitzicht. Wanneer je
INFORMATIE OVER SCHERMVLIEGEN, VEILIGHEID EN VLIEGSCHOLEN
ale eci sp gave uit
gaat bergvliegen kom je op plaatsen waar 1
GENIETEN VAN HET UITZICHT
je anders niet snel zou komen. Met een
De bergen hebben voor paragliderpiloten
busje, een terreinwagen of zelfs lopend ga
een enorme aantrekkingskracht. Niet in
je hoog de bergen in op avontuur.
DIT ARTIKEL VERSCHEEN E EERDER IN RISER, HET ENIGE NEDERLANDSTALIGE MAGAZINE VOOR SCHERMVLIEGERS.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 15
15
05-09-14 13:21
Workshop VOOR DE GENERAL AVIATION Nieuwe regelingen: Vangnet of Dwangbuis? VRIJDAG 14 NOVEMBER 2014 10.00 - 16.30 UUR
LOCATIE:
SPREKERS:
DEVOORT HANGAAR
BESSEL VAN VEEN, EASA
EMOEWEG 19-21
JAN-DIRK STEENBERGEN, ILT
LUCHTHAVEN LELYSTAD
RUDY MEGENS, LVNL MEILTJE DE GROOT, LUCHTHAVEN TEUGE
DAGVOORZITTER:
TOM KARST VAN DER MEULEN, OOSTWOLD AIRPORT
BERT VAN DEN BERG, NIN
OLAV VAN BOCKEL, AVIATION CONSULT
KOSTEN €45 (INCL. DRANKJES EN LUNCH) €35 VOOR LEDEN VAN AOPA, KNVvL, NIN
powered by
MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN VIA
WWW.KNVvL.NL/GAWORKSHOP 16
32206-3_ASM 03-14.indd 16
| September 2014
05-09-14 13:21
MODELVLIEGSPORT Tekst en foto’s Hans Ermers
UIT HET PLAKBOEK VAN…
Hans Ermers LUCHTVAART IS ALTIJD ZIJN PASSIE GEWEEST, OF ZOALS HIJ ZELF ZEGT: “HET ZIT IN MIJN GENEN.” DE VADER VAN HANS ERMERS MAAKTE IN DE JAREN DERTIG ALS LID VAN DE EERSTE LIMBURGSE ZWEEFVLIEG CLUB ZIJN EERSTE VLUCHTEN IN EEN GRÜNAU 9. ZIJN OUDERE BROER BEGON AL OP VROEGE LEEFTIJD MET MODELBOUWEN EN VLIEGEN BIJ MODELVLIEGTUIGCLUB THERMIEK ’58. HIJ ZWEEFDE OOK NOG EEN TIJD BIJ DE ELZC; ZIJN EERSTE SOLO WAS IN EEN KA-8. HANS ERMERS HEEFT NOOIT DE AMBITIE GEHAD ZELF PILOOT TE WORDEN. WEL VLIEGT HIJ SINDS EEN JAAR OF TIEN RADIOGRAFISCH MET ELEKTRO-ZWEEFKISTEN BIJ THERMIEK ’58 EN HIJ FOTOGRAFEERT GRAAG. SPECIAAL VOOR AIRSPORTSMAIL DEELT HIJ ZIJN PLAKBOEK.
Het originele clubspeldje van mijn vader dat hi hijj droe d roeg g tuss ttussen ussen en 193 1934 en 1 droeg 1939.
Vader Ermers vlak voor de start iin n 34 4.. de Grünau 9 van de ELZC in 1934. Geen lierstart, maar omhooggeb-b trokken door een stuk of tien clubgenoten via een v-vormig elastiek.
Dit ben ik zelf na een landing van mijn Last Down XXL in 2007. Heerlijke kist om mee te vliegen. Het originele verenig verenigingsspeldje van de KNVvL dat pa droeg tussen 1934 en 1939.
Twee weken voor zijn noodlottige vlucht sprak ik de bekende vliegtuigbouwer Toon Jacobs. Vol passie vertelde hij over zijn CriCri. Hier legt hij een en ander uit aan mijn broer tijdens de Open Deur dagen in 2009, Aero Kiewit bij Hasselt, België.
Helaas gaat het soms fout. Triest einde van mijn Last Down in 2010. Bouwproject dat nog niet klaar is. Mijn studie gooide tijdelijk roet in het eten. Binnenkort maar eens gaan afbouwen: Schaalmodel van een Dornier 228. Ook een fijn toestel om te vliegen: Staufenbiel’s Epsilon in 2011. In 2005 geheel gerestaureerd nadat hij 35 jaar onder het stof had gelegen op zolder. Graupner Bêta. Heerlijke kist voor een windstille zomeravond.
Verrukkelijk om te zien toch, zo’n landende Duo Discus! Hier gefotografeerd bij de ELZC in Schinveld, 2013.
Ik woon niet al te ver van een vaste startplek van heteluchtballonnen. Veel mogelijkheden dus om kleurrijke plaatjes te schieten vanuit mijn tuin.
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 17
17
05-09-14 13:21
ONTWERP EEN POSTER VOOR DE WORLD AIR GAMES DUBAI 2015
Jonge zweefvliegers iFly! goed voor 1.881 STARTS Na een half jaar hebben de 66 gestarte deelnemers van iFLY! gezamenlijk
De FAI zoekt jong creatief talent! Ben jij tussen de
1.881 starts gemaakt. Van de deelnemers waren de 9 dames samen goed
6 en 17 jaar oud? En ben je helemaal weg van
door 260 starts. Dit blijkt uit de halfjaarlijkse rapportage van iFly! 2014,
vliegtuigen, ballonnen en parachutes? Doe nu mee,
gemaakt voor sponsor EPST. Het aantal gemaakte starts varieerde van
ontwerp een eigen poster of maak een schilderij voor
2 tot maar liefst 78. De eerste iFly!’er ging op 24 mei solo bij zijn 63e start;
de World Air Games Dubai 2015 en wie weet win jij
een andere iFly!’er ging al solo bij zijn 37e vlucht op 28 juni. Van de
de gouden medaille in de FAI Young Artist Contest.
gestarte iFly!-ers zijn inmiddels 4 gestopt vanwege luchtziekte en tijd-
De winnende creaties komen tijdens de World Air
gebrek. Aan het einde van het vliegseizoen zal blijken of het aantal
Games op een tentoonstelling in Dubai te hangen.
starts van dit jaar het totaal van iFly! 2013 zal overtreffen. Toen stond
Er zijn drie categorieën: junior (6-9 jaar), intermediate
de teller op 4.217 starts!
(10-13 jaar) en senior (14-17 jaar). Waar wacht je nog op? Schilderen maar!
ZWEEFVLIEGEN
Stuur jouw creatie uiterlijk 31 december 2014 naar de KNVvL, t.a.v. communicatie, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden. Vergeet niet je naam, adres, telefoonnummer, email en geboortedatum hierbij te vermelden.
Tekst Frank Beemster
Zweefvliegen heeft grootste CAMO van Nederland DE AFDELING ZWEEFVLIEGEN VAN DE KNVvL IS SINDS 2009 IN BEZIT VAN EEN EASA CAMO ERKENNING. MET DEZE ERKENNING KAN DE AFDELING ZWEEFVLIEGEN LUCHTWAARDIGHEIDSCERTIFICATEN UITGEVEN EN ONDERHOUDSPROGRAMMA’S GOEDKEUREN.
CAMO staat voor Continuing Airworthiness Management Organisation. Naast het uitgeven van Airworthiness Review Certificaten mag de CAMO BvL-V inspecties uitvoeren op Annex II vliegtuigen. De CAMO beheert ongeveer 20 procent van de in Nederland geregistreerde vliegtuigen. In 2013 heeft de CAMO 461 Airworthiness Review Certificaten uitgegeven en 209 onderhouds-
WHAT’S IN A NAME?
Deltavliegen!
programma’s goedgekeurd. Hiermee is de CAMO van de afdeling Zweefvliegen de grootste van Nederland. VRIJWILLIGE BASIS
De CAMO heeft 70 inspecteurs die op vrijwillige basis de CAMO De afdeling Zeilvliegen heeft gepleit voor een naams-
werkzaamheden uitvoeren binnen de zweefvliegclubs. Deze vrij-
verandering. De sport staat immers bij het grote publiek
willigers hebben een lange staat van dienst op het gebied van het
bekend als deltavliegen. De term zeilvliegen komt alleen
onderhouden van zweefvliegtuigen. De inspecteurs zijn allemaal
voor in de Luchtvaartwet en de KNVvL heeft jarenlang deze
geaccepteerd door ILT en bevoegd de CAMO werkzaamheden uit
benaming gehanteerd. Met deze naamsverandering ver-
te voeren. Voor de leden van de afdeling Zweefvliegen en de
wacht de afdeling Deltavliegen een duidelijker onderscheid
aangesloten zweefvliegclubs zijn geen kosten verbonden aan het
te maken tussen schermvliegers en zeilvliegers. We wensen
goedkeuren van de onderhoudsprogramma’s en het uitvoeren van
de deltavliegers mooie vluchten toe!
de Airworthiness Review inspecties door de CAMO.
18
32206-3_ASM 03-14.indd 18
| September 2014
05-09-14 13:22
MEDEDELINGEN
agenda en verder
Het opzeg gen van u w lidmaats chap dien t uiterlijk 30 novem ber van het lo pende kale nderjaar te gebeure n bij de ledenadm inistratie (leden@k nvvl.nl).
EVENEMENTEN 2014
Workshop voor de
Theorie examen
General Aviation
paramotor
NK Precisielanden
Datum: 14 november 2014
Datum: 21 november 2014
Schermvliegen 2014
Locatie: Luchthaven
Passie voor Vliegen
Datum: 20 september 2014
Lelystad
Datum: 22 november 2014
Locatie: Schalkwijk
Zeilvlieg theorie-examen
Locatie: Lelystad
Uitreiking Fiets van
2e en 3e brevet
Najaarsvergadering
Messel Award
Datum: 16 november 2014
Ledenraad 2014
Uiterste datum opzeggen
Datum: 02 oktober 2014
Locatie: Woerden
Datum: 26 november 2014
lidmaatschap
Locatie: Papendal
Datum: 30 november 2014
Locatie: Rijen
BESTEL HET MD-11 FAREWELL BOEK Eind oktober neemt de KLM afscheid van haar karakteristieke driemotorig vliegtuig: de Mc Donnell Douglas MD-11. Ter ere van dit afscheid publiceert KLM Flight Operations in oktober 2014 een uniek MD-11 Farewell boek. Deze prachtige uitgave bevat 180 pagina’s met nog niet eerder vertoonde beelden en zeer persoonlijke MD-11 vliegervaringen. Ook worden alle Douglas vliegtuigen die de KLM gedurende 80 jaar in de vloot heeft gebruikt, van DC-2 tot MD-11, beschreven. Het boek is voor een groot deel tot stand gekomen met bijdragen van KLM’ers. De opbrengsten van de boekverkoop gaan naar het goede doel: Wings of Support.
BESTEL NU DIT FANTASTISCHE BOEK VOOR € 25,11 OP WWW.MD-11.NL. HET PERFECTE CADEAU VOOR DE LUCHTVAARTLIEFHEBBER!
| September 2014
32206-3_ASM 03-14.indd 19
19
05-09-14 13:22
De KNVvL laat je zorgeloos
VLIEGEN! Onder andere door: ✓ Verzekeringen: voor de verschillende vliegende afdelingen zijn collectieve WA-verzekeringen afgesloten ✓ Belangenbehartiging op nationaal en internationaal niveau op het gebied van luchtruim, luchtvaartterreinen en wet- en regelgeving ✓ Juridische ondersteuning ✓ Het verzorgen van opleidingen en brevettering ✓ Ledenkorting op brevetten uitgegeven door het KEI ✓ 25% korting Libéma attractieparken, zoals Aviodrome, Safaripark Beekse Bergen, Dierenrijk, Sportiom, Nederlands Stripmuseum, Klimrijk en Speelland Beekse Bergen ✓ Korting op producten en diensten van George de Jong Optiek ✓ Gratis inloggen op de KNMI Meteo luchtvaart informatie ✓ 4 keer per jaar het luchtvaarttijdschrift ‘Airsportsmail’ en het afdelingsblad
4X
PER JAAR HET LUCHTVAARTTIJDSCHRIFT AIRSPORTSMAIL
32206-3_ASM 03-14.indd 20
05-09-14 13:22